Uitgave van Forfarmers Nederland
NR 3 2015
VOer
taal
ForFarm ers lanceer
HET begint met Het leven begint met VIDA
5
Alles uit de kast voor het beste biggenvoer! Zeug haalt meer uit gefermenteerd voer
13
Frievar: marktkansen voor varkenshouders
14
t comple et nieuw co ncept in biggen voer!
VIDA st toekom r van de genvoe er op or het big kast vo gen eerd de big t e ui er s klein - Alle lopers en ge: 'Kop - Reporta sitie' mer 1 po wicht' de num afleverge an voor : 'Wij ga ecialist - De sp
2
Inhoud 02 Door meer inzicht naar beter resultaat 03 Column: Sterk 04 Column Yvon Jaspers: Zonder woorden 05 Biggenspecial: Het leven begint met VIDA
Onderzoek
DELTA-Score
Door meer inzicht naar een beter resultaat Bloedanalyse bij vleesvarkens in combi-
inzicht in de aanwezigheid van
natie met aanvullende data, kan leiden tot
antistoffen tegen de meest voorkomen-
06 Alles uit de kast voor het biggenvoer van de toekomst
een doeltreffende aanpak voor een betere
de ziektes op varkensbedrijven.
opbrengst en lagere kosten. Dit blijkt nu
ForFarmersverwerkt de serologische
ook uit de praktijkresultaten van de
uitslagen in een overzichtelijk diagram,
bedrijven die deelnemen aan de DELTA-
samen met de scores van het bedrijf op
08 H et best passende voer voor elk type bedrijf
Score, een nieuwe dienst van ForFarmers
karkassamenstelling, karkasafwijkin-
en Boehringer Ingelheim die varkenshou-
gen, voerbenutting en technische
ders in staat stelt sneller en op termijn
kengetallen (onder andere gecorrigeer-
10 Reportage: Koplopers en kleinere biggen eerder op aflevergewicht
ook gerichter te sturen op voerbenutting
de groei, EW-conversie en uitvalsper-
en prestaties van het vleesvarken.
centage). In dit diagram ziet de varkenshouder in één oogopslag hoe hij op de
ForFarmers test de Delta-Score sinds
vijf verschillende punten scoort ten
12 De specialist: Edy Bouwman en Peter Zanders
maart van dit jaar in de praktijk. Bij de
opzichte van de norm, dat wil zeggen:
deelnemende bedrijven neemt de eigen
de gemiddelde scores van vergelijkbare
dierenarts bloed af bij 12 varkens in de
varkensbedrijven. Een begeleidend
13 Zeug haalt meer uit gefermenteerd voer
groeifase en 10 varkens in de eindfase.
rapport geeft een diepgaand inzicht in
De bloedmonsters worden geanalyseerd
de scores. Op basis van dit rapport kan
door de GD Deventer. De analyses geven
de varkenshouder samen met zijn
14 Partnership: Frievar biedt kansen voor varkenshouderij 16 Kort nieuws
Colofon Voertaal is een uitgave van ForFarmers. Voor meer informatie kunt u terecht bij ForFarmers, Lochem. Tel. 0573 – 288 800 E-mail: voertaal@forfarmers.eu www.forfarmers.nl Overname van artikelen is mogelijk na toestemming van de redactie en met bronvermelding. Deze uitgave is gedrukt op FSC-papier.
Delta-Score laat de sterke én de verbeterpunten zien van een bedrijf.
DELTA-Score DELTA Uw score op voerbenutting Score
DELTA-Score DELTA Uw score op voerbenutting Score
Norm Karkassamenstelling Norm Karkasafwijking Norm Agroscoop Norm Gezondheid Norm Voerthermometer Norm Karkassamenstelling Norm Karkasafwijking Norm Agroscoop Norm Gezondheid Norm Voerthermometer
Pieter Anoniem
Pieter Anoniem Pietraïn Database gemiddelde Pietraïn Database gemiddelde Database gemiddelde
Pietraïn Database gemiddelde Pietraïn Database gemiddelde Karkassamenstelling Database gemiddelde
Uitslag Delta-Score analyse Pieter Anoniem Norm
Karkassamenstelling Voerthermometer 5 4 Pieter Anoniem 3 Norm 2 Voerthermometer 1 0 Gezondheids parameters
Wetenschappelijk onderzoek heeft
5 4 3 2 1 0
Column
onder meer het verband aangetoond tussen zogeheten acute-fase-eiwitten in
Karkasafwijking
het bloed en de groei van het varken. Dieren met een ziekte of een sluime-
Karkasafwijking
Sterk
rende ziekte gebruiken die eiwitten voor
Agroscoop herstel
en de activering van het
afweersysteem, niet voor groei en ………………………………………………………………………………………………………………… Gezondheids Agroscoop ………………………………………………………………………………………………………………… parameters ………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… Analyse Voerthermometer ………………………………………………………………………………………………………………… Dit bedrijf draait uitstekend. Op karkassamen………………………………………………………………………………………………………………… Pieter Anoniem ………………………………………………………………………………………………………………… stelling valt eventueel iets te verbeteren. ………………………………………………………………………………………………………………… Database Analyse Voerthermometer Dit kan via het voer. gemiddelde ……………………………………………………………………… ……………………………………………………………………… Pieter ……………………………………………………………………… Anoniem ……………………………………………………………………… Database ……………………………………………………………………… gemiddelde ……………………………………………………………………… ……………………………………………………………………… ……………………………………………………………………… ……………………………………………………………………… ……………………………………………………………………… ……………………………………………………………………… ……………………………………………………………………… ……………………………………………………………………… ……………………………………………………………………… ………………………................................................................... ……………………………………………………………………… .................................................................................................... ……………………………………………………………………… .................................................................................................... ……………………………………………………………………… .................................................................................................... ……………………………………………………………………… ............................. ………………………................................................................... .................................................................................................... .................................................................................................... .................................................................................................... .............................
De varkenssector verkeert in zwaar weer. Technisch
spieraanzet. De voerthermometer laat
goed draaien is in deze
kraakhelder het verband zien tussen
omstandigheden des te
ontstekingseiwitten in het bloed en de
belangrijker. ForFarmers
voerbenutting: hoe minder ontstekings-
ondersteunt u daarbij
eiwitten, hoe beter de voederconversie
met kennis en innovaties.
en vice versa. Dit inzicht helpt om in de
Het nieuwe biggenvoer-
toekomst de juiste voeraanpak en
programma dat we in
dierenarts en voeradviseur prioriteiten
ondersteuning te kiezen, passend bij de
deze uitgave introduceren, is daar een
stellen in zijn bedrijfsplan en adequaat
gezondheidsstatus van de varkens op
voorbeeld van. Maar ook in het vlees
sturen op onder meer een betere
dat moment.
varkenssegment staan wij niet stil.
Veelbelovende resultaten
Uit onderzoek blijkt dat er een verband
DELTA-Score Met Delta-Score brengt ForFarmers de
Tijdens recente onderzoeken met de
bestaat tussen de gezondheidsstatus
DELTA-Score op de eerste 14 pilotbe-
van uw dieren en hun nutriëntenbehoef-
gangbare, maar tot dusverre losstaan-
drijven in Nederland bracht de voer-
te. Op basis hiervan heeft ForFarmers
voerbenutting.
Inzicht in kosten van ziektes
DELTA-Score de, informatie rond groei, voederconver-
thermometer duidelijke verschillen in
de Delta-Score ontwikkeld. Dit toont in
sie, uitvalspercentage, karkassamen-
technische resultaten aan het licht tus-
één diagram de scores van uw bedrijf
stelling en karkasafwijkingen samen en
sen bedrijven met en zonder aanwezig-
op vijf resultaatbepalende onderdelen.
koppelt deze aan de aanwezigheid van
heid van varkensziekten. Bedrijven met
Dat helpt u om te focussen op díe
de meest voorkomende en schadelijke
een hoge groei hadden lagere waarden
deelfacetten die het snelst tot rende-
varkensziekten. “We laten hiermee in
ontstekingseiwitten. Vleesvarkensbe-
mentsverbetering kunnen leiden. Voor
feite de kosten van een ziekte zien”,
drijven met een lagere groei (minder
een Delta-Score wordt ook uw dieren-
stelt Rutger Jansen, dierenarts var-
dan 800 gram per dag) vielen op door
arts ingeschakeld. Het zorgt dus tevens
kenshouderij bij ForFarmers. “Ziektes
de aanwezigheid van een combinatie
voor een (nog) betere samenwerking
veroorzaken direct of indirect achterblij-
van elkaar versterkende ziekteverwek-
tussen u, uw dierenarts en onze
vende groei en afwijkingen en dat gaat
kers PRRS, APP & Mycoplasma, ook wel
voerspecialist. De Delta-Score levert
direct ten koste van de opbrengst.”
Porcine Respiratory Disease Complex
echter nog meer op. De verzamelde
Ook bedrijven met een lage ziektedruk
(PRDC) genoemd. De bedrijven met een
data stellen ons in staat te ontdekken
profiteren van Delta-Score. Jansen:
hoge groei testten juist negatief voor deze
welke nutriënten bij welke problemen
“Door te benchmarken op de 10% best
ziekteverwekkers.
een belangrijke rol spelen. Met deze
presterende bedrijven is snel inzichtelijk
kennis kunnen wij onze voerprogram-
wat je sterke punten zijn en welke
ma’s verder verbeteren. Een niet te
punten aandacht vragen. Deze informa-
onderschatten gegeven. Want continu
tie is waardevol bij het stellen en
verbeteren is een ‘must’ en altijd al een
realiseren van bedrijfsdoelen. Daarom
buitengewoon sterk punt geweest van
zeggen wij ook: Je hoeft niet ziek te te zijn om beter te worden.” Sturen op voerbenutting Een belangrijke innovatie binnen de
Meer weten over DELTA-Score? Neem dan contact op met de ForFarmersspecialist in uw regio of bel onze Klantenservice (0800-8275367)
de Nederlandse varkenshouderij. Marcel Zweers Verkoopleider vleesvarkens Zuid-Nederland
Delta-Score is de voerthermometer.
Reageren?
Mail naar voertaal@forfarmers.eu
3
4
Column Yvon Jaspers
Zonder woorden Toen ik net moeder was en op pad ging
De cameraploeg stond een eindje
moet je veel uren met een babietje
voor de opnames van Boer zoekt Vrouw,
verderop een mooie plek uit te lichten.
doorbrengen. Pas dan weet je wat een
liep ik anders een stal in dan daarvoor.
De boer in kwestie ging zijn biggen
huiltje betekent en weet je wanneer hij
Het was gek, maar de dieren deden me
voeren en ik stond een minuut of vijf te
moe is of honger heeft. Datzelfde geldt
altijd zo denken aan die twee kleine
staren naar een etende zeug. En toen
voor dieren. Door uren per dag samen
ukkies thuis. In het begin dacht ik dat het te maken had met een moeder die het soms moeilijk vond haar kinderen achter te laten om te gaan werken. Maar dat was het niet. Ik vond het vaak heerlijk om een boerenerf op te rijden en over andere dingen te praten dan luiers, fruithapjes en flesjes. Wat was
'De dieren deden me denken aan die twee ukkies thuis'
met je dieren te zijn en door ze hun leven lang tussen alle bedrijven door te observeren, leer je exact hoe je ze rustig krijgt, hoe je ze tevreden dieren laat zijn. Hoe je feitelijk met ze communiceert zonder één woord te zeggen. Al starend naar die etende zeug reali-
het dan toch dat steeds maar weer die
wist ik het. Het heeft te maken met het
seerde ik me ook hoe gelukkig een boer
kinderen in mijn achterhoofd versche-
zwijgen. Het heeft te maken met het
dan moet zijn als hij ’s avonds de stal in
nen als ik door een stal liep?
communiceren zonder woorden.
loopt en z’n dieren kalm aantreft. Het is
Het heeft te maken met dat je als
niet hetzelfde maar komt zeker in de
verzorger ontzettend goed moet kijken
buurt van deze moeder die intens
naar jonge kinderen - en dus ook naar
gelukkig is als ze ’s avonds haar
dieren - om ze te kunnen ‘lezen’.
slapende kinderen een kusje geeft voor ze zelf naar bed gaat.
Om te begrijpen wat het nodig heeft, hoe het zich voelt, hoe het tevreden is,
Yvon Jaspers
Meer Yvon www.trotsopboeren.nl
HET begint met
VIDA - Alles uit de kast voor het biggenvoer van de toekomst - Reportage: 'Koplopers en kleinere biggen eerder op aflevergewicht' - De specialist: 'Wij gaan voor de nummer 1 positie'
5
6
VIDA
Alles uit de kast voor het biggenvoer Biggen gezond groot brengen tegen de
ForFarmers lanceert het nieuwe merk
laagst mogelijke kosten per kilogram
deze maand gelijktijdig in vier landen:
groei. Dat is samengevat de uitdaging
Nederland, België, Engeland en
waar elke zeugenhouder voor staat.
Duitsland. Het is daarmee de grootste
Door alsmaar groeiende tomen en
productlancering van de onderneming tot
strengere normen voor medicijngebruik
dusverre. Een andere primeur is het
wordt de rol van het voer steeds
partnership met Trouw Nutrition,
belangrijker. Met de introductie van het
producent van het wereldwijde biggen-
nieuwe biggenvoerassortiment VIDA
voermerk Milkiwean en internationaal
haalt ForFarmers samen met partner
toonaangevend in onderzoek naar
Trouw Nutrition alles uit de kast om elk
optimale samenstelling en toepassing van
type zeugenbedrijf dé voeroplossing
biggenvoeding. Vandaar het stempel
voor de toekomst te leveren.
'powered by Milkiwean', o.a. op de VIDA voerzakken. “Door de krachtenbundeling
VIDA is een compleet biggenvoerassor-
van ForFarmers en Trouw Nutrition
timent voor biggen vanaf de geboorte
hebben we voor de ontwikkeling van VIDA
tot aan het moment van afleveren.
de absolute top in internationaal onder-
Yoram Knoop, CEO ForFarmers
Jan Fledderus, innovatiemanager Piglets, Nutrition & Innovation Centre (NIC)
“Wij willen de zeugenhouder vooruit helpen
“We willen allemaal dat elke big het
met voer en advies dat echt een oplossing
volledige groeipotentieel benut en daarmee
biedt voor de vraagstukken van vandaag en
de basis legt voor topprestaties in het
in de toekomst. Daarvoor moet je de
verdere leven. Maar wat heeft de big nodig
praktijk kunnen doorgronden, maar ook op
om op een veilige en gezonde manier goed
de hoogte zijn van de nieuwste wetenschap-
te kunnen groeien? Die vraag was het
pelijke inzichten. Trouw Nutrition is wereldwijd toonaan
uitgangspunt bij de samenstelling van het VIDA voerassorti-
gevend in wetenschappelijk onderzoek naar de effectiviteit
ment. Cruciaal is dat biggen het eiwit in het voer vrijwel
van biggenvoeding en heeft veel geïnvesteerd in praktijk-
volledig kunnen benutten voor groei in plaats van dat het
proeven en kennis omtrent adequate toepassing van
een voedingsbron wordt voor ziekteverwekkers. Daarom
voeding. Ook ForFarmers doet veel aan onderzoek en
gebruiken we voor VIDA geen gewone soja maar ultrafijn
innovatie en heeft dankzij de nauwe betrokkenheid van de
gemalen soja dat in combinatie met de andere ingrediënten
specialisten bij de bedrijfsvoering van onze klanten ook
zeer efficiënt wordt aangewend voor groei. VIDA bevat ook
diepgaande kennis van de praktijk en de vragen die leven op
grondig gereinigd, ontsloten graan dat veel beter past bij het
de boerenbedrijven. Door het partnership brengen we het
nog tere maag- en darmstelsel van de jonge big dan regulier
beste aan wetenschappelijke kennis en praktijkkennis
graan en zorgt voor snelle en hoge beschikbaarheid van
samen. Bovendien zijn we beiden deskundig in productie.
energie. Onze kwaliteitscontrole bij het lossen van het graan
Zo hebben we alles in stelling gebracht voor de ontwikkeling
is dusdanig scherp dat de kans op hoge mycotoxinegehalten
van het allernieuwste en het allerbeste in biggenvoer.
nihil is. Verder bevat VIDA onder meer effectieve zuren en
Het resultaat is VIDA.”
enzymen voor de ontwikkeling van een gezonde darmflora.”
7
van de toekomst zoek in combinatie met onze diepgaande
maken. Inmiddels met bewezen
voerconcept steunt op vier krachtige
praktijkkennis kunnen inzetten”, verklaart
resultaat. VIDA is het afgelopen half jaar
pijlers: de top in internationaal onder-
Yoram Knoop, CEO van ForFarmers.
getest bij meer dan 25.000 biggen in
zoek en praktijkkennis, speciale produc-
Noordwest-Europa. De rode draad in de
tielijnen voor biggenvoer, een uitgekien-
Bewezen resultaat
resultaten is vrijwel zonder uitzondering
de samenstelling en bereiding van
Met de introductie van VIDA zet
een aanzienlijk betere voederconversie.
grondstoffen en een team van specialis-
ForFarmersnadrukkelijk in op een
Ook op het gebied van gezondheid heeft
ten op het gebied van biggenopfok.
nummer één positie als leverancier van
het nieuwe voer meteen al veelbelovende
Deze specialisten kennen de praktijk als
biggenvoer in Europa. Maar boven alles
resultaten laten zien. Zo nam de uitval
geen ander en richten zich volledig op
staat de doelstelling om elk type
aanzienlijk af, onder meer vanwege de
zeugen- en biggenvoeding en de
zeugenbedrijf te kunnen voorzien van
uiterst efficiënte benutting van de
toepassing daarvan. Op elk gebied heeft
biggenvoer dat uitblinkt in groei,
eiwitbronnen in het voer.
ForFarmers scherpe keuzes gemaakt
gezondheid en efficiency en dat aan-
om de ambitie de top in biggenvoer te
toonbaar zorgt voor een beter bedrijfs-
De 4 pijlers van VIDA
bieden, waar te maken. Op deze pagina’s
resultaat voor de zeugenhouder.
Een goed resultaat met biggenvoer is
lichten ForFarmers CEO Yoram Knoop en
ForFarmers heeft alles in het werk
van veel meer afhankelijk dan alleen
de specialisten in voeding, productie en
gesteld om deze doelstelling waar te
goede grondstoffen. Het VIDA biggen-
advies deze keuzes toe.
Peter Pruijn, fabrieksmanager Lochem
Harold Elzinga, verkoopleider zeugen en biggen
“Goed biggenvoer maken is een ware kunst!
“Goed voer maken is één ding. Goed
Hoe krijg je korrels en kruimels precies op
toepassen komt daarna. Zonder juiste
de ideale hardheid en slijtvastheid? Hoe
toepassing boek je geen succes, al is het
hou je de voedingswaarde vast bij de
voer nog zo goed. Bij ForFarmers weten we
temperatuurwisselingen tijdens het
al sinds jaar en dag dat ondersteuning van
productieproces? Het begint allemaal met
de varkenshouder bij het bepalen van zijn
focus. ForFarmers kiest bewust voor gespecialiseerde
voerassortiment en het effectief inzetten van het voer,
productielijnen voor biggenvoer. Op deze productielijnen
passend bij het varken op het bedrijf, cruciaal is. Toch vonden
worden uitsluitend de biggenvoeders geproduceerd. Dit is
we dat we nog een stap verder moesten gaan. De vraagstuk-
als het ware een aparte biggenvoerfabriek binnen de
ken op de zeugenbedrijven gaan steeds een stapje dieper en
fabriek. Daarmee voorkomen we vermenging met andere
met het oog op de financiële resultaten wordt efficiency
voeders en kunnen we instaan voor de hoogst mogelijke
steeds belangrijker. Alles moet kloppen om in de toekomst
zuiverheid. Maar de gespecialiseerde productielijnen zorgen
een boterham te kunnen blijven verdienen. Dat vraagt om
er ook voor dat onze mensen hun volle aandacht kunnen
nog meer specialisatie in het advies. Bij ForFarmers werken
geven aan de kwaliteit die nodig is voor optimale opname en
we daarom met een team van specialisten dat zich volledig
vertering van het voer door de big. Iedereen is gedreven om
richt op de voeding van zeugen en biggen. Samen met ons
de beste korrel en kruimel te maken. Elke dag weer.”
kennisteam van topspecialisten hebben zij de meest diepgaande kennis van voer en voertoepassing en monitoren zij nauwgezet de ontwikkelingen in de praktijk. Dat maakt hen inzetbaar voor de meest complexe vraagstukken.”
8
VIDA
Assortiment
Het best passende voer voor elk typ al na een week om droge stof op te nemen en zet je de ontwikkeling van het maag- en darmstelsel al vroeg in gang. VIDA speenvoer bereidt de big voor op het precaire moment van het spenen en zorgt dat de voeropname na het spenen probleemloos doorloopt. De VIDA biggenvoeders trekken de lijn van optimale en gezonde groei door vanaf enkele dagen na het spenen tot aan het afleveren. VIDA biggenvoer VIDA heeft 4 reeksen biggenvoer voor toepassing vanaf enkele dagen voor het spenen tot aan het moment van afleveren: De makers van VIDA hebben de lat hoog
biggen in de vaak volle kraamhokken
Maxima, Optima, Prima en Vital. Elke
gelegd. De benutting van de voedings-
tijdens de eerste levensdagen voldoende
reeks telt meerdere typen voer voor de
stoffen voor groei moet beter zijn dan
voeding. Met VIDA prestarter leer je biggen
opeenvolgende fases in de ontwikkeling
ooit en de schakelmomenten naar een volgende fase moeten probleemloos
VIDA milk
VIDA prestarter
het assortiment moeten deze doelen
VIDA milk zorgt dat alle biggen in de
VIDA prestarter is ontwikkeld om
voor elk type bedrijf bereikbaar maken.
eerste levensdagen voldoende voeding
biggen te laten wennen aan droge stof
De biggenopfokspecialisten van
krijgen, als de moedermelk niet toe-
en de darmen voor te bereiden op de
ForFarmers足staan garant voor deskun-
reikend is. De melk is zowel geschikt
overgang naar vast voer. Het is een
dige ondersteuning bij de voerkeuze,
voor handmatige als machinale toe-
smakelijk meel boordevol melkeiwit
het voerplan en de toepassing.
passing. De samenstelling van VIDA
dat zowel droog als nat kan worden
verlopen voor elke big. Dat zijn de doelen. Vier verschillende reeksen in
milk benadert de samenstelling van
gegeven aan biggen van 1 tot 3 weken.
VIDA is ontwikkeld vanuit de wetenschap
echte moedermelk en is daarmee na
Dit melkeiwitrijke meel is voor jonge
dat de eerste levensweken bepalend zijn
moedermelk de best mogelijke voe-
biggen de ultieme eerste kennisma-
voor de verdere ontwikkeling van de big
ding voor de eerste dagen. VIDA milk
king met vast voer. Het meel blijft aan
tot slachtrijp varken. Daarom is het
lost gemakkelijk en snel op en blijft
de snuit plakken. Dit maakt de biggen
essentieel om in elk stadium te werken
lang stabiel. Biggen drinken het graag
snel vertrouwd met de
aan optimale benutting van het groeipo-
en gemakkelijk.
geur en smaak van hun
tentieel van elke dier. Zo leg je de basis
De melk wordt
eerste vaste voer. De
voor de best mogelijke prestaties tot aan
doorgaans gege-
prestarter ruikt het-
de slacht. Doel is dat de zeugenhouder en
ven vanaf dag 1
zelfde als de VIDA big-
de vleesvarkenshouder daar beiden
tot 10 dagen na de
genvoeders. Daardoor
financieel beter van worden.
geboorte.
herkennen de biggen
Optimale groei begint vanaf dag 1. Door bij te voeren met VIDA milk krijgen alle
het opvolgende voer.
9
e bedrijf van de biggen. De reden om 4 reeksen te
Schakelmomenten naar volgende fase
VIDA Maxima
ontwikkelen heeft alles te maken met de
Elke VIDA reeks heeft meerdere typen
Gericht op de top in
verschillen tussen bedrijven. Die verschil-
voeders voor vijf opeenvolgende fases
technische prestaties.
len spitsen zich toe op 2 factoren:
van vlak voor het spenen tot aan het
Dit wordt bereikt door een scherpe
genetica en gezondheid. Hoe hoger de
moment van afleveren. In de praktijk
voederconversie in combinatie met
bevleesdheid van het ras, hoe gecon-
zal het niet nodig zijn om alle voer
een goede groei, dus gunstig in
centreerder je kunt voeren. Bij gezond-
typen in te zetten. Je kunt bijvoorbeeld
kostenper kilogram groei.
heid geldt dat de bedrijven met de beste
Fase 1 speenvoer kiezen voor gebruik
gezondheid gemakkelijker geconcen-
vanaf 5 dagen voor het spenen.
treerd voer kunnen toepassen. Bij
Maar het is ook mogelijk om te starten
bedrijven waar ziektes heersen is het
met Fase 2 voer op 5 dagen voor het
aan te raden om te kiezen voor minder
spenen tot en met 15 dagen na het
geconcentreerd voer.
spenen. Die keuze hangt af van de situatie op het bedrijf, waaronder de
VIDA Maxima heeft de hoogste concen-
genetische eigenschappen van de
tratie aan eiwitrijke voedingsstoffen,
dieren, de gezondheidsstatus en het
gevolgd door Optima, Prima en Vital.
speenmoment.
VIDA Optima Optimale voeropname en vertering voor gezonde groei. De Optima reeks is een blauwdruk voor hoge winstgevendheid en goede technische resultaten.
VIDA Maxima is ook het hoogst in prijs en zorgt bij de juiste toepassing voor de
De overgangen in het voerschema van
hoogste groei per kilogram voer. Elke
VIDA worden bepaald door de voerop-
reeks bevat onder meer ultrafijn
name: de biggen moeten een mini-
VIDA Prima
gemalen soja wat maakt dat elke big de
mum aan voer hebben opgenomen om
De Prima reeks zet in op
eiwitten gemakkelijk kan verteren en
probleemloos en effectief over te
de best mogelijke prijs-
optimaal kan benutten voor groei. Het
kunnen schakelen op het volgende
prestatieverhouding en de laagste
zorgt er tevens voor dat de overschake-
voertype. Uiteraard is het lastig om
voerkosten. Prima is het meest
lingen naar de volgende fases zonder
dit te volgen per individuele big. De
geschiktvoor biggen met een zeer
problemen en zonder terugval verlopen
opname van koppels is wel gemakke-
hoge opnamecapaciteit.
en dat ook de kleinere biggen goed mee
lijk bij te houden via de voerautomaat.
kunnen komen bij elke voerovergang. Schakelmomenten Fase 1
Fase 2
Fase 3
Fase 4
Fase 5
5 dagen voor tot 5 dagen na het spenen
5 dagen voor tot 15 dagen na het spenen
Vanaf 5 dagen na het spenen
Vanaf 15 dagen na het spenen
Vanaf 21 dagen na het spenen
Schakel moment o.b.v. opname per dag
Tot 250 gram
Tot 450 gram
Vanaf 250 gram tot 750 gram
Van 450 gram tot 750 gram
Vanaf 750 gram
Op te nemen per big
1kg
9kg
Afhankelijk van het gewenste gewicht van de big bij aflevering
Dag
4kg
VIDA Vital Voor maximale zorg voor darmgezondheid, veilige groei en goede technische resultaten. Vital is met name ont-
De keuze van de voertypen en bijbehorende schakelmomenten hangt af van de situatie op het bedrijf.
wikkeld om het risico op diarree te minimaliseren.
10
VIDA
Reportage
Koplopers en kleinere biggen eerder op aflevergewicht "We hebben met een relatief eenvoudige aanpassing in het voer in korte tijd drie belangrijke doelen bereikt", constateert Wim Hendrickx tevreden.
Een proef met het nieuwe VIDA big-
van een natuurgebied leek verdere uit-
zodoende ruimte voor uitbreiding naar
genvoer heeft de verwachtingen van
breiding niet haalbaar. Totdat de zeugen-
650 zeugen.
zeugenhouder Wim Hendrickx over
houder bedacht om de gespeende biggen
troffen. Het doel om de kleinere biggen
onder te brengen op een andere locatie.
Topresultaten op een simpele manier
sneller op aflevergewicht te krijgen is
In 2013 ging hij een samenwerking aan
Het werk op de locatie met de zeugen
ruimschoots gehaald. Bovendien liep de
met Corné Uijtdewilligenin het nabijgele-
doet Wim vrijwel geheel zelf, met alleen
uitval in korte tijd terug tot één procent. “We hoeven de biggen niet eens te wegen, je ziet zo wel dat ze zwaarder zijn.”
‘De winst is een betere big’
wat hulp van zijn vader en een oproepkracht op de dagen dat biggen worden gespeend. Zijn vriendin Esther neemt de boekhouding en administratie voor haar rekening. Dit sluit geheel aan bij
Wim Hendrickx heeft in het Brabantse Ossendrecht een bedrijf met 650 zeugen.
gen Heerle. De oorspronkelijke zeugen-
de uitgesproken visie van Wim op de
In 2001 nam hij het bedrijf, toen nog met
stallen van diens bedrijf werden omge-
voor hem ideale bedrijfsvoering. “Ik wil
250 zeugen, over van zijn vader. Daarna
bouwd tot biggenstallen met hergebruik
op een simpele manier en zonder grote
werd het aantal zeugen in enkele stappen
van het materiaal van de biggenstallen
investeringen in de stallen met de top
uitgebreid tot 500 in 2011. Met dat aantal
van Wim in Ossendrecht. Corné huisvest
meekomen en een goed saldo behalen.
werd de limiet van de milieuvergunning
en verzorgt nu 3000 gespeende biggen.
Met simpel bedoel ik dat ik in mijn
bereikt. Vanwege de liggingaan de rand
Op het bedrijf in Ossendrecht ontstond
eentjeop een efficiënte manier en zon-
der poespas 650 zeugen kan houden.”
Doelen van de voerproef Ondanks de aansprekende resultaten ziet
Profiel
Dat hem dit lukt is volgens Wim te danken
Wim zeker ruimte voor verbetering op zijn
Wim Hendrickx (40), Ossendrecht (NB).
aan het vierwekensysteem dat hij sinds
bedrijf. Dat was ook de reden om mee te
650 zeugen (Topigs 20 x Tempo beer).
2007 toepast en dat in 2014 is dooront-
doen aan de voerproef met VIDA. Aan de
Hendrickx werkt volgens het vierwe-
wikkeld naar een alternerend vierweken-
proef koppelde hij drie doelstellingen om
kensysteem met alternerend spenen.
systeem waarbij de biggen op 3,5 week
zijn bedrijfsresultaten naar een nog hoger
Hierdoor is het mogelijk om op 3,5
worden gespeend. “Dit systeem biedt een
plan te brengen:
weken te spenen. Het aantal gespeen-
hele duidelijke structuur. Per maand heb
• Een betere ontwikkeling van het ‘on-
de biggen per zeug ligt momenteel op
je twee drukke weken en twee rustige
dereind’. Dat wil zeggen: zorgen dat het
31,2. Hendrickx wil op termijn naar
weken. Rondom het spenen en werpen
ondereind van de gespeende biggen
een aantal van 35.
heb je enkele extreem lange werkdagen.
goed mee kan bij de voerovergangen
Maar daar staan veel rustige dagen
en eerder op aflevergewicht komt.
tegenover, met volop tijd om aandacht te
Wim: “Met de grootste biggen loopt het
besteden aan mijn gezin. Die balans is
allemaal vanzelf. Winst kun je behalen
voor mij erg belangrijk.”Ook de mogelijk-
als ook de kleinere biggen goed voer
heid om te focussenop de afzonderlijke
opnemen en goed doorgroeien zonder
taken telt voor Wim zwaar. “Door de
terugval na het spenen en bij schakel-
structuur van het vierwekensysteem hoef
momenten naar een volgend voer.”
ik niet met van alles tegelijk bezig te zijn.
• Het uitvalspercentage verlagen van 2
Als ik bijvoorbeeld moet insemineren,
procent naar circa 1 procent door een
dan kan ik daar een dag lang met volle
hopelijk positief effect van het nieuwe
aandacht mee bezig zijn. Zo geldt dat voor
voer op beheersing van streptokokken.
alle taken en dat zie je gewoon terug in de
• Verdere verlaging van het medicijnge-
resultaten. De winst is een betere big.”
bruik en de dierenartskosten.
De doelstelling om in de top mee te draai-
De proef ging van start in juni: 3000
en is gehaald. Met een huidig aantal van
biggen kregen vanaf 7 dagen voor het
31,2 gespeende biggen per zeug behoort
spenen tot 5 à 6 dagen na het spenen het
het bedrijf tot de 10 procent best preste-
nieuwe VIDA speenvoer. Daarna werd
rende zeugenbedrijven in Nederland.
overgeschakeld op het nieuwe VIDA fase 2 voer. Betere groei, minder uitval Al snel na de start van de proef waren de positieve effecten van het nieuwe voer waarneembaar. Wim: “We zagen kort na de start al een betere groei bij alle biggen, zowel de koplopers als het ondereind. Die lijn zette zich de weken daarna door. De eerste biggen waren al vier weken na het spenen op het aflevergewicht van 20 kilo. Het ondereind was voorheen op een leeftijd van elf weken
vitaliteit van de biggen ging het volgens Wim en Cornéopmerkelijk goed. Corné: “Je merkte al snel dat er minder probleemgevallen waren dan voorheen. Ook plotseling doodliggen van biggen kwam duidelijk minder voor.” Ofschoon ForFarmers geen direct verband wil claimen tussen de werking van VIDA en het beheersen van streptokokken en andere ziektekiemen, is de sterfte in de periode van de proef aanmerkelijk teruggelopen en is de doelstelling van één procent uitval gehaald. Ook zijn er in de afgelopen periode nauwelijks medicijnen gebruikt. Corné: “We hoefden geen kuren uit te voeren bij hele koppels. Dat maakt dus een groot verschil voor de dierdagdosering.” Dik tevreden De resultaten van de proef met VIDA sluiten naadloos aan bij de filosofie van Wim. “Ik wil zonder gecompliceerde ingrepen vooruitgang boeken. We hebben nu met een relatief eenvoudige aanpassing in het voer in korte tijd drie belangrijke doelen bereikt. Minder zieke dieren maakt het werk daarnaast ook nog eens gemakkelijker. Als we deze lijn kunnen doortrekken, dan ben ik dik tevreden.”
op aflevergewicht. Dat gewicht bereikten Dankzij de samenwerking met Corné
ze nu al op tien weken. Daarmee kun je
Uijtdewilligen (l.) kreeg Hendrickx ruimte
eigenlijk niet meer van een ondereind
voor uitbreiding naar 650 zeugen.
spreken.” Ook met de gezondheid en
Bekijk de video
www.hetlevenbegintmetvida.nl
11
12
VIDA
De specialist
Edy Bouman en Peter Zanders, zeugen- en biggenspecialisten
‘Wij gaan voor nummer 1’ Edy Bouman: “Als specialisten zijn we nauw betrokken bij de totstandkoming van het nieuwe biggenvoer. We zijn de schakel tussen de praktijk en de nutritionisten. Zodoende zijn wensen en ideeën uit de praktijk meegenomen. De eerste resultaten zijn goed: op de proefbedrijven zien we prachtige biggen, met goede kleur en hoge groei. Het is gelukt om de juiste balans te vinden tussen hoge groei en voldoende veiligheid. Goed voer komt pas tot zijn recht als het goed wordt ingezet. Ook daar spelen wij als specialisten een rol. Het is belangrijk dat de zeugenhouder de voeropname vóór het spenen kent. Die bepaalt of de volgende voerstap gezet kan worden. Nu er steeds minder beschermende middelen beschikbaar zijn en de productie nog steeds stijgt, moet de voeding perfect zijn.”
‘Juiste balans tussen hoge groei en voldoende veiligheid’ Peter Zanders: “Het is mooi om bij het maken van een nieuw voer onderdeel te zijn van een groot bedrijf. Alle disciplines werken samen en ForFarmers heeft de lat weer hoger gelegd. Zoals Edy al zegt, is het kennen van de voeropname cruciaal. Als iets verandert, zoals voer of genetica, moet je de opname opnieuw bepalen. ‘Meten is weten’ is hier zeker van toepassing. Het assortiment kent straks vier lijnen. Vergeleken met de oude voeders zijn de verschillen tussen de lijnen groter geworden. Dat heeft als voordeel dat we de nieuwe biggenvoeders nog beter aan kunnen laten sluiten bij de verschillende situaties bij zeugenhouders. Dat geeft tevreden klanten met het beste resultaat. We willen niet voor niets Europa’s nummer één in biggenvoer worden.”
13
Fermentatie
Zeug haalt meer uit gefermenteerd voer is dat gefermenteerd voeren meetbare
worden gevoerd. De investering per
effecten heeft: de groep met gefermen-
plaats is dan kleiner.” Van den Oever
teerd voer had aan het einde van de
verwacht in de nabije toekomst meer
dracht en bij spenen een significant
ervaringen met beduidend goedkopere
dikkere speklaag. Ook wogen de zeugen
grondstoffen, zodat voerkosten verder
aan het einde van de dracht ongeveer
dalen.
10 kilo zwaarder dan de zeugen in de controlegroep. Het voerverbruik in de dracht lag daarentegen tientallen kilo’s lager. De betere conditie van de zeugen leidde tot een hoger toomgewicht op dag 1 en op dag 5.
ForFarmers heeft een eigen, uniek proces voor fermentatie ontwikkeld
Zeugen op gefermenteerd voer hadden een betere conditie en een fors lager voerverbruik.
Uniek eigen proces voor fermentatie
De fermentatiegroep realiseerde met
waarbij gebruik wordt gemaakt van
minder voer hetzelfde toomgewicht bij
geactiveerde melkzuurbacteriën.
Gefermenteerd voer is vooral bekend
spenen en bovendien een hogere
Deze NutriFerment entcultuur
bij vleesvarkens, maar uit een praktijk-
spekdikte. Deze zeugen gaan dus
maakt ForFarmers zelf. Bij fermen-
proef van ForFarmers blijkt dat ook
beduidend efficiënter met het voer om.
tatie gaat het erom zo snel mogelijk
zeugen efficiënter met dit voer omgaan.
“Net als biggen en vleesvarkens halen
maximaal melkzuur te produceren
ook zeugen dankzij fermentatie meer
zodat de pH-waarde na de start van
Als kennisleider op het gebied van
voedingstoffen uit het voer”, concludeert
de fermentatie zo snel mogelijk
gefermenteerd varkensvoer heeft
Fledderus. Met deze kennis zijn
daalt. Dit stabiliseert het ferment-
ForFarmers een nieuwe stap gezet,
optimale rantsoenen en voerschema’s
mengsel en maakt het voer beter
namelijk het voeren van zeugen met
te maken.
verteerbaar en smakelijk.
gefermenteerd voer. Recentelijk is een voerproef op het bedrijf van Van Asten in
Voerkosten omlaag
Horst afgerond. “We weten inmiddels
Door een betere benutting en gebruik
goed hoe we moeten fermenteren”,
van interessante producten kunnen de
vertelt Jan Fledderus. Hij is als nutri
voerkosten bij toepassing van fermenta-
tionist betrokken bij de proef met het
tie omlaag. Het nettorendement hangt
Fermentatie van varkensvoer is
zeugenvoer. De basis van fermenteren is
echter af van de totale investering en de
genomineerd voor de InnovAward, een
bij zeugen niet anders, aldus Fledderus.
mogelijkheid om goedkoop warmte te
initiatief van de provincie Limburg.
“Maar er is nog weinig kennis over de
verkrijgen voor het fermentatieproces.
Op 20 november worden de winnaars
benutting van gefermenteerd voer door
“Het is zeker rendabel om voor zeugen
bekendgemaakt. Tot die tijd worden
zeugen. Deze voerproef was daarom
in deze techniek te investeren”, aldus
de innovaties door de jury gevolgd en
uniek in de wereld.”
Bram van den Oever, specialist brijvoer
beoordeeld. www.innovaward.nl
bij ForFarmers. “Maar het voordeel is Dikkere speklaag
veel groter als met dezelfde installatie
Een belangrijke conclusie van de proef
ook biggen en/of vleesvarkens kunnen
Nominatie
14
Partnership
"Een deel van de consumenten is toe aan dit soort concepten, een deel van de varkenshouders ook", aldus John Lorist.
Frievar biedt kansen voor varkenshoud In het rijtje succesvolle varkensvlees-
Uit Friesland komt het vleesmerk
Hogere prijs
concepten dat de afgelopen jaren het
Friberne, geproduceerd door het
Frievar is de laatste jaren het meest
licht zag, heeft Friberne van Frievar
samenwerkingsverband Frievar. Frievar
bekend met het vleesmerk Friberne.
zeker een plek verdiend. Na jaren
is ooit opgestart door de varkenshou-
Onder deze naam worden vers vlees en
pionieren zijn inmiddels 25 bedrijven
ders John Lorist en Mark van Sambeek.
vleeswaren vermarkt. Consumenten
aangesloten en de groei is er nog niet
Bij gebrek aan een ketenregisseur in
zijn bereid de hogere prijs te betalen,
uit. Initiatiefnemer John Lorist en
de sector besloten deze ondernemers
waar de aangesloten varkenshouders
ForFarmers key-accountmanager Eric
10 jaar geleden het heft in eigen hand
van profiteren. “Een deel van de
Gloudemans vertellen over de kansen
te nemen. In eerste instantie om hun
consumenten is toe aan dit soort
die dit voor de Nederlandse varkens-
bedrijfsprocessen en contacten in de
concepten, een deel van de varkens-
houderij biedt.
keten te optimaliseren, maar ook om
houders ook”, aldus Lorist. Er zijn nu
samen te werken. “De uitdaging is om
25 varkensbedrijven die meedoen in
De Nederlandse varkenshouderij telt
als varkenshouderij aantrekkelijk te zijn
een franchiseformule. Zij werken
inmiddels diverse vleesconcepten.
voor de schakel na ons”, vertelt Lorist.
gestandaardiseerd met gelijkwaardig
omvang van het samenwerkingsverband speelt daarbij een rol. “Hoe groter
Key-accountmanager
de omvang, hoe interessanter we zijn als partij.” Managementteam In de hele organisatie speelt het zogenoemde Frievarteam een belangrijke rol. Dit team bestaat uit onder andere ForFarmers, dierenartsenpraktijk De Varkenspraktijk en Schippers Bladel. “Dat is het managementteam dat de aangesloten bedrijven ondersteunt bij het optimaliseren van de productie en oplossingen zoekt als er
Als key-accountmanager bij
problemen zijn. We maken bewuste
ForFarmers is Eric Gloudemans
keuzes en wijken daar niet zomaar
de vaste contactpersoon voor
vanaf.” ForFarmers heeft via
bedrijven die binnen een con-
ForFarmersUK veel kennis in huis over
cept werken. Eric weet waar het
conceptmatig produceren. Het belang
concept voor staat en welke impact
dat de voerfabrikant hieraan hecht,
dat heeft op de beslissingen en
blijkt wel uit de aanstelling van een
werkwijzen van een bedrijf. Hij
key-accountmanager in de persoon van
denkt mee om de balans te vinden
Eric Gloudemans (zie kader).
tussen toegevoegde waarde en toegevoegde kosten.
Heeft u interesse om uw big of vlees af
derij
te zetten als merk met toegevoegde
ForFarmerszet zich maximaal
waarde? Of wilt u meer weten over
voor Frievar in. Zowel op het
Frievar? Neem dan contact op met
gebied van voer, bijvoorbeeld met
John Lorist of Eric Gloudemans
de inzet van nieuwe grondstoffen,
(0654 202 088).
als bij het zoeken naar nieuwe deelnemers. Eric: “De ervaringen uit Engeland zijn heel nuttig voor ons. Nog maar 15 jaar geleden
voer, dezelfde gelten en voor zover
stond de sector er daar slecht
mogelijk via protocollen volgens
voor. Door conceptmatige produc-
dezelfde werkwijzen. “We verminderen
tie is nu weer sprake van groei."
kosten in de keten en zien betere
Buitenlandse voorbeelden, maar
resultaten en rust op de bedrijven.”
ook concepten als Friberne, zijn
Lorist verwacht dit jaar verder uit te
voor Gloudemans het bewijs dat
breiden. Voor het slachten en verwer-
het anders kan. “De race om de
ken van de varkens wordt samen
laagste kostprijs wordt steeds
gewerkt met varkenshandel Revarco,
lastiger. Voor welke markt
inkoop Oudewater en slachterij
produceer je en op welke wijze
Westfort. Door deze samenwerking is
onderscheid je jezelf in opbrengst,
het mogelijk de varkens optimaal te verwaarden. De vierkantsverwaarding is zodoende goed. Ook de toenemende
Meer lezen? www.frievar.com
dát is de uitdaging.”
15
Kort nieuws
CCM-analyse
VIDA on tour De biggenspecialisten van ForFarmers
dusverre. En uiteraard ook om in te gaan
gaan de komende maanden op tournee
op uw specifieke vragen.
om met zeugenhouders in gesprek te gaan over vernieuwing in biggenvoe-
Interesse in een goed gesprek over
ding. Met de speciaal ingerichte
biggenopfok en een boeiende presentatie
VIDA-presentatiewagen bezoeken zij
op uw eigen erf? Deze keer verzorgen wij
bedrijven in heel Nederland.
de koffie en brengen we bovendien een aardige verrassing mee! Een afspraak is
De wagen is ingericht om kennis te delen
zo gemaakt. Bel hiervoor de klanten
over de achtergronden, de bouwstenen
service van ForFarmers 0800-8275367 of
en de praktijkresultaten van VIDA tot
kijk op www.hetlevenbegintmetvida.nl
Weet wat u voert! Ook dit jaar kunt u uw CCM laten analyseren op droge stof, zetmeel, eiwit en ruw vet (nat chemisch) en op mycotoxines (DON/ZEA). Kosten € 57,50 per monster. Vraag uw specialist om meer informatie.
Brok’nproat ...internationaal...ForFarmers... ...bijzondere ingrediënten... En ze vinden het ook nog super lekker!
Agenda 13 & 14 oktober ForFarmers Ladies Days Openluchtmuseum, Arnhem www.forfarmers.nl/ladies_days 20 november Frievardag voor potentiële deelnemers Meer info: www.frievar.com
1015NL
Vaker nieuws en tips ontvangen? Meld u aan voor de digitale nieuwsbrief op www.forfarmers.nl/nieuwsbrief