Dossier Afwerking en onderhoud van houten gevelbekleding

BESCHERMEN EN VERFRAAIEN VAN HOUTEN GEVELBEKLEDING

HOE BEWAREN WE DE NATUURLIJKE UITSTRALING VAN GEVELHOUT?

Foto – WOCA

Het is duidelijk dat de eisen die gesteld worden aan de finish van een houten gevelbekleding niet helemaal dezelfde zijn als deze voor houten terrassen. Op onze gevel gaan we niet lopen zodat de eisen op het vlak van slijtweerstand van een totaal andere orde zijn. Een gevelbekleding is uiteraard minder onderhevig aan allerhande mogelijke mechanische gevaren zoals een vallend voorwerp of chemische producten. Je morst ook geen wijn of koffie op de gevel. De natuurlijke vijanden van gevelhout, die maken dat het hout moet beschermd en onderhouden worden, moeten elders gezocht worden en dan vooral in klimatologische omstandigheden. Licht, lucht, water en… beestjes Ultraviolet licht, zuurstof en water samen liggen aan de basis van vergrijzing en mogelijk houtrot. In een fotochemisch proces breekt het zonlicht de donkerkleurige lignine, één van de hoofdbestanddelen van hout, af. De lichtkleurige cellulose, dat andere bestanddeel, blijft alleen achter. Dat de kleur van de cellulose gaat overheersen is te zien aan de vergrijzing. Wat we visueel percipiëren als ‘vergrijzing’ is eigenlijk een microscopisch dun laagje hout dat aan het ontbinden is. De vergrijzing kan, afhankelijk van de omgeving en van de mate waarin de lucht verontreinigd is, donkerder of lichter zijn. Naast die omgevingsomstandigheden is er ook de bedreiging van levende organismen. De belangrijkste bedreigingen voor buitenhout zijn houtworm en houtrot. Houtworm is een larve van de houtwormkever. De aanduiding 'worm' wijst dan ook op de larven, daar de houtworm in wezen een kever is. De houtworm leeft in de natuur voornamelijk in bomen met hard hout, zoals bijv. eiken en fruitbomen. Houtrot is dan weer een schimmel die vooral hout aantast dat in contact komt met (te veel) vocht. In sommige gevallen is de schimmel zichtbaar. Soms verraadt houtrot zich doordat het houtoppervlak bruin en kruimelig wordt of er vuilwit en sponzig uitziet. De schimmel dringt het hout vaak binnen via de kopse kanten, zoals de onderkant van een paal, de plaats waar twee balken elkaar raken, de verbindingspunten van kozijndelen etc. Vooral hout waar vaak de wind op staat, is gevoelig voor houtrot.

Beschermen én verfraaien ‘Beschermen’ is maar één aspect van een behandeling van buitenhout. We willen onze houten gevelbekleding ook mooi maken en mooi houden. De keuze van de houtsoort is daarin een eerste stap. Sommige houtsoorten zijn nu eenmaal mooier dan andere, ook al is dat uiteraard

puur een kwestie van smaak. De meest gegeerde houtsoorten zijn doorgaans ook de duurste. Ze hebben als voordeel dat ze ook meteen ‘duurzamer’ zijn dan de goedkopere soorten. Eén van de esthetische motieven om buitenhout te behandelen bestaat in het tegengaan van de hoger genoemde vergrijzing. Sommigen houden van die vergrijzing terwijl we nu toch weten dat zij een ‘uiting’ is van langzaam verval. Verfraaien kan door een product aan te brengen dat de vergrijzing tegengaat. Daarmee bereikt men een dubbele doelstelling. Naarmate men meer met kleuren werkt, zal de bescherming tegen UV-licht effectiever zijn. Toevoeging van pigmenten verhindert het doordringen van de zonnestralen.

Beschermingsproducten De producten die gebruikt worden voor buitentoepassingen moeten bestand zijn tegen de weersinvloeden, waterdampdoorlaatbaar zijn en bij voorkeur gepigmenteerd. De waterdampdoorlaatbaarheid is belangrijk opdat het in het hout ingesloten vocht naar buiten zou kunnen migreren. De pigmentering van de transparante producten beschermt het onderliggende hout op haar beurt tegen de UV-straling van het zonlicht. Doorgaans wordt aanbevolen lichte tinten (bv. licht eiken) te gebruiken en de voorgeschreven laagdikte te respecteren. Een te hoge pigmentering (bv. palissander, ebben, donkere verven) is eveneens nadelig omwille van de sterke opwarming van het houtoppervlak en de mogelijke scheurvorming in en/of het kromtrekken van de schrijnwerkelementen (bv. opendraaiende delen met grote afmetingen, schuiframen, ...). Hieronder volgt een beschrijving van de voornaamste producten die beschikbaar zijn op de markt voor de afwerking van gevelelementen (geraadpleegde bron: WTCB): - beitsen bevatten een laag gehalte aan harsen en vormen bijgevolg een dunne film met een zekere transparantie, zodat de structuur van het hout zichtbaar blijft. Dit zijn de zogenaamde niet- of semifilmvormende afwerkingen. Ze bieden een langere levensduur naarmate ze donkere pigmenten met een betere UV-bestendigheid bevatten. In België worden deze producten geïdentificeerd aan de hand van de homologatiecode C2 (algemeen) of C3 (hout met voldoende natuurlijke duurzaamheid) (cfr. STS 04.3). - top coats bevatten meer harsen. Deze producten zijn over het algemeen ondoorschijnend, d.w.z. dat het reliëf van de houtstructuur wel zichtbaar blijft, maar niet de aders. Ze worden geïdentificeerd aan de hand van de CTOP-code (cfr. STS 04.3) - verven kunnen een zeer hoog gehalte aan harsen bevatten die de structuur van het hout volledig bedekken : de zogenaamde filmvormende afwerkingen. Het gebruik van donkere verven is af te raden, vermits er in de film zonnewarmte wordt geabsorbeerd. Dit heeft in de zomer een sterke verhoging van de oppervlaktetemperatuur (van 60 tot 70 °C) tot gevolg en, in voorkomend geval, het afscheiden van de hars van bepaalde houtsoorten, het barsten van de verflaag of het scheuren van het hout - natuurlijke of gemodificeerde oliën (urethaan of acryl) zijn transparante, min of meer gekleurde producten, maar zonder pigmenten. Afwerkingen met behulp van natuurlijke, niet gemodificeerde olie voor buitentoepassingen wordt afgeraden, vermits deze een voedingsbodem creëert voor schimmels en algen. Oliën worden bovendien veel gebruikt in de productie van alkydharsen voor beitsen en verven.

Filmvormende vernissen worden door het WTCB niet geschikt bevonden voor buitentoepassingen. Daar ze geen pigmenten bevatten, zijn ze uiterst gevoelig voor de fotochemische ontbinding van hout onder invloed van zonnestraling en bladderen ze dus zeer snel af. Een overzicht :

Blanchon

Sommige houtsoorten kunnen voor Blanchon onbehandeld blijven zoals Red Cedar, Douglas en Meleze. Andere houtsoorten kunnen dat na een verduurzamende behandeling. Het aanbrengen van een bescherming heeft meestal als doel om de oorspronkelijke kleur van het hout te bewaren. Toen de producten van de nieuwe generatie nog niet bestonden was de enige mogelijke bescherming een bescherming door ‘saturatie’. Blanchon heeft hier een dubbel assortiment. De Satureur Bois Blanchon is de verzadiger op basis van de traditionele formulering op basis van al dan niet gekleurde olie: Saturateur en Saturateur Monocouche. Sinds enkele jaren biedt Blanchon ook de ‘Saturateur Environnement’ die behoort tot de ‘Ligne Qualité Environnement’ en die hoog scoort op alle punten. Deze kan ook op exotische houtsoorten aangebracht worden, meteen na de plaatsing. Ook in deze range biedt Blanchon de Satureur Opaque Environnement Blanchon. Met de nieuwe anti-UV systemen kan men vandaag een afwerking/bescherming aanbrengen die de oorspronkelijke houtkleur perfect bewaart. Deze producten werken op basis van nieuwe ‘agenten’ tegen UV waardoor verhinderd wordt dat de lignine aangetast wordt door de zonnestralen. Het ‘Système Anti-UV Incolore’ is een kleurloos beschermingssysteem tegen de effecten van zonlicht op het hout. Terwijl bescherming tegen UV-licht traditioneel gepaard gaat met toevoeging van pigmenten, is dit systeem dus kleurloos. Een nieuw type bescherming verschijnt in de ‘Huile Bardage’ die wel zorgt voor een tint maar de houttekening zichtbaar laat. Tenslotte zijn er de nieuwe verglazers Tech Wood en Lasure Tous Bois Environnement, op basis van een nieuwe generatie harsen en bestemd voor alle houtsoorten.

Briançon

Voor Briançon kunnen gevelbekledingen in Kastanje, Eik, Douglas en Mélèze perfect onbehandeld blijven. Een eventuele behandeling kan om

de natuurlijke vergrijzing tegen te gaan. De beste producten om dat te doen zijn lazuren, verven of verzadigingsproducten. Afhankelijk van de blootstelling aan klimatologische omstandigheden moet zulke behandeling al dan niet herhaald worden. Briançon presenteert de ‘Huile Extérieur Spéciale Terrasse Bois’ een impregnatie- en beschermingsproduct voor alle houtsoorten (inlands, exotisch, loof- en naaldbomen…). Deze olie is uitstekend voor nieuw hout. De ‘Lasure Imprégnante’ is eveneens een houtbescherming voor buiten met o.a. UV-bescherming. Deze ‘Lasure Imprégnante’ is waterwerend, geurloos en snel droog en biedt bescherming in de diepte.

Chimiver

LIOS Sundeck Wood Oil is een houtimpregneermiddel voor buitengebruik, dat in het bijzonder aangeraden wordt voor de behandeling van outdoor houten vloeren (afboordingen van zwembaden, veranda’s, wandelpaden), raam- en deurframes, hekken en overkappingen gemaakt van hout. Het bevat natuurlijke en synthetische oliën, met de toevoeging van UV-stralingsabsorbeermiddelen en speciale antiverouderings ingrediënten tegen houtrot. Het barst niet. Het is ook beschikbaar in een LIGHT-versie, die de natuurlijke kleur van het hout niet verandert. Het wordt ook in het bijzonder aangeraden voor de behandeling van Zuid-Amerikaanse soorten (bijvoorbeeld: ipé Lapacho, Tobaco, enzovoort) en andere gelijkaardige types buitenhout die geschilderd werden in de autoclaaf (meestal groene kleur). Breekt het rubber en uitzettingsvoegen niet af. LIOS Sundeck Soap is een voedend schoonmaakmiddel voor het schoonmaken van outdoor houten vloeren. Bij regelmatig gebruik behoudt het hout zijn natuurlijke uitzicht en wordt houtrot door slechte weersomstandigheden vermeden. Het verwijdert vuil efficiënt, rekent af met sporen van chloor, zout, enzovoort.

Osmo De oplossing voor buitenhout

Voor de behandeling van buitenhout biedt Osmo talrijke producten voor verschillende doeleinden: Osmo Landhuisverf is bij uitstek geschikt voor een dekkende, biocidevrije en bijzonder duurzame afwerking. Osmo Eenmaalbeits HSPlus is ook vrij van biociden en, net als Osmo Landhuisverf, geschikt voor kinderspeelgoed. Na slechts één laag is het hout optimaal beschermd. Osmo Natuurlijke Olie-Beits beschermt hout tegen aantasting door schimmels, algen en schimmels en bevat biociden. Alle producten zijn verkrijgbaar in verschillende kleuren.

Plastor

Woningen of collectieve ruimten, hotels, stadsvoorzieningen ... Het zijn allemaal plaatsen waar een houten gevelbekleding mooi oogt. Om het natuurlijke en warme uitzicht van de gevelbekleding te behoeden tegen de tand des tijds, moet u de houtoppervlakken goed onderhouden en beschermen. Als door parketprofessionals erkend specialist past Plastor zijn expertise en vakkennis toe in professionele producten die houten gevelbekledingen buitenshuis verzadigen en beschermen. De verzadiger PUR-T DECK PLASTOR is speciaal geformuleerd voor gevelbekledingen en houten woningen die sterk blootgesteld worden aan de weersomstandigheden en UV-licht. Dit product is geschikt voor alle houtsoorten en wordt vooral gebruikt voor de edele houtsoorten waarmee houten woningen worden gemaakt, zoals rood cederhout, larikshout en douglashout. Dankzij de watergedragen formule op basis van natuurlijke oliën dringt dit product diep in het hout om het te verzadigen, te voeden en waterafstotend te maken.

RIGO Verffabriek

De meester oliemakers van RIGO Verffabriek maken al bijna 40 jaar de ROYL vloer oliën van 100% plantaardige olie. Binnen het ROYL assortiment is ROYL OUTDOOR ontwikkeld voor de bescherming van buitenhout. Net als ROYL OIL beschermt de Outdoor het hout van binnenuit. De afwerking met ROYL OUTDOOR zal de duurzaamheid en levensduur van het hout versterken, want ROYL OUTDOOR impregneert, voedt en vult diep tot in de poriën en polymeriseert in het hout tot een taaie, dichte beschermlaag. Het geeft het hout een fraai en sterk water- en vuilwerend oppervlak. ROYL OUTDOOR kan worden aangekleurd met losse kleurpigmenten. De toevoeging van een kleurpigment geeft ook extra bescherming tegen veroudering door zonlicht. Er zijn 23 authentieke standaard houttinten verkrijgbaar. Behandel het hout regelmatig met ROYL OUTDOOR voor een langdurige bescherming en om verschraling te voorkomen. ROYL OUTDOOR wordt zowel voor verticale als horizontale vlakken toegepast.

Timfin Kleurbehoud voor elke houtsoort

Timfin heeft het voorbije jaar veel tijd geïnvesteerd in het zoeken naar de ideale afwerking voor diverse courante houtsoorten zoals Thermo Ayous en Grenen, Thermo Essen, Padouk en Afzelia, .. Voor elk van deze houtsoorten hebben we een specifiek 2-laags kleur ontwikkeld die de langst mogelijk levensduur combineert met een mooi natuurlijk uitzicht. In samenwerking met onze product leveranciers zijn QUV verouderingstesten volgens de norm EN927-6 gedaan om de resultaten te waarborgen. Aanvullend kunnen garantie bepalingen voor specifieke projecten voorzien worden. Kleurbehoud is trendy en daar heeft Timfin een pasklaar antwoord op. Meer info op timfin.be gevelafwerking.

Tover Hout buiten (gevelbekleding, vensters, luiken, omheiningen, etc) heeft bescherming nodig tegen de weersinvloeden : zon, regen, vrieskoude maar ook tegen schimmels en mos die het hout verouderen en de levensduur verkorten. Tover biedt een impregnatie middel op water basis : Xilocolor ; verkrijgbaar in neutrale en gekleurde versies (houtkleuren, wit, zwart en donker groen). Aanbrengen met spuitpistool of borstel in twee lagen. Vergeelt niet zoals producten op solvent basis en is ook makkelijker te hernieuwen omdat het niet afpelt; was zorgvuldig

het te behandelen oppervlak en breng een laag aan. Xilocolor is een langdurig beschermend impregneermiddel uitermate geschikt voor (tuin)huizen en chalets. Om een nog sterkere afwerking te bekomen kun je nog de Xilolak aanbrengen, een water gedragen vernis in mat

of hoogglans. WOCA

WOCA gelooft in de natuurlijke manier. De filosofie is dat hout zelf een uniek en natuurlijk materiaal is, met alle belangrijke eigenschappen die nodig zijn voor een lang en duurzaam leven. Deze eigenschappen hoeven alleen versterkt en gestimuleerd te worden, zodat het hout in dezelfde conditie blijft, als op de dag dat het geïnstalleerd werd. Dit wordt gedaan door het hout te onderhouden en op te frissen met een zuurstofhardende, impregnerende olie, die diep in het hout uithardt en het bij elke behandeling nieuw leven en energie geeft. Goed onderhouden hout behoudt zijn natuurlijke warmte en prachtige uitstraling. Hout is tenslotte een natuurproduct met een natuurlijke, ingebouwde bescherming. Omdat hout krimpt en uitzet, is het aanbevolen om houten gevelbekleding met niet-filmvormende producten af te werken, zoals de WOCA Exterior Oil. Deze natuurlijk uithardende olie dringt diep in het hout en laat geen film na. Bijgevolg zal de olie niet afschilferen en afbladeren. Als het hout eenmaal geolied is, wordt onderhoud een fluitje van een cent. Schuren is niet meer nodig! U reinigt de houten gevelbekleding met WOCA Exterior Cleaner en u brengt opnieuw olie aan. Bij zware bevuiling kan deze reiniging eventueel ook machinaal gebeuren.