De keuze van

De keuze van JEROEN OLYSLAEGERS

Schrijver Jeroen Olyslaegers maakt Wildeman, een nieuwe monoloog voor rasverteller Bob De Moor, uitgaande van zijn bejuwelde historische roman Wildevrouw. Hij tipt 5 werken die hem inspireerden. Kom ze ontdekken in de Bornemse bib.

Arthur, koning voor eens en altijd (The Once and Future King)

Terence White

Ik ben dit boek beginnen lezen vanaf mijn twaalf en ben bij wijze van spreken nooit opgehouden. Deze roman over magie en macht, over inwijding en de ellende van volwassen worden, over liefde en verwarring, blijf ik gewoon lezen.

De Kapellekensbaan / Zomer te Ter-Muren

Louis Paul Boon

Dit meesterwerk in kipkap is ook een boek waar ik regelmatig in grasduin. Deels geschiedenis, aanklacht, beschouwing en analyse van de wereld nu en gisteren, blijft dit boek me dierbaar vanwege Boons onnavolgbare stijl. Zijn vertellersstem is uniek: volks aandoend, maar tegelijk zeer geconstrueerd. En wat hij zegt zal nooit aan relevantie verliezen.

Finding the Heart Sutra

Alex Kerr

Kerr voert je diep in het hart van het boeddhisme door deze raadselachtige en confronterende soetra woord voor woord te belichten. Elke ochtend lees ik er in.

Verweven leven: de verborgen wereld van schimmels

Merlin Sheldrake

Een boek over schimmel, paddenstoelen en zwammen en het leert ons alles over de ware verborgen kanten van het leven. Een non-fictie boek dat je alles doet herdenken of alles ontdekken.

A Gentle Madness

Nicholas A. Basbanes

Wat is boekengekte en het verschil tussen bibliofilie en bibliomanie? Ik heb dit boek nog niet uit en wil er nog lang van genieten. Boekengekte brengt me hier naar de vreemdste mensen en collecties.

Beeld: Nick Hannes

Malpertuis, Jeroen Olyslaegers en Bob De Moor Wildeman

Do 17.11 om 20 uur

Schouwburg

theater

Vs.

We spreken af in Kapellen, de thuisbasis van Benjamin Verdonck, en belanden op het terras van een lokaal estaminet. Het vast cliënteel volgt met verwonderde blik Michaël Pas die zich met plooifiets en een opgewekt ‘goeiedag allemaal’ langs de toog een weg baant naar een tafeltje buiten. Het is meteen duidelijk: hij is de bekende kop van de twee en levert alleen al door daar te zijn waarschijnlijk gespreksstof voor de rest van de avond.

Beeld: David Legrève

Michaël, jij bent film- en theateracteur, presentator maar ook vurig pleitbezorger van de cultuursector. Hoe kijk jij naar Benjamin?

Michaël: Ik zie Benjamin als een voorbeeld van de verscheidenheid en bijzonderheid in ons landschap. Hij is een beetje ongrijpbaar ook al werkt hij vaak binnen de context van het theater. Soms kan je zeggen: ja dat is theater, of neen toch eerder performance of beeldende kunst. Ik ken enkele van Benjamins creaties maar ik heb er ook al gezien zonder te weten dat ik naar iets van hem aan het kijken was. En dat is misschien wat ons in de eerste plaats onderscheidt: ik ben een acteur, ik sta daar altijd zelf. Met trots sta ik te verdedigen wat ik te vertellen heb, ik vind het ook fijn dat er naar mij gekeken wordt. Ik heb mijn publiek nodig. Terwijl Benjamin soms dingen toont en zichzelf daarbij in het donker zet. De ijdelheid van de acteur is iets wat jou vreemd is, volgens mij. Daar kijk ik met een lichtjes afgunstige bewondering naar terwijl ik tegelijkertijd ook tevreden ben met hoe ik het doe.

Benjamin: (lacht en schraapt zijn keel) Amai, dankjewel, dit is leuk om te horen. Ik ken, kén, Michaël al heel erg lang natuurlijk en ik weet dat hij een bekend persoon is en veel speelt. Maar ik kijk al 30 jaar geen tv, dus ik volg dat deel van zijn carrière niet echt. Ik ken hem vooral van Hart boven Hard (red. burgerbeweging die individuen en organisaties verenigt die zich inzetten voor een inclusieve en duurzame samenleving). Ik vind het heel tof dat mensen zoals jij hun symbolisch kapitaal

Michaël Pas

°1966 Studeerde aan Studio Herman Teirlinck Acteerde in verschillende televisieseries en films. Daarnaast ook theateracteur en presentator Speelt rol van econoom John Maynard Keynes in Vrede, Liefde & Vrijheid Sociaal actief als woordvoerder van de Acteursgilde en binnen de Artiestencoalitie

Benjamin Verdonck

°1972 Beeldend kunstenaar, theatermaker en acteur Bekend van speels miniatuurtheater en magische kijkkasten Schuwt de open ruimte niet, hij verbleef al voor verschillende projecten in een hut of vogelnest op een publieke plek om van daaruit theater te maken Was tot dit jaar vaste maker bij Toneelhuis

Michaël Pas versus Benjamin Verdonck

Woord versus beeld, of hoe twee theatermannen elk op hun manier quasi dezelfde idealen nastreven.

inzetten voor een of ander sociaal doel dat aan de eigen bevoorrechte positie voorbij gaat. Dat is ook altijd een deel van mijn zoektocht geweest maar ik beheers dat vocabularium niet om zo concreet in de strijd te staan. Ik heb moeten toegeven, en dat is geen luiheid, dat mijn talent ergens anders ligt. Ik probeer mij meer doorheen mijn werk sociaal te engageren. (Michaël wil hierop reageren, Benjamin gaat door.) Daarmee wil ik niet zeggen dat er geen engagement in jouw werk zit.

Hoe belangrijk is die betrokkenheid tussen kunst en de wereld en waarom?

Michaël: Toen ik startte als acteur, jaren 80-90, was het eigenlijk amper aan de orde dat theater iets vertelde over wat er aan de hand was in de maatschappij. Voordien had je het vormingstheater maar dat was compleet passé op dat moment. Het was toen meer l’art pour l’art. Als wij destijds, ik zeg maar iets, Romeo en Julia speelden, ging dat echt over het plezier van theater en over de liefde en de passie tussen jongens en meisjes. Vandaag zou je er niet omheen kunnen dat het gaat over bevolkingsgroepen die tegenover elkaar staan of proberen samen te leven maar dat niet kunnen. Of over hoe we als maatschappij omgaan met dat conflict. De tijden zijn veranderd en de kunst verandert mee. Vorige week speelde ik bijvoorbeeld in De Zaak Shell, een heel goeie theatervoorstelling die concreet gaat over de rechtszaak van de Nederlandse bevolking tegen de multinational Shell.

Benjamin: Was dat in Antwerpen? Verdorie, ik had dat opgeschreven, ik wou die heel graag zien. Ik vind dat twee fantastische dames… (red. Rebekka de Wit en Anoek Nuyens)

Michaël: Wel, ik had het er met Rebekka nog over: ik wil zeer geëngageerd zijn en dingen vertellen in theater, maar ik vind het de eerste verantwoordelijkheid van de theatermaker om goed theater te maken. Want als je daaraan voorbijschiet, als je de mensen niet raakt met je vorm of met je manier van spelen, komt ook de boodschap niet binnen. En dat

vind ik bij De Zaak Shell goed gelukt en ook bij onze voorstelling van het Nieuw Stedelijk (red. Vrede, Liefde, Vrijheid, in december in Ter Dilft). Het moet met grote en kleine gevoelens gepaard gaan. En als je publiek een aha-belevenis of een ‘fuck’-moment heeft, dan zit je goed. Er wordt wel eens clichématig beweerd dat theater in Vlaanderen vanuit de buik vertrekt. Ik vind de buik, wat dat betreft, een beetje overroepen. Geef mij maar een inzicht dat zich in het hoofd nestelt. Een stomp in de buik verdwijnt he.

Benjamin: Ik heb eigenlijk niet zo’n absolute kijk op wat kunst moet zijn. Als ik kijk naar mijn eigen praktijk zie ik kunst als een huis met vele kamers. Ik hou heel erg van het woord ‘voorstelling’ omdat dat het woord ‘voorstel’ herbergt. Je toont ‘wat zou kunnen zijn’, een werk als een soort van doorprikken van de realiteit die wij als vaststaand ervaren. Mijn kijkkasten zijn ontstaan, ten eerste vanuit de goesting om ze te maken, en ten tweede vanuit een soort van onderzoek van het moment. Dat ging over klein en wendbaar zijn: ik neem iets mee en we spelen gewoon. Dat is dan geëvolueerd naar een verlangen om een precaire ruimte te maken die zich onttrekt aan een keuze. Simpelweg: ik mag hier even zijn en moet hier niks van vinden. Zoals je naar de yoga gaat, een meditatief moment.

We zijn in een ongelooflijk woelige wereld beland. Kan kunst de wereld redden? En is er in deze een rol voor schoonheid weggelegd?

Michaël: Ik vind schoonheid

Ik heb mijn super belangrijk en tegelijkerpubliek tijd ook niet. Schoonheid is niet iets om op zich na te streven. In nodig. Terwijl theater moet de vorm ook kloppen

Benjamin met de inhoud en die zullen elkaar nodig hebben, elkaar versterken soms dingen maar evengoed elkaar veranderen. toont en Daarom vind ik het jammer, erg jammer dat, in tegenstelling tot zichzelf de jaren die achter ons liggen, er daarbij in het vandaag alsmaar minder budget is voor een goeie scenograaf. Die donker zet. staat vaak met het ene been in de beeldende kunst en met het andere in theater en trekt die dingen dichter bij elkaar. Benjamin: Ja, in schoonheid manifesteert zich zoiets heel wezenlijk. En of dat dan de wereld redt, zullen we in het midden laten. Maar het is wel een voorrecht om daarmee bezig te zijn. Michaël: Natuurlijk kan kunst de bommen van Poetin niet tegenhouden. Maar tegelijkertijd weten we dat als mensen samen in een schuilkelder zitten en er speelt daar iemand een cellosuite: dat betekent op dat moment heel erg veel.

Benjamin: Neen, kunst houdt die oorlog niet tegen, absoluut niet. Misschien is dat ook een fout ding dat we toedichten aan kunst… (Michaël knikt bevestigend) Maar ik denk wel dat kunst kan verheffen. En dan kom ik terug bij het voorstel-lingsvermogen, naar wat zou kunnen zijn, het zoeken naar alternatieven. Dat vind ik een heel waardevolle kwaliteit van kunstenaars.

Dit doet mij denken aan een wonderlijk werk dat ik gezien heb tijdens corona in Nederland. Het was werk van de partner van Lotte Van den Bergh wiens naam mij nu ontsnapt (red. Nederlands beeldend kunstenaar en decorontwerper Daan ’t Sas). Hij had een installatie gemaakt van een wasbakje met twee kraantjes, twee stoeltjes, een glazen scherm ertussen en ontsmettingsmiddel. Je kon dus elk aan een kant plaatsnemen en elkaars handen wassen. Je kon elkaar aanraken, hé! Iets wat in die periode taboe was, ondenkbaar. En dan natuurlijk nog de gelaagde betekenis van het ‘handen wassen’ op zich.

Michaël: Dus, je waste de handen van degene …

Benjamin: Van een vreemde! Dat vond ik F A N T A S T I S C H. Echt ongelooflijk, dat was het schoonste werk dat ik gezien heb toen.

Michaël: Dus ja, in zo’n crisissituatie vind je ook soms opportuniteiten. Maar ik ben toch blij dat het gedaan is.

Het Nieuwstedelijk Vrede, Liefde & Vrijheid

Drie mensen ontmoeten elkaar toevallig in een hotellobby net na WO I: de briljante econoom John Maynard Keynes (Michaël Pas), ballerina Lydia Lopokova (Clara Cleymans) en de gezant van Liberia, Charles D.B. King (Prince K. Appiah). Er is drank, veel drank. En er ontspint zich een gesprek over vrijheid.

Wo 14.12 om 20 uur

Schouwburg

theater

Benjamin Verdonck Waldeinsamkeit + Regenboog

Twee kijkdozen na elkaar op één avond. Twee pareltjes die spelen met licht en duister, kleur en grijstinten. En je helemaal meezuigen in een zintuiglijke ervaring. Betoverend mooi.

i.k.v. LICHT, het twee weken durende lichtproject in Ter Dilft

Za 28.01 om 18.30 en 20 uur

Podium schouwburg

theater

Ik hou heel erg van het woord ‘voorstelling’ omdat dat het woord ‘voorstel’ herbergt. Je toont ‘wat zou kunnen zijn’.