47
Planning voor veiligheid: de planoloog in de ‘Risk Society’
Naar adaptieve strategieën Waarom zoeken we dan niet meer naar iets flexibelere en adaptieve vormen van planning? Het is in elk geval een mogelijkheid die binnen het bereik van de planoloog ligt. Enerzijds raakt dit aan de structuur en inhoud van onze plannen, wetgeving en beleid. Het gaat erom dat we niet vast lopen doordat we harde keuzes in het verleden hebben gemaakt die, met het ook op veranderende sociale, economische of ruimtelijke omstandigheden, niet meer zo gepast zijn. Het gaat er dus om dat we in de loop der jaren aanpassingen kunnen aanbrengen in onze plannen en regels en ze soms pragmatisch mogen implementeren, juist omdat de eisen en wensen van de samenleving of ook de economie hierom vragen. Anderzijds gaat meer adaptieve planning ook om een mogelijk meer flexibele ruimtelijke inrichting. Dat kan gaan om het zoeken naar meer diversiteit in woonmilieus, in het combineren van functies en zelfs het kiezen voor meer flexibele vormen van bouwen. Ter illustratie verwijs ik graag naar het bouwen van een nieuwbouwwijk. We verwachten dat er in eerste instantie vooral jonge gezinnen met kinderen gaan wonen en hebben dus vooral behoefte aan scholen en kinderopvang. Naar verloop van tijd verandert dit en zal de bevolkingssamenstelling veranderen, ondanks migratie in en uit de wijk. Kinderen worden groot en veel verhuizen terwijl veel achterblijvende ouders juist ouder worden. Kunnen we scholen en gebouwen voor kinderopvang misschien wel zo inrichten dat ze na verloop van jaren snel kunnen worden veranderd. Bijvoorbeeld om er later woningen voor ouderen van te maken, er zorgcentra in te vestigen of om er bejaardenhuizen van te maken. Het is een voorbeeld van een logica die we kunnen toepassen. Maar ook een voorbeeld van iets dat we vaak nog niet doen. We denken, in andere woorden, heel vaak in eindbeelden wanneer we iets plannen. Niet in termen van adaptief vermogen en daarmee, het komen tot een meer organisch idee van hoe onze wijken, ook door de jaren heen, functioneren.
Woonwijken, monofunctio- neel of multi- functioneel?