Mensen

MENSEN Hallo

Bart Croonenborghs

Het imperfecte heeft ook zijn plaats

Naar aanleiding van de publicatie van de gedichtenbundel ‘Sterrenwacht’ van Frederik Hautain hadden we een gesprek met Bart Croonenborghs die de dichtbundel van sferische illustraties voorzag en de hele vormgeving van het boek op zich nam. Maken de dromerige beelden jou ook nieuwsgierig naar de schilder en beeldend kunstenaar?

Kan je jezelf even kort voorstellen?

Bart Croonenborghs

Ik ben geboren in 1975 en afkomstig van Tessenderlo. Na omzwervingen via Antwerpen, Leuven en Brussel ben ik uiteindelijk beland in Begijnendijk. Ik werk als grafisch designer en art director bij de grafische studio AltoAlto in Leuven, onder andere gespecialiseerd in het maken van professionele PowerPoint-presentaties. Wanneer ben je met jouw artistiek werk begonnen?

Bart Croonenborghs

Mijn eerste, nog steeds voortdurende, liefde is de wereld van de strips. Mijn eerste strip heb ik gemaakt op een notitievelletje van een lokale uitgeverij. Ik was acht jaar. Later ging ik naar de kunsthumaniora in Hasselt. Daar werd ik door mijn omgeving geïnspireerd en ben ik small press magazines, magazines in een kleine oplage, beginnen te creëren en verkopen.

Welke stijl hanteerde je in jouw strips?

Bart Croonenborghs

Europese strips waren voor mij te braaf. Ik had een voorliefde voor Amerikaans/Britse en underground-strips. Mijn vroegste strip-

herinnering is het lezen van een kleine Nederlandstalige pocket van de Amerikaanse Wrekers, de nu wereldberoemde Avengers dus, getekend door de ‘King of Comics’ Jack Kirby. Later maakte ik me voortdurend de bedenking wat ik zelf graag zou lezen en dat waren zeker geen brave Europese strips.

Later ben je ook columns en recensies over strips gaan schrijven?

Bart Croonenborghs

Ik schrijf ook graag en dit was een leuke afwisseling met het maken van strips, waarin ik al niet meer zo actief was. Dat is immers een heel intens proces. Ik heb samen met mijn broer Rob, die ook graag tekent, verschillende mini-comics en kortverhalen voor Belgische stripmagazines gemaakt. Bij het zoeken naar een comics-site waarop ik kon schrijven, kwam ik op de website van Broken Frontier terecht. De eigenaar van die site was een Belg, wonderlijk genoeg, namelijk Frederik Hautain, de dichter van Sterrenwacht. Hij had een Amerikaanse website opgezet rond comics. Ik ben beginnen schrijven voor Broken Frontier. Het was ook een manier om mijn hobby te bekostigen, want ik kreeg gratis strips toegestuurd. Het klikte trouwens direct met Frederik. Kort na onze eerste meeting waren we samen op weg naar het mekka van de Amerikaanse strip, de misschien wel allergrootste stripbeurs van de wereld, de San Diego Comicon. Naast Broken Frontier heb ik ook twee jaar online voor The Comics Journal geschreven, wellicht toen het meest toonaangevende striptijdschrift van de Anglicaanse wereld. Het was de pioniersperiode voor de graphic novel en daar lag toen mijn grootste interesse.

Naast strips ben je bezig met schilderen, tekenen, fotografie, ...? Hoe ga je hierbij te werk?

Bart Croonenborghs

Ik werk voor mezelf zo weinig mogelijk met de computer. Dat doe ik al genoeg voor mijn job. Het gaat erover waarin ik zin heb om te doen. Ik maak weinig voorontwerpen voor mijn werk. Het groeit organisch in mijn hoofd en dit kan soms weken duren. Ik denk heel beeldend. Er broeit altijd wel iets in mijn brein. Daarna worden de werken fysiek gevormd. Na al dat hoofdwerk probeer ik heel vlug en instinctmatig tot een eindresultaat te komen. Daarom zie je ook dikwijls vlekken en chaotische lijnen in mijn werken, maar die worden uiteindelijk toch deel van het geheel. Veel verschillende zaken doen, dat dynamische, maakt tot wie ik ben. ©KoenBauters

Beschouw je jouw artistiek werk als een hobby?

Bart Croonenborghs

Neen, eigenlijk is het meer dan dat. Het hoort bij mijn persoonlijkheid. Ik zoek ook het handmatige op, het werk zonder computer. Uiteraard heb ik in het begin met de computer geëxperimenteerd. Dan miste ik het ruwe, het contact met het materiaal en het zien van fouten op een blad bijvoorbeeld. Fouten worden deel van het geheel. Het imperfecte heeft ook zijn plaats. Mijn fotografiewerk is misschien wel een hobby, maar dat komt met ups en downs. Het dringt zich op wanneer ik vormen of patronen zie, zeker sinds ik in het chaotische Brussel heb gewoond. Al bij al zit er in dat fotografisch werk misschien wel een soort vormelijk patroon, een rode draad.

Jouw foto’s zijn vaak een uiting van vormen en patronen, maar er gaat ook een soort desolaatheid en soms dreiging van uit? Ben je iemand die graag alleen werkt?

Bart Croonenborghs

Er zitten twee tegenpolen in mij. Het is een evenwicht zoeken tussen het individuele en het sociale. Na periodes van alleen-zijn, heb ik ook een groep nodig. Dat trekt me bijvoorbeeld ook aan in het Boeddhisme,

de kracht van de gemeenschap, de Sangha, wat zich bij mij uit in het opzoeken van mannencirkels of ander mannenwerk.

Kan je vertellen hoe Sterrenwacht tot stand is gekomen?

Bart Croonenborghs

Frederik had reeds heel wat gedichten geschreven en was ook scenarist bij Pinceel, een van de betere stripuitgeverijen. Hij timmert aan de weg als schrijver en vroeg mij om de ontwerper te zijn van het boek en gepaste illustraties te creëren. Mijn bijdrage aan Sterrenwacht was door de illustraties een extra dimensie aan het boek te geven en het scheppen van de drager, het kader rond de gedichten mooi te maken. Dit omvatte de typografie, het ontwerpen van de cover, kiezen van de papiersoort en esthetische keuzes, zoals de binnenkant van de cover in het zwart laten drukken. De illustraties naast de gedichten horen wel degelijk bij die gedichten, maar zijn vrij abstract. Zo kan iedereen, zoals met gedichten, er zijn eigen leefwereld in kwijt. Dat werkt bevrijdend voor de lezer en de kunstenaar. Je geeft vrijheid aan de lezer, maar legt tegelijkertijd iets van het gedicht bloot. Deze vrijheid weerspiegelt zich ook in de verschillende technieken die ik hanteerde, nl. Chinese inkt, acryl, pen en zelfs knip- en plakwerk van voorontwerpen van de schilderijen. De crowdfunding die we organiseerden om het werk gepubliceerd te krijgen, was een echt succes. We zijn oprecht fier op het eindresultaat. Waar zie je jezelf als kunstenaar binnen tien jaar?

Bart Croonenborghs

Enige bekendheid zou leuk zijn, maar ik ben niet zo’n ambitieus persoon. Mijn kunst is in de eerste plaats voor mezelf gemaakt. Het traject op weg naar een werk, is soms interessanter dan het uiteindelijk finaliseren van dat werk. Als kunstenaar moet je een zeker oeuvre hebben en door mijn verschillende stijlen is het moeilijker een rode draad te vinden in mijn werken. Ik zie wel een lijn tevoorschijn komen in mijn fotografie. Ik ben nu over aan het denken hoe ik daar mee verder zal gaan.

Bedankt voor dit fijne gesprek!

De gedichtenbundel ‘Sterrenwacht’ van Uitgeverij Hofman is online te koop bij Standaard Boekhandel. Deze is ook verkrijgbaar bij boekhandels BarBoek en Boekarest te Leuven. Wil je graag een gesigneerd exemplaar? Dat kan je rechtstreeks bij de schrijver bestellen via frederikhautain.com.