ΦΩΝΗ
Τ Η Σ Ρ ΟΔΟ Π Η Σ
19
ΤΡΙΤΗ 27 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2013 www.fonirodopis.gr - Η Νο1 ηλεκτρονική εφημερίδα της Κομοτηνής
Η ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΣΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΟΤΗΤΑ ΕΠΙΣΤΗΜΗ Σε συνεργασία με το περιοδικό
Οικονομική κρίση το 13ο αιώνα
Η
σημερινή οικονομική κρίση οφείλεται στο ότι οι τράπεζες, κυρίως στις ΗΠΑ, χορηγούσαν στεγαστικά και άλλα δάνεια χωρίς ιδιαίτερες εγγυήσεις για την αποπλήρωσή τους με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί η φούσκα των ακινήτων. Ο υπέρογκος δανεισμός σε συνδυασμό με τη μείωση της αποταμίευσης και το γεγονός ότι οι τράπεζες είχαν τιτλοποιήσει δάνεια για να μεγιστοποιήσουν τα κέρδη τους οδήγησε στην έλλει-
ψη ρευστότητας. Ορισμένες τράπεζες χρεοκόπησαν και άλλες, για να επιβιώσουν, έλαβαν κρατική ενίσχυση. Παρόμοια προβλήματα είχε αντιμετωπίσει η Ευρώπη και το 13ο αιώνα. Το 1294 είχε ξεσπάσει πόλεμος μεταξύ Γαλλίας και Αγγλίας. Για να εξασφαλίσει χρήματα για τον εξοπλισμό του στρατού, ο Άγγλος βασιλιάς Εδουάρδος Α΄ επικοινώνησε με τον Ιταλό τραπεζίτη Ricciardi di Lucca. Τότε όμως
είχε επιβληθεί έκτακτη εισφορά από την παπική εκκλησία για να χρηματοδοτηθεί μια σταυροφορία που δεν έγινε και η ιταλική τράπεζα δεν είχε ρευστό. Ο Άγγλος βασιλιάς υποχρεώθηκε να δανειστεί από άλλες τράπεζες πληρώνοντας υπέρογκους τόκους και να επιβάλει πολύ υψηλή φορολογία στην Αγγλία με αποτέλεσμα την ύφεση της οικονομίας και την καθυστέρηση της ανάκαμψης για πολλά χρόνια.
Το πιο μυστηριώδες βιβλίο της Ιστορίας
Α
νακαλύφθηκε το 1912 κοντά στη Ρώμη από συλλέκτη παλαιών βιβλίων. Έχει γραφεί σε άγνωστο αλφάβητο, που κανείς αποκρυπτογράφος δεν έχει καταφέρει να αποκωδικοποιήσει μέχρι στιγμής, ενώ είναι εικονογραφημένο με άγνωστα φυτά και αστρολογικά διαγράμματα. Μέσω της χρονολόγησης με άνθρακα 14, ερευνητές του Πα-
νεπιστημίου της Αριζόνα κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι το βιβλίο είναι 100 χρόνια πιο παλιό από ό,τι υπολόγιζαν. Αφαίρεσαν μικροσκοπικά δείγματα από τέσσερις σελίδες της περγαμηνής, τις καθάρισαν διεξοδικά και τις ανέλυσαν με φασματοσκόπιο μάζας του πανεπιστημίου. Οι αναλύσεις τους δείχνουν ότι το χειρόγραφο συντάχθηκε το διάστημα 1404-1438.
Πλυντήριο για κουρασμένες πλάτες
Ο
ι παραδουλεύτρες στα σπίτια των εύπορων Άγγλων κατάφεραν στα τέλη του 19ου αιώνα να εκμεταλλευτούν τη σειρά πλυντηρίων του κατασκευαστή Thomas Bradford, ανακουφίζοντας επιτέλους την πλάτη τους. Ένα από αυτά ήταν το χειροκίνητο Vowel Y (δεξιά) που κατα-
σκευάστηκε γύρω στο 1880. Τα ρούχα έμπαιναν σε έναν ξύλινο κάδο γεμάτο νερό και σαπούνι και τα κορίτσια τον γυρνούσαν με ένα χερούλι αντί να τρίβουν τα ρούχα στη σκάφη. Μέσα στον κάδο υπήρχαν ράβδοι σε διάταξη, που διευκόλυναν στον καθαρισμό των ρούχων.
Τι απέγινε το μοτέρ Wankel;
Τ
ο μοτέρ Wankel πρωτοχρησιμοποιήθηκε στο τέλος της δεκαετίας του 1960. Το 1968 ένα μοντέλο αυτοκινήτου με μοτέρ Wankel, το NSU Ro 80, ανακηρύχθηκε αυτοκίνητο της χρονιάς στην Ευρώπη. Αρκετές αυτοκινητοβιομηχανίες αγόρασαν την άδεια χρήσης και περαιτέρω ανάπτυξης του μοτέρ και το μέλλον της ιδέας διαγραφόταν λαμπρό. Όμως, παρά τα ολοφάνερα πλεονεκτήματά του, το μοτέρ είχε πολλά μειονεκτήματα. Ένα από αυτά ήταν η μεγά-
λη κατανάλωση καυσίμου, κάτι που απέβη μοιραίο για την εξέλιξή του όταν εκτινάχθηκαν στα ύψη οι τιμές της βενζίνης με την πετρελαϊκή κρίση του 1973. Επίσης δεν ήταν δυνατό το μοτέρ να αντεπεξέλθει στις αυστηρές προδιαγραφές που επιβάλλονταν σε σχέση με τους ρύπους καυσίμων των αυτοκινήτων. Μόνο η Mazda συνέχισε να χρησιμοποιεί μέχρι πρόσφατα το μοτέρ Wankel σε μια σειρά σπορ μοντέλων, μεταξύ άλλων και στο Mazda RX-8 το οποίο παραγόταν μέχρι το 2011.
Παρά τα μειονεκτήματά του το μοτέρ Wankel δεν εξαφανίστηκε τελείως. Το συναντάμε σε ειδικού τύπου οχήματα, όπως snow scooter, jet ski και go kart. Η Mazda δεν έχει χάσει την πίστη της στο μοτέρ Wankel που αποδείχτηκε πολύ καλό στην υδρογονοκαύση. Αυτή τη στιγμή τα αυτοκίνητα υδρογόνου καταλαμβάνουν μεγάλο κομμάτι της έρευνας. Οι μηχανικοί της Mazda ελπίζουν να μπορέσουν σύντομα να λανσάρουν αυτοκίνητα υδρογόνου εξοπλισμένα με μοτέρ Wankel.
Γιατί οι πλανήτες είναι σφαιρικοί;
Σ
τη βαρυτική δύναμη αποδίδεται το σφαιρικό σχήμα των πλανητών. Ασκείται βαρυτική έλξη προς το εσωτερικό κέντρο του πλανήτη με αποτέλεσμα όλα τα σημεία της επιφάνειας να έλκονται προς τα μέσα με την ίδια δύναμη. Η φυγόκεντρος όμως δύναμη, εξαιτίας της περιστροφής του πλανήτη, μπορεί να προσδώσει στη σφαίρα λίγο πεπλατυσμένο σχήμα στους πόλους και διαστολή στον ισημερινό. Η διάμετρος της Γης
στον ισημερινό είναι 12.756 χιλιόμετρα, ενώ η διάμετρος στους πόλους 12.714 χιλιόμετρα.