ΣΥΛΛΟΓΗ ΜΠΕΛΤΣΙΟΥ
053
Βερολίνο Η σχέση της Ελλάδας με τη Γερμανία άρχισε να καλλιεργείται ήδη από το 1952, που στην Ελλάδα είχε ιδρυθεί το Γερμανικό Ινστιτούτο, μέσα στο κλίμα ευφορίας της οικονομικής ανασυγκρότησης της Γερμανίας και με βασική επιδίωξη της την εξάπλωση της γερμανικής γλώσσας. Στη συνέχεια πραγματοποιείται η συνεργασία του Ινστιτούτου Γκαίτε με το πρόγραμμα υποτροφιών D.A.A.D και πολλοί είναι οι Έλληνες που πάνε στο Δυτικό Βερολίνο με υποτροφία. Είδαμε ήδη πως, στις αρχές της δεκαετίας του ΄70, ο Κανιάρης, ο Τσόκλης και ο Ξενάκης φοιτούν στο Βερολίνο χάρη στην υποτροφία αυτή. Βρίσκονται, λοιπόν, σε ένα περιβάλλον όπου αναπτύσσεται έντονη καλλιτεχνική δραστηριότητα και με αφορμή τις υποτροφίες εκεί συναντιούνται και αναπτύσσουν συνεργασίες πολλοί καλλιτέχνες από διάφορα μέρη. Για τους Έλληνες που έφτασαν στη Γερμανία καθοριστική είναι η παρουσία του Χρήστου Ιωακειμίδη (από το 1968), Έλληνα της διασποράς, ιστορικού τέχνης και επιμελητή εκθέσεων διεθνούς εμβέλειας ο οποίος ζούσε εκεί και βοήθησε στο να πάρουν την υποτροφία. Επιπλέον, προώθησε τη δουλειά τους με ομαδικές εκθέσεις σε διάφορες πόλεις της Γερμανίας αλλά και της υπόλοιπης Ευρώπης. Εξαιρετικά σημαντική ώθηση στην προσπάθεια των Ελλήνων ήταν η έκθεση «Eight artists, eight attitudes, eight Greeks» που οργάνωσε σε συνεργασία με τον Rosenthal16 στα πλαίσια του Ελληνικού Μήνα του Λονδίνου το 1975, με συμμετέχοντες τον Παύλο, τον Κανιάρη τον Τσόκλη αλλά και καλλιτέχνες που θα δούμε παρακάτω τον Τάκη τον Αντωνάκο, τη Χρύσα, τον Κουνέλλη και τον Σαμαρά. Η έκθεση αυτή καταγράφεται ως μία από τις είκοσι σημαντικότερες εκθέσεις της χρονιάς διεθνώς και ο Τσόκλης αναφέρει σχετικά (Μαυρομμάτης, 2011) : «Μεταξύ άλλων, είχε ως αποτέλεσμα, να μας καλέσουν τον επόμενο χρόνο επτά από τους οκτώ στην Documenta του Kassel». Οι καλλιτέχνες, εκτός από τον Κανιάρη, τον Τσόκλη και τον Ξενάκη που παίρνουν υποτροφία από το γερμανικό κράτος, είναι ο Λογοθέτης, ο Ακριθάκης και ο νεότερος Ψυχοπαίδης. Οι Έλληνες το διάστημα αυτό στη Γερμανία συγκεντρώνονται γύρω από τον Αλέξη Ακριθάκη ο οποίος βρίσκεται στο Βερολίνο από το 1967 μαζί με τη γυναίκα του. Η τελευταία έγινε γνωστή χάρη στο διάσημο «Εστιατόριον» που άνοιξε εκεί, το οποίο αποτέλεσε κέντρο ζυμώσεων στο χώρο της τέχνης. Στα 20 χρόνια λειτουργίας του πέρασαν από εκεί πολύ σημαντικές προσωπικότητες όπως ο Andy Warhol και ο Martin Kippenberger. Ο Αλέξης Ακριθάκης, πριν να εγκατασταθεί στο Βερολίνο, έμεινε στο Παρίσι από 1958 ως το 1960 όπου είχε γνωρίσει τον Alberto Giacometti και άλλες σημαντικές προσωπικότητες. Στην Ελλάδα πρώτη φορά εκθέτει το 1963, στη Θεσσαλονίκη και 2 χρόνια μετά στην Αθήνα. Αργότερα ακολούθησαν ατομικές παρουσιάσεις σε διάφορες ευρωπαϊκές γκαλερί, ανάμεσα στις οποίες και του Αλέξανδρου Ιόλα καθώς και συμμετοχές σε ομαδικές εκθέσεις στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Η πιο παραγωγική του περίοδος όμως ήταν στο Βερολίνο η οποία ξεκίνησε με γραμμικές, ασπρόμαυρες συνθέσεις, τα "τσίκι τσίκι", που δημιουργούσε ξεκινώντας από μια τυχαία κουκίδα πάνω στο χαρτί. Στη συλλογή Μπέλτσιου δεν συναντάμε τα παραπάνω αλλά μεταγενέστερα έργα, από το τέλος της δεκαετίας του ΄60 κι έπειτα. Η περίοδος αυτή είναι που διαμένει πλέον στο Βερολίνο και βιώνοντας μια καλή οικογενειακή ζωή με τη γυναίκα και την κόρη του δημιουργεί συνθέσεις (εικ.20) με έντονες χρωματικές αντιθέσεις και περιγράμματα γεμάτες από σύμβολα όπως τα λουλούδια, πουλιά, καρδιές, βέλη, ρόδες, καθώς και τη βαλίτσα η οποία αποτέλεσε ένα χαρακτηριστικό σύμβολο το οποίο επαναλαμβάνεται στη δουλειά του και συμβολίζει τη φυγή. Περιλαμβάνονται επίσης, έργα από μια μεταγενέστερη φάση στην οποία χρησιμοποιώντας καινούργια ή φθαρμένα ξύλα και ενσωματώνοντας στην επιφάνειά τους διάφορα ευτελή υλικά, δημιούργησε ξύλινες κατασκευές, που στη συνέχεια εμπλουτίστηκαν με επιζωγραφίσεις και στοιχεία όπως μικρές λάμπες και πλαστικά λουλούδια. 16
Ο Norman Rosenthal είναι ιστορικός και τέχνης ανεξάρτητος επιμελητής εκθέσεων και έχει συνεργαστεί σε πολλές από αυτές με τον Χρήστο Ιωακειμίδη.