halk›n Cephesi
Ciddiyet ve kültürümüz
Devrim mücadelesi içinde yeralan her kifli, grup, kendi ölçüsünde ciddidir. fiu veya bu boyutta bir bedel ödemeyi göze alarak mücadelenin bir yerinde olmak, elbette sayg›ya de¤erdir. Ancak s›n›flar mücadelesindeki ciddiyetten sadece bu anlafl›lmaz. S›n›flar mücadelesindeki ciddiyet, iddialar›yla, ideolojisiyle, yüklendi¤ini savundu¤u misyonuyla uygun davranmakt›r. Solun iliflkilerinde, prati¤inde, eyleminde, ideolojik mücadelesinde, ittifaklar›nda bu uyumun bozuldu¤u çok say›da örnek yafl›yoruz. Bir ça¤r›, öneri yap›p ona cevap alamamak, ciddiyetsizlik de¤il midir? Siyasi gündemi belirleme, solun ortak tavr›n› ortaya ç›karma veya bir sorunu çözme gibi büyük iddialarla yap›lan toplant›lara kafas›na göre kat›l›p kat›lmama, kat›lmad›¤›nda bir mazeret dahi bildirmeme bir ciddiyetsizlik de¤il midir? Ortak yap›lmas› kararlaflt›r›lan bir eyleme kimseyi göndermemek veya “orada bulunmufl olmak”tan öte anlam tafl›mayan bir flekilde kat›lmak, ciddiyetsizlik de¤il midir? Örgütler aras› iliflkileri, “flu beni ba¤lar, bu ba¤lamaz” diye manevralara çevirmek ciddiyetsizlik de¤il midir? Propaganda ve ajitasyonu, sanki çocuk kand›r›rcas›na abart›lar üzerine infla etmek bir ciddiyetsizlik de¤il midir? Tart›fl›lan flu veya bu konunun önemine, içeri¤ine s›rt dönüp, kendi küçük hesaplar›n› dayatmak, ciddiyetsizlik de¤il midir? Siyasal ciddiyetsizli¤in karfl›l›¤›, siyasal sorumsuzluktur. Çünkü her ciddiyetsiz tav›r, bir sorumsuzlu¤u içinde tafl›r. Yap›lan ifli (bu bir toplant›, bir ortak ilan, bir öneriye cevap vermek, bir ortak eylem, her fley olabilir) ciddiye almamak, iddias›zl›kt›r. Yaz›l› sözlü dile getirilen iddialarla, sözü edilen büyük misyonlarla, böyle bir ciddiyetsizli¤in asla ba¤daflmayaca¤› aç›kt›r. Toplant›lar, verilen sözlerin tutulup tutulmamas›, siyasi hareketler aras› iliflkilerdeki hantall›klar, laçkal›klar, ciddiyetsizli¤in ciddi bir sorun haline dönüfltü¤ünü gösteriyor. Örne¤in herkesin çok ciddi iddia ve s›fatlarla kat›ld›¤› toplant›larda bile, üç dört hareketin mazeretsiz, bildirimsiz kat›lmamas›, s›k s›k geç kat›l›nmas›, erken ayr›l›nmas› ciddiyetsizli¤i art›k neredeyse kan›ksanm›flt›r. TAYAD’›n ça¤r›s›yla kararlaflt›r›lan ama yap›lamayan 5 Nisan toplant›s›, ciddiyetsizli¤in ne kadar uç noktaya varabilece¤ini gösteren uyar›c› bir örnektir. (*) TAYAD bu toplant›ya kat›lmayanlar› k›nam›flt›r. Peki ne yapmal›yd›? “K›nama”y› elefltirenler, hiç kuflku yok ki, önce böyle bir tablonun neden ve nas›l ortaya ç›kt›¤›n› sorgulamak zorundad›rlar. Kimsenin bir flikayeti yoksa, devam etsin bu tarz ve
yöntemler. Nereye varacak, neye yarayacak? Toplant› karar›na bile sad›k kalmayanlar, baflka hangi karara, nas›l sad›k kalabilir? Bir toplant› karar› ald›¤› halde bu karara uymay›p, ayn› konuda baflka bir toplant› organize eden veya buna kat›lanlar, nas›l inand›r›c›, güven verici olabilirler? Ciddiyetsizlik sorununu sadece toplant›larla, iliflkilerle s›n›rl› gördü¤ümüz düflünülmesin. Ciddiyet bir siyasal tutumdur, ciddiyet veya ciddiyetsizlik olarak kendini gösteren tutum ve kültür, baflka konularda, baflka alanlarda da elbette bir biçimde yans›yacakt›r. Nitekim yans›yor. Faflizmin sald›r›lar› karfl›s›ndaki duyars›zl›klar, tav›rs›zl›klar ve bunlara getirilen “haberimiz olmad›, duymad›k, gönderecek adam›m›z yoktu” gibi aç›klamalar, ciddiyetsizlikten baflka nedir ki? Nereden ö¤renildi bu davran›fl biçimleri? Solun kültürüne nas›l girdi? Hep söyledik, tekrar ediyoruz; 12 Eylül öncesi solun tüm olumsuzluklar›na ra¤men bu türden davran›fllar yoktu. Bir siyasi hareket ad›na bir toplant›ya kat›l›n›yorsa, o kifliler, o siyasetin a¤›rl›¤›n› tafl›rd›. Ço¤u illegalite koflullar›nda yap›lan toplant›lar, bugünün legal ortamlar›ndaki toplant›lar›ndan ve iliflkilerinden daha istikrarl›, en az›ndan daha ciddi olmufltur. Cep telefonlar›n›n, E-maillerin, fakslar›n bu kadar yayg›n oldu¤u günümüzde, çeflitli örgütlülüklerin aras›nda hala “ulaflamad›k, iletemedik, duymad›k” gerekçelerinin s›k s›k kullan›lmas› komik ve gayri-ciddi de¤il midir? Solda oldukça yayg›n haldeki ideolojik mücadeleden kaç›fl da ciddiyetsizli¤in bir tezahürüdür. ‹deolojik mücadele, ilkeli, kurall›, Marksizm-Leninizm’in burjuvaziye, küçük-burjuvaziye, sapmalara karfl› savunulmas› olmaktan ç›km›fl, pragmatizmle, küçük hesaplarla sakatlanm›flt›r. Bu pragmatizmin sonucunda, tamamen faydac› hesaplarla kâh Kürt milliyetçili¤ine, kâh ayd›nlara, kâh KESK, D‹SK, TTB gibi kitle örgütlerine karfl› ideolojik mücadeleden alenen kaç›lm›fl ve bunun sonucunda sol ad›na savunulmas›, telaffuz edilmesi bile kabul edilemeyecek pekçok fley solda “kan›ksan›r” hale gelmifltir. “Benim onlarla ittifak›m var”, “benim onlar›n kitlesine yönelik hesaplar›m var” diyerek do¤rular› söylemekten kaç›lm›fl, ideolojik mücadele de grupçulu¤a ve faydac›l›¤a kurban edilmifltir. Bir siyasi hareket düflünün ki, mesela birkaç ayd›n› “kafalayaca¤›m” diye onlar› elefltirmekten, falan grupla ittifak›m var diye onlar›n yanl›fllar›n› görmekten kaç›ns›n; onlar›n ideolojik anlamdaki savrulmalar›na ses ç›karmas›n. Orada gerçekten bir iktidar hedefi ve perspektifinden sözedilebilir mi? Bir siyasi hareket düflünün ki, ald›¤› kararlar› kitlelere aç›klama cesaretini bile göstermez, kendisine yöneltilen sorular› cevaplamaktan sudan bahanelerle kaçar, kitleleri 42
5 Haziran 2005 / 03