Jan Vaerten Geboren op 5 augustus 1909 in Turnhout, overleden op 14 december 1980 in Beerse. Woonplaats: Beerse • B eroep: professor tekenen aan het Nationaal Hoger Instituut voor Schone Kunsten te Antwerpen
Jan Vaerten verliet de school vroegtijdig en kwam – niet helemaal naar zijn zin - bij zijn oom terecht in de verf- en drogisterijwinkel. De kennis van pigment, verf en mengtechnieken zouden hem later als schilder goed van pas komen. Hij ontwikkelde een sterk en uitgebreid kleurenpallet. Met uitzondering van enkele avondlessen in beeldhouwen aan de Academie te Turnhout en zondagslessen in Schilde, is hij autodidact. In de jaren vijftig gold Jan Vaerten als de schilder die altijd wilde vernieuwen, voortdurend nieuwe vormen en technieken uitprobeerde. Kenmerkend voor de werken van Jan Vaerten is zijn centrale thema het menselijke tekort. Geïnspireerd door de twee wereldoorlogen die hij meemaakte, maar ook door wetenschappelijke en technologische ontwikkelingen. Vaerten gaf als beeldend kunstenaar zijn visie op de menselijke tekortkomingen, het hoe en waarom. Ook in zijn zelfportretten spaarde hij zichzelf niet. Wat zijn persoonlijke ontwikkeling betreft, in zijn vroege werken is nog de invloed van Van Dyck te zien. Daarna waren het vooral Picasso en Zadkine die Vaerten inspireerden. Beide kunstenaars kruisten ook in levende lijve zijn pad. Picasso was meteen onder de indruk. Hij zag de overeenkomsten met zijn eigen kunst, maar vooral de verschillen. Picasso zei: “Jan Vaerten is de enige Vlaming die geen kleine Picasso’s maakt maar een eigen visie en persoonlijkheid ontwikkelt.” Jan Vaerten was één van de vele aanwezigen tijdens de officiële opening van het ‘Centrum voor Grafiek Frans Masereel’ op 14 januari 1972. Verheugd over de enorme mogelijkheden die het centrum bood, was Jan Vaerten de eerste kandidaat om er grafisch werk te creëren. Als kunstenaar en leraar motiveerde en begeleidde hij kunstenaars in de werkplaatsen van het centrum. Veel kunstenaars die vandaag nog in het centrum werken, leerden de kneepjes van het vak van Jan Vaerten.
14
Toen een tijd later de bestuurscommissie van het centrum werd geïnstalleerd, was het logisch dat Jan Vaerten hiervan deel uitmaakte. In het centrum leerden ze Jan Vaerten kennen als een sympathiek en krachtdadig persoon die de evolutie van het centrum van dichtbij volgde en steeds ijverde voor de kunstenaars. Jan Vaerten schilderde, tekende en ontwierp toneeldecors en tapijten. Hij is mede-stichter van cultureel centrum ‘Het Atelier’ in Deurne. De werken van Jan Vaerten zijn in het bezit van binnen- en buitenlandse musea en van particuliere verzamelaars. In Beerse bevindt zich het museum Jan Vaerten. Deze werken van Jan Vaerten kan je bekijken tijdens de tentoonstelling lokaal grafisch talent in de bib van Kasterlee: • Zelfportret – 1979 • Wijzende vrouw met vogel 1979 (zie afbeelding) • Reikhalzend – 1980