FREEMONEY 19052019 by Freemoney

money

FREE

www.sofokleousin.gr

Εβδομαδιαία Οικονομική Εφημερίδα

ΚΥΡΙΑΚΗ 19 ΜΑΙΟΥ 2019 | ΑΡ. ΦΥΛΛΟΥ 211

ΣΕΛ. 6-7

ΤΡΑΠΕΖΕΣ

∆άνεια και σ' αυτούς που είναι στον Τειρεσία!

Φρέσκο χρήμα

θα ζωντανέψει την αγορά ΣΕΛ.8

ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ

Ποιος θα σώσει τα Notos Home & Galleries;

► Οι παροχές «λιπαίνουν τη μηχανή» της οικονομίας

► 600 εκατ. θα πέσουν στην κατανάλωση

► Συμβολή στην ανάπτυξη, με προσθήκη 0,2% στο ΑΕΠ ΣΕΛ. 4

ΣΕΛ. 7

ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟ

Τα funds επιστρέφουν στις τραπεζικές μετοχές

ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ

ΣΕΛ. 18-19

Οι παγίδες για το αφορολόγητο

ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ

ΣΕΛ.17

Η Thomas Cook αγοράζει ξενοδοχεία στην Ελλάδα

FREEmoney

ΑΠΟΨΗ

ΚΥΡΙΑΚΗ 19 ΜΑΙΟΥ 2019



Το «πακέτο Τσίπρα» και οι… ανησυχούντες

FOCUS ?

ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ-ΠΟΛΙΤΙΚΗ

ΣΕΛΙ∆Α

Ως προσπάθεια πολιτικής παρέμβασης λίγες μέρες πριν από τις ευρωεκλογές ερμηνεύονται οι δηλώσεις του ∆ιοικητή της ΤτΕ Γιάννη

ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

ΣΕΛΙ∆Α

Το καλό κλίμα που έχει διαμορφωθεί στις σχέσεις με τους Ευρωπαίους δανειστές προσπαθεί να διατηρήσει η κυβέρνηση, προχωρώντας

ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ

ΣΕΛΙ∆Α

Εκτακτο μέρισμα 2 ευρώ ανά μετοχή θα διανείμει στους μετόχους της η CocaCola HBC/3Ε, αξιοποιώντας τις δυνατότητες που δημι-

ΦΟΡΟΛΟΓΙΑ

∆ύσκολα μπορεί να διαφωνήσει κανείς με τα μέτρα ελάφρυνσης της ελληνικής κοινωνίας από βάρη της περιοριστικής οικονομικής πολιτικής των τελευταίων ετών, που ανακοίνωσε η κυβέρνηση αμέσως μόλις οριστικοποιήθηκαν από την Eurostat τα στοιχεία για το πλεόνασμα του 2018. Παρά την κριτική που άσκησαν τα κόμματα, δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι τελικά το λεγόμενο «πακέτο Τσίπρα» εγκρίθηκε από τη Βουλή με μεγάλη πλειοψηφία. Η ψήφος των εκπροσώπων του λαού συνάδει απόλυτα με λαϊκό αίσθημα, με την κοινή αντίληψη ότι τα μέτρα αυτά, χωρίς να αντισταθμίζουν τις απώλειες των Ελλήνων μετά το 2010, προσφέρουν ουσιώδη ανακούφιση στους πολλούς:

ΣΕΛΙ∆Α

- Εκατοντάδες χιλιάδες πολίτες και επιχειρήσεις

με χρέη στις εφορίες, στα ταμεία και στους δήμους θα βρουν μια δίκαιη και λειτουργική λύση στο πρόβλημά τους, με όσα προβλέπονται για τη ρύθμιση έως και σε 120 δόσεις. - Οι συνταξιούχοι, που πλήρωσαν βαρύ τίμημα από τις περικοπές των προηγούμενων ετών, θα λάβουν μια οικονομική ενίσχυση με μόνιμο χαρακτήρα. - Οι Έλληνες καταναλωτές θα γεμίσουν πιο φθηνά τα καλάθια τους και θα προμηθευθούν φθηνότερα ρεύμα και φυσικό αέριο με τις μειώσεις στον ΦΠΑ. Συνολικά, η κοινωνία θα ελαφρυνθεί και η οικονομία θα λάβει ώθηση από ένα «πακέτο» μέτρων χαλάρωσης της ασφυκτικής δημοσιονομικής πειθαρχίας, που αποτελεί τροχοπέδη στην ανάκαμψη. Από τη συνολική εικόνα,

Υποχρεωτική καθίσταται η ασφαλιστική ενημερότητα για δάνεια άνω των 6.000 ευρώ, ή για είσπραξη ποσών άνω των 3.000 ευρώ από

όμως, δεν λείπουν και οι ανησυχούντες –ίσως και κατ’ επάγγελμα ανησυχούντες. Οι ευρωπαϊκοί θεσμοί, ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, οι «παίκτες» των αγορών αντιμετωπίζουν κάθε χαλάρωση της οικονομικής πολιτικής σαν κίνδυνο, ακόμη και όταν η ελληνική κυβέρνηση έχει κατ’ επανάληψη αποδείξει ότι μπορεί να εκπληρώνει –με το παραπάνω- τους συμφωνημένους δημοσιονομικούς στόχους, προσφέροντας, την ίδια στιγμή, «ανάσες» στους πολίτες. Για τους ανησυχούντες ίσως το καλύτερο σχόλιο έγινε από τον Ευκλείδη Τσακαλώτο: «Αν κέρδιζα ένα ευρώ κάθε φορά που οι Βρυξέλλες εκφράζουν ανησυχίες, θα πήγαινα 10 μέρες στη Σαντορίνη»… ΝΩΝΤΑΣ ΧΑΛ∆ΟΥΠΗΣ

ΕΚΤΥΠΩΣΗ: IRIS PRINT AEBE

www.sofokleousin.gr ∆ιανέμεται ∆ΩΡΕΑΝ Εβδομαδιαία Οικονομική Εφημερίδα Εκδίδεται από την freeD SA Σκουλενίου 4 ΤΚ: 105 61 Αθήνα ΤΗΛ: +30 210. 95 32 408, +30 210. 32 25 778, FΑΧ: +30 210. 32. 25. 039

ΕΚ∆ΟΤΗΣ: Χαράλαμπος Νιάκας

LIFE Γνωρίζει το τέλος του «Game of Thrones» εδώ και δύο χρόνια και ανυπομονεί να μάθει την αντίδραση του κοινού.

ΣΕΛΙ∆ΕΣ

20-21

ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΕΚ∆ΟΣΗΣ: Νώντας Χαλδούπης ΑΡΧΙΣΥΝΤΑΚTΗΣ: Χρήστος Καρδαμπίκης

Για δελτία τύπου: dt@sofokleousin.gr journalists@freenetsa.com

*ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ η αναδημοσίευση, η αναπαραγωγή, ολική, μερική ή περιληπτική, ή κατά παράφραση, ή διασκευή απόδοσης του περιεχομένου της εφημερίδας με οποιονδήποτε τρόπο, μηχανικό, ηλεκτρονικό, φωτοτυπικό, ηχογραφήσεως ή άλλο, χωρίς

∆ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ: Γιάννα Λιβέρη e-mail: gianna@freenetsa.com

προηγούμενη γραπτή άδεια του εκδότη. Νόμοι 238/ 1970, 4301/1979, Ν.100/1975, Ν∆ 3565/1956 και 4254, 1962 και κανόνες του

ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΗ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: Πέννυ Χρήστου

∆ιεθνούς ∆ικαίου.

FREEmoney

ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ - ΠΟΛΙΤΙΚΗ Παρέμβαση Στουρνάρα για «παροχές»

ς προσπάθεια πολιτικής παρέμβασης λίγες μέρες πριν από τις ευρωεκλογές ερμηνεύονται οι δηλώσεις του Διοικητή της ΤτΕ Γιάννη Στουρνάρα, ότι δεν υπάρχει δημοσιονομικός χώρος για «παροχές» - άποψη που αναιρείται από τα επίσημα στοιχεία. Η παρέμβαση του κεντρικού τραπεζίτη εμπεριέχει έμμεση αμφισβήτηση-κριτική του κυβερνητικού πακέτου φοροελαφρύνσεων και παροχών και μετά τις δηλώσεις του πρωθυπουργού Αλ. Τσίπρα ότι έρχονται «ακόμα περισσότερα μέτρα ελάφρυνσης στο τέλος του χρόνου». Πολιτικοί σχολιαστές επισημαίνουν ότι αποτελεί ένα ακόμη «επεισόδιο» στην μακρόχρονη – άλλοτε υπόγεια και ενίοτε ανοιχτή – αντιπαράθεση του Διοικητή της ΤτΕ με την κυβέρνηση, η οποία συναρτάται και με το γεγονός ότι η σύζυγος του αντιμετωπίζει ποινικές διώξεις για εμπλοκή στο σκάνδαλο ΚΕΕΛΠΝΟ. Από κυβερνητικής πλευράς εκδηλώθηκαν έντονες αντιδράσεις. Οι ΥΠΟΙΚ Ευ. Τσακαλώτος και Γ. Χουλιαράκης κατηγόρησαν τον επικεφαλής της ΤτΕ ότι αγνοεί σκοπίμως τα δημοσιονομικά και οικονομικά στοιχεία. Ζήτησαν μάλιστα από τον κ. Στουρνάρα να εξηγήσει πού βασίζει τον ισχυρισμό του ότι δεν υπάρχει δημοσιονομικός χώρος, σχολιάζοντας ειρωνικά ότι… διαβάζει άλλον προϋπολογισμό - εκείνον που είχε καταρτίσει ο ίδιος ως ΥΠΟΙΚ της κυβέρνησης Σαμαρά-Βενιζέλου. «Το ΓΛΚ προβλέπει για το 2019 πρωτογενές αποτέλεσμα 4,1% του ΑΕΠ, που υπερβαίνει το στόχο κατά 0,6% δημιουργώντας αντίστοιχο δημοσιονομικό περιθώριο», υπογράμμισε σε δήλωσή του ο κ. Χουλιαράκης. Οι αγορές Οι αγορές αγνόησαν τις έμμεσες «βολές» του κεντρικού τραπεζίτη κατά των κυβερνητικών επιλογών και τους ισχυρισμούς του ότι δεν υπάρχει δημοσιονομικός χώρος για παροχές. Η πρώτη αντίδρασή τους δείχνει ότι συμμερίζονται την άποψη του κυβερνητικού οικονομικού επιτελείου, που εκτιμά ότι οι δημοσιονομικές επιδόσεις και η πορεία της οικονομίας δημιουργούν περιθώρια για αυτή την πολιτική στήριξης των οικονομικά ασθενέστερων, που θα ενισχύσει και την αναπτυξιακή δυναμική, τονώνοντας την εγχώρια ζήτηση. Οι τιμές των ελληνικών ομολόγων έτρεξαν την Πέμπτη σε ρυθμούς μίνι και οι αποδόσεις τους αποκλιμακώθηκαν, μετά από μια περίοδο πιέσεων. Η απόδοση του 5ετούς έπεσε κατά 11 μονάδες βάσης στο 2,27%, από 2,47% την προηγούμενη εβδομάδα.Του 10ετούς υποχώρησε κατά 9 μονάδες, στο 3,47%.

ΚΥΡΙΑΚΗ 19 ΜΑΙΟΥ 2019

Φρέσκο χρήμα στην αγορά Οι παροχές «λιπαίνουν τη μηχανή» της οικονομίας. Θα προσθέσουν 0,2% στο ΑΕΠ

νώ το πακέτο παροχών και φοροελαφρύνσεων αποτελεί αντικείμενο πολιτικής αντιπαράθεσης, η αγορά περιμένει με εύλογο ενδιαφέρον τα πρώτα απτά αποτελέσματα από την υλοποίησή του. Επιχειρήσεις όλων των κλάδων – κυρίως στους τομείς αγαθών ευρείας κατανάλωσης, τροφίμων, ιματισμού και εστίασης - προσδοκούν σημαντική αύξηση τζίρου τις αμέσως επόμενες εβδομάδες, με προοπτική να διατηρηθεί αυτή η ανοδική δυναμική και τους επόμενους μήνες. Παράλληλα οι αγορές αξιών – μετοχών και ομολόγων – σπεύδουν να προεξοφλήσουν τη θετική επίδραση στη διαμόρφωση οικονομικού κλίματος, στην καταναλωτική εμπιστοσύνη και στην αναπτυξιακή δυναμική της οικονομίας, η οποία θα αποτελέσει το υπόβαθρο για την επίτευξη των δημοσιονομικών στόχων και τη συνέχιση της παραγωγής πρωτογενών υπερπλεονασμάτων. Επιχειρηματικοί παράγοντες και αναλυτές εκτιμούν ότι τα

περίπου 600 εκατ. ευρώ που θα δοθούν άμεσα ως «13η σύνταξη», θα διοχετευθούν σχεδόν εξ ολοκλήρου στην κατανάλωση και θα έχουν πολλαπλασιαστική επίδραση στο τζίρο παραγωγικών και εμπορικών επιχειρήσεων. Αύξηση του όγκου πωλήσεων – και εν συνεχεία της παραγωγής – αναμένεται επίσης στον τομέα τροφίμων και άλλων ειδών ευρείας κατανάλωσης, στα οποία μειώνεται ο συντελεστής ΦΠΑ. Υπολογίζεται ότι το κόστος του «καλαθιού της νοικοκυράς» θα μειωθεί περίπου κατά 9%, αν η μείωση του ΦΠΑ μεταφερθεί

στις λιανικές τιμές. Σημαντική ελάφρυνση για τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις θα προκύψει επίσης από τη μείωση του ΦΠΑ στο ηλεκτρικό ρεύμα. Το συνολικό άμεσο ετήσιο όφελος για συνταξιούχους, καταναλωτές, φορολογούμενους και επιχειρήσεις υπολογίζεται σε 1,1 δισ. ευρώ. Όμως η συνολική θετική επίδραση στην οικονομία θα είναι πολύ μεγαλύτερη – και όχι μόνο αποτιμώμενη σε χρήμα: Λαμβάνοντας υπόψη τη βελτίωση του οικονομικού κλίματος και την τόνωση της ζήτησης, οι τράπεζες σπεύδουν να ανοίξουν τις στρόφιγγες χρηματοδότησης,

διοχετεύοντας περισσότερα δάνεια σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις. Στελέχη του τμήματος αναλύσεων μεγάλης τράπεζας εκτιμούν ότι οι φοροελαφρύνσεις και οι παροχές που θα «λιπάνουν τα γρανάζια της μηχανής» της οικονομίας, θα δημιουργήσουν τελικά πρόσθετο εισόδημα της τάξεως του 0,2% του ΑΕΠ. Θα είναι μια αποφασιστική συμβολή στο ρυθμό οικονομικής ανάπτυξης, που θα διευκολύνει και την υπερκάλυψη των δημοσιονομικών στόχων. Τις εκτιμήσεις αυτές συμμερίζονται όχι μόνο οι οικονομικοί επιτελείς της κυβέρνησης, αλλά και τα αρμόδια στελέχη της Κομισιόν στις Βρυξέλλες, όπως και οι επικεφαλής των κλιμακίων των Θεσμών, που δεν έχουν προβάλει ουσιαστικές ενστάσεις για το κυβερνητικό πακέτο μέτρων. Οι παρατηρήσεις τους μέχρι τώρα ήταν μάλλον ενημερωτικού χαρακτήρα και «προς επιβεβαίωση του ρόλου τους», όπως χαρακτηριστικά έλεγαν αξιωματούχοι της Κομισιόν.

Δημοσκοπήσεις vs συγκεντρώσεις Σφοδρές πολιτικές αντιπαραθέσεις και σκληρές μάχες εντυπώσεων δίνουν τον τόνο στα τελευταία -και ίσως πιο κρίσιμα - μέτρα της διαδρομής μέχρι τις κάλπες. Βασικό διακύβευμα ο επηρεασμός και η προσέλκυση αμφιταλαντευόμενων ψηφοφόρων. Σ’ αυτές τις καθοριστικές μάχες τα δύο μεγάλα κόμματα επιστρατεύουν τα γνωστά και δοκιμασμένα όπλα εντυπωσιασμού. Η ΝΔ ποντάρει στις δημοσκοπήσεις, που την εμφανίζουν να προηγείται με μεγάλη διαφορά αδιαλείπτως από τις αρχές του 2016, όταν ανέλαβε πρόεδρός της ο Κυριάκος Μητσοτάκης. Η διαφορά έχει περιοριστεί βέβαια έναντι παλαιότερων μετρήσεων, αλλά εξακολουθεί να είναι σημαντική. Παρατηρούνται όμως μεγάλες αποκλίσεις στα ευρήματα των δημοσκοπήσεων, με αποτέλεσμα να αντιμετωπίζονται με εύλογη επιφυλακτικότητα. Αλλωστε μετά τις επανειλημμένες αστοχίες των δημοσκοπικών εταιρειών από το 2012 η αξιοπιστία τους αμφισβητείται. Εν πάση περιπτώσει, οι δημοσκοπήσεις παραμένουν ένα ισχυρό όπλο διαμόρφωσης κλίματος και επηρεασμού του εκλογικού σώμτος – τις προθέσεις του

Στη μάχη της κάλπης

οποίου υποτίθεται ότι καταγράφουν. Στις δημοσκοπήσεις που έγιναν μέσα στον Μάϊο, οι συσχετισμοί δυνάμεων μεταξύ των δύο μεγάλων κομμάτων αποτυπώνονται ως εξής, με βάση την πρόθεση ψήφου: •MARC: ΝΔ 29,3% - ΣΥΡΙΖΑ 21,7% (διαφορά 7,6 μονάδες) •MRB: ΝΔ 30,2% - ΣΥΡΙΖΑ 22,8% (διαφορά 7,4 μονάδες) •ALCO: ΝΔ 25,3% -ΣΥΡΙΖΑ 19,4% (δια-

φορά 5,9 μονάδες) •VOX POP: ΝΔ 30,5% - ΣΥΡΙΖΑ 28% (διαφορά 2,5 μονάδες) Ο ΣΥΡΙΖΑ αντιπαραβάλλει μεγάλες συγκεντρώσεις σε κλειστά γήπεδα και πλατείες, με συμμετοχή χιλιάδων οπαδών του, σε ομιλίες του Αλέξη Τσίπρα, για να αντικρούσει την εικόνα των δημοσκοπήσεων. Η αρχή έγινε από το γήπεδο Γαλατσίου. Ακολούθησαν τρείς μαζικές συγκεντρώσεις στο Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας (ΣΕΦ) και στην κεντρική πλατεία του Αιγάλεω και σε Καλαμάτα, Πάτρα, Χανιά, Ξάνθη, Άρτα και Ιωάννινα. «Οι μεγάλες συγκεντρώσεις μας είναι οι ζωντανές, αδιάψευστες δημοσκοπήσεις», δηλώνουν στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ, τονίζοντας ότι το κλίμα βελτιώνεται για το κόμμα μέρα με τη μέρα, ενώ θεωρούν σημαντική την επανασυσπείρωση ψηφοφόρων του, που τηρούσαν στάση αναμονής. Στο ίδιο μοτίβο θα συνεχίσει ο ΣΥΡΙΖΑ την προεκλογική του εκστρατεία, με κεντρικό πρόσωπο τον πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα, μέχρι και την τελική συγκέντρωση της Παρασκευής 24 Μαΐου στο Σύνταγμα.

FREEmoney

ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

ΚΥΡΙΑΚΗ 19 ΜΑΙΟΥ 2019

Δάνεια και σ’ αυτούς που Η

«Στο μάτι» της Εφορίας όποιοι δεν μπουν στις 120 δόσεις

γριεύει η Εφορία για τους οφειλέτες του δημοσίου που δεν θα ενταχθούν στη ρύθμιση των 120 δόσεων και ετοιμάζει νέο συντονισμένο «σαφάρι», υπό την απειλή κατασχέσεων κινητών και ακινήτων. Ήδη στο νέο επιχειρησιακό σχέδιο της ΑΑΔΕ προβλέπεται μεταξύ άλλων και η χρέωση κάθε οφειλέτη σε συγκεκριμένο υπάλληλο της εισπρακτικής υπηρεσίας, που σημαίνει ότι κάθε οφειλέτης θα αποκτήσει τον «προσωπικό» του φοροκυνηγό.

Ειδική ομάδα «φοροκυνηγών» θα αναζητεί περιουσιακά στοιχεία σε Κτηματολόγιο,

βελτίωση των συνθηκών στην οικονομία και οι προοπτικές που διαμορφώνονται στο μέτωπο των κόκκινων δανείων, δίνουν τη δυνατότητα στις τράπεζες να ασχοληθούν περισσότερο με τη βασική δραστηριότητά τους – τη χρηματοδότηση επιχειρήσεων και νοικοκυριών. Καταστρώνουν λοιπόν σχέδια και για τον τομέα των καταναλωτικών δανείων, τα οποία ήταν περίπου… απαγορευμένα τα τελευταία χρόνια, λόγω υψηλού ρίσκου για τις τράπεζες και ασύμφορου επιτοκίου για τους δανειζόμενους. Οι νέοι σχεδιασμοί των τραπεζών δίνουν ελπίδες χρηματοδότησης και στον τεράστιο αριθμό δανειοληπτών που μπήκαν στη «μαύρη» λίστα του Τειρεσία στα χρόνια της κρίσης. Όπως αναφέρουν τραπεζικά στελέχη, μια εγγραφή δανειολήπτη στον Τειρεσία δεν οδηγεί πλέον αυτόματα στην απόρριψη αιτήματός του για στεγαστικό ή καταναλωτικό δάνειο, όπως συνέβαινε στο παρελθόν. Καθώς σχεδόν τα μισά δάνεια είναι προβληματικά, οι τράπεζες δεν έχουν περιθώριο να απορρίπτουν αυτόματα όσους έχουν μικρές ή μεγαλύτερες «σκιές» στο πιστωτικό ιστορικό τους.

Το σχέδιο των τραπεζών για την αναβίωση της καταναλωτικής πίστης με νέα κριτήρια χορήγησης δανείων Αυτό θα έκλεινε απελπιστικά τον κύκλο των νοικοκυριών που θα βρουν πρόσβαση σε στεγαστικά και καταναλωτικά δάνεια και θα κρατούσε σε στασιμότητα την καταναλωτική πίστη. Υιοθετούν λοιπόν νέα μοντέλα αξι-

ολόγησης, με σύνθετα κριτήρια που συνδέονται με το ιστορικό και την εν γένει συμπεριφορά του υποψήφιου δανειολήπτη. Εξάλλου, έχουν αλλάξει πλέον και οι κανόνες του «Τειρεσία», με μείωση του

ασφάλειες, τράπεζες, συμβολαιογράφους, το ΓΕΜΗ Το πογκρόμ κατά των οφειλετών θα ξεκινήσει αμέσως μετά τη λήξη της προθεσμίας για την ένταξη στη ρύθμιση των 120 δόσεων - και όσοι μείνουν έξω θα υποστούν τις συνέπειες. Σημειώνεται ότι με βάση το νομοσχέδιο, η προθεσμία για την ένταξη στη ρύθμιση λήγει στις 26 Ιουνίου. Αυτό σημαίνει ότι από τις αρχές Ιουλίου θα αρχίσει το ξεσκόνισμα των περιουσιακών στοιχείων των οφειλετών. Η Εφορία θα αναζητεί περιουσιακά στοιχεία και πληροφορίες εκτός από το taxis, σε Κτηματολόγιο, ασφάλειες, τράπεζες, συμβολαιογράφους, στο ΓΕΜΗ κλπ. Παράλληλα δρομολογείται και το ολοκληρωμένο πληροφοριακό σύστημα για την παρακολούθηση, διαχείριση και αυτοματοποίηση των διαδικασιών ληξιπρόθεσμων οφειλών. Το σύστημα αυτό θα παρακολουθεί την οφειλή από τη γέννηση έως την είσπραξή της ή την ρύθμιση της, καθώς και τα μέτρα που θα λαμβάνονται για το σκοπό αυτό. Όλα τα στελέχη της ΑΑΔΕ θα μπορούν να έχουν πλήρη και ενιαία εικόνα των οφειλών κάθε φορολογούμενου και των ενεργειών που έχουν γίνει από πλευράς εφορίας για την είσπραξή τους. Το επιχειρησιακό δυναμικό που εμπλέκεται στον μηχανισμό είσπραξης θα μπορεί να προβεί μέσω του συστήματος σε έκδοση πράξεων και σε εκτέλεση ενεργειών για τον καταλογισμό και την είσπραξη οφειλών.

New deal για το πλεόνασμα

Ο στόχος του 3,5% δεν αλλάζει. Πώς θα αξιοποιηθεί ο «κουμπαράς» των 5,5 δισ. ευρώ.

ο καλό κλίμα που έχει διαμορφωθεί στις σχέσεις με τους Ευρωπαίους δανειστές προσπαθεί να διατηρήσει η κυβέρνηση, προχωρώντας με λελογισμένα βήματα παροχές και φοροελαφρύνσεις που άλλες εποχές θα προκαλούσαν οργίλες αντιδράσεις από πλευράς των Θεσμών. Ολες οι κινήσεις γίνονται πλέον

με τη συναίνεση ή τη σιωπηρή ανοχή τους. Όμως αυτή η «ανακωχή» θα κρατήσει ως τις ευρωεκλογές. Στη συνέχεια θα χρειασθεί μια νέα συμφωνία, καθώς μάλιστα η κυβέρνηση θα επιδιώξει να αποσπάσει το «ok» των Βρυξελλών για να κρατήσει ως έχει το αφορολόγητο. Ο στόχος για πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ ως και το 2021

FREEmoney

ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

ΚΥΡΙΑΚΗ 19 ΜΑΙΟΥ 2019

είναι στον Τειρεσία! χρόνου παραμονής δανειοληπτών στη μαύρη λίστα και διαφοροποίηση της παρουσίασης των επιμέρους στοιχείων, ανάλογα με το είδος της «κακής» εγγραφής. Σε αντίθεση με τις πρακτικές του παρελθόντος, όπου γινόταν περισσότερο τυπικός παρά ουσιαστικός έλεγχος της πιστοληπτικής ικανότητας κάθε δανειολήπτη, τώρα οι τράπεζες προσπαθούν να προσεγγίσουν με μεγαλύτερη ακρίβεια την οικονομική κατάσταση όσων ζητούν στεγαστικά και καταναλωτικά δάνεια και να προσδιορίσουν την πραγματική ικανότητά τους να αποπληρώνουν ένα νέο δάνειο. Κλειδί σε αυτή την προσέγγιση αποτελεί η εισοδηματική κατάσταση, δηλαδή το διαθέσιμο εισόδημα του δανειολήπτη. Οχι μόνο όπως παρουσιάζεται στην τελευταία φορολογική δήλωση, αλλά σε βάθος αρκετών ετών, σε συνδυασμό με τις δαπάνες διαβίωσης. Στόχος των τραπεζών είναι να υπολογίζουν με τη μέγιστη δυνατή ακρίβεια τη δυνατότητα κάθε υποψήφιου δανειολήπτη να αποπληρώνει ένα δάνειο. Σε κάθε περίπτωση, οι τράπεζες επιχειρούν το νέο τους άνοιγμα, έχοντας αντλήσει διδάγματα από τα λάθη του

παρελθόντος. «Οι εποχές των διακοποδανείων έχουν παρέλθει ανεπιστρεπτί», λένε τραπεζικά στελέχη. «Όμως ένα νέο ζευγάρι θα βρει ανταπόκριση στις τράπεζες, αν ζητήσει ένα «λογικό» δάνειο για να αγοράσει σπίτι ή ή διαρκή καταναλωτικά αγαθά». Για τους χιλιάδες δανειολήπτες που έχουν ρυθμίσει δάνεια και εμφανίζονται στη «μαύρη» λίστα του Τειρεσία, οι τράπεζες δεν είναι απορριπτικές. Εξετάζουν κριτήρια ουσίας, δηλαδή αν τηρεί τους όρους ρύθμισης του δανεί-

ου και για πόσο καιρό εξυπηρετεί κανονικά τη ρυθμισμένη οφειλή. Αν αποδεικνύεται συνεπής, η αξιολόγηση της αίτησης περνά στο επόμενο στάδιο, όπου κρίνεται επί της ουσίας η πιστοληπτική του ικανότητα. Εξάλλου, οι τράπεζες διαθέτουν σήμερα νέα μέσα. Η Τράπεζα Πειραιώς για παράδειγμα, ετοιμάζεται να υιοθετήσει αυτοματοποιημένη διαδικασία αξιολόγησης αιτήσεων για τα δάνεια λιανικής. Στην ίδια κατεύθυνση κινούνται όλες οι συστημικές τράπεζες.

μετά τις ευρωεκλογές δεν τίθεται υπό διαπραγμάτευση προς αναθεώρηση. Θα δημιουργούσε πολύ σοβαρές επιπλοκές, αφού σ’ αυτό το 3,5% έχει στηριχθεί ολόκληρο το οικοδόμημα της συμφωνίας για το χρέος και την ελάφρυνσή του. Ομως, πεδίο διαπραγμάτευσης για τα δημοσιονομικά ανοίγει το πακέτο παροχών-φοροελαφρύνσεων. Ο λόγος είναι ότι πρώτη φορά προεξοφλούνται μελλοντικά υπερπλεονάσματα, ενώ προτείνεται η δημιουργία νέου εγγυητικού μηχανισμού, ο οποίος θα διασφαλίζει ότι εν πάση περιπτώσει ποσό ίσο με το 3,5% του ΑΕΠ θα διατεθεί για την εξυπηρέτηση του χρέους -όπως ακριβώς έχει συμφωνηθεί με τους Ευρωπαίους δανειστές. Αυτό που ουσιαστικά προτείνει η ελληνική κυβέρνηση είναι να αξιοποιηθεί ένα μέρος από τα δισεκατομμύρια που «λιμνάζουν» στα κρατικά ταμεία και αποτελούν το περιβόητο «μαξιλάρι» για την κάλυψη της χρηματοδότησης τα επό-

μενα χρόνια, για να εφαρμοσθούν άμεσα κάποια σημαντικά μέτρα ανακούφισης της ελληνικής κοινωνίας. Δηλαδή, η κυβέρνηση προτείνει στους θεσμούς μια εμπροσθοβαρή εφαρμογή θετικών μέτρων, που επειδή θα ενισχύσουν την ανάπτυξη, τελικά θα επιτρέψουν να μην πέσει το πρωτογενές πλεόνασμα κάτω από το 3,5%. Αν, παρ’ ελπίδα, υπάρξουν αποκλίσεις, η κυβέρνηση θα έχει δεσμεύσει σε ένα καταπιστευματικό λογαριασμό συνολικά 5,55 δισ. ευρώ (3% του ΑΕΠ). Από αυτόν θα μπορεί να καλυφθεί ακόμη και μια απόκλιση 1% του ΑΕΠ ετησίως, χωρίς να υπάρχει πρόβλημα με το στόχο για το πρωτογενές πλέονασμα και την εξυπηρέτηση του χρέους. Έτσι, η πλεονάζουσα ρευστότητα (που δεν προέρχεται από τα δάνεια του ESM αλλά από τα ταμεία του κράτους), θα μετατραπεί σε εργαλείο χαλάρωσης της δημοσιονομικής πολιτικής, χωρίς να τίθεται

υπό αμφισβήτηση ο συμφωνημένος στόχος για το πλεόνασμα. Η προτεινόμενη συμφωνία για χαλάρωση της δημοσιονομικής πολιτικής με αυτό τον εγγυητικό μηχανισμό για τα μελλοντικά πλεονάσματα, γίνεται δεκτή με αρκετή επιφυλακτικότητα από την Κομισιόν και τον ESM, που φοβούνται ότι μπορεί να ανοίξει την πόρτα προς μια δημοσιονομική εκτροπή. Ήδη η Κομισιόν, στις εαρινές προβλέψεις της τόνισε ότι το 2018 ήταν το έτος κορύφωσης των καλών δημοσιονομικών επιδόσεων της Ελλάδας. Στο εξής τα δημοσιονομικά μεγέθη θα επιδεινώνονται. Πρόσθετη πίεση μπορεί να ανακύψει από πολιτικές πρωτοβουλίες που θα επηρέαζαν τις δαπάνες για μισθούς και συντάξεις, επισήμαινε η Κομισιόν, πριν ακόμη ανακοινωθεί η μόνιμη 13η σύνταξη. Όλα αυτά θα συζητηθούν, όμως, μετά τις ευρωεκλογές, αφού και οι Βρυξέλλες θέλουν να αποφύγουν εντάσεις με την Αθήνα μέσα σε προεκλογική περίοδο.

Τα funds επιστρέφουν στις τράπεζες

αρά την εκλογική αβεβαιότητα που καθιστά επιφυλακτικούς τους διαχειριστές χαρτοφυλακίων, ξένα κεφάλια εισρέουν πάλι στο χρηματιστήριο τις δύο τελευταίες εβδομάδες, τοποθετούμενα κατά προτίμηση σε τραπεζικές μετοχές. Το βασικό κίνητρο είναι οι θετικές προοπτικές της ελληνικής οικονομίας και ισχυρό δέλεαρ οι χαμηλές αποτιμήσεις των τραπεζών. Το ενδιαφέρον για τις μετοχές τους αναθερμαίνεται λόγω των καλών οικονομικών επιδόσεων του πρώτου τριμήνου, που επιβεβαιώθηκαν με τη δημοσιοποίηση των αποτελεσμάτων της Εθνικής. Επιτάχυνση της ροής ξένων κεφαλαίων προκάλεσε αυτή την εβδομάδα και η αναβάθμιση των μετοχών Εθνικής-Eurobank από την Morgan Stanley CI, η οποία τις επανέφερε στον βασικό δείκτη MSCI Standard. Η HSBC τονίζει σε έκθεσή της ότι υπάρχουν περιθώρια να συνεχισθεί το ράλι των μετοχών του κλάδου, ενώ προσδοκίες δημιουργούν οι ανακοινώσεις της Εθνικής σε ξένους επενδυτές, στο Λονδίνο. Η επαναφορά των μετοχών της Εθνικής και της Eurobank στο «μεγάλο» δείκτη της MSCI, από τον οποίο είχαν αποκλεισθεί το περασμένο φθινόπωρο λόγω μείωσης της χρηματιστηριακής αξίας, φέρνει σημαντικές εισροές κεφαλαίων από funds παθητικής διαχείρισης, που κατανέμουν τις τοποθετήσεις τους με οδηγό τους δείκτες. Εχουν περιθώρια Παρότι η προεκλογική περίοδος έχει δημιουργήσει στους επενδυτές αμφιβολίες για την κατεύθυνση της οικονομικής πολιτικής και για το ενδεχόμενο να υπάρξουν νέες προστριβές με τους Ευρωπαίους δανειστές μετά τις ευρωεκλογές, οι αναλυτές διεθνών οίκων εκτιμούν ότι μπορεί να συνεχισθεί το ράλι που άρχισε από τα μέσα Ιανουαρίου και έχει ήδη αυξήσει κατά 65% τη χρηματιστηριακή αξία των τραπεζικών μετοχών. Την άποψη αυτή υιοθετεί και η HSBC στην ανάλυση της. Σύμφωνα με την HSBC, ακόμη και αν οι συστημικές λύσεις του ΤΧΣ και της Τράπεζας της Ελλάδος δεν φέρουν τα προσδοκώμενα αποτελέσματα στο μέτωπο των κόκκινων δανείων, οι τράπεζες δεν θα αντιμετωπίσουν σοβαρά προβλήματα. Εχουν τη δυνατότητα να αντεπεξέλθουν χωρίς να χρειασθούν πρόσθετα κεφάλαια, υλοποιώντας τα δικά τους προγράμματα για τη μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων. Η Εθνική γνωστοποίησε ήδη ότι στοχεύει σε σημαντική αύξηση χορηγήσεων, μείωση μη εξυπηρετούμενων δανείων με τρεις μεγάλες τιτλοποιήσεις φέτος και περικοπή του λειτουργικού κόστους με προγράμματα εθελουσίας εξόδου. Η HSBC εκτιμά ότι η πορεία των τραπεζικών μετοχών συνδέεται στενά και με την αποκλιμάκωση αποδόσεων των ελληνικών, η οποία είναι αποτέλεσμα της καλής πορείας των δημοσίων οικονομικών.

FREEmoney

ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ

Deal ΣΙΔΜΑ-Μπήτρου υπό τις ευλογίες τραπεζών

να νέο μοντέλο λειτουργικής και χρηματοοικονομικής αναδιάρθρωσης επιχειρήσεων δοκιμάζεται υπό τις ευλογίες των τραπεζών στον κλάδο χαλυβουργικών προϊόντων, που «υπέφερε» πολύ τα τελευταία χρόνια, λόγω καθίζησης της κατασκευαστικής δραστηριότητας και των επενδύσεων: • Η εισηγμένη «ΣΙΔΜΑ» απορροφά τον κλάδο επεξεργασίας και εμπορίας της επίσης εισηγμένης «Μπήτρος», με παράλληλη μεταφορά δανειακών υποχρεώσεων και αναδιάρθρωση τους εν τω συνόλω στο νέο εταιρικό σχήμα. Οι δύο εταιρείες και οι πιστώτριες τράπεζες (Εθνική, Alpha, Eurobank, Πειραιώς, Attica, HSBC) υπέγραψαν μνημόνιο, αναλαμβάνοντας την υποχρέωση να διαμορφώσουν εντός τριμήνου τους τελικούς όρους αυτού του deal, που θα οδηγήσει σε συνένωση δυνάμεων, οικονομική εξυγίανση και δημιουργία νέου επιχειρηματικού σχήματος με ηγετικό ρόλο στην εγχώρια αγορά χαλυβουργικών. Επισημαίνεται ότι η ΣΙΔΜΑ ελέγχεται μετοχικά από τον όμιλο Βιοχάλκο/Σιδενόρ (36%) και τις οικογένειες Αμαρίλιο και Πιζάντε (που έχουν συνολικά το 40% των μετοχών). Διαθέτει σύγχρονες εγκαταστάσεις επεξεργασίας προϊόντων σιδήρου-χάλυβα (φωτο) και μεγάλο δίκτυο εμπορίας. Η εταιρεία «Μπήτρος» ανήκει στην οικογένεια Παναγιώτη Μπήτρου. Μέχρι τις αρχές της προηγούμενης δεκαετίας ήταν leader στην ελληνική αγορά χαλυβουργικών. Εν συνεχεία επεκτάθηκε στο real estate, επενδύοντας σε ακίνητα. Η καθίζηση της κτηματαγοράς και η συρρίκνωση των εμπορικών και βιομηχανικών δραστηριοτήτων της, την οδήγησαν σε σοβαρά οικονομικά προβλήματα.

Η Coca-Cola μοιράζει 730 εκατ. στους μετόχους της

κτακτο μέρισμα 2 ευρώ ανά μετοχή θα διανείμει στους μετόχους της η Coca-Cola HBC/3Ε, αξιοποιώντας τις δυνατότητες που δημιουργούν οι οικονομικές και χρηματοοικονομικές επιδόσεις της, οι οποίες βελτιώθηκαν περαιτέρω κατά το πρώτο φετινό τρίμηνο. Το μέρισμα αυτό αντιστοιχεί σε απόδοση 6% επί της χρηματιστηριακής τιμής και καθιστά ελκυστικότερη τη μετοχή, που αποτελεί βασική επιλογή για όλα τα διεθνή επενδυτικά χαρτοφυλάκια που επενδύουν στο ΧΑ. Η ενίσχυσή της αναμένεται ότι θα έχει άμεση θετική επίδραση στο ΧΑ, καθώς η Coca-Cola είναι η πρώτη σε κεφαλαιοποίηση εισηγμένη εταιρεία, με ανάλογη συμμετοχή στους βασικούς δείκτες. Η απόφαση διανομής 730 εκατ. ευρώ στους μετόχους γνωστοποιήθηκε μαζί με τα περιληπτικά στοιχεία για την πορεία των εργασιών του ομίλου κατά το πρώτο τρίμηνο. Στο διάστημα αυτό ο όμιλος αύξησε τις πωλήσεις του κατά 4,7% σε αξία και 3,5% σε όγκο.

ΚΥΡΙΑΚΗ 19 ΜΑΙΟΥ 2019

Ποιος θα σώσει τα Notos Σ

τον «αέρα» βρίσκεται πάλι το σχέδιο διάσωσης-εξυγίανσης της εταιρείας Notos Com, που διαχειρίζεται τα πολυκαταστήματα Notos Home και Notos Galleries, μία από τις μεγαλύτερες σε τζίρο αλυσίδες καταστημάτων μόδας, ειδών ένδυσης και οικιακού εξοπλισμού. Το fund KKR που είχε αναλάβει την υλοποίησή του, αποχωρεί έχοντας βάλει ήδη 7 εκατ. ευρώ και αναζητεί διάδοχο επενδυτικό σχήμα. Η εταιρεία ανήκει στον όμιλο Παπαέλληνα, που πρωταγωνίστησε επί δεκαετίες στον κλάδο καλλυντικών, επεκτάθηκε μέσω εξαγορών-συγχωνεύσεων στο λιανικό εμπόριο και οδηγήθηκε τελικά σε υπερχρέωση. Η Notos Com έχει συσσωρεύσει χρέη της τάξεως των 220 εκατ. ευρώ σε τράπεζες και προμηθευτές, ενώ ο ετήσιος τζίρος της είναι περίπου 115 εκατ. ευρώ και τα οικονομικά της αποτελέσματα αρνητικά, με ετήσιες ζημίες 14 εκατ. ευρώ. Πρόσφατα αναγκάσθηκε να βάλει λουκέτο στο μεγάλο κατάστημά της επί της Πλατείας Κοτζιά, για να περιορίσει τις λειτουργικές δαπάνες Λόγω της θέσης που έχει στην αγορά και των δυνατοτήτων της, η εταιρεία προσείλκυσε το ενδιαφέρον διεθνών

Αποχωρεί η KKR/Pillarstone, αναζητείται επενδυτής για τη μεγάλη αλυσίδα

Οι μεγαλομέτοχοι της FG

Ακολουθώντας όλους τους «τύπους και τους κανόνες» της χρηματιστηριακής νομοθεσίας, τους παίρνουν τις μετοχές… μισοτιμής

εν φτάνει που εγκλώβισαν επί χρόνια τα χρήματα τους χωρίς να πάρουν μερίσματα και χάνουν επιπλέον μέρος του κεφαλαίου τους, οι μικρομέτοχοι-μικροεπενδυτές της εισηγμένης εταιρείας FG Europe του εφοπλιστή Γιώργου Φειδάκη θα αναγκασθούν τώρα να του παραδώσουν τις μετοχές τους σε τιμή χαμηλότερη από την τρέχουσα χρηματιστηριακή! Σε συνεργασία με άλλους σημα-

ντικούς μετόχους, ο ιδιοκτήτης της εταιρείας που αντιπροσωπεύει τη γιαπωνέζικη Fujitsu στην Ελλάδα, κατέθεσε δημόσια πρόταση για την εξαγορά των εν διασπορά μετοχών της, προσφέροντας τίμημα 13,7% χαμηλότερο από τη χρηματιστηριακή τιμή. Κανένας μικρομέτοχος δεν θα ήταν βέβαια διατεθειμένος να πουλήσει με τέτοιο discount. Όμως ο Γ. Φειδάκης και οι συ-

FREEmoney ΚΥΡΙΑΚΗ 19 ΜΑΙΟΥ 2019

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

Τουρισμός: Η «ατμομηχανή» της ελληνικής οικονομίας

ΣΕΛΙΔΕΣ 9-15

FREEmoney

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ

ΚΥΡΙΑΚΗ 19 ΜΑΙΟΥ 2019

Αιμοδότης και

Τα οικονομικά του τουρισμού σε αριθμούς Σύμφωνα με ειδική μελέτη του ΚΕΠΕ, κάθε 1 ευρώ που μπαίνει στην ελληνική οικονομία από τον τουρισμό, δημιουργεί έμμεση πρόσθετη οικονομική δραστηριότητα 1,5 ευρώ. Η συνολική άμεση και έμμεση συμβολή του κλάδου στο ΑΕΠ είναι τελικά δυόμιση φορές μεγαλύτερο από τα έσοδα του κλάδου.

Τα ετήσια μεγέθη διαμορφώνονται ως εξής: • 483.000 θέσεις εργασίας στον τομέα τουριστικών υπηρεσιών (12,4% της συνολικής απασχόλησης) • 16,1 δισ. ευρώ εισπράξεις • 9% άμεση συνεισφορά στο ΑΕΠ • 22,3% συνολική συνεισφορά στο ΑΕΠ • Αμεσες και έμμεσες επενδύσεις 310 εκατ. ευρώ στον κλάδο (περιλαμβανομένων των εξαγορών ξενοδοχειακών μονάδων που πραγματοποιήθηκαν το 2018)

ΕΣΟΔΑΑΠΟ ΤΟΥΡΙΣΜΟ • (εισπράξεις κατ’ έτος σε εκατ. ευρώ) • 2008…11,751.4 • 2009…10,417.1 • 2010… 9,144.5 • 2011... 9,729.2 • 2012…10,442.5 • 2013…12,152.2 • 2014… 13,442.5 • 2015… 14,125.8 • 2016… 13,206.8 • 2017… 14,630.1 • 2018… 16,085.8 • Σύνολο135,127.9 • Πηγή: Τράπεζα της Ελλάδος

Ο τουρισμός εισέφερε 135 δισ.

ωτήρια για την εθνική οικονομία ήταν η συμβολή του τουρισμού στα χρόνια της μεγάλης οικονομικής κρίσης, που εξανέμισε το ¼ του εθνικού εισοδήματος, καθώς οι ταξιδιωτικές εισπράξεις από το 2008 ξεπέρασαν τα 135 δισ. ευρώ και ήταν μεγαλύτερες ακόμη και από το μεγάλο δάνειο του πρώτου μνημονίου, ύψους 130 δισ. ευρώ. Τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος αποκαλύπτουν την καθοριστική συμβολή της τουριστικής βιομηχανίας στην έξοδο της οικονομίας από την κρίση. Από το 2008, που ήταν η πρώτη χρονιά ύφεσης της οικονομίας, ως και το τέλος του 2018, όταν έληξε το τρίτο μνημόνιο, οι τουριστικές εισπράξεις ανήλθαν σωρευτικά στο ποσό των 135,12 δισ. ευρώ. Ο τουρισμός ξεπέρασε την κρίση πολύ νωρίτερα από τους άλλους τομείς της οικονομίας. Είναι χαρακτηριστικό ότι μόνο τη διετία 2009-2010 οι τουριστικές εισπράξεις βρέθηκαν σε καθοδική τροχιά. Από το 2011 ο τουρισμός ανέκαμψε, όταν ακόμη η οικονομία βρισκόταν σε βαθιά ύφεση, ενώ το 2013 οι ταξιδιωτικές εισπράξεις είχαν πλησιάσει τα 13,4 δισ. ευρώ, που ήταν και το υψηλότερο ποσό που καταγράφηκε από την Τράπεζα της

Οι ταξιδιωτικές εισπράξεις από το 2008 ξεπερνούν το ύψος του πρώτου μνημονιακού δανείου. Ιστορικό ρεκόρ το 2018 με έσοδα 16,1 δισ.

Ερχεται άλλη μία • Τι προβλέπει το WT&TC • Αναμένεται ετήσια αύξηση εισπράξεων 4,5% • Κλειδί η ανταγωνιστικότητα

αρά τους φόβους που υπάρχουν ότι ο τουρισμός έφθασε ήδη στην κορύφωση της αναπτυξιακής δυναμικής του και θα εμφανίσει κόπωση τα επόμενα χρόνια, το World Travel & Tourism Council προβλέπει ότι η συνεισφορά του τομέα τουριστικών υπηρεσιών στην ελληνική οικονομία θα ενισχυθεί σημαντικά.

Ειδικότερα, η άμεση συνεισφορά του στο ΑΕΠ εκτιμάται ότι έφθασε τα 15,1 δισ. ευρώ το 2018, αυξημένη κατά 5,6%. Η ετήσια μεγέθυνση τα επόμενα χρόνια προβλέπεται ότι θα είναι 3,5%, με αποτέλεσμα να αυξηθεί η συνεισφορά στο ΑΕΠ στα 21,3 δισ. ευρώ (9,1% του ΑΕΠ) ως το 2028. Η συνολική συνεισφορά του τουρι-

FREEmoney

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ

ΚΥΡΙΑΚΗ 19 ΜΑΙΟΥ 2019

ατμομηχανή της οικονομίας ευρώ στην περίοδο της κρίσης Ελλάδος από το 2002 και μετά. Αυτή την περίοδο, από το 2011, η μοναδική σοβαρή μείωση των εσόδων καταγράφηκε το 2016. Η πτώση αυτή, όμως, συνδέεται σε μεγάλο βαθμό με την επιβολή των capital controls, που υποχρέωσε πολλές επιχειρήσεις του τουριστικού τομέα να κρατούν για λόγους… ασφάλειας μέρος των εσόδων τους στο εξωτερικό. Το 2017, η κατάσταση εξομαλύνθηκε και τα έσοδα αυξήθηκαν με ρυθμό που ξεπέρασε το 10%. Το 2018, ο τουρισμός έσπασε… τα κοντέρ των εισπράξεων, με τα έσοδα να αυξάνονται για πρώτη φορά πάνω από τα 16 δισ. ευρώ, σημειώνοντας αύξηση σχεδόν κατά 10%.

οι οποίοι εισέφεραν στην εθνική οικονομία €462 εκατ. Συνυπολογίζοντας τα έσοδα και από άλλες δραστηριότητες που σχετίζονται με τον τουρισμό (αεροπορικές και θαλάσσιες μεταφορές, εσωτερικός τουρισμός, επενδύσεις κλπ.), το σύνολο των εσόδων που δημιούργησε ο τουρισμός για την χώρα ανήλθε σε € 18,3 δισ., ποσό που αντιπροσωπεύει το 10,3% του ΑΕΠ της χώρας. Λαμβάνοντας υπόψη και τις θετικές πολλαπλασιαστικές επιπτώσεις λόγω των δαπανών που προκαλούνται από τους προμηθευτές του τουρισμού και τους εργαζό-

μενους σε αυτόν, η συνολική συμβολή του τουρισμού στο ΑΕΠ της χώρας εκτιμάται από € 40,2 δισ. έως € 48,5 δισ., δηλαδή από 22,6% έως 27,3% του ΑΕΠ. Τα μεγέθη αυτά είναι τα υψηλότερα που έχει επιτύχει ποτέ η τουριστική δραστηριότητα στην Ελλάδα. Παράλληλα, στην αιχμή του στο τρίτο τρίμηνο, οι εργαζόμενοι στον τουρισμό αντιπροσώπευαν το 16,9% του συνόλου, με τη συνολική (άμεση και έμμεση) συνεισφορά στην απασχόληση να υπερβαίνει το 35%».

Η συμβολή στο ΑΕΠ Το 2017 ήταν ιδιαίτερα σημαντικό έτος και τέθηκαν οι βάσεις για το ρεκόρ του 2018. Όπως σημειώνει ο Σύνδεσμος Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΣΕΤΕ) στον ετήσιο απολογισμό του, «το 2017 ήταν μια χρονιά ρεκόρ για τον εισερχόμενο τουρισμό στην Ελλάδα με 27,2 εκ. αφίξεις και €14,2 δισ. έσοδα. Επιπλέον, η χώρα υποδέχθηκε 3 εκατ. τουρίστες με κρουαζιέρα,

δεκαετία ανάπτυξης σμού στην οικονομία, αν μετρηθούν οι επιδράσεις στις επενδύσεις, στην εφοδιαστική αλυσίδα κ.ο.κ., υπολογίζεται σε 35 δισ. ευρώ για το 2017, δηλαδή σε ποσοστό 19.7% του ΑΕΠ. Το 2018, για πρώτη φορά αυτή η συνεισφορά ξεπέ-

ρασε το 20% του ΑΕΠ. Οι προβλέψεις του World Travel & Tourism Council για τις αφίξεις ξένων επισκεπτών είναι εντυπωσιακές: από 28.973,000 το 2018, υπολογίζεται ότι θα αυξηθούν το 2028 σε 42.531,000,

δηλαδή σχεδόν κατά 47%. Τα έσοδα εκτιμάται ότι θα αυξάνονται κατά 4,5% το χρόνο, για να φθάσουν τα 28,1 δισ. ευρώ το 2028. Τα εμπόδια Για να καταφέρει ο τομέας να αναπτυχθεί σύμφωνα με τις πραγματικές του δυνατότητες, ο ΣΕΤΕ έχει επισημάνει ότι θα πρέπει να αφαιρεθούν αρκετά «βαρίδια». «Υπάρχουν προβλήματα», σημειώνει, «με άμεση επίπτωση στην ανταγωνιστικότητα του κλάδου, όπως είναι η υψηλή φορολόγηση και μάλιστα με φόρους που επιβαρύνουν τις τιμές, η ασάφεια του κανονιστικού πλαισίου και η γραφειοκρατία που επιβαρύνουν το επιχειρηματικό περιβάλλον, η ανεπάρκεια των λιμενικών υποδομών, το επίπεδο της τουριστικής εκπαίδευσης κ.α. Η άρση αυτών των εμποδίων – έστω και εν μέρει – θα επιτρέψει στην χώρα να βελτιώσει εντυπωσιακά την ανταγωνιστικότητα της και να ανέβει πολύ πάνω από την 24η θέση της παγκόσμιας κατάταξης, όπου βρίσκεται τώρα με βάση τον σχετικό πίνακα του World Economic Forum.

Χρονιά των ρεκόρ το 2018, με έσοδα 16,1 δισ.

περυσινή χρονιά ήταν η καλύτερη στην ιστορία του ελληνικού τουρισμού – τουλάχιστον όσον αφορά τον αριθμό επισκεπτών και τις εισπράξεις. Οι επιδόσεις του κλάδου στήριξαν τη γενικότερη προσπάθεια ανάκαμψης της οικονομίας, δημιουργούν προσδοκίες και καλύτερη συνέχεια και παράλληλα ενισχύουν το ενδιαφέρον διεθνών επενδυτών για τοποθετήσεις σε ξενοδοχεία και λοιπές υποδομές. Σύμφωνα με στοιχεία της Τραπέζης της Ελλάδος, οι εισπράξεις αυξήθηκαν κατά 10,1% και διαμορφώθηκαν σε 16,1 δισ. ευρώ, ενώ οι αφίξεις ήταν 30,2 εκατ. Οι καθαρές εισπράξεις από την παροχή ταξιδιωτικών υπηρεσιών κάλυψαν το 72% των εισροών από υπηρεσίες και αντιστάθμισαν κατά 62% το έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου. Από πού έρχονται Κατά 11,9% αυξήθηκαν τα έσοδα του ελληνικού τουρισμού από κατοίκους χωρών της Ευρωπαϊκής Ενωσης των «28» (11,034 δισ. ευρώ). Οι εισπράξεις από τη Γερμανία, που είναι και η μεγαλύτερη αγορά μας, αυξήθηκαν κατά 16,1% στα 2,965 δισ. Από τη Γαλλία και τη Μ. Βρετανία μειώθηκαν κατά 3,8% και 5,9% αντίστοιχα. Από τις χώρες εκτός Ευρωπαϊκής Ενωσης μείωση κατά 19,2% παρουσίασαν οι εισπράξεις από τη Ρωσία, στα 338 εκατ. ευρώ, αλλά αυτές από τις ΗΠΑ σημείωσαν άλμα 28,1% και ανήλθαν σε 1,043 δισ. Πολύ ισχυρές ήταν οι επιδόσεις του τελευταίου μήνα του έτους, καθώς η Αθήνα εξελίσσεται σε σημαντικό αυτοτελή προορισμό (city-break). Ειδικότερα, τον Δεκέμβριο ήρθαν στην Αθήνα 657.000 ταξιδιώτες από το εξωτερικό (+16,8% σε ετήσια βάση), που ξόδεψαν συνολικά 40% περισσότερα σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του 2017. Σχεδόν τριπλασιάσθηκαν τα έσοδα από Ρώσους τουρίστες Το ταξιδιωτικό ισοζύγιο εμφάνισε πλεόνασμα 13,943 δισ. ευρώ σε ετήσια βάση, έναντι πλεονάσματος 12,725 δισ. το 2017.

FREEmoney

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ

Χαμηλώνουντον πήχυ οι αεροπορικές εταιρείες

είωση της τάξεως του 7% καταγράφεται στον αριθμό των θέσεων που προγραμματίζουν οι αεροπορικές για την Ελλάδα, προκαλώντας σκεπτικισμό για τις προοπτικές της φετινής σαιζόν. Ιδιαίτερα μάλιστα, καθώς χώρες καίριες για τον εισερχόμενο τουρισμό, όπως η Γερμανία, δείχνουν ακόμη μεγαλύτερη μείωση, έως και 16%. Ελαφρά καθοδική τάση υποδηλώνει και ο προγραμματισμός για τις πτήσεις σε σε περιφερειακά αεροδρόμια της Ελλάδας. Τα στοιχεία καταγράφονται σε μελέτη του ΙΝΣΕΤΕ (Ινστιτούτου του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων), με τίτλο «Outlook 2019 - Οι προοπτικές του εισερχόμενου τουρισμού», στην οποία αξιολογούνται επίσης οι τελευταίες εξελίξεις στις οικονομίες χωρών που αποτελούν βασικές αγορές για τον ελληνικό τουρισμό. Στις αρχές του έτους είχε παρατηρηθεί μείωση 7% στον προγραμματισμό θέσεων των αεροπορικών εταιρειών, μετά την ιδιαιτέρως υψηλή αύξηση (+21%) την περυσινή σεζόν. Είναι μια φυσιολογική «διόρθωση», δεδομένου ότι πέρυσι οι πρόσθετες αφίξεις δεν κάλυψαν πλήρως τις προγραμματισμένες θέσεις. Σύμφωνα με τη μελέτη, για τη μειωμένη ζήτηση αεροπορικών θέσεων τη θερινή περίοδο του

ΚΥΡΙΑΚΗ 19 ΜΑΙΟΥ 2019

Βελτιώνεται το τουριστικό προϊόν, Μ

ετά τα περυσινά ιστορικά ρεκόρ αφίξεων και εισπράξεων που σημείωσε ο ελληνικός τουρισμός, στον κλάδο επικρατεί αισιοδοξία, αλλά ο πήχυς των προσδοκιών κρατιέται χαμηλά. Επιχειρηματίες και αναλυτές του κλάδου εμφανίζονται επιφυλακτικοί στις προβλέψεις τους, επισημαίνοντας ότι είναι λογικό να μετριασθούν οι υψηλοί ρυθμοί ανάπτυξης μετά το «μπουμ» του 2018. Ολοι συμφωνούν ότι το 2019 θα είναι «κομβική χρονιά για την πορεία του ελληνικού τουρισμού». Η φράση αυτή από κάποιους εκλαμβάνεται ως «κινδυνολογία», άλλοι θεωρούν ότι εκφράζει «σκεπτικισμό». Βασίζεται πάντως σε ρεαλιστική αποτίμηση των δεδομένων και των προοπτικών που διαμορφώνουν. Η μεγάλη αύξηση της τουριστικής κίνησης στην Ελλάδα αντανακλά τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας της χώρας μας. Παράλληλα όμως θεωρήθηκε ως αποτέλεσμα της πολιτικής κρίσης στην Τουρκία και την Αίγυπτο. Οι εξελίξεις διαψεύδουν αυτή την άποψη: Παρά τη μαζική επιστροφή τουριστών στις δύο αυτές χώρες και την ενίσχυση του ρεύματος προς άλλους μεσογειακούς προορισμούς, η

Θα ενισχυθεί περαιτέρω το τουριστικό ρεύμα. Η Ελλάδα παραμένει ελκυστικός προορισμός

Πώς μοιράζεται γεωγραφικά Κέρδισαν κομμάτι οι Κυκλάδες, τα Δωδεκάνησα 2019 σημαντικό ρόλο παίζουν: - Η επιβράδυνση της οικονομίας στην Ευρωζώνη: Οι οικονομίες της Ευρωζώνης προβλέπεται το 2019 να αναπτυχθούν με μικρότερους ρυθμούς ανάπτυξης σε σχέση με το 2018, αλλά και σε σύγκριση με προηγούμενες προβλέψεις. - Η μη ολοκλήρωση της συμφωνίας της ΕΕ με το Ηνωμένο Βασίλειο για τους όρους του Brexit και η ανασφάλεια που δημιουργεί η προοπτική ενός παράτασης των εκκρεμοτήτων. - Η δυναμική επάνοδος της Τουρκίας ως τουριστικού προορισμού (με πολύ ανταγωνιστικές τιμές). -Η χρεωκοπία της εταιρίας Germania, η οποία είχε προγραμματίσει περίπου 381.000 θέσεις. Οι αγορές όπου καταγράφονται μειώσεις στον προγραμματισμό θέσεων προς τα ελληνικά περιφερειακά αεροδρόμια είναι οι εξής: Γερμανία -16% (-624 χιλ. θέσεις), Μ. Βρετανία -6% (-259 χιλ.), Ρωσία -14% (-165 χιλ.), Σουηδία -21% (-155 χιλ.) και Ελβετία -27% (-147 χιλ.). Στον αντίποδα, αυξήσεις καταγράφονται από τις αγορές της Γαλλίας (+15% ή +146 χιλ. θέσεις), της Πολωνίας (+4% ή +52 χιλ.), της Τουρκίας (+51% ή +48 χιλ.), της Ιταλίας (+3% ή +37 χιλ.) και της Ρουμανίας (+23% ή +32 χιλ.

τη μάχη για την κατανομή της μεγάλης πίτας των εσόδων από τον τουρισμό, αδιαμφισβήτητος νικητής ήταν την περασμένη χρονιά τα νησιά της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου – Κυκλάδες και Δωδεκάνησα. Ανερχόμενη δύναμη η Κεντρική Μακεδονία – λόγω Χαλκιδικής και Θεσσαλονίκης, που αποτελούν πρώτη επιλογή για Ρώσους, Βαλκάνιους και κεντροευρωπαίους. Αυτό προκύπτει από τα επίσημα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδας που αφορούν στην κατανομή βασικών μεγεθών του τουρισμού στις 13 Περιφέρειες της χώρας. Τα αποτελέσματα αποτυπώνουν ανάγλυφα πως μοιράστηκε η τουριστική πίτα του 2018 αλλά και τα καμπανάκια που ηχούν για τους χαμένους ακόμα και για τους κερδισμένους της χρονιάς που πέρασε. Ενδεικτικό της κατανομής είναι το γεγονός πως από 1,1 δισ. ευρώ πρόσθετα έσοδα που

καταγράφηκαν στην περίοδο Ιανουαρίου-Σεπτεμβρίου, τα 2/3 (706,8 εκατ. ευρώ) τα καρπώθηκε μια περιφέρεια - το Νότιο Αιγαίο, που περιλαμβάνει Κυκλάδες και Δωδεκάνησα. Η περιοχή αυτή συγκέντρωσε πάνω από το ¼ των συνολικών εσόδων του ελληνικού τουρισμού, με εισπράξεις 4 δισ. ευρώ στο 9μηνο, αυξημένες κατά 21,5% σε ετήσια βάση. Την πρωτοκαθεδρία των νησιών του Νότιου Αιγαίου επιβεβαιώνουν και τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδας για την κατανομή των διανυκτερεύσεων σε όλη τη χώρα: Στο διάστημα Ιανουαρίου-Σεπτεμβρίου 2018 Κυκλάδες και Δωδεκάνησα είχαν συνολικά 45,98 εκατ. διανυκτερεύσεις, 11,5% περισσότερες από το 2017. Οι επιδόσεις αυτές είχαν ως αποτέλεσμα να ανατραπούν οι ισορροπίες στην κορυφή της κατάταξης των δημοφιλέστερων ελλη-

νικών προορισμών. Κυκλάδες-Δωδεκάνησα πήραν την πρώτη θέση από την Κρήτη, που έμεινε δεύτερη με εισπράξεις 2,8 δισ. ευρώ στο 9μηνο. Για τον τουρισμό της Κρήτης το «καμπανάκι κινδύνου» δεν είναι ότι έχασε την πρώτη θέση, αλλά το γεγονός ότι τα έσοδά του μειώθηκαν κατά 4% (-117,2 εκατ. ευρώ έναντι του εννεάμηνου 2017). Σημειώθηκαν κι άλλες ανακατατάξεις στην πρώτη πεντάδα των δημοφιλέστερων τουριστικών περιοχών της χώρας: Η Κεντρική Μακεδονία «προσπέρασε» πρώτη φορά την Αττική, με έσοδα 2 δισ. ευρώ έναντι 1,7 δισ. και αύξηση 20,3% μόλις 3,6%. Η εξέλιξη αυτή επιβεβαιώνει τον αναπροσανατολισμό τουριστικών ροών προς τη Χαλκιδική και προορισμούς της Βόρειας Ελλάδας, μετά την αλλαγή πλάνων των ισχυρών τουρ οπερέϊτορ της Γερμανίας και την επανεμφάνιση των

FREEmoney

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ

ΚΥΡΙΑΚΗ 19 ΜΑΙΟΥ 2019

θετικές προοπτικές για το 2019 Ελλάδα δεν χάνει τουρίστες. «Ο βασικός λόγος είναι ότι η Ελλάδα παραδοσιακά έχει πιστούς οπαδούς», εξήγησε ο πρόεδρος του γερμανικού DRV Νόρμπερτ Φίμπιχ, μιλώντας στη Deutsche Welle. «Συνετέλεσε όμως και το γεγονός ότι στην Ελλάδα έχουν γίνει μεγάλες επενδύσεις σε υποδομές, κυρίως στα ξενοδοχεία». Την ίδια άποψη εξέφρασε ο πρόεδρος του Συνδέσμου Γερμανικών Επιχειρήσεων Τουριστικού Κλάδου (BTW) Μίχαελ Φρέντσελ, τονίζοντας ότι «οι Έλληνες έχουν κάνει αρκετά για τη βελτίωση του τουριστικού τους προϊόντος και προπαντός σε ό,τι αφορά τη σχέση ποιότητας-τιμής. Αν δεν γίνουν μεγάλες αυξήσεις στις τιμές, η Ελλάδα θα διατηρήσει τη θέση που κατάφερε να κατακτήσει στην παγκόσμια αγορά». Ιδιαίτερα θετικές ήταν οι πρώτες εκτιμήσεις από την ΙΤΒ, τη Διεθνή Έκθεση Τουρισμού στο Βερολίνο (610 Μαρτίου), για την πορεία του ελληνικού τουρισμού το 2019. Σύμφωνα με τον πρόεδρο του Γερμανικού Συνδέσμου Τουριστικών Γραφείων (DRV) Νόρμπερτ Φίμπιχ, «φέτος όλα δείχνουν ότι θα διατηρηθεί το περσινό ήδη υψηλό επίπεδο των κρατήσε-

ων και θα αυξηθεί ελαφρά. Πρόκειται για ένα πολύ θετικό μήνυμα μετά από τους εντυπωσιακά υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης που σημείωσε η Ελλάδα τον περασμένο χρόνο». Κάποια αβεβαιότητα δημιουργούν οι εξελίξεις στο μέτωπο του Brexit, οι οποίες θα επηρεάσουν βέβαια την τουριστική κίνηση σε όλες τις χώρες

της Μεσογείου. Όπως επισημαίνεται σε αναλύσεις , «το Brexit θα επιδράσει στην καταναλωτική συμπεριφορά των Βρετανών. Το θέμα δεν είναι αν Βρετανοί θα θελήσουν να παραθερίσουν στην Ελλάδα, αλλά και πόσοι θα έχουν την οικονομική ευχέρεια να ταξιδέψουν και πόσα θα μπορούν να ξοδέψουν».

Φθηνότερη η Τουρκία, γίνεται ισχυρός ανταγωνιστής

αρά το γεγονός ότι η Ισπανία παραμένει ο δημοφιλέστερος τουριστικός προορισμός των Γερμανών, από τον περασμένο χρόνο διαπιστώνεται σταδιακή μετατόπιση της τουριστικής κίνησης προς τις χώρες της Ανατολικής Μεσογείου. Μεγάλος κερδισμένος αυτής της εξέλιξης θα είναι φέτος η Τουρκία. Οι μέχρι στιγμής κρατήσεις παρουσιάζουν αύξηση κατά 58% σε σχέση με πέρυσι. Αναμένεται ότι η Τουρκία θα προσεγγίσει φέτος το επίπεδο του 2015, όταν κατέγραφε 5,6 εκ. αφίξεις από τη Γερμανία. Η αποδυνάμωση (υποτίμηση) του εθνικού νομίσματος – που έχει χάσει περίπου 25% έναντι του ευρώ σε ετήσια βάση - ενισχύει περαιτέρω την ανταγωνιστικότητα της Τουρκίας, που καθίσταται εξαιρετικά φθηνός προορισμός διακοπών. Οι τουρκικές τουριστικές επιχειρήσεις και τα ξενοδοχειακά συγκροτήματα των παραλίων του Αιγαίου – που ανήκουν κατά πλειοψηφία σε εταιρείες γερμανικών συμφερόντων – «πολιορκούν» τη γερμανική αγορά με φθηνά πακέτα.

η πίτα των εσόδων και η Χαλκιδική- «Καμπανάκι» για Κρήτη και Ιόνιο τσάρτερ στο αεροδρόμιο «Μακεδονία» της Θεσσαλονίκης. Ένα ακόμα «καμπανάκι» ήχησε στην πρώτη πεντάδα της κατάταξης και αφορούσε τα Ιόνια Νησιά.

Η περιοχή που εμφάνισε μεγάλη αύξηση του τουριστικού ρεύματος την προηγούμενη τριετία, είδε στο εννεάμηνο του 2018 να υποχωρούν τις εισπράξεις της κατά

6,4%, στο 1,6 δισ. ευρώ. Η κάμψη αυτή μεταφράζεται σε 104,5 εκατ. ευρώ λιγότερα έσοδα σε σύγκριση με την αμέσως προηγούμενη χρονιά Μεγάλη διψήφια αύξηση θα σημειώσει και η Αίγυπτος. Επίσης η Τυνησία, η Κροατία και η Βουλγαρία μπορούν να αναμένουν φέτος περίπου 9% περισσότερους τουρίστες από τη Γερμανία, σύμφωνα με το Ινστιτούτο Έρευνας της Τουριστικής Αγοράς (GfK). Όπως προκύπτει από τα στοιχεία των πρώιμων κρατήσεων των μεγάλων tout operators, οι δημοφιλέστεροι προορισμοί των Γερμανών είναι φέτος κατά σειρά η Αττάλεια της Τουρκίας, η Πάλμα ντε Μαγιόρκα στην Ισπανία, η Κρήτη, η Χουργκάντα στην Αίγυπτο και η Κως. Στους φετινούς κερδισμένους θα πρέπει να συμπεριληφθεί και η Κύπρος. Οι μέχρι στιγμής κρατήσεις στην ΤUI είναι κατά 17% υψηλότερες από πέρυσι. Ενδεικτικό στοιχείο του αυξημένου ενδιαφέροντος είναι η λειτουργία τεσσάρων νέων πτήσεων την εβδομάδα της TUI fly από τη Φρανκφούρτη και το Ντίσελντορφ για τη Λάρνακα τους καλοκαιρινούς μήνες.

FREEmoney

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ

ΚΥΡΙΑΚΗ 19 ΜΑΙΟΥ 2019

Αλόννησος: Μαγευτικό καταφύγιο γαλήνης, Σ

την αρχαιότητα ονομαζόταν Ίκος, στη συνέχεια Λιοδρόμια ή Χιλιοδρόμια και στη σύγχρονη εποχή ο βασιλιάς Όθων, το 1838 της έδωσε τη σημερινή της ονομασία, με την οποία όλοι την γνωρίζουμε. Ο λόγος για την Αλόννησο, το υπέροχο νησί των Σποράδων, το πιο απομακρυσμένο κατοικήσιμο από τη συστάδα, αλλά που αποτελεί στις μέρες μας καταφύγιο ηρεμίας για ανθρώπους που αγαπούν τη φύση και τη γαλήνη. Το καταπράσινο νησί χαρακτηρίζεται ως το ακατέργαστο διαμάντι του Αιγαίου, γιατί φημίζεται για τις ωραίες παραλίες του, το ατελείωτο πράσινο, τις πλούσιες θάλασσες σε ψάρια που το περιτριγυρίζουν, αλλά και για το μοναδικό θαλάσσιο πάρκο του όπου φιλοξενούνται οι monachus-monachus και όχι μόνο. Αν σε όλα τα θετικά του νησιού προστεθούν οι λιχουδιές της τοπικής κουζίνας και η φιλοξενία των Αλοννησιωτών, τότε είναι απολύτως βέβαιο ότι δημιουργείται ένα «εκρηκτικό μείγμα έρωτα» μεταξύ επισκέπτη και τόπου. Φθάνοντας με το συμβατικό πλοίο της γραμμής, που ξεκίνησε από τον Βόλο πριν από 5 ώρες, ο για πρώτη φορά επισκέπτης αντικρίζει ξαφνικά στα αριστερά του, χωμένο βαθιά μέσα στον μικρό όρμο, το λιμάνι του νησιού το Πατητήρι. Κατάφυτο από πεύκα, δεν σε ξετρελαί-

Ξενοδοχειακή υποδομή πραγματικά εξαιρετική και αξιοζήλευτη, με πεντάστερη φιλοξενία που επεκτείνεται και στον τομέα της γαστρονομίας, με τα ολόφρεσκα ψάρια και τους αστακούς που αποτελούν σήμα κατατεθέν για το νησί. Άλλωστε λέγεται ότι αν πάει κάποιος πάει στο νησί και δεν γευτεί τις αστακομακαρονάδες στη Στενή Βάλλα-κορυφαίο προορισμό για τους σκαφάτους και τους ιστιοπλόους- είναι σαν να μην έχει γευθεί ποτέ το νέκταρ στον ουρανίσκο του. Στον Άγιο Δημήτριο -την πιο φημισμένη παραλία του νησιού- το καλοκαίρι παρά

νει με την πρώτη ματιά, αφού είναι πρόσφατος οικισμός, άρον-άρον φτιαγμένος το 1965 για να στεγάσει τον κόσμο, όταν ένας μεγάλος σεισμός ισοπέδωσε την Χώρα και ολόκληρο το νησί. Η Χώρα, που βρισκόταν ψηλά στο βουνό, εγκαταλείφθηκε, ο κόσμος κατέβηκε στα παραθαλάσσια και εγκαταστάθηκε στο Πατητήρι ή στου Βότση που σήμερα είναι ενωμένα και αποτελούν την πρωτεύουσα και επίνειο του νησιού. Το πραγματικά ακατέργαστο διαμάντι του Αιγαίου όμως επιφυλάσσει απίστευτες εκπλήξεις που εντυπωσιάζουν.

Σκύρος: Το πιο πετυχημένο μοντέλο ανάπτυξης διεθνώς!

ς ένα από τα πιο πετυχημένα παραδείγματα τοπικής ανάπτυξης σε διεθνές επίπεδο έχει καθιερωθεί η Σκύρος, βάσει της τελευταίας αξιολόγησης διεθνών οργανισμών, όπως η Green Destinations και το Παγκόσμιο Συμβούλιο Αειφόρου Τουρισμού Global Sustainable Tourism CouncilGSTC. Σύμφωνα, με τα αποτελέσματα της αξιολόγησης, το μοντέλο ανάπτυξης που ακολουθεί τα τελευταία χρόνια η Σκύρος και στηρίζεται στην αξιοποίηση του φυσικού πλούτου και της πολιτιστικής παράδοσης, αποτελεί συνταγή επιτυχίας για κάθε προορισμό με αντίστοιχα χαρακτηριστικά. Σημειώνεται ότι με αύξηση πάνω από 40% σε επισκέπτες την τελευταία τριετία και με σειρά σημαντικών βραβείων διεθνώς, όπως το παγκόσμιο βραβείο κοινού στη μεγαλύτερη έκθεση τουρισμού ITB του Βερολίνου, η Σκύρος αποτελεί έναν από τους

στηρίζει προορισμούς ανά τον κόσμο να βελτιωθούν με βάση τα παγκόσμια κριτήρια και τους στόχους που αναγνωρίζονται από τα Ηνωμένα Έθνη. Επιπλέον, στο νησί της Σκύρου οργανώθηκε το λεγόμενο «πράσινο Davos», το Παγκόσμιο Συνέδριο για Αειφόρους Προορισμούς, υπό την αιγίδα του Παγκόσμιου Συμβουλίου Αειφόρου Τουρισμού Global Sustainable Tourism Council-GSTC, με εκπροσώπους φορέων πράσινης πιο ανερχόμενους προορισμούς για Έλληνες και ξένους τουρίστες που επισκέπτονται μαζικά το νησί τα τελευταία χρόνια, ωφελώντας θεαματικά και την τουριστική ανάπτυξη της Εύβοιας. Μάλιστα, το νησί της Εύβοιας έχει αναδειχθεί σε σημείο αναφοράς όσων επιλέγουν έναν πιο εναλλακτικό και «πράσινο» τρόπο διακοπών. Επιστέγασμα θεωρείται η βράβευση του νησιού ως ένας

από τους 100 κορυφαίους παγκόσμιους προορισμούς αειφορίας και «πράσινου τουρισμού» στον κόσμο το 2018, σύμφωνα με την Green Destinations. Στον σχεδιασμό ενεργειακής αναβάθμισης της Σκύρου, επίσης, εντάσσεται η δημιουργία του πρώτου «πράσινου» σχολείου που θα πληροί τα πιο αυστηρά διεθνή περιβαλλοντικά πρότυπα, όπως αυτά οριοθετούνται από το πρόγραμμα «Green Destinations», το οποίο υπο-

ανάπτυξης, όπως διαχειριστών, δημόσιων λειτουργών και συμβούλων προορισμών, φορέων σχεδιασμού πολιτικής και τοπικών φορέων απ’ όλον τον κόσμο. Όπως δήλωσε πρόσφατα ο απερχόμενος δήμαρχος Σκύρου, Μίλτος Χατζηγιαννάκης, «το μοντέλο της Σκύρου μπορεί να αποτελέσει οδηγό για κάθε ελληνικό προορισμό, αφού ο φυσικός πλούτος και ο πολιτισμός είναι στοιχεία που βρίσκεις παντού στη χώρα».

FREEmoney

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ

ΚΥΡΙΑΚΗ 19 ΜΑΙΟΥ 2019

το «ακατέργαστο διαμάντι» των Σποράδων τον πολύ κόσμο πάντα υπάρχουν η ηρεμία και η γαλήνη και η αποζημίωση από τα γαλαζοπράσινα νερά είναι μοναδική. Εξαιρετική παραλία και στην Μαρπούντα με το πευκοδάσος και την ατελείωτη γαλήνη. Γραφική γωνιά και ο Ρουσούμ Γυαλός με τις βαρκούλες των ντόπιων ψαράδων. Κέντρισμα για τους κολυμβητές είναι τα ατελείωτα καραβάκια, που τα βλέπουν να κατευθύνονται καθημερινά στο περίφημο θαλάσσιο πάρκο της Αλοννήσου, για να ξεναγήσουν τους χιλιάδες επισκέπτες, που ελπίζουν να συναντήσουν κάποιες από τις φώκιες monachus-monachus, οι οποίες βρίσκουν καταφύγιο στα νερά της περιοχής. Δεκάδες και τα μικρότερα ή η Σκαντζούρα, η Ψαθούπιο μεγάλα νησιά που αποτελούν ρα και τόσα άλλα, που τη συστάδα και δημιουργούν ένα Το καταπράσινο νησί χαρακτηρίζεται ως το ακατέργαστο αποτελούν επίγειους τείχος προστασίας για τα σκάφη παραδείσους για τους όταν το Αιγαίο αγριεύει και απαιδιαμάντι του Αιγαίου, γιατί φημίζεται για τις ωραίες μοναχικούς λάτρεις της τεί σεβασμό από τους καπεταναίπαραλίες του, το ατελείωτο πράσινο, ιστιοπλοΐας. ους. Χωρίς υπερβολή στην Άλλωστε στα νερά της Αλονκαρδιά του καλοκαιριού νήσου από την αρχαιότητα έχουν συχνά σημειώνεται το καταγραφεί τόσα πολλά ναυάγια, σάκι Περιστέρα, αφού το πλοίο μετέφερε αδιαχώρητο και υπάρχει «traffic» από τα που τώρα πια όλος αυτός ο άγνωστος πάνω από 4.000 αμφορείς που βρίσκονται πολλά σκάφη στην περιοχή. πλούτος σταδιακά αναδεικνύεται με τα πλέον σε βάθος 25 μέτρων. Το βράδυ έντονη είναι και η νυχτερινή υποθαλάσσια μουσεία με ελεγχόμενες καΠολύ κοντά βρίσκονται και τα νησιά ζωή στο νησί, που μοιράζεται στην ανοιταδύσεις για τους λάτρεις του βυθού. Κυρά-Παναγιά με το περίφημο μοναστήρι, κοδομημένη Χώρα, με τα παραδοσιακά Τελευταίο εύρημα το ναυάγιο στο νη-

σπίτια και οικήματα και την μοναδική θέα προς το αρχιπέλαγος και στο Πατητήρι που διαθέτει φημισμένα μαγαζιά για ατέλειωτες ψαροφαγίες. Η πρόσβαση στην Αλόννησο γίνεται από θαλάσσης με πλοία από τον Βόλο ή με τα ταχύπλοα που κάνουν το ταξίδι μέσα σε 3 ώρες, με πολλαπλά ημερήσια δρομολόγια. Γρήγορα πλοία συνδέουν το νησί και με την Θεσσαλονίκη, αλλά μόνο το καλοκαίρι. Υπάρχει και η λύση του αεροπλάνου μέχρι τη Σκιάθο και μετά με το πλοίο υποχρεωτικά ως το Πατητήρι.

κατοικία της στη Σκωτία μέχρι τον θάνατό της. Όμως, πριν πεθάνει, τη δώρισε στο Καταπίστευμα Mey Trust της Βασίλισσας Ελισάβετ. Τώρα, ο εγγονός της, πρίγκιπας Κάρολος, συνέχισε το έργο της με την περαιτέρω αποκατάσταση και καλεί τους επισκέπτες «να διανυκτερεύσουν σαν βασιλείς» στο ολοκαίνουριο Bed and Breakfast. Κάθε δωμάτιο είναι διακοσμημένο με βικτοριανό στιλ, με έπιπλα από σκούρο ξύλο, με βελούδινα φλοράλ υφάσματα και οι τοίχοι είναι σε χρώματα παστέλ. Αν και μπορεί να αποδειχθεί δημοφιλής προορισμός, ο πρίγκιπας δεν αναμένεται να πλουτίσει από αυτή την προσπάθεια. Όπως αναφέρεται σε ανακοίνωση του

Clarence House, της κατοικίας του πρίγκιπα Κάρολου, «το κατάλυμα θα ανήκει στο Καταπίστευμα του Κάστρου του Μέι της βασίλισσας Ελισάβετ και τα κέρδη που θα αντληθούν θα διοχετευθούν στη συντήρηση και αξιοποίηση του κτήματος ως τουριστικού προορισμού στα Βόρεια Χάιλαντς της Σκωτίας». Είμαστε ενθουσιασμένοι που το όραμα του πρίγκιπα για το Granary Lodge υλοποιήθηκε και ελπίζουμε ότι η εξέλιξη σημαίνει ότι περισσότεροι άνθρωποι θα επισκέπτονται τη συγκεκριμένη περιοχή της Σκωτίας, για να βιώσουν όσα μοναδικά προσφέρει στους τουρίστες, δήλωσε ο Ρόμπερτ Λόβι, υπεύθυνος του Ιδρύματος του πρίγκιπα Κάρολου.

Αυτό είναι το «Bed and Breakfast» του... Πρίγκιπα Καρόλου Σ

τις ξενοδοχειακές επιχειρήσεις δραστηριοποιείται πλέον ο Πρίγκιπας Κάρολος. Ο μελλοντικός βασιλιάς της Αγγλίας άνοιξε τις πόρτες του πρώτου του Bed and Breakfast, γνωστού ως Granary Lodge, στο κοινό. Το μικρό ξενοδοχείο 10 υπνοδωματίων έχει θέα στη Βόρεια Θάλασσα και βρίσκε-

ται στο κτήμα του Κάστρου του Μέι στο Κέιθνες της Σκωτίας. Σύμφωνα με τη Daily Mail το Κάστρο του Μέι ήταν κάποτε ιδιοκτησία της Βασιλομήτορος του Ηνωμένου Βασιλείου από το 1952 έως το 1996. Αγόρασε την τότε εγκαταλελειμμένη έκταση και την ανακαίνισε πλήρως. Στη συνέχεια έγινε η κύρια

* Οι φωτογραφίες είναι του Βασίλη Δροσάκη

FREEmoney

ΚΥΡΙΑΚΗ 19 ΜΑΙΟΥ 2019

FREEmoney

ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ

ΚΥΡΙΑΚΗ 19 ΜΑΙΟΥ 2019

Home & Galleries; επενδυτών, που ανέλαβαν να τη σώσουν και να την εξυγιάνουν, προκειμένου να την πουλήσουν εν συνεχεία με μεγάλο κέρδος. Το εγχείρημα ανέλαβε αμερικανική «Kohlberg Kravis Roberts & Co» («KKR») μέσω της Pillarstone, μιάς ευρωπαϊκής πλατφόρμας που έχει δημιουργήσει για τη διαχείριση κόκκινων δανείων. Συμφώνησε με τις πιστώτριες τράπεζες και την οικογένεια Παπαέλληνα σε ένα σχέδιο διάσωσης της Noto Com. Προβλέπει χρηματοδότηση 14 εκατ. από την ΚΚR, αναδιάρθρωση δανεισμού με κούρεμα και αναχρηματοδοτήσεις, καθώς και μετοχοποίηση μέρους των υποχρεώσεων. Ετσι η KKR και οι τράπεζες θα αποκτούσαν από 50% των μετοχών της Notos Com, ενώ η οικογένεια Παπαέλληνα θα περιορίζονταν αρχικά σε συμβολικό ποσοστό συμμετοχής και εν συνεχεία θα αποχωρούσε. Όμως, πριν ακόμη ολοκληρωθεί η πρώτη φάση υλοποίησης του, το σχέδιο παγώνει: Η KKR που ήταν αρχικτέκτων και χρηματοδότης του, «τα βρήκε μπαστούνια» στην ελληνική αγορά κόκκινων δανείων και αποχωρεί, εγκαταλεί-

ποντας και την προσπάθεια διάσωσης της μεγάλης αλυσίδας. Ψάχνει λοιπόν υποψήφιο επενδυτή, ο οποίος θα είναι διατεθειμένος να διαθέσει περί τα 25 εκατ. ευρώ για να αναλάβει τον μετοχικό έλεγχο της Notos Com και να συνεχίσει της προσπάθεια διάσωσης-ανάταξης και εξυγίανσης της εταιρείας. Σύμφωνα με πληροφορίες διαπραγματεύσεις έχουν γίνει με αμερικανικά και βρετανικά funds, τα οποία εκπροσωπούν και ελληνικά επιχειρηματικά συμφέροντα.

Τραπεζικά στελέχη που έχουν ασχοληθεί με το θέμα της Notos Com, εκτιμούν ότι η εταιρεία θα χρειασθεί σε πρώτη φάση κεφαλαιακή «ένεση» 10 εκατ. ευρώ, συν 7 εκατ. ευρώ που πρέπει να επιστραφούν στην KKR/ Pillarstone. Αλλα 8 εκατ. θα χρειασθούν σε βάθος διετίας για την απρόσκοπτη λειτουργία της αλυσίδας. Σημαντικός θα είναι ο ρόλος των τραπεζών, που θα χρειασθεί να κουρέψουν απαιτήσεις και να παράσχουν νέα χρηματοδότηση.

Η Thomas Cook αγοράζει ξενοδοχεία στην Ελλάδα

νισχύει την παρουσία του στην Ελλάδα ο βρετανικός όμιλος Thomas Cook, που κατέχει κορυφαία θέση στον τομέα παροχής ταξιδιωτικών, τουριστικών και ξενοδοχειακών υπηρεσιών. Οπως ανακοίνωσε επίσημα, εξαγόρασε το πολυτελές ξενοδοχείο Casa Cook Kos στην Κω, καθώς και μεγάλη έκταση στο ίδιο νησί, όπου θα κατασκευάσει νέο ξενοδοχειακό συγκρότημα υψηλών προδιαγραφών. Οι δύο εξαγορές έγιναν μέσω της Thomas Cook Hotel Investments (TCHI), που αποτελεί κοινοπρακτικό σχήμα της Thomas Cook με ελβετικά επενδυτικά κεφάλαια. Στον ένα χρόνο λειτουργίας της η κοινοπραξία αυτή έχει διπλασιάσει το χαρτοφυλάκιό της, αποκτώντας τέσσερα ξενοδοχεία στην Ελλάδα. Πριν από λίγους μήνες επένδυσε 7 εκατ. ευρώ για την ανακαίνιση του μεγαλύτερου ξενοδοχείου της στην Ελλάδα, του Sunwing Kallithea στη Ρόδο, όπου προστέθηκαν δωμάτια με πισίνα, ώστε να καλυφθεί η ζήτηση για πολυτελέστερα καταλύματα. Η TCHI θα συνεχίσει τις εξαγορές και τις επενδύσεις, έχοντας εξασφαλίσει χρηματοδότηση 91 εκατ. ευρώ από διεθνείς τράπεζες και από την Τράπεζα Πειραιώς.

Βάζουν χρήμα οι ιδιοκτήτες του «Βαρβαρέσου»

«ληστεύουν» τους μικροεπενδυτές νεργαζόμενοι μεγαλομέτοχοι συγκεντρώνουν το 91% των μετοχών της FG Europe. Με αυτό το ποσοστό μπορούν να λάβουν απόφαση – την οποία προανήγγειλαν ήδη – για απόσυρση της εταιρείας από το χρηματιστήριο. Βάσει του νόμου, οι εναπομένοντες μικρομέτοχοι που δεν συμμετέχουν σ’ αυτό το γκρουπ των «μεγάλων», δεν έχουν επιλογή: Πρέπει

να δώσουν τις μετοχές τους στην τιμή που τους προσφέρουν - κι ας είναι μικρότερη από τη χρηματιστηριακή. Το προσφερόμενο τίμημα είναι 0,492 ευρώ ανά μετοχή, ενώ την προηγούμενη ημέρα η μετοχή είχε στο ταμπλό 0,570 ευρώ. Υπερβαίνει πάντως κατά 17,1% την αποτιμώμενη αξία της μετοχής, η οποία προσδιορίστηκε σε 0,490 ευρώ από

ανεξάρτητο εκτιμητή. Η δημόσια πρόταση κατατέθηκε από κυπριακή εταιρεία του Γ. Φειδάκη, η οποία κινείται συντονισμένα με εταιρείες και φυσικά πρόσωπα που κατέχουν σημαντικό αριθμό μετοχών της FG Europe. Ο εφοπλιστής και οι εταιρείες του κατέχουν συνολικά το 56,3%. Η θυγατρική της Fujitsu στην Ευρώπη έχει 4,4%, ενώ 11,1% κατέχει η First Capital Investment μέσω τριών θυγατρικών. Στη συμφωνία μεγαλομετόχων μετέχουν επίσης οι Ιωάννης Καζαντζίδης (που έχει 4,57% μέσω των εταιρειών Latona Invest και Magnetic Management), μέλη της οικογένειας Φειδάκη με συνολικό ποσοστό 9,57% και η Βασιλική Βαλλιανάτου με 5,9%. Βγαίνοντας από το χρηματιστήριο εταιρεία θα κινηθεί επιθετικά στην αγορά, επιδιώκοντας να διευρύνει τις δραστηριότητές της, με την υποστήριξη και συνεργασία της γιαπωνέζικης Fujitsu. Όμως οι μικρομέτοχοι δεν θα είναι εκεί για να καρπωθούν οφέλη από την καλή πορεία της FG Europe.

ε μια περίοδο που οι ελληνικές και οι ευρωπαϊκές κλωστοϋφαντουργίες αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα, οι ιδιοκτήτες της εισηγμένης νηματουργίας «Βαρβαρέσος» εκφράζουν εμπράκτως την εμπιστοσύνη τους στις προοπτικές της εταιρείας, εισφέροντας ζεστό χρήμα σε αύξηση μετοχικού κεφαλαίου. Αυξάνουν μάλιστα το ποσοστό συμμετοχής τους μέσω της ΑΜΚ, συγκεντρώνοντας το 95%. Θα μπορούν λοιπόν να διαθέσουν μετοχές στην αγορά, όταν η οικονομική κατάσταση της εταιρείας θα έχει βελτιωθεί. Οι δύο βασικοί μέτοχοι Κωνσταντίνος και Αναστασία Βαρβαρέσου κάλυψαν εξ ολοκλήρου την πρόσφατα ολοκληρωθείσα ΑΜΚ, εισφέροντας 1.403.415 ευρώ. Η συνολική συνεισφορά άλλων μετόχων ήταν μόλις 4.082(!) ευρώ - Η Αναστασία Βαρβαρέσου εισέφερε 757.414 ευρώ και πήρε 2.524.713 νέες μετοχές, αυξάνοντας το ποσοστό συμμετοχής της από 40,2% σε 50,3%). - Ο Κων/νος Βαρβαρέσος κατέβαλε 646.002 ευρώ και απέκτησε 2.153.340 νέες μετοχές. Το ποσοστό συμμετοχής του αυξήθηκε από 41,3% σε 44,7%. Η εταιρεία ενισχύει την κεφαλαιακή της βάση και αποκτά ρευσότητα απολύτως αναγκαία για την απρόσκοπτη συνέχιση των εργασιών της. Επόμενο βήμα η επίτευξη συμφωνίας με τις τράπεζες για αναδιάρθρωση και αναχρηματοδότηση δανεισμού. Η βορειοελλαδίτικη νηματουργία έχει συνολικές υποχρεώσεις της τάξεως των 30 εκατ. ευρώ. Οι προοπτικές της πάντως είναι θετικές: Με την ολοκλήρωση επενδύσεων εκσυγχρονισμού στις παραγωγικές μονάδες της έχει συμπιέσει το βιομηχανικό κόστος, αύξησε την παραγωγική δυναμικότητα και στρέφεται στην παραγωγή προϊόντων υψηλότερης ποιότητας και μεγαλύτερης προστιθέμενης αξίας. Η διοίκησή της εκτιμά ότι φέτος και την επόμενη χρονιά οι πωλήσεις θα αυξηθούν κατά 30% και οι εξαγωγές της τουλάχιστον κατά 22%.

FREEmoney

ΦΟΡΟΛΟΓΙΑ -ΑΣΦΑΛΙΣΗ

Πληρώνουμε 2,15 δισ. ετησίως για ιδιωτική ασφάλιση

αρά την οικονομική στενότητα και τη συρρίκνωση των εισοδημάτων, αυξάνεται συνεχώς η ετήσια δαπάνη για ιδιωτική ασφάλιση Ζωής και Υγείας. Πέρυσι η συνολική παραγωγή ασφαλίστρων αυτής της κατηγορίας ανήλθε σε 2,15 δισ. ευρώ, αυξημένη κατά 1,3% σε σχέση με το 2017. Περίπου τα ¾ της συνολικής παραγωγής αφορά ατομικές ασφαλίσεις. Οι ομαδικές καλύπτουν το υπόλοιπο ¼, παρουσιάζοντας αυξητική τάση. Σύμφωνα με τα στοιχεία εξειδικευμένης έρευνας που διενήργησε η Ένωση Ασφαλιστικών Εταιρειών, την περασμένη χρονιά πληρώθηκαν ασφάλιστρα συνολικού ποσού 1,53 δισ. ευρώ για

συμβόλαια ατομικής ασφάλισης και 539 εκατ. ευρώ για ομαδικές ασφαλίσεις. Στις ατομικές ασφαλίσεις, αυξημένο καταγράφεται το μερίδιο συμμετοχής των νοσοκομειακών ασφαλίσεων και των ασφαλίσεων Ζωής συνδεδεμένων με επενδύσεις. Στις ομαδικές ασφαλίσεις, μειώθηκε η αναλογία των ασφαλίσεων δανειοληπτών και των ασφαλίσεων εργαζομένων, ενώ αυξήθηκε η αναλογία των συνταξιοδοτικών προγραμμάτων. Αποζημιώσεις 1,4 δισ. Οι ασφαλιστικές εταιρείες πλήρωσαν σε αποζημιώσεις συνολικά 1,4 δισ. ευρώ. Από το ποσό αυτό τα 992 εκατ. ευρώ αφορούσαν ατομικές ασφαλίσεις και 405 εκατ. ευρώ σε ομαδικά συμβόλαια. Στις ατομικές ασφαλίσεις αυξήθηκε η αναλογία των πληρωθεισών αποζημιώσεων για τις ασφαλίσεις Υγεία. Αντίθετα, μειώθηκε η συμμετοχή των ασφαλίσεων Ζωής που συνδέονται με επενδύσεις. Ένας από τους στόχους της έρευνας της ΕΑΕΕ ήταν η διερεύνηση κατανομής της παραγωγής ασφαλίστρων μεταξύ των καναλιών διανομής. Στις ατομικές ασφαλίσεις, οι ασφαλιστικοί διαμεσολαβητές αποκλειστικής συνεργασίας και η συνεργασία με τις τράπεζες είναι τα δύο κανάλια διανομής με το μεγαλύτερο μερίδιο. Σε σχέση με το 2017, η αναλογία των ασφαλιστικών διαμεσολαβητών αποκλειστικής συνεργασίας μειώθηκε, ενώ αυξήθηκε το αντίστοιχο μέγεθος της συνεργασίας με τράπεζες. Αντιστοίχως, στις ομαδικές ασφαλίσεις, ο κύριος όγκος εργασιών προέρχεται από τις άμεσες πωλήσεις και τους ασφαλιστικούς διαμεσολαβητές μη αποκλειστικής συνεργασίας. Σε σχέση με το 2017, αυξήθηκε η αναλογία των ασφαλιστικών διαμεσολαβητών μη αποκλειστικής συνεργασίας, ενώ μειώθηκε αυτή της συνεργασίας με τράπεζες.

ΚΥΡΙΑΚΗ 19 ΜΑΙΟΥ 2019

Μόνο με ασφαλιστική ενημερότητα Υ

ποχρεωτική καθίσταται η ασφαλιστική ενημερότητα για δάνεια άνω των 6.000 ευρώ, ή για είσπραξη ποσών άνω των 3.000 ευρώ από το δημόσιο, με διάταξη που περιλαμβάνεται στο νομοσχέδιο για τις ρυθμίσεις των χρεών προς την εφορία και τα ασφαλιστικά ταμεία. Η ασφαλιστική ενημερότητα θα είναι επίσης απαραίτητη στις μεταβιβάσεις ακινήτων και αυτοκινήτων, για την απόκτηση εταιρικών μεριδίων, καθώς και για μεταγραφές ποδοσφαιριστών, μπασκετμπολιστών και γενικά αθλητών από Ανώνυμες Αθλητικές Εταιρείες. Πρόκειται για ένα ακόμη πρόσθετο μέσο πίεσης στους οφειλέτες των Ταμείων προκειμένου να τακτοποιήσουν τα χρέη τους προς τον ΕΦΚΑ και το ΕΤΕΑΕΠ (επικουρικό, εφάπαξ και πρόνοια). Οσον αφορά τα δάνεια, το πιστοποιητικό ασφαλιστικής ενημερότητας θα απαιτείται όχι μόνο για τη λήψη νέου δανείου, αλλά και για την ανανέωση ή αναδιάρθρωση παλαιού δανείου.

Απαραίτητη η προσκόμιση της για έκδοση νέου δανείου ή ρύθμιση παλιού και για πώληση ακινήτου ή γονική παροχή

Οι παγίδες για Μ

πελάς αποδεικνύονται οι κωδικοί 049-050 της φορολογικής δήλωσης όπου αναγράφονται τα ποσά των δαπανών των νοικοκυριών που πληρώθηκαν με ηλεκτρονικές μεθόδους, καθώς εγκυμονεί κινδύνους για την πληρωμή επιπλέον φόρου. Το 2018 χιλιάδες φορολογούμενοι έχασαν το αφορολόγητο επειδή δεν πρόσεξαν τις λεπτομέρειες ή ελέγχθηκαν και δεν είχαν τις αποδείξεις πληρωμής. Αποτέλεσμα ήταν να καταλογιστούν πρόστιμα συνολικού ύψους 35,6 εκατ. ευρώ. Όποιος δεν έχει συγκεντρώσει

Τι να προσέξετε για να αποφύγετε επιβαρύνσεις

το απαιτούμενο ποσό δαπανών, υπόκειται σε φόρο 22% επί της διαφοράς μεταξύ του ποσού που βάσει του εισοδήματός του έπρεπε να συγκεντρώσει και εκείνου που τελικά συγκέντρωσε. Οι ελάχιστες δαπάνες που πρέπει να συγκεντρώσει και να δηλώσει κάθε φορολογούμενος είναι: •10% του ετήσιου εισοδήματός του, πραγματικού ή τεκμαρτού, εφόσον το εισόδημα αυτό ανέρχεται έως 10.000 ευρώ, • 10% επί των πρώτων 10.000 ευρώ και 15% επί του υπερβάλλοντος ποσού, εφόσον το ετήσιο -πραγματικό

ή τεκμαρτό- εισόδημά του ανέρχεται σε 10.001 έως και 30.000 ευρώ και • 10% επί των πρώτων 10.000 ευρώ, 15% επί των επόμενων 20.000 ευρώ και 20% επί του υπερβάλλοντος ποσού, εφόσον το ετήσιο -πραγματικό ή τεκμαρτό- εισόδημά του ξεπερνά τις 100.000 ευρώ. Για το τρίτο κλιμάκιο το μέγιστο ποσό αποδείξεων είναι οι 30.000 ευρώ, που σημαίνει ότι το μέγιστο ποσό των αποδείξεων που οφείλει να συγκεντρώσει κάποιος με εισόδημα άνω των 100.000 ευρώ, είναι οι 34.000 ευρώ. Υπάρχουν και σημαντικές παγίδες οι οποίες καθιστούν τη συμπλή-

FREEmoney

ΦΟΡΟΛΟΓΙΑ ΑΓΟΡΕΣ -ΑΣΦΑΛΙΣΗ - ΔΙΕΘΝΗ

ΚΥΡΙΑΚΗ 19 ΜΑΙΟΥ 2019

δάνεια και μεταβιβάσεις ακινήτων Σημειώνεται ότι για τη λήψη δανείων ισχύει από το 2014 η προσκόμιση αποδεικτικού φορολογικής ενημερότητας, ενώ τώρα επεκτείνεται και για τα χρέη προς τα Ταμεία. Ειδικότερα με τη διάταξη του νομοσχεδίου προβλέπεται ότι ειδικά για τη σύναψη και την ανανέωση συμβάσεων δανείων, πιστώσεων και χρηματοδοτήσεων από τράπεζες και λοιπά πιστωτικά ιδρύματα για ποσό άνω των 6.000 ευρώ, σε περίπτωση μη ύπαρξης οφειλής σε ΕΦΚΑ και ΕΤΑΕΑΠ χορηγείται αποδεικτικό ασφαλιστικής ενημερότητας. Σε περίπτωση ύπαρξης ρυθμισμένης ή μη οφειλής, χορηγείται βεβαίωση οφειλής, η οποία επέχει θέση ασφαλιστικής ενημερότητας υπό την προϋπόθεση ότι στους όρους της δανειακής σύμβασης προβλέπεται η ολοσχερής ή τμηματική καταβολή της οφειλής προς του ΕΦΚΑ και το ΕΤΕΑΕΠ. Οι όροι και οι προϋποθέσεις χορήγησης του αποδεικτικού ασφαλιστικής ενημερότητας στις παραπάνω περιπτώσεις δανειοδοτήσεις μέσω σχετικής

πρόβλεψης στη δανειακή σύμβαση θα καθορίζονται με απόφαση του υπουργού Εργασίας. Πού απαιτείται Αναλυτικότερα, η προσκόμιση αποδεικτικού ασφαλιστικής ενημερότητας θα απαιτείται στις ακόλουθες περιπτώ-

σεις: - Για τη μεταβίβαση ακινήτων λόγω πώλησης, γονικής παροχής ή δωρεάς από τον πωλητή, τον παρέχοντα τη γονική παροχή ή δωρεά, αντίστοιχα - Για σύναψη και την ανανέωση συμβάσεων δανείων, πιστώσεων και χρηματοδοτήσεων από τράπεζες για ποσό άνω των έξι χιλιάδων (6.000) ευρώ - Για μεταβίβαση μεταχειρισμένων επαγγελματικών αυτοκινήτων, θαλασσίων σκαφών άνω των 5 μέτρων και επαγγελματικών σκαφών αλιείας - Για συμμετοχή σε διαγωνισμούς ανάληψης δημοσίων έργων ή προμηθειών δ) Για συμμετοχή σε κοινοπραξία ή ως εταίρος σε επιχείρηση νομικής μορφής ΟΕ, ΕΕ ή ΕΠΕ. - Για είσπραξη εκκαθαρισμένων απαιτήσεων ή την εξόφληση τίτλων πληρωμής από το Δημόσιο και τους φορείς του - Για απόκτηση αθλητή από Τμήματα Αμειβομένων Αθλητών (ΤΑΑ) και τις Αθλητικές Ανώνυμες Εταιρείες (ΑΑΕ).

το αφορολόγητο ρωση του συγκεκριμένου κωδικού ιδιαίτερα δύσκολη παρότι φαινομενικά φαίνεται εύκολη. Η πρώτη παγίδα είναι το εισόδημα. Η Εφορία λαμβάνει υπόψη όχι το πραγματικό εισόδημα, αλλά το τεκμαρτό. Παράδειγμα, φορολογούμενος που δηλώνει εισόδημα 8.000 ευρώ, πρέπει να έχει και να δηλώσει δαπάνες ύψους 800 ευρώ. Όμως, εάν με τα τεκμήρια που τον επιβαρύνουν το εισόδημά του προσδιορίζεται σε 14.000 ευρώ, τότε πρέπει να έχει συγκεντρώσει και να αναγράψει αποδείξεις δαπανών 1.600 ευρώ. Αν δηλώσει 800 ευρώ δαπάνες, τότε θα του επιβληθεί φόρος στη διαφφορά των αποδείξεων που δεν καλύφθηκαν ήτοι: 800 ευρώΧ22%=176 ευρώ. Μία δεύτερη παγίδα αφορά στις πηγές εισοδήματος: Εάν ένας μισθωτός έχει ετήσιες αποδοχές 10.000 ευρώ και επιπλέον εισόδημα 3.000 από αγροτική δραστηριότητα, από τόκους ομολόγων, ενοίκια κλπ, πρέπει να εμφανίσει δαπάνες επί του συνολικού ποσού των 13.000 ευρώ. Η τρίτη παγίδα είναι στην προσυμπλήρωση των κωδικών 049-050 από το taxisnet. Στα ηλεκτρονικά έντυπα των φορολογικών δηλώ-

σεων, οι σχετικοί κωδικοί δεν είναι προσυμπληρωμένοι από το taxisnet. Όμως αν πατήσει πάνω, ανοίγει νέα καρτέλα στην οποία αναγράφονται οι ηλεκτρονικές πληρωμές που έχει πραγματοποιήσει το 2018, με βάση τα στοιχεία που έχουν οι τράπεζες και τα οποία κοινοποίησαν στο taxisnet. Όμως δεν είναι το πραγματικό ποσό των δαπανών που αναγνωρίζει η Εφορία. Σε αυτό περιλαμβάνονται και μη εκπιπτόμενες δαπά-

νες, όπως π.χ. η πληρωμή ενοικίου, η αγορά αυτοκινήτου, μοτοσικλέτας, τελών κυκλοφορίας, πληρωμές φόρων, δόσεων δανείων και υπάρχει η σχετική υποσημείωση. Ο φορολογούμενος οφείλει να γράψει όχι ολόκληρο το ποσό που αναγράφεται, αλλά το ποσό που αντιστοιχεί στις δαπάνες που αναγνωρίζει η Εφορία. Διαφορετικά, σε ενδεχόμενο έλεγχο, θα έχει πρόβλημα και θα πληρώσει περισσότερο φόρο

Πώς ασφαλίζονται εταίροι ΟΕ, ΕΕ, ΕΠΕ, ΙΚΕ

αμπάνια ενημέρωσης ξεκινά ο ΕΦΚΑ, επιδιώκοντας να περιορίσει την εισφοροδιαφυγή και να προφυλάξει μικροεπιχειρηματίες και επαγγελματίες, που βρίσκονται ξαφνικά με ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις προς ασφαλιστικούς φορείς, επειδή αγνοούσαν τις ισχύουσες διατάξεις. Σε εγκύκλιό του επισημαίνει ότι όλοι οι συμμετέχοντες σε επιχειρήσεις νομικής μορφής ΟΕ, ΕΕ και ΕΠΕ, ασφαλίζονται υποχρεωτικά στον ΕΦΚΑ, για κύρια-επικουρική σύνταξη και υγεία-περίθαλψη. Η υποχρέωση υφίσταται ανεξαρτήτως του ποσοστού που κατέχουν και αν είναι ή όχι διαχειριστές της εταιρείας. Αν είναι εταίροι και διαχειριστές, ασφαλίζονται εκ παραλλήλου (διπλή ασφάλιση). Υποχρεωτική είναι επίσης η ασφάλιση για τον διαχειριστή ΙΚΕ, ενώ απαλλάσσονται οι εταίροι της ΙΚΕ που δεν ασκούν διαχείριση. Οι ασφαλιστικές εισφορές των εταίρων ΟΕ και ΕΕ υπολογίζονται βάσει των κερδών της επιχείρησης και του ποσοστού συμμετοχής τους στην εταιρεία. Για όσους συμμετέχουν σε ΕΠΕ υπολογίζονται βάσει των αναλογούντων μερισμάτων. Εάν τα ποσά των ετήσιων αναλογούντων κερδών ή μερισμάτων είναι μικρότερα από τον ετήσιο κατώτατο μισθό, εφαρμόζονται οι διατάξεις του πρώην ΙΚΑ-ΕΤΑΜ περί μειωμένης απασχόλησης και οι ημέρες απασχόλησης προσαρμόζονται αναλόγως – όπως και οι εισφορές. Εταίροι που ασκούν παράλληλα και καθήκοντα διαχείρισης σε ΟΕ, ΕΕ ή ΕΠΕ και λαμβάνουν αμοιβή, για το ποσό τηςαμοιβής διαχειριστή καταβάλλουν ασφαλιστικές εισφορές με βάση το άρθρο 36 παρ. 1 του Νόμου 4387/2016 περί παράλληλης ασφάλισης Εάν η αμοιβή διαχείρισης είναι χαμηλότερη του κατώτατου μισθού, για τον υπολογισμό των ημερών ασφάλισης θα έχουν εφαρμογή οι διατάξεις του πρώην ΙΚΑ-ΕΤΑΜ περί μειωμένης απασχόλησης. Στην εγκύκλιο του ΕΦΚΑ διευκρινίζεται επίσης ότι: • Διαχειριστής ΟΕ, ΕΕ, ή ΕΠΕ που δεν είναι εταίρος της εταιρείας, υπάγεται στην ασφάλιση σύμφωνα με τις διατάξεις του πρώην ΙΚΑΕΤΑΜ. • Εταίρος ΙΚΕ που ασκεί καθήκοντα διαχείρισης υπάγεται υποχρεωτικά στην ασφάλιση σύμφωνα με τις διατάξεις του πρώην ΟΑΕΕ • Διαχειριστής ΙΚΕ που δεν είναι εταίρος, υπάγεται υποχρεωτικά στην ασφάλιση σύμφωνα με τις διατάξεις του πρώην ΟΑΕΕ Εταίρος πολυπρόσωπης ΙΚΕ που έχει οριστεί ταυτόχρονα και διαχειριστής, καταβάλει εισφορές μόνο για την αμοιβή που εισπράττει για τη διαχείριση. Η υποχρέωση καταβολής εισφορών επί των αμοιβών διαχείρισης ισχύει από 1/6/2018.

FREEmoney

LIFE

ΚΥΡΙΑΚΗ 19 ΜΑΙΟΥ 2019

Game of Thrones: Ο άνθρωπος που... «Κάποιοι θα ευχαριστηθούν, κάποιοι θα δυσαρεστηθούν,όμως έχει

νωρίζει το τέλος του «Game of Thrones» εδώ και δύο χρόνια και ανυπομονεί να μάθει την αντίδραση του κοινού. Θεωρεί ότι «ο επίλογος κάποιους θα δυσαρεστήσει και κάποιους θα ικανοποιήσει, όμως ήταν απαραίτητος». Μιλά πλέον σε παρελθοντικό χρόνο για την αμερικανική τηλεοπτική σειρά, στην οποία συμμετείχε τα τελευταία δέκα χρόνια ως υπεύθυνος για την οπτική αποτύπωση του σεναρίου και ως σχεδιαστής χαρακτήρων και αντικειμένων του κόσμου του Westeros (Γουέστερος). Ο William Simpson, story board artist της σειράς που έχει σπάσει όλα τα ρεκόρ τηλεθέασης παγκοσμίως, είναι Βορειο-Ιρλανδός καλλιτέχνης, ο οποίος ζει στο Χόλιγουντ, προάστιο του Μπέλφαστ και ταξιδεύει σε όλο τον κόσμο για να μοιραστεί τις γνώσεις και τις εμπειρίες του με λάτρεις της τέχνης των κόμικς. Φέτος συμμετείχε

O William Simpson κάνει το σκίτσο του Έλληνα δημιουργού κόμικ Αρίσταρχου Παπαδανιήλ

για πέμπτη χρονιά στο Thessaloniki Comic Convention «The Comic Con 5», στο περιθώριο του οποίου μίλησε εφ’ όλης της ύλης στην Κατερίνα Γιαννίκη για το Αθηναϊκό-Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων. Και, μεταξύ άλλων, είπε: Πότε ενταχθήκατε στη δημιουργική ομάδα του «Game of Thrones»; Από το 2008, στην αρχή ως conceptual artist (εννοιολογικός σχεδιαστής) σχεδίαζα τα βασικά όπλα, Ice, Needle, Longclaw, τα όπλα των Lanister, των Dothraki, μετά μου ζήτησαν να κάνω τους White Whalkers, δράκους, ανταρόλυκους, άμαξες και στη συνέχεια κάποιες σκηνές και τελικά με προσέλαβαν στον πρώτο κύκλο ως story boarder. Εργάστηκα ως story boarder και περιστασιακά και ως conceptual artist σε όλους τους κύκλους της σειράς. Ήταν πολύ

ωραία, ξεκίνησε για κάποιους μήνες και κράτησε 10 χρόνια. Ποια στοιχεία πιστεύετε ότι συνέβαλαν στην τεράστια επιτυχία της σειράς;

Ήταν μία σειρά φαντασίας που έχει βάσεις στην ευρωπαϊκή ιστορία στο σύνολό της. Ο Τζορτζ Ρέιμοντ Ρίτσαρντ Μάρτιν δεν αγνοούσε την ευρωπαϊκή ιστορία, όταν έγραφε το «Το Τραγούδι της Φωτιάς και του Πάγου», στο οποίο βασίστηκε η τηλεοπτική σειρά, όταν έγραφε για τις ίντριγκες που υπάρχουν μέσα στην πλοκή του «Game of Thrones». Τοποθετώντας το Γουέστερος σε όλη την Ευρώπη, με την έννοια ενός χάρτη, ήταν ένας τρόπος για τον Τζορτζ Μάρτιν να ταυτοποιήσει διαφορετικούς τύπους ανθρώπων. Αλλά μπήκε και στην πολιτική ίντριγκα, στην πολιτική εκδίκηση.

FREEmoney

LIFE

ΚΥΡΙΑΚΗ 19 ΜΑΙΟΥ 2019

γνωρίζει το τέλος εδώ και δύο χρόνια! ενδιαφέρον» λέει ο story board artist της σειράς, William Simpson Το «Game of Thrones» είναι ξεχωριστό εξαιτίας όσων συμβαίνουν σε όλους τους χαρακτήρες. Οι ίντριγκες, οι δολοπλοκίες είναι φοβερές, όλοι είναι αντιμέτωποι με διάφορα θέματα. Και η ζημία στο λαό είναι φρικτή. Αυτό είναι το «Game of Thrones». Και έχει και δράκους. Σε ποιες άλλες γνωστές κινηματογραφικές ή τηλεοπτικές παραγωγές έχετε πάρει μέρος; Έχω εργαστεί σε πολλές κινηματογραφικές παραγωγές. Πριν από το «Game of Thrones» συμμετείχα στην πολύ ωραία ταινία «Your Highness» (Νάταλι Πόρτμαν, Τζέιμς Φράνκο). Στη διάρκεια των γυρισμάτων των κύκλων του «Game of Thrones» εργαζόμουν για έξι μήνες, εκτός από τον τελευταίο κύκλο, για τον οποίο εργάστηκα ένα χρόνο. Συμμετείχα σε πολλές ταινίες, στο θρίλερ «Unknown» με πρωταγωνιστή τον Λίαμ Νίσον, στο «Byzantium» ταινία με βαμπίρ, στο «Halo» ταινία επιστημονικής φαντασίας βασισμένη στο video game, στο «Morgan» που σκηνοθέτησε ο γιος του Ρίντλεϊ Σκοτ, Λουκ και στα φιλμ «Dracula Untold», «Reign of Fire», «Freeze Frame», «Breakfast on Pluto», «City Of Ember». Πάντα κάτι καινούριο προέκυπτε, συνήθως ταινίες. Συμμετείχα για κάποιο διάστημα στη σειρά «The Tudors», αλλά η πρώτη μεγάλη τηλεοπτική παραγωγή στην οποία πήρα μέρος ήταν το «Game of Thrones». Και στο ενδιάμεσο διάστημα από τις ταινίες δημιουργώ βιβλία κόμικς και καλλιτεχνικά έργα. Είστε στην πλεονεκτική θέση να γνωρίζετε το τέλος του «Game of Thrones». Τι μπορείτε να μας πείτε γι’ αυτό; Ναι, γνωρίζω το τέλος εδώ και περίπου δύο χρόνια. Και είναι πολύ αστεία η κατάσταση, καθώς σε λιγότερο από δύο εβδομάδες η σειρά θα έχει τελειώσει. Και μετά το φαινόμενο «Game of Thrones» θα λάβει τέλος. Είναι ενδιαφέρον. Το τέλος είναι ενδιαφέρον. Το «Game of Thrones» χρειάζεται ένα τέλος. Και το χρειάζεται τώρα. Πρέπει να ολοκληρωθεί γιατί αλλιώς θα γίνει γελοίο. Είναι πολύ καλύτερα να έχει έναν επίλογο, με

ακολουθήσουν τη δική σας επαγγελματική πορεία;

τον οποίο κάποιοι θα ικανοποιηθούν, κάποιοι θα δυσαρεστηθούν. Αυτή είναι η φύση της αφήγησης ιστοριών». Ασχολείστε με την ιστορία, είναι στα πεδία των ενδιαφερόντων σας; Διαβάζω ιστορία και μου αρέσει η ιστορία, με ενδιαφέρει πολύ η αρχαιολογία. Όταν έρχομαι στη Θεσσαλονίκη, μου αρέσει να επισκέπτομαι τα αρχαιολογικά μνημεία. Μου αρέσουν τα μέρη που έχουν ιστορία. Λέω συχνά στους ανθρώπους ότι μία νύχτα ήμουν στη Ρώμη, στο Κολοσσαίο και περπατούσα σε έναν δρόμο, σε έναν όμορφο δρόμο που κατασκευάστηκε πριν από 2000 χρόνια. Είναι θαυμάσιο. Όταν οι Αμερικανοί μιλούν για αντίληψη της ιστορίας είναι πριν από 250 χρόνια. Η αντίληψη των 2000 χρόνων ιστορίας είναι κάτι τρελό για τους Αμερικανούς. Και μετά ήρθα στη Θεσσαλονίκη και βρέθηκα σε έναν δρόμο 3000 χρόνων. Κάθεσαι και σκέφτεσαι για τον χρόνο. Είναι πολύ ενδιαφέρον να ζεις με τον χρόνο πίσω σου. Είναι όμορφο και είναι ενδιαφέρον. Νομίζω ότι δεν μπορείς να αγνοήσεις ότι αυτό, το οποίο ορθώνεται δίπλα σου, φτιάχτηκε από ανθρώπινα χέρια πριν από 3000 χρόνια. Και ότι οι άνθρωποι ήταν εκεί, δούλευαν, έκαναν διαλείμματα, δειπνούσαν. Και στην Ελλάδα τα δείπνα διαρκούσαν ώρες ατέλειωτες. Κοιτάς γύρω σου και βλέπεις ότι η ζωή συνεχίζεται, ότι άνθρωποι συνεχίζουν να έρχονται.

Σε ποια ηλικία ανακαλύψατε ότι έχετε ταλέντο στο σχέδιο; Μεγάλωσα ζωγραφίζοντας. Αυτό κάνω και είμαι πολύ τυχερός που μου το επέτρεψε η ζωή. Η μητέρα μου είπε ότι ζωγράφιζα από τριών ετών, αλλά νομίζω ότι μαθαίνεις στο σχολείο να ζωγραφίζεις, μαζί με τα άλλα παιδιά. Όταν πήγα στο Γυμνάσιο οι συμμαθητές μου άρχισαν να μου ζητούν να ζωγραφίσω για εκείνους. Και τότε άρχισα να καταλαβαίνω και να αναρωτιέμαι «τι γίνεται εδώ, οι άνθρωποι έρχονται και μου λένε να ζωγραφίσω ένα άλογο επειδή το

κάνω καλύτερα από τους άλλους». Και ξαφνικά όταν πηγαίνεις στο καινούριο σχολείο, σε πυροβολούν με μαθηματικά, φυσική, κάνεις γυμναστική, δέχεται εκφοβισμό και πηγαίνεις στην τάξη για καλλιτεχνικά και κάνεις κάτι ξεχωριστό. Και η καθηγήτρια καλλιτεχνικών το παρατηρεί κα σου λέει ότι πρέπει να προχωρήσεις. Και είσαι 13-14 και σκέφτεσαι «γιατί όχι;». Ο πατέρας μου ήθελε να έχω

μία σταθερή δουλειά, να γίνω μηχανικός αυτοκινήτων, η μητέρα μου ήταν πιο ρομαντική, μου έλεγε υπέροχες ιστορίες για ζωγράφους, τον Ντα Βίντσι, τον Μικελάτζελο, τον Βαν Γκογκ. Νομίζω ότι πάντα ήθελα να ζωγραφίζω. Το έκανα αυτόματα. Χρειάστηκαν πολλά για να φθάσω στο σημείο που είμαι σήμερα. Ποιες συμβουλές δίνετε σε νέους δημιουργούς, που θέλουν να

Το πρόβλημα είναι ότι νέοι άνθρωποι έρχονται και μου λένε «θέλω να κάνω τη δουλειά που κάνετε», «πώς μπορώ να ακολουθήσω το επάγγελμά σας;». Η αλήθεια είναι ότι χρειάστηκαν 20 χρόνια δημιουργίας κόμικς προτού προσεγγίσω τις κινηματογραφικές παραγωγές. Η ενασχόληση με τις κινηματογραφικές ταινίες προέκυψε τελείως τυχαία. Οπότε ίσως δεν θέλουν να ακολουθήσουν τη δική μου πορεία. Πρέπει όμως να μάθουν να αφηγούνται μία ιστορία σωστά. Ο καλύτερος τρόπος για να μάθεις να αφηγείσαι ιστορίες είναι να περνάς πολύ χρόνο σχεδιάζοντας κόμικς. Αν δεν μπορείς, πρέπει να συνδεθείς με ανθρώπους που δημιουργούν ταινίες μικρού μήκους, ώστε να μάθεις τα βήματα για να κάνεις κάτι που θα είναι κατανοητό, όταν το βλέπεις στην οθόνη. Και πρέπει να καταλαβαίνεις πώς να ερμηνεύεις ένα σενάριο. Να είσαι σε θέση να κάνεις αυτό που χρειάζεται να φαίνεται στην οθόνη. Αλλά δεν πρέπει να θεωρείς ότι ξέρεις τα πάντα αμέσως από την αρχή. Εγώ δεν το έκανα. Έλεγα ιστορίες μέσα από τα κόμικς για 20 χρόνια.

FREEmoney

ΚΥΡΙΑΚΗ 19 ΜΑΙΟΥ 2019

Τεχνολογία

Η Σελήνη γεννά σεισμούς και συρρικνώνεται σαν… σταφίδα

Σελήνη πιθανότατα παραμένει ενεργή τεκτονικά και δεν είναι ένα αδρανές γεωλογικά σώμα, όπως κάποτε πίστευαν οι επιστήμονες. Αυτό δείχνουν νέες αναλύσεις των σεισμών που είχαν καταγράψει οι σεισμογράφοι, οι οποίοι είχαν εγκατασταθεί από τους αστροναύτες των αποστολών «Απόλλων» της NASA και λειτούργησαν στο φεγγάρι από το 1969 έως το 1977. Οι επιστήμονες αποδίδουν τη συνεχιζόμενη τεκτονική δραστηριότητα στο γεγονός ότι το καυτό εσωτερικό της Σελήνης ακόμη ψύχεται αργά, με αποτέλεσμα ο δορυφόρος σταδιακά να συρρικνώνεται και να αποκτά ρωγμές, όπως ένα σταφύλι ξεραίνεται και γίνεται μια ροζιασμένη σταφίδα μικρότερη σε μέγεθος. Με τον τρόπο αυτό, στην επιφάνεια της Σελήνης έχουν δημιουργηθεί χιλιάδες μικρές επιφανειακές «ρυτίδες», οι οποίες φθάνουν σε μήκος αρκετών χιλιομέτρων.

Η Amazon αντικαθιστά εργαζόμενους με ρομπότ

ουλάχιστον 1.300 εργαζόμενους θα «θυσιάσει» η Amazon στο βωμό της κερδοφορίας, αντικαθιστώντας υπαλλήλους της με ρομπότ. Ο αμερικανικός κολοσσός του ηλεκτρονικού εμπορίου και της ψηφιακής οικονομίας θα βάλει αυτόματα μηχανήματαρομπότ στις θέσεις υπλλήλων της που απασχολούνται στη συσκευασία και αποθήκευση προϊόντων. Τα μηχανήματα θα εκτελούν αυτήν την διαδικασία ταχύτερα - και με μηδαμινό κόστος σε σχέση με τη μισθοδοσία των υπαλλήλων που θα αντικαταστήσουν. Με τις αλλαγές αυτές η Amazon θα μπορεί να διεκπεραιώνει ταχύτερα και φθηνότερα τις αποστολές εμπορευμάτων. Θα χρειασθεί όμως χρόνο για να αφομοιώσει την νέα τεχνολογία και να αποσβέσει τη δαπάνη εγκατάσταση των μηχανών-ρομπότ. Η εταιρεία διαβεβαιώνει ότι οι θέσεις εργασίας που χάνονται θα αναπληρωθούν με νέες, που θα δημιουργηθούν με επέκταση των εργασιών σε νέους τομείς.

Καθώς η μια πλευρά του σεληνιακού φλοιού σπρώχνει προς την άλλη κατά μήκος του ρήγματος, δημιουργούνται ανυψώσεις ύψους έως 100 μέτρων. Γύρω από αυτές τις περιοχές συμβαίνουν κατά καιρούς σεισμοί.

Οι ερευνητές προειδοποίησαν ότι επειδή σεισμοί μπορεί να «χτυπήσουν» κοντά σε αυτά τα ρήγματα, οι μελλοντικοί ανθρώπινοι οικισμοί στη Σελήνη πρέπει να έχουν και αντισεισμικό σχεδιασμό.

Οι αποστολές «Απόλλων» 11,12, 14, 15 και 16 είχαν καταγράψει με τους σεισμογράφους τους -εκτός από 11.000 σεισμούς σε μεγάλα βάθη 800 έως 1.100 χιλιομέτρων κάτω από την επιφάνεια- 28 επιφανειακούς σεισμούς μεγέθους έως 5,5 βαθμών, οκτώ από τους οποίους συνέβησαν κοντά στα επιφανειακά ρήγματα του φεγγαριού. Η ανάλυση μέσω ενός νέου αλγορίθμου εκείνων των παλαιότερων σεισμικών δεδομένων επέτρεψε να συσχετισθούν τα επίκεντρα ορισμένων σεληνιακών σεισμών με τα εν λόγω ρήγματα, που είχαν φωτογραφηθεί το 2010 από το σεληνιακό δορυφόρο LRO της NASA. Η Σελήνη δεν είναι το μοναδικό σώμα του ηλιακού συστήματος που κρυώνει και συρρικνώνεται σταδιακά, δημιουργώντας ρήγματα εξαιτίας αυτού του «ζαρώματος». Ο πιο κοντινός στον Ήλιο και μικρότερος πλανήτης, ο Ερμής, επίσης κάνει κάτι ανάλογο.

Υπόθεση δευτερολέπτων ο εντοπισμός της διαφθοράς στο χώρο της υγείας Υ

πόθεση δευτερολέπτων κατέστησαν τον εντοπισμό της διαφθοράς στο χώρο της υγείας οι ερευνητές του ΑΠΘ, Ιωάννης Φουντουκίδης, Ελένη Ντάφλη και ο αναπληρωτής καθηγητής Παναγιώτης Μπαμίδης. Μάλιστα, με τη μεθοδολογία που ανέπτυξαν, κατέκτησαν τη διάκριση της Χρυσής Αναρτημένης Ανακοίνωσης στο Παγκόσμιο Φόρουμ του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (OΟΣΑ), με τίτλο «Global Anti-Corruption and Integrity Forum», ενώ στις 17 Μαΐου τιμήθηκαν με βραβεία Αριστείας από την Κοσμητεία της Σχολής Επιστημών Υγείας του ΑΠΘ. Στόχος της μεθόδου αυτής είναι ο εντοπισμός συμπεριφορών διαφθοράς σε διαδικασίες σύναψης δημοσίων συμβάσεων στον χώρο της υγείας. Πλέον με τη χρήση της τεχνικής της ανάλυσης των γράφων (graphs) είναι πλέον εφικτή η παρακολούθηση, η ιχνηλασιμότητα και η καταπολέμηση του φαινομένου. Το φαινόμενο της ύπαρξης σύγκρουσης συμφερόντων, που μέχρι σήμερα παρακολουθείται μόνο με την υποβολή έντυπης δήλωσης περί της μη ύπαρξης σύγκρουσης συμφερόντων από τους συμμετέχοντες σε οποιοδήποτε στάδιο της διαδικασίας σύναψης συμβάσεων, μπορεί πλέον να παρακολουθηθεί με την εφαρμογή της

μεθοδολογίας της ανάλυσης κοινωνικού δικτύου σε ένα δίκτυο προμηθειών. Επιπρόσθετα, φαινόμενα χρηματισμού και ολιγοπωλιακές συμπεριφορές μπορούν να αντιμετωπιστούν από την ανάλυση της αγοράς. Για τις ανάγκες της έρευνας χρησιμοποιήθηκαν όλες οι συμβάσεις που σύναψαν κατά το έτος 2018 όλα τα δημόσια νοσοκομεία της χώρας για την προμήθεια υλικών αγγειοπλαστικής και αγγειογραφίας. Ο συνολικός αριθμός των συμβάσεων που ανέθεσαν 23 δημόσια νοσοκομεία της χώρας, τα οποία προμηθεύτηκαν τα ανωτέρω υλικά για το συγκεκριμένο χρονικό διάστημα της μελέτης, ανήλθε σε 1.224. Στη συνέχεια δημιουργήθηκε ένα εικονικό σενάριο για συγκεκριμένες κατηγορίες ιατρικών υλικών. Τα δεδομένα «φορτώθηκαν» σε μία βάση δεδομένων γράφων (neo4j) και τη συνέχεια, έγινε περαιτέρω ανάλυση και οπτικο-

ποίηση των αποτελεσμάτων. Ακολούθως, δημιουργήθηκε ένα εικονικό δίκτυο με κόμβους: τα 23 ανωτέρω νοσοκομεία, 24 αντισυμβαλλόμενες εταιρείες, τα διοικητικά τους συμβούλια, τα συγγενικά τους πρόσωπα και τους τραπεζικούς λογαριασμούς στους οποίους όλοι οι ανωτέρω είναι μέλη. Το μέγεθος του εξεταζόμενου δικτύου προσδιορίστηκε σε 43.790 κόμβους, ενώ οι σχέσεις μεταξύ των ανωτέρω κόμβων ορίστηκε σε 44.314. Όπως αναφέρουν οι ερευνητές, η χρήση βάσης δεδομένων γράφων (graph database-neo4j) αποδείχθηκε ιδανική λύση για την επίτευξη του στόχου, αφού το όλο εγχείρημα δεν απαίτησε ιδιαίτερη υπολογιστική ισχύ, ενώ τα αποτελέσματα των ερωτημάτων στο πλήθος των περιπτώσεων ολοκληρωνόταν σε μερικά δευτερόλεπτα. Επιχειρήθηκε ανάλυση δικτύου από τρεις οπτικές:

α) Ανάλυση-Χαρτογράφηση της αγοράς: Τρεις εταιρίες διαχειρίζονται τον μεγαλύτερο όγκο συμβάσεων. Η πρώτη εταιρία είναι αντισυμβαλλόμενη με τα δημόσια νοσοκομεία στο 10,39% των συμβάσεων (127 συμβάσεις) με συνολική αξία 949.207,00 ευρώ (12,63% επί του συνόλου). Τα αντίστοιχα μεγέθη για τη δεύτερη εταιρεία ήταν 9,74% (119 συμβάσεις) με συνολική αξία 871.186,00 ευρώ (11,60% επί του συνόλου) και για την τρίτη εταιρεία, 8,76% (107 συμβάσεις) με συνολική αξία 794.306,00 ευρώ (10,57% επί του συνόλου). Αντίστοιχες μετρήσεις επιχειρήθηκαν και για την πλευρά των αγοραστών (δημόσια νοσοκομεία). β) «Κόκκινες σημαίες» (περιπτώσεις διερεύνησης σύγκρουσης συμφερόντων) στα διοικητικά συμβούλια. Ανιχνεύτηκαν πέντε περιπτώσεις, από τις οποίες στις τρεις υπήρξε σχέση μεταξύ των συγγενικών προσώπων του διοικητικού συμβουλίου του νοσοκομείου και των συγγενικών προσώπων του διοικητικού συμβουλίου της αντισυμβαλλόμενης εταιρείας, ενώ σε δύο περιπτώσεις παρατηρήθηκαν κοινά στοιχεία διεύθυνσης και τηλεφώνου. γ) Κίνηση κεφαλαίων. Σε μία σύμβαση παρατηρήθηκαν τρεις τραπεζικές συναλλαγές μεταξύ συγγενών του διοικητικού συμβουλίου του νοσοκομείου και συγγενών του διοικητικού συμβουλίου της εταιρείας.

FREEmoney

ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΟ

ΚΥΡΙΑΚΗ 19 ΜΑΙΟΥ 2019

“V

egan” γίνονται σταδιακά και τα... αυτοκίνητα, καθώς μια από τις προτεραιότητες των αυτοκινητοβιομηχανιών είναι η αύξηση των οικολογικών υλικών που χρησιμοποιούνται στη κατασκευή των νέων μοντέλων. Οι έρευνες στρέφονται στην αξιοποίηση των φυτών και των παραγώγων που έχουν αναπτύξει οι επιστήμονες. Η Jaguar Land Rover χρησιμοποιεί ένα κλωστοϋφαντουργικό προϊόν κατασκευασμένο από ίνες ευκαλύπτου. Το Eucalyptus Melange που ανέπτυξε η πολυτελής βρετανική μάρκα, είναι ένα κλωστοϋφαντουργικό προϊόν που παράγεται από ίνες ευκαλύπτου, χρησιμοποιεί πολύ λιγότερο νερό από τα παραδοσιακά υλικά όπως το πλαστικό και το Alcantara και μπορεί να βαφεί για να ταιριάζει με οποιοδήποτε χρώμα. Περιλαμβάνει και ένα ανθεκτικό μάλλινο μείγμα, από κλωστοϋφαντουργική εταιρεία για να αποκτήσει πιο φιλική υφή. Το Dinamica Suedecloth είναι μια ανθεκτική στη φλόγα και εξαιρετικά ανθεκτική, που κατασκευάζεται από ανακυκλωμένα πλαστικά μπουκάλια. Άλλες αυτοκινητοβιομηχανίες προσθέτουν επίσης οικολογικές επιλογές στους εσωτερικούς χώρους. Η Volvo έχει στόχο τουλάχιστον το 25% των πλαστικών που χρησιμοποι-

Και τα αυτοκίνητα γίνονται... “vegan”

Οι έρευνες στρέφονται στην αξιοποίηση των φυτών και των παραγώγων που έχουν αναπτύξει οι επιστήμονες

ούνται σε κάθε νέο μοντέλο που θα παράγεται από το 2025 να κατασκευάζονται από ανακυκλωμένα υλικά. Σήμερα το ποσοστό είναι περίπου 5%. Τον Φεβρουάριο η θυγατρική της Volvo, Polestar, δήλωσε ότι το πρώτο μοντέλο της, το Polestar 2, θα

έχει ένα vegan εσωτερικό. Η Toyota, αντικαθιστά το υλικό του μαξιλαριού καθίσματος, γλυκόλη που προέρχεται από το πετρέλαιο από την γκυκόλη που λαμβάνεται από το ανανεώσιμο ζαχαροκάλαμο. Η Hyundai εξορύσσει ηφαιστειακά πετρώματα για να τα αξιοποιήσει στη κατασκευή των μοντέλων σεντάν. Η Ford δημιούργησε ένα αφρώδες κάθισμα από σόγια. Η Audi έχει αναπτύξει βιώσιμα και ακόμη και ουδέτερα από άνθρακα υλικά για τα ηλεκτρικά οχήματα. Τα καθίσματα του Q4 e-tron SUV είναι φτιαγμένα από ανακυκλωμένο πλαστικό και το e-tron GT προσφέρει μια εσωτερική επιλογή από συνθετικό δέρμα και ανακυκλωμένες μικροΐνες, συμπεριλαμβανομένου ενός χαλιού δαπέδου Econyl που κατασκευάζεται από χρησιμοποιημένα αλιευτικά δίχτυα. Η Audi παρουσίασε καλύμματα καθισμάτων από το Climatex, ένα ύφασμα διπλής όψης με πολυεστέρα και μαλλί. Αναπτύχθηκε με τρόπο ώστε τα δύο στρώματα να μπορούν να διαχωριστούν και να ανακυκλωθούν στο τέλος της ζωής του οχήματος. Αν και δεν μπαίνει στην παραγωγή, αυτές οι λύσεις υποδεικνύουν τον τρόπο που η Audi προβλέπει το μέλλον των εσωτερικών χώρων.

Mε χειροκίνητο κιβώτιο 7 ταχυτήτων η Aston Martin Vantage AMR Σ

την ιστορία της αυτοκίνησης έχει καταγραφεί η Aston Martin Vantage, σαν ένα από τα supercars που προσφέρουν ξεχωριστές οδηγικές εμπειρίες. Το υπερπολυτελές αυτοκίνητο υψηλής αξίας, απέκτησε μια ακόμη έκδοση, η οποία υπόσχεται ακόμη μεγαλύτερες δόσεις οδηγικής ευχαρίστησης. Η έκδοση ειδικών προδιαγραφών με τα χαρακτηριστικά AMR, εξοπλίζεται με τρίτο πεντάλ και ένα αναβαθμισμένο χειροκίνητο κιβώτιο επτά σχέσεων. Η καρδιά του Vantage AMR παραμένει ο δυναμικός νέος κινητήρας V8, 4.000 κ.εκ. twin-turbo της Aston Martin. Αυτός ο κινητήρας υψηλής απόδοσης προσφέρει ισχύ 510 ίππων στις 6. 6.000 σ.α.λ. και ροπή 62,8 χλγμ. από τις 2.000-5.000 σ.α.λ. Η ποσότητα ενέργειας είναι ικανή να προωθήσει την Aston Martin Vantage AMR, με εκπληκτικές επιδόσεις. Το τυπικό τεστ, που για κάθε συμβατικό αυτοκίνητο είναι μια δοκιμασία, στη περίπτωση του βρετανικού supercar ολοκληρώνεται μόλις σε 4’’.

Το αυτοκίνητο, που θα κατασκευαστεί μόνο σε 200 μονάδες, έχει ιδανική κατανομή βάρους 50:50, μετά την κατάλληλη τοποθέτηση του κινητήρα και την μελετημένη σχεδίαση κάθε τμήματος. Η απόσταση από το έδαφος είναι μειωμένη και σε συνδυασμό με την κατάλληλη κατανομή των επιμέρους φορτίων εξασφαλίσθηκε χαμηλό κέντρο βάρους. Αυτή η παράμετρος του κέντρου βάρους είναι καθοριστική στην επίτευξη της καλύτερης δυνατής οδικής συμπεριφοράς ακόμη και στην ανώτατη ταχύτητα. Όπως και με το υπάρχον μοντέλο Vantage, η τελική ταχύτητα καθορίστηκε στα 314 χλμ./ώρα. Ωστόσο, ενώ η απόδοση παραμένει ένα από τα βασικά ατού όλων των μοντέλων Vantage, η Vantage AMR, υπόσχεται ακόμη πιο δυνατή δόση οδηγικών συγκινήσεων λόγω του χειροκίνητου κιβωτίου και των επίλογων του οδηγού στη σχέση που θα επιλέξει στο κιβώτιο, ανάλογα με τις ανάγκες της κίνησης. Το Aston Martin Vantage AMR είναι εξο-

πλισμένο με ένα κιβώτιο 7 ταχυτήτων, το οποίο φέρει τεχνογνωσία από το μηχανοκίνητο αθλητισμό. Η μετάδοση του Vantage AMR, συνδυάζεται με ένα διαφορικό περιορισμένης ολίσθησης, το οποίο ρυθμίστηκε από την ομάδα της Aston Martin, που έχει την ευθύνη για τις αγωνιστικές εκδόσεις. Το χειροκίνητο κιβώτιο της Aston Martin Vantage διαθέτει επίσης AMSHIFT. Το σύστημα, αυτό χρησιμοποιεί τους αισθητήρες του συμπλέκτη, του κιβωτίου ταχυτήτων για να αξιοποιήσει καλύτερα την ροπή που

φτάνει στους τροχούς. Η αφαίρεση του αυτόματου κιβωτίου ταχυτήτων και των κεραμικών φρένων από άνθρακα, δημιουργεί μια νέα εμπειρία οδήγησης και επιπλέον απαλλάσσει το αυτοκίνητο από το προσθετό βάρος των 95 κιλών. Η παραγωγή της Aston Martin Vantage AMR, θα είναι μόνο 200 μονάδες. Στο Ηνωμένο Βασίλειο κοστίζει 149.995 λίρες, στη Γερμάνια 184.995 ευρώ και στις ΗΠΑ 179.995 δολάρια. Οι παραδόσεις της Aston Martin Vantage AMR, θα ξεκινήσουν το τελευταίο τρίμηνο του 2019.