Award Alumni Ingenieurs KU Leuven voor Ann Caluwaerts

Award Alumni Ingenieurs KU Leuven voor Ann Caluwaerts ‘STEMpathie als superkracht van de ingenieur’

De voorzitter van Alumni Ingenieurs KU Leuven, Michiel Steyaert, reikte op 31 mei 2022 twee awards uit aan alumni die als ingenieur en als mens een grote impact hebben. Voor onze faculteit droeg Sofie Pollin Ann Caluwaerts voor, want, zo zei Pollin, ‘Ann is een sterk merk, zij toont dat ingenieurs probleemoplossers zijn, maar ook dat oplossingen niet noodzakelijk technisch van aard zijn.’

SOFIE POLLIN & ANN CALUWAERTS

Ann Caluwaerts studeerde in 1990 af als burgerlijk elektrotechnisch ingenieur. Haar professioneel avontuur startte bij Lernout en Hauspie, eerst als softwareontwikkelaar en daarna als product manager. Ze vervolgde haar carrière bij British Telecom (BT) waar ze diverse functies vervulde: van marketingdirecteur in België tot Senior Vice President Strategy & Transformation voor BT wereldwijd. Zo verwierf Caluwaerts meer dan twintig jaar ervaring op de lokale en internationale telecommarkt. Sinds 2011 werkt ze bij Telenet, ondertussen als Executive Vice President, waar ze momenteel verantwoordelijk is voor het communicatie- en merkenbeleid, de afdeling human resources, de juridische dienst en de transformatie van het bedrijf naar een Agile organisatie. Caluwaerts is ook sinds 2016 lid van de Raad van Bestuur van imec en van VOKA, is Fellow aan de VUB en is verkozen tot lid van de Koninklijke Vlaamse Academie van België voor Wetenschappen en Kunsten.

Zij is een bevlogen spreker en zet zich naast haar professionele activiteiten graag in voor meer gendergelijkheid in organisaties en meer meisjes in STEM-richtingen. Ze geeft ook regelmatig gastcolleges. Zo sprak Caluwaerts al eens op een forumavond van Alumni Ingenieurs KU Leuven over 5G, iets wat ze met veel plezier en enthousiasme deed. Haar internationale ervaring en hartstocht om haar expertise te delen maakt Ann Caluwaerts tot een perfecte laureaat voor onze Award Alumni Ingenieurs KU Leuven 2022.

Ann Caluwaerts: ‘Ik heb als ingenieur een vrij atypische loopbaan achter de rug: van ingenieur productontwikkeling naar product management en van daaruit naar marketing verantwoordelijke, dan internationale strategie tot transformatie en global communi cation. Ondertussen ben ik al een tijdje bij de gele knipoog Telenet. Ik ben er gestart als verantwoordelijke voor de tv-afdeling, dan voor de Wholesale Business Unit en vandaag voor communicatie & merk beleving, people, juridische dienst, regelgeving en transformatie.

De rode draad doorheen mijn carrière is dat ik altijd de dynamiek tussen mens en technologie opzoek. In mijn hart ben ik een echte technologie-optimist, omdat ik erin geloof dat technologie en wetenschap een cruciale rol kunnen spelen in onze huidige maatschappelijke uitdagingen en moeilijkheden. Maar dat kan enkel lukken door een gezonde balans te bewaren tussen empathie en technologie en ons als mens steeds centraal te plaatsen. De connectie bewaren met de wereld, maatschappij en medewerkers.

Daarin is STEM natuurlijk dé toekomst. Ik hoef het u niet meer te vertellen, maar STEM staat voor Science, Technology, Engineering & Mathematics. De sleutel is hoe we deze expertises hand in hand laten samenwerken en toepassingen creëren om zo de levenskwaliteit van de samenleving elke dag te verbeteren. De kracht van de ingenieur van morgen schuilt volgens mij daarom in de combinatie van STEM en sterke interpersoonlijke soft skills, zoals luisteren, coachen, communiceren, zelfreflectie, inspireren. Ik noem dat STEMpathie. Ingenieurs die doordrongen zijn van STEMpathie, zij kunnen het verschil maken!

Denk aan de ingenieur die uren samenzit met mensen die een amputatie ondergaan hebben om te begrijpen hoe een kunstarm beter gemaakt kan worden. Of de data-ingenieur die kritisch durft te kijken naar zijn eigen algoritmes om te begrijpen of er geen bias ingebouwd is in het systeem waardoor zijn modellen minderheidsgroepen benadelen. Ik zal dit kort even toelichten vanuit drie verschillende lenzen: eerst kijk ik graag naar het

v.l.n.r.: Sofie Pollin, Paul Van Medegael, Ann Caluwaerts, Michiel Steyaert

belang van STEMpathie voor de macroproblemen van de wereld, daarna zoom ik even in op de uitdagingen van de digitale maatschappij en ten slotte sluit ik af met persoonlijk leiderschap.

Laat ons eerst eens kijken naar de wereldwijde uitdagingen waar we vandaag voor staan en hoe STEMpathie het verschil kan maken. Energie, hongersnood, gezondheid en klimaat: aan uitdagingen geen gebrek. Het zijn vandaag dan ook topprioriteiten van ingenieurs en wetenschappers wereldwijd. Hoe kunnen we binnenkort meer dan tien miljard mensen op deze aarde kwaliteitsvol voedsel aanbieden terwijl landbouw gebied schaarser wordt en een droger klimaat de productie bedreigt? Gigantische vraagstukken waar veel knappe koppen zich nu het hoofd over breken. Maar door genoomwerking zullen we hopelijk planten en gewassen genetische kunnen aanpassen zodat ze weerbaarder zijn in een warm klimaat en meer renderen op een kleinere oppervlakte.

Ook in de medische wereld gaat het pijlsnel. Wie had aan de vooravond van een ongeziene pandemie kunnen bedenken dat we één jaar later een goedgekeurd vaccin op de markt zouden brengen en meteen ook wereldwijd verdelen? Maar vooral het herschrijven van DNA door crispr-cas-technologie zal voor een ongekende revolutie in de geneeskunde zorgen. Zieke stukjes DNA kunnen uit genetisch materiaal geknipt worden en zo het DNA wijzigen. De mogelijkheden zijn enorm, maar roepen ook heel wat ethische vragen op.

En moet ik het nog hebben over onze ecologische voetafdruk? Waar we er vandaag terecht alles aan doen om onze CO2uitstoot te beperken, stellen onder tussen nieuwe technologieën ons in staat om die CO2 op te vangen en om te zetten in basisgrondstof voor bijvoorbeeld bouwmaterialen. Maar… waar we ingenieurs en wetenschappers nodig hebben die deze oplossingen bedenken en onderzoeken, moeten ze ook kunnen samenwerken over instituten en landsgrenzen heen want de complexiteit van de uitdagingen is niet min. Geen enkel instituut of bedrijf kan die vraagstukken vandaag nog alleen oplossen. Al die nieuwe oplossingen spelen vaak met de huidige grenzen van onze regelgeving op het vlak van ethiek en privacy. Het vraagt dus om een open dialoog met beleidsmakers zodat we niet belanden in een spiraal van over-regelgeving en daardoor het effect van innovatieve oplossingen in de kiem smoren terwijl we ook niet willen afstevenen op een ongecontroleerde chaos van oplossingen waar niemand het overzicht over heeft.

En dat vraagt een aardige portie communicatieskills van onze wetenschappers en ingenieurs, aangevuld met onderhandelings competenties en luistervaardigheden, STEMpathie dus.

Als ik dan inzoom naar hoe technologie jouw en mijn leven vandaag beïnvloedt, dan volgt in één adem ... de corona pandemie, die plank gas heeft gegeven aan onze digitale transformatie. Dankzij internetconnectie en digitale toepassingen zijn we kunnen blijven werken, winkelen, studeren, communiceren, … en dat allemaal van thuis uit. Kunt u zich voorstellen hoe de pandemie er had uitgezien als dit gebeurd was in mijn studietijd, zonder internet en mobiele telefonie? Hoeveel meer mensen zouden zich dan niet verloren hebben in de eenzaamheid, hoeveel meer winkels en bedrijven zouden er dan niet over de kop gegaan zijn en hoeveel studenten zouden een jaar verloren hebben?

Ann Caluwaerts

Maar om eerlijk te zijn, ook die evolutie heeft een keerzijde. Denk maar aan cyberpesten, een actueel gegeven dat desastreuze gevolgen kan hebben voor het welzijn van kinderen en jongvolwassenen. Of sexting, waar jongeren hun intimiteit in vertrouwen delen en in een paar klikken kwijt zijn. Of sociale media, die naast veel goeds, helaas ook de sterke polarisering van de maatschappij aanwakkeren en voeden. Daarnaast zijn we veel gezinnen onderweg kwijtgeraakt, omdat ze bijvoorbeeld geen vaste internetverbinding hebben of vaardigheden missen en zo de digitale trein hebben gemist.

Volgens onderzoek van de Koning Boudewijnstichting heeft 40% van de Belgische bevolking zwakke digitale vaardigheden – wat stijgt naar 75% bij mensen met lage inkomens of lage scholingsgraad. 29% van huishoudens met lage inkomens heeft thuis zelf geen internetverbinding. Ook daar ligt de nood aan empathie, een verantwoordelijkheid die zowel bedrijven als hun werknemers dragen. Hoe kunnen we ons steentje bijdragen om die digitale kloof te dichten? Hoe kunnen we het digitaal welzijn stimuleren in alle lagen van de bevolking? Hoe gebruiken we technologie op een verantwoorde manier?

En het is te belangrijk om enkel aan de overheden over te laten. Bedrijven – en dus werknemers – moeten hier een rol innemen.

Ik ben bijvoorbeeld ontzettend trots als ik zie hoe onze ingenieurs met enorme goesting Telenet Essential Internet ontwikkelen, een basisinternetproduct van amper vijf of tien euro zodat ook minder gegoede gezinnen meekunnen in de wereld van morgen. En ook hoe we actief op zoek gaan naar manieren om iedereen mee te krijgen in die golf van verandering. Ik word nog steeds blij aan de herinnering van de ‘Helemaal mee Tournee’ waarbij onze techniekers proactief naar onze klanten thuis stapten om hen vertrouwd te maken met onze nieuwste technologie, hen te tonen hoe ze konden videoconferencen of hoe ze apps konden gebruiken. Ook dat is STEMpathie ten voeten uit.

Als ik dan dieper inzoom op individueel niveau kom ik automatisch bij persoonlijk leiderschap en persoonlijke waarden. Ik heb bijvoorbeeld grote bewondering voor data scientist Frances Haugen die onlangs in België op bezoek was. Als klokkenluidster trok ze aan de alarmbel omdat de algoritmes die de content op Facebook naar voren schuiven, zo ontwikkeld zijn dat ze vooral reacties op polariserende meningen belonen. Als ingenieur ontwikkelde en begreep ze de algoritmes en datamodellen. Als mens ging haar interne alarmbel af omdat ze zag wat dit aan het doen was. Haar intern kompas kreeg de bovenhand. Ze toonde de wereld wat STEMpathie kan teweegbrengen. Dienende leiders en ingenieurs, die begrip tonen voor de anderen, die breder denken dan hun eigen project, die durven denken en leiden niet enkel vanuit het verstand maar evenzeer vanuit het hart, die empathie als kernwaarde meedragen, die hebben we nodig. Waar ik op deze universiteitsbanken vooral STEM onder de knie heb gekregen, is met mijn vrienden, collega’s, familie, zeker mijn ouders, en niet in het minst met mijn partner en ingenieur Paul die het empathieluik van mezelf hebben helpen ontwikkelen. Ik wil hen daar van harte voor danken, om altijd mijn steun, klankbord en toeverlaat te zijn.

Het is mijn hoop en diepste wens dat er ook aan de universiteit meer aandacht besteed wordt aan de ontwikkeling van soft skills, aan het in vraag stellen van bepaalde technologische evoluties, aan het kritisch denken, niet enkel vanuit de technologie zelf maar ook vanuit de impact op mens en maatschappij. Aan mijn drie zonen, hun vriendinnen en alle toekomstige ingenieurs wil ik heel veel STEMpathie toewensen in hun levensloop en loopbaan.’