Głos Seniora nr 21 by Stowarzyszenie MANKO

www.glosseniora.pl

NR 21

FOT. ANDRZEJ OLESZKO

KWIECIEŃ-MAJ 2016 | ISSN 2299-6990 | www.glosseniora.pl

nta RP

ciec Prezyde

a, oj prof. Jan Dud

ER SZKOŁA SUP DZIADKÓW

STAROŚĆ IĄ Z MŁODOŚC Y – RAZEM CZ OSOBNO?

WO MYŚL ZDRO ZHEIMER JASKRA, AL

WŁADYSŁAWA MARIA FRANCUZ

ZAMÓW PRENUMERATĘ GŁOSU SENIORA s. 46 OGÓLNOPOLSKĄ KARTĘ SENIORA s. 47 ZNAJDZIESZ TEŻ NAS NA FACEBOOKU

ODKRYJ SIEBIE NA NOWO

ADRES REDAKCJI: al. J. Słowackiego 46/30, 30-018 Kraków Tel./faks 12 429 37 28 e-mail: g los.seniora@manko.pl kontakt@manko.pl promocja@manko.pl kartaseniora@manko.pl REDAKTOR NACZELNY: Łukasz Salwarowski salwarowski@manko.pl ZASTĘPCA REDAKTORA NACZELNEGO: Anna Żegleń kontakt@manko.pl ZESPÓŁ REDAKCYJNY: Anna Żegleń kontakt@manko.pl Anna Gawlik glos.seniora@manko.pl Edward Gretschel myslzdrowo@manko.pl WSPÓŁPRACA: Lech Bober Jerzy Nowacki Krystyna Męcik Małgorzata Lewandowska Henryk Kaletka Teresa Kowalewska Bożena Sałacińska Miłosz Sałaciński Artur Jachna Anna Boraczyńska Barbara Cieniawa Lidia Jaźwińska Małgorzata Synowiec-Piłat Michał Jędrzejek Magdalena Petryniak Przemysław Podolak

OD REDAKCJI www.glosseniora.pl

SPIS TREŚCI 4-5

MAJOWE ATRAKCJE W MUZEUM ARMII KRAJOWEJ W KRAKOWIE UTW POLITECHNIKI KRAKOWSKIEJ

MIŁOŚĆ PO 60-TCE

6-7

SZKOŁA SUPER DZIADKÓW

8-9

K2-WITAMINA ŻYCIA ECP-NOWA METODA LECZENIA JASKRY. WYWIAD Z DR IWONĄ SZENDZIELORZ SOCZEWKI PROGRESYWNE JZO ELEKTROLITY A PRAWIDŁOWE FUNKCJONOWANIE ORGANIZMU JAK ŻYĆ ZALZHEIMEREM ALZHEIMER STAWIĆ CZOŁA ALZHEIMEROWI ZIOŁOWE ODCHUDZANIE KAMPANIA SPOŁECZNA "SENIORZY TWORZĄ LISTĘ DARMOWYCH LEKÓW 75+" MINISTERSTWO ZDROWIA O BEZPŁATNYCH LEKACH DLA OSÓB 75+ KAWA STAROŚĆ Z MŁODOŚCIĄ - RAZEM CZY OSOBNO?

AKTYWNY SENIOR

KRAKOWSKA IKONA UŚMIECHU I SŁUŻBY INNYM! WYWIAD Z WŁADYSŁAWĄ MARIĄ FRANCUZ

PARA SENIORÓW Z KUTW W BYDGOSZCZY STANĘŁA NA ŚLUBNYM KOBIERCU NOWA EDYCJA KONKURSU "OPOWIEDZ NAM SWOJĄ HISTORIĘ" MIŁOŚĆ PO 60-TCE - ANONSE BEZPIECZNY SENIOR O TYM JAK ZOSTAĆ SUPER DZIADKIEM. WYWIAD Z PROF. JANEM DUDĄ

WYDARZENIA

10-11

PARADA SENIORÓW I PIKNIK POKOLEŃ W WARSZAWIE TARGI AKTYWNEGO I ZDROWEGO SENIORA W ŁODZI MOC KUPAŁY - OLSZTYN JURA KRAKOWSKO-CZĘSTOCHOWSKA VIII OLIMPIADA SPORTOWA UTW I ORGANIZACJI SENIORALNYCH "TRZECI WIEK NA START" XII EKO JURAJSKI PÓŁMARATON

RADY SENIORÓW

I OGÓLNOPOLSKI KONGRES POROZUMIENIA RAD SENIORÓW RZESZOWSKA RADA SENIORÓW OLKUSKA RADA SENIORÓW TARNOWSKA RADA SENIORÓW RYBNICKA RADA SENIORÓW MYSŁOWICKA RADA SENIORÓW

OBYWATELSKI PARLAMENT SENIORÓW

12-13

www.glosseniora.pl Redakcja nie zwraca materiałów niezamówionych, zastrzega sobie prawo skracania i redagowania nadesłanych tekstów. Redakcja nie odpowiada za treść ogłoszeń i tekstów

OSZCZĘDNY SENIOR

40-41

MIASTA PARTNERSKIE

42-43

LOKALNE EDYCJE OGÓLNOPOLSKIEJ KARTY SENIORA. MIKS KARTY LOKALNEJ I OGÓLNOPOLSKIEJ. OSZCZĘDZAJ Z OGÓLNOPOLSKĄ KARTĄ SENIORA.

16-17

MAŁGORZATA ZWIERCAN W ROZMOWIE Z ŁUKASZEM SALWAROWSKIM

DRUK: INTROMAX Drukarnia Offsetowa Kraków, ul. Biskupińska 21

SENIOR W PODRÓŻY

CZAS EMERYTURY - CZASEM PODRÓŻY...

2.OGÓLNOPOLSKA OLIMPIADA SPORTOWA SENIORÓW YOU WIN. KONKURS MŁODZI DUCHEM 50 PLUS DNI FIT&BEAUTY W KRAKOWIE

WSPARCIE GRAFICZNE Przemysław Podolak marketing@manko.pl

NAKŁAD: 25 000 egzemplarzy

36-38

14-15

Z PRAC OBYWATELSKIEGO PARLAMENTU SENIORÓW REGIONALNE POMYSŁY NA OPS "OBYWATELSKI PARLAMENT SENIORÓW"????

PROJEKT I SKŁAD GRAFICZNY: Jarosław Szczurek | good-art.pl

SENIOR W UZDOWISKU

TRENING UMYSŁU DLA SENIORÓW

22-35

GMINA JERZMANOWICE-PRZEGINIA. SENIORZY Z NĘDZY MAJĄ PEŁNE GŁOWY POMYSŁÓW. KONKURS STYLOWA SENIORKA. NIE DAJ SIĘ NABRAĆ.SPRAWDŹ, ZANIM PODPISZESZ.

MARKETING: Przemysław Podolak marketing@manko.pl Anna Żegleń kontakt@manko.pl

KOMISJA POLITKI SENIORALNEJ

MYŚL ZDROWO

UNIWERSYTETY TRZECIEGO WIEKU I KLUBY SENIORA 18-21

UTW NOWE MIASTO LUBAWSKIE KLUB SENIORA "MOTŁAWA" W GDAŃSKU KUJAWSKO-DOBRZYŃSKI UNIWERSYTET TRZECIEGO WIEKU UTW W KUŹNI RACIBORSKIEJ KAZIMIERZOWSKI UTW W BYDGOSZCZY

SPORT SENIORA

ROZRYWKA

HUMOR POEZJA KONKURS ZIKO I GŁOSU SENIORA KONKURS GŁOSU SENIORA PRENUMERATA OGÓLNOPOLSKIEGO MAGAZYNU GŁOS SENIORA OGÓLNOPOLSKA KARTA SENIORA

46 47

Szanowni Państwo,

raz z powiewem lata już 21 raz oddajemy się Wasze ręce! Nie było łatwo! Wbrew wichrom i burzom.. mimo braku jakiegokolwiek dofinasowania, dzięki nadludzkiemu zaangażowaniu naszego zespołu, naszym reklamodawcom, gminom partnerskim i czytelnikom znowu daliśmy radę! Dziękujemy za to, że jesteście z nami. Dodajecie nam wiary w to, że warto czynić dobro i zmieniać świat na lepszy. Robimy to już piętnaście lat i nie zamierzamy przestać. Od 5 lat edukujemy, aktywizujemy i integrujemy naszych seniorów. Wydajemy dla nich Ogólnopolski Magazyn Głos Seniora, Ogólnopolską Kartę Seniora, którą posiada już 37 tysięcy seniorów i honoruje blisko 270 instytucji! Organizujemy też Dni Seniora (bezpłatne wykłady i konsultacje za zakresu zdrowia, ekonomii i bezpieczeństwa). Staramy się poprawiać wizerunek osób starszych w oczach społeczeństwa! Nasze spoty telewizyjne kampanii Życie zaczyna się po 60tce oraz konkursu „Opowiedz nam swoją historię” są emitowane na antenie TVP. Promujemy ludzi z pasją zwłaszcza tych, którzy służą innym i są godni naśladowania! Taką osobą jest niewątpliwie Władysława Maria Francuz, twarz okładki, z którą prowadzimy wywiad tego numeru, pytając między innymi jak być dobrym człowiekiem i jak zachować aktywność po 60tce. Kolejnym rozmówcą jest ojciec Prezydenta RP, prof. Jan Duda, który radzi jak zostać super dziadkiem. Kończy się wiosna, czuć już zapach lata i miłości po 60tce! Z zakochanej Bochni przenosimy się w tym numerze do Bydgoszczy, gdzie Kornelia i Czesław potwierdzili słowa, że na miłość nigdy nie jest za późno. Kiedy stawali na ślubnym kobiercu mieli razem 146 lat i jedyne z czym nie mieli kłopotów, to z uzyskaniem zgody rodziców. W naszym dziale pojawił się pierwszy anons! Czekamy na kolejne ogłoszenia i historie miłosne, pokażmy innym, że miłość nie zna granic!

W siłę rosną rady seniorów! Mimo, że na 2500 gmin jest ich dopiero 150, to z każdym miesiącem jest ich więcej. Są coraz bardziej aktywne – widać to na łamach działu im poświęconego. Trwa gorąca dyskusja nt. Parlamentu Seniorów, nie mogło więc zabraknąć miejsca dla zwolenników i przeciwników tej inicjatywy. Rozpoczęliśmy też współpracę z Sejmową Komisją Polityki Senioralnej. Wywiad z jej przewodniczącą Małgorzatą Zwiercan prezentujemy na 16 stronie tego wydania. Zdrowie jest najbardziej popularnym tematem rozmów naszych czytelników, dlatego w tym numerze dział Myśl Zdrowo liczy rekordową ilość aż 13 stron: Jaskra, Alzheimer i darmowe leki dla osób 75+ to tylko niektóre poruszane w nim tematy. W dziale Senior w Uzdrowisku zapraszają do siebie Busko-Zdrój, Solec-Zdrój, Wieniec-Zdrój, Lądek-Długopole. Flagowym projektem naszej kampanii „Oszczędny Senior” jest Program Ogólnopolska Karta Seniora (OKS), którą posiada już ponad 37 tysięcy seniorów, a honoruje ponad 260 instytucji. Już ponad 10 polskich gmin zdecydowało się także na wydanie lokalnej edycji Ogólnopolskiej Karty Seniora. Już dziś zapraszamy do lektury kolejnego numeru. Znajdziecie w nim nowości - dział Stylowa Seniorka, Wywiad z Ireną Santor, DJ Wiką oraz Minister Elżbietą Bojanowską. Tymczasem zapraszamy na najbliższe wspierane przez nas seniorskie wydarzenia. Już 20 maja zapraszamy do Łodzi na Targi Aktywnego i Zdrowego Seniora. 21 maja zobaczymy się na VII Olimpiadzie Sportowej UTW i Orga-

Łukasz Salwarowski

PATRONI HONOROWI I PARTNERZY

SENIORZE, WESPRZYJ DZIAŁANIA

STOWARZYSZENIA MANKO – GŁOSU SENIORA

PRZEKAŻ DAROWIZNĘ: Stowarzyszenie MANKO ul. Siarczki 16, 30-698 Kraków numer rachunku bankowego: 57 2490 0005 0000 4500 9810 9905 www.gloseseniora.pl | www.stowarzyszeniemanko.pl

AKTYWNY SENIOR

KRAKOWSKA IKONA UŚMIECHU I SŁUŻBY INNYM!

WŁADYSŁAWA MARIA FRANCUZ



WŁADYSŁAWA MARIA FRANCUZ, SYMBOL DOBRA I BEZINTERESOWNEJ POMOCY, W ROZMOWIE Z ŁUKASZEM SALWAROWSKIM, MÓWI O TYM, JAKIE FUNDAMENTY LEŻĄ U PODSTAWY JEJ SUKCESU, JAK STAŁA SIĘ SPOŁECZNIKIEM. JAKO TWÓRCA JEDNEGO Z NAJBARDZIEJ AKTYWNYCH W POLSCE UNIWERSYTETÓW TRZECIEGO WIEKU, RADZI TAKŻE JAK AKTYWIZOWAĆ SENIORÓW I POMÓC IM ODNALEŹĆ SIĘ W NOWEJ RZECZYWISTOŚCI.

Dla wielu osób jest Pani ikoną działalności społecznej i bezinteresownej pomocy. Jest Pani twórcą wielu cennych społecznie inicjatyw - Małe Słowianki, Uniwersytet Trzeciego Wieku, Olimpiada. Jest Pani znana z otwartości i dobroci. Człowiek się z tym rodzi, czy to się nabywa? Uważam, że ukształtowały mnie dwa fundamenty. Pierwszy to mój dom rodzinny. Byłam bowiem najstarszym dzieckiem w rodzinie. Miałam dwóch młodszych braci i siostrę. Nauczyłam się więc w czasach powojennych „służby dla domu”. Mając kilkanaście lat wstąpiłam do harcerstwa, które w tamtym okresie było doskonałą instytucją przygotowującą młodych ludzi do „służby” rodzinie i społeczeństwu. Zdobyłam pierwsze sprawności i stopnie, zostałam zastępową i przyjęłam odpowiedzialność za innych. Towarzyszy mi to przez całe życie. Zatem jak powiedział Marin Luther King – „Życie jest po to aby służyć”? Poza tym chodzi o wierność zasadom i odpowiedzialność. Jeśli przyrzekłam, że będę przynosiła dzieciom radość wtedy, kiedy wystąpiły o Order Uśmiechu dla mnie, to do dziś stosuje tę zasadę wobec wszystkich. Kiedy przyrzekłam na krzyż harcerski, że będę harcerką do końca, to obowiązuje mnie prawo harcerskie całe życie. Jeśli pięćdziesiąt lat temu przyrzekłam mężowi, że będę nosić nazwisko Francuz i „że Cię nie opuszczę aż do śmierci” to też to realizuję. Zatem bardzo ważna jest odpowiedzialność za to co się przyjmuje i wypowiada publicznie. Służba, odpowiedzialność i wierność przyrzeczeniom. Coś jeszcze jest ważne? Do trzech magicznych słów „Proszę, dziękuję, przepraszam” musi być dołożone czwarte słowo „POTRAFIĘ”. Trzeba mieć wiedzę, kompetencje i doświadczenie, aby trafić do ludzi i mieć na nich pozytywny wpływ. Dobre zasady działania, czy nauczania 4

www.glosseniora.pl

FOT. ANDRZEJ OLESZKO

to: właściwa atmosfera, właściwe miejsce (bo to nie może być gdziekolwiek) oraz odpowiedni sposób przekazu. Trzeba dobrać metody oparte na słowie, obserwacji i działaniu. Dobre chęci zatem, to nie wszystko. Poza tym bardzo ważne jest, aby być z innymi ludźmi i ze sobą w dobrych relacjach. To bardzo cenna umiejętność. Do tych czterech magicznych słów dokładam jeszcze to, do czego zobowiązał mnie Order Uśmiechu czyli: „przeciw wichrom i burzom radość dzieciom przynosić będę”. Tylko teraz zmieniam „będę” na „trzeba”. Bo „będę” już jest – to już robię, ale schodząc powoli z pola, bo zejść z niego trzeba - zostawiam dla ludzi „trzeba”.

Jak by się Pani zdefiniowała – społecznik, humanistka, aktywistka? Bardzo cenię sobie słowo inżynier, ale wolę określenie inżynier humanista. Wtedy działalność opiera się na wiedzy, umiejętnościach zawodowych, wartościach, logicznym myśleniu (co szczególnie daje matematyka) i umiejętności współpracy w zespole. I to wszystko powoduje, że można się czuć społecznikiem, humanistą i aktywistą i tak właśnie się czuję.

Znana i ceniona za dobroć, otwartość, bezinteresowną pomoc i chęć pomagania innym. Harcerka, inżynier, nauczyciel, doradca zawodowy, opiekun, inicjator i świetny organizator. Twórczyni wielu inicjatyw. Pomysłodawca i od 41 lat kierownik Zespołu Pieśni i Tańca "Małe Słowianki" w Centrum Młodzieży im. dr H. Jordana w Krakowie, będący artystyczną rodziną (4000 wychowanków) mający na koncie 2600 występów w 27 krajach, prezentujący folklor 11 regionów Polski i 7 regionów słowiańskich, będący ambasadorem polskiej kultury. Pani Maria od 1990 roku jest adiunktem Politechniki Krakowskiej, przez 20 lat była dyrektorem Centrum Pedagogiki i Psychologii. Jest doktorem nauk humanistycznych Uniwersytetu Jagiellońskiego i członkiem Polskiej Akademii Nauk. Była nauczycielem przedmiotów zawodowych, pracowała w systemie Kształcenia Nauczycieli. Od 29 lat przewodniczy Komitetowi Okręgowemu Olimpiady Wiedzy i Umiejętności Budowlanych w Krakowie. W 2010 r. stworzyła i do dziś koordynuje Uniwersytetem Trzeciego Wieku Politechniki Krakowskiej, który kształci corocznie blisko 300 studentów – seniorów. Jest to jeden z najaktywniejszych UTW w Polsce. W czasie sześciu lat działalności zorganizowała dla słuchaczy ponad 500 wydarzeń. Pani Maria zdobywając uznanie seniorów została wybrana do grona Rady Krakowskich Seniorów.

Jest autorką ponad 140 publikacji, w tym kilkunastu książek. Do jej dorobku warto dodać, 50 letni staż małżeński, dwójkę dzieci i pięcioro wnucząt. W swym wielopokoleniowym domu na krakowskich Dębnikach dała schronienie wielu porzuconym zwierzakom, obecnie jest ich jedenaście. Jej wartości i dorobek znajdują potwierdzenie w różnych nagrodach i wyróżnieniach. Najdroższy jej, jest otrzymany na wniosek dzieci „Order Kawalera Uśmiechu”. Jest też „Człowiekiem roku 2000 Gazety Krakowskiej”, Laureatem Nagrody Samorządu Województwa Małopolskiego „Amicus Hominum” (2009) oraz specjalnego wyróżnienia w plebiscycie Dziennika Polskiego „Taaaki człowiek” 2014. Odznaczona także przez Prezydenta Miasta Krakowa Medalem Honoris Gratia, przyznawanym osobom szczególnie zasłużonym dla miasta. W roku 2010 Kapituła MEN nadała jej tytuł honorowy Profesora Oświaty i jak dotąd jest jedynym profesorem oświaty z placówek wychowania pozaszkolnego w Polsce. Z dużym sentymentem odnosi się do Medalu Komisji Edukacji Narodowej oraz medali przyznanych jej z okazji 100-lecia Harcerstwa oraz 70-lecia Politechniki Krakowskiej. 18 marca 2016 r. otrzymała tytuł „Krakowianka roku 2015”. W kwietniu 2016 r. została także ambasadorem pro-seniorskich działań Stowarzyszenia MANKO – Ogólnopolskiego Magazynu Głos Seniora oraz Ogólnopolskiej Karty Seniora.

Czyli Pani nastawienie do życia to nie jest zasługa dobrych genów, tylko doświadczenia? Geny to są predyspozycje. Możemy je wyciszyć, podtrzymać i wprowadzić na właściwe tory. Dlatego geny zapewne mają znaczenie, ale wydaje mi się, że ważniejszy jest wpływ środowiska, czyli dobrych nauczycieli. Ja miałam szczęście do takich, ale także do dobrych przełożonych i współpracowników. Choć doznałem różnych przykrości, czy nieeleganckich zachowań w stosunku do mnie, to potrafiłam wybaczyć i zapomnieć. Większość doświadczeń miałam pozytywnych. To one dodawały mi skrzydeł i wiary, że mimo wszystko warto. Gdy miałam chwilę zwątpienia i myślałam, że trudności nie dadzą się pokonać, przychodziło mi wówczas na myśl – jak nie ja, to kto? A fundament z harcerstwa, z domu rodzinnego, od moich nauczycieli, którzy też mieli w swoim życiu zakręty, a dawali z siebie wszystko, dawał mi tyle mocy i wiary, że zwyciężałam.

i na manualność nie miał czasu. ZATEM PO 60-TCE MOŻEMY ODKRYĆ SAMYCH SIEBIE NA NOWO. Dlatego na naszym UTW jest blisko czterdzieści grup seminaryjnych, aby każdy miał możliwość wybrania dla siebie zainteresowań i pasji. Taki wachlarz możliwości sprawia, że każdy może znaleźć tutaj coś dla siebie. Dlatego chodzi o to, aby w dobrej atmosferze, towarzystwie i warunkach znaleźć to, co jeszcze jest się w stanie zrobić dla siebie i innych. Każdy z nas jest inny, każdy może mieć inne wartości, pasje i możliwości, ważne jest aby je znaleźć, często drogą prób i błędów.

Co by Pani chciała przekazać seniorom, którzy za szybko schodzą z pola walki, którzy się wycofują z aktywności, mówiąc, że są już za starzy i już im się nie chce. Czy ma Pani jakąś receptę dla siebie i innych, na to, aby chciało się chcieć? Trudne pytanie i trudna odpowiedź. Podejmowane próby powinny iść w kierunku potwierdzenia tego, w czym te osoby dotychczas czuły się dobrze, jakie mają zainteresowania i możliwości oraz potrzeby. Trzeba dopasować doczasowe predyspozycje i potrzeby do zajęć i formy życia na emeryturze. Można też odkryć nowe, te na które podczas dotychczasowego życia nie było czasu i możliwości. Może ktoś chciał być zawsze bardziej manualny, a pracował umysłowo

Musimy się zatem cofnąć do wieku dziecięcego kiedy szukamy naszych predyspozycji i mocnych stron? Tak! Trzeba pozwolić seniorom nabałaganić tak, jak to się robi w sali przedszkolnej, aby odkryli siebie na nowo. I to się nam udaje na UTW. Mam na to wiele dowodów. Osoby, które zawodowo robiły coś zupełnie innego, dzięki UTW odkrywają swoje pasje i zaczynają pisać, malować, organizować wycieczki, uprawiać sport czy prowadzić kluby dyskusyjne. Na przykład dr Barbara Cieniawa, zawodowo jest doktorem nauk medycznych, dentystką. Tymczasem na UTW odkryliśmy jej nową pasję i pisze obecnie czwartą książkę. Pierwsza była o chorobach - jak im przeciwdziałać, druga – „Bajki (nie) bajki dla seniorów”, trzecia –„Tajemnice przeznaczenia”, a czwarta będzie kryminałem. Zatem kluczem do sukcesu jest pomóc sobie i innym w odkrywaniu siebie na nowo i rozpoczęcie drugiego życia. Myślę, że GŁOS SENIORA jest dobrym miejscem przedstawiania nowych możliwości i pokazania seniorom, że życie po 60 – tce też może być atrakcyjne. 5

MIŁOŚĆ PO 60-TCE

PARA SENIORÓW KAZIMIERZOWSKIEGO UTW W BYDGOSZCZY STANĘŁA NA ŚLUBNYM KOBIERCU.

MIŁOŚĆ PO 60-TCE!

JAKA JEST HISTORIA TWOJEJ MIŁOŚCI? NOWA EDYCJA KONKURSU „OPOWIEDZ NAM SWOJĄ HISTORIĘ”!

Seniorzy też chcą kochać! Dojrzały człowiek to dojrzałe uczucia. Jesteś sam i czujesz się z tym źle? Chcesz poznać inne osoby, zawiązać nową przyjaźń, miłość?



„MŁODZI” MIELI RAZEM 146 LAT. W SIERPNIU 2015 R. PRZED ZAPRZYJAŹNIONYM MISJONARZEM POWIEDZIELI SOBIE SAKRAMENTALNE „TAK”. JAK SAMI MÓWIĄ, JEDYNE Z CZYM NIE MIELI KŁOPOTÓW, TO Z UZYSKANIEM ZGODY RODZICÓW NA ZAWARCIE ZWIĄZKU. W UROCZYSTOŚCI ZAŚLUBIN WZIĘŁA UDZIAŁ LICZNA DELEGACJA KOLEŻANEK I KOLEGÓW Z KUTW.

Zaczynamy nowy dział „Miłość po 60- ce”, by udowodnić, że nikt nie musi być samotny i w każdym wieku zasługujemy na szczęście! Napisz do nas, a my opublikujemy twój anons na łamach „Głosu Seniora”! Czekamy na zgłoszenia pod adresem

glos.seniora@manko.pl Kornelia i Czesław poznali się na zajęciach Kazimierzowskiego UTW. Oboje są miłośnikami poezji. Zaiskrzyło między nimi w czasie spotkań grupy poetyckiej ,,Przebiśniegi”. Kornelia Nel Kijak przez koleżanki nazywana jest „poetką”. Czesław Kuźmiński to były pilot wojskowy. - Jest to pierwszy ślub pary, która poznała się na naszym Kazimierzowskim UTW. Nelka, bo tak zdrabniamy jej imię, jest naszą słuchaczką od 5 lat. Trzy lata później dołączył do nas Czesiu. Od początku było widać, że mają się ku sobie. Połączyła ich wspólna pasja umiłowania poezji – opowiada Maciej Banasiak, senior KUTW. - Swoją decyzją Nelka i Czesiu sprawili nam wielką radość. Parę młodą przywitaliśmy transparentem z życzeniami na nową drogę życia. Przed kościołem wręczyliśmy im album o papieżu JP II oraz wiązanki kwiatów. Mam nadzieję, że ten ślub zaowocuje kolejnymi związkami naszych seniorów. Moim zdaniem wkrótce kolejne pary naszych słuchaczy połączą się małżeńskimi więzami - dodaje z przekonaniem przewodnicząca Rady Słuchaczy KUTW, Bożena Sałacińska. - Poznaliśmy się na zajęciach KUTW. Od pierwszej chwili Czesiu mi się bardzo spodobał. Zawsze wyprostowany jak struna, widać,że były wojskowy. Ja jestem wdową od wielu lat. On dwa lata temu pochował swoją druga połowę. Spędzaliśmy ze sobą coraz więcej czasu. Jeździliśmy na wspólne wycieczki organizowane przez nasz UTW. Jednak na dobre zaiskrzyło między nami podczas częstych spotkań

www.glosseniora.pl

grupy poetyckiej ,,Przebiśniegi”. Po roku znajomości doszliśmy do wniosku, że pisane jest nam dalsze wspólne życie – dzieli się swoimi przemyśleniami Kornelia Nel Kijak. - Nie była to łatwa decyzja. Oboje mamy dorosłe dzieci. Mamy również za sobą cały bagaż dotychczasowego życia. Nie oglądając się na przeciwności losu podjąłem męską decyzję. Nie sądziłem jednak, że będzie tyle zachodu z przygotowaniem uroczystości ślubnych. Byłem jednak przekonany, że resztę swoich dni chcę spędzić u boku Nelki. Po wyjściu z kościoła bardzo podobały mi się tradycyjne przyśpiewki weselne w wykonaniu koleżanek i kolegów z naszego UTW – opowiada pan młody, Czesław Kuźmiński. - Długo podejmowałam decyzję o zawarciu związku małżeńskiego. Jednym z powodów było to, że nie jesteśmy już młodzi. Mamy swoje ograniczenia zdrowotne. Przed ołtarzem powiedzieliśmy sobie "tak, na dobre i na złe". Teraz w życiu codziennym wspieramy się i pomagamy sobie wzajemnie. Zawsze staramy się myśleć pozytywnie. Pomaga nam w tym poezja. Jak mam wenę to piszę wiersze o miłości, o patriotyzmie i moim mieście.Rano czytam je Czesiowi. On zachwyca się moimi strofami. Zachęca mnie też do dalszej twórczości. Moje utwory prezentujemy oboje na spotkaniach poetyckich. Naszymi słuchaczami są nie tylko seniorzy. Oklaski są dla nas największą nagrodą - mówi na zakończenie szczęśliwa mężatka. BOŻENA SAŁACIŃSKA

MAMY PIERWSZY ANONS ! CZEKAMY NA KOLEJNE Mam 62 lata, pochodzę z Małopolski i pragnę nawiązać znajomość z panami po 60-tce, którzy czują się samotni tak jak ja. Czekam na zgłoszenia. Odpowiem na każdą ofertę. Ewa. Numer telefonu 535 669 899

BEZPIECZNY SENIOR LEKI PRZECIWBÓLOWE A DŁUGOTRWAŁE LECZENIE BÓLU Leki przeciwbólowe są najczęściej stosowanymi lekami na świecie. Większość z nich (Ibuprofen, Aspiryna, Naproxen, Diklofenac) działa dodatkowo przeciwzapalnie. Krótkotrwałe stosowanie tych leków u osób zdrowych jest bezpieczne, jednak u osób zażywających je nadmiernie zaobserwowano występowanie powikłań ze strony przewodu pokarmowego. Szacuje się, że nawet jedna trzecia pacjentów przewlekle leczonych tymi lekami, cierpi na wrzody żołądka. Stosowanie ich w dużych dawkach przez dłuższy czas może podnosić ciśnienie krwi u osób leczonych na nadciśnienie tętnicze. Pozbawiony tych działań niepożądanych jest paracetamol (lek przeciwbólowy, który nie działa przeciwzapalnie) jednak i on nie jest całkiem bezpieczny. Duże dawki i częste przyjmowanie może uszkadzać wątrobę. mgr farmacji Ziko Apteka PATRYK CYB 7

SZKOŁA SUPER DZIADKÓW

„O TYM JAK ZOSTAĆ SUPER DZIADKIEM” W ROZMOWIE Z ŁUKASZEM SALWAROWSKIM, MÓWI PROFESOR JAN DUDA, OJCIEC OBECNEGO PREZYDENTA RP ANDRZEJA DUDY I DZIADEK PIĘCIU WNUKÓW. Czym powinno być wychowanie? Wychowanie to przekazanie młodemu człowiekowi wrażliwości na potrzeby ludzi i szacunku dla każdego człowieka, ale także wewnętrznego nakazu aktywności, obowiązku pomnażania swoich talentów. Wychowanie to sztuka, która wymaga czasu i cierpliwości.

PROF. DR HAB. INŻ.

JAN TADEUSZ DUDA Urodził się w Starym Sączu w 1949 roku. Od 1970 roku jest żonaty z Janiną Milewską – Duda, ma trójkę dzieci: Andrzeja, Annę i Dominikę. Studia wyższe ukończył w roku 1973 na Wydziale Elektrotechniki Górniczej i Hutniczej Akademii Górniczo-Hutniczej im. St. Staszica w Krakowie. Bezpośrednio po studiach rozpoczął działalność zawodową jako inżynier automatyk w Zakładzie Projektów Procesowych Instytutu Technologii Nafty w Krakowie. Od 1977 r. do 2004 r. pracował w Katedrze Automatyki Wydziału Elektrotechniki, Automatyki, Informatyki i Elektroniki AGH. Od 2004 roku jest pracownikiem Wydziału Zarządzania AGH, gdzie do października 2006 roku kierował Katedrą Analizy Systemowej i Modelowania Cyfrowego, w latach 2007 - 2008 był kierownikiem Wydziałowego Centrum Koordynacji Badań, a w latach 2011 - 2015 kierował Katedrą Informatyki Stosowanej. Jest autorem ponad 200 publikacji naukowych.

Co jest ważne w wychowaniu dziecka? Wychowanie – podstawowy obowiązek rodziny - to bardzo trudny proces, ale może też stać się prawdziwą pasją i rodziców i dziadków. Przede wszystkim wychowanie powinno być wkomponowane w codzienne życie rodziny. To znaczy rodzic czy dziadek, powinien stwarzać w dziecku przeświadczenie, że jest do jego dyspozycji, a przede wszystkim nie odmawiać rozmowy. Ja miałem taką zasadę, że jak przyszło do mnie dziecko i czegoś chciało, to mimo zajęć, przerywałem i słuchałem. Na ogół chodziło o prostą rzecz, kilka zdań w drobnych sprawach, a dawało dziecku poczucie, że rodzic go słucha. To buduje w dziecku odwagę, żeby nie bać się zadawania pytań i poruszać trudne i ważne tematy. Podstawowym kluczem do wychowania jest więc ROZMOWA. A co w sytuacji kiedy rodzicom czy dziadkom brakuje czasu? Codzienne obowiązki bywają czasochłonne i rzeczywiście możemy nie zauważyć, że dziecko ma problem, czy pytanie. To duży błąd. Nie można przejść obojętnie wobec dziecka w potrzebie. To jest pełen człowiek, tyle że mały, a w związku z tym niedoświadczony. Dziecko ma swój świat i wyobrażenia i ono chce te wyobrażenia konfrontować z opiniami ludzi starszych. 8

www.glosseniora.pl

Dziecko naturalnie potrzebuje również AUTORYTETU dorosłego człowieka. Ze swoimi sprawami nie idzie przecież do kolegów, tylko swoje pytania kieruje właśnie do nas, czyli tych, którym powinno ufać najbardziej.

Powiela się stereotyp, że dziadkowie rozpuszczają wnuki? Dziecko przez skórę czuję kto za nie odpowiada i wie, że przede wszystkim są to rodzice. Zatem dziadków często traktuje jak

kogoś do zabawy. Z kolei dziadkowie, chcąc sobie zaskarbić serca wnuków, nie odmawiają spełniania ich drobnych zachcianek kupując prezenty. Jest to zrozumiałe, bo miło jest sprawić radość dzieciom, a często dziadków stać na takie wydatki. Trzeba jednak pamiętać, że to rodzice gospodarują domem tak, żeby uwzględnić dodatkowe potrzeby dziecka. Zatem prezenty dziadków bardziej rozpieszczają niż wychowują. Bo każdy prezent powinien mieć w sobie ele-

ment wychowawczy, powinno się na niego zasłużyć. Dziecko może tego nie lubić, ale powinno akceptować.

Dlaczego zatem, dziadkowie rozpuszczają wnuki? Dziadek ma ten problem, że mając świadomość swojej drugorzędnej roli w życiu wnuków, może obawiać się, że jeśli nie będzie im ulegał to zostanie odrzucony, przestanie być podmiotem miłości i czułości ze strony wnuków. To sprawia, że dziadek boi się odmawiać. Chociaż odpowiedzialni dziadkowie powinni starać się być konsekwentni i racjonalni, szczególnie kiedy widzą, że rodzice na zbyt wiele wnukom pozwalają. Wtedy to dziadek bierze na siebie obowiązek stróża. Wprawdzie może w oczach dziecka stracić wizerunek dziadka do zabawy i pozwalania na wszystko. Trzeba to jednak zrobić dla dobra dziecka. Jaki ma Pan sposób na dobre wychowanie wnuków? Oczywiście moje wnuki domagają się, dziadku kup mi to, czy tamto – i często ulegam, szczególnie wraz z wiekiem, ale staram się swoje wnuki uczyć, że na prezenty powinno się czekać. To daje bonus w postaci przeżywania procesu wyczekiwania, aż po radość ze spełnienia obietnicy. Natomiast, gdy dziecko od razu dostaje to czego chce - ma tylko radość otrzymywania. Bo nie ceni się tego, na co się nie oczekiwało. Co ważne, każdy prezent należy konsultować z rodzicami, bo dziadek powinien budować ich autorytet, na każdym kroku podkreślać, że najważniejsi są rodzice. Taka postawa dziadków z pewnością zostanie przez dziecko w przyszłości doceniona.

Co zatem zrobić aby zostać super dziadkiem? Jak w każdej życiowej sprawie nie ma gotowych recept, ale najlepsze podpowiedzi daje odpowiedzialna miłość do wnuków. Po pierwsze: tak jak wspomniałem trzeba budować autorytet matki i ojca, stawiać się na drugiej, pomocniczej pozycji. Po drugie: konsultować swoje poczynania wobec wnuków z rodzicami. Po trzecie: nauczyć dzieci czekać na spełnienie zachcianek i mieć świadomość, że dziecko może być niepocieszone tym, że dziadek jest stanowczy. Niewątpliwie surowy dziadek traci i w tym też należy zachować umiar! Jednak całokształt postępowania dobrego dziadka będzie doceniony przez wnuków kiedy dorosną. Czwarte i najważniejsze jest to, aby dziadek wiedział, kiedy być tolerancyjnym, a kiedy stanowczym. Dziadek nie powinien do niczego zmuszać, tylko tłumaczyć i ewentualnie przekonywać. Zatem słowa dziadka - czekaj na prezent, odrób lekcje, posprzątaj - powinny być bardziej radą niż poleceniem. Rady, które powinny uświadomić, że robi się to dla dobra wnuka. Co ważne rodzice i dziadkowie wychowują dzieci, a dzieci z kolei wychowują nas. Bo tak naprawdę poprzez obserwowanie zachowania dziecka, poprzez jego pytania, czy różnego rodzaju problemy, wzbogacamy samych siebie. Przekazywanie odpowiednich wzorców młodemu pokoleniu w rodzinie to obowiązek dziadków? Tak. Dlatego jestem zwolennikiem pewnej dyscypliny, którą trzeba rozsądnie narzucić - to jest zasada ogólna. Uczenie dzieci praktyk, których one nie chcą np. re-

ligijnych, należy prowadzić, ale delikatnie, namawiać w taki sposób, aż dziecko zrozumie, że to dla jego dobra. Podobnie jest z uczeniem patriotyzmu, czy przekazywaniem wartości i zasad moralnych, takich jak szacunek dla każdego człowieka, wrażliwość na jego potrzeby, empatia, odpowiedzialność, poszanowanie odmienności fizycznej czy intelektualnej. Nie jestem absolutnie zwolennikiem tezy, że w sprawach fundamentalnych takich jak wiara, czy patriotyzm dziecko ma prawo wyboru. Ono oczekuje kogoś, kto chce być dla niego autorytetem i gotów jest rozstrzygać pewne ważne kwestie. Dziecko lubi swobodę, wtedy kiedy wie, gdzie są jej granice. Ono karmi się autorytetem i oczekuje wzorców.

Co jest zatem celem i sukcesem procesu wychowawczego? Celem jest pomoc wnukom w takim dorastaniu, aby stawały się mądrymi, odpowiedzialnymi i wrażliwymi osobami. Trudno powiedzieć co jest sukcesem, bo każdy człowiek ma w sobie kosmiczne bogactwo ducha i nie nam oceniać efekty wychowania. Wydaje mi się jednak, że przejawem tego bogactwa jest umiejętność odkrywania i pomnażania swoich talentów. Można tego uczyć poprzez stymulowanie i motywowanie dziecka do aktywności i rozwoju. Trzeba tak wychowywać, aby wzbudzić w nim wewnętrzny nakaz aktywności połączonej z uczciwością – aby wyrastał na MĄDREGO i DOBREGO człowieka. Ważne jest także wychowanie do ODPOWIEDZIALNOŚCI i gotowości stawiania czoła wyzwaniom, do służby innym i swojej ojczyźnie. Takie wychowanie jest zadaniem każdej rodziny, także dziadków.

Ro dzice Prezyd enta

Cena 34,90 zł 29,90 zł

Janina Milewska-Duda i Jan Tadeusz Duda w rozmowie z Mileną Kindziuk „Skoro nasz syn został wybrany prezydentem, to znaczy, że jako rodzice mamy obowiązek o nim mówić. Podobnie o naszej rodzinie. Po to, by ludzie wiedzieli, skąd wywodzi się Andrzej Duda, co jest dla niego istotne, jaki system wartości wyznaje. Polacy mają do tego prawo”. fragment 320 stron, zdjęcia z rodzinnego albumu, twarda oprawa Zamów książki na www.esprit.com.pl lub telefonicznie: 12 267 05 69, 12 264 37 09. 9 Oferujemy atrakcyjne rabaty! Przy zamówieniu powyżej 70 zł wysyłka na nasz koszt.

i DJ Wika zapraszają na trzecią edycję największego senioralnego wydarzenia w Polsce:

PARADA SENIORÓW PIKNIK POKOLEŃ Warszawa, 25 czerwca 2016 r.

Start Parady o 12.00 z Placu Konstytucji

Radosny przemarsz środkiem ulic! Koncerty na żywo i największy w Polsce międzypokoleniowy dancing! Kilkadziesiąt atrakcji i bezpłatny poczęstunek! Pokażmy razem wielki potencjał polskich seniorów. Będzie nas 10 000 osób!

www.parada.zaczyn.org

WYDARZENIA ZACZĘŁO SIĘ ODLICZANIE DO VIII OLIMPIADY SPORTOWEJ UNIWERSYTETÓW TRZECIEGO WIEKU I ORGANIZACJI SENIORALNYCH „TRZECI WIEK NA START”



IGRZYSKA SPORTOWE SENIORÓW POD PATRONATEM GŁOSU SENIORA ROZPOCZNĄ SIĘ 21 MAJA BR. WNIESIENIEM FLAGI OLIMPIADY PRZEZ MŁODYCH OLIMPIJCZYKÓW NASZEJ GMINY I SYMBOLICZNYM ZAPALENIEM ZNICZA W WIOSCE OLIMPIJSKIEJ SENIORÓW W ŁAZACH. Olimpiada posiada opatentowane logo, flagę, płomień przywieziony z Olimpu przez studentów UTW Łazy oraz opracowany przez Akademię Wychowania Fizycznego i sztab olimpijski Regulamin Zawodów. Olimpiada w Łazach jest największą imprezą sportową seniorów w województwie, Polsce i Europie. Wpisuje się ona doskonale w nowoczesną politykę senioralną oraz przypadające w tym roku obchody 120 ROCZNICY NOWOŻYTNYCH LETNICH IGRZYSK OLIMPIJSKICH. Głównym celem imprezy, która integruje seniorów i ich rodziny jest promocja zdrowia i aktywnego wypoczynku wśród pokolenia 60+. Olimpiada Seniorów i przygotowania do niej kształtują u osób dojrza-

łych nawyk dbania o własne ciało, sprawność fizyczną i psychiczną. Ponadto utrwala umiejętności aktywnego spędzania czasu. W ubiegłym roku w Olimpiadzie udział wzięło ponad 800 zawodników i około 2 tysięcy kibiców z całej Polski a znicz olimpijski zapalał Pan Józef Zapędzki - wielokrotny mistrz olimpijski w strzelaniu z pistoletu szybkostrzelnego. Misją trzeciego wieku jest pokazanie dzieciom i wnukom dobrych wzorów do naśladowania. Olimpiada jest w końcu okazją do doskonałej zabawy, oderwania się, chociaż na

chwilę od codziennych spraw. Daje możliwość nawiązania nowych kontaktów ze studentami z innych Uniwersytetów. Jak co roku, Zarząd Uniwersytetu staje przed trudnym wyzwaniem jakim jest zdobycie funduszy na jej zorganizowanie. Koszt zorganizowania Olimpiady przekracza kwotę 100 tyś zł. Pozyskanie sponsorów gotowych wesprzeć finansowo tą piękną idee to jak zwycięstwo w jednej z konkurencji olimpijskich. KRYSTYNA MĘCIK

RADY SENIORÓW



W Sali Obrad Urzędu Miasta Krakowa w dniu 25.04.2016 r. odbył się I Kongres Ogólnopolskiego Porozumienia Rad Seniorów. W Kongresie wzięło udział ok. 200 uczestników. Kongres przyjął przez aklamację Przesłanie Kongresowe oraz cztery Uchwały Kongresowe stanowiące tezy do kompleksowego i racjonalnego programu dla seniorów a kierowane do Władz Państwowych . W drugiej części Kongresu, Walne Zebranie wybrało w głosowaniu tajnym władze Ogólnopolskiego Porozumienia o Współpracy Rad Seniorów na najbliższą, 2-letnią kadencję.

Skład Zarządu OPoWRS wyłoniony w tajnym głosowaniu delegatów rad seniorów: Przewodnicząca Barbara Szafraniec Kraków Wiceprzewodnicząca Grażyna Butmankiewicz Opole Wiceprzewodniczący Antoni Wiatr Kraków Sekretarz Ewa Hildegarda-Tyburczyk Bytom Rzecznik prasowy Marian Krzewiński Kraków Członek Zarządu Zdzisław Czerwiński Warszawa Członek Zarządu Janusz Marszałek Oświęcim /Polska Unia Seniorów/ Członek Zarządu Janina Tropisz Łódź Członek Zarządu Zdzisław Swoboda Chorzów Do Ogólnopolskiego Porozumienia o Współpracy Rad Seniorów przystąpiły Rady Seniorów z niżej wymienionych 30 miast i gmin: Bytom, Bydgoszcz, Chorzów, Częstochowa, Drwinia, Działdowo, Ełk, Katowice, Kąty Wrocławskie, Kęty, Kraków, Koszalin, Legionowo, Łazy , Łódź, Mielec , Mysłowice, Miechów, Nowe Miasto Lubawskie, Nysa, Opole, Oświęcim - /PUS/ i Rada, Płock, Poznań, Siewierz, Sosnowiec, Tarnów, Tychy, Wieluń, Warszawa Przewodniczący w/w Rad wchodzą w skład Konwentu Porozumienia. Za Zarząd OPoWRS BARBARA SZAFRANIEC

RZESZOWSKA RADA SENIORÓW (RRS) została powołana 2 lipca 2015 r. Składa się ona z 11 członków, w której skład wchodzą przedstawiciele niesformalizowanych grup seniorów – mieszkańców Rzeszowa, uniwersytetów trzeciego wieku, organizacji pozarządowych, Rady Miasta oraz Prezydenta Miasta. RRS odbyła już sześć posiedzeń, które dotyczyły m.in. wprowadzenia Ogólnopolskiej Karty Seniora na terenie Rzeszowa, rocznego biletu dla seniorów w wieku 65-70 lat oraz wypracowania założeń strategii Miasta na rzecz seniorów. W grudniu 2015 r. Prezydent Miasta Rzeszowa oddał do dyspozycji RRS lokal w budynku Rynek 7, który przeznaczony został na siedzibę Rady. Efektem współpracy RRS i Stowarzyszenia MANKO było podpisanie umowy między Urzędem Miasta Rzeszowa i MANKO w dniu 21 marca 2016 r. W ramach współpracy w tym roku zostanie wydana Rzeszowska edycja Ogólnopolskiej Karty Seniora, dwie edycje Rzeszowskiego Głosu Seniora oraz zostanie zorganizowany Rzeszowski Dzień Seniora. Kontakt: U rząd Miasta Rzeszowa tel. 17 875 46 59, e-mail: mmagnowski@erzeszow.pl

www.glosseniora.pl

KARTA SENIORA RÓWNIEŻ W OLKUSZU! Olkuscy seniorzy już niebawem będą mogli otrzymać Ogólnopolską Kartę Seniora, która uprawnia do korzystania z wielu zniżek na terenie całego kraju. Wzajemna współpraca jest efektem starań olkuskiej Gminnej Rady Seniorów, która powstała pod koniec ubiegłego roku. W jej składzie zasiada 14 osób (trzech przedstawicieli Rady Miasta, trzech przedstawiciel burmistrza oraz ośmiu przedstawicie olkuskich środowisk senioralnych). 27 kwietnia 2016 r. porozumienie w sprawie wydania olkuskiej edycji Ogólnopolskiej Kary Seniora podpisali burmistrz Olkusza, Roman Piaśnik, prezes Stowarzyszenia Manko - Łukasz Salwarowski oraz Ryszard Ryza, przewodniczący Gminnej Rady Seniorów. Inicjatorką naszych wspólnych pro seniorskich działań w Olkuszu jest Pani Olga Śladowska, członek olkuskiej Gminnej Rady Seniorów oraz Małopolskiej Rady ds. Polityki Senioralnej przy Marszałku Województwa Małopolskiego. Kontakt: Olga Śladowska, osladowska@wp.pl

FOT. KATARZYNA KNYCH

I KONGRES RAD SENIORÓW

RYBNICKA RADA SENIORÓW PODCZAS ODBYTEGO W DNIU 30 MARCA BR. IV POSIEDZENIA TARNOWSKIEJ RADY SENIORÓW, DOKONANO UROCZYSTEGO PODPISANIA DWÓCH POROZUMIEŃ O PARTNERSTWIE. Pierwsze: pomiędzy Tarnowską Radą Seniorów, a Stowarzyszeniem MANKO/GŁOS SENIORA. Dokument podpisali: Lidia Jaźwińska – przewodnicząca TRS i Łukasz Salwarowski Prezes Stowarzyszenia MANKO/ GŁOS SENIORA. Drugie Porozumienie o Partnerstwie: pomiędzy Tarnowską Radą Seniorów, a Młodzieżową Radą Miasta Tarnowa. Porozumienie w imieniu obu Rad podpisali Lidia Jaźwińska przewodnicząca TRS i Dawid Mik – przewodniczący MRMT. W drugiej części posiedzenia odbyła się debata wraz z panelem dyskusyjnym na tematy: - Polityki Senioralnej w mieście – Wiceprezydent Dorota Krakowska - Wolontariat – jego plusy i minusy – Dyrektor DPS Tarnów Szpitalna – Renata Michalik - Aktywny wypoczynek seniora – oferta Stowarzyszenia Sokół w Tarnowie – Adam Winczura - Przygotowań do udziału w Ogólnopolskim Kongresie Rad Seniorów – Lidia Jaźwińska - Udziału w Małopolskich Dniach Osób Niepełnosprawnych i Festiwalu KREATOR – Zastępca Dyrektora Wydziału Zdrowia i Polityki Społecznej - Irena Stelmaszczuk-Nyczaj - Przygotowań do jubileuszu 10. lecia UTW przy PWSZ w Tarnowie – Prezes Maria Kanior Ponadto w części trzeciej roboczej, debatowano nad regulaminem Konkursu Tarnowski Senior Roku oraz udziałem TRS w przygotowaniach do Tarnowskiego Dnia Seniora. Obok członków Rady w posiedzeniu uczestniczyli przedstawiciele innych środowisk senioralnych miasta Tarnowa, którzy nie mają w niej swoich przedstawicieli. Honorowym członkiem – seniorem TRS została Ludwika Gawron, była przewodnicząca Rady minionej kadencji. LIDIA JAŹWIŃSKA



Pierwsze robocze Spotkanie Rybnickiej Rady Seniorów odbyło się 8 grudnia 2014 r.

Rybnicka Rada Seniorów jest Organem Doradczym Władz Miasta Rybnika w zakresie szeroko rozumianej polityki senioralnej. Od początku swojej działalności Rybnicka Rada Seniorów postawiła na dobrą współpracę z Władzami Miasta Rybnika w tym z Panem Prezydentem Piotrem Kuczerą oraz z Wydziałem Polityki Społecznej. Już w czerwcu 2015 r. zorganizowano 1.Rybnickie Dni Seniora. Wyszliśmy również z propozycją uruchomienia lokalnej inicjatywy dla seniorów, Program „Rybnik przyjazny Seniorom” oferujący rabaty od lokalnych przedsiębiorców. W styczniu 2016 r. program ten został przyjęty przez Radę Miasta i po wejściu do programu Stowarzyszenia Manko nasi rybniccy Seniorzy otrzymali bogatą OGÓLNOPOLSKĄ KARTĘ SENIORA z dużą liczbą ulg i rabatów firm rybnickich i ogólnopolskich. Wydaliśmy już ponad 3700 Kart Seniora co stanowi ewenement ogólnopolski, a Redakcja Głosu Seniora uznała nas za wzorcową Radę Seniorów, a miasto Rybnik otrzymało tytuł Miasta Przyjaznego Seniorom. Te sukcesy były i są możliwe dzięki wsparciu naszych władz lokalnych za co z tego miejsca Rybnicka Rada Seniorów dziękuje. Inicjatywy naszej Rady Seniorów nabierają stale nowego tempa: Poniedziałkowe Spotkania Seniorów w Teatrze Ziemi Rybnickiej w tym Kino Seniora oraz poezja recytowana przez Seniorów, wspólne śpiewanie. Obecnie przygotowujemy się do oficjalnego spotkania z niemieckim Seniorami, które odbędzie się 17-18 czerwca 2016 r. w Rybniku podczas 2. Dni Seniora w ramach Dni Rybnika, na które zapraszamy. RYBNICKA RADA SENIORÓW Urząd Miasta Rybnika ul.B.Chrobrego 2, pokój 213 GRUPA RYBNICKICH SENIORÓW PO PONIEDZIAŁKOWYM SPOTKANIU W TEATRZE ZIEMI RYBNICKIEJ. e-mail: rada.seniorow@miastorybnik.pl

NIEBAWEM 1. ROCZNICA MYSŁOWICKIEJ RADY SENIORÓW Niespełna rok temu 29 maja 2016 r. odbyło się pierwsze posiedzenie Mysłowickiej Rady Seniorów (MRS). Uroczysta sesja poświęcona była przede wszystkim sprawom inaugurującym działalność rady. Wszyscy radni złożyli ślubowanie oraz przystąpiono do wyboru prezydium Rady. W głosowaniu tajnym bezwzględną większością głosów przewodniczącym MRS został Antoni Lasota, zastępcą Ireneusz Sporys, a sekretarzem Anna Mocny. MRS liczy 23 członków, a jej kadencja trwa 4 lata. Kandydatem do Rady mógł być każdy pełnoletni mysłowiczanin, który wypełnił i złożył w Urzędzie Miasta Mysłowice odpowiedni formularz zgłoszeniowy. Ostateczny skład nowej Rady utworzyli ci kandydaci, którzy otrzymali największą liczbę głosów w wyborach powszechnych i bezpośrednich. Podsumowanie rocznej pracy MRS nastąpi w maju 2016 r. Tekst i zdjęcia: Mieczysław Skowron Kontakt: Ireneusz Sporys e-mail: sporys13@wp.pl

OBYWATELSKI PARLAMENT SENIORÓW

KOMENTARZE REGIONALNE POMYSŁY NA OPS

Z PRAC OBYWATELSKIEGO PARLAMENTU SENIORÓW



I INAUGURACYJNA SESJA OBYWATELSKIEGO PARLAMENTU SENIORÓW (1.10.2015 R.) PRZYJĘŁA DEKLARACJĘ PROGRAMOWĄ, KTÓRA OKREŚLIŁA MISJĘ I STRATEGIĘ DZIAŁANIA OPS NA OKRES PIERWSZEJ, TRWAJĄCEJ JEDEN ROK KADENCJI. Tworząc unikatową w świecie formę aktywności i uczestnictwa osób starszych w procesie budowy społeczeństwa obywatelskiego, kreowania polityki senioralnej, dialogu z podmiotami życia publicznego, Polska wypełniła rekomendacje Parlamentu Europejskiego, aby w każdym państwie członkowskim powołany został Parlament Seniorów mający wpływ na politykę wobec ludzi starszych. Za jeden z najważniejszych celów OPS uznano uzyskanie pełnej reprezentatywności 6,5 milionowej społeczności osób starszych w Polsce, co wymagało podjęcia szeregu działań i opracowania dokumentów, m.in: ÎÎ zdefiniowania organizacji senioralnej uprawnionej do delegowania przedstawiciela do OPS, bowiem brak jest w aktualnym systemie prawnym takiej definicji, ÎÎ ustalenie parytetów mandatów dla poszczególnych grup organizacji, ÎÎ określenie Zasad powoływania delegatów w skład Obywatelskiego Parlamentu Seniorów, ÎÎ opracowanie nowego Regulaminu funkcjonowania OPS, ÎÎ nawiązanie współpracy z Pełnomocnikiem Rządu ds. Społeczeństwa

www.glosseniora.pl

ÎÎ

Obywatelskiego i innymi podmiotami publicznymi, odpowiedzialnymi za wspomaganie inicjatyw obywatelskich, uzyskanie wsparcia ze strony sejmowej Komisji Polityki Senioralnej, sprawującej nad OPS patronat merytoryczny.

Powyższe prace zostały już wykonane, a dokumenty znajdują się końcowej fazie konsultacji społecznych. Opracowano także merytoryczny program działania OPS, w którym zawarto m.in.: ÎÎ włączenie OPS do procesu monitorowania sytuacji osób starszych, o którym mowa w ustawie o osobach starszych, ÎÎ w ykonanie opinii, badań bezpośrednich na dużych grupach badawczych, służących ewaluacji oraz uzupełnieniu raportu wykonanego przez stronę rządową, ÎÎ rekomendacje rozwiązań problemów wymienionych w Deklaracji Programowej OPS, ÎÎ wniosek o podjęcie przez Prezydium Sejmu RP uchwały określającej podstawy prawne powołania i funkcjonowania OPS. Realizacja celów OPS wymaga także opracowania profesjonalnych narzędzi badawczych, ankiet, wywiadów, wydawnictw, szkolenia delegatów, promocji oraz przepływu informacji.

Tak bogaty program działania przekracza możliwości wolontariackiej pracy organów, komisji i delegatów OPS, wymaga natomiast stworzenia chociaż elementarnej bazy instytucjonalnej, prowadzenia działalności w regionach, doradztwa prawnego i innych instytucjonalnych atrybutów. Doraźnego wsparcia logistycznego udzieliło Ogólnopolskie Porozumienie Uniwersytetów Trzeciego Wieku w Warszawie, które w pierwszym okresie funkcjonowania OPS udostępniło na jego potrzeby nieodpłatnie siedzibę, sekretariat oraz udzieliło wsparcia kadrowego, finansowego i prawnego. Niezbędne są jednak rozwiązania systemowe, zwłaszcza w zakresie finansowania niezbędnych kosztów mające cechy działań trwałych, wykonywanych w sposób ciągły, niezależne od kadencyjnego charakteru składu delegatów do OPS. Brak osobowości prawnej OPS wymaga zatem pilnego powołania organizacji mającej zdolność do czynności prawnych, mającej za cel wspomaganie logistyczne OPS, pozyskiwanie źródeł finansowania, uzyskanie wsparcia ze strony srebrnej gospodarki i innych instytucji wspomagających rozwój społeczeństwa obywatelskiego. Koncepcja w tym zakresie także została już opracowana. Trwają procedury jej realizacji. Zrealizowanie przyjętego przez OPS programu działania warunkuje skuteczność jego rzeczniczych, strażniczych i monitorujących funkcji obywatelskich, a także nadania mu odpowiedniej rangi społecznej w systemie państwa prawa i społeczeństwie opartym na aktywnej partycypacji obywateli. Zachęcam do zapoznania się z dokumentami OPS zamieszczonymi na www.fundacjaoputw/Obywatelski Parlament Seniorów oraz www.ops2.pl.tl jak również udziału w konsultacjach zamieszczonych tam projektów. KRYSTYNA LEWKOWICZ Przewodnicząca OPS

Obywatelski Parlament Seniorów przez krótki czas dla wielu był nadzieją na reprezentację osób starszych w parlamencie i władzach centralnych. Jako przedstawiciel Ogólnopolskiego Porozumienia o Współpracy Rad Seniorów uczestniczyłam w I Plenarnym Posiedzeniu OPS i również byłam w gronie osób cieszących się z faktu powstania parlamentu. Było wiele zastrzeżeń do kryteriów powoływania delegatów tego gremium. Wszyscy jednak zgodnie przyjęliśmy złożoną samokrytykę Przewodniczącej OPS- P.Krystyny Lewkowicz, która przyznała, że to zadanie przerosło organizatorów OPS. Daliśmy czas na realizację naprawy tego stanu rzeczy oraz na start w rzeczywistym uczestnictwie w sprawach dotyczących seniorów. W żadnym jednak przypadku kierownictwo pod nazwą Prezydium OPS nie wykazało się determinacją, troską o sprawy seniorów czy chęcią tworzenia demokratycznych podstaw powoływania delegatów tego gremium. W przypadku pierwszym , determinacja potwierdzona została utworzeniem fundacji OPS bez zgody Parlamentu Seniorów. Po drugie – leki dla seniorów po 75 roku życia rząd wprowadza bez istotnego głosu OPS - a może dla zwykłej przyzwoitości należało poprzeć lub zgłosić tzw: zdanie odrębne , mając na uwadze gospodarność społecznym groszem i sposób obdarowywania wszystkich bez wyjątku.

Po trzecie – przedstawiane propozycje powoływania delegatów na kolejną kadencję budzą zastrzeżenia zawarte w licznych projektach regulaminów. Składane propozycje lansują wiodącą i uprzywilejowaną pozycję UTW i w reprezentacji seniorów. Pomysły na 10% „przydział” mandatów dla Rad Seniorów /w praktyce to oznacza 2% mandatów dla Rad Seniorów na 2500 gmin/ są nie demokratyczne. Spotkanie delegatów OPS z Małopolski w dniu 04.04.2016 r w Krakowie w Urzędzie Marszałkowskim na którym nie usłyszeliśmy o jakichkolwiek dokonaniach OPS potwierdziło przytoczoną ocenę. W tej sytuacji nie należy legitymizować obranego kierunku Prezydium OPS a jedynym dobrym pomysłem jest oddziaływanie w celu wymuszenia właściwych zapisów w regulaminie tego gremium, do czego obecni na spotkaniu delegaci skłonili się przegłosowując wybór delegatów /do II – obowiązują stare krytykowane zasady/ kadencji III OPS, wzorowany na wyborach parlamentarnych. Delegaci winni być wyłaniani w regionie /województwie/ drogą demokratycznych wyborów a ilość przyznanych mandatów na region powinna pokrywać się z ilością mandatów poselskich. BARBARA SZAFRANIEC Przewodnicząca Ogólnopolskiego Porozumienia Rad Seniorów, delegat OPS

„ OBYWATELSKI PARLAMENT SENIORÓW” ????



W NUMERZE 17 GS Z 2015 ROKU KOMENTOWAŁEM PIERWSZĄ SESJĘ OPS I ZASTANAWIAŁEM SIĘ NA ILE JEST ON REPREZENTANTEM SENIORÓW.

Twórcy OPS wywodzący się ze środowiska UTW, dalej nie zauważają różnorodności populacji 60+. wynikającej z odmiennych warunków życia i różnic indywidualnych. Nie do przyjęcia jest w demokratycznym kraju budowanie reprezentacji blisko 7- milionowej grupy społecznej na podstawie wydumanych parytetów i przydzielania miejsc według uznaniowych kryteriów. Jeśli ma to być reprezentacja środowiska to powinna pochodzić z wyborów, zorganizowanych na wzór wyborów do Sejmu i każde województwo powinno mieć swoją reprezentację proporcjonalną do liczby ludności. W obecnym składzie Parlamentu są ogromne dysproporcje Np. mazowieckie ma 133 delegatów, zachodniopomorskie 14, a świętokrzyskie 5 delegatów.. W projekcie Regulaminu (Rozdział II: „ Skład OPS i zasady powoływania delegatów” punkt 5) przyznaje się: ÎÎ 138 miejsc, czyli 30 % przedstawicielom PZERi I organizacji zrzeszającej około 500 tys. członków ÎÎ 138 miejsc, czyli kolejne 30 % przedstawicielom UTW. Doceniam ich rolę w aktywizacji środowiska seniorów, lecz skupiają one w sumie niewielką ilość osób.(jeśli każdy z ponad 500 UTW skupia 500 osób jest to 250 tys.). Ich słuchacze nie są grupą reprezentatywną dla całej populacji 60+ gdyż większość z nich jest tylko biernymi słuchaczami, samodzielnymi, sprawnymi ludźmi.

4 6 miejsc, czyli 10% przysługuje przedstawicielom rad seniorów. Gmin jest ponad 2000, a powstałych dotychczas rad nie wiele, ale proces ich powstawania jest obecnie bardzo dynamiczny. Zasadnicze zadania polityki senioralnej są realizowane w gminach i ich przedstawiciele powinni stanowić trzon reprezentacji. W gminach działają UTW, Koła PZERI i inne organizacje osób starszych oraz pracujące dla osób starszych, to z nich rekrutują się członkowie gminnych rad. ÎÎ 92 miejsca, czyli 20 % przysługuje innym niezdefiniowanym organizacjom senioralnym, ÎÎ 46 miejsc stanowi 10 % rezerwę do decyzji Prezydium OPS dla osób szczególnie zasłużonych dla rozwoju ruchu senioralnego zupełnie nie wiadomo, dlaczego zwanymi dalej osobami zaufania publicznego. Tak stworzone gremium jest zupełnie niereprezentatywne i nie jest w stanie rzetelnie zrealizować większości z założonych celów tym bardziej, że niektóre z nich wymagają utworzenia organizacji o charakterze przedsiębiorstwa. Wiele zadań wymienionych w Regulaminie należy do różnych agend rządowychi samorządowych po co więc je dublować? Moim zdaniem, przedsięwzięcie pod nazwą Obywatelski Parlament Seniorów w obecnej postaci nie zasługuje na kontynuację. Jest niepotrzebnym generowaniem kosztów i stwarzaniem złudzeń. Dyskusji wymaga celowość tworzenia w przyszłości takiego ciała na szczeblu centralnym, gdyż ogromna większość jego celów i zadań jest realizowana lokalnie i regionalnie. ÎÎ

ANDRZEJ SKRZYŃSKI

KOMISJA POLITYKI SENIORALNEJ

MAŁGORZATA

MAŁGORZATA ZWIERCAN

ZWIERCAN – PRZEWODNICZĄCA SEJMOWEJ KOMISJI POLITYKI SENIORALNEJ W ROZMOWIE Z ŁUKASZEM SALWAROWSKIM Dlaczego podjęła się Pani przewodniczenia Sejmowej Komisji Polityki Senioralnej (KPS)? Sprawy seniorów zawsze były mi bliskie. Do tej pory wspierałam ich w mojej małej ojczyźnie (okręg Gdyńsko - Słupski). W zeszłym roku w Jastrzębiej Górze otworzyłam jedyny w Polsce ośrodek dla weteranów i osób działających na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego. W ramach naszego programu organizujemy bezpłatne tygodniowe pobyty nad morzem dla seniorów, którzy poprzez działanie w opozycji nie mieli możliwości robić kariery, stracili pracę i zdrowie, a teraz mają po 900 złotych emerytury. Wielu z tych, którzy dotychczas skorzystali z takiego pobytu, było wzruszonych, że ktoś po raz pierwszy wyraził swoje uznanie robiąc coś dla nich, coś im dając. By dodatkowo po ich dokonaniach i zasługach pozostał trwały ślad dla młodszych pokoleń nagrywaliśmy historię ich życia. Ważne jest dla mnie też, że do ośrodka seniorzy mogą przyjeżdżać ze swoimi partnerami. Bardzo często to właśnie oni a raczej one, bo w większości dotyczy to małżonek dawnych działaczy, w ogóle nie czują swojej wartości. Umniejszają swoją rolę. Muszę przyznać, że rozmawiając z tymi kobietami jeszcze bardziej dostrzegłam ich wielkość. Zdałam sobie sprawę, że często bez wsparcia matek, żon - wówczas narzeczonych i dziewczyn, bez kobiet stojących za bohaterami, bohaterów tych by nie było. Nie można o nich zapomnieć i widzieć tylko tych na pierwszej linii frontu. Jak Pani ocenia rosnący w siłę ruch gminnych rad seniorów? Jestem zwolennikiem dalszego rozwoju ruchu senioralnego w Polsce i powstawania 16

www.glosseniora.pl

gminnych rad seniorów. Obecnie na ponad 2500 gmin mamy tylko 149 gminnych rad seniorów – to zdecydowanie za mało. Chcę wesprzeć proces tworzenia tych organów. Przygotowałam projekt poprawki do ustawy o samorządach. Według obecnej ustawy Rada Gminy może utworzyć Gminną Radę Seniorów tylko z własnej inicjatywy. Chciałabym, aby dodano paragraf, mówiący że Rada Gminy z własnej inicjatywy lub na wniosek zainteresowanych tworzy Gminną Radę Seniorów. Ta zmiana powoduje, że wnioskować o utworzenie takiej rady mogą sami seniorzy i organizacje senioralne w danej gminie. Nie musi być to zatem inicjatywa Rady Gminy lecz może zostać złożony wniosek oddolny.

Jak Pani ocenia rozwój ruchu UTW i klubów seniora w Polsce? Uważam, że takie organizacje są bardzo ważne i potrzebne. Musimy jednak otworzyć się bardziej na potrzebujących, samotnych, zapomnianych często bez środków do życia. Ważne, aby aktywni seniorzy i organizacje senioralne – wyszły na przeciw osobom starszym, które potrzebują wsparcia, aby zaangażowały się w wolontariat i w pomoc potrzebującym. Musimy pracować nad aktywizacją pomocy wewnątrz pokoleniowej (seniorzy-seniorom) oraz międzypokoleniowej (młodzi - seniorom, seniorzy - młodym). Pomaganie innym daje dużo satysfakcji, a jednocześnie motywuje i dodaje energii do dalszych działań. Pozwala czuć się potrzebnym. Czego brakowało Komisji Polityki Senioralnej w tamtej kadencji Sejmu? Według mnie brakowało jakichkolwiek działań ukierunkowanych na potrzeby osób starszych, które nie angażują się w działal-

ność organizacji senioralnych. Oczywiście komisja powstała dopiero w maju 2014 r., zatem działała półtora roku ale myślę, że z takim zapleczem można było więcej zrobić. Bo sama ustawa określająca kim jest senior, to trochę za mało.

Jakie jest wg Pani zadanie KPS? Głównym zadaniem KPS jest opracowanie strategii pomocy osobom starszym. Takiej strategii, która wychodziłaby naprzeciw realnym potrzebom i oczekiwaniom seniorów. Komisja powinna monitorować działania rządu w tym zakresie oraz inspirować go do opracowania konkretnych ustaw i podejmowania działań na rzecz seniorów. Oczywiście rolą KPS jest też wychodzenie z inicjatywą ustawodawczą. Ma Pani jakieś konkretne propozycje ustaw? Po pierwsze wspomniana już nowelizacja w ustawie o samorządach. Po za tym powołujemy ekspertów i już niebawem odbędzie się spotkanie robocze, na którym będą powstawać konkretne propozycje. Oczywiście obecnie cały czas spotykam się ze środowiskami senioralnymi w całej Polsce, aby poznać ich potrzeby i stanowisko w wielu sprawach. Jestem również w trakcie zapoznawania się z rozwiązaniami, które zastosowano w kwestiach związanych z działaniami na rzecz osób starszych w innych krajach. Jeśli istnieją już sprawdzone metody i środki to według mnie warto jest się pokusić o analizę czy może przy naszych uwarunkowaniach nie przyniosły by one podobnie pozytywnych efektów. Chciałabym też za pośrednictwem Głosu Seniora prosić czytelników o zgłaszanie swoich propozycji zmian. Jestem otwarta na każdy głos i każdą wska-

Przedsiębiorca i działaczka społeczna. Ukończyła studium terapii uzależnień w jednostce akredytowanej przez PARPA. Prowadziła Centrum Psychoterapii, w którym pracowała także jako terapeuta. W drugiej połowie lat 80. związana z Solidarnością Walczącą, której była zaprzysiężonym członkiem. Brała udział w nadawaniu audycji radiowych i redakcji technicznej biuletynów „Poza Układem” oraz „Solidarność Walcząca”. Współorganizowała i uczestniczyła w pracach konspiracyjnego wydawnictwa książkowego Solidarności Walczącej „Petit”. Zajmowała się dystrybucją wydawnictw drugiego obiegu. Pomagała także ukrywającym się działaczom SW. W 1990 roku wspierała Kornela Morawieckiego podczas prezydenckiej kampanii wyborczej. W III RP nie angażowała się politycznie. Od 11 lat jest wolontariuszką Fundacji Podaruj Dzieciom Nowe Życie, organizuje akcje doboru i rejestracji potencjalnych dawców szpiku w powiecie kościerskim. Wspiera bohaterów walki o niepodległość. Pomaga działaczom opozycyjnym, którzy w wyniku swego zaangażowania utracili zdrowie, środki utrzymania i do dziś nie doczekali się rzeczywistej rekompensaty. Zorganizowała i prowadzi jedyny w Polsce ośrodek pomocy dla weteranów i osób działających na rzec niepodległego bytu państwa polskiego, w którym organizuje bezpłatne pobyty wypoczynkowo-relaksacyjne. Jest także współorganizatorem i wolontariuszką Fundacji Pomorska Inicjatywa Historyczna. Dba o pamięć historyczną, aktywizuje młodych ludzi do troski o dobro naszego kraju oraz dba o ich świadomość historyczną. Organizuje i uczestniczy KOMISJE: w uroczystościach i obchodach rocznic upamiętniają- Komisja Polityki Senioralnej cych wydarzenia i ludzi działających na rzecz odzyskania – Przewodnicząca, przez Polskę niepodległości. Od 4 lat współorganizuje Komisja Zdrowia. obchody w projekcie „Ludzie sierpnia”. Została odznaczona Krzyżem Solidarności Walczącej, Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski oraz odznaczeniem ZESPÓŁ PARLAMENTARNY: Bohaterom Sierpnia. W Wyborach parlamentarnych Parlamentarny Zespół w 2015 kandydowała do Sejmu w okręgu gdyńskim ds. Rozwiązywania Problemów z pierwszego miejsca na liście komitetu wyborczego wy- Uzależnień – Przewodnicząca, borców zorganizowanego przez Pawła Kukiza. Uzyskała Parlamentarny Zespół ds. Dzieci mandat posła VIII kadencji, otrzymując 11822 głosy. – Wiceprzewodnicząca,

Oficjalna strona Posła Małgorzaty Zwiercan: www.zwiercan.pl

zówkę, bo przecież Komisja powinna działać w oparciu o realne potrzeby osób starszych.

Może zatem Komisja stworzy specjalną skrzynkę mailową, gdzie każdy senior lub organizacja seniorska będzie mogła składać konkretne propozycje zmian systemowych czy ustawowych . Bardzo dobry pomysł. Już nie długo podamy adres takiej skrzynki, na który będziemy prosić o przesyłanie swoich propozycji. Jakie jeszcze zmiany Pani planuje? Na pewno zmiany wymagają zasady funkcjonowania projektu Senior – Wigor, są też uwagi i konkretne propozycje usprawnienia Rządowego Programu na rzecz Aktywności Społecznej Osób Starszych. Mam też spore wątpliwości względem sposobu wyłaniania reprezentacji Obywatelskiego Parlamentu Seniorów. Oczekuje obecnie na sprawozdanie z jego działalności.

Parlamentarny Zespół ds. ekonomii i przedsiębiorczości społecznej.

Zatem powinniśmy wspierać rozwój gminnych rad seniorów, otworzyć UTW na innych, usprawnić funkcjonowanie projektów WIGOR i ASOS, wdrożyć program bezpłatnych leków dla seniorów 75+. Jak jeszcze patrząc strategiczne, możemy polepszyć sytuację polskich seniorów? Musimy opracować długofalową strategię sięgającą nawet do 2030 roku. Planowanie do końca kadencji to nie jest moim zdaniem dobre rozwiązanie. Ważne jest też by nauczyć się wymieniać dobrymi praktykami i doświadczeniami. Żeby taka wymiana wiedzy zaistniała między organizacjami senioralnymi i samorządami, i żeby wzajemnie nauczyć się dobrze tę wiedzę wykorzystywać. Większa współpraca wszystkich jednostek obecnie realizujących projekty na rzecz osób starszych doprowadzi mam nadzieję do polepszenia efektów podejmowanych zadań.

OPINIA. M. ZWIERCAN NA TEMAT OBYWATELSKIEGO PARLAMENTU SENIORÓW (OPS) Obywatelski Parlament Seniorów powinien być organizacją reprezentującą ludzi w starszym wieku. Za priorytet działań OPS należy uznać jego opiniotwórczy charakter w kwestiach związanych z kształtowaniem się polityki senioralnej w naszym kraju, a opinia ta odzwierciedlać musi przekonania prawie 7 milionowej grupy społecznej, jaką stanowią w Polsce osoby starsze. Moim zdaniem, niestety, w obecnej formie OPS nie stanowi pełnej reprezentacji środowisk senioralnych. Mając na uwadze ograniczony czas, jaki organizatorzy mieli na przygotowanie I inauguracyjnej sesji OPS jestem w stanie zrozumieć zaistniałe niedociągnięcia i niedoskonałości. Minęło jednak już kilka miesięcy od pierwszego posiedzenia Prezydium OPS oraz Prezydiów wybranych Komisji Problemowych, a z różnych stron zaczęły dochodzić do mnie głosy niezadowolenia oraz rozczarowania z obranego przez te organy kierunku prac. Żałuję, ale muszę zgodzić się z opinią, że wypracowane przez obecne gremium OPS zasady wybierania delegatów są nie do zaakceptowania i prowadzą jedynie do dominacji części środowiska przez reprezentantów UTW oraz PZERiI. Doceniam oczywiście dotychczasowe zaangażowanie obu tych formacji w działania na rzecz aktywizacji osób starszych. Niewątpliwie podejmują one inicjatywy niepozostające bez znaczenia dla osób po 60 roku życia. Nie są to jednak środowiska zrzeszające na tyle dużą liczbę członków, aby przyznanie im 60% miejsc w kolejnych kadencjach OPS można było uznać za dobry system przedstawicielski. Moim zdaniem to delegaci z Gminnych Rad Seniorów powinni stanowić fundament OPS, ponieważ na poziomie gmin realizowane są główne założenia polityki senioralnej. Tymczasem według ustalonych przez obecne Prezydium OPS parytetów są to delegaci, którym przyznano jedynie 10% miejsc. Takie ustalenia, łącznie z przeznaczeniem 20% miejsc dla osób reprezentujących nie do końca określone organizacje i 10% miejsc przeznaczonych dla osób rekomendowanych jako zasłużonych, uważam za antydemokratyczne. W moim przekonaniu Obywatelski Parlament Seniorów w takim składzie nie stanowi pełnej reprezentacji środowisk senioralnych. W związku z powyższym uważam, że aby inicjatywa OPS przyniosła oczekiwane efekty oraz spełniała przypisaną sobie rolę, konieczna jest zmiana sposobu wyboru delegatów. Ze względu na wysokie koszty oraz niepotrzebne komplikacje nie wydaje mi się, aby przeprowadzanie wyborów do OPS na wzór wyborów parlamentarnych było dobrym pomysłem. Liczę jednak na to, że uda się wypracować taki sposób, który pozwoli by w nowej formie OPS mógł być uznany za demokratyczny „głos” osób starszych. 17

UNIWERSTETY TRZECIEGO WIEKU I KLUBY SENIORA

KLUB SENIORA „MOTŁAWA” W GDAŃSKU UTW NOWE MIASTO LUBAWSKIE W DZIAŁANIU Opracowany harmonogram zajęć na VIII semestr został uzupełniony w warsztaty z psychologii, które cieszą się ogromnym zainteresowaniem. Już pierwsze zajęcia pokazały że to strzał w „10”. Zwiększona została częstotliwość wykładów, rozszerzając ich tematykę z dziedziny - bezpieczeństwa seniorów, produktów ekologicznych, problemów z narządem wzroku, żywienia w różnych cyklach życia, relacji międzypokoleniowych, literatury oraz rodziny. Wzorem lat ubiegłych zostaną zrealizowane zadania publiczne ogłoszone przez Burmistrza, Starostwo Powiatowe oraz Urząd Gminy Nowego Miasta Lubawskiego z/s w Mszanowie. W ich ramach znajdą się się m.in.: ,,Poznajemy gminy powiatu nowomiejskiego'', ,, Nowomiejscy seniorzy w stolicy'' połączone ze spotkaniem z posłami z Komisji Polityki Senioralnej w Sejmie. W swej działalności mamy na uwadze nie tylko dobro słuchaczy UTW, ale niezrzeszonych nowomiejskich seniorów, bowiem wielu z nas zaangażowało się w prace nowo powstałej Miejskiej Rady Seniorów. Wspólnie z władzami miasta działamy na rzecz opracowania Karty Seniora. Podjęliśmy rozmowy ze Stowarzyszeniem MANKO by połączyć Ogólnopolską Kartę Seniora z nowomiejską. Propozycja ta powstała dzięki dobrej współpracy naszego środowiska seniorów z krakowskim Stowarzyszeniem. Dążymy do poprawy komfortu życia najstarszej grupy społeczeństwa nowomiejskiego. e-mail: u3wnml@wp.pl

www.glosseniora.pl



UCZESTNICY KLUBU SENIORA „MOTŁAWA” W GDAŃSKU AKTYWNIE POŚWIĘCAJĄ SWÓJ CZAS. 16 KWIETNIA BR. BYLI WOLONTARIUSZAMI NA TARGACH DLA SENIORÓW I ICH OPIEKUNÓW NIEZALEŻNI 65, KTÓRE ODBYŁY SIĘ W HALI AMBER EXPO W GDAŃSKU. PANIE Z SEKCJI ROBÓTEK RĘCZNYCH ZAPREZENTOWAŁY SWOJE PRACE NA JEDNYM ZE STOISK. ZESPÓŁ WOKALNY „MIESZCZEK GDAŃSKICH” DZIAŁAJĄCY PRZY KLUBIE WYKONAŁ „HYMN EMERYTA”.

ZESPÓŁ WOKALNY „MIESZCZKI GDANSKIE” PODACZAS TARÓW SENIORA 2016R.

Członkowie z Klubu Seniora „Motława” od kilku lat są wolontariuszami współpracującymi z Regionalnym Centrum Wolontariatu w Gdańsku. Podczas obchodów Światowego Dnia Wody, który obchodzony jest 22 kwietnia, ubrani w zielone koszulki stali na głównych skrzyżowaniach miasta i rozdawali mieszkańcom ciepłą kawę, herbatę oraz czystą wodę prosto z hydrantu. Akcja cieszyła się dużym zainteresowaniem i miała na celu przypomnienie o konieczności oszczędzania wody pitnej. Zaangażowanie seniorów jest tak duże, że postanowili wziąć udział w Europejskim Tygodniu Zrównoważonego Transportu 2016 „Komunikacja miejska - oddechem dla mia-

PARADA NIEPODLEGŁOŚCI

sta” oraz w 6 Sopockich Targach Seniora. Gdańskie Seniorki z Klubu „Motława” tworzą także małe „dzieła”, które przynoszą dużo radości chorym dzieciom. Seniorki przygotowują wyjątkowe, niepowtarzalne wręcz unikatowe dekoracje - narzędziami, którymi operują jest wełna, tkaniny jak i materiał z różnego rodzaju, z czego tworzą ozdoby choinkowe, wielkanocne, stroiki świąteczne i ubranka dla dzieci. Swoje prace przekazują do Hospicjum im Ks. E. Dutkiewicza SAC w Gdańsku przez co mają poczucie, że ich praca wypływająca z dobroci serca przyniesie radość wielu chorym i cierpiącym dzieciom. MAŁGORZATA LEWANDOWSKA

KUJAWSKO-DOBRZYŃSKI UNIWERSYTET TRZECIEGO WIEKU ROZWIJA SWOJĄ DZIAŁALNOŚĆ

Kujawsko-Dobrzyński Uniwersytet Trzeciego Wieku przy Kujawskiej Szkole Wyższej we Włocławku rozpoczął swoją działalność od roku akademickiego w 2009/10 roku. KDUTW to regionalny Uniwersytet, który skupia słuchaczy z obszaru Kujaw i Ziemi Dobrzyńskiej. Ideą utworzenia KDUTW było i jest realizowanie projektów edukacyjnych. W skład tego przedsięwzięcia wchodzą interesujące wykłady, szkolenia i inne formy z różnych dziedzin jak kursy językowe, informatyczne, sekcje sportowe, kluby dyskusyjne, zespoły wokalne czy kabarety. Formuła programowa Uniwersytetu postawiła na otwarty profil, uwzględnia sugestie także, że strony swoich słuchaczy, by zapewnić swoim uczestnikom taką tematykę, która wzbudza ich zainteresowanie, w ten właśnie sposób chcą rozwijać swoją działalność .

OD LEWEJ : ALINA BILIŃSKA, JAN JAWORSKI,JANINA GAŁĄZKA, WIESŁAWA MILCZAREK (PRZEWODNICZĄCA KLOP) JERZY NOWACKI (PREZES KDUTW), ALICJA GÓRCZYŃSKA (O/RADZIEJÓW)

EKO-ANIMATORZY SENIORZY Seniorzy chcą mieć wpływ na swoje miasto, przekonują o tym działający ekolodzy z KDUTW. Stworzyli oni Koło Ligi Ochrony Przyrody w Centrum Ekologii we Włocławku. Przewodniczącą została Wiesława Milczarek

Inicjatywa podjęcia działań poprzedzona była projektami „Rok dla klimatu” oraz „Bioróżnorodność to także MY” organizowanymi przez Fundację „Ziemia i Ludzie”. Uczestnikami tego przedsięwzięcia było 30 UTW w Polsce, w tym 4 oddziały działające w KDUTW. W ramach spotkań zorganizowano konferencje połączone z warsztatami, które dały uczestnikom wiele informacji i motywacji do podjęcia działań pro-ekologicznych. Dowodem jest fakt, że słuchacze KDUTW wzięli sobie poważnie sprawę do serca i zaangażowali się by w ich mieście powstały pomniki przyrody. W tym celu powołano specjalny zespół pod kierownictwem Marii Balakowicz, który był odpowiedzialny za przygotowanie wszelakiej dokumentacji, którą przekazano do Urzędu Miasta. Wszystkie działania koordynuje dr Maria Palińska Dyrektor Centrum Ekologii i Prezes Zarządu KDUTW – Jerzy Nowacki. Podjęte działania cieszą się dużym zainteresowaniem i aprobatą miejscowej społeczności. JERZY NOWACKI I WIESŁAWA MILCZAREK

PREZES KDUTW JERZY NOWACKI

KDUTW@KSW.WLOCLAWEK.PL

19 kdutw@ksw.wloclawek.pl

UNIWERSTETY TRZECIEGO WIEKU I KLUBY SENIORA

MAJOWE ATRAKCJE W MUZEUM ARMII KRAJOWEJ

M UTW PRZY MOKSIR W KUŹNI RACIBORSKIEJ ISTNIEJE 3 LATA I LICZY 57 CZŁONKÓW. Plan UTW jest ściśle ułożony. W poniedziałki pływalnia, w cieplejszym okresie są spacery z kijkami. Wtorki przeznaczone są na wykłady, prelekcje, spotkania autorskie. W środy sekcja rowerowa organizuje wycieczki po okolicy. Czwartki skierowane są na gimnastykę. Swoje działania rozwija Grupa Kulinarna oraz Grupa Samopomocowa. Zabawy i spotkania okolicznościowe organizuje koordynatorka z radą programową. UTW organizuje dla swoich studentów wycieczki, koncerty, do muzeów, filharmonii, a nawet do TV Katowice i wielu innych ciekawych miejsc. Grupa studentów zajmuje się wolontariatem. Nawet podczas przerwy letniej nie mogą bez siebie żyć, więc organizują spotkania przy grillu w prywatnych ogrodach seniorów. Sami mówią - Cieszymy sie sobą i życiem, nie mamy czasu na użalanie się i wsłuchiwanie w obolałe kości i stawy. TERESA KOWALEWSKA

www.glosseniora.pl

uzeum AK w Krakowie przy ul. Wita Stwosza 12 to zabytkowy budynek, przez lata pełniący funkcję magazynu wojskowego, dziś skrywa tysiące pamiątek i archiwaliów związanych z walką Polaków o odzyskanie i utrzymanie niepodległości w czasach okupacji niemieckiej i sowieckiej.

Zapraszamy na zwiedzanie ekspozycji stałej oraz wystaw czasowych, a także różnego rodzaju spotkania otwarte (wykłady, filmy, warsztaty).

W maju szczególnie polecamy: 15.05 o g. 15:00 Oprowadzanie po wystawie „Z głową bez karabinu” 25.05 o g. 18:00 Projekcję filmu i spotkanie Dyskusyjnego Klubu Filmowego 29.05 o g. 18:00 wykład otwarty poświęcony pacyfistom w czasie II wojny światowej. Szczegóły na stronach internetowych: www.muzeumaktywne.pl, www.muzeum-ak.pl; fb.com/MuzeumAK lub pod tel.: 12 410 07 70

UNIWERSYTET TRZECIEGO WIEKU POLITECHNIKI KRAKOWSKIEJ UTW Politechniki Krakowskiej zapoczątkował swoją działalność jako Program Rozwoju Osobistego „Radość Seniora”, którego dwie edycje zgromadziły ponad 100 osób. Uroczysta inauguracja pierwszego (formalnie) roku akademickiego UTW odbyła się 15 października 2010 r. Kształcenie odbywa się dwustopniowo (3+2 lata). W pierwszych dniach czerwca Uniwersytet corocznie przyjmuje w swoje szeregi ok. 60 nowych studentów, którzy uczestniczą w sympozjach i seminariach. Sympozja, czyli obowiązkowe wykłady, podczas których spotykają się wszyscy uczestnicy, odbywają się dwa razy w miesiącu. Prelegentami są często uznane autorytety naukowe, np. prof. Andrzej Zoll. Dotyczą one przeróżnych zagadnień, np. medycyny, prawa, finansów i bankowości, nauk technicznych i przyrodniczych, kultury i sztuki, architektury oraz wielu innych dyscyplin. Seminaria prowadzone są w mniejszych grupach, gdzie uczestnicy zdobywają wiedzę i umiejętności oraz realizują zainteresowania z zakresu języków obcych, obsługi komputera, psychologii, architektury i sztuki, filmu, plastyki, promocji zdrowia fizycznego i psychicznego oraz treningu pamięci. Mogą również brać czynny udział w zajęciach ruchowych — gimnastycznych i tanecznych.

Seniorom – studentom stwarzana jest przestrzeń do aktywności własnej – organizują liczne wycieczki krajowe i zagraniczne, spotkania integracyjne połączone ze wspólnym śpiewaniem, wystawy prac artystycznych, a także konferencje naukowe (2010 i 2013). W dniu dzisiejszym ponad 220 Seniorów jest naszymi słuchaczami, a kolejna rekrutacja planowana jest na 3 czerwca 2016 r. Koordynatorem UTW PK jest Pani dr Władysława Maria Francuz. e-mail: utw@pk.edu.pl tel.: 12 628 25 19

SKANDYNAWIA W PIGUŁCE Seniorzy Kazimierzowskiego Uniwersytetu Trzeciego Wieku z Bydgoszczy wzięli udział w wycieczce do Skandynawii. W ciągu czterech dni zwiedzili szwedzkie miasta Ystad i Malmo, Kopenhagę stolicę Dani oraz Oslo - norweską metropolię. -Zwiedzanie rozpoczęliśmy od szwedzkiego Malmo. Tu mogliśmy podziwiać m.in. kościół św. Piotra oraz urokliwą Starówkę – mówi z dumą Barbara Piłat. -Z Malmo do Kopenhagi dojechaliśmy mostem nad cieśniną Oresund. W Kopenhadze zwiedziliśmy Pałac Królewski, czyli Amalienborg, Katedrę oraz Plac Ratuszowy. Potem zrobiliśmy sobie obowiązkowe zdjęcia przed duńskimi Syrenkami i pod fontanną Gefion. Na zakończenie pobytu w Dani podziwialiśmy zmianę warty pod pałacem królewskim. Następnie zaokrętowaliśmy się na ko-

lejnym promie. Czekał nas 17-to godzinny rejs do Oslo – wspomina Krystyna Czerwińska. - W drodze powrotnej przed wejściem na pokład Mazovi, odbyliśmy jeszcze spacer po uroczym Ystad. Podziwialiśmy w nim szachulcową zabudowę z XVI w. - wspomina Maria Bąkowska. - Na zakończenie rejsu każdy uczestnik wycieczki, zorganizowanej przez biuro Polferries, musiał złożyć ślubowanie na wierność Neptunowi. Po tym uroczystym akcie każdy senior otrzymał nowe imię morskie – opowiada Bożena Sałacińska. Tekst i zdjęcia BOŻENA SAŁACIŃSKA

K2 – WITAMINA ŻYCIA Redaktor: Pani Marzeno, czym jest witamina K2? Farmaceuta: Jeszcze do niedawna znana była jedynie witamina K odpowiedzialna za prawidłowe krzepnięcie krwi, której nazwa pochodzi od niemieckiego słowa „koagulactionsvitamin”. Jak się okazało nie jest ona pojedynczym związkiem, ale tworzy rodzinę związków, z której wyizolowano witaminę K1 (fitochinon) oraz K2 (menachinon). Witamina K2 to zatem jedna z postaci witaminy K. Redaktor: Na czym polega wyjątkowość witaminy K2, która to została okrzyknięta przez specjalistów w ostatnich latach „witaminą życia”? Farmaceuta: Witamina K2 odpowiada za prawidłową dystrybucję wapnia do kości. Co to oznacza? Bez odpowiedniej dawki witaminy K2 w organizmie dochodzi do występowania tzw. „paradoksu wapnia” - niedoboru wapnia w kościach przy jednoczesnym zwapnieniu arterii. To dlatego mimo przyjmowania wapnia może dojść w organizmie do osteoporozy – ponieważ wapń nie jest dostarczany do kości tylko jest odkładany w arteriach. Witamina K2 zapobiega temu procesowi i umożliwia dystrybucję wapnia bezpośrednio do kości, zwiększając ich gęstość, wzmacniając ich strukturę i zapobiegając osteoporozie oraz złamaniom. Redaktor: To imponujące. Czy to wszystkie zalety witaminy K2? Farmaceuta: Oczywiście, że nie. Najnowsze badania naukowe ujawniają, że niedobór witaminy K2

www.glosseniora.pl

w organizmie zwiększa ryzyko wystąpienia miażdżycy i chorób układu krążenia w wyniku nieprawidłowego metabolizmu wapnia. Udowodniono, że przyjmowanie witaminy K2 może obniżyć ryzyko wystąpienia choroby niedokrwiennej nawet o 50%.

ECP

O NOWEJ METODZIE LECZENIA JASKRY, ZE SPECJALISTĄ CHORÓB OCZU DR IWONĄ SZENDZIELORZ Z KRAKOWSKIEJ KLINIKI OKULISTYCZNEJ „CENTRE DE LA VISION”, ROZMAWIA EDWARD GRETSCHEL.

Redaktor: Pani Magister, czy każda witamina K2 jest sobie równa? Jeśli nie, jaka jest najlepsza? Farmaceuta: Trzeba pamiętać, że najlepiej wchłanialną formą Witaminy K2 jest MK-7 (menachinon-7). Tylko ona gwarantuje odpowiednią skuteczność. Bardzo istotne jest też naturalne pochodzenie.

reg badań okulistycznych. Najważniejsze z nich to pomiar ciśnienia wewnątrzgałkowego, badanie tarczy nerwu wzrokowego, pola widzenia, kąta przesączania.

Redaktor: Gdzie zatem znajduje się źródło naturalnej witaminy K2 MK-7? Farmaceuta: Najbogatsze źródło naturalnej witaminy K2 znajduje się w natto – japońskiej potrawie ze sfermentowanej soi. Z racji trudnej dostępności natto, zaleca się przyjmowanie naturalnej Witaminy K2 MK-7 z Natto w formie kapsułek w codziennej diecie. Zmniejszymy dzięki temu ryzyko osteoporozy i miażdżycy oraz będziemy cieszyć się dobrym zdrowiem. Redaktor: Kto powinien przyjmować witaminę K2 MK-7? Farmaceuta: Naturalna witamina K2 MK-7 z Natto polecana jest wszystkim, którzy chcą uniknąć problemów z osteoporozą oraz miażdżycą. Preparat zalecany jest w szczególności kobietom powyżej 40 roku życia.

- NOWA METODA LECZENIA JASKRY

mgr farm. MARZENA KOZERA Kierownik Apteki

Zacznijmy od podstawowego pytania i zdefiniowania tego groźnego prowadzącego do całkowitej ślepoty schorzenia oczu. W Polsce cierpi na nią ponad 700 tysięcy osób. Jaskra, to choroba oczu doprowadzająca do postępującego i nieodwracalnego uszkodzenia nerwu wzrokowego. Następstwem jest pogorszenie wzroku, a nawet jego całkowita utrata. Główną przyczyną jest podwyższone ciśnienie w gałce ocznej powodujące ucisk na nerw wzrokowy, w wyniku czego dochodzi do jego obumierania. Mimo, że jaskra coraz częściej dotyka młode osoby, to najbardziej zagrożone są te po 45 roku życia. Grupę podwyższonego ryzyka stanowią osoby, których najbliższa rodzina chorowała na jaskrę. Takie czynniki, jak migreny, stres, niskie ciśnienie czy krótkowzroczność mogą mieć wpływ na rozwój choroby. Jaskra w początkowym stadium jest zazwyczaj bezobjawowa i da się ją wykryć jedynie podczas badania okulistycznego. Choroba bezobjawowo może postępować nawet przez parę lat, aż do całkowitego zniszczenia nerwów wzrokowych, ale niepokoić powinny bóle głowy, oczu i zawężające się pole widzenia. Aby zdiagnozować jaskrę wykonuje się sze-

Czy są skuteczne metody leczenia jaskry? Ponieważ zmiany wywołane przez jaskrę są nieodwracalne jej leczenie polega na zatrzymaniu dalszego rozwoju choroby. Jaskrę leczy się na kilka sposobów. Najpopularniejszą metodą leczenia jest stosowanie kropli obniżających ciśnienie wewnątrzgałkowe. Jeśli farmakoterapia – nie przynosi zadowalających efektów zalecany jest zabieg laserowy lub chirurgiczny. Zaznaczam, że nie poprawia to widzenia, a jedynie hamuje dalsze postępowanie destrukcji nerwu wzrokowego. Endoskopowa cyklofotokoagulacja, czyli ESP to nowa metoda leczenia jaskry. Na czym dokładnie polega ten zabieg? Zabieg endoskopowej cyklofotokoagulacji to bezpieczna metoda pozwalająca często uzyskać znaczące obniżenie ciśnienia

wewnątrzgałkowego, a w efekcie zahamować rozwój choroby. Polega na wprowadzeniu do gałki ocznej sondy o średnicy ok. 1 mm i koagulacji nabłonka ciała rzęskowego, który odpowiada za wydzielanie tzw. cieczy wodnistej. Rozwój zaawansowanych technologii wraz z miniaturyzacją sprzętu sprawił, że dzisiaj endoskopia jest standardem w mikrochirurgii oka. Jednym ze schorzeń, które można leczyć przy wykorzystaniu endoskopu jest właśnie jaskra. Chociaż w Stanach Zjednoczonych i Europie Zachodniej mikroendoskopia stosowana jest od wielu lat, w Polsce jej dostępność jest jeszcze stosunkowo niewielka. Skuteczność metody ECP w jaskrze opornej sięga nawet 90%.

Którzy pacjenci wśród tych dotkniętych jaskrą powinni się poddać właśnie metodzie ECP? Endoskopową cyklofotokoagulacją może być leczona każda postać jaskry. Wskazania do zastosowania tej metody zachodzą przede wszystkim w sytuacji, kiedy nie można opanować jaskry farmakologicznie. Kolejnym przypadkiem, w którym warto wziąć ten zabieg pod uwagę, jest sytuacja, kiedy pacjent ma jaskrę ustabilizowaną, ale chce wyeliminować leczenie farmakologiczne. Jest to zabieg mało inwazyjny, a co za tym idzie bezpieczny dla pacjenta.

SOCZEWKI PROGRESYWNE JZO 

KOMFORTOWE WIDZENIE NA KAŻDĄ ODLEGŁOŚĆ, W KAŻDEJ SYTUACJI

OKULARY Z SOCZEWKAMI PROGRESYWNYMI TO NAJBARDZIEJ ZAAWANSOWANE, A TYM SAMYM NAJLEPSZE ROZWIĄZANIE, KTÓRE UMOŻLIWIA PREZBIOPOWI WYRAŹNE WIDZENIE PRZEDMIOTÓW, NIEZALEŻNIE OD TEGO, W JAKIEJ ODLEGŁOŚCI SIĘ ZNAJDUJĄ.

ÎÎ

widzenie dali widzenie pośrednie widzenie bliży

JAK TO JEST MOŻLIWE?

CO TO JEST PREZBIOPIA? Prezbiopia jest efektem naturalnej ewolucji wzroku, która dotyczy każdego po około 40. roku życia i objawia się trudnościami z wyraźnym widzeniem z bliska, szczególnie przy słabym oświetleniu. Z upływem lat oko traci zdolność do akomodacji, czyli dostosowywania się do dobrego widzenia na każdą odległość. Zjawisko to można porównać do działania obiektywu aparatu

fotograficznego

z funkcją autofocus, który nie nastawia prawidłowej ostrości obrazu.

www.glosseniora.pl

Wady wzroku zazwyczaj są korygowane soczewkami jednoogniskowymi, które charakteryzują się niezmienną mocą optyczną na całej powierzchni soczewki. Inaczej jest w przypadku soczewek progresywnych, w których moc optyczna zmienia się w sposób płynny - najmniejsza jest na górze a największa na dole soczewki. Dzięki temu możliwe jest wyraźne widzenie zarówno dali, bliży, jak i odległości pośrednich, co gwarantuje komfort użytkowania okularów bez konieczności ciągłego ich zmieniania. Dla przykładu, w okularach progresywnych nauczyciel będzie jednakowo dobrze widział dziennik, tablicę i całość klasy, a osoby pracujące przy komputerze będą doskonale widziały zarówno klawiaturę, ekran, jak i całą przestrzeń pokoju, w którym pracują. Soczewki progresywne, przy bocznych krawędziach posiadają obszary obarczone niepożądanymi aberracjami. Są one mniejsze w soczewkach o bardziej zaawansowanych konstrukcjach.

OPRÓCZ TEGO, ŻE UMOŻLIWIAJĄ WIDZENIE NA WSZYSTKIE ODLEGŁOŚCI, okulary progresywne mogą oferować wiele innych korzyści dla Twojego wzroku, np.: ÎÎ Mogą być wykonane z materiału fotochromowego, dzięki czemu automa-

tycznie zaciemniają się, kiedy są używane w słoneczny dzień gwarantując ochronę przeciwsłoneczną wzroku. Mogą być wykonane z tzw. materiałów wysokoindeksowych. Wówczas są cienkie i lekkie nawet jeśli mają dużą moc korekcyjną. Są polecane z powłokami antyrefleksyjnymi, które eliminują odbicia światła od powierzchni soczewek, a dodatkowo mogą zwiększać ochronę wzroku przed szkodliwym promieniowaniem ultrafioletowym, ułatwiać utrzymanie soczewek w czystości, chronić je przed zarysowaniami, czy zaparowywaniem.

KOMFORT I ESTETYKA Soczewki progresywne to również wygoda użytkowania okularów. Dzięki takiemu rozwiązaniu nie trzeba nosić dwóch par okularów - jednych do czytania i innych do chodzenia. Poza tym ich wygląd jest identyczny jak zwykłych okularów używanych do czytania. W żaden sposób nie zdradzają więc wieku… Zakup okularów z soczewkami progresywnymi to też oszczędność i bezpieczeństwo. Okulary cały czas są na nosie więc na pewno nie zostaną zgubione, zapomniane, itp. A w dodatku są oferowane z pakietem Komfortowa Adaptacja, co oznacza, że w razie jakichkolwiek problemów z przyzwyczajeniem się do nich, można je wymienić na inne soczewki okularowe - jednoogniskowe, dwuogniskowe lub progresywne o bardziej zaawansowanej konstrukcji. JZO jest firmą produkującą najwyższej jakości soczewki okularowe. Dzięki połączeniu ponad 70-letniego doświadczenia w produkcji artykułów z branży optycznej, polskiej solidności i korzystaniu z projektów francuskich specjalistów, JZO oferuje soczewki okularowe najnowszej generacji, zapewniające doskonałą korekcję i ochronę wzroku, w tym wysokiej klasy soczewki progresywne z pakietem Komfortowa Adaptacja.

WWW.JZO.COM.PL

ELEKTROLITY A PRAWIDŁOWE FUNKCJONOWANIE ORGANIZMU



NAZWA CORAZ CZĘŚCIEJ SPOTYKANA W MEDIACH, ZNANA CHYBA KAŻDEMU. ALE CZY WIEMY, CO DOKŁADNIE SIĘ POD NIĄ KRYJE I JAKIE MA ZNACZENIE DLA NASZEGO ZDROWIA ORAZ DOBREGO SAMOPOCZUCIA?

NORMA U DOROSŁEGO CZŁOWIEKA: 0,65-1,2 MMOL/L Krótka charakterystyka czterech najważniejszych elektrolitów naświetla ich kluczowe znaczenie dla organizmu. Niedobór elektrolitów jest bardzo niebezpieczny, bo prowadzi do zaburzenia pracy układów wewnętrznych. Kiedy dochodzi do nadmiernej utraty wszystkich elektrolitów, najczęściej na skutek odwodnienia, pojawiają się najczęściej następujące objawy: zaburzenia rytmu serca, wzrost ciśnienia tętniczego krwi, zaburzenia pracy układu nerwowego, bolesne skurcze mięśniowe, drżenie mięśni, obrzęki kończyn dolnych, omdlenia, nudności, mdłości, bóle i zawroty głowy, zaparcia, powolny lub przyspieszony oddech, uczucie zdenerwowania, senność, zmęczenie,

Z chemicznego punktu widzenia, elektrolity są to wodne roztwory jonów, które mają zdolność przewodzenia prądu elektrycznego. Być może brzmi tajemniczo, ale elektrolity są obecne w całym organizmie – we wszystkich komórkach i płynach ustrojowych, i są nieodzownie związane z jego prawidłowym funkcjonowaniem. Do najważniejszych elektrolitów ludzkiego organizmu zaliczamy sód, potas, wapń oraz magnez.

SÓD Jest podstawowym jonem osocza krwi i uczestniczy w utrzymywaniu prawidłowego ciśnienia tętniczego. Jego zawartość w osoczu decyduje o ilości wody wydalanej z organizmu. Sód bierze również udział w prawidłowym przewodzeniu impulsów nerwowych. Stan zmniejszonego stężenia sodu w osoczu krwi nazywamy hiponatremią. Może do niego dojść w wyniku wzmożonej potliwości (np. po wysiłku, w wysokiej temperaturze), biegunki, wymiotów czy dysfunkcji nerek. Również niedoczynność tarczycy może skutkować niedoborem sodu w organizmie. W efekcie często pojawiają się nudności, bóle głowy, zaburzenia snu, drażliwość, ogólne osłabienie, kurcze i drgawki mięśniowe. Znaczne obniżenie stężenia tego jonu może prowadzić nawet do obrzęku mózgu.

NORMA U DOROSŁEGO CZŁOWIEKA: 135-145 MMOL/L

POTAS Jego stężenie jest zdecydowanie wyższe wewnątrz komórek niż w osoczu krwi. Potas uczestniczy w przewodnictwie nerwowym oraz w procesie skurczu mięśni, w tym mięśnia sercowego. Niedobór potasu może mieć poważne konsekwencje t.j. zaburzenia rytmu serca – uczucie kołatania, bolesne skurcze mięśni, zwłaszcza w obrębie łydek, wzrost ciśnienia tętniczego krwi czy zaparcia. Do wymienionych stanów najczęściej dochodzi w wyniku biegunek, wymiotów, niedoboru potasu w diecie, nadmiernego spożywania kawy, stosowania niektórych leków moczopędnych, przeciwastmatycznych, insuliny w dużych ilościach czy glikokortykosteroidów, a także na skutek niektórych chorób – niewydolności nerek, choroby Addisona czy Cushinga, rozległych oparzeń.

NORMA U DOROSŁEGO CZŁOWIEKA: 3,5-5,1 MMOL/L

www.glosseniora.pl

zu (hipomagnezemii) mogą doprowadzić przede wszystkim niedostateczna podaż, upośledzone wchłanianie na skutek zaburzeń trawienia lub wchłaniania, wzmożone wydalanie spowodowane stosowaniem niektórych leków (moczopędnych, leków zobojętniających sok żołądkowy, antybiotyków) lub chorobami nerek. Niekorzystne efekty przynosi też nadmierne spożycie kawy. Na skutek zmniejszonego stężenia magnezu we krwi mogą się pojawić drżenie kończyn, skurcze mięśni, kołatanie serca, obniżenie nastroju, apatia, zaburzenia nerwicowe, problemy z koncentracją.

osłabienie, utrata apetytu. Odwodnienie może być stanem zagrażającym nie tylko zdrowiu, ale nawet życiu, a narażone są na nie zwłaszcza dzieci i osoby starsze. Dochodzi do niego najczęściej na skutek biegunek, wymiotów, gorączki czy nadmiernego wysiłku fizycznego i wzmożonej potliwości. Kiedy za oknem robi się coraz cieplej, a rozmaite aktywności fizyczne stają się znowu nieodłączną częścią słonecznych wiosennych i letnich dni, warto pomyśleć o uzupełnianiu elektrolitów. Prawidłowa dieta warunkuje dostarczenie odpowiednich ilości tych pierwiastków do organizmu, jak również innych minerałów, witamin i substancji niezbędnych dla zachowania dobrego zdrowia oraz samopoczucia. Warto jednak mieć pod ręką elektrolity dostępne w aptece, które w razie potrzeby należy rozpuścić w wodzie i wypić, aby przywrócić równowagę wodno-elektrolitową organizmu. Gorączka, znaczny wysiłek fizyczny, upalne dni, a także biegunki i wymioty są momentami, kiedy przede wszystkim należy pamiętać o uzupełnieniu elektrolitów i piciu dużej ilości wody, aby zapewnić sobie szybszy powrót do zdrowia i dobrej kondycji. Opracowała: MGR FARM. AGATA KOŁODZIEJ ZIKO APTEKA

WAPŃ Zdecydowana większość tego pierwiastka znajduje się w kościach, ale wapń w postaci jonowej pełni równie ważne dla organizmu funkcje. Jest niezbędny, aby proces krzepnięcia krwi mógł zachodzić prawidłowo, uczestniczy w procesie skurczu mięśni oraz warunkuje prawidłowe uwalnianie przekaźników w układzie nerwowym. Jego stężenie w osoczu reguluje wydzielana przez tarczycę kalcytonina oraz produkowany w przytarczycach parahormon. Oba hormony działają przeciwstawnie – parahormon zwiększa wchłanianie wapnia z jelit, zmniejsza jego wydalanie, a w warunkach niedoboru może powodować uwalnianie wapnia z kości. Kalcytonina ma dokładnie odwrotne właściwości. Stan niedoboru wapnia w osoczu krwi (hipokalcemia) może prowadzić do napadu tężyczkowego (drętwienie i skurcze mięśni kończyn, twarzy i klatki piersiowej), bólu głowy, utraty świadomości, napadów astmy czy światłowstrętu. Najczęstszą przyczyną takiego stanu są: niedostateczna podaż wapnia z pożywieniem, upośledzone wchłanianie z przewodu pokarmowego na skutek chorób jelit lub niedoboru witaminy D, nadmierna utrata wraz z moczem (choroby nerek, niektóre leki moczopędne).

mobilnie

NORMA U DOROSŁEGO CZŁOWIEKA: 2,25-2,75 MMOL/L

MAGNEZ W organizmie ludzkim odgrywa podobną rolę jak wapń – jest budulcem kości, uczestniczy w procesie skurczu mięśni, a także jest katalizatorem wielu reakcji enzymatycznych. Do niedoboru magne-

Problem choroby Alzheimera dotyczy blisko pół miliona Polaków. Dotyka głównie osób powyżej 65 roku życia. W tej grupie ilość zachorowań wynosi od 5,7- 10%. Zatem problem dotyczy co dziesiątego polskiego seniora. Rozpoczynamy więc nowy stały dział poświęcony tej tematyce. Będziemy w nim mówili jak zmniejszać ryzyko zachorowania, jak szybko rozpoznać i jak żyć z tą chorobą. W tym wydaniu prezentujemy pierwszą część wypowiedzi dr Anny Przybyłek – Boraczyńskiej , która przez 10 lat opiekowała się bliską osobą z Alzheimerem, terapeutyczną bajkę (nie) bajkę dla seniorów dr Barbary Cieniawy oraz wypowiedź dyrektora ośrodka zajmującego się dotkniętymi tą chorobą.

JAK ŻYĆ Z ALZHEIMEREM



ZABIERAM GŁOS JAKO 10 LETNI OPIEKUN BLISKIEJ OSOBY CHOREJ NA CHOROBĘ ALZHEIMERA. OD IIGO ETAPU CHOROBY OPIEKA BYŁA MOIM JEDYNYM ZAJĘCIEM.

Prof. Tomasz Gabryelewicz pisze: „Każdego roku rozpoznawanych jest 4.5 mln nowych przypadków otępienia. Wg Światowej Organizacji Zdrowia liczba chorych przekroczy w 2040 roku 80 mln. Liczby te pokazują wagę problemu, z jakim mierzyć się będzie w kolejnych latach służba zdrowia na całym świecie. Badania dotyczące rozpowszechnienia otępienia w Polsce wykazały, że jego rozpowszechnienie w populacji osób powyżej 65 roku życia wynosi od 5,7% do 10%. Powszechnie mówi się, że w Polsce Alzheimer dotyka blisko 350 - 500 tys. osób. Z rozmów z opiekunami wiem, że zdarzają się przypadki zachorowań już po 40 roku życia. Gdzie szukać odpowiedzi na pytania, które każdy potencjalny opiekun powinien znać? W miarę dostępne są 2 pozycje literatury napisane przystępnym językiem: 1) Hubert Aupetit - Choroba Alzheimera Wyd. W.A.B. Warszawa,1998 2) Sytuacja osób chorych na chorobę Alzheimera, Raport RPO, Rzecznik Praw Obywatelskich, Warszawa, maj 2014. Redaktor raportu: Prof. dr hab. med. Andrzej Szczudlik.

CZAS NA POSTAWIENIE NAJWAŻNIEJSZYCH PYTAŃ? ÎÎ ÎÎ

ÎÎ

efinicja Choroby Alzheimera i jej D etapy. Jak rozpoznać chorobę Alzheimera i na jakie objawy należy zwrócić uwagę? Czy można zapobiec, albo też spowolnić przebieg choroby Alzheimera?

www.glosseniora.pl

ÎÎ

J ak postępować kiedy jako rodzina, przyjaciel, znajomy zauważymy, coś niepokojącego w zachowaniu?

NAJWAŻNIEJSZY JEST TEN PIERWSZY OBJAW który zwrócił moją uwagę: trudność poruszania się w dobrze znanym terenie, zaniki pamięci o terminach i bieżących zdarzeniach. Osoba, o której piszę miała 75 lat. Poprosiłam lekarza o wykonanie tomografu komputerowego mózgu. Analiza wyniku, test,wywiad, objawy potwierdziły moje obawy, że może to być Alzheimer. Wiem, że potwierdzić, że ktoś miał chorobę Alzheimera można dopiero po sekcji zwłok. Choroba Alzheimera należy do grupy chorób neurodegeneracyjnych. Choroba ta prowadzi do stopniowej i nieodwracalnej utraty komórek nerwowych w mózgu, co powoduje m.in. upośledzenie pamięci, problemy językowe i zaburzenia orientacji.

WYRÓŻNIA SIĘ 3 STADIA ROZWOJU CHOROBY. Czas ich trwania zależy od wielu czynników: genetycznych, środowiskowych oraz skuteczności podjętego leczenia. Leki mają tylko wpływ objawowy. 20 lat temu 1 lek kosztował miesięcznie ok 2 tysiące zł, tyle też wynosiła emerytura chorego. Zażywany był przez mojego podopiecznego przez ok 10 lat oraz drugi lek na zahamowanie utraty pamięci w podobnej cenie przez ok 2 lata. Przez 2 etapy podopieczny grał codziennie w bridża i brał udział w różnych ćwiczeniach umysłowych co skutkowało dobrym samopoczuciem i brakiem agresji.

JAKIE SĄ OBJAWY CHOROBY ALZHEIMERA ? 1. Chwilowe zaniki pamięci typu: gdzie są klucze, gdzie schowałem emeryturę, nieznany adres zamieszkania, nie poznawanie najbliższych. 2. Agresja. Bez powodu

3. Stopniowa niechęć do wychodzenia z domu. 4. Systematyczna niechęć do jedzenia. 5. Postępująca niechęć do higieny osobistej. 6. Niechęć do wizyt lekarskich i wszelakich badań związanych z dotykiem pacjenta. 7. Wracanie wspomnieniami do dawnej przeszłości i potrzeba wielokrotnego opowiadania o tym. 8. Stopniowa oziębłość do osób najbliższych i wyrażanie jej nawet w chęci rękoczynów. 9. Nadmierna u mężczyzn pobudliwość seksualna mimo wieku powyżej 70 lat.

Generalnie zmienia się osobowość, cofają się zdolności umysłowe, często zaczyna się depresja.

JEŻELI ZAUWAŻYMY NIEPOKOJĄCE NAS OBJAWY POWINNO SIĘ NIE CZEKAĆ NA ROZWÓJ TYLKO UDAĆ SIĘ Z WIZYTĄ DO LEKARZA SPECJALISTY NEUROLOGA, PSYCHIATRY LUB GERIATRY. Ciąg dalszy wypowiedzi w następnym numerze magazynu Głos Seniora.

ANNA PRZYBYŁEK BORACZYŃSKA 85+ dr nauk tech, oprócz swoich specjalności naukowych interesuje się od wielu lat profilaktyką zdrowotną i psychologią rozwoju umysłowego. Pracowała zawodowo 48 lat, piastując różne stanowiska na AGH min prodziekan,z-ca dyr Instytutu,funkcje kierownicze min Komisja Nauk Org.i Zarządzania PAN,TNOIK,NOT,prezes Honorowy stowarzyszenia pacjentów. Absolwent 4 UTW, na UTW UJ prowadzący również seminaria w grupie medycznej. Posiada tytuł Honorowy Senior UTW PK. Od 18 lat wolontariusz w różnych NGO,Ambasador Głosu Seniora i Ogólnopolskiej Karty Seniora.

ALZHEIMER

TERAPEUTYCZNE BAJKI(NIE) BAJKI DLA SENIORÓW Babciu, kto to jest pan Alzheimer? To ten pan, który mi wszystko chowa i ciągle czegoś muszę szukać. Giną mi okulary, chowa mi klucze od mieszkania i nie mogę wyjść z domu, a jak wreszcie je znajdę, to nie wiem, do czego one służą i co mam z nimi zrobić. Wobec tego chowam je do śmietnika. Wiesz wnusiu, najważniejsze, to tak położyć rzeczy użyteczne, żeby wiedzieć gdzie się je ma. Tylko, że trudno mi zapamiętać gdzie je chowam, a potem znajduję rękawiczki w szafce na buty, chleb między ubraniami, a w łóżku portmonetkę. Po coś miałam wyjść do sklepu. Nie pamiętam, po co, ale przypomnę sobie w sklepie. Wychodzę z domu i zapominam, w którym kierunku mam iść. Właściwie, po co ja wyszłam z domu i dokąd idę. – Wnusiu, nie wiesz przypadkiem, co ja miałam kupić? – Nie wiem babciu, ale masz tu komórkę, zadzwoń do mamy. – Wnusiu, komórkę to ja mam na podwórku i trzymam w niej różne starocie. W zasadzie nie są mi potrzebne, ale kiedyś mogą się przydać. – Babciu, ja mówię o telefonie komórkowym. – A, a! Mam numer telefonu do córki, ale właściwie nie wiem, jak mam zadzwonić i do czego ten telefon ma mi służyć? Zapytam wnuczka. – Wnusiu, do czego służy telefon? – Jak to Babciu nie wiesz? Do rozmowy. Masz zadzwonić do pracy do mamy jak będziesz czegoś potrzebować. – Acha, już wiem. Po chwili pyta; – Wnusiu, ale właściwie, do czego służy to pudełko? – Babciu, to nie pudełko tylko komórka! - Wiesz dziecko, takie samo pudełko dostałam, kiedy odchodziłam na emeryturę, a w środku był medal z czerwoną wstążeczką. Co to za czasy teraz nastały, że z takiego pudełka się dzwoni? Za parę minut zadaje znowu pytanie, – Wnusiu, zapomniałam, do czego służy komórka? Wnuczek mówi: -Babciu, Ty jak ten słoń Trąbalski z bajki Tuwima nic nie pamiętasz, wszystko zapominasz! Mama czytała mi tę bajkę i bardzo mnie rozśmieszyła. Słoń Trąbalski jak wyszedł z domu, to nie wiedział jak ma wrócić i gdzie mieszka. Błądził, zapominał imion nawet własnych dzieci. To był Słoń Trąbalski, zapominalski. Jak mama wróciła z pracy, wnuczek opowiedział jej o rozmowie z babcią.

– Mamo, babcia ciągle pyta o to samo. Zapomina, co do niej mówię, pyta kilka razy o te same rzeczy. Schowała papier toaletowy do lodówki, a mydło do cukiernicy, cha, cha, co ta nasza babcia robi? Myślał, że mamę to rozbawi tak jak jego bajka o słoniu Trąbalskim i wyczynach babci. Był zdziwiony jej zmartwioną miną. – Mamo, czy Babcia jest chora? Bardzo ją kocham i nie chciałbym, aby coś się jej stało. – Jest taki test, pozwalający określić czy niepokojące objawy zapominania są objawami demencji, czy to normalne objawy procesu starzenia się organizmu odpowiedziała mama. – A co to znaczy demencja? – Demencja, to otępienie. Dotyka ludzi starszych. Zapominają oni, co działo się kilka minut lub godzin temu, a pamiętają wydarzenia sprzed lat. – Musisz babci okazać wiele zrozumienia i cierpliwości. To są procesy postępujące powoli przez wiele lat, narastające z wiekiem. Jest to postępująca choroba mózgu i będzie, co raz gorzej. Przyjdzie moment, że babcia nie będzie pamiętać nic. Zapominanie, zmiana osobowości, trudności z doborem odpowiednich słów i nazw, zaburzenia orientacji, wahania nastroju i niechęć do wykonywania pracy, którą się wcześniej lubiło. Niestety, Babcia ma objawy choroby Alzheimera.

DR N. MED.

BARBARA CIENIAWA

Absolwentka Pomorskiej Akademii Medycznej wydziału stomatologii w Szczecinie. W trakcie pracy zawodowej zrobiła trzy specjalizacje i doktorat, co upoważniło ją do pełnienia funkcji kierownika specjalizacji i szkolenia młodszych kolegów. Urodzona na dawnych kresach wschodnich Polski (obecnie Ukraina) pracowała zawodowo w Gorlicach, a potem w Krynicy gdzie oprócz nauki i pracy zawodowej udzielała się społecznie pełniąc funkcje prezesa Krynickiego Towarzystwa Kiepurowskiego. Od 2004 roku mieszka na stałe w Krakowie. Uczestniczyła czynnie w zajęciach Akademii Pełni Życia, Uniwersytecie Niegasnącej Młodości i UTW Politechniki Krakowskiej. Swoje liczne doświadczenia z życia i pracy zawodowej wykorzystuje w swoim hobby – pisaniu książek. Jedną z nich jest właśnie publikacja „Terapeutyczne bajki(nie) bajki dla seniorów”. ( Wyd. UTW PK, Kraków 2014)

ZIOŁOWE ODCHUDZANIE

CHOROBY MÓZGU

STAWIĆ CZOŁA ALZHEIMEROWI  DOM CZY SPECJALISTYCZNY OŚRODEK? PRZED TAKIM DYLEMATEM STAJE RODZINA GDY POJAWIA SIĘ W NIEJ CHOROBA ALZHEIMERA. O PROFESJONALNEJ OPIECE I LECZENIU PACJENTÓW Z TYM SCHORZENIEM MÓWI ANNA SOBOLEWSKA, DYREKTOR OŚRODKA MEDI-SYSTEM OSTROWIA.

Czy rodzina jest w stanie zapewnić opiekę osobie z chorobą Alzheimera? Przy niewielkich kłopotach z pamięcią, uczeniem, porozumiewaniem się – tak. Jednak przy coraz większych problemach w codziennym funkcjonowaniu czy pojawiającej się agresji, opiekunowie – mimo dobrych chęci – często sobie nie radzą. Wtedy niezbędna jest całodobowa opieka.

Jakie terapie są skuteczne? Wszelka aktywizacja procesów pamięciowych, spowalniająca rozwój choroby. Stosujemy tzw. terapię walidacyjną, która polega na uważnym słuchaniu słów wypowiadanych przez chorego oraz wskazywaniu mu zdań sensownych i znaczących. Celem rehabilitacji jest jak najdłuższe utrzymanie sprawności fizycznej. Prowadzimy też dogoterapię, która

aktywizuje chorego, skłania do przywoływania wspomnień.

Powierzenie opieki nad bliskim to duży stres dla rodziny. Jak go zmniejszyć? Nasze doświadczenie pokazuje, że gdy rodzina przekona się, że zapewniamy bliskiemu profesjonalną opiekę, ten stres maleje. Bliscy chorych są z nami w stałym kontakcie poprzez Portal dla Rodziny. To bardzo łatwa w obsłudze platforma komunikacji, która umożliwia wgląd w przebieg opieki, leczenia i terapii w każdym momencie. Odpowiadamy na wszystkie pytania bliskich naszych podopiecznych. Otrzymujemy też wiele podziękowań za troskliwą i fachową opiekę.

ANNA SOBOLEWSKA, dyrektor ośrodka MEDI-system Ostrowia

POBYT WYRĘCZAJĄCY – BEZPIECZNIE DLA PACJENTA I OPIEKUNA Opiekujesz się chorym bliskim w domu? Potrzebujesz chwili wytchnienia lub czasu by zadbać o swoje zdrowie? Wyręczymy Cię w opiece nad chorym. Zakres 2-tygodniowego turnusu opiekuńczo-leczniczego:  całodzienne wyżywienie  opieka lekarza  konsultacja fizjioterapeuty  całodobowa opieka pielęgniarek i opiekunek medycznych  plan opieki indywidualnej

www.glosseniora.pl

MEDI-system powstał w 2001 r. Oferujemy ponad 700 miejsc w 7 nowoczesnych ośrodkach na Mazowszu i na Śląsku. Specjalizujemy się w opiece długoterminowej oraz rehabilitacji neurologicznej, ortopedycznej, ogólnoustrojowej i kardiologicznej. Zapewniamy opiekę na oddziałach rehabilitacyjnych oraz w ośrodkach opiekuńczo-leczniczych w ramach pobytów pełnopłatnych lub finansowanych przez NFZ.

Do poradni ziołolecznictwa Zakonu Bonifratrów zgłaszają się pacjenci chcący się skutecznie i szybko odchudzić. Są wśród nich osoby młode, dla których istotne jest uzyskanie czy utrzymanie szczupłej sylwetki, jak i pacjenci starsi, którym zależy bardziej na ograniczaniu dolegliwości towarzyszących nadwadze. Wśród schorzeń, których rozwojowi sprzyja nadmierna masa ciała na pierwszym miejscu znajduje się cukrzyca typu II. Ponadto osoby otyłe są bardziej narażone na rozwój nadciśnienia tętniczego, udary mózgu, powstawanie żylaków kończyn dolnych, choroby zakrzepowo-zatorowej. Te najistotniejsze problemy wynikające z nadmiernej masy ciała pokazują, że walka o przywrócenie prawidłowej wagi nabiera dla wielu z nas olbrzymiego znaczenia. W naszym ziołolecznictwie osobom chcącym się odchudzać polecamy mieszanki ziołowe do parzenia zawierające m.in. liść morwy białej, naowocnię fasoli, ziele rdestu ptasiego, liść borówki czernicy, kłącze perzu, korzeń mniszka lekarskiego, ziele karczocha, liść brzozy. Wyciągi z tych surowców powodują m.in. zmniejszanie wchłaniania cukrów i tłuszczów z przewodu pokarmowego, wspomagają trawienie i przyspieszają przemianę materii oraz spalanie nadmiaru kalorii, obniżają poziom cholesterolu czy wykazują dodatkowo działanie „odtruwające”.W przypadku współistniejących z nadwagą chorób, nasze mieszanki możemy wzbogacać o pojedyncze zioła np. przy nadciśnieniu dodajemy serdecznik a w przypadku zmian zwyrodnieniowych stawów: korę wierzby i kwiat wiązówki. Warto pamiętać, że każdy pacjent może wymagać zastosowania zupełnie innych zestawów ziół, dlatego ważna jest współpraca z lekarzem w prowadzeniu odchudzania, by było ono skuteczne i bezpieczne!

Wyjątkowa zakonna receptura, produkowany z dumą i pasją w Klasztorze Zakonu Bonifratrów.

Zawiera aktywne wyciągi ziołowe przynoszące ulgę nogom ze skłonnością do żylaków. Duże opakowanie w korzystnej cenie.

Venoczar żel

Choroba Alzheimera zbiera coraz większe żniwo… To prawda. W Polsce dotyczy już ok. 350 tys. osób, na świecie od 15-21 milionów. Lekarze alarmują, że liczby te będą rosły. Tymczasem brakuje metod wczesnego wykrywania tej choroby i ma ona różny przebieg - może pojawić się nagle, albo rozwijać stopniowo.

Na czym ona polega? W naszym ośrodku Ostrowia w Wólce Ostrożeńskiej (nieopodal Garwolina) specjalizujemy się w rehabilitacji i opiece nad pacjentami z chorobami otępiennymi. Zabezpieczenie podłóg i schodów zmniejsza ryzyko upadku, system drzwi i okien zapobiega sytuacjom niebezpiecznym dla zdrowia i życia. Jednak nasz główny atut to profesjonalny zespół terapeutyczny, w skład którego wchodzą: lekarz specjalista chorób wewnętrznych, psychiatra, psycholog, fizjoterapeuta, terapeuci zajęciowi, pielęgniarki i opiekunki medyczne. To oni dobierają terapię zajęciową, dbają o usprawnianie ruchowe, zapewniają wsparcie psychologiczne i medyczne.



ZBLIŻA SIĘ LATO, A CZĘSTO WIELU Z NAS ODKRYWA PO ZIMIE, ŻE PRZYBYŁO NAM DODATKOWYCH CENTYMETRÓW CZY KILKA NIEPOTRZEBNYCH KILOGRAMÓW. NATURALNĄ KONSEKWENCJĄ TYCH SPOSTRZEŻEŃ JEST POJAWIENIE SIĘ MYŚLI O ODCHUDZANIU.

Venoczarżel

Naturalna ulga dla nóg

LEK. MED. MARCIN SAMOSIEJ Poradnia Ziołolecznicza Konwentu Bonifratrów w Łodzi

Informacji udziela dystrybutor: Boni Fratres Pharmaceutical sp. z o.o. ul. Krakowska 50/4, 31-066 Kraków, e-mail: pharmaceutical@bonifratrzy.pl

Producent: Konwent Bonifratrów ul. Sapieżyńska 3, 00-215 Warszawa www.produktybonifraterskie.pl

Produkty Zakonu Bonifratrów są dostępne w dobrych aptekach i sklepach zielarskich. Kupując Produkty Bonifraterskie wspierasz działalność charytatywno-opiekuńczą Zakonu Bonifratrów 31

KAWA

DARMOWE LEKI DLA OSÓB 75 + RADA MINISTRÓW PRZYJĘŁA PROJEKT USTAWY O ZMIANIE USTAWY O ŚWIADCZENIACH OPIEKI ZDROWOTNEJ FINANSOWANYCH ZE ŚRODKÓW PUBLICZNYCH ORAZ NIEKTÓRYCH INNYCH USTAW, KTÓRY WPROWADZA BEZPŁATNE LEKI DLA OSÓB PO 75. ROKU ŻYCIA.

Medykamenty, które będą przysługiwały bezpłatnie osobom powyżej 75. roku życia, znajdą się na odrębnym wykazie listy leków refundowanych. Jest to jeden ze sztandarowych projektów rządu. Pacjenci po 75. roku życia nabędą uprawnienia do bezpłatnych leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego i wyrobów medycznych wymienionych na liście refundacyjnej. Pierwszy wykaz „S” minister zdrowia ustali do 1 września 2016 r. Wykaz ten będzie stopniowo rozszerzany. Recepty na bezpłatne leki i wyroby medyczne dla osób starszych będą mogli przepisywać lekarze i pielęgniarki podstawowej opieki zdrowotnej. Po wejściu w życie ustawy rachunki seniorów po 75. roku życia za leki refundowane zmniejszą się o ponad 40% w 2016 r., a w kolejnych latach – wraz ze wzrostem finansowania programu – o ponad 60%. Projekt 75+ wychodzi naprzeciw oczekiwaniom seniorów, dla których kwoty wydawane na leki stanowią znaczną pozycję w ich budżetach domowych. Część tych osób, zazwyczaj cierpiących na kilka chorób, nie wykupuje przepisanych leków, bo są dla nich za drogie. W rezultacie przerywają leczenie lub go nie podejmują, co jeszcze bardziej pogarsza ich stan zdrowia. Dlatego nowe rozwiązanie, które realnie odciąży budżet seniorów od części wydatków na leki i zwiększy dostępność do nich, wpłynie pozytywnie na poprawę stanu zdrowia i jakości życia tych osób. www.mz.gov.pl



PRZEZ OSTATNIE KILKANAŚCIE LAT KAWĘ UZNAWANO ZA NAPÓJ NIEZDROWY DLA ORGANIZMU, MÓWIŁO SIĘ, ŻE WŁAŚCIWOŚCI KAWY PRZYCZYNIĄ SIĘ DO CHORÓB UKŁADU KRĄŻENIA I NAJCZĘŚCIEJ, ŻE KAWA DZIAŁA UZALEŻNIAJĄCO.

Badania pokazują, że wcale tak nie jest. Na szczęście! Kawę może pić każdy, ale trzeba uważać ile filiżanek dziennie spożywamy. Badania pokazują, że odpowiednia porcja to 2-3 filiżanki (około 400 ml). Podamy kilka faktów i mitów: KAWA POPRAWIA KONCENTRACJĘ. PRAWDA. Chodzi o kofeinę zawartą w naparze. To ona pobudza i pomaga w koncentracji. Pamiętaj jednak, kofeina działa od 15 minut do maksymalnie godziny. KAWA CHRONI PRZED NOWOTWORAMI. PRAWDA. Głównie chodzi o męski nowotwór prostaty. Uczeni z Harvard School of Public Health zrobili eksperyment na około 50 tyś pracowników i okazało się, że spożycie 6 i więcej filiżanek kawy dziennie spowodowało spadek zmniejszenie ryzyka zachorowania nawet o 60%. KAWA ZMNIEJSZA RYZYKO CUKRZYCY. PRAWDA. Najbardziej znane i pewne są badania przeprowadzone na Harvard University. Wykazano, że picie kawy zwiększa wrażliwość na insulinę i przyspiesza metabolizm cukrów. Tym samym zmniejsza się ryzyko zachorowania na tę chorobę nawet o 25%.

Kawa jest źródłem przeciwutleniaczy

Kawa pozytywnie wpływa na wchłanianie płynów

Kawa pomaga utrzymać koncentrację

KAWA MOŻE ZATRUĆ. OCZYWIŚCIE, ŻE NIE! Słynne powiedzenie mówi, że każde lekarstwo jest trucizną, wszystko zależy od dawki. Ile kofeiny może przyswoić nasz organizm? Ta sprawa jest bardzo indywidualna, ale śmiało możemy przyjąć, że maksymalną ilością kofeiny jest około 300 mg. To jest około trzy i pół kubka mocnej, czarnej kawy. Kawa pomaga w hamowaniu rozwoju choroby Parkinsona i choroby Alzheimera. Korzystne skutki picia kawy są imponujące i zachęcające do jej spożywania. Jednak do kawy, jak do każdej innej używki i każdej substancji namawiamy, aby podchodzić z rozwagą. Kawa zawiera szereg substancji farmakologicznych, które w nadmiarze mogą Nam zaszkodzić. MACIEJ MEGAS WWW.ILOVECOFFEE.PL

SENIORZY TWORZĄ LISTĘ DARMOWYCH LEKÓW 75+ W dniu 21 marca 2016 r. została uchwalona ustawa, która przyznaje osobom powyżej 75 roku życia uprawnienie do otrzymywania bezpłatnych leków, wyrobów medycznych oraz środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego. Do 1 września 2016 r. ogłoszony zostanie wykaz listy leków refundowanych „S” obejmujący darmowe leki dla tej grupy wiekowej. W związku z trwającymi przygotowaniami do opublikowania tego wykazu Krajowy Instytut Gospodarki Senioralnej i OK SENIOR rozpoczął kampanię społeczną pt. „Seniorzy tworzą listę darmowych leków 75+”. Uważamy, że beneficjenci programu, czyli osoby starsze, powinny mieć realny wpływ na zawartość ministerialnej listy darmowych leków. Jak ma działać inicjatywa„ Seniorzy tworzą listę darmowych leków 75+” ? Organizatorzy kampanii społecznej proszą wszystkie osoby po 75 roku życia, jak również członków ich rodzin oraz opiekunów o przesyłanie w terminie do 31 maja 2016 roku nazw leków, które kupowane są przez seniorów. Ze zgromadzonych danych zostanie przygotowana lista leków najczęściej kupowanych przez osoby po 75 roku życia. Ten

www.glosseniora.pl

głos seniorów z wykazem pożądanych leków organizatorzy przedłożą Ministrowi Zdrowia z nadzieją na uwzględnienie go w pracach nad obwieszczeniem zawierającym wykaz darmowych leków dla tej grupy wiekowej. Nazwy leków można wysłać na adres biuro@oksenior.pl lub na adres: Krajowy Instytut Gospodarki Senioralnej ul. Wilanowska 14 lok. 51 00-422 Warszawa Mimo, iż ustawę należałoby z perspektywy seniorów ocenić pozytywnie, sam system realizacji uprawnień w niej zawartych (darmowe leki może przepisywać tylko lekarz pierwszego kontaktu) może spowodować, że w praktyce tylko nieliczni skorzystają z darmowych leków. Dodając do tego wielką niewiadomą w postaci rzeczywistej zawartości listy darmowych leków oraz znacznych środków, które w 2017 roku mają zostać przeznaczone na sfinansowanie dopłat do leków, KIGS i OK SENIOR postanowiły przygotować propozycję takiej listy leków oraz zwrócić uwagę na konieczność usprawnienia systemu dostępu do darmowych leków 75+.

STAROŚĆ Z MŁODOŚCIĄ – RAZEM CZY OSOBNO?



CZY MŁODOŚĆ MOŻE BYĆ DLA STAROŚCI, A STAROŚĆ DLA MŁODOŚCI CZYMŚ ZNACZĄCYM, WAŻNYM, POŻYTECZNYM? CZY POMIĘDZY LUDŹMI MŁODYMI A STARYMI ISTNIEJE NIEPRZEKRACZALNY MUR POKOLENIOWYCH RÓŻNIC? A MOŻE JESTEŚMY SOBIE BLISCY POMIMO TYCH ODMIENNOŚCI? MOŻE W TYCH RÓŻNICACH TKWI POTENCJAŁ, Z KTÓREGO MOŻEMY CZERPAĆ?

Na powyższe pytania starali się odpowiedzieć Uczestnicy II Konkursu Fotograficznego „Zdrowie – podaj dalej!”: edycja „Starość z młodością”. Wernisaż Prac Laureatów odbył się w Klubie Muzyki i Literatury we Wrocławiu (12 marca 2016 r.) i poprzedzony był II Seminarium „Promocja zdrowia w działaniu” oraz uroczystą Galą wręczenia nagród Laureatom. Pomysłodawcą i Organizatorem zarówno Konkursu, jak i Seminarium jest Grupa Kreatywnie dla Zdrowia z Wrocławia. Jako pierwszy wystąpił mgr Łukasz Salwarowski, prezes Stowarzyszenia Manko z Krakowa, który opowiedział o aktywizacji osób 60+. Z kolei mgr Paulina Braun z Warszawy przybliżyła słuchaczom ideę projektu „Dancingu międzypokoleniowego”, cieszącego się ogromnym i coraz większym powodzeniem od 2011 roku. Trzecią prelegentką była dr Walentyna Wnuk, Doradca ds. osób starszych Urzędu Miasta Wrocławia. Wystąpienie poświęcone zostało "Miastu pokoleń" - programowi edukacji społecznej na temat osób starszych oraz procesu starzenia się.

FOT. ALICJA GUBAŁA

FOT. ANNA NIEKŁAŃ

Po interesującej dyskusji przyszedł czas na część artystyczną - rozdanie nagród Laureatom Konkursu Fotograficznego „Starość z młodością”. W Konkursie Głównym, decyzją Jury, pierwsze miejsce otrzymała Alicja Gubała za pracę „Wzorzec”. II miejsce przyznano Małgorzacie Cwynar-Owsiak, autorce pracy „Miłość”, a trzecie Arlecie Domańskiej Płocek – za pracę „Gdyby młodość wiedziała, gdyby starość mogła”. Ponadto, przyznano 6 wyróżnień. W Konkursie Internetowym zwyciężyła praca Kosmy Kołodzieja, a wyróżnienie przyznano Kindze Gil. Jeszcze raz gratulujemy! Niezwykłe Prace Laureatów podziwiano podczas wernisażu, racząc się lampką wina i rozmawiając w przyjaznej i ciepłej atmosferze o nowych pomysłach na to, co zrobić, by przywrócić starości szlachetność, naturalne piękno i godność. Polecamy kolejną edycję Konkursu Fotograficznego „Starość z młodością”, którą Grupa Kreatywnie dla Zdrowia będzie miała przyjemność współorganizować wraz ze Stowarzyszeniem Manko oraz Głosem Seniora.

FOT. OLGA PIERZCHLEWICZ

MAŁGORZATA SYNOWIEC-PIŁAT, MICHAŁ JĘDRZEJEK www.kreatywniedlazdrowa.pl kreatywniedlazdrowia@gmail.com FOT. KOSMA KOŁODZIEJ

PARTNERZY:

Wszystko co najlepsze w wypoczynku w Polsce SIEĆ HOTELI I OŚRODKÓW WYPOCZYNKOWYCH W POLSCE

ZDROWIE i wypoczynek ZDROWIE i wypoczynek z zabiegami wczasy 7z dni zabiegami wczasy z zabiegami baza rehabilitacyjno-zabiegowa baza rehabilitacyjno-zabiegowa

Krynica Hotel*** Jagiellonka baza rehabilitacyjno-zabiegowa Jastarnia OW Posejdon

ZDROWIE i wypoczynek

Sarbinowo Hotel*** Jawor Świnoujście Hotel*** Rybniczanka Kołobrzeg Hotel*** Górnik Ustroń Hotel*** Ziemowit

Centralna rezerwacja:

32 326 23 50-51, 32 661 12 74, 32 325 04 80-81

Centralna rezerwacja:

www.nat.pl

wczasy z zabiegami baza rehabilitacyjno-zabiegowa

rezerwuj przez internet

32 326 23 50-51, 32 661 12 74, 32 325 04 80-81

www.nat.pl Jedyne Uzdrowisko rezerwuj przez internet wKWIECIEŃ Solcu-Zdroju!

Centralna rezerwacja:

wczasy 7 dni w dobrej cenie

Od 180 lat skutecznie leczymy Kuracjuszy z całego świata. Specjalizujemy się głównie 32 w le- 326 czeniu chorób reumatologicznych. Woda siarczkowa czerpana z prywatnego Szybu Solec32 661 kiego o parametrach 137 mg/l uznawana jest za najlepszą w Polsce, a nawet i w świecie! (WEDŁUG INSTYTUTU BALNEOKLIMATYCZNEGO W POZNANIU DOPUSZCZALNE STĘŻENIE 32 325 SIARKOWODORU W WODZIE LECZNICZEJ TAK, ABY MOGŁA BYC ONA PODAWANA BEZPOŚREDNIO DO KĄPIELI, POWINNO WYNOSIĆ DO 150 mg/l). Budynki Uzdrowiska zlokalizowane w prywatnym Parku Uzdrowiskowym, cisza, spokoj i czyste powietrze dopełniają kurację.

Do prywatnego Uzdrowiska Solec-Zdroj zapraszają właściciele Marta i Czesław Sztuk

www.nat.pl

Najlepsza woda siarczkowa na swiecie!

rezerwuj przez internet

PRZEBADANA KLINICZNIE! (udokumentowane działanie lecznicze)

Centralna rezerwacja:

32 326 23 50-51, 32 661 12 74, 32 325 04 80-81

23 50-51, 12 74, 04 80-81

www.nat.pl rezerwuj przez internet

www.uzdrowiskosolec.pl PRZYJEDŹ, ZOBACZ, PRZEKONAJ SIĘ, POMÓŻ SWOJEMU ZDROWIU PAMIĘTAJ, ŻE MASZ JE TYLKO JEDNO! tel: 41 377 60 61/17 | info@uzdrowiskosolec.pl | woj. świętokrzyskie

FORMY LECZENIA:

JESZCZE WIĘCEJ ZMIAN!

 skierowanie z NFZ  pobyt pełnopłatny

JUŻ OTWARTE apartamenty „Pod Różą" oraz willa „Marta"

SENIOR W UZDROWISKU

SENIOR W PODRÓŻY/ UZBEKISTAN

TRENING UMYSŁU DLA SENIORÓW

CZAS EMERYTURY – CZASEM PODRÓŻY…

NATALIA I KRZYSZTOF MINGE Poradnik „Trening umysłu dla seniorów” prezentuje rozmaite formy treningu, które ćwiczą pamięć i koncentrację. Książka przedstawia skuteczne metody ułatwiające zapamiętywanie faktów, twarzy, nazwisk, przywoływanie konkretnych wspomnień oraz kojarzenie informacji. Dzięki ponad 120 różnorodnym ćwiczeniom pobudzającym umysł do działania nabywanie nowych umiejętności przyjdzie z łatwością. Natalia i Krzysztof Minge, którzy od wielu lat prowadzą warsztaty dla dzieci i dorosłych, radzą, jak skutecznie wypracować nawyki uprawiania sportu, zdrowego odżywiania się i regularnej gimnastyki mózgu, które pozwolą utrzymać ciało i umysł w doskonałej kondycji mimo upływu lat.

Liczba stron: 240 Cena: 29,90 zł Wydawnictwo Edgard Seria Samo Sedno Warszawa 2016

Kochani Seniorzy zapraszamy po zdrowie nad morze.

Z przyjemność przedstawiamy Państwu propozycję wypoczynku w ramach pobytów zdrowotnych związanych z leczeniem szeregu dolegliwości min. układu oddechowego, układu krążenia, cukrzycy, miażdżycy, schorzeń układu kostno stawowego i wielu % rabatu Dla seniorów 10 litacyjne innych. bi

na zabiegi reha

Organizujemy: Wczasy dla seniora Wczasy rodzinne Specjalistyczne turnusy rehabilitacyjne Cztery Pory Roku z dofinansowaniem i bez Turnusy dla diadetyków Turnusy odchudzające

Oferujemy Państwu zabiegi rehabilitacyjne oraz SPA. Dla grup zorganizowanych mamy autokar NEOPLAN Gorąco zapraszamy przez cały rok

CENTRUM ZDROWIA I REHABILITACJI ALKA ul. Wojska Polskiego 7 | 78-111 Ustronie Morskie tel. 94-35-15-560 519-840-661 | info@alka-ustronie.pl

www.alka-ustronie.pl

NAJLEPSZE WCZASY DLA SENIORÓW KRAKÓW, ul. Szlak 65/206 Tel 507 014 042 e-mail: jadwiga@ambittour.pl

SKIERNIEWICE ul. Rawska 6 Tel. 46 832 11 04 , 832 30 89 e-mail: biuro@ambittour.pl

www. ambittour.pl

BUŁGARIA – ALBENA - WCZASY BEZ PORTFELA – WSZYSTKO W CENIE Piękna , szeroka plaża, hotele położone wśród bujnej zieleni , doskonały klimat i walory balneologiczne, bezpieczeństwo i jakość usług – Albena – najlepszy pomysł na udane wakacje !

HOTEL RALITSA AQUACLUB **** WYŻYWIENIE : ALL INCLUSIVE PLUS SAMOLOT z Warszawy i Katowic

TERMINY i CENY 24.05–06.06 – 13 noclegów

2.400 zł

06.06–16.06 – 10 noclegów

2.540 zł

29.08-08.09 – 10 noclegów

2.580 zł

08.09-19.09 – 11 noclegów

2.580 zł

19.09-26.09 – 7 noclegów

1.890 zł

19.09-30.09 – 11 noclegów

2.300 zł

Wszystko w cenie: przelot, zakwaterowanie, wyżywienie, transfery, ubezpieczenie, serwis plażowy, bar na plaży, animacje, sport, rozrywka, basen, wstępy do Aquaparku, opieka rezydenta.

Szczegóły i inne oferty dostępne w biurach 38 www.glosseniora.pl i na stronie www. ambittour.pl

MOŻLIWOŚĆ WPŁAT W NIEOPROCENTOWANYCH RATACH!



NA MOJĄ PIERWSZĄ, WIĘKSZĄ PODRÓŻ NA EMERYTURZE WYBRAŁAM UZBEKISTAN. DLACZEGO? BO MARZYŁAM O TYM JUŻ OD NASTOLATKI, A WZNOWIŁO SIĘ TO MARZENIE PO OBEJRZENIU SERIALU O LOSACH ANNY GERMAN, BYŁAM CIEKAWA JAK WYGLĄDA KRAJ, W KTÓRYM URODZIŁA I KRÓTKO WYCHOWYWAŁA SIĘ ARTYSTKA. DRUGIM IMPULSEM BY W KOŃCU SIĘ TAM WYBRAĆ BYŁ TURECKI SERIAL „BINBIR GECE” I HISTORIA SZEHEREZADY. W KOŃCU MIAŁAM CZAS I MOGŁAM ZREALIZOWAĆ MOJE WEWNĘTRZNE PRAGNIENIE ZOBACZENIA UZBEKISTANU, KTÓRY DLA MNIE JEST W MIARĘ BEZPIECZNYM KRAJEM MUZUŁMAŃSKIM, A ARGUMENTEM ZA TYM STAŁ FAKT, ŻE KRAKOWSCY OO FRANCISZKANIE W KILKU MIASTACH UZBEKISTANU PROWADZĄ PARAFIE KATOLICKIE.

Na towarzyszenie w wyprawie zgodziła się moja córka, której Azja nie jest obca, ale tej części Azji Środkowej jeszcze nie widziała, a we dwie było nam raźniej. Termin wybrany nieprzypadkowy – listopad - jesień, nie za gorąco, nie za zimno. Sprawy paszportowo-wizowe pomogło załatwić nam biuro podróży - bilet lotniczy Warszawa – Stambuł - Taszkient. Po przybyciu na miejsce uczucie wielkiego zmęczenia a zarazem wielka radość, poczułam, że teraz spełniam marzenia i zaczyna się moja podróż. W planach były: Taszkient, Samarkanda, Buchara a w drodze powrotnej Stambuł. Po śniadaniu rozpoczynałam całodzienne zwiedzanie średniowiecznych zabytków, Jedwabny Szlaku zachwyca zabytkowymi madrasami i meczetami. Ciekawy duży bazar Chorsu. Centrum miasta z budynkami rządowymi, pomnikami i fontannami a to wszystko przypomina baśniowy skansen. Kraj bogaty w różnorodne menu, głównym napojem zielona herbata, którą serwują nawet bez opłaty w herbaciarniach. Komunikowałyśmy się w języku rosyjskim i angielskim. Ludzie – mieszanka kulturowa – sympatyczni, uśmiechnięci, żyjący z dnia

na dzień, urocze dzieci, nobliwi starcy, w ciągu kilku dni pobytu widziałyśmy chyba kilkanaście wesel. Transport wewnątrz kraju to zdezelowane autobusy, pociągi z piecem grzejącym wodę na herbatkę – na dworzec można się dostać po dokładnej kontroli, jak gdzie indziej na lotnisku (taka sama kontrola w metrze taszkienckim – obawa przed zamachami), taxi i prywatne samochody… chętne do podwózki za wcześniej umówioną sumkę – należy się targować! Obrazy tamtych terenów, architektura, sposób bycia tamtych ludzi zostaną w mojej pamięci na długo. Najważniejsze dla mnie jest to, że zdobyłam szczyt swoich marzeń. ELŻBIETA SIUTA ela_siuta@interia.pl

Oszczędzaj z Ogólnopolską Kartą Seniora UKOŃCZYŁEŚ 60. ROK ŻYCIA? SKORZYSTAJ ZE ZNIŻEK Z OGÓLNOPOLSKĄ KARTĄ SENIORA. PONAD 200 FIRM Z CAŁEJ POLSKI OFERUJE ATRAKCYJNE RABATY DLA POSIADACZY KARTY. SPRAWDŹ, GDZIE SKORZYSTASZ ZE ZNIŻEK!

LOKALNE edycje Ogólnopolskiej Karty Seniora! W trosce o portfel naszych seniorów dwa lata temu powstał Program Ogólnopolska Karta Seniora (OKS)! Dzięki OKS, już ponad 37 tysięcy seniorów (60+) może korzystać ze zniżek w ponad 260 instytucjach w całej Polsce. Są to m.in. uzdrowiska, sanatoria, przychodnie, hotele, restauracje, fryzjerzy, kina i teatry. Program objął swym patronatem m.in.: Minister Zdrowia, Konstanty Radziwiłł, Ogólnopolska Federacja Stowarzyszeń UTW, Ogólnopolskie Porozumienie Rad Seniorów, Polski Związek Emerytów Inwalidów i Rencistów, Związek Centralny Dzieła Kolpinga w Polsce i ponad 100 innych organizacji seniorskich oraz kilkadziesiąt polskich gmin. MIKS Karty lokalnej i ogólnopolskiej! Od roku we współpracy z urzędami miast oraz gminnymi radami seniorów wydawana jest także lokalna edycja Ogólnopolskiej Karty Seniora. Jest to miks karty lokalnej i ogólnopolskiej. Senior może z niej korzystać w swojej gminie, ale także na terenie całej Polski. Posiada ona nazwę miasta na awersie i logotyp miasta na jej rewersie. W ramach wspólnych działań Gminnej Rady Seniorów i Samorządu edukujemy przedsiębiorców i przekonujemy ich aby dołączyli do Programu i honorowali Kartę. Już ponad 12 gmin przystąpiło do tego programu i wydaje z nami lokalną edycję OKS! Są to m.in.: Dąbrowa Górnicza, Jastrzębie - Zdrój, Jerzmanowice –Przeginia, Kłodzko, Nędza, Olkusz, Rybnik, Rzeszów, Świętochłowice, Zabierzów. Zapraszamy do współpracy! Zamiast wydawać lokalną Kartę ważną tylko w Państwa gminie, wydajmy wspólnie lokalną edycję Ogólnopolskiej Karty Seniora!

UZDROWISKO BUSKO-ZDRÓJ S.A. BUSKO-ZDRÓJ, ul. Rzewuskiego 1 tel. 41 312 48 30, www.uzdrowisko-busko-zdroj.com.pl • 10% zniżki na pełnopłatny pobyt leczniczy w wymienionych obiektach spółki: Szpital Krystyna, Szpital Górka; Sanatoria: Marconi, Mikołaj, Oblęgorek, Willa Zielona • 10% zniżki na pobyt w wolnostojącym DOMKU na terenie Parku Zdrojowego (kwatera) • 10% zniżki na pełnopłatne zabiegi dodatkowe bez ordynacji lekarskiej" GULIWER CAFE & RESTAURANT KRAKÓW ul. Bracka 6 tel. 124302466, www.guliwer-restauracja.pl rezerwacje@guliwer-restauracja.pl • 10% zniżki na wszystkie usługi

KONTAKT:

kontakt@manko.pl, marketing@manko.pl tel.: 12 429 37 28

NAJBARDZIEJ LUKSUSOWY OBIEKT UZDROWISKOWY W POLSCE – JEST JUŻ OTWARTY!!!

UZDROWISKO WIENIEC-ZDRÓJ Nowo wybudowany obiekt Pensjonat JUTRZENKA Medical SPA poszerzył ofertę Uzdrowiska w Wieńcu-Zdroju o działalność rekreacyjną, SPA & Wellness oraz wypoczynkowo-hotelową. Uzdrowisko Wieniec-Zdrój – znajduje się w centralnej Polsce na Kujawach 6 km od Włocławka, 10 km od autostrady A1, 50 km od Torunia, ok. 100 km na południowy- wschód od Bydgoszczy, ok. 210 km na południe od Gdańska. To obiekt bez barier architektonicznych, w pełni przystosowany dla osób niepełnosprawnych, z komfortową jadalnią, gabinetami lekarskimi oraz własną bazą zabiegową: gabinetami fizykoterapii, kinezyterapii, masażu leczniczego, salą fitness oraz salą do prowadzenia zajęć edukacji zdrowotnej. Pensjonat połączony jest podziemnymi tunelami ze wszystkimi obiektami uzdrowiskowymi. Wyposażony jest również w Strefę SPA & Wellness, w skład której wchodzi: aquapark (basen rekreacyjny z podwodną muzyką, rwącą rzeką, ławeczki z hydromasażem, gejzery, grzybek wodny, 8 jacuzzi), strefa saun z łaźnią parową, sauną fińską, kabiną infrared, caldarium i sanarium, ścieżką Kneippa, kubłem lodowatej wody, prysznicem wrażeń, grotą lodową, grotą solną z tężnią solankową. 6 nastrojowych gabinetów SPA, m.in. salon masażu tajskiego, salon kosmetyczny, siłownia, sala fitness. W jednym z najstarszych i najpiękniej położonych uzdrowisk na Kujawach dostępne są zabiegi z użyciem własnych, naturalnych surowców leczniczych, a dokładnie mowa tu o borowinie i wodzie leczniczej. Zabiegi z użyciem pierwszego surowca, który wydobywany jest z kopalni w Wieńcu-Zdroju, to m.in.: kąpiele, okłady, zawijania, maseczki. Natomiast woda lecznicza dostępna w Uzdrowisku wykorzystywana jest w kąpielach leczniczych i krenoterapii (kuracja pitna), a jej skład jest niezwykle bogaty, bo siarczanowo-chlorkowowapniowo-sodowo-fluorkowo-siarczkowy. Właściwości lecznicze używanych surowców zostały potwierdzone przez Ministerstwo Zdrowia i Państwowy 40 Zakład Higieny. Uzdrowisko specjalizuje się we wspieraniu leczenia następu-

Odwiedź stronę www.uzdrowisko-wieniec.pl

NAT - SIEĆ HOTELI I OŚRODKÓW WYPOCZYNKOWYCH W POLSCE CAŁA POLSKA, nat@nat.pl tel. 32 326 23 70, www.nat.pl • 20% zniżki we wszystkich ośrodkach i hotelach NAT w Polsce w sezonie B i C UZDROWISKO WIENIEC-ZDRÓJ WIENIEC-ZDRÓJ, ul. Brzozowa 1 tel. 542 721 000, www.uzdrowisko-wieniec.pl • 1 2% na ofertę Uzdrowiska Wieniec-Zdrój MEDI-SYSTEM SP. Z O.O. WARSZAWA, ul.Prosta 69 tel. 222668852, www.medisystem.pl bok@medisystem.pl • 10% zniżki na turnusy rehabilitacyjne (np. po udarze, po operacji/ pobycie w szpitalu). SANATORIUM CASSIA - VILLA MEDICA RABKA-ZDRÓJ ,ul.Pocztowa 8 tel. 182677071, www.fajnypensjonat.pl recepcja@fajnypensjonat.pl • 5% zniżki w sezonie, poza sezonem 10% zniżki UZDROWISKO LĄDEK-DŁUGOPOLE S.A. LĄDEK-ZDRÓJ, ul.Wolności 4 tel. 748146227, www.uzdrowisko-ladek.pl sekretariat@uzdrowisko-ladek.pl • 10 % na pobyty lecznicze

jących chorób: reumatologicznych, ortopedyczno-urazowych, kardiologicznych i nadciśnienia, dolnych dróg oddechowych, układu nerwowego i osteoporozy. W Uzdrowisku Wieniec skorzystać można z pomocy doświadczonych specjalistów rehabilitacji ortopedycznej, dla których liczy się przede wszystkim dobro pacjentów oraz szybkie doprowadzenie ich do zdrowia. Aby pomóc Państwu w walce z otyłością, kompleksowo zaplanujemy plan leczenia, zapewnimy profesjonalną opiekę medyczną, współpracę psychologa i dietetyka, ustalimy optymalny plan treningu fizycznego. Zajmujemy się wczesnym wykrywaniem, profilaktyką i leczeniem różnych dolegliwości związanych z wiekiem i starzeniem się organizmu. Lekarz po przeanalizowaniu wyników badań, określi wiek biologiczny pacjenta, który może różnić się znacznie od jego wieku kalendarzowego. Oceni również, co spowodowało przedwczesne zestarzenie się organizmu, a następnie zaleci odpowiednie do stanu pacjenta zmiany w dotychczasowym stylu życia, takie jak np. wprowadzenie diety o większej ilości owoców i warzyw.

REZERWACJE: + 48 54 272 1000, recepcja@uzdrowisko-wieniec.pl, www.uzdrowisko-wieniec.pl

SAN VITA CENTRUM USŁUG UZDROWISKOWYCH I REHABILITACYJNYCH SP. Z O.O. SOPOT ,ul. Boh. Monte Casino 25 tel. 585516210,www.sanvita.com.pl sanvita@sanvita.com.pl • 7 0zł zniżki na turnusy rehabilitacyjne 2 tygodniowe TEATR DRAMATYCZNY M.ST.WARSZAWY WARSZAWA, Plac defilad 1 tel. 226320370, www.teatrdramatyczny.pl kasa@teatrdramatyczny.pl • Bilety na wybrane spektakle w miesiącu na wszystkich scenach Teatru Dramatycznego w cenie 20 zł

HOTEL "ZAMEK NA SKALE" LĄDEK ZDRÓJ ,Trzebieszowice 151 tel. 748652000, www.zameknaskale.com.pl zamek@zameknaskale.com.pl • 20% zniżki na nocleg i zwiedzanie

UZDROWISKO SZCZAWNO-JEDLINA S.A. SZCZAWNO - ZDRÓJ ,ul. H. Sienkiewicza 1 tel. (74) 849 32 98, www.szczawno-jedlina.pl marketing@szczawno-jedlina.pl • 10% zniżki na pobyt w uzdrowisku KLINIKA ORTO-MED SP. Z O.O. KRAKÓW, ul. Józefa Kałuży 1 tel. 124221380, www.klinika-ortomed.pl ortomed@klinika-ortomed.pl • 15% zniżki na zabiegi fizykoterapii, 10% zniżki na fizjoterapię, 5% zniżki na konsultacje lekarzy specjalistów WILLA ELYSIUM LĄDEK ZDRÓJ ,ul. Kościuszki 23 tel. 748146812,www.willaelysium.pl biuro@willaelysium.pl • 20% zniżki na pakiet Seniora CENTRUM SERWISOWE LAPTOPÓW I TABLETÓW tanienaprawianie.pl KRAKÓW , os. Kolorowe 10 tel. 124466868, www.tanienaprawianie.pl kontakt@tanienaprawianie.pl • 20% na usługi naprawy tabletów i laptopów. Zniżka nie dotyczy kosztów części, a jednie ceny samej usługi. RESTAURACJA BROWAR TRZY KORONY NOWY SĄCZ ,ul. Lwowska 80 tel. 184770333, www.browartrzykorony.pl restauracja@browartrzykorony.pl • W każdy poniedziałek rabat 20% na wszystko RESTAURACJA GORĄCA KIEŁBASIARNIA ŁÓDŹ, ul. Głowackiego 5/5A tel. 668242770, www.facebook.com/GoracaKielbasiarnia/ mateusz_all@vp.pl • 10% rabatu na dania FUNDACJA 180 STOPNI/AKADEMIA ARTYSTYCZNA GDAŃSK, ul. Grunwaldzka 339 tel. 505504959, www.akademiaartystyczna.com fundacja180stopni@gmail.com • 10% zniżki na pojedyncze wejście na zajęcia taneczne • 25% zniżki na karnet miesięczny dla grupy pow. 6 osób

Pełną listę firm oferujących zniżki możesz pobrać ze strony www.glosseniora.pl

MIASTA PARTNERSKIE

GMINA JERZMANOWICE-PRZEGINIA

MAJĄ GŁOWY PEŁNE POMYSŁÓW



NA TERENIE GMINY NĘDZA FUNKCJONUJĄ RÓŻNE ORGANIZACJE POZARZĄDOWE ZRZESZAJĄCE I ADRESOWANE DO SENIORÓW, M.IN. KOŁA EMERYTÓW, RENCISTÓW I INWALIDÓW W NĘDZY ORAZ W BABICACH, STOWARZYSZENIE KOBIET AKTYWNYCH I ICH RODZIN, UNIWERSYTET TRZECIEGO WIEKU, CZY RADA SENIORÓW.



AKTYWNIE PROWADZI DZIAŁANIA NA RZECZ POPRAWY JAKOŚCI ŻYCIA SENIORÓW. KOLEJNYM ETAPEM TEJ PRACY BĘDZIE INAUGURACJA GMINNEJ EDYCJI OGÓLNOPOLSKIEJ KARTY SENIORA PODCZAS TEGOROCZNEJ NOCY ŚWIĘTOJAŃSKIEJ, KTÓRA ODBĘDZIE SIĘ W JERZMANOWICACH 26 CZERWCA.

Noc Świętojańska to wydarzenie, które na stałe zagościło w kalendarzu imprez artystycznych Gminy - organizowane jest dla uczczenia imienin dwóch Janów – Sroczyńskiego oraz Sobieskiego. Pierwszy z nich – Jan Sroczyński był pochodzącym z Jerzmanowic włościaninem, który żyjąc w XVII wieku udał się na naukę fachu do Krakowa, by później dojść do znacznego majątku (był właścicielem kramu w Sukiennicach oraz dwóch kamienic na Starym Mieście) oraz urzędów (był m.in. ławnikiem, a potem wójtem Sądu Wyższego Prawa Magdeburskiego na Zamku Krakowskim). Jan Sroczyński nie zapomniał jednak o Jerzmanowicach – ufundował tutaj kaplicę, która do dziś stoi przy drodze łączącej Kraków z Olkuszem oraz przytułek dla osób ubogich. Drugą postacią jest Jan III Sobieski – który według legendy miał wraz z wojskami przemaszerować przez Jerzmanowice podczas jego wyprawy na Wiedeń, na pewno zaś ten król wydał zgodę na fundację Jana Sroczyńskiego. Noc Świętojańska jest imprezą o charakterze rodzinnym, jej program układany jest w taki sposób, by każdy – od najmłodszych do najstarszych znalazł dla siebie coś interesującego oraz by rodziny mogły spędzić czas wspólnie. Dlatego oprócz konkursów, animacji oraz występów artystycznych organizowane są również zawody sportowe, kiermasze i stoiska. Tegoroczna Noc Świętojańska będzie okazją do uroczystej inauguracji współpracy Gminy ze Stowarzyszeniem Manko. Wójt Gminy Jerzmanowice-Przeginia, Adam Piaśnik, podpisze porozumienie

SENIORZY Z NĘDZY

o współpracy z Prezesem Stowarzyszenia Manko, Łukaszem Salwarowskim. Jednocześnie proklamowana zostanie gminna edycja ogólnopolskiej Karty Seniora, dzięki której seniorzy z naszej Gminy będą mogli korzystać z wielu zniżek na terenie Gminy i całego kraju (Kartę respektuje wiele uzdrowisk, ośrodków, restauracji i sklepów). Dzięki porozumieniu Ogólnopolską Kartę Seniora będzie można uzyskać w Urzędzie Gminy, do czego gorąco zachęcamy wszystkich zainteresowanych!

UTW został powołany w październiku 2014 roku. Odbywają się wykłady z różnych dziedzin oraz stałe zajęcia ruchowe, lektoraty z języków obcych i kursy komputerowe. W lipcu 2015 roku została utworzona w Nędzy Rada Seniorów. W 10-osobowym składzie znajdują się członkowie nędzańskich stowarzyszeń oraz przedstawiciele Urzędu Gminy i Rady Gminy. Co nędzańska RS ma w planach? Ma zamiar, m.in. utworzyć grupę składającą się z gimnazjalistów, która szkoliłaby seniorów z podstawowej obsługi komputera, zorganizować ćwiczenia na boisku Orlik pod nadzorem trenera. Liczy na uruchomienie domu dziennego pobytu seniora, banku czasu oraz akcji wzajemnej wymiany książek.

FOT. DELEGACI POWIATU RACIBORSKIEGO NA INAUGURACYJNEJ SESJI OBYWATELSKIEGO PARLAMENTU SENIORÓW "SENIORZY I PRZYSZŁOŚĆ POLSKI" DNIA 01.10.2015R. W SEJMIE RP. W ŁAWACH POSELSKICH OD LEWEJ: ANDRZEJ DROZD - PRZEWODNICZĄCY RADY SENIORÓW RACIBÓRZ, ADAM GRZYBOWSKI - PRZEWODNICZĄCY RADY SENIORÓW NĘDZA, ZYGMUNT BORECKI - PREZES UTW NĘDZA.

Restauracja Zaprasza

Jerzmanowice 222 Tel: 882 087 480

Zapraszamy codziennie w godzinach: 11:00-20:00 Usługi Gastronomiczne Obsługa Imprez Okolicznościowych 42

www.glosseniora.pl

„SERCE BIJE MI MŁOTEM”

SPORT SENIORA

Humor

Edward Zabrzeski

KONKURS MŁODZI DUCHEM 50 PLUS Tego wyjątkowego wydarzenia nie sposób pominąć. Zapraszamy wszystkich zwolenników sportu do wzięcia udziału w ogólnopolskim wydarzeniu. Wierzymy, że oprócz zmagań sportowych czeka wszystkich dobra zabawa i prawdziwa integracja. Organizatorem już drugiej edycji Ogólnopolskiej Olimpiady Sportowej SeniorówYOU WIN jest Fundacja EDF Polska Finał Olimpiady zaplanowany jest na 25 czerwca w Krakowie. Więcej informacji na stronie: fundacja.edf.pl Głos Seniora objął wydarzenie patronatem medialnym.

Ruch Młodzi Duchem 50 plus przyłącza się do Głosu Seniora. Planujemy stworzyć nowy dział w gazecie informujący o wszystkim co służy poprawie kondycji fizycznej i psychicznej SENIORA, a także osób 50 plus. Czym prędzej zaczniemy dbać o powrót i budowę kondycji tym bogatsze i bardziej towarzyskie stanie się nasze życie na emeryturze. Kiedy czasu na realizacje swoich pasji mamy zdecydowanie więcej a środowisko ludzi o podobnych zainteresowaniach jest nam zdecydowanie bliższe, wtedy życie staje się bogatsze. OdBuduj swoją Kond–Poz - ycję to nasze zawołanie. Ogłaszamy Konkurs na logo naszego „ruchu” Młodzi Duchem 50 Plus. Graficzne propozycje w formacie PDF prosimy przesyłać na adres redakcji z dopiskiem „Konkurs Młodzi Duchem 50 Plus” do dnia 30 sierpnia 2016 r. na adres: e-mail: konkurs@manko.pl. Wybór najlepszego projektu zostanie ogłoszony w październiku 2016 r. Wybrane projekty będziemy prezentować na łamach Głosu Seniora. Wybór najlepszego projektu wyłonimy w drodze głosowania czytelników. Zasady głosowania znajdziecie wkrótce na łamach naszej gazety i na www.facebook.com/mlodziduchem50plus Nagrodzone zostaną trzy najlepsze projekty a zwycięzcy otrzymają Brązową Odznakę Młody Duchem 50 Plus oraz nagrody rzeczowe m.in. suplementy diety i zdrowotne kosmetyki. Celem naszego ruchu jest integracja wszystkich, którym nasze zawołanie nie jest obojętne. Nie ma znaczenia co uprawiasz i gdzie mieszkasz, masz 55 czy 85 lat. Utworzymy kluby w całym kraju i będziemy się wspólnie bawić jeszcze lepiej i do końca. Jeżeli jeszcze nasi włodarze zrozumieją, że aktywny senior kosztuje mniej, dorzucą trochę kasy by wesprzeć naszą Profilaktykę Płynącego Czasu! Będziemy też dzielić się otrzymanymi informacjami o aktywnościach w Waszej okolicy, szczególnie imprezach sportowo rekreacyjnych, stworzymy kalendarz imprez i postaramy się patronować wybranym wydarzeniom. Pokażemy też sportowe perełki wśród naszych organizacji partnerskich w całej Polsce.

Serce bije mi młotem , Bo od rana myślę o tym, Żeby w góry dzisiaj iść , Lepsze zdrowie i kondycję mieć . Bo wesołe życie pragnę wieść. „Głos Seniora ” przypomina , Że o zdrowie trzeba dbać. O spacerach nie zapomnij, Aby tlenu płucom dać I z leniuchów w głos się śmiać. Co dziś serce moje czuje ? Zdrowie, sprawność , radość ducha, Gdy z przyjemnością Wam winszuję Braku bólu nóg i brzucha, Ja też ruchu potrzebuję . „ Głosu Seniora" cytaty jak kwiaty, Biegaj po zdrowie codziennie, A nie zaś jak dotąd na raty. Jeśli chcesz zachować zdrowie, To mój wierszyk Ci podpowie. W zdrowym ciele zdrowy duch , Ćwicz codziennie , a będzie z Ciebie zuch. Tłuszczowa tkanka wnet się utworzy Gdy bez ruchu Twoje ciało się ułoży .

mobilnie

KONKURS 14 i 15 maja w Krakowie w Centrum ICE odbędą się już po raz drugi "Dni FIT&Beauty", podczas których Jacek Bilczyński będzie dyrektorem strefy FIT, czego możemy się spodziewać? To duże sportowe wydarzenie, przede wszystkim chcemy propagować zdrowy styl życia i zachęcać ludzi do zmian, zarażać ich bakcylem aktywności. Będą z nami osobowości świata sportu i fitnessu, z którymi będzie można osobiście porozmawiać i zrobić pamiątkowe zdjęcie, wiele firm związanych z tą branżą. Całe dwa dni wypełnione są po brzegi wydarzeniami, które mają pokazać ludziom, że fit to świetna zabawa i sposób na życie. Będą otwarte treningi, prelekcje, wykłady, konkurs miss i mistera tragów i wiele innych atrakcji. Dodatkowo wystawcy będą podzieleni pomiędzy dwie strefy : Strefę FIT i strefę BEAUTY, więc każdy z odwiedzających będzie mógł znaleźć coś dla siebie. www.dnifitandbeauty.pl 44

www.glosseniora.pl

DO WYGRANIA 5X VICHY Jak wygrać? To proste! Wystarczy, że dokończysz zdanie „Mój sposób na pielęgnację skóry dojrzałej to …” Odpowiedzi należy przesyłać na adres e-mail konkurs@manko.pl lub pocztą na adres: Stowarzyszenie MANKO Al.J.Słowackiego 46/30 30-018 Kraków z dopiskiem na kopercie „Głos Seniora Konkurs” (decyduje data stempla pocztowego). Na odpowiedzi czekamy do 10 czerwca 2016 r.

Nagrodą w konkursie jest Vichy Neovadiol Magistral, odżywczy balsam przywracający gęstość skóry, 50 ml. Ogłoszenie wyników w kolejnym wydaniu Głosu Seniora NR 22

Pasażerka w autobusie przeprasza siedzącego obok niej staruszka: - Tak mi przykro, że usiadłam na pańskich okularach. - Nic nie szkodzi - odpowiada uprzejmie staruszek - moje okulary nie takie rzeczy widziały... Policjant zatrzymuje auto jadące z dużą szybkością. Kierowcą jest starsza kobieta. Przekroczyła pani siedemdziesiątkę – mówi policjant. Ach, to ten kapelusz mnie tak postarza. Jak wygląda prośba do Boga, faceta po 70-tce? - Odebrałeś Boże siły, to odbierz i chęci. Życie jest piękne, jeżeli prawidłowo dobierze się środki antydepresyjne … W trakcie spotkania dwóch profesorów, jeden z nich się żali: wyjaśniam swoim studentom pierwszy raz – nic nie rozumieją, drugi raz – podobnie. Wyjaśniam trzeci raz, sam wszystko zrozumiałem, a oni dalej nic nie rozumieją.

ZAMÓWIENIE PRENUMERATY OGÓLNOPOLSKIEGO MAGAZYNU GŁOS SENIORA 2016 Rodzaj prenumeraty: ¨ 25,00 zł* wszystkie numery w roku 2016 (po jednym egzemplarzu każdego wydania) ¨ 4,00 zł* jeden egzemplarz w roku 2016 ¨ 84,00 zł* wszystkie numery w roku 2016 (po 5 egzemplarzy każdego wydania) ¨ 150,00 zł* wszystkie numery w roku 2016 (po 10 egzemplarzy każdego wydania) *W wartość prenumeraty wliczona jest wysyłka listem ekonomicznym.

Formularz zgłoszeniowy dla Uczestników Programu „Ogólnopolska Karta Seniora”*

Adres do wysyłki: Nazwa firmy / Imię i nazwisko Ulica, nr domu, nr lokalu

Proszę o przyjęcie mnie w poczet uczestników programu „Ogólnopolska Karta Seniora”. Oświadczam, że znane mi są postanowienia Regulaminu. Jednocześnie zobowiązuję się do jego przestrzegania.

Kod i miejscowość Telefon E-mail: Wypełnione zgłoszenie prosimy odesłać na adres: Stowarzyszenie MANKO al. J. Słowackiego 46/30, 30-018 Kraków z dopiskiem „Prenumerata Głosu Seniora” lub na adres e-mail: prenumerata@manko.pl

Wyrażam zgodę na przetwarzanie moich danych osobowych przez Stowarzyszenie MANKO dla celów statutowych zgodnie z ustawą z dnia 29.08.1997 r. o ochronie danych osobowych (Dz.U. nr 133 poz. 883). Wiem, że mam prawo wglądu oraz poprawienia swoich danych, a także do sprzeciwu wobec ich przetwarzania do wyżej wymienionych celów. Wyrażam zgodę na otrzymywanie informacji drogą e-mailową i pocztową nt. dostępnych promocji i rabatów skierowanych do seniorów.

...............................................................

miejscowość i data

podpis

................................................................................................................

data i czytelny podpis

ZAMÓW PRENUMERATĘ – POPRZEZ PRZEKAZANIE NAM DAROWIZNY

DANE OSOBOWE:

(zamówienie prenumeraty zwiększy nakład magazynu i Ogólnopolskiej Karty Seniora)

Imię i nazwisko:

...........................................................................................................................

...................................................................................................................................................

Data i miejsce urodzenia:. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ...................................................................................................................................................

Adres zameldowania (wraz z kodem pocztowym):. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ...................................................................................................................................................

Adres do korespondencji (jeśli inny niż adres zameldowania): . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ...................................................................................................................................................

Numer telefonu stacjonarnego i komórkowego:. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ...................................................................................................................................................

E-mail:

........................................................................................................................................

* WYPEŁNIONY PISMEM DRUKOWANYM FORMULARZ PROSIMY ODESŁAĆ POCZTĄ TRADYCYJNĄ (WRAZ ZE ZWROTNYM ZNACZKIEM POCZTOWYMI I ZAADRESOWANĄ KOPERTĄ ) NA ADRES REDAKCJI „GŁOSU SENIORA” (AL. J. SŁOWACKIEGO 46/30, 30-018 KRAKÓW). PROSIMY RÓWNIEŻ O WSPARCIE PROJEKTU DAROWIZNĄ NA ADRES: STOWARZYSZENIE MANKO, UL. SIARCZKI 16, 30-698 KRAKÓW. NUMER RACHUNKU BANKOWEGO: 57 2490 0005 0000 4500 9810 9905 BAZA FIRM HONORUJĄCYCH KARTĘ SENIORA JEST DOSTĘPNA NA WWW.GLOSSENIORA.PL.

DZIĘKUJEMY, ŻE JESTEŚCIE Z NAMI!

Przewodnicząca Sejmowej Komisji Polityki Senioralnej, Małgorzata Zwiercan

ał Wojewoda M

opolski, Józe

f Pilch

Irena Santor

Władysława Maria Francuz

Barbara Woź

niak

Ireneusz Sporys

Joanna Talar

Jan Pająk Olga Śladowska

SENIORZE, WESPRZYJ DZIAŁANIA STOWARZYSZENIA MANKO – GŁOSU SENIORA

PRZEKAŻ DAROWIZNĘ: Stowarzyszenie MANKO ul. Siarczki 16, 30-698 Kraków numer rachunku bankowego: 57 2490 0005 0000 4500 9810 9905