PROGRAM„ MŁODZIEŻ W DZIAŁANIU - RAPORT 2009

SPIS TREŚCI PROGRAM „ MŁODZIEŻ W DZIAŁANIU” RAPORT 2009

3

Wstęp

4

O programie

5

Statystyki ogólne programu „Młodzież w działaniu” za rok 2009

7 8 9

12 15

Projekt Akcji 1.1. Re’Cycling – Uzdrawiające koła dla świata Projekt Akcji 1.1. StylesInConflict – towards PEACE Projekt Akcji 1.2. Realizacja filmu dokumentalnego dotyczącego wykluczenia osób niepełnosprawnych z kinematografii Projekt Akcji 1.2. ReKreacje Projekt Akcji 1.3. M-Partycypacja – Młodzieżowa Sieć na rzecz Demokracji Szkolenia i wsparcie w Akcji 1.

Statystyki Akcji 1.

17 18 19 21

Projekt Akcji 2. The Dialogue of Cultures Projekt Akcji 2. Odkrywanie pogranicza Szkolenia i wsparcie w Akcji 2.

Statystyki Akcji 2.

23 24 25 26

Projekt Akcji 3. Circus Trap Projekt Akcji 3. Green Alternative for Caucasus Szkolenia i wsparcie w Akcji 3.

Statystyki Akcji 3.

28 29

Projekt Akcji 4.3. Młodzi otwierają przestrzeń / Youth opens the space Projekt Akcji 4.3. Education as Activism. European Citizenship through Human Rights Education Szkolenia i wsparcie w Akcji 4.3.

Statystyki Akcji 4.3.

10 11

Akcja 2.

Wolontariat Europejski

Akcja 4.3.

Szkolenie i Tworzenie Sieci

30 31 32 33

2

Akcja 1.

Młodzież dla Europy

Akcja 3.

Młodzież w Świecie

34 34

Projekt Akcji 5.1. Pozycja Młodzieżowych Rad w Polsce Projekt Akcji 5.1. Perspektywy organizacji młodzieżowych w województwie śląskim Szkolenia i wsparcie w Akcji 5.1.

Statystyki Akcji 5.1.

36

Plan Szkoleń i Współpracy – TCP

40

Wydarzenia

45

Eurodesk

48

SALTO EECA

53

Regionalne Struktury Wsparcia

54

Publikacje

Akcja 5.1. Spotkania młodzieży i osób odpowiedzialnych za politykę młodzieżową

WSTĘP PROGRAM „ MŁODZIEŻ W DZIAŁANIU” RAPORT 2009

Tomasz Bratek Dyrektor Narodowej Agencji Programu „Młodzież w działaniu”

Szanowni Państwo,

O

d początku swego istnienia Narodowa Agencja Programu „Młodzież w działaniu”, wcześniej Programu MŁODZIEŻ, co roku przygotowuje nowe publikacje prezentujące pracę zespołu merytorycznego, trenerskiego oraz beneficjentów programu, podejmowaną w obszarze edukacji pozaformalnej. Przybliżają one tematykę związaną z priorytetami programu, upowszechniają rezultaty zrealizowanych projektów młodzieżowych, prezentują metody pracy z młodymi ludźmi oraz przykłady dobrych praktyk. Przede wszystkim jednak pokazują jak szerokie możliwości rozwoju i zdobywania nowych kompetencji stwarza uczestnictwo w pozaformalnych działaniach edukacyjnych. Nie inaczej jest w tym roku, dlatego z przyjemnością przekazuję w Państwa ręce Raport podsumowujący kolejny rok działalności programu w Polsce.

Prezentujemy w nim przykłady przedsięwzięć podejmowanych przez Narodową Agencję, do których należą m.in. krajowe i międzynarodowe szkolenia, mające na celu wspieranie aktywnego uczestnictwa młodzieży oraz rozwijanie wiedzy, umiejętności i kompetencji u osób pracujących z młodymi ludźmi, szczegółowe dane statystyczne oraz wydarzenia w których Narodowa Agencja wzięła udział. W 2009 roku zespół

Narodowej Agencji podejmował różnorodne wyzwania, przyczyniające się do rozszerzenia oferty szkoleniowej, wspierania beneficjentów i jeszcze skuteczniejszego docierania do adresatów programu. Zrealizowano kilka dużych przedsięwzięć, z których największym była konferencja dotycząca znaczenia doświadczeń zdobytych w ramach uczenia pozaformalnego na rynku pracy. W celu zwiększania udziału młodych ludzi w życiu obywatelskim po raz drugi rozpoczęto cykl trzech szkoleń Młodzieżowej Akademii Lokalnych Liderów oraz kolejną edycję Pozaformalnej Akademii Jakości Projektu.

Duża część Raportu poświęcona jest jednak projektom naszych beneficjentów, zrealizowanym dzięki wsparciu programu. Prezentacja ich rezultatów przed szerokim gronem odbiorców jest jednym z najważniejszych i jednocześnie najprzyjemniejszych zadań Narodowej Agencji.

Projekty te, realizowane przez kreatywnych i zaangażowanych młodych ludzi, mają wpływ nie tylko na rozwój ich autorów, ale także odpowiadają na potrzeby społeczności lokalnych. Rozwiązania zaproponowane przez inicjatorów tych przedsięwzięć mogą być traktowane przez ich rówieśników jako inspiracja do podejmowania własnych działań, a dzięki temu – wykorzystywane na szeroką skalę.

W Raporcie zamieszczamy również rozdziały na temat rocznej pracy struktur wspierających program „Młodzież w działaniu”: Centrum Współpracy SALTO z Krajami Europy Wschodniej i Kaukazu (SALTO EECA) oraz Krajowego Biura Eurodesk Polska, z którymi Polska Narodowa Agencja często podejmuje wspólne działania. Największym z zeszłorocznych przedsięwzięć, zrealizowanych wspólnie z SALTO EECA, było seminarium ewaluacyjne „Let’s evaluate with our Neighbours”, w którym wzięło udział 70 uczestników z 25 krajów, zarówno Programu jak i Sąsiedzkich Krajów Partnerskich. Eurodesk dysponuje jedną z największych baz zawierających informacje na temat funduszy, organizacji i programów skierowanych do młodych ludzi i osób, które z nimi pracują. Dzięki sprawnej sieci punktów regionalnych, organizacji szkoleń i lekcji, a także działalności wydawniczej Eurodesk dociera z informacją do coraz większej liczby odbiorców.

Poza funkcją podsumowującą Raport służy również promocji przedsięwzięć realizowanych przez i dla młodych ludzi w całej Polsce. Mamy nadzieję, że dzięki tej publikacji rezultaty tych działań oraz informacja o możliwościach oferowanych przez program „Młodzież w działaniu” dotrze do jak największego grona odbiorców, zachęcając do podejmowania własnych inicjatyw i realizacji nowych, kreatywnych projektów młodzieżowych.

Projekty [...] realizowane przez kreatywnych i zaangażowanych młodych ludzi, mają wpływ nie tylko na rozwój ich autorów, ale także odpowiadają na potrzeby społeczności lokalnych.

Mamy nadzieję, że dzięki tej publikacji [...] informacja o możliwościach oferowanych przez program „Młodzież w działaniu” dotrze do jak największego grona odbiorców, zachęcając do podejmowania własnych inicjatyw i realizacji nowych, kreatywnych projektów młodzieżowych.

3

O PROGRAMIE PROGRAM „ MŁODZIEŻ W DZIAŁANIU” RAPORT 2009

Program „Młodzież w działaniu” „Młodzież w działaniu” to program Unii Europejskiej, dzięki któremu młodzi ludzie w wieku 13-30 lat mogą realizować swoje pasje, rozwijać umiejętności i zdobywać nowe doświadczenia w czasie wolnym od nauki. Program adresowany jest również do osób pracujących z młodzieżą oraz organizacji działających na rzecz młodzieży, które chcą podnieść swoje kwalifikacje, rozwinąć działania czy nawiązać współpracę międzynarodową.

Działania wspierane przez program:

Akcja 1. Młodzież dla Europy: Akcja 1.1. Wymiana Młodzieży Wspiera spotkania młodzieży w wieku 13-25 lat z krajów europejskich w celu wzajemnego poznania, przedyskutowania interesujących tematów, zrealizowania wspólnych przedsięwzięć.

Akcja 1.2. Inicjatywy Młodzieżowe Program wspiera finansowo i merytorycznie inicjatywy podejmowane poza szkołą i poza uczelnią.

Projekty zgłaszane do programu są przygotowane i realizowane przez młodzież lub też planowane z myślą o niej. Angażują młodych ludzi od pierwszego pomysłu do zamknięcia wszystkich związanych z nimi formalności. „Młodzież w działaniu” zachęca do podejmowania przeróżnych wyzwań, począwszy od międzynarodowej wymiany młodzieży, wyjazdu na wolontariat europejski poprzez organizację inicjatyw na rzecz lokalnej społeczności, szkoleń, seminariów aż po spotkania i debaty z osobami odpowiedzialnymi za politykę młodzieżową.

W programie może uczestniczyć każdy młody człowiek bez względu na płeć, pochodzenie etniczne, status społeczny, sytuację materialną itp. Szczególny nacisk położony jest na uczestnictwo młodzieży z mniejszymi szansami, czyli tej, która ze względów społecznych, geograficznych, zdrowotnych czy ekonomicznych ma utrudniony dostęp do informacji, edukacji i kultury.

Cele programu to: przezwyciężanie barier, uprzedzeń i stereotypów wśród młodych ludzi, wspieranie ich mobilności oraz promowanie aktywności obywatelskiej. „Młodzież w działaniu” wspomaga przedsięwzięcia, które mają pomóc w rozwoju osobowości młodych ludzi oraz w nabywaniu nowych umiejętności.

Za realizację programu w Polsce odpowiada Narodowa Agencja Programu „Młodzież w działaniu” funkcjonująca w ramach Fundacji Rozwoju Systemu Edukacji.

4

Dofinansowuje działania młodzieżowe, które służą społeczności lokalnej. Akcja przeznaczona jest dla młodych ludzi w wieku 18-30 lat.

Akcja 1.3. Młodzież w Demokracji Wspomaga przedsięwzięcia promujące uczestnictwo młodzieży w życiu obywatelskim na poziomie lokalnym, krajowym i międzynarodowym.

Akcja 2. Wolontariat Europejski Umożliwia wysyłanie młodych ludzi jako wolontariuszy do pracy przy różnych projektach zagranicznych (ekologicznych, socjalnych, kulturalnych itp.) oraz goszczenie wolontariuszy z innych krajów europejskich w polskich organizacjach i instytucjach non profit. Projekty Wolontariatu Europejskiego mogą być realizowane indywidualnie lub grupowo przez młodych ludzi w wieku 18-30 lat.

Akcja 3. Młodzież w Świecie Promuje i dofinansowuje współpracę pomiędzy młodzieżą z Krajów Programu i Krajów Partnerskich. Wspiera organizację wymian z młodymi ludźmi z państw sąsiadujących z rozszerzoną Europą i z innych krajów świata oraz szkolenia i projekty współpracy w sieci.

Akcja 4.3. Szkolenie i Tworzenie Sieci Pomaga wszystkim, którzy są zaangażowani w działalność młodzieżową, w przygotowanie i realizację projektów w ramach programu „Młodzież w działaniu”. Oferuje szkolenia, seminaria, staże dla pracowników młodzieżowych.

Akcja 5.1. Spotkania młodzieży z osobami odpowiedzialnymi za politykę młodzieżową Wspiera dialog młodzieży z osobami odpowiedzialnymi za kreowanie polityki młodzieżowej w Europie. Umożliwia m.in. organizację krajowych i międzynarodowych spotkań dotyczących współpracy w tej dziedzinie.

ośl ą

sk i e

e

r z ys

k ie

o l sk

ie z ac ho p o m d ni o o r sk ie

lkop

w ar m -ma ińsko zu r s k ie

ę to k

k ie

ie

27

25

35

13

69

37

Akc Raz ja 5.1. em 25

Akc Raz ja 4.3. em 83

Ak Raz cja 3.1. em 219

14/11

38/45

44/175

142/82

liczba uczestników z Polski

w ie

ś wi

śl ą s

o r sk

26

15

Ak Raz cja 2.1 . em 22 4

A kc

.3 .

.1.

ja 5 .1.

TCP

ja 4

ja 3

.1.

.3 .

ja 2

ja 1

. 2.

em

TC 31 4 P 8 A R a z kc j a 5 .

1 em 10 6 .

8

Ra z

A R a z kc j a 1 .

1 em 493 .

9 Ak R a z cja 1 . 2 em 105 .

1 A kc Raz ja 1.3 . em 34 4 Ak Raz cja 2.1. em 81 8 A kc R a z ja 3 .

1 em 10 8 .

0 Ak Raz cja 4 .3 . em 6 62

budżet przyznany przez Komisję Europejską budżet zakontraktowany w 2009 roku

ie

ie

4

5/5

A kc

A kc

A kc

A kc

ja 1

.1.

1048/20

2812/336

114/548

255/825

376/442

152/192

1018/33

1959/2980

2 500 5 000,00 0 €

p om

ack

e

Akc j Raz a 1.3. em 10

150/174

169/141

A kc

ja 1

30 000 000,00 0 €

l a sk

k ar p

l sk i

85

69

26

Ak R a z c ja 1 . 2 . em 32 4

Ak Raz cja 1.1. em 3 10

A kc

Budżet programu „Młodzież w działaniu” w 2009 roku wg Akcji. Łącznie 7 154 148 €

pod

pod

liczba projektów zatwierdzonych w województwach

op o

maz owie ckie

mał opo lski e

k ie

16

41

24

47 wnioski zatwierdzone

ł ó dz

sk i e

l sk i

lubu

lube

kuj -pom awsko o r sk ie

doln

STATYSTYKI OGÓLNE

według stanu na dzień 1 stycznia 2010 r.

Liczba uczestników programu „Młodzież w działaniu” w 2009 roku wg Akcji

20 000 000,00 0 €

15 500 000 0,00 0 , €

10 000 000 0,00 € 0

500 5 0 000 0,00 0 00 €

liczba uczestników z zagranicy

Projekty programu „Młodzież w działaniu” w 2009 roku wg Akcji

wnioski odrzucone, wycofane przed decyzją, odwołane, złożone po terminie

Projekty programu „Młodzież w działaniu” zatwierdzone w 2009 roku z podziałem na województwa

5

kt

1.1.

AKCJA

proje

WYMIANA MŁODZIEŻY

Ś

mieć nie jest śmieciem, dopóki się go nie wyrzuci, a to zależy od kreatywnego i zabawnego wykorzystania niepotrzebnych i zużytych przedmiotów. Re’Cycling oraz twórcze podejście do niego to często dobra alternatywa dla konsumpcyjnego nastawienia do wielu spraw. Realizowany przez Rowerowy Szczecin projekt skłonił jego uczestników do poszukania w Internecie pomysłów na nieszablonowe i ponowne wykorzystanie niepotrzebnych przedmiotów. Znaleziska te stały się natchnieniem do dalszych działań.

Wszystko zaczęło się rok wcześniej na spotkaniu byłych wolontariuszy EVS we Francji. To tam właśnie, w ramach warsztatów, wyłonił się rowerowo-recyklingowy pomysł. Hasło przewodnie całego projektu niosło ze sobą podwójne znaczenie. Oznaczało ono recycling, czyli dosłownie utylizację oraz cycling – jazdę na rowerze.

Zanim doszło do spotkania podczas wymiany młodzieży, w ramach przygotowań polska grupa pracowała nad konstrukcją roweru, który by spełniał dodatkowo jakąś niecodzienną funkcję, np. ładowarki. Ponieważ projekt angażował także partnerów z Finlandii, Francji i Portugalii każdy otrzymał to samo zadanie.

W ramach projektu w Polsce zostały zrealizowane w sumie cztery festyny na temat re’cyclingu dla lokalnych społeczności z okolic Szczecina. Dewizą spotkań było hasło „3xU – unikaj, używaj i utylizuj!”. W skrócie oznaczało to, żeby unikać kupowania nowych rowerów i części, jeśli tylko była możliwość wymiany ich z kimś innym. Używać rzeczy, które się zepsuły, nie wyrzucać ich tylko dlatego, że wyglądają nieestetycznie, ale raczej próbować je naprawić. Na koniec – utylizować. Czasami potrzeba dobrego pomysłu i odrobiny dobrej woli, aby dać zużytej już rzeczy drugie życie i zrobić coś z niczego.

Efekty pracy zostały utrwalone na krótkim filmie i w polsko-angielskiej publikacji, które opowiadały o wymianie. Uczestnicy postanowili podzielić się z innymi doświadczeniami i wytłumaczyć, jak na przykład kupić dobry, ale używany rower. Zachęcali do naprawiania swoich „maszyn” i przekonywali, że są rzeczy, które naprawdę można zrobić samemu.

Organizacja całej wymiany, która dodatkowo była mobilna, nie była łatwym zadaniem. Przemieszczanie się pomiędzy Żarnowcem, Nowogardem, Drawskiem Pomorskim oraz Szczecinem oraz organizacja czterech Festynów były mocno wyczerpujące. Okazało się, że program był jednak zbyt napięty i w trakcie jego realizacji uczestnicy byli zmuszeni czasami rezygnować ze wcześniej zaplanowanych działań.

Re’Cycling – Uzdrawiające koła dla świata Stowarzyszenie Rowerowy Szczecin 1 – 17.07.2009 r., Szczecin

Mimo wszelkich trudności wszyscy uczestnicy projektu zgodnie twierdzą, że ich przedsięwzięcie było dla każdego z nich niesamowitym przeżyciem. Portugalczycy uwierzyli, że 50 km to nie jest dużo jak na przejażdżkę rowerową. Grupa francuska podczas przygotowań do projektu zaangażowała społeczność ze swojego miasteczka do recyclingu rowerów, na których później przyjechali do Polski. Dla Polaków inspirująca była idea „swappingu” części rowerowych, którą przywieźli ze sobą Finowie. „Swapping” realizowany jest zresztą do dziś. Polega on na tym, że jeżeli ktoś potrzebuje jakiejś części rowerowej, może skorzystać z tych składowanych w siedzibie stowarzyszenia, zostawiając w zamian tę, która jest mu obecnie niepotrzebna. Warto również zaznaczyć, że projekt Re’Cycling nie ograniczał się jedynie do grupy uczestników wymiany, ale wychodził ze swoim międzykulturowym programem do rówieśników i do społeczności lokalnych.

Dewizą spotkań było hasło „3xU – unikaj, używaj i utylizuj!”. W skrócie oznaczało to, żeby unikać kupowania nowych rowerów i części, jeśli tylko mamy możliwość wymiany ich z kimś innym.

7

proj

AKCJA

1.1.

ekt

WYMIANA MŁODZIEŻY

StylesInConflict – towards PEACE Stowarzyszenie „Jeden Świat” 30.05 – 7.06.2009 r., Poznań

K

onflikt to zjawisko uniwersalne i wielowymiarowe, które nie zna barier kulturowych, językowych czy społecznych. Nie omija także Europy i jej obywateli, ale tylko umiejętne radzenie sobie z tym faktem może służyć integracji i pokojowemu współistnieniu we współczesnym świecie.

Projekt StylesInConflict został zainicjowany przez polską grupę i odbywał się w Poznaniu.

Był to projekt wielostronny, do którego udało się zaangażować partnerów z Estonii, Niemiec, Słowenii oraz Włoch. Tematem przedsięwzięcia była problematyka konfliktu, a także różnych sposobów reagowania na sytuacje konfliktowe i ich rozwiązywanie.

Narzędziem, które służyło do realizacji projektu a jednocześnie było sposobem ekspresji i komunikacji w środowisku wielokulturowym, były filmy krótkometrażowe.

W ramach przygotowań uczestnicy z Polski spotkali się w lokalnej grupie roboczej, aby podzielić między siebie obowiązki oraz rozpocząć wstępne działania. W tym samym czasie praca ruszyła także w organizacjach partnerskich, z którymi byli w stałym kontakcie. Dzięki temu na bieżąco mogli precyzować cele oraz uzgadniać szczegóły wymiany. Sam projekt podzielono na trzy części.

Pierwsza dotyczyła samego zjawiska konfliktu, podczas niej uczestnicy mieli szansę podzielenia się własnymi doświadczeniami, poglądami czy wiedzą posiadaną na ten temat. Wzięli także udział w warsztatach, których celem było znalezienie przyczyn różnego rodzaju antagonizmów kulturowych i własnych sposobów rozładowy-

wania konfliktów. Drugą część wypełniły warsztaty filmowe dotyczące zarówno wiedzy technicznej, jak i poruszające zagadnienia sztuki filmowej. Trzecia i ostatnia część była podsumowaniem poprzednich.

Uczestnicy podzielili się na międzynarodowe podgrupy, z których każda pracowała nad własnym filmem. Każdy z zespołów opracował szczegółowy plan działania i podział obowiązków. Gotowe już produkcje zostały wyświetlone na publicznym pokazie, zorganizowanym w jednej z poznańskich klubokawiarni.

Oprócz ustalonych w programie działań spotkanie podczas wymiany stwarza zawsze szansę na lepsze poznanie obyczajów i kultury wszystkich partnerów. Sprzyjało temu wiele aspektów, m.in. niewielkie schronisko w samym centrum Poznania, w którym odbywała się większość wspólnych zajęć, gdzie uczestnicy razem przygotowali wieczór narodowy – czyli prezentację typowych dla regionu gier, zabaw, potraw i muzyki.

Od samego początku jednym z głównych zamiarów było przełamanie barier i stereotypów oraz lepsze poznanie siebie nawzajem.

W związku z tym zaplanowano tzw. ice-breakersy a także ustalono, że wszyscy będą porozumiewać się po angielsku i unikać rozmów w językach ojczystych. Miało to naturalnie przeciwdziałać podziałom wewnątrz grup.

Celem projektu wymiany było: • Zwiększenie samoświadomości uczestników dotyczącej sposobu reagowania na sytuacje konfliktu; wymiana wiedzy, doświadczeń i refleksji; • Rozwój umiejętności pracy w grupie, szczególnie w grupie wielokulturowej, co ma wpływ na proces uczenia się; • Zachęcanie do wykorzystania nowej technologii i mediów w celu pobudzenia własnej kreatywności, działań edukacyjnych czy promocji pozytywnych postaw; • Aktywizacja młodzieży i zachęcenie ich do podejmowania działań w środowiskach lokalnych.

Autorzy projektu cieszą się, że udało się stworzyć coś naprawdę wartościowego a oprócz tego lepiej poznać samych siebie. Tematyka projektu sprzyjała rozwojowi dialogu międzynarodowego, dzięki niemu wzrosła świadomość istotnego tematu, jakim jest konflikt. Poza tym wszelkie prozaiczne działania, jak wspólne przygotowywanie posiłków, dzielenie pokoju czy spędzanie czasu wolnego sprawiły wszystkim wielką frajdę.

Wymiana była lekcją tolerancji dla odmiennych poglądów, postrzegania tych samych spraw na różne sposoby. Pozwoliła również nauczyć się akceptowania zdania innego niż własne i spojrzenia z dużo szerszej perspektywy na wiele spraw.

Wymiana była lekcją tolerancji dla odmiennych poglądów, postrzegania tych samych spraw na różne sposoby. Pozwoliła również nauczyć się akceptowania zdania innego niż własne i spojrzenia z dużo szerszej perspektywy na wiele spraw.

8

kt

1.2.

AKCJA

proje

INICJATYWY MŁODZIEŻOWE

O

rganizacja Niezależna Grupa Animatorów Kultury zrealizowała projekt polegający na wyprodukowaniu niskobudżetowego filmu dokumentalnego pt. „Jest nas 6 milionów” na temat uczestnictwa osób niepełnosprawnych w kinematografii. Zaczęło się od pomysłu czteroosobowej grupy przyjaciół: Pawła, Dawida, Zofii i Jerzego, którzy postanowili nakręcić film o fizycznie niepełnosprawnych twórcach filmowych. Jak się potem okazało, temat został rozszerzony o kwestię niepełnosprawnych intelektualnie i ich udziału w kulturze oraz stał się punktem wyjścia do rozważań o udziale w kinematografii i w ogóle w kulturze osób w różnym stopniu dotkniętych niepełnosprawnością.

Celem projektu było zwrócenie uwagi na temat różnych aspektów, przejawów i przyczyn wykluczenia osób niepełnosprawnych z życia kulturalnego, w szczególności z kinematografii i przybliżenie mało znanej twórczości filmowej osób dotkniętych różnego rodzaju niesprawnością.

Twórcy filmu zbadali w tym celu między innymi kwestię dostępności szkół filmowych dla osób niepełnosprawnych.

Zakres działań w ramach projektu z regionalnych rozszerzył się o krajowe: dwóch członków grupy inicjatywnej odwiedziło między innymi Koszalin, Warszawę, Kraków i Łódź. Przeprowadzili tam wywiady z twórcami filmowymi, krytykami, przedstawicielami szkół filmowych, dziennikarzami. W tym samym czasie dwóch pozostałych promowało film oraz ideę projektu we Wrocławiu i w regionie.

Autorzy oceniają, że w projekcie osiągnęli wszystkie zamierzone cele.

W trakcie pracy nad filmem przeprowadzono wiele wywiadów i spotkań z twórcami filmowymi i aktorami. Podczas tych rozmów oraz dzięki promocji samego pomysłu poruszenia tematu udziału osób niepełnosprawnych w kulturze uruchomiono dyskusję w środowisku lokalnym. Projekt spotkał się z dużym, większym niż przewidywane, zainteresowaniem wśród mieszkańców Wrocławia i okolic.

Twórcy liczą, że film będzie kwalifikowany na różne festiwale filmowe w Polsce i w Europie, ponieważ propaguje ważne wartości europejskie, w szczególności – równość szans w dostępie do różnych form rozwoju zawodowego. Sam film jak i ideę uwrażliwienia społeczeństwa na udział niepełnosprawnych w kulturze autorzy chcą promować także w serwisie o tematyce filmowej www.yourmovieteam.com.

Trwałym efektem przedsięwzięcia jest też wydana przez Grupę książka zawierająca informacje o zrealizowanym projekcie. Informacja o filmie będzie natomiast rozpowszechniana wśród twórców niepełnosprawnych oraz wśród organizacji, które zrzeszają niepełnosprawnych twórców we Wrocławiu i Jeleniej Górze.

Realizacja filmu dokumentalnego dotyczącego wykluczenia osób niepełnosprawnych z kinematografii Niezależna Grupa Animatorów Kultury 1.05 – 31.07.2009 r.

Jelenia Góra Projekt skierowany był głównie do młodzieży niepełnosprawnej, którą autorzy chcieli wypromować i przedstawić zawodowym twórcom filmowym jej zdolności, wrażliwość i kreatywność.

W projekcie wziął udział młody niepełnosprawny scenarzysta filmowy, który chciałby zrealizować własny projekt, w czym przeszkadza mu jego niesprawność.

Autorzy projektu oceniają, że także oni sami wiele zyskali podczas realizacji projektu. Dzięki spotkaniom z osobami niepełnosprawnymi i rozmowom ze środowiskiem filmowców rozszerzyli swoją wiedzę i stali się bardziej wrażliwi. Mają nadzieję, że filmowcy i krytycy, których spotkali podczas pracy nad filmem i zwykli ludzie – mieszkańcy ich rodzinnych miast, dostrzegli potrzeby i społeczne zobowiązania, jakie wynikają z faktu istnienia sześciomilionowej społeczności osób niepełnosprawnych w Polsce.

Główny Urząd Statystyczny pod koniec 2004 roku przeprowadził na terenie Polski badanie dotyczące stanu zdrowia obywateli. Okazało się, że 16% obywateli stanowią osoby niepełnosprawne, co daje nam blisko sześć milionów ludzi.

Zakładając, że jedna na sto takich osób interesuje się filmem lub tworzy filmy amatorskie, mamy wtedy sześćdziesiąt tysięcy takich osób. W tej grupie mogą znajdować się utalentowani filmowcy, o których nawet nie wiemy, bo z reguły wolimy współpracować z tymi pełnosprawnymi.

Cytat z filmu Pawła Jeleńskiego pt. „Jest nas 6 milionów”.

9

AKCJA

proj

1.2.

ekt

INICJATYWY MŁODZIEŻOWE

ReKreacje Stowarzyszenie „Żywa” 1.02 – 30.07.2009 r., Kalisz

D

wa miasta – Poznań i Kalisz – połączone zostały projektem nieformalnej grupy czterech dziewcząt: Laetitii Barbry, Moniki Frątczak, Kaliny Michockiej i Natalii Pucek. Organizacją wspierającą było stowarzyszenie „Żywa” z Kalisza, które od 2005 roku działa na rzecz edukacji i kultury, aktywizuje młodzież oraz tworzy przestrzeń dla młodych twórców.

Pomysł projektu „ReKreacje” wpisuje się w sze roką dyskusję na temat przyszłego stanu środowiska naturalnego oraz wpływu człowieka na równowagę ekologiczną całej planety. Autorki przedsięwzięcia chciały zaprezentować praktyczne rozwiązania, które przyczyniają się do rozszerzenia wiedzy o wpływie codziennych decyzji każdego z nas na środowisko naturalne. Wciąż niewielka jest w Polsce świadomość zależności między kupowanymi rzeczami a wpływem na środowisko naturalne ich produkcji, dystrybucji, sprzedaży, użytkowania i wreszcie utylizowania czy składowania odpadów. Dziewczyny zaproponowały niekonwencjonalne spojrzenie na produkty i przedmioty, którymi otaczamy się na co dzień – poprzez przerobienie rzeczy lub ponowne ich wykorzystanie w niecodzienny sposób można kreatywnie podejść do omawianych wyżej problemów.

Zasadniczym elementem całej inicjatywy były warsztaty, które miały za zadanie zmienić świadomość konsumencką uczestników i wykreować odpowiednie postawy wobec środowiska naturalnego. W pierwszej części projektu warsztaty odbywały się w Poznaniu w Ośrodku Rozwoju Osobistego Kobiet „Babiląd”. Były to trzy spotkania, w trakcie których pomysłodawczynie dzieliły się z uczestnikami swoją wiedzą oraz umiejętnościami przerabiania i tworzenia nowych rzeczy ze starych. Warsztaty stały się też przestrzenią dla wymiany doświadczeń, burzy mózgów, wypróbowania nowych pomysłów oraz szukania innych funkcji dla „starych” przedmiotów. Spotkania w Poznaniu przebiegały w swobodnej i niezwykle twórczej atmosferze, czego dowodem jest fakt, że

10

część uczestników postanowiła niedługo potem odwiedzić Kalisz w celach „ReKreacyjnych”.

Po części poznańskiej warsztaty zostały przeniesione do Kalisza, gdzie na przełomie marca i kwietnia, przez trzy kolejne weekendy, w siedzibie stowarzyszenia „Żywa” miały miejsce proekologiczne zajęcia aktywizujące młodych ludzi.

Podczas pierwszego weekendu odbyły się trzy warsztaty tematyczne: • „Mydło, powidło” – niekonwencjonalne wykorzystanie rzeczy codziennego użytku; • „Rowerownia” – instruktaż podstawowych napraw rowerowych oraz konstruowanie „pojazdu rowerowego” ze złomu; • zajęcia plastyczno-bitewne – ręczne tworzenie rekwizytów do gier terenowych typu LARP. Dodatkowo uczestnicy projektu wzięli udział w rowerowej Masie Krytycznej, która przejechała ulicami Kalisza oraz przemalowywali stare autobusy typu „ogórki”.

W drugi weekend w sobotę osoby biorące udział w przedsięwzięciu mogły przerabiać przyniesione ubrania i dodatki, szyć nowe ze zgromadzonych materiałów lub ozdobić je, malując farbami i posługując się przygotowanymi szablonami. W niedzielę natomiast odbyło się „TargOFFisko” – akcja promująca wymianę rzeczy bez używania pieniędzy. Po południu otwarta została wystawa zdjęć prezentujących dotychczasowe efekty „ReKreacji”. Zorganizowano także spotkanie, podczas którego uczestnicy projektu mogli podyskutować na temat wielokrotnego wykorzystywania przedmiotów, świadomości ekologicznej oraz wpływu człowieka na środowisko naturalne.

Warsztaty fotografii otworkowej miały miejsce podczas ostatniego weekendu części kaliskiej. Wieczorem w Centrum Kultury i Sztuki odbył się darmowy koncert-spektakl dźwiękowy „Elektrownia dźwięku” zespołu „Małe Instrumenty”. Po występie artyści zaprosili widzów na scenę, by ci mogli obejrzeć i wypróbować „konstrukcje”, piszczałki i inne instrumenty. Koncert ten w pełni wpisał się w ideę „ReKreacji”, ponieważ pokazał szerszej publiczności, że idea projektu jest bardzo chłonna i może być realizowana na wielu polach działalności, również na polu muzycznym.

Mnóstwo instytucji wsparło całe przedsięwzięcie, a Prezydent Miasta Kalisza objął je swoim patronatem. W lokalnych mediach, na portalu www.calisia.pl oraz na stronie internetowej projektu www.rekreacje.org regularnie ukazywały się informacje o zajęciach. Zgłosiły się instytucje, które chciały wykorzystać pomysły z „ReKreacji” podczas własnych warsztatów, ale największym zaskoczeniem dla organizatorek była wiadomość, że część uczestników warsztatów fotografii otworkowej postanowiła samodzielnie kontynuować robienie zdjęć tą metodą.

Pomysłodawczynie opisanego projektu są przekonane, że na „ReKreacjach” ich współpraca się na pewno nie skończy.

Zasadniczym elementem całej inicjatywy były warsztaty, które miały za zadanie zmienić świadomość konsumencką uczestników i wykreować odpowiednie postawy wobec środowiska naturalnego.

kt

1.3.

AKCJA

proje

MŁODZIEŻ W DEMOKRACJI

M

ława należy do dwóch międzynarodowych sieci miast – jedna z nich zajmuje się problematyką kulturalną, a druga problematyką wdrażania nowych technologii. W lutym 2009 roku odbyło się walne zgromadzenie jednej z sieci, podczas którego zrodził się pomysł nawiązania współpracy pomiędzy Młodzieżowymi Radami Miast z Polski i Hiszpanii. Po napisaniu wspólnego projektu Miasto Mława złożyło wniosek do programu „Młodzież w działaniu” – Akcja 1.3.

Tematyka przedsięwzięcia jest odpowiedzią na zainteresowanie młodzieży polityką lokalną, a także krajową i europejską. Młodzi ludzie wybrani do Młodzieżowych Rad Miast uczą się procesów demokratycznych i chcą dzielić się swoją wiedzą, a przez to wzbudzić zainteresowanie tą tematyką wśród rówieśników. Ważnym elementem projektu było także zrozumienie demokracji lokalnej w kontekście europejskim – od poszanowania różnorodności kulturowej po fakt stosowania wspólnotowego prawa.

W projekcie uczestniczyło sześciu partnerów z trzech miast: Atarfe, Colindres i Mławy. W trakcie działań przygotowawczych młodzi ludzie wzięli udział w zajęciach poszerzających wiedzę o instytucjach europejskich i o tym, jak zwykli obywatele mogą wpływać na decyzje podejmowane na różnych szczeblach administracji. Młodzież poznała także historię idei zjednoczeniowej w Europie i wzięła udział w debacie. W Mławie debata poświęcona była złagodzeniu prawa imigracyjnego w UE.

Działania właściwe trwały w Mławie od 5 do 9 października i skupiały się na przygotowaniach do organizacji symulacji obrad Parlamentu Europejskiego. Ponieważ uczestnicy projektu i niektórzy liderzy nie widzieli się wcześniej, spotkanie w Mławie rozpoczęto od zajęć integracyjnych – codziennie młodzież brała udział w jakiejś grze lub zabawie mającej na celu lepsze poznanie się. By właściwie przeprowadzić symulację, został opracowany scenariusz. Nie narzucał on oczywiście metod i tematyki, ale stanowił źródło informacji, na których uczestnicy musieli bazować, chcąc wcielić się w role europarlamentarzystów różnych frakcji. Scenariusz ten zawierał opisy zasad podejmowania decyzji przez Parlament Europejski, charakterystykę największych ugrupowań i ich postulatów.

W formie dyskusji, gry lub quizów młodzież miała też możliwość zapoznania się z podstawowymi ideami społeczno-politycznymi, by lepiej zrozumieć, co współcześnie oznacza np. konserwatyzm, liberalizm, eurosceptycyzm itp.

Biorąc pod uwagę wyniki ostatnich wyborów do Parlamentu Europejskiego, uczestnicy przedsięwzięcia podzielili się na trzy frakcje, które w Polsce i Hiszpanii zdobyły największą liczbę głosów. Podział był taki, żeby żadna z frakcji nie miała zdecydowanej większości. Dzięki temu młodzi ludzie musieli zawierać koalicje i kompromisy, przekonywać się nawzajem i negocjować.

M-Partycypacja – Młodzieżowa Sieć na rzecz Demokracji Miasto Mława 1.07 – 31.12.2009 r.

Mława Młodzież miała także okazję spotkać się z przedstawicielami lokalnego i powiatowego samorządu.

Zajęcia polegały na przeprowadzeniu wywiadu np. z radnym czy z burmistrzem. Było to niezwykle ważne doświadczenie dla obydwu stron.

Kolejne zajęcia poświęcone były wyborowi tematów debaty – w wyniku głosowania wybrane zostały cztery zagadnienia, które miały stanowić podstawę podczas symulacji obrad.

Symulacja obrad Parlamentu Europejskiego odbyła się 9 października w auli Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Mławie. Na obrady zaproszeni zostali uczniowie i nauczyciele mławskich szkół, obecni byli także parlamentarzyści, przedstawiciele lokalnych samorządów oraz organizacji pozarządowych.

W hiszpańskim mieście Colindres w dniach 9-13 listopada odbyła się konferencja podsumowująca przedsięwzięcie zorganizowane w Mławie. Dzięki temu spotkaniu młodzież mogła wymienić się uwagami i doświadczeniami, a także wypracować rozwiązania na rzecz zwiększenia udziału młodych ludzi w życiu lokalnych społeczności.

Przygotowane były dwa spotkania plenarne, ale szczególnie ważna dla uczestników okazała się praca w podgrupach w formie panelu dyskusyjnego. Młodzież bardzo chętnie włączała się w debaty i wypracowała ciekawe wnioski. Informacja o projekcie dotarła nie tylko do lokalnej społeczności w Colindres, ale także do przedstawicieli samorządu regionalnego Kantabrii. Zainteresowanie obradami ze strony urzędników i radnych było ogromne. Ostatniego dnia podsumowano pracę w Colindres, a hiszpańska młodzież przygotowała dla wszystkich uczestników projektu wspaniały wieczór pożegnalny.

11

AKCJA

1.

SZKOLENIA I WSPARCIE

MŁODZIEŻ DLA EUROPY

C

o roku do Akcji 1. zgłaszane są setki projektów, których inicjatorami i głównymi realizatorami są młodzi ludzie. Bardzo często udział w projekcie wymiany czy inicjatywy w ramach tej Akcji to pierwsza przygoda z samodzielną organizacją takiego przedsięwzięcia oraz ubiegania się o środki finansowe. Dlatego bardzo ważny jest system szkoleń i wsparcia oferowany młodzieży w ramach tej Akcji. Obejmuje on zarówno szkolenia dla osób z małym doświadczeniem w realizacji projektów, szkolenia dla tych, którzy chcieliby rozwinąć swoje działania, jak również długoterminowe szkolenia modułowe, których celem jest wspieranie lokalnych liderów młodzieżowych i rozwijanie umiejętności pracy z rówieśnikami. Szkolenia organizowane w Akcji 1. dotyczą wszystkich jej działań, są to szkolenia krajowe i międzynarodowe.

W 2009 roku zorganizowano i wsparto: 1. dwa szkolenia wprowadzające do Akcji, z większym naciskiem merytorycznym na Akcję 1.1., w których łącznie udział wzięło 40 osób, 2. spotkanie ewaluacyjne dla koordynatorów projektów zrealizowanych w 2008 i 2009 roku przy wsparciu całej Akcji 1. (1.1., 1.2. i 1.3.) , w którym uczestniczyło 29 osób, 3. wsparto udział 16 polskich uczestników w międzynarodowym cyklu szkoleniowym Bi-Tri-Multi, mającym charakter szkolenia wprowadzającego do wymian młodzieży, 4. wsparto udział 5 polskich przedstawicieli organizacji i koordynatorów projektów w szkoleniu ATOQ (międzynarodowym szkoleniu adresowanym do organizacji bardziej doświadczonych we współpracy międzynarodowej) oraz szkoleniu poświęconym rozwojowi umiejętności liderskich, organizowanym przez Brytyjską Narodową Agencję, 5. wsparto udział 2 uczestników w seminarium kontaktowym dla organizacji pracujących z młodzieżą z mniejszymi szansami, które było organizowane przez Belgijską Narodową Agencję, 6. wsparto udział 4 uczestników w seminarium kontaktowym „Catch”, organizowanym przez Holenderską Narodową Agencję.

12

Wsparcie beneficjentów Akcji 1.2. Inicjatywy Młodzieżowe opierało się na organizacji następujących szkoleń: • STARTER – dla koordynatorów zatwierdzonych projektów. Szkolenia te poświęcone są kwestiom zarządzania projektem, omówienia procedur administracyjnych i sposobu rozliczania projektów, a także współpracy grupowej. Przygotowują one młodych ludzi do realizacji projektu na wszystkich jego etapach i do współpracy z Narodową Agencją. Dotychczasowe doświadczenia pokazują, że szkolenia te zdecydowanie usprawniają komunikację między realizatorami projektów i Narodową Agencją, wpływają na jakość składanych rozliczeń finansowych, a także, jak wynika z raportów końcowych, na jakość współpracy w grupach młodzieżowych.

W 2009 roku odbyło się pięć szkoleń STARTER; • Szkolenia wprowadzające do Akcji 1.2. dla osób zainteresowanych realizacją Inicjatywy Młodzieżowej, które nie mają jeszcze doświadczenia w tym zakresie. Spotkania mają na celu podniesienie jakości składanych projektów. W tym roku odbyły się trzy szkolenia – dwa poświęcone Krajowym Inicjatywom Młodzieżowym, w tym jedno skierowane do młodzieży z województwa opolskiego (ogólnokrajowe – 22 osoby, w województwie opolskim – 18 osób) oraz szkolenie międzynarodowe, wprowadzające do Międzynarodowych Inicjatyw Młodzieżowych (19 uczestników, w tym 4 uczestników z Polski); • Tematyczne szkolenia zagraniczne, na które Narodowa Agencja wysyłała beneficjentów – przede wszystkim szkolenia GET IN NET umożliwiające znalezienie partnera do projektu Międzynarodowej Inicjatywy Młodzieżowej oraz Coach2Coach – Coaching for Youth Participation dla osób wspierających działania młodzieżowe.

W 2009 roku uczestnicy z Polski wzięli udział w szkoleniu GET IN NET we Francji (1 osoba) i w Belgii (3 osoby), a także w szkoleniu Coach2Coach na Węgrzech (1 osoba).

W 2009 roku przeprowadzono również następujące działania szkoleniowe dotyczące Akcji 1.3.: 1. szkolenie wprowadzające do Akcji 1.3. „Democity” (16-19 lipca 2009 r., Mądralin k. Warszawy), w którym uczestniczyło 25 osób, 2. spotkanie informacyjne (20 listopada 2009 r., siedziba Narodowej Agencji), w którym udział wzięło 15 osób, 3. udział 3 osób w szkoleniu „Finding Demo” (15-21 kwietnia 2009 r., Malta) organizowanym przez Maltańską Narodową Agencję.

Co roku do Akcji 1. zgłaszane są setki projektów, których inicjatorami i głównymi realizatorami są młodzi ludzie.

1.

AKCJA

SZKOLENIA I WSPARCIE

MŁODZIEŻ DLA EUROPY

REGIONET GO 10 – 15.11.2009 r.

Konstancin-Jeziorna

R

EGIONET to szkolenie skierowane do młodych ludzi z Krajów Bałtyckich i państw Grupy Wyszehradzkiej, mających doświadczenie w realizacji projektów w ramach Krajowych Inicjatyw Młodzieżowych lub innego rodzaju projektów lokalnych i pragnących sprawdzić się w realizacji projektu na poziomie międzynarodowym. Ideą szkolenia jest zapoczątkowanie, poprawa i wzmocnienie współpracy młodych ludzi z tego regionu Europy i przygotowanie ich do realizacji projektów Międzynarodowych Inicjatyw Młodzieżowych (MIM).

Pierwsze spotkanie z tego cyklu zostało zorganizowane we współpracy finansowej z Duńską Narodową Agencją Programu „Młodzież w działaniu”. Wzięło w nim udział 19 osób z siedmiu krajów: Czech, Fin-

landii, Litwy, Łotwy, Polski, Szwecji i Węgier. Byli to w głównej mierze reprezentanci organizacji pozarządowych działających na rzecz młodzieży.

Program szkolenia skupiał się m.in. na: przekazaniu uczestnikom zasad i założeń Międzynarodowych Inicjatyw Młodzieżowych, przeanalizowaniu procesu planowania i zarządzania projektem MIM, wykreowaniu przestrzeni i atmosfery do budowania partnerstwa międzynarodowego, stworzeniu przestrzeni do dzielenia się wiedzą i wymiany doświadczeń oraz wypracowaniu pomysłów i zaplanowaniu przyszłych projektów MIM.

Lid R 3 – 6.12.2009 r.

Konstancin-Jeziorna

K

ilkuset zaangażowanych młodych ludzi, kilkadziesiąt organizacji, grup i środowisk z całego kraju, kilkadziesiąt zrealizowanych w 2009 roku projektów lokalnych i międzynarodowych, kilkaset tysięcy euro pozyskanych z Narodowej Agencji Programu „Młodzież w działaniu” – to charakterystyka dokonań uczestników Spotkania Liderów Akcji 1. „Lid R”.

Na początku grudnia 2009 roku ośrodek szkoleniowy w Konstancinie stał się miejscem zebrania liderów organizacji młodzieżowych z różnych części Polski. Spotkanie miało charakter wymiany doświadczeń, ale nie zabrakło również elementów szkoleniowych i sesji informacyjnych. Połączenie zespołu pracowników Akcji 1. Narodowej Agencji oraz zespołu trenerskiego w kontekście prowadzenia zajęć dało bardzo ciekawy efekt.

Uczestnicy i prowadzący w pierwszej kolejności podkreślali, że dla nich największa korzyść to możliwość poznania się „face to face” i przekonania się, kto faktycznie kryje się pod adresem mailowym czy głosem w telefonicznej słuchawce.

Trzy intensywne dni upłynęły pod znakiem: • szkolenia z pierwszej pomocy; • warsztatów poświęconych promocji i marketingu projektu; • zajęć dotyczących autoprezentacji;

• poznawania projektów i organizacji, które reprezentowali uczestnicy; • spotkania z Konradem Ciesiołkiewiczem – byłym rzecznikiem Rządu RP a obecnym dyrektorem ds. komunikacji w grupie TP SA – które przybliżały wiedzę na temat współczesnych trendów w PR i mediach; • warsztatów z zakresu bycia liderem i pracy w grupie; • refleksji na temat roli projektu jak i grupy/organizacji w społeczności lokalnej; • sesji Learning Space Dynamics na temat wszystkich Akcji programu „Młodzież w działaniu”, Eurodesku (informacji dla młodzieży) i SALTO EECA (centrum odpowiadającego za promocję programu w Europie Wschodniej i na Kaukazie); • gry symulacyjnej „Kasyno”, gdzie zamiast ruletki i kart uczestnicy weryfikowali swoją wiedzę z zakresu programów grantodawczych, pierwszej pomocy, metod pracy z młodzieżą.

13

AKCJA

1.

SZKOLENIA I WSPARCIE

SZKOLENIA AKCJI 1.2.

INICJATYWY MŁODZIEŻOWE

M I Ę DZ Y N A R O D O W E

SZKOLENIA AKCJI 1.1.

WYMIANA MŁODZIEŻY

KR AJOWE

MŁODZIEŻ DLA EUROPY Profil uczestników

Rodzaj działania

Osoby bez doświadczenia we współpracy międzynarodowej Osoby mające doświadczenie w realizowaniu co najmniej jednego projektu

Szkolenia wprowadzające do Akcji 1.1.

Liczba szkoleń/ Uczestnicy spotkań 2 40

Spotkanie ewaluacyjne „Lid R”

1

29

Profil uczestników

Rodzaj działania

Liczba szkoleń/ Uczestnicy spotkań

Osoby bez doświadczenia we współpracy międzynarodowej

Międzynarodowe szkolenie wprowadzające „Bi-Tri-Multi” 4

16

Seminarium kontaktowe „Catch” organizowane przez Holenderską Narodową Agencję Programu

1

4

Osoby mające doświadczenie Szkolenie ATOQ, adresowane do organizacji mających w realizowaniu co najmniej doświadczenie we współpracy międzynarodowej jednego projektu Seminarium kontaktowe organizowane przez Belgijską Narodową Agencję Programu

2

5

1

2

W 2009 w ramach Akcji 1.2. zorganizowaliśmy: Profil uczestników

Rodzaj działania

Liczba szkoleń/ Uczestnicy spotkań

Koordynatorzy/liderzy młodzieżowi zatwierdzonych do realizacji projektów

STARTER

5

125

Osoby zainteresowane realizacją Krajowych Inicjatyw Młodzieżowych

Szkolenia wprowadzające do Akcji 1.2.

2

40

Osoby zainteresowane realizacją Międzynarodowych Inicjatyw Młodzieżowych

Międzynarodowe szkolenie „REGIONET”

1

19

SZKOLENIA AKCJI 1.3.

MŁODZIEŻ W DEMOKRACJI

Ponadto wysłaliśmy polskich uczestników na zagraniczne szkolenia związane z Akcją 1.2.:

14

Profil uczestników

Rodzaj działania

Liczba szkoleń/ Uczestnicy spotkań

Osoby zainteresowane realizacją Międzynarodowych Inicjatyw Młodzieżowych

Międzynarodowe szkolenie „GET IN NET”

2

4

Osoby zajmujące się wspieraniem młodych ludzi realizujących lokalne i międzynarodowe projekty

Międzynarodowe szkolenie „Coach2Coach”

1

1

Profil uczestników

Rodzaj działania

Liczba szkoleń/ Uczestnicy spotkań

Osoby bez doświadczenia we współpracy międzynarodowej

Szkolenie wprowadzające do Akcji 1.3. „Democity”

1

25

Spotkanie informacyjne na temat Akcji 1.3. i 5.1.

1

15

Osoby szukające partnerów dla swoich organizacji

Seminarium kontaktowe z elementami szkolenia „Finding Demo”, organizowane przez Maltańską Narodową Agencję

1

3

ośl ą

sk i e

zatwierdzone

e

r z ys

k ie

o l sk

ie

z ac ho p o m d ni o o r sk ie

lkop

w ar m -ma ińsko zu r s k ie

ę to k

w ie

ś wi

ie

ie

ie

e

k ie

o r sk

lask

ack

l sk i

4/6

7/12

11/9

1/2

20/18

7/9

4/4

8/6

1/4

31/15

ia

g ar

L it w

a

n di a

sem bur g Ł ot w a M al ta Niem cy N or we g ia P or t ug al i a Rum u ni a Sło w ac ja Sło wen ia Sz w e cja Turc ja Wę g W ie ry lk a Br y t a ni a Wło ch y Sz w ajc a r ia

Luk

I sl a

ia

n di a

and

ia

cja

pan

Ir l a

H ol

H is z

Gre

cja

ia

ni a

and

Fr an

F i nl

E s to

ia

ch y

Dan

Cze

Cyp r

ia

Bel g Bu ł

1/0

38/9

9/4

25/2

27/1

3/0

6/1

20/0

25/3

17/1

4/1

25/2

4/0

20/0

0/1

36/0

1/0

4/1

7/4

18/3

17/2

17/5

2/1

8/0

1/0

13/2

0/0

9/2

3/2

P ro o d w je k t y o ł an e

W o d r ni o s k i zuc one

W ni os pr ze w ycofa ki ne d de cyz ją

z a t w W ni o s ki ie rd zon e

W ni o z ł oż s k i one

20

114

7

169

310

według stanu na dzień 1 stycznia 2010 r.

śl ą s

p om

pod

k ar p

op o

ckie

25/14

8/5

wysyłające zrealizowane

pod

odrzucone i wycofane

maz owi e

mał opo lski e

k ie

8/7

17/6

8/3

9/21 goszczące zrealizowane

ł ó dz

sk i e

l sk i

lubu

lube

kuja -pom wsko o r sk ie

doln

AKCJA

STATYSTYKI

1.

MŁODZIEŻ DLA EUROPY

Akcja 1.1. Wymiany Młodzieży – Projekty w 2009 roku

Akcja 1.1. Wymiana Młodzieży – Projekty goszczące i wysyłające z podziałem na Kraje Programu

Akcja 1.1. Wymiany Młodzieży – Projekty w 2009 roku z podziałem na województwa

15

AKCJA

1. STATYSTYKI według stanu na dzień 1 stycznia 2010 r.

MŁODZIEŻ DLA EUROPY

kuja

Mię

dz y

14/8

4/13

16/12

8/8

17/17

11/8

8/4

4/9

2/4

12/15

17/14

9/12

7/6

doln ośl ą sk i e w sk o -p omo r sk i e lube l sk i e lubu sk i e ł ó dz k ie mał opo lski e maz owi eck ie op o l sk i e pod k ar p ack ie pod l a sk ie p om o r sk ie śl ą s k ie ś wi ę to k w ar r z mi ń y sk sko ie - ma zur s k ie w ie lkop z ac o l sk i ho d e ni o p omo r sk i e

nar o I ni c d o w e ja Mło d zi e t y w y żo w e

5/7

11/23

3/5

147/169 Kr I ni c a j o w e ja Mło d zi e t y w y żo w e

zatwierdzone

5/14

Akcja 1.2. Inicjatywy Młodzieżowe – Pojekty w 2009 roku z podziałem na województwa

Akcja 1.2. Inicjatywy Młodzieżowe

odrzucone i wycofane

zatwierdzone

odrzucone i wycofane

STATYSTYKI AKCJI 1.3. MŁODZIEŻ W DEMOKRACJI W 2009 roku złożono 10 wniosków do Akcji 1.3., z czego 5 otrzymało wsparcie (w 2008 r. były to odpowiednio 7 i 4 wnioski).

Spośród projektów zatwierdzonych 3 realizowane są przez beneficjentów z województwa mazowieckiego, natomiast 2 przez beneficjentów z województwa pomorskiego. Projekty te angażują partnerów z Litwy, Łotwy, Niemiec i Hiszpanii.

16

0/0

0/0

z ac ho p o m d ni o o r sk ie

o l sk lkop w ie

r z ys ę to k ś wi

ie

0/0

k ie w ar m -ma ińsko zu r s k ie

0/0

0/1 śl ą s

k ie

2/0 p om

o r sk

ie

0/0 lask

ie

0/0 ack k ar p

pod

ie

0/0 l sk i

e

3/0 op o

ckie maz owi e

0/1

0/1 mał opo lski e

k ie ł ó dz

sk i e lubu

odrzucone i wycofane

pod

zatwierdzone

0/0

0/1 l sk i

e

0/0 lube

doln

ośl ą

sk i e kuja -pom wsko o r sk ie

0/1

Akcja 1.3. Młodzież w Demokracji – Projekty w 2009 roku z podziałem na województwa

kt

2.

AKCJA

proje

WOLONTARIAT EUROPEJSKI

M

ożna powiedzieć, że „The Dialogue of Cultures” to rezultat Europejskiego Roku Dialogu Międzykulturowego 2008. To wówczas polska organizacja Fundacja Together, od lat zaangażowana w Wolontariat Europejski, postanowiła rozszerzyć swoje działania i podjąć współpracę ze Spafford Children’s Centre (SCC). Ponieważ częścią misji Fundacji jest edukacja globalna i solidarność, jej pracownicy zdecydowali się na podjęcie wysiłku i wzmocnienie dialogu z młodymi ludźmi z Palestyny, którzy obecnie mogą potrzebować wsparcia. Dlatego też projekt został oparty głównie o edukację międzykulturową w ramach Akcji 2. programu „Młodzież w działaniu” – czyli pracę dwóch wolontariuszek z Polski w organizacji partnerskiej.

Głównym celem projektu było dodanie międzynarodowego wymiaru do codziennej pracy w Spafford oraz umożliwienie grupie docelowej i lokalnej społeczności poznania kultury europejskiej. Działania podejmowane przez wolontariuszki stworzyły tamtejszej młodzieży szansę na zetknięcie się z europejskimi zwyczajami, historią i sztuką. Z drugiej strony, wolontariuszki miały okazję doświadczyć życia w wielonarodowej społeczności, a w szczególności poznać różne aspekty tak mało znanej kultury palestyńskiej.

Praca ta polegała na pomocy w prowadzeniu istniejących już zajęć w dziale Kultury i Nauczania, w którym prowadzone są warsztaty dla dzieci i młodzieży, takie jak: teatr, taniec i warsztaty cyrkowe. Dział ten odpowiada także za prowadzanie biblioteki. Głównym zadaniem wolontariuszek było natomiast wprowadzanie własnych pomysłów i sugestii do istniejącego już programu, bądź tworzenie zupełnie nowej oferty w ramach swoich zainteresowań i umiejętności (break-dance, muzyka kreatywna, dziennikarstwo itp.). Ważnym elementem wolontariatu było uczenie się od pracujących w Spafford innych młodych profesjonalistów i wolontariuszy, np. podczas organizacji letnich obozów oraz pomocy w organizacji wymian międzynarodowych. Oczywiście bardzo ważne było samo poznawanie Jerozolimy, zwiedzanie, spotkania z lokalną społecznością oraz nauka języka arabskiego. Nie tylko palestyńska młodzież przychodząca na zajęcia do centrum poznawała przecież nową dla siebie kulturę. Cały projekt nakierowany był także na głębokie poznanie słabo znanej w Polsce kultury arabskiej, nie tylko poprzez zwiedzanie miasta, zapoznanie się z jego kuchnią, czy stylem ubierania się jego mieszkańców, ale uważną obserwację i doświadczenia codziennego życia, dzięki którym możliwe było zrozumienie korzeni tej kultury oraz konfrontacja ze stereotypami obecnymi w europejskich mediach.

Przez cały pobyt wolontariuszki miały zapewnione wsparcie w postaci mentora, uczestniczyły również w cyklu szkoleń dla wolontariuszy EVS, obejmującym szkolenia przed wyjazdem, w trakcie projektu i spotkanie ewaluacyjne po zakończeniu wolontariatu.

Marcelina Obrzydowska (wolontariuszka EVS): Naturalnym odczuciem po każdym doświadczeniu jest niedosyt. To właśnie czuję po zakończeniu projektu. Nie wynika on z tego, że czegoś zabrakło podczas projektu, ale raczej z tego, że dzięki niemu czuję, że chcę i mogę robić więcej, że mam ku temu i naturalne predyspozycje i nowe doświadczenie, które mogę rozwijać w przyszłości. Podczas 9-miesięcznego pobytu w Spafford Children’s Center nauczyłam się bardzo wiele. Ponadto współtworzyłam i współkoordynowałam wraz z dyrektorką Spafford, dr Jantien Daja-

The Dialogue of Cultures Fundacja Together Polska 1.02 – 31.10.2009 r.

Wschodnia Jerozolima ni, projekt „Original Play” oraz miałam wkład w kształtowanie kolejnego między Spafford a Fundacją Together Polska. Uważam, że świadczy to o ogromnym sukcesie projektu, gdyż przyczynił się do dalszej współpracy między obiema organizacjami. Projekt EVS dał mi ogromne możliwości. Przede wszystkim, nauczyłam się więcej o sobie samej, co pozwoliło mi odkryć więcej naturalnych zdolności i predyspozycji. Ponadto specyfika miejsca nauczyła mnie ogromnej determinacji w dążeniu do wyznaczonych celów, tego, by się nigdy nie poddawać, i tego, że wiele można osiągnąć wiarą, konsekwencją i uporem. Te umiejętności i cechy towarzyszą mi do dziś. Dodatkową zaletą była dla mnie możliwość zagłębienia się w różne elementy kultury arabskiej, palestyńskiej i muzułmańskiej, a także chrześcijańskiej i żydowskiej. Dzięki temu, udało mi się zebrać materiał naukowo-badawczy potrzebny do napisania pracy magisterskiej. Temat i zagadnienie, jakie wybrałam, porusza jeden z aspektów współczesnej kultury palestyńskiej.

A mogłam go poznać właśnie dzięki EVS!

Cały projekt nakierowany był także na głębokie poznanie słabo znanej w Polsce kultury arabskiej, nie tylko poprzez zwiedzanie miasta, zapoznanie się z jego kuchnią, czy stylem ubierania się jego mieszkańców, ale uważną obserwację i doświadczenia codziennego życia, dzięki którym możliwe było zrozumienie korzeni tej kultury oraz konfrontacja ze stereotypami obecnymi w europejskich mediach.

17

proj

AKCJA

2.

ekt

WOLONTARIAT EUROPEJSKI

Odkrywanie Pogranicza Fundacja Pogranicze 01.06 – 30.11.2009 r., Sejny

F

undacja Pogranicze powstała w 1990 roku, swoją siedzibę ma w Sejnach, małym miasteczku z 6 tysiącami mieszkańców, leżącym przy granicy polsko-litewskiej. Działalność Fundacji poświęcona jest propagowaniu kultury pogranicza i budowaniu mostów między ludźmi różnych kultur, religii i narodowości. Prowadzi programy edukacyjne i kulturalne o charakterze lokalnym i międzynarodowym, często przyjmuje na krótsze i dłuższe pobyty osoby zainteresowane pracą ośrodka, w którym funkcjonuje największy na świecie zbiór informacji dotyczących kultur pogranicza – Centrum Dokumentacji Kultur Pogranicza.

W związku z tak ciekawą i bogatą tematyką goszczące projekty wolontariatu, realizowane w ramach Akcji 2., są zbieżne z codzienną pracą Fundacji, a działania przeznaczone dla wolontariuszy mają na celu przede wszystkim praktyczną naukę wspierania dialogu w środowisku wielokulturowym, na pograniczu, w małej lokalnej społeczności podzielonej etnicznie. Wolontariusz z Gruzji zaangażowany do czynnego udziału w kilku głównych projektach Fundacji, których celem była edukacja poprzez programy artystyczne i badawcze, miał szansę zdobyć doświadczenie pomocne w tworzeniu i realizacji podobnej działalności w swoim kraju.

Wolontariusz uczestniczył w spotkaniach edukacyjnych i artystycznych na temat wieloetnicznej i wielowyznaniowej tożsamości regionu, które były kierowane do dzieci i młodzieży. Były to między innymi projekty: „Warto zapytać o szkołę” (spotkania ze Stanisławem Tymem i Andrzejem Strumiłło, projekcje filmowe, prezentacje pracy młodzieży, koncerty) oraz Pracownia Kronik Sejneńskich, w której trwały wówczas przygotowania do spektaklu „Kro-

18

niki Sejneńskie”. W ramach programu edukacji regionalnej wolontariusz zorganizował samodzielnie „Wieczór gruziński”, podczas którego zaprezentował swój kraj na tle innych państw Kaukazu oraz pokazał film przybliżający gruzińską kulturę i historię. Innym przedsięwzięciem była wystawa rysunków „Haiku Miłosza Dudzińskiego” oraz wystawa „Igor Gilbo – Fotografie”. Część zajęć była związana z pracą Centrum Dokumentacji Kultur Pogranicza, w pracowni tematycznie powiązanej z Gruzją. Praca obejmowała systematyzowanie i opisywanie zasobów filmowych i książkowych zgromadzonych w pracowni. Opisy początkowo robione w języku angielskim z pomocą opiekuna zostały przetłumaczone na język polski po zaledwie kilku miesiącach pobytu w Polsce! Wolontariusz był również zaangażowany w przygotowania sympozjonu „W kręgu Miłosza – poezja i milczenie” połączonego z wystawą „Krasnogruda 2+0 = 1+1” w ramach programu „Trakt Krasnogrudzki”. Do jego zadań należała pomoc przy budowaniu trzyczęściowej przestrzennej wystawy oraz zaplecza technicznego i organizacyjnego dla uczestników spotkania z opieką nad gośćmi.

Obok wymienionych działań, podczas pobytu wolontariusz był również zaangażowany w promocje książek, koncerty i pokazy filmowe odbywające się w ramach działań Fundacji. Uczestniczył także w Festiwalu Transkaukazja 2009, gdzie nawiązał kontakty ze środowiskiem gruzińskim w Polsce.

Dzięki pobytowi w Sejnach wolontariusz zdobył umiejętności w trzech obszarach: 1. wiedzy o pograniczu polsko-litewsko-białoruskim, jego wielokulturowej przeszłości i tradycji, problemach trudnej pamięci historycznych konfliktów, a także współczesności tego pogranicza, które dziś jest jednym z regionów Unii Europejskiej; 2. metod pracy organizacji pozarządowej na podstawie działalności Fundacji; 3. dialogu międzykulturowego – poprzez gruntowne zapoznanie się z działalnością Fundacji, codzienną pracę i udział w poszczególnych projektach, jak również poprzez samodzielną pracę nad własnymi pomysłami i ich realizacją, wolontariusz poznał różne sposoby pracy międzykulturowej i „budowania mostów” w społeczności lokalnej.

Po powrocie wolontariusza do kraju Fundacja chce utrzymywać z nim kontakt i angażować go w dalsze projekty, a nawet pomagać w rozpoczęciu własnej działalności społecznej. Zostanie również zaproszony do działań nieformalnej sieci „budowniczych mostów”, którą Fundacja tworzy z organizacjami działającymi w sferze dialogu międzykulturowego.

Dla niewielkiej społeczności lokalnej w Sejnach sama obecność wolontariusza miała duże znaczenie, ponieważ do tej pory nie przebywał tam żaden wolontariusz zagraniczny na tak długi czas. Projekt tworzył wiele możliwości do wzajemnego poznania się i interakcji. Kontakt i wspólna praca z poszczególnymi uczestnikami działań Fundacji – np. z młodzieżą, sprawiły, że wolontariusz stał się istotną osobą w codziennym życiu lokalnej społeczności.

Kontakt i wspólna praca z poszczególnymi uczestnikami działań Fundacji – np. z młodzieżą, sprawiły, że wolontariusz stał się istotną osobą w codziennym życiu lokalnej społeczności.

2.

AKCJA

SZKOLENIA I WSPARCIE

WOLONTARIAT EUROPEJSKI Szkolenia Szkolenia w Akcji 2. skierowane są do bardzo zróżnicowanej grupy odbiorców. Należą do niej młodzi ludzie, którzy chcą wyjechać na wolontariat, wolontariusze EVS, osoby, które już wróciły ze swoich wolontariatów, organizacje i instytucje zaczynające pierwsze projekty jak i te, które od lat wysyłają lub goszczą wolontariuszy. Wiele szkoleń i spotkań skierowanych jest do osób bezpośrednio pracujących z wolontariuszami – koordynatorów projektów, mentorów i opiekunów.

Wiosną 2009 r. zakończona została pierwsza edycja szkolenia z cyklu LOWE – Laboratorium Optymalnego Wolontariatu Europejskiego – poświęcona wspieraniu procesu uczenia w projektach EVS. Jesienią rozpoczęło się kolejne szkolenie z tego cyklu, którego tematyką była promocja projektu i rozpowszechnianie jego rezultatów.

Dla nowo akredytowanych organizacji goszczących EVS przeprowadzono 2 szkolenia w których udział wzięło 41 uczestników. Były to treningi dla wszystkich organizacji przygotowujących się do goszczenia wolontariuszy, bądź realizujących pierwsze projekty Wolontariatu Europejskiego.

Osobnym rodzajem wsparcia w ramach Akcji 2. jest wysyłanie reprezentantów akredytowanych organizacji EVS na szkolenia międzynarodowe organizowane przez inne Narodowe Agencje. W roku 2009 w sumie 22 osoby uczestniczyły w 14 międzynarodowych szkoleniach EVS. Szkolenia w Akcji 2. to również odbywające się w ciągu całego roku szkolenia dla wolontariuszy biorących udział w projektach EVS. W roku 2009 w ramach cyklu szkoleniowego odbyło się w sumie 47 szkoleń: 17 przygotowawczych, w których uczestniczyło 343 polskich wolontariuszy, 15 wprowadzających, w których udział wzięło 296 osób, 14 spotkań ewaluacji środkowej z 240 uczestnikami oraz jedno spotkanie ewaluacji końcowej dla 42 osób.

Akredytacje W okresie od 1 stycznia do 31 grudnia 2009 roku 72 organizacje przesłały do Narodowej Agencji swoje Listy Intencyjne, na podstawie których mogły

otrzymać akredytację niezbędną do prowadzenia projektów w ramach Akcji 2. 67 organizacji zakończyło swój proces akredytacji, w tym 4 organizacje z decyzją negatywną, a 63 organizacje otrzymały status Akredytowanej Organizacji Wolontariatu Europejskiego, z czego przyznano 49 statusów Organizacji Goszczących, 28 Organizacji Wysyłających oraz 3 Organizacji Koordynujących.

Inne działania W 2009 r. szczególny nacisk został położony na wykorzystanie doświadczeń organizacji i byłych wolontariuszy. Narodowa Agencja wyznaczyła na podstawie otwartego konkursu 7 Organizacji Wspierających Wolontariat Europejski. Organizacje te prowadziły działalność na terenie całej Polski, nakierowaną na zachęcanie nowych organizacji i wolontariuszy do zaangażowania się w Wolontariat Europejski.

We współpracy ze Stowarzyszeniem Uczestników Wolontariatu Europejskiego TRAMPOLINA już po raz drugi zorganizowano akcję promocyjno-informacyjną „Wolontariusze bez granic” skierowaną do szkół ponadgimnazjalnych na terenie województwa opolskiego (w 2007 r. podobna akcja została przeprowadzona na terenie województwa podkarpackiego). W przedsięwzięciu wzięli udział byli wolontariusze EVS, którzy w ciągu tygodnia odwiedzili 11 szkół i spotkali się z 1 427 osobami.

Podczas wizyt informowano o Wolontariacie Europejskim jak również o Akcji 1.2.

Laboratorium Optymalnego Wolontariatu Europejskiego (LOWE). „Podaj dalej” – wykorzystywanie i upowszechnianie rezultatów projektu w Wolontariacie Europejskim

25.10 – 17.04.2010 r., okolice Warszawy

W

roku 2007 beneficjenci zostali skonfrontowani z nowymi kwestiami (formalnymi i praktycznymi) programu „Młodzież w działaniu”, mającymi bezpośredni wpływ na realizowane projekty Wolontariatu Europejskiego. Jednym z istotnych aspektów programu stało się „rozpowszechnianie i wykorzystywanie rezultatów”,

oznaczające korzystanie z efektów projektu i ich stosowanie. Mimo że jest to pewna formalna nowość, część organizacji EVS już wcześniej starała się prowadzić działania, dzięki którym ich projekty i osiągnięte w nich rezultaty były bardziej widoczne, lepiej znane i trwałe. Inne jednak wciąż postrzegały tego typu działania nie jako integralną część projektu, ale jako dodatkowy, czasem niepotrzebny wysiłek. Powodem takiej postawy było niezrozumienie wagi oraz wartości, jaką daje reali-

CIĄG DALSZY NA STR. 20

19

AKCJA

2.

SZKOLENIA I WSPARCIE

WOLONTARIAT EUROPEJSKI

LABORATORIUM OPTYMALNEGO WOLONTARIATU EUROPEJSKIEGO (LOWE) zowane w różnorodny sposób rozpowszechnianie i wykorzystywanie rezultatów projektu Wolontariatu Europejskiego. Ponieważ wiele osób związanych z Akcją 2. nie wykorzystywało w pełni potencjału realizowanych przez siebie działań w tym zakresie, drugi moduł Laboratorium został zadedykowany temu właśnie zagadnieniu.

Na szkolenie zostały zaproszone osoby mające bezpośredni i pośredni kontakt z wolontariuszami na wszystkich etapach projektu, czyli mentorzy, koordynatorzy działań i koordynatorzy projektu, ponadto – osoby pracujące z wolontariuszami w organizacjach koordynujących, wysyłających i goszczących.

Szkolenie miało umożliwić uczestnikom bardzo szczegółowe przyjrzenie się zagadnieniu, opracowanie strategii wprowadzania go do własnych projektów, wypróbowanie w praktyce pewnych założeń, ponowną konfrontację i wypracowanie ostatecznych strategii i metod. Dzięki temu szkoleniu uczestnicy (we współpracy z wolontariuszami oraz innymi osobami we własnych organizacjach) potrafią w sposób bardziej świadomy, skuteczny

i kreatywny wykorzystywać i rozpowszechniać rezultaty swoich projektów zarówno wewnątrz, jak i na zewnątrz organizacji.

Laboratorium obejmowało trzy etapy szkolenia: 1. Szkolenie merytoryczne. 4 dni szkolenia nacechowanego dynamiczną pracą merytoryczną i koncepcyjną z zastosowaniem metod interaktywnych, mających na względzie różnorodność grupy, równoległej pracy w podgrupach tematycznych, z ciągłym wsparciem trenerów i specjalistów. Praca na założeniach oraz na własnym potencjale i specyfice projektu. Wprowadzenie materiałów dydaktycznych i pomocy naukowych.

2. Praktyczne zastosowanie wiedzy (opracowanych strategii, metod) we własnym projekcie. Praca indywidualna uczestników we własnym projekcie/organizacji. Realizacja zadań dotyczących: • Indywidualnej roli w rozpowszechnianiu i wykorzystywaniu rezultatów w organizacji; • Pracy w dialogu z wolontariuszem; • Doskonalenia funkcjonowania projektu (praca z zespołem projektowym w organizacji).

3. Szkolenie podsumowujące, czyli praca na zdobytym doświadczeniu. Podsumowanie doświadczeń. Autorefleksja, samoocena. Dopracowanie założeń i działań praktycznych. Wypracowanie ostatecznych koncepcji i metod dopasowanych do specyfiki projektu i organizacji.

Wolontariusze bez granic wrzesień 2009 r., województwo opolskie

T

ysiąc czterystu dwudziestu siedmiu uczniów, jedenaście szkół, dziesięć miejscowości, siedem dni – to bilans projektu „Wolontariusze bez granic”, podróży promującej Akcję 2.

Wolontariat Europejski w województwie opolskim.

Przez tydzień sześcioro byłych i obecnych wolontariuszy europejskich odwiedzało szkoły średnie na Opolszczyźnie, aby opowiedzieć, czym jest EVS i jak wziąć w nim udział. Poza wolontariatem promowane były również Inicjatywy Młodzieżowe, dzięki którym młodzi ludzie mogą realizować projekty lokalne. W ostatnich dniach opolskiej podróży do ekipy dołączyła Magda Paszkowska,

20

koordynatorka Akcji 1.2., która poprowadziła zajęcia na temat Inicjatyw.

Cała ekipa była łatwo rozpoznawalna dzięki specjalnie przygotowanemu wehikułowi – wolontariusze podróżowali srebrnym busem oklejonym nazwą projektu. Na jego trasie znalazły się Otmuchów, Nysa, Głubczyce, Kędzierzyn-Koźle, Strzelce Opolskie, Zawadzkie, Olesno, Kluczbork, Namysłów i Brzeg.

Każdego dnia wolontariusze odwiedzali dwie szkoły, w których spotykali się z uczniami najstarszych klas, by pokazać im, że wolontariat europejski to dla młodych ludzi dodatkowa, bardzo atrakcyjna forma zdobywania nowych umiejętności i doświadczeń, nauki języka obcego i co najważniejsze poznawania nowych kultur i krajów. Uczniowie z zainteresowaniem słuchali opowieści, dopytywali o szczegóły, zastanawiali się, co w perspektywie kilku lat bardziej się opłaca: wolontariat czy zagraniczny wyjazd do pracy. Niejeden raz musieli przyznać, że wyjazd na wolontariat przynosi więcej korzyści. Najlepszym sposobem przekonania kogoś do podjęcia wyzwania, jakim niewątpliwie jest wyjazd za granicę, jest zaprezentowanie go na przykładzie własnych doświadczeń.

CIĄG DALSZY NA STR. 21

2.

według stanu na dzień 1 stycznia 2010 r.

AKCJA

STATYSTYKI

WOLONTARIAT EUROPEJSKI

WOLONTARIUSZE BEZ GRANIC Projekt miał dotrzeć do różnych grup młodzieży, pochodzących z różnych środowisk. Wolontariusze odwiedzili szkoły różnego typu: licea ogólnokształcące, profilowane, technika i szkoły rolnicze. W każdej zostali bardzo ciepło przyjęci, zarówno przez uczniów, jak i grono pedagogiczne.

Ostatniego dnia podróży wolontariusze rozbili obóz pod centrum handlowym Solaris w okolicach opolskiego rynku. Starali się dotrzeć z informacją na temat programu „Młodzież w działaniu”, rozmawiając ze spacerującymi tam młodymi ludźmi. Łatwo przykuwali uwagę prze-

Z w o l a g r a ni c ont a z ni gos riusze zc w P zeni ol s c e

143/233 Wol onta w ys riusze ł an g r a i za nicę

P ro o d w je k t y o ł an e

W o d r ni o s k i zuc one

3

76

3 W ni o pr ze w ycofa ski d de n cyz e ją

z a t w W ni o i e r d sk i zon e

142

224

308/134

Akcja 2. Wolontariat Europejski – Liczba wolontariuszy goszczonych i wysyłanych z podziałem na źródło finansowania

Akcja 2. Wolontariat Europejski – Projekty w 2009 roku

W ni o z ł oż s k i one

chodniów pomarańczowymi koszulkami, pomagała im w tym także grupa uczestników projektu Inicjatyw Młodzieżowych o nietypowej tematyce – akrobacji ulicznych, przywodzących na myśl parkour czy freerun. Podczas kilku sobotnich godzin kolejnych kilkadziesiąt osób miało okazję usłyszeć o programie bezpośrednio od jego beneficjentów.

Polska Narodowa Agencja Programu „Młodzież w działaniu” Inne Narodowe Agencje Programu „Młodzież w działaniu”

7/48

19/15

11/24

3/29

16/0

1/22

15/0

3/12

0/14

13/0

0/12

9/0

10/0

0/8

7/0

0/7

0/7

1/6

0/6

6/0

2/4

5/0

0/5

4/0

4/0

0/4

2/0

2/0

1/1

0/2

0/2

1/0

1/0

0/1

0/1

0/1

0/1

Bel g ia I sl a n dia Sz w e cja Ir la n di L uk B oś sem a nia b ur i He g r ce g ow i na L ib a n Ł ot w a M al ta Dan ia Cho r wa cja Izr a el L it w a C za r no gór a Ser bia F i nl and ia A ze r be jd ż a n Gre cja N or weg ia Bia ł or u ś Aus t r ia H ol and ia Rum unia M ac e do ni a C ze chy Mo ł daw ia Ros ja Bu ł g ar ia Arm e ni a Wło chy P or t ug al ia Gr u zja Uk r aina H is z p an ia Nie W ie m c lk a y Br y t ani a Fr an cja Turc ja

0/1

Akcja 2. Wolontariat Europejski – Wolontariusze wysłani z Polski w ramach projektów zatwierdzonych w 2009 roku z podziałem na źródło finansowania

Polska Narodowa Agencja

Inne Narodowe Agencje

21

22

ual n

y

Kraje Programu

RAZ

EM

y

50/92

18/29

ack ie

e ck ie

k ie

e

ie

ie

l sk i

śl ą s

op o

o r sk

l a sk

ma z ow i

ma ł

p om

pod

ie

sk i e

o l sk

ośl ą

lkop

e

k ie

l sk i

ł ó dz lube

doln

w ie

uczestnicy

p ow

k ar p

sk i e

k ie

w ar m -ma ińsko zur s k ie kuja -pom wskoorsk ie zach o pom dnioorsk ie

pod

lubu

r z ys

e

23/79

22/34

17/54

14/41

11/18

10/90

10/35

8/14

7/16

7/18

6/28

4/20

2/3

1/1

0/0

0/0 ia ia

weg

a

mc y

cja Turc j

Nie

Fr an

chy

aina Wło

Uk r

Sło Boś w ac nia ja i He rceg owi na A ze r be jd ż a n C ze chy I sl a ndia Sło wen ia Bia ł or u ś Mo ł daw ia E g ip t Rum unia M ac e do nia P or t ug al ia Bu ł g ar ia Wę g ry Aus t r ia Bel g ia F i nl and ia Ros ja Ł ot w a Arm e ni a Gr u zja H is z p a nia W ie lk a Br y t a ni a

N or

a

Dan

L it w

24/80

73/6

26/32

27/6

23/0

16/3

17/0

13/0

13/0

10/0

8/0

5/3

6/1

6/1

6/0

6/0

5/0

4/0

4/0

2/0

2/0

2/0

2/0

1/1

2/0

1/0

1/0

1/0

0/1

1/0

1/0

WOLONTARIAT EUROPEJSKI

gru

4/14

28/49

projekty

gru y w i p ow y du a l ny

w id

ę to k

l sk i

Polska Narodowa Agencja

i in d

ind y

ś wi

op o

AKCJA

2. STATYSTYKI według stanu na dzień 1 stycznia 2010 r.

Akcja 2. Wolontariat Europejski – Wolontariusze goszczeni w Polsce w ramach projektów zatwierdzonych w 2009 roku przez Narodowe Agencje z podziałem na źródło finansowania

Inne Narodowe Agencje

Akcja 2. Wolontariat Europejski – Projekty zatwierdzone w 2009 roku przez Polską Narodową Agencję z podziałem na województwa i liczbę uczestników

Akcja 2. Wolontariat Europejski – Liczba projektów zatwierdzonych w 2009 roku wg typów działań

Kraje Programu i Kraje Partnerskie

kt

3.

AKCJA

proje

MŁODZIEŻ W ŚWIECIE

P

rojekt o nazwie Circus Trap odbył się w dniach 15-25 sierpnia 2009 r. w miejscowości Kacze Bagno koło Nowego Miasta Lubawskiego. Grupa Twórcza zorganizowała tam międzynarodowe szkolenie dla 21 osób z Rumunii, Izraela, Niemiec, Ukrainy, Litwy i Polski. Uczestnikami byli młodzi ludzie zainteresowani tematyką pedagogiki cyrku i młodzi liderzy grup artystycznych, głównie cyrkowych.

Celem spotkania było stworzenie międzynarodowej grupy artystów, pochodzących z krajów o odmiennej kulturze, języku i historii, których połączyła wspólna pasja. Zespół ten miałby w przyszłości organizować wymiany młodzieżowe i promować innowacyjność pracy z dziećmi i młodzieżą.

Uczestnicy szkolenia każdy dzień rozpoczynali od gier i zabaw integracyjnych, które miały pomóc w przełamaniu barier międzykulturowych. Następnie brali udział w zajęciach: warsztatach obejmujących innowacyjne techniki pracy z dziećmi i młodzieżą, żonglerkę, dramę, taniec-locking, iluzję, grę na bębnach. Na zakończenie projektu uczestnicy przeprowadzili warsztaty dla dzieci i młodzieży w jednej z małych, okolicznych miejscowości. W trakcie tych zajęć próbowali wykorzystać umiejętności nabyte podczas szkolenia. Dzieci i młodzież, oprócz udziału w ciekawych zajęciach artystycznych, miały także dodatkową motywację do porozumiewania się w języku angielskim jako języku roboczym wspólnym dla wszystkich uczestników szkolenia.

Organizatorzy starali się dostosować program do potrzeb zgłaszanych na bieżąco. Harmonogram zaplanowanych zajęć podlegał niewielkim zmianom, zawsze uzgadnianym z uczestnikami, tak aby w efekcie chętnie brali w nich udział. Relacje koordynator – uczestnik były partnerskie, dzięki czemu wszyscy mogli zgłaszać swoje propozycje i sugestie oraz sygnalizować chęć ewentualnych zmian.

W projekcie Circus Trap wzięły udział organizacje: Jerusalem Circus z Izraela (3 osoby), CABUWAZI Kinder-und Jugendzirkus e.V. z Niemiec (3 osoby), Stowarzyszenie Wspierania Inicjatyw Kulturalnych „Kładka” z Polski (4 osoby), The Serious Road Trio Romania z Rumunii (3 osoby), Cirrus group Arlekino z Ukrainy (3 osoby) i Cirrus Studio „Smile” z Litwy (2 osoby) oraz trenerzy z Polski i Niemiec i koordynator projektu ze Stowarzyszenia Wspierania Inicjatyw Kulturalnych „Kładka”.

Projekt został bardzo pozytywnie odebrany przez wszystkich uczestników, którzy chętnie angażowali się w działania zaproponowane przez organizatorów, mieli pozytywne nastawienie, a na koniec wyrazili wdzięczność za możliwość uczestnictwa w tym przedsięwzięciu. Dzięki temu organizatorom udało się zrealizować wszystkie zaplanowane warsztaty pod okiem profesjonalnych trenerów.

Również sami uczestnicy wychodzili z propozycjami poprowadzenia warsztatów, co motywowało innych do zaangażowania i kreatywnego działania.

Istotnym aspektem projektu był jego wymiar międzykulturowy, wynikające z tego wyzwania i szanse. Szybko okazało się, że dla żadnego z uczestników różnice wynikające ze spotkania ludzi pochodzą-

Circus Trap Grupa Twórcza przy Stowarzyszeniu Wspierania Inicjatyw Kulturalnych „Kładka” 15 – 25.08.2009 r.

Kacze Bagno cych z krajów, o różnych kulturach i zwyczajach, nie stanowią problemu. Uczestnikami szkolenia byli artyści, żonglerzy, pasjonaci sztuki cyrkowej i pedagogiki cyrku, ludzie tolerancyjni, otwarci, których połączyła wspólna pasja. Każda grupa miała możliwość zaprezentowania swojego kraju podczas wieczorów narodowych. Organizatorom udało się połączyć sztukę, jaką reprezentuje wschodnia Europa, z odmienną sztuką, kulturą i zwyczajami z południowej i zachodniej Europy.

Uczestnicy zadawali wiele pytań dotyczących zasłyszanych stereotypów, zwyczajów i wydarzeń związanych z innymi krajami, inicjując ciekawe dyskusje na tematy kulturowe i społeczne.

Z efektów projektu skorzystały także dzieci i młodzież z pobliskiej małej miejscowości, dla których na zakończenie zorganizowano warsztaty prowadzone przez uczestników Circus Trap. Innym efektem, gwarantującym trwałość projektu, będzie kontynuacja polskiego Circus Trap przez grupę z Rumunii na podobnych zasadach udziału międzynarodowej grupy artystów.

Organizatorom udało się połączyć sztukę, jaką reprezentuje wschodnia Europa, z odmienną sztuką, kulturą i zwyczajami z południowej i zachodniej Europy.

23

proj

AKCJA

3.

ekt

MŁODZIEŻ W ŚWIECIE

Green Alternative for Caucasus Fundacja Inna Przestrzeń 5.10 – 12.10.2009 r.

Varcixe (Gruzja)

G

reen Alternative to młodzieżowy projekt dotyczący ekologii i kreatywnych inicjatyw. 25 młodych osób z Europy i krajów Kaukazu zebrało się razem, aby przedyskutować problemy związane z ekologią, poznać doświadczenia innych aktywistów, stworzyć przekaz – krótki film i wystawę fotograficzną – który skłoni lokalną społeczność do zastanowienia się i podjęcia działań na rzecz ochrony środowiska na poziomie lokalnym, regionalnym, a także krajowym i międzynarodowym. Podczas projektu uczestnicy dyskutowali, brali udział w warsztatach, których głównym rezultatem był wyżej wspomniany film oraz wystawa, zaprezentowane mieszkańcom Varcixe, a następnie rozesłane do organizacji uczestniczących w projekcie.

W projekt były zaangażowane cztery organizacje: Fundacja Inna Przestrzeń z Polski, Creative group MYSTYLe art z Łotwy, Georgian Youth for Europe z Gruzji oraz Bike+ z Armenii. Zanim doszło do samej wymiany, liderzy grup wzięli udział w wizycie przygotowawczej, by ustalić wszystkie szczegóły nie tylko związane ze stroną merytoryczną, ale także kwestie techniczno-logistyczne oraz przygotować rozwiązania, które pomogły zintegrować grupy uczestników jeszcze przed samym spotkaniem. Wizyta służyła również lepszemu określeniu potencjału spotkania i dopracowaniu programu. Dla uczestników wymiany stworzono bloga, na którym zostały umieszczone przygotowane wcześniej w organizacjach krótkie notki o nich wraz ze zdjęciami. Dzięki spotkaniom w Internecie, po przyjeździe na miejsce spotkania wszyscy znali się już dość dobrze i mogli efektywnie przystąpić do pracy.

24

Miejscem spotkania stał się camping w miejscowości Varcixe, zielona, piękna okolica, zazwyczaj wykorzystywana jako letnie obozowisko gruzińskich harcerzy. Tak wybrane miejsce pozwoliło od razu wejść w tematykę spotkania, czyli ekologię i ochronę środowiska naturalnego. Młodzi ludzie podczas całego tygodniowego spotkania mieli zaplanowany szereg zajęć we własnym gronie i włączających mieszkańców miejscowości, które razem tworzyły akcje podnoszącą świadomość ekologiczną.

Wymiana rozpoczęła się od gier zapoznawczych i „lodołamaczy”, po których nastąpiła pełna integracja oraz powołanie mieszanych grup, w których realizowane były kolejne punkty programu. Młodzież miała również okazję zapoznać się ze specyfiką kultur swoich projektowych partnerów na obowiązkowych w przypadku takich spotkań wieczorach kulturowych, podczas których prezentowane były poszczególne kraje biorące udział w wymianie. Zanim to jednak nastąpiło, pierwsze dni wypełnione były gorącymi dyskusjami na temat przeprowadzonych w krajach partnerskich akcji, wymianą wiedzy na temat ochrony środowiska, a także rozmową na temat stanu świadomości ekologicznej w krajach Kaukazu. Ponieważ każdy uczestnik tego spotkania to przedstawiciel organizacji lub „zielono-myślący” wolontariusz, rozmowy i dzielenie się doświadczeniami trwały do końca spotkania.

Realizacja tematu wymiany, czyli stworzenie kampanii uświadamiającej, jak ważna jest ochrona natury, odbywała się głównie podczas warsztatów kreatywnych, polegających na tworzeniu filmów i fotografii. Każda grupa biorąca udział w wymianie dysponowała dwoma przywiezionymi na miejsce spotkania kamerami, podobnie jak uczestnicy warsztatów fotograficznych – własnym sprzętem fotograficznym.

Efekty tych warsztatów uczestnicy mogli zobaczyć na podsumowującym wieczorze, zamykającym projekt. Z tworzonych każdego dnia fotografii powstała wystawa zaprezentowana w centrum edukacyjnym w Rustavi. Natomiast krótkie filmy na tematy ekologiczne, które uczestnicy sami montowali, ucząc się przy okazji korzystania z odpowiednich programów komputerowych, zebrano na jednym DVD, do którego dołączono film dokumentalny na temat całego projektu. Można w nim zobaczyć wszystkie etapy przygotowywania krótkich filmów oraz wystawy podczas warsztatów, a także usłyszeć, co mają do powiedzenia na temat tego ekologicznego zjazdu młodzi aktywiści – jakie są ich przemyślenia i odczucia, co chcieliby osiągnąć i zmienić. Płyta DVD z materiałami z projektu, skopiowana w kilkuset egzemplarzach trafiła do kilkudziesięciu organizacji z różnych krajów. Młodzi ekolodzy mają nadzieję, że ich praca pobudzi do dyskusji kolejne osoby, do tej pory obojętne wobec kwestii związanych ze środowiskiem naturalnym.

O ich zaangażowaniu świadczy również fakt, że w napięty program spotkania udało im się włączyć akcję sprzątania plaży w Batumi, połączoną z przyciągającym uwagę społeczności lokalnej performance’em, dzięki której mieszkańcy włączyli się w zbieranie śmieci.

Realizacja tematu wymiany, czyli stworzenie kampanii uświadamiającej, jak ważna jest ochrona natury, odbywała się głównie podczas warsztatów kreatywnych, które polegały na tworzeniu filmów i fotografii.

3.

AKCJA

SZKOLENIA I WSPARCIE

MŁODZIEŻ W ŚWIECIE

A

kcja 3. od momentu swojego powstania w 2007 roku cieszy się niesłabnącym zainteresowaniem ze strony młodzieży i przedstawicieli organizacji. Niestety, z powodu ograniczonego budżetu, tylko część projektów może uzyskać dofinansowanie, co widać na tegorocznych statystykach. W związku z tym w roku 2009 podczas szkoleń skupiono się nie na działaniach informacyjnych, ale zorientowanych na jakość projektów.

W maju zostało zrealizowane krajowe szkolenie wprowadzające dla organizacji zainteresowanych przygotowaniem wymiany młodzieży, w którym wzięło udział 25 młodych osób zainteresowanych współpracą z Krajami Partnerskimi. Szkolenie zostało ograniczone do tematu wymian, ponieważ projekty szkoleń we współpracy z krajami spoza Unii realizowane są zazwyczaj przez organizacje doświadczone, posiadające wiedzę i umiejętności pozwalające dobrze zrealizować takie przedsięwzięcia. Natomiast projekty wymiany młodzieży są znacznie częściej realizowane przez organizacje lokalne, niedoświadczone, dla których dany projekt jest niejednokrotnie pierwszym realizowanym w ramach programu. Szkolenie było więc niezbędne, by pomóc przyszłym beneficjentom składającym wnioski do Akcji 3. zaplanować takie projekty, które będą miały większe szanse na zdobycie dofinansowania. Ponadto, podobnie jak w zeszłych latach, Narodowa Agencja umożliwiła beneficjentom udział w szkoleniach międzynarodowych, których celem jest praca nad jakością projektów w ramach Akcji. Wnioskodawcy mieli też możliwość udziału w spotkaniach, które pozwalały nawiązać kontakty pomiędzy organizacjami z Krajów Programu i Sąsiedzkich Krajów Partnerskich. W roku 2009 w 5 tego typu szkoleniach i spotkaniach wzięło udział 16 osób z Polski.

We współpracy z Narodowymi Agencjami z Francji i Słowenii oraz z Centrami Współpracy i Zasobów SALTO na rzecz Krajów Europy Wschodniej i Kaukazu, Krajów Basenu Morza Śródziemnego i Krajów Europy Południowo-Wschodniej w październiku 2009 r. Polska Narodowa Agencja zorganizowała seminarium ewaluacyjne dla beneficjentów Akcji 3. i Akcji 2., którzy realizowali projekty angażujące Sąsiedzkie Kraje Partnerskie.

Uczestniczyli w nim przedstawiciele organizacji zarówno z Krajów Programu jak i z Sąsiedzkich Krajów Partnerskich. Było to trzecie seminarium z serii mającej na celu wsparcie realizacji projektów z Sąsiedzkimi

Wymiana Młodzieży z Sąsiedzkimi Krajami Partnerskimi dla początkujących

S

Krajami Partnerskimi. Pierwsze odbyło się w roku 2007 we Francji, a drugie w roku 2008 w Słowenii.

Seminarium realizowane w Polsce zatytułowano „Let’s evaluate with our neighbours”. Uczestnicy przeprowadzili ewaluację dotychczas zrealizowanych projektów, wymienili doświadczenia i zaprezentowali dobre praktyki w działaniach z Sąsiedzkim Krajami Partnerskimi. Podczas seminarium wypracowano rekomendacje dla przyszłych projektów realizowanych z Sąsiedzkimi Krajami Partnerskimi. W spotkaniu wzięło udział 70 osób z 25 krajów. Z pełną relacją z tego spotkania można zapoznać się na stronie 51.

Podobnie jak w latach poprzednich beneficjenci Akcji 3. otrzymali od Narodowej Agencji wsparcie w kwestiach formalno-wizowych. Projekty angażujące młodzież z Sąsiedzkich Krajów Partnerskich Unii Europejskiej często wymagają uzyskania wiz dla uczestników, dlatego zespół Akcji 3. stara się służyć pomocą, przekazując informacje, kontaktując się z odpowiednimi placówkami dyplomatycznymi oraz wystawiając dokumenty poświadczające realizację projektu w ramach programu „Młodzież w działaniu”. Biorąc pod uwagę fakt, że większość projektów realizowanych w ramach Akcji 3. w Polsce to projekty z organizacjami z krajów Europy Wschodniej i Kaukazu, we wszelkich kwestiach dotyczących pomocy beneficjentom Narodowa Agencja współpracowała z Centrum Współpracy SALTO z Krajami Europy Wschodniej i Kaukazu. W przypadku projektów angażujących kraje z innych regionów, w sytuacjach wymagających pomocy bądź wyjaśnienia, Polskiej Narodowej Agencji pomocą służyły odpowiednie regionalne Centra Współpracy SALTO.

28 – 31.05.2009 r., Mądralin

zkolenie Akcji 3. skierowane było do osób z Polski, które do tej pory nie realizowały projektów międzynarodowych we współpracy z Sąsiedzkimi Krajami Partnerskimi – szczególnie do młodych liderów, osób pracujących z młodzieżą, pierwszy raz spotykających się z możliwościami Akcji 3. i tych zaznajomionych już z jej tematyką.

Szkolenie odpowiadało na potrzebę dokładnego zapoznania się ze specyfiką współpracy z krajami spoza Unii Europejskiej w ramach programu „Młodzież w działaniu”. Dzięki szkoleniu uczestnicy mogli nauczyć się, jak nawiązywać partnerstwo z organizacjami z Sąsiedzkich Krajów Partnerskich i współpracować z nimi, jaka jest specyfika poszczególnych regionów oraz jak współdziałać w tyglu kulturowym. Odrębnym tematem była kwestia wiz, istotnych przy planowaniu projektów w ramach tej Akcji, a także budżet, który w przypadku projektów z Krajami Partnerskimi musi uwzględniać często skomplikowane dla beneficjentów przeliczenia wielu obcych walut. Wzorem podobnych szkoleń odbywających

się w Akcji 1.1. poświęcono też czas na pracę nad wnioskiem i finansami. Spotkanie stało się również przestrzenią zdobywania nowych informacji i pogłębienia wiedzy na temat innych Akcji programu oraz wymiany doświadczeń i pomysłów. Ostatniego dnia uczestnicy zapoznali się także z siecią Centrów Współpracy SALTO, zwłaszcza biurami odpowiedzialnymi za wsparcie i szkolenie osób realizujących projekty z partnerami z trzech regionów leżących poza Unią Europejską.

25

AKCJA

3. STATYSTYKI według stanu na dzień 1 stycznia 2010 r.

MŁODZIEŻ W ŚWIECIE

Od momentu swojego powstania Akcja 3. cieszy się niesłabnącym zainteresowaniem ze strony młodzieży i przedstawicieli organizacji. Niestety, z powodu ograniczonego budżetu, tylko część projektów może uzyskać dofinansowanie, co widać na tegorocznych statystykach.

i Tw

Mło

W ym d zi e i a n y żo w e

S or ze zkolen ie nie Si e c i

28/53

16/122

Akcja 3.1. Współpraca z Sąsiedzkimi Krajami Partnerskimi Unii Europejskiej – Projekty Wymiany Młodzieży i Szkoleń i Tworzenia Sieci w 2009 roku

zatwierdzone

odrzucone i wycofane

26

goszczące

29/15 ka

0/0 P ol s

0/0

zja Tun e

0/1

Syr ia

0/0

0/0

M ar oko A ut P al e o n o m s t y ń ia sk a

n

0/0

L ib a

a ni a J o rd

el

0/5

0/2 Izr a

0/1

t E g ip

Al g i

e r ia

0/7

0/1

bia Ser

0/7

0/3

0/4

0/2

0/8 A l ba

ni a i He B o rce g ś n i ow i a na Cho r wa cja M ac e do ni a C za r no gór a

A ze

r be

jd ż a

n

1/14

6/20

e ni a Arm

2/9

zj a Gr u

ia daw Mo ł

ś

1/10

0/12

or u Bia ł

Ros ja

Uk r

ai n a

5/20

Akcja 3.1. Współpraca z Sąsiedzkimi Krajami Partnerskimi Unii Europejskiej – Projekty zatwierdzone w 2009 roku z podziałem na Kraje Partnerskie i charakter projektu

wysyłające

ośl ą

sk i e

e

zatwierdzone

k ie

r z ys

k ie

o l sk

ie

z ac ho p o m d ni o o r sk ie

lkop

w ar m -ma ińsko zu r s k ie

ę to k

w ie

ś wi

ie

k ie

o r sk

ie

ie

e

2/8

2/8

3/7

2/5

2/9

2/12

1/8

1/6

0/1

9/19

n

ka

zja

P ol s

Tun e

Syr ia

M ar oko A ut P al e o n o m s t y ń ia sk a

n

a ni a

el

L ib a

J o rd

Izr a

t

e r ia

bia

E g ip

Al g i

Ser

10/6

0/0

0/0

0/1

0/0

0/0

0/0

0/4

0/1

0/1

0/4

0/1

0/5

0/2

0/2

0/2

0/5

1/7

4/9

1/5

0/6

0/8

0/10

jd ż a n

ka

zj a P ol s

Tun e

Syr ia

M ar oko A ut P al e o n o m s t y ń ia sk a

n

a ni a

el

L ib a

J o rd

Izr a

t

e r ia

bia

E g ip

Al g i

Ser

A l ba

r be

e ni a

zj a

ni a i He rcegBośni ow i a na Cho r wa c ja M ac e do ni a C za r no gór a

A ze

Arm

Gr u

ś

ia

or u

da w

Bia ł Mo ł

ai n a

Ros ja

Uk r

19/9

0/0

0/0

0/0

0/0

0/0

0/0

0/1

0/1

0/0

0/3

0/0

0/2

0/1

0/2

0/0

0/3

0/6

2/5

1/2

1/3

0/4

5/10

według stanu na dzień 1 stycznia 2010 r.

śl ą s

p om

ack

l sk i

l a sk

k ar p

op o

pod

pod

odrzucone i wycofane

ckie

jd ż a

A l ba

r be

e ni a

ni a i He rcegBośni ow i a na Cho r wa cja M ac e do ni a C za r no gór a

A ze

Arm

ia

ś

zj a

daw

or u

Gr u

Mo ł

Bia ł

Ros ja

ai n a

wysyłające

maz owi e

4/24

1/9

wysyłające

mał opo lski e

ł ó dz

0/3

6/21

goszczące

sk i e

l sk i

4/9

5/26

Uk r

goszczące

lubu

lube

kuja -pom wsko o r sk ie

doln

AKCJA

STATYSTYKI

3.

MŁODZIEŻ W ŚWIECIE

Akcja 3.1. Współpraca z Sąsiedzkimi Krajami Partnerskimi Unii Europejskiej – Projekty Wymiany Młodzieży zatwierdzone w 2009 roku z podziałem na Kraje Partnerskie i charakter projektu

Akcja 3.1. Współpraca z Sąsiedzkimi Krajami Partnerskimi Unii Europejskiej – Projekty Szkolenia i Tworzenia Sieci z podziałem na Kraje Partnerskie i charakter projektu

Akcja 3.1. Współpraca z Sąsiedzkimi Krajami Partnerskimi Unii Europejskiej – Projekty w 2009 roku z podziałem na województwa

27

AKCJA

proj

4.3.

ekt

SZKOLENIE I TWORZENIE SIECI

Młodzi otwierają przestrzeń/ Youth opens the space Centrum Inicjatyw UNESCO lipiec 2009 r. – luty 2010 r., Wrocław

P

omysł projektu „Youth opens the space” polegał na stworzeniu sieci organizacji, które chciałyby się dzielić doświadczeniami edukacyjnymi w celu stałego rozwoju i aktywnego uczestnictwa. Cały projekt, wraz z działaniami, ewaluacją i zamknięciem, został zaplanowany aż na 8 miesięcy i zrealizowany w ramach działania ósmego Akcji 4.3. – Tworzenie sieci i współpraca w ramach sieci. W tym czasie zorganizowano szereg inicjatyw takich jak konferencja open space, działania podejmowane przez organizacje partnerskie w społecznościach lokalnych podczas Global Education Week oraz spotkanie ewaluacyjne. Projekt został zrealizowany przy udziale partnerów z 12 krajów: Czech, Niemiec, Łotwy, Hiszpanii, Grecji, Estonii, Turcji, Cypru, Francji, Wielkiej Brytanii, Polski i Rumunii, łącznie przez 29 osób.

Projekt od początku zakładał długofalowe zaangażowanie uczestników – przedstawicieli organizacji partnerskich. Składały się na niego następujące etapy: 1. Spotkanie przygotowawcze w ramach projektu, które miało na celu dopracowanie jego strony merytorycznej. Uczestniczyli w nim przedstawiciele zespołu facylitatorów, doświadczeni trenerzy oraz koordynator zespołu organizacyjnego. Podczas spotkania przygotowane zostały szczegółowe harmonogramy dalszej pracy.

2. Przygotowanie logistyczno-organizacyjne we Wrocławiu, w którym zaplanowana była konferencja. Etap ten poświęcony był wszelkim kwestiom organizacyjnym dotyczącym całego przedsięwzięcia.

28

3. Konferencja open space we Wrocławiu, facylitowana przez zespół trenerski, pozostawiający jednak uczestnikom dużą przestrzeń do dzielenia się swoimi doświadczeniami. Jej podstawowe moduły to: ▸ Otwarcie – interaktywny show przygotowany przez zespół facylitatorów ▸ Integracja – krótkie gry integracyjne, których celem było stworzenie pozytywnej atmosfery współpracy i zrozumienia ▸ Tool Fair z metodami pracy i dobrymi praktykami – uczestnicy mieli możliwość przeprowadzenia warsztatu bądź zrobienia prezentacji dobrych praktyk ▸ Open Space – czyli przestrzeń do rozmowy o tym, co ważne w ramach tematyki edukacji dla zrównoważonego rozwoju, facylitowana przez eksperta open space ▸ Planowanie projektów indywidualnych w ramach Tygodnia Edukacji Globalnej – przyjeżdżając na projekt, uczestnicy zobowiązali się do zorganizowania własnego małego projektu (np. warsztatu, spotkania); podczas samej konferencji był czas na to, żeby tego typu działania przemyśleć i zaplanować ▸ Ewaluacja i refleksja nad procesem edukacyjnym – w ramach ostatniego modułu uczestnicy mieli przestrzeń do tego, żeby zastanowić się, jak mogą wykorzystać doświadczenie uczestnictwa w projekcie oraz udzielić organizacji koordynującej informacji na temat całej konferencji 4. Po powrocie z konferencji uczestnicy zaangażowali się w organizację projektów lokalnych. Organizatorzy całego przedsięwzięcia podjęli się roli zbierania informacji na temat tego, co się dzieje u poszczególnych partnerów i przekazywania tych informacji na stronie internetowej projektu.

5. Spotkanie ewaluacyjne. W spotkaniu ewaluacyjnym – podobnie jak w spotkaniu przygotowawczym – wzięli udział przedstawiciele zespołu facylitatorów projektów. Analizowali szczegółowo ankiety oraz informacje zwrotne udzielane przez uczestników w całym procesie komunikacji w okresie od sierpnia do grudnia 2009 r. Podczas spotkania wypracowane zostały konkretne pomysły zmian w podobnych działaniach podejmowanych w planowanych projektach.

6. Podsumowanie oraz zamknięcie projektu.

Podczas projektu powstała publikacja edukacyjna zawierająca opis projektu jako dobrej praktyki oraz zbiór metod pracy wykorzystanych podczas spotkania. Można w niej znaleźć również opisy małych projektów lokalnych organizowanych w krajach partnerów – jest dostępna w wersji elektronicznej na stronie internetowej organizacji www.unescocentre.pl. Poza publikacją powstała strona internetowa oraz film dokumentalny, który w wersji skróconej można obejrzeć na kanale YouTube.

Pomysł projektu „Youth opens the space” polegał na stworzeniu sieci organizacji, które chciałyby się dzielić doświadczeniami edukacyjnymi w celu stałego rozwoju i aktywnego uczestnictwa.

kt

4.3.

AKCJA

proje

SZKOLENIE I TWORZENIE SIECI

W

rocławskie szkolenie, zrealizowane dla grupy dwudziestu czterech reprezentantów organizacji pozarządowych z różnych krajów, zgodnie ze swym tytułem dotyczyło zagadnień związanych z prawami człowieka i rolą znajomości tych praw w kształtowaniu obywatelstwa europejskiego. Jego program skierowany był do pracowników organizacji młodzieżowych oraz edukatorów, którzy w codziennej pracy zajmują projektami dla dzieci i młodzieży. Podczas szkolenia mieli oni szansę poznać nowe metody pracy w temacie edukacji o prawach człowieka jak również zapoznać się z możliwościami wykorzystania ich w ramach programu „Młodzież w działaniu”.

W przygotowanym przez grupę trenerów projekcie szkolenia wzięli udział uczestnicy z siedmiu krajów: Węgier, Litwy, Włoch, Rumunii, Łotwy, Turcji i Polski. Całość programu konsultowana była ze wszystkimi partnerami na etapie jego tworzenia, tak aby w jak największym stopniu odpowiadał on potrzebom wszystkich biorących w nim udział osób.

Uczestnictwo w szkoleniu było dla nich nie tylko wsparciem w rozwijaniu własnych kompetencji, ale także pomagało zdefiniować swoją rolę w przeciwdziałaniu dyskryminacji i innym aktom łamania praw człowieka we własnym życiu.

Kontekstem dla tych rozważań była refleksja nad różnorodnością kulturową Europy, zmieniającym się i coraz bardziej złożonym rozumieniem tożsamości europejskiej, a co za tym idzie, potrzebą wspierania dzieci i młodszej młodzieży w umiejętności pozytywnego budowania poczucia pewności siebie i wzajemnego szacunku w relacjach z żyjącymi obok nich ludźmi.

Jednym z najważniejszych tematów przewodnich kursu szkoleniowego, poprzez który rozważane były zarówno prawa człowieka, jak i obywatelstwo europejskie, była antydyskryminacja. Wynikało to z przekonania organizatorów, że dyskryminacja jest jednym z najbardziej subtelnych i przez to jednym z najczęściej spotykanych przykładów łamania praw człowieka w Europie. Jest jednocześnie polem, na którym największą zmianę może wprowadzić postawa i zaangażowanie indywidualnych osób. Szkolenie w swoim zamierzeniu miało przygotować do roli edukatorów na rzecz praw człowieka młodych ludzi, którzy będą ambasadorami działań antydyskryminacyjnych w swoim środowisku rówieśniczym.

Szkolenie składało się zarówno z warsztatów merytorycznych, jak i części integrującej uczestników, opartej na wprowadzeniu w kontekst lokalny Wrocławia i Dolnego Śląska. W programie uwzględniono takie elementy jak: debata na temat aktualnych i często kontrowersyjnych zagadnień dotyczących tematyki szkolenia, prezentacje trenerskie dotyczące Europejskiego Trybunału Praw Człowieka oraz Konwencji, case study, moderowane dyskusje w grupach roboczych na temat własnych doświadczeń, aktywne metody warsztatowe dostarczające metod i narzędzi edukacyjnych, które uczestnicy mogą wykorzystać w swojej pracy, open space i wspólne planowanie działań. Odrębny panel poświęcono także

Dyskryminacja jest jednym z najbardziej subtelnych i przez to jednym z najczęściej spotykanych przykładow łamania praw człowieka w Europie. Jest jednocześnie polem, na którym największą zmianę może wprowadzić postawa i zaangażowanie indywidualnych osob.

Education as Activism.

European Citizenship through Human Rights Education Dom Spotkań im. Angelusa Silesiusa 13.12 – 20.12.2009 r., Wrocław certyfikatowi Youthpass, który poświadcza zdobyte w ramach edukacji pozaformalnej nowe kompetencje i umiejętności.

Wybór zaplanowanych działań w projekcie uwzględniał potrzeby związane ze społecznym i osobistym rozwojem uczestników. Każdy z modułów szkoleniowych odnosił się z jednej strony do kompetencji uczestników jako pracowników młodzieżowych, a z drugiej uwzględniał ich osobisty rozwój i potrzeby edukacyjne. W programie uwzględniono zarówno czas na refleksję nad własnym procesem uczenia się, jak również blok poświęcony planowaniu sposobu zaadaptowania nabytej wiedzy i doświadczenia do praktyki codziennego życia. Uczestnicy zostali zaproszeni do refleksji nad różnymi aspektami uczenia się, wychodzącej od analizy stylu uczenia się (biografii edukacyjnej). Następnie starali się przenieść to doświadczenie na planowanie własnej ścieżki edukacyjnej, jako osoby uczącej się i uczącej innych. Te ćwiczenia pozwoliły uczestnikom rozwinąć umiejętności trenerskie.

Szkolenie zapewniło uczestnikom podstawową wiedzę merytoryczną, narzędzia metodologii edukacyjnej oraz dało możliwość wymiany dobrych praktyk z partnerami pracującymi na tym polu w Europie. Stworzyło także możliwość uczenia się tego, jak w oparciu o dostępne dokumenty wspierające wdrażać czy adaptować istniejące i nowe narzędzia pracy z dziećmi i młodzieżą. Szkolenie zapewniło młodym ludziom przestrzeń, w której mogli rozwijać swoje kompetencje związane z przekazywaniem wiedzy na temat praw człowieka, czego rezultatem będą nowe projekty skierowane do ich rówieśników, poprzez które będą oddziaływać i współtworzyć lokalną, regionalną i europejską społeczność opartą na kulturze i prawach człowieka.

29

AKCJA

4.3.

SZKOLENIA I WSPARCIE

SZKOLENIE I TWORZENIE SIECI

W

2009 roku, wychodząc naprzeciw oczekiwaniom beneficjentów oraz aby lepiej promować Akcję 4.3. i uczynić ją bardziej dostępną, w ramach Akcji zorganizowano dwa krajowe, trzydniowe szkolenia skierowane do osób mniej doświadczonych w realizacji projektów, oczekujących konkretnej wiedzy na temat realizacji projektów w tej Akcji, przy jednoczesnej kontynuacji pracy nad jakością realizowanych działań.

Szkolenia poświęcone były konkretnym formalnym i organizacyjnym zagadnieniom związanym z różnorodnymi działaniami Akcji 4.3. Uczestniczyło w nich 43 liderów młodzieżowych, koordynatorów projektów i osób pracujących z młodzieżą.

Dzięki zrealizowanym szkoleniom, jak i wcześniejszym ich edycjom, 6 uczestników złożyło w 2009 roku wnioski do Akcji 4.3.

Od 2004 roku Polska Narodowa Agencja aktywnie uczestniczy w module szkoleniowym TIC TAC skierowanym do liderów młodzieżowych, osób pracujących z młodzieżą z różnych Krajów Programu, chcących poznać zasady Akcji 4.3. i aspekty jakościowe projektów w niej realizowanych. Na szkolenie sieciowe TIC TAC realizowane w Szwecji i Francji wysłano łącznie 4 polskich uczestników.

W odniesieniu do działań scentralizowanych Akcji 4., realizowanych na podstawie zaproszeń do składania wniosków, koordynowanych przez Komisję Europejską, w minionym roku udzielano informacji na ich temat, promowano i wspierano osoby zainteresowane realizacją takich projektów.

Kurs na jakość – poznaj Akcję 4.3.

2 – 5.05.2009 r. i 1 – 4.10.2009 r.

Mądralin

A

kcja 4.3. zazwyczaj jest postrzegana przez beneficjentów jako Akcja trudna, złożona z 8 oddzielnych działań, o odmiennej dynamice, zasadach formalnych, wymagających różnych metod pracy. Jednocześnie Akcja ta oferuje niezwykłe możliwości organizacjom działającym na rzecz młodzieży i jej pracownikom – fundusze i narzędzia na rozwinięcie działalności, wzbogacenie jej o międzynarodowy wymiar oraz podniesienie kompetencji osób pracujących z młodymi ludźmi. Staż za granicą, wizyta studyjna, szkolenie na dowolnie wybrany temat, spotkanie ewaluacyjne, czy służące nawiązaniu kontaktów z zagranicznymi partnerami… Aby zrealizować któreś z tych zadań, niezbędna jest nie tylko wiedza na temat zasad obowiązujących w tej Akcji, ale również świadomość potrzeb organizacji oraz kierowanie się zasadą: nie ma problemu – nie ma projektu.

Dopiero po uświadomieniu sobie z jakimi problemami mają do czynienia organizacje, jakie są ich

potrzeby w kontekście pracy z młodzieżą, jaka misja i działania, można zacząć przygotowywać wniosek do Akcji 4.3.

Szkolenia „Kurs na jakość – poznaj Akcję 4.3.” były skierowane do przedstawicieli organizacji i instytucji, które na co dzień współpracują z młodymi ludźmi, działają na ich rzecz lub planują w najbliższym czasie zorganizować projekt, którego odbiorcami będzie młodzież. Te 4-dniowe szkolenia poświęcone były wyłącznie szczegółowemu zapoznaniu się z jedną z Akcji programu „Młodzież w działaniu” oraz przekazaniu wiedzy i umiejętności niezbędnych przy realizacji projektu w ramach Akcji 4.3. Szkolenia obejmowały przekazanie wiedzy teoretycznej z zakresu działań w ramach Szkolenia i Tworzenia Sieci, zarządzania projektem oraz poszukiwania partnerów i nawiązywania współpracy międzynarodowej w ramach takich projektów, a także zadania praktyczne związane z planowaniem projektu i obliczaniem budżetu. Nie zabrakło też zajęć integracyjnych, dzięki którym organizacje mogły zaprezentować swoje działania.

„Połączenie wiedzy teoretycznej i praktycznej, dobra organizacja, przystosowane zakwaterowanie, doświadczeni prowadzący, dużo przydatnych materiałów, ciekawi, pełni pomysłów uczestnicy; więcej szkoleń nt. różnych Akcji „Młodzieży w działaniu” proszę!” * (jedna z opinii uczestników szkolenia)

30

lk a

a

ch y

t a ni

ry

20

13

12

20

1

5

10

e

k ie

r z ys k ie

o l sk

ie z ac ho p o m d ni o o r sk ie

lkop

w ar m -ma ińsko zu r s k ie

ę to k

w ie

ś wi

ie

ie

ie

e

k ie

o r sk

śl ą s

p om

ack

l sk i

ckie

lask

k ar p

pod

pod

op o

maz owi e

mał opo lski e

ł ó dz

sk i e

l sk i

lubu

lube

0/3

2/4

2/7

0/0

7/1

1/4

0/1

0/0

0/0

5/6

5/5

1/0

0/0

4/2

1/2

10/10

do w ing

g o t o W iz y t w aw a c za

sh a

y ta s t ud y jn a

in a r

iu m

Two r

zen ie

sie c

i

s zk o l e n Kur s iow y

Sem

T pr ze wor ze d s i ę ni e w par t n e r zi ę ć sk i c h

W iz

Sp e w a o t k ani e l uac y jn e

pr z y

J ob

odrzucone i wycofane

Wło

Br y

Wę g

a

e cja

ia

ja

Turc j

Sz w

wen

w ac

15

9

1

21

1

sk i e

zatwierdzone

Sło

Sło

al i a

u ni a

t ug

ia

cy

we g

Rum

P or

N or

Niem

ta

12

14

2

13

12

8

odrzucone i wycofane

M al

a

Ł ot w

ia

ia

a

and

pan

cja

3

4

2

10

5

ośl ą

kuja -pom wsko o r sk ie

doln

1/2

14/23

3/7

8/4

3/1

1/3

7/4

1/1

według stanu na dzień 1 stycznia 2010 r.

W ie

liczba projektów z udziałem danego Kraju Programu

L it w

H ol

H is z

Gre

ia

cja

and

ni a

Fr an

F i nl

E s to

ia

ch y

9

1

5 zatwierdzone

Dan

Cze

Cyp r

ia

g ar

Bu ł

ia

t r ia

Bel g

Aus

AKCJA

STATYSTYKI

4.3.

SZKOLENIE I TWORZENIE SIECI

Akcja 4.3. Szkolenie i Tworzenie Sieci – Projekty w 2009 roku z podziałem na rodzaje działań

Akcja 4.3. Szkolenie i Tworzenie Sieci – Projekty w 2009 roku z podziałem na województwa

Akcja 4.3. Szkolenie i Tworzenie Sieci – Projekty zatwierdzone w 2009 roku z podziałem na Kraje Programu

31

AKCJA

proj

5.1.

ekt

SPOTKANIA MŁODZIEŻY Z OSOBAMI ODPOWIEDZIALNYMI ZA POLITYKĘ MŁODZIEŻOWĄ

Pozycja Młodzieżowych Rad w Polsce Młodzieżowa Rada Miasta Szczecin 15.07.2009 r. – 1.04.2010 r.

Szczecin

C

el projektu to stworzenie publikacji, obrazującej faktyczną sytuację polityki młodzieżowej w Polsce, w odniesieniu do Młodzieżowych Rad. Ustalenie pozycji Młodzieżowych Rad Miast pozwoliłoby także na rozpoczęcie prac nad powoływaniem Młodzieżowych Sejmików Województw, a następnie Młodzieżowego Parlamentu RP. Utworzenie tak rozwiniętych młodzieżowych struktur organizacyjnych umożliwiłoby sprawną, równorzędną współpracę w całej Europie, gdzie Polska młodzież miałaby swoich przedstawicieli (obecnie nie mają ich tylko dwa kraje unijne, w tym Polska).

Projekt „Pozycja Młodzieżowych Rad w Polsce” jest efektem uczestnictwa w Pozaformalnej Akademii Jakości Projektu. To niekonwencjonalne szkolenie, uświadomiło autorom, jak wiele do przekazania ma każdy z nich. Jak udowodniono podczas tego szkolenia, do tego, aby zdobyć prawdziwie cenną wiedzę wystarczy grupa odmiennych charakterów. To stwierdzenie doskonale sprawdziło się w czasie realizacji projektu w ramach Akcji 5. Pracując w małej 5-osobowej grupie, trudno zgodzić się co do ostatecznego rozwiązania jakiejś kwestii, ale dzięki konstruktywnym dyskusjom organizatorzy projektu mieli pewność, że w końcu wybierają najlepszą opcję. Dzięki rozmowom i pracy w takich małych grupach młodzi ludzie wypracowują naprawdę cenne wnioski, wynikające z ich prawdziwych potrzeb, a nie narzucane przez specjalistów i wykładowców. Teoria wartości pracy grupowej, bo tak postanowili nazywać swój system pracy, najlepiej sprawdziła się podczas czterech zorganizowanych przez nich debat w Szczecinie, Łodzi, Gliwicach i Białymstoku, na które zaprosili młodzieżowe rady z 12 województw.

32

Metody, jakie organizatorzy projektu poznali, biorąc udział w szkoleniach przygotowanych przez inne organizacje, dały im szeroki pogląd na to, jaką wiedzę chcieliby przekazać swoim koleżankom i kolegom. Jak się

okazało w czasie debat, wiele osób po raz pierwszy uczestniczyło w tego typu projekcie, w którym tak naprawdę sami mogli stać się ekspertami w danej dziedzinie. Przekonywanie innych w czasie dyskusji do swoich racji oraz wspólne zebranie wniosków uświadomiło uczestnikom, że jest to idealna metoda codziennej pracy we własnych młodzieżowych radach.

W czasie tych spotkań niezależnie od wieku każdy stawał się specjalistą. Dzięki zastosowaniu zasady „wszyscy jesteśmy równi wobec siebie” rozmowy prowadzone były bardzo swobodnie. Wszystkim zapadła w pamięć scena, kiedy 14-letnia Basia z Tarnowa przekonywała grono kolegów (starszych!) do swojego zdania dotyczącego członkostwa gimnazjalistów w młodzieżowych radach. Najważniejszym innowacyjnym elementem spotkania była metoda prowadzenia debaty z zaproszonymi gośćmi. Ku zaskoczeniu wszystkich debaty nie rozpoczynało tradycyjne wprowadzenie z wyczytaniem „listy szanownych gości”. Podtrzymując przyjętą zasadę równości uczestników, na wstępie, bez wcześniejszego wprowadzenia, koordynator projektu oraz coach zaprezentowali inscenizację, którą jeden z uczestników opisał następująco: Kiedy weszliśmy do Kina Amok w Gliwicach, odczuwalna była atmosfera niemałego napięcia. Wiadomo już było, że zaszczyci nas swoją obecnością poseł na Sejm, jednak widok drabiny na samym środku sceny wręcz mnie rozbawił. Byłem pewny, że to tylko na chwilę, dlatego że jeszcze trzeba coś przywiesić w ostatnim momencie. Moje zaskoczenie widokiem typowo remontowej drabiny, która nosiła widoczne ślady różnych farb, jakby dosłownie ktoś chwilę temu zabrał ją z trwającego remontu, podzielała większość obecnych. Mina jednego z oficjalnych gości, nie pamiętam dokładnie funkcji i imienia, była powalająca i wyglądała, jakby myślał: „O co tu chodzi?!

Młodzież w garniturach, a tu taka drabina w samym centrum…”. Fakt, moje rozbawienie w tym samym momencie zaczęło przeradzać się w pewnego rodzaju poirytowanie. Ta drabina faktycznie była w samym centrum i pewne już było, że nieprzypadkowo. Na potwierdzenie tego nie musiałem czekać długo. Światła przygasły, doskonale oświetlona została tylko ta nieszczęsna drabina… Ale chwila, chwila… Na scenie pojawili się Sylwek (koordynator projektu) i Przemek (coach projektu), wchodząc na drabinę przedstawili „Drabinę uczestnictwa wg Harta”. Teraz już wszystko było jasne! Prowokacja, jaką przygotowali, wywołała u wszystkich uśmiech na twarzy. Ale to chyba nie wszystko. Osobiście dało mi to wiele do myślenia o tym, że tylko ode mnie zależy, na którym stopniu drabiny się znajdę.

Rezultaty projektu zostaną opublikowane w opracowanej przy pomocy specjalistów publikacji, która będzie odzwierciedleniem faktycznej pozycji Młodzieżowych Rad w Polsce. Będzie to podstawa do prowadzenia dyskusji z przedstawicielami władz na szczeblu krajowym. Wyniki będą dostępne także po zakończeniu projektu na stronie internetowej, do której moderowania zobowiązani są przedstawiciele zespołu projektowego zajmującego się akcją www.mlodziezowerady.eu.

* Projekt został nagrodzony w ramach Konkursu „Liderzy Europejskiego Roku Kreatywności i Innowacji 2009 w Polsce”.

kt

5.1.

AKCJA

proje

SPOTKANIA MŁODZIEŻY Z OSOBAMI ODPOWIEDZIALNYMI ZA POLITYKĘ MŁODZIEŻOWĄ

P

rojekt Polskiego Forum Edukacji Europejskiej pt.: „Perspektywy organizacji młodzieżowych w województwie śląskim” można podzielić na trzy etapy.

Pierwszym etapem było zorganizowanie seminarium ewaluacyjnego „Panorama współdziałania” dla przedstawicieli organizacji młodzieżowych i osób działających na rzecz młodzieży z województwa śląskiego.

Spotkanie odbyło się w Gliwicach i trwało od 5 do 7 czerwca 2009 roku, a jego celem było pobudzenie dyskusji na temat dotychczasowych działań organizacji młodzieżowych oraz zasobów i potrzeb tego sektora.

Stosowano różnorodne metody, jak np.: ścieżka pytań, praca w grupach, targi organizacji, debaty oraz prezentacje dotyczące uczestnictwa młodzieży i współpracy partnerskiej. Istotnym celem seminarium

było także wsparcie nawiązywania kontaktów i planowania wspólnych działań między organizacjami.

Pomiędzy spotkaniem ewaluacyjnym a konferencją podsumowującą projekt grupa siedmiu organizacji wspólnie opracowała wnioski wynikające ze spotkania w Gliwicach, które następnie miały być zaprezentowane przedstawicielom samorządów. Ze względu na to, że był to okres konsultacji miejskich programów współpracy z organizacjami pozarządowymi, postanowiono opracować wnioski z seminarium także pod kątem rekomendacji dla programów współpracy z NGO. Przygotowane wnioski rozesłano do większości miast tworzących metropolię śląską, a także kilku innych dużych miast województwa śląskiego. Ponadto na podstawie wniosków napisano dwa artykuły do branżowego magazynu organizacji pozarządowych „Sedno-most” – pierwszy artykuł opisywał politykę młodzieżową UE, drugi natomiast dotyczył możliwości i potrzeb organizacji młodzieżowych.

Trzecim etapem projektu była konferencja „Silesia XXI – głos młodzieży o przyszłości” zorganizowana dla przedstawicieli samorządów tworzących metropolię Silesia. Konferencja odbyła się 13 października 2009 roku w sali posiedzeń Urzędu Miasta w Rudzie Śląskiej. W spotkaniu udział wzięło około 50 przedstawicieli samorządu oraz administracji publicznej, a także młodzi ludzie zrzeszeni w młodzieżowych radach miasta, samorządach szkolnych i innych organizacjach młodzieżowych.

Konferencją zainteresowały się również media – Polskie Radio Katowice, Telewizja Polska Katowice i Telewizja Sfera TV. Program spotkania został dopracowany szczegółowo, pod kątem zróżnicowanych aspektów realizacji polityki młodzieżowej i w oparciu o dobre praktyki. Spotkanie otworzyła prezentacja wniosków z czerwcowego seminarium w Gliwicach, a następnie pani Magdalena Szerwińska z Biura ds. Młodzieży Województwa Zachodniopomorskiego przedstawiła dobre praktyki strategii dla młodzieży tego regionu. Konsultant regionalny programu „Młodzież w działaniu”, pan Janusz Gorol, zaprezentował ów program jako narzędzie współpracy samorządów z organizacjami młodzieżowymi, a także jako narzędzie realizacji polityki młodzieżowej

Perspektywy organizacji młodzieżowych w województwie śląskim Polskie Forum Edukacji Europejskiej 1.02 – 31.10.2009 r.

Gliwice, Katowice, Ruda Śląska UE. Kolejny prelegent, pan Marcin Malinowski z katowickiego Punktu Eurodesk, przedstawił założenia i główne działania sieci Eurodesk na szczeblu regionalnym, krajowym i międzynarodowym.

Ważnymi uczestnikami byli też przedstawiciele młodzieżowych rad miasta, którzy opowiedzieli o wyzwaniach, jakie podejmują młodzi radni w miastach Górnego Śląska.

W ramach podsumowania projektu 21 października 2009 roku TVP Katowice wyemitowała program na temat rozwoju polityki młodzieżowej i działań organizacji młodzieżowych na Górnym Śląsku. Ponadto 24 października z sali posiedzeń Urzędu Miasta w Rudzie Śląskiej Polskie Radio EURO nadało trzygodzinną audycję poświęconą polityce młodzieżowej i działaniom młodych ludzi.

Do końca października 2009 roku powstała także publikacja podsumowująca całe przedsięwzięcie oraz portal internetowy www.panorama.org.pl poświęcony działaniom organizacji młodzieżowych w województwie śląskim.

Cały projekt został przygotowany w partnerstwie ze Stowarzyszeniem Regionalnego Centrum Wolontariatu, które było odpowiedzialne za wsparcie procesu rekrutacji uczestników seminarium „Panorama współdziałania”.

Uczestnicy spotkania w Gliwicach wypełnili ankiety ewaluacyjne, ponadto przez cały czas monitorowany był nastrój osób biorących udział w seminarium – wszyscy byli zachęcani do bezpośredniego wyrażania swoich opinii oraz do zgłaszania własnych propozycji i wniosków. Zarówno wśród osób uczestniczących w spotkaniu „Panorama współdziałania”, jak i konferencji „Silesia XXI”, projekt został oceniony bardzo pozytywnie.

33

AKCJA

5.1.

SZKOLENIA I WSPARCIE

SPOTKANIA MŁODZIEŻY Z OSOBAMI ODPOWIEDZIALNYMI ZA POLITYKĘ MŁODZIEŻOWĄ

Spotkania informacyjne na temat Akcji 5.1. luty, czerwiec, wrzesień, listopad 2009 r., Warszawa

M

imo dosyć trudnej tematyki, jaką jest polityka młodzieżowa oraz dialog strukturalny, Akcja 5.1. ma ogromną zaletę, dla tych, którzy chcieliby zrealizować projekt w ramach programu „Młodzież w działaniu”.

Jedno z jej działań nie wymaga zaangażowania partnerów zagranicznych, podobnie jak w Inicjatywach Młodzieżowych. Aby ułatwić przyszłym beneficjentom zrozumienie celów i zasad formalnych obowiązujących w tej Akcji, zostały zorganizowane spotkania informacyjne w siedzibie Narodowej Agencji w Warszawie.

Spotkanie skierowane było do osób, które pracowały wcześniej metodą projektową, w swoich or-

ganizacjach/instytucjach odpowiadają za przygotowywanie i realizację projektów, były zmotywowane do realizacji projektów w Akcji 5.1. i chciały rozwijać współpracę międzynarodową w swojej organizacji. Spotkanie obejmowało poznanie i zrozumienie celów Akcji i jej dwóch działań, zapoznanie się z formalnymi kryteriami i zasadami finansowania, omówienie wniosków, zwiększenie wiedzy na temat zagadnień, które mają wpływ na jakość projektów w Akcji 5.1. oraz przedstawienie dobrych praktyk z już zrealizowanych projektów. Dzięki Akcji 5.1. możliwe jest: • zorganizowanie spotkań w celu nawiązania współpracy między młodzieżą a osobami odpowiedzialnymi za politykę młodzieżową, tak aby działania skierowane do młodzieży jak najlepiej odpowiadały jej potrzebom; • zapewnienie młodym ludziom możliwości aktywnego angażowania się w życie ich społeczności; • oddanie młodzieży głosu w dyskusji, aktywnej wymianie poglądów na tematy dla nich ważne, uniwersalne także z punktu widzenia młodzieży w całej Unii Europejskiej; • włączenie w debatę osób z różnych obszarów: badań naukowych, instytucji rządowych zajmujących się młodzieżą, sektora edukacji formalnej i innych, tak aby poznać różne spojrzenia na zagadnienia dotyczące młodzieży. Łącznie na spotkania informacyjne na temat Akcji 5.1. zgłosiły się 53 osoby.

STATYSTYKI

według stanu na dzień 1 stycznia 2010 r.

34

2/2

0/1

ie z ac ho d p o m ni o o r sk ie

0/0 o l sk

r z ys

lkop w ie

k ie w ar m -ma ińsko zu r s k ie

1/0

1/1 ę to k ś wi

śl ą s

k ie

0/0 o r sk

ie

1/0 p om

lask

ie

0/0 ie ack k ar p

pod

0/0 e l sk i op o

ckie

2/0

1/1 maz owi e

0/2 k ie ł ó dz

mał opo lski e

0/0 sk i e

odrzucone i wycofane

pod

zatwierdzone

lubu

l sk i

e

1/2

0/1 lube

doln

ośl ą

sk i e kuja -pom wsko o r sk ie

2/4

Akcja 5.1. Spotkania młodzieży i osób odpowiedzialnych za politykę młodzieżową – Projekty w 2009 roku z podziałem na województwa

według stanu na dzień 1 stycznia 2010 r.

5.1.

AKCJA

STATYSTYKI

SPOTKANIA MŁODZIEŻY Z OSOBAMI ODPOWIEDZIALNYMI ZA POLITYKĘ MŁODZIEŻOWĄ

kobiety

k ie r z ys

103/122

ś wi

z ac ho p o m d ni o o r sk ie

60/120

30/30 k ie

ę to k

pod

śl ą s

l a sk

ie

18/17

24/24 ckie

100/100

maz owi e

e l sk i

mał opo lski e

doln

lube

ośl ą

sk i e

62/58

70/70

Akcja 5.1. Spotkania młodzieży i osób odpowiedzialnych za politykę młodzieżową – Uczestnicy Krajowych Spotkań Młodzieżowych z podziałem na płeć i województwa

mężczyźni

15-17 lat

18-25 lat

100/113/12 z ac ho p o m d ni o o r sk ie

r z ys ę to k ś wi

śl ą s

k ie

k ie

50/85/45

15/30/15

0/35/0 pod

l a sk

ie

0/27/21 ckie maz owi e

mał opo lski e

115/85/0

100/40/0 e l sk i lube

doln

ośl ą

sk i e

34/80/6

Akcja 5.1. Spotkania młodzieży i osób odpowiedzialnych za politykę młodzieżową – Uczestnicy Krajowych Spotkań Młodzieżowych z podziałem na wiek i województwa

26-30 lat

35

TCP TRAINING AND COOPERATION PLAN

Plan Szkoleń i Współpracy

P

lan Szkoleń i Współpracy (Training and Cooperation Plan – TCP), nazywany również działaniami własnymi Narodowej Agencji, jest jednym z najważniejszych narzędzi służących wspieraniu beneficjentów programu „Młodzież w działaniu” oraz osób zainteresowanych realizacją projektów młodzieżowych. Dzięki działaniom podejmowanym w ramach TCP młodzi ludzie oraz osoby pracujące z młodzieżą mogą zdobywać nowe kompetencje i wiedzę, a beneficjenci programu tworzyć projekty coraz lepszej jakości.

Podobnie jak w roku ubiegłym, przedsięwzięcia realizowane w Polsce w roku 2009 skupiały się na wprowadzaniu nowych elementów jakościowych do szkoleń, realizacji nowych autorskich przedsięwzięć, doskonaleniu istniejących strategii poszczególnych Akcji i programu oraz docieraniu do nowych beneficjentów i rozwijaniu umiejętności osób związanych z programem od dłuższego czasu.

Co roku w szkoleniach realizowanych w ramach TCP biorą udział setki osób. Szeroka oferta szkoleniowa skierowana jest zarówno do tych, którzy nie realizowali jeszcze projektów w ramach programu, jak i do tych, którzy chcieliby doskonalić swoje umiejętności w pracy z młodzieżą. Szkolenia mają różnorodną tematykę, która bezpośrednio nawiązuje do priorytetów programu. Odbywają się one zarówno na szczeblu krajowym, jak i międzynarodowym.

Główne nurty działań Narodowej Agencji w 2009 roku w ramach TCP były zgodne z wcześniejszymi założeniami, wiele inicjatyw rozpoczętych w poprzednich latach było kontynuowanych. Należą do nich: • działania podnoszące jakość projektów, realizowane w ramach strategii poszczególnych Akcji, w Raporcie opisane w działach dotyczących Akcji. Zorganizowano 51 działań krajowych, w których wzięły udział 1 153 osoby, w tym 9 spotkań wewnętrznych o charakterze planująco-organizacyjnym; • działania poświęcone zagadnieniom jakościowym i priorytetom programu oraz mające na celu budowanie potencjału organizacji młodzieżowych na poziomie całego programu (szkolenia Pozaformalnej Akademii Jakości Projektu PAJP oraz Młodzieżowej Akademii Lokalnych Liderów MALL – ich opis znajduje się na kolejnych stronach Raportu); • działania międzynarodowe we współpracy z innymi Narodowymi Agencjami i Centrum Współpracy SALTO (8 szkoleń organizowanych przez Polską Narodową Agencję i 59 szkoleń, na które zostali wysłani uczestnicy z Polski); • szkolenia regionalne na temat jakości w projektach programu „Młodzież w działaniu” pozwalające na dotarcie do większej liczby potencjalnych beneficjentów, prowadzone przez ośrodki szkolące na terenie całego kraju (61 szkoleń dla 1 460 osób).

Poniżej przedstawiamy krótkie opisy wybranych szkoleń zrealizowanych w 2009 r. w ramach TCP.

Zorganizowano 51 działań krajowych, w których wzięły udział około 1 153 osoby, w tym 9 spotkań wewnętrznych o charakterze planująco-organizacyjnym.

Każdy moduł PAJP-u składa się z trzech etapów: kursu szkoleniowego, samodzielnego przeprowadzenia miniprojektu pod okiem trenerów i opiekunów szkolenia oraz ze spotkania ewaluacyjnego.

36

TCP TRAINING AND COOPERATION PLAN

P

ozaformalna Akademia Jakości Projektu to autorski projekt szkoleniowy Narodowej Agencji Programu „Młodzież w działaniu”.

Nazwa przedsięwzięcia nawiązuje do zasad, priorytetów i celów programu.

• POZAFORMALNA, ponieważ prowadzona jest z użyciem metod uczenia się pozaformalnego oraz przyczynia się do większej rozpoznawalności kompetencji zdobywanych w procesie edukacji pozaformalnej.

• AKADEMIA, ponieważ składa się z wysokiej jakości szkoleń modułowych, każdorazowo zakończonych certyfikatem PAJP, realizacją miniprojektu i spotkaniem ewaluacyjnym.

• JAKOŚCI, ponieważ ma wpływać na podnoszenie jakości realizowanych działań, w tym projektów dofinansowanych w ramach programu „Młodzież w działaniu”.

• PROJEKTU, ponieważ jedną z podstawowych form pracy organizacji pozarządowych, klubów i innych instytucji realizujących różne działania jest projekt. Jest to także podstawowa jednostka w programie „Młodzież w działaniu”.

Odbywające się co roku kolejne moduły szkoleniowe PAJP poruszają za każdym razem inny temat. Pozaformalna Akademia Jakości Projektu działa od 2007 roku. Do tej pory zrealizowano szkolenia poświęcone: uczestnictwu młodzieży, edukacji międzykulturowej, współpracy z mediami oraz ewaluacji w projekcie. Publikacje z rezultatami tych szkoleń można znaleźć na stronie internetowej programu. W roku 2009 kolejne moduły dotyczyły: kreatywności w projektach młodzieżowych, zarządzania zespołem w organizacji uczącej się oraz analizie potrzeb. Każdy moduł PAJP-u składa się z trzech etapów: kursu szkoleniowego, samodzielnego przeprowadzenia miniprojektu pod okiem trenerów i opiekunów szkolenia oraz ze spotkania ewaluacyjnego, na którym uczestnicy dzielą się doświadczeniami z praktycznego wykorzystania wiedzy zdobytej na szkoleniu podczas pierwszego etapu oraz podsumowują swoją pracę w ramach danego modułu.

Szkolenia Pozaformalnej Akademii Jakości Projektu skierowane są do osób, które pracują z młodzieżą, mają doświadczenie w realizacji projektów lokalnych, są zainteresowane rozwijaniem kompetencji w zakresie określonym tematyką kolejnych modułów, a także są związane z konkretną organizacją, instytucją lub klubem, planującym podjęcie działań skierowanych do młodzieży.

Zakres tematyczny szkoleń w 2009 roku:

I Od potrzeby do projektu, czyli po co i jak przeprowadzać analizę potrzeb Konstancin-Jeziorna, 21-25.04.2009 r.

Analiza potrzeb to podstawa wszystkich działań, szczególnie tych realizowanych we współpracy z młodzieżą oraz projektów, których odbiorcami również mają być młodzi ludzie. Ponieważ jest ona zagadnieniem wielowymiarowym, podczas szkolenia skupiono się na czterech

Pozaformalna Akademia Jakości Projektu – PAJP jego aspektach: „ja”, „moja organizacja”, „grupa docelowa” oraz „środowisko, w którym pracuję”.

Dzięki właściwemu przeprowadzeniu i zastosowaniu analizy potrzeb łatwiej jest stworzyć efektywne i wysokiej jakości projekty. Szkolenie obejmowało poniższe elementy: 1. Czym jest analiza potrzeb i jakie ma zastosowanie; 2. Analiza potrzeb jako narzędzie pracy metodą projektu; 3. Grupy docelowe i ich potrzeby; „Ja” i moje potrzeby; potencjał środowiska lokalnego; priorytety i potrzeby organizacji reprezentowanych przez uczestników szkolenia; 4. Metody, narzędzia i techniki tworzenia analizy potrzeb; 5. Analiza potrzeb w kontekście programu „Młodzież w działaniu”.

II Uwaga Kreatywność!!!, czyli jak kreatywnie stworzyć innowacyjny projekt Konstancin-Jeziorna, 25-29.05.2009 r.

Ponieważ rok 2009 został ogłoszony przez Komisję Europejską Rokiem Kreatywności i Innowacji, ta tematyka musiała znaleźć odzwierciedlenie w szkoleniach prowadzonych w tym roku przez Narodową Agencję. Majowe spotkanie uczestników Akademii poświęcone było analizie zagadnienia i próbie odpowiedzi na następujące pytania: kreatywność i innowacja są hasłami, które często pojawiają się w życiu, ale czy na pewno wiadomo, co naprawdę się za nimi kryje? Czy rzeczywiście łatwo podchodzić w sposób kreatywny i innowacyjny do pracy przy realizacji projektu? Jak często innowacyjne pomysły się urzeczywistniają?

Czy mamy w sobie odwagę na bycie kreatywnym?

Podczas szkolenia uczestnicy mieli okazję dowiedzieć m.in. jak rozbudzić kreatywność swoją i grupy, czym są kreatywność pozorna, zarządzanie

37

TCP TRAINING AND COOPERATION PLAN

zmianą i rozwiązania systemowe, jak przełamywać schematy myślowe, jak tworzyć środowisko sprzyjające kreatywności i otoczenie wspomagające wprowadzenie zmiany, jak stymulować nie blokując, a także poznać narzędzia wspomagające kreatywne myślenie.

III Zarządzanie zespołem w organizacji uczącej się Warszawa, 13-17.10.2009 r.

Program III modułu PAJP obejmował następujące zagadnienia: 1. Poznanie różnych podejść do zagadnień uczenia się i zmiany, w tym nawiązanie do teorii konstruktywizmu, teorii systemowej i systemów dynamicznych oraz teorii stref uczenia się.

2. Przyjrzenie się własnemu zespołowi jako zespołowi uczącemu się, poprzez: ▸ kwestie zarządzania różnorodnością, w tym rozpoznanie potencjału jednostek, ▸ nawiązanie relacji oraz zawiązanie zespołu; ▸ scharakteryzowanie świadomego lidera zespołu; ▸ określenie, czym jest uczenie się i zmiana w kontekście zespołu uczącego się.

3. Poznanie modelu Organizacji Uczącej Się, jej filozofii i dynamiki funkcjonowania, oraz zapoznanie się z narzędziami wykorzystywanymi w jej tworzeniu.

4. Przyjrzenie się własnej organizacji jako Organizacji Uczącej Się.

Szkolenia w ramach PAJP prowadzone są aktywnymi metodami pracy, które umożliwiają zaangażowanie wszystkich uczestników. Dyskusje, praca w małych grupach roboczych, case studies, wspólne przygotowywanie projektów, gry i symulacje…

Uczestnicy otrzymują również komplet materiałów z teoretycznym opracowaniem każdego z poszczególnych zagadnień. Ciekawa, odpowiadająca na potrzeby organizacji tematyka, niewielkie grupy szkoleniowe oraz stała opieka trenerów podczas wszystkich etapów poszczególnych modułów sprawiają, że od momentu powstania PAJP cieszy się wśród odbiorców niesłabnącą popularnością.

38

WIND OF CHANGE – the Creativity and Innovation in Youth Projects Konstancin-Jeziorna, 7 – 12.12.2009 r. „Wind of Change” to kolejne szkolenie nawiązujące swą tematyką do obchodzonego w 2009 r. Europejskiego Roku Kreatywności i Innowacji. Szkolenie skierowane było do 25-osobowej, międzynarodowej grupy uczestników z Krajów Programu, Krajów Europy Wschodniej i Kaukazu oraz Europy Południowo-Wschodniej. Zaproszeni uczestnicy to przede wszystkim osoby doświadczone w realizacji projektów w ramach programu „Młodzież w działaniu”, które na co dzień działają na rzecz młodych ludzi.

Cele szkolenia to m.in.: • praca nad kreatywnością liderów i osób pracujących z młodzieżą podczas tworzenia i realizacji projektów; • refleksja nad tym, co oznacza „kreatywne podejście do pracy z młodzieżą”; • przygotowanie liderów i pracowników młodzieżowych na zmianę w ich środowisku (narzędzia, strategie, metody); • przedefiniowanie pojęć: ‘kreatywność’ i ‘innowacyjność’; • odkrycie potencjału kreatywności tkwiącego w uczestnikach szkolenia; • wymiana doświadczeń i dobrych praktyk.

Szkolenie przeprowadzone było za pomocą innowacyjnych, często niekonwencjonalnych metod. Podczas jednego z ćwiczeń uczestnicy proszeni byli, by wyrazić opinię na zadany temat, próbując porozumieć się z innymi w swoim ojczystym języku. Innym razem, by poinformować pozostałych o wybranym problemie, przybierając jak najlepiej oddającą go pozę („Sculpt your problem! Forum theatre”) lub razem z innymi uczestnikami podczas jednej z gier wejść w rolę znanych postaci z filmów animowanych. Wszystko po to, by uzmysłowić przedstawicielom organizacji, jak ważne są nowe metody pracy i kreatywność, którą można uwolnić za pomocą bardzo prostych metod. Tak poprowadzone zajęcia prowokowały do dalszej dyskusji i pozwalały spojrzeć na kwestię pracy z młodzieżą z innej, bardziej twórczej perspektywy.

Podczas jednego z ćwiczeń uczestnicy proszeni byli, by wyrazić opinię na zadany temat, próbując porozumieć się z innymi w swoim ojczystym języku. Innym razem, by poinformować pozostałych o wybranym problemie, przybierając jak najlepiej oddającą go pozę [...]

TCP TRAINING AND COOPERATION PLAN

“Youthpass – yes we train” Warszawa, 3 – 8.11.2009 r.

P

romocja uznawalności edukacji pozaformalnej, a wraz z nią certyfikatu Youthpass, który wspiera proces uczenia w jej ramach, jest istotną kwestią w programie „Młodzież w działaniu”. W listopadzie pod okiem międzynarodowej grupy trenów odbyło się szkolenie na temat tego, czym jest certyfikat i w jaki sposób stosować go podczas realizacji kursów szkoleniowych realizowanych w Akcji 3. i Akcji 4.3. programu. W spotkaniu wzięła udział grupa 16 osób z 11 krajów: Turcji, Polski, Czech, Francji, Belgii, Białorusi, Estonii, Norwegii, Słowacji, Armenii i Bułgarii. Szkolenie poświęcone było przede wszystkim refleksji nad procesem uczenia się i zdobywania nowych kompetencji podczas działań o charakterze pozaformalnym. Uczestnicy poznali nowe możliwości, metody i narzędzia przydatne w procesie samooceny, dyskuto-

Młodzieżowa Akademia Lokalnych Liderów MALL Spotkanie 1. „Ja jako lider”

Jadwisin, 10 – 15.11.2009 r.

M

ALL to trwający ponad siedem miesięcy cykl trzech warsztatów, który został opracowany z myślą o młodych ludziach, aktywnie działających w swoich miejscowościach, dzielnicach i osiedlach.

Miał za zadanie rozwijać umiejętności liderskie, wskazywać, na czym polega sztuka bycia dobrym liderem, oraz uczyć jak skutecznie działać w grupie i w swoim otoczeniu. Założeniem organizatorów było wspieranie aktywnych młodych osób poprzez przekazanie wiedzy oraz umiejętności, które ułatwią im prowadzenie działań w ich lokalnych środowiskach.

Szkolenia odnosiły się kolejno do zadań i roli lidera, odniesienia tej roli do grupy, badania i odpowiadania na potrzeby społeczności lokalnej oraz możliwości działania w środowisku lokalnym przy wykorzystaniu różnorodnych narzędzi. Wielką rolę pełniło tu przygotowywanie uczestników do przekazywania nabytej wiedzy, umiejętności i postaw swoim rówieśnikom. Przyjęte podejście pozwalało modelować nie tylko proces rozwoju uczestników Akademii, ale także ich grup rówieśniczych, a przez to pośrednio oddziaływać na ich społeczność lokalną.

Do udziału w cyklu zostały zaproszone 24 osoby w wieku 15 – 23 lat, mieszkające w miejscowościach rozsianych po całej Polsce, które na co dzień funkcjonują w społecznościach lokalnych jako liderzy grup młodzieżowych. W listopadzie 2009 roku odbyło się pierwsze spotka-

wali o wartości i potencjale tkwiącym w Youthpassie, a także jego roli w rozpoznawalności edukacji pozaformalnej.

Szkolenie rozpoczęło się od zajęć związanych z uświadamianiem sobie własnej drogi edukacyjnej oraz określeniem oczekiwań co do szkolenia.

Następnie wychodząc od zdobywania nowej dla uczestników umiejętności (nauka walca), przeprowadzono analizę procesu uczenia się: jego kluczowych momentów, obieranych strategii, nastawienia odbiorców i motywacji. Ćwiczenie było wstępem do sesji poświęconej nauce uczenia się, wprowadzającej do tematyki ściśle związanej z certyfikatem Youthpass – jego historii, stojącej za nim idei oraz wymiaru praktycznego, związanego z zastosowaniem certyfikatu w przypadku projektów szkoleń.

Szkolenie zakończyło się oczywiście próbą tworzenia certyfikatów dla uczestników spotkania.

nie z nowego cyklu MALL, zatytułowane „Ja jako lider”. Uczestnicy wzięli udział w czterodniowym dynamicznym szkoleniu wykorzystującym interaktywne metody. Poruszane zagadnienia to: proces grupowy, role grupowe, rola i zadania lidera, analiza posiadanych kompetencji, proces uczenia się i komunikacja.

Podczas szkolenia bardzo duży nacisk położono na kwestie dotyczące bezpośrednio uczestników Akademii jako przedstawicieli konkretnych grup, działających w swoim środowisku i konkretnym kontekście. Wszystkie punkty programu odnosiły się do grup, w których na co dzień są aktywni MALLowicze/-ki. Dużo uwagi poświęcono kwestii transferu tego, czego się uczyli młodzi liderzy do ich grup rówieśniczych, z którymi pracują. Wiele sesji prowadzono równolegle; ćwiczenia odbywały się w dwóch 12-osobowych grupach, często dzielonych na jeszcze mniejsze zespoły, co ułatwiało zaangażowanie wszystkich uczestników.

Wszystkie sesje wprowadzane były praktycznymi ćwiczeniami, opierającymi się również na zainteresowaniach uczestników i pozwalającymi im na bieżąco utrwalać umiejętności. Okazuje się, że nawet zwykła gra w mafię może stanowić podstawę do zajęć na temat komunikacji w grupie.

39

WYDARZENIA

J

ak co roku w lutym i marcu 2009 r. program „Młodzież w działaniu” był obecny na Targach Edukacyjnych. Tym razem udało się odwiedzić aż siedem miast w Polsce: Łódź, Lublin, Szczecin, Warszawę, Wrocław, Poznań i Kraków.

Odwiedzająca targi młodzież, jej nauczyciele i rodzice, mogli nie tylko otrzymać materiały promocyjne i publikacje dotyczące programu „Młodzież w działaniu”, ale także spotkać się z osobami reprezentującymi inne programy i inicjatywy edukacyjne koordynowane przez Fundację Rozwoju Systemu Edukacji. Targi pozwalają również na organizację warsztatów tematycznych, podczas których można przekazywać informacje o programie w sposób zorganizowany i lepiej docierać do jego odbiorców. Dzięki temu w 2009 roku możliwe było połączenie spotkań informacyjnych w różnych miastach Polski z wyjazdami na targi.

31 marca 2009 roku odbyła się inauguracja Europejskiego Roku Kreatywności i Innowacji (ERKiI) w Polsce, zorganizowana przez Fundację Rozwoju Systemu Edukacji – Narodową Agencję Programu „Uczenie się przez całe życie”. Ponad pięciuset uczestników z całej Polski w Sali Koncertowej Pałacu Kultury i Nauki w Warszawie, wśród nich przedstawiciele świata edukacji i nauki, kultury i sztuki, a także polityki i biz-

40

czerwiec

maj

kwiecień

marzec

styczeń

luty

KALENDARIUM

nesu, wysłuchało serii inspirujących wykładów. Narodowa Agencja Programu „Młodzież w działaniu” brała udział w tym wydarzeniu, a Zespół Promocji i Informacji był zaangażowany w jego przygotowania.

Idea roku była również promowana podczas spotkań informacyjnych i szkoleń dla beneficjentów oraz w biuletynie wydawanym wraz z Eurodeskiem i w newsletterze.

Maj 2009 r. upłynął pod znakiem obchodów związanych z 5-leciem obecności Polski w Unii Europejskiej. W tym czasie odbyły się dwa wydarzenia, w których uczestniczyła Narodowa Agencja. Pierwsze z nich to organizowane przez Polską Fundację im. Roberta Schumana XVI Polskie Spotkania Europejskie (PSE), drugie – Bieg „Od Konstytucji 3 maja do Unii Europejskiej” zorganizowany przez Urząd Komitetu Integracji Europejskiej i Urząd Miasta St. Warszawy. Celem Spotkań jest szerzenie idei integracji europejskiej oraz mobilizacja do aktywnego obywatelstwa europejskiego, a także promocja Unii Europejskiej w Polsce. Ich zwieńczeniem jest Parada Schumana, w której Narodowa Agencja Programu „Młodzież w działaniu” bierze udział już od kilku lat, reprezentowana przez grupę beneficjentów, pracowników Narodowej Agencji oraz osoby pracujące z młodzieżą. W stoisku programu „Młodzież w działaniu” zespół Narodowej Agencji przez cały dzień udzielał informacji na temat możliwości oferowanych przez program. Wszyscy zainteresowani otrzy-

WYDARZENIA

grudzień

listopad

październik

wrzesień

sierpień

lipiec

KALENDARIUM

mywali pakiet publikacji i materiałów promocyjno-informacyjnych. Paradzie Schumana towarzyszyło duże zainteresowanie mediów polskich i zagranicznych. Relacje z Parady Schumana pojawiły się m.in. w TVP, w komercyjnych mediach polskich oraz mediach zagranicznych. W ramach PSE w siedzibie Narodowej Agencji odbyło się dwudniowe spotkanie warsztatowe z nauczycielami, którym zaprezentowano programy adresowane do młodzieży, w tym program „Młodzież w działaniu”.

W maju Narodowa Agencja zorganizowała również Dzień Otwarty dla młodzieży, podczas którego młodzi ludzie mieli szansę zobaczyć, jak wygląda codzienna praca w Fundacji, uczestniczyć w prezentacji programu i zrealizowanych projektów, a także przedyskutować z pracownikami poszczególnych Akcji pomysły na własne przedsięwzięcia.

W sierpniu i wrześniu w okolicach Starego Miasta w Warszawie można było obejrzeć wystawę zdjęć dokumentalnych z projektów zorganizowanych w ramach programów edukacyjnych koordynowanych przez Fundację Rozwoju Systemu Edukacji, zatytułowaną „IMPULS”. Tematyka wystawy związana była z obchodami Europejskiego Roku Kreatywności i Innowacji. Wystawa to wynik trwającej cały rok sesji fotograficznej zorganizowanej przez Zespół Promocji i Informacji, podczas której zespół reportersko-fotograficzny odwiedził beneficjentów programów w trakcie realizacji działań projektowych. Na wystawie zaprezentowane zostały cztery projekty programu „Młodzież w działaniu” zrealizowane m.in. w ramach Akcji 1.3. Młodzież w Demokracji i Akcji 5.1. Spotkania młodzieży i osób odpowiedzialnych za politykę młodzieżową. Każde zdjęcie zostało opatrzone opisem dotyczącym projektu w języku polskim i angielskim. Wystawa wypożyczana jest obecnie na prośbę beneficjentów i ośrodków szkolących, dzięki czemu efekty projektów ma szansę zobaczyć szersza grupa odbiorców.

Nowym podejściem w docieraniu z informacją o programie do nowych grup odbiorców jest obecność programu „Młodzież w działaniu” na coraz bardziej popularnych wśród młodzieży festiwalach i zlotach, podczas których organizatorzy zapewniają przestrzeń do prezentacji inicjatyw i przedsięwzięć instytucjom i organizacjom działającym na rzecz młodych ludzi. W czerwcu 2009 roku młodzież mogła dowiadywać się o możliwościach dofinansowania działań w ramach programu, ofercie szkoleniowej oraz konsultować swoje pomysły podczas warszawskiego festiwalu Wisłostrada, w lipcu – podczas festiwalu SLOT ART w Lubiążu.

Podczas Wisłostrady odbyły się pokazy filmów na temat programu oraz zorganizowane przez beneficjentów programu „Młodzież w działaniu” warsztaty taneczne Streetdance, Hip-Hop, Funk, Locking, Popping, Disco, Crump. Zajęcia poprowadziły trenerki ze Szkoły Tańca Sonic Dance.

Odbywające się we wrześniu Ekonomiczne Forum Młodych Liderów w Nowym Sączu, program partnerski Forum Ekonomicznego w Krynicy, co roku gromadzi przedstawicieli młodzieży z 30 państw Unii Europejskiej i krajów sąsiadujących z UE. To również od kilku lat stałe wydarzenie w kalendarium Narodowej Agencji. Forum jest miejscem dyskusji i refleksji na temat istotnych problemów i wyzwań stojących przed Europą, w szczególności na temat roli młodego pokolenia w dokonujących się przemianach społecznych i gospodarczych na kontynencie europejskim.

Od 2006 roku Narodowa Agencja współtworzy

CIĄG DALSZY NA STR. 42

41

WYDARZENIA KALENDARIUM / KONFERENCJA

EKONOMICZNE FORUM MŁODYCH LIDERÓW to przedsięwzięcie, organizując warsztaty dla uczestników forum, we współpracy z Nowosądeckim Urzędem Miasta spotkania informacyjne dla młodzieży i nauczycieli, a także wspierając promocję samego wydarzenia. Forum jest ważnym miejscem spotkań i dyskusji międzynarodowej grupy młodzieży. Takie spotkania często skutkują podejmowaniem wspólnych przedsięwzięć partnerskich lub powstawaniem nowych programów dla młodzieży. Poza spotkaniami z ludźmi polityki i biznesu oraz uczestnictwem w panelach dyskusyjnych Forum Ekonomicznego w Krynicy młodzi ludzie mieli szansę poznać się bliżej, zaprezentować swoją historię, tradycję, kuchnię i stroje podczas wieczoru kulturowego, jednoczącego wszystkich uczestników spotkania w różnorodności. Pełna relacja ze tego niezwykłego spotkania znajduje się na stronie http://www.forum-leaders.eu.

We wrześniu 2009 r. program „Młodzież w działaniu” promowany był również podczas Salonu Maturzystów PERSPEKTYWY, który odbywa się w 18 największych ośrodkach akademickich i gromadzi około 210 tys. młodych ludzi z całej Polski.

Stoisko Fundacji Rozwoju Systemu Edukacji można było odwiedzić w Zielonej Górze, Olsztynie i Warszawie.

10 grudnia 2009 r. roku Narodowa Agencja, we współpracy z Polską Konfederacją Pracodawców Prywatnych Lewiatan, zorganizowała konferencję „Edukacja pozaformalna a rynek pracy”, której celem była próba znalezienia odpowiedzi na pytanie, czy i w jakim zakresie edukacja pozaformalna może uzupełniać tę prowadzoną tradycyjnymi metodami i czy kwalifikacje, których zdobycie umożliwia, są pożądane przez pracodawców. Podczas konferencji podkreślona została rola programu „Młodzież w działaniu” jako narzędzia umożliwiającego zdobycie nowych umiejętności w ramach kompetencji kluczowych. Konferencja skierowana była do organizacji i instytucji działających na rzecz młodzieży, przedstawicieli edukacji pozaformalnej i formalnej, pracodawców i młodych praktyków. Uczestniczyło w niej 150 osób. Relacja z konferencji znajduje się na kolejnych stronach Raportu 2009.

42

Konferencja „Edukacja pozaformalna a rynek pracy” Warszawa, 10.12.2009 r.

N

a jakie umiejętności zwracają uwagę pracodawcy? W jaki sposób wyrównywać szanse wśród młodzieży na rynku pracy? Czy udział w inicjatywach pozaszkolnych może uzupełniać edukację formalną? I najważniejsze – jaką rolę odgrywa edukacja pozaformalna i kształtowane w jej ramach kwalifikacje w zdobywaniu zatrudnienia? Na te pytania starali się odpowiedzieć pracodawcy, samorządowcy, eksperci w zakresie edukacji oraz młodzi praktycy, którzy wzięli udział w konferencji „Edukacja pozaformalna a rynek pracy”, zorganizowanej przez Narodową Agencję Programu „Młodzież w działaniu”, Fundację Rozwoju Systemu Edukacji przy współpracy z partnerem strategicznym – Polską Konfederacją Pracodawców Prywatnych Lewiatan. Na konferencję przybyli przedstawiciele Ministerstwa Edukacji Narodowej, Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego oraz Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej. Uczestniczyło w niej 150 osób.

Konferencję otworzyła sesja plenarna, wprowadzająca uczestników w główne zagadnienia spotkania. Zaproszeni do zabrania głosu eksperci w swoich wystąpieniach mówili o sytuacji młodzieży na rynku pracy, możliwościach stwarzanych przez edukację pozaformalną i formalną, perspektywie pracodawców i własnych doświadczeniach związanych z zaangażowaniem w działania edukacyjne poza formalnym systemem edukacji a późniejszym sukcesem zawodowym.

Z zaprezentowanych przez pana Krzysztofa Kosełę, profesora Uniwersytetu Warszawskiego w Instytucie Socjologii, badań wynika, że aż

Na jakie umiejętności zwracają uwagę pracodawcy? W jaki sposób wyrównywać szanse wśród młodzieży na rynku pracy? Czy udział w inicjatywach pozaszkolnych może uzupełniać edukację formalną?

WYDARZENIA KONFERENCJA

70% młodych ludzi zamierza ukończyć studia wyższe, a 60% w przyszłości widzi siebie jako niezależnych przedsiębiorców. Pod tym względem znajdują się w czołówce rówieśników z innych krajów europejskich.

Niestety nie idzie to w parze z zaangażowaniem społecznym i aktywnością obywatelską: taka sama liczba młodych ludzi zdecydowanie odrzuca możliwość przynależności do jakiejkolwiek struktury politycznej, a w przypadku bezrobocia jest skłonna do pracy w szarej strefie (trzeci wynik wśród krajów europejskich). O trudnościach i szansach stwarzanych przez edukację formalną, pozaformalną i zawodową opowiadał pan Jacek Kurzępa, profesor SWPS we Wrocławiu. Niewątpliwą zaletą edukacji formalnej jest jej obowiązkowość, pozaformalnej dostosowanie do bieżących potrzeb uczestników, niezależnie od ich wieku, a zawodowej – nastawienie na konkretne umiejętności. Do wad edukacji formalnej i zawodowej można zaliczyć zbyt wolne przystosowywanie się do wymagań rynku pracy, czego nie można powiedzieć o edukacji pozaformalnej.

Jednak jej minusem jest brak certyfikacji potwierdzającej kompetencje nabyte w jej trakcie, co w rezultacie utrudnia prezentację nowych umiejętności przed pracodawcą. Pan Jeremi Mordasewicz, ekspert i doradca PKPP Lewiatan, w swojej wypowiedzi odniósł się do sytuacji młodzieży starającej się o zatrudnienie. Stopa bezrobocia wśród młodzieży jest wysoka w wielu krajach Unii Europejskiej, dodatkowo na jej powiększenie ma wpływ światowy kryzys ekonomiczny. Korzystne statystyki dotyczące kryzysu w Polsce nie powinny być jednak powodem do zbytniego optymizmu, gdyż Polska nadal jest daleko w tyle pod względem modernizacji gospodarki za innymi krajami Unii Europejskiej. Kwestia wzrostu zatrudnienia hamowana jest przez zbyt wolno przebiegające reformy dotyczące m.in. świadczeń społecznych i prywatyzacji, co utrudnia powstawanie nowych miejsc pracy i demotywuje w podejmowaniu decyzji o aktywności zawodowej osób w wieku przedemerytalnym. Natomiast sama młodzież, która korzysta z oferty edukacji pozaformalnej i formalnej, często świetnie przygotowana pod względem merytorycznym do pracy na stanowiskach, o jakie się stara, jest przyzwyczajona do akceptacji nieetycznych zachowań w środowisku szkolnym i akademickim, które nie kształtują w niej etosu pracy. Dlate-

go wśród najbardziej poszukiwanych u kandydatów cech pracodawcy wymieniają dwie: uczciwość i poczucie odpowiedzialności. O doświadczeniach wynikających z edukacji pozaformalnej oraz o jej efektach mających wpływ na karierę zawodową młodzieży opowiadał pan Grzegorz Radłowski, trener biznesu i coach. Na przykładzie życia młodego człowieka, który zaczyna od uczestnictwa w prostych pozaszkolnych inicjatywach i z biegiem lat angażuje się w coraz bardziej złożone projekty, zostały przedstawione możliwości zdobywania nowych umiejętności i nauki przedsiębiorczości.

Nauka w ramach edukacji pozaformalnej umożliwia zaangażowanie młodzieży w pracę organizacji pozarządowych, zakładanie własnych stowarzyszeń, a także przyjmowanie roli „mistrza” – lidera wspierającego i zachęcającego do działania innych młodych ludzi, który przekazuje dalej zdobyte doświadczenia.

Po sesji plenarnej odbyło się pięć paneli dyskusyjnych rozwijających główny temat spotkania.

Panel pierwszy dotyczył efektów edukacji pozaformalnej cenionych przez pracodawców. Dyskusja toczyła się wokół obecnych tendencji na rynku pracy, wiedzy i umiejętności oczekiwanych przy zatrudnieniu oraz tego, które z nich są wynikiem edukacji pozaformalnej. Nauka poza szkołą jako szansa na rozwój bez barier była tematem drugiego panelu dyskusyjnego. Zostały w nim zapreCIĄG DALSZY NA STR. 44

Z zaprezentowanych przez pana Krzysztofa Kosełę, profesora Uniwersytetu Warszawskiego w Instytucie Socjologii, badań wynika, że aż 70% młodych ludzi zamierza ukończyć studia wyższe, a 60% w przyszłości widzi siebie jako niezależnych przedsiębiorców.

43

WYDARZENIA KONFERENCJA

KONFERENCJA „EDUKACJA POZAFORMALNA A RYNEK PRACY” zentowane wyniki badań dotyczące młodzieży niepełnosprawnej, z problemami adaptacyjnymi i bezrobotnej ze środowisk dotkniętych marginalizacją społeczną. Uczestnicy i eksperci panelu trzeciego zgodzili się z postawioną tezą, że edukacja formalna w obecnym kształcie nie odpowiada na potrzeby pracodawców, a inicjatywy pozaszkolne mogą stanowić jej doskonałe uzupełnienie; jednak aby tak się stało, konieczne są zmiany w podejściu do obu tych form zdobywania nowych umiejętności. O potrzebie certyfikowania i walidacji kompetencji zdobytych poza szkołą i uczelnią rozmawiano podczas panelu czwartego. Zaprezentowane zostały dwa rodzaje dokumentów umożliwiających prezentowanie kompetencji: Europass i Youthpass. Ostatni panel został poświęcony możliwościom nawiązania współpracy pomiędzy pracodawcami a organizatorami edukacji pozaformalnej na rzecz młodych ludzi wchodzących na rynek pracy. Eksperci omówili dwa programy przygotowane przez pracodawców (Warzelnia Talentów i Akademia Augustowska) oraz inicjatywę współpracy z pracodawcami i organizacjami pozarządowymi stworzoną na rzecz studentów i absolwentów wchodzących na rynek pracy – konkurs „Grasz o staż”.

Konferencję zamknęła sesja podsumowująca, podczas której zaprezentowano wnioski ze wszystkich wyżej opisanych paneli. Temat edukacji pozaformalnej, kompetencji i rynku pracy jest bardzo szeroki, dlatego konferencja może stanowić wstęp i zapowiedź dalszych dyskusji, których potrzebę potwierdzili wszyscy uczestnicy spotkania.

W szeroko rozumianej edukacji pozaformalnej i wykorzystywanych w niej metodach tkwi ogromny potencjał, który powinien być jak najszerzej rozpropagowany. Eksperci zgadzają się co do konieczności określenia spójnego systemu certyfikacji i walidacji zdobywanych w jej ramach kompetencji, tworzonego we współpracy z pracodawcami.

Ważne jest również, aby uwzględniać wymagania rynku pracy przy wyznaczaniu kierunków i celów we wszystkich rodzajach edukacji, a także uczyć młodych ludzi świadomego uczestnictwa w działaniach edukacyjnych i skutecznej prezentacji nabytych poprzez nie umiejętności.

W konferencji udział wzięli: dr hab. Jacek Kurzępa, prof. SWPS, dr hab.

Krzysztof Koseła, prof. UW, Anita Wojtaś-Jakubowska, PR i B2B marketing manager, Grupa Pracuj, Sp. z o.o., Marta Piasecka, kierownik Biura Karier UW, dr Ewa Giermanowska, Ośrodek Badań Młodzieży ISNS UW, Urszula Kowalska, Ochotnicze Hufce Pracy, Piotr Sarnecki, ekspert ds.

Rynku Pracy i Prawa Europejskiego w Dep. Dialogu Społecznego i Stosunków Pracy PKPP Lewiatan, Stanisław Drzażdżewski, radca generalny w MEN, Klaudia Wojciechowska, naczelnik Wydziału ds. Organizacji Pozarządowych i Młodzieży w Dep. Komunikacji Społecznej MEN, Anna Atłas, dyrektor programu „Uczenie się przez całe życie”, Tomasz Lubotzki, trener w Narodowej Agencji Programu „Młodzież w działaniu”, dr hab.

Ireneusz Białecki, prof. UW, dyrektor CBPNiSzW UW, Witold Woźniak, wicedyrektor KOWEZiU, członek Zespołu Ekspertów ds. Krajowych Ram Kwalifikacji, Agnieszka Miliszkiewicz-Pajdzińska, mł. specjalista ds. budowania wizerunku pracodawcy, Grupa Żywiec S.A., Anna Budzich, koordynator „Grasz o staż” PricewaterhouseCoopers. Moderatorzy paneli: Grzegorz Radłowski, trener biznesu, coach, Agnieszka Moskwiak, koordynatorka Akcji 2. Wolontariat Europejski w programie „Młodzież w działaniu”, Marcin Sińczuch, Ośrodek Badań Młodzieży ISNS UW, Agnieszka Szczepanik, zespół trenerów Narodowej Agencji Programu „Młodzież w działaniu”, Radosław Ciszewski, Biuro Poselskie Posła do Parlamentu Europejskiego, dyrektor biura prof. Danuty Hübner.

Patronat honorowy: Minister Edukacji Narodowej. Partner strategiczny: Polska Konfederacja Pracodawców Prywatnych Lewiatan. Patronaty medialne: HRK.pl Portal Rynku Pracy, GazetaPraca.pl, Edulandia.pl, O Szkole.pl, Perspektywy.pl.

Uczestnicy i eksperci panelu trzeciego zgodzili się z postawioną tezą, że edukacja formalna w obecnym kształcie nie odpowiada na potrzeby pracodawców, a inicjatywy pozaszkolne mogą stanowić jej doskonałe uzupełnienie; jednak aby tak się stało, konieczne są zmiany w podejściu do obu tych form zdobywania nowych umiejętności.

44

EURODESK SIEĆ EURODESK POLSKA

K

ilkadziesiąt dwugodzinnych sesji z młodzieżą na temat Parlamentu Europejskiego przeprowadzili konsultanci Eurodesk Polska przed wyborami do Parlamentu Europejskiego – to najważniejsze działanie sieci Eurodesk Polska, do której w minionym roku przystąpiło 17 nowych organizacji i instytucji. Ponadto odpowiedziano na kilka tysięcy pytań, wydano sześć newsletterów, dwie gazetki tematyczne i jedną publikację. Przez cały rok rozpowszechniano informacje za pomocą elektronicznego newslettera, aktualizowano zawartość bazy danych oraz intensywnie pracowano nad nową stroną internetową. To w skrócie bilans działalności Eurodesku w 2009 roku.

W roku 2009 konsultanci Krajowego Biura Eurodesk Polska (KBE) odpowiedzieli na ponad tysiąc pytań. Do tej liczby należy dodać pytania, na które odpowiedzieli konsultanci regionalnych i lokalnych punktów Eurodesk Polska. Na podstawie raportów składanych Krajowemu Biuru Eurodesk Polska ich liczbę można oszacować na ok. 2-3 tysiące. Większość pytań została zadana za pośrednictwem Internetu. Z roku na rok rośnie też liczba pytań zadawanych telefonicznie. Odpowiedzi na pytania zadawane e-mailem poddawane są ocenie osób zadających pytanie, które pod każdą odpowiedzią otrzymują prośbę o jej ewaluację za pomocą internetowej ankiety. Szacuje się, że na pytania ankiety odpowiada mniej więcej 10 % osób, które zadają pytania do KBE, co należy uznać za próbkę upoważniającą do wyciągnięcia wniosku, że trafność i wartość odpowiedzi udzielanych przez pracowników KBE stoi na bardzo wysokim poziomie. Zdecydowana większość osób jest zadowolona z otrzymanej odpowiedzi i deklaruje, że była ona pomocna. W ponad połowie przypadków odpowiedzi przerosły oczekiwania pytających, czego potwierdzeniem są liczne komentarze mówiące o „pozytywnym zaskoczeniu”.

ropejskich programach finansujących działalność młodzieżową. W roku 2009 ukazało się 6 numerów „Twojego Eurodesku”.

Wydano też dwa specjalne dodatki tematyczne.

Dodatek kwietniowy w całości poświęcony został wyborom do Parlamentu Europejskiego. Wśród wielu informacji i ciekawostek o Europarlamencie znalazły się w nim m.in. sonda z przedstawicielami showbiznesu na temat eurowyborów oraz apele do młodzieży o udział w wyborach prezydenta Lecha Kaczyńskiego, premiera Donalda Tuska i przewodniczącego Parlamentu Europejskiego – Jerzego Buzka. Drugi dodatek „Kreatywność i Innowacje” został wydany w czerwcu z okazji Europejskiego Roku Kreatywności i Innowacji. W gazetce znalazły się m.in. wywiady z Lechem Wałęsą, ambasadorem Roku, oraz ekspertami od innowacji – psychologiem Jackiem Santorskim, prof. Wojciechem Cellarym i Pawłem Bochniarzem. Słowo wstępne do gazetki napisał wiceminister w Ministerstwie Edukacji Narodowej, koordynator Roku w Polsce – Krzysztof Stanowski. „Twój Eurodesk” (i wszystkie dodatki tematyczne) jest wysyłany bezpośrednio do ponad 2 500 odbiorców – w większości organizacji młodzieżowych i instytucji pracujących na rzecz młodzieży. Pozostała część nakładu trafia do regionalnych i lokalnych punktów Eurodesk Polska, które rozpowszechniają gazetki w swoich miastach i regionach.

„Twój Eurodesk” – biuletyn Eurodesk Polska

Publikacje

Wydawany od kwietnia 2005 r. biuletyn „Twój Eurodesk” ukazuje się co dwa miesiące wraz z biuletynami programów „Młodzież w działaniu” i „Uczenie się przez całe życie”. Zawiera bieżące informacje o młodzieżowych wydarzeniach w Europie, konkursach, nowych źródłach informacji, grupach poszukujących partnerów oraz informacje o polskich i eu-

W nakładzie 30 tys. egzemplarzy ukazała się publikacja „Na biało, czyli jak legalnie pracować

Odpowiadanie na pytania

„Twój Eurodesk” (i wszystkie dodatki tematyczne) jest wysyłany bezpośrednio do ponad 2 500 odbiorców – w większości organizacji młodzieżowych i instytucji pracujących na rzecz młodzieży.

45

EURODESK SIEĆ EURODESK POLSKA

w Europie”. To już jej czwarta edycja. „Na biało...” jest jedną z trzech publikacji Eurodesk Polska dla młodzieży. Pozostałe dwie to wydane w latach wcześniejszych, ale cały czas rozpowszechniane „Altruista w akcji, czyli wszystko, co chcesz wiedzieć o wolontariacie za granicą” oraz „Studiowanie to wyzwanie, czyli jak zdobyć indeks w Europie”. Wszystkie publikacje są rozpowszechniane w całej Polsce przez organizacje i instytucje, przy których działają regionalne i lokalne punkty Eurodesk Polska.

Elektroniczny newsletter Bieżące wiadomości Eurodesku wysyłane były drogą elektroniczną. Pod koniec roku 2009 trafiały do 6 412 odbiorców – o 758 więcej niż w poprzednim roku. Eurodesk wysyła również newsletter zatytułowany „Poszukują partnerów. Zapraszają do projektów”, zawierający informacje o grupach poszukujących partnerów, szkoleniach, konkursach seminariach i innych wydarzeniach, skierowanych do młodzieży i osób pracujących z młodzieżą. To jedyny tego typu newsletter w Polsce, o czym świadczy fakt iż informacje w nim zawarte były powielane przez wiele organizacji, instytucji i podmiotów zajmujących się informacją europejską i młodzieżową, takich jak warszawski punkt Europe Direct, czy Ministerstwo Edukacji Narodowej, które część aktualności Eurodesk Polska umieszczało na swojej stronie internetowej w dziale „Partnerzy społeczni”.

Współpraca w sieci W roku 2009 do sieci Eurodesk Polska przystąpiło siedemnaście nowych organizacji i instytucji m.in. trzy w woj. zachodniopomorskim (Pyrzowice, Gryfice, Goleniów), dwie w woj. łódzkim (Wieluń, Ozorków), pięć w kujawsko-pomorskim (Mogilno, Nakło, Inowrocław, Żnin, Włocławek). We wszystkich wymienionych miastach powstały Lokalne

46

Punkty Informacyjne Eurodesk Polska. Ponadto powstały trzy nowe punkty regionalne – w Warszawie, Lesznie i Rzeszowie. Pod koniec roku 2009 do sieci Eurodesk Polska należało 86 organizacji.

Wszyscy nowi konsultanci wymienionych punktów zostali gruntownie przeszkoleni w czasie trzech dwudniowych szkoleń wstępnych, zorganizowanych w Sopocie (kwiecień), Wrocławiu (czerwiec) i Łodzi (listopad).

Czwarte szkolenie odbyło się w październiku w Warszawie – wzięli w nim udział nowi konsultanci organizacji i instytucji, które wcześniej przystąpiły do sieci.

Lekcje Eurodesk Polska Lekcje Eurodesku to pięć zestawów temtycznych: „Euroszanse”, „Eurowolontariat”, „Europraca”, „Eurostudiowanie” oraz sesja zwiększająca świadomość europejską „...wydaje ci się, że już wszystko wiesz?”, opracowanych dla młodzieży szkolnej i prowadzonych w formie zajęć szkolnych przez odpowiednio przygotowanych regionalnych konsultantów Eurodesku. W roku 2009 przeprowadzono 284 lekcje, w których uczestniczyło 6 964 uczniów.

Młodzież ma głos Jednym z ważniejszych działań Eurodesk Polska w roku 2009 był projekt „Młodzież ma głos”, w ramach którego w maju i czerwcu 15 konsultantów regionalnych i lokalnych przeprowadziło 90 dwugodzinnych sesji na temat Parlamentu Europejskiego. Wzięło w nich udział 2 722 uczniów.

Motywem przewodnim wszystkich sesji były czerwcowe wybory do Parlamentu Europejskiego. Uczniowie odpowiadali na pytania quizu, poznawali zasady działania Parlamentu, cele i założenia europejskiej polityki młodzieżowej i ofertę PE dla młodzieży. Dowiadywali się, jak „skontaktować się z Unią Europejską” i wpływać na decyzje podejmowane przez

Pod koniec roku 2009 do sieci Eurodesk Polska należało 86 organizacji.

EURODESK SIEĆ EURODESK POLSKA

Baza danych Eurodesku

unijne instytucje, w szczególności Parlament Europejski. W ramach projektu „Młodzież ma głos” nakręcony został również reportaż, którego bohaterami byli uczestnicy trzech sesji „...wydaje ci się, że już wszystko wiesz” przeprowadzonych w Warszawie, Skierniewicach i Starogardzie Gdańskim. Reportaż zatytułowany „Eurowybory – młodzież ma głos” dwukrotnie, tuż przed wyborami, wyemitował Polsat News. Został też umieszczony w serwisie Youtube.

Spotkania i szkolenia Oprócz szkoleń wprowadzających, szkoleń z lekcji Eurodesku oraz szkolenia dla uczestników projektu „Młodzież ma głos” Krajowe Biuro Eurodesk Polska zorganizowało jeszcze dwa ważne wydarzenia – roczne spotkanie sieci Eurodesk Polska oraz szkolenie dla konsultantów punktów regionalnych i lokalnych.

Zorganizowane w lutym spotkanie roczne poświęcone było możliwościom współpracy z innymi organizacjami, sieciami i podmiotami zajmującymi się informacją europejską i młodzieżową. W spotkaniu wzięli udział przedstawiciele następujących sieci: Europe Direct i Centrów Dokumentacji Europejskiej, SOLVIT, Karty Euro<26>, Euroguidance, ENIC/ NARIC, Punktów informacji o Funduszach Europejskich, Enterprise Europe Network, Szkolnych Klubów Europejskich. Tematem listopadowego szkolenia rocznego był program „Młodzież w działaniu”. Szkolenie zorganizowano przy współpracy z Narodową Agencją Programu „Młodzież w działaniu”.

Europejski Portal Młodzieżowy Krajowe Biura Eurodesku we wszystkich krajach odpowiadają za powstały z inicjatywy Komisji Europejskiej Europejski Portal Młodzieżowy.

Nie inaczej było w roku ubiegłym, systematycznie aktualizowano zawartość Portalu, srawdzano i aktualizowano adresy internetowe znajdujące się na portalu oraz ich opisy i tłumaczono portalowe aktualności.

Jak wynika z prowadzonych przez Komisję Europejską comiesięcznych statystyk, Polacy niezmiennie pozostają w ścisłej czołówce pod względem liczby użytkowników Europejskiego Portalu Młodzieżowego.

To m.in. efekt działań promocyjnych Portalu prowadzonych na poziomie regionalnym i lokalnym przez punkty Eurodesk Polska.

Krajowe Biuro Eurodesk Polska dysponuje największą, najbardziej aktualną i kompletną bazą informacji w polskim Internecie, na którą składają się programy grantowe, organizacje i źródła. Można w niej znaleźć wszystkie europejskie i ogólnopolskie programy finansujące działalność młodzieżową i edukacyjną. Pod koniec roku 2009 baza Eurodesku składała się ze 197 programów europejskich przetłumaczonych na język polski (w grudniu 2008 r. było ich 178), 283 programów polskich (rok wcześniej – 236), 1381 polskich organizacji (o 180 więcej niż rok wcześniej) i 368 źródeł informacji (rok wcześniej – 338).

Efekty działania Eurodesku Dzięki działalności Krajowego Biura i organizacji należących do sieci Eurodesk Polska zwiększa się wiedza polskiej młodzieży i osób pracujących z młodzieżą o Europie, innych krajach, szkoleniach, konkursach, stażach, wymianach, wolontariacie i wielu innych możliwościach i szansach współpracy międzynarodowej, które oferuje Unia Europejska i które wynikają z relacji Polski z innymi krajami.

Dzięki Eurodeskowi dostęp do informacji europejskiej i młodzieżowej jest łatwiejszy, co wpływa na efektywność oferty informacyjnej organizacji i instytucji należących do sieci Eurodesk Polska oraz pozostałych – a są ich tysiące – odbiorców informacji Eurodesku.

Dzięki łatwiejszemu dostępowi do informacji zwiększa się zaangażowanie młodych ludzi w życie społeczne i polityczne – Polski i Europy. Więcej młodzieży z Polski bierze udział w projektach realizowanych z funduszy europejskich, więcej młodzieży zdobywa doświadczenie za granicą, więcej młodzieży i osób pracujących z młodzieżą przyjeżdża z zagranicy do Polski. Wzrasta świadomość europejska obywateli naszego kraju, a tym samym wzrasta ich poczucie przynależności do Polski i do Europy oraz przyczynia do poprawy wizerunku Polski i Polaków w Europie.

47

SALTO EECA SALTO EASTERN EUROPE AND CAUCASUS RESOURCE CENTRE

Centrum Współpracy SALTO z Krajami Europy Wschodniej i Kaukazu (SALTO EECA)

C

entrum Współpracy z Krajami Europy Wschodniej i Kaukazu (SALTO EECA) należy do międzynarodowej sieci ośmiu Centrów SALTO i działa przy Polskiej Narodowej Agencji Programu „Młodzież w działaniu”. SALTO EECA służy rozwojowi międzynarodowej współpracy młodzieżowej z krajami Europy Wschodniej i Kaukazu (EECA): Armenią, Azerbejdżanem, Białorusią, Gruzją, Mołdową, Federacją Rosyjską i Ukrainą w ramach programu. Strategia działań SALTO EECA opiera się na następujących obszarach tematycznych: • Podnoszenie jakości projektów wymian młodzieży oraz Wolontariatu Europejskiego.

Wolontariat Europejski (EVS) zajmuje szczególne miejsce w działaniach Centrum ze względu na znaczący wzrost liczby projektów EVS z krajami EECA. Według zeszłorocznych statystyk liczba działań EVS z krajami EECA, sfinansowanych przez Narodowe Agencje Programu „Młodzież w działaniu”, w roku 2008 wzrosła o 77,16% w porówna-

niu z rokiem 2007. Ponieważ w Sąsiedzkich Krajach Partnerskich regionu Europy Wschodniej i Kaukazu, w odróżnieniu od Krajów Programu, nie ma systemu akredytacji organizacji EVS oraz struktury szkoleń dla wolontariuszy, Centrum SALTO EECA w roku 2009 zwróciło szczególną uwagę na jakość działań EVS realizowanych we współpracy z partnerami z krajów EECA oraz na rozwój struktur wsparcia.

• Rozwój międzynarodowej współpracy młodzieżowej poprzez poznawanie realiów pracy młodzieżowej oraz polityki młodzieżowej.

W roku 2009 SALTO EECA wybrało jako kraje priorytetowe Białoruś i Azerbejdżan, ze względu na niski poziom współpracy w ramach programu „Młodzież w działaniu”.

We współpracy z innymi instytucjami partnerskimi SALTO EECA przygotowało i przeprowadziło cały szereg nowych działań edukacyjnych: 1. Trzy wizyty studyjne na temat realiów pracy młodzieżowej w różnych krajach: ▸ Wizyta studyjna „Realia pracy młodzieżowej w Austrii i Belgii (FR)”, w której uczestniczyło 21 pracowników młodzieżowych z krajów EECA. Była to pierwsza wizyta studyjna, która przedstawiała poszczególne kraje UE. ▸ Wizyta studyjna „Realia pracy młodzieżowej na Białorusi” (Mińsk, Grodno). Białoruś pozostawała jedynym krajem regionu Europy Wschodniej i Kaukazu, w którym SALTO EECA do tej pory nie organizowało międzynarodowych działań edukacyjnych.

Jednocześnie kraj ten jest najmniej aktywny w porównaniu z innymi krajami regionu EECA realizującymi projekty w ramach

Według zeszłorocznych statystyk liczba działań EVS z krajami EECA, sfinansowanych przez Narodowe Agencje Programu „Młodzież w działaniu” w roku 2008 wzrosła o 77,16% w porównaniu z rokiem 2007.

W roku 2009 SALTO EECA wybrało jako kraje priorytetowe Białoruś i Azerbejdżan, ze względu na niski poziom współpracy w ramach programu „Młodzież w działaniu”.

48

SALTO EECA SALTO EASTERN EUROPE AND CAUCASUS RESOURCE CENTRE

programu. Wizyta, w której wzięło udział 27 osób z Krajów Programu (w tym trzech dyrektorów Narodowych Agencji Programu „Młodzież w działaniu” – Litewskiej, Portugalskiej i Polskiej, oraz dwóch uczestników z Polski), jest ważnym wydarzeniem także ze względu na partnerstwo nawiązane z Działem ds. Polityki Młodzieżowej Ministerstwa Edukacji Republiki Białorusi. http://www.salto-youth.net/svbel/ ▸ Wizyta studyjna „Realia pracy młodzieżowej w Azerbejdżanie” (Baku, Gandża), jest pierwszym wydarzeniem Centrum SALTO EECA zorganizowanym z inicjatywy i we współpracy, merytorycznej i finansowej, z instytucją rządową z kraju EECA. Współpraca pomiędzy Centrum SALTO EECA i Ministerstwem Młodzieży i Sportu Republiki Azerbejdżanu jest przykładem dobrej praktyki angażowania lokalnych władz krajowych w rozwój wspólnotowych programów edukacyjnych skierowanych do młodzieży. W wizycie studyjnej uczestniczyło 17 pracowników młodzieżowych, w tym 4 osoby z Polski. http://www.salto-youth.net/svaz/ 2. Kurs szkoleniowy „EastWestEVS” na temat rozwoju kompetencji międzykulturowych oraz zarządzania projektami EVS realizowanymi we współpracy z regionem EECA. Szkolenie odbyło się w dniach 1-7 czerwca 2009 r. w Mołdowie i zostało zorganizowane we współpracy z Centrum SALTO Różnorodność Kulturowa oraz Narodowymi Agencjami z Wielkiej Brytanii i Portugalii. W szkoleniu wzięło udział 24 koordynatorów i mentorów EVS, w tym 13 z krajów EECA oraz 2 osoby z Polski. http://www.salto-youth.net/EastWestEVS/ 3. Kurs szkoleniowy „Eastern Express” na temat podnoszenia jakości wymian młodzieżowych realizowanych z krajami regionu EECA, ze szczególnym akcentem na zagadnienia związane z kreatywnością i innowacyjnością. Spotkanie odbyło w dniach 25-31 października 2009 r. w Turcji we współpracy z Turecką Narodową Agencją Programu „Młodzież w działaniu”. W szkoleniu wzięło udział 26 pracowników młodzieżowych, w tym 13 z krajów EECA oraz 2 osoby z Polski. http://www.salto-youth.net/eetc2009/

Wizyty studyjne dotyczące realiów pracy młodzieżowej wraz z kursami szkoleniowymi „EastWestEVS” oraz „Eastern Express” stanowią trzy podstawowe strategiczne kierunki działań edukacyjnych SALTO EECA.

Wizyty studyjne dotyczące realiów pracy młodzieżowej wraz z kursami szkoleniowymi „EastWestEVS” oraz „Eastern Express” stanowią trzy podstawowe strategiczne kierunki działań edukacyjnych SALTO EECA. Ponadto Centrum było współorganizatorem następujących działań edukacyjnych: • Seminarium ewaluacyjne pt. „Let’s evaluate with our Neighbours” było trzecim etapem współpracy trzech regionalnych Centrów Współpracy SALTO: EECA, EuroMed i SEE, wraz z trzema goszczącymi je Narodowymi Agencjami: Francuską, Polską i Słoweńską.

Tegoroczne wydarzenie zebrało ok. 60 doświadczonych pracowników młodzieżowych ze wszystkich trzech regionów Sąsiedzkich Krajów Partnerskich (tzn. Basenu Morza Śródziemnego (EuroMed), Europy Południowo-Wschodniej (SEE) oraz Europy Wschodniej i Kaukazu (EECA)) oraz Krajów Programu (w tym 9 osób z krajów EECA oraz 6 uczestników z Polski). Podczas spotkania uczestnicy seminarium poddali ewaluacji swoją współpracę w ramach programu „Młodzież w działaniu”. Materiały zebrane przed i podczas seminarium zostaną zamieszczone w publikacji, która będzie wydana w 2010 r.

Seminarium było goszczone przez Polską Narodową Agencję i odbyło się w KonstancinieJeziornie w dniach 6-10 października 2009 r.

Opis spotkania znajduje się na kolejnych stronach Raportu 2009. http://www.saltoyouth.net/Evaluate_with_Neighbours/ • Seminarium na temat rozwoju polityki młodzieżowej w krajach Europy Wschodniej i Kaukazu odbyło się w Konstancinie-Jeziornie w dniach 6-9 lipca 2009 r. W seminarium wzięli udział specjaliści i naukowcy zaangażowani w badania nad młodzieżą oraz przedstawiciele rządowych i pozarządowych instytucji młodzieżowych z krajów EECA. Seminarium zostało przeprowadzone po raz drugi we współpracy z programem Partnerstwo pomiędzy Komisją Europejską i Radą Europy.

49

SALTO EECA SALTO EASTERN EUROPE AND CAUCASUS RESOURCE CENTRE

• Szkolenie dla trenerów EVS z krajów EECA, które odbyło się w dniach 16-22 listopada 2009 r. w Tbilisi (Gruzja) było współorganizowane z Narodowymi Agencjami Francji, Niemiec oraz Polski. Francja, Niemcy i Polska są w czołówce wśród Krajów Programu wspierających działania EVS w regionie EECA, właśnie dlatego zwracają szczególną uwagę na rozwój struktur wsparcia dla działań EVS w krajach EECA. Oprócz tego SALTO EECA uczestniczyło w następujących wydarzeniach: • Spotkanie dla pracowników Akcji 2. Narodowych Agencji Programu „Młodzież w działaniu”, goszczone przez Grecką Narodową Agencję w dniach 11-13 października 2009 r.

W trakcie szkolenia odbyła się sesja edukacyjna przedstawiająca specyfikę projektów Wolontariatu Europejskiego w krajach EECA. • „Tool Fair” międzynarodowe spotkanie na temat metod pracy z młodzieżą w 2009 roku goszczone przez Portugalską Narodową Agencję. Dzięki temu wydarzeniu ponad 100 uczestników wymieniało się doświadczeniami w wykorzystywaniu edukacji pozaformalnej w międzynarodowych projektach młodzieżowych. W tym gronie znalazło się siedmioro uczestników z krajów Europy Wschodniej i Kaukazu. http://www.salto-youth.net/toolfair2009/ Pracę SALTO EECA wspiera sieć wyszkolonych multiplikatorów programu „Młodzież w działaniu” działających lokalnie w krajach regionu.

W 2009 roku SALTO przeprowadziło coroczne spotkanie Sieci, podczas którego multiplikatorzy mogli przedstawić swoje działania z roku 2008 oraz

przygotować plan działań na rok 2009. W spotkaniu uczestniczyli także eksperci z Centrów SALTO Europa Południowo-Wschodnia oraz SALTO Szkolenia i Współpraca. Seminarium odbyło się w dniach 17-22 lutego 2009 r. w Tbilisi (Gruzja). http://www.salto-youth.net/eecamultipliers/ Poza organizacją spotkań i szkoleń SALTO EECA dysponuje bazą informacyjną na temat krajów regionu oraz zasad współpracy z Krajami Partnerskimi. Co roku w ramach SALTO EECA wydawane są publikacje na temat tej współpracy oraz przygotowywane strony internetowe: 1. Elektroniczny biuletyn informacyjny, wydawany co dwa miesiące.

W biuletynie zawarte są informacje o działaniach Centrum, zaproszenia na liczne szkolenia i seminaria oraz przykłady dobrych praktyk w pracy z młodzieżą (www.salto-youth.net/newsletter).

Biuletyn dociera do ponad 4000 pracowników młodzieżowych z całej Europy i świata.

2. Portal internetowy www.salto-youth.net/eeca. W roku 2009 pojawiły się nowe strony internetowe w ramach portalu SALTO EECA: baza dobrych praktyk z Sąsiedzkimi Krajami Partnerskimi w ramach programu „Młodzież w działaniu” oraz strony informacyjne w językach krajów EECA. W chwili obecnej jest już rosyjska i białoruska wersja językowa.

3. Internetowy Serwis Wsparcia SALTO EECA www.salto-eeca.eu.

4. Magazyn „Youth in 7”, zawierający informacje o krajach EECA, polityce młodzieżowej na wschodzie oraz przykłady zrealizowanych projektów we współpracy z organizacjami z regionu.

5. Dwujęzyczny, angielsko-rosyjski przewodnik o możliwościach współpracy międzynarodowej w ramach programu „Młodzież w działaniu”. Przewodnik ten w przyjaznej i atrakcyjnej formie przedstawia zasady uczestnictwa w programie „Młodzież w działaniu”, przykłady dobrych praktyk i charakterystykę pracy w krajach EECA. 6. Podręcznik na temat zarządzania międzynarodowym projektem młodzieżowym w kontekście programu „Młodzież w działaniu” w językach ukraińskim i rosyjskim.

Ponadto Centrum SALTO EECA koordynowało przygotowanie i publikację anglojęzycznego sprawozdania Sieci Centrów Zasobów i Współpracy SALTO za rok 2008. Jest to drugie wspólnie przygotowane i opublikowane sprawozdanie przedstawiające Sieć ośmiu Centrów jako całość.

Sieć Centrów SALTO podjęła decyzję, że tego rodzaju publikacja będzie wydawana regularnie co roku.

Elektroniczny biuletyn informacyjny [...] dociera do ponad 4000. pracowników młodzieżowych z całej Europy i świata.

50

SALTO EECA SALTO EASTERN EUROPE AND CAUCASUS RESOURCE CENTRE

NARODOWA AGENCJA PROGRAMU „MŁODZIEŻ W DZIAŁANIU”

H

istoria międzynarodowych spotkań cyklu „Let’s…” zaczęła się w 2007 roku od seminarium „Let’s meet our Neighbours” we francuskim miasteczku Marly le Roi. W spotkaniu wzięło udział blisko stu trzydziestu przedstawicieli młodzieżowych organizacji pozarządowych, Centrów SALTO i Narodowych Agencji, w tym także reprezentanci państw sąsiadujących z Unią Europejską. Organizatorzy postawili sobie za cel przedstawić uczestnikom zasady funkcjonowania Europejskiej Polityki Sąsiedztwa oraz nowe możliwości oferowane przez program „Młodzież w działaniu”. Spotkanie było bardzo udane, postanowiliśmy kontynuować zacieśnianie współpracy – wspomina Włoch Davide Tonon, koordynator cyklu spotkań. – W kolejnym roku zorganizowaliśmy seminarium „Let’s work with our Neighbours” w Velenje w Słowenii. Ponad 52 europejskich pracowników młodzieżowych kontynuowało proces rozpoczęty w 2007 roku, wzmacniając wzajemne powiązania i tworząc platformę współpracy. Rezultatem tego spotkania były nowe wielostronne partnerstwa między uczestnikami spotkań.

Kontynuacja wspomnianych seminariów odbyła się w Polsce, organizacją wydarzenia zajęła się Polska Narodowa Agencja Programu „Młodzież w działaniu” przy udziale Centrum Współpracy SALTO z Krajami Europy Wschodniej i Kaukazu oraz Słoweńskiej i Francuskiej Narodowej Agencji. Zaprosiliśmy do Polski 70 reprezentantów organizacji pozarządowych, między innymi z Gruzji, Armenii, Chorwacji, Serbii, Maroka, Libanu i Tunezji oraz krajów Unii Europejskiej, którzy byli koordynatorami świetnych projektów międzynarodowych – wylicza Karolina Suchecka, koordynatorka. Akcji 3. i jednocześnie koordynatorka tego spotkania.

Pozostała dwudziestka uczestników seminarium to delegaci Narodowych Agencji z Niemiec, Włoch, Macedonii, Słowenii, Polski, Austrii i Francji oraz przedstawiciele Centrum Zasobów SALTO. – Zebraliśmy się tutaj, by wymienić doświadczenia, zobaczyć co wyszło, a gdzie pojawiły się największe trudności. Chcemy poznać i utrwalić dobre praktyki warte przekazania kolejnym pracownikom młodzieżowym – tłumaczy.

Organizatorzy przygotowali jednolity program seminarium, jednak przewidzieli także oddzielne spotkania dla dwóch zasadniczych grup uczestników. W pierwszej znaleźli się koordynatorzy projektów, a w drugiej pracownicy Narodowych Agencji i SALTO. Spotkanie Narodowych Agencji i SALTO przebiegało w atmosferze skupienia. Poruszona

Let’s evaluate with our neighbours 6-10.10.2009 r.

Konstancin-Jeziorna została tematyka współpracy, omówione dotychczasowe osiągnięcia, analizowano też dane statystyczne, między innymi te, dotyczące aktywności krajów partnerskich w ramach Akcji 2. Okazuje się, że najaktywniejszymi uczestnikami tej Akcji są partnerzy z Armenii, Ukrainy i Rosji, z kolei najmniejsze zainteresowanie pojawia się ze strony Mołdowy, Azerbejdżanu i Białorusi. W związku z tym Centrum Współpracy SALTO z Krajami Europy Wschodniej i Kaukazu w 2009 r. szczególny nacisk położyło na rozwój międzynarodowej współpracy młodzieżowej z Białorusią. (m.in. wizyta studyjna „Realia pracy młodzieżowej na Białorusi”).

Praca na warsztatach dla osób pracujących z młodzieżą przebiegała natomiast w barwnej i twórczej atmosferze. Jednym z zadań uczestników warsztatów było zbudowanie „wieży projektów”. – Każdy buduje makietę wieży reprezentującej zrealizowany przez niego projekt – mówi Areg Tadevosyan, trener z Armenii. – Wieża musi się składać z kilku zasadniczych elementów. W fundamentach należy opisać problematykę poruszaną w trakcie danego projektu. Na pierwszym piętrze przedstawiane są metody i narzędzia użyte przy organizacji wydarzenia. Druga kondygnacja jest miejscem na opis sposobu realiza-

Spotkanie było bardzo udane, postanowiliśmy kontynuować zacieśnianie współpracy – wspomina Włoch Davide Tonon [...].

CIĄG DALSZY NA STR. 52

51

SALTO EECA SALTO EASTERN EUROPE AND CAUCASUS RESOURCE CENTRE

LET’S EVALUATE WITH OUR NEIGHBOURS cji projektu. Na trzeciej charakteryzuje się metody i narzędzia użyte przy ewaluacji. Rezultaty należy wyliczyć na dachu wieży, a jego tytuł wypisuje się na fladze zatkniętej na szczycie. Wieże symbolizowały refleksję po zakończonym projekcie, które każdy mógł obejrzeć podczas wystawy, na której zostały zaprezentowane dzieła wszystkich uczestników seminarium. Zajęcia dla reprezentantów organizacji służyły przede wszystkim szukaniu dobrych praktyk oraz istotnych problemów, jakie zaistniały podczas realizacji projektów. Te poszukiwania przybrały postać „poławiania pereł”. „Białymi perłami” określono szczególnie udane projekty współpracy, natomiast „czarne perły” oznaczały problemy i wyzwania, z jakimi musieli sobie radzić koordynatorzy międzynarodowych wymian. – Czarne perły są dla nas nawet cenniejsze od białych – podkreśla Davide Tonon. – Dzięki nim uczymy się, jak unikać w przyszłości pewnych błędnych rozwiązań i radzić sobie z problemami – dodaje.

Białe perły z różnych zakątków świata zebrane podczas seminarium znajdą się wraz z opisem przebiegu seminarium w kompendium, które ukarze się w 2010 roku. Kompendium będzie zawierało przykłady szczególnie udanych projektów z lat 2007 – 2009, statystyki i rekomendacje.

Program spotkania został podporządkowany trzem zasadniczym celom wymienianym przez organizatorów: ewaluacji dotychczas zrealizowanych projektów w ramach programu „Młodzież w działaniu”, wymianie doświadczeń oraz prezen-

Zajęcia dla reprezentantów organizacji służyły przede wszystkim szukaniu dobrych praktyk oraz istotnych problemów, jakie zaistniały podczas realizacji projektów. Te poszukiwania przybrały postać „poławiania pereł”. „Białymi perłami” określono szczególnie udane projekty współpracy, natomiast „czarne perły” oznaczały problemy i wyzwania, z jakimi musieli sobie radzić koordynatorzy międzynarodowych wymian.

52

tacji dobrych praktyk w działaniach z Sąsiedzkim Krajami Partnerskimi.

Wypracowywane są też rekomendacje dla projektów realizowanych z Sąsiedzkimi Krajami Partnerskimi w przyszłości.

– Zaprosiliśmy tu zdolnych, doświadczonych ludzi. Zwykle to oni są trenerami, jednak tym razem pełnią rolę uczestników. Dlatego staramy się, by wrócili do domów z poczuciem dobrze spędzonego czasu, nowymi doświadczeniami, partnerami projektowymi i pomysłami na kolejne ciekawe wymiany – mówi Lidija Burić. I dodaje, że seminarium „Let’s evaluate…” służyło także nawiązaniu lepszej współpracy między Narodowymi Agencjami, Centrami SALTO i młodzieżowymi organizacjami. Nie chodziło tu tylko o relacje pracownik Agencji – beneficjent. Kolejnego dnia spotkania została zorganizowana ankieta, w której przedstawiciele organizacji młodzieżowych odpowiadali na pytania: Co daje nam taka współpraca?

Czego nam brakuje? Co możemy zrobić, by przebiegała ona lepiej? Jakie możemy podjąć ryzyko, by ta współpraca się rozwijała? Odpowiedzi na każde z pytań były wrzucane do osobnych pudełek, po czym podzieleni na cztery grupy uczestnicy seminarium omawiali część losowo wybranych odpowiedzi, a następnie dzielili się swoimi refleksjami z całą grupą.

– Takie spotkania są bardzo potrzebne. Seminaria często kończą się na spisaniu planów na przyszłość na papierze. Tymczasem minione dwa lata wydarzeń z cyklu „Let’s…” udowodniły, że potrafimy realizować nasze plany, wyciągać wnioski ze spotkań i z nich czerpać pozytywną energię na kolejny rok pracy – podkreśla Davide Tonon. – Dlatego naszym podstawowym założeniem jest kontynuacja współpracy i tych seminariów, aby pracownicy młodzieżowi, Narodowe Agencje i SALTO dalej wypracowywali narzędzia potrzebne do rozwoju – dodaje.

– Dzieliliśmy się, eksperymentowaliśmy, ciężko pracowaliśmy i śmialiśmy się, czasami tracąc cel, lecz ostatecznie go odnajdując. Dziękuję wam wszystkim za to wyjątkowe i niezapomniane doświadczenie – podsumował trzy lata istnienia cyklu „Let’s...” Davide Tonon. I dodał: – Ale to nie jest koniec... Następny rozdział strategii regionalnej współpracy jest już przewidziany. Kolejnym etapem będą szkolenia tematyczne z zakresów ważnych dla poszczególnych regionów. Planowanym tytułem kolejnego przedsięwzięcia jest „Let’s train”.

REGIONALNE GIO WSP STRUKTURY WSPARCIA PROGRAM „ MŁODZIEŻ W DZIAŁANIU” RAPORT 2009

P

oza stałym wsparciem, jakiego zespół Narodowej Agencji udziela beneficjentom i osobom zainteresowanym w ramach swojej działalności szkoleniowej i informacyjnej w ciągu roku, zostały powołane tak zwane regionalne struktury wsparcia, aby skuteczniej docierać do grup odbiorców programu. Regionalne struktury to ośrodki działające na terenie całej Polski, dzięki którym każdy może otrzymać pełną informację na temat możliwości programu, skonsultować pomysły na projekty oraz wziąć udział w spotkaniach informacyjnych i szkoleniach wprowadzających w pobliżu miejsca zamieszkania. Struktury te są oparte na trzech sieciach: ośrodkach szkolących programu „Młodzież w działaniu”, konsultantach programu i organizacjach wspierających Wolontariat Europejski. Od stycznia do grudnia 2009 roku, z dwumiesięczną przerwą w okresie wakacyjnym, ośrodki szkolące i konsultanci działali we wszystkich województwach Polski.

Każdy z ośrodków ma duże doświadczenie w realizowaniu projektów młodzieżowych w ramach programu, posiada kadrę szkoleniową przygotowaną do prowadzenia szkoleń i zajęć z programu „Młodzież w działaniu” oraz dysponuje zapleczem techniczno-organizacyjnym pozwalającym na realizację szkoleń.

Ośrodki szkolące funkcjonują po jednym w każdym województwie, rocznie przeprowadzają od 2 do 4 szkoleń wprowadzających dla swojego województwa. W 2009 roku ośrodki przeszkoliły około 1 460 osób podczas 61 szkoleń. Szkolenia odbywały się głównie w miastach wojewódzkich, ale także w innych miastach danego regionu. Organizowane szkolenia wprowadzające trwają zazwyczaj od dwóch do trzech dni i poruszają następującą tematykę: struktura programu, Akcje i ich specyfika, cykl projektowy, podstawowe aspekty jakościowe projektu w programie, założenia jakościowe w poszczególnych Akcjach, priorytety i edukacja pozaformalna. Ponadto uczestnicy tych szkoleń uczą się wypełniać wnioski o dofinansowanie w ramach programu, konstruować budżet, a także, wraz z prowadzącymi, analizują sposoby finansowania poszczególnych działań.

Drugą formą wsparcia przyszłych beneficjentów programu jest sieć konsultantów. Podczas swoich dyżurów doradzają, w jaki sposób pierwszy pomysł zamienić na konkretne działania, które mają szansę zdobyć dofinansowanie. Podczas konsultacji możliwe jest przedyskutowanie pomysłu na projekt, uzyskanie porady dotyczącej prawidłowego wypełnienia wniosku o fundusze, a także wsparcie realizacji już zaakceptowanego projektu oraz właściwego rozliczenia działań. Konsultanci organizowali także spotkania informacyjne – trzygodzinne prezentacje programu „Młodzież w działaniu”. Spotkania odbywały się raz na dwa miesiące i były otwarte dla wszystkich zainteresowanych. Podobnie jak ośrodki szkolące – konsultanci pracują w każdym województwie. Dyżury konsultacyjne odbywały się w siedzibach ośrodków szkolących bądź w miejscach realizacji szkoleń, co ułatwiało uzyskanie pomocy potencjalnym beneficjentom programu.

Trzecim elementem regionalnych struktur wsparcia programu „Młodzież w działaniu” w roku 2009 było siedem organizacji Wspierających Wolontariat Europejski. Organizacje te prowadziły działalność na terenie całej Polski nakierowaną na zachęcanie nowych organizacji i wolontariuszy do zaangażowania się w Wolontariat Europejski.

Aktualna informacja o regionalnej sieci wsparcia oraz organizowanych prezentacjach i szkoleniach programu „Młodzież w działaniu” dostępna jest na stronie www.mlodziez.org.pl.

W 2009 roku organizacjami należącymi do regionalnych struktur wsparcia były: Stowarzyszenie Parafiada (Warszawa), Młodzieżowy Dom Kultury – Dom Harcerza (Kraków), Stowarzyszenie STRIM (Kraków), Towarzystwo Alternatywnego Kształcenia (Opole), Fundacja Wiatrak (Bydgoszcz), Stowarzyszenie Jeden Świat (Poznań), Dom Spotkań im. Angelusa Silesiusa (Wrocław), Polskie Forum Edukacji Europejskiej (Katowice), Stowarzyszenie ANAWOJ (Michałowo, Białystok), Stowarzyszenie „Aktywność Współpraca Rozwój” (Kielce), Centrum Edukacji i Inicjatyw Kulturalnych (Olsztyn), Europejski Dom Spotkań – Fundacja Nowy Staw (Lublin), Stowarzyszenie POLITES (Szczecin), Stowarzyszenie Morena (Gdańsk), Fundacja Edukacji i Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego (Łódź), Centrum Współpracy Młodzieży (Gdynia).

Regionalne struktury to ośrodki działające na terenie całej Polski, dzięki którym każdy może otrzymać pełną informację na temat możliwości programu, skonsultować pomysły na projekty oraz wziąć udział w spotkaniach informacyjnych i szkoleniach wprowadzających w pobliżu miejsca zamieszkania.

53

PUBLIKACJE PROGRAM „ MŁODZIEŻ W DZIAŁANIU” RAPORT 2009

C

o roku Narodowa Agencja Programu „Młodzież w działaniu” przygotowuje nowe publikacje na temat edukacji pozaformalnej, realizowanych przez młodych ludzi projektów, i możliwości, jakie stwarza program „Młodzież w działaniu”. Można wśród nich znaleźć zarówno materiały informacyjne – foldery i przewodniki, raporty z działań, przykłady szczególnie udanych projektów, jak i książki zawierające metody pracy oraz teoretyczne i praktyczne opracowania różnych problemów związanych z pracą z młodzieżą.

ka powstała na podstawie oficjalnego dokumentu KE, jest napisana prostym i przyjaznym językiem, zawiera ciekawe podpowiedzi i przykłady, które mogą stać się inspiracją dla stworzenia własnych projektów. Publikacja wprowadza do zasad obowiązujących w programie i stanowi wstęp do lektury oficjalnego przewodnika Komisji Europejskiej.

Raport 2008 Działania młodzieży, szczegółowe statystyki, zrealizowane szkolenia, wydarzenia, w których wzięliśmy udział w 2008 roku, działania Eurodesku i SALTO EECA, najnowsze wydawnictwa – wszystko w jednej publikacji! Zapraszamy do zapoznania się z Raportem programu „Młodzież w działaniu” za rok 2008.

À propos Polski.

Folder programu „Młodzież w działaniu” Czym jest program „Młodzież w działaniu”? Kto może z niego skorzystać? Z jakimi krajami można współpracować i jakie działania można dzięki niemu zorganizować? O to najczęściej pytają osoby, które pierwszy raz stykają się z „Młodzieżą w działaniu”. Ta zaledwie 16-stronicowa broszura w przystępny sposób odpowiada nie tylko na te, ale również na wiele innych pytań, a także wskazuje źródło dalszych informacji.

Przewodnik po programie „Młodzież w działaniu” Młodzieżowa publikacja przygotowana z myślą o tych, którzy chcieliby zrealizować projekt, ale nie bardzo wiedzą, jak się do tego zabrać. Książ-

54

Broszura „À propos Polski” jest adresowana do tych, którzy podjęli wyzwanie, aby zamieszkać i pracować w Polsce jako wolontariusze w ramach programu „Młodzież w działaniu”. Zawiera informacje na temat odkrywania Polski, mnóstwo praktycznych wskazówek, a także linki do innych źródeł.

Ogólnie rzecz biorąc, ta publikacja ma służyć jako punkt wyjścia w poznawaniu nowego kraju. Autorem publikacji jest Michael Kimmig, obecnie trener wolontariatu europejskiego, który z punktu widzenia obcokrajowca opowiada o swoich doświadczeniach z pobytu w Polsce i udziela bardzo przydatnych rad.

Przewodnik dla organizacji goszczących Wolontariatu Europejskiego Przewodnik został przygotowany z myślą o organizacjach, które zaczynają realizować projekty w ramach Akcji 2., polegające na goszczeniu młodych ludzi z zagranicy przyjeżdżających do Polski na wolontariat. Publikacja podzielona jest na trzy części; w pierwszej znajdują się szczegółowe informacje na temat przebiegu projektu Wolontariatu Europejskiego, praw i obowiązków zaangażowanych osób oraz wskazówki dotyczące całego pobytu wolontariusza. Druga i trzecia część zaadresowane są do koordynatora projektu i mentora.

PUBLIKACJE PROGRAM „ MŁODZIEŻ W DZIAŁANIU” RAPORT 2009

AKCJA 1. Nowa seria publikacji Jakie projekty zostały zrealizowane w ramach nowej Akcji 1. programu „Młodzież w działaniu? Jakie metody pracy stosować podczas przedsięwzięcia angażującego młodych ludzi? Jak skutecznie zarządzać ryzykiem podczas międzynarodowego projektu? Jak zmotywować grupę do dalszego działania? Zapraszamy do zapoznania się z nową serią publikacji dotyczących projektów realizowanych w ramach Akcji 1. Młodzież dla Europy.

1. Projekty 2. Edukacja międzykulturowa 3. Gry i zabawy 4. Ryzyko w projektach

Ewaluacja w pracy metodą projektu 4. część pakietu edukacyjnego Pozaformalnej Akademii Jakości Projektu (PAJP)

Ewaluacja jest elementem bezpośrednio związanym z jakością działań. Systematyczne prowadzenie ewaluacji pozwala uzyskać informację zwrotną związaną z docieraniem do grup docelowych, dostosowaniem działań do potrzeb odbiorców, realizacją celów… Wnioskodawcy, zgłaszając do programu swoje projekty, muszą zawrzeć we wnioskach sposób przeprowadzenia ewaluacji. Powinna być ona przemyślana i dostosowana do celu i charakteru projektu. Jednak jakość ewaluacji w projektach pozostawia wiele do życzenia! Staraliśmy się więc pokazać podczas 4. szkolenia PAJP, że ewaluacja jest czymś więcej niż podsumowującą ankietą na zakończenie projektu. O tym, jak jest ciekawa i przede wszystkim przydatna można się dowiedzieć z 4. części publikacji Pozaformalnej Akademii Jakości Projektu. Pozostałe części pakietu to: Uczestnictwo młodzieży, Edukacja międzykulturowa i Współpraca z mediami.

Oprócz publikacji książkowych dostępne są również: folder zawierający informacje na temat podstawowych zasad obowiązujących we wszystkich Akcjach programu w języku angielskim, newsletter programu „Młodzież w działaniu” – wkładka do biuletynu „Twój Eurodesk” oraz publikacje wydane w ramach programu MŁODZIEŻ.

Kreatywność to...

Beneficjenci programu „Młodzież w działaniu” o kreatywności i innowacyjności Z okazji obchodów Europejskiego Roku Kreatywności i Innowacji (2009) zapytaliśmy beneficjentów programu „Młodzież w działaniu” – młodych, aktywnych ludzi – czym są dla nich te dwa pojęcia, jak je definiują i w jaki sposób są widoczne w ich działaniach. W niniejszej publikacji zamieszczamy osiem odpowiedzi na zadane im pytania wraz z opisanymi przez nich w tym kontekście projektami, realizowanymi w ramach programu w 2009 r.

Pozwalają one nie tylko zorientować się, w jaki sposób młodzież odnosi się do tematu kreatywności i innowacji, ale również prezentują na tych zaledwie kilku przykładach różnorodność i bogactwo podejmowanych przez młodych ludzi inicjatyw.

Poza wymienionymi publikacjami, które ukazały się w 2009 roku, na stronie internetowej Narodowej Agencji Programu „Młodzież w działaniu” znajduje się wiele innych pozycji, wydanych w poprzednich latach. Wszystkie dostępne są w wersjach elektronicznych, a te które cieszą się największą popularnością są stale dodrukowywane. Są to m.in. trzy pozostałe części Pakietu Edukacyjnego Pozaformalnej Akademii Jakości Projektu oraz polskie wydanie publikacji szkoleniowych Rady Europy z serii T-Kit. Oprócz publikacji książkowych dostępne są również: folder zawierający informacje na temat podstawowych zasad obowiązujących we wszystkich Akcjach programu w języku angielskim, newsletter programu „Młodzież w działaniu” – wkładka do biuletynu „Twój Eurodesk” oraz publikacje wydane w ramach programu MŁODZIEŻ .

55

NOTATKI PROGRAM „ MŁODZIEŻ W DZIAŁANIU” RAPORT 2009

56