Program poprawy BRD #innadroga by Fundacja Fenomen

MIEJSKI PROGRAM POPRAWY BEZPIECZEŃSTWA RUCHU DROGOWEGO

BEZPIECZNE MIASTO INNA DROGA

Realizatorzy projektu

Projekt realizowany w ramach programu Obywatele dla Demokracji, finansowanego z Funduszy EOG

BEZPIECZNE MIASTO INNA DROGA

Miejski Program Poprawy BRD

WSTĘPNIAK Wszystkie części naszej publikacji dotyczą różnych aspektów poprawiania bezpieczeństwa ruchu drogowego. Jednak poza podpatrywaniem dobrych przykładów z kraju i ze świata, należy także uporządkować różne działania podejmowane przez przeróżne podmioty prowadzące swoją działalność na terenie miasta. Stąd Miejski Program Poprawy Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego Pomimo tego, że statystyki wypadków w Łodzi biją na alarm, a Łódź uznawana jest corocznie za najbardziej niebezpieczne, pod względem poruszania się po drogach, miasto w Polsce. Choć to w Łodzi przypada najwięcej wypadków proporcjonalnie do liczby mieszkańców, to działania mające zmienić infrastrukturę drogową podejmowane są bardzo wolno. Niestety, od wielu lat Łódź nie mogła także liczyć na wsparcie lokalnych polityków. Ale to się zmieniło.

Ten numer naszego wydawnictwa w pełni poświęcamy przyjęciu przez Łódź Miejskiego Programu Poprawy Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego (MPP BRD). Prace nad nim trwały ponad cztery lata - od momentu uchwały intencyjnej w 2011 roku, aż po przyjęcie programu na sesji Rady Miejskiej w dniu 16 września 2015 r.

Inicjatorem uchwalenia Miejskiego Programu Poprawy Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego w Łodzi był Tomasz Kacprzak, przewodniczący Rady Miejskiej w Łodzi i jednocześnie wicedyrektor Wojewódzkiego Ośrodka Ruchu Drogowego w Łodzi. Dlatego poprosiliśmy go o wypowiedź na temat programu i Miejskiej Rady BRD, która jest powołana do życia zarządzeniem prezydenta miasta. Podobne ciało doradcze działa z powodzeniem w Gdańsku - o czym pisaliśmy w 10 numerze naszego wydawnictwa. Zamieszczamy także wypowiedzi dyrektora Zarządu Dróg i Transportu Grzegorza Nity oraz przewodniczącego miejskiej komisji do spraw transportu w Radzie Miejskiej Bartosza Domaszewicza. Obaj brali czynny udział w dyskusji podczas sesji RM na której uchwalono ów program.

Hubert Barański Fundacja Normalne Miasto-Fenomen

PROGRAM POPRAWY BEZPIECZEŃSTWA RUCHU DROGOWEGO

Podczas realizacji programu niezwykle istotna będzie kwestia systemowego podejścia

BRUKSELA, BELGIA. Zestaw progów wyspowych z wyspą centralną uniemożliwiającą ich omijanie. Fot. Wojciech Makowski

do jego wdrażania i zarządzania nim. W tym celu planowane jest powołanie Miejskiej Rady Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego (MR BRD), która będzie instytucją reprezentującą wszelkie instytucje miejskie, a nie tylko te, które podlegają pod Radę Miejską i Prezydenta Miasta Łodzi. Wśród tych instytucji znajdą się min.: Wojewódzki Ośrodek Ruchu

AUTOR HUBERT BARAŃSKI Prezes fundacji Normalne Miasto - Fenomen i koordynator kilku projektów transportowych, autor rekomendacji dotyczących usprawnień dla rowerzystów. Członek Miejskiej Rady Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego, 2011-2013 członek Rady Działalności Pożytku Publicznego

BEZPIECZNE MIASTO INNA DROGA

Przyjęcie „Miejskiego Programu Poprawy Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego w Łodzi na lata 2015-2020” odbyło się na sesji Rady Miasta Łodzi w dniu 16 września 2015 r. Prezentacji programu dokonał dyrektor ZDiT Grzegorz Nita. Program zakłada przede wszystkim podjęcie działań miękkich, jak i działań twardych, które mają na celu zdecydowaną poprawę bezpieczeństwa ruchu drogowego (BRD) w naszym mieście. Do opracowania założeń programu posłużyły dostępne dane statystyczne, zasady uspokajania ruchu na drogach za pomocą fizycznych środków technicznych (opracowane przez firmę zewnętrzną) oraz wiele innych materiałów. W ramach programu została wykonana diagnoza stanu istniejącego, jak również przygotowana strategia bezpieczeństwa na lata 2015-2020. Ten program ma bardzo duże znaczenie dla poprawy bezpieczeństwa w naszym mieście.

MIEJSKI PROGRAM POPRAWY BEZPIECZEŃSTWA RUCHU DROGOWEGO

MIEJSKI PROGRAM POPRAWY BRD

ka przykładów: wprowadzenie strefy uspokojonego ruchu na osiedlu Radiostacja (pod koniec roku 2015 wprowadzenie strefy tempo-30 na osiedlu Karolew) czy projekt likwidacji kilku bardziej niebezpiecznych miejsc w Łodzi – rondo Sybiraków, skrzyżowanie Konstantynowska/Juszczakiewicza, skrzyżowanie Kolumny/Tomaszowska, ulica Okólna (to są newralgiczne miejsca, gdzie już podjęto prace projektowe, w tym roku zostanie opracowana dokumentacja).

PROFILAKTYKA, A WIĘC EDUKACJA PRAGA, CZECHY. Wyspa rozdzielająca pasy ruchu przy skrzyżowaniu ul. Ruskiej i ul. Estońskiej. Petr Vilgus CC-BY-SA

Drogowego, Komenda Miejska Policji i Straży Pożarnej, Kuratorium Oświaty, Pogotowie Ratunkowe i organizacje pozarządowe.

Podstawowymi narzędziami realizacji programu poprawy bezpieczeństwa będą programy operacyjne oraz roczne programy realizacyjne i sektorowe plany realizacyjne. Działania operacyjne zostaną opracowane przez Miejską Radę Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego, która będzie ciałem doradczym i opiniodawczym, jak również instytucją wskazującą kierunki działań, które następnie będą realizowane w szczególności przez Prezydenta Miasta, w miarę możliwości organizacyjnych i finansowych.

PIERWSZE DZIAŁANIA Pewne działania w tym zakresie były już wcześniej podejmowane i są podejmowane również w chwili obecnej. Można podać kil-

Nie wystarczy jedynie skoordynować i zsynchronizować działań. Równolegle powinny być prowadzone działania profilaktyczne czy edukacyjne nt. bezpieczeństwa ruchu drogowego. Dlatego konieczne jest powołanie takiej rady, która będzie określała kierunki działań wdrażane później na szczeblu operacyjnym przez poszczególne jednostki, których przedstawiciele będą uczestniczyli w składzie tej rady i będą brali udział w jej pracach.

HARMONOGRAM DZIAŁAŃ Harmonogram działań przewiduje w pierwszej kolejności powołanie Miejskiej Rady Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego, następnie opracowanie przez tę radę sektorowego planu realizacyjnego i rocznego programu na następny rok oraz przygotowanie projektu planu finansowego niezbędnego do wykonania planu realizacyjnego. W roku bieżącym ważna jest jeszcze kwestia współpracy z radami osiedli, które wspomagałyby podejmowanie kolejnych działań w tym zakresie. Należą do nich:

ZDARZENIA DROGOWE I ICH OFIARY W ŁODZI (LICZBY) ROK

WYPADKI

OFIARY RANNE

OFIARY CIĘŻKO RANNE

OFIARY ŚMIERTELNE

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Razem

1903 1892 1925 1997 2086 2048 1884 1855 1847 1936 1719 1823 1668 1716 26299

2279 2321 2301 2406 2554 2448 2317 2294 2266 2424 2108 2194 2011 2125 32048

1128 1092 921 1092 1172 902 714 691 673 517 504 490 757 770 11423

36 46 39 51 55 54 41 47 39 40 57 38 33 31 607

Źródło: Miejski Program Poprawy Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego w Łodzi na lata 2014 - 2020.

realizacji. Program wart jest przyjęcia, gdyż stwarza możliwość powołania miejskiej komisji. Cieszę się również z tego, że część tych poprawek wskazuje wyraźnie, że program będzie musiał być jeszcze przepracowany przez

BREMA, NIEMCY. Wjazd w boczną ulicę „przegrodzony” wyniesionym chodnikiem. Fot. Tomasz Bużałek

członkach MR BRD), przeprowadzenie audytów BRD na realizowanych obecnie czy skończonych inwestycjach, weryfikacja i przygotowanie w listopadzie miasta do utrzymania zimowego, jak również rozpoczęcie akcji edukacyjnej w zakresie pierwszej pomocy (szeroko rozumianej), zwiększenie monitoringu miejsc niebezpiecznych poprzez obszarowy system sterowania ruchem, ustalenie priorytetów na rok kolejny i przystąpienie do przygotowywania programów operacyjnych. Takie są założenia na najbliższe miesiące. Równocześnie pewne działania zarówno w infrastrukturze twardej, jak i innego rodzaju, są prowadzone nie tylko przez Zarząd Dróg i Transportu, ale również przez inne jednostki Urzędu Miasta.

Miejską Radę i że będzie ona pewne korekty wprowadzała. Cieszę się, że jest to dokument w pewien sposób ramowy. Na pewno cieszy też filozofia zawarta w tym dokumencie – filozofia, która mówi o tym, że w pierwszej kolejności należy chronić tych uczestników ruchu,

MIEJSKI PROGRAM POPRAWY BEZPIECZEŃSTWA RUCHU DROGOWEGO

przygotowanie w październiku programów operacyjnych przez jednostki realizujące zadania określone w Miejskim Programie BRD (bo nie mówimy tutaj tylko i wyłącznie o samym Urzędzie Miasta, ale również o pozostałych

Przewodniczący Doraźnej Komisji do spraw Transportu – Bartosz Domaszewicz pozytywnie postrzega wartość programu: „Projekt powstaje z inicjatywy m.in. przewodniczącego radnego Tomasza Kacprzaka, który już kilka lat temu bardzo prosił o opracowanie tego programu, który jest pewnym zrębem, punktem wyjścia dla dalszych prac Miejskiej Rady Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego, skupiającej nie tylko przedstawicieli Urzędu Miasta Łodzi, Policji, Straży Miejskiej, ale też służb ratunkowych i organizacji pozarządowych, które będą obecne w procesie przygotowania działań na lata kolejne i nadzorowania ich

HESLINKI, FINLANDIA. Nawierzchnia wyniesionego przejścia dla pieszych wykonana z kostki kamiennej dla zwrócenia szczególnej uwagi kierowców. Fot. Tomasz Bużałek

którzy są naturalnie niechronieni (mówimy tu o pieszych i rowerzystach). Cieszy na pewno ten element dokumentu, który wskazuje na uspokojenie ruchu na osiedlach. Cieszy też rozumienie, że poprawa bezpieczeństwa ruchu drogowego to nie tylko działania o cha-

BEZPIECZNE MIASTO INNA DROGA

ZNACZENIE PROGRAMU BRD

WYPADKI W LATACH 2006 – 2009 - 2013 WYPADKI

2006

2009

2013

ZMIANA [%] 2006-2013

Ogółem Rowerzyści Dzieci Osoby powyżej 64 roku Młodzi kierowcy - sprawcy Najechanie na pieszego Najechanie na słup, drzewo, wywrócenie poj. Zderzenia czołowe Skrzyżowania Przejścia dla pieszych Nadmierna prędkość Alkohol u sprawców wypadków

1884 77

1936 42

1716 63

-9 -18

210 732 84 32 980 214 240 144

254 643 128 31 1113 88 337 117

207 458 123 31 930 251 307 92

-1 -37 46 -3 -5 17 28 -36

OFIARY RANNE W LATACH 2006 – 2009 - 2013

WYPADKI

2006

2009

2013

ZMIANA [%] 2006-2013

2317 75 192 243 302 730 104 49 1292 217 317 168

2424 44 123 265 373 636 182 55 1442 87 476 149

2125 68 155 245 253 468 145 48 1189 263 413 118

-8 -9 -19 1 -16 -36 39 -2 -8 21 30 -30

OFIARY CIĘŻKO RANNE W LATACH 2006 – 2009 - 2013 WYPADKI Ogółem Rowerzyści Dzieci Osoby powyżej 64 roku Młodzi kierowcy - sprawcy Najechanie na pieszego Najechanie na słup, drzewo, wywrócenie poj. Zderzenia czołowe Skrzyżowania Przejścia dla pieszych Nadmierna prędkość Alkohol u sprawców wypadków

2006

2009

2013

ZMIANA [%] 2006-2013

714 27

517 12

770 23

8 -15

103 299 32 15 397 87 86 54

83 186 53 7 285 26 95 33

81 231 54 21 415 137 112 47

-21 -23 69 40 5 57 30 -13

OFIARY ŚMIERTELNE W LATACH 2006 – 2009 - 2013 WYPADKI Ogółem Rowerzyści Dzieci Osoby powyżej 64 roku Młodzi kierowcy - sprawcy Najechanie na pieszego Najechanie na słup, drzewo, wywrócenie poj. Zderzenia czołowe Skrzyżowania Przejścia dla pieszych Nadmierna prędkość Alkohol u sprawców wypadków

2006

2009

2013

ZMIANA [%] 2006-2013

41 3 1 14 5 28 5 0 14 8 5 4

40 0 0 14 2 28 7 0 17 5 5 0

31 0 0 13 5 20 4 0 10 9 6 5

-24 -100 -100 -7 0 -29 -20 0 -29 13 20 25

Źródło: Miejski Program Poprawy Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego w Łodzi na lata 2014 - 2020.

Oczywiście nie zawsze ta przykra statystyka jest wynikiem złego stanu infrastruktury, czasami są to też zdarzenia losowe. Wystarczy jeden duży wypadek, który tę statystykę może poważnie zmienić. Jednak od wielu lat jesteśmy w czołówce tych miast, gdzie ofiar śmiertelnych jest niezwykle dużo. Wydaje się, że ten program jest po prostu potrzebny. Ważną rzeczą jest to, że w tym programie mamy zapisany pewien horyzont finansowy, mówiący o wydatkowaniu środków w wysokości 99 000 000 zł do roku 2020. Przed Miejską Radą jest ważna część pracy do wykonania, bowiem ten program nie rozstrzyga czy to są wszystkie nakłady, które ponosimy na bezpieczeństwo ruchu drogowego, czy to są tylko np. działania interwencyjne i to działania miękkie. Bo gdybyśmy przyjęli takie założenie, że każda nowobudowana droga w Łodzi, każdy ciąg komunikacyjny już jest budowany w standardzie zgodnym z bezpieczeństwem ruchu drogowego, to wystarczy jedna duża inwestycja drogowa, która ten budżet skonsumuje. Zakładam więc, że to 99 000 000 zł to są raczej działania celowane, poprawiające bezpieczeństwo w konkretnych punktach plus działania edukacyjne, a nie całość infrastruktury budowanej zgodnie z tymi standardami. Wydaje się, że Miejska Rada powinna to wyraźnie rozgraniczyć i pewnie też będzie nad tym pracowała. Natomiast program z całą pewnością nie poprawi bezpieczeństwa na drogach sam z siebie – jest tylko narzędziem i pewną bazą. Na pewno dobrze, że w tym programie część prac została już wykonana, bo w programie są wskazane szczególnie niebezpieczne miejsca czy skrzyżowania, gdzie tych wypadków jest najwięcej i gdzie

MIEJSKI PROGRAM POPRAWY BEZPIECZEŃSTWA RUCHU DROGOWEGO

jest wprowadzony pewien standard uspokajania ruchu na osiedlach. Czyli mamy przykłady tego, co udało się zrobić i jak można to robić lepiej. Jest pewna refleksja w stosunku do tego, co w mieście zrobiliśmy, np. ten

PRAGA, CZECHY. Budowa wysepki przystankowej powoduje odgięcie pasa ruchu dla samochodów – kierowcy muszą zwolnić, aby kontrolować tor jazdy i sytuację na drodze. Fot. T. Bużałek.

eksperyment na Radiostacji. Jest też pewnie większa potrzeba konsultowania tego z mieszkańcami, tak żeby oni nie budzili się rano w nowej rzeczywistości i nie wiedzieli, czy na namalowany niebieską farbą fragment jezdni można wejść, czy nie, czy to jest dobrze, czy to jest źle. Więc na pewno te konsultacje są niezwykle potrzebne. Cieszy też, że ta rada będzie taką funkcję pełniła. Dokument sam w sobie sytuacji nie uzdrowi, ale jest jakimś punktem wyjścia i dobrze, że już nie jest wytłumaczeniem dla nas wszystkich, że dopóki nie ma programu, to w zasadzie nie warto nic robić, bo czekamy na program. Dzisiaj już jest program i wytłumaczenia nie mamy, więc zarówno dla Urzędu Miasta, jak i pewnie dla rady już tego alibi, że czekamy na jakieś całościowe opracowanie nie będzie i trzeba czekać tylko na efekty”.

BEZPIECZNE MIASTO INNA DROGA

rakterze infrastrukturalnym, czyli zbudowanie takiej infrastruktury, która będzie w pewien sposób wybaczała błędy uczestników ruchu, ale także zrozumienie, że potrzebne są działania miękkie, czyli działania związane z edukacją tych osób, które z dróg korzystają. To niezwykle istotne. Moim zdaniem konieczne jest mocniejsze wskaźnikowanie efektów tego programu, tak żeby można było rok po roku rzeczywiście mierzyć, czy te nasze działania przynoszą oczekiwane rezultaty, a o skali problemu świadczy fakt, że w roku 2014 na łódzkich drogach mieliśmy 42 ofiary śmiertelne.

INICJATOR PROGRAMU Inicjatorem uchwalenia Miejskiego Programu Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego w Łodzi był Tomasz Kacprzak, przewodniczący Rady Miejskiej w Łodzi i jednocześnie wicedyrektor Wojewódzkiego Ośrodka Ruchu Drogowego w Łodzi.

Przygotowałem uchwałę intencyjną w 2011 roku i liczyłem, że jesteśmy w stanie przyjąć ten program po 4 miesiącach. Wydawało mi się, że to wystarczający czas aby zrobić odpowiednią diagnozę i wskazać potrzebne działania aby poprawić sytuację. Widziałem ten program jako wskazanie pewnych potrzebnych działań – konieczności uspokojenia ruchu w centrum, utworzenie stref zamieszkania które będą wyposażone nie tylko w odpowiedni znak, ale będą przebudowywane w taki sposób aby fizycznie uniemożliwiać szybką jazdę na osiedlach, gdzie wyznaczy się miejsce do parkowania dla samochodów i znajdzie się przyjazne miejsce dla pieszych i rowerzystów. Jednak wielu radnych oczekiwało bardzo konkretnego programu, łącznie z tym aby wskazano w którym roku ma być przebudowane które skrzyżowanie. Moim zdaniem tak szczegółowymi rozwiązaniami powinna zająć się już Miejska Rada BRD. W Łodzi nigdy nie było żadnego programu, który poruszałby bezpieczeństwo na drogach. Realizowaliśmy jako miasto wiele zadań: Straż Miejska szkoliła dzieci w szkołach, znakowała rowery, zajmuje się bezpieczeństwem na ulicach. Były też realizowane różne zadania przez Wydział Edukacji UMŁ, dotyczące wychowania komunikacyjnego. Zarząd Dróg i Transportu wprowadza różnego rodzaju elementy infrastruktury, które mają poprawiać bezpieczeństwo drogowe. Ale te wszystkie działania nigdy nie były ze sobą sprzężone. Do tego stopnia, że dwa łódzkie miasteczka ruchu drogowego - jedno przy ul. Parkowej jest zarządzane przez Wydział Edukacji (jest to filia Centrum Zajęć Pozaszkolnych) a drugie przy ul. Małachowskiego jest zarządzane przez Wydział Sportu (MOSiR). Można tu mówić o pewnego rodzaju kuriozum, że dwa miasteczka ruchu drogowego pełniące tę samą funkcję, są zarządzane przez dwa różne podmioty. Idea programu była taka, że przy różnego rodzaju inwestycjach miejskich, nie patrzeć jedynie na to aby wylać nowy asfalt albo wymienić torowisko czy zamontować oświetlenie, tylko żeby każda inwestycja była realizowana także pod kątem poprawy bezpieczeństwa na drodze. To znaczy

aby nowoczesną infrastrukturę oraz nowoczesną myśl inżynierską dotyczącą budowy ulic, wykorzystywać poprzez tworzenia stref uspokojonego ruchu albo stref tempo-30 na osiedlach mieszkaniowych. Żeby nie tworzyć przejść dla pieszych bez sygnalizacji świetlnej na wielopasmowych jezdniach, gdzie jest duże natężenie ruchu. W Łodzi jest bardzo wiele wypadków i mam nadzieję, że ten program będzie impulsem aby wiele działań podejmowanych przez różne miejskie jednostki, były spięte w taką klamrę, żeby te instytucje jeszcze bardziej ze sobą współpracowały. A efekt ma być jeden - mniej wypadków i mniej ofiar. Do tego są potrzebne różne narzędzia. Takim narzędziem ma być Miejska Rada Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego - ciała konsultacyjnego, spotykającego się dość często, które wskazywałoby różnym instytucjom działania które trzeba podejmować. W Radzie znajdzie się miejsce dla różnych służb oraz organizacji zajmujących się problematyką poprawy bezpieczeństwa ruchu drogowego. Także Wojewódzki Ośrodek Ruchu Drogowego. WORD już teraz współpracuje z miastem jeśli chodzi o działania poprawie BRD. Służy doradztwem - jak poprawnie przeprowadzać lekcje z wychowania komunikacyjnego, szkolimy uczniów i nauczycieli. Mam nadzieję, że program poprawy BRD będzie pokazywać radnym na co trzeba zwrócić uwagę podczas uchwalania budżetu. Mam też nadzieję, że budżet tego programu będzie przeznaczany na konkretne inwestycje, a nie aby jak w przypadku modernizacji ul. Piotrkowskiej ktoś stwierdził, że cała ta kwota została wydana tylko na poprawę bezpieczeństwa ruchu. Można też powiedzieć, że pewne działania podejmowane w mieście, wyprzedziły ten program. On był już przygotowywany, a urzędnicy którzy przy nim współpracowali, w tym samym czasie zaczęli korzystać z tej nowej filozofii i powoli wdrażać nowe rozwiązania: wyniesione przejścia dla pieszych albo ronda.

17 grudnia 2015 roku została utworzona w Łodzi Miejska Rada Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego (MR BRD). Rada ta to organ, którego rolą jest doradzanie w kwestiach rozwiązań poprawiających bezpieczeństwo ruchu drogowego (BRD) w Łodzi. Podstawą dla powołania przez Prezydenta Miasta Łodzi MR BRD była uchwała Rady Miejskiej w sprawie przyjęcia „Programu Realizacji Miejskiego Programu Poprawy Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego w Łodzi na lata 2015-2020” [1] (Program Realizacji MPP BRD oraz Miejski Program Poprawy BRD stanowią załączniki do tej uchwały). Zgodnie z treścią Programu Realizacji MPP BRD celem MR BRD jest przejęcie roli koordynatora działań. MR BRD będzie pełniła także funkcje kontrolne. Zadaniem jej członków będzie m.in.: ● monitorowanie stanu poprawy BRD na terenie miasta; ● analiza liczb i przyczyn zdarzeń drogowych w odniesieniu do podjętych działań; ● inicjowanie zmian w przyjętych założeniach [2]. W celu monitorowania realizacji programu MR BRD ma możliwość powołania zespołu monitorującego. Ocena realizacji programu będzie dokonywana na podstawie: ● sprawozdań jednostek, które będą realizowały program; ● danych o zdarzeniach drogowych, pochodzących np. z Polskiego Obserwatorium BRD [3]. Na podstawie powyższych danych opracowywane będą: ● okresowa ocena realizacji MPP BRD; ● wnioski dotyczące dalszej jego realizacji

lub wprowadzenia korekt [4]. Ponadto przedstawiciele Zarządu Dróg i Transportu (lub jednostki pełniącej funkcje związane z organizacją ruchu, powstałej po rozwiązaniu ZDiT) oraz Miejskiej Komendy Policji na spotkaniach MR BRD będą każdorazowo przedstawiać miejsca zdarzeń drogowych (kolizji albo wypadków), w których potencjalnie istniałaby możliwość wpływu na choćby jeden z czynników będących przyczyną tych zdarzeń. Takie informacje będą przechowywane w stworzonych do tego celu bazach informacji o wypadkach [5]. MPP BRD zakłada, że wybrane dane z tej bazy powinny być ogólnodostępne [6] (co ciekawe Program Realizacji MPP BRD już o tym nie wspomina).

Głównym koordynatorem działań na rzecz bezpieczeństwa ruchu drogowego jest Sekretarz Miejskiej Rady Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego.

GŁÓWNY KOORDYNATOR DZIAŁAŃ NA RZECZ BRD W MPP BRD przewidziano także (nieujętą w Programie Realizacji MPP BRD, za to przewidzianą w regulaminie pracy [7]) funkcję sekretarza MR BRD, który ma być odpowiedzialnym za działania rady. W jego gestii znalazły się nie tylko kwestie organizacyjno-techniczne (jak inicjowa-

MIEJSKI PROGRAM POPRAWY BEZPIECZEŃSTWA RUCHU DROGOWEGO

MIEJSKA RADA BEZPIECZEŃSTWA RUCHU DROGOWEGO

BEZPIECZNE MIASTO INNA DROGA

KOMPENDIUM

nie działań na rzecz BRD, przygotowywanie porządku obrad i materiałów na posiedzenia rady czy wymiana doświadczeń pomiędzy wszystkimi partnerami wdrażającymi program), ale także spoczęła na nim odpowiedzialność za wspieranie merytoryczne i techniczne tych partnerów czy zdobywanie środków na realizację zadań z zakresu BRD [8]. Funkcję sekretarza będzie pełnił przedstawiciel Oddziału Zarządzania Ruchem na Drogach w Biurze Inżyniera Miasta w Departamencie Gospodarowania Majątkiem Urzędu Miasta Łodzi. Oddział Zarządzania Ruchem na Drogach ul. Piotrkowska 175, 90-447 Łódź p.o. kierownika Janusz Maciaszek pokój: 302 tel.: +48 (42) 638-48-82

Miejski Program Poprawy BRD (jak również program jego realizacji) określają cel strategiczny oraz cele szczegółowe, których wypełnienie stanowi sens jego istnienia. Przyjętym celem strategicznym jest zmniejszenie średniorocznej liczby ofiar śmiertelnych oraz liczby ofiar ciężko rannych w wypadkach drogowych o 50% do 2020 r., co w przełożeniu na liczby będzie oznaczało nie więcej niż 15 ofiar śmiertelnych i nie więcej niż 385 osób ciężko rannych w wypadkach drogowych w 2020 r. [9] (za punkt bazowy dla tych wyliczeń przyjęto dane z roku 2013 [10]). Zadaniem MR BRD w tym zakresie będzie opracowywanie

harmonogramów realizacji celu strategicznego i celów szczegółowych programu, jak również planu finansowego (czyli budżetu na realizację programu) z perspektywą do 2020 r. Bezpośrednią podstawą dla działania MR BRD jest wydane przez Prezydenta Miasta Łodzi zarządzenie w sprawie powołania MR BRD z 17 grudnia 2015 r. [11]

Żadna kwestia związana z bezpieczeństwem ruchu drogowego w Łodzi nie powinna być rozpatrywana bez udziału Miejskiej Rady Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego. Wstępna struktura osobowa rady określona została w treści Programu Realizacji MPP BRD. Ustalono, że rolę przewodniczącego MR BRD pełnić będzie wiceprezydent nadzorujący sprawy BRD, zaś w skład rady wejdą przedstawiciele Rady Miejskiej w Łodzi, Policji, Wojewódzkiego Ośrodka Ruchu Drogowego, Komendant Straży Miejskiej, kierownictwo Komendy Straży Pożarnej, jak również przedstawiciele struktur Urzędu Miasta, MPK, Wojewódzkiej Stacji Pogotowia Ratunkowego, organizacji pozarządowych i łódzkich uczelni [12]. Struktura ta znalazła swoje odzwierciedlenie w powołanym składzie rady [13].

Autorzy MPP BRD w opracowanym dokumencie wymieniają szanse i zagrożenia dla poprawnego wdrożenia programu. Szanse rozwoju i lepszego funkcjonowania sytemu BRD zależą od wypracowanej pozycji, posiadanych zasobów, umiejętności i kompetencji: ● Krajowy Program BRD oraz Wojewódzki Program BRD i ich realizacja, ● presja polityki transportowej Unii Europejskiej, w której problemy brd mają silną pozycję, ● zwiększający się poziom wiedzy o zagrożeniach na drodze w społeczeństwie. Zagrożenia rozwoju i lepszego funkcjonowania sytemu BRD zależą od wielu czynników zewnętrznych (ogólnopolskich): ● braki w programie nauczania edukacji motoryzacyjnej w szkołach, ● ciągle niedoskonały system szkolenia i egzaminowania kandydatów na kierowców, ● brak systemu wsparcia finansowego ze środków budżetowych, ● brak materiałów pomocniczych do pla-

nowania, projektowania i eksploatacji dróg i ulic z punktu widzenia BRD, ● słaba rola prasy, radia i telewizji, ● ignorancja i niekompetencje niektórych polityków (posłów i decydentów). Wstępna analiza czynników wewnętrznych i zewnętrznych wskazuje, że system BRD w mieście Łodzi posiada kilka atutów, ale również wiele słabości. Rysuje się także coraz więcej szans rozwoju i funkcjonowania systemu BRD, ale dość liczne zagrożenia wynikające z ze słabości krajowego systemu BRD stanowią poważną barierę rozwojową. Biorąc to pod uwagę w dalszych działaniach powinno się przyjąć zasady działania według tzw. strategii konkurencyjnej. Logika działania według tej strategii polega na: ● wykorzystaniu i umocnieniu atutów, ● wyeliminowaniu lub zneutralizowaniu słabości organizacyjnych systemu, ● wykorzystaniu szans otoczenia, ● unikaniu lub ograniczaniu wpływu zagrożeń.

Zadania rady zostały określone w §2 ust. 2 zarządzenia. Dotyczą one szerokiego spektrum spraw związanych ze zwiększeniem BRD – od inicjowania i opiniowania kierunków i przedsięwzięć, przez opracowywanie planów realizacji i programów operacyjnych dla Programu Realizacji MPP BRD, opiniowanie projektów aktów prawnych związanych z BRD, inicjowanie działalności edukacyjno-informacyjnej w tym zakresie, aż po zatwierdzanie planów wydatków związanych z działaniami podejmowanymi przez MR BRD. W zasadzie żadna ze spraw związanych z BRD w Łodzi nie powinna być realizowana bez udziału rady. Obsługę organizacyjno-techniczną MR BRD zapewnia Biuro Inżyniera Miasta w Departamencie Gospodarowania Majątkiem Urzędu Miasta Łodzi [14]. Biuro Inżyniera Miasta ul. Piotrkowska 113, 90-430 Łódź tel.: +48 (42) 272-64-50 e-mail: bim@uml.lodz.pl Tryb działania rady został określony w regulaminie pracy, stanowiącym załącznik do zarządzenia. Posiedzenia MR BRD będzie zwoływał przewodniczący raz na kwartał lub częściej, w zależności od potrzeb [15]. Co do zasady będą one jawne, jednak przewodniczący – zgodnie z przyjętym regulaminem pracy – będzie mógł podjąć decyzję

o poufności obrad [16]. Decyzje MR BRD w formie uchwał będą podejmowane w głosowaniu jawnym zwykłą większością głosów (w przypadku równej liczby głosów decydujący będzie głos przewodniczącego) [17]. W radzie, na zaproszenie przewodniczącego, będą mogli brać udział niezależni eksperci z głosem doradczym. Przewodniczący może ponadto powoływać (w ramach MR BRD) zespoły problemowe do opracowania wyznaczonych zadań. Przy powołaniu takiego zespołu zostanie określony jego skład oraz tryb działania [18]. Podstawą dla działań MR BRD będą plany działań. Do ich przygotowania (do 30 września danego roku na rok następny) został zobowiązany sekretarz. W czwartym kwartale każdego roku MR BRD będzie zatwierdzała plan działania na rok następny (zapewniono jednak możliwość zmiany przyjętego planu w trakcie roku) [19]. W styczniu każdego roku MR BRD będzie zatwierdzała sprawozdania z realizacji MPP BRD [20]. Roczne sprawozdanie z realizacji MPP BRD Prezydent Miasta Łodzi będzie przedkładał radnym Rady Miejskiej do końca I kwartału każdego roku [21].

MIEJSKI PROGRAM POPRAWY BEZPIECZEŃSTWA RUCHU DROGOWEGO

O BEZPIECZEŃSTWIE NA DROGACH TYLKO Z MR BRD

PRZYPISY [1] Uchwała nr XVI/365/15 Rady Miejskiej w Łodzi z dnia 16 września 2015 r. w sprawie przyjęcia „Programu realizacji Miejskiego Programu Poprawy Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego w Łodzi na lata 2015-2020” – dalej: Program Realizacji MPP BRD. Dostępny online: http://bip.uml.lodz.pl/index. php?str=83&id=38219 (dostęp: 7.01.2015).

[9] MPP BRD, s. 50 oraz Program Realizacji MPP BRD, s. 14.

[2] Program Realizacji Miejskiego Programu Poprawy Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego w Łodzi na lata 2015-2020, s. 3.

[12] Program realizacji MPP BRD, s. 16-17.

[4] Program Realizacji MPP BRD, s. 35. [5] Program Realizacji MPP BRD, s. 35. [6] MPP BRD, s. 66. [7] §3 Regulaminu pracy MR BRD, stanowiącego załącznik do Zarządzenia Nr 2508/VII/15 Prezydenta Miasta Łodzi z dnia 17 grudnia 2015 r. w sprawie powołania Miejskiej Rady Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego. Dostępny online: http://bip.uml. lodz.pl/index.php?str=83&id=38912 (dostęp: 7.01.2015). [8] MPP BRD, s. 64.

[11] Zarządzenie Nr 2508/VII/15 Prezydenta Miasta Łodzi z dnia 17 grudnia 2015 r. w sprawie powołania Miejskiej Rady Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego.

[13] §1 ust. 2 i 3 zarządzenia. [14] §3 ust. 2 zarządzenia. [15] §4 ust. 1 zarządzenia. [16] §4 ust. 2 zarządzenia. [17] §4 ust. 3 zarządzenia. [18] §6 zarządzenia. [19] §7 ust. 1 i 2 zarządzenia. [20] §7 ust. 3 zarządzenia. [21] §2 uchwały w sprawie przyjęcia MPP BRD.

AUTOR JAROSŁAW GÓRALCZYK Członek Zarządu i Rady Programowej Fundacji Normalne Miasto – Fenomen. Administratywista. Pracował w zespołach roboczych przygotowujących łódzki regulamin konsultacji społecznych oraz wytyczne do pierwszego, łódzkiego budżetu obywatelskiego. Interesuje się partycypacją społeczną, planowaniem przestrzeni, system transportowym miast, religioznawstwem i prawem.

BEZPIECZNE MIASTO INNA DROGA

[3] Program Realizacji MPP BRD, s. 35.

[10] MPP BRD, s. 50.

W NASTĘPNEJ CZĘŚCI... Jak zaangażować mieszkańców, aby chcieli zadecydować o swoim najbliższym otoczeniu? Nie jest to łatwe, ale metodą małych kroków, przygotowując się dokładnie do tego - można porozmawiać z mieszkańcami w sposób dla nich zrozumiały. W ramach projektu Bezpieczne Miasto - Inna Droga przeprowadziliśmy warsztaty na trzech wybranych wspólnie z Zarządem Dróg i Transportu obszarach. W kolejnej publikacji przedstawimy jak przebiegał cały proces, od momentu wyboru obszaru, nawiązania współpracy

z Urzędem Miasta, zidentyfikowania osób zainteresowanych, przygotowania scenariuszy spotkań... i wielu innych działań... na ostatecznym wdrożeniu zaproponowanych zmian. Wyjaśnimy dlaczego pracowaliśmy taką a nie inną metodą, jakie zmiany były zaproponowane na osiedlu Karolew, a jakie „zastaliśmy” interesując się tym terenem. Na zakończenie - ściąga jak tego typu zajęcia, angażujące mieszkańców, przeprowadzić samodzielnie. Jak zaplanować, zrealizować i wyciągnąć wnioski. Katarzyna Mikołajczyk Fundacja Normalne Miasto-Fenomen

AUTORZY Hubert Barański, Jarosław Góralczyk REDAKCJA JĘZYKOWA Iwona Sójkowska FOTOGRAFIA NA OKŁADCE chensiyuan GFDL SKŁAD Patryk Grądys UTWÓR OPUBLIKOWANY na licencji niewyłącznej Creative Commons – Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0

http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0