Beregoede biosecurity

Dirk-Jan Horsen van Varkens KI Nederland

De moderne stallen van de Varkens KI liggen mooi tussen het groen net buiten Heerde. Een zorgvuldig gekozen locatie, ver weg van andere varkensstallen of vrachtwagenroutes. Bij binnenkomst moet iedereen douchen, camera’s en opschrijfboekjes worden ontsmet, alle bezoekers krijgen bedrijfskleding aan en iedereen volgt vooraf opgezette looplijnen. “Voor ons is dat heel normaal”, vertelt Dirk-Jan Horssen, bedrijfsleider. “Bezoek mag bijvoorbeeld ook drie dagen niet met varkens in contact zijn geweest voor ze hier komen. Het personeel tekent een contract waarin staat dat ze privé helemaal niet met varkens in contact komen en we eten uit voorzorg geen vlees in de kantine. We proberen alles te doen om risico’s zo klein mogelijk te houden.”

Deze locatie van Varkens KI Nederland is een zusterbedrijf van Topigs Norsvin, de Nederlandse coöperatie voor varkensgenetica. “We staan nu in één van de KI-stations”, vertelt Dirk-Jan. “Hier vangen we sperma en dat gaat de hele wereld over.”

Met deze dummy wordt het sperma gevangen

Snel en efficiënt

In het station in Heerde werken ze sinds de bouw tien jaar geleden met de nieuwste technieken, zowel in het vang- als in het verwerkproces. Een groot voordeel, want waar het vangen van sperma traditioneel met de hand gebeurt, doen ze het hier geautomatiseerd. “We hebben hier een ‘vangput’. Dat kun je vergelijken met een melkput bij koeien”, legt Dirk-Jan uit. “Dat zie je bijna nergens.” Waar bij een ander bedrijf de goede vangers als alles meezit vijf beren in een uur doen, zijn dat er hier elf. “De vangers kunnen, als een beer eenmaal aangekoppeld zit, weglopen en met een volgende aan de slag. Daarbij is het ook veel beter voor je rug.”

Alles voor de biosecurity

Om bij de berenstal en de vangput te komen, loop je een stukje via de binnenplaats. Eenmaal binnen bij de vangput worden de schoenen gewisseld en trekt iedereen schone laarzen aan. Ook hier blijkt dat de eerdergenoemde biosecurity erg belangrijk is. “We doen er alles aan om insleep te voorkomen“, reageert Dirk- Jan na een opmerking hierover. “Nieuwe dieren gaan voor ze hier komen eerst vier tot zes weken in quarantaine. Vervolgens wordt er bloed getapt. Bij een negatieve uitslag komen ze met een speciale SPF-vrachtwagen onze kant op.”

“We doen er alles aan om insleep te voorkomen”

Ook materialen die binnenkomen in het lab worden op een soortgelijke manier verwerkt. “Eigenlijk kun je wel stellen dat zowel dieren als materialen hier eerst in quarantaine gaan.” Dit gaat dus van de beren tot aan het zaagsel, dat getest wordt. “Bij het zaagsel dat we gebruiken is vooral de herkomst momenteel erg belangrijk. We voeren niks aan vanuit België bijvoorbeeld. Alles wat binnenkomt wordt bij de houtverwerker eest uitgebreid getest.”

Hoge gezondheidsstatus

Al deze regels zijn niet voor niets. Het effect is namelijk dat de gezondheidsstatus bij dit SPF-bedrijf erg hoog is. En dat willen ze graag zo houden, laat Dirk-Jan weten als we de stal instappen. “We lopen twee keer per dag alle 320 beren langs om te kijken hoe het gaat en tijdens het sperma vangen controleren we de lichaamstemperatuur. Ook als de beren al binnen zijn worden ze dus intensief getest.”

In de stal wijst een medewerker op het ventilatiesysteem. “Misschien leuk om te weten: in dit systeem zit een fijn voorfilter dat bacteriën en virussen tegenhoudt. Dat zie je niet standaard in varkensstallen. Het is eigenlijk eenzelfde soort filter als wat je in een ziekenhuis in de OK ziet.” Dirk-Jan haakt hierop in. “Het zijn soms de kleine dingen die de kwaliteit verbeteren.”

Dirk-Jan Horsen in de 'vangput'

Dier- en mensvriendelijk werken

Tijdens een kop koffie vertelt Dirk-Jan nog even verder. “Het bijzondere aan dit bedrijf is de moderne en diervriendelijke huisvesting (de beren zijn staan op 40 centimeter zaagsel) gecombineerd met een mensvriendelijke manier van werken en moderne labtechnieken.” Dat laatste bleek al tijdens de ronde door het lab. Er staat de nieuwste apparatuur en ze gebruiken de meest geavanceerde analysetechnieken. “Hygiëne en veiligheid van onze eigen mensen staat centraal. We zorgen dat de lucht schoon blijft om risico’s tijdens het produceren van de inseminatiedosis te voorkomen.”

“Van aanvoer tot klant: we weten precies wat er gebeurt”

Monitoren van A tot Z

Toch was er één ding waar ze in Heerde niet helemaal tevreden over waren. “We wisten precies wat we binnenhaalden en hier binnen wordt alles strikt gemonitord. Maar zodra het sperma met de koeriers ons bedrijf verliet, wisten we eigenlijk niet wat er gebeurde.” Dat zat ze niet helemaal lekker, dus bedachten ze iets waarmee ze zeker zouden weten dat er onderweg niks geks gebeurt. “We kunnen het sperma nu volgen met speciale loggers: de temperatuur is bekend, we weten hoe lang het onderweg is en of een koerier ergens stilstaat. Voor het bij de klant is, kun je al actie ondernemen als iets onderweg niet goed gaat. Zo weten we zeker dat alles waar wij met zoveel zorg voor werken, ook op die manier aankomt bij onze klanten.”