Uitgave van Forfarmers Nederland
NR 1 2017
VOer
taal
ForFarmers start met Terra+
2
“Focus op meer melk uit eigen ruwvoer� Reportage melkveehouder Arian van Dongen Succesvol hittestress managen
4 12
2
Inhoud 02 Terra+ totaalaanpak 03 Column: Slimmer werken 04 R eportage: Goed ruwvoer 07 Kuilverbeteraar SiloSolve FC 08 Agroscoop 2016 09 De melkveespecialist 10 Fosfaatreductieplan 11 Diverse initiatieven mestverwerking 12 R eportage: hittestress managen 13 Nieuwe werkwijze Klantenservice 14 G ezonde klauwen dragen meer melk 15 Biologische partner Reudink 15 K ort nieuws 16 Column Yvon Jaspers
Colofon Voertaal is een uitgave van ForFarmers. Voor meer informatie kunt u terecht bij de regionale ForFarmers dealer of bij ForFarmers, Lochem. Tel. 0573 – 288 800 E-mail: voertaal@forfarmers.eu www.forfarmers.nl Overname van artikelen is mogelijk na toestemming van de redactie en met bronvermelding. Gedrukt op milieuvriendelijk papier.
ForFarmers start met Terra+
Terra+: een totaalaanpak voor Met het nieuwe ruwvoerconcept Terra+ wil ForFarmers elke veehouder in staat stellen om de ruwvoeropbrengst en -kwaliteit te optimaliseren. Met als resultaat: meer melkproductie uit eigen ruwvoer en een gunstig effect op de kostprijs per kg melk. Ruwvoer is een essentiële factor in de
Meer melk uit ruwvoer
kostprijs van elk melkveebedrijf. Wie de opbrengst per hectare én de kwaliteit weet te verhogen, sleutelt direct aan de voerkosten, een lagere kostprijs per kilogram melk en een betere benutting van grond, het duurste productiemiddel van elk bedrijf. Een hogere opbrengst betekent immers minder voer aankopen en een betere kwaliteit betekent smakelijker ruwvoer, een hogere opname en een hogere melkproductie uit ruwvoer. De
werkt u vanuit de bestaande situatie
tabel onderaan de pagina laat zien hoe
doelgericht aan verbetering van de
zich dat op een bedrijf met 100 melkkoei-
ruwvoerkwaliteit en de opbrengst per
en, 8.500 kg melk/koe en 50 hectare al
hectare.
snel vertaalt in een substantiële extra voerwinst.
Stap 1: Doelstelling bepalen, waar staat u?
Hoe werkt Terra+?
Welke verbetering is haalbaar en binnen
Meer en beter ruwvoer per hectare is voor
welke termijn? Als u weet waar u staat,
de meeste bedrijven een uitstekende kans
kunt u bepalen waar u naartoe wilt.
om te werken aan een beter rendement en
Uw melkveespecialist maakt met behulp
een gezonde basis voor de toekomst. Met
van Melk€fficiënt van ForFarmersuw
de nieuwe totaalaanpak Terra+ wil
verborgen rendement op het gebied van
ForFarmers het voor elke veehouder
ruwvoer inzichtelijk. Zo krijgt u de extra
mogelijk maken om die kans te benutten
potentiële voerwinst in beeld bij verhoging
en meer melk te produceren van eigen
van de drogestofopbrengst per hectare en/
bodem. Met het volgende stappenplan
of de voerderwaarde van het ruwvoer.
Maatregel
Effect
Extra voerwinst
Verhogen droge stofopbrengst
+ 2 ton ds/ha
€ 8.645
Verbeteren kwaliteit
+ 25 VEM/kg ds
€ 7.590
Totaal
€ 16.235
Column
meer melk uit ruwvoer
Slimmer werken is ook groei!
Stap 2: Analyse
Kortom: u gaat prioriteiten stellen, keuzes
Vervolgens kijken we met de ‘Terra+
maken en aan de slag. Hiervoor maken wij
Ruwvoerscan’ naar de sterke en zwakke
een concreet en praktisch plan van
Na het afschaffen van de
punten in elk onderdeel van de ruwvoer-
aanpak, zodat u precies weet welke
melkquotering in 2015 nam het
productie: bodem, bemesting, gewas,
actiepunten de komende periode aan bod
aantal melkkoeien in Neder-
in- en uitkuilmanagement en de omzetting
komen.
land voor het eerst sinds jaren
van ruwvoer naar melk. Wilt u direct
fors toe. Dit was echter van
advies bij één van de onderdelen van de
Stap 4: Uitvoering
korte duur. De mestwetgeving
ruwvoerproductie, bijvoorbeeld de
De melkveespecialist adviseert u bij de
stuurt de komende jaren aan op krimp van de
bodem? Of wilt u op basis van uw
uitvoering, zo nodig in samenwerking
veestapel. Een deel van de individuele
bedrijfssituatie direct een passend
met één van de ruwvoerspecialisten van
bedrijven kan nog uitbreiden. Maar ook
landbouwkundig bemestings- of
ForFarmers. Hierbij introduceert
bedrijven die niet kunnen uitbreiden kunnen
teeltadvies? Bespreek de mogelijkheden
ForFarmerseen nieuw en innovatief
in mijn ogen nog altijd groeien. Meer uit je
met uw melkveespecialist, dealer of
programma om u zo gemakkelijk mogelijk
bedrijf halen, je ruimte optimaal benutten is
accountmanager. Ook de ruwvoerspecia-
te kunnen voorzien van een landbouwkun-
namelijk ook groeien. En dat doe je niet door
list kan worden ingeschakeld bij het maken
dig optimaal bemestings- en teeltadvies
harder, maar door nog beter en slimmer te
van deze praktische analyse.
binnen de ruimte van de mestwetgeving
werken.
(zie kader AgroMineraal Plus). Stap 3: Plan van aanpak
Binnen ForFarmers ben ik als verkoopleider
Aan welke onderdelen gaat u sleutelen
Stap 5: Monitoren en evalueren
verantwoordelijk voor ruwvoer. Ik zie de
om de productie en kwaliteit omhoog te
Regelmatig bespreekt u met uw specialist
ruwvoerteelt voor de meeste bedrijven als
krijgen? Gaat u focussen op de bodem?
of u uw doelen bereikt of gaat bereiken.
een prachtige kans om groei te realiseren.
Moet de bemesting beter? Is de grasmat
Wat gaat goed? Wat verloopt niet volgens
Door de ruwvoerteelt op elk onderdeel te
aan vervanging toe? Verliest u teveel voer
plan? Hoe kunt u bijsturen? Zo werkt u
optimaliseren, van bodem tot en met het
en voederwaarde bij het in- en uitkuilen?
samen aan meer melk uit eigen ruwvoer.
inkuilen, stuur je doelgericht op meer melk uit eigen ruwvoer. En dus op een beter rendement en optimale mineralenbenutting.
AgroMineraal Plus
Vanaf deze maand gaan wij de markt in met
Met Terra+ introduceert ForFarmers een totaalaanpak voor het verhogen van de
Terra+, een totaalaanpak om elk bedrijf in
ruwvoeropbrengst en -kwaliteit op het melkveebedrijf. Een belangrijk hulpmiddel
staat te stellen de ruwvoeropbrengst en
is het nieuwe en innovatieve mest-, mineralen- en teeltadviesprogramma Agro-
-kwaliteit, en daarmee het rendement,
Mineraal Plus. Met dit programma kunt u op de meest eenvoudige manier jaarlijks
omhoog te stuwen. Samen met de specia-
uw wettelijk verplichte bemestingsplan opstellen. Binnen AgroMineraal Plus zijn
listen en accountmanagers van ForFarmers
alle gegevens beschikbaar om u te kunnen voorzien van een optimaal landbouw-
ben ik zeer gemotiveerd om u hierbij te
kundig bemestingsadvies binnen de ruimte van de mestwetgeving. Dat wil zeggen:
ondersteunen.
afgestemd op de behoefte van de bodem en de gewassen, met optimale benutting van uw drijfmest. De speciale planningsmodule voor drijfmest is daarbij een zeer
Arjan Hurink
praktisch en waardevol hulpmiddel. Met het teeltadvies van AgroMineraal Plus kunt
Verkoopleider Plant
u een uitgekiende rassenkeuze maken voor gras en mais op perceelsniveau, op basis van geografische ligging, grondsoort en gebruiksdoel.
3
4
Reportage
Melkveehouder Arian van Dongen (rechts) samen met zijn accountmanager René Schellekens.
Arian van Dongen streeft naar de beste kwaliteit ruwvoer
‘Ik probeer de natuur te begrijpen’ Melkveehouder Arian van Dongen stelt
1 ’Leren denken als een akkerbouwer’
daarin slaagt, overleeft gemakkelijker in
alles in het werk om de beste kwaliteit
Voor Arian van Dongen is ruwvoerteelt
moeilijke tijden. Hiervoor moeten we als
ruwvoer aan zijn koeien voor te schotelen
letterlijk de bodem onder zijn bedrijfs
melkveehouders leren denken als akker-
en de bodem in topconditie te houden.
voering. “De manier waarop je met
bouwers. Je moet weten wat zich in de
Continu verkennen van nieuwe moge-
ruwvoer en ruwvoerteelt omgaat bepaalt
bodem afspeelt, hoe meststoffen werken,
lijkheden en intensieve samenwerking
de gezondheid van je dieren, de melk-
wat je kunt bereiken met nieuwe rassen.
met zijn voerleverancier en loonwerker
productie en de kostprijs per kg/melk. En
Ik probeer de natuur te begrijpen.”
hoort daarbij. De visie en aanpak van een
dus de toekomst van je bedrijf. Binnen
gedreven melkveehouder aan de hand
de strakke kaders van de mestwetge-
2 Specialisten op elk vlak
van negen voorbeelden...
ving moeten we manieren vinden om
Advies inwinnen bij specialisten is voor
mineralen op de meest efficiënte manier
Arian een absolute voorwaarde voor een
te benutten en de bodem steeds opnieuw
succesvolle ruwvoerteelt. “De keuzes
op te laden, net als een batterij. Wie
die ik maak met ruwvoer staan niet op
goed is. Dat zorgt voor meer ruimte in
Agri Focus Groep en tevens mestwetspe-
de KringloopWijzer en dus ruimte om
cialist, rekent voor dat 18 ton compost
meer koeien te houden en meer melk
samen met de drijfmestgift op een
per hectare te produceren.” Topopbreng-
hectare mais goed is voor de aanvoer
sten probeert hij onder meer te behalen
van 300 kilo kali. “Dan heb je de kalivoor-
door de graspercelen om de zeven jaar
ziening voor elkaar.” Daarnaast heeft
te vernieuwen. “Door de veredeling stijgt
compost ook een positieve invloed op
de productiviteit van grasrassen met 1%
het organische stofgehalte in de bodem.
per jaar. Met een perceel dat tien jaar
Door dit te verbeteren worden nutriënten
geleden is ingezaaid, loop je sowieso al
gemakkelijker vastgehouden en vergroot
10% achter op de potentiële opbrengst
je het waterbergend vermogen van de
van een nieuw ras.”
bodem.
4 Strooiplan op basis van onttrekking
“Alles voor een frisse grasmat”
Arian stemt zijn strooiplan af op de onttrekking van het gewas. De onttrekking wordt ingeschat op basis van opbrengsten in voorgaande jaren, grondsoort en rassenkeuze. Als een maisperceel naar
Bij Arian gaat de compost ook op het
verwachting 19 ton drogestof gaat ople-
grasland, zo’n 15 ton per hectare,
veren, wordt de bemesting afgestemd op
gemengd met natte kalk. “Je kunt het
deze 19 ton.
prima in de winter uitrijden op een moment dat de percelen goed te berijden
5 Optimale inzet van compost
zijn. Dit is een zeer efficiënte manier om
De Brabantse melkveehouder is een
in de kalibehoefte te voorzien.”
groot voorstander van het gebruik van compost, zowel voor mais- als grasland.
6 Strak sturen op pH
“Met compost kun je in het overgrote
Een juiste pH-waarde van de bodem
deel van de kalibehoefte van je percelen
maakt gras en mais minder gevoelig
voorzien. Dat is aantrekkelijk want kali
voor ziektes en schimmels.
aankopen is heel wat duurder dan comzichzelf maar altijd ten dienste van een goed rantsoen voor de koeien.
post aankopen.” Zijn accountmanager René Schellekens, dealereigenaar van
Daarnaast heb ik te maken met de mestwetgeving die het niet gemakkelijk maakt om mijn doelstellingen te halen.” Van Dongen werkt nauw samen met het team van ForFarmers dealer Agri Focus Groep, waarbij ruwvoerteelt, diervoeding en de mogelijkheden van de mestwetgeving altijd in samenhang worden bekeken. 3 Topopbrengsten om ruimte te scheppen Arian zet in op topopbrengsten per hectare. “Hoge opbrengsten behalen betekent dat je mineralenbenutting
Arian is een groot voorstander van het gebruik van compost.
Zie volgende pagina >>
5
6
Het bedrijf van Arian en Margo ligt op
zou worden besmeurd met drijfmestres-
overgangsgrond klei/zand. De ideale
ten. “Je krijgt dan wel een eerste kuiltje
pH-waarde voor gras ligt daar op 5 en
met ‘pinkenvoer’ maar ook een gezonde-
voor mais op 5,5. De melkveehouder
re eerste snede, vrij van schimmels.” Om
stuurt aan de hand van bodemmonsters
dezelfde reden maait hij alle percelen
Arian van Dongen (39) heeft samen
op de pH. Via een kalkbemesting wordt
liever vijf dan vier keer per jaar. “Ik wil
met Margo Kuijpers (37) in het
de pH op het juiste niveau gebracht en
dat de percelen fris en fruitig de winter
Noord-Brabantse Made een melk-
gehouden.
ingaan. Daarom maaien we in het najaar
veebedrijf met 145 melkkoeien en
een vijfde keer en ruimen dat gras ook
115 stuks jongvee. Ze hebben twee
op.”
zonen van 6 en 8. Het bedrijfsareaal
7 De eerste twee sneden op elkaar
V.o.f. Van Dongen – Kuijpers in Made
omvat 70 hectare, waarvan 80%
Voor Arian is het een wetmatigheid dat de eerste twee sneden op elkaar worden
9 Grasland vervangen in het najaar
ingekuild. “De eerste twee sneden
Grasland vervangen in het voorjaar is
moeten goed zijn voor tweederde van de
voor Arian van Dongen ondenkbaar. “In
De melkveehouders hebben de am-
drogestofopbrengst die je op jaarbasis
het voorjaar moet je binnen 1,5 maand
bitie om hun bedrijf stap voor stap
van het land haalt. Die twee sneden wil
na het inzaaien alweer het land op. Dan
uit te breiden naar 200 melkkoeien
ik in één kuil hebben om de melkkoeien
loop je de kans om alles wat je hebt geïn-
en daarmee te bouwen aan een
het hele jaar een constant hoogwaardig
vesteerd in de bodem (woelen, egalise-
gezond bedrijf met toekomst voor
basisrantsoen te kunnen voeren.”
ren, bekalken) en het gras meteen kapot
eventuele opvolgers. De vergun-
te rijden.” Met het bouwplan van 80%
ningen voor deze uitbreiding zijn
8 Alles voor een frisse grasmat
gras en 20% mais kan de melkveehouder
inmiddels rond.
Arian maakt soms niet alledaagse
goed rouleren. Alle percelen worden om
keuzes om een frisse en schone eerste
de zeven á acht jaar opnieuw ingezaaid.
snede gras in de kuil te krijgen. 2015 kende een warm najaar waardoor het
grasland en 20% mais.
Ruwvoeropbrengst bij Van Dongen.
gras voorafgaand aan het moment van
Gewasopbrengst
Grasland
Snijmaïs
drijfmest aanwenden in het voorjaar van
Drogestof (kg/ha)
11.990
19.028
2016 ongewoon lang was. Arian besloot
KVEM (per hectare)
11.587
18.895
Voederwaarde VEM (per kg ds)
966
993
om een gedeelte van zijn percelen begin februari 2016 te maaien en op te ruimen, om te voorkomen dat de eerste snede
Bron: KringloopWijzer 2015
Nieuw
7
ForFarmers introduceert allround kuilverbeteraar voor gras en mais voederwaarde behouden. Mager: “Ook bij de beste kuilen treedt conserveringsverlies op. Door dat verlies te beperken, verdien je gewoon geld. Waar vroeger een kuilverbeteraar vaak als ‘redmiddel’ werd ingezet bij ongunstige weersomstandigheden, vinden we het nu belangrijk om juist ook bij een goede kwaliteit kuil en goede weersomstandigheden een kuilverbeteraar toe te passen. Verliezen beperken is de eerste winst.” De winst van minimaal verlies ForFarmers heeft in Nederland het ForFarmers is in Nederland gestart
Koele kuilen, minimaal verlies
met de verkoop van SiloSolve FC.
SiloSolve FC is één kuilverbeteraar voor
Deze allround kuilverbeteraar is inzet-
gras en mais, inzetbaar vanaf 25% tot 55%
baar voor gras én mais en zowel geschikt
drogestof. Dat maakt de keuze voor de
om conserveringsverliezen terug te
melkveehouder gemakkelijker. Maar veel
dringen als om broei tegen te gaan.
belangrijker is uiteraard het effect.
De combinatie van deze beide gebruiks-
“SiloSolve FC is het eerste middel dat
doelen in één product en de toepasbaar-
bewezen succesvol is bij zowel het aan-
heid in zowel gras als mais is uniek.
pakken van conserverings- als broeiverlie-
exclusieve verkooprecht van SiloSolve FC. Meer informatie kunt u inwinnen bij uw specialist of accountmanager of vinden op de webpagina www.forfarmers.nl/silosolve. Hier vindt u ook een korte video over de werking van het product. En met de Kuilculator kunt u snel en eenvoudig berekenen welk voordeel SiloSolve FC u oplevert, zie www.kuilculator.nl.
zen”, stelt Arjan Mager, innovatiemanager Inkuilmiddelen helpen om na het inkuilen
en inkuilspecialist bij ForFarmers. “Tot voor
Vermindering van conserverings- en broeiverliezen
meer en beter ruwvoer over te houden.
kort was het moeilijk om die twee doelen te
van 15% naar 5% geeft op een bedrijf met 100 melk-
Daarnaast kunnen ergernis over broei en
combineren omdat bacteriestammen die
koeien, 40 hectare gras, 10 hectare mais, bij een
te veel onbruikbare voerresten redenen
nodig zijn voor het één, de stammen die
waarde van € 0,15 per kg drogestof voor ruwvoer
zijn om een kuilverbeteraar in te zetten. De
nodig zijn voor het ander vaak tegenwerken.
en een melkprijs van € 0,30 per kg melk een extra
meeste middelen die momenteel verkrijg-
De producent van SiloSolve FC heeft een
voerwinst van ruim € 9.000,-.
baar zijn, zijn alleen geschikt voor gras of
unieke combinatie van bacteriestammen
alleen voor mais. Sommige producten zijn
gevonden die elkaar versterken.
€ 12.000
gericht op een betere conservering, andere
Met als resultaat: koele, frisse kuilen met
€ 10.000
puur op het voorkomen van broei. Deze
minimaal conserveringsverlies.”
€ 8.000
beide verliezen bedragen samen al gauw
€ 6.000
15%. De keuze van het juiste product hangt
Maximale voederwaarde
€ 4.000
verder vaak nog af van het drogestofgehalte
Wetenschappelijk onderzoek en praktijk-
€ 2.000
bij inkuilen. Dat is tot nog toe meteen het
proeven laten zien dat met SiloSolve FC
€0
lastige met inkuilmiddelen: welk product
behandelde kuilen vaak al een week na het
moet je in welke situatie kiezen?
afdekken broeistabiel zijn en maximaal
Minder conserveringsen broeiverliezen
Extra opbrengst ruwvoer
Betere kwaliteit ruwvoer
Extra Investering in Extra voerwinst opbrengst SiloSolve®FC melkproductie kuilverbeteraar
Resultaten Agroscoop 2016
Extra rendement voor ForFarmers-klanten Meetmelk (rollend jaargemiddelde) 9500
Levensproductie bij afvoer 33.000
+219
9400
32.000
kg/koe
9300 9100 9000
31.500 31.000
8900 8800 Landelijk
8700 8600
+1.579
32.500
9300
kg/koe/jaar
8
ForFarmers 2015
2016
30.500
Landelijk ForFarmers
30.000
2015
2016
Zoals uit de grafieken blijkt scoren de ForFarmers-klanten duidelijk hoger ten opzichte van het landelijk gemiddelde. Dit verschil is in 2016 verder toegenomen.
Het productieniveau van de melkkoeien
(vet% +0,05% en eiwit% +0,03%) resul-
klanten van ForFarmers gemiddeld bijna
in het eerste volledig quotumvrije jaar
teert dit in een hogere meetmelkproduc-
1.580 kg hoger. Bij een langjarig gemid-
is aanzienlijk gestegen, blijkt uit
tie van bijna 220 kg per koe per jaar.
delde melkprijs van € 0,35 betekent dit een
Agroscoop, het monitoringsprogramma
extra melkopbrengst van € 550,- per koe.
van ForFarmers. Gemiddeld is het
Toename levensproductie bij
rollend jaargemiddelde bij ForFarmers-
ForFarmers-klanten
Kortom, resultaten om trots op te zijn.
klanten het afgelopen jaar toegenomen
Ook de levensproductie van afgevoerde
Ook afgelopen jaar zijn we weer in staat
met liefst 356 kg per lactatie. Het eiwit-
koeien is afgelopen jaar met +472 kg
gebleken om samen met u het verschil
gehalte is hierbij op peil gebleven
sterk gestegen. Ten opzichte van het
te maken resulterend in een fors hogere
(gemiddeld 3,58%) terwijl het vetgehalte
landelijk gemiddelde (bron: CRV) ligt de
melk- en levensproductie en daarmee
is toegenomen met 0,02% naar gemid-
levensproductie van afgevoerde koeien bij
extra rendement.
deld 4,43%. De meetmelkproductie is hierdoor gestegen met bijna 400 kg per koe per jaar. Ten opzichte van het landelijk gemid-
ForFarmers
CRV*)
2015
2016
2015/2016
delde (bron: CRV) scoren klanten van
Aantal koeien
96
105
101
ForFarmersduidelijk hoger in zowel de
Melkproductie
8.451
8.807
8.663
melkproductie als gehalten in de melk.
Vet%
4,41
4,43
4,38
Deze verschillen zijn afgelopen jaar nog
Eiwit%
3,58
3,58
3,55
Kg vet
373
389
380
MilkPower(pensbestendig vet) zullen hier
Kg eiwit
303
315
307
in belangrijke mate aan hebben bijgedra-
Kg vet+eiwit
676
704
687
gen. Het verschil in melkproductie per koe
Meetmelk/koe
8.986
9.385
9.166
32.075
32.546
30.967
groter geworden. De inzet van productie stimulerende voeders (Maximareeks) en
per jaar ten opzichte van het landelijk gemiddelde is toegenomen naar +144 kg melk. In combinatie met hogere gehalten
Levensproductie bij afvoer
*) Landelijk gemiddelde (inclusief ForFarmers-klanten) september 2015 t/m augustus 2016.
De specialist
Evert Jan Bosma, melkveespecialist:
“Ik focus op de resultaten in de stal” Evert Jan Bosma is 25 jaar in dienst bij ForFarmers (en haar voorgangers), het merendeel van deze tijd in de functie van melkveespecialist. Het adviseren van melkveehouders doet Evert Jan met veel plezier. “Ik ga geen dag met tegenzin naar mijn werk. Het is mijn passie om met de klant een plan van aanpak op te stellen, zodat hij optimale resultaten weet te behalen en plezier houdt in het boeren.” Enthousiast beschrijft Evert Jan waarom hij graag melkveespecialist is. “Als boerenzoon, geboren in de Noordoostpolder, zit het boerenleven in mijn bloed. Ik kom graag op een boerderij, wil veehouders ondersteunen bij hun vraagstukken en oplossingen aandragen. Ik heb een aantal klanten waar ik nu al 18 jaar kom. Zo ervaar ik van dichtbij welk proces hun melkveebedrijven doormaken. Dat ik hierbij een rol vervul, vind ik geweldig! Mijn kracht is mijn positieve kijk op dingen en ik vind altijd ergens een oplossing voor.” Evert Jan wordt zeer gewaardeerd vanwege zijn kennis van de sector en zijn grote netwerk. Hij is een vertrouwd gezicht in de melkveesector in Noord-Nederland, momenteel werkzaam in Zuidwes-Friesland en de regio rondom Zwolle/ Kampen. Hij ziet het als zijn taak om melkveehouders een spiegel voor te houden. Nu ook weer. “Zolang ik weet, zijn er uitdagingen in de agrarische sector. Belangrijk is om mee te gaan in deze ontwikkelingen. Blijf daarbij wel plezier houden in het boeren, werk efficiënt en houd je koeien gezond. Het voornaamste is dat het goed draait in de stal. Daar ligt vooral mijn focus en kracht.”
9
10
Mestwetgeving
Meer inzicht in het fosfaatreductieplan Om de fosfaatproductie in de melkvee-
de laatste jaren is opgelopen en hoger
Bepalen GVE-referentie en taakstelling
houderij in 2017 aanzienlijk te vermin-
ligt dan afgesproken met Brussel.
Het fosfaatreductieplan van de zuivel
deren heeft de Nederlandse zuivelsector
Nederland produceert boven het fosfaat-
wordt ingevuld via een GVE-reductie-
samen met LTO Nederland, NMV, NAJK,
plafond van 172,9 miljoen kilogram, dus
regeling. In deze regeling krijgt een
Nevedi, de banken en het ministerie van
via een pakket aan maatregelen moet
melkveebedrijf een GVE-referentie gelijk
Economische Zaken het fosfaatreductie-
onze fosfaatproductie naar beneden.”
aan het aantal grootvee-eenheden (GVE’s
plan opgesteld. Waarom gebeurt dit?
in categorie 100, 101 en 102) die op 2 juli
En wat houdt het fosfaatreductieplan
Drie maatregelen
2015 op het bedrijf geregistreerd stonden.
voor u als melkveehouder in?
Eén van de maatregelen is fosfaat
Voor de niet-grondgebonden bedrijven
reductie via voerspoor (zie kader ‘Wat
(bedrijven waar op 2 juli 2015 de forfai-
“We doen dit allemaal om te kunnen
speelt er nog meer in 2017?’), die
taire fosfaatproductie hoger was dan de
voldoen aan de milieueisen die de
1,7 miljoen kilogram fosfaatreductie
plaatsingsruimte voor 2015) geldt voor
EuropeseCommissie heeft gesteld. Al-
oplevert. Een andere maatregel is het
het bepalen van de GVE-referentie dat het
leen door te laten zien dat de Neder-
invoeren van de bedrijfsbeëindigers-
aantal GVE’s op de peildatum nog wordt
landse melkveehouderij minder fosfaat
en krimpregeling. Naar verwachting le-
verminderd met 4%.
produceert, kunnen we derogatie voor
vert deze regeling een fosfaatreductie
2017 veiligstellen en hebben we een
op van 2,5 miljoen kilogram (zie kader
Ieder bedrijf dient het totaal aantal GVE’s
goede ingang om verlenging van de
stoppersregeling). Derde maatregel is
dat zij op 1 oktober 2016 op het bedrijf
derogatie voor 2018–2021 te krijgen”,
het fosfaatreductieplan van ZuivelNL.
hadden, in 2017 gefaseerd in vijf perio-
verklaart mineralenspecialist Johan
Dit onderdeel levert 4 miljoen kilogram
den terug te brengen tot op of onder de
Temmink. “Deze maatregelen zijn
fosfaatreductie op. De verwachting is
eigen GVE-referentie. Dit noemen we de
noodzakelijk, omdat de fosfaatproduc-
dat de Nederlandse melkveestapel in
taakstelling.
tie in de Nederlandse melkveehouderij
totaal met 160.000 dieren krimpt.
Wat speelt er nog meer in 2017? Veevoerbedrijven focussen op voerspoor
Vergeet de KringloopWijzer en BEX niet
Met het voerspoor hebben de diervoederbedrijven (verenigd
De KringloopWijzer is voor alle veehouders verplicht en dient
in Nevedi) afgesproken dat het fosforgehalte in het meng-
voor 15 mei 2017 te zijn ingevuld. De KringloopWijzer geeft
voer voor melkvee in 2017 gemiddeld maximaal 4,3 gram
goed inzicht in hoe efficiënt uw melkveebedrijf met mineralen
per kilogram mengvoer mag bedragen. Dit betekent dat
omgaat. Vergeet niet te blijven scoren op BEX. Efficiënt voeren
ForFarmershaar voeders nog verder heeft aangescherpt
blijft ook in 2017 belangrijk. Naarmate uw BEX-voordeel
op fosforgehalte. Speciaal hiervoor kunt u bij ForFarmers
groter is, heeft dit ook voordelen ten aanzien van de mestaf-
ook kiezen voor BEX-voeders. Deze voeders hebben een
zet en mestverwerking of het afsluiten van VVO’s. Daarnaast
extra laag fosforgehalte ten opzichte van ruw eiwit en is
heeft een BEX-voordeel waarschijnlijk ook voordelen bij de
gunstig voor bedrijven die meedoen aan de bedrijfsspeci-
benutting van fosfaatrechten vanaf 2018. Overleg daarom met
fieke excretie (BEX).
uw specialist of accountmanager hoe interessant de inzet van BEX-voeders op uw bedrijf is.
Mestverwerking
Diverse initiatieven De Nederlandse veehouderij produceert teveel dierlijke mest. Diverse initiatieven spelen hierop in. ForFarmers is betrokken bij meerdere van deze initiatieven. De belangrijkste zijn: • Het Mestinvesteringsfonds. Dit fonds is een initiatief van een groot aantal Nederlandse voerleveranciers, LTO Noord, ZLTO, LLTB en Via het rekenprogramma van ForFarmers kunt u gemakkelijk zien of, en zoja hoeveel GVE, u moet reduceren.
NVV. In totaal zit 4,5 miljoen euro in het fonds. Bedrijven die een goed ondernemingsplan
Zolang u boven de taakstelling qua GVE-
Ook ziet u snel welk bedrag u misloopt,
hebben om mest te verwerken, kunnen een
bezetting zit, wordt u gekort op het maan-
wanneer u boven uw GVE-referentie blijft.
beroep doen op een financiële bijdrage uit dit
delijkse melkgeld. Daarnaast dient u een
Bekijk dit programma via onze website.
fonds. Zie voor meer info de website:
solidariteitsbijdrage te betalen wanneer
www.mestverwerkingsloket.nl;
u nog niet het totaal aantal te reduceren
GVE-reductie
GVE’s heeft bereikt.
Vermindering van de veestapel (aantal
• Verschillende regionale initiatieven op het
GVE) kan op verschillende manieren:
gebied van mestverwerking, waaronder
- Via de afvoer van het ondereind van de
Twence, BVA (Biogasvereniging Achterhoek),
ForFarmers rekenprogramma Om te zien wat de GVE-reductieregeling
veestapel en/of probleemdieren (guste
Greenferm, Groot Zevert, Stichting Biomassa en
voor uw bedrijf betekent heeft ForFar-
koeien, koeien met te hoog celgetal,
Stichting Duurzaam Noord Deurningen die we
mers een rekentool ontwikkeld. Door dit
laagproductieve koeien etc.)
nu verder toelichten.
plan in te vullen (zie foto), kunt u in één oogopslag zien hoeveel melkkoeien of
- Via selectie in jongvee en/of export van vaarzen
jongvee u verspreid over het jaar moet
Stichting Duurzaam Noord Deurningen gaat uit van een energieneutraal Noord Deurningen
afvoeren om aan de GVE-taakstelling te
In aanloop naar fosfaatrechten
(een dorp met ruim 1.000 inwoners) en
voldoen.
Besef hierbij wel dat 2017 een tussen-
stimuleert daarbij mestvergisting op het
jaar is. Vanaf 1 januari 2018 worden de
boerenerf. Via de kennis van FarmConsult is de
fosfaatrechten ingevoerd. Afhankelijk van
milieuvergunning en ontheffing ruimtelijk spoor
uw doelstelling qua omvang veestapel
voor de bouw van mestvergisters bij negen
Stoppersregeling
in 2018 is het belangrijk om daarbij
melkveehouders geregeld. Ook zijn er diverse
FarmConsult begeleidt veehouders
rekening te houden met de behoefte aan
subsidies beschikbaar gesteld voor dit unieke
die van de ‘subsidieregeling bedrijfs-
jongvee. “Houd deze stip op de horizon
project. Op dit moment zijn al twee melkvee-
beëindiging melkveehouderij’ gebruik
in gedachten bij de beslissingen die u nu
houders een vergister aan het bouwen.
willen maken. Neem contact op met
neemt. De juiste keuze verschilt sterk
Binnenkort heeft Cogas de gasleidingen gereed
de specialisten van FarmConsult via
per bedrijfssituatie, het gaat hier om
en kan het gas, dat in de vergisters ontstaat,
T: 0573 28 89 89.
maatwerk”, benadrukt Johan.
worden afgevoerd naar een tweetal bedrijven op het industrieterrein van Denekamp. Een mooi
De eerste openstelling van de regeling
Op onze website vindt u tevens een ver-
initiatief voor een duurzaam biogasnetwerk; de
d.d. 20 februari jl. telde zoveel
wijzing naar vragen en antwoorden over
eerste in Nederland waarbij meerdere
aanmeldingen dat de regeling binnen
het Fosfaatreductieplan ZuivelNL.
veehouders samenwerken om mest om te
een dag gesloten is, maar er volgen in
En neem bij vragen altijd contact op met
zetten in gas en warmte.
2017 nog meer openstellingen. Zie
uw specialist of accountmanager of meld
ook www.farmconsult.nl.
uw vraag via onze Klantenservice, T: 088 024 8010.
11
12
Reportage
Udink weet hittestress goed te managen Henk en Alina Udink hebben regelmatig overleg met ForFarmers’ melkveespecialist Martin Keuper (l.) over het te voeren rantsoen.
Afgelopen jaar zijn er diverse hittestress-
hittestress voorkomen begint bij het
voldoende gewicht en een toevoegmid-
perioden geweest. Dit heeft op veel
inkuilen. Een broeivrije kuil ondersteunt
del doet de rest”, licht Henk toe. Deze
bedrijven invloed gehad op de dierpresta-
de koeien beter in perioden van hitte-
investering betaalt zich altijd terug,
ties. Bovendien worden de (langetermijn)
stress”, stelt het echtpaar.
maar zeker in geval van hittestress:
gevolgen van hittestress vaak onder-
“Bij hittestress is de ruwvoeropname al
schat. Dat de koeien van Henk en Alina
lager en deze wordt nog lager bij broei.
Udink uit Markelo bij warm weer en ook daarna beter dan gemiddeld presteren is volgens hun het gevolg van gerichte maatregelen door het jaar heen en het samenspel met de dierenarts, loon-
“Broei is de bron van veel problemen”
werker, Freyr KI en melkveespecialist
Dus altijd vers voer is van het grootste belang.” Ook geen broei aan het voerhek Melkveespecialist Martin Keuper vult aan: “Ook komt het op voersnelheid
Martin Keuper. Wat zijn de belangrijkste
“Om broei in de kuil te voorkomen
en –management aan. Broei voorkomen
onderdelen van Udinks aanpak?
zorgen we ervoor dat het gras vlot in de
doe je niet alleen in de kuil, maar ook
kuil zit. Afgelopen jaar hadden we het
aan het voerhek. En in perioden van
De wereld is nog wit, wanneer we bij
gras twee keer binnen 26 uur in de kuil.
hittestress is het extra belangrijk om
Henk en Alina aanschuiven om te praten
Dit in goede samenwerking met onze
elke dag de voerresten weg te halen en
over hun succesfactor om hittestress
loonwerker Maas uit Markelo. Direct
vers voer aan te bieden.” Udink voert in
te voorkomen. “Negatieve gevolgen van
plastic erover, zand op de kuil voor
warme perioden twee keer daags.
Alina: “’s Ochtends en ‘s avonds is de
graden) verhogen we zowel het aandeel
lucht koeler, zijn de koeien zelf afge-
MilkPower als de buffers wat in de voer-
koeld en kunnen ze het voer ook echt
mengwagen gaat. En vergeet de periode
omzetten in energie.”
na de hittestress niet, koeien hebben een tijdje nodig om bij te komen.” Milk-
“Verder zijn vers drinkwater en schone
Power kan ook buiten een hittestress-
waterbakken van levensbelang. Ik ken
periode uit, want het resulteert in een
maar weinig boeren zoals Udink die
hogere melkproductie.
Klantenservice
Eén loket voor al uw bestellingen Sinds 15 november jl. zijn de Klantenservice van ForFarmers Nederland en de
structureel elke week en tijdens de hittestress meerdere keren in de week
Extra aandacht voor de droge koeien
activiteiten van ForFarmers DML samen
de drinkbakken schoonmaken”, vertelt
Droge koeien hebben al snel een nega-
gevoegd. Hierdoor is er nu één loket waar
Martin.
tieve energiebalans. In warme perioden
u als klant terechtkunt voor voerbestel-
nemen de dieren nog minder voer op,
lingen en vragen. Voor dealerklanten blijft
Rantsoen aanpassen in mei
met gevolgen voor de koe en het nog
hun eigen dealerkantoor het eerste
Regelmatig overleg met hun adviseurs
ongeboren kalf. “Als het misgaat bij de
aanspreekpunt.
is voor Henk en Alina een onmisbare
droge koeien, dan hebben we daar de
schakel in het goed managen van
hele lactatieperiode last van”, licht Henk
Waarom deze aanpassing?
het bedrijf. “Samen moet je het goed
toe. Dus zorgt het echtpaar ervoor dat
Voorheen werkten we met verschillende
aanpakken”, beschrijft Alina.
de droge koeien iedere dag een vers en
loketten. Nu zijn alle onderdelen – en daar-
“Wanneer onze melkveespecialist
uitgebalanceerd rantsoen krijgen. Als
mee ook alle kennis – bij elkaar gebracht.
Martin iets adviseert, dóén wij daar
het weer dit toelaat, kunnen de droge
Het voordeel is duidelijk: er is nu één
iets mee.” Martin: “Vanaf mei reken ik
koeien naar buiten. Tussen dag 10 en 17
aanspreekpunt voor het totale pakket aan
MilkPower (pensbestendige vetten) en
na afkalven worden de koeien getest op
Total Feed-producten en voor alle vragen.
Blendix (buffers) in het rantsoen, omdat
ketose. “Zo controleren we of de koeien
de koeien het bij temperaturen warmer
genoeg energie opnemen of dat we
Ook zijn de openingstijden verruimd: de
dan 23 graden al moeilijker hebben. In
moeten bijsturen. Goed bijsturen heeft
Klantenservice is doordeweeks een uurtje
periodes van extreme hitte (boven de 25
een positief effect op de melkproductie,
langer geopend en nu ook op zaterdag-
vruchtbaarheid en klauwgezondheid.”
ochtend bereikbaar. Kortom: kennisbundeling
Bedrijfsgegevens
en meer gemak en service voor u als klant. En wat kost dat?
Henk en Alina Udink houden 152
Hittestress succesvol managen vraagt
Bereikbaarheid Klantenservice:
melkkoeien en 85 stuks jongvee
dus om investeringen. Denk maar aan
De Klantenservice Herkauwers is bereikbaar
op 54 ha gras en 10,5 ha mais. Het
de Transitieaanpak, MilkPower en buf-
op maandag tot en met vrijdag van 8.00 uur
rollend jaargemiddelde bedraagt
fers, ketose-tests, inkuilmiddelen en
tot 18.00 uur en op zaterdagochtend van
10.445 kg melk met 4,80% vet en
extra arbeid. Maar voor Henk en Alina
8.00 uur tot 12.00 uur.
3,80% eiwit. Het basisrantsoen
staat vast dat deze investeringenzich
bevat: 9 kg ds graskuil, 5 kg ds mais,
dubbel en dwars terugbetalen. Zij kijken
Telefoonnummer: +31 (0) 88 024 8010
1,3 kg ds mks, 1,1 kg grasbrok en 2,5
naar de voerwinst in plaats van de
E-mail: herkauwers@forfarmers.eu
kg Blendix (maatwerk), aangevuld
voerkosten. Met succes! Udink heeft elk
met 3 kg Fresh Cow Boostbrok in
jaar 300-400 euro meer voerwinst dan
de eerste 70 dagen en Maximabrok
een gemiddeld melkveebedrijf (bron:
Favoriet. De voerwinst per koe (excl.
Agroscoop). “Dat kan alleen met een
ruwvoer ligt op 2.377 euro en de
hoge melkproductie uit ruwvoer, dat
krachtvoerkosten (incl. bijproducten)
bij dit bedrijf met 18,5 kg zeer hoog is”,
op 6,99 euro.
besluit Keuper.
De ambitie van Udink is een gezond en goeddraaiend melkveebedrijf.
Zie ook:
www.forfarmers.nl
13
14
Klauwgezondheid
Gezonde klauwen dragen meer melk
Mortellaro
Bevangenheid
Uit onderzoek blijkt dat 49% van de
Mortellaro onder de veestapel onder con-
rantsoen hetzelfde als het gevoerde (klopt
koeien wordt afgevoerd vanwege de
trole met voetenbaden. Zodra er proble-
de kuiluitslag) en hetzelfde als het
indirecte gevolgen van een klauwpro-
men zijn met de weerstand van de dieren
rantsoen dat gevreten wordt (geen
bleem, denk aan verminderde vrucht-
zal Mortellaro de kop opsteken. Schone,
selectie)? Om klauwproblemen te
baarheid of productie. Klauwproblemen
droge, zachte en voldoende ligbedden zijn
voorkomen moet het rantsoen – voor
veroorzaken niet alleen een behoorlijke
daarom belangrijk bij het verhelpen en
zowel melkvee als jongvee – voldoende
economische schade (250 tot 300 euro
voorkomen van klauwproblemen.”
eiwit en mineralen bevatten. Broei en
per koe) maar ontnemen bovenal uw
schimmels werken indirect klauwproble-
werkplezier. In navolging van onze
Besteed ook aandacht aan de pinken
Regiotaps over klauwgezondheid geven
“Veel jongvee heeft al een (nog onzicht-
we u tips voor gezonde klauwen.
baar) klauwprobleem. De dieren beginnen
Let op transitie en hittestress
daarmee op een achterstand en krijgen
“Koeien in de transitieperiode zijn het
Dierenarts Jan Lievaart van het Neder-
het in de eerste lactatie extra zwaar te
meest vatbaar voor bevangenheid.
lands Klauwgezondheidscentrum en tech-
verduren. Neem daarom de pinken vanaf
Door een negatieve energiebalans (NEB)
nisch specialist Rob Rutgers bespreken
de eerste inseminatie mee in het klauw-
verdwijnt het vetkussen, de schokdemper,
twee veelvoorkomende klauwproblemen.
onderhoud.”
in de klauw. Dit heeft vergroeiing van het
1. Mortellaro
2. Bevangenheid – witte lijn
Hittestress vermindert de voeropname en
Jan Lievaart: “Mortellaro is een veelvoor-
Rob Rutgers: “Pensverzuring leidt tot
vergroot daarmee de kans op zowel NEB
komende infectieziekte. Het wordt
bevangenheid en zoolbloedingen. Je ziet
als pensverzuring (minder bufferende
meestal veroorzaakt door vuile roosters,
het aan breuken in de klauwwand of onder
werking). De vele klauwproblemen dit
waardoor de bacterie vanuit de mest de
de klauw aan geelverkleuringen of
najaar waren dan ook het gevolg van de
huid kan binnendringen of koeien die te
bloedingen. Het probleem is alleen dat je
warme periode in september. Zorg er
weinig liggen, waardoor ze hun klauwen
pas 6-8 weken nadat een koe pensverzuring
daarom voor dat het rantsoen goed
teveel belasten.”
had, iets kunt zien aan de klauwen.”
aansluit bij de tijd van het jaar en de
men in de hand.”
bot tot gevolg en is onherstelbaar.
periode waarin de koe zit. En neem tijdig Wat te doen: wees op tijd
Wat te doen: check rantsoen
“Grijp vroegtijdig in, wacht niet af en
“Kijk met je melkveespecialist kritisch
behandel actieve Mortellaro-gevallen
naar het rantsoen, van berekend tot
individueel. Houd vervolgens chronische
verteerd rantsoen. Is het berekende
hittestress-maatregelen”, besluit Rob.
Kort nieuws
Biologische melkveehouderij
Reudink: de juiste partner voor de biologische sector Dat er nog steeds veel interesse is voor
Geluiden uit de markt geven aan dat de
omschakeling naar biologisch bleek
biologisch zuivelmarkt verder blijft
tijdens de afgelopen Bio-beurs. Een
groeien. Eko Holland, de coöperatie van
groot aantal melkveehouders bezocht de
biologische melkveehouders, is één van
Reudink-stand en kwam in gesprek met
de grotere marktpartijen in Nederland. Zij
Reudink melkveespecialist Robert van
zien afzetmogelijkheden voor nieuwe
Dorst. Robert: “Als u ervan overtuigd bent
leden. Het is belangrijk om voor omscha-
dat u biologisch wilt boeren, dan zijn er
keling eerst de biologische melkafzet te
mogelijkheden.”
regelen.
Begeleiding voor ‘Nieuwe Weiders’
Stichting Weidegang heeft een begeleidingstraject ontwikkeld voor melkveehouders die
De laatste vijf jaar groeide de biologische
Waarom kiezen voor Reudink?
willen overschakelen van jaarrond opstallen
rundveehouderij sterk. Dit meldt het CBS
Reudink is specialist in het aanbieden
naar weiden. Een WeideCoach begeleidt u om
op basis van de laatste cijfers van 2016.
van complete voeroplossingen voor de
goed te starten en denkt met u mee als het
Het aantal melk- en kalfkoeien nam in vijf
biologische sector, onder de noemer:
even niet loopt. Daarnaast deelt u uw ervarin-
jaar met 54% toe naar bijna 70.000 dieren.
‘leaders in organic farming’. Door inten-
gen met zes collega-melkveehouders die ook
Dit betekent dat 2% van de totale rundvee-
sief samen te werken met klanten en
starten met weiden. U oefent samen de
stapel in Nederland biologisch is.
ketenpartners biedt Reudink hen concreet
FarmWalk en kijkt bij elkaar hoe het loopt. Bij
resultaat: een beter rendement, een
interesse bespreekt de WeideCoach in een
In de loop van 2016 hebben bijna 100
gezondere veestapel en een hogere
vrijblijvend kennismakingsgesprek of weide-
nieuwe melkveebedrijven zich bij Skal
efficiëntie. Dit wordt gerealiseerd met een
gang past bij uw bedrijf en u als veehouder.
aangemeld voor omschakeling. De melk
gerichte aanpak ondersteund door
van deze bedrijven komt voor een deel
gespecialiseerde en deskundige profes-
Aanmelden of meer informatie?
begin 2017 op de markt. Eind 2017 - begin
sionals.
Neem contact op met uw melkveespecialist of
2018 zal het aanbod van biologische melk
accountmanager of kijk op de website:
door deze omschakelaars met circa 50-60
Meer weten over de biologische sector?
www.stichtingweidegang.nl.
miljoen liter extra groeien. Het duurt
Neem contact op met Reudink via T: 088
ForFarmers ondersteunt dit initiatief en heeft
immers globaal twee jaar voor de eerste
024 81 65 of info@reudink-bio.eu of zie
enkele regionale WeideCoach-specialisten in
biologische melk geleverd kan worden.
onze website: www.reudink-bio.eu.
dienst.
Innovatiefonds Heeft u een goed idee, waar ook collega boeren iets mee kunnen? Dien het dan in via het Innovatiefonds van Boerderij en ForFarmers. Zo maakt u kans op een mooi geldbedrag om uw idee verder te ontwikkelen. Meld uw idee aan via de website: www.forfarmersinnovatiefonds.nl Hier vindt u ook eerder beloonde innovaties.
15
Column Yvon Jaspers
Voor de toekomst van boeren De laatste maanden heb ik weer veel tijd
Of gaan we straks met z’n allen dat
Mensen willen ook weten wat ze eten,
doorgebracht op agrarische bedrijven
vliegtuig in op zoek naar de ruimte en
ze willen hun kinderen laten zien waar
over de hele wereld. Veehouders in
het landschap met letterlijk en figuurlijk
voedsel vandaan komt. Mensen zijn op
Frankrijk, Amerika en Canada, akker-
meer vrijheid. Minder regels en minder
zoek naar eerlijk en gezond. Daar zijn
bouwers in Oost-Europa en aquacultuur
wetten. Een land waar we er vrolijk en
jullie het symbool van. Burgers zitten te
in Afrika. Het heeft me aan het denken
vrij op los kunnen boeren?
wachten op jullie verhaal. Nederlandse
gezet.
burgers willen Nederlands eten van Ik denk het niet. Ik geloof heel erg in
Nederlandse boeren. Van jullie dus.
Hoe zal de toekomst van de boeren in
jullie als Nederlandse boer. Ik denk
Nederland eruitzien? Is er eigenlijk wel
dat jullie vooruitlopen op wat er in de
Soms hoor je mensen zeggen dat het
toekomst voor die Nederlandse boer?
wereld gebeurt op agrarisch gebied.
voedsel van de toekomst alleen maar
De kennis in Nederland over efficiëntie,
prijsknallers en kant-en-klare happen
over voeding, over milieu, over dieren-
zullen zijn. Maar ik geloof in het tegen-
welzijn is zo groot, ik heb er alle
overgestelde. Ik geloof dat de toekomst
vertrouwen in dat we daar nog genera-
juist bij jullie op ‘t bedrijf ligt. Voor mij is
ties mee door kunnen. Regelmatig krab
het een groot cadeau dat ik zo vaak over
ik mezelf achter de oren als ik in
jullie schouder mee mag kijken. Dat ik
Amerika over een boerenbedrijf loop.
mee mag genieten van jullie vak en jullie
Oké, er is ruimte, er mag veel, maar
vrijheid. Diep van binnen voel ik me
veel bedrijven kunnen niet tippen aan
eigenlijk een boerin. Weliswaar eentje
die van jullie. Hier in Nederland wordt
zonder eigen bedrijf, maar gelukkig wel
bij wijze van spreken over elk voerkor-
met talloze plekken om af en toe aan de
reltje nagedacht, daar ligt er behoorlijk
keukentafel aan te schuiven na een dag
veel voer naast de bak.
hard werken…
Er zijn nog zoveel kansen die niet benut
Yvon Jaspers
worden. Dat merk ik elke dag. Het feit dat er bijvoorbeeld zoveel mensen naar ons programma kijken betekent dat er bijzonder veel interesse is van de burgers in jullie. En dan doel ik niet alleen op jullie liefdesleven. Haha.
Meer Yvon
www.trotsopboeren.nl
Ontmoet Yvon 23 juni a.s. op de Ladies Day Zoals al eerder aangekondigd organiseren we dit jaar weer een Ladies Day. Samen met gastvrouw Yvon Jaspers verwelkomen we je graag in Aalten voor een boeiende en inspirerende bijeenkomst met collega boerinnen uit het hele land. We ontvangen je in onze eigen tent op de landelijk bekende Farm&Country Fair die je voor of na het programma uitgebreid kunt bekijken. Zet vrijdag 23 juni alvast in je agenda! Meer informatie over het programma volgt spoedig.