Foto: Archief Han Dieperink
DOOR HAN DIEPERINK, GESCHREVEN OP PERSOONLIJKE TITEL
Onbedoeld neveneffect ESG-beleggingen Het gebruik van ESG-criteria zorgt ervoor dat externe effecten worden geïnternaliseerd. Het rendement op ESG-beleggingen is dit jaar uitstekend door een onbedoeld neveneffect.
Wie de carbon footprint van een hond, een hummer en
hoge carbon footprint van de mens geeft ESG echter de
een baby vergelijkt, zal wellicht verrast zijn te horen dat
voorkeur aan bedrijven met zo min mogelijk mensen.
de hummer de kleinste carbon footprint heeft. De
Het draagt bij aan het winner-takes-all-kapitalisme, wat
gemiddelde hond verbruikt per jaar 50 procent meer
immers staat voor de meest efficiënte bedrijven. Maar
energie dan een hummer. Een hond eet vlees en de
het zijn wel monopolistische concentraties die zorgen
productie van vlees trekt een zware wissel op het milieu
voor het verdwijnen van veel gewone banen. ESG draagt
en het klimaat. Het beste wat mensen echter kunnen
daarmee bij aan de inkomensongelijkheid. Het geeft
doen voor milieu en klimaat, is minder baby’s krijgen.
immers de voorkeur aan kapitaal boven arbeid.
Dat klinkt vreemd, omdat veel impactbeleggers de impact van hun investeringen juist afmeten aan het
In de coronacrisis zijn vooral bedrijven met veel mensen
aantal levensjaren dat de mens erbij krijgt. Zo bezien
in dienst in de problemen gekomen. Het zijn bedrijven
heeft een investering die fijnstof terugdringt, een fors
waar de omzet door de lockdown volledig is weggevallen,
positieve impact op een grote groep mensen, terwijl
maar waar de kosten gewoon doorlopen. Het gaat
juist de snel groeiende wereldbevolking de belangrijkste
daarbij om loonkosten, maar ook om kosten voor
oorzaak is van het probleem. Dat is ook de reden dat
kantoren en fabrieken. Ook als de overheden een groot
ESG-criteria erop gericht zijn bedrijven met veel
deel van de salarissen voor hun rekening nemen, blijven
personeel te mijden. Dat zorgt dit jaar voor extra
er nog voldoende andere kosten over. Het zijn bedrijven
rendement.
die vallen onder het acroniem BEACH (Booking, Entertainment, Airlines, Casino’s & Cruises, Hotels &
Uit onderzoek van INTL FCStone blijkt dat bedrijven met
Restaurants). Ze worden bovengemiddeld geraakt door
een hoge ESG-score vaak verrassend weinig mensen in
de coronacrisis en hebben vaak veel personeel in dienst.
dienst hebben; gemiddeld 21 procent minder. Voordeel van een bedrijf met weinig personeel is dat er minder
Beleggen op basis van ESG-criteria is populair in
stakingen zijn en ook minder problemen met de vak
Nederland. De grootste Nederlandse beleggers zijn de
bonden. Zeker als de productie wordt gedaan door
pensioenfondsen. Het bestuur van een pensioenfonds
robots of algoritmes, is er meestal geen sprake van een
bestaat uit een combinatie van werkgevers en werk
loonkloof tussen de CEO en de rest van het personeel.
nemers. Werknemers worden vertegenwoordigd door de
Minder mensen betekent ook minder kantoren, minder
vakbonden. Vakbonden die aandringen op het toepassen
fabrieken, minder woon-werkverkeer, een lagere carbon
van ESG-criteria, maar daardoor de gewone werknemers
footprint en een hogere ESG-score.
buitenspel zetten. Het is een goed moment om in die besturen de ESG-criteria nog eens tegen het licht te
De ironie zit in het feit dat ESG is bedoeld om de fouten
houden… «
in het kapitalistische systeem te repareren. Door de
NUMMER 4 / 2020
FINANCIAL INVESTIGATOR
73
