editie 2 | juni 2024 | jaargang 55 | uitgave van de gemeente Goes
VERZAMELSTUKKEN
VIJF
GOESENAREN
VERZAMELEN
EROP LOS
VAN ZWALUWTIL TOT TAKKENWAL
ZO HELPEN
WIJ DE NATUUR
EEN HANDJE
‘IEDERE BARBIE IS EEN NIEUW PROJECT’
Dennis
8 VERZAMELSTUKKEN
Van LEGO tot Barbie: vijf Goesenaren en hun bijzondere verzameling
14 GELD VAN GOES
Waarom vragen we toeristenbelasting? Wat doen we ermee?
15 GROEN OP JE STOEP
Ga los op de geveltuin
16 URBAN SPORTPARK
De coolste plek van Goes
18 VEILIG IN GOES
Jonge vluchtelingen stellen zich voor
23 GFT: DIT DOE JE ERMEE
Zo bespaar je op jouw afvalkosten
24 HET GOES VAN LINEKE
Ontdek de hotspots van juf Lineke van den Hoek
26 ONDERDAK VOOR ONDERWIJS
Nieuwbouw Ostrea Lyceum en IKC ’s-Heer Arendskerke
28 VAN ZWALUWTIL TOT TAKKENWAL
We helpen de natuur graag een handje
32 LAAGGELETTERDHEID
1 op de 7 Goesenaren kan dit moeilijk lezen
36 NIEUW BEDRIJVENPARK
Bedrijvenpark Deltaweg wordt 46 voetbalvelden groot
38 LOKAAL ETEN
Pastasalade pesto van Op ‘t Hof Olmenstein
39 ROOS, VERTEL EENS ... Duik in het verleden
COLOFON
GOES - juni 2024
‘GOES’ is een uitgave van de gemeente Goes en valt drie keer per jaar bij jouw op de deurmat. Ook huishoudens met een ‘nee-neesticker’ ontvangen GOES, omdat er gemeentelijke informatie in staat.
Je kan op afspraak bij de afdeling Dienstverlening terecht. Maak je afspraak via www.goes.nl of bel 14 0113.
STADSKANTOOR
M.A. de Ruijterlaan 2 4461 GE Goes
REDACTIE
Guusta van Loo, Karen Kroese, Amber Lukaart, Manon Weijers, Rachelle Baljeu, Charlotte Hensels, Annique Elenbaas, Sven van den Dries, Pien Wildeman en Mireille Zoet
Vragen aan de redactie? Neem contact op via magazine@goes.nl
EINDREDACTIE
José Rozenbroek
CONCEPT & LAY-OUT
Studio Room, Hilversum
DRUK
Jaargang 55, editie 2, juni 2024
Het blad biedt zo juist mogelijke informatie, er zijn geen rechten aan te ontlenen. Overname van teksten en foto’s is alleen toegestaan na overleg met de redactie en met bronvermelding.
Heb je je ooit afgevraagd wat dat kleine gebouwtje is op de Turfkade in Goes? Dit heet het Visperk. Het was hier vroeger altijd een drukke bedoening met visverkopers en kopers. Voor dit verhaal nemen we je mee naar de vijftiende eeuw. fotografie Jerko Productions
Het Goese Visperk was eeuwenlang een belangrijke plek voor de vishandel. Hier kwam alle verse vis uit de haven binnen voor de verkoop; een visafslag dus. Hoe werkte dat? De afslager zat in het gebouwtje. De visverkoopsters zaten op de houten banken. Zij boden op de partijen vis en verkochten de verse vis langs de deur of op de Vismarkt. Tot 1920 ging dat zo.
SCHELDPARTIJEN
Keurmeesters zorgden ervoor dat alles ordelijk verliep bij het Visperk. En dat was nodig, want de visverkoopsters konden flink ruziemaken en elkaar uitschelden. Omstanders vonden dat vervelend. In 1705 besloot het stadsbestuur daarom dat de verkoop van vis alleen nog om negen uur ’s ochtends en om vijf uur ’s middags was toegestaan.
ZEEMEERMIN
Vroeger bewaakte een nachtwacht de binnenstad. Hij had een vaste route. Uit een beschrijving uit 1469 van de route die de nachtwacht maakte, weten we dat er naast het Visperk een kappelletje stond: het Sint-Pietershuisje. Hoe het Visperk en het kappelletje er toen uitzagen, weten we niet. Maar het Visperk bestond dus toen al!
In 1647 is het Visperk helemaal vernieuwd. Vanaf dat moment zat er een mooie zeemeermin op het dak. In 1912 is het gebouwtje op de Turfkade weer opnieuw opgebouwd, maar de zeemeermin bleef. Tot in 1982 iemand de zeemeermin heeft gestolen. Niemand weet waar ze is gebleven. Gelukkig maakte beeldhouwer Peter de Jong uit Middelburg snel een nieuwe meermin. Tijdens de Kadefeesten van 1983 werd ze onthuld. Vandaag de dag is het Visperk nog steeds een bijzondere plek in Goes. Het herinnert ons aan andere tijden, die Goes hebben gemaakt tot wat Goes nu is.
VIS PERK
WAT IS JE GOESE ZOMERTIP?
Wethouder Joan Veldhuizen:
‘Geniet van al het groen!‘
’Dat kan op allerlei manieren, het is maar net waar je van houdt. Wandel je graag? Stadspark De Veste, het parkgebied bij de Oude Zeedijk, de Mirakel, bosgebied-zuid of de Hollandsche Hoeve zijn prachtige plekken om heerlijk te wandelen. Buiten de stad is het Jacoba van Beierenpad rond ’s-Heer Hendrikskinderen ook een idee. Het gaat door oudland- en nieuwlandpolders, door het Poelbos naar het Vrouweputje, door kleinschalig coulisselandschap en langs de vogelrijke Oosterschenge. Mij kom je er zeker een keertje tegen. Een groene omgeving begint natuurlijk in je eigen tuin. Op pagina 28 vind je tips om jouw tuin om te toveren in een paradijs voor vogels en insecten. Heb je wel groene vingers maar geen tuin? Dan kan je een boomspiegel in jouw straat beplanten of een geveltuintje aanleggen. Of ga eens kijken bij de stadstuin in GoesZuid. Iedereen is er welkom om mee te werken. Fijne zomer!’
Wethouder André van der Reest:
‘Vier de zomer samen en kijk naar elkaar om.’
‘Voor veel mensen is de zomer de mooiste en gezelligste tijd van het jaar. Maar niet voor iedereen. Vrienden en familie gaan op vakantie, scholen en wijkcentra zijn gesloten en sportverenigingen hebben een zomerstop. Eén op de vijf mensen voelt zich juist in de zomer extra eenzaam. Voor deze mensen kunnen kleine dingen al het verschil maken. Maak eens een praatje op straat met je alleenstaande buurvrouw, nodig je overbuurman uit voor een bakje koffie of zeg hallo tegen mensen in de supermarkt. Wil je iets meer doen tegen eenzaamheid en meerdere mensen een leuke activiteit bieden? Kijk dan eens naar de mogelijkheden voor een subsidie bij de gemeente. Als je niet precies weet hoe je moet starten, denken we graag met je mee. Samen zorgen we ervoor dat het voor iedereen een fijne en gezellige zomer wordt!’
Wethouder Stan Meulblok:
‘Verleng je paspoort op tijd!’ ‘Doordat veel paspoorten en ID-kaarten op hetzelfde moment verlopen is het tegen de zomer drukker dan normaal aan het loket. Wacht dus niet tot het laatste moment met het aanvragen van een nieuw paspoort!
Ga je niet naar het buitenland?
Wat is er dan fijner dan op de fiets de prachtige omgeving van onze gemeente te ontdekken. Geniet bijvoorbeeld van het Veerse Meer bij Wolphaartsdijk of van het Nationaal Park Oosterschelde bij ’t Goese Sas. Vergeet ook niet een tussenstop te maken bij de Deesche Watergang. Dit natuurgebied tussen Goes en Kattendijke is in de winter populair onder schaatsers, maar in de zomer nét zo bijzonder. Aan de Kattendijksedijk is een mooi uitkijkpunt aangelegd. Je kijkt dan prachtig over de Deesche Watergang: links zie je Kattendijke, rechts Goes.’
Het is zomer! We vroegen onze burgemeester en wethouders naar hun zomertips. Ga lekker fietsen bij ‘t Goese Sas of wandelen langs De Veste, maar denk ook aan het verlengen van je paspoort. We wensen je een Goese zomer.
Joan Veldhuizen
André van der Reest
Stan Meulblok
Cees van den Bos
Joost de Goffau
Burgemeester Cees van den Bos: ‘Een ritje met de stoomtrein Goes-Borsele.’
‘Samen met mijn gezin woon ik sinds vorige maand in Goes. Naast mijn werk ga ik deze zomer de mooie plekken in onze gemeente ontdekken en leuke dingen ondernemen. Voor onze verhuizing liep ik met mijn vrouw en de jongste kinderen in de Goese wijk Aria en daar zagen we plotseling grote rookpluimen. Het was de Stoomtrein Goes-Borsele die voorbijkwam. Het leek mijn kinderen meteen leuk om een keertje mee te rijden. Als echte Zeeuw heb ik dat natuurlijk ooit wel eens gedaan. Maar ik ga graag weer mee. Je rijdt door een prachtig stukje van Zuid-Beveland. Het is ook interessant om een kijkje te nemen in de werkplaats. Hier onderhouden en restaureren enthousiaste vrijwilligers de treinen en wagons.’
Wethouder Joost de Goffau: ‘Lekker een rondje fietsen.’ In de zomer stap ik graag op de fiets, samen met mijn vrouw Jessica en zoon Laurens. Wij kiezen altijd voor het water als bestemming. Bijvoorbeeld naar het Goese Sas, om vervolgens ergens te lunchen. Daarna maken we een wandeling langs de Oosterschelde. Als het lekker weer is nemen we onze zwemspullen mee voor een duik in de buurt van Katseveer. Terug in Goes pakken we een terrasje en eten we een ergens een hapje. Waar kan dat mooier dan in de nabijheid van de pittoreske binnenhaven en de gezellige markt? Ik verheug me er nu al op! In welk restaurant we dan graag eten? Ze zijn me allemaal even lief.’
fotografie portretten Marieke Lodder
‘Het speuren naar nieuwe items geeft me een kick’
VERZAMEL
STUK
Ja, je kunt natuurlijk voetbalplaatjes verzamelen, elpees of Pokémonkaarten. Maar er zijn mensen die hun eigen, unieke verzameling hebben, ook in Goes. Van Barbies, LEGO-poppetjes en Suske en Wiske tot racebanen en alles, maar dan ook álles van VV Kloetinge.
fotografie Marieke Lodder
Wim van der Wel verzamelt al vanaf zijn twaalfde spullen van Suske en Wiske. Zijn collectie bestaat nu uit ongeveer 3.000 stripboeken en meer dan 100 beeldjes. Zelfs bij het hek van zijn tuin staan Suske en Wiske-beelden.
‘Toen ik zestien was, had ik de bestaande collectie stripboeken van Suske en Wiske compleet. Dat waren er toen 75. Daarna ben ik de nieuwe albums gaan sparen. Wat ik zo leuk vind aan de stripboeken zijn de verschillende verhalen, vooral als die zich in een andere tijd afspelen. Het blijft knap hoe ze steeds weer een ander verhaal verzinnen. Op het internet ontdekte ik dat de mogelijkheden om te verzamelen enorm zijn. Er zijn niet alleen albums, maar ook heel veel andere spullen: van sleutelhangers tot verkeersborden. Vanaf dat moment begon mijn verzameling hard te groeien.
Het verzamelen is een leuke bezigheid en een hobby. Het is gezellig om andere verzamelaars te ontmoeten op beurzen en te kijken wat iedereen heeft. Op zo’n beurs maak je nieuwe kennissen en ontmoet je de schrijvers en tekenaars van de strips. Wanneer je daar iets laat signeren, maak je al snel een praatje met ze. Soms maken ze zelfs een tekening speciaal voor jou in je album!
Het speuren naar nieuwe items geeft me een kick. Vooral als ik het laatste ontbrekende item in een reeks vind. Dat maakt het verzamelen erg leuk.’
Via een antieke vlizotrap neemt Joop Quinten ons mee naar zijn zolder. Hier pronkt zijn trots: een gigantische VV Kloetinge-verzameling. Van clubtenues en krantenknipsels tot oude foto’s en clubbladen: hij spaart alles wat met de voetbalclub te maken heeft.
‘Het begon veertig jaar geleden. Iemand deed toen een plakboek van VV Kloetinge weg en dacht: misschien is het iets voor Joop. Ik was er ontzettend blij mee. De club heeft namelijk een speciaal plekje in mijn hart. Ik voetbalde er als tiener, gaf training aan de jeugd en hielp vaak mee achter de schermen met bijvoorbeeld het clubblad. Ik wilde daarom niet dat er allerlei spullen van de club verloren gingen. Er moet een brok historie bewaard blijven. Van het één kwam
het ander: ik besloot alles te verzamelen wat ik kon vinden. Tot op de dag van vandaag ben ik hiermee bezig. Zo vind je mij iedere dinsdag in het Goese gemeentearchief. Hier zoek ik naar voetbaluitslagen in oude kranten. Of ik dit saai vind? Zeker niet. Ik heb er juist veel plezier in! Inmiddels heb ik ontelbaar veel bijzondere spullen bij elkaar verzameld. Maar één item is mij extra dierbaar. Dat is een foto van mij en mijn vriend Arjan. Wij hebben een lange tijd samen verzameld. Op de foto zie je ons op zijn zolder, omringd door spullen van VV Kloetinge. Daar zouden we een museum maken. Helaas is Arjan een aantal jaar geleden verongelukt en is het er niet meer van gekomen. Ik mis hem verschrikkelijk. Dat ik nu nog steeds verzamel, doe ik ook een beetje voor hem.’
‘Er moet een brok historie bewaard blijven’
‘Als je er eenmaal mee begint, raak je ermee besmet’
Van de woonkamer tot in het kleinste kamertje: je kan er niet omheen. Natasja de Vos is fan van LEGO en ze heeft honderden sets. Ze spaart ze niet alleen, ze fotografeert ook de poppetjes in grappige situaties. Soms zelfs in opdracht van LEGO. Haar 17.000 Instagramvolgers smullen van haar kiekjes.
‘Mijn kinderen waren vroeger dol op LEGO. Was een bouwwerk klaar? Dan pakte ik mijn camera voordat ze het weer afbraken. Dan hebben we altijd nog de foto’s, dacht ik. Hierdoor ontdekte ik per toeval een hobby: LEGO-poppetjes fotograferen. Je kan ze echt tot leven laten komen. Zo ontstaan de meest grappige situaties en foto’s. Ik deelde mijn foto’s op Instagram en de reacties hierop waren overweldigend! Ze trokken uiteindelijk zelfs de aandacht van LEGO zelf. Zij
sturen mij nu regelmatig hun nieuwste sets om foto’s van te maken. Zo wordt mijn LEGO-verzameling groter en groter. Eigenlijk past het niet meer in huis. Maar iets wegdoen? Echt niet. Daar is het veel te leuk voor.
Als je er eenmaal mee begint, raak je ermee besmet. Ik ben bijna iedere dag met LEGO bezig. Sterker nog, ik neem altijd een poppetje mee op pad. Je weet nooit of je een goede plek tegenkomt voor een foto. Ik doe echt alles voor het perfecte plaatje, al moet ik hiervoor op mijn buik liggen. Je ziet mensen dan vol verbazing kijken: wat is die vrouw nou aan het doen? Ik moet daar altijd erg om lachen.’
Benieuwd naar de foto’s van Natasja? Volg de avonturen van haar kleurrijke poppetjes op Instagram via @by_a.n.n.a
Dennis Schik heeft sinds zijn jeugd een sterke band met Barbie. Zijn verzameling telt nu zo’n driehonderd stuks. De jurken voor de Barbies haakt Dennis zelf.
‘Als kind speelde ik altijd al met Barbies, maar de eerste keer dat ik écht gegrepen werd, was tijdens het verjaardagsfeestje van mijn nichtje. Zij had een Barbie met een prachtige, gehaakte jurk die mijn tante zelf had gemaakt. De jurken van mijn eigen Barbies vond ik vaak te simpel. Van mij mocht het groter, meer richting de stijl van de jaren ‘50 en ‘60. Daarom leerde mijn tante mij, toen ik dertien was, om zelf jurken voor mijn Barbies te haken. Ik ben er nooit meer mee gestopt. De inspiratie voor mijn ontwerpen haal ik vaak uit films. Zo heb ik bijvoorbeeld Barbies gekleed als personages
uit Gone with the Wind en The Wizard of Oz. Iedere Barbie is voor mij weer een nieuw project en details vind ik belangrijk. De Barbie moet het karakter van het personage weergeven, van gezichtsuitdrukking tot haarkleur. Wanneer de Barbie klaar is, maak ik altijd een foto van het eindresultaat. Deze foto’s deel ik in Facebookgroepen, want er is een hele Barbie-community!
Ik heb in totaal zo’n driehonderd Barbies, waarvan er honderd in de vitrinekast staan. Anders wordt het te vol en dan komen de Barbies niet meer tot hun recht. De rest bewaar ik op zolder en zo nu en dan wissel ik er eentje. Of ik mijn allereerste Barbie nog heb? Nee, die heb ik vroeger helemaal kaal gekamd.’
‘Iedere Barbie is een nieuw project’
‘Ik wilde alles hebben!’
Tijdens zijn vakantie in Engeland herondekte Jos van den Berg zijn oude hobby. Zijn verzameling van racebanen en autootjes uit de jaren ‘60 is bijna compleet.
‘Op mijn achtste kreeg ik mijn eerste racebaan van mijn ouders. Jarenlang spaarde ik de banen en de auto’s die daarbij hoorden. Maar op mijn zestiende verkocht ik alles en kocht ik van het geld een stereo-installatie. Op die leeftijd veranderen je interesses natuurlijk, maar ik heb er altijd spijt van gehad.
Tijdens een vakantie in Engeland in 1996 herontdekte ik mijn oude hobby. Ik kwam een mooie racebaan tegen in een speelgoedwinkel. Mijn toenmalige vrouw gaf hem mij cadeau. Terug in Nederland had ik de smaak van het verzamelen snel weer te pakken. Ik sloot me daarom aan bij een
verzamelaarsclub. Binnen de kortste keren bezocht ik samen met een hobbyvriend beurzen door het hele land. Ik wilde alles hebben! Omdat mijn verzameling erg groot werd, besloot ik het verzamelen te beperken tot één merk: Scalextric. Dit merk roept bij mij een nostalgisch gevoel op, want als kind speelde ik hier altijd mee. Mijn ultieme doel is om alle stukken uit de catalogus van 1967 te verzamelen. Ik ben al een heel eind, er ontbreken nog maar twee stuks! Over mijn favoriete item hoef ik niet lang na te denken. Toen mijn verzamelaarsclub vijf jaar bestond, wilden ze een jubileummodel uitgeven. Ik was vroeger grafisch vormgever en dus vroegen ze mij om samen met de fabriek van Scalextric een ontwerp te maken. Dit was een geweldige ervaring en van het model zijn er maar 168 stuks gemaakt, waarvan ik er één heb.’
300.000
OVERNACHTINGEN
Ieder jaar worden er ongeveer 300.000 overnachtingen geboekt in de gemeente Goes. Dit zijn naast hotelkamers ook andere slaapplaatsen, zoals een plekje op de camping. Goes is dus niet alleen een fijne gemeente om te bezoeken, maar voor toeristen ook een populaire plaats om te blijven slapen!
DAGJE IN GOES
Fotografie:
€ 1,55
PER PERSOON PER NACHT
Blijf je als toerist een nachtje slapen in Goes? Dan betaal je € 1,55 per persoon per nacht als je in een hotel slaapt. Een overnachting op de camping is iets goedkoper, namelijk € 1,20 per persoon per nacht. De bijdrage die we aan toeristen vragen noemen we toeristenbelasting.
€ 360.000 AAN TOERISTEN-
BELASTING
Ieder jaar ontvangt de gemeente Goes ongeveer € 360.000 aan toeristenbelasting. Met het geld dat we krijgen van onze toeristen kunnen we een deel van onze kosten betalen. Zoals het onderhoud van onze voorzieningen. Met voorzieningen bedoelen we bijvoorbeeld fietspaden, zitbankjes of speeltuinen. Toeristen maken hier ook gebruik van, en dus betalen ze net als onze inwoners mee aan deze voorzieningen.
gezellig groen op je stoep
Een geveltuintje is een smal tuintje langs de voor- of zijkant van je huis (aan de straatkant), ongeveer een stoeptegel breed. Geveltuintjes zien er heel gezellig uit. Bovendien zorgen ze voor extra zuurstof en het regenwater zakt er makkelijk de grond in. Ook komen er vlinders en vogeltjes op af. Win-win!
Deze plantjes doen het goed in een geveltuintje:
VROUWENMANTEL
VINGERHOEDSKRUID
LAVENDEL
REGEN
OOIEVAARSBEK
WIL JE OOK EEN GEVELTUINTJE?
Als gemeente helpen we je graag. We halen een rijtje stoeptegels weg en maken daarvan een tuinbak. Die vullen we met grond en daarna kun je aan de slag met planten die je zelf mooi vindt.
Kijk hier of je in aanmerking komt: goes.nl/geveltuintjes
SALIE
STOKROOS
BLAUWE
WATERTAPPUNT
Als je lekker bezig bent op het Urban Sportpark, krijg je dorst. Dan is water het allerbeste drankje. Op het park komt een watertappunt waar iedereen zijn eigen fles kan vullen: lekker, gezond en goedkoop!
SCHUILEN
Midden op het park staat een afdakje waaronder je kan schuilen bij regen. En als de zon heel fel is, kun je hier even in de schaduw zitten. Door de plantjes op het dak blijft het eronder lekker koel.
PLATEAUS
Het CIOS geeft op de pumptrack les in fietsvaardigheid en urban sporten. In het ontwerp zijn plateaus bedacht waar de docenten overzicht hebben op hun sportende leerlingen.
PUMPTRACK
Op het Urban Sportpark komt een pumptrack (fietscircuit) waar iedereen terecht kan. Of je nu een absolute beginner bent, een fietser met al een beetje ervaring, of een vergevorderde BMX’er.
URBAN SPORTPARK: DIT WORDT ‘M
Het definitieve ontwerp voor het Urban Sportpark is klaar! En er is al een begin gemaakt met de aanleg van het park. Het ontwerp van het Urban Sportpark is tot stand gekomen met de hulp van een groep enthousiaste skaters, skateboarders, steppers en BMX’ers. Samen met NineYards Skateparks, Velo-Solutions (voor de pumptrack), het CIOS en SMWO is het mooiste Urban Sportpark in de wijde omgeving van Goes op de tekentafel ontstaan. Alles op wieltjes (en zonder motor) is er straks meer dan welkom. visual Nineyards Skatepark en Velosolution
’IK BEN HEEL BLIJ DAT IK IN GOES VEILIG BEN’R
In Goes wonen honderd jonge vluchtelingen. Officieel heten zij Alleenstaande Minderjarige Vreemdelingen (AMV’ers). Dit zijn kinderen en jongeren tot achttien jaar, die zonder ouders naar Nederland zijn gevlucht. Of die geen ouders meer hebben.
Het zijn allemaal jongens. Zij zijn vaak door hun familie vooruitgestuurd om een veilige plek te zoeken. Het komt vrijwel nooit voor dat meisjes alleen op de vlucht gaan. Twintig van de jongens in Goes weten al dat zij in Nederland mogen blijven wonen, zij worden statushouders genoemd. Ze wonen op het terrein van Emergis. Het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) vangt de andere tachtig jongens op in het voormalige Hotel Van der Valk. Zij weten nog niet of ze hier mogen blijven. Zij zijn asielzoeker. Wie zijn deze jonge vluchtelingen? Waar komen ze vandaan en waarom zijn ze gevlucht? In deze GOES stellen drie jonge asielzoekers zich voor.
Mansour (17) komt uit Syrië
Zes maanden geleden kwam Mansour naar Nederland. Samen met zijn drie zussen en twee broers ontvluchtte hij de oorlog in Syrië. Zij belandden in een overvol vluchtelingenkamp in Turkije.
Het lukte Mansour om na vier jaar door te reizen, Europa in.
‘Ik ben naar Nederland gevlucht, omdat hier familie van mij is. Zij wonen in Den Haag. Zij vinden Nederland een fijn land om in te wonen.’ Als hij straks achttien is, moet hij uit de Goese opvang voor jonge vluchtelingen.
Het COA probeert een plek voor hem te vinden in of bij Den Haag, dicht bij zijn familie. Zo mist hij zijn broers en zussen wat minder.
Hij zat in Turkije op school, maar heeft daar de middelbare school niet kunnen afmaken. ‘Ik hoop dat hier te doen.
Ik wil graag naar de universiteit. Mijn droom is om architect te worden.’
John (17) komt uit Soedan
John heeft zijn hele familie - ouders, zussen en broers - achter moeten laten in Soedan. Hij vluchtte weg voor de oorlog, op zoek naar een veilige plek. Hij lukt hem niet om contact te krijgen met zijn familie. Al een tijdje niet. Door de chaos in Soedan is daar geen internet meer.
Hij is erg ongerust. Heimwee staat in zijn ogen. In Goes is het goed. Maar in Rotterdam en Amsterdam zijn een paar jongens die hij kent uit Soedan. ‘Ze zijn als broers voor mij. Zij spreken mijn taal. Ik wil graag bij hen zijn.’
John zit niet bij de pakken neer. Hij wil studeren. ‘Ik wil graag een baan in de techniek. En het COA helpt mij nu. Ik zou later ook het COA wel willen helpen. Als tolk bijvoorbeeld.’
John voetbalt al in ’s Heer Arendskerke. ‘En al zeg ik het zelf, ik kan best goed voetballen!’
JOHN IS ONGERUST. HEIMWEE STAAT IN ZIJN OGEN.MAAR IN GOES IS HET GOED.
Muhudin (16) komt uit Somalië
Muhudin voelt zich veilig in Nederland. Hij is gevlucht voor de oorlog. ‘Ik ben blij dat ik dat ik hier ben. Het is hier veel beter dan in mijn land.’ Hij is nu een paar maanden in Goes en begint een woordje Nederlands te spreken. Zijn moeder, vader en drie zussen zijn nog in Somalië. Hij mist ze heel erg. ‘Ze zijn daar niet veilig.’ Er woedt niet alleen een gruwelijke burgeroorlog, maar er is ook door de extreme droogte een groot gebrek aan voedsel. Het lukt hem om ze af en toe aan de telefoon te krijgen. ‘Waren ze maar hier.’
‘Het is oké in het Hotel Van der Valk. Wel onrustig. We spreken vooral Engels en Arabisch met elkaar. We zitten met z’n drieën of vieren op een kamer. Wel met jongens die ik daarvoor niet kende.’ Hij gaat graag naar school en wil een opleiding volgen. ‘Ik weet nog niet welke opleiding. Iets met computers. En ik wil graag gaan sporten. Even kijken wat er kan in Goes.’
ZO KAN JIJ HELPEN!
De jonge vluchtelingen wonen nu een paar maanden tot een half jaar in Goes. Sinds half mei zitten ze op school. Zij krijgen samen les in de oude Wilhelminaschool aan de Lijnbaan. Het COA zoekt vrijwilligers die de jongens kunnen helpen met hun huiswerk. Bijvoorbeeld met Nederlands, maar ook met het werken op een laptop.
SPORTKLEDING EN -SCHOENEN
Heb je nog goede sportkleding of sportschoenen liggen die je niet meer gebruikt? De AMV’ers zijn er heel blij mee.
Wil je vluchtelingen helpen met hun huiswerk of sportschoenen of -kleding geven, stuur dan een e-mail naar FMMZGoesAMV@coa.nl
fotografie Johnny Lodders
MANSOUR
JOHN MUHUDIN
DE OPLOSSING VOOR LEEGSTAND IN GOES IS HET VERKLEINEN VAN HET WINKELGEBIED
De binnenstad van Goes kampt al jaren met toenemende leegstand. Hoe kunnen we ervoor zorgen dat Goes een aantrekkelijke en bruisende stad blijft? We vroegen het aan de gemeenteraadsleden. fotografie Jerko Productions & Marieke Lodder
PVDA /GROENLINKS
Wouter van der Pijl: ‘Wij streven naar een levendige en compacte binnenstad. Dit willen we bereiken door het winkelgebied in de binnenstad van Goes te centraliseren. De panden aan de rand van de binnenstad die leeg komen te staan, willen we omvormen tot bijvoorbeeld (sociale) huurwoningen. Grote investeerders moeten worden aangespoord om sneller hun leegstaande winkelpand te verhuren, zodat het voor ondernemers makkelijker wordt om een geschikt pand te vinden tegen betaalbare huurprijzen. Tegelijkertijd willen we de binnenstad aantrekkelijker maken door deze autoluw en emissieloos te maken, en beter toegankelijk voor mindervaliden, wandelaars en fietsers. Verdere vergroening moet de binnenstad een prettige uitstraling geven en beter bestand maken tegen klimaatverandering.’
NIEUW GOES
Piet Bal: ‘De toenemende winkelleegstand baart Nieuw Goes zorgen. Het doel moet zijn om de positie van ‘Goes Winkelstad’ terug te winnen. Verkleining van het winkelgebied is lastig en daarom zeker niet dé oplossing. Nieuw Goes ziet ook graag andere maatregelen, zoals een onderzoek naar de lasten van Goese ondernemers in vergelijking met andere steden (in de regio). De Goese reclamebelasting is immers omstreden. Nieuw Goes wil parkeren dichtbij de binnenstad behouden. Een autoluwe binnenstad moet niet ten koste gaan van ondernemers, bewoners en mindervaliden. Nieuw Goes ziet ook graag één of meerdere beveiligde fietsparkeerstallingen met oplaadpunten. De binnenstad wordt ook aantrekkelijker door meer verblijfsplekken in het groen te realiseren.’
VVD
Chantal Peereboom: ‘Goes is de centrumgemeente van Zeeland en daarbij hoort een aantrekkelijke, bruisende binnenstad. Helaas kampt de Goese binnenstad al jaren met leegstand. Het verkleinen van het kernwinkelgebied kan zeker kansen bieden, maar dit moet niet ten koste gaan van de ondernemer. De gemeente mag ondernemers dus niet gaan verplichten zich te verplaatsen naar de binnenstad. Een binnenstedelijke transformatie vergt communicatie én samenwerking tussen ondernemers, pandeigenaren, inwoners en de gemeente. De gemeente zou kunnen faciliteren door verhuissubsidies, de binnenstad autoluw maken om groen meer ruimte te geven, het faciliteren van grotere permanente terrassen, een mix mogelijk maken van detailhandel, horeca en cultuur... Maar vooral: actie!’
SGP-CHRISTENUNIE
Johnny Lukasse ‘We erkennen als SGP-ChristenUnie-fractie Goes het belang van het aanpakken van leegstand in de Goese binnenstad. Hoewel het verkleinen van het winkelgebied een mogelijke oplossing kan zijn, benadrukken we het belang van een evenwichtige aanpak. Het is cruciaal om de oorzaken van de leegstand grondig te begrijpen en te overwegen voordat dergelijke ingrijpende maatregelen worden genomen. We pleiten voor een strategie die niet alleen is gericht op economische revitalisatie en verbetering of verkleining van het kernwinkelgebied, maar ook op het behoud van de sociale cohesie en samenhang en het karakter van de binnenstad. Dit kan onder meer worden bereikt door het herbestemmen van leegstaande panden voor diverse doeleinden die de gemeenschap ten goede komen.’
CDA
Patrick Simpelaar ‘We streven naar een levendige en aantrekkelijke binnenstad waar het goed ondernemen is en waar winkelen en verblijven een beleving op zich zijn. Een optimale diversiteit aan winkels en het reduceren van leegstand is voor ons een prioriteit. Het actief aantrekken van bedrijven voor panden die nu leeg staan, kan op de eerste plaats hieraan bijdragen. Vervolgens kan het clusteren van winkels helpen. Wat het CDA-Goes betreft mag het clusteren van winkels niet ten koste gaan van de leefbaarheid in wijken en dorpen. Het vinden van een balans tussen het versterken van de binnenstad en het behouden van leefbaarheid elders is essentieel voor een duurzame ontwikkeling van onze gemeente.’
PARTIJ VOOR GOES
Gonneke de Boe ‘Helaas neemt de leegstand in de winkelstraten toe, door onder andere online shoppen en vergrijzing. Dat zorgt voor minder inkomsten voor de winkeleigenaren, waardoor het moeilijk wordt om de huur te betalen en ook nog wat winst te maken om te kunnen overleven. Leegstand maakt de binnenstad minder aantrekkelijk voor bezoekers. De winkels gebundeld in een klein gebied zou een mooie oplossing zijn. Gemeente, ondernemers en pandeigenaren moeten daarom goed gaan samenwerken om het winkelgebied voor de bezoekers van de binnenstad aantrekkelijker te maken, zodat het weer een plek wordt waar je langer wilt verblijven.
De Partij voor Goes is dus van mening dat het verkleinen van het winkelgebied goed voor de binnenstad van Goes zal zijn.’
D66
Martin Wissenkerke ‘De oplossing die de stelling aandraagt is te eenvoudig en ongenuanceerd. Het doel om de binnenstad leefbaar en beleefbaar te houden is niet alleen mogelijk met winkels. Het is ook voorstelbaar dat het winkelbestand in de toekomst nog verder zal krimpen.
Een beleefbare binnenstad kan naast winkels ook worden bereikt door interessante activiteiten op het gebied van ambacht en cultuur. Kunst, ambacht, cultuur en kleine bedrijfjes zullen nog meer dan de monocultuur van winkels bijdragen aan een beleefbare binnenstad.
Om dit te bereiken zijn de huidige huren wellicht te hoog. Wij zien verschillende mogelijkheden om de huren te reduceren.’
Bananenschillen, kippenbotjes, theezakjes, etensresten, gemaaid gras: wist je dat een groot deel van jouw afval gft (groente-, fruit- en tuinafval) is? Door goed te scheiden kan je nog veel gft uit je restafval halen. Daarmee bespaar je op je afvalkosten. En je helpt het milieu een handje. Want van gft maken we weer compost.
BESPAREN, HOE WERKT DAT?
Je betaalt een vast bedrag voor het ophalen van al jouw afval. Ook betaal je een bedrag per keer dat je de grijze bak aanbiedt. Of elke keer dat je restafval in de ondergrondse container gooit met je afvalpas.
Maar voor het aanbieden van de groene bak betaal je niets extra’s. Haal jij goed je gft uit je restafval?
Dan hoef je minder vaak je grijze bak aan te bieden en betaal je dus ook minder.
Wil je weten wat jij kan besparen?
Of wil je zien wat er al op jouw teller staat dit jaar? Kijk dan op goes.nl/afvalstoffenheffing
WIST JIJ DIT OVER GFT?
• Een volle bak met gft kan wel 15 tot 20 kilo compost opleveren.
• Jouw groene bak zet je het beste op een plekje in de schaduw. Zo voorkom je nare geurtjes.
• Je kan koffieprut in de tuin gooien. Daar zijn jouw planten erg blij mee.
• Het beste schoonmaakmiddel voor jouw groene bak is water met een beetje groene zeep.
• Een oude krant of stro onder in de bak helpt tegen aangekoekte etensresten.
• Een snufje zout, een takje klimop of een takje lavendel in de groene bak werkt goed tegen ongewenste insecten.
AFVALPRAAT
GFT: DIT DOE JE ERMEE
‘OP HEEL VEEL PLEKKEN HEERST EEN FIJNE SFEER’
Juf Lineke deelt graag haar favoriete Goese adresjes. Van de sportschool tot de markt op zaterdagochtend tot de bieb waar ze heerlijk tot rust komt. fotografie ANCK, Marco Heyda/Aatvos en Lineke van den Hoek
1. DE VESTE
De Veste is een van de mooiste plekjes in Goes. Hier gebeurt van alles. Van de kleedjesmarkt op Koningsdag tot Festival De Veste. Het is een heerlijke plek om te wandelen. Jammer dat het tegenwoordig weinig vriest. Vroeger kon je heerlijk op De Veste schaatsen.
2. ATMO Conceptstore
LINEKE VAN DEN HOEK (27)
is met veel plezier juf in het basisonderwijs. Ze woont samen met haar man Luuk in het centrum van Goes.
‘OP ONZE TROUWDAG REDEN WE
OP EEN VESPA DE MARKT OP’
Het leukste en gezelligste woonwinkeltje van Goes! Klein maar fijn. Hier kan je heerlijk snuffelen en allerlei nieuwe interieurideeën opdoen. Ik ga nooit met lege handen naar huis.
3. DE GROTE MARKT
Op zaterdagochtend geniet ik van de bruisende markt. Verse producten, een praatje met bekenden en een koffietje halen maken mijn ochtend compleet. Een wandelingetje langs het prachtige Stadhuis brengt me terug naar onze trouwdag, toen we op de Vespa de markt opreden.
4. KATOEN en DE BRASS
Een gezellig avondje uiteten? Katoen en De Brass zijn onze favoriete restaurants. Zowel bij Katoen als bij De Brass kun je heerlijk eten en is de sfeer altijd gezellig!
5. DE GOESE KADE
De stadshaven heeft een fijne sfeer. Als ik rondom de kade loop, geniet ik van de mooie oude panden, de mensen en het komen en gaan van de bootjes.
6. DE PUTTER PT
Na een dag werken is sporten mijn uitlaatklep. De gezelligheid, persoonlijke begeleiding en het sportaanbod maakt DE PUTTER PT een fijne plek.
7. BIBLIOTHEEK GOES
Dit is een van mijn nieuwe favoriete plekken, leuk voor jong en oud. Hier kom ik tot rust met een tijdschrift en een kop koffie.
onderdak voor onderwijs
Als gemeente zorgen we voor genoeg en goede schoolgebouwen. Verspreid over onze gemeente staan 33 gebouwen met daarin een school. Ruim tienduizend leerlingen gaan hier naar het basisonderwijs, voorgezet onderwijs of speciaal onderwijs.
Een gemeente is verantwoordelijk voor de bouw van nieuwe schoolgebouwen. Zodra het gebouw klaar is, moet het schoolbestuur voor
het gebouw zorgen. We maken hier duidelijke afspraken over. Zo mogen scholen ruimtes niet verhuren zonder onze toestemming. Ook krijgen wij het gebouw terug als de school vertrekt.
De komende tijd gaan we aan de slag met het vernieuwen van ons Integraal Huisvestingsplan. In dit plan staat bijvoorbeeld hoeveel scholen we nodig hebben, en waar de schoolgebouwen moeten staan. Het vernieuwen van dit plan is nodig omdat de manier waarop ouders naar scholen zoeken is veranderd. Vroeger gingen kinderen eigenlijk altijd naar de dichtstbijzijnde school. Nu zien we dat ouders steeds vaker scholen kiezen op basis van heel andere wensen. Afstand is steeds minder belangrijk geworden en dit betekent iets voor de keuzes die we als gemeente maken.
Nieuwbouw Ostrea Lyceum
Het Ostrea Lyceum aan de Fruitlaan in Goes wordt vernieuwd. Het hoofdgebouw van de school is in 1961 gebouwd en is erg verouderd. Dit geldt ook voor een aantal lokalen die in de jaren 2000-2005 zijn bijgebouwd.
Het schoolbestuur wil deze gebouwen graag vervangen door nieuwbouw. Begin 2024 heeft de gemeenteraad goedkeuring gegeven voor het project. Hierdoor is er geld vrijgemaakt om de nieuwbouw te betalen. Straks zullen de gebouwen energiezuiniger zijn, en is er ook meer ruimte. Leerlingen van de mavo, havo en vwo kunnen straks terecht op één en dezelfde locatie. Nu zijn ze nog verdeeld over meerdere locaties. Na de zomer start de bouw. We hopen dat de nieuwbouw in de zomer van 2026 klaar is.
IKC ’s-Heer Arendskerke In ’s-Heer Arendskerke krijgt basisschool Schengehof een nieuw gebouw. In het gebouw komt ook een kinderopvang van Kibeo. Dat is handig voor ouders, en fijn voor het kind. We noemen dit een integraal kindcentrum (IKC). Het oude gebouw van de basisschool is eind vorig jaar gesloopt. Als alles goed verloopt denken we dat het gebouw in de zomer van 2025 klaar is. Blijf op de hoogte van dit project via:
Kleurrijke bloemen, groene bomen, zoemende bijen en fluitende vogels. Planten en dieren zijn niet alleen een lust voor oog en oor, we kunnen ook niet zonder ze. Alle soorten planten en dieren bij elkaar noem je biodiversiteit. Hoe rijker de biodiversiteit, hoe gezonder onze omgeving, het water en de bodem. Maar veel soorten verdwijnen. Ontdek wat we in de gemeente doen om de natuur een handje te helpen.
SPECHTBOMEN
Heb jij wel eens de dode bomen gespot bij de Oude Zeedijk en in Park Valckeslot in Goes? Dat zijn onze spechtbomen. Deze bomen staan niemand in de weg. We laten ze staan omdat de natuur er erg blij mee is. Dat werkt zo: de bomen zijn een paradijs voor schimmels, larven, kevers en houtvlinders. Zij eten van het dode hout. Hierdoor ontstaan er kleine gaatjes in de boom: een fijne broedplek voor wilde bijen. Ook spechten zien deze bomen als de perfecte woonplek. Zij hakken een hol in de stam om in te wonen en ze eten de larven. Daar komt natuurlijk de naam ‘spechtbomen’ vandaan. Verhuist de specht? Dan komen wespen, bijen of uilen graag in het verlaten hol wonen. Valt een stam om? Muizen gebruiken het hol dan als huisje. Schimmels zorgen er weer voor dat de stam en de takken langzaam verdwijnen. Zo doet de natuur haar werk.
TAKKENWALLEN
Planten en bomen snoeien we zodat ze weer gezond verder kunnen groeien. De dode takken gooien we niet weg. Wat doen we er dan mee? We stapelen ze op rillen of wallen en kijk, er staat een takkenwal! Je komt ze bijvoorbeeld tegen in het bosgebied-zuid, bij de Mirakel, de Oude Kreek en de Hollandsche Hoeve. Kleine vogels zoals mussen, roodborstjes, kwikstaarten en winterkoninkjes schuilen graag in zo'n takkenwal of ze maken er nestjes. Voor egels of salamanders is het een perfect onderduikadres in de winter: beschut uit de wind en beschermd tegen de kou. Uit de dode takken halen paddenstoelen, zwammen en insecten hun voeding. En als het hout verteert, ontstaat er humus. Niet om te eten! Maar wel heel goede voeding voor de bodem, de planten en de bomen in de buurt.
Zelf aan de slag?
Heb jij snoeihout? Maak dan de vogels en insecten in jouw tuin blij. Een kleine takkenwal is simpel gemaakt. Steek een paar dikkere takken in de grond en leg de andere takken ertussenin. Begin met de wat dikkere takken onderin, zo blijft het stevig. Het blad aan de takken mag je laten zitten. Je kan de takkenwal steeds aanvullen door er nieuwe takken bovenop te leggen.
fotografie Suzan Fotografie
ZWALUWTIL
Vogels maken graag nestjes onder boogborden of dakgoten van oudere gebouwen. Daar vinden ze kieren, hoekjes en gaten. Maar die plekjes verdwijnen want we bouwen steeds modernere huizen. Om de huiszwaluw te helpen, plaatsen we bijvoorbeeld zwaluwtillen. Dat doen we op plekken waar ook water, zand en modder in de buurt is. Een zwaluw gebruikt dat materiaal graag om een nest mee te bouwen. Heb jij de zwaluwtil bij de Mirakel al ontdekt? Deze heeft wel 18 nestplaatsjes. Zwaluwen vinden het fijn om met een grote groep bij elkaar te broeden. En wist je dat één zwaluw wel 9.000 vliegen, muggen en andere insecten per dag eet? Dat zijn er bijna 50.000 per week!
Help de zwaluw een handje
Plaats een kunstnest onder je dakrand of dakgoot. Hang er twee of drie bij elkaar zodat de zwaluwen samen kunnen broeden. En kies een plekje met veel schaduw. Zorg er ook voor dat er genoeg insecten in je tuin te vinden zijn, want zwaluwen eten die graag.
SLINGEREND GRAS
Zijn we op sommige plekken vergeten het gras te maaien? Nee, dat is geen foutje of slordigheid. Dit doen we expres. We maaien daar niet alles in één keer, maar steeds een stukje in een andere vorm. Dat doen we zes keer per jaar. We noemen dit sinusmaaien. Het ziet er niet alleen leuk uit vanuit de lucht, het is ook heel goed voor de biodiversiteit. Door de verschillende vormen ontstaan er allerlei grashoogtes. Zo kunnen planten langer bloeien en zijn er altijd bloemen. Als we alles in één keer weg zouden maaien, verdwijnt ook al het voedsel en de beschutting voor insecten. Door het sinusmaaien gebeurt dat niet. Bijen en andere insecten zijn gek op de schuilhoekjes. En er is plek voor vlinders om hun eitjes te leggen. Kijk maar eens goed bij de Mirakel, Oude Kreek, Hollandsche Hoeve, het bosgebied-zuid of bij de stoomtreinzone langs de wijk Aria. Misschien ontdek je het slingerende gras. En luister dan goed; het krioelt er van de blije beestjes.
ALLE BIJTJES HELPEN
Wist je dat wilde bijen 80 procent van onze planten bestuiven? Zonder bijen zouden we bijvoorbeeld geen aardbeien, frambozen, noten of appels meer hebben. Om de bijen te helpen, zaaien we meer inheemse bloemen. Dat zijn planten die van nature veel groeien in het gebied. Bijen zijn gewend om daar hun nektar uit te halen. In de grond of in holle stengels nestelen bijen graag. Daarom maken we allerlei fijne nestplekjes voor ze, zoals bijenhotels, bijensteilwanden en bijenplags. Een bijensteilwand is een kale wand met grond waar bijen in graven. De wand ligt vaak op het zuiden. Zo schijnt het zonnetje er de hele dag op en wordt het er lekker warm. Een bijenplag is een plekje waar het gras is weggehaald. Zo ontstaat er een kaler plekje grond. Een perfect plek om een nest te bouwen. Weetje: één bijendag staat gelijk aan twee mensenjaren. Bijen leven vaak maar enkele weken. Geen tijd te verliezen dus voor de bij!
TOVER JOUW TUIN OM IN EEN PARADIJS VOOR VOGELS, BIJEN EN INSECTEN
Minder tegels, meer groen
Veel tegels is een ramp voor de biodiversiteit. Vogels en bijen kunnen daardoor minder eten vinden. Ze raken uitgeput en gaan sneller dood.
Zaai of plant inheemse bloemen of planten
Deze soorten doen het goed in Zeeland: duifkruid, veldsalie, ijzerhard, beemdooievaarsbek, heggeroos, wilde marjolein, gelderse roos, meidoorn, veldesdoorn en knotwilg. Vlinders en bijen zijn er dol op!
Het mag rommelig zijn
Goed nieuws als je weinig tijd hebt: onkruid mag blijven staan en bladeren kan je laten liggen. Egels, spinnen en insecten verstoppen zich daar graag.
Hang een insectenhotel op
Het liefst op een zonnige plek uit de wind en een halve meter tot twee meter hoog. In het gedeelte voor vlinders leg je een paar takjes, zo hebben ze steun. In het gedeelte voor lieveheersbeestjes mogen wat meer takjes of wat hooi.
1 OP DE 7 GOESENAREN KAN DIT MOEILIJK LEZEN
Ongeveer 15 procent van onze inwoners is laaggeletterd. Dit zijn ongeveer 5.950 Goesenaren. Iemand is laaggeletterd als hij moeite heeft met lezen, schrijven en of rekenen. Vaak is omgaan met een computer en/ of smartphone dan ook moeilijk.
IN GOES
Goes heeft vooral mensen die mild laaggeletterd zijn. De meesten zijn vijftig jaar of ouder, ze werken en hebben een gezin. Mild laaggeletterden hebben Nederlands als moedertaal. Ze zijn in Nederland geboren, zijn hier naar school geweest, maar ze hebben toch nog moeite met de basisvaardigheden.
Ze vinden het bijvoorbeeld lastig om rekeningen te betalen, formulieren in te vullen of hun kinderen te helpen met huiswerk.
HERKEN DE SIGNALEN
De meesten vinden het lastig om erover te praten. Het kan dus handig zijn om de signalen te herkennen.
• Alleen kijken naar een tekst zonder de ogen te bewegen.
• Geen punten of komma’s gebruiken.
• Veel te vroeg of te laat zijn op een afspraak.
• Negatief praten over schoolervaring.
• Smoesjes gebruiken als ‘bril vergeten’ of ‘zere hand hebben’.
HOE KUN JE HELPEN?
Ken je iemand die laaggeletterd is?
Laat hem of haar dan bellen naar het (Digi)Taalhuis in Goes. Zij zijn op dinsdag en donderdag tussen 13.30 en 15.30 uur bereikbaar op (0113) 253 132 of 06 82 87 54 24. Of loop binnen bij de bibliotheek in Goes, Kolveniershof 106. Ze geven gratis cursussen om lezen, schrijven, rekenen en computeren te verbeteren.
SIMPELE TAAL
Heb je zelf moeite met lezen? Kijk dan eens op steffie.nl. Steffie legt moeilijke dingen op een makkelijke manier uit.
Ze geeft bijvoorbeeld uitleg over geldzaken, gezondheid en energie.
TRAIN JE HERSENEN
Ook als je geen moeite hebt met taal of rekenen, nemen je vaardigheden af als je ouder wordt. Het is daarom goed om te blijven oefenen. Lees hieronder hoe je je hersenen blijft trainen.
• Lees regelmatig een boek. Als je iedere dag een kwartier in een boek leest, kan je duizend nieuwe woorden per jaar leren.
• Lees voor aan je (klein)kind. Hardop voorlezen helpt je geheugen.
• Speel een spelletje Yahtzee, Regenwormen of ga eens ouderwets sjoelen.
Je zal zien dat het rekenen vanzelf beter en sneller gaat.
• Maak een wandeling, pak vaker de trap of ga een stuk fietsen. Bewegen stimuleert de aanmaak van nieuwe hersencellen.
VIND JE EEN TEKST TE MOEILIJK?
LAAT HET ONS WETEN!
Als gemeente doen we ons best om duidelijk en begrijpelijk te schrijven. We vinden het belangrijk om ons werk goed uit te leggen. Of het nu gaat om een aanvraag voor een vergunning, of een brief over werkzaamheden in jouw straat. Onze (nieuws)brieven, e-mails, folders en websites horen duidelijk en begrijpelijk te zijn.
Helaas zijn nog niet alle teksten begrijpelijk, maar we doen ons best. Zo trainen we collega’s om begrijpelijke teksten te schrijven. Ook gaan we bestaande teksten herschrijven als die te moeilijk zijn. De afgelopen periode hebben we al heel wat brieven, besluiten en berichten herschreven. Maar we zien niet alles. En daar hebben we jou als inwoner bij nodig.
MELDPUNT MOEILIJKE TEKSTEN
Geef het aan ons door als je een moeilijke tekst tegenkomt. Dat kan via de website: goes.nl/moeilijketekst. Geef ook aan wat de tekst volgens jou lastig maakt. Dan kunnen wij daar rekening mee houden als we de tekst duidelijker maken.
‘IK
MOET DE EERSTE GOESENAAR
Deze zomervakantie wilde ik eens helemaal niets doen. Ik had geen zin om te slenteren in propvolle steden vol architectonisch geweld, geen zin om pittoreske dorpjes met winkeltjes vol handgesneden houtwerk te bezoeken, geen zin in wandel- of mountainbiketochten door Oostenrijkse bergen en geen zin om naar de bestemming af te reizen waar we als gezin vaak naartoe gaan en het altijd, om meerdere redenen druk is.
Blijf dan lekker thuis, in Goes, zeg je? Wat mij betreft wel, maar dat krijg ik thuis niet verkocht. En dat snap ik. Toen mijn vrouw na wat zoekwerk dit voorjaar een foto liet zien van een appartement in the middle of nowhere van een Canarisch eiland met een zwembad, uitzicht op wat bergen en voldoende schaduwplekken om te zitten, was ik snel verkocht. En na een akkoord van mijn jongste dochter, ‘want gratis wifi,’ was het in kannen en kruiken.
Eerlijk is eerlijk: ik heb er zin in. Helaas hebben de eilanders wat minder zin in mij. ‘Canarische eilanden zijn massatoerisme spuugzat’ kopte een krant onlangs. De voorgenomen bouw van resorts op Tenerife was de spreekwoordelijke lont
EUGÈNE DE KOK werkte onder andere voor de PZC en Weekblad de Bode en is nu adviseur onderzoekscommunicatie bij de HZ University of Applied Sciences. Verder schreef hij verschillende boeken, waaronder één over Racoon en één over ’t Beest.
in het kruitvat. Inwoners gingen massaal de straat op. Ze zeggen vooral de lasten van toerisme te ervaren, geen lusten. Het is een bekend verschijnsel. Gaudi’s Barcelona, Santorini met zijn blauwe huisjes, Venetië met zijn gondels, Amsterdam met zijn wallen, Giethoorn met zijn grachten en – veel dichter bij huis - Zeeuwse badplaatsen als Cadzand, Domburg en Renesse. Het massatoerisme heeft deze plaatsen veel gebracht, maar inwoners vinden het te druk en duur geworden en hebben het gevoel dat toeristen belangrijker zijn dan zij.
Ik moet de eerste Goesenaar die moppert over toeristen nog ontmoeten. Als ik op een zomerse zaterdag in de stad loop, hoor ik soms wat Frans, veel Duits en nog meer Vlaams. Heerlijk. Kom maar, denk ik en volgens mij veel Goesenaren met mij. Wandel en shop maar lekker in de historische binnenstad, drink een wijntje op je boot in de Stadshaven of in die al net zo mooie haven De Werf, zwem in het Veerse Meer bij Wolphaartsdijk, wandel in de schemering langs de Oosterschelde, doe een ommetje Kloetinge, pak een biertje op het terras van ‘t Loze Vissertje of drink en eet wat op de Grote Markt of het sfeervolle Bleekveld. Goes heeft zoveel moois te bieden. Veel meer toeristen mogen (en moeten) dat ervaren wat mij betreft. Ze zijn van harte welkom. Het is win-win. Als de toeristen naar Goes komen en genieten van onze stad en hier hun geld uitgeven, zijn ze niet in Cadzand, Domburg of Renesse. De inwoners van Gran Canaria hebben er niets aan, maar in de Zeeuwse badplaatsen zullen ze ons dankbaar zijn.
De ambtsketen van de burgemeester weegt 530 gram
Wil je op de hoogte blijven van het laatste nieuws in de gemeente Goes? Volg ons op WhatsAppkanalen via goes.nl/kanaal
De televisietoren is
meter hoog. Dit is bijna half zo hoog als de Eiffeltoren in Parijs
Kan je door leeftijd, ziekte of een beperking niet meer zelf koken?
Er zijn al 63 thuiskoks in Goes die een warme en gezonde maaltijd voor je willen maken.
Meld je aan via thuisgekookt.nl of bel 085-0608768
Het oudste gebouw van Goes is Slot Oostende. Een deel van dit pand is al meer dan 700 jaar oud
Interesse in een baan bij de gemeente Goes? Je vindt al onze vacatures op goes.nl/ vacatures
De hoogste temperatuur in de gemeente Goes werd gemeten op 25 juli 2019 in Wilhelminadorp. Het was toen 40,3 °C. 413
Basisschoolleerlingen uit de gemeente Goes doen dit jaar mee aan het praktisch verkeersexamen
NIEUW BEDRIJVENPARK VOOR GOES
Je hebt het misschien al vanaf de snelweg gezien: aan de rand van Goes wordt al maanden hard gewerkt aan een nieuw bedrijvenpark. Bedrijvenpark Deltaweg wordt ongeveer 46 voetbalvelden groot. Er is dus de komende jaren genoeg reden om ondernemers naar Goes te lokken.
Goes is al jaren een economische toplocatie. En dat trekt ondernemers aan. Deze bedrijven willen we als gemeente graag een plek geven, maar dan moet er wel plek zijn. De bedrijventerreinen Poel 1 en 2 zijn bijna vol, dus is er een nieuwe plek nodig.
VOORBEREIDINGEN
Bedrijvenpark Deltaweg ligt naast de Deltaweg en langs de A58. De afgelopen periode is de grond klaargemaakt zodat er kan worden gebouwd. Er zijn kabels, leidingen en riolen aangelegd. Ook zijn we aan de slag gegaan met de wegen op het bedrijvenpark en ernaartoe.
DUURZAAM BEDRIJVENPARK
Op het bedrijvenpark is veel aandacht voor duurzaamheid. Onze aannemers gebruiken voornamelijk machines die op schone energie draaien, zoals elektriciteit of biodiesel (gemaakt van planten). Daarnaast wordt het park helemaal gasloos en hebben we veel aandacht voor de natuur. We leggen waterpoeltjes aan, planten verschillende bomen en struiken, en maken plekjes voor vogels om een nestje te bouwen. Wegen verlichten we met diervriendelijke lampen, en verkeersborden zijn gemaakt van natuurlijke materialen zoals hennep of bamboe.
MIX VAN BEDRIJVEN
Begin 2025 verwachten we de eerste bedrijven. Er is in totaal ruimte voor 25 tot 30 ondernemers. Het wordt een mix van grote en kleine bedrijven. Ook opent er een nieuw soort tankstation. Naast snelle laadpalen, biedt het tankstation ook schone diesel en schone benzine. In de toekomst kunnen mensen zelfs waterstof tanken.
Kijk voor meer informatie op bedrijvenparkdeltaweg.nl. Bekijk hier ook de vlogs die we hebben gemaakt.
‘Verkeersborden zijn van hennep of bamboe en er komt straks diervriendelijke straat-verlichting’
GESCHIEDENIS
ONDER DE GROND
Op het terrein van Bedrijvenpark Deltaweg is archeologisch onderzoek gedaan. Onderzoekers hebben veel gevonden onder de grond. Zo lagen er potten met daarin schelpen. Dat de potten nog gevuld zijn, is best bijzonder! De potten komen uit de middeleeuwen en zijn dus al honderden jaren oud. Doordat er zoveel is gevonden, denken onderzoekers dat er op deze plek vroeger mensen hebben gewerkt en/of een tijdje hebben gewoond. Er zijn geen resten van woningen of boerderijen gevonden. Als er mensen hebben gewoond, dan was dit dus tijdelijk, in bijvoorbeeld een hut.
pastasalade pesto
van Op ’t Hof Olmenstein
‘Wij hebben een heerlijke zomerse pastasalade pesto voor jullie. Niet alleen erg lekker, de salade is ook makkelijk om mee te nemen voor een picknick.’
INGREDIËNTEN
• 300 g pasta
• 150 g pesto
• 350 g cherrytomaten
• 150 g gedroogde tomaten
• 550 g mozzarella
• 1 paprika
• 3 el pijnboompitten
• handje rucola
• Parmezaanse kaas
• gerookte kip (optioneel)
• peper & zout
ARIANNE EN LINDE DE VOOGD
‘Op ’t Hof Olmenstein heeft een bed & breakfast en biedt vergaderfaciliteiten aan. In de theetuin verwelkomen we gasten voor eten en drinken. Een maaltijd afhalen is ook mogelijk. Alles wordt zelf vers gemaakt.’
BEREIDING
1. Begin met het koken van de pasta in een pan met water, gooi er een snuf zout bij.
2. Giet de pasta af en laat die afkoelen, of spoel die af onder de koude kraan. Giet er wat olijfolie overheen, dan plakt de pasta niet aan elkaar.
3. Snijd de paprika en de gerookte kip in blokjes en scheur de mozzarella in stukjes.
4. Voeg de pesto, tomaten en de pijnboompitten toe.
5. Meng alles door de afgekoelde pasta.
6. Maak het bord af met wat rucola en Parmezaanse kaas. Breng op smaak met peper en zout.
fotografie Suzan Fotografie
roos,vertel eens…
Het vertelarchief verzamelt Goese verhalen over vroeger. In video’s delen Goesenaren of mensen van daarbuiten hun herinneringen. Hieronder het verhaal van Roos Spelier. Reis terug in de tijd en ontdek haar avonturen als eigenaresse van Lunchcafé Stadhuis in de jaren ‘70.
portret Suzan Fotografie
‘In 1961 namen mijn man en ik de banketbakkerij van Van Opdorp over. Na een aantal jaren wilden we er een lunchroom bij huren. Maar het zoeken naar een pand in Goes was niet zo makkelijk. Tot het moment dat ik met mijn man naar de maansverduistering keek op het kerkplein. De burgemeester kwam langs op zijn fiets en stapte af. Hij wist al een beetje dat wij iets zochten. Hij vertelde dat hij niet goed wist wat de gemeente met de benedenverdieping van het stadhuis wilde doen. Mijn man adviseerde hem dat ze eens aan Horeca Nederland moesten vragen wat het beste bij Goes past. Ik denk dat de gemeente dit toen gedaan heeft. Er mocht
VERTELLERS
GEZOCHT
Help je mee om onze geschiedenis tot leven te brengen?
Deel met ons je herinneringen aan de markt,winkels, sportvereniging, watersnoodramp, enzovoort. gemeentearchief@ goes.nl (0113) 249 783
horeca komen en iedereen kon zich hiervoor inschrijven. Er zijn zeven of acht sollicitanten geweest, maar uiteindelijk zijn wij het geworden. Het gebouw was natuurlijk prachtig, maar er moest nog van alles gebeuren. De oude vleeshal werd gebruikt als archief van de gemeente. Daar zat geeneens een vloer in. Hier stonden af en toe geiten en verkeersborden. Echt van alles. Je wist niet wat je zag. Ook had het gebouw slechte muren van het vocht. Na een hele verbouwing openden we het lunchcafé in 1973. De ingang was via het terras aan de zijkant. De voorkant stond nog in de steigers. Toen dit klaar was, maakten we van de voorhal een expositieruimte. Iedere maand was hier iets anders. Het was binnen de kortste keren voor een jaar volgeboekt! Normaal moet degene die exposeert een percentage van de verkoop afdragen of huur betalen. Maar wij deden het voor niks, want wij vonden dit hartstikke leuk. Ook regelde de Culturele Raad van de gemeente dat er vier of vijf zondagen per jaar een koffieconcert bij ons was. Mensen kwamen na de kerkdienst langs en dan waren er prachtige concerten. Dat zijn de mooie herinneringen.’
MEER VERHALEN?
Luister naar het hele verhaal van Roos of naar een ander verhaal op de website van het gemeentearchief. Hier verschijnt elke maand een nieuwe video. gemeentearchiefgoes.nl/ het-vertelarchief
In Goes is altijd iets te beleven. Ontdek hier welke evenementen en activiteiten de komende maanden op jou wachten. Benieuwd naar meer?
Op goesisgoes.nl vind je de complete evenementenkalender van Goes.
JUL
Iedere zondag Manhuistuinconcerten
Manhuistuin Goes
19 juli Bach-orgelconcert Arno van Wijk
De Stichting Muziek in de Grote Kerk Goes organiseert elke zomer een Bach-concert op het Marcussen-orgel in de Grote of Maria Magdalenakerk. Dit jaar geeft de Goese stadsorganist Arno van Wijk een concert. Grote Kerk Goes
23 juli Start 35e editie de Zeeuwse Fietsvierdaagse
Omnium Goes
AUG
9 tot en met 15 augustus
Kermis
Beleef de magie van de kermis! Volop plezier voor jong en oud met attracties, lekkernijen en gezelligheid. Binnenstad Goes
10 augustus KatoenXL
Dansen, muziek en heerlijke hapjes tijdens KatoenXL op het Bleekveld. Bestel je ticket via katoengoes.nl. Bleekveld
17 augustus Goes kinderstad
Dit jaar is het de 23ste editie van Goes Kinderstad. De dag start met de installatie van het nieuwe kindercollege in de trouwzaal van het oude stadhuis. Vanaf 11 uur zijn er allerlei activiteiten en attracties in de binnenstad, zoals schminken, creatieve en dansworkshops, een quadbaan en een kinderboerderij. Binnenstad Goes
23 tot en met 25 augustus
Fairway festival
Ontdek de wereld van golf en gezelligheid tijdens dit spectaculaire driedaagse evenement. Iedereen is welkom!
Goese Golf
SEP
Iedere zondag Manhuistuinconcerten
Manhuistuin Goes
14 september De Goese platenbeurs
Grote markt
28 september Goes Modestad
Tijdens Goes Modestad staat Goes in het teken van mode. Winkeliers presenteren hun nieuwste collectie en er is muziek en dans in de binnenstad. Binnenstad Goes
28 september FIJN outdoor-Maya’s
Een unieke locatie voor een FIJN feestje! Bestel je ticket via fijnevents.nl. Park De Mirakel
