#1026

Page 1

Δεν είμ' εγώ σπορά της τύχης ο πλαστουργός της νιάς ζωής. Εγώ 'μαι τέκνο της ανάγκης κι ώριμο τέκνο της οργής

Κ. Βάρναλης

# 1026 | ΙΟΥΛΗΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2015 | 2 ευρώ


2

Κομμουνιστική Επιθεώρηση κυκλοφορεί το τεύχος 4/2015 Αναλυτικά τα περιεχόμενα του τεύχους: Κομματική οικοδόμηση

3

10

 Λουΐζας Ράζου: Πλευρές της καθοδηγητικής δουλειάς για την οικοδόμηση κι την στρατολογία  Πέτρου Αλέπη: Πείρα και βασικά συμπεράσματα της ΚΟΑ για την οικοδόμηση του Κόμματος  Ζήση Λυμπερίδη: Για την κομματική οικοδόμηση στην Κεντρική Μακεδονία  Αρχειακό υλικό: «Νίκου Ζαχαριάδη: Ανάλυση της κατάστασης και καθορισμός της γραμμής» Πολιτισμός

8

3

16

25

Παρεμβαίνουμε αποφασιστικά στις εξελίξεις, κόντρα στα νέα αντιλαϊκά σενάρια. Οργανώνουμε παντού την αντίσταση και την αλληλεγγύη.

Προτάσεις βιβλίων για μαθητές: Καλές διακοπές μ’ ένα καλό βιβλίο!

4 Σχόλια 6 Έξω απ’ της Ευρώπης τη λυκοσυμμαχία, οργά-

28 Σχολικός εκφοβισμός: Στερεότυπα και

8 Υπάρχει διέξοδος για το λαό και τη νεολαία στο

«Οι εργάτες έχουν γράψει στη γαλάζια τους φόρμα τ’ όνομά σου, Σωτηρία, οι οικοδόμοι στις ψηλές σκαλωσιές τραγουδούν τ’ όνομά σου, Σωτηρία…»

νωση κι αγώνας για άλλη εξουσία

γήπεδο της κερδοφορίας των μονοπωλίων;

10 Να στοχεύσουμε τον πραγματικό αντίπαλο 12 Το «καλό της πατρίδας»… 13 “Ρήξη” ή ρήξη 15 Τα “παγώνια” του αντικρατισμού... 16 41 Φεστιβάλ ΚΝΕ-Οδηγητή: “Την ορμή μας

 Λουκά Αναστασόπουλου: Ντμίτρι Σοστακόβιτς: Κουαρτέτο Νο.8  Βασίλη Μόσχου: Η 9η Μάη 1945 στην ελληνική λογοτεχνία Βιβλιοπαρουσίαση  Κομμουνιστικές λογοτεχνικές εκδόσεις Κομματικά ντοκουμέντα

αλήθειες

31

32 Σχετικά με το Σύμφωνο Συμβίωσης και τη θέση του ΚΚΕ

34

Ντμίτρι Σοστακόβιτς: Μια μουσική ιδιοφυία του 20ού αιώνα

Αγόρασέ τον Διάβασέ τον Διάδοσέ τον!

ο

την έχουμε απ› τους αιώνες... θα βγούμε νικητές κι ας είναι οι θυσίες μας βαριές...” Ναζίμ Χικμέτ

18 H αντοχή και ο ηρωισμός των κομμουνιστών στις φυλακές και τις εξορίες

21 Άη-Στράτης: Ένα νησί που μεγάλωσε απ’ τη λεβεντιά των εξόριστων

23 Παρουσίαση της μπροσούρας του Τμήματος

κατά των Ναρκωτικών της ΚΕ του ΚΚΕ: Ζωή ολόκληρη, όχι με δόσεις

35 Στέκι Πολιτισμού και Νεανικής Δημιουργίας της ΚΝΕ: Χώρος συλλογικής δράσης, δημιουργίας και βήμα αγώνα για τις σύγχρονες ανάγκες μας

36

80 χρόνια από την γέννηση του σταχανοφικού κινήματος στην ΕΣΣΔ

38 Καρλ Μαρξ - Φρίντριχ Ένγκελς: Για τον

Αναρχισμό: Η πάλη με τον μπακουνισμό την περίοδο της Α΄Διεθνούς - Πρόλογος (μέρος 4ο)

OΔΗΓΗΤΗΣ: Όργανο του ΚΣ της ΚΝΕ, www.odigitis.gr, e-mail: mail@odigitis.gr Ιδιοκτησία: ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΠΟΧΗ ΕΚΔΟΤΙΚΗ ΑΕΒΕ, Εκδότρια - Διευθύντρια: Αναστασία Μοσχόβου, Διεύθυνση: Κοτοπούλη 11 και Βερανζέρου, ΤΚ: 104 32, Αθήνα, Κωδικός: 3995, ISSN 1791-3594, Τηλ.: 210 5282.526-528, Fax: 210 5241.526, Συνδρομητές: Σόλωνος 130, ΤΚ:106 81, Τηλ: 210 3320.800 (ετήσιες συνδρομές: εσωτερικού: 22 ευρώ, εξωτερικού: 35 ευρώ).

902.gr, το portal του ΚΚΕ Με καθημερινή και συνεχή ειδησεογραφία, ανταποκρίσεις, σχολιασμό, φωτορεπορτάζ, βίντεο και ζωντανές μεταδόσεις το portal του ΚΚΕ βρίσκεται στην καρδία των εξελίξεων.


Οδηγητής ϐ Ιούλης - Αύγουστος 2015

3

Παρεμβαίνουμε αποφασιστικά στις εξελίξεις, κόντρα στα νέα αντιλαϊκά σενάρια. Οργανώνουμε παντού την αντίσταση και την αλληλεγγύη

Α

πό την στιγμή που ανακοινώθηκε το δημοψήφισμα από την συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, τα χιλιάδες μέλη και στελέχη της ΚΝΕ, οι χιλιάδες φίλοι της ΚΝΕ, δώσαμε με αποφασιστικότητα και αυταπάρνηση την μάχη για να μην παγιδευτεί η νεολαία των εργατικών-λαϊκών στρωμάτων στα εκβιαστικά διλλήματα που έβαλαν η κυβέρνηση, τα κόμματα του ευρωμονόδρομου, η τρόικα και η ΕΕ. Ειδικά οι χιλιάδες νέοι

που δεν υπέκυψαν στην τρομοκρατία και τα εκβιαστικά διλλήματα, που στάθηκαν δίπλα στο ΚΚΕ και την ΚΝΕ, αποτελούν τη μαγιά που μπορεί να πυκνώσει της γραμμές της οργάνωσής μας το αμέσως επόμενο διάστημα, να πρωτοστατήσει στους εργατικούς, λαϊκούς και νεολαιίστικους αγώνες που έχουμε μπροστά μας.

Ο

ι εξελίξεις το επόμενο διάστημα θα συνεχίσουν να είναι γρήγορες και σύνθετες και απαιτούν να είμαστε έτοιμοι και ικανοί να δράσουμε αποφασιστικά μέσα σε πολύ κόσμο. Δεν πρόλαβε να περάσει ούτε μία μέρα μετά το δημοψήφισμα, για να διαψευστούν οι προσδοκίες του λαού και της νεολαίας που ψήφισε μαζικά «ΟΧΙ»… και να επιβεβαιωθεί το ΚΚΕ. Την επόμενη μέρα από κοινού τα κόμματα του ευρωμονόδρομου , κόμματα του «ΝΑΙ» και του «ΟΧΙ», μετέτρεψαν την ψήφο του λαού και την χρησιμοποίησαν όπως τους βόλευε. Δεσμευτήκαν από κοινού πως θα κάνουν τα πάντα για να επιτύχουν συμφωνία-νέο μνημόνιο με βαρύτατο λογαριασμό για το λαό στην βάση της πρότασης Γιούνκερ, δηλαδή αυτής που απέρριψε ο λαός στο δημοψήφισμα μια μέρα πριν!!! Όλοι μαζί αξιοποίησαν το δημοψήφισμα για να εκτονώσουν την δυσαρέσκεια του λαού και της νεολαίας, για να την καλουπώσουν εντός των αντιλαϊκών σεναρίων, να την στρέψουν σε ανώδυνα για το σύστημα κανάλια. Σε αυτή την κατεύθυνση αξιοποιούν τώρα την προπαγάνδα περί «εθνικής ενότητας», για να μην στραφεί ο λαός απέναντι στον πραγματικό του αντίπαλο, να πιστέψει πως είναι συνυπεύθυνος για τα νέα δεινά που έρχονται. εγάλο μέρος των νέων εργαζομένων, των ανέργων, φοιτητών και σπουδαστών ψήφισε το «ΟΧΙ» για να απορρίψει τα νέα μνημόνια που ετοιμάζονται, να καταδικάσει τα κόμματα, τις κυβερνήσεις και τα πρόσωπα που έφεραν βάρβαρα μέτρα και έκαναν τη ζωή του λαού σμπαράλια, να αντισταθεί στην συντονισμένη προσπάθεια τρομοκράτησης από την τρόικα και τα αστικά ΜΜΕ. Δεν έδωσε σε κανέναν λευκή επιταγή, δεν εξουσιοδότησε κανέναν για να φέρει νέα μνημόνια και νέα βάρβαρα μέτρα την επόμενη μέρα. Η νεολαία εξέφρασε την αγανάκτησή της, σιχτιρίζοντας για το άθλιο μέλλον που μας ετοιμάζουν, την ανασφάλεια, τα εμπόδια στην μόρφωση, τις εργασιακές σχέσεις λάστιχο, τους μισθούς των 300 ευρώ και την ανεργία.

Μ

Τ

α παζάρια, οι διαπραγματεύσεις, η προπαγάνδα των ΜΜΕ, αξιοποιήθηκαν για να θολώσουν και να μπλέξουν τους νέους στα ψευδοδιλλήματα του συστήματος. Οι εξελίξεις αποδεικνύουν πως το σύστημα δεν αρκείται απλά στο να εξουσιάζει την εργατική-λαϊκή πλειοψηφία, αλλά την θέλει ενεργό υποστηρικτή των επιλογών του. Θέλουν δηλαδή και την ψυχή μας, την συνείδηση μας στρατευμένη πίσω από τις δικές τους σημαίες. Γι' αυτό άλλωστε από την κούνια προσπαθούν να μας γανώσουν το κεφάλι με τους θεσμούς, τους νόμους και τα ήθη τους, να μην βλέπουμε τον πραγματικό αντίπαλό μας που είναι οι εκμεταλλευτές μας, οι ενώσεις τους και η εξουσία τους. Να μην βλέπουμε ότι η ΕΕ δεν είναι ένωση της δημοκρατίας, της ισότητας και της αλληλεγγύης, ότι είναι ένωση της καταπίεσης, των δεσμών για τους λαούς, που σφύζει από τους ανταγωνισμούς των μονοπωλίων για το πώς θα βγάλουν ακόμα μεγαλύτερα κέρδη, την ώρα που λαοί θα υποφέρουν όλο και περισσότερο. Να μην βλέπουμε πως υπάρχει προοπτική έξω από τα όρια του σάπιου συστήματος του κα-

πιταλισμού, όπου ο λαός απαλλαγμένος από τους εκμεταλλευτές του θα μπορεί να γίνει αφέντης του πλούτου που παράγει, θα μπορεί να οργανώνει την οικονομία και την κοινωνία με βάση τις δικές του ανάγκες. ίποτα δεν έχει κριθεί ακόμα, η μάχη για την συνείδηση της νεολαίας δεν έχει τελειώσει. Οι γρήγορες εξελίξεις αναδεικνύουν και δυνατότητες τμήματα της νεολαίας να βγάζουν συμπεράσματα από την ίδια τους την πείρα για την αλήθεια που τους λέει το ΚΚΕ και η ΚΝΕ. Με την μεγάλη πλειοψηφία των νέων μας ενώνει η ζωή, η κοινή μοίρα, οι κοινές δυσκολίες και τα αμέτρητα εμπόδια στα όνειρά μας. Μας χωρίζει άβυσσος από τα συμφέροντα των αστών, των μονοπωλίων και την εξουσίας τους. Τα δικά τους λούσα, τα δικά τους πλούτη είναι η φτώχια μας, η εξαθλίωση, τα κομμένα δικαιώματά μας. ανένας νέος των εργατικών λαϊκών στρωμάτων, άσχετα με το τι ψήφισε, δεν πρέπει να απογοητευτεί, να σαστίσει, να φοβηθεί μπροστά στις εξελίξεις το επόμενο διάστημα. Οι νέοι κομμουνιστές με

Τ

Κ

όλο αυτόν τον κόσμο πρέπει να βρεθούμε μαζί, στις ίδιες γραμμές του αγώνα, ενάντια σε όλους όσους τσακίζουν την ζωή μας. Είτε η διαπραγμάτευση οδηγήσει σε νέο μνημόνιο, είτε σε έξοδο της Ελλάδας από την Ευρωζώνη η νεολαία πρέπει να είναι έτοιμη να δράσει, να αντισταθεί. Και στις δύο περιπτώσεις ο ίδιος ο λαός θα χρεοκοπήσει, ενώ το μεγάλο κεφάλαιο ή τμήματά του θα τη βγάλουν καθαρή. Μαζί να πρωτοστατήσουμε παντού στην αντίσταση, στους χώρους δουλειάς, στις γειτονιές, να οργανωθεί η πάλη γύρω από τα αιτήματα για την κατάργηση όλων των μέτρων που τσακίζουν το λαό τα τελευταία πέντε χρόνια. Μαζί να οργανωθούμε για να αντιμετωπίσουμε τα οξυμένα προβλήματα της επιβίωσης των λαϊκών οικογενειών, ιδιαίτερα των ανέργων και των νέων ζευγαριών, που πιθανότατα θα οξυνθούν το επόμενο διάστημα. Οι Κνίτες και οι Κνίτισες να είμαστε μπροστά για να φτιαχτούν παντού επιτροπές αλληλεγγύης, να καλυφθούν ανάγκες σε τρόφιμα, φάρμακα και άλλα είδη πρώτης ανάγκης. Να πρωτοστατήσουμε στην μαζική λαϊκή-ταξική αλληλεγγύη, από ίσο προς ίσο, να μοιραστούμε το υστέρημα μας για να σταθεί ο λαός όρθιος στα πόδια του και να παλέψει. Κανένας να μην μείνει μόνος του, όλοι για έναν και ένας για όλους! ην “ιστορική ευθύνη” του το ΚΚΕ τη φέρνει σε πέρας. Σε κάθε φάση τα συμφέροντα της εργατικής τάξης να εκφράζονται και να παλεύονται ανεξάρτητα από τα συμφέροντα και τα διλήμματα της αστικής τάξης. Σε αυτό το δρόμο συνεχίζουμε. ώρα χρειάζεται να δυναμώσει η συμπόρευση με το ΚΚΕ και την ΚΝΕ, αυτός είναι ο κρίσιμος παράγοντας που θα οδηγήσει στην ανάταση του εργατικού-λαϊκού κινήματος, σε αλλαγές και ανατροπές στον συσχετισμό δύναμης, στην ένταση της ταξικής πάλης, για να γίνει η δύναμη του λαού ορμητική θύελλα σύγκρουσης και ανατροπής για την κατάκτηση της εργατικήςλαϊκής εξουσίας.

Τ Τ


4

“Δεν είμαστε τρελοί για να θέλουμε τη ρήξη” Η παραπάνω δήλωση δεν ανήκει ούτε στο Δραγασάκη, ούτε στο Σταθάκη, ούτε στον Κυριάκο Μητσοτάκη. Ανήκει στον υπουργό Παραγωγικής Ανασυγκρότησης Π. Λαφαζάνη και έγινε σε τηλεοπτικό πάνελ λίγα λεπτά μετά την ανακοίνωση του αποτελέσματος του δημοψηφίσματος. Να θυμίσουμε ότι πρόκειται για τον επικεφαλής της “Αριστερής Πλατφόρμας” του ΣΥΡΙΖΑ, τα στελέχη της οποίας παρουσιάζονται από τα αστικά ΜΜΕ περίπου σαν... επαναστάτες και σφόδρα πολέμιοι της ΕΕ. Είναι και αυτό άλλη μια απόδειξη για το πόσο “ριζοσπαστική” είναι η πρόταση που διατυπώνουν συχνά τα συγκεκριμένα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ για έξοδο της χώρας από το ευρώ, με παραμονή στην ΕΕ και άθικτη την εξουσία των εκμεταλλευτών, άρα με τα βάρη να πέφτουν και πάλι στους εργαζόμενους και τη νεολαία. Πρόκειται ουσιαστικά για μια ακόμα εναλλακτική για τους εκμεταλλευτές, από την οποία τμήματά τους θα βγουν πολλαπλά ωφελημένα και δεν έχει καμία σχέση με την πραγματική ρήξη με την ΕΕ, το κεφάλαιο και την εξουσία του που έχουμε σήμερα ανάγκη και προτείνει το ΚΚΕ. Αλλά αυτά, σύμφωνα με το Λαφαζάνη, είναι για... τρελούς!

Και ψεύτης και άσχετος

Πράκτορες των δανειστών Οι άθλιοι ΣΥΡΙΖΑίοι όταν ακούνε το ΚΚΕ να μιλάει για το ενδεχόμενο κρατικής χρεωκοπίας με Grexit, δε χάνουν ευκαιρία να το συκοφαντήσουν λέγοντας ότι «το ΚΚΕ αναπαράγει τα επιχειρήματα των δανειστών»! Αυτό έκανε για παράδειγμα η ιστοσελίδα του ΣΥΡΙΖΑ “left. gr”, η οποία ανέβασε ανάρτηση με τον άθλιο τίτλο “Ο Κουτσούμπας χειρότερος και από τους δανειστές”, αναφερόμενη στις δηλώσεις του ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ τη μέρα του δημοψηφίσματος. Για να δούμε όμως και κάποιους άλλους που αναφέρονται στο παραπάνω ενδεχόμενο, κάποιοι από τους οποίους δεν διστάζουν να το παρουσιάσουν και σαν φιλολαϊκό: • Γιάννης Βαρουφάκης: «Η ρευστότητα θα επιστρέψει με την συμφωνία. Η Ευρώπη δεν θα αφεθεί σε παράλληλα νομίσματα». • “Αριστερή Πλατφόρμα” στις 12 Ιουνίου: «Την έξοδο απ’ το ευρώ με ή χωρίς ευρύτερη δέσμη μέτρων υιοθετούν αριστεροί διανοούμενοι και αριστερές δυνάμεις». • “Αυγή” στις 21 Ιουνίου: «Ένα Grexit θα οδηγούσε σε αύξηση του κόστους δανεισμού των πιο «ευάλωτων» της Ευρωζώνης». • “Αριστερή Πλατφόρμα” του ΣΥΡΙΖΑ στις 6 Ιουλίου: «Η ελάφρυνση του χρέους, σε αντάλλαγμα με το Grexit, θα είχε νόημα τόσο από πολιτική όσο και από οικονομική άποψη». Είναι και αυτοί πράκτορες των δανειστών;

Το σχόλιο από την “Εφημερίδα των Συντακτών” το Σάββατο 4 Ιούλη, μία μέρα πριν το δημοψήφισμα: «Στο Ναύπλιο για μπάνια στέλνει τη νεολαία του το Σαββατοκύριακο το ΚΚΕ, οργανώνοντας μια διήμερη αντιιμπεριαλιστική κατασκήνωση. (…) Οι νέοι κομμουνιστές θα αποφύγουν έτσι τον πειρασμό να ρίξουν στην κάλπη λάθος ψηφοδέλτιο, παρασυρμένοι από την αφιονισμένη καμπάνια των ιμπεριαλιστών της Ε.Ε. και του ΔΝΤ υπέρ του “ναι”». Το αντιιμπεριαλιστικό διήμερο της ΚΝΕ προφανώς δεν πραγματοποιήθηκε στις 4-5 Ιούλη αλλά η δημοσιογραφάρα δε σκιάζεται από τέτοια… Όσο για τον «πειρασμό»… Ας ψαχτεί στους περίπου 300.000 ψηφοφόρους του ΣΥΡΙΖΑ που, σύμφωνα με τις έρευνες, ψήφισαν ΝΑΙ...

24 Απρίλη 2014

13 Ιούλη 2012

Το ίδιο μαγαζί… Και τι δεν είδαν τα ματάκιά μας την Κυριακή του δημοψηφίσματος. • Μέλη του ΣΥΡΙΖΑ να συζητάνε σε πολλά εκλογικά κέντρα σε χαλαρό στυλ με τους φασίστες Χρυσαυγίτες… • Μέλη του ΣΥΡΙΖΑ καθ’ όλη τη διάρκεια της μέρας βάλθηκαν να ξεπεράσουν σε αντικομμουνισμό το παλιό ΠΑΣΟΚ. “Προδότες”, “απάτριδες” (!), “φίλοι των δανειστών” είναι μερικά μόνο από τα επίθετα με τα οποία “κοσμούσαν” τους κομμουνιστές... Προσπαθούσαν να αποδείξουν ότι είναι παράνομο να καλεί κάποιος τον κόσμο να ρίξει άκυρο γιατί αυτό τους χαλούσε την σούπα. Και όχι μόνο προσπαθούσαν, αλλά καλούσαν και την αστυνομία για να μαζέψει τους “εγκληματίες”… με το άκυρο. Κάποια στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ μάλιστα ξεπέρασαν τα όρια και έκαναν καταγγελίες στην αστυνομία μέσω twitter ότι την έχουν καλέσει και η ΕΛΑΣ αργεί… • Σε κάποια εκλογικά τμήματα στελέχη της ΑΝΤΑΡΣΥΑ απειλούσαν ότι οι ίδιοι θα καλέσουν τους «μπάτσους». Εκτός αν μπερδευτήκαν και νόμιζαν ότι κάλεσαν τη λαϊκή πολιτοφυλακή… • Στα περισσότερα εκλογικά τμήματα τη λάντζα των ΣΥΡΙΖΑίων που είχαν τόσες δουλειές (π.χ. να καλούν την αστυνομία, να χαριεντίζονται με φασίστες) την έκαναν τα «παιδιά» (όπως τους αποκαλούσαν οι ΣΥΡΙΖΑίοι) της ΑΝΤΑΡΣΥΑ… Περίεργο; Μέχρι να το δεις. Που να σφίξουν και περισσότερο τα γάλατα…

11 Φλεβάρη 2012 5 Γενάρη 2014

Μνήμη χρυσόψαρου (τουλάχιστον)... Ακούσαμε και αυτό... Σε εκπομπή του Μέγκα, μια μέρα μετά το δημοψήφισμα, ακούσαμε τον Ανδρέα Πετρόπουλο, γνωστό δημοσιογράφο της Αυγής, να λέει προς το μέλος του ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, Ν. Σοφιανό, διαστρεβλώνοντας την πραγματικότητα, ότι το ΚΚΕ «τη λέξη μνημόνιο δεν την έλεγε πριν το 2015, πριν το Γενάρη» και συνεχίζει: «λέγατε ότι είναι μια φαντασίωση». Όχι για την αποκατάσταση της αλήθειας, αλλά για να σκεφτεί κανείς τι παπα... αξιοποιεί ο ΣΥΡΙΖΑ για να υφαρπάξει τη λαϊκή στήριξη στα δικά του αντιλαϊκά σχέδια, παραθέτουμε τέσσερα μόνο από τα εκατοντάδες φύλλα του «Ρ» που αποδεικνύουν το αντίθετο...


Οδηγητής ϐ Ιούλης - Αύγουστος 2015

5

Το «ατού» της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ… Πριν το δημοψήφισμα το ΔΝΤ έδωσε στη δημοσιότητα την εκτίμησή του για τη βιωσιμότητα του χρέους. Το πόρισμα του ΔΝΤ σημειώνει ότι το χρέος της Ελλάδας δεν είναι βιώσιμο. Αυτή η εκτίμηση του ΔΝΤ έγινε σημαία από τον ΣΥΡΙΖΑ, αφού και ο ίδιος θεωρεί ότι το χρέος δεν είναι βιώσιμο και χρειάζεται αναδιάρθρωσή του, εκτίμηση η οποία επίσης περιλαμβάνεται στην έκθεση του ΔΝΤ. Αυτή η εκτίμηση του ΔΝΤ χαρακτηρίστικε ως ατού στη διαπραγμάτευση με τους δανειστές, έλεγαν τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ. Τι δεν έλεγαν τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ; Ότι σύμφωνα με το πόρισμα- “ατού” η ελληνική οικονομία, εφόσον προχωρήσει η αναδιάρθρωση του χρέους, θα χρειαστεί νέα δάνεια ύψους 50 δισεκατομμυρίων. Προφανώς η σφηκοφωλιά του ΔΝΤ δεν είναι τηλεπαιχνίδι να μοιράζει λεφτά χωρίς «όρους». Και οι όροι του ΔΝΤ σημαίνουν νέο μνημόνιο… Αυτό το «ατού» ξεχνάνε να το λένε τα κυβερνητικά στελέχη…

Πως τα φέρνει η ρημάδα η ζωή; Δεν πέρασε ένα 24ωρο από τη διεξαγωγή του δημοψηφίσματος και η συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ βάλθηκε να επιβεβαιώσει τις εκτιμήσεις του ΚΚΕ για το τι στο καλό θα έκανε με το ΟΧΙ, που καλούσε το λαό να ψηφίσει. Τι εννοούμε; Μία μέρα μετά το... “περήφανο ΟΧΙ”, στο συμβούλιο πολιτικών αρχηγών, ο ΣΥΡΙΖΑ και οι ΑΝΕΛ υπέγραψαν μαζί με το μέτωπο του ΝΑΙ (ΝΔ, Ποτάμι και ΠΑΣΟΚ) το περίφημο πλέον κοινό ανακοινωθέν. Ένα κείμενο, που από μόνο του αποδεικνύει, ότι η συγκυβέρνηση και οι υπόλοιποι, έκαναν το «ΟΧΙ» του δημοψηφίσματος ένα μεγάλο «ΝΑΙ» στην ΕΕ, στη συνέχιση των διαπραγματεύσεων με επιδίωξη την υπογραφή μιας νέας αντιλαϊκής συμφωνίας, δηλαδή ενός ΝΕΟΥ ΜΝΗΜΟΝΙΟΥ. Μάλιστα, βάση για τις διαπραγματεύσεις αποφασίστηκε να είναι η αναθεωρημένη πρόταση Γιούνκερ, δηλαδή το περίφημο “τελεσίγραφο”, που μια μέρα πριν η κυβέρνηση καλούσε το λαό να απορρίψει. Τόση ήταν τελικά η απόσταση που χώριζε το ΟΧΙ από το ΝΑΙ...

Καλύπτουν τις ανάγκες των σχολείων με έξτρα... αστυνόμευση Η είδηση φτάνει από την Αλεξανδρούπολη και από την Κεφαλονιά. Τι έγινε; Οι αντίστοιχες διευθύνσεις της ελληνικής Αστυνομίας έστειλαν στους διευθυντές των σχολείων των δύο περιοχών ενημέρωση ότι η αστυνομία παίρνει “μέτρα προστασίας ανηλίκων” μέσα στα σχολεία “για την αποτροπή των ανηλίκων από τη παραβατική συμπεριφορά”. Την ώρα που οι ελλείψεις σε βιβλία, υποδομές, διδακτικό προσωπικό θα ενταθούν, από ότι φαίνεται η προτεραιότητα του Υπουργείου είναι να εξασφαλίσει περισσότερη... αστυνόμευση στα σχολεία. Κανένα, όμως, από τα πολλά και διαφορετικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν τα σχολεία δεν είναι δουλειά της αστυνομίας να το λύσει. Οπότε αναρωτιόμαστε: Τι ετοιμάζονται να αντιμετωπίσουν;

“Πλην ΚΚΕ” Για να μην ξεχνιόμαστε… Μέσα στο μήνα που μας πέρασε οι ναζί (πέρα από το να προπαγανδίζουν το «όχι» στο δημοψήφισμα) εγκαινίασαν ένα δουλεμπορικό γραφείο στο Πέραμα που το ονόμασαν: «Σωματείο Ελλήνων Εργατοϋπαλλήλων Μετάλλου Ναυπηγοεπισκευαστικών Ζωνών (Πειραιώς Κερατσινίου - Δραπετσώνας - Νίκαιας - Νήσων) - Άγιος Νικόλαος». Δεν ξέρουμε τι παραπάνω γνωρίζουν αλλά ναυπηγοεπισκευή στη Νίκαια δεν υπάρχει αφού… δεν υπάρχει θάλασσα… Εκτός αν μιλάνε για τη Νίκαια της Γαλλίας…

ΜΙΚΡΕΣ

ΑΓΓΕΛΙΕΣ

Πολλές φορές είδαμε γραμμένη τις προηγούμενες μέρες τη φράση “πλην ΚΚΕ” με αφορμή την υπογραφή κοινού ανακοινωθέντος απ’ τα κόμματα της συγκυβέρνησης (ΣΥΡΙΖΑ, ΑΝΕΛ), τη ΝΔ, το ΠΑΣΟΚ και το Ποτάμι. Η ευκαιρία δεν έμεινε ανεκμετάλλευτη από ορισμένους που σχολίασαν στη λογική “όλοι μαζί και ο ψωριάρης χώρια”. Άντι άλλου σχολίου, είναι χρήσιμο να σημειώσουμε ορισμένες ακόμα περιπτώσεις που η πλειοψηφία των κομμάτων της Βουλής ομονόησε και συμφωνεί “πλην ΚΚΕ” και ας βγάλει ο καθένας τα συμπεράσματα του... • Όλοι μαζί (ΝΔ, ΠΑΣΟΚ, ΣΥΝ) υπερψήφισαν στη Βουλή τη Συνθήκη του Μάαστριχτ, το “Μνημόνιο των Μνημονίων”... πλην ΚΚΕ. • Όλοι μαζί οργάνωναν και συμμετείχαν στα εθνικιστικά συλλαλητήρια για το “Μακεδονικό”... πλην ΚΚΕ. • Όλοι μαζί συμμετείχαν στους “κοινωνικούς διαλόγους” που οδηγούσαν σε πετσόκωμα των δικαιωμάτων των εργαζομένων... πλην ΚΚΕ. • Όλοι μαζί εξαπατούν τον λαό μας χρόνια τώρα πως η ΕΕ είναι το “κοινό μας σπίτι”, ότι το ΝΑΤΟ μας “προστατεύει”, ότι η χώρα μας λίγο - πολύ δεν μπορεί να υπάρχει εκτός αυτών των λυκοσυμμαχιών... πλην ΚΚΕ. • Όλοι μαζί διαφωνούν για τη δυνατότητα ο λαός μας να γίνει κυρίαρχος του πλούτου που παράγει και να ζήσει πραγματικά ελεύθερος... πλην ΚΚΕ.

Σε είδα Nα κάνεις αντικαπιταλιστικό αγώνα φορώντας το “ΟΧΙ” στο πέτο, πλάι στην Κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ και τη Χρυσή Αυγή. Τελικά είσαι συνιστώσα του ΣΥΡΙΖΑ; Αλλιώς γιατί έκανες όλη την προεκλογική του καμπάνια, ΑΝΤΑΡΣΥΑ;

Σας είδα Να τρομοκρατείτε και να εκβιάζετε με στημένα ρεπορτάζ και αναλύσεις για να μας κάνετε να πιστέψουμε ότι έξω από την ΕΕ και τον καπιταλιστικό δρόμο ανάπτυξης υπάρχει μόνο το χάος. Μην κουράζεστε, το ξέρουμε ότι η “ενημέρωσή” σας υπηρετεί τα συμφέροντα των αφεντικών σας και μόνο.

Δεν σας άκουσα Να λέτε κουβέντα για τον Υπουργό Άμυνας που είπε οτι ο στρατός εγγυάται τη σταθερότητα στο εσωτερικό της χώρας. Λαλίστατοι Συριζαίοι εδώ κατάπιατε τη γλώσσα σας. Και από τις σημειώσεις του Υπουργού Οικονομικών Ευ. Τσακαλώτου στο Eurogroup φαίνεται ότι όλα τα κόμματα “πλην ΚΚΕ” έδωσαν στην κυβέρνηση τη στήριξή τους για μια νέα αντιλαϊκή συμφωνία-μνημόνιο.


6

ΚΟΝΤΡΑ ΣΤΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΥΠΟΤΑΓΗ! ΠΑΛΕΥΟΥΜΕ ΓΙΑ ΤΗ ΖΩΗ ΠΟΥ ΜΑΣ ΑΞΙΖΕΙ!

Κ

αι τι δεν έχουμε ακούσει το τελευταίο διάστημα για την Ευρωπαϊκή Ένωση... Θα μπορούσαμε να γεμίσουμε ολόκληρο τον “Οδηγητή”. Με κάθε τρόπο και από διάφορα κανάλια, αστοί πολιτικοί, οπορτουνιστές, τα αστικά ΜΜΕ κάνουν τα πάντα για να εξωραΐσουν το εκμεταλλευτικό σύστημα και την ΕΕ που το υπηρετεί. Σε όλους τους τόνους λένε ότι «η ΕΕ είναι το σπίτι των λαών» κ.ο.κ. Τέτοια και άλλα επιχειρήματα χρησιμοποιούνται για να σκέφτεται η νεολαία ότι το σύστημα που ζούμε είναι "αιώνιο". Ότι

λύση πρέπει να ψάχνουμε ανάμεσα στις συμπληγάδες του. Ακόμα και σήμερα, που τα αδιέξοδα του συστήματος δυναμώνουν, η πλύση εγκεφάλου καλά κρατεί. Η αλήθεια όμως βρίσκεται στην αντίπερα όχθη. Λύση προς όφελος του λαού δεν θα προκύψει ούτε προφανώς με τη σύναψη νέας συμφωνίαςμνημονίου, ούτε στο ενδεχόμενο εμπλοκής της διαπραγμάτευσης και εξόδου από το ευρώ. Όποια κι αν είναι η εξέλιξη στη διαπραγμάτευση κυβέρνησης και "εταίρων", τα σπασμένα θα τα πληρώσει ο λαός και τα παιδιά του.

Μετά το δημοψήφισμα δυναμώνει η διαπραγμάτευση προς όφελος του λαού;

«Στο ευρωπαϊκό οικοδόμημα είμαστε ίσοι μεταξύ ίσων»

Έχει παρουσιαστεί η εικόνα ότι η ελληνική κυβέρνηση μάχεται μόνη της με θεούς και δαίμονες για το καλό του λαού. Είναι ένα τεράστιο ψέμα! Η ελληνική κυβέρνηση διαπραγματεύεται όλους αυτούς τους μήνες για λογαριασμό τμημάτων του κεφαλαίου της χώρας που διεκδικούν μια πιο γενναία στήριξη της καπιταλιστικής ανάκαμψης με ρύθμιση του κρατικού χρέους, νέο δανεισμό και νέα επενδυτικά πακέτα. Σε αυτή της την προσπάθεια έχει βρει τη διεθνή αρωγή άλλων ιμπεριαλιστικών κέντρων και κυρίως των ΗΠΑ. Οι «κόκκινες γραμμές» της κυβέρνησης στα αντιλαϊκά παζάρια δεν έχουν να κάνουν με τις εργατικές-λαϊκές ανάγκες (όσο κι αν επιχειρείται να ντυθούν με τέτοιο καμουφλάζ), αλλά την επιδίωξη να «εξοικονομηθούν» και να εξασφαλιστούν οι περισσότεροι δυνατοί πόροι. Πόροι που αντί να πηγαίνουν στην αποπληρωμή του κρατικού χρέους, να πηγαίνουν κατευθείαν στη στήριξη των επιχειρηματικών ομίλων. Στο πλαίσιο αυτής ακριβώς της επιδίωξης, η συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ έχει μπει βαθιά στη διαπάλη μεταξύ των “βουβαλιών” εντός και εκτός της Ευρωζώνης, στις κόντρες ΕΕ - ΔΝΤ, Γερμανίας ΗΠΑ. Διαπάλη για το ποιος θα κερδίσει περισσότερα ή θα χάσει λιγότερα. Διαπάλη που γίνεται για τις μοιρασιές αγορών, ενεργειακών πηγών και πρώτων υλών. Για το ποιος θα έχει το «πάνω χέρι» στην Ευρώπη (ΗΠΑ ή Γερμανία). Μάλιστα, η συγκυβέρνηση έβγαλε στο παζάρι και τη γεωστρατηγική θέση της χώρας, δηλώνοντας σε όλους τους τόνους έτοιμη να διαθέσει σε ΝΑΤΟ, ΗΠΑ και ΕΕ βάσεις, υποδομές και προσωπικό για την εξαπόλυση νέων, επικίνδυνων για το λαό, ιμπεριαλιστικών επιχειρήσεων στον άξονα από Λιβύη έως Συρία και Ιράκ. Μιλάμε, δηλαδή, για μια διαπραγμάτευση ανάμεσα στις αστικές τάξεις, στα ιμπεριαλιστικά κέντρα, στους μονοπωλιακούς ομίλους. Μια διαπραγμάτευση για τα συμφέροντα του εγχώριου κεφαλαίου, για τη στήριξη της ανάκαμψης των κερδών του, τη θωράκιση της ανταγωνιστικότητάς του έναντι των άλλων μονοπωλίων, την ενίσχυση της γεωστρατηγικής θέσης του στην ευρύτερη περιοχή. Συμφέροντα διαμετρικά αντίθετα από τα εργατικά-λαϊκά συμφέροντα.

Μέσα σ’ αυτό το πλαίσιο, μόνο ως ανέκδοτο μπορεί να ακουστεί η παραπάνω φράση, ειδικά αν αναλογιστεί κανείς τις τελευταίες εξελίξεις, τις οικονομικές και πολιτικές διεργασίες που ακολούθησαν την προκήρυξη του δημοψηφίσματος. Εξελίξεις που αποδεικνύουν τον αντιλαϊκό, ιμπεριαλιστικό χαρακτήρα της ΕΕ, αλλά και τη βαθιά ανισομετρία της, τους οξυμένους ανταγωνισμούς της. Στην ΕΕ δεν μπορεί να υπάρξει ισότητα. Δεν υπήρξαν ούτε μπορούν να υπάρξουν ισότιμες σχέσεις ανάμεσα στα κράτη-μέλη, γιατί στον πυρήνα της ΕΕ βρίσκεται η εκμετάλλευση, η ανισοτιμία, η δικτατορία των μονοπωλίων. Ο ανταγωνισμός που κυριαρχεί μέσα στα πλαίσια της ΕΕ είναι οξύτατος και αξεπέραστος, ενώ παράλληλα κάθε κράτος αναπτύσσεται με διαφορετικό ρυθμό. Πάντα όμως κυριαρχεί το δίκιο του ισχυρότερου ανάμεσα στους καπιταλιστές. Σκοτώνονται μεταξύ τους για το πώς θα μοιράσουν άλλοτε τα κέρδη από την εκμετάλλευση των λαών και άλλοτε τη χασούρα σε περιόδους κρίσης. Ωστόσο, είτε έτσι, είτε αλλιώς, απέναντι στο λαό και τη νεολαία βρίσκονται ενωμένοι για να τσακίσουν τα δικαιώματα και τη ζωή τους.

Θα ήταν καλύτερα με το ενδεχόμενο ενός grexit; Μέχρι στιγμής στρατηγικός στόχος του κεφαλαίου στην Ελλάδα είναι η παραμονή στην ΕΕ και στην Ευρωζώνη. Βέβαια σήμερα δυναμώνουν φωνές που μιλάνε για αποχώρηση από την Ευρωζώνη, με παραμονή στην ΕΕ και στον καπιταλιστικό δρόμο ανάπτυξης. Ο πραγματικός αντίπαλος, το εκμεταλλευτικό σύστημα και η ΕΕ, που μας κάνει τη ζωή κόλαση, θα είναι εδώ ακόμα και με αυτό το σενάριο. Ο πληθωρισμός, που θα προκύψει για παράδειγμα από ένα τέτοιο ενδεχόμενο, τις λαϊκές οικογένειες θα βαρύνει. Δεν αποτελεί πραγματική λύση υπέρ του λαού μία ενδεχόμενη έξοδος της Ελλάδας από την Ευρωζώνη εντός του συστήματος και της ΕΕ, όπως κι αν παρουσιαστεί. Το ότι αυτό το ενδεχόμενο το προπαγανδίζουν και φερόμενες «αριστερές» δυνάμεις (π.χ. ΑΝΤΑΡΣΥΑ, Αριστερή Πλατφόρμα ΣΥΡΙΖΑ) φανερώνει ότι, αυτές οι δυνάμεις θέλουν εγκλωβισμένο το λαό εντός των τειχών του εκμεταλλευτικού συστήματος. Παρουσιάζουν μια καπιταλιστική Ελλάδα με δραχμή, με κρατικό καπιταλιστικό τραπεζικό σύστημα, ως μεταβατικό στάδιο προς στο στο σοσιαλισμό, όταν στην πραγματικότητα η εξουσία θα παραμένει στα χέρια των μεγάλοκαπιταλιστών και οι κρατικές τρά-


Οδηγητής ϐ Ιούλης - Αύγουστος 2015

7

πεζες θα γίνουν εργαλείο της καπιταλιστικής ανασυγκρότησης με βάση τα δικά τους συμφέροντα. Η έξοδος της Ελλάδας από την Ευρωζώνη συνδέεται με γενικότερες αντιθέσεις και διεργασίες για την αναμόρφωση της Ευρωζώνης, για το μοίρασμα της παγκόσμιας αγοράς ανάμεσα στα μονοπώλια. Από το grexit κερδισμένο θα βγει ένα τμήμα μεγαλοεπιχειρηματιών, ντόπιων και ξένων, που έχουν συμφέρον από ένα πιο υποτιμημένο νόμισμα. Άρα οι εργαζόμενοι και η νεολαία δεν έχουν λόγο να εγκλωβιστούν στο δίλημμα «χρεοκοπία με ευρώ ή με δραχμή». Επιλέγουμε να παλέψουμε για να ζήσουμε καλύτερα, με σύγχρονα δικαιώματα στη μόρφωση, τη δουλειά, στη ζωή. Κι αυτό σημαίνει να παλέψουμε για συνολική αποδέσμευση από την ΕΕ με το λαό αφέντη στον πλούτο που ο ίδιος παράγει, με την εξουσία στα χέρια του. Μόνο έτσι μπορεί να εξασφαλιστεί η ανάπτυξη με κριτήριο τη λαϊκή ευημερία.

«Θα υπερασπιστούμε τις ιδρυτικές αξίες της Ευρώπης. Και η Ευρώπη έχει μια μακρά παράδοση δημοκρατίας. […] Αυτή την παράδοση την έχτισαν οι μεγάλοι ευρωπαϊστές ηγέτες: ο Αντενάουερ, ο Χέλμουτ Σμιτ, ο Βίλλυ Μπραντ, ο Μιτεράν, ο Σπινέλι, ο Μπερλινγκουέρ. […] Αυτές τις αρχές κι αυτές τις αξίες υπερασπιζόμαστε: τη δημοκρατία, την ισότητα, την αλληλεγγύη, τον αμοιβαίο σεβασμό, την ανθρώπινη αξιοπρέπεια και τα κοινωνικά δικαιώματα». Όχι, δεν αντιγράφουμε τα σχολικά βιβλία που αναφέρονται στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Τα παραπάνω είναι αποσπάσματα ομιλίας του πρωθυπουργού, Αλ. Τσίπρα. Λένε, ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση έφυγε από τους αρχικούς σκοπούς της, ότι απεμπόλησε τις ιδρυτικές αξίες και αρχές της. Η αλήθεια όμως είναι αμείλικτη: η Ευρωπαϊκή Ένωση από γεννησιμιού της ήταν, είναι και θα είναι εναντίον του λαού και της νεολαίας, γιατί είναι ένωση των εκμεταλλευτών και των κυβερνήσεών τους ενάντια στους λαούς. Είναι μια συμμαχία που έγινε από τους καπιταλιστές για τους καπιταλιστές. Μία ένωση ανάμεσα σε καπιταλιστικά κράτη με γενικό σκοπό τη συνεχή αύξηση της κερδοφορίας τους σε βάρος των εργαζομένων και της νεολαίας. Πότε υπερασπιζόταν η Ευρωπαϊκή Ένωση «τη δημοκρατία, την ισότητα, την αλληλεγγύη, τον αμοιβαίο σεβασμό, την ανθρώπινη αξιοπρέπεια και τα κοινωνικά δικαιώματα»; Όταν “δημοκρατικά” διέλυε τη Γιουγκοσλαβία βομβαρδίζοντάς την ή όταν “αλληλέγγυα” πολεμούσε στο Αφγανιστάν, το Ιράκ, τη Λιβύη και όπου αλλού απαιτεί το κεφάλαιο για να τσακιστούν οι λαοί; Όταν “με σεβασμό στην ανθρώπινη αξιοπρέπεια” στην ΕΕ ζουν 120.000.000 (το 1/4 του συνολικού πληθυσμού) στα όρια της φτώχειας, 26.000.000 είναι άνεργοι και 4.100.000 άστεγοι ή όταν κατακρεουργούν τους μισθούς για να ανταγωνίζονται την Κίνα και την Ινδία, ετοιμάζοντας για μας μια ζωή-κόλαση, να δουλεύουμε ως τα βαθιά γεράματα για ένα κομμάτι ψωμί; Ο λύκος, λοιπόν, όσο κι αν θέλουν να μας πείσουν για το αντίθετο, αρνί δε γίνεται! Οι αξίες της ΕΕ είναι οι αξίες των εκμεταλλευτών γιατί δικιά τους ένωση είναι. Είναι απάτη ο ισχυρισμός της κυβέρνησης ότι μπορεί η ΕΕ, αυτό το οικοδόμημα των ευρωπαϊκών μονοπωλίων να γίνει φιλολαϊκό, να αλλάξει προς το καλύτερο. Μόνο χειρότερο μπορεί να γίνει. Τα οράματά μας, τα ιδανικά μας και οι αξίες μας δε συναντιούνται πουθενά με το σύστημα της εκμετάλλευσης και τις ενώσεις που το υπηρετούν, όπως η ΕΕ. Ιδανικό δικό τους είναι η εκμετάλλευση των πολλών για να κερδοφορεί μία χούφτα παράσιτα στην κοινωνία.

 Ο Αντενάουερ απαγόρευσε τη δράση του Κομμουνιστικού Κόμματος Γερμανίας (1956) και πολλών άλλων προοδευτικών οργανώσεων.  Ο Χέλμουτ Σμιτ, πρώην καγκελάριος της Δυτικής Γερμανίας, χρηματοδότησε κόμματα στην Ισπανία και την Πορτογαλία για να «αποτραπεί η ενίσχυση και η επικράτηση των κομμουνιστών...».  Ο Βίλλυ Μπραντ, πρώην καγκελάριος της Δυτικής Γερμανίας από το 1969 έως το 1974, παρείχε στρατιωτική βοήθεια στην ελληνική χούντα.  Ο Μιτεράν υπήρξε ένας από τους πρωτεργάτες της Συνθήκης του Μάαστριχτ, του μνημονίου των μνημονίων.  Ο Σπινέλι ήταν ένας από τους ιδρυτές της ΕΕ.  Ο Μπερλινγκουέρ υπήρξε ΓΓ του Ιταλικού Κομμουνιστικού Κόμματος, «πατέρας» του ευρωκομμουνισμού, γνωστός ως θεωρητικός του «ιστορικού συμβιβασμού», της συγκυβέρνησης δηλαδή του ΚΚ με αστικά κόμματα. Όλα αυτά τα φυντάνια επικαλείται και υπερασπίζεται ο Τσίπρας…

«Αν ζητάς ανθρωπιά και δίκιο νόμο, δεν είν’ εκεί που πας. Ν’ αλλάξεις δρόμο!» (Κ. Βάρναλης) Στα πλαίσια του εκμεταλλευτικού αυτού συστήματος, με όποια διαχείριση, άσπρη μέρα για μας δεν πρόκειται να υπάρξει. Κοροϊδεύει συνειδητά όποιος λέει ότι μέσα σ’ αυτό το πλαίσιο κάθε λαός είναι κυρίαρχος και αποφασίζει για την τύχη του. Πόσο κυρίαρχος είναι ο λαός στα πλαίσια του καπιταλισμού όταν τα κέρδη των λίγων καθορίζουν το ποιοι κλάδοι θα αναπτυχθούν και ποιοι όχι; Χαρακτηριστικό είναι π.χ. πως μια σειρά κλάδοι όπως ναυπηγεία κ.ά. ρημάζουν και χιλιάδες εργαζόμενοι πετιούνται στο δρόμο. Τα ναυπηγεία κλείνουν, γιατί οι Έλληνες εφοπλιστές έχουν συνάψει επωφελείς γι' αυτούς συνεργασίες με άλλα καπιταλιστικά κράτη (Κίνα) για την κατασκευή των πλοίων τους. Κλείνουν δηλαδή για τα κέρδη των εφοπλιστών. Αυτό υπηρέτησαν και οι κατευθύνσεις της ΕΕ. Ούτε η διεξαγωγή δημοψηφισμάτων είναι απόδειξη “λαϊκής κυριαρχίας”. Έγιναν ή δεν έγιναν δημοψηφίσματα σε Γαλλία, Ολλανδία, Δανία, Ιρλανδία, και αφού έγιναν τα δημοψηφίσματα με 50% και κάτι, εναντίον συνθηκών και αποφάσεων της ΕΕ, ξανάγιναν δημοψηφίσματα ύστερα από έναν χρόνο και το 51% έγινε 45%, έγινε 40%, έπεσε. Τα σεβάστηκαν; Και πώς άλλαξαν οι λαοί μέσα σε έναν χρόνο; Με τρομοκρατία και εκβιασμούς από αυτούς που έχουν την πραγματική εξουσία, τους καπιταλιστές. Όσοι σήμερα κλίνουν σε όλες τις πτώσεις την “εθνική ανεξαρτησία” και τη “λαϊκή κυριαρχία” κοροϊδεύουν συνειδητά το λαό. Γνωρίζουν καλά ότι στο πλαίσιο της ΕΕ, του ΝΑΤΟ και άλλων τέτοιων συμμαχιών, η αστική τάξη παραχωρεί μέρος της κυριαρχίας της, για να διασφαλίσει τα συμφέροντά της. Λαϊκή κυριαρχία όταν υπάρχουν εξουσιαστές και εξουσιαζόμενοι δεν υπάρχει. Γι’ αυτό όταν ο λαός ακούει πολλή πατρίδα και “εθνική συνεννόηση” πρέπει να κουμπώνεται. Γιατί όλοι αυτοί που τα λένε αυτά έχουν στο μυαλό τους μόνο την “πατρίδα” και το “έθνος” των καπιταλιστών, της αστικής τάξης, των ιμπεριαλιστών και όχι το “έθνος”, την «πατρίδα» των εργαζομένων, του λαού. Ευρώπη των λαών θα έχουμε όταν το αποφασίσουν και το κάνουν πράξη οι ίδιοι οι λαοί. Όταν διώξουν μια για πάντα τους εκμεταλλευτές τους και πάρουν την κατάσταση στα χέρια τους, φτιάχνοντας τη δική τους κοινωνία. Τότε μόνο μπορούν οι λαοί πραγματικά να ζήσουν με ειρήνη, με συνεργασία ανάμεσά τους που θα γίνεται με στόχο την αλληλοβοήθεια. Τότε θα κατακτιέται όλο και υψηλότερο επίπεδο ευημερίας για τους λαούς, αξιοποιώντας κάθε παραγωγική δυνατότητα για την κάλυψη των αναγκών της κοινωνίας και όχι για τα κέρδη των αφεντικών. Γι’ αυτό σήμερα πρέπει να παλέψουμε για να γίνει η αρχή στη δική μας χώρα. Να πάρουμε στα χέρια μας την οργάνωση της οικονομίας με άξονα την ικανοποίηση των αναγκών μας φτιάχνοντας έτσι τη δική μας Ελλάδα, τη δική μας κοινωνία, τη λαϊκή εξουσία. Με αποδέσμευση από την ΕΕ και τους άλλους ιμπεριαλιστικούς οργανισμούς με το λαό ιδιοκτήτη του πλούτου που παράγει, με την εξουσία στα χέρια του.


8

Υπάρχει διέξοδος για το λαό και τη νεολαία στο γήπεδο της κερδοφορίας των μονοπωλίων;

Σ

ήμερα, το καπιταλιστικό σύστημα αντιμετωπίζει αδιέξοδα και δυσκολίες στην ανάκαμψη των κερδών των μονοπωλίων. Οι αντιθέσεις και οι ανταγωνισμοί οξύνονται, στην ΕΕ και στις άλλες ενώσεις του κεφαλαίου. Τα αδιέξοδα του συστήματος προκύπτουν από τον ίδιο τον καπιταλιστικό δρόμο ανάπτυξης. Αυτές οι δυσκολίες αξιοποιούνται από το σύστημα ώστε ο λαός και η νεολαία να σκαφτόμαστε “μπρος γκρεμός και πίσω ρέμα”, ότι δεν υπάρχει λύση στα μεγάλα προβλήματα που βιώνουμε, ότι θα πρέπει να επιλέξουμε με ποιο σκοινί θα μας κρεμάσουν.

Να σκεφτούμε...  Γιατί ενώ η χώρα μας έχει όλες τις δυνατότητες να ζήσει ο λαός μας καλύτερα, η νεολαία είναι καταδικασμένη να μοιράζεται στην ανεργία και στην κακοπληρωμένη δουλειά;  Γιατί ενώ οι δυνατότητες της ανθρώπινης εργασίας και της παραγωγής, τα επιτεύγματα της επιστήμης, οι τεχνολογικές καινοτομίες και εξελίξεις είναι τεράστιες, σήμερα οι εργατικές λαϊκές οικογένειες συζητούν για το αν μπορούν να εξασφαλίσουν τα στοιχειώδη;  Γιατί ενώ ό,τι υπάρχει στην κοινωνία, όλος ο πλούτος που υπάρχει έχει παραχθεί από εργαζόμενους, οι ίδιοι είναι καταδικασμένοι στην φτώχεια και την ανασφάλεια;

Η απάντηση είναι μία... Όσο τα κλειδιά της οικονομίας τα έχουν οι καπιταλιστές, αυτοί θα καρπώνονται τον πλούτο που παράγουν οι εργάτες. Η επιδίωξή τους για όλο και μεγαλύτερη κερδοφορία οδηγεί σε κόλαση για το λαό και τη νεολαία.

Πραγματική ρήξη σημαίνει αποδέσμευση από την ΕΕ, μονομερής διαγραφή του χρέους, με το λαό στην εξουσία και αφέντη στον πλούτο που παράγει Επιβεβαιώνεται ότι κοινός στόχος ανάμεσα στους εκμεταλλευτές και τους εκμεταλλευόμενους δεν υπήρξε ποτέ και δεν μπορεί να υπάρξει. Ό,τι συμφέρει τους λίγους, στρέφεται ενάντια στους πολλούς. Το να ζει η νεολαία με την ανεργία, τα κακοπληρωμένα προγράμματα, με τη μερική απασχόληση ως μια μόνιμη κατάσταση, δεν είναι το μέλλον που της αξίζει.

Τι πρέπει να γίνει; Η νεολαία σήμερα, μαζί με το εργατικόλαϊκό κίνημα, χρειάζεται να παλέψει για τη ζωή που της στερούν η ΕΕ, η εξουσία του κεφαλαίου και οι κυβερνήσεις τους. Για την πραγματική ρήξη, που σημαίνει αποδέσμευση από την ΕΕ, μονομερή διαγραφή του χρέους, με το λαό στην εξουσία και

αφέντη στον πλούτο που παράγει. Αυτό αποτελεί τη μόνη φιλολαϊκή διέξοδο για το λαό και τη νεολαία σήμερα. Φιλολαϊκή διέξοδος σημαίνει ζωή με δικαιώματα με βάση τις σύγχρονες εργατικές-λαϊκές ανάγκες και όχι ζωή με ψίχουλα, με μειωμένες προσδοκίες, προσαρμοσμένη στη μιζέρια, όπως διαμορφώνεται στις συνθήκες του καπιταλιστικού δρόμου ανάπτυξης. Χρειάζεται αγώνας τώρα για άλλο δρόμο ανάπτυξης, για το σοσιαλισμό-κομμουνισμό. Αυτό προβάλλει η πολιτική πρόταση ΚΚΕ.

Τι σημαίνει αυτό; 1. Να αλλάξει ο σκοπός, το κίνητρο της παραγωγής. Στο καπιταλισμό, το κίνητρο της παραγωγής είναι το μέγιστο δυνατό κέρδος των καπιταλιστών. Αυτό καθορίζει το τι, το πόσο και το πού θα παραχθεί. Γι’ αυτό για παράδειγμα, η χώρα μας αν και έχει όλες τις δυνατότητες με την αγροτική παραγωγή να εξασφαλίσει την διατροφική αυτάρκεια του λαού, στα πλαίσια του εκμεταλλευτικού συστήματος οι φτωχοί αγρότες οδηγούνται στην καταστροφή, γίνονται εισαγωγές σε προϊόντα που η Ελλάδα έχει τη δυνατότητα να παράγει. Επειδή κριτήριο της παραγωγής είναι το κέρδος και όχι η κάλυψη των σύγχρονων λαϊκών αναγκών, σήμερα ο κλάδος των κατασκευών μαραζώνει, χιλιάδες οικοδόμοι είναι άνεργοι. Όμως, ανάγκες για σύγχρονες υποδομές, έργα (π.χ. αντιπλημμυρικής θωράκισης), ανάγκες για φθηνές και ποιοτικές κατοικίες, υπάρχουν και διογκώνονται. Αντίθετα από τον καπιταλισμό, στο σοσι-

αλισμό, η παραγωγή γίνεται με σκοπό την κάλυψη των σύγχρονων εργατικών-λαϊκών αναγκών. Μόνο έτσι μπορεί να τεθεί στην υπηρεσία του ανθρώπου ό,τι έχει δημιουργήσει η επιστήμη, ο πολιτισμός που μπορούν να διασφαλίσουν ένα ανώτερο επίπεδο ζωής, πνευματικής ανάπτυξης και καλλιέργειας. Μόνο μια τέτοια κοινωνία είναι απαλλαγμένη από κρίσεις, φτώχεια, πολέμους και κριτήριο της ανάπτυξης γίνεται η ικανοποίηση των σύγχρονων αναγκών της νεολαίας στην μόρφωση, τη δουλειά, πρόσβαση στον Αθλητισμό, στον Πολιτισμό, συνολικά στη ζωή. 2. Να κοινωνικοποιηθούν τα μέσα παραγωγής. Σήμερα, τα εργοστάσια, οι επιχειρήσεις, οι υπηρεσίες, τα λιμάνια, τα πλοία, οι υποδομές κ.λπ. είναι στην ιδιοκτησία των καπιταλιστών. Αυτά πρέπει να γίνουν λαϊκή περιουσία. Οι σημερινοί ιδιοκτήτες των μέσων παραγωγής -μέτοχοι- δεν είναι δυνατόν εθελοντικά να παραιτηθούν από το κίνητρο του καπιταλιστικού κέρδους και να υιοθετήσουν άλλα κριτήρια. Χρειάζεται να τους αφαιρεθούν τα μέσα παραγωγής. Άλλωστε, δεν τους ανήκουν περισσότερο απ’ ό,τι ανήκουν σε αυτούς που παράγουν τον πλούτο. Γιατί στην πραγματικότητα, τα μέσα παραγωγής υπάρχουν, συντηρούνται, επισκευάζονται, ανανεώνονται με τη δουλειά των εργαζομένων. Οι εκμεταλλευτές είναι παράσιτα, καθώς ό,τι υπάρχει στην κοινωνία είναι αποτέλεσμα της δουλειάς των εκμεταλλευομένων. Ο,τι κατέχουν ουσιαστικά το «κλέβουν» από τη δουλειά των πολλών. Παρά την «βιτρίνα» που δημιουργεί ο καπιταλισμός, η πραγματικότητα είναι ότι η παραγωγή θα μπορούσε να συνεχιστεί κανονικά στα χέρια της εργατικής τάξης χωρίς την ύπαρξη κανενός καπιταλιστή. Στην αγροτική παραγωγή, η γη θα κοινωνικοποιηθεί. Θα διαμορφωθούν κοινωνικοποιημένες αγροτικές μονάδες, ενώ ταυτόχρονα


Οδηγητής ϐ Ιούλης - Αύγουστος 2015

όπου υπάρχει μεγάλος κατακερματισμός, θα προωθηθεί ο παραγωγικός συνεταιρισμός, δηλαδή η συνένωση των αγροτών σε συλλογικά οργανωμένες παρα-γωγικές μονάδες, με χρήση σύγχρονων και εξελιγμένων μηχανημάτων και μεθόδων καλλιέργειας. Αυτή η συνένωση θα αποτελέσει ένα πρώτο βήμα στην κατεύθυνση της μετατροπής και αυτής της παραγωγής σε κοινωνική ιδιοκτησία. 3. Να οργανωθεί ο κεντρικός σχεδιασμός της οικονομίας. Με τον κεντρικό σχεδιασμό εξασφαλίζεται ότι η παραγωγή σε όλους τους κλάδους οργανώνεται με κριτήριο την κάλυψη των λαϊκών αναγκών. Κεντρικός σχεδιασμός της οικονομίας, σημαίνει σχεδιασμένη παραγωγή και σχεδιασμένη κατανομή όλων των παραγωγικών δραστηριοτήτων, πόρων, πρώτων υλών, εργατικού δυναμικού προκειμένου να ικανοποιούνται οι κοινωνικές και λαϊκές ανάγκες. Έτσι, θα τεθούν στην υπηρεσία του ανθρώπου και των αναγκών του οι αναπτυξιακές δυνατότητες της χώρας μας, που σήμερα στα πλαίσια του καπιταλιστικού δρόμου ανάπτυξης είτε μένουν αναξιοποίητες, είτε αξιοποιούνται προς όφελος της κερδοφορίας των λίγων.

σχεδιασμό, στην οργάνωση και στην υλοποίηση της παραγωγής. Δημιουργούνται οι όροι ώστε και η νεολαία να συμμετέχει πρωτοπόρα στην οικοδόμηση της νέας κοινωνίας. Εκφράζει μια ανώτερη μορφή δημοκρατίας, με βασικό χαρακτηριστικό της την ενεργητική συμμετοχή του εργαζόμενου λαού και της νεολαίας στη διαμόρφωση της σοσιαλιστικής κοινωνίας. Στον έλεγχο της διεύθυνσης των παραγωγικών μονάδων, των κοινωνικών και διοικητικών υπηρεσιών, όλων των οργάνων εξουσίας από κάτω έως πάνω. Μια τέτοια εξέλιξη δεν πρόκειται να έρθει μέσα από τα παζάρια με τους καπιταλιστές, την αστική τάξη και τους ιμπεριαλιστικούς οργανισμούς, Δεν πρόκειται εθελοντικά να παραχωρήσουν την ιδιοκτησία τους, τα κέρδη τους, τη δυνατότητά τους να «κλέβουν» το παραγόμενο πλούτο.  Χρειάζεται, λοιπόν, πρώτα απ’ όλα να τους αφαιρεθεί η πολιτική εξουσία, να ξηλωθούν όλοι οι αντεργατικοί-αντιλαϊκοί θεσμοί πάνω στους οποίους στηρίζεται. Να διαμορφωθεί η νέα εξουσία πάνω σε νέους θεσμούς, εργατικούς-λαϊκούς, τους οποίους θα γεννήσει η ανατρεπτική πάλη του λαού.

Στο σοσιαλισμό η παραγωγή γίνεται με σκοπό την κάλυψη των σύγχρονων εργατικών-λαϊκών αναγκών. Μόνο έτσι μπορεί να τεθεί στην υπηρεσία του ανθρώπου ό,τι έχει δημιουργήσει η επιστήμη, ο πολιτισμός που μπορούν να διασφαλίσουν ένα ανώτερο επίπεδο ζωής, πνευματικής ανάπτυξης και καλλιέργειας  Χρειάζεται, να μην αναγνωρίσει το δημόσιο χρέος, να κηρύξει μονομερώς τη διαγραφή του συνόλου του, να βγει από τις διεθνείς αγορές κεφαλαίων, να διακόψει κάθε είδος δανεισμού.  Χρειάζεται να επιδιώξει τη σύναψη ισότιμων σχέσεων αμοιβαίου οφέλους με άλλα κράτη, προκειμένου να μπορεί να καλύψει τις ανάγκες σε προϊόντα και υπηρεσίες που δεν μπορεί να καλυφθούν άμεσα με δικές της δυνάμεις. Συμφωνίες που δε θα γίνουν με κριτήριο τις μπίζνες των ελληνικών μονοπωλιακών ομίλων, αλλά με κριτήριο τι συμφέρει τους εργαζόμενους, το λαό. Αυτή είναι πραγματική πολιτική αλλαγή κι όχι η κυβερνητική εναλλαγή στο έδαφος του καπιταλισμού ή οι αλλαγές και οι μεταμορφώσεις των αστικών κομμάτων και θεσμών. Προϋποθέτει ένα μεγάλο ισχυρό εργατικό-

4. Η υλοποίηση αυτών των στόχων προϋποθέτει την εργατική λαϊκή εξουσία με την ενεργό συμμετοχή των εργατικών-λαϊκών μαζών. Προϋποθέτει τον εργατικό-λαϊκό έλεγχο στο

9

 Χρειάζεται να αποδεσμευτεί η χώρα απ’ όλες τις ιμπεριαλιστικές συμμαχίες, ενώσεις και οργανισμούς, να μην αναγνωρίσει καμιά δέσμευση και υποχρέωση που προκύπτει απ’ αυτήν τη συμμετοχή, να ακυρώσει τη συμμετοχή της χώρας σε αυτές.

Παρά την «βιτρίνα» που δημιουργεί ο καπιταλισμός, η πραγματικότητα είναι ότι η παραγωγή θα μπορούσε να συνεχιστεί κανονικά στα χέρια της εργατικής τάξης χωρίς την ύπαρξη κανενός καπιταλιστή

λαϊκό κίνημα, μια συμμαχία ανάμεσα στην εργατική τάξη και τα άλλα φτωχά λαϊκά στρώματα που θα μπορεί να επιβάλει τη θέλησή της. Προϋποθέτει λαό οργανωμένο και αποφασισμένο για πραγματικές συγκρούσεις και ρήξεις. Να δυναμώσει ο αντικαπιταλιστικός-αντιμονοπωλιακός προσανατολισμός της πάλης, η προοπτική ρήξης με την ΕΕ, το κεφάλαιο και την εξουσία τους, να ενισχυθεί η συσπείρωση με το ΚΚΕ. Σε αυτή την υπόθεση, τα μέλη της ΚΝΕ δίνουν όλες τους τις δυνάμεις και καλούν τους νέους να παλέψουν μαζί για τη ζωή που χάνουμε, για τα δικαιώματα που μας στερούν, για τις σύγχρονες ανάγκες μας. Χρειάζεται σήμερα, οργάνωση της πάλης για τη μικρά και μεγάλα καθημερινά προβλήματα. Ταυτόχρονα, να δυναμώνει η προοπτική ώστε να αλλάξει ο δρόμος ανάπτυξης, για το σοσιαλισμό-κομμουνισμό.


10

Να στοχεύσουμε τον πραγματικό αντίπαλο

Η

κατάσταση που δημιουργήθηκε μετά την εξαγγελία του δημοψηφίσματος με το κλείσιμο των τραπεζών και το “capital control” φορτώθηκε για άλλη μια φορά στην πλάτη των εργατικών λαϊκών οικογενειών. Capital control σημαίνει έλεγχος κεφαλαίων. Οι συντάξεις, οι μισθοί των εργαζομένων, οι μικροκαταθέσεις είναι κεφάλαιο; Φυσικά και όχι. Την ίδια ώρα μεγαλοεπιχειρηματίες και άλλα παράσιτα είχαν ήδη “προστατευθεί” είτε μεταφέροντας εδώ και καιρό τα κεφάλαιά τους στο εξωτερικό, είτε αξιοποιώντας το “παραθυράκι” στην απόφαση της κυβέρνησης που επιτρέπει τη φυγή κεφαλαίων στο εξωτερικό με πρόστιμο για την τράπεζα μόλις στο 10%. Πρακτικά δηλαδή αν κάποιος διαθέτει 500.000 ευρώ (και δεν είναι κανένας άνεργος ή εργαζόμενος που έχει τέτοιες καταθέσεις), με ένα πρόστιμο 50.000 ξεμπερδεύει… Αυτοί οι λίγοι, οι καπιταλιστές και οι αυλικοί τους, δε στήθηκαν στις ουρές των ATM. Και σε αυτές τις συνθήκες υπάρχει αυτή η ισχνή μειοψηφία που ζει μέσα στη χλιδή, που διαθέτει απίστευτα πλούτη. Την ώρα που εμείς μετράμε ευρώ ευρώ, αυτοί διαθέτουν ρευστό και χρεωστικές για τις αγορές τους. Αυτό αποδεικνύουν

Η κατάσταση που περιγράφουμε θα γίνει το επόμενο διάστημα ακόμη πιο σύνθετη. Είτε έχουμε νέα συμφωνία-μνημόνιο, είτε επιλεχθεί η έξοδος της Ελλάδας από το ευρώ. Η κατάσταση για εμάς είναι μία η άλλη: τα βάρη από κάθε ενδεχόμενο θα τα ρίξουν στις πλάτες μας, την στιγμή που ήδη επικρατεί γενικευμένη ανασφάλεια και αβεβαιότητα για το μέλλον μας. Μπροστά σε κάθε εξέλιξη η νεολαία να είναι έτοιμη να αντιμετωπίσει είτε ένα νέο μνημόνιο είτε την “εμπλοκή” και την έξοδο απ'το ευρώ. Έχει τεράστια σημασία να δυναμώσει η ετοιμότητα και η επαγρύπνηση. Να οργανωθεί η αλληλεγγύη, να δυναμώσει ο αγώνας για την ικανοποίηση των σύγχρονων λαϊκών αναγκών. Παντού κι από όλους μας, άμεσα πρωτοστατούμε σε κάθε γειτονιά και χώρο δουλειάς. Αντιπαλεύοντας την προπαγάνδα περί “εθνικής συνεννόησης”, που προσπαθεί να κρύψει ποιος είναι ο πραγματικός αντίπαλός, ποιος ευθύνεται για όλα αυτά που τραβάμε σήμερα εμείς και οι οικογένειες μας τους εκμεταλλευτές που κέρδιζαν και κερδίζουν στις πλάτες τις δικές μας. Αυτοί τώρα τσακώνονται για το ποιος θα χάσει ή θα κερδίσει περισσότερα από τις μεταξύ τους κόντρες.

“Διχασμός” είναι να στοιχίζονται οι καταπιεσμένοι πίσω από τις επιδιώξεις των καταπιεστών Στην περίοδο που διανύουμε, που μεγαλώνουν οι αντιθέσεις, οι ανταγωνισμοί και τα διλήμματα μεταξύ των καπιταλιστών, έχουν κάθε λόγο αυτά να τα μετατρέψουν σε διλήμ-

και δημοσιεύματα που περιγράφουν την αύξηση αγορών σε προϊόντα πολυτελείας για να ξεφορτωθούν ρευστό οι πλούσιοι. Ταυτόχρονα, σε εκατοντάδες επιχειρήσεις η εργοδοσία ξεσάλωσε. Επικαλείται την έλλειψη ρευστότητας και πρώτων υλών, για να δικαιολογήσει “έκτακτα” μέτρα, όπως “lock out”, απολύσεις, μη καταβολή των μισθών, υποχρεωτικές άδειες και άλλα. Το κλίμα που διαμορφώνεται στους τόπους δουλειάς, συμβάλλει ώστε όλα αυτά που γίνονται τώρα στο όνομα των “έκτακτων συνθηκών”, να νομιμοποιηθούν πλήρως στις συνειδήσεις των εργαζομένων. Ότι, δηλαδή, είναι δικαίωμα της εργοδοσίας να μας πληρώνει όποτε θέλει, να μας απολύει όπως τη βολεύει, να μας βγάζει σε αναγκαστικές άδειες και να αλλάζει τα ωράρια ανάλογα με τα σκαμπανεβάσματα της παραγωγής. Σε αυτές τις συνθήκες η κυβέρνηση δεν πήρε κανένα μέτρο προστασίας του εργατικού-λαϊκού εισοδήματος. Την ίδια στιγμή μάλιστα που αποδεικνυόταν άλλη μια φορά, ότι η ΕΕ έχει βαθιά αντιλαϊκό χαρακτήρα και δεν είναι καμιά… παιδική χαρά, η συγκυβέρνηση μας καλούσε να στηρίξουμε το “κοινό μας σπίτι”, που για μας βέβαια είναι παράγκα…

αγανάκτηση να εκτονώνεται στα πλαίσια του συστήματος, να οδηγείται σε ακίνδυνα για το σύστημα κανάλια, να ενισχύονται συντηρητικές αντιλήψεις, να “χωνεύεται” ο όποιος ριζοσπάστισμος στις μυλόπετρες του εκβιασμού και των ψευδαισθήσεων για μία καλύτερή λύση στα πλαίσια της ΕΕ και του συστήματος. Και σε αυτό το έργο πρωταγωνιστικό ρόλο έχει ο ΣΥΡΙΖΑ. Παρουσίαζε την ΕΕ σαν μονόδρομο που τώρα ξεστράτισε λες και ήταν ποτέ “παιδική χαρά”. Με τους τακτικισμούς και τυχοδιωκτικούς ελιγμούς του επιδίωκε ν’ αλλοιώνει ριζοσπαστικές συνειδήσεις. Η ΝΔ και οι σύμμαχοί της αξιοποίησαν τα καιροσκοπικά στοιχεία της πολιτικής του ΣΥΡΙΖΑ, για να ενισχύσουν τις συντηρητικές αντιλήψεις, να ανακόψουν το ρεύμα αμφισβήτησης της ΕΕ. Στόχος τελικά όλης αυτή της προσπάθειας; Να λέμε και εμείς “ΕΕ πάση θυσία”, να λέμε “σφάξε με αγά μου να αγιάσω”. ματα του λαού. Αυτό προσπαθούν να κάνουν στοιχίζοντας το λαό πίσω από τα δικά τους συμφέροντα, τις δικές τους επιδιώξεις.

Τι επιδιώκουν σήμερα; Σήμερα φαίνεται πιο καθαρά ότι οι λύκοι της ΕΕ, της ΕΚΤ και του ΔΚΤ δεν γίνονται… αρνάκια με μια καλύτερη διαπραγμάτευση. Τώρα η κυβέρνηση καλεί το λαό να τη στηρίξει σε μια “εθνική προσπάθεια” απέναντι στους “δανειστές”, προκειμένου να επιτευχθεί ένας νέος “εθνικός στόχος”, μια “διαχείριση του χρέους” και να εξασφαλιστούν νέα “αναπτυξιακά πακέτα”. Βέβαια, τα χρήματα που θα εξασφα-

λιστούν με αυτό τον τρόπο, δεν πρόκειται να πάνε για αυξήσεις μισθών, για παροχές στην παιδεία και για την υγεία. Θα κατευθυνθούν στην τόνωση της καπιταλιστικής οικονομίας, σε επιχορηγήσεις και φοροαπαλλαγές για το μεγάλο κεφάλαιο. Οι θέσεις εργασίας που θα δημιουργηθούν θα είναι ελάχιστες και με όρους υπερεκμετάλλευσης. Η κυβέρνηση μας καλεί να τη στηρίξουμε σε μία διαπραγμάτευση που όπως και αν καταλήξει για τους νέους και τις νέες θα είναι νέο σφαγείο, με φτώχεια, ανεργία, περισσότερη ανασφάλεια. Γι’ αυτό σήμερα δυναμώνει η προσπάθεια να ανακοπεί η αμφισβήτηση απέναντι στην ΕΕ και το εκμεταλλευτικό σύστημα. Η όποια

Φταίνε όλοι… εκτός από το κεφάλαιο Η περίοδος που διανύουμε προσφέρεται για συμπεράσματα. Όλα τα προηγούμενα χρόνια ζήσαμε την προπαγάνδα για το “αντιμνημονιακό” και τα άλλα “εναλλακτικά” κινήματα, που θα άλλαζαν τάχα τη ζωή μας προς το καλύτερο, δρομολογώντας πολιτικές εξελίξεις προς όφελος του λαού. Τελικά όχι μόνο αποδείχτηκε ότι οι “αντιμνημονιακοί” (π.χ. ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ) μια χαρά μπορούν να εφαρμόζουν “μνημόνια” αλλά αποδείχτηκε ότι και τα μνημόνια ήρθαν για να εξυπηρετήσουν τα συμφέροντα των εκμεταλλευτών.


Οδηγητής ϐ Ιούλης - Αύγουστος 2015

11

Τ Η οργάνωση της αλληλεγγύης δεν είναι ξεκομμένη από τον αγώνα να πάρουμε πίσω όσα μας έκλεψαν τα προηγούμενα χρόνια, από την πάλη για σύγχρονα δικαιώματα στη μόρφωση, τη δουλειά, τη ζωή.

Ακούγαμε επίσης, πως “το φάρμακο δια πάσαν νόσον” είναι η καπιταλιστική ανάκαμψη και πως γι’ αυτή αξίζει να κάνουμε απανωτές θυσίες. Πως τα δημοσιονομικά πλεονάσματα στην αρχή και στη συνέχεια η κυβερνητική εναλλαγή, θα έδιναν λύση στα οξυμμένα λαϊκά προβλήματα. Όλα αυτά σήμερα καταρρέουν. Για να περιφρουρήσουν οι καπιταλιστές τα δικά τους συμφέροντα, την εξουσία τους και τα κέρδη τους παρουσιάζουν σαν υπεύθυνους μόνο τους αυλικούς τους. Δε διστάζουν να θυσιάζουν και μερικούς από αυτούς. Γι’ αυτό πότε παρουσιάζονται σαν υπεύθυνοι τα λαμόγια, πότε η Μέρκελ μόνο, πότε οι δανειστές, πότε οι πολιτικοί γενικά. Έτσι κρύβεται ο πραγματικός μας εχθρός που είναι οι κεφαλαιοκράτες, το σύστημά τους και όσοι τους στηρίζουν. Η νέα βάρδια της εργατικής τάξης, οι άνεργοι, οι μαθητές και οι φοιτητές δεν έχουμε κανέναν συμφέρον να διαλέγουμε ανάμεσα στο χειρότερο και το χείριστο, ψάχνοντας λύση μέσα στα αδιέξοδα που δημιουργεί καθημερινά το εκμεταλλευτικό σύστημα που κι αυτά τα φορτώνουν στις πλάτες μας. Κάθε μέρα που περνάει αποδεικνύεται ότι:  Λύση προς όφελος των συμφερόντων μας στα πλαίσια του συστήματος και της ΕΕ δεν υπάρχει.  Καμία κυβέρνηση που διαχειρίζεται το εκμεταλλευτικό σύστημα, όπως και αν η ίδια παρουσιάζεται, δεν μπορεί να “φέρει” καλύτερες μέρες για το λαό.  Η κυβέρνηση και τα αφεντικά μας κοροϊδεύουν όταν μιλάνε για “λαϊκή κυριαρχία”, αφού υπάρχουν εξουσιαστές και εξουσιαζόμενοι. Όλοι οι θεσμοί, οι νόμοι, η ΕΕ, οι διεθνείς συμφωνίες είναι φτιαγμένοι έτσι ώστε να υπηρετούν την εξουσία της αστικής τάξης και ενάντια σε μας.  Είναι παραμύθι για μικρά παιδιά ότι στον πυρήνα της ΕΕ βρίσκεται η “δημοκρατία”, όπως μας λένε ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ και τα άλλα κόμματα. Στον πυρήνα της ΕΕ βρίσκεται η καπιταλιστική εκμετάλλευση, ο άγριος ανταγωνισμός, η οικονομική ανισομέρεια, η δικτατορία των μονοπωλίων. Αυτή είναι η “δημοκρατία” των μονοπωλίων που είναι ενάντια σε όλους του λαούς της Ευρώπης.

Τώρα πρέπει να δυναμώσει η αντίσταση, η διεκδίκηση. Οι νέοι και οι νέες των εργατικών λαϊκών οικογενειών να πάρουμε τη ζωή και το μέλλον στα χέρια μας που κάθε μέρα μας τα στερούν για να κάνουν “ζωάρα” μία χούφτα κηφήνες. Οι Κνίτες και οι Κνίτισες, οι χιλιάδες νέοι που παλεύουν μαζί μας, μαθητές, φοιτητές, άνεργοι, νέοι εργαζόμενοι, πρωτοστατούμε στη οργάνωση της αντίστασης και της αλληλεγγύης. Η οργάνωση της αλληλεγγύης δεν είναι ξεκομμένη από τον αγώνα να πάρουμε πίσω όσα μας έκλεψαν τα προηγούμενα χρόνια, από την πάλη για σύγχρονα δικαιώματα στη μόρφωση, τη δουλειά, τη ζωή. Πρωτοστατούμε για να φτιαχτούν παντού επιτροπές αλληλεγγύης στους χώρους δουλειάς και στις λαϊκές γειτονιές. Φτιάχνουμε ομάδες στήριξης των επιτροπών. Ομάδες ενημέρωσης που θα κάνουν γνωστό σε όλες τις γειτονιές ότι οι ανήμποροι, οι αδύναμοι έχουν αποκούμπι, έχουν στήριγμα. Καταγράφουμε τι ανάγκες υπάρχουν σπίτι-σπίτι, πόρτα-πόρτα. Να ξέρουν όσοι έχουν ανάγκη πού θα απευθυνθούν για οτιδήποτε χρειαστούν, να γίνει και υπόθεση περισσότερων νέων η οργάνωση της αλληλεγγύης. Δεν αφήνουμε κανέναν μόνο να αντιμετωπίσει τις δυσκολίες που μπορεί να φέρει η οποιαδήποτε εξέλιξη. Όλοι μαζί θα αντιμετωπίσουμε τα άδεια ράφια στο σπίτι, την αισχροκέρδεια των βιομηχάνων και των εμπόρων, εάν αρχίσουν οι ελλείψεις στην αγορά. Όλοι μαζί στη μάχη της επιβίωσης ενάντια σε αυτούς που μας γεμίζουν φτώχεια. Οι δρόμοι, οι πλατείες, τα συλλαλητήρια μπορούν να γίνουν ένα αποτελεσματικό ποτάμι πίεσης μόνο αν τροφοδοτούνται, εάν έχουν πηγή την οργάνωση και πάλη με όλες τις μορφές, στα εργοστάσια, στις επιχειρήσεις, στους κλάδους, στις γειτονιές. Η νεολαία που έχει όλη τη ζωή μπροστά της μπορεί να γίνει αποφασιστική δύναμη συμβολής στη λαϊκή συμμαχία ενάντια στα μονοπώλια και την εξουσία τους, για το μέλλον που μας αξίζει.

Δεν αφήνουμε κανέναν μόνο να αντιμετωπίσει τις δυσκολίες που μπορεί να φέρει η οποιαδήποτε εξέλιξη. Όλοι μαζί στη μάχη της επιβίωσης ενάντια σε αυτούς που μας γεμίζουν φτώχεια

α τελευταία χρόνια, με διάφορες αφορμές, έγινε ευρύτερα γνωστή η ύπαρξη και η παρέμβαση διαφόρων οργανωμένων μηχανισμών στο διαδίκτυο. Μυστικές και κρατικές υπηρεσίες, επιχειρηματικά συμφέροντα, αστικά κόμματα, καθώς και άλλοι παρεμβαίνουν και αξιοποιούν το διαδίκτυο και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης με διάφορους σκοπούς. Η διαμόρφωση της λεγόμενης “κοινής γνώμης” αποτελεί βασική επιδίωξη όλων αυτών των μηχανισμών. Ο στόχος βέβαια αυτός απέχει ελάχιστα απ’ την παραπλάνηση των χρηστών του διαδικτύου. Έτσι στην κατεύθυνση αυτή, αξιοποιείται η διαστρέβλωση ειδήσεων, η συκοφαντία, το ψέμα. Η τακτική που αξιοποιείται δε διαφέρει πολύ απ’ την περιβόητη ρήση του Υπουργού Προπαγάνδας της ναζιστικής Γερμανίας, Γιόζεφ Γκέμπελς: “πες, πες κάτι θα μείνει”. Μόνο που στην σύγχρονη εκδοχή μεταφράζεται ως “τουίταρε, τουίταρε κάτι θα μείνει”. Πρακτικά συμβαίνει το εξής: ένας αριθμός λογαριασμών του twitter που ελέγχεται απ’ τον μηχανισμό αναπαράγει συνεχώς την διαστρέβλωση ή το ψέμα μέχρι δια της επαναλήψεως και των πολυάριθμων αναφορών να θεωρηθεί ως “αλήθεια”, και ως τέτοιο να επιδράσει και σε άλλους χρήστες του διαδικτύου. Έτσι, γνωστά τρολ του ΣΥΡΙΖΑ στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης αλλά και λογαριασμοί-“αυγά” που δημιουργήθηκαν για αυτό τον σκοπό ακολούθησαν την παραπάνω τακτική συκοφαντώντας μετά μανίας το ΚΚΕ τις μέρες πριν και μετά την διεξαγωγή του δημοψηφίσματος. Βοηθοί σ’ αυτή την προσπάθεια ήταν και λογαριασμοί στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης με αναφορά στην ΑΝΤΑΡΣΥΑ και στο λεγόμενο “αναρχικό” χώρο (όσο μπορούσε κανείς να τους ξεχωρίσει). Ανάμεσα στα διάφορα συκοφαντικά, όπως ότι το ΚΚΕ στηρίζει το “ΝΑΙ” στο δημοψήφισμα όταν η θέση του ήταν ξεκάθαρη και κρυστάλλινη, έφτασαν στο σημείο να διαδίδουν φανατικά μηνύματα που καλούσαν την αστυνομία να δράσει εναντίον των μελών του ΚΚΕ που μοίραζαν “παράνομα φυλλάδια” έξω από τα εκλογικά τμήματα! Τέλος, πρωταγωνιστικό ρόλο στην προσπάθεια διαστρέβλωσης των θέσεων του ΚΚΕ και παραπλάνησης των χρηστών του διαδικτύου έπαιξαν και το “Left.gr”, ενημερωτική ιστοσελίδα του ΣΥΡΙΖΑ όπως και η ηλεκτρονική έκδοση της “Αυγής”. To “Left.gr” έκανε μια σειρά δημοσιεύσεις με παραπλανητικούς ή χυδαίους τίτλους. Έτσι για παράδειγμα, δημοσίευσε την δήλωση του σ. Δημήτρη Κουτσούμπα για το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος με τίτλο:“Δ. Κουτσούμπας: Η έξοδος από το ευρώ μπορεί να πλήξει τα λαϊκά στρώματα” με προφανή στόχο την διαστρέβλωση των θέσεων του Κόμματος. Η ηλεκτρονική έκδοση της “Αυγής” επίσης ανέβασε διαστρεβλωμένη τη δήλωση του Γενικού Γραμματέα της Κεντρικής Επιτροπής του Κόμματος αφού ψήφισε. Το δε “Left.gr” την δημοσίευσε με τον χυδαίο τίτλο “Ο Κουτσούμπας χειρότερος από τους δανειστές”! Οφείλει λοιπόν, ο κάθε χρήστης του διαδικτύου να είναι υποψιασμένος. Να μην καταπίνει αμάσητο ότι του σερβίρουν, ακόμα και αν το επαναλαμβάνουν μανιωδώς δεκάδες λογαριασμοί μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Σκόπιμα δε, αναφερόμαστε σε λογαριασμούς και όχι σε χρήστες. Καθώς πίσω από δεκάδες λογαριασμούς μπορεί να κρύβεται ένας και μόνο άνθρωπος. Με κριτική ματιά ο καθένας να αντιμετωπίζει ότι διαβάζει και φυσικά να ενημερώνεται από τα έντυπα και ηλεκτρονικά μέσα του Κόμματος και της Οργάνωσης (“Ριζοσπάστης”, “Οδηγητής”, “902.gr”), αλλά και να διαδίδει την αλήθεια με κάθε τρόπο.

Ένα απ’ τα πολλά μηνύματα στο twitter που αναρτήθηκαν την μέρα του Δημοψηφίσματος ενάντια στο ΚΚΕ. Το συγκεκριμένο tweet αναρτήθηκε απ’ την Σοφία Μανδηλαρά, υποψήφια δημοτική σύμβουλο του ΣΥΡΙΖΑ στο Δήμο Αθήνας, τον Μάη του ‘14.


12

Το “καλό της πατρίδας”…

Δ

εν πρόλαβε να τελειώσει η καταμέτρηση των ψήφων στο δημοψήφισμα και ένα άρωμα “εθνικής συνεννόησης” και “εθνικής ενότητας στη βάση των εθνικών στόχων” άρχισε να αποπνέει. Το κοινό ανακοινωθέν των αρχηγών των κομμάτων της συγκυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, της ΝΔ, του Ποταμιού και του ΠΑΣΟΚ ήρθε κι έδεσε στη συζήτηση που ήδη υπήρχε. “Να κάνουμε όλοι το καλύτερο για το καλό της πατρίδας”. Είναι μία φράση σχεδόν κλισέ στα τηλεοπτικά πάνελ. “Μα καλά εσείς δε θέλετε το καλό της πατρίδας;” αντίστοιχα είναι μία κλισέ απάντηση απέναντι στο ΚΚΕ, γιατί δε δέχεται να μπει στο κάδρο της συναίνεσης στη συνέχιση της αντιλαϊκής πολιτικής. Και πλέον -όπως συμβαίνει και με πολλά άλλα- αυτή η κλισέ απάντηση δε βγαίνει μόνο από τα χείλη εκπροσώπων της ΝΔ, αλλά και από αυτά των στελεχών της κυβέρνησης “πρώτη φορά αριστερά”.

Τι κρύβουν με όλη αυτή τη φιλολογία; Ότι υπάρχουν δύο πατρίδες, δύο έθνη, δύο Ελλάδες: ÂÂ Από τη μία η Ελλάδα των εφοπλιστών, των βιομήχανων, των μεγάλων επιχειρηματικών ομίλων. Όλων αυτών που ζουν σε απίστευτα πλούτη, που είτε με χρεοκοπία είτε χωρίς έχουν εξασφαλίσει χλιδάτη ζωή γι’ αυτούς και τα τρισέγγονά τους. Όλων αυτών που δεν περιμένουν στα ΑΤΜ. Όλων αυτών που έχουν ξεσαλώσει στους χώρους δουλειάς με απολύσεις, με αναγκαστικές άδειες, με εκ περιτροπής εργασίας, με απληρωσιές. Όλων αυτών που ευθύνονται για την κατάντια της χώρας. Πίσω από το “καλό της πατρίδας” που επικαλείται η κυβέρνηση βρίσκονται το καλό των καπιταλιστών και τα συμφέροντά τους . ÂÂ Από την άλλη είναι η Ελλάδα του εργαζόμενου λαού και των παιδιών του, που ζουν

την ανεργία και την απλήρωτη δουλειά, που δεν ξέρουν τι τους ξημερώνει. Η Ελλάδα αυτών που παράγουν όλο τον πλούτο και ζουν στην ανέχεια. Των εργαζομένων που η κυβέρνηση δεν έχει εξασφαλίσει ότι θα πάρουν το μισθό τους κανονικά, ότι οι άνεργοι θα παίρνουν το πενιχρό τους επίδομα.

Για ποια πατρίδα; Τώρα επικαλούνται ξανά “το καλό της πατρίδας” ώστε ο λαός και η νεολαία να γίνουν “ένα σώμα και μία ψυχή” με τους εκμεταλλευτές τους και τις επιδιώξεις αυτών. Η συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, συνεχίζοντας ευλαβικά στο δρόμο που χάραξαν οι προηγούμενες κυβερνήσεις, σήμερα μας λέει ότι είναι “πατριωτικό καθήκον” η συστράτευση του λαού πίσω από τους στόχους της, που είναι στόχοι της αστικής τάξης της χώρας μας. Αυτοί οι στόχοι υπηρετούνται και από τη συμμετοχή της Ελλάδας στις λυκοσυμμαχίες του ΝΑΤΟ και της ΕΕ.

Φωτογραφία απο κινητοποίηση του ΠΑΜΕ στα γραφεία του ΣΕΒ ενάντια στην εργοδοτική τρομοκρατία που βρίσκεται σε ένταση αυτή την περίοδο.

•Â Αυτή η κυβέρνηση, που θέλει να καταγραφεί στη συνείδηση της νεολαίας, σαν κάτι το “ξεχωριστό”, σαν “αριστερή” είναι η πρώτη κυβέρνηση από το 1974 και μετά που με δικό της αίτημα στο ΝΑΤΟ ζητάει να δημιουργηθούν νέες βάσεις και στρατηγεία αυτής της πολεμικής μηχανής στη χώρας μας, στην Κάρπαθο και στην Κρήτη. •Â Ξεκινώντας από τον Πρωθυπουργό, στελέχη της συγκυβέρνησης, δηλώνουν ότι η Ελλάδα είναι έτοιμη να συμμετάσχει σε νέο ιμπεριαλιστικό πόλεμο στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου και της Μέσης Ανατολή. Αναπαράγει μάλιστα τα ίδια προσχήματα με τα κοράκια του ΝΑΤΟ και της ΕΕ, ότι τάχα θέλουν να αντιμετωπίσουν τους τζιχανιστές. Πρόσχημα που αξιοποιείται για ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις από τη Λιβύη μέχρι τη Συρία. •Â Αυτή η κυβέρνηση έχει έναν Πρωθυπουργό που ακούει -χωρίς καμία αντίδραση ούτε για τα μάτια του κόσμου- τον ακροδεξιό “ψεκασμένο” υπουργό άμυνας να δηλώνει ότι ο στρατός «εγγυάται την σταθερότητα στο εσωτερικό της χώρας». Οι ένοπλες δυνάμεις όμως δεν είναι ούτε για να συμμετέχουν σε σφαγές του ΝΑΤΟ και της ΕΕ όπου γης, ούτε για το εσωτερικό, δηλαδή για να στρέφεται ενάντια στον “εχθρό”-λαό, τους αγώνες και το κίνημά του. Τέτοιες δηλώσεις σαν αυτές που έκανε λίγο πριν το δημοψήφισμα ο υπουργός άμυνας είναι επικίνδυνες. Πολύ περισσότερο επικίνδυνο είναι να καταγράφεται σαν στάση “αριστερού”, η απαράδεκτη στάση του Πρωθυπουργού. •Â Η κυβέρνηση όχι μόνο διατηρεί ελληνικά στρατεύματα έξω από τα σύνορα της χώρας, αλλά συνεχίζει την συνεκπαίδευση των ελληνικών ενόπλων δυνάμεων με αμερικανικά και ΝΑΤΟϊκά στρατεύματα. Πρόσφατα τέτοια συνεκπαίδευση είχε

σαν concept, ιμπεριαλιστική επέμβαση στη Βαλτική. •Â Η κυβέρνηση συνεχίζει να χτίζει άξονα με το Ισραήλ, που η αστική του τάξη ματώνει εδώ και δεκαετίες τον Παλαιστινιακό λαό. •Â Η κυβέρνηση αναγορεύει σαν φίλους του λαού, τις ΗΠΑ, που έχουν παίξει μαζί με άλλους ιμπεριαλιστές βρώμικο ρόλο ενάντια στους λαούς σε όλον τον κόσμο. Που έχουν παίξει ακόμα πιο βρώμικο ρόλο απέναντι στον ελληνικό λαό, όπως στη χούντα και στον εμφύλιο. •Â Την ίδια ώρα που οι εκπρόσωποι τη κυβέρνησης απαντούσαν ότι “δεν υπάρχει φράγκο στα ταμεία” για επιδόματα στους ανέργους, για να αντιμετωπιστούν μια σειρά προβλήματα που αντιμετωπίζουν φοιτητές, σπουδαστές, μαθητές αυτή η κυβέρνηση βρήκε 500 εκατομμύρια δολάρια για να τα δώσει στους αμερικάνους για τη συντήρηση αεροσκαφών για τις ανάγκες του ΝΑΤΟ.

Σ

ε όλα αυτά που περιγράψαμε δε βρίσκονται πουθενά τα συμφέροντα και οι ανάγκες του λαού. Βρίσκονται μόνο τα συμφέροντα της Ελλάδας των καπιταλιστών. Για το ΚΚΕ και την ΚΝΕ πατριωτισμός είναι το δίκιο και τα συμφέροντα των εργαζομένων και της νεολαίας. Πατριωτισμός είναι η οργάνωση της πάλης ενάντια στην αντιλαϊκή πολιτική που σαρώνει το λαό για να ενισχύονται μια χούφτα καπιταλιστές, η αντίσταση στη λαϊκή χρεοκοπία, η οργάνωση της αλληλεγγύης. Κόντρα στη γραμμή της “εθνικής ομοψυχίας” και του κάλπικου “πατριωτισμού” οι εργαζόμενοι και η νεολαία να αντιτάξουν τα δικά τους συμφέροντα, να ενισχύσουν τη λαϊκή συμμαχία ρήξης και ανατροπής της εξουσίας των μονοπωλίων.


Οδηγητής ϐ Ιούλης - Αύγουστος 2015

“Ρήξη” ή

13

ρήξη

Ε

ίναι φανερό ότι η μετεξέλιξη του ΣΥΡΙΖΑ από ένα μικρό οπορτουνιστικό κόμμα σε αστικό σοσιαλδημοκρατικό κυβερνητικό κόμμα αφήνει ένα κενό, παρά το γεγονός ότι ο ΣΥΡΙΖΑ διατηρεί ακόμα κάποια από τα οπορτουνιστικά του χαρακτηριστικά. Οι διεργασίες, που ήδη έχουν ξεκινήσει, για την κάλυψη αυτού του κενού με τη δημιουργία ενός νέου οπορτουνιστικού, πόλου θα συνεχιστούν. Σκοπός είναι αυτός ο πόλος να μαζεύει με την “αριστερή απόχη” και να κρατά εγκλωβισμένους στις διάφορες λογικές διαχείρισης του συστήματος όσους απογοητεύονται από την πολιτική που ακολουθεί η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ, πιθανώς βγάζουν συμπεράσματα για το χαρακτήρα της ΕΕ, βλέπουν με καλύτερο μάτι την πολιτική πρόταση του ΚΚΕ. Σημαντικό ρόλο σε αυτές τις διεργασίες παίζει και το οπορτουνιστικό μόρφωμα της ΑΝΤΑΡΣΥΑ, μαζί με τμήματα του ΣΥΡΙΖΑ, τον Αλαβάνο και τις διάφορες αντι-ΚΚΕ ομάδες όπως ο “Εργατικός Αγώνας” και ο “σύλλογος Κορδάτος”, με τους οποίους είναι σε διαρκή διάλογο. Ο ρόλος και η πολιτική της ΑΝΤΑΡΣΥΑ σήμερα θυμίζει αρκετά τον ΣΥΡΙΖΑ πριν το 2012.

Η απατημένη σύζυγος Η ΑΝΤΑΡΣΥΑ τα προηγούμενα χρόνια με τη γραμμή και τη στάση της αντικειμενικά συνέβαλε, στο μέτρο των δυνάμεών της, στην αναρρίχηση του ΣΥΡΙΖΑ στην εξουσία. Έθετε ως πρωταρχικό στόχο την κυβερνητική εναλλαγή, λειτουργούσε (και λειτουργεί σε πολλές περιπτώσεις) ως ουρά του ΣΥΡΙΖΑ στο κίνημα. Είναι χαρακτηριστικό ότι έχουν κοινές παρατάξεις σε πάνω από 250 σωματεία του Δημοσίου, στηρίζουν από κοινού δημοτικές αρχές όπως στο Χαλάνδρι, στα Πανεπιστήμια τα ΕΑΑΚ είναι αγκαλιά με τη Νεολαία ΣΥΡΙΖΑ, ενώ είναι πρόσφατο το παράδειγμα των εκλογών του Εργατικού Κέντρου Έβρου όπου οι δυνάμεις του ΣΥΡΙΖΑ και της ΑΝΤΑΡΣΥΑ κατέβασαν κοινό ψηφοδέλτιο με την ΠΑΣΚΕ. Μετά τις εκλογές μιλούσαν για “νίκη της αριστεράς” και “αλλαγή σελίδας”, συμμετείχαν στις διαδηλώσεις στήριξης της διαπραγμάτευσης της κυβέρνησης, έθεταν ως στόχο για το κίνημα την πίεση προς την κυβέρνηση για να υλοποιήσει το έτσι κι αλλιώς αντιλαϊκό της πρόγραμμα. Αργότερα το τροπάρι άλλαξε και η ΑΝΤΑΡΣΥΑ, σαν απατημένη σύζυγος, κατήγγειλε την κυβέρνηση για "αθέτηση των υποσχέσεών της": «Η κατάληξη συμφωνίας από τον ΣΥΡΙΖΑ, η εισαγωγή και η ψήφισή της στη Βουλή θα αποτελεί ποιοτικό στοιχείο για την εξέλιξη της κυβέρνησης σε αντιλαϊκή κατεύθυνση», σημειώνεται σε απόφαση της ΠΕ του ΝΑΡ, με ημερομηνία 30 Μάη. Βέβαια, η συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ δεν ήταν ποτέ φιλολαϊκή ώστε να μετεξελιχθεί. Μήπως ήταν φιλολαϊκή η διατήρηση του ΕΝΦΙΑ, των μειωμένων μισθών και συντάξεων, η αρπαγή των ταμειακών διαθέσιμων των ασφαλιστικών ταμεί-

ων και των δήμων, οι ιδιωτικοποιήσεις που προχωράνε, η διαγραφή χρεών και προστίμων (ακόμα και από λαθρεμπόριο) του μεγάλου κεφαλαίου, που είχαν προηγηθεί; Με την προκήρυξη του δημοψηφίσματος έπαιξαν και πάλι το παιχνίδι του ΣΥΡΙΖΑ, καλώντας το λαό να ψηφίσει το κάλπικο ΟΧΙ που πρότεινε και το οποίο μεταφραζόταν σε στήριξή της κυβέρνησης και αποδοχή των δικών τις αντιλαϊκών προτάσεων. Καλλιεργούσαν, μάλιστα, κοινοβουλευτικές αυταπάτες και εφησυχασμό στον κόσμο, λέγοντάς του ότι “εάν επικρατήσει το ΟΧΙ καμία κυβέρνηση δεν θα τολμήσει να επιβάλλει μέτρα που θα έχουν ακυρωθεί από το λαό”, λες και μπορεί μια ψήφος να κάνει τον καπιταλισμό φιλολαϊκό. Δεν πέρασε ούτε ένα 24ωρο μέχρι να διαψευσθούν για άλλη μια φορά πανηγυρικά και τότε, χωρίς φυσικά να κάνουν αυτοκριτική, άρχισαν τις κορώνες ενάντια στο... “πραξικόπημα” σε βάρος της “λαϊκής βούλησης”. Με τη στάση της η ΑΝΤΑΡΣΥΑ προσφέρει υπηρεσίες κάνοντας δήθεν “αντιπολίτευση”, αλλά στηρίζοντας την κυβέρνηση στην πράξη. Επιδιώκει, όπως λέει η ίδια, συνεργασία με τον “καλό” ΣΥΡΙΖΑ, δηλαδή την Αριστερή Πλατφόρμα του υπουργού που ετοιμάζεται να κάνει δεκάδες ιδιωτικοποιήσεις… Είναι χαρακτηριστικό πως ακόμα και όταν η κυβέρνηση είχε ήδη αποκαλύψει όλο το αντιλαϊκό της πρόσωπο, προτείνοντας η ίδια νέο μνημόνιο με δυσβάσταχτα μέτρα για το λαό, ήταν μαζί και αντάμα στα διάφορα πάνελ εκδηλώσεων, όπως πρόσφατα στις "Αναιρέσεις", αλλά και στα Εξάρχεια σε εκδήλωση με ομιλητές από ΑΝΤΑΡΣΥΑ, ΣΥΡΙΖΑ και την Αντεξουσιαστική Κίνηση… με θέμα “Η αριστερά στην κυβέρνηση και η απάντηση των κοινωνικών κινημάτων”.

Η ψευδεπίγραφη “ρήξη” και η “κόκκινη δραχμή” Τι βάζει μπροστά σήμερα η ΑΝΤΑΡΣΥΑ ως στόχο πάλης του κινήματος; Το αίτημα για διακοπή των διαπραγματεύσεων και έξοδο της Ελλάδας από την Ευρωζώνη (πού και πού θυμούνται και την ΕΕ), πλήρως αποσυνδεδεμένο από το ποια τάξη έχει στην ιδιοκτησία της τα μέσα παραγωγής, ποια τάξη έχει την εξουσία. Αυτή την προοπτική, μάλιστα, την ονομάζει “ρήξη” και υποστηρίζει ότι θα ανοίξει το δρόμο για επαναστατικές εξελίξεις. Έγραφε πρόσφατα το “ΠΡΙΝ”: “Μια έξοδος από το ευρώ (...) θα αποτελέσει βαθύ αντικαπιταλιστικό ρήγμα που θα (...) ανοίξει το δρόμο για επαναστατικά γεγονότα. Θα ανοίξει το δρόμο για μια “κόκκινη δραχμή” και όχι για την “επιστροφή στην καπιταλιστική δραχμή”. Φυσικά, κάτι τέτοιο δεν προκύπτει από πουθενά.

Ποτέ στην Ιστορία μια αλλαγή νομίσματος δεν πυροδότησε επαναστατικές εξελίξεις και βέβαια το νόμισμα δεν καθορίζει ποια τάξη βρίσκεται στην εξουσία. Δίνουν μάλιστα και σαφείς οδηγίες στην κυβέρνηση για το πώς θα φτάσουμε σε αυτή την δήθεν “κόκκινη δραχμή”. Σε άρθρο στελέχους της ΑΝΤΑΡΣΥΑ, που δημοσιεύεται στην ιστοσελίδα της διαβάζουμε: “Ο λογιστικός έλεγχος του χρέους γίνεται πραγματικό εργαλείο (...). Η αποπομπή με πολιτική απόφαση του Στουρνάρα γίνεται πρώτη προτεραιότητα (...). Ο έλεγχος των κινήσεων κεφαλαίων αλλά και ο περιορισμός των αναλήψεων από τράπεζες οφείλουν να αποτελέσουν άμεσα αναγκαία βήματα (...). Προφανώς όλα αυτά βάζουν και θέμα ευρώ. (...) Από εκεί και πέρα το ερώτημα μιας πραγματικής παραγωγικής ανασυγκρότησης (...) αποκτά άλλη διάσταση”.

«Συνιστώσα του ΣΥΡΙΖΑ» χαρακτήρισε την ΑΝΤΑΡΣΥΑ ο ΑΝΤΕΝΝΑ κατά την κάλυψη της συγκέντρωσης στο Σύνταγμα στις 21 Ιούνη, θέλοντας να δείξει ότι υπάρχουν ισχυρές φωνές στο ΣΥΡΙΖΑ που θέλουν τη “ρήξη”. Και βέβαια, τα αστικά ΜΜΕ έχουν τις δικές τους στοχεύσεις, αλλά η ίδια η ΑΝΤΑΡΣΥΑ με τη γραμμή της και τη στάση της στο κίνημα έχει καταστήσει τον εαυτό της στην ουσία ουρά του ΣΥΡΙΖΑ και διαθέσιμο για τέτοιου είδους αξιοποίηση.


14

Ο καθένας μπορεί να καταλάβει ότι αυτή η δέσμη προτάσεων αποτελεί δυνάμει κυβερνητικό πρόγραμμα. Μόνο που η αποπομπή του Στουρνάρα, το capital control και ο στόχος για καπιταλιστική παραγωγική ανασυγκρότηση, που προβάλλει μέχρι και ο ΣΕΒ, δεν αποτελούν κανενός είδους... «εργατικό πρόγραμμα». Εκεί καταλήγουν όμως οι διάφορες λογικές περί «μεταβατικών προγραμμάτων» (εδώ εντάσσει η ΑΝΤΑΡΣΥΑ την έξοδο από την Ευρωζώνη και την ΕΕ) ή ανύπαρκτων «ενδιάμεσων σταδίων» ανάμεσα στον καπιταλισμό και το σοσιαλισμό, που δήθεν θα ωριμάσουν τις συνθήκες ή θα...πείσουν το λαό για την επανάσταση (!!!). Στο ερώτημα κλειδί: «Ποια εξουσία θα υλοποιήσει το λεγόμενο μεταβατικό πρόγραμμα;», απαντούν με διάφορες λεκτικές και νοηματικές ακροβασίες που καταλήγουν σε μια κυβέρνηση στο έδαφος του καπιταλισμού, δηλαδή ένας «καλύτερος» ΣΥΡΙΖΑ… Στην πραγματικότητα πρόκειται για τη χρεοκοπημένη από τη ζωή γραμμή των διάφορων «αριστερών και προοδευτικών» κυβερνήσεων στην Ευρώπη και την Λατινική Αμερική που πήραν αντιλαϊκά μέτρα και οδήγησαν το κίνημα δεκαετίες πίσω. Είναι γραμμή πλήρως ενσωματώσιμη στις επιδιώξεις τμημάτων του κεφαλαίου.

Το σύνθημα που τους ενώνει Έτσι εξηγείται μάλλον και το σύνθημα που φώναζαν μέλη της ΑΝΤΑΡΣΥΑ σκαρφαλωμενά στο περιστύλιο της Βουλής κατά τη διάρκεια φιλοκυβερνητικής συγκέντρωσης

πριν λίγες μέρες: «Και τώρα ένα σύνθημα που όλους μας ενώνει: Έξω η Ελλάδα από την Ευρωζώνη». Μπορεί να μην τους ενώνει όλους, καθώς προς το παρόν η πλειοψηφία του κεφαλαίου στην Ελλάδα στηρίζει την παραμονή στην Ευρωζώνη, πάντως σίγουρα υπάρχουν ισχυρά τμήματα του κεφαλαίου, όπως π.χ. οι εξαγωγείς βιομήχανοι που δεν θα είχαν πρόβλημα να φωνάξουν το ίδιο σύνθημα αφού μια τέτοια εξέλιξη θα τους έκανε πιο ανταγωνιστικούς στη διεθνή αγορά. Το ίδιο συμβαίνει και σε άλλες χώρες της

Είναι διέξοδος για το λαό; Αν, μετά από ένα «ατύχημα» περάσουμε στη δραχμή ή σε ένα G-euro θα καταργηθούν οι αντιλαϊκοί νόμοι; Αν μετά από την «εσωτερική υποτίμηση» μέσω των αντεργατικών μέτρων, περάσουμε στην υποτίμηση του νομίσματος (άρα και των μισθών και συντάξεων) θα πάψουν οι εργαζόμενοι να πληρώνουν πότε για την κρίση και πότε για την ανάκαμψη των κερδών του κεφαλαίου; Η απάντηση είναι όχι. Ο πραγματικός αντίπαλος, το εκμεταλλευτικό

Η ΑΝΤΑΡΣΥΑ ονομάζει «απροσδιόριστο μέλλον» την επανάσταση, την κατάκτηση της εξουσίας από την εργατική τάξη, ενώ «άμεσο πολιτικό στόχο» θεωρεί τις επιδιώξεις τμημάτων του κεφαλαίου Ευρωζώνης και της ΕΕ, όπου τα χρόνια της κρίσης δυνάμωσαν οι φυγόκεντρες τάσεις και ισχυροποιήθηκε το ρεύμα του «ευρωσκεπτικισμού», στο οποίο αθροίζονται μέχρι και αντιδραστικές δυνάμεις τύπου Λεπέν στη Γαλλία. Στην Αγγλία, μάλιστα, δεν υπάρχει ευρώ, ενώ το 2016 θα διεξαχθεί δημοψήφισμα με το ερώτημα της παραμονής της χώρας στην ΕΕ. Μήπως η Λεπέν και ο Κάμερον είναι αντικαπιταλιστές; Όχι, φυσικά. Η ΑΝΤΑΡΣΥΑ, αν και δεν ταυτίζεται, αντικειμενικά συναντιέται με αυτό το αστικό ρεύμα και του προσφέρει αριστερό μανδύα, αφού προβάλλει ως φιλολαϊκή λύση μια καπιταλιστική Ελλάδα με δραχμή.

σύστημα και η οικονομία της αγοράς, που μας κάνει τη ζωή κόλαση, θα είναι εδώ ακόμα και με αυτό το σενάριο. Το κίνητρο της παραγωγής θα συνεχίσει να είναι το καπιταλιστικό κέρδος, θα συνεχίσει να εντείνεται η εκμετάλλευση για να ενισχύεται η ανταγωνιστικότητα του κεφαλαίου. Αυτό που διαφημίζεται ως “ρήξη” δεν συνιστά λύση προς όφελος των συμφερόντων του λαού και της νεολαίας. Δεν έχει καμία σημασία για εμάς αν θα μετράμε τη φτώχεια μας σε ευρώ ή σε δραχμή. Οι μόνοι που θα επωφεληθούν θα είναι πάλι οι εκμεταλλευτές. Η έξοδος από το ευρώ αποτελεί μία ακόμα εναλλακτική λύση που έχουν στο “οπλοστάσιό” τους. Όμως, κοινός στόχος ανάμεσα στους εκμεταλλευτές και στους εκμεταλλευόμενους δεν υπάρχει.

Η ανατροπή της εξουσίας του κεφαλαίου δεν είναι για το «απροσδιόριστο μέλλον» Η ΑΝΤΑΡΣΥΑ κατηγορεί το ΚΚΕ ότι δεν προβάλλει το αίτημα της εξόδου από το ευρώ σαν άμεση ανάγκη, αλλά το παραπέμπει «στο απροσδιόριστο μέλλον της εργατικής εξουσίας». Σύμφωνα με την ΑΝΤΑΡΣΥΑ, αυτό οδηγεί το ΚΚΕ να περιορίζεται σήμερα μόνο σε έναν οικονομικό αγώνα. Ποια είναι, όμως, η αλήθεια και τι σημαίνει πραγματικά «πολιτικοποίηση του αγώνα»; Το ΚΚΕ δρα στη βάση των οξυμένων λαϊκών προβλημάτων και παρεμβαίνει στο εργατικό λαϊκό κίνημα με πολιτική γραμμή που συμβάλλει στη χειραφέτηση της εργατικής τάξης από κάθε πτέρυγα της αστικής πολιτικής, ανεξάρτητα

αν είναι πλειοψηφούσα ή μειοψηφούσα σε μια δεδομένη χρονική στιγμή. Αυτό σημαίνει, μεταξύ άλλων, διαμόρφωση πλαισίου αιτημάτων το οποίο αναδεικνύει τις δυνατότητες ικανοποίησης των λαϊκών αναγκών και την παρεμπόδιση αυτής της ικανοποίησης από τον καπιταλιστικό τρόπο οργάνωσης της οικονομίας και της κοινωνίας. Σε αυτόν το δρόμο θα βαθαίνει η Λαϊκή Συμμαχία, η συμπαράταξη των αντικαπιταλιστικών - αντιμονοπωλιακών κοινωνικών δυνάμεων στον αγώνα, στο κίνημα. Θα ενισχύεται η γραμμή αντεπίθεσης, πραγματικής ρήξης και ανατροπής της εξουσίας του κεφαλαίου, γιατί αυτό είναι που έχει άμεση ανάγκη ο λαός και η νεολαία σήμερα. Σε τελική ανάλυση, πολιτικοποίηση της πάλης σημαίνει να μπαίνει στο επίκεντρο το ζήτημα της εξουσίας. Η ΑΝΤΑΡΣΥΑ ονομάζει «απροσδιόριστο μέλλον» την επανάσταση, την κατάκτηση της εξουσίας από την εργατική τάξη («δευτέρα παρουσία» το έλεγε προεκλογικά και ο ΣΥΡΙΖΑ), ενώ «άμεσο πολιτικό στόχο» θεωρεί τις επιδιώξεις τμημάτων του κεφαλαίου. Καλεί το κίνημα να μπει «κάτω από ξένη σημαία», να επιλέξει το νόμισμα της λαϊκής χρεοκοπίας.

Πραγματική ρήξη με την ΕΕ, το κεφάλαιο και την εξουσία του Το ΚΚΕ από την πρώτη στιγμή με συνέπεια αποκάλυψε τον ιμπεριαλιστικό και αντιλαϊκό χαρακτήρα της ΕΕ. Ακόμη και όταν όλα τα αστικά και οπορτουνιστικά κόμματα μιλούσαν με ομοθυμία για την ευρωπαϊκή “σύγκλιση”, ότι «θα τρώμε με χρυσά κουτάλια», πανηγύριζαν για το «ισχυρό νόμισμα» και τη «συμμετοχή της Ελλάδας στο σκληρό πυρήνα της ΕΕ και της Ευρωζώνης». Το ΚΚΕ παλεύει για ριζικά διαφορετικό δρόμο ανάπτυξης. Καλεί το λαό να παλέψει για την πραγματική ρήξη, για αποδέσμευση από την ΕΕ, το ΝΑΤΟ και κάθε ιμπεριαλιστικό οργανισμό, για μονομερή διαγραφή όλου του χρέους το οποίο δεν είναι δικό του (ανεξάρτητα από τα πορίσματα της κάθε Λογιστικής Επιτροπής Ελέγχου), με κοινωνικοποιημένα τα μέσα παραγωγής, με την εξουσία και τα κλειδιά της οικονομίας στα χέρια του λαού. Μια τέτοια Ελλάδα, όπου η παραγωγή και η κατανομή των αγαθών θα γίνεται με κεντρικό σχεδιασμό και εργατικό – λαϊκό έλεγχο, θα μπορέσει να αναπτύξει τις τεράστιες δυνατότητες που έχει σαν χώρα με γνώμονα τα λαϊκά συμφέροντα και όχι για την κερδοφορία των μονοπωλίων. Π.Κ.


Οδηγητής ϐ Ιούλης - Αύγουστος 2015

15

Τα “παγώνια” του αντικρατισμού…

Β

ρισκόμαστε λίγο πριν τη συνάντηση των πολιτικών αρχηγών, που κατέληξε στο περίφημο κοινό ανακοινωθέν των κομμάτων «πλην ΚΚΕ», τα οποία άσχετα αν είχαν στηρίξει το «ΝΑΙ» ή το «ΟΧΙ», ομονόησαν ότι λένε «ΝΑΙ» στην ΕΕ, «ΝΑΙ» στον καπιταλιστικό δρόμο ανάπτυξης, «ΝΑΙ» στην επιδίωξη να συναφθεί μία νέα συμφωνία με τους «εταίρους», ένα Μνημόνιο 3. Το βράδυ λοιπόν, μετά το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος διαβάζουμε σε ενημερωτική ιστοσελίδα: «Επεισόδια αυτή την ώρα στους δρόμους γύρω από το Πολυτεχνείο. Ομάδα περίπου 100 νεαρών πετά μάρμαρα, άλλα αντικείμενα και μολότοφ». Τα επεισόδια έλαβαν χώρα γύρω από το Πολυτεχνείο της Αθήνας και προκλήθηκαν από τις γνωστές ομάδες που αυτοπαρουσιάζονται σαν αντιεξουσιαστικές/ αναρχοαυτόνομες. Αλήθεια γιατί διάλεξαν να στήσουν αυτό το σκηνικό το βράδυ του δημοψηφίσματος; Πανηγύριζαν για την επικράτηση του «ΟΧΙ» ή προσπάθησαν με τη βενζίνη να ξεπλύνουν την ντροπή τους από τη στάση–ουρά στη συγκυβέρνηση που κράτησαν οι περισσότερες τέτοιες ομάδες στο εν λόγω δημοψήφισμα; Αν κανείς το ψάξει θα δει ότι μάλλον το έκαναν για πανηγυρισμούς…

Από το «στις κάλπες αποχή» στο «όλοι στις κάλπες να ψηφίσουμε όχι»… Με σύνθημα «ΟΧΙ ΣΤΟΥΣ ΕΚΒΙΑΣΜΟΥΣ ΤΗΣ ΤΡΟΙΚΑ - ΣΕ ΚΑΘΕ ΣΥΜΦΩΝΙΑ ΥΠΟΤΑΓΗΣ - ΣΕ ΠΑΛΙΑ ΚΑΙ ΝΕΑ ΜΝΗΜΟΝΙΑ» τιτλοφορούταν μία αφίσα ομάδων του «αναρχικού» χώρου. Στην αντίστοιχη ανακοίνωσή τους διαβάζουμε: «Απέναντι (…)

στα εκβιαστικά διλήμματα (…) δεν μπορούμε να μείνουμε αμέτοχοι. Με όσες δυνάμεις διαθέτουμε πρέπει να σπάσουμε το φόβο που προσπαθεί η αντίδραση να καλλιεργήσει. Πρέπει να μετατρέψουμε το «όχι» στο νέο μνημόνιο που προτείνουν οι θεσμοί, σε μεγαλύτερο «όχι» σε κάθε νέο αντιλαϊκό μέτρο και «όχι» στην ΕΕ». Δεν μπορούσαν να μείνουν αμέτοχοι… στο ποιο μνημόνιο θα επιλεγεί. Γιατί αυτό ήταν το εκβιαστικό ερώτημα που μπήκε στο δημοψήφισμα και οι δήθεν αντιεξουσιαστές έτρεξαν να πάρουν θέση και να ταχθούν με την πλευρά της κυβέρνησης… όσα μεγάλα λόγια και αν χρησιμοποιήσουν, όσες φορές και να πουν τον όρο «επανάσταση», «ταξικός αγώνας», όσες εξυπνάδες και αν σκαρφιστούν, η αλήθεια που λέει ότι στοιχήθηκαν πίσω από την κυβέρνηση, δεν πρόκειται να κρυφτεί… Οι ανακοινώσεις αυτών των ομάδων θύμιζαν λίγο τα – κατά τ’ άλλα όμορφα – παγώνια… Φούσκωναν, φούσκωναν με συγκρουσιακή φρασεολογία και όλα αυτά για να πάρουν θέση στο εκβιαστικό ερώτημα που έβαλε η συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ… και να στοιχηθούν οι «αντικρατιστές» πίσω από ένα όργανο του αστικού κράτους, την κυβέρνηση… Πάντως είχε μία πρωτοτυπία η στάση των δήθεν αναρχικών/αντιεξουσιαστών. Για κυβερνητικό αναρχισμό δεν είχαμε ξανακούσει… ΥΓ1: Πέρα από τη στήριξη του «ΟΧΙ», πήγαν και εκλογικοί αντιπρόσωποι οι «αντιεξουσιαστές»; ΥΓ2: Πάντως είναι γνωστό ότι και στις εκλογές της 25ης Γενάρη πολλοί τέτοιοι το ρίξαν μονοκούκι… Μαντέψτε σε ποιον…

Το κεντρικό θέμα γνωστής “αντιεξουσιαστικής” ιστοσελίδας και όχι... του left.gr.

Τιτιβίσματα γνωστών “αντιεξουσιαστών”.

Τα αντικρατικά και τα αντιεκλογικά συνθήματα του “αντιεξουσιαστικού χώρου” πήγαν... περίπατο καθώς προείχε η στήριξη της συγκυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ ενώ ο αντικομμουνισμός βγάζει μάτι.

Το βραβείο καλύτερης συνιστώσας απονέμεται... στην ΑΝΤΑΡΣΥΑ

Μια μέρα πριν, ο Πάνος Καμμένος έλεγε πως “οι ένοπλες δυνάμεις της χώρας διασφαλίζουν τη σταθερότητα στο εσωτερικό της χώρας”. Την επόμενη, η ΑΝΤΑΡΣΥΑ τον χειροκροτούσε...

Λίγες μέρες μετά την διεξαγωγή του δημοψηφίσματος, ο Τάσος Κορωνάκης, Γραμματέας της ΚΕ του ΣΥΡΙΖΑ “εξήρε την παρουσία” (έτσι έγραψε η “Αυγή”) της ΑΝΤΑΡΣΥΑ στην “μάχη” του δημοψηφίσματος δηλώνοντας: «Αύριο μπορεί να διαφωνήσουμε και να τσακωθούμε, αλλά είναι πολύ σημαντικό να ξέρουμε ότι στα κρίσιμα, στα πολύ σοβαρά, παρά τις διαφωνίες μας θα μαχόμαστε μαζί». Η περιγραφή θυμίζει... ζευγαράκι που τσακώνεται μα πάντα τα βρίσκει ή όπως λέει ο λαός “αγάπη δίχως πείσματα δεν έχει νοστιμάδα”. Όντως, το στέλεχος του ΣΥΡΙΖΑ έχει αρκετούς λογούς να επαινεί την ΑΝΤΑΡΣΥΑ, καθώς τα “έδωσε όλα”, βγάζοντας πολύ “λάντζα” κάνοντας προεκλογικό αγώνα για την

στήριξη της συγκυβέρνησης. Έφτασαν μέχρι και να γίνουν κλακαδόροι στην κεντρική συγκέντρωση του ΣΥΡΙΖΑ–ύμνο στην ΕΕ, με ομιλητή τον Αλέξη Τσίπρα και guest τον Πάνο Καμμένο! Εκεί που όμως έδωσαν τον καλύτερο τους εαυτό, ήταν στην συκοφάντηση του ΚΚΕ και στην δίωξη της δράσης του, αφού την μέρα του δημοψηφίσματος μαζί με ΣΥΡΙΖΑιους καλούσαν την Αστυνομία να δράσει ενάντια στις “παράνομες ενέργειες” (δηλαδή το μοίρασμα ανακοινώσεων και ψηφοδελτίων) του ΚΚΕ! Όλα αυτά, σίγουρα αξίζουν τα συχαρίκια που τους έδωσε ο ΣΥΡΙΖΑ. Τώρα αν θα μείνουν μόνο στους επαίνους ή θα πάρουν και καμιά θεσούλα θυρωρού σε κανένα Υπουργείο θα σας γελάσουμε...


16

Μ

ε σύνθημα “Την ορμή μας την έχουμε από τους αιώνες… Θα βγούμε νικητές κι ας είναι οι θυσίες μας βαριές…” (στίχοι του Ναζίμ Χικμέτ), οι εκδηλώσεις του 41ου Φεστιβάλ ΚΝΕ-Οδηγητή ήδη ταξιδεύουν σ' όλη την Ελλάδα, και θα κορυφωθούν στις 17-18-19 Σεπτέμβρη, στο Πάρκο Τρίτση (΄Ιλιον). Τα πρώτα “δείγματα γραφής” είναι πολύ θετικά αφού οι εκδηλώσεις που έχουν πραγματοποιηθεί μέχρι τώρα σε όλη την Ελλάδα αγκαλιάστηκαν από χιλιάδες νέους και νέες, μεταφέρουν το μήνυμα της μαχητικής οργάνωσης της νεολαίας για την πάλη ενάντια στον “κόσμο” των εκμεταλλευτών. Ενώ ακόμα δεκάδες είναι τα μαθητικά, φοιτητικά και νεανικά μουσικά συγκροτήματα, οι θεατρικές ομάδες και τα καλλιτεχνικά σύνολα που συμμετείχαν στις εκδηλώσεις του Φεστιβάλ τον προηγούμενο μήνα. Το 41ο Φεστιβάλ ΚΝΕ-Οδηγητή είναι ενταγμένο στον εορτασμό των

100 χρόνων του Κόμματος και των 50 χρόνων της ΚΝΕ και είναι αφιερωμένο στους τιμημένους νεκρούς του αγώνα, στις θυσίες, την αντοχή του ΚΚΕ, για το δίκιο, για την απελευθέρωση της εργατικής τάξης. Τα μέλη και οι φίλοι της ΚΝΕ έχουν ήδη ξεκινήσει να προετοιμάζουν με όρεξη και μεράκι όπως κάθε χρόνο, τις κεντρικές εκδηλώσεις που θα πραγματοποιηθούν στα πλαίσια του Φεστιβάλ. Μέσα από αυτές θέλουμε να αναδείξουμε ότι “δυο διαφορετικοί κόσμοι” βρίσκονταν, βρίσκονται και θα βρίσκονται σε μόνιμη και διαρκή σύγκρουση. Να συνδέσουμε το χθες με το σήμερα και το αύριο. Γιατί είναι τα διδάγματα του χθες που αποτελούν πηγή έμπνευσης, ορμής κι αντοχής, εφόδιο για τον αγώνα σήμερα κι αύριο, σε κάθε καμπή της δύσκολης πορείας μας μέχρι την τελική νίκη, το σοσιαλισμό-κομμουνισμό, την κοινωνία της πραγματικής ελευθερίας, της ζωής με δικαιώματα.

στάσης τους στις φυλακές, στις εξορίες μέχρι και στο εκτελεστικό απόσπασμα.

ΕΚΘΕΣΕΙΣ

Διαδραστική έκθεση στο μαθητικό στέκι

“Τιμάμε τους αλύγιστους της ταξικής πάλης, συνεχίζουμε κάτω από την ίδια σημαία μέχρι την τελική νίκη” Στις κεντρικές εκδηλώσεις του 41ου Φεστιβάλ ΚΝΕ-Οδηγητή θα φιλοξενείται έκθεση με τίτλο “Τιμάμε τους αλύγιστους της ταξικής πάλης, συνεχίζουμε κάτω από την ίδια σημαία μέχρι την τελική νίκη.” Η έκθεση είναι αφιερωμένη στους κομμουνιστές, τις κομμουνίστριες και τους άλλους αγωνιστές που έμειναν όρθιοι στις εξορίες και τις φυλακές του αστικού κράτους στην διάρκεια ολόκληρης της ιστορικής περιόδου από την δεκαετία του ’20 έως την Χούντα 1967-1974. Επιδιώκουμε η έκθεση να συμβάλει στην γνώση και διάδοση της ιστορίας των αγώνων του λαού μας με μπροστάρη το ΚΚΕ, η ιστορία αυτή να γίνει πραγματικά πηγή έμπνευσης, δύναμης και αντοχής, ιδιαίτερα για τα μέλη και τους φίλους της ΚΝΕ, μπροστά στα καθήκοντα της ταξικής πάλης σήμερα. Η έκθεση θα αναδεικνύει το μαζικό ηρωισμό των χιλιάδων “επώνυμων” και “ανώνυμων” κομμουνιστών που καλλιεργήθηκε από την ανυποχώρητη επαναστατική δράση του ΚΚΕ, από την πίστη στις πρωτοπόρες επαναστατικές ιδέες του σοσιαλισμού-κομμουνισμού, από την κομμουνιστική-συντροφική στάση ζωής ακόμα και στις

Κρατούμενοι κομμουνιστές στις φυλακές της Αίγινας (Πρωτοχρονιά 1934).

συνθήκες των εξοριών και των φυλακών. Η έκθεση θα περιλαμβάνει πρωτότυπο αρχειακό υλικό από το Ιστορικό Αρχείο της ΚΕ του ΚΚΕ που πρώτη φορά εκτίθεται δημόσια. Οι επισκέπτες του Φεστιβάλ θα έχουν την ευκαιρία να δουν από κοντά, έγγραφα, αντικείμενα, φωτογραφίες, ποιήματα, καλλιτεχνικά έργα κ.α. που δημιουργήθηκαν στις φυλακές και τις εξορίες. Στα πλαίσια της έκθεσης θα υπάρχει ένθετος χώρος που θα επικεντρωθεί στην παρουσίαση των συνθηκών ζωής των γυναικών στους τόπους εξορίας και τις φυλακές. Από τις φυλακές Αβέρωφ μέχρι το Τρίκερι, από τη Χίο μέχρι τη Μακρόνησο, οι επισκέ-

πτες του Φεστιβάλ θα έχουν την ευκαιρία να γνωρίσουν το πως οι γυναίκες κατάφεραν να οργανώσουν τη ζωή τους σε συνθήκες εξορίας και φυλακής. Τις συνθήκες μέσα στις οποίες οι γυναίκες άντεξαν, τις μεθόδους που χρησιμοποιήθηκαν με σκοπό να τις λυγίσουν (βασανιστήρια, ψυχολογικός πόλεμος, κ.λπ.) Τη δύναμή τους την άντλησαν από το σκοπό και το δίκιο της πάλης τους. Ακόμα στην έκθεση θα προβληθεί η δράση για την ενημέρωση του ελληνικού λαού για το τι συνέβαινε μέσα στους τόπους εξορίας και τις φυλακές. Τέλος μέσα από ηρωικές γυναικείες μορφές θα αναδειχθούν πλευρές της ακούραστης δράσης και της αλύγιστης

Ξεχωριστή “γωνιά” στο μαθητικό στέκι θα αποτελεί η διαδραστική έκθεση με θέμα το σύνθημα του 41ου Φεστιβάλ. Οι μαθητές και όσοι άλλοι επισκεφθούν τους χώρους της έκθεσης, μέσα από διάφορους τρόπους και μορφές, θα μπορέσουν να έρθουν σε επαφή με τη ζωή και την ηρωική στάση κομμουνιστών και άλλων αγωνιστών. Θα γνωρίσουν κομμουνιστές νεολαίους και μεγαλύτερους, “γνωστούς” και “άγνωστους”, καθημερινούς ανθρώπους που με τη στάση τους στις πιο δύσκολες συνθήκες αποτελούν φάρο για τη νέα γενιά. Μέσα από τα λόγια, τη ζωή και τη στάση αγωνιστών σε συνθήκες άγριες, οι μαθητές θα μπορέσουν να “ανακαλύψουν” τί είναι αυτό που έδωσε τη δύναμη σε χιλιάδες κομμουνιστές και αγωνιστές να μείνουν όρθιοι, με το κεφάλι ψηλά απέναντι στους εκμεταλλευτές. Θα “ανακαλύψουν” το σκοπό και τα ιδανικά για την κοινωνία της πραγματικής ελευθερίας, που θα καταργήσει την εκμετάλλευση και τη βαρβαρότητα του καπιταλισμού. Θα δουν πώς καθημερινοί άνθρωποι μπορούν να γίνουν ήρωες, μέσα από τη δύναμη της συλλογικής πάλης για τον πιο ανθρώπινο και όμορφο στόχο: την κατάργηση της εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο.


Οδηγητής ϐ Ιούλης - Αύγουστος 2015

ΠΑΡΑΓΩΓΕΣ Οι ομάδες της ΚΝΕ προετοιμάζονται για το 41ο Φεστιβάλ ΚΝΕ-Οδηγητή Η Θεατρική Ομάδα της ΚΝΕ προετοιμάζεται για να ανεβάσει το θεατρικό έργο “Πέρα από τον ίσκιο των κυπαρισσιών” του μεγάλου κομμουνιστή ποιητή Γιάννη Ρίτσου. Το συγκεκριμένο έργο γράφτηκε την πρώτη φορά σαν μονόπρακτο δράμα, λίγο μετά το Δεκέμβρη του ‘44, στα Τρίκαλα, με αρχικό τίτλο: “Η Αθήνα στ’ άρματα”. Έτσι ανέβηκε στην Κοζάνη το Φλεβάρη του ‘45. Το έργο για πρώτη φορά με την τελική του μορφή ανέβηκε από το Θεατρικό Συγκρότημα του Συλλόγου Ελλήνων Πολιτικών Προσφύγων στη Ρουμανία και ήταν αφιερωμένο στα 40χρονα του ΚΚΕ. Ο Ρίτσος με ήρωες-πρόσωπα που συναντάμε και στο ποίημά του “Γειτονιές του Κόσμου” περιγράφει την αντίσταση του λαού μας, σε μια συνοικία της Αθήνας, με μπροστάρηδες τους κομμουνιστές απέναντι στους Γερμανούς φασίστες και τους ντόπιους εκμεταλλευτές και συνεργάτες τους. Το Συγκρότημα της ΚΝΕ ασχολείται με την παραγωγή δίσκου με επανεκτελέσεις τραγουδιών από τις Γυναικείες Φυλακές Αβέρωφ, εκεί όπου η οργανωμένη πάλη των γυναικών

κρατουμένων, με μπροστάρηδες τις κομμουνίστριες, βγήκε νικήτρια στη σύγκρουσή της με το αστικό κράτος και τους εκμεταλλευτές. Τραγούδια για τη ζωή τους στη φυλακή, τραγούδια για τις γυναίκες που τις αποχαιρετούσαν πριν τις πάρουν για εκτέλεση: «Για την ανάστασή σου λαέ μας / όλα τα δίνουμε κάθε στιγμή / άλλοι στις μάχες, εμείς στα κελιά μας / του λυτρωμού σου η ώρα να ‘ρθει». Η παραγωγή θα βασίζεται στον δίσκο-ηχητική μαρτυρία που είχε κυκλοφορήσει από χορωδία γυναικών, που ήταν κρατούμενες στις φυλακές. Ταυτόχρονα, η ομάδα σύγχρονου χορού θα συμμετάσχει στην παρουσίαση των τραγουδιών. Το λαϊκό-ρεμπέτικο σχήμα δουλεύει πάνω στα ρεμπέτικα τραγούδια των διώξεων, που γράφονταν και κάποια απ' αυτά τραγουδήθηκαν την περίοδο της Εθνικής Αντίστασης, του Εμφυλίου, αλλά και της χούντας. Ρεμπέτικα τραγούδια που απ' τη μια ανύψωναν το ηθικό του αγωνιζόμενου λαού και απ την άλλη γελοιοποιούσαν και τους εχθρούς του. Η ομάδα παραδοσιακών χορών ετοιμάζει αφιέρωμα, όπου θα αναπαριστά γλέντι του ΕΛΑΣ μετά από νικηφόρα μάχη που έδωσε στην περιοχή της Έδεσσας, με την ανατίναξη γερμανικών αμαξοστοιχιών στα Στενά του Μουχαρέμ Χάνι. Εκτός από το χορό η ομάδα θα αξιοποιήσει και άλλες μορφές. Θα συμμετάσχει επίσης, το μουσικό παραδοσιακό σχήμα της ΚΝΕ με ζωντανή μουσική.

Οι κεντρικές εκδηλώσεις του 41ου Φεστιβάλ ΚΝΕ-ΟΔΗΓΗΤΗ σ' όλη την Ελλάδα Αττική - Κεντρικό Φεστιβάλ 17-18-19/9 στην Αθήνα (Πάρκο Τρίτση, Ίλιον)

Κεντρική Μακεδονία

11–12–13/9 στη Θεσσαλονίκη (Στρατόπεδο Παύλου Μελά) 5/9 στην Κατερίνη 29/8 στη Νάουσα 5/9 στη Βέροια 29/8 στο Λαγκαδά 3/9 στην Θέρμη 5/9 στον Πολύγυρο 23/8 στα Γιαννιτσά 29/8 στο Κιλκίς 30/8 στην Έδεσσα 29/8 στις Σέρρες

Δυτική Μακεδονία 21/8 στην Πτολεμαΐδα 10/9 στη Φλώρινα 11/ 9 στην Καστοριά 11/9 στα Γρεβενά 12/9 στην Κοζάνη

Ανατολική Μακεδονία-Θράκη

5/9 στη Δράμα 9/8 στη Θάσο (Λιμενάρια) 11/9 στην Καβάλα 12/9 στη Ξάνθη 12/9 στην Αλεξανδρούπολη 13/9 στην Κομοτηνή

Θεσσαλία

31/8 στην Ελασσόνα 5/9 στην Καρδίτσα 6/9 στα Τρίκαλα 11-12/9 στη Λάρισα 11-12/9 στο Βόλο

Ήπειρος

28/8 στην Λευκάδα 4/9 στην Πρέβεζα 4-5/9 στην Άρτα 5/9 στην Κέρκυρα 11-12/9 στα Γιάννενα

Πελοπόννησος

28/8 στην Κόρινθο 29/8 στο Ναύπλιο 4/9 στην Τρίπολη 5/9 στην Σπάρτη 11-12/9 στην Καλαμάτα

17

Πάρε μέρος : • Στο Διαγωνισμό Αφίσας και Φωτογραφίας που διοργανώνει η Επιτροπή Φεστιβάλ του ΚΣ της ΚΝΕ και η Συντακτική Επιτροπή του “Οδηγητή” με θέμα : “Απ’ τα μπουντρούμια και την εξορία, η νέα του κόσμου ξεκινά Ιστορία”. Καλούμε νέους και νέες, καλλιτέχνες, γραφίστες, φωτογράφους και σκιτσογράφους να τιμήσουν τους αλύγιστους της ταξικής πάλης, τους χιλιάδες και χιλιάδες κομμουνιστές και κομμουνίστριες, αγωνιστές και ανταγωνίστριες που φυλακίστηκαν και εξορίστηκαν απ’ το αστικό κράτος γιατί πάλεψαν για την λευτεριά του λαού και την κατάργηση της εκμετάλλευσης. Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να βρουν περισσότερες πληροφορίες στο http://efestival.kne.gr • Στο κάλεσμα της Πολιτιστικής Επιτροπής και της Επιτροπής Φεστιβάλ του ΚΣ της ΚΝΕ για δημιουργία νέου καλλιτεχνικού έργου εμπνευσμένο από το έργο του μεγάλου κομμουνιστή ποιητή Ναζίμ Χικμέτ. • Στο κάλεσμα της Ομάδας Εικαστικών της ΚΝΕ για τη δημιουργία εικαστικού έργου εμπνευσμένου απ' το σύνθημα του 41ου` Φεστιβάλ. Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να επικοινωνούν για διευκρινίσεις, καθώς και αν χρειάζονται υποστηρικτικό υλικό στο τηλ. 6972774899 και στο festival@kne.gr

ΑΕΙ Αθήνας

ΑΕΙ Θεσσαλονίκης

ΑΕΙ-ΤΕΙ Πάτρας

Δυτική Ελλάδα

11-12/9 στην Πάτρα 29/8 στην Κεφαλλονιά 29/8 στη Ζάκυνθο 4-5/9 στο Αγρίνιο 5/9 στον Πύργο

Ανατολική Στερεά – Εύβοια 4/9 στη Λιβαδειά 5/9 στη Χαλκίδα 5/9 στη Λαμία

Κρήτη

ΤΕΙ Αθήνας

11-12/9 στο Ηράκλειο 11-12/9 στα Χανιά 13/9 στο Ρέθυμνο

Αιγαίο

9/8 στη Λήμνο 13/8 στην Ικαρία 23/8 στην Κω 4/9 στη Χίο 5/9 στην Κάλυμνο 7/9 στην Τήνο 11-12/9 στη Λέσβο

Τον περασμένο μήνα πραγματοποιήθηκαν φεστιβαλικές εκδηλώσεις σε διάφορες πόλεις της Ελλάδας που αγκαλιάστηκαν από πλήθος νέων.


18

H ANTOXH KAI O ΗΡΩΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΩΝ ΣΤΙΣ ΦΥΛΑΚΕΣ ΚΑΙ ΤΙΣ ΕΞΟΡΙΕΣ

Γ

ια εμάς τους νέους κομμουνιστές η αλύγιστη και ηρωική στάση των κομμουνιστών στις φυλακές και τις εξορίες αποτελεί πηγή διδαγμάτων και έμπνευσης στο μακρόχρονο καθημερινό αγώνα που δίνουμε, μας γεμίζει περηφάνια και αισιοδοξία στον αγώνα που δίνουμε ενάντια στο σύστημα της εκμετάλλευσης, αυτοπεποίθηση για τη νέα κοινωνία, για το σοσιαλισμό-κομμουνισμό. Στους χιλιάδες "επώνυμους" και ανώνυμους αγωνιστές και αγωνίστριες που στάθηκαν αλύγιστοι είναι αφιερωμένο το

Όσο η αυταπάτη της αστικής δημοκρατίας επικρατεί στις γραμμές της εργατικής τάξης, τόσο θα καθυστερεί η ωρίμανση της επαναστατικής της συνείδησης, άρα και η απελευθέρωση του ηρωισμού που δυνάμει κρύβει μέσα του κάθε εκμεταλλευόμενος και εκμεταλλευόμενη. Το αίσθημα της ελευθερίας, στις συνθήκες του καπιταλισμού, έχει άμεση σχέση με τη χειραφέτηση από κάθε αστικό ψέμα

41ο Φεστιβάλ ΚΝΕ-Οδηγητή, που είναι ενταγμένο στις εκδηλώσεις μπροστά στα 100 χρόνια του Κόμματος και τα 50 χρόνια της ΚΝΕ. Με αυτή την αφορμή δημοσιεύουμε αποσπάσματα από την ομιλία της σ. Αλέκας Παπαρήγα στην εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε στο Περιστέρι τον περασμένο Απρίλη με θέμα "Η αντοχή και ο ηρωισμός των κομμουνιστών στις φυλακές και τις εξορίες".

και ζωής της κοινωνίας ταυτισμένος με την οικοδόμηση και ανάπτυξη της σοσιαλιστικής κοινωνίας προς τον κομμουνισμό. Οι κομμουνιστές και οι κομμουνίστριες, τα μέλη της νεολαίας του Κόμματος, που επέδειξαν τέτοιες αντοχές και αρετές ήταν απόλυτα συνηθισμένοι άνθρωποι, η αφοσίωση στο επαναστατικό εργατικό κίνημα είναι που μετέτρεψε συνηθισμένους ανθρώπους σε ασυνήθιστους.

Πηγή του ηρωισμού είναι η γνώση ότι η αστική τάξη είναι περιττή Η Αλέκα Παπαρήγα, μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ.

H αφοσίωση στο επαναστατικό εργατικό κίνημα είναι που μετέτρεψε συνηθισμένους ανθρώπους σε ασυνήθιστους (…) Από την πρώτη στιγμή που ιδρύθηκε το Kόμμα και άρχισαν οι οργανωμένες ταξικές μαχητικές κινητοποιήσεις, οι κομμουνιστές και οι κομμουνίστριες ένιωσαν για τα καλά στην πλάτη τους την αστική κοινοβουλευτική δημοκρατία, αμείλικτη και εχθρικό προς τους κομμουνιστές και θαρραλέους ριζοσπάστες εργάτες και εργάτριες. Κι όμως την πραγματική ελευθερία την γνώρισαν οι κομμουνιστές και οι κομμουνίστριες ως φυλακισμένοι και εξόριστοι, μελλοθάνατοι, βαρυποινίτες. Γιατί αισθάνονταν ελεύθεροι από το φόβο ακόμα και του θανάτου, επέλεγαν συνειδητά να καταθέσουν την δική τους συμβολή για να κατακτήσει την ελευθερία η εργατική τάξη και ο εργαζόμενος λαός από την εγχώρια και ξενική ταξική εκμετάλλευση και καταπίεση. Η αστική δημοκρατία, σε κάθε μορφή της, με κοινοβούλιο ή χωρίς κοινοβούλιο, είναι στην πραγματικότητα δικτατορία του κεφαλαίου, γεννά τον ιμπεριαλιστικό πόλεμο, την κατοχή, την υπερχρέωση, την πρόκληση εμφυλίου πολέμου, γενοκτονίες, προβοκάτσιες.

και συκοφαντία, τη συνειδητή αποδοχή της αναγκαιότητας για την επαναστατική κατάργηση κάθε μορφής ταξικής εκμετάλλευσης και πνευματικής υποδούλωσης. Γιατί πηγή του ηρωισμού του είναι η γνώση ότι η αστική τάξη είναι περιττή, και ακραία επικίνδυνη καθώς δεν παραδίνεται ούτε αποσύρεται από μόνη της, εθελοντικά. Γιατί ξέρει ότι υπάρχει και ένας άλλος τρόπος οργάνωσης

Δεν υπάρχει ενιαίος τύπος κομμουνιστή, οι κομμουνιστές δεν είναι τυποποιημένοι, έχουν λίγο-πολύ κοινά βιώματα, αντιλήψεις και ιδιότητες, ταυτόχρονα όμως ο καθένας και η καθεμία έχει τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του. Δεν είναι υπεράνθρωποι, αλλά άνθρωποι και με αδυναμίες, που καλλιεργεί η καπιταλιστική κοινωνία. Συνήθως όταν μιλάμε για φυλακές και εξο-

Kρατούμενοι κομμουνιστές στις Φυλακές της Λάρισας το 1935.

ρίες ο νους πάει στην περίοδο της μεταξικής δικτατορίας, την περίοδο 46-49 και λίγα χρόνια μετά, την περίοδο της που κράτησε η απριλιανή χούντα. Φυλακές και εξορίες είχαμε από τα πρώτα χρόνια ίδρυσης του ΚΚΕ, στην 10ετία του 20, του 30, σε συνθήκες αστικής κοινοβουλευτικής δημοκρατίας και πολιτικής ανεξαρτησίας του αστικού κράτους.(…)

Δίπλα – δίπλα μέλη του κόμματος και εξωκομματικοί κομμουνιστές, έδειξαν πρωτοφανή παλληκαριά (…) Στις φυλακές και τις εξορίες έμπαινε ένα δίλημμα: Η αποκηρύσσεις τον κομμουνισμό, την Σοβιετική Ένωση ή πεθαίνεις ή περνάς ένα σημαντικό μέρος της ζωής σου φυλακισμένος και εκτοπισμένος. Δεν ήταν μόνο οι φυλακίσεις και εκτελέσεις σε περίοδο πολέμου, εθνικοαπελευθερωτικού και εμφύλιου, αλλά η φυλακή και η εξορία σε μια πιο σχετικά ομαλή περίοδο, που όλοι οι άλλοι ζούσαν ελεύθεροι, πήγαιναν το πρωί στη δουλειά, το μεσημέρι και το βράδυ, κάθονταν σε ένα τραπέζι με την οικογένεια, και πάει λέγοντας. Άνθρωποι του μόχθου που υπέφεραν μεν, αλλά ζούσαν στον ελεύθερο αέρα, όσο βέβαια ελεύθερος μπορεί να είναι ο αέρας, όταν δίπλα σου λίγο πιο μακριά υπάρχουν κομμουνιστές πολιτικοί κρατούμενοι. Στην εξορία και τις φυλακές ήσουν υποχρεωμένος να ζεις μέσα από ένα πλέγμα σχετικά ιδιόμορφων προσωπικών σχέσεων, σε σύγκριση με αυτές που κυριαρχούσαν στην κοινωνία, αλλά και στον κοινωνικό, οικογενειακό περίγυρο που είχε ζήσει ο κάθε κρατούμενος. Στις φυλακές και τις εξορίες βρέθηκαν δίπλαδίπλα, στην ίδια μοίρα, μέλη του κόμματος και εξωκομματικοί κομμουνιστές, έδειξαν πρωτοφανή παλληκαριά, δεν ξεχώριζες ποιο είναι πεπειραμένο, μπαρουτοκαπνισμένο στέλεχος και ποιος φρέσκος κομμουνιστής χωρίς προηγούμενη πείρα. Βρέθηκαν δίπλα-δίπλα, μέλη του Κόμματος, της ΟΚΝΕ και μετά της ΕΠΟΝ, μαζί ήταν αγράμματοι, μισοαναλφάβητοι και


Οδηγητής ϐ Ιούλης - Αύγουστος 2015

19

Δεν υπάρχουν διαφορές ανάμεσα στο χθες και το σήμερα όσο αφορά την ευθύνη του κομμουνιστή απέναντι στην εργατική τάξη. Η ουσία της προσφοράς, της ανυποχώρητης αφοσίωσης, της διεθνιστικής ταξικής αλληλεγγύης δεν αλλάζει

Μπροσούρα που επιμελήθηκαν πολιτικοί κρατούμενοι στις φυλακές της Αίγινας το 1961. Τα στοιχεία είναι αμείλικτα: Το 55% των πολιτικών κρατούμενων της Αίγινας καταδικάστηκαν σε θάνατο και το 33,5% σε ισόβια!

O κάθε άνθρωπος, που ανήκει στην εργατική τάξη και τα λαϊκά στρώματα έχει τεράστια περιθώρια αντοχής, μπορεί να ξεπεράσει το φόβο ακόμα και του θανάτου, όταν έχει αποκτήσει πολιτική ταξική συνείδηση επιστήμονες, διανοούμενοι και καλλιτέχνες. Βρέθηκαν έγκυες και μωρομάνες, μανάδες που δεν ήξεραν τι θα απογίνουν τα παιδιά τους. Άλλοι κρατούμενοι προέρχονταν από οικογένειες αγωνιστών, είχαν την ηθική στήριξη των δικών τους, επισκεπτήριο, κάποιο δέμα με λίγα τρόφιμα και ρούχα, άλλοι όμως κρατούμενοι και κρατούμενες, ανήκαν σε οικογένειες που στέκονταν μακριά από το εργατικό κίνημα ή ήταν εχθρικές, ή οικογένειες πάμπτωχες που δεν μπορούσαν να στείλουν ούτε ένα βοήθημα, ούτε ένα φτωχικό δέμα. Υπήρχαν κρατούμενοι χωρίς δέμα, ούτε γράμμα και επισκεπτήριο. Κάποιοι πολιτικοί κρατούμενοι όταν βγήκαν από την φυλακή δεν βρήκαν την οικογένειά δίπλα τους. Ανάμεσα στους κρατούμενους ήταν και συγγενείς που φυλακίστηκαν για λόγους εκδίκησης. Δεν ήταν λιγότερο μαχητικές οι τέτοιας προέλευσης μανάδες και γιαγιάδες που τιμωρήθηκαν γιατί δεν αποκήρυξαν τα παιδιά τους, τους συγγενείς, τους γείτονες. Στις φυλακές και στις εξορίες ήταν και μικρά παιδιά, που τα πήραν μαζί με τις μητέρες τους, παιδιά που γεννήθηκαν από ήδη έγκυ-

ες γυναίκες. Υπήρξαν γεννήσεις παιδιών που προήλθαν από τον βιασμό των νέων γυναικών κρατουμένων από τη χωροφυλακή, για το γεγονός αυτό έγιναν ειδικές και συγκεκριμένες καταγγελίες στον ΟΗΕ. Τα μωρά ήταν η χαρά της ζωής, το πρόσθετο κίνητρο για να μη υποχωρήσει κανείς και να μείνει πιστός στο όραμά του να παλέψει για ένα καλύτερο κόσμο, σοσιαλιστικό για τα παιδιά πριν απ΄ όλα. Το χειρότερο όμως ήταν ο εκβιασμός ότι τα ανήλικα παιδιά των κομμουνιστών που οι συγγενείς δεν ήθελαν ή φοβόνταν να αναλάβουν την κηδεμονία τους, θα τα έστελναν στο γνωστό αντικομουνιστικό αναμορφωτήριο της τότε βασίλισσας Φρειδερίκης στη Λέρο. (…)

είχε μια παραξενιά, φοβόνταν τα μικρόβια. Δεν έδινε το χέρι του σε κανένα, δεν ακουμπούσε τίποτε, έπλενε τα χέρια του συνεχώς. Οι άλλοι κρατούμενοι βεβαίως δεν θύμωναν για την παραξενιά του, αλλά τους προκαλούσε και κάποιες δυσκολίες με την εμμονή του, σε ένα στενό χώρο με πολλούς ανθρώπους. Ένα βράδυ, μαζί με άλλους 7 μελλοθάνατους, πήραν και τον συγκεκριμένο για εκτέλεση. Για πρώτη φορά έδωσε το χέρι και δέχθηκε να τον αποχαιρετήσουν με ένα φιλί, καθώς πια δεν φοβόνταν τα μικρόβια, πήγαινε για θάνατο, ορθός και αμετανόητος. Εκείνο το βράδυ έγινε μια μεγάλη κινητοποίηση έξω από τις φυλακές, καθώς βγήκαν στα παράθυρα οι κρατούμενοι γυναίκες και άνδρες και καλούσαν το λαό να κινητοποιηθεί για να σωθούν. Η λαϊκή κινητοποίηση είχε αποτέλεσμα, δόθηκε χάρη και η θανατική ποινή στη συνέχεια έγινε ισόβια κάθειρξη. Το επόμενο πρωί μετά την αναστολή των εκτελέσεων, οι παρ΄ ολίγον εκτελεσμένοι κρατούμενοι γύρισαν στα κελιά τους και ο συγκεκριμένος με το φόβο των μικροβίων επίσης. Ξέρετε τι έκανε; Η πρώτη του δουλειά ήταν να απολυμάνει τα χέρια και το πρόσωπο του, συνέχιζε να αποφεύγει κάθε τι που το φοβόνταν ως μικρόβιο. (…)

τροπή του ταξικού ενστίκτου σε συνειδητή πεποίθηση. Πολλοί έμπαιναν αγράμματοι και έβγαιναν αρκετά μορφωμένοι, ως και ξένη γλώσσα διδάσκονταν, εκείνη την περίοδο γαλλικά, ήταν πιο διαδεδομένα. Μάθαιναν λογιστικά ώστε να μπορούν να βρουν μια δουλειά μετά την απελευθέρωση. Φοιτητές και σπουδαστές μελετούσαν τα μαθήματά τους και όταν αποφυλακίστηκαν, γυναίκες και άνδρες κατάφεραν σε μικρό χρονικό διάστημα να πάρουν πανεπιστημιακό πτυχίο. Μελετούσαν κλασσικά έργα της ελληνικής λογοτεχνίας και ποίησης, οργάνωναν παραστάσεις. Άλλοι έμαθαν να εκφράζονταν με τον πηλό, το ξύλο, με το πινέλο ζωγραφικής, άλλοι κρατούσαν προσωπικό ημερολόγιο, έδειξαν και λογοτεχνικό ταλέντο. Δεν ήταν καθόλου εύκολα, καθώς για πολλά χρόνια η πολιτική, εκπαιδευτική μορφωτική και πολιτιστική δραστηριότητα γίνονταν μυστικά.(…)

Οι κομμουνιστές την ασχήμια του στενού κελιού ή της σκηνής στην εξορία την μετέτρεπαν σε ένα φωτεινό χώρο (…) Η φυλακή και εξορία εξελίχθηκε σε ένα είδος μορφωτικού σχολείου και χώρου πολύμορφης καλλιτεχνικής δημιουργίας, ιδιαίτερα θεατρικής. Όλα αυτά συνέβαλαν στην μετα-

‘Ετσι είναι οι κομμουνιστές, με κάθε νεύρο και κάθε ίνα του μυαλού τους, ήταν συνειδητοποιημένοι, στο κύριο και το βασικό (…) Σε ένα θάλαμο μελλοθανάτων στις φυλακές Αβέρωφ ήταν ένας καταδικασμένος που

Το αίσθημα της ελευθερίας, στις συνθήκες του καπιταλισμού, έχει άμεση σχέση με τη χειραφέτηση από κάθε αστικό ψέμα και συκοφαντία, τη συνειδητή αποδοχή της αναγκαιότητας για την επαναστατική κατάργηση κάθε μορφής ταξικής εκμετάλλευσης και πνευματικής υποδούλωσης

«Βασανιστήριο», έργο του Χρήστου Δαγκλή φιλοτεχνημένο στην Μακρόνησο (Λεπτομέρεια)


20 Για να μείνεις σταθερός στον αγώνα ως κομμουνιστής "παντός καιρού", απαιτείται και ιδεολογικοπολιτική γνώση, ατομική πείρα και γνώση της συλλογικής πείρας (…) Ορισμένοι υποστηρίζουν ότι αποτελούν παρελθόν οι ηρωικές πράξεις, γιατί τάχα η σύγχρονη αστική δημοκρατία δεν επιτρέπει ακραίες καταστάσεις. Είναι ψέμα. Δεν υπάρχουν διαφορές ανάμεσα στο χθες και το σήμερα όσο αφορά την ευθύνη του κομμουνιστή απέναντι στην εργατική τάξη. Η ουσία της προσφοράς, της ανυποχώρητης αφοσίωσης, της διεθνιστικής ταξικής αλληλεγγύης δεν αλλάζει. Ούτε η αστική τάξη άλλαξε, ούτε θα αλλάξει, ούτε την εξουσία της θα την παραχωρήσει εθελοντικά, ούτε ο ιμπεριαλιστικός πόλεμος εξαφανίζεται από μόνος του, εθελοντικά. Το να πάρεις το όπλο να πολεμήσεις ή να κάνεις παράνομη δουλειά στην κατοχή, δεν απαιτούσε να έχεις μελετήσει μαθήματα μαρξιστικής φιλοσοφίας και πολιτικής οικονομίας. Όμως για να μείνεις σταθερός στον αγώνα ως κομμουνιστής "παντός καιρού", απαιτείται και ιδεολογικοπολιτική γνώση, τουλάχιστον ένα ορισμένο επίπεδο και πάνω, και ατομική πείρα και γνώση της συλλογικής πείρας, είτε σε "ειρηνική" είτε σε μη ειρηνική περίοδο. Δεν υπήρχαν κομμουνιστές που στην πορεία λύγισαν; Ναι υπήρξαν. Ορισμένοι λύγισαν ανοικτά κάνοντας δήλωση, η δίνοντας ό,τι τους ζητούσαν. Υπήρχαν και εκείνοι που λύγισαν ιδεολογικά, χωρίς όμως να βάλουν πουθενά την υπογραφή τους. Οι πρώτοι

ήταν ανέτοιμοι, φοβήθηκαν, οι δεύτεροι δεν φοβήθηκαν καθόλου να απαρνηθούν τον ταξικό αγώνα, προκειμένου να βρουν στέγη στην αγκαλιά του συστήματος, ή κάπου στους μηχανισμούς του. Άλλοι πήγαν στο σπίτι τους, δυστυχώς, αλλά τουλάχιστον δεν στάθηκαν απέναντι σε ό,τι πίστεψαν γιατί ήξεραν ότι αυτή η πίστη δεν ήταν λάθος, παρά τις όποιες διαφωνίες ή τις απογοητεύσεις, τον προσωπικό φόβο που στην πορεία ένιωσαν.(…)

Κανένας δεν γεννιέται ούτε ήρωας, ούτε φοβισμένος (…) Ηρωική πράξη μπορεί να κάνει και έχει κάνει αυτός που δεν είναι ακόμα κομμουνιστής. Αυτός ή αυτή που σε μια στιγμή έξαρσης της πάλης, ρίχνεται στην πρώτη γραμμή, χωρίς από τα πριν να έχει προετοιμασθεί ή ακόμα και υποπτευθεί τον κίνδυνο που θα αντιμετωπίσει. Η διαφορά είναι ότι ο κομμουνιστής τραβάει το δρόμο του ξέροντας από τα πριν, ότι είναι πολύ πιθανόν να απολυθεί, να μη μπορεί να ξαναβρεί δουλειά, να τραυματισθεί να βασανιστεί, να χάσει ακόμα και τη ζωή του. Οι κομμουνιστές οφείλουν να ξεκινάνε πρώτοι τον αγώνα, και όταν δεν είναι έτοιμος ο ελληνικός λαός να τους μιμηθεί, να τους ακολουθήσει. Ο κομμουνιστής όταν ρίχνεται στην μάχη δεν ρίχνεται με αφετηρία το προσωπικό του συμφέρον, η την στενή προσωπική εμπειρία, αλλά το γενικό συμφέρον της εργατικής τάξης και των συμμάχων της. Η στάση του δεν απορρέει από μια υπερταξική ηθική. Είναι ταξική στάση με αιτία. Η αιτία βρίσκεται στο ότι έχει συνειδητοποιήσει την

Η ανιδιοτέλεια και ο ηρωισμός όταν γίνουν ένα και με το τελευταίο κύτταρο μας είναι η απόδειξη αυτού που πραγματικά πιστεύουμε ότι εμείς ως οργανωμένη πρωτοπορία της εργατικής τάξης, της οφείλουμε πολλά, και τα πάντα

Εξόριστες αγωνίστριες στον Άη Στράτη.

ανάγκη να παλεύει όχι μόνο για τα άμεσα και καθημερινά προβλήματα των εργαζομένων, αλλά και για την ανατροπή του συστήματος της εκμετάλλευσης, του καπιταλισμού. Ο κομμουνιστής οφείλει να έχει υπομονή όταν τα ταξικά του αδέλφια δεν βλέπουν τα δικά τους συμφέροντα και γυρίζουν την πλάτη στον αγώνα. Να μη χάνει την εμπιστοσύνη του στην εργατική τάξη, αλλά και να μη της χαϊδεύει τα αυτιά. Κανένας δεν γεννιέται κομμουνιστής, ούτε ήρωας, η δειλός και φοβισμένος. Γίνεσαι στην πορεία. Ένα είναι βέβαιο ότι ο κάθε άνθρωπος, που ανήκει στην εργατική τάξη και τα λαϊκά στρώματα έχει τεράστια περιθώρια αντοχής, μπορεί να ξεπεράσει το φόβο ακόμα και του θανάτου, όταν έχει αποκτήσει πολιτική ταξική συνείδηση όπως λέει το σύνθημα, "χωρίς εσένα γρανάζι δεν γυρνά, εργάτη μπορείς χωρίς αφεντικά". Στην πραγματικότητα δεν είναι η αφοβία που καθορίζει την στάση του κομμουνιστή αλλά η ιδεολογική του θωράκιση, η ιδεολογική του σταθερότητα, που αλληλοδιαπλέκεται με την άμεση προσωπική πείρα κατακτημένη στη συλλογική ταξική πάλη, έτσι νικά κάθε φόβο και αίσθημα αυτοσυντήρησης.(…)

χρωστάμε, ο καθένας και η κάθε μια προσωπικά οφείλουμε να βάλουμε το δικό μας λιθαράκι στο συλλογικό αγώνα για την απελευθέρωση της εργατικής τάξης από τα δεσμά της εκμετάλλευσης. Σ΄ αυτό το δρόμο κατακτάμε την προσωπική μας ευτυχία και ολοκλήρωση. Είμαστε περαστικοί στη ζωή, αλλά τα έργα και οι πράξεις μας δεν είναι καθόλου περαστικές. Τιμάμε τους ήρωες και τις ηρωίδες του 20ου αιώνα είμαστε σίγουροι ότι και ο 21ος αιώνας θα αναδείξει την αξία να είσαι κομμουνιστής, κομμουνίστρια, στον αγώνα, στην ζωή γενικότερα, στην οικογένεια, στην φιλία, στην ταξική αδελφοσύνη και αλληλεγγύη.(…)

Η προσφορά και αυτοθυσία, η ετοιμότητα διαμορφώνονται σε μια πορεία, κατακτώνται και επανακατακτώνται

Η εκτέλεση των 200 της Καισαριανής την Πρωτομαγιά του '44. Εργο του Τάσσου.

(…) Χρειάζεται προσοχή, να μη αναφερόμαστε ή να μη εννοούμε ότι ανοίγουμε ένα κατάστιχο με το τι μας χρωστάει η εργατική τάξη για την προσφορά και την αυτοθυσία μας. Η ανιδιοτέλεια και ο ηρωισμός όταν γίνουν ένα και με το τελευταίο κύτταρο μας είναι η απόδειξη αυτού που πραγματικά πιστεύουμε ότι εμείς ως οργανωμένη πρωτοπορία της εργατικής τάξης, της οφείλουμε πολλά, και τα πάντα. Δεν αντέχουμε η εργατική τάξη να θυσιάζεται και να αυτοθυσιάζεται στο βωμό της ταξικής εκμετάλλευσης, του ιμπεριαλιστικού πολέμου, για ξένα προς αυτήν συμφέροντα ελληνικά και διεθνή. Εμείς πρώτοι απ΄ όλους,

«Αποψη στρατοπέδου της Γυάρου», έργο του Γ. Φαρσακίδη.


Οδηγητής ϐ Ιούλης - Αύγουστος 2015

21

ΑΗ-ΣΤΡΑΤΗΣ

ένα μικρΟ νησι πΟυ μέγαλωσέ απ' τη λέβέντια των έξΟριστων

Ο

Άη-Στράτης είναι ένα μικρό νησί στο Βορειοανατολικό Αιγαίο. Η μακρινή απόστασή του απ’ την στεριά και άλλα μεγαλύτερα νησιά και η έλλειψη στοιχειωδών υποδομών για να ζήσει κανείς, ήταν απ’ τους λόγους που το αστικό κράτος επέλεξε τον Άη-Στράτη ως τόπο εξορίας και εξόντωσης των αμετανόητων εχθρών του. Πάνω από 10 χιλιάδες άντρες, γυναίκες και παιδιά "πέρασαν" απ’ τον Άη – Στράτη. το έγκλημα και το κρίμα των εξόριστων βαρύ! αγάπησαν την λευτεριά, τον λαό. μίσησαν το άδικο, την εκμετάλλευση. πάλεψαν για ν’ ανθρωπέψει ο άνθρωπος, για μια νέα κοινωνία σοσιαλιστική. Απ’ την δεκαετία του ‘20, το μικρό αυτό νησί του Αιγαίου, "υποδέχτηκε" τους πρώτους εξόριστους. Την περίοδο της κατοχής το αστικό κράτος τους παρέδωσε στους ναζί κατακτητές και παρά την προσπάθεια εξόντωσης τους με πείνα, στις 17 Ιούνη του 1943, με καΐκι του ΕΛΑΝ οι εξόριστοι περνούν στην Ελεύθερη Ελλάδα! Ο Άη-Στράτης πλημμυρίζει και πάλι από εξόριστους από το 1946 έως και το 1949. Η τρίτη και τελευταία περίοδος ενεργοποίησης του στρατοπέδου ξεκινά το 1950 και φτάνει ως το 1962, όταν και έκλεισε οριστικά το στρατόπεδο. Αρχικά μεταφέρθηκαν εκεί 1.800 "αμετανόητοι" από τη Μακρόνησο. Οι πολιτικοί εξόριστοι έφτασαν τους 4.500. Όλα αυτά τα χρόνια, οι χιλιάδες λαϊκοί αγωνιστές, πολλοί απ’ αυτούς νέοι σε ηλικία, που πέρασαν από τον Άη-στράτη, παρά τα μαρτύρια και τις στερήσεις κράτησαν ψηλά τη σημαία του κκέ. το αστικό κράτος μπορούσε να βασανίσει αλύπητα το κορμί τους, να τους καταδικάσει στην πείνα και στη δίψα μα δεν μπορούσε, δεν μπόρεσε να λυγίσει την ανυπόταχτη ψυχή τους. και σ’ αυτό το μετερίζι οι κομμουνιστές και οι κομμουνίστριες συνέχισαν τον αγώνα, οργανώθηκαν. Δύναμη τους ήταν η πίστη στην πιο ανθρώπινη ιδεολογία, τον μαρξισμό-λενινισμό και στους σκοπούς του αγώνα. Όπλο τους η οργάνωση και η αλληλεγγύη. Δημιούργησαν την Ομάδα

Συμβίωσης Πολιτικών Εξόριστων. Συλλογικά, συντροφικά με συνελεύσεις οργάνωσαν την ζωή τους, συγκροτώντας συνεργεία τσαγκάρηδων, οικοδόμων, ψαράδων κ.λπ. Ανέπτυξαν σχέσεις με τους κατοίκους του χωριού. Έβγαζαν τον τύπο τους, φρόντιζαν για την αυτομόρφωσή τους (σχολές αγραμμάτων, λογιστών, ξένων γλωσσών, δημοσιογραφίας), την καλλιτεχνική καλλιέργεια και ψυχαγωγία (θεατρικός θίασος, χορωδία, σχολή χορού). Δεν τα έβαλαν κάτω σε καμιά δυσκολία! Είναι φοβερές οι στιγμές της μεγάλης μάχης με την πείνα, τον Χειμώνα του 41-42. Όταν έκλεισαν τους εξόριστους στο "Θάλαμο" σε μια μικρή αίθουσα για να πεθάνουν απ’ την πείνα. Δεν το δέχτηκαν μοιρολατρικά. η συνέλευση αποφάσισε «να ζήσει ή να πεθάνει, μα να μην προσκυνήσει». Παίρνονται οργανωτικά μέτρα, εξασφαλίζεται κριθάρι, μα το κύριο όπλο είναι το ηθικό των συντρόφων και η ενότητα της ομάδας. Μοιράζονται το λιγοστό φαΐ. Χάνουν συντρόφους μα δεν λυγάνε, δεν υπογράφουν! τιμάμε, εμπνεόμαστε, διδασκόμαστε. συνεχίζουμε μέχρι την τελική νίκη! για να βρουν δικαίωση τα όνειρα, οι αγώνες, οι θυσίες των χιλιάδων κομμουνιστών, που "πέρασαν" απ’ τις εξορίες και τις φυλακές. μαθαίνουμε! ακολουθούμε τον δρόμο του αγώνα, τον δύσκολο, μα τον μόνο δίκαιο, τίμιο, όμορφο. για να πάρει η εργατική τάξη την εξουσία, για να καταργηθεί η εκμετάλλευση. τιμάμε τα μέλη και τα στελέχη της Οκνέ, που πέρασαν από τον Άη-στράτη μα δε λύγισαν. έμπνεόμαστε απ’ την προσφορά, την αγωνιστική λεβεντιά όλων όσοι πέρασαν απ’ τον Άη-στράτη και δεν υπέγραψαν, δεν προσκύνησαν μα κράτησαν ψηλά την σημαία του αγώνα, του κκέ.

«σου γράφω από τον Άη-Στράτη. / Βρισκόμαστε δω πέρα, κάπου τρεις χιλιάδες (...) άνθρωποι απλοί σαν τα δέντρα μπροστά στον ήλιο / άνθρωποι που δεν έχουμε άλλο κρίμα στο λαιμό μας εξόν μονάχα που αγαπάμε όπως και συ / τη λευτεριά και την ειρήνη» Γιάννης Ρίτσος («Γράμμα στον Ζολιό Κιουρί», 11/1950)

Ομαδική φωτογραφία εξορίστων, διακρίνονται οι γυναίκες με τα μωρά στην αγκαλιά.

η ιστορία ενός Οκνίτη-εξόριστου στον Άη-στράτη «Ο Σιντό πέθανε από την πείνα, μα δεν πρόδωσε…» Η ιστορία του ΟΚΝίτη Σιντό Καλή που δημοσιεύουμε παρακάτω προέρχεται από την έκδοση «Μορφές Ηρώων», αντίτυπο της οποίας φυλάσσεται στο Αρχείο της ΚΕ του ΚΚΕ. Η έκδοση αυτή είναι αφιερωμένη σε νεολαίους κομμουνιστές αγωνιστές που κάτω από αφάνταστες δυσκολίες, σε εξορίες και φυλακές έδωσαν μέχρι και τη ζωή τους για τα δίκια της εργατικής τάξης, στον αγώνα για την κατάργηση της εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο. Ποιος δεν έχει ακούσει για την Τούμπα, για την ηρωική αυτή συνοικία της Θεσσαλονίκης! Ο λαός μας έχει τραγουδήσει και τραγουδάει ακόμα τα κατορθώματά της στην πρώτη και τη δεύτερη κατοχή. Η Τούμπα στάθηκε ο φόβος και ο τρόμος των ξένων κατακτητών και των Ελλήνων προδοτών. Σ’ αυτή την περήφανη φτωχοσυνοικία, γεννήθηκε, μεγάλωσε, άνδρωσε και διαπαιδαγωγήθηκε επαναστατικά, ο Εβραίος Σιντό Καλή.

Από μικρό παιδί ο Σιντό ένιωσε βαθιά την άγρια εκμετάλλευση και τις φυλετικές διακρίσεις που καλλιεργούσε το αστοτσιφλικάδικο καθεστώς. Από ηλικία 7 χρονών, ρίχνεται στη σκληρή βιοπάλη για να βγάλει το ψωμί της ημέρας. Κάνει θελήματα στους "κύριους", δουλεύει σαν λούστρος, μικροπωλητής, λαντζέρης. Και τέλος σαν εργάτης χαλκουργός. Τις νύχτες, μετά απ’ τη βαριά δουλειά, πηγαίνει και κοιμάται στο μικρό από λαμαρίνα και πισσόχαρτο, ετοιμόρροπο καλυβάκι του. Μέσα εκεί κάνει ανυπόφορο κρύο το χειμώνα, καυτερή ζέση το καλοκαίρι. Από την πείνα και την κακοπέραση ο Σιντό συχνά νιώθει φριχτούς πόνους στο στομάχι. «Πότε δε χόρτασα καλά στη ζωή μου,» έλεγε κάθε τόσο στους φίλους του. Όσο ζούσε στο σπίτι του, έβλεπε με πόνο το λυπητερό κλάμα της γριάς μάνας του, τα χλωμά πρόσωπα, τα σκελετωμένα κορμιά των αδελφάδων του. Στο σπίτι-παράγκα, βασίλευε η πείνα, η γύμνια, η αναδουλειά. «Τι θα γίνουμε;» Με το ερώ-


22

“Η Φωνή του Εξόριστου”, χειρόγραφη εφημερίδα της Ομάδας Συμβίωσης Πολιτικών Εξορίστων Άη Στράτη.

τημα αυτό ξημεροβραδυαζόταν ο Σιντό. Οι αδελφές του μη μπορώντας να βρουν διέξοδο από το δράμα της πείνας, να βρουν το σωστό δρόμο της πάλης για τη ζωή, κύλησαν στη διαφθορά. Το Σιντό κοντά στην πείνα, τον πλήγωνε τώρα και η ντροπή για την κατάντια των αδελφάδων του. «Ποιος επιτέλους φταίει;», «Γιατί οι αδελφές μου κατάντησαν του δρόμου;», «Γιατί δεν έχω δουλειά και πεινώ;» Αναρωτιόταν συχνά ο Σιντό. Στα αγωνιώδη αυτά ερωτήματά του, απάντησε ένας χαλκουργός εργάτης, που τελευταία έγινε φίλος του. Και ο Σιντό επιτέλους βρήκε ποιος φταίει και έμαθε τι πρέπει να κάνει για να αλλάξει αυτή η δραματική ζωή. Ο Σιντό Καλή μπήκε στο επαναστατικό κίνημα, έγινε μέλος της Κομμουνιστικής Νεολαίας. Πουλούσε την εφημερίδα της ΟΚΝΕ, το “Ριζοσπάστη”, την ΚΟΜΕΠ. Πήγαινε στις συνεδριάσεις του πυρήνα του, δούλευε στην επαναστατική παράταξη του σωματείου του, ξεσκέπαζε τους απεργοσπάστες και τριεψιλίτες, έπαιρνε μαχητικά μέρος στις απεργίες και στις διαδηλώσεις. Στη μεγάλη απεργία της Θεσσαλονίκης του 1935 τραυματίστηκε. Έτσι, με αίμα ο Σιντό άνοιγε τον επαναστατικό του δρόμο. Η επαναστατική δράση του Σιντό στη Θεσ-

σαλονίκη τόσο σαν ΟΚΝίτη όσο και σαν μέλος του σωματείου του, ήταν πλούσια. Η ασφάλεια άρχισε να τον παρακολουθεί και τον Οκτώβρη του 1936, δυο μήνες μετά τη μεταξική δικτατορία, πιάστηκε από τους χαφιέδες και κακοποιήθηκε. Μα δεν πρόδωσε. Ζητούσαν να κάνει "δήλωση μετανοίας". Μα ο Σιντό έδωσε τέτοια απάντηση που ταιριάζει στους χαφιέδες. Έτσι στάλθηκε εξορία στον Άη-Στράτη. Ως το 1943 που πέθανε από την πείνα, ο Σιντό Καλή στάθηκε βράχος ακλόνητος, πιστός αγωνιστής της ΟΚΝΕ, του Κόμματος μας. Η ζωή του Σιντό Καλή στην εξορία, είναι ένα απ’ τα πιο λαμπρά παραδείγματα αφοσιωμένου νεολαίου αγωνιστή. Απλός, σεμνός, ειλικρινής, εργατικός, φανατικός πολέμιος των φραξιονιστών, υποστηριχτής της ενότηΧειρόγραφη πρόσκληση σε ποιητική απογευματινή εκδήλωση για τα 39 χρόνια του ΚΚΕ στον Άη Στράτη. τας της ομάδας των εξόριστων, φρουρός της κομματικής πειθαρχίας και ενότητας. Έπαιρνε Τον έφαγε η πείνα και το κρύο, οι χιτλερικοί από την πείνα. 13 μήνες οι εξόριστοι του Άηό,τι κάλο είχαν οι εξόριστοι, εκτιμούσε τους φασίστες και οι Έλληνες προδότες. Στράτη μείναν χωρίς ψωμί και 4 μήνες χωρίς συντρόφους με τα καλά χαρίσματα και πετούΤο γραφείο της Κομματικής φράξιας, εκτιλάδι και αλάτι. Τρέφονταν με διάφορα χόρτα, σε στην άκρη τα άσχημα. μώντας το χαραρέγγες, ψόφια πρόβατα, γελάδια και γαϊδουΟ Σιντό λάτρευε κτήρα του Σιντό, ρια, με 80 δράμια κρίθινο αλεύρι τη μέρα ή το Κόμμα, αγατη δουλειά του, από ένα φλυτζάνι του καφέ ρεβύθια. Ο Σιντό πούσε προσωπιτον ανέθεσε σειδεν είχε τώρα μονάχα το μαρτύριο της πείνας. κά το σ. Νίκο Ζαρά από υπεύθυΣαν εβραίος που ήταν, τον καλούσαν συχνά χαριάδη, θαύμαζε νες δουλιές. Τον στην ασφάλεια και τον έκαναν μαύρο στο τη Σοβιετική Ένωυπέδειξε στην ξύλο. ση και τους μποκαθοδήγηση των Ώσπου η πείνα και το ξύλο τον έριξαν βαριά λεβίκους. «Όχι, μελών της ΟΚΝΕ στο κρέβατι. Το Φλεβάρη του 1942 ζει φριτο Σταλινγκράντ χτές μέρες και ώρες. Γίνεται σκελετός από την Άη-Στράτη. Από και τη Μόσχα δεν πείνα. Φαίνονταν τα κόκκαλά του τυλιγμένα τη θέση του αυτή πρόκειται να πάμε ένα κίτρινο πετσί. Τα μάτια του θολά κι έπαιξε σοβαρό ρόρουν οι χιτλερικοί, λο στην επαναστααγριεμένα, μα όλο πίστη γεμάτα. Δε μπορεί αλλά μια μέρα θα τική καθοδήγηση να κινήσει ούτε χέρια ούτε πόδια. Ο δυνατός γίνουν συντρίμμια. των νεολαίων και γερός Σιντό Καλή γίνεται φάντασμα. Ο παππούς δεν εξορίστων. ΚαλΣτον τοίχο είναι κρεμασμένο ένα πορτραίτο πέφτει έξω. Άστους λιεργούσε στους του σ. Ν. Ζαχαριάδη. Το κοιτάζει και συχνά να χαίρονται τώρα. νέους το πνεύμα μονολογεί: «Ό,τι κι αν συμβεί δεν γίνομαι Μα θα γελάσει κατης ενότητας, της προδότης. Σου το ορκίζομαι! Είμαι παιδί λύτερα όποιος γεπειθαρχίας, της του Μαλτέζου. Δεν θα με λυγίσει τίποτα. λάσει τελευταίο». οργάνωσης και Κι αν πεθάνω θα είναι περήφανη η ΟΚΝΕ Αυτά έλεγε ο Σιντό της δουλειάς. γιατί κάνω σαν μέλος της το χρέος μου στο διάστημα του Καλλιεργούσε απέναντι στη νεολαία και στο λαό μας...» Μεγάλου ΠατριωΟ Σιντό Καλή άρχισε να πρήζεται, δείγμα ότι τικού πολέμου της Έργο του Γιώργου Φαρσακίδη “Σκηνές στον Άη Στράτη”. το πνεύμα της επαναστατικής θα πεθάνει. Ζει τις τελευταίες στιγμές της ζωΣοβιετικής Ένωσης. ής του. Μια μέρα συγκεντρώνοντας όλες του επαγρύπνησης, χτυπούσε την τσαπατσουΚαι πραγματικά γέλασαν οι Σοβιετικοί άνθρωτις δυνάμεις, φώναξε: «Σύντροφοι! Πεινώ! λιά, τη βλαβερή περιέργεια, την τεμπελιά ποι και μαζί τους όλοι οι λαοί του κόσμου. Όσοι ζήσετε και βγήτε έξω, πέστε στους και την αδιαφορία. Φρόντιζε για την καλή Μονάχα ο Σιντό δεν πρόλαβε να γελάσει... φίλους μου, στους συγγενείς και γνωεπεξεργασία και έκδοση της νεολαιίστικης Τον έφαγε ο ξερός βράχος του Άη-Στράτη. στούς μου: Ο Σιντό πέθανε από την πείνα εφημερίδας τοίχου "Νεολαιίστικη Φλόγα". μα δεν πρόδωσε! Το ακούτε σύντροφοι; Φρόντιζε οι νεολαίοι να είναι πρώτοι στα Να μην ξεχάσατε!... Ζήτω το ΚΚΕ. Ζήτω πολιτικά μαθήματα και διαλέξεις. Αγαπούσε η ΟΚΝΕ!». Και ο Σιντό έκλεισε για πάντα τα πολύ τον εκπολιτισμό. Οργάνωνε εκδρομές, μάτια... γλέντια, χορούς, καλλιτεχνικά προγράμματα, Έκλεισαν τα μάτια του Σιντό, του σεμνού που ψυχαγωγούσαν, ξεκούραζαν και ανακούφιζαν τη μονότονη ζωή των εξορίστων. και μαρτυρικού παλικαριού, μα χιλιάδες Χαρακτηριστική αρετή του Σιντό ήταν η άλλα άνοιξαν. Τα άνοιξε και τα ανοίγει η εργατικότητά του. Δούλευε όλη τη μέρα σε πείνα, η θυσία των αγωνιστών του λαού διάφορες δουλιές, και τον ευχαριστούσε αυτό που έδωσαν το αίμα τους και τη ζωή τους, πολύ. Δούλευε εθελοντικά στον κήπο, κουγια να λείψουν τα βάσανα, τα μαρτύρια, βαλούσε ξύλα στην πλάτη από το βουνό, τις το φριχτό δράμα των εκμεταλλευομένων. Κυριακές έκανε το λούστρο κι εξυπηρετούσε Ανοίγουν τα μάτια τους και παλαίβουν ακούραστα χιλιάδες νέοι για να τελειώσουν το τους συντρόφους, κουβαλούσε αποσκευές νεέργο για το οποίο παλαίβοντας και ο Σιντό όφερτων εξορίστων από το λιμάνι στα σπίτια, Καλή, έπεσε στο δύσκολο χαράκωμα της πείέκανε τον αχθοφόρο, τον ψαρά κ.λπ. νας στον Άη-Στράτη, στις 18 του Μάρτη 1942. Κάποτε το ελληνικό μέτωπο κατάρευσε.(…) Μπήκε σε εφαρμογή η μηχανή του θανάτου ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΤΟΚΑΛΗΣ

Διανομή Συσσιτίου, στο κέντρο φαίνεται ο ποιητής Γ. Ρίτσος.


Οδηγητής ϐ Ιούλης - Αύγουστος 2015

23

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΗΣ ΜΠΡΟΣΟΥΡΑΣ ΤΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΚΑΤΑ ΤΩΝ ΝΑΡΚΩΤΙΚΩΝ ΤΗΣ ΚΕ ΤΟΥ ΚΚΕ

ΖΩΗ ΟΛΟΚΛΗΡΗ

ΟΧΙ ΜΕ ΔΟΣΕΙΣ

Τ

ο ΚΚΕ και η ΚΝΕ είχαν πάντα μέτωπο ενάντια σε όλα τα ναρκωτικά. Από τη δεκαετία του ‘80 όμως έγινε ένα σοβαρό βήμα. Καθώς το ΚΚΕ διαμόρφωσε ολοκληρωμένη επιστημονική θέση για τις αιτίες του φαινομένου. Καθοριστική συμβολή σε αυτό είχαν: 1. η αξιοποίηση των μεθοδολογικών εργαλείων της κοσμοθεωρίας μας, του μαρξισμού-λενινισμού, 2. η συγκρότηση ειδικού τμήματος της Κεντρικής Επιτροπής του Κόμματος που μελετάει τις εξελίξεις στο φαινόμενο των ναρκωτικών, 3. η συστηματική και ουσιαστική συνεργασία του Κόμματος με τους εργαζόμενους και το επιστημονικό δυναμικό των κέντρων απεξάρτησης, καθώς και με τους θεραπευόμενους και τις οικογένειές τους. Επίσης, μέλη και φίλοι του ΚΚΕ και της ΚΝΕ πρωτοστάτησαν για τη δημιουργία του Εθνικού Συμβουλίου κατά των Ναρκωτικών (ΕΣΥΝ). Στις 17 Ιουνίου παρουσιάστηκε η νέα Μπροσούρα του Τμήματος κατά των ναρκωτικών της ΚΕ του ΚΚΕ. Το γεγονός ότι το ΚΚΕ, σε συνθήκες ραγδαίων οικονομικών και πολιτικών εξελίξεων, προχώρησε τη μελέτη του για το φαινόμενο της τοξικοεξάρτησης, αποδεικνύει το βάρος που δίνει στο ζήτημα. Ο πυρήνας των θέσεων του ΚΚΕ και της ΚΝΕ μένει ίδιος, γιατί και η βάση όλων εκείνων των παραγόντων που παράγουν και αναπαράγουν το πρόβλημα, δηλαδή οι καπιταλιστικές σχέσεις παραγωγής, παραμένουν. Ωστόσο υπάρχουν σημαντικές εξελίξεις στο φαινόμενο, που επιβεβαιώνουν και ενισχύουν τις θέσεις του ΚΚΕ :  Έχει αυξηθεί η πολυτοξικομανία, δηλαδή η παράλληλη χρήση διαφορετικών ουσιών.  Παράγονται διαρκώς νέες ουσίες πιο

φθηνές και ιδιαίτερα βλαβερές (σύμφωνα με στοιχεία της ΕΕ παράγεται μια νέα ουσία την εβδομάδα).  Έχει πέσει η ηλικία πρώτης χρήσης, στις πρώτες τάξεις του γυμνασίου.  Οι επικαιροποιήσεις στη νέα μπροσούρα αφορούν στα νέα στατιστικά στοιχεία χρήσης και εξάρτησης, γενικά στις μεταβολές σε ποσοτικά και ποιοτικά στοιχεία στην Ελλάδα και παγκόσμια. Έχει συσσωρευτεί νέα αρνητική πείρα από την εφαρμογή της πολιτικής της νομιμοποίησης των ναρκωτικών, κυρίως σε Ολλανδία και Πορτογαλία, ενώ αντίστοιχα έχουν προσαρμοστεί οι πολιτικές θέσεις των ελληνικών κομμάτων και η επίσημη στρατηγική της ΕΕ. Τέλος σε όλο το κείμενο καταρρίπτονται οι διάφοροι μύθοι που έχουν φουντώσει γύρω από την κάνναβη.

Από την εκδήλωση παρουσίασης της μπροσούρας στις 17 Ιούνη

Το εξώφυλλο της μπροσούρας του Τμήματος κατά των ναρκωτικών της ΚΕ του ΚΚΕ. Μπορείτε να την προμηθευτείτε απο τις οργανώσεις της ΚΝΕ.

Η εξάρτηση από ψυχότροπες ουσίες είναι ένα πολυπαραγοντικό κοινωνικό φαινόμενο που εμφανίστηκε στον καπιταλισμό Ψυχότροπες είναι οι ουσίες που επιδρούν στις ανώτερες λειτουργίες του εγκεφάλου, μεταβάλλουν δηλαδή τη σκέψη, τα συναισθήματα κ.λπ. Τέτοιες ουσίες υπήρχαν ανέκαθεν στη φύση, και σε ορισμένες κοινωνίες οι άνθρωποι τις χρησιμοποιούσαν συνδυασμένα με κάποια κοινωνική δραστηριότητα, π.χ. σε θρησκευτικές τελετές, σε τελετές ενηλικίωσης. Επίσης γινόταν χρήση τέτοιων ουσιών για θεραπευτικούς λόγους, π.χ. για αναισθητικό σε άρρωστους. Αυτού του είδους η χρήση ήταν μέρος της κοινωνικής ζωής των ανθρώπων, σε μια φάση πολύ χαμηλής ανάπτυξης της οργάνωσης των κοινωνιών. Η εξάρτηση από ψυχοδραστικές ουσίες, ως κοινωνικό φαινόμενο, εμφανίστηκε στον καπιταλισμό. Δηλαδή η μαζική παραγωγή, διακίνηση και χρήση ναρκωτικών ουσιών, η τοξικομανία, εμφανίζεται στη φάση ανάπτυξης του καπιταλισμού, στη φάση ανάπτυξης της ίδιας της εργατικής τάξης αριθμητικά και ποιοτικά, όπου έμπαιναν μαζικά στη βιομηχανική παραγωγή άντρες, γυναίκες και παιδιά. Οι συνθήκες εργασίας ήταν εξοντωτικές και έπαιρναν όπιο για να αντέξουν, οι μανάδες έδιναν όπιο στα μωρά τους για να κοιμούνται. Στο πρόβλημα των ναρκωτικών, το ΚΚΕ τοποθετείται από τη σκοπιά της αντίληψης του Κόμματος για το τι είναι κοινωνία, τι είναι ο άνθρωπος. Ο άνθρωπος, σύμφωνα με τον Μαρξ, είναι το σύνολο των κοινωνικών του σχέσεων. Οι άνθρωποι δρουν συνειδητά και

συλλογικά πάνω στη φύση και στην κοινωνία, ώστε να την αλλάξουν για την ικανοποίηση των κοινωνικών αναγκών τους. Όμως η εξάρτηση είναι μια κατάσταση που επίκεντρο όλης της ζωής του ανθρώπου είναι η ουσία. Η ουσία παρεμβάλλεται ανάμεσα στις κοινωνικές σχέσεις του ανθρώπου, ανάμεσα σε όλες του τις δραστηριότητες. τον αποξενώνει, αλλοιώνει τα κοινωνικά χαρακτηριστικά του, μέχρι που τον καταστρέφει, τον ελέγχει πλήρως. Γι’ αυτό το ΚΚΕ τονίζει ότι το φαινόμενο της εξάρτησης από ψυχοδραστικές ουσίες είναι ένα ακραίο φαινόμενο κοινωνικής αποξένωσης, που αντανακλά την καπιταλιστική εκμετάλλευση της εργατικής δύναμης. Γι’ αυτό το ΚΚΕ και η ΚΝΕ είναι ενάντια σε όλα τα ναρκωτικά. Η συζήτηση για τις υπαρκτές διαφοροποιήσεις ως προς τη χημική σύνθεση των ουσιών, είναι αποπροσανατολιστική, ξεφεύγει από την ουσία του ζητήματος. Γιατί ανεξάρτητα από την ουσία, η αιτία που κάποιος οδηγείται στα ναρκωτικά είναι κοινή. Είναι η τάση φυγής από την πραγματικότητα, είναι η αδυναμία του ανθρώπου που ζει στο σύστημα της εκμετάλλευσης και της αδικίας, να αντιμετωπίσει τα προβλήματά του. Δεν υπάρχουν σκληρές και μαλακές αιτίες, υπάρχουν αιτίες. Δεν υπάρχουν σκληρά και μαλακά ναρκωτικά, υπάρχουν ναρκωτικά. Το ΚΚΕ και η ΚΝΕ είναι ενάντια σε όλα ναρκωτικά επειδή επιδρούν στη συνείδηση των ανθρώπων, ιδιαίτερα της νεολαίας. Η ναρκωκουλτούρα διαμορφώνει στάση ζωής, στάση παραίτησης, προβάλλει τον ατομικό δρόμο.


24 κάθε φορά που υπήρχε η δυνατότητα να δυναμώσει η αμφισβήτηση της νεολαίας, το σύστημα έβρισκε το "φάρμακό" του στα ναρκωτικά. Έτσι στις ΗΠΑ τη δεκαετία του ‘60, όταν φούντωνε το αντιπολεμικό κίνημα, διαδόθηκε η μαριχουάνα στη νεολαία. Έτσι στην Πορτογαλία νομιμοποιήθηκαν τα ναρκωτικά όταν οι επιπτώσεις της καπιταλιστικής κρίσης άρχισαν να γίνονται έντονες, με την αύξηση της ανεργίας στους νέους. Έτσι στην Αργεντινή με την εμφάνιση της κρίσης εμφανίστηκε και το "πάκο", ένα πάμφθηνο ναρκωτικό, γνωστό για τις επιπτώσεις του, που περιγράφονται από τα παρατσούκλια που του έδωσαν: "ο εξολοθρευτής των φτωχών" και "ο κλέφτης του μυαλού".

Δεν είναι ελευθερία να ψάχνεις τη φυγή - Τα ναρκωτικά είναι στο μυαλό καταστολή Η τοξικομανία δεν μπορεί να χρεωθεί στον άνθρωπο ως ελεύθερη, ατομική του επιλογή. Κανένας δεν επιλέγει άλλωστε να αυτοκαταστραφεί, να μπει στο περιθώριο. Η τοξικομανία είναι μια ανελεύθερη επιλογή, είναι μια κατάσταση που η εύρεση της ουσίας γίνεται το υποκατάστατο όλων των πραγματικών αναγκών του ανθρώπου. Τα ναρκωτικά γίνονται το υποκατάστατο της ζωής. Η αλήθεια είναι ότι τα ναρκωτικά είναι ένα ισχυρό όπλο του συστήματος για τη χειραγώγηση των πιο αδύναμων τμημάτων της νεολαίας. Γιατί όταν η νεολαία είναι ναρκωμένη, είναι ανήμπορη να κατανοήσει τον πραγματικό ένοχο των προβλημάτων που βιώνει. Είναι ανήμπορη να δράσει συλλογικά για να κατακτήσει όλα όσα έχει πραγματικά ανάγκη. Είναι ακίνδυνη για τους εκμεταλλευτές. Αυτό αποδεικνύεται από το γεγονός ότι

Η πολιτική των ελληνικών αστικών κομμάτων σε σύμπλευση με την επίσημη στρατηγική της ΕΕ Η κατεύθυνση των αστικών πολιτικών δυνάμεων για το ζήτημα των ναρκωτικών και στην Ελλάδα και διεθνώς, παρά τις επιμέρους διαφοροποιήσεις, είναι κοινή. Είναι στη λογική του συμβιβασμού με το πρόβλημα και στη διαχείρισή του. Ο όρος που χρησιμοποιείται για την κυρίαρχη πολιτική, που εφαρμόζεται διεθνώς και προβάλλεται ως μόνη ρεαλιστική λύση, είναι χαρακτηριστικός: "περιορισμός της βλάβης".

Για τις πολιτικές της νομιμοποίησης Οι πολιτικές της νομιμοποίησης είναι η άλλη όψη του ίδιου νομίσματος με τις πολιτικές της καταστολής. Είναι ψέμα ότι προστατεύει τον χρήστη αφού τον εκθέτει ακόμα περισσότερο στο πρόβλημά του, υπονομεύει τη δυνατότητά του να απεξαρτηθεί. Είναι προκλητικό να φουντώνουν οι μύθοι

26 Ιούνη : Μεγάλη γιορτή αγώνα με σύνθημα “Ζωή ολόκληρη , όχι με δόσεις” Μια μεγάλη γιορτή αγώνα με σύνθημα “Ζωή ολόκληρη , όχι με δόσεις” στήθηκε στις 26 Ιούνη από το Κεντρικό Συμβούλιο της ΚΝΕ στην πλατεία Συντάγματος, ως συνέχεια πολλών εκδηλώσεων που πραγματοποιήθηκαν το προηγούμενο διάστημα σε πολλές πόλεις της Ελλάδας. Μέσα από πολύμορφες δραστηριότητες, με τη συμμετοχή χιλιάδων νέων στάλθηκε μήνυμα ότι με το κεφάλι ψηλά πρέπει να διεκδικούμε τη ζωή που μας αξίζει. Δεν συμβιβαζόμαστε με τη “λογική θολούρα στο μυαλό και τα κεφάλια κάτω”, ούτε με ζωή μισή, ούτε με ζωή με δόσεις.

για τα οφέλη της νομιμοποίησης, τη στιγμή που όπου έχει εφαρμοστεί, έχει αποτύχει πλήρως. Στην Μπροσούρα της ΚΕ του ΚΚΕ υπάρχει εκτενής και ξεχωριστή αναφορά στο "Ολλανδικό μοντέλο", που μεταξύ άλλων δείχνει ότι τα τελευταία χρόνια έχει αυξηθεί η χρήση όχι μόνο της κάνναβης αλλά και άλλων ναρκωτικών, όπως της ηρωίνης, της κοκαΐνης. Επίσης το Άμστερνταμ έχει γίνει κέντρο του διεθνούς εμπορίου ναρκωτικών και η πρώτη πόλη σε εγκληματικότητα στον κόσμο. Η λογική της νομιμοποίησης στοχεύει στη "νομιμοποίηση" των αιτιών που γεννούν και οξύνουν το πρόβλημα, στη νομιμοποίηση του ίδιου του καπιταλισμού, στο να μάθουμε να ζούμε με τα ναρκωτικά.

Η θέση του ΚΚΕ Τα ναρκωτικά ως κοινωνικό φαινόμενο είναι αποτέλεσμα των καπιταλιστικών κοινωνιών. Απ΄ αυτήν την άποψη, η τοξικομανία θα αντιμετωπίζεται στον βαθμό που η πάλη ενάντιά της θα συνδέεται με τη γενικότερη πάλη του μαζικού λαϊκού και νεολαιίστικου κινήματος ενάντια στην εκμετάλλευση, στην προοπτική κατάργησής της. Όμως ο μεμονωμένος χρήστης μπορεί, αν το αποφασίσει ο ίδιος και αν υπάρχουν οι κατάλληλες προϋποθέσεις, να γίνει καλά. Το ΚΚΕ, επειδή πιστεύει βαθιά στη δύναμη που έχει ο άνθρωπος όταν αγωνίζεται να πάρει τη ζωή στα χέρια του, πιστεύει στη δυνατότητα του εξαρτημένου να θεραπευτεί. Στηρίζουμε τα "στεγνά" προγράμματα απεξάρτησης και επανένταξης, στον αντίποδα των προγραμμάτων υποκατάστασης που συντηρούν το πρόβλημα. Οι θέσεις του ΚΚΕ και της ΚΝΕ για τα ναρκωτικά είναι στη λογική της "μείωσης της ζήτησης" με επίκεντρο την πρόληψη. Πρόληψη, όχι απλά ως μέτρα ενημερωτικής καμπάνιας, αλλά ως πρόταση ενός άλλου τρόπου ζωής με ενδιαφέροντα, με αξίες και συλλογικότητα. Το ΚΚΕ έχει διαμορφωμένο πλαίσιο αιτημάτων και άμεσων διεκδικήσεων. Παλεύουμε για: • Δημιουργία Πανελλαδικού Δημόσιου Φορέα με αποκλειστικά δωρεάν παροχή υπηρεσιών. • Θέσπιση προγράμματος πρωτογενούς πρόληψης. • Καμία επιχειρηματική δραστηριότητα στον χώρο. • Πλήρη εργασιακή και κοινωνική επανένταξη των απεξαρτημένων. • Εξοντωτικές ποινές για τους εμπόρους.


Οδηγητής ϐ Ιούλης - Αύγουστος 2015

25

Προτάσεις βιβλίων για μαθητές

Καλές διακοπές μ’ ένα καλό βιβλίο!

Α

ρκετοί μαθητές σήμερα, μόνο στο άκουσμα της λέξης "διάβασμα" ή "βιβλίο", "βγάζουν φλύκταινες"! Και δεν τους αδικούμε, αφού το σχολείο έχει γίνει ένα ατέλειωτο εξεταστικό κέντρο παπαγαλίας, αποσπασματικών γνώσεων και σκόρπιων δεξιοτήτων, που δεν καλλιεργεί επ’ ουδενί την αγάπη για το διάβασμα και τη μόρφωση. Το βιβλίο, όμως, αποτελεί "όπλο" στα χέρια μας και δεν πρέπει να τους κάνουμε τη χάρη, να δεχτούμε να μας το αφαιρέσουν. Η επαφή μας με το διάβασμα, η πρόσβαση στο καλό βιβλίο θέτει σε κίνηση την ανθρώπινη σκέψη, τη διευρύνει, την οξύνει κι αυτό το γνωρίζουν πολύ καλά οι εκμεταλλευτές και το σύστημά τους. Το βιβλίο γεμίζει τον νέο με συναισθήματα, με ιδέες, αξίες, θετικά πρότυπα. Το διάβασμα λογοτεχνικών βιβλίων συμβάλλει στη διαμόρφωση της προσωπικότητας του νέου ανθρώπου και ειδικότερα στην περίοδο της εφηβείας. Συμβάλλει

στην ολοκλήρωσή του ως ανθρώπου που θα σκέπτεται, θα κρίνει, θα δρα. Οι καλοκαιρινές διακοπές, λοιπόν, είναι μια καλή ευκαιρία να γνωρίσουν τα παιδιά, οι έφηβοι τη χαρά και την ικανοποίηση που μπορεί να προσφέρει ένα καλό βιβλίο, να αγαπήσουν το διάβασμα, που συνήθως παρουσιάζεται σαν καθήκον και όχι σαν ψυχαγωγία. Να ταξιδέψουν με τη φαντασία τους, να σκεφτούν και να προβληματιστούν, να βιώσουν μικρές και μεγάλες συγκινήσεις που εμπλουτίζουν τον ψυχικό τους κόσμο και οξύνουν το πνεύμα τους. Ο "Οδηγητής", με τις προτάσεις λογοτεχνικών βιβλίων που δημοσιεύει αυτόν το μήνα, φιλοδοξεί να μεταδώσει στους μαθητές το μικρόβιο του διαβάσματος και να βάλει ένα μικρό λιθαράκι στην πρώτη επαφή τους με το καλό βιβλίο.

Η σοσιαλιστική κοινωνία, το 1975, διέθετε 154.000 παιδικές βιβλιοθήκες με 602 εκατομμύρια παιδικά βιβλία και περιοδικά, τη στιγμή που σήμερα στην Ελλάδα τρεις στους τέσσερις μαθητές δε διαβάζουν καθόλου εξωσχολικά βιβλία και σχολικές βιβλιοθήκες διαθέτει το 3% των σχολείων.

Βιβλία για μαθητές Γυμνασίου και όχι μόνο... Δημήτρη Ραβάνη Ρεντή, Παιδιά της Αθήνας Το βιβλίο αυτό διαπραγματεύεται μια από τις λιγότερο γνωστές πλευρές της ηρωικής αντίστασης του λαού ενάντια στο φασισμό και το ναζισμό: Τη συμμετοχή των παιδιών στον αγώνα μέσα από τις γραμμές της οργάνωσης των "Αετόπουλων" στο πλευρό των αγωνιστών του ΕΑΜ, του ΕΛΑΣ και της ΕΠΟΝ. Διαδραματίζεται στην Αθήνα, τον τελευταίο χρόνο της γερμανικής κατοχής (Απρίλης 1944). Ο συγγραφέας του, ο Δ. Ραβάνης-Ρεντής ήταν από τους αγωνιστές που σφράγισαν με τη δράση τους την εποποιία του ελληνικού λαού εναντίον και του ξένου κατακτητή και του ντόπιου εκμεταλλευτή, συνεργάτη του φασισμού και του κάθε λογής εκφραστή του. Στα "Παιδιά της Αθήνας", η λαϊκή αντίσταση απέναντι στον κατακτητή και τον ντόπιο συνεργάτη του, ο λυσσαλέος πόλεμος κατά του φασισμού - ναζισμού, ο γεμάτος θυσίες αγώνας για τη λευτεριά, την ειρήνη και την προκοπή του λαού έχουν ταυτότητα και όνομα που φωνάζει. Αυτός είναι και ο λόγος που γράφτηκε τούτο το βιβλίο, που σαν υπότιτλο έχει "Μυθιστόρημα από την Αντίσταση". Για να μην καλυφθούν από τη σκόνη της λήθης εκείνοι οι αγώνες, μα και για να μπουν εμπόδια στην καπηλεία τους. Είναι ένα από τα πιο κεφάτα, τα πιο αισιόδοξα, τα πιο αληθινά βιβλία που έχουν γραφτεί για εκείνες τις δύσκολες, μα γεμάτες συλλογικότητα και αλληλεγγύη μέρες, αφού ένας πραγματικός αγωνιστής δεν μπορεί παρά να διαθέτει υπομονή, επιμονή και, προπαντός, αισιοδοξία.

Απόσπασμα του βιβλίου: «Κάθε συγγραφέας ξέρει πως, στο τέλος του βιβλίου του, πρέπει να γράψει: «ΕΠΙΛΟΓΟΣ». Εγώ, αντί γι’ αυτό, έβαλα εκείνο το "ΔΩΔΕΚΑ ΑΚΡΙΒΩΣ". Γιατί... η ιστορία δεν είχε επίλογο... Ή, όχι... Είχε έναν επίλογο που δεν ταίριαζε καθόλου με τον αγώνα των παιδιών και των γονιών τους... Κάποιοι σκίσανε, καταστρέψανε τα ρολόγια με το "ΔΩΔΕΚΑ ΑΚΡΙΒΩΣ". Κάποιοι κάνανε ήρωες τους γερμανοτσολιάδες, κι ονόμασαν τους αγωνιστές "αλήτες". Ίδια, όπως σκοτώσανε τον Ανδρούτσο, και καταδικάσανε σε θάνατο το Μακρυγιάννη, τον Πλαπούτα, τον Κολοκοτρώνη... Νομίζανε πως σκίζοντας τα ρολόγια θα μπορούσαν να σταματήσουν το Χρόνο! Αν είναι δυνατόν! Παρακαλώ, γράφτε εσείς, αναγνώστες μου και φίλοι μου, τον Επίλογο! Κι εγώ μαζί σας...»

Ψάξ’ το ...παραπάνω

Άλλα βιβλία του Δ. Ραβάνη-Ρεντή:  "Ο δρομάκος με την πιπεριά"  "10 ατέλειωτες ώρες"


26

Ζωρζ Σαρή, Όταν ο ήλιος Το μυθιστόρημα για νέους στην Ελλάδα οφείλει πολλά στη συγγραφέα Ζωρζ Σαρή. Τα μυθιστορήματά της καλούν τους νέους όχι να καταφύγουν σε κόσμους φανταστικούς ή ωραιοποιημένους, αλλά να μπουν μέσα στη ζωή, να κατανοήσουν την κοινωνία, να πάρουν θέση στα προβλήματα και να κρίνουν. Η ίδια μάλιστα εντάχθηκε στην ΕΠΟΝ και το ΕΑΜ, συμμετείχε στις μάχες του Δεκέμβρη του 1944. Η Ζωρζ Σαρή με τα μυθιστορήματά της προσέγγισε αγωνιστικά τα μεγάλα θέματα και μίλησε στους νέους με μια γλώσσα ειλικρινή, άφοβη και πειστική. Εξάλλου, όπως έλεγε, αν γράφει για τους παλιούς ηρωισμούς και την αυτοθυσία είναι για να δείξει ότι αυτοί μπορεί να είναι καθημερινοί, να γίνονται από τον καθένα, κι έτσι να εμπνεύσει στους σημερινούς τη διάθεση να παλέψουν κι οι ίδιοι σε μια κοινωνία που κάνει τα πάντα για να τους αποχαυνώσει... Στο συγκεκριμένο μυθιστόρημα, η συγγραφέας παρουσιάζει την Αθήνα την περίοδο της Κατοχής. Η ηρωίδα της, η δεκαεξάχρονη Ζωή προσπαθεί να καταλάβει… Προσπαθεί να καταλάβει γιατί ο πόλεμος, γιατί οι θάνατοι, γιατί η κατάκτηση της χώρας από τους ναζί, γιατί η πείνα και οι κακουχίες. Και σιγά σιγά, θα αρχίσει να αντιδρά με τις μικρές της δυνάμεις και παλεύει για τη λευτεριά.

Απόσπασμα του βιβλίου: «Για να ‘σαι κυρίαρχος της ζωής, για ν’ αντικρίζεις άφοβα το θάνατο και να τον νικάς, πρέπει να δένεσαι με τους ανθρώπους, τ’ αδέλφια σου, και να βαδίζεις μαζί τους στον ίδιο δρόμο, έχοντας την ίδια πίστη, τον ίδιο σκοπό»

Ψάξ’ το ...παραπάνω

Άλλα βιβλία της Ζωρζ Σαρή:  "Ο θησαυρός της Βαγίας"  "Τα γενέθλια"  "Τα Χέγια"

Άλκη Ζέη, Το καπλάνι της βιτρίνας Απόσπασμα του βιβλίου: «Μας αγκάλιασε μετά και τις δύο και, κοτζάμ Νίκος, είχε τα μάτια του γεμάτα δάκρυα. - Πώς θα φύγεις; τον ρώτησα. Δε θα σε πιάσουν, αν σε δουν στο βαπόρι; - Θα πάω καβάλα στο καπλάνι, γέλασε κείνος. - Δεν ξέρεις πως το καπλάνι πέθανε; - Δεν πέθανε, Μέλισσα, πληγώθηκε μόνο και τώρα είναι μια χαρά. (…) Αν είχα γεννηθεί συγγραφέας θα ’γραφα μια πολύ χαρούμενη ιστορία. (…) Θα ’γραφα πως γύρισε ο Νίκος καβάλα στο καπλάνι, που ’χε τώρα και τα δυο μάτια γαλάζια. Μπορεί κιόλας να γύριζαν πετώντας, να ’χει ανακαλυφτεί πώς να πετάνε οι άνθρωποι και τα καπλάνια. Θα ’ρχονταν πρώτα σε μας, στο Λαμαγάρι. Ύστερα θα πετούσαν σ’ όλες τις χώρες κι όπου πήγαιναν θα ’καναν όλα τα παιδιά του κόσμου ΕΥ-ΠΟ, ΕΥ-ΠΟ!»

Ο χαρακτήρας που λειτουργεί ως πρότυπο για τη μικρή Μέλια στο "Καπλάνι της βιτρίνας", ο Νίκος, είναι κομμουνιστής. Στις πρώτες εκδόσεις του βιβλίου αυτό αναφέρεται ως εκμυστήρευση των ίδιων των παιδιών που το αντιλαμβάνονται: "Ο Νίκος είναι κομμουνιστής". Από κάποια έκδοση και μετά η συγγραφέας "αλλαξοπίστησε" και γι’ αυτό φρόντισε να διαγράψει τη λέξη "κομμουνιστής" από το έργο της· ο Νίκος έγινε "επαναστάτης". Κι έτσι όμως παραμένει ενοχλητικός. Δε φτάνει που αναθεωρούν την ιστορία, μερικοί "ξαναγράφουν" τα ίδια τους τα μυθιστορήματα. Συμβαίνει αυτό και με τους συγγραφείς, ν’ αποξενώνονται κάποτε από το έργο τους. Φαινόμενο αλλοτρίωσης... Η ιστορία όμως μένει ίδια! Ο Νίκος θα συνεχίσει να τα βάζει με την εκμετάλλευση και γι’ αυτό ακριβώς θα παραμείνει το πρότυπο των αναγνωστών, ακόμη κι αν η συγγραφέας τον απαρνηθεί.

Έχει διατυπωθεί η άποψη ότι η λογοτεχνία θα μπορούσε κάλλιστα να αποτελέσει ένα απαραίτητο συμπλήρωμα διαφόρων επιστημονικών πεδίων στο σχολείο. Το "Καπλάνι της βιτρίνας", αλλά και άλλα έργα της Α. Ζέη, όπως "Ο μεγάλος περίπατος του Πέτρου" θα μπορούσαν να παίξουν αυτόν το ρόλο, ως ενισχυτικό κείμενο στο μάθημα της Ιστορίας. Άλλωστε, ένας από τους στόχους της συγγραφέα για τη συγγραφή τους ήταν η διατήρηση της ιστορικής μνήμης. Στο έργο αυτό η συγγραφέας, μέσω των παιδικών της αναμνήσεων, ανακαλεί εκείνα τα γεγονότα που σηματοδοτούν αυτήν την ιστορική περίοδο. Δίνει μια ερμηνεία του πολιτεύματος της δικτατορίας, όπως η ίδια το βίωσε ως παιδί, δηλώνει ευθέως την προσωπική της στάση απέναντι στη δικτατορία και τολμά επίσης να θίξει ένα σύνθετο και ευαίσθητο θέμα, αυτό των "δίκαιων" και "άδικων" πολέμων. Κεντρικές ηρωίδες είναι δύο μικρά κορίτσια που μεγαλώνουν στη Σάμο, το 1936, η Μέλια και η Μυρτώ. Ο παππούς τους τούς διηγείται αντί για παραμύθια μύθους και θρύλους για τους αρχαίους Έλληνες. Το καπλάνι, ένα βαλσαμωμένο αιλουροειδές, που βρίσκεται μέσα στη βιτρίνα του σαλονιού του σπιτιού τους, αποτελεί το αντικείμενο των μαγικών ιστοριών που τους διηγείται ο ξάδερφός τους, ο Νίκος, φοιτητής στην Αθήνα, αλλά και συνωμοτικό μέσο επικοινωνίας μαζί του. Η δικτατορία του Μεταξά όμως θα φέρει τέλος στην παιδική αθωότητα και τα δύο κορίτσια θα βρεθούν αντιμέτωπα με προβληματισμούς και καταστάσεις, με τις οποίες θα ωριμάσουν.

Ψάξ’ το

Άλλα βιβλία της Άλκης Ζέη:

...παραπάνω

 "Ο μεγάλος περίπατος του Πέτρου"  "Κοντά στις ράγιες"


Οδηγητής ϐ Ιούλης - Αύγουστος 2015

27

Βιβλία για μαθητές Λυκείου και όχι μόνο... Μενέλαου Λουντέμη, Οδός Αβύσσου αριθμός 0 Ο Μενέλαος Λουντέμης είναι ο πιο πολυδιαβασμένος Έλληνας συγγραφέας μετά τον Νίκο Καζαντζάκη, ο επονομαζόμενος και Μαξίμ Γκόργκι της Ελλάδας. Αγωνίστηκε σ’ όλη την περίοδο της ζωής του. Στην Κατοχή οργανώθηκε στο ΕΑΜ και διετέλεσε γραμματέας της οργάνωσης διανοουμένων. Το 1947 συλλαμβάνεται και εξορίζεται στη Μακρόνησο. Το 1956 τον μετέφεραν στην Αθήνα από τον τόπο εξορίας του για να δικαστεί, επειδή, σύμφωνα με το κατηγορητήριο, στο βιβλίο του "Βουρκωμένες μέρες" υπάρχουν «....προπαρασκευαστικές πράξεις εσχάτης προδοσίας....». Αφού διαβάστηκε το κατηγορητήριο ερωτώμενος από τον πρόεδρο περί της ενοχής του απαντά: «Ναι, είμαι ένοχος. Όχι όμως γι’ αυτά που έγραψα, αλλά γι’ αυτά που δεν έγραψα και ακριβώς γιατί δεν τα έγραψα. Κατηγορούμαι ότι έγραψα για τους απλούς ανθρώπους, για τους ανθρώπους του μόχθου, για τους φτωχούς. Μα για ποιούς έπρεπε να γράψω; Εγώ αυτούς γνώρισα, αυτούς αγάπησα, μαζί τους μοιράστηκα και τις χαρές και τις πίκρες μου. Δίπλα τους γεύτηκα κι εγώ την πίκρα της εκμετάλλευσης και της κοινωνικής αδικίας και ήταν οι μόνοι που μου συμπαραστάθηκαν. Γι’ αυτό και αισθάνομαι φταίχτης που δεν έγραψα όσα έπρεπε να γράψω γι’ αυτούς». Όταν φτάνει να περιγράψει το δράμα του παιδιού και της γυναίκας του ο πρόεδρος παρατηρεί: «αν πράγματι νιώθεις στοργή για το παιδί και τη γυναίκα σου, θα ‘πρεπε να ‘χεις κάνει δήλωση αποκήρυξης του ΚΚΕ». Και ο Λουντέμης απαντά: «Χρειάστηκαν εκατομμύρια χρόνια για να γίνουν τα τέσσερα πόδια δύο. Δεν θα τα κάμω πάλι τέσσερα εγώ». Στο βιβλίο “Οδός Αβύσσου αριθμός 0” ο Μενέλαος Λουντέμης περιγράφει τα πέτρινα χρόνια του λαού μας στις εξορίες και συγκεκριμένα στο κολαστήριο της Μακρονήσου. Άλλωστε ήταν και ο ίδιος ένας από τους εξόριστους της Μακρονήσου και γνώρισε από κοντά αυτή τη φρίκη. Το βιβλίο δεν αφήνει κανέναν ασυγκίνητο…

Απόσπασμα του βιβλίου: «[...] Η φρίκη της Μακρόνησος δε χωράει σε βιβλία. Διαβάζεται μόνο μες στα μάτια των τρελών της. Μόνο τ’ αυτιά του Λαυρίου πρόφτασαν ν’ αρπάξουν κάτι ξεφτίδια απ’ τις φωνές... Στην αρχή, γιατί αργότερα ράγισαν κι αυτά και δεν άκουαν πια τίποτα. [...] Κείνο το βράδυ σώπαιναν οι λύκοι γιατί ουρλιάζανε οι άνθρωποι…»

Ψάξ’ το ...παραπάνω

Άλλα βιβλία του Μ. Λουντέμη:  " Ένα παιδί μετράει τ’ άστρα"  "Θυμωμένα στάχυα"  "Οι κερασιές θ’ ανθίσουν και φέτος"  "Το κρασί των δειλών"

www.sep.gr Με ένα κλικ... εκατοντάδες τίτλοι για να παραγγείλεις Λεπτομέρεια από έργο της Vilma Vrbova Kotrbova.

Δήμητρας Πέτρουλα, «Που ‘ναι η μάνα σου μωρή;» Το συγκεκριμένο βιβλίο της Δήμητρας Πέτρουλα αποτελεί μια συγκλονιστική ιστορική μαρτυρία για τα θύματα της ΕΑΜικής οικογένειάς της και των συγχωριανών της και μια αναβίωση του ηρωικού αγώνα και των διώξεων των κομμουνιστών στην Πελοπόννησο. Είναι ένα βιβλίο που, με την αλήθεια και τη δυνατή, βιωματικά παραστατική γραφή του, συγκινεί τον κάθε αναγνώστη.

Απόσπασμα του βιβλίου: «Το βιβλίο μου πίστευα πως ήθελα να το γράψω για πολλούς λόγους: Σα μνημόσυνο για τους σκοτωμένους μου, σαν σιωπηλό μοιρολόι, σαν κλάμα που στάλαζε γραμμή από την ψυχή μου, σαν ξέσπασμα στο παράπονο γιατί αναγκάστηκα να περάσω τόσο φοβερά παιδικά χρόνια και να ζήσω τρέχοντας κι όχι αργά και φυσιολογικά. [...] Σαν γέλιο πικρό και ειρωνικό στους θύτες, όταν και όποτε προσπαθούνε και αποτολμούνε να βγούνε θύματα. Τελικά, πίστεψα πως είχα υποχρέωση να το γράψω σαν ελάχιστη ανταπόδοση στην πολύτιμη και συνάμα βαριά κληρονομιά που μoυ αφήσανε οι σκοτωμένοι μου γονείς και τ’ αδέρφια μου. Τη ζωή τους τη χαρίσανε όπου εκείνοι πιστεύανε πως έπρεπε. Αδιαφιλονίκητο δικαίωμά τους. Σε μένα όμως, είτε το ’θελα είτε όχι, αφήσανε το σκοτωμό τους. [...] Τι θα την κάνουμε αυτή μας τη βαριά κληρονομιά; Μέτρο να μετράμε το μίσος, αίμα να ποτίζουμε την εκδίκηση, ή μαχητή ακούραστο και φύλακα ακοίμητο της Ειρήνης;»


28

Ημερίδα του ΚΣ της ΚΝΕ με θέμα "Σχολικός εκφοβισμός: Μύθοι και πραγματικότητα"

Σχολικός εκφοβισμός: Στερεότυπα και αλήθειες

Ο

Ο Παύλος Αλέπης στην ημερίδα του ΚΣ της ΚΝΕ στο Πάντειο Πανεπιστήμιο.

Παράξενη, όχι αναγκαστικά και ανεξήγητη επικαιρότητα. Την εποχή του πιο άγριου εκφοβισμού της κοινωνίας προκύπτει, ή, καλύτερα, ανασύρεται, ο σχολικός εκφοβισμός. Φυσικά, δεν είναι ακριβώς ένα θέμα “σε δουλειά να βρισκόμαστε”, αφού στη βαθιά κρίση του συστήματος είναι φυσικό να εκδηλώνονται και όλες οι επιμέρους κρίσεις σε μεγέθυνση. Είναι, όμως, εξίσου φυσικό να βρίσκουν εύφορο έδαφος η υπερβολή, η επικίνδυνη ασάφεια, ακόμα ακόμα και η δημιουργία φαινομένου εκεί που πιθανόν δεν υπάρχει.

Κινηματογραφικά στερεότυπα και άλλες υπερβολές Σε αρκετές ταινίες του Χόλιγουντ, ιδιαίτερα σε εκείνες που χαρακτηρίζονται “ταινίες δράσης”, έχει επιβληθεί ένα στερεότυπο, για να ενεργοποιεί το μηχανισμό της ταύτισης του θεατή. Συνήθως, ο καινούργιος μαθητής, που τυγχάνει να είναι και ο πιο μικρόσωμος, δέχεται εντελώς απρόκλητα (κρατήστε τον όρο εντελώς απρόκλητα) επιθέσεις από τους παλιούς. Στην αρχή, εξαιρετικά υπομονετικός και με πρωτοφανή ανεκτικότητα επιχειρεί να αποφύγει την πρόκληση. Όσο πιο μεγάλη η υπομονή και η ανεκτικότητα, τόσο πιο πολύ ο μηχανισμός της ταύτισης του θεατή φουντώνει και αναζητά “δικαίωση” με όποιον τρόπο. Έρχεται, λοιπόν, η ώρα που ο καινούργιος μικρόσωμος αποδεικνύεται καταρχήν πιο ετοιμόλογος αλλά και πιο γρήγορος, πιο επιδέξιος (σε περιπτώσεις και με γνώσεις πολεμικών τεχνών) και νικάει τους αντιπάλους. Ικανοποιείται έτσι ο μηχανισμός της ταύτισης του θεατή και είναι πλέον δεδομένο πως ο σκηνοθέτης έχει καταφέρει ο θεατής του να παρακολουθήσει το υπόλοιπο της ταινίας σαν φανατικός οπαδός του πρωταγωνιστή. Όταν σβήνουν τα φώτα της προβολής της ταινίας και στο βαθμό που μπορεί ο θεατής να απαλλαγεί από το μηχανισμό της ταύτισης

όπου τον είχε χώσει ο σκηνοθέτης, ίσως μπορέσει να σκεφτεί νηφάλια πως στην αληθινή ζωή τέτοια ωμή, ξεκάθαρα απρόκλητη επίθεση είναι μάλλον σπάνια περίπτωση. Συμβαίνει σε μάλλον ιδιαίτερα ακραίες καταστάσεις, χώρια ότι και τέτοια ψυχραιμία και τέτοιες υψηλού επιπέδου δεξιότητες είναι μάλλον απίθανες για τον ανήλικο ήρωά του. Αυτά συμβαίνουν στις ταινίες, σε έναν εικονικό κόσμο. Η πραγματική ζωή είναι πιο πολύπλοκη. Οι σχέσεις μεταξύ των ανθρώπων, και ιδιαίτερα των παιδιών σε σχολική ηλικία, δεν είναι καρικατούρες για να διακρίνεις με σαφήνεια το “δίκαιο” και το “άδικο”, και μάλιστα να φτάσεις με ήσυχη συνείδηση να απαιτείς την τιμωρία, και πολύ περισσότερο σαν ποινικό αδίκημα.

λοκληρώνουμε σ’ αυτό το φύλλο τη δημοσίευση των παρεμβάσεων των ομιλητών που πήραν μέρος στην ημερίδα του ΚΣ της ΚΝΕ που έγινε στις 27 Μάρτη στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, με θέμα “Σχολικός εκφοβισμός: Μύθοι και πραγματικότητα”. Η ημερίδα αυτή αποτέλεσε μία συμβολή στη συζήτηση γύρω από το φαινόμενο του bullying ή “σχολικού εκφοβισμού”, που ενδιαφέρει και απασχολεί μαθητές, γονείς, εκπαιδευτικούς και ανθρώπους που ασχολούνται με τη διαπαιδαγώγηση των νέων. Ακολουθεί η θεματική εισήγηση του Παύλου Αλέπη, στελέχους του ΚΚΕ, με θέμα “Στερεότυπα και αλήθειες”.

Τέτοια ευκολία επέδειξαν φυσικά οι χρυσαυγίτες, που σε ανακοίνωσή τους ζήτησαν “να εισαχθεί το αίτημα της ποινικοποίησης του bullying, ακόμα και σε περιπτώσεις που οι θύτες είναι ανήλικοι”. Φυσικά, δεν περίμενε κανείς τίποτα άλλο από ναζιστές - εγκληματίες και τους πιθανότερους ενόχους ξεκάθαρου εκφοβισμού, όπως τον περιγράφουν τα εγχειρίδια. Δεν θα πούμε εδώ τίποτα άλλο γι’ αυτούς, αφού είναι σε αυτόν τον τομέα μια κατηγορία από μόνοι τους και για άλλη μια φορά εφαρμόζουν το “φωνάζει ο κλέφτης για να φοβηθεί ο νοικοκύρης”. Στην πραγματική ζωή, εκεί που ζουν, μορφώνονται, παίζουν, κοινωνικοποιούνται τα παιδιά, τα όρια του τι είναι παιχνίδι, τι παραβατικότητα, τι απρόκλητος εκφοβισμός, ποιος

“θύτης” και ποιος “θύμα” είναι ιδιαίτερα σύνθετα και δεν επιτρέπουν την επικίνδυνη ασάφεια που σκορπούν τον τελευταίο καιρό με τις υπερβολές τους τα αστικά ΜΜΕ και κάποιες ΜΚΟ αλλά και κυβερνητικά στελέχη. Για παράδειγμα, ακούστηκε σε διάρκεια ποδοσφαιρικής αναμετάδοσης πως “η σχολική βία έχει εξελιχτεί σε μάστιγα τα τελευταία χρόνια”. Ίσως δεν φταίει ο συγκεκριμένος σχολιαστής για την αμετροέπειά του, γιατί προφανώς είναι κι αυτός θύμα των υπερβολών των συναδέλφων του από τις άλλες τις λεγόμενες ενημερωτικές εκπομπές, που αδίσταχτοι, μπροστά στη θεαματικότητα ή και σε άλλα κίνητρα, αντί να αντανακλούν, διαμορφώνουν πραγματικότητα, ανεξάρτητα από τις συνέπειες στην κοινωνική συνείδηση και σε ανήλικα παιδιά.

Σε αρκετές ταινίες του Χόλιγουντ, ιδιαίτερα σε εκείνες που χαρακτηρίζονται «ταινίες δράσης», έχει επιβληθεί ένα στερεότυπο, για να ενεργοποιεί το μηχανισμό της ταύτισης του θεατή. Συνήθως, ο καινούργιος μαθητής, που τυγχάνει να είναι και ο πιο μικρόσωμος, δέχεται εντελώς απρόκλητα επιθέσεις από τους παλιούς. Έρχεται, λοιπόν, η ώρα που ο καινούριος μικρόσωμος αποδεικνύεται καταρχήν πιο ετοιμόλογος αλλά και πιο γρήγορος, πιο επιδέξιος (σε περιπτώσεις και με γνώσεις πολεμικών τεχνών) και νικάει τους αντιπάλους. Αυτά συμβαίνουν στις ταινίες, σε έναν εικονικό κόσμο. Η πραγματική ζωή είναι πιο πολύπλοκη. Οι σχέσεις μεταξύ των ανθρώπων, και ιδιαίτερα των παιδιών σε σχολική ηλικία, δεν είναι καρικατούρες για να διακρίνεις με σαφήνεια το «δίκαιο» και το «άδικο», και μάλιστα να φτάσεις με ήσυχη συνείδηση να απαιτείς την τιμωρία, και πολύ περισσότερο σαν ποινικό αδίκημα.


Οδηγητής ϐ Ιούλης - Αύγουστος 2015

Προβλήματα στον ορισμό του φαινομένου Ο ίδιος ο όρος του σχολικού εκφοβισμού είναι πολύ καινούργιος συγκριτικά. Η πρώτη επίσημη έρευνα ήταν στη Νορβηγία το 1978 και η πρώτη χρήση του όρου έγινε το 1987 σε επιστημονικά περιοδικά. Ακόμα διατυπώνεται και επαναδιατυπώνεται και κανείς θα παρατηρήσει σημαντικές διαφορές στο πώς τον ορίζουν οι διαφορετικές επιστήμες που επιχειρούν να τον προσεγγίσουν για να τον μελετήσουν. Σ’ αυτή την προσπάθεια παρεμβαίνουν και οι διαφορετικές σκοπιμότητες έτσι που ο καθένας “ανοίγει το βαγγέλιo στα μέτρα του” ή κατασκευάζει “μέτρα” για τους άλλους. Με βάση αυτές τις ποικίλες διατυπώσεις θα προσπαθήσουμε να προβάλουμε μερικά από τα προβλήματα ορισμού του και, το κυριότερο, να διακρίνουμε, στο βαθμό που είναι δυνατό, τις πραγματικές διαστάσεις του φαινομένου, γιατί αν πάρουμε στα σοβαρά τον τρόπο που το μεταχειρίζονται τα ΜΜΕ... δεν γλιτώνει κανένας μας που έχει φοιτήσει σε σχολείο. Όλοι μας θα μπορούσαμε να ισχυριστούμε πως βρεθήκαμε κατά καιρούς στη θέση του “θύματος” ή του “θύτη”. Είναι όμως έτσι τα πράγματα; Ήδη στην περιγραφή του κινηματογραφικού στερεότυπου αναφέραμε μία από τις προϋποθέσεις που βάζουν οι ερευνητές του φαινομένου. Την εντελώς ΑΠΡΟΚΛΗΤΗ ΕΠΙΘΕΣΗ. Τώρα, επίσης, καθόλου αθώα από μερικούς, όχι όλους είναι αλήθεια, χρησιμοποιείται ο όρος “νεανική παραβατικότητα”. Ένας όρος ολίγον κοινωνιολογικός, ολίγον νομικός, ολίγον απ’ όλα για να μπορεί με πολλή σχετικότητα και ασάφεια να πιάνει όσο γίνεται περισσότερες περιπτώσεις και, κατά την ανάγκη, να δημιουργεί και να πολλαπλασιάζει ανασφάλειες, φόβους και ενοχές, που φτά-

νουν σε περιπτώσεις μέχρι και την αναζήτηση να μπει και η αστυνομία στη σχολική ζωή από την μπροστινή πόρτα. Διαβάζουμε πως σχεδιάζουν τέτοιες επιτροπές. Δεν ξέρουμε αν αληθεύει. Ελπίζουμε να μην αποδειχτεί πως κάποιοι βιάζονται να πιάσουν την γκλίτσα και μετά να αναζητήσουν τα πρόβατα, κι αν δεν υπάρχουν μεταξύ τους “παραβάτες” να τους κατασκευάσουν. Άλλωστε, την “παραβατικότητα” όποιος πάει γυρεύοντας και την ψάχνει τη βρίσκει παντού, αφού όλες οι μελέτες αποδεικνύουν πως ο κοινωνικός άνθρωπος στη διάρκεια μιας κανονικής του μέρας πέφτει σε δεκάδες παραπτώματα της λεγόμενης παραβατικότητας, που όμως δεν έχουν καμιά συνέπεια αφού είναι τόσο ασήμαντα που κανένας δεν ασχολείται μαζί τους, είτε δεν συμπίπτουν με μια ιδιαίτερη καμπάνια ενάντια σε κάποιο συγκεκριμένο είδος παραβατικότητας. Χώρια ότι έχουν και ιστορικό περιεχόμενο. Για παράδειγμα, λίγα μόλις χρόνια πριν, το κάπνισμα στους πιο πολλούς εσωτερικούς χώρους δεν νοούνταν ως παράβαση. Αυτός ο προβληματισμός σε καμία περίπτωση δεν αποκλείει μορφές νεανικής εγκληματικής δραστηριότητας. Για παράδειγμα, μια νεανική εγκληματικότητα, που ίσως να αναπτύσσεται τα τελευταία χρόνια, αφορά τη διάδοση των ναρκωτικών, για την οποία δεν είναι καθόλου αθώοι οι μηχανισμοί του συστήματος.

Για την παρέμβαση του ενήλικα Άλλο πρόβλημα στο να οριστεί με σαφήνεια ο σχολικός εκφοβισμός είναι τα όρια μεταξύ του αθώου παιχνιδιού, που περιέχει και το πείραγμα ή ακόμα και κάποια σωματική επαφή. Η απάντηση των εγχειριδίων είναι ότι αυτά τα όρια βρίσκονται στη ΔΙΑΡΚΕΙΑ και την ΕΝΤΑΣΗ. Ο καθένας αντιλαμβάνεται

πως είναι ιδιαίτερα δύσκολο να υπάρχει “πειραγμόμετρο” που να μετρήσει με σιγουριά κατά περίπτωση τη “διάρκεια” και την “ένταση”. Υπάρχουν, για παράδειγμα, περιπτώσεις που τα παιδιά, οι νέοι άνθρωποι λειτουργούν στα παιχνίδια τους ή τα πειράγματά τους σε εντελώς διαφορετική πολιτισμική σφαίρα απ’ ό,τι οι ενήλικοι. Αυτό μπορεί να σημαίνει διαφορετικό λόγο, αλλιώτικη επικοινωνία, άλλο μήκος κύματος και σ’ αυτή την περίπτωση η χωρίς περίσκεψη παρέμβαση από τον “άλλο κόσμο” των ενηλίκων μπορεί σε διαβάθμιση να είναι από περιττή έως και βλαβερή. Αυτός ο προβληματισμός καθόλου δε σημαίνει ότι ο ενήλικας γονέας ή εκπαιδευτικός “σταυρώνει τα χέρια” και παρακολουθεί από μακριά τα τεκταινόμενα. Ίσα ίσα, το αντίθετο, ο προβληματισμός διατυπώνει την ανάγκη της πιο σοβαρής, με γνώση και εμπειρία, παρακολούθησης σε διαρκή επικοινωνία με τον κόσμο των νέων, έτσι που η όποια παρέμβαση να γίνεται όταν χρειάζεται πραγματικά και να είναι ουσιαστική και αποτελεσματική. Αλλιώς μπορεί να μην υπάρχει “θύμα” κι αυτός να το βλέπει, να υπάρχει “θύμα” και να το βλέπει σαν τον “θύτη”, μπορεί και να τα ισοπεδώνει όλα και να βλέπει και τους δύο σαν “θύτες”. Σ’ αυτό το πλαίσιο χρειάζονται ιδιαίτερη προσοχή και καμπάνιες με συνθήματα τύπου: “Μίλα...”, όπως αυτή που βλέπουμε να εξελίσσεται αυτές τις μέρες. Ο ανήλικος που θα μιλήσει δεν είναι σίγουρο πως είναι και ο αντικειμενικός μάρτυρας του τι πραγματικά του συμβαίνει. Τα αυτιά του ενήλικα οφείλουν να είναι ιδιαίτερα “γυμνασμένα” ώστε να διακρίνουν την αλήθεια από τη μια και να κρίνουν αν χρειάζεται και τι είδους παρέμβαση. Αλλιώς ένας από τους κινδύνους, για παράδειγμα, είναι να διαπαιδαγωγεί μελλοντικό τύπο της ανάθεσης. Εκείνου που όλα του τα προβλήματα τα αναθέτει σε άλλους. Στον γονέα και τον δάσκαλο όταν είναι παιδί, στον εργοδότη, στην κυβέρνηση ή ακόμα και στο κίνημα χωρίς τη δική του συμμετοχή αργότερα. Φτάνει να κάνουν άλλοι τη δουλειά γι’ αυτόν. Και αυτή είναι ίσως η πιο απλή εκδοχή μιας τέτοιας λαθεμένης παιδαγωγικά παρέμβασης. Ένα άλλο πρόβλημα που χρήζει ιδιαίτερα επιδέξιας μεταχείρισης, μπορεί να είναι το γεγονός το παιχνίδι - πείραγμα να παίζει το ρόλο μιας πρώιμης θετικής κοινωνικής παρακολούθησης, που παρεμβαίνει ασυνείδητα με

29

τον μοναδικό τρόπο που έχουν τα παιδιά στη διάθεσή τους. Όλες οι “διαφορετικότητες” δεν είναι από ορισμού τους και αρετές. Υπάρχουν και ελαττώματα, που φυσικά δεν μπορούν ίσως να γίνουν καθαρά ευδιάκριτα από τα παιδιά, αλλά μπορεί να τα διαισθανθούν. Κάτι τους ενοχλεί και το εκφράζουν μέσα από το παιχνίδι - πείραγμα. Ένα τέτοιο μπορεί, για παράδειγμα, να είναι η αλαζονεία και εκεί, αντί να ενθαρρυνθεί η προστασία μιας κακής, στρεβλωμένης, “ατομικότητας”, που ίσως έβγαλε στην επιφάνεια το παιχνίδι σαν πρώιμη κοινωνική παρακολούθηση, να πρέπει αντίθετα, με παιδαγωγική τέχνη να αντιμετωπιστεί, χωρίς από την άλλη να ενθαρρυνθεί η συνέχεια του πειράγματος. Τα παιδιά παίζουν όπως έπαιζαν τα παιδιά όλου του κόσμου σε όλες τις εποχές και σε όλες τις συνθήκες και αλίμονο αν το διακόψουν. Θα διακοπεί η κοινωνικοποίησή τους και θα μπουν στους δοκιμαστικούς σωλήνες του “πολιτικά ορθού”, που κι αυτό σαν όρος έχει ιστορικότητα και διαφορετικό περιεχόμενο κατά περίπτωση. Είναι υποχρέωση του ενήλικα να σκύψει προσεκτικά να παρατηρήσει και να υποδείξει, αν χρειάζεται, το πραγματικά δίκαιο σε ηλικίες που η συναίσθησή του ακόμα δεν είναι δυνατόν να υπάρχει. Ακόμα και όταν το παιχνίδι - πείραγμα έχει πάρει κάποια ένταση και έχει επίσης κάποια διάρκεια (είπαμε πως υπάρχει πρόβλημα να καθοριστεί το όριο) δεν πρέπει να μας φεύγει από το μυαλό πως τόσο ο “θύτης” όσο και το “θύμα” είναι από διαφορετικούς ρόλους θύματα του νοσηρού απάνθρωπου κοινωνικού συστήματος. Αντανακλούν την κοινωνία του αχαλίνωτου κυνηγητού του κέρδους. Εκεί που επιτρέπονται τα πάντα και οι κανόνες και οι νομοθεσίες φτιάχνονται για να εξασφαλίσουν την ομαλή διαιώνιση της νόμιμης ληστείας. Άρα, ακόμα και σ’ αυτές τις περιπτώσεις, εξαιρώντας φυσικά τις φανερά πολύ ακραίες καταστάσεις, η παιδαγωγική αντιμετώπιση οφείλει να τους βγάζει από τη λογική επικράτησης του ισχυρότερου από τη μια, αλλά ταυτόχρονα να αφαιρεί και από τους δύο τους ρόλους του “θύματος” και του “θύτη”. Αλλιώς ενεργοποιείται ο νόμος της κοινωνικής ψυχολογίας “βλέπω τον εαυτό μου, όπως με βλέπουν οι άλλοι”, υιοθετώ το ρόλο για πάντα και κατά περίπτωση τον εναλλάσσω με τον αντίθετό του.

 Οι σχέσεις μεταξύ των ανθρώπων, και ιδιαίτερα των παιδιών σε σχολική ηλικία, δεν είναι καρικατούρες για να διακρίνεις με σαφήνεια το “δίκαιο” και το “άδικο”, και μάλιστα να φτάσεις με ήσυχη συνείδηση να απαιτείς την τιμωρία, και πολύ περισσότερο σαν ποινικό αδίκημα


30 Το φαινόμενο του εκφοβισμού δεν έχει τις διαστάσεις που επιχειρούν να του δώσουν Τώρα, τέλος, για να είμαστε δίκαιοι με τις διατυπώσεις των εγχειριδίων, κάνουν διαχωρισμό ανάμεσα στην ενδοσχολική βία και το σχολικό εκφοβισμό. Λένε, για παράδειγμα, πως η ενδοσχολική βία συμβαίνει ανάμεσα σε σχεδόν ισότιμα μέλη, προκύπτει μάλλον τυχαία και πηγάζει στο παιχνίδι κυριαρχίας. Από την άλλη ο εκφοβισμός προϋποθέτει σαφή ΥΠΕΡΟΧΗ του θύτη, έχει σκοπό να προκαλέσει ΦΟΒΟ, που έχει ως συνέπεια τον ΠΟΝΟ ή την ΨΥΧΙΚΗ ΑΝΑΣΤΑΤΩΣΗ. Προσοχή τώρα: Είπαμε από την αρχή πως η επίθεση πρέπει να είναι εντελώς ΑΠΡΟΚΛΗΤΗ, να έχει ΔΙΑΡΚΕΙΑ και ΕΝΤΑΣΗ και τώρα λέμε ότι προϋποθέτει ΥΠΕΡΟΧΗ του θύτη, με σκοπό να προκαλέσει ΦΟΒΟ με συνέπεια τον πόνο ή την ψυχική αναστάτωση. Είναι κανένας που πιστεύει πως η σύμπτωση αυτών των προϋποθέσεων είναι συνηθισμένη υπόθεση; Δεν είναι φανερό πως μιλάμε για ιδιαίτερα ακραίες καταστάσεις και όχι τόσο συνηθισμένες; Τι είναι ο κόσμος των παιδιών; Κόσμος τεράτων επιστημονικής φαντασίας; Με αυτές τις δυσκολίες δεδομένες, ο ίδιος ο σημερινός υπουργός Δημόσιας Τάξης, προφανώς για να προφυλαχτεί, όταν άρχισαν να τρέχουν τον τελευταίο καιρό οι προτάσεις της ποινικοποίησης και οι διατυπώσεις καινούργιων νόμων, είπε σε συνεντεύξεις του: “Το bullying έχει μια δική του λογική. Όχι με τις προσωπικές σχέσεις δύο παιδιών που παίζουν, αλλά πρώτα πρέπει να το ορίσουμε. Τι εννοούμε με αυτό. Γι’ αυτό έχω επιφυλάξεις για τη νομοθετική ρύθμιση, γιατί μιλάμε για παιδιά 11 - 16 ετών. Θα βάλεις φυλακή τον μαθητή; - όχι αυτόν βέβαια που άσκησε θανατηφόρα πίεση”. Ο ίδιος επίσης, αρθρογραφώντας πρόσφατα, έγραψε: “Πρέπει όμως προηγουμένως να ξεχωρίσουμε μύθους και πραγματικότητες στο πεδίο της σχολικής βίας, δηλαδή να την ορίσουμε επακριβώς, να προσδιορίσουμε την περιρρέουσα κουλτούρα, να την αποδεσμεύσουμε από

τις τηλεοπτικές αναπαραστάσεις”. Και παρακάτω επίσης γράφει: “Τα ΜΜΕ -παρασυρμένα ίσως από τα αντιφατικά και ελλιπή στοιχεία των ερευνών- επιμένουν ότι η βία ενδημεί στα σχολεία (δραματοποιώντας μεμονωμένα γεγονότα και μεγεθύνοντας ποσοτικά δεδομένα). Για πολλούς ο εκφοβισμός έχει αναχθεί σε φαινόμενο υψηλής επικινδυνότητας με συνέπεια έναν (κατασκευασμένο) ηθικό πανικό”. Είναι σίγουρο λοιπόν πως το φαινόμενο του “σχολικού εκφοβισμού” δεν έχει τις διαστάσεις που επιχειρεί να του αποδώσει μια κατασκευασμένη επικαιρότητα από τα αστικά ΜΜΕ, τις διάφορες ΜΚΟ, δημόσια πρόσωπα και ανθρώπους του θεάματος. Ίσα ίσα, αυτή η κατασκευασμένη επικαιρότητα υπάρχει κίνδυνος να το φουσκώσει και τότε να του δώσει τις διαστάσεις που του λείπουν. `Η ακόμα χειρότερα, η κατασκευασμένη επικαιρότητα να δημιουργήσει τέτοια φοβικά αντανακλαστικά στην κοινωνία που να φτάσει να απαιτεί “αστυνόμευση” ή άλλα, ανάλογα επικίνδυνα για τη διαπαιδαγώγηση, μέτρα στα σχολεία. Μπορεί και να μην είναι αυτός ο στόχος εκείνων που ίσως με τον πιο επιπόλαιο τρόπο συμβάλλουν στο να φουσκώνει υπερβολικά ένα κοινωνικό φαινόμενο. Όμως έτσι λειτουργεί το σύστημα. Αυτά έχει από τη φύση της η κοινωνία του ανταγωνισμού. Ο καθένας με διαφορετικό κίνητρο, χωρίς να μπορεί να διακρίνει πιο πέρα από το πολύ δικό του βραχυπρόθεσμο συμφέρον, φουσκώνει το επικίνδυνο μπαλόνι που μπορεί να σκάσει και απάνω του. Τα ΜΜΕ για να εξασφαλίσουν τηλεθέαση ή ακροαματικότητα, να νικήσουν με την υπερβολή το διπλανό ΜΜΕ, που παίζει το ίδιο θέμα. Οι ΜΚΟ για να δικαιολογήσουν την ύπαρξή τους. Τα δημόσια πρόσωπα και οι άνθρωποι του θεάματος για να εξασφαλίσουν κάποια παραπάνω δευτερόλεπτα δημοσιότητας... Όλοι μαζί μαγκωμένοι στα γρανάζια του ανταγωνισμού, ίσως χωρίς αυτή σώνει και καλά τη στόχευση, σπρώχνουν στα ίδια γρανάζια την κοινωνία και αν αφεθούν ανενόχλητοι υπάρχει κίνδυνος να δημιουργούν από τα παιδιά τα θύματα του μέλλοντος.

Έ

χοντας περάσει στην τελική φάση του 2ου Πανελλαδικού Διαγωνισμού συλλογικών ερευνητικών εργασιών της ΚΝΕ και του «Οδηγητή», οι ερευνητικές ομάδες των μαθητών παρουσίασαν τις εργασίες τους σε εκδηλώσεις που πραγματοποιήθηκαν σε όλη την Ελλάδα. Εκεί αναδείχθηκε όλη η δουλειά και το μεράκι που έβαλαν οι μαθητές τους προηγούμενους μήνες να ασχοληθούν με θέματα που τους απασχολούν, αξιοποιώντας πολύμορφους τρόπους. Παράλληλα, οι μαθητές γνωρίστηκαν μεταξύ τους, αντάλλαξαν σκέψεις και ιδέες. Άλλωστε, ο πανελλαδικός διαγωνισμός της ΚΝΕ και του «Οδηγητή» αποτελεί μια απάντηση, μια πραγματική διέξοδος «έξω από τα όρια» των αξιών που προβάλλει το σημερινό σχολείο, αυτά του ανταγωνισμού, των διακρίσεων, της μόρφωσης ανάλογα με την τσέπη μας. Οι εκδηλώσεις περιλάμβαναν παρουσίαση των εργασιών από τις μαθητικές ομάδες και στο τέλος ψηφοφορία, από τους ίδιους τους μαθητές, για την καλύτερη, ανά θέμα, εργασία, ώστε να προκριθεί στην τελική φάση, που είναι η αξιολόγησή της από την κριτική επιτροπή και η διεκδίκηση της πρωτιάς, με βραβείο την παρουσίασή τους στο 41ο Φεστιβάλ ΚΝΕ-Οδηγητή στην Αθήνα.

Οι νικητές που εκλέχτηκαν από τις ψηφοφορίες των μαθητών είναι:

Α. Ναρκωτικά: Είναι ελευθερία να ψάχνεις τη φυγή; • 26ο Γυμνάσιο και 14ο, 9ο Δημοτικό Αθήνας (Μαράσλειο) • Μουσικό Σχολείο Ιωαννίνων • Γυμνάσια Αλεξανδρούπολης • Γυμνάσια Κομοτηνής • 1ο ΓΕΛ Κοζάνης • Λύκεια Λειβαδιάς • ΓΕΛ Άμφισσας-Γραβιάς • Σπερχειάδα-Λαμία • Λίμνη-Αιδηψός • ΕΠΑΛ Άργους • Μαθητές Τρίπολης • Γυμνάσια Καινούργιου • ΕΠΑΛ Κουκούλι • Μαθητές στο Μοναχό • 18ο ΓΕΛ Θεσσαλονίκης • Γυμνάσιο-Λύκειο Μαλίων, ΕΠΑΛ Νεάπολης και Γυμνάσιο Χερσονήσου • Μαθητές Αγ. Νικολάου Κρήτης • 4ο ΕΠΑΛ Λάρισας • ΕΠΑΛ Νέας Ιωνίας Βόλου • 6ο και 8ο ΓΕΛ Τρικάλων

Β. Εμπνεόμαστε από την ποίηση και τη λογοτεχνία.

Το τελευταίο διάστημα έχουμε γίνει μάρτυρες ενός καταιγισμού από δημοσιεύματα σχετικά με το λεγόμενο “bullying”. Κάτω από αυτό τον τίτλο τσουβαλιάζουν συνήθως διαφορετικά μεταξύ τους πράγματα, ενώ το υπαρκτό αυτό πρόβλημα αξιοποιείται και για να ενταθεί η καταστολή και ο αυταρχισμός στα σχολεία.

• Μουσικό σχολείο Ιλίου • 2ο Λύκειο Πρέβεζας- Ομάδα «Βλαδίμηρος Μαγιακόφσκι» • 1ο ΕΠΑΛ Ροδόπης • 1ο ΓΕΛ Ξανθής • Γυμνάσια Λειβαδιάς • Γυμνάσια και Λύκεια Κορίνθου

• • • • • • • • •

5ο Γυμνάσιο Καλαμάτας Λύκεια Βόρειας Πάτρας 2ο ΓΑΤ Άνω Τούμπας 1ο και 2ο ΓΕΛ Ηρακλείου Μαθητές από το Τύρναβο Λάρισας Γυμνάσιο και Λύκειο Ελασσόνας ΓΕΛ Αγρίας Βόλου 1ο Λύκειο Τρικάλων Μαθητές Σάμου

Γ. Ο τόπος μου, από το χτες στο σήμερα. • • • • • • •

14ο και 6ο Γυμνάσιο Αθήνας Γυμνάσια Ιωαννίνων 2ο ΕΠΑΛ Ροδόπης 2ο Γυμνάσιο και 1ο ΕΠΑΛ Σπάρτης 4ο ΓΕΛ Αγρινίου Μαθητές Νεάπολης Θεσσαλονίκης Γυμνάσιο Αρκαλοχωρίου και Λύκειο Καστελιού • Ικαριωτάκια (Ικαρία)

Δ. Η «μαγεία» της επιστήμης και της τεχνολογίας. • • • •

Ομάδα Κέρκυρας Σκάλα Λακωνίας 3ο ΓΕΛ Πατρών Διαπολιτισμικό Γυμνάσιο Θεσσαλονίκης • Πειραματικό ΓΕΛ Ηρακλείου και 7ο ΓΕΛ Ηρακλείου • 2ο ΓΕΛ- Ιδιωτικό Ράπτου Λάρισας • 1ο Λύκειο και Γυμνάσιο Κρεμαστής Ρόδου

Νικητές θα αναδειχθούν το επόμενο διάστημα στα Χανιά, το Ρέθυμνο και τη Ρόδο.


Οδηγητής ϐ Ιούλης - Αύγουστος 2015

31

«Οι εργάτες έχουν γράψει στη γαλάζια τους φόρμα τ’ όνομά σου, Σωτηρία, οι οικοδόμοι στις ψηλές σκαλωσιές τραγουδούν τ’ όνομά σου, Σωτηρία…»

Φ

έτος συμπληρώνονται 25 χρόνια από τη δολοφονία της Σωτηρίας Βασιλακοπούλου. Ήταν στις 28 Ιούλη του 1980 όταν η μεγαλοεργοδοσία της ΕΤΜΑ δολοφόνησε έξω από την πύλη του εργοστασίου τη συντρόφισσα και φοιτήτρια της Παντείου, Σωτηρία Βασιλακοπούλου. Ο “Ριζοσπάστης” έγραφε την επόμενη μέρα: «Στυγερό έγκλημα διαπράχτηκε χτες το μεσημέρι στην Αθήνα από μπράβους του μονοπωλίου ΕΤΜΑ. Η φοιτήτρια της Παντείου Σωτηρία Βασιλακοπούλου, μέλος της ΚΝΕ, έπεσε νεκρή ύστερα από προμελετημένη επίθεση του Μάριου Χαρίτου(…). Είναι γνωστός τραμπούκος και προστατευόμενος της εργοδοσίας της ΕΤΜΑ». Το παράδειγμα της Σωτηρίας παραμένει επίκαιρο, ζωντανό. Η θυσία της εμπνέει και οδηγεί τους αγώνες του σήμερα, τους νέους κομμουνιστές, τους νέους αγωνιστές.

Η δολοφονία... Μια μέρα πριν το πανεργατικό συλλαλητήριο στην Αθήνα οι Κομματικές και Κνίτικες Οργανώσεις “οργώνουν” εργοστάσια, σχολές και γειτονιές. Έτσι, το μεσημέρι της 28ης Ιούλη μέλη της Οργάνωσης Σπουδάζουσας της ΚΝΕ και της Αχτίδας ΑΕΙ της ΚΟΑ του ΚΚΕ συγκεντρώνονται έξω από το κάτεργο της ΕΤΜΑ για να μοιράσουν προκηρύξεις του ΚΚΕ. Η εργοδοσία όμως είχε διαφορετική άποψη. «Να μην πάρουν οι εργάτες προκηρύξεις του ΚΚΕ. Για κανέναν λόγο…» Στον περίβολο του εργοστασίου είχε ήδη κάνει την εμφάνισή της η αστυνομία. Γύρω στις 2 το μεσημέρι άρχισαν να βγαίνουν από το εργοστάσιο οι πρώτοι μεμονωμένοι εργάτες, οι οποίοι παρά τις απειλές των αστυνομικών παίρνουν τις προκηρύξεις. Οι υπόλοιποι εργάτες της βάρδιας παραμένουν στον χώρο του εργοστασίου κλεισμένοι μέσα σε πούλμαν, καθώς η εργοδοσία προσπαθεί να βρει τρόπο να τους φυγαδεύσει χωρίς να έρθουν σε επαφή με τους κομμουνιστές. Η αστυνομία σε αγαστή συνεργασία με την

εργοδοσία δίνει εντολή να βγουν τα πούλμαν με ταχύτητα έξω. Τα μέλη του ΚΚΕ και της ΚΝΕ πετάνε τις προκηρύξεις μέσα από τα ανοιχτά παράθυρα των πούλμαν, ενώ παράλληλα προσπαθούν να γλιτώσουν από την τρελή τους πορεία. Σε μια τέτοια προσπάθεια χτυπήθηκε η Σωτηρία. Ο οδηγός Μάριος Χαρίτος, παρά τις φωνές της ίδιας και των συντρόφων της, δε φρέναρε, τη χτύπησε και εκείνη έπεσε κάτω. Στη συνέχεια ο οδηγός γκάζωσε και με τις πίσω ρόδες του λεωφορείου πέρασε πάνω από το σώμα της Σωτηρίας. Είναι χαρακτηριστικά τα λόγια μιας εργάτριας λίγες ώρες μετά τη δολοφονία: «Η Σωτηρία ήταν δικό μας σπλάχνο…Τη φάγανε και είχαν όλους εμάς στο νου τους…»

Η προσπάθεια συγκάλυψης Η αστυνομία μαζί με τα τσιράκια της εργοδοσίας και σε απόλυτη συνεννόηση μαζί της, προσπαθεί να κουκουλώσει το έγκλημα. Ο υπεύθυνος του γραφείου κίνησης της ΕΤΜΑ χλευάζει τη νεκρή Σωτηρία λέγοντας: «Σκοτώθηκε. Ε και λοιπόν, τι έγινε;» Στο μεταξύ

οι διαμαρτυρίες των μελών του ΚΚΕ και της ΚΝΕ αναγκάζουν την αστυνομία να καταδιώξει το λεωφορείο. Ο υπαστυνόμος μόλις πλησιάζει τον οδηγό του λέει: «Φύγε γρήγορα, αυτά συμβαίνουν!». Οι σύντροφοι της Σωτηρίας όμως δεν το αφήνουν να περάσει έτσι. Φτιάχνουν ανθρώπινη αλυσίδα εμποδίζοντας το λεωφορείο να φύγει. Το ασθενοφόρο φτάνει τελικά μετά από 20 λεπτά και η αστυνομία δε διακόπτει καν την κυκλοφορία. Από την πρώτη στιγμή γίνεται προσπάθεια να παρουσιαστεί η εν ψυχρώ δολοφονία της συντρόφισσας Σωτηρίας ως “τροχαίο”. Τα αστικά μέσα καταγράφουν την είδηση της δολοφονίας στο άθροισμα των 11 νεκρών… στα τροχαία του Σαββατοκύριακου. Η “Καθημερινή” γράφει την επόμενη μέρα: «Σοβαρά επεισόδια απειληθήκαν εξ αφορμής ενός θανατηφόρου τροχαίου» και η “Βραδυνή” αντίστοιχα «Το δυστύχημα αυτό προσπαθούν να το εκμεταλλευτούν οι κομμουνισταί, χαρακτηρίζοντάς το ως… δολοφονία». Την ίδια εκδοχή περί “τροχαίου” υιοθέτησε και η “ανεξάρτητη” δικαιοσύνη λίγες μέρες αργότερα. Ο εισαγγελέας άσκησε ποινική δίωξη κατά του οδηγού του λεωφορείου για ανθρωποκτονία εξ αμελείας. Στους ηθικούς αυτουργούς του εγκλήματος δεν ασκήθηκε ποτέ καμία δίωξη!

“ Όχι άλλο αίμα για την εργοδοσία”

«Ωρύεται η άρχουσα τάξη: “Φοιτητές και εργάτες μαζί; Μαζί!!” Ανήκουστό, περίεργο. Και η “σταδιοδρομία” τους; Οι “ακαδημαϊκοί τίτλοι” τους; Η “θέση” και το “χρέος” στην (αστική) κοινωνία; Πρέπει να χωρίσουν. Με κάθε τρόπο. Γιατί; Η άρχουσα τάξη καταλαβαίνει τον κίνδυνο. Γιατί τα ιδανικά της εργατικής τάξης είναι το μέλλον. Γιατί μαζί με την εργατική τάξη αυτό το μέλλον μπορεί σίγουρα να κατακτηθεί. Με τους εργάτες, λοιπόν! Αυτός είναι ο δρόμος του φοιτητικού κινήματος! Χωρίς αναστολή, χωρίς ταλαντεύσεις.» Σημείωμα του “Ο” για την ανάγκη συμπόρευσης σπουδαστικού – εργατικού κινήματος, ανάγκη που ανέδειξε με τη θυσία της η σ. Σωτηρία (1 Αυγούστου ’80).

Μετά τη δολοφονία, χιλιάδες λαού και νεολαίας φτάνουν στο εργοστάσιο, διαδηλώνουν και αφήνουν λίγα λουλούδια στον τόπο της δολοφονίας. Στις 9 το βράδυ τα ΜΑΤ χτυπούν λυσσαλέα τους συγκεντρωμένους, προσπαθούν να εμποδίσουν τους εργάτες να έρθουν σε επαφή με τους συνδικαλιστές. Στις 10 το βράδυ ξεκινά η απεργία που έχει κηρύξει το Σωματείο Κλωστοϋφαντουργών και η Εργοστασιακή Επιτροπή της ΕΤΜΑ. Παρά τις απειλές και την τρομοκρατία της εργοδοσίας που διαλαλεί από τα μεγάφωνα «εργάτες και

Ο “Οδηγητής” που κυκλοφόρησε μετά την δολοφονία της σ. Σωτηρίας (1 Αυγούστου ’80).

εργάτριες της ΕΤΜΑ το εργοστάσιό σας (!) δεν απεργεί. Όσους σας παρασύρουν να τους αναφέρετε στη διεύθυνση…» η απεργία πετυχαίνει. Η στυγνή δολοφονία της Σωτηρίας αποδεικνύει πως το κεφάλαιο είναι αδίστακτο προκειμένου να διασφαλίσει την ανταγωνιστικότητα και την κερδοφορία του. Στην προσπάθειά του αυτή το κεφάλαιο θα βρίσκει πάντα συμπαραστάτες του τον εργοδοτικόκυβερνητικό συνδικαλισμό, “παλιό και νέο”. Όπως ακριβώς έγινε και στο εργοστάσιο της ΕΤΜΑ, όπου για να πετύχει τον έλεγχο και τη διάσπαση των εργαζομένων είχε φτιάξει πολλά σωματεία ανά ειδικότητα, όλα εργοδοτικά.

Εμπνεόμαστε από το παράδειγμα της Σωτηρίας, «θα βγούμε νικητές κι ας είναι οι θυσίες μας βαριές» Η Σωτηρία Βασιλακοπούλου δολοφονήθηκε κρατώντας προκηρύξεις του ΚΚΕ στο χέρι και μια πικέτα που έγραφε “παλέψτε μέσα από τα σωματεία για πραγματικές αυξήσεις-ΚΚΕ”. Η Σωτηρία δολοφονήθηκε γιατί αποκάλυπτε πως πίσω από τη χλιδή και τα λούσα των αφεντικών, πίσω από την περιβόητη καπιταλιστική ανάπτυξη κρύβεται η εκμετάλλευση, τα βάσανα, ο ιδρώτας και το αίμα εκατομμυρίων εργατών. Ο κάθε καπιταλιστής “καλός” ή “κακός”, “υγιής” ή “μη υγιής” το μόνο που κοιτάει είναι πώς θα αυξήσει τα κέρδη του. Γι’ αυτό και η ΕΤΜΑ, όπως και πολλές ακόμα επιχειρήσεις, έκλεισε και μεταφέρθηκε στην Κίνα πετώντας χιλιάδες εργαζόμενους στον δρόμο. Η θυσία της Σωτηρίας, όπως και χιλιάδων αγωνιστών που έδωσαν τη ζωή τους για τα δίκια της εργατικής τάξης, δεν πήγε χαμένη. Αυτές οι θυσίες είναι οι μόνες που γίνονται για να έρθουν καλύτερες μέρες για το λαό και τη νεολαία. Στον καθημερινό αγώνα ενάντια στο εκμεταλλευτικό σύστημα, για τη ζωή που μας αξίζει και δικαιούμαστε. Μ' αυτόν τον τρόπο τιμάμε τη συντρόφισσά μας Σωτηρία Βασιλακοπούλου.


32

Σχετικά με το Σύμφωνο Συμβίωσης και τη θέση του ΚΚΕ

Τ

ο προηγούμενο διάστημα άνοιξε ξανά η συζήτηση σχετικά με το Σύμφωνο Συμβίωσης (ΣΣ), με αφορμή τη δημοσίευση του σχεδίου για την τροποποίηση του ήδη υπάρχοντος νόμου για το Σύμφωνο Συμβίωσης και την επέκτασή του στα ομόφυλα ζευγάρια. Όπως αναφέρουν διάφορα δημοσιεύματα το νομοσχέδιο αναμένεται να συζητηθεί ως μέρος πολυνομοσχεδίου του Υπουργείου Δικαιοσύνης, που θα ρυθμίζει μεταξύ άλλων ζητήματα αντιρατσιστικής νομοθεσίας. Σχετικά με την θέση του ΚΚΕ τόσο για το Σύμφωνο Συμβίωσης και την τροποποίησή του, για την υιοθεσία παιδιών από ομόφυλα ζευγάρια καθώς και για την αντίληψη του ΚΚΕ για την οικογένεια, ο "Ο" συζήτησε με την Βιβή Δάγκα, υπεύθυνη του τμήματος της ΚΕ του ΚΚΕ για την Γυναικεία Ισοτιμία και Χειραφέτηση.

"Ο": Τί είναι το Σύμφωνο Συμβίωσης (ΣΣ); Βιβή Δάγκα: Το ΣΣ μεταξύ των ετερόφυλων ζευγαριών καθιερώθηκε με το νόμο 3719/2008. Παρουσιάστηκε ως ένα αστικό συμβόλαιο, πιο χαλαρό σε σχέση με το πολιτικό γάμο, κυρίως για την εξασφάλιση των δικαιωμάτων των παιδιών που γεννιούνται εντός του ΣΣ μεταξύ ενός ετερόφυλου ζευγαριού. Βέβαια, υπήρχαν πριν το 2008 νομοθετικές διατάξεις για την “εκούσια αναγνώριση τέκνου”, που αντιμετώπιζαν τα σχετικά ζητήματα γονικής μέριμνας για τα παιδιά εκτός γάμου. Σύμφωνα με το νόμο αυτό, οι “συμβιούντες”, δηλαδή το ετερόφυλο ζευγάρι που υπογράφει ΣΣ, έχει τη δυνατότητα να ρυθμίσει τα ζητήματα της γονικής μέριμνας για τα παιδιά που γεννιούνται κατά τη διάρκεια ισχύος του ΣΣ ή εντός τριακοσίων ημερών από τη λύση του ή την αναγνώριση της ακυρότητάς του. Τη γονική μέριμνα του παιδιού την έχουν και την ασκούν από κοινού οι δύο γονείς, όπως συμβαίνει και στις περιπτώσεις των τέκνων που είναι γεννημένα σε γάμο. Αντίστοιχα σε περίπτωση λύσης του συμφώνου εφαρμόζονται για τη γονική μέριμνα οι διατάξεις που ισχύουν σε περίπτωση διαζυγίου. Το ΣΣ δε συνεπάγεται δημιουργία κοινής οικογενειακής μερίδας. Επίσης ρυθμίζει τις κληρονομικές σχέσεις ανάμεσα στους "συμβιούντες". Όσον αφορά στα κληρονομικά δικαιώματα, στην περίπτωση που δεν υπάρχει διαθήκη, ο επιζών κληρονομεί περίπου το μισό του μεριδίου που αντιστοιχεί στο σύζυγο (δηλαδή το μισό από

αυτό που προβλέπεται σε περίπτωση γάμου) εκτός αν δεν υπάρχει άλλος κληρονόμος, οπότε κληρονομεί το σύνολο της περιουσίας. Το σύμφωνο λύεται εύκολα με έναν από τους παρακάτω τρόπους: α) με συμφωνία των συμβληθέντων που γίνεται αυτοπροσώπως με συμβολαιογραφικό έγγραφο, β) με μονομερή συμβολαιογραφική δήλωση που κοινοποιείται με δικαστικό επιμελητή και γ) με την τέλεση γάμου είτε μεταξύ των συμβληθέντων είτε μεταξύ ενός από αυτούς και τρίτου προσώπου. Ο άνδρας και η γυναίκα που υπογράφουν το ΣΣ -με βάση όσα ισχύουν μέχρι τώρα- δεν αντιμετωπίζονται ως σύζυγοι ως προς τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις από τα ασφαλιστικά ταμεία (ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, σύνταξη) και την εφορία.

"Ο": Ποιές είναι οι αλλαγές που προτείνονται στο νέο σχέδιο νόμου της κυβέρνησης σχετικά με το ΣΣ; ΒΔ: Στις 10/6/2015, αναρτήθηκε στην ιστοσελίδα του Υπουργείου Δικαιοσύνης το σχέδιο με βάση το οποίο προτείνεται η τροποποίηση του νόμου για το ΣΣ και η επέκτασή του στα ομόφυλα ζευγάρια. Με βάση

τα δημοσιεύματα, το νομοσχέδιο αναμένεται να μπει στη δημόσια διαβούλευση, ως μέρος πολυνομοσχεδίου του Υπουργείου Δικαιοσύνης, που θα ρυθμίζει μεταξύ άλλων ζητήματα αντιρατσιστικής νομοθεσίας. Η προτεινόμενη τροποποίηση παρουσιάστηκε ως “ένα βήμα μπροστά για τη σύγχρονη Ελλάδα”, “με αφετηρία την αρχή της ισότητας και με το βλέμμα στραμμένο στην Ευρώπη”. Με βάση τις προτεινόμενες διατάξεις, δίνεται η δυνατότητα και στα ομόφυλα ζευγάρια να συνάψουν ΣΣ. Ακόμα, επεκτείνονται στους συμβιούντες (ομόφυλα ή ετερόφυλα ζευγάρια) οι διατάξεις του αστικού κώδικα για τους συζύγους, που αφορούν κληρονομικά, εργασιακά, ασφαλιστικά, συνταξιοδοτικά δικαιώματα, το ζήτημα της διατροφής και τη συμμετοχή στα αποκτήματα. Πιο συγκεκριμένα, για την εφαρμογή των ρυθμίσεων που αφορούν στα εργασιακά, ασφαλιστικά, συνταξιοδοτικά, προβλέπεται η έκδοση Προεδρικού Διατάγματος με πρόταση του Υπουργού Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, μετά τη ψήφιση του ν/σ. Στο ισχύον ΣΣ και στην προτεινόμενη τροποποίηση του δεν περιλαμβάνεται η δυνατότητα υιοθεσίας παιδιών και Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής και από

Για την ομαλή ψυχοσωματική και κοινωνική ανάπτυξη των παιδιών είναι απαραίτητο αυτά να κατανοούν τη βιολογική σχέση άνδρα-γυναίκας που προκύπτει από τη φυσιολογία του ανθρώπου

Με τη Βιβη Δάγκα, υπεύθυνη του τμήματος της ΚΕ του ΚΚΕ για την Γυναικεία Ισοτιμία και Χειραφέτηση. τους δύο συμβιούντες. Με βάση την ισχύουσα νομοθεσία περί υιοθεσίας, υπάρχει δυνατότητα υιοθεσίας τέκνου και από ένα άτομο, εντός ή εκτός γάμου, βέβαια με αυστηρότερα κριτήρια από τις κοινωνικές υπηρεσίες. Με βάση τις προτεινόμενες διατάξεις που έχουν δοθεί στη δημοσιότητα, η τροποποίηση του νόμου για το ΣΣ προσεγγίζει τις αντίστοιχες διατάξεις για το γάμο, όπως για παράδειγμα όσον αφορά στη λύση του. Αν εφαρμοστεί χρειάζεται να περάσουν 3 μήνες για τη λύση του, ενώ στον πολιτικό γάμο με βάση όσα ισχύουν τώρα χρειάζονται 6 μήνες. Το αναφέρουμε γιατί με τις προτάσεις που δημοσιεύτηκαν δεν ισχύει πλέον ο ισχυρισμός- που είχε αξιοποιηθεί το 2008- ότι αποτελεί πιο χαλαρή μορφή αστικού συμβολαίου. Ισχυρίζονται ότι φέρνουν την τροποποίηση του νόμου για το ΣΣ γιατί πρέπει η Ελλάδα να συμμορφωθεί με την απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΔΔΑ) στην υπόθεση Βαλλιανάτος και άλλοι κατά Ελλάδας. Η Ελλάδα καταδικάστηκε γιατί με την ψήφιση του νόμου το 2008 δεν περιέλαβε τα ομόφυλα ζευγάρια και θεωρείται αρνητική διάκριση. Αν δεν είχε θεσμοθετηθεί το ΣΣ για τα ετερόφυλα ζευγάρια, δε θα υπήρχε καταδίκη της Ελλάδας.


Οδηγητής ϐ Ιούλης - Αύγουστος 2015

Η προτεινόμενη τροποποίηση του νόμου για το ΣΣ ανοίγει το δρόμο μέσω Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου ή με διαφορετικό τρόπο, για την προώθηση της υιοθεσίας και της Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής και στα ομόφυλα ζευγάρια, πάλι στη λογική της “μη διάκρισης”.

"Ο": Πως τοποθετείται το ΚΚΕ σχετικά με την κατοχύρωση δικαιωμάτων (εργασιακά, ασφαλιστικά, κ.ά.) μεταξύ ενός ομόφυλου ζευγαριού; ΒΔ: Καταρχάς το ΚΚΕ και η ΚΝΕ διαφωνούν και καταδικάζουν τις προσβλητικές συμπεριφορές σε βάρος όσων έχουν διαφορετικό σεξουαλικό προσανατολισμό και συμφωνούν πως τέτοιες ρατσιστικές επιθέσεις πρέπει να τιμωρούνται αυστηρά. Γι’ αυτό άλλωστε το ΚΚΕ συμφώνησε με την σχετική ρύθμιση στη βουλή.

στες, παλιότερα οι εργάτες ενός εργοστασίου, όμως δεν υπάρχει αντίστοιχη θεσμοθέτηση για αυτού του τύπου τη συμβίωση. Το ίδιο ισχύει και για τη σεξουαλική επιλογή και τη συμβίωση, ως ατομική επιλογή. Αλλά για να αντιστρέψουμε το ερώτημα: δηλαδή ο γάμος (ή η θεσμοθετημένη συμβίωση) είναι το μέσον για την ικανοποίηση δικαιωμάτων, όπως η κοινωνική ασφάλιση, σύνταξη κ.α.; Με βάση όσα ισχύουν στον αστικό κώδικα για τον πολιτικό γάμο διαμορφώνονται οι οικονομικοί δεσμοί μεταξύ των συζύγων, που επηρεάζουν και τη θέλησή τους για τη συνέχιση του γάμου ως συμβίωσης. Για παράδειγμα, υπάρχουν ζευγάρια που δεν παίρνουν διαζύγιο και παραμένουν για οικονομικούς λόγους σε μια σχέση που δεν τους ικανοποιεί ψυχικά, πνευματικά, σεξουαλικά. Ακόμα και στην περίπτωση που αποφασίσουν να χωρίσουν, ανάλογα και με την περίπτωση, ακολουθούν τη νομική διαδικασία (που μπορεί να φτάσει και στο δικαστήριο)

Το ΚΚΕ και η ΚΝΕ παλεύουν, και μέσα από τα σωματεία, τις λαϊκές επιτροπές, τις επιτροπές ανέργων, τους φοιτητικούς και γυναικείους συλλόγους, για να έχουν όλοι και όλες μόνιμη και σταθερή δουλειά, δωρεάν ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, κοινωνική ασφάλιση και μια σειρά άλλα δικαιώματα. Αφορούν όλη την εργατική τάξη, το λαό και τα παιδιά του, χωρίς να βάζουμε διαχωρισμούς ανάλογα με τη σεξουαλική επιλογή, το φύλο, τη φυλή, τη θρησκεία οψηφία του λαού μας στερείται την ικανοποίηση βασικών λαϊκών αναγκών και κοινωνικών δικαιωμάτων, τη στιγμή που οι ανασφάλιστοι φτάνουν τα 2,5 εκατομμύρια και τα ποσοστά ανεργίας, ειδικά στους νέους και τις νέες, χτυπάνε κόκκινο.

"Ο": Ποια είναι η τοποθέτηση του ΚΚΕ για το γάμο, την οικογένεια;

Το ΚΚΕ και η ΚΝΕ παλεύουν, και μέσα από τα σωματεία, τις λαϊκές επιτροπές, τις επιτροπές ανέργων, τους φοιτητικούς και γυναικείους συλλόγους, για να έχουν όλοι και όλες μόνιμη και σταθερή δουλειά, δωρεάν ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, κοινωνική ασφάλιση και μια σειρά άλλα δικαιώματα. Αφορούν όλη την εργατική τάξη, το λαό και τα παιδιά του, χωρίς να βάζουμε διαχωρισμούς ανάλογα με τη σεξουαλική επιλογή, το φύλο, τη φυλή, τη θρησκεία. Θεωρούμε ότι τα αιτήματα του εργατικού, λαϊκού κινήματος καλύπτουν ορισμένα από αυτά τα προβλήματα που επικαλούνται ομόφυλα ζευγάρια, π.χ. για τα φορολογικά, κοινωνικό επίδομα στους άνω των 60 ετών που δε θεμελιώνουν δικαίωμα συνταξιοδότησης. Άλλα ζητήματα π.χ. κληρονομικά μπορούν να διευθετηθούν μέσω ιδιωτικών συμφωνητικών, συμβολαιογραφικών πράξεων. Μορφές συμβίωσης μπορεί να υπάρχουν πολλές, που αποτελούν ιδιωτική υπόθεση. Για παράδειγμα, μπορεί, για οικονομικούς λόγους, να συγκατοικούν φοιτητές, μετανά-

για να διευθετήσουν θέματα επιμέλειας των παιδιών, τη διατροφή, κληρονομικά ζητήματα. Έχει προέκταση και στις περιπτώσεις ενδοοικογενειακής βίας, με σοβαρό αντίκτυπο στην ομαλή ανάπτυξη των παιδιών. Με βάση στοιχεία που δημοσιοποίησε το Κέντρο Ερευνών για Θέματα Ισότητας, 7 στις 10 γυναίκες που απευθύνθηκαν στις δομές για κακοποιημένες γυναίκες ήταν άνεργες και με παιδιά. Οι οικονομικοί όροι, μαζί με την απουσία κοινωνικών υπηρεσιών και δομών, τις δεσμεύουν να παραμείνουν σε βίαιη κοινωνική συμβίωση. Και αντίστροφα, ιδιαίτερα με βάση τις σημερινές φορολογικές διατάξεις σε περίοδο οικονομικής κρίσης υπάρχουν ζευγάρια που παίρνουν εικονικό διαζύγιο για να ενταχθούν στη ρύθμιση για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά. Στην τελική, στα πλαίσια της εκμεταλλευτικής κοινωνίας, είναι πολύ βολικός ο διαχωρισμός της κοινωνίας με βάση τα “ατομικά δικαιώματα” ή την ατομική σεξουαλική επιλογή, τη στιγμή που η πλει-

33

ΒΔ: Ο γάμος αποτελεί τη νομική έκφραση μιας κοινωνικής σχέσης που είναι η οικογένεια, κυρίως όπως διαμορφώθηκε στην καπιταλιστική κοινωνία. Περιλαμβάνει τη γονική μέριμνα (προστασία και φροντίδα των παιδιών), δηλαδή τις υποχρεώσεις και τα δικαιώματα των γονιών απέναντι στα παιδιά. Από αυτή τη βάση, παράγονται και οι υποχρεώσεις μεταξύ των συζύγων και τα κληρονομικά δικαιώματα, μέσα σε μια συμβίωση που δεν είναι απλά ατομική επιλογή, αλλά είναι μια κοινωνική σχέση που στηρίζεται δυνάμει στην αναπαραγωγή του είδους. Και λέμε δυνάμει γιατί μπορεί ένα ζευγάρι να μην κάνει παιδιά, για αντικειμενικούς ή υποκειμενικούς λόγους. Όμως ο γάμος δε σχετίζεται κυρίως με την επιλογή της συμβίωσης, αλλά κατά κύριο λόγο με τη σχέση καταρχήν των φυσικών γονέων με τα παιδιά. Με αυτή την έννοια δε χρειάζονται πολλές νομοθετικές ρυθμίσεις για την έκφραση της σύγχρονης οικογένειας. Υποστηρίζουμε τον πολιτικό γάμο, που να είναι πλήρως διαχω-

ρισμένος από τη θρησκεία. Να είναι ατομική επιλογή του ζευγαριού η θρησκευτική τελετή. Στη βάση της αντίληψής μας για την οικογένεια και την ιστορική, κοινωνική προέλευσή της, βασίζεται η διαφωνία μας στην τροποποίηση του ΣΣ και στην επέκτασή του στα ομόφυλα ζευγάρια. Η θεσμοθέτηση του ΣΣ για τα ομόφυλα ζευγάρια είναι επί της ουσίας επέκταση του θεσμού της οικογένειας και σε αυτά τα ζευγάρια. Η εμπειρία από άλλες χώρες αποδεικνύει ότι, όπου θεσμοθετήθηκε το ΣΣ ή ο γάμος ομοφυλοφίλων, άνοιξε ο δρόμος και για την υιοθεσία παιδιών. Εμείς δε συμφωνούμε σε αυτό. Αφετηρία της θέσης μας είναι η άποψη για την ολόπλευρη κοινωνική προστασία των παιδιών. Για την ομαλή ψυχοσωματική και κοινωνική ανάπτυξη των παιδιών είναι απαραίτητο αυτά να κατανοούν τη βιολογική σχέση άνδραγυναίκας που προκύπτει από τη φυσιολογία του ανθρώπου. Και στη συμβίωση ομόφυλων ζευγαριών αντικειμενικά το παιδί έχει παραποιημένη, ανορθολογική, αντίληψη αυτής της βιολογικής σχέσης. Το ανδρικό-πατρικό και το γυναικείο-μητρικό πρότυπο έχει τα δικά του χαρακτηριστικά, που πηγάζουν από τη φυσιολογία του ανθρώπινου είδους, και είναι απαραίτητα για την ομαλή ψυχοσωματική και κοινωνική ανάπτυξη του παιδιού. Ακόμα και στην περίπτωση ομόφυλου ή αμφίφυλου σεξουαλικού προσανατολισμού, η φυσιολογία αυτή δεν αλλάζει, τα βιολογικά χαρακτηριστικά παραμένουν.


34

Ντμίτρι Σοστακόβιτς: Mια μουσική ιδιοφυΐα ού του 20 αιώνα

Ο

ι Σοβιετικοί συνθέτες έχουν όλες τις ευκαιρίες να δώσουν μεγάλα έργα. Ουδέποτε υπήρξε άλλη εποχή ή άλλος τόπος, όπου ένας συνθέτης να μπορεί ήσυχος να γράψει μια σονάτα ή ένα κουαρτέτο, ξέροντας ότι είναι οικονομικά εξασφαλισμένος. Αυτό είναι αποτέλεσμα της οικοδόμησης του σοσιαλισμού στη χώρα μας, αποτέλεσμα της πολιτικής του Κόμματός μας».

«

Γνήσιο τέκνο της Οκτωβριανής Επανάστασης και της ΕΣΣΔ Μπορεί πολλοί από εμάς να μην τον γνωρίζουμε, είναι όμως ένας από τους μεγαλύτερους μουσικοσυνθέτες στην ιστορία. Μια μουσική ιδιοφυΐα που αισθητοποίησε αυτό που συντελούνταν στην ΕΣΣΔ. Έλεγε: «ο Σοβιετικός συνθέτης έχει στη διάθεσή του κυριολεκτικά αναρίθμητα προγράμματα. Υπάρχει η οικοδόμηση του κομμουνισμού, ο αγώνας για την ειρήνη, η ζωή του σοβιετικού λαού, ο ηρωισμός της δουλειάς του κ.λπ.». Οι τίτλοι των έργων του χαρακτηριστικοί για το τι τον ενέπνευσε, τι ύμνησε... Η 2η Συμφωνία του είναι για την Οκτωβριανή Επανάσταση, η 3η για την Παγκόσμια Ημέρα της Εργατιάς, η 7η για το ηρωικό Λένινγκραντ, το 8ο κουαρτέτο «αφιερωμένο στα θύματα του φασισμού και του πολέμου», η 11η για την επανάσταση του 1905 στη Ρωσία, η 12η, που κατά κάποιον τρόπο αποτελεί συνέχεια της 11ης, εμπνέεται από την Οκτωβριανή Επανάσταση και είναι ειδικά αφιερωμένη στο Λένιν. Έθεσε το έργο του στην υπηρεσία του λαού που έχτιζε τη σοσιαλιστική κοινωνία, στη διαπαιδαγώγηση -και μέσω της τέχνης- του ανθρώπου του μέλλοντος. «Έχουμε την εξαιρετική τύχη να ζούμε, να δουλεύουμε και να δημιουργούμε σε μια εποχή που τη φωτίζουν οι ιδέες του Κόμματος του Λένιν και τη δοξάζουν τα κατορθώματα του σοβιετικού λαού, των οικοδόμων της νέας ζωής». Για τον Σοστακόβιτς, όπως και για όλους τους μεγάλους κομμουνιστές δημιουργούς, είναι ξεκάθαρο ποιος είναι ο κοινωνικός ρόλος του καλλιτέχνη. «Ο σοβιετικός συνθέτης δεν θα πρέπει να κλείνεται στη μουσική ειδικότητά του και να χάνει την επαφή του με τη ζωή. Θα πρέπει να βρίσκεται στο κέντρο των γεγονότων και να γνωρίζει οτιδήποτε συμβαίνει γύρω του […], να διαβάζει περισσότερο και να μελετάει το θαυμάσιο αυτόν κόσμο που μας περιβάλλει. Θα πρέπει να είναι τίμιος κι ακέραιος χαρακτήρας. Να έχει επίγνωση της βοήθειας που παίρνει και των συνθηκών που του εξασφαλίζονται και που συμβάλλουν στο έργο του. Θα πρέπει να αισθά-

νεται πως είναι καθήκον του να δικαιώσει όλη αυτή τη φροντίδα». Για το σπουδαίο έργο του τιμήθηκε με πλήθος βραβείων στην ΕΣΣΔ (Βραβείο Λένιν, 3 φορές Βραβείο Στάλιν, Παράσημο της Κόκκινης Σημαίας της Εργασίας), ενώ ήταν ο πρώτος μουσικός που ανακηρύχτηκε Ήρωας της Σοσιαλιστικής Εργασίας.

Η τέχνη μας να αντανακλά τις σκέψεις και τις ελπίδες του λαού «Ο δεσμός του καλλιτέχνη με το λαό και με την εποχή που ζει είναι η ραχοκοκαλιά κάθε πραγματικού έργου τέχνης. Κι εμείς προσπαθούμε να κάνουμε την τέχνη μας ν’ αντανακλά τις σκέψεις και τις ελπίδες του λαού και να υπηρετεί τα συμφέροντά του». Στην προσπάθειά του να υπηρετήσει τα παραπάνω, πειραματίστηκε με διάφορα εκφραστικά μέσα, με διαφορετική και πρωτότυπη ενορχήστρωση σε πολλά του έργα, με “σπά-

Τα προηγούμενα λόγια, δημοσιευμένα το 1935, ανήκουν στον μεγάλο Σοβιετικό συνθέτη Ντμίτρι Σοστακόβιτς, από το θάνατο του οποίου φέτος συμπληρώνονται 40 χρόνια. Ο Σοστακόβιτς γεννήθηκε το 1906 στην Πετρούπολη. Έζησε και μεγαλούργησε ως μουσικοσυνθέτης στην Ένωση Σοβιετικών Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών (ΕΣΣΔ).

σιμο” της αρμονίας, με αλλοίωση και αλλαγή της παλιάς παραδοσιακής φόρμας, και όλα αυτά σε διάφορα είδη της μουσικής (συμφωνική, θέατρο, κινηματογράφος κ.λπ.). Καθοριστική ήταν και η συμβολή του στο πεδίο της, νεαρής τότε, κινηματογραφικής μουσικής. Τέτοια έργα είναι οι πρώτες του συμφωνίες, μέχρι και την τέταρτη. Τέτοια έργα επίσης είναι τα μπαλέτα, οι όπερες και τα πρώτα κινηματογραφικά του έργα. Η πέμπτη συμφωνία του συνθέτη (1937) αποτελεί τομή στο έργο του καθώς σηματοδοτεί την έναρξη της πιο ώριμης συνθετικής περιόδου του. Το θέμα της είναι «η δημιουργία ενός ανθρώπου με όλες τις εμπειρίες της ζωής του από την αρχή μέχρι το τέλος». Η γραφή του διακατέχεται από μια πιο ώριμη απλότητα, από χρήση θεμάτων παρμένων και από τη λαϊκή μουσική του τόπου του, χωρίς όμως αυτά να ευτελίζονται, από μια βαθύτερη μελέτη και σεβασμό επάνω στους κλασικούς συνθέτες. Πάντοτε προσπαθεί να εκφράζει το βαθύτερο νόημα του θέματος που επιλέγει σε κάθε έργο. Τα επόμενα χρόνια χαρακτηρίζονται από πυρετική δημιουργία και η γραφή του ωριμάζει ακόμα περισσότερο.

Σοσιαλιστικός ρεαλισμός και Σοστακόβιτς

Τον Αύγουστο του 1942, ήχησε η μνημειώδης "΄Εβδομη Συμφωνία" του Ντ. Σοστακόβιτς στο πολιορκημένο Λένινγκραντ.

Τον απασχολούσε πώς θα μπορέσει η σοβιετική τέχνη να επιτελέσει τη σπουδαιότερη λειτουργία της που ήταν να λειτουργήσει ως μέσο κομμουνιστικής διαπαιδαγώγησης. «Το μόνο είδος τέχνης που μπορεί να ζήσει και να ακμάσει είναι αυτό που θεωρεί σαν καθήκον του να υπηρετεί το μεγάλο δημιουργό της ιστορίας, το λαό. Και να υπηρετείς το λαό σημαίνει να κάνεις ό,τι μπορείς για να γίνει η πολιτική του Κόμματος πραγματικότητα». Ήταν επαναστάτης δημιουργός, γι’ αυτό είχε αφομοιώσει σωστά την τέχνη του σοσιαλιστικού ρεαλισμού. «Είμαστε σοσιαλιστές ρεαλιστές. Προσπαθούμε να γνωρίσουμε την πραγματικότητα στην επαναστατική της εξέλιξη, να διαβλέψουμε σ’ αυτήν την πάλη

του καινούργιου ενάντια στο παλιό κι ετοιμοθάνατο. Κι ακόμα περισσότερο, με την τέχνη μας θέλουμε να βοηθήσουμε στο σιγούρεμα της νίκης του καινούργιου! Η μέθοδος του σοσιαλιστικού ρεαλισμού δεν αποκλείει, αλλά αντίθετα προϋποθέτει την παρουσία πολλών καλλιτεχνικών τάσεων».

Οι σύγχρονες προσπάθειες αποχαρακτηρισμού του Ο Σοστακόβιτς δεν θα μπορούσε να μην ακολουθήσει κι αυτός τη μοίρα όλων των μεγάλων κομμουνιστών δημιουργών. Όσο ζούσε το έργο του υποβαθμιζόταν στα καπιταλιστικά κράτη. Αφού πέθανε η αστική τάξη όχι μόνο προσπάθησε να βάλει το έργο του Σοστακόβιτς στα “καλούπια” της, αλλά επιχειρεί να τον εμφανίσει ως, ούτε λίγο ούτε πολύ, εχθρό της σοσιαλιστικής κοινωνίας. Ο Σοστακόβιτς απάντησε και με τα γραπτά του, απέναντι σε αυτά που λέγονται και τώρα και που λέγονταν κι όσο ζούσε. Το 1956 δημοσιεύεται άρθρο στους “New York Times” με τίτλο: «Ο Σοστακόβιτς απόκτησε το δικαίωμα να είναι λιγάκι ελεύθερος». Τους απαντά: «Γιατί μόνο λιγάκι ελεύθερος; Εμείς στην ΕΣΣΔ είμαστε μαθημένοι στην πλήρη ελευθερία: Είμαστε ελεύθεροι από την υποταγή στους εκατομμυριούχους, ελεύθεροι από δωροδοκίες, ελεύθεροι από τους εκδότες (…). Εμείς οι Σοβιετικοί μουσικοί εκτιμάμε βαθιά την πνευματική ελευθερία που έχουμε στην τέχνη μας που κατακτήθηκε απ’ τον εργαζόμενο λαό. Έχουμε υψηλό αίσθημα ευθύνης απέναντι στο λαό για τον οποίο γράφουμε τη μουσική μας (…). Δεν έχω συναντήσει καλλιτέχνη που να μην έχει ανάγκη συμβούλων από την κοινωνία και τους αντιπροσώπους της, από το Κόμμα και την κοινότητα των μουσικών». Όλα τα αποσπάσματα είναι από την έκδοση της Σύγχρονης Εποχής “Ντμίτρι Σοστακόβιτς. Για τον ίδιο και την εποχή του”.


Οδηγητής ϐ Ιούλης - Αύγουστος 2015

35

Στέκι ΠολιτιΣμού και ΝέαΝικήΣ ΔήμιούργιαΣ τήΣ κΝέ

Χώρος συλλογικής δράσης, δημιουργίας και βήμα αγώνα για τις σύγχρονες ανάγκες μας

Τ

ο Στέκι Πολιτισμού και Νεανικής Δημιουργίας της ΚΝΕ, αν και διανύει μόλις το δεύτερο μήνα λειτουργίας του, έχει ήδη αγκαλιαστεί από πλήθος κόσμου, μαθητών, φοιτητών, σπουδαστών και νέων που συμμετέχουν σε θεατρικές, χορευτικές και πολιτιστικές ομάδες. Βασικό χαρακτηριστικό του είναι το πλούσιο πρόγραμμα εκδηλώσεων, θεατρικών παραστάσεων, βιβλιοπαρουσιάσεων, πολύμορφων πολιτιστικών εκδηλώσεων, μαθημάτων και προβών καλλιτεχνικών ομάδων. Μάλιστα, αυτή την περίοδο, το Στέκι “φιλοξενεί” τις πρόβες των

πολιτιστικών ομάδων της ΚΝΕ μπροστά στην προετοιμασία του 41ου Φεστιβάλ ΚΝΕ-Οδηγητή. Το Στέκι δίνει τη δυνατότητα δημιουργικής έκφρασης της νεολαίας, γι΄ αυτό και μόλις στο δεύτερο μήνα λειτουργίας του έχει μετατραπεί σε κυψέλη πολιτισμού και νεανικής δημιουργίας. Σε αυτές τις πολύμορφες δραστηριότητες που πραγματοποιήθηκαν στο Στέκι Πολιτισμού και Νεανικής Δημιουργίας της ΚΝΕ τον προηγούμενο μήνα, ο “Οδηγητής” ήταν παρών και παρακάτω δίνουμε μία μικρή γεύση.

Σύσκεψη της ΟΠ Αττικής της ΚΝΕ με μαθητικά συγκροτήματα για την προετοιμασία του 41ου Φεστιβάλ ΚΝΕ-Οδηγητή

Παρουσίαση συλλογικών εργασιών για τον 2ο Πανελλαδικό διαγωνισμό συλλογικών εργασιών της ΚΝΕ

Μαθητές απ' όλη την Αθήνα που ασχολούνται με τη μουσική, το θέατρο, τον χορό και θέλουν να εκφράσουν τις ανησυχίες τους, πραγματοποίησαν μια πρώτη συνάντηση για την προετοιμασία του Κεντρικού Φεστιβάλ στην Αττική. Παράλληλα, οι μαθητές ξεναγήθηκαν στο Στέκι Πολιτισμού και Νεανικής δημιουργίας της ΚΝΕ. Μάλιστα βρήκαν πολύ θετική αυτή την πρωτοβουλία της ΚΝΕ.

Δεκάδες μαθητές από όλη την Αττική συμμετείχαν στον φετινό Πανελλαδικό διαγωνισμό. Επιβεβαιώνεται ότι οι μαθητές δεν αρκούνται σε όσα τους διδάσκουν στο σχολείο, ότι οι ανάγκες τους για μόρφωση, αναζήτηση της αλήθειας, συλλογική προσπάθεια, δημιουργικότητας σήμερα ασφυκτιούν και αναζητούν διέξοδο. Η εκδήλωση περιελάμβανε παρουσίαση των εργασιών από τους μαθητές και στο τέλος έγινε ψηφοφορία για την καλύτερη ανά θέμα, ώστε να προκριθούν στην κεντρική κριτική επιτροπή για όλη την Ελλάδα. Οι μαθητές διαγωνίστηκαν σε 3 θεματικές ενότητες του Πανελλαδικού διαγωνισμού: Α. Ναρκωτικά: Είναι ελευθερία να ψάχνεις τη φυγή; Β. Εμπνεόμαστε από την ποίηση και τη λογοτεχνία. Γ. Ο τόπος μου, από το χτες στο σήμερα. Οι ομάδες που συμμετείχαν στην παρουσίαση ήταν από πολλά σχολεία: 1ο Πειραματικό Πλάκας, ο 1 , 6ο, 7ο ΕΛ και 7ο γυμνάσιο Καλλιθέας, 3ο ΕΛ Παλαιού Φαλήρου, Μαράσλειο, Καματερό, Ολυμπιακό χωριό, 14ο και 6ο γυμνάσιο Αθήνας, 39ο ΕΛ Αθήνας, 1ο γυμνάσιο και 3ο ΕΛ Κερατσινίου, 7ο ΕΛ Πειραιά, 65ο, 68ο γυμνάσια Αθήνας, ΕΠΑΛ Δραπετσώνας, Μουσικό γυμνάσιο Ιλίου. Τελικά οι νικήτριες ομάδες προέκυψαν οι εξής: Α. 26ο γυμνάσιο και 14ο, 9ο Δημοτικό Αθήνας (Μαράσλειο). Β. 14ο και 6ο γυμνάσιο Αθήνας. Γ. Μουσικό σχολείο Ιλίου. Τα μέλη των νικητριών ομάδων βραβεύτηκαν επιπλέον με το βιβλίο “ Έτσι γίνανε οι άνθρωποι”.

Η “Ειρήνη” του Αριστοφάνη ανέβηκε από τον θίασο “Υιόβακχος” στην αυλή του Στεκιού Την παράσταση, που παρακολούθησε πλήθος θεατών, σκηνοθετεί η Τιτίκα Σαριγκούλη, η οποία και διασκεύασε το έργο. Μιλώντας για την παράσταση, η σκηνοθέτης τόνισε ότι «Η “Ειρήνη” είναι ένα έργο κατεξοχήν αντιπολεμικό, γεννημένο μέσα στην καταστροφή και στις συμφορές του Πελοποννησιακού πολέμου, που -δυστυχώς- οι σημερινές συγκρούσεις των ισχυρών αυτό το έργο το κάνουν τόσο επίκαιρο και καθημερινό».

Το Στέκι Πολιτισμού και Νεανικής Δημιουργίας της ΚΝΕ συνεχίζει τη δραστηριότητά του και τον Ιούλη. Το πρόγραμμα έχει ως εξής:

Μουσικοθεατρική παράσταση βασισμένη στην έκδοση της Σύγχρονης Εποχής τα “Μακρονησιώτικα”, έργο του Γιάννη Ρίτσου, από τις Τομεακές Οργανώσεις ΦΜΣ και Υγείας της Περιφερειακής Οργάνωσης ΑΕΙ της ΚΝΕ Το μουσικοθεατρικό αφιέρωμα,το οποίο πραγματοποιήθηκε στον εξωτερικό χώρο του Στεκιού, περιελάμβανε απαγγελίες ποιημάτων και πεζών κειμένων από τη συλλογή “Μακρονησιώτικα”, η οποία γράφτηκε τον Αύγουστο και το Σεπτέμβρη του 1949 στη Μακρόνησο από τον Γ. Ρίτσο και φυλάχτηκε με τη βοήθεια των συντρόφων του θαμμένη στο χώμα, μέσα σε σφραγισμένα μπουκάλια. Από ΄κεί τα διέσωσε ο Μάνος Κατράκης, παίρνοντας τα κείμενα μαζί του όταν μεταφέρθηκε στον Άη Στράτη, τον Ιούλη του 1950. Όπως τονίστηκε και στην αρχή της παράστασης: «Η εκδήλωση σήμερα δεν είναι μόνο επετειακή, γιατί εμείς, οι νέοι άνθρωποι πρέπει να τιμάμε τα διδάγματα της τότε εποχής και της αλύγιστης στάσης που κράτησαν οι κομμουνιστές σε φυλακές και τόπους εξορίας, με αντίστοιχα διλήμματα θα έρθουμε κι εμείς αντιμέτωποι στο μέλλον». Μέσα από το καλλιτεχνικό πρόγραμμα, αναδείχθηκε η ατσαλένια στάση των κομμουνιστών σε όποιες συνθήκες κι αν συναντούσαν στους τόπους των βασανιστηρίων, διατηρώντας την ακλόνητη πίστη τους στην πάλη για το σοσιαλισμό.

Εκδηλώσεις

Μαθήματα και πρόβες

 Τετάρτη 15/07, 18.30-20.30,»Παίζω και Δημιουργώ!», αποχαιρετιστήρια γιορτή

∆ΕΥΤΕΡΑ

 Παρασκευή 17/07, 19.00, βιβλιοπαρουσίαση για μαθητές «Ο Λένιν για τη θρησκεία»  Παρασκευή 24/07, προβολή ταινίας «Ο άνεμος χορεύει το κριθάρι»  Παρασκευή 31/07, προβολή ταινίας «Ο επίμονος κηπουρός» Κάθε Πέμπτη 19.00-21.00, Σάββατο 9.0012.00 και 18.00-21.00 και κάθε Κυριακή 18.00-21.00 το Στέκι θα είναι ανοιχτό για πρόβες καλλιτεχνικών ομάδων. Για τις ομάδες συλλογικής εργασίας και έρευνας, θα παραμένει ανοιχτό όλες τις μέρες και ώρες. Οι ενδιαφερόμενοι για να συμμετάσχουν στις πολιτιστικές ομάδες της ΚΝΕ, που λειτουργούν στο Στέκι, μπορούν είτε να δηλώσουν συμμετοχή στο e-mail και στο τηλέφωνο του Στεκιού είτε να προσέλθουν στις πρόβες...

17.00-20.30 Μάθημα μπουζουκιού ΤΡΙΤΗ 17.00-19.00 Μάθημα κιθάρας (μέχρι 21/7) 19.00-21.30 Συγκρότημα της ΚΝΕ ΤΕΤΑΡΤΗ 17.00-19.00 Λαϊκό-ρεμπέτικο σχήμα της ΚΝΕ 18.00-21.00 Θεατρική Ομάδα της ΚΝΕ ΠΕΜΠΤΗ 17.00-19.00 Ροκ συγκρότημα της ΚΝΕ 19.00-21.00 Ομάδα σύγχρονου χορού ΣΑΒΒΑΤΟ 12.00-15.00 Σχήμα παραδοσιακής μουσικής Είσοδος ελεύθερη σε όλες τις δραστηριότητες. * Τα μαθήματα ορθοφωνίας και οι πρόβες της ομάδας παραδοσιακών χορών θα συνεχιστούν από Σεπτέμβρη.


36

80 χρόνια από την γέννηση του σταχανοφικού κινήματος στην ΕΣΣΔ

Τ

ο σταχανοφικό κίνημα πήρε το όνομά του από τον ανθρακωρύχο Σταχάνοφ Αλεξέι Γκριγκόριεβιτς. Ο Σταχάνοφ τη νύχτα από τις 30 προς τις 31 Αυγούστου του 1935 κατέρριψε κάθε ρεκόρ βγάζοντας στη βάρδιά του (σε 5 ώρες και 45 λεπτά) 102 τόνους κάρβουνο, με νόρμα 7 τόνων! Δηλαδή 14 φορές παραπάνω από το συνηθισμένο! Η ιστορική περίοδος που συνέβη το κατόρθωμα του Σταχάνοφ δεν είναι τυχαία. Την δεκαετία του '30 η ΕΣΣΔ μπαίνει σε νέα φάση όπου θεμελιώνονται και αναπτύσσονται οι νέες κομμουνιστικές σχέσεις παραγωγής, επιτυγχάνεται ένα νέο επίπεδο ανάπτυξης των παραγωγικών δυνάμεων. Μέχρι

Το σταχανοφικό κίνημα ήταν ένα μαζικό κίνημα καινοτόμων εργατών της σοσιαλιστικής παραγωγής Ο Σταχάνοφ το 1927 ξεκίνησε να εργάζεται στο ανθρακωρυχείο "Κεντρικό–Ιρμίνο" στην Καντίεφκα του Ντονμπάς σαν φρεναδόρος αρχικά και στη συνέχεια στην εξόρυξη κάρβουνου. Το 1935 τελείωσε στο ανθρακωρυχείο τη σχολή μιναδόρων. Το κατόρθωμά του το ξεπέρασε στις 9 Σεπτέμβρη του 1935, πετυχαίνοντας καινούργιο ρεκόρ, αφού από τους 102 τόνους έφτασε τους 227 τόνους στη βάρδιά του. Πέτυχε αυτήν την πρωτόγνωρη για την εποχή του άνοδο της παραγωγικότητας όχι κάνοντας πιο εντατική και κουραστική την δουλειά του, αλλά αξιοποιώντας την τεχνική του κατάρτιση• οργάνωσε αποτελεσματικότερα την εργασία του, αξιοποίησε στο έπακρο τις τεχνικές δυνατότητες των εργαλείων που χρησιμοποιούσε. Η νέα αυτή στάση του Σταχάνοφ στην δουλειά του αποτελούσε πρωτοπόρα-κομμουνιστική στάση απέναντι στην εργασία. Το παράδειγμα του Σταχάνοφ ακολούθησαν και άλλοι εργάτεςκάποιοι εκ των οποίων μάλιστα τον ξεπέρασαν σε παραγωγικότητα- αγκάλιασε πλατιές μάζες εργαζομένων σε πολλούς κλάδους, εξελίχθηκε σε κίνημα σε όλη την ΕΣΣΔ. Το σταχανοφικό κίνημα ήταν ένα μαζικό κίνημα καινοτόμων εργατών της σοσιαλιστικής παραγωγής, που στηριζόμενο στην εφαρμογή της νέας, για την εποχή εκείνη, τεχνικής αύξησε πολλαπλάσια την παραγωγικότητα της εργασίας, επομένως και την παραγωγή. Η άνοδος στην παραγωγικότητα της εργασίας που πέτυχε ήταν ακόμα και δέκα φορές μεγαλύτερη από πριν. Αποτέλεσε ένα βαθιά επαναστατικό κίνημα, διότι ανέπτυξε την κομμουνιστική στάση απέναντι στην εργασία, φανέρωσε πρακτικά την ανωτερότητα των κομμουνιστικών σχέσεων παραγωγής, γεννήθηκε "από τα κάτω", από τους ίδιους τους εργάτες της σοσιαλιστικής παραγωγής, με κίνητρο την

τα τέλη της δεκαετίας του 1920 εφαρμοζόταν η Νέα Οικονομική Πολιτική (ΝΕΠ), η οποία συνιστούσε μία πολιτική προσωρινών εκχωρήσεων προς τον καπιταλισμό, για να μπορέσει να ανορθωθεί η βιομηχανία από τις καταστροφές του πολέμου και σε αυτήν την βάση να διαμορφώσει σχέσεις με την αγροτική παραγωγή “προσέλκυσης” των αγροτών στο συνεταιρισμό. Το 1928 εγκαινιάζεται η πολιτική της επίθεσης του κομμουνισμού στον καπιταλισμό με την κατάρτιση του πρώτου πεντάχρονου πλάνου, που ολοκληρώθηκε με επιτυχία. Το 1933 εγκαινιάστηκε το δεύτερο πεντάχρονο πλάνο με στόχο την ενίσχυση της σοβιετικής βιομηχανίας.

κάλυψη των αναγκών του σοβιετικού λαού και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής του. Το παράδειγμα του σταχανοφικού κινήματος σμπαραλιάζει ένα από τα βασικά επιχειρήματα της αστικής τάξης. Πως χωρίς το κέρδος δεν μπορεί να υπάρχει κίνητρο για την ανάπτυξη της παραγωγής, το κέρδος μπορεί να είναι το μοναδικό που τελικά δίνει ώθηση στην ανάπτυξη της παραγωγικότητας της εργασίας, της επιστήμης και της τεχνολογίας. Μέσα από πολύπλευρη προπαγάνδα, από την παρέμβαση της εργοδοσίας μέσα στους χώρους δουλειάς, από το εκπαιδευτικό σύστημα, τα σχολικά και ακαδημαϊκά συγγράμματα θέλουν να καλλιεργήσουν στην συνείδηση της νεολαίας πως δεν υπάρχει τίποτα έξω από τον σκοπό του κέρδους. Στόχος τους επιπρόσθετα είναι να διαστρεβλώσουν την ιστορία της ΕΣΣΔ, να χτυπήσουν την ανωτερότητα του σοσιαλισμού, να πείσουν τη νέα γενιά ότι ήταν κάτι το οποίο απέτυχε, ακριβώς γιατί δεν υπήρχε το κίνητρο του κέρδους.

Πού οδηγεί το κίνητρο του κέρδους στον καπιταλισμό;

Μνημείο του Αλεξέι Γκριγκόριεβιτς Σταχάνοφ στην πόλη που φέρει το όνομά του (Ουκρανία).

Για τον εργάτη η εργασία του στον καπιταλισμό έχει καταναγκαστικό χαρακτήρα, δουλεύει γιατί αλλιώς δεν μπορεί να ζήσει, αλλά το αποτέλεσμα της δουλειάς του το καρπώνεται ο κεφαλαιοκράτης, αφού αυτός έχει στα χέρια του τα μέσα παραγωγής και τα θέτει σε κίνηση με σκοπό το μέγιστο κέρδος. Κάθε οικονομική δραστηριότητα, επιχειρηματική δράση, επένδυση κ.λπ. γίνεται με σκοπό το γρήγορο και μέγιστο κέρδος του καπιταλιστή. Ο ίδιος ο εργάτης τελικά αποξενώνεται από το αποτέλεσμα της εργασίας του, της βασικής

Η κομμουνιστική στάση απέναντι στην εργασία είναι πρωτοπόρα ακριβώς γιατί ο εργαζόμενος παράγει προς όφελος της νέας κοινωνίας και οικονομίας, όπου η ανάπτυξη γίνεται για την κάλυψη των λαϊκών αναγκών

κοινωνικής του δραστηριότητας. Όσο πιο παραγωγικός γίνεται τόσο πιο πολύ κερδίζει το αφεντικό του και όχι ο ίδιος. Ο σκοπός του κέρδους ευθύνεται για το ότι ενώ η επιστήμη στον 21ο αιώνα έχει πραγματοποιήσει άλματα, η τεχνολογία και η παραγωγή δίνουν πρωτόγνωρες δυνατότητες, υπάρχουν εκατομμύρια άνθρωποι που πεινάνε, πεθαίνουν από αρρώστιες που μπορούν να αντιμετωπιστούν, δεν τους καλύπτονται ούτε οι στοιχειώδεις ανάγκες. Είναι αλήθεια ότι στον καπιταλισμό μπορεί με χίλιους δυο τρόπους να ανεβαίνει η παραγωγικότητα της εργασίας, να επιτυγχάνεται η εισαγωγή νέων τεχνολογιών στην παραγωγή, να πραγματοποιούνται άλματα στην εφαρμογή νέων μεθόδων, στην αξιοποίηση καινοτομιών κ.λπ.· όμως επειδή γίνονται με μοναδικό κριτήριο το καπιταλιστικό κέρδος, γίνονται ανισόμετρα και

δεν οδηγούν στο αντίστοιχο κοινωνικό όφελος. Στον καπιταλισμό, η εισαγωγή νέων τεχνολογιών στην παραγωγική διαδικασία γίνεται σε βάρος της εργατικής τάξης. Αν και είναι δυνατή η μείωση του εργάσιμου χρόνου με εξασφαλισμένη την άνοδο της παραγωγικότητας της εργασίας, σήμερα αυτό δεν συμβαίνει. Αντίστοιχα, ενώ μπορούν με βάση την ανάπτυξη της τεχνολογίας και της επιστήμης να βελτιώνονται οι συνθήκες δουλειάς σήμερα, είναι καθημερινό φαινόμενο στις βιομηχανίες τα εργατικά ατυχήματα, μέχρι και τα θανατηφόρα. Ακόμα, είναι γνωστό ότι οι πολυεθνικές επιχειρήσεις υιοθετούν στην ερευνητική τους πολιτική την "ενσωματωμένη αχρήστευση", δηλαδή το πώς θα καταστήσουν βέβαιη την καταστροφή τους, μετά από ορισμένο χρονικό διάστημα χρήσης τους, ώστε ο καταναλωτής να αναγκαστεί να αγοράσει καινούργια. Το κέρδος, επομένως, βάζει φρένο στην ανάπτυξη των παραγωγικών δυνάμεων της κοινωνίας, πρώτα και κύρια του ίδιου του εργαζόμενου ανθρώπου, της τεχνολογίας και της επιστήμης.

Η παραγωγή για την κάλυψη των λαϊκών αναγκών...

Τα τεράστια πλεονεκτήματα του σοσιαλισμού μπορούμε να τα δούμε και μέσα από οικονομικούς δείκτες στην ΕΣΣΔ. Πριν την Οκτωβριανή Επανάσταση, η Ρωσία κατείχε την 5η θέση στον κόσμο στην παραγωγή βιομηχανικών προϊόντων και την 4η στην Ευρώπη. Λίγο πριν τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, κατακτά τη 2η θέση στον κόσμο και την 1η στην Ευρώπη. Αν και ο πόλεμος κατέστρεψε το 30% του εθνικού πλούτου της ΕΣΣΔ, το 1950 βιομηχανική παραγωγή έφτασε το 172%. Αν στα 1913 το εθνικό εισόδημα της τσαρικής Ρωσίας ήταν 1, στα 1940 έγινε 5,1 ενώ στα 1950 έγινε 29 και στα 1975 έγινε 56. Στο σοσιαλισμό, το κίνητρο της παραγωγής είναι η κάλυψη των κοινωνικών αναγκών, η εξασφάλιση της λαϊκής ευημερίας. Γιατί όμως είναι αυτό το κίνητρο της παρα-


Οδηγητής ϐ Ιούλης - Αύγουστος 2015

37

Ο σοβιετικός λαός ξέρει, βλέπει και καταλαβαίνει, ότι όσο περισσότερο η εργασία καλυτερεύει, τόσο πλουσιότερη γίνεται η χώρα και τόσο μεγαλύτερη είναι η ευημερία των κατοίκων της γίνεται για την κάλυψη των λαϊκών αναγκών. Στο σοσιαλισμό, ο εργαζόμενος λαός, ο παραγωγός του πλούτου έχει την εξουσία, αφού έχει στα χέρια του τα κλειδιά της οικονομίας, γι΄αυτό και το αποτέλεσμα της εργασίας του "επιστρέφει" στην κοινωνία. Η κομμουνιστική στάση απέναντι στην εργασία δεν έχει καμιά σχέση με την "τεμπελιά", την "αδράνεια", την "ακινησία", όπως θέλουν να παρουσιάσουν οι αστοί. Αυτά είναι στοιχεία που δεν ανταμείβονται στον σοσιαλισμό. Ίσα–ίσα που απαιτείται αυξημένη διάθεση προσφοράς, συμβολή στη βελτίωση της τεχνικής στην παραγωγή. Και αυτό γιατί το τι και πόσο θα παραχθεί, η ποιότητα του προϊόντος σχετίζεται με τη βελτίωση της ζωής του λαού, του κάθε μεμονωμένου παραγωγού. Ο Αλεξέι Γκριγκόριεβιτς Σταχάνοφ (πρώτος από αριστερά) με συναδέλφους εργάτες.

γωγής; Στο σοσιαλισμό, ο εργαζόμενος λαός οικοδομεί τη δική του κοινωνία, με κοινωνικοποιημένα τα μέσα παραγωγής, επιστημονικό κεντρικό σχεδιασμό και εργατικό έλεγχο. Το παράδειγμα του Σταχάνοφ είναι χαρακτηριστικό. Το εργατικό κράτος είχε εξασφαλίσει τη λειτουργία σχολής μιναδόρων μέσα στα ανθρακωρυχεία, προκειμένου να υπάρχει άνοδος της παραγωγικότητας της εργασίας προς όφελος της κάλυψης των λαϊκών αναγκών. Στο βαθμό που βαθαίνουν οι κομμουνιστικές σχέσεις παραγωγής, αλλάζει και ο χαρακτήρας της εργασίας, αναπτύσσεται η κομμουνιστική στάση απέναντι σε αυτήν. Ο εργαζόμενος στο σοσιαλισμό έχει όλα τα εφόδια ώστε η δουλειά του να συμβάλλει στην κοινωνική άνοδο και στη σχεδιασμένη εργασία. Αυτό δεν μπορεί να γίνει από τη μια στιγμή στην άλλη. Θα υπάρχουν υπολείμματα του παλιού. Άλλωστε ο άνθρωπος είναι κοινωνικό ον και εξελίσσεται μαζί με την κοινωνία στην οποία ζει. Διαμορφώνει και ανα-

πτύσσει συνείδηση μέσα από τις υλικές σχέσεις στις οποίες ζει πρώτα και κύρια. Αλλιώς σκεφτόταν και ζούσε ο άνθρωπος στην φεουδαρχία, αλλιώς στον καπιταλισμό. Άρα λοιπόν, όσο θα κυριαρχούν και θα βαθαίνουν οι κομμουνιστικές σχέσεις παραγωγής, όσο θα εξαλείφεται η βαριά χειρωνακτική εργασία, τόσο θα αναπτύσσεται η κομμουνιστική στάση απέναντι στην εργασία για όλο και ευρύτερες δυνάμεις, θα νικιούνται τα υπολείμματα που αφήνει ο καπιταλισμός στη συνείδηση. Αυτή η διαδικασία, η οποία δεν είναι αυθόρμητη, προϋποθέτει τη συνειδητή δράση των εργαζομένων, την πλατιά συμμετοχή τους στους θεσμούς του εργατικού κράτους, προϋποθέτει το Κομμουνιστικό Κόμμα να παίζει τον καθοδηγητικό του ρόλο στην κατεύθυνση της ανάπτυξης των νέων κομμουνιστικών σχέσεων. Η κομμουνιστική στάση απέναντι στην εργασία είναι πρωτοπόρα ακριβώς γιατί ο εργαζόμενος παράγει προς όφελος της νέας κοινωνίας και οικονομίας, όπου η ανάπτυξη

Tο σταχανοφικό κίνημα έγινε μαζικό κίνημα, γιατί ο λαός εργαζόταν για την ικανοποίηση των αναγκών του Είναι χαρακτηριστικά όσα έγραφε ο ίδιος ο Σταχάνοφ: «Το σταχανοφικό κίνημα είναι προϊόν της θέλησης και του υψηλού κοινωνικού πνεύματος του Σοβιετικού εργαζόμενου λαού που κινείται από τη σφοδρή επιθυμία να μεταχειριστεί στο ανώτατο όριο την πρωτοβουλία του, την έμπνευση, την ενεργητικότητα και την προσωπική του ικανότητα για να καλυτερέψει τη δουλειά του, για να πετύχει καλύτερα αποτελέσματα. (...) Πρώτα πρώτα το σταχανοφικό κίνημα μπόρεσε να γίνει μαζικό κίνημα, γιατί ο σοβιετικός λαός ξέρει πως δεν εργάζεται για τους κεφαλαιοκράτες, αλλά για τον εαυτό του, για την όλο και πιο πληρέστερη ικανοποίηση των αναγκών του. (...) Ο σοβιετικός λαός ξέρει, βλέπει και καταλαβαίνει, ότι όσο περισσότερο η εργασία καλυτερεύει, τόσο πλουσιότερη γίνεται η χώρα και τόσο μεγαλύτερη είναι η ευημερία των κατοίκων της. (...) Υπάρχει και

μια άλλη σημαντική αιτία για την ανάπτυξη του σταχανοφικού κινήματος στη Σοβιετική Ένωση: η χώρα έχει εφοδιαστεί με ολότελα σύγχρονες μηχανές και πολλοί εργάτες τις κατέχουν πια αυτές τις μηχανές. (...) Τέλος, ένας πολύ σπουδαίος παράγοντας για τη γένεση και την ανάπτυξη του σταχανοφικού κινήματος είναι η μεγαλύτερη ευημερία του λαού. Μια ζωή σίγουρη και ευτυχισμένη φέρνει μαζί της ένα νέο ρυθμό στη δουλειά. Υπάρχει περισσότερη ομαδική εργασία και δραστήρια αφοσίωση του καθενός στην ασχολία του. Όταν η ζωή είναι καλή, η δουλειά είναι ομαλότερη, γρηγορότερη, πιο παραγωγική». 1 Το κατόρθωμα, επομένως, του Σταχάνοφ ήταν καθαρά αποτέλεσμα της ανάπτυξης της παραγωγικότητας της εργασίας σε συνθήκες που η ίδια η εργασία είχε απελευθερωθεί από τα δεσμά της καπιταλιστικής εκμετάλλευσης. Και ήταν μεν προσωπικό κατόρθωμα του Σταχάνοφ και της πρωτοβουλίας του στο να κάνει πιο ξεκούραστη και ταυτόχρονα αποδοτική τη δουλειά του προς όφελος της σοβιετικής κοινωνίας, αλλά και αποτέλεσμα μιας πρωτοβουλίας που πηγή της, θεμέλιό της, ήταν οι σοσιαλιστικές σχέσεις παραγωγής και οι ευεργετικές κοινωνικές επιδράσεις στη διαμόρφωση του νέου ανθρώπου που οικοδομεί τη δική του χωρίς εκμεταλλευτές, κοινωνία. «Το σταχανοφικό κίνημα είναι ένα εθελοντικό κίνημα των μαζών, που ενδιαφέρονται οι ίδιες για τα αποτελέσματα της δουλειάς τους. Η σταχανοφική εργασία δεν ζητάει μεγάλη σωματική προσπάθεια. Θέλει μόνο μια ομαδική αντίληψη της κάθε δουλειάς και μια επιμελημένη σπουδή της κάθε μηχανής και της τεχνικής της. Το σταχανοφικό κίνημα είναι ένας συνδυασμός σωματικής και διανοητικής εργασίας. Δίνει το μέσο στους σταχανοφικούς να δείξουν την αξία τους, τις ικανότητές τους, να δώσουν διέξοδο στις δημιουργικές ιδέες τους, σημαίνει τη νίκη του ανθρώπου πάνω στη μηχανή.»2

Ψάξ’ το ...παραπάνω  "Η Μεγάλη Πρωτοβουλία", Β.Ι. Λένιν (από το βιβλίο "Για τη σοσιαλιστική οικοδόμηση").  Απόφαση του 18ου Συνεδρίου του ΚΚΕ. Εκτιμήσεις και συμπεράσματα από τη σοσιαλιστική οικοδόμηση στον 20ο αιώνα, με επίκεντρο την ΕΣΣΔ.  "Αλήθειες και Ψέματα για τον σοσιαλισμό. 1. Για την σοσιαλιστική οικονομία".  ΚΟΜΕΠ τεύχος ν.3/2004, "Ο Σταχανοφισμός", του Αλεξέι Σταχάνοφ. Παραπομπές

Πορτραίτο του Αλεξέι Γκριγκόριεβιτς Σταχάνοφ, έργο του Leonid Kotliarov (1938).

1. "Ο Σταχανοφισμός", του Αλεξέι Σταχάνοφ. Κομμουνιστική Επιθεώρηση τεύχος ν.3/ 2004 2. Ό.π.


38

ΚΑΡΛ ΜΑΡΞ - ΦΡΙΝΤΡΙΧ ΕΝΓΚΕΛΣ

Για τον Αναρχισμό

Η πάλη με τον μπακουνισμό την περίοδο της Α΄Διεθνούς - ΠΡΟΛΟΓΟΣ (μέρος 4ο)

Α

π’ το φύλλο του Απρίλη, ξεκινήσαμε την δημοσιεύση του Προλόγου της Συλλογής Κειμένων των Καρλ Μαρξ – Φρίντριχ Ενγκέλς “Για τον αναρχισμό. Η πάλη με τον μπακουνισμό την περίοδο της Α’ Διεθνούς”. Με στόχο την διάδοση της έκδοσης, που μπορείτε να προμηθευτείτε απ’ τα βιβλιοπωλεία της “Σύγχρονης Εποχής”, συνεχίζουμε και αυτό το μήνα με το 4ο μέρος του Προλόγου, που έχει επιμεληθεί η Ιδεολογική Επιτροπή της ΚΕ του ΚΚΕ.

Έ

τσι επικράτησε µια ολόκληρη περίοδος που η κριτική απέναντι στην ίδια την ύπαρξη του αστικού κράτους και των κοινοβουλευτικών θεσµών “εκχωρούνταν” από τα σοσιαλιστικά-εργατικά κόµµατα στους αναρχικούς πράγµα που επέφερε τη διάδοση αναρχικών και µισοαναρχικών αντιλήψεων σε εργατικά και αγροτικά στρώµατα, τα οποία έβλεπαν τα επίσηµα σοσιαλιστικά κόµµατα ως συµβιβασµένα µε τον αστικό κοινοβουλευτισµό που τους καταπίεζε.

Τ

ο Μπολσεβίκικο Κόµµα ανέδειξε την ανάγκη επαναστατικής κοινοβουλευτικής δουλειάς. Χαρακτηριστική είναι η στάση της µπολσεβίκικης κοινοβουλευτικής οµάδας κατά την έκρηξη του Α΄Παγκόσµιου Πολέµου, που αντιτάχτηκε στον πόλεµο, µε αποτέλεσµα να σταλούν όλοι στην εξορία. Ο τρόπος της επαναστατικής κοινοβουλευτικής δουλειάς των κοµµουνιστών απασχόλησε αργότερα και τη Γ΄Διεθνή, ιδιαίτερα το 2ο Συνέδριό της, στη σχετική απόφαση µε τίτλο “Τα ΚΚ και ο κοινοβουλευτισµός”. Ταυτόχρονα, ο Λένιν αναδείκνυε πως δεν

αποτελεί πανάκεια η συµµετοχή στο αστικό κοινοβούλιο κάτω απ’ όλες τις συνθήκες, είτε όταν αυτό είχε εντελώς προσχηµατική λειτουργία, π.χ. η πρώτη κρατική Δούµα της Ρωσίας την οποία οι µπολσεβίκοι µποϊκόταραν, είτε αργότερα όταν αρνήθηκαν να πάρουν µέρος στο λεγόµενο “προκοινοβούλιο” το 1917, σε συνθήκες επαναστατικής ανόδου.

Τ

όσο η θεωρητική επεξεργασία του Λένιν όσο και η άµεση πείρα της Οκτωβριανής Επανάστασης, αλλά και της Κοµµούνας, είχαν δείξει πως δεν µπορεί η προλεταριακή επανάσταση να στηριχτεί στο αστικό κοινοβούλιο και στα αστικά κοινοβουλευτικά σώµατα για να οικοδοµήσει την επαναστατική εργατική εξουσία. Η πείρα της επανάστασης του 1905 στη Ρωσία καθώς και της Οκτωβριανής Επανάστασης έφερε τη νέα µορφή οργάνωσης της εργατικής συµµετοχής και εξουσίας, τα Σοβιέτ (Συµβούλια). Ανάλογη πείρα προκύπτει και από επαναστάσεις που δε νίκησαν, όπως εκείνη στη Γερµανία το 1918-1919. Χαρακτηριστικά ο Λένιν γράφει στο Κράτος και Επανάσταση για τις παραδό-

σεις της σοσιαλδηµοκρατίας που έπρεπε να ξεπεραστούν: «Οι αναρχικοί απέφευγαν γενικά το ζήτηµα των πολιτικών µορφών. Οι οπορτουνιστές της σηµερινής σοσιαλδηµοκρατίας αποδέχτηκαν τις αστικές πολιτικές µορφές του κοινοβουλευτικού δηµοκρατικού κράτους ως όριο που δεν επιτρέπεται να ξεπεραστεί και σπάζανε το κεφάλι τους κάνοντας προσευχές µπροστά σ’ αυτό το “πρότυπο”, χαρακτήριζαν αναρχισµό κάθε προσπάθεια να σπάσει κανείς αυτές τις µορφές.»1

Τ

όσο οι Μαρξ και Ένγκελς, όπως και ο Λένιν στη συνέχεια, ανέδειξαν τον αντικειµενικό χαρακτήρα της επαναστατικής κατάστασης, δηλαδή την αντικειµενική αυτή συνθήκη που µπορεί να ξεσπάσει προλεταριακή επανάσταση η οποία θα τσακίσει το αστικό κράτος. Στην Ευρώπη και στις ΗΠΑ ο αναρχισµός εκδηλώθηκε µε τη µορφή του αναρχοσυνδικαλισµού, αλλά και της ατοµικής τροµοκρατίας. Αυτές τις µορφές δεν τις µεταχειρίστηκαν µόνο οι αναρχικοί, αλλά συνδέονταν µε την παράδοση και άλλων ρευµάτων, όπως του ναροντνικισµού στη Ρωσία, από τους κόλπους του οποίου ξεπήδησε αργότερα το κόµµα των Εσέρων (από τα αρχικά SR, Σοσιαλιστές Επαναστάτες). Ο Λένιν, πολύ εύστοχα, ξεσκεπάζει τον αδιέξοδο και προβληµατικό χαρακτήρα της ατοµικής τροµοκρατίας, οι υποστηρικτές της οποίας θεωρούσαν πως συντελεί στην προπαγάνδα και τη ζύµωση των απόψεων των επαναστατών. Ταυτόχρονα, ξεσκέπαζε το περιεχόµενό της που, ενώ δεν έβγαινε έξω από τον αστικό-µικροαστικό ορίζοντα, έφερνε αποδιοργάνωση στο εργατικό-επαναστατικό κίνηµα. Ταυτόχρονα, όµως, ο Λένιν αναγνώριζε την αναγκαιότητα πάλης µε όλες τις µορφές σε περιόδους που η κυρίαρχη τάξη επιβάλλει έναν εµφύλιο πόλεµο ενάντια στο λαό –στην εργατική τάξη.

Σ

τον “Παρτιζάνικο Πόλεµο” τονίζει: «…παρόλ’ αυτά, η πάλη διεξάγεται. Την προκαλούν ισχυρές οικονοµικές και πολιτικές αιτίες. Τα παράπονά µας ενάντια στην παρτιζάνικη πάλη είναι παράπονα ενάντια στην κοµµατική µας αδυναµία στο ζήτηµα της εξέγερσης […] Όταν βλέπω σοσιαλδηµοκράτες να δηλώνουν µε υπεροψία και αυτοϊκανοποίηση: Εµείς δεν είµαστε αναρχικοί, δεν είµαστε κλέφτες, δεν είµαστε ληστές, είµαστε ανώτεροι από αυτά, εµείς αποδοκιµάζουµε τον παρτιζάνικο πόλεµο, τότε αναρωτιέµαι: Καταλαβαίνουν µήπως οι άνθρωποι αυτοί τι λένε; Σ’ ολόκληρη τη χώρα γίνονται ένοπλες συγκρούσεις και συµπλοκές της µαυροεκατονταρχίτικης κυβέρνησης µε τον πληθυσµό. Το φαινόµενο αυτό είναι εντελώς αναπόφευκτο σε τούτη τη βαθµίδα εξέλιξης της επανάστασης. Ο πληθυσµός αυθόρµητα, ανοργάνωτα –και γι’ αυτό ακριβώς συχνά µε αποτυχηµένες και άσχηµες µορφές– αντιδρά στο φαινόµενο αυτό επίσης µε ένοπλες συγκρούσεις και επιθέσεις. Καταλαβαίνω ότι, επειδή η οργάνωσή µας είναι αδύνατη και απροετοίµαστη, εµείς µπορούµε να αρνηθούµε σε µια ορισµένη περιφέρεια και σε µια ορισµένη στιγµή ν’ αναλάβουµε την κοµµατική καθοδήγηση της αυθόρµητης αυτής πάλης. Καταλαβαίνω ότι το ζήτηµα αυτό οφείλουν να το λύσουν τα τοπικά στελέχη,


Οδηγητής ϐ Ιούλης - Αύγουστος 2015

ότι δεν είναι εύκολο πράγµα η αποδιοργάνωση των αδύνατων και αδύναµων οργανώσεων. Όταν, όµως, βλέπω έναν θεωρητικό ή έναν δηµοσιολόγο της σοσιαλδηµοκρατίας να µην αισθάνεται λύπη γι’ αυτήν την έλλειψη προετοιµασίας, αλλά να αυτοϊκανοποιείται υπεροπτικά και να επαναλαµβάνει µε ναρκισσισµό και θαυµασµό φράσεις για αναρχισµό, µπλανκισµό και τροµοκρατία, που τις έχει αποστηθίσει από τα µικρά του χρόνια, τότε νιώθω τον εαυτό µου προσβεβληµένο για τον εξευτελισµό που υφίσταται η πιο επαναστατική στον κόσµο θεωρία.»2 Στο ίδιο κείµενο, που αποτυπώνει δοκιµασµένη πείρα στις συνθήκες της επαναστατικής Ρωσίας, ο Λένιν αναδεικνύει πως κάθε µορφή πάλης, ακόµα και η πιο οξυµένη, µπορεί να εκφυλιστεί, να ενσωµατωθεί, αν δεν µπολιάζεται το περιεχόµενό της µε τη σοσιαλιστική-κοµµουνιστική πολιτική συνείδηση και προοπτική. «Λένε: Ο παρτιζάνικος πόλεµος φέρνει το συνειδητό προλεταριάτο κοντά στους ξεπεσµένους µεθύστακες, στους αλήτες. Αυτό είναι σωστό. Μα από ’δώ βγαίνει µόνο ότι το κόµµα του προλεταριάτου δεν µπορεί ποτέ να θεωρεί τον παρτιζάνικο πόλεµο ως µοναδικό ή ακόµη ως κύριο µέσο πάλης· ότι το µέσο αυτό πρέπει να υποτάσσεται σε άλλα, πρέπει να εναρµονίζεται µε τα κύρια µέσα πάλης, να εξευγενίζεται µε τη διαφωτιστική και οργανωτική επίδραση του σοσιαλισµού. Ενώ χωρίς αυτόν τον τελευταίο όρο όλα, κυριολεκτικά όλα, τα µέσα πάλης στην αστική κοινωνία φέρνουν το προλεταριάτο κοντά στα διάφορα µη προλεταριακά στρώµατα που στέκουν πάνω ή κάτω από αυτό και, αν αφεθούν στη διάθεση της αυθόρµητης πορείας των πραγµάτων, κουρελιάζονται, εκφυλίζονται, εκπορνεύονται. Οι απεργίες που αφήνονται στη διάθεση της αυθόρµητης πορείας των πραγµάτων εκφυλίζονται σε “Alliances” (συµφωνίες) των εργατών µε τ’ αφεντικά σε βάρος των καταναλωτών. Το κοινοβούλιο εκφυλίζεται σε οίκο ανοχής, όπου η συµµορία των αστών πολιτικάντηδων εµπορεύεται χονδρικά και λιανικά τη “λαϊκή ελευθερία”, το “φιλελευθερισµό”, τη “δηµοκρατία”, το ρεπουµπλικανισµό, τον αντικληρικαλισµό, το σοσιαλισµό και όλα τα άλλα εµπορεύµατα που έχουν πέραση. Η εφηµερί-

39

δα εκφυλίζεται σε κοινό προαγωγό, σε όργανο διαφθοράς των µαζών, χοντροκοµµένης κολακείας των ταπεινών ενστίκτων του όχλου κ.τ.λ. κ.τ.λ. Για τη σοσιαλδηµοκρατία δεν υπάρχουν καθολικά µέσα πάλης, τέτοια που θα χώριζαν το προλεταριάτο µε σινικά τείχη από τα στρώµατα που στέκουν λίγο παραπάνω ή λίγο παρακάτω από αυτό. Η σοσιαλδηµοκρατία σε διαφορετικές εποχές χρησιµοποιεί διαφορετικά µέσα, εξαρτώντας πάντα τη χρησιµοποίησή τους από αυστηρά καθορισµένους ιδεολογικούς και οργανωτικούς όρους.»3

Γ

ια την ταξική πάλη (σε όλες τις µορφές της) µίλησαν και άλλοι πριν τον Μαρξ. Όµως το νέο που φέρνει ο µαρξισµός είναι η επέκταση της ταξικής πάλης ως την ανάγκη κατάκτησης της επαναστατικής εργατικής εξουσίας –της δικτατορίας του προλεταριάτου. Ο Λένιν επισηµαίνει πως το να περιορίζεις το µαρξισµό µόνο στη διδασκαλία για την πάλη των τάξεων σηµαίνει κουτσούρεµα και διαστρέβλωση του µαρξισµού, ότι τον ανάγεις σε ό,τι είναι αποδεκτό από την αστική τάξη4. Η τελευταία διαπίστωση έχει εφαρµογή όχι µόνο στη σοσιαλδηµοκρατική συµβιβαστική “πρόληψη” που θέλει τη διατήρηση του αστικού κράτους, αλλά και απέναντι στην αναρχική πρόληψη που απορρίπτει το εργατικό κράτος. Στην τρέχουσα φιλολογία, στον αστικό Τύπο, πολλοί διατείνονται πως δικαιώνεται ο Μπακούνιν έναντι του Μαρξ, µε αφορµή –κατ’ αυτούς– αρνητικά φαινόµενα του σοσιαλιστικού κράτους στην ΕΣΣΔ και αλλού. Το σίγουρο είναι ότι δεν τους έπιασε ο καηµός να δικαιώσουν τον Μπακούνιν, ούτε να γίνει πιο αποτελεσµατική, νικηφόρα η σοσιαλιστική οικοδόµηση. Χρειάζεται, όµως, να αναδειχτεί η πραγµατική αντίληψη του µαρξισµού-λενινισµού για την προοπτική του κράτους.

Ο

Ένγκελς, στο έργο του “Η καταγωγή της οικογένειας, της ατοµικής ιδιοκτησίας του κράτους” γράφει: «Το κράτος λοιπόν δεν υπάρχει από καταβολής κόσµου. Υπήρξαν κοινωνίες που τα έβγαζαν πέρα χωρίς αυτό, που δεν είχαν ιδέα από κράτος και κρατική εξουσία. Σε µια ορισµένη βαθµίδα της οικονοµικής εξέλιξης, που ανα-

Οι αντιπρόσωποι που πήραν μέρος στο Συνέδριο της Διεθνούς Ένωσης των Εργατών (1η Διεθνής) στη Βασιλεία το 1869.

Οι Μαρξ και Ενγκελς συζητάνε με εργάτες. Εργο του A. Venetsian, 1961

γκαστικά ήταν συνδεδεµένη µε τη διάσπαση της κοινωνίας σε τάξεις, το κράτος έγινε απαραίτητο εξαιτίας αυτής της διάσπασης. Πλησιάζουµε τώρα µε γοργά βήµατα σε µια βαθµίδα εξέλιξης της παραγωγής, όπου η ύπαρξη αυτών των τάξεων όχι µόνο έπαψε ν’ αποτελεί ανάγκη, αλλά και γίνεται πραγµατικό εµπόδιο της παραγωγής. Οι τάξεις θα εξαφανιστούν το ίδιο αναπόφευκτα όπως αναπόφευκτα δηµιουργήθηκαν στο παρελθόν. Με την εξαφάνιση των τάξεων θα εξαφανιστεί αναπόφευκτα και το κράτος. Η κοινωνία που οργανώνει µε νέο τρόπο την παραγωγή πάνω στη βάση ελεύθερης και ίσης οργάνωσης των παραγωγών θα βάλει ολόκληρη την κρατική µηχανή εκεί όπου θα είναι τότε η θέση της: Στο µουσείο των αρχαιοτήτων, δίπλα στο ροδάνι και το µπρούντζινο τσεκούρι.»5

Ο

Λένιν αποδίδει την ουσία της µαρξιστικής αντίληψης για την προοπτική του κράτους ως εξής: «Δε διαφωνούµε καθόλου µε τους αναρχικούς στο ζήτηµα της κατάργησης του κράτους ως σκοπό. Υποστηρίζουµε πως για την επίτευξη αυτού του σκοπού είναι απαραίτητη η προσωρινή χρήση των οργάνων, των µέσων και των µεθόδων της κρατικής εξουσίας ενάντια στους εκµεταλλευτές, όπως για την κατάργηση των τάξεων είναι αναγκαία η προσωρινή δικτατορία της καταπιεζόµενης τάξης.»6 Ταυτόχρονα, ο Λένιν προβληµατίζεται για τους κίνδυνους που απορρέουν ακόµα και από το εργατικό κράτος, αφού παραµένει ως “ειδικός µηχανισµός εξαναγκασµού”, ως αναγκαίο κακό. Χαρακτηριστικά, όταν αντιµετωπίζει την κρατικιστική αντίληψη του Τρότσκι στη σχετική συζήτηση για τα συνδικάτα, τονίζει: «Το σηµερινό µας κράτος είναι τέτοιο, που το καθολικά οργανωµένο προλεταριάτο πρέπει να υπερασπίζει τον εαυτό του κι εµείς να χρησιµοποιούµε τις εργατικές αυτές οργανώσεις [σ.σ.: τα συνδικάτα] για να υπερασπίζουµε τους εργάτες από το κράτος τους και για να υπερασπίζουν οι εργάτες το κράτος µας.»7

Τ

όσο από τη θεωρητική επεξεργασία των Μαρξ - Ένγκελς - Λένιν όσο και από την πείρα της σοσιαλιστικής οικοδόµησης στον 20ό αιώνα, αναδεικνύεται η ανάγκη του εργατικού κράτους και στον οικονοµικό-δηµιουργικό του ρόλο στον κεντρικό σχεδιασµό της οικονοµίας µε στόχο την άµεση κάλυψη των διευρυνόµενων κοινωνικών αναγκών.

Παραπομπές 1. Β. Ι. Λένιν, Κράτος και επανάσταση, σελ. 68-69, εκδ. Σύγχρονη Εποχή. 2. Β. Ι. Λένιν, Ο παρτιζάνικος πόλεµος, Άπαντα, τόµ. 14, σελ. 9, εκδ. Σύγχρονη Εποχή. 3. ο.π. σελ. 10. 4. Β. Ι. Λένιν, Κράτος και επανάσταση, σελ. 43, εκδ. Σύγχρονη Εποχή. 5. Φ. Ένγκελς, Η καταγωγή της οικογένειας, της ατοµικής ιδιοκτησίας και του κράτους, σελ. 214-215, εκδ. Σύγχρονη Εποχή. 6. Β.Ι. Λένιν, Κράτος και επανάσταση, σελ. 75, εκδ. Σύγχρονη Εποχή. 7. Β. Ι. Λένιν, Για τη σοσιαλιστική οικοδόµηση, σελ. 229, εκδ. Σύγχρονη Εποχή.


www.odigitis.gr

7

"Tην ορµή µας την έχουµε απ' τους αιώνες... θα βγούµε νικητές κι ας είναι οι θυσίες µας βαριές" Ναζίµ Χικµέτ


Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.