‘Koningin Wilhelmina’Dinie Boogaart Het hoofdkantoor van Staalbankiers heeft een aantal vergaderzalen vernoemd naar leden van het koninklijk huis. Johan van den Berg:“De kunstcommissie vroeg Dinie Boogaart om portretten van Emma en Wilhelmina te schilderen, om in de gelijknamige zalen te hangen. Zij duikt helemaal in de persoon en weet met veel gevoel de geportretteerde tot leven te wekken.” Staalbankiers leende beide doeken een aantal jaar geleden uit voor een speciale tentoonstelling van haar werk in Leeuwarden, die werd bezocht door prinses Máxima, op haar ‘inburgeringstocht’ door Nederland. Dinie Boogaart (1963) leidde Máxima en Alexander zelf rond.“Typisch Dinie: naast beide voorname dames hing ze ook een portret van haar eigen prinsesje, van haar dochtertje. Ze kan goed relativeren.”
‘Stilleven’Jos de Loos
Kunstenaar Jos de Loos (1940) gaat voor zijn schilderijen uit van versleten en vergankelijke voorwerpen en materialen. Dat kan een verroeste pan of een platgeslagen blik zijn, alles wat zijn aandacht trekt. Johan van den Berg:“In zijn zolderkameratelier schildert De Loos de voorwerpen in verschillende composities. Op zijn schilderijen combineert hij de afbeeldingen van deze figuratieve elementen met abstracte kleurvlakken. Zo ontstaan doeken vol contrast, ook in kleurgebruik. Hij werkt er lang aan. Dat zie je terug in de gelaagdheid van de verf..”
‘Mercurius’Tjavdar Iliev
De van oorsprong Bulgaarse Tjavdar Iliev (1950) woont en werkt sinds 1990 in Nederland.Van den Berg:“Hij de meester van de perfecte balans die altijd werk van hoge kwaliteit aflevert.”Toen Staalbankiers in 2004 Eduard de Graaff & Co verkocht aan Rabo Securities, kwamen verschillende beelden van Mercurius vanuit het pand aan het Amsterdamse Damrak over naar het Haagse hoofdkantoor.“Dat zijn werken in de trant van 17e eeuwse beeldhouwers zoals Willem van Tetrode of Hendrick de Keyser. De kunst-commissie van Staalbankiers wilde hieraan een eigentijds vervolg geven. Zo kwamen we op Iliev.”
30
Paradijsvogel Stipt op tijd stapt Barry Hay over de drempel van het Hilton. Sommigen noemen hem de enige rockster die Nederland rijk is, en die reputatie doet hij gelijk eer aan: “Hé Archie, man of Steel!” begroet hij ons. “Ik heb eerst een Bloody Mary nodig voor we aan de slag gaan.” Hoe kijkt de zanger die op 4 november het podium van de Staalbankiers jubileumavond bestijgt Door Fred Hermsen, fotografie Patricia Steur naar het land dat hij achterliet?
staalmagazine jubileumuitgave 2011
staalmagazine jubileumuitgave 2011
31
begrijp. Een campingsfeer van inhaken en niet moeilijk doen, je kop niet boven het maaiveld uitsteken.”
Straat na straat
Z
anger Barry Hay (63) van de Golden Earring heeft sinds zijn verhuizing vijf jaar geleden naar het gemoedelijke Curaçao weinig meer op met de Lage Landen.“Ik had er zo ongelooflijk genoeg van hier, de regels, de bekrompenheid. Je mag nu niet eens meer vrij barbecueën in het Vondelpark.Wat is er gebeurd met die relaxte vrijheid waar we twintig jaar geleden nog zo beroemd om waren, die vrijgevochtenheid? Als ik hier met een biertje op het station sta, word ik door een blaag van twintig op m’n schouders getikt:‘Die gaan we hier niet opdrinken, hè?’ En dan die camera’s overal.” Geen klimaat voor artiesten, vindt hij.“Want dat zijn paradijsvogels, die rare onvoorspelbare dingen moeten kunnen uithalen, en die daarmee kleur aan het leven geven.” De rocker kan dan ook helemaal niets met het typisch Hollandse compliment dat een artiest ‘zo gewoon’ is gebleven. “Wij horen helemaal niet gewoon te zijn!” Na een korte stilte:“Ik ben hier niet geboren, geen Hollander. Dat zal het zijn. Er zit iets in de volksaard dat Nederlanders bindt, en dat ik niet
Hij richt zijn pijlen op de vele TVtalentenjachten.“Dat is armoede, draait om imitatie, de grijze middelmaat die iets nadoet, de poffertjesbakker die beter kan zingen dan het meisje van de overburen. Maar daarin schuilt de kunst niet. Het moeilijke is om zelf iets te creëren. Stap voor stap.Toen wij met onze bandjes bezig waren in Den Haag veroverden we straat na straat, wijk na wijk. Door keihard te buffelen ontdekte je jezelf, eerst weliswaar met covers, maar later met steeds meer eigen werk.Totdat je ineens de beste van de stad was, de beste in de regio, van Nederland.Wij bevochten onze beroemdheid en doorliepen daarbij allemaal fases die van ons volwassen artiesten maakten.Tegenwoordig worden zangers van de ene op de andere dag gemaakt, door marketeers en producers. En vervliegen ze weer net zo snel.” Het was niet eens Hays bedoeling om te zingen.“Laat mij maar wat op de achtergrond op een gitaar hakken”, zei ik toen ik in de Earring kwam in 1969.“Veel leuker, beng, beng, beng. En in eerdere bandjes kon dat ook, want veel populaire groepen speelden instrumentaal. Maar dat veranderde met de invasie van Britse bandjes en zwarte Motown muziek. Ik was de enige die behoorlijk Engels sprak, die wist waarover al die Engelse en Ameri-
“Ooit, als ik geld heb”
kaanse bandjes het hadden. Ik verstond het.Voor Hollanders was het een fonetische actie, klanken nabootsen en verder geen idee hebben waarover het ging. Maar ik voelde het aan. Dus, nou okay, dan doe ik het wel.” Maar zijn bedoeling was het niet om van de twee zangers in de band de meest in het oog springende te worden; hij was ook nog eens bloedserieus aan het studeren op de kunstacademie.“Toen ik als pikkie van zeventien ineens twaalfhonderd gulden per week met de band ging verdienen, ben ik daar maar mee gekapt.”
staalmagazine jubileumuitgave 2011
Wat treft hij in Nederland wat hem wel aanstaat? “Drie dingen:Als de zon schijnt staat dit land in bloei. Dat
Eureka Barry ziet zichzelf vooral als de man van de teksten.Van een taalvondst gaat zijn bloed sneller stromen:“In een van de nummers op onze nieuwe cd gaat het over je eerste oude Cadillac. Een wagen die jou eigenlijk een beetje heeft opgevoed, zeg maar, die jou leerde rijden en alles wat daarbij komt kijken, haha.‘I still got the keys off my first Cadillac’ heet het. Eén van de zinnen daarin gaat van ‘I had the blood, she had the gasoline.’” Dan denk ik:“Eureka, dat heeft nog nooit iemand eerder verzonnen.” Plagend: “Nanananana.” Wat is voor jou de mooiste periode van de band? “Nú!” En na een schaterlach:“Echt, we zijn rijper dan ooit. Die gasten zijn allemaal waanzinnige muzikanten geworden.Vroeger klooiden we eigenlijk maar wat aan. Maar ze hebben zich verdiept in de materie. Zijn stuk voor stuk pikeurs,
“Als tiener ging ik uit aan de Casuaristraat in Den Haag. Ik liep ’s nachts een keer langs jullie pand aan de Lange Houtstraat. Ik zag een prachtig Tuchinski-achtig interieur, met een eenvoudig bordje aan de muur: Staal. Maar het zag er helemaal niet bankachtig uit. Toen droomde ik: ‘Weet je, ooit he, als ik poen heb, ga ik het dáár parkeren. Dat ziet er goed uit! Dat is sjiek.’ Ik ben nog steeds een fan. Ik ben onlangs rondgeleid door de dealingroom. Wauw, dat lijkt de NASA wel.”
32
anders kunnen. Zolang ik daar maar in m’n ouwe kloffie met m’n honden en twee papegaaien kan dollen, ’s morgens gezellig kiftend m’n dochter naar school kan brengen en in die goddelijk blauwe zee kan dobberen.” Door de afwisseling zijn de tournees bovendien veel beter vol te houden dan vroeger, voegt hij toe. Zijn oudste van eenentwintig studeert inmiddels zang aan het Amsterdamse conservatorium, nog een reden om regelmatig terug te komen.
“Ik heb er een potje van gemaakt hoor, eigenlijk nog steeds”
vlnr: Rinus Gerritsen, Cesar Zuiderwijk, Barry Hay en George Kooymans
dat hoor je gewoon. Maar het concept is nog steeds:‘samen’. Dat heb ik weer gevoeld bij de opnamen van onze laatste cd. Hebben we ook weer in een paar takes opgenomen, niet laag voor laag. Je hoort daardoor echt een band, een machine.”
Guess that’s rock ‘n roll Samen muziek maken, daar heeft hij plezier in. Maar hij benadrukt dat het nooit de opzet was om zo lang met de band door te gaan.“Aanvankelijk ging het om de auto’s, vrouwen, geld, you know.We keken niet vooruit. Je wilde gewoon doen waar je zin in had, je niet laten inperken. Guess that’s rock ’n roll.” Daar weerklinkt zijn motto, ook nu hij de zestig ruim gepasseerd
is.“Maar ik draai er niet omheen: de dood nadert, en dat vind ik echt afgrijselijk.Angstig. Sommige vrienden leggen ’t loodje. Ik kan en wil daar niet nonchalant over zijn, hoe goed mijn eigen lichaam het ook doet.Want dat is gewoon pure mazzel. Ik heb er een potje van gemaakt hoor, eigenlijk nog steeds. Ik probeer mezelf een beetje in de hand te houden, maar gisterennacht dacht ik toch weer ‘You fucked up again’ toen ik uit de taxi wankelde na een avond stappen.” Toch staat hij anders in het leven dan tien jaar terug. De zanger kreeg het idee dat het roer om moest toen hij naar oude foto’s van zichzelf keek.“Dat zijn er natuurlijk nogal wat, en weet
je, ik herkende mezelf niet. Ik was het wel, maar toch ook niet. Ik herinnerde mezelf niet meer, weet niet wat me toen dreef, waarom ik dingen deed. Ik werd blijkbaar geleefd en deed dingen die helemaal niet over mij gingen.” Hij bedacht een list:“Als ik nu eens ga leven voor iemand die ik over tien jaar ben, een oudere man waarvoor ik het allemaal doe. Die tevreden over mij moet zijn, simpel omdat ik het zo doe als hij. Het gekke is, dat die filosofie werkt. Die ouwe Hay is mijn maatstaf, en ik geniet.”
Sandra is van het geld “Op het eiland heb ik een plek waarvan ik eerder gedroomd had, echt. Toen we over de kale vlakte liepen die
te koop stond, en ik die plek letterlijk herkende uit mijn dromen, besefte ik: ‘Maar dit kunnen we helemaal niet betalen.’ Wat bleek, Sandra had al jaren gespaard zonder dat ik het wist. Het kon dus wel! Je ziet: Sandra is van het geld, niet ik hoor. Laten we het verder alsjeblieft maar niet meer over de pecunia hebben, haha.” Zijn vrouw zet zich nu in voor goede doelen op Curaçao, heeft een groot bejaardencentrum uit de grond gestampt.“Wat die lieverd daar doet, betekent echt iets, vergeet dat niet te melden.” Barry zelf reist heen en weer tussen Nederland en het eiland.“M’n pensioen stelt niet veel voor, en komt over een paar jaar pas vrij. Dus ik moet nog wel even doorwerken. Maar ach, ik zou ook niet
gebeurt alleen niet zo heel vaak, haha. En de vrouwen, die zijn hier onwaarschijnlijk mooi.Ten derde Amsterdam, dat is een land op zich. Met die grachten, rondvaartbootjes, terrassen. Je ziet daar nog de experimentele sfeer van vroeger. Mensen willen iets creëren. Nadat Sandra en ik Den Haag ontvlucht waren in de jaren negentig, hebben we echt een geweldige tijd gehad in Amsterdam. Man, het is echt een chique stad, daar gebeurt het, kom je in contact met fotografen, architecten, kunstenaars. Ik ben blij dat ik nog steeds in Amsterdam een appartement heb. Maar toch, ik zal uiteindelijk m’n laatste adem uitblazen op Curaçao.”
staalmagazine jubileumuitgave 2011
33