De maker

‘Spelen, maken, inspireren… het zijn allemaal afritten van dezelfde autostrade’

Blazersensemble I SOLISTI wil een coach zijn voor jonge makers

Beeld: David Legrève

Volgend seizoen staat blazersensemble I SOLISTI twee keer op het podium van Ter Dilft. Met twee producties die qua bezetting, uitstraling en maakproces enorm ver uit elkaar liggen. Wij zaten rond de tafel met artistiek directeur en oprichter van het ensemble Francis Pollet en met componist en artist in residence Frederik Neyrinck over het maken van muziektheater en het ondersteunen van een jonge generatie makers.

In oktober delen 13 muzikanten van I SOLISTI het podium met een 16-koppig koor en 2 acteurs, Jan Decleir en Roy Aernouts. In muziektheaterproductie Egmont brengen tekst en muziek samen een bloedige episode uit onze geschiedenis terug tot leven. En in mei weerklinkt het verhaal van jazzlegende Duke Ellington binnen de muren van kasteel d’Ursel, voor de gelegenheid door het ensemble bewerkt naar een programma voor blazers. Twee uiteenlopende projecten, die dan ook een verschillende voorbereiding nodig hebben. Een aanpak waar geen van beide mannen voor achteruitdeinst.

Francis: Ik heb een lange orkestcarrière achter de rug en ik blijf in eerste instantie muzikant. De evolutie naar maker is bij mij parallel gegroeid met het parcours dat I SOLISTI heeft afgelegd van traditioneel blazersoctet tot het ensemble en muziekproductiehuis dat het nu is. Ik ben nogal nieuwsgierig en had snel goesting om artistieke ideeën verder te gaan uitwerken. Vanuit die drive ben ik gaan samenwerken met theaterhuizen, componisten en schrijvers om samen over onze eigen muurtjes te gaan kijken. Plots kom je zo als muzikant in de theaterwereld terecht.

Frederik: Bij mij was het anders. Hoewel ik pianist van opleiding ben, heb ik me heel snel op compositie toegespitst. Als je componeert word je sowieso sneller in het maaktraject van een voorstelling betrokken dan wanneer je als muzikant uitvoert. Het artistieke idee hoeft daarom niet van jou zelf te komen, maar je stapt gewoon vroeger op de trein van zo’n proces. In muziektheater staat muziek in dialoog met andere zaken die gebeuren op of naast het podium. Het is er een van de leidende parameters, maar je moet tegelijkertijd rekening houden met tekst, met regie, met acteurs. Dat maakt het interessant en beïnvloedt mij zelfs ook bij het schrijven van andere concertmuziek.

Francis Pollet

°1963 Studeerde fagot en kamermuziek aan het Koninklijk Conservatorium Antwerpen en het Conservatorium van Rotterdam en Cultuurmanagement aan UA Founding father en artistiek directeur van blazersensemble I SOLISTI Trad op als solist in prestigieuze festivals in binnen- en buitenland met o.a. I Fiamminghi, het Nieuw Belgisch Kamerorkest, de Salzburger Solisten… Leraar aan de Academie voor Muziek, Woord en Dans in Lier en docent fagot & kamermuziek aan het Koninklijk Conservatorium Antwerpen

Frederik Neyrinck

°1985 Componist en pianist Studeerde in Brussel, Stuttgart en Graz Maakte werk voor verschillende orkesten en ensembles, waaronder Asko|Schönberg, Brussels Philharmonic, Casco Phil, Duo, I SOLISTI, Nationaal Orkest van België, Oxalys Ensemble, Symfonieorkest Vlaanderen, het Vlaams Radiokoor… Actief in de wereld van muziektheater en opera Huisartiest bij I SOLISTI en LOD muziektheater

Maar je bent bij muziektheater wel altijd afhankelijk van de mensen met wie je samenwerkt?

Francis: Een productie als The Duke Story is een kamermuziekconcert en wordt intern gemaakt. We hebben daar de touwtjes volledig zelf in handen en zoiets steekt dus op vrij korte tijd in elkaar. Het contrast met het proces dat de productie van Egmont doorlopen heeft, kan bijna niet groter zijn.

Voor Egmont heeft theatergezelschap Het Banket enkele jaren geleden het initiatief genomen om samen met het Antwerp Symphonic Orchestra tekst van Goethe en muziek van Beethoven, die beiden naar aanleiding van de onthoofding van de graaf van Egmont in Brussel in 1568 geschreven zijn, als inspiratie te nemen voor een hedendaagse interpretatie van het verhaal.

Maar dat is niet de productie zoals ze naar Ter Dilft komt?

Francis: Omdat het onmogelijk is om te toeren langs cultuurcentra met een orkest van 80 man, hebben Het Banket en I SOLISTI elkaar nadien gevonden en hebben we er het Vlaams Radio Koor bij betrokken. Voor onze versie kwamen we uit bij 16 koorleden, 13 muzikanten en 2 acteurs. Nog steeds een grote productie, maar wel al een pak mobieler en flexibeler dan met een symfonisch orkest. Maar ook dan zitten er nog steeds veel mensen rond de tafel. Het is maandenlang artistiek puzzelen met tekst en muziek om een mooi samenspel te krijgen. Maar dat proces van pingpongen met een regisseur, acteurs, artistieke en muzikale leiding is geweldig. Tijdens repetities kan je veel uitproberen en experimenteren en je voelt dat op dat moment verschillende werelden, die van het theater en die van muziek, die repetitiematig feitelijk ver uit elkaar liggen, naar elkaar toe groeien. Dat maakproces is minstens zo leuk als het uitvoeren. Dat hoor ik evenzeer langs de theaterkant.

Dat plezier merk je als toeschouwer ook.

Francis: De kracht van I SOLISTI is dat we met de juiste mensen op de juiste plaats zitten. We zijn daarom ook selectief in samenwerkingen.

Frederik: Het is vooral een houding: je er als componist, muzikant, regisseur of acteur voor openstellen om in dialoog te willen gaan met elkaar. Ik heb het geluk gehad om te kunnen samenwerken met muzikale acteurs zoals Josse De Pauw en Jan Decleir.

Francis: Je voelt het meteen als je met acteurs op de scène staat die daar notie van hebben. En dat is zo plezant. Timing en muzikaliteit zijn belangrijk, of het dan om woorden of om muzieknoten gaat, dat doet er niet toe.

Makers van morgen

Frederik vervoegt sinds 2020 vier seizoenen lang het artistieke team van I SOLISTI. Zo maakte hij onder andere de muziek voor Landru, het theaterconcert met Jan Decleir over de gelijknamige Franse seriemoordenaar dat vorig seizoen nog in Ter Dilft stond. Maar zijn rol binnen het gezelschap is breder dan dat.

Frederik: Als artist in residence werk ik nog tot 2024 mee aan muziektheaterprojecten. Daarnaast heb ik binnen het ensemble ook een coachende functie bij de I SOLISTI ACADEMY, waar ik jong musicerend, creërend en componerend talent mee ondersteun. En zo moet het zijn, vind ik. Dat je niet enkel meewerkt aan artistieke output, maar dat je ook een jongere generatie mee op weg helpt.

Francis: Frederik blijft nog tamelijk bescheiden, want het gaat zelfs nog een stap verder. Hij brainstormt mee over de hele organisatie en programmatie van het ensemble, hij zet zijn eigen netwerk mee in voor de coaching van onze jonge makers en muzikanten.

Frederik: Binnen de muziekwereld is het vrij uniek dat jongeren – zowel muzikanten, makers als componisten – zo’n coaching kunnen krijgen. Het is belangrijk dat er ensembles zijn die de lead nemen in het ontwikkelen van projecten, maar evengoed dat er ensembles de lead nemen in het ondersteunen van jongeren. Los van het artistieke krijgen zij bij ons ook ondersteuning op vlak van productie en financiën. Ik merk dat er daar bij andere huizen vaak minder aandacht voor is.

Het proces van pingpongen met een regisseur, acteurs, artistieke en muzikale leiding in muziektheater is geweldig.

Waarom vinden jullie dat coachen van een nieuwe generatie persoonlijk zo belangrijk?

Francis: Binnen onze ACADEMY hebben we al jongeren van 10-12 jaar met grote namen als Jan Decleir op de bühne gebracht. Dat zijn geweldige stimuli voor hen. En als een productie van een jonge maker binnen onze ACADEMY ons kan overtuigen, nemen we ze op in onze eigen portefeuille. Dat is geen zetje, maar een serieuze zet, die die jonge artiesten krijgen. We hebben jarenlang knowhow opgebouwd en onze muzikanten staan er echt voor open om de nieuwe generatie mee onder hun vleugels te nemen. Zo garanderen we niet alleen een toekomst voor ons ensemble, zowel artistiek als kwalitatief, maar tegelijkertijd is die kruisbestuiving voor ons als oude rotten ook interessant. Wij geven onze rugzak met ervaring door aan jongeren en de jongeren triggeren ons door hun andere manier van denken, hun wereld, hun sociaal netwerk…

Frederik: Vlaanderen heeft echt een traditie van blaasinstrumenten en dankzij de manier van werken van I SOLISTI blijven we zoeken naar hoe we blazers in een nieuwe context kunnen inzetten. De wereld zal blijven veranderen, dus we moeten onze ogen openhouden en zaken blijven doen die ons boeien en fascineren.

Francis: Weet je wat zo verfrissend is? Alles waar we hier over gepraat hebben zijn verschillende aspecten van het kunstenaarschap. Spelen, maken, inspireren… het zijn allemaal afritten van dezelfde autostrade. En dat blijft gewoon boeiend!

Timing en muzikaliteit zijn belangrijk, of het dan om woorden of om muzieknoten gaat, dat doet er niet toe.

Beeld: Tristan Versteven

Het Banket, I SOLISTI en Vlaams Radiokoor Jan Decleir & Roy Aernouts Egmont

450 jaar geleden werd de Graaf van Egmont onthoofd, wat Goethe en Beethoven inspireerde, en nu ook Het Banket en I SOLISTI. Muziektheater van de bovenste plank.

Do 13.10.22 om 20 uur

Schouwburg

klassiek theater

I SOLISTI The Duke Story

Jazz en klassiek ontmoeten én inspireren elkaar op het podium. Klassieke bewerkingen, geïnspireerd door jazzlegende Sir Duke Ellington.

Wo 10.05.23 om 20 uur

Kasteel d’Ursel

klassiek