Finance & Markets Voice 309

Page 1

09

ΤΕΧΝΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΑΔΥΝΑΜΟΣ ΚΡΙΚΟΣ ΤΟΥ Χ.Α. ΟΙ ΤΡΑΠΕΖΕΣ /// σελ. 18

ΤΡΙΑ ΦΡΑΓΚΑ Η ΒΙΟΛΕΤΑ…

Αλέξη sorry!

Η… παιδική χαρά της Κουμουνδούρου σε παίρνει στον λαιμό της /// σελ. 5

EΒΔΟΜΑΔΙΑΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ & ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ

Πέμπτη 7 Μαΐου 2020

Τιμή φύλλου: 1,50€ #309

ΕΜΕΙΣ ΤΑ ΛΕΓΑΜΕ! Ενώ στις ΗΠΑ ένας Έλληνας επιχειρηματίας, με 4 εστιατόρια, χρηματοδοτείται από την κυβέρνηση Τραμπ με 1,7 εκατ. δολάρια, στην Ελλάδα του Μητσοτάκη οι «συστημικοί» τραπεζίτες ζητούν ακίνητα και καταθέσεις για εξασφάλιση και απαιτούν από τις επιχειρήσεις, με τα κρατικά χρήματα για τον κορονοϊό, να αποπληρώσουν τα ενήμερα δάνειά τους! Η αγορά αναρωτιέται: «Ο ΣΥΡΙΖΑ πότε θα μιλήσει για όλα αυτά;»

ΤΡΑΠΕΖΙΚΗ ΑΛΗΤΕΙΑ /// σελ. 9

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΜΙΧΑΛΟΣ

«Βάλτε στα Συμβούλια των τραπεζών Έλληνες, που γνωρίζουν την αγορά» ΓΑΛΆΖΙΕΣ... ΚΟΡΟΝΟ-ΜΠΊΖΝΕΣ

συνεχιζεται

Στη Βουλή η «κρατικοποίηση» της Ελλάκτωρ

Νέο «χαστούκι» σε Κ. Καραμανλή για την Αμβρακία

Τι λέει για τις αποζημιώσεις των εργολάβων ο Χρήστος Σπίρτζης /// σελ. 19

Δικαιώθηκε και πάλι η GD Infrastrutture, αυτή τη φορά από το ΣτΕ /// σελ. 2

Ο Νταβέλης, η Lariplast και οι πλαστές βεβαιώσεις «Έφαγε» 30 μήνες, καθάρισε ο Πλεύρης

/// σελ. 4


02

ΠΕΜΠΤΗ 7 ΜΑΪΟΥ 2020 www.fmvoice.gr

V

Στραγγαλίζουν την οικονομία, αλλά δεν μιλάει κανείς!

OUR VOICE

Ήταν Πέμπτη 2 Απριλίου όταν σε αυτήν εδώ τη σελίδα αποκαλύψαμε πώς σκοπεύουν οι τραπεζίτες να «αξιοποιήσουν» την κρατική προίκα της Αναπτυξιακής Τράπεζας, αντί να δώσουν στην αγορά την ανάσα ρευστότητας που τόση ανάγκη έχουν οι επιχειρήσεις, μήπως και σώσουν ό,τι σώζεται από τη λαίλαπα του κορονοϊού. Η χώρα μόλις είχε μπει στην καραντίνα, όταν κορυφαίος θεσμικός παράγοντας του ελληνικού επιχειρείν μάς είχε «καρφώσει» τον επικεφαλής της Πειραιώς και την πρόθεσή του, μέρος των κρατικών κεφαλαίων που προορίζονται για να διευκολύνουν την επανεκκίνηση της οικονομίας (και για κακή τύχη των επιχειρηματιών, θα μοιραστούν μέσω των τραπεζών), η τράπεζα του να τα συμψηφίσει με παλαιότερες -και το κυριότερο, ενήμερες- οφειλές.

Στην εποχή της πανδημίας, οι τοίχοι δίνουν τα… ρέστα τους!

AΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ η αναδημοσίευση, η αναπαραγωγή, ολική, μερική ή περιληπτική, ή κατά παράφραση, ή διασκευή απόδοσης του περιεχομένου της εφημερίδας με οποιονδήποτε τρόπο, μηχανικό, ηλεκτρονικό, φωτοτυπικό, ηχογραφήσεως ή άλλο, χωρίς προηγούμενη γραπτή άδεια του εκδότη. Νόμοι 238/1970, 4301/1979 Ν. 100/1975, Ν.Δ. 3565/1956 και 4254, 1962 και κανόνες του Διεθνού Δικαίου.

Ιδιοκτησία: FINANCIAL MARKETS VOICE Ανώνυμη Εκδοτική Εταιρεία Πρόεδρος και Διευθ. Σύμβουλος: Νίκος Μανεσιώτης Διεύθυνση: Φερών 15, Αθήνα T.K. 10434 Τηλ. 210 3316958, 213 0097107-8 Αντιπρόεδρος ΔΣ: Κώστας Ψωμιάδης Τυπογραφείο: ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ Α.Ε. Διανομή: Πρακτορείο ΑΡΓΟΣ Υπεύθυνος Διανομής: Πέτρος Παπαδόπουλος E-mail: newspaper@fmvoice.gr URL: www.fmvoice.gr Facebook: www.facebook.com/fmvoicegr Twitter: fmvoice2

Δεν είναι πρώτη φορά που οι συστημικές τράπεζες και οι έχοντες το πρόσταγμα σε αυτές -διότι το πρόβλημα, βεβαίως, δεν εντοπίζεται στα τραπεζικά ιδρύματα ως θεσμό, αλλά σε αυτούς που κάνουν κουμάντο σε αυτά- όχι μόνο δεν ενδιαφέρονται να σταθούν στο ύψος των περιστάσεων και να παίξουν τον ρόλο που τους αναλογεί για το καλό της χώρας, αλλά, εντελώς αντίθετα, κοιτούν μόνο το τομάρι τους. Από μία πλευρά, δεν φταίνε οι τραπεζίτες που έχουν εθιστεί σε αυτόν τον «φιλοτομαρισμό». Φταίει η ελληνική Πολιτεία, που διαχρονικά -δυστυχώς και επί διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ- τους αφήνει στο απυρόβλητο, τους επιτρέπει να μην πληρώνουν ποτέ για τα λάθη τους και τους δίνει κάθε φορά τη δυνατότητα να κάνουν... κηδεία με ξένα κόλλυβα. Όπως σώθηκαν επανειλημμένα δια των ανακεφαλαιοποιήσεων, χωρίς κανέναν όρο που να διασφαλίζει θετική επίδραση στην πραγματική οικονομία, έτσι και τώρα: Θα βάλουν χέρι στο κρατικό χρήμα, όχι για να βοηθήσουν τον Έλληνα επιχειρηματία που βρίσκεται στο χείλος του γκρεμού, αλλά τα ίδια τους τα

«μαγαζιά», τα οποία πηγαίνουν σταθερά από το κακό στο χειρότερο. Πρόκειται για ένα «έγκλημα» για το οποίο δεν μιλάει κανείς. Η κυβέρνηση, φυσικά, είναι λογικό να μην μιλάει, αφού αποτελεί τον ενορχηστρωτή της συγκεκριμένης μεθόδευσης. Αν δεν ήθελε να αφήσει τους τραπεζίτες να εκμεταλλευτούν τα δισεκατομμύρια της Αναπτυξιακής κατά αυτόν τον ανάρμοστο και προβληματικό τρόπο, μπορούσε να έχει βρει άλλον δίαυλο για να τα διοχετεύσει στην αγορά, με διαφάνεια και αξιοκρατία. Η αξιωματική αντιπολίτευση δεν φαίνεται και τόσο λογικό να μην μιλάει, αν και οι κακές γλώσσες, ήδη, λένε ότι, αν ήθελε να έχει «βάλει χέρι» στους τραπεζίτες, θα το είχε κάνει όσο ήταν στην κυβέρνηση. Ο, δε, Γιάννης Στουρνάρας θυμήθηκε, μετά από δέκα χρόνια κρίσης και ανεπαρκούς διαχείρισης της χιονοστιβάδας των Κόκκινων Δανείων, την Bad Bank! Γιατί τόσο αργά και γιατί τώρα παρουσιάζει ως σωτήριο, ένα σχέδιο που ο ίδιος πολέμησε στο παρελθόν; Τι βλέπει να έρχεται ο κ. Στουρνάρας, που εμείς δεν έχουμε ακόμη την ορατότητα να το δούμε; Ένα είναι το βέβαιο. Η αγορά και η κοινωνία έχουν απόλυτη ανάγκη από μέσα ενημέρωσης που να μπορούν να αντιλαμβάνονται αυτά τα κακώς κείμενα και να τα αναδεικνύουν, χωρίς φόβο και πάθος, όπως ακριβώς κάναμε πριν από ένα μήνα με το συγκεκριμένο θέμα, το οποίο σήμερα βρίσκουν μπροστά τους μικροί και μεγάλοι επιχειρηματίες, ο ένας μετά τον άλλο. Γι’ αυτό και πριν από ελάχιστες ημέρες, κορυφαίος οικονομικός παράγοντας, συζητώντας με τον εκδότη της «F&M Voice», του είπε: «Μην σε απασχολεί αν ασχολούνται μαζί σας ή αν δίνουν σημασία στα γραφόμενά σας τα κόμματα και οι πολιτικοί. Ο ιδιωτικός τομέας και η αγορά σας υπολογίζει και σας “φοβάται” πάρα πολύ». Κι αυτό είναι παράσημο για εμάς.

ΔΙΚΑΙΩΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ GD INFRASTRUTTURE ΚΑΙ ΑΠΟ ΤΟ ΣτΕ

Νέο «χαστούκι» στον Kώστα Aχ. Καραμανλή Καραμανλής-GD Infrastrutture σημειώσατε 2, με τον υπουργό να χάνει… πανηγυρικά, σύμφωνα με τις πρώτες πληροφορίες, στο Συμβούλιο της Επικρατείας, στο οποίο είχε καταφυγεί για να «υπερασπιστεί» την απόφασή του να... τινάξει στον αέρα την κατασκευή του οδικού άξονα Άκτιο-Αμβρακία, έργο προϋπολογισμού 160 εκατ. ευρώ. Όπως έγινε γνωστό από δικαστικές πηγές, οι νομικοί του ΣτΕ προχώρησαν στην καταρχήν απόρριψη της αίτησης αναστολής που είχαν υποβάλει το υπουργείο Υποδομών και ανταγωνιστική κοινοπραξία, ζητώντας την αναστολή εκτέλεσης της απόφασης της

ΑΕΠΠ (Αρχή Εκδίκασης Προδικαστικών Προσφυγών), η οποία δεν είχε κάνει δεκτή την απόφαση Καραμανλή για ματαίωση του διαγωνισμού. Πλέον, όλα τα ενδεχόμενα είναι ανοιχτά για την επόμενη ημέρα, όπως για παράδειγμα η κατάθεση από μέρους του υπουργείου Υποδομών αίτησης ακύρωσης της απόφασης της ΑΕΠΠ, την ώρα που επίκειται, μέσα στο επόμενο χρονικό διάστημα, επαναπροκήρυξη του έργου. Αρκετά πιθανό, όμως, είναι, από την άλλη πλευρά και το «σενάριο» συμμόρφωσης του υπουργείου στην πρώτη απόφαση της ΑΕΕΠ και συνέχισης της διαδικασίας, ως είχε εξαρχής, δηλαδή με προσωρινό ανάδοχο

την ιταλική κατασκευαστική GD Infrastrutture και τον εν Ελλάδι συνεργάτη της, τη Μηχανική του Πρ. Εμφιετζόγλου. Σύμφωνα με την ΑΕΕΠ, η ματαίωση του διαγωνισμού κρίνεται ως παράνομη, τόσο με το αιτιολογικό ότι δεν ελήφθη υπόψη η άποψη της αρμόδιας επιτροπής, αλλά και διότι, επί της ουσίας, δεν υπάρχουν κωλύματα που να συντρέχουν στη ματαίωσή του. Υπενθυμίζεται ότι, ο αρχικός διαγωνισμός για τον άξονα ΆκτιοΑμβρακία είχε προκηρυχθεί στις 04.05.2018 και οι προσφορές κατατέθηκαν στις 26.06.2018.

Ν.Ψ.



04

ΠΕΜΠΤΗ 7 ΜΑΪΟΥ 2020 www.fmvoice.gr

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Οι συμφωνίες για την κατασκευή μασκών, επί ελληνικού εδάφους, μεταξύ Μαξίμου και «ημέτερων» επιχειρηματιών -όπως ο Ιωάννης Τσερέπας (πάνω δεξιά) και ο Αχιλλέας Νταβέλης (κάτω δεξιά)- έγιναν αν και προηγουμένως οι αποθήκες του κράτους και των νοσοκομείων είχαν «πλημμυρίσει» από τις δωρεές εκατομμυρίων μασκών από την Κίνα και από ιδρύματα επώνυμων επιχειρηματιών της χώρας

Γράφει o ΑΝΔΡΈΑΣ ΜΑΡΑΘΙΆΣ

Μ’ έναν εύσχημο τρόπο, η κυβέρνηση κατάφερε να προκαλέσει μία τεράστια τεχνητή ζήτηση, εξασφαλίζοντας σίγουρο τζίρο στην εταιρία «Lariplast», που φαίνεται πως πρόσκειται φιλικά σε συγκεκριμένους κυβερνητικούς παράγοντες

ΠΟΙΟΙ (ΘΑ) ΚΑΝΟΥΝ -ΜΕ ΚΥΒΕΡΝΗΤΙΚΕΣ ΠΛΑΤΕΣ- ΧΡΥΣΕΣ ΔΟΥΛΕΙΕΣ ΕΛΕΩ… ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΙΚΗΣ ΠΑΝΔΗΜΙΑΣ

Πάρτι μασκέ με τους... Ζορό του Θεσσαλικού Κάμπου Τα μπρος-πίσω της ομάδας Τσιόδρα, σε σχέση με τη χρήση της μάσκας, δημιούργησαν πράγματι ένα κομφούζιο στην κοινή γνώμη, έδωσαν όμως τον απαραίτητο χρόνο στο Μαξίμου και τους αρμόδιους υπουργούς να προχωρήσουν σε συμφωνίες κατασκευής του προϊόντος με «ημέτερους» επιχειρηματίες, αν και προηγουμένως οι αποθήκες του κράτους και των νοσοκομείων είχαν «πλημμυρίσει» από τις δωρεές εκατομμυρίων μασκών από την Κίνα και από ιδρύματα επώνυμων επιχειρηματιών της χώρας.

Voice

ΣΕ ΦΕΤΊΧ ΤΗΣ ΕΠΟΧΉΣ ΜΑΣ ΈΧΕΙ εξελιχθεί η μάσκα προστασίας, λόγω της πανδημίας του κορονοϊού. Και, φυσικά, η κυβέρνηση Μητσοτάκη δεν έχασε την ευκαιρία να μετατραπεί σε «ντίλερ» του προϊόντος, ακολουθώντας (ή χειραγωγώντας;) τις οδηγίες της επιστημονικής ομάδας Τσιόδρα, αλλά στηρίζοντας συνάμα «μασκοφόρους» επιχειρηματίες που είχαν, στο παρελθόν, πάρε-δώσε με τη Δικαιοσύνη.

Μεταστροφή Τσιόδρα

Ωστόσο, η ζήτηση εξακολουθεί να είναι μεγάλη, γεγονός που οφείλεται και στη ξαφνική απόφαση-μεταστροφή της ομάδας Τσιόδρα για την υποχρεωτική χρήση της μάσκας, στο πλαίσιο της σταδιακής άρσης της καραντίνας. Με άλλα λόγια, μ’ έναν εύσχημο τρόπο προκλήθηκε μία τεχνητή ζήτηση και έτσι «κούμπωσε» η κατ’ ουσίαν ανάθεση της κάλυψης των αναγκών στην εταιρία «Lariplast» του Γιάννη Τσερέπα, που για το νέο, κερδοφόρο πρότζεκτ συνεργάζεται με τον όμιλο υπηρεσιών υγείας Animus της οικογένειας Νταβέλη. Πρόκειται για μία οικογένεια από τη Λάρισα, η οποία δεν έχει κρύψει τις στενές σχέσεις της με τη Ν.Δ. και την οικογένεια Μητσοτάκη. Άλλωστε, η πρώην υπουργός Ντόρα Μπακογιάννη ήταν αυτή που εγκαινίασε πέρυσι το πολυϊατρείο που άνοιξε στην πρωτεύουσα του κάμπου η Animus, που διαθέτει, πράγματι, και ένα από τα καλύτερα κέντρα αποκατάστασης στη χώρα μας.

Τέτοια σύμπτωση!

Το ενδιαφέρον είναι ότι η ανακοί-

νωση της απόφασης για την υποχρεωτική χρήση της μάσκας σε μέσα μεταφοράς, καταστήματα και αλλού, συνέπεσε χρονικά με την εισαγωγή των κατάλληλων μηχανημάτων και την έναρξη παραγωγής χειρουργικών μασκών από τη Lariplast στη Λάρισα, αλλά κι από τον όμιλο των Πλαστικών Θράκης στην Ξάνθη. Μάλιστα, σε τηλεδιάσκεψη που έγινε με το Μαξίμου, ο Κυριάκος Μητσοτάκης ξεναγήθηκε διαδικτυακά στη γραμμή παραγωγής.

Εδώ το καλό προϊόν…

Η Lariplast έτυχε της πλήρους στήριξης της κυβέρνησης, προκειμένου η γραμμή παραγωγής να στηθεί και να αδειοδοτηθεί σε χρόνο ρεκόρ εν μέσω πανδημίας, ενώ παράλληλα έτυχε ευρείας προβολής από τα συστημικά ΜΜΕ και ιδίως μέσα από τις συχνότητες του

ομίλου Αλαφούζου (ΣΚΑΪ), με πρωτεργάτη τον δημοσιογράφο Δημήτρη Καμπουράκη. Όπως, βεβαίως, και από τον γνωστό τηλεπλασιέ-υπουργό Ανάπτυξης, Άδωνη Γεωργιάδη που διαφημίζει την εταιρία και από τον προσωπικό του λογαριασμό στα social media.

Η κότα με τα χρυσά αυγά

Να σημειωθεί ότι, ο τζίρος της εταιρίας εκτιμάται πως μπορεί να φθάσει ή και να ξεπεράσει τα 220 εκατ. ευρώ ετησίως σε τιμές λιανικής, δεδομένου ότι η χρήση της μάσκας επιβάλλεται στους πολίτες και η τιμή της κάθε μάσκας στο ράφι εκτιμάται βάσει παραγόντων της αγοράς μεταξύ 0,80-1 ευρώ. Άλλωστε, ούτε λόγος δεν γίνεται περί διατίμησης, όπως έχει γίνει σε άλλες χώρες (στην Ιταλία έχει τεθεί πλαφόν στα 0,50 ευρώ).

ΔΙΚΑΣΤΙΚΑ ΝΤΑΛΑΒΕΡΙΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΝΤΑΒΕΛΗ

Η απάτη, η ψευδορκία και ο Πλεύρης

Ό

πως συμβαίνει, όμως, με πολλά από τα παρουσιαζόμενα ως success stοries υπάρχουν και σκοτεινές πτυχές των πρωταγωνιστών τους. Ο εκλεκτός «μασκοφόρος» επιχειρηματίας Αχιλλέας Νταβέλης έχει ερευνηθεί στο παρελθόν από τη Δικαιοσύνη μετά από καταγγελίες γιατρού ότι εξέδιδε πλαστές βεβαιώσεις για να εξαπατήσει το ΙΚΑ. Παραπέμφθηκε, μάλιστα, σε δίκη και καταδικάστηκε πρωτόδικα σε 30 μήνες φυλάκιση. Το Εφετείο τον αθώωσε, μετά από κατάθεση υπαλλήλου του. Στη συνέχεια, όμως, η συγκεκριμένη υπάλληλος καταδικάστηκε για ψευδορκία μετά από μήνυση της γιατρού που είχε κάνει τις καταγγελίες! Παρόλα αυτά, ο Νταβέλης αθωώθηκε αμετάκλητα αν και στη συνέχεια αποδείχθηκε πως αυτό έγινε βάσει της κατάθεσης ψευδομάρτυρα. Κρίσιμη λεπτομέρεια: Συνήγορος του κ. Νταβέλη στη δικαστική του «περιπέτεια» ήταν ο βουλευτής της Ν.Δ., Θάνος Πλεύρης...

«Ακολουθούμε αυτό που λένε οι παγκόσμιοι ειδικοί. Όταν έλεγα ότι η χρήση μάσκας δεν είναι υποχρεωτική και είναι μόνο για τους ασθενείς, εκείνη την ημέρα αυτό έλεγε ο ΠΟΥ» αναφέρει προς άρση παρεξηγήσεων ο κ. Γεωργιάδης, ο οποίος σχετικά με το θέμα της διατίμησης λέει ότι, η ίδια συζήτηση έγινε με τα αντισηπτικά. «Με την αύξηση της εγχώριας παραγωγής αντισηπτικών και την αύξηση στις εισαγωγές υπάρχει επάρκεια και πτώση τιμών. Το ίδιο θα γίνει και με τις μάσκες» υποστηρίζει, εκφράζοντας μάλιστα τον φόβο ότι η διατίμηση θα οδηγούσε σε «σταμάτημα παραγωγής των μασκών και άρα ελλείψεις».

Μία έτσι, μία αλλιώς…

Τα νέα τηλεοπτικά σποτ, που συνοδεύουν την καινούργια κυβερνητική καμπάνια με το σλόγκαν «Μένουμε ασφαλείς», προωθούν νυχθημερόν την ανάγκη χρήσης μάσκας στη βάση του δόγματος «ΧΑΜ» (Χέρια-Απόσταση-Μάσκα) για τη σταδιακή επιστροφή στην κανονικότητα. Μάλιστα, αν και η καμπάνια στην αρχή καλούσε τον κόσμο να φτιάξει ακόμη και μόνος του μάσκες, ως εκ θαύματος οι «ειδικοί» σπεύδουν τις τελευταίες ημέρες να δηλώσουν ότι οι υφασμάτινες μάσκες δεν προστατεύουν από τον ιό. Έτσι, είναι αυτονόητη η ικανοποίηση της εταιρίας «Lariplast» και του προέδρου και διευθύνοντος συμβούλου της, Γιάννη Τσερέπα, συνεταίρου του Α. Νταβέλη, ο οποίος ευχαρίστησε την κυβέρνηση και προσωπικά τον Κυριάκο Μητσοτάκη όσον αφορά στις αδειοδοτήσεις, κάνοντας λόγο για «πολύ καλό συντονισμό του κράτους με την επιχειρηματικότητα».


05

ΠΕΜΠΤΗ 7 ΜΑΪΟΥ 2020 www.fmvoice.gr

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Γράφει o ΒΑΣΊΛΗΣ ΑΓΓΕΛΌΠΟΥΛΟΣ

ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΚΑ ΦΑΟΥΛ ΤΗΣ ΚΟΥΜΟΥΝΔΟΥΡΟΥ «ΧΑΡΙΖΟΥΝ» ΤΟ ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑ ΣΤΗ Ν.Δ.

Η κούρσα δεν τελείωσε για το «καθαρόαιμο» του ΣΥΡΙΖΑ Τι έχει φταίξει και ο Αλέξης Τσίπρας χάνει διαρκώς δημοσκοπικούς πόντους; Έχουν δίκιο τα… παπαγαλάκια της Κουμουνδούρου που μιλούν για «στημένες» δημοσκοπήσεις; Ή μήπως, πράγματι, ο ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να πραγματοποιήσει μία ολική επαναφορά στην αντίληψη και στην προσέγγιση των θεμάτων που αναδεικνύουν τον πρόεδρό του; Μήπως, δηλαδή, στην Κουμουνδούρου κάνουν το ένα φάουλ μετά το άλλο και δεν το βλέπουν; Ας προσπαθήσουμε να βάλουμε μία τάξη στα δεδομένα.

Voice

ΜΕ ΤΟΝ ΚΟΡΟΝΟΪΌ ΝΑ ΑΛΛΆΖΕΙ ΤΙΣ ισορροπίες, θα περίμενε κανείς ότι έφτασε η ώρα της αντιπολίτευσης για να αντεπιτεθεί. Δηλαδή, έφτασε η στιγμή ο ΣΥΡΙΖΑ να βγάλει στο προσκήνιο το «δυνατό του χαρτί», τον Αλέξη Τσίπρα. Και όμως: το «καθαρόαιμο» αυτή τη φορά δεν έτρεξε την κούρσα. Έμεινε στα μισά…

Σκόπιμες ερωτήσεις

Αρχικά, οι δημοσκοπήσεις. Προφανώς, με βάση τις ερωτήσεις που θα τεθούν στο κοινό, θα προέλθουν και οι ανάλογες απαντήσεις. Όμως, όταν ο αντίπαλος έχει αφήσει «κενό χώρο», γιατί οι ερωτήσεις να μην επιβεβαιώνουν το μέγεθος του προβλήματος; Είναι προφανές ότι, για τους επαγγελματίες του κλάδου, οι δημοσκοπικές έρευνες δεν ενέχουν το στοιχείο του μαθηματικού λάθους. Απλώς, με βάση τις σκόπιμες ερωτήσεις που τίθενται, προκύπτουν και οι ανάλογες απαντήσεις…

Το κόμμα του Αλέξη Τσίπρα πρέπει, άμεσα, να πραγματοποιήσει μία ολική επαναφορά στην αντίληψη και στην προσέγγιση των θεμάτων που αναδεικνύουν τον ίδιο. Πρέπει, σύντομα, να αφήσουν πίσω ασυννενοησίες, προσωπικές διαφορές και διαφωνίες και να ξαναβάλουν τον Τσίπρα στο παιχνίδι

Παραπλανητικός συνειρμός

Για παράδειγμα, όλοι οι δημοσκόποι γνωρίζουν ότι ο «βασιλιάς» αυτής της πρωτόγνωρης όσο και βαθιάς υγειονομικής κρίσης, ήταν η τηλεόραση. Όμως, ο Αλέξης Τσίπρας κατάφερε να λείπει από την τηλεόραση! Οι πολίτες, δίχως αμφιβολία, θα κάνουν έναν ξεκάθαρο συνειρμό: Αφού ο Αλέξης λείπει από τον τηλεοπτικό τους δέκτη, άρα δεν υπάρχει!

Καθυστερήσεις

Υπήρξε μία σειρά από γεγονότα, που έλαβαν χώρα στη διάρκεια του τελευταίου διμήνου, τα οποία η Κουμουνδούρου τα διαχειρίστηκε, προς όφελος του αρχηγού του κόμματος, με χαρακτηριστική καθυστέρηση. Για παράδειγμα, ο Αλέξης Τσίπρας, αναρωτιέται ο μέσος πολίτης, γιατί δεν πήγε πρώτος να επισκεφθεί ένα νοσοκομείο; Γιατί δεν το έπραξε άμεσα, τις πρώτες ημέρες που η κρίση φούντωνε; Γιατί όταν το έπραξε, τελικά, αυτό έγινε με τόσο μεγάλη καθυστέρηση; Επίσης, δεν θα μπορούσε να επισκεφθεί έναν σταθμό του μετρό για να διαπιστώσει «από πρώτο χέρι» τι γίνεται με τα δρομολόγια, αν φοράει μάσκες ο κόσμος, αν τηρούνται τα μέτρα ασφαλείας και αν γίνονται οι απαραίτητες απολυμάνσεις στους χώρους όπου συγκεντρώ-

Στον ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να συνειδητοποιήσουν ότι άφησαν πολύ χώρο στη Ν.Δ., εν μέσω της δύσκολης περιόδου της καραντίνας, και «έκρυψαν» τον πρόεδρό τους τη στιγμή ακριβώς που ο Αλέξης Τσίπρας θα έπρεπε να είναι έξω, εκεί που χτυπούσε ο παλμός της αγωνίας των πολιτών

νεται το κοινό; Απών από όλες αυτές τις κομβικές στιγμές, εν μέσω κρίσης…

Εύκολη δουλειά

Είναι ξεκάθαρο ότι, το επικοινωνιακό team της κυβέρνησης και της Ν.Δ., λειτουργεί πολύ καλύτερα αυτήν την περίοδο. Θέλουν να μειώσουν τον Τσίπρα, θέλουν να τον «κοντύνουν» και το πετυχαίνουν. Μάλιστα, το καταφέρνουν με χαρακτηριστική ευκολία, αφού ο αντίπαλος τους δίνει τα κενά που ψάχνουν για να επιτεθούν.

Τα εκατ. ευρώ της φίμωσης

Στο πλαίσιο αυτό, ο ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να παραδεχτεί ότι αυτά τα 20-30 εκατ. ευρώ που πρόσφερε η κυβέρνηση στους καναλάρχες, έπιασαν τόπο. Κυβέρνηση και Ν.Δ ήταν πρωταγωνιστές στις εκπομπές και στο περιεχόμενο. Δεν φταίει, όμως, μόνο αυτή η παράμετρος. Είναι εύκολο η Κουμουνδούρου να μιλάει για «λαδάκι» που μπήκε στη μηχανή των καναλιών και έστειλε τον ΣΥΡΙΖΑ και προσωπικά τον Αλέξη Τσίπρα στο περιθώριο. Αν, όμως, είχαν γίνει οι

σωστές επικοινωνιακές παρεμβάσεις, μήπως η κατάσταση θα ήταν σαφώς καλύτερη; Η απάντηση, μάλλον, πρέπει να προβληματίσει τους ιθύνοντες της επικοινωνιακής στρατηγικής του κόμματος. Δείτε, ας πούμε, τι θα μπορούσε να λέει ένας εκ των ψηφοφόρων της παράταξης, η οποία κατάφερε μετά από 4,5 χρόνια διακυβέρνησης να πάρει πάνω από 31% στις πρόσφατες βουλευτικές εκλογές: «Αυτός που ψήφισα, δεν θα πει κάτι για την κρίση, για την επόμενη ημέρα;».

Να γίνει ο άνθρωπος της «διπλανής πόρτας»

Α

κόμη και το πρόγραμμα που παρουσίασε ο ΣΥΡΙΖΑ, δημοσιοποιήθηκε αφού είχαν περάσει αρκετές ημέρες βαθιάς κρίσης. Ουσιαστικά, με τον τρόπο αυτό, ο Αλέξης Τσίπρας δεν έπαιξε ποτέ τον ρόλο του ανθρώπου της «διπλανής πόρτας». Ένα ρόλο, ας πούμε, που προσπαθεί να παίξει ο Ντόναλντ Τραμπ στις ΗΠΑ και έχει καταφέρει, έτσι, να κρατηθεί «εντός παιχνιδιού», λίγους μόλις μήνες πριν από τις προεδρικές εκλογές… Προσέξτε όμως: Το γεγονός ότι η Φώφη Γεννηματά πέρασε σε πρόσφατη δημοσκόπηση τον Αλέξη Τσίπρα σε δημοφιλία, δεν αποτελεί μία μη ανα-

στρέψιμη κατάσταση. Μάλλον, το αντίθετο. Απλώς, στην Κουμουνδούρου πρέπει να διαπιστώσουν το ολοφάνερο πρόβλημα ασυννενοησίας που έχουν και να το διορθώσουν. Εννοείται ότι δεν έχουν έλλειψη ευφυΐας, μάλλον το αντίθετο. Όμως πρέπει να αφήσουν στην άκρη τις όποιες προσωπικές τους διαφορές και διαφωνίες και να δουν πώς θα πετύχουν να ξαναβάλουν τον Τσίπρα στο παιχνίδι. Να ξαναβάλουν, δηλαδή, το «καθαρόαιμο» στον αγώνα. Αν τα καταφέρουν, τότε το οικοδόμημα Μητσοτάκη θα αρχίσει να τρίζει πολύ πιο γρήγορα από ότι νομίζει ο πολύς κόσμος…


06

ΠΕΜΠΤΗ 7 ΜΑΪΟΥ 2020 www.fmvoice.gr

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Ο ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΣ ΠΟΥ ΚΑΝΕΙ ΤΟ ΟΝΕΙΡΟ ΤΟΥ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ: ΝΑ ΞΕΠΟΥΛΗΣΕΙ ΤΗ ΧΩΡΑ!

Μητσοτάκης, ο «πράσινος» εξολοθρευτής Η ΒΟΎΛΗΣΗ ΤΟΥ ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΎ, Κυριάκου Μητσοτάκη, και της κυβέρνησής του να «κανονικοποιήσουν» τις έκτακτες συνθήκες νομοθέτησης λόγω πανδημίας, αρχής γενομένης με το αντι-περιβαλλοντικό νομοσχέδιο και ενόψει προώθησης 26 νομοσχεδίων μέσα στο επόμενο τρίμηνο, δημιουργούν μείζον ζήτημα δημοκρατίας και λειτουργίας του Κοινοβουλίου.

Το επιτελείο του Μητσοτάκη δεν ορρωδεί προ ουδενός ούτε ακόμη και της Επιστημονικής Υπηρεσίας της Βουλής, η οποία σε μία έκθεση 55 σελίδων εξέφρασε σοβαρές επιφυλάξεις για ρυθμίσεις του περιβαλλοντικού νομοσχεδίουσκούπα

Προεκλογικά, σε τηλεοπτική του συνέντευξη, ο κ, Μητσοτάκης είχε δηλώσει: «...την εκστρατεία του να πουλήσουμε, εντός εισαγωγικών, τη χώρα και τα συγκριτικά της πλεονεκτήματα είναι μία εκστρατεία που θα την αναλάβω προσωπικά εγώ»! Ε, τώρα αποφάσισε να κάνει την απειλή του πράξη, ώστε να παραλάβουν από τα χεράκια του αποκαΐδια, οι επόμενες γενιές

Το γεγονός απασχολεί όλα τα κόμματα της αντιπολίτευσης, καθώς οι έκτακτες συνθήκες λόγω κορονοϊού αξιοποιούνται από την κυβέρνηση με σκοπό να περάσει σημαντικά νομοσχέδια, εν αγνοία της κοινωνίας, που βρίσκεται ουσιαστικά ακόμη σε φάση καραντίνας. «Η Δημοκρατία δεν μπαίνει σε καραντίνα» τόνισε χαρακτηριστικά ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ, Αλέξης Τσίπρας, κατά την αποχώρηση του κόμματος από την ψήφιση του περιβαλλοντικού νομοσχεδίου, τονίζοντας ότι η κυβέρνηση παραβιάζει το Σύνταγμα και τον Κανονισμό της Βουλής μέσα από την περιστολή της λειτουργίας των εκλεγμένων δημοκρατικών θεσμών, με διαδικασίες-εξπρές και με την κοινωνία στο περιθώριο.

Voice

Γράφει o ΑΝΔΡΈΑΣ ΜΑΡΑΘΙΆΣ

Η κυβέρνηση της Ν.Δ. κυβερνά με ταξικό πρόσημο και λειτουργεί ακόμη ως οπισθοφυλακή της τρόικας, θεωρώντας ότι «νόμος είναι το δίκιο του επενδυτή» ακόμη και μέσα στην ευαίσθητη εποχή του κορονοϊού

Στήριξη μόνο από ΣΕΒ

Η συζήτηση επί του λεγόμενου περιβαλλοντικού νομοσχεδίου ανέδειξε το ταξικό πρόσημο με το οποίο κυβερνά η Ν.Δ. και μάλιστα χωρίς ουσιαστική διαβούλευση με την κοινωνία και τους περιβαλλοντικούς φορείς. Δεν είναι τυχαίο ότι το νομοσχέδιο ξεκίνησε με 66 άρθρα και κατέληξε να έχει 130 άρθρα, εκ των οποίων για τα μισά δεν έγινε δημόσια διαβούλευση. Επίσης, δεν εί-

«Αλλάξτε κυβέρνηση, όχι το κλίμα»

«Β

ναι τυχαίο ότι από τους κοινωνικούς, περιβαλλοντικούς και συνδικαλιστικούς φορείς μόνο ο ΣΕΒ το στήριξε πλήρως, την ώρα που μέχρι και η Επιστημονική Υπηρεσία της Βουλής σε μία έκθεση 55 σελίδων εξέφρασε σοβαρές επιφυλάξεις για ρυθμίσεις του νομοσχεδίου. Πέραν των τεράστιων αντιδράσεων από οικολογικές οργανώσεις, όπως η WWF και η Greenpeace, ακόμη και ο Συνήγορος του Πολίτη, αναφερόμενος στις προβλέψεις του σχεδίου νόμου ως προς την περιβαλλοντική αδειοδότηση, σχολίασε ότι, αν και η επίσπευση και απλοποίηση των διαδικασιών, προκειμένου να διαμορφωθεί ένα πραγματικά φιλικό επενδυτικό περιβάλλον στη χώρα είναι θεμιτό ζητούμενο -και έχει αποτελέσει αντικείμενο επανειλημμένων παρεμβάσεων της Αρχής- αυτή θα πρέπει να βασίζεται σε δύο κρίσιμους και αδιαπραγμάτευτους άξονες: 1. την ισορρόπηση μεταξύ οικονομικής δραστηριότητας και περιβαλλοντικής προστασίας, έτσι ώστε η επιδιωκόμενη ανάπτυξη να είναι πράγματι βιώσιμη, και 2. την εναρμόνιση με κανόνες υπερνομοθετικής ισχύος, ενωσιακούς και συνταγματικούς, και με την ευρωπαϊκή και εθνική νομολογία.

Όλα τα σφάζει…

Τα όσα επιδιώκει η κυβέρνηση στο όνομα της προσέλκυσης επενδύσεων παραπέμπουν σε όσα είχε περιγράψει ο ίδιος ο κ. Μητσοτάκης, όταν παραμονές των εθνικών εκλογών, μιλώντας στον ΑΝΤ1 είχε τονίσει ευθαρσώς πως «...την εκστρατεία του να πουλήσουμε, εντός εισαγωγικών, τη χώρα και τα συγκριτικά της πλεονεκτήματα είναι μία εκστρατεία που θα την αναλάβω προσωπικά εγώ»! Η αίσθηση, δε, που υπάρχει είναι ότι η κυβέρνηση λειτουργεί ακόμη ως οπισθοφυλακή της τρόικας και θεωρώντας ότι «νόμος είναι το δίκιο του επενδυτή» ιδίως στη μετά κορονοϊό εποχή. Αναφορικά με το περιβαλλοντικό νομοσχέδιο, την απόσυρσή του ζήτησε, σχεδόν, σύσσωμη η αντιπολίτευση, χαρακτηρίζοντάς το αντισυνταγματικό, οικολογικό πραξικόπημα και εγκληματικό για το περιβάλλον και τη βιώσιμη ανάπτυξη. Συγκεκριμένα καταγγέλθηκε πως: i. καταργεί την προστασία των περιοχών Natura, προωθώντας μεταλλευτικές δραστηριότητες και εξορύξεις υδρογονανθράκων σε περιοχές προστασίας της φύσης, ii. εκθέτει σε κίνδυνο τις προστατευόμενες περιοχές, καταργώντας την αυτοτέ-

άζουμε τέλος στην Ελλάδα των βόθρων, των μπάζων και των χωματερών» αντέτεινε ο πρωθυπουργός, θεωρώντας εαυτόν «πράσινο μεταρρυθμιστή». Μάλιστα, ούτε ίδρωσε το αυτί του ούτε προσπάθησε καν να διασκεδάσεις τις εντυπώσεις από τις επαναλαμβανόμενες καταγγελίες της αντιπολίτευσης, καλύπτοντας πλήρως τους «ημέτερους» επενδυτές που… σφάζονται στην ποδιά του Μαξίμου και

λεια των Φορέων Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών, από τους οποίους αφαιρούνται σημαντικές αρμοδιότητες, όπως η γνωμοδότηση για την αδειοδότηση, iii. επιτρέπει την καταστροφή του περιβάλλοντος στο όνομα επενδυτικών σχεδίων, εκχωρώντας τον έλεγχο των μελετών σε ιδιώτες, iv. νομιμοποιεί αυθαίρετα εντός δασικών εκτάσεων και, κατά περίπτωση, εντός υγροτόπων και ρεμάτων, v. αφαιρείται από την τοπική κοινωνία και τις δημοτικές αρχές το δικαίωμα γνώμης για βαριά επικίνδυνες και ρυπογόνες εγκαταστάσεις εξόρυξης υδρογονανθράκων στις δημόσιες περιοχές ιδιοκτησίας τους, vi. προωθεί την αλόγιστη επέκταση των βιομηχανικών ΑΠΕ, κυρίως των αιολικών, που έχουν ήδη προκαλέσει υποβάθμιση του περιβάλλοντος και οικονομική επιβάρυνση των καταναλωτών για τα κέρδη των επενδυτών, vii. επιτρέπει το κυνήγι και την αλιεία στα καταφύγια άγριας ζωής και viii. απλοποιεί τις διαδικασίες διαχείρισης στερεών αποβλήτων και δεν λαμβάνει μέτρα κατά της υποβάθμισης των ρεμάτων από την ανεξέλεγκτη διάθεση αστικών και βιομηχανικών λυμάτων μέσα σε αυτά.

της κυβέρνησης. «Αλλάξτε κυβέρνηση, όχι το κλίμα» απάντησε ο Αλέξης Τσίπρας, κατηγορώντας την κυβέρνηση για «κερδοσκοπική υπερ-εκμετάλλευση της γης και των φυσικών πόρων, την οικοδομή και το πολυεθνικό real estate» και ότι προωθεί την ιδιωτικοποίηση δημόσιων αγαθών, την ενέργεια, τα νερά, τη γη, εξυπηρετώντας συμφέροντα».


07

ΠΕΜΠΤΗ 7 ΜΑΪΟΥ 2020 www.fmvoice.gr

ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΑΡΘΡΟ >>> Του ΑΝΔΡΈΑ ΝΕΦΕΛΟΎΔΗ*

ΛΎΣΗ ΤΏΡΑ ΣΤΟ ΘΈΜΑ ΤΩΝ ΑΝΘΡΩΠΩΝ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ

Όχι άλλα ψέματα και απάτες!

Η ΚΥΒΈΡΝΗΣΗ, κατά την προσφιλή της τα-

κτική, αντί να σκύψει στα προβλήματα που η ίδια δημιουργεί και να τα επιλύσει, προσφεύγει για μία ακόμη φορά στα ψέματα και στις απάτες σε βάρος ολόκληρων επαγγελματικών κλάδων. Αυτή τη φορά θύμα αυτής της άθλιας πρακτικής (αγνόηση, αποκλεισμός, αδράνεια, ψέματα, απάτη) έπεσε το σύνολο, σχεδόν, του καλλιτεχνικού κλάδου, του τομέα του πολιτισμού. Του τομέα που λιγότερο ή περισσότερο «ευθύνεται» για το επίπεδο και την ψυχή ενός ολόκληρου λαού. Βεβαίως, αυτά, για τους άριστους αγράμματους που μας κυβερνούν, είναι άγνωστες λέξεις.

ΣΧΕΔΌΝ ΣΤΟ ΣΎΝΟΛΌ ΤΟΥΣ οι επαγ-

γελματίες του χώρου, που έχουν χτυπηθεί πιο πολύ από όλους τους κλάδους από τις επιπτώσεις της πανδημίας, είναι οι μόνοι τελικά που κατά 90% δεν έχουν κανένα βοήθημα από την προβληματι-

κή κυβέρνηση που μας κυβερνά. Προβληματική διότι, αντί να επιλύσει προβλήματα, λόγω ανικανότητας πνίγεται σε μία κουταλιά νερό.

ΤΟ ΠΡΌΒΛΗΜΑ ΔΗΜΙΟΥΡΓΉΘΗΚΕ

για όλους τους επαγγελματίες του κλάδου που ετοίμαζαν καλλιτεχνικές εργασίες για την περίοδο του καλοκαιριού και όχι μόνο, για όσους -που είναι η πλειονότηταδουλεύουν με ίδια μέσα (επαγγελματίες, με μπλοκάκι, με τίτλους κτήσης κ.λπ.) χωρίς την έννοια της εξαρτημένης εργασίας, για όσους είχαν αρχίσει συνεργασίες ή και πρόβες και δεν είχαν ακόμη υπογράψει τις ατομικές συμβάσεις τους. Αυτοί, από όλο το φάσμα της καλλιτεχνικής δουλειάς, βρέθηκαν ξεκρέμαστοι χωρίς ούτε ένα ευρώ για ενίσχυση και χωρίς δουλειά και ούτε άμεση προοπτική για δουλειά, έχοντας απέναντί τους ανίκανους που δεν ενδιαφέρονται να βρουν λύση.

ΛΎΣΗ, ΌΜΩΣ, ΥΠΆΡΧΕΙ και είναι η ίδια

που εφαρμόστηκε μετά από προτροπή μας και για άλλα σωματεία (τουριστικοί συνοδοί, ξεναγοί, αποκλειστικές νοσοκόμες κ.ά.) που σε πρώτη φάση τα κυβερνητικά σαΐνια τους είχαν εξαιρέσει. Να εφαρμοστεί, λοιπόν, η ίδια μεθοδολογία και για όσα τους χρωστούν και για τη συνέχεια. Δηλαδή, η πιστοποίηση ότι πράγματι είναι επαγγελματίες του χώρου να γίνει από τα μητρώα του πρωτοβάθμιου σωματείου με τη διασταύρωση των ατομικών στοιχείων τους από τον ΑΦΜ. Τόσο απλά, τόσο εύκολα και τόσο αποδοτικά για τους ίδιους. Η πλατφόρμα στο υπουργείο για να υποδεχθεί αυτή την επιλογή υπάρχει. Ιδού λοιπόν, αν πράγματι θέλουν να λύσουν το πρόβλημα, ποιά είναι η λύση. Τα λόγια και τα ψέματα είναι περιττά.

ΑΣ ΚΆΤΣΕΙ ΛΟΙΠΌΝ ο Πέτσας να δουλέψει και λίγο δημιουργικά, να λύσει προβλήματα -εδώ είμαστε εμείς για τις απαραίτητες

υποδείξεις- και ας σταματήσει να παριστάνει τον εθνικό μας… Πινόκιο. Τουλάχιστον, όχι σε βάρος ολόκληρων επαγγελματικών κλάδων. Απλώς να τον πληροφορήσω -και επειδή είναι άσχετος με ό,τι έχει να κάνει με εργασιακά, αλλά και επειδή είχα ασχοληθεί προσωπικά με την προσπάθεια να γίνει κλαδική σύμβαση στο θέαμα και ακρόαμα- ότι το πρόβλημα δημιουργήθηκε το 2013, όταν ο -και τότε- υπουργός Εργασίας, Βρούτσης είχε επιτρέψει να διαλυθεί το κλαδικό εργοδοτικό σωματείο, ώστε να μην μπορεί ο κλάδος να υπογράφει κλαδικές συμβάσεις.

ΕΡΓΑΣΤΉΚΑΜΕ ΣΚΛΗΡΆ για να συστα-

θεί εκ νέου η εργοδοτική οργάνωση, αλλά δεν προλάβαμε γιατί ενέσκηψε η λαίλαπα του νεοφιλελευθερισμού και των συλλογικών Πινόκιο, που εκπροσωπεί ο Πέτσας. * πρώην Γενικός Γραμματέας Εργασίας


08

ΠΕΜΠΤΗ 7 ΜΑΪΟΥ 2020 www.fmvoice.gr

ΕΠΙΣΤΡΕΠΤΕΑ ΠΡΟΚΑΤΑΒΟΛΗ, ΑΠΟΖΗΜΙΩΣΗ ΕΙΔΙΚΟΥ ΣΚΟΠΟΥ ΚΑΙ ΑΛΛΕΣ ΔΙΕΥΚΟΛΥΝΣΕΙΣ ΣΤΗ «ΦΑΡΕΤΡΑ» ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ

ΆΜΕΣΕΣ ΚΑΙ ΈΜΜΕΣΕΣ ΕΝΈΣΕΙΣ «ρευστότητας» σε πάνω από 450.000 επιχειρήσεις και ελεύθερους επαγγελματίες, που πλήττονται οικονομικά λόγω της διασποράς του κορωνοϊού, θα εξακολουθήσει να κάνει και τον Μάιο το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης.

Voice

10+1 εμβόλια για τις «κορονόπληκτες» επιχειρήσεις

Γράφει o ΓΙΏΡΓΟΣ ΠΑΛΑΙΤΣΆΚΗΣ

Και επιδότηση επιτοκίου

Μικρομεσαίοι επιχειρηματίες, ελεύθεροι επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενοι ξανά στο επίκεντρο των έκτακτων διευκολύνσεων

Η αποζημίωση ειδικού σκοπού, περιορισμένη πλέον στα 533 ευρώ, θα χορηγηθεί και αυτόν το μήνα σε μικρομεσαίους επιχειρηματίες, ελεύθερους επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενους, που εξακολουθούν να πλήττονται από τον κορονοϊό. Επίσης, χιλιάδες εταιρίες θα μπορούν -κι αυτό το μήνα- να κατοχυρώσουν το δικαίωμα λήψης άτοκων ή χαμηλότοκων δανείων ύψους 2.000 έως 500.000 ευρώ από το κράτος, συμμετέχοντας στο χρηματοδοτικό σχήμα της «επιστρεπτέας προκαταβολής». Πολλές άλλες επιχειρήσεις θα μπορούν, εξάλλου, να ενταχθούν σε πρόγραμμα επιδότησης επιτοκίου για δάνεια που έχουν, ήδη, λάβει από το τραπεζικό σύστημα. Επιπλέον, και τον μήνα Μάιο θα τεθούν σε ισχύ έκτακτες διευκολύνσεις στην αποπληρωμή φορολογικών και ασφαλιστικών υποχρεώσεων, για όλες τις επιχειρήσεις και τους ελεύθερους επαγγελματίες. Αναλυτικά, τα μέτρα οικονομικής στήριξης που αναμένεται να εφαρμοστούν εντός του Μαΐου και των προσεχών μηνών για τις επιχειρήσεις και τους ελευθέρους επαγγελματίες που πλήττονται οικονομικά λόγω της εμφάνισης και διασποράς του κορoνοϊού είναι τα εξής: 1. Χορήγηση αποζημίωσης ειδικού σκοπού 533 ευρώ σε ελεύθερους επαγγελματίες, αυτοαπασχολούμενους και ατομικές επιχειρήσεις που πλήττονται από την κρίση, με βάση συγκεκριμένους ΚΑΔ. Το ποσό των 533 ευρώ θα καλύπτει τις περιπτώσεις όσων εξακολουθούν να πλήττονται και τον μήνα Μάιο. Είναι το μηνιαίο ισοδύναμο των 800 ευρώ, που ήδη χορηγήθηκε για την περίοδο από τα μέσα Μαρτίου έως το

τέλος Απριλίου. 2. Χορήγηση αποζημίωσης ειδικού σκοπού 533 ευρώ σε εργοδότες εταιριών που απασχολούν έως 20 εργαζόμενους και οι οποίοι εξακολουθούν να πλήττονται από την κρίση με βάση συγκεκριμένους ΚΑΔ. Το ποσό των 533 ευρώ θα καλύπτει τις περιπτώσεις όσων εξακολουθούν να πλήττονται και τον μήνα Μάιο. Είναι, επίσης, το μηνιαίο ισοδύναμο των 800 ευρώ, που ήδη χορηγήθηκε για την περίοδο από τα μέσα Μαρτίου έως το τέλος Απριλίου. 3. Χορήγηση χαμηλότοκων -ή ακόμη και άτοκων- δανείων, ύψους 2.000 έως 500.000 ευρώ, από το κράτος με τη μορφή «επιστρεπτέας προκαταβολής». Τα δάνεια θα έχουν 5ετή περίοδο αποπληρωμής και περίοδο χάριτος 1 έτους. Θα χορηγούνται σε εταιρίες που πλήττονται από την κρίση και έχουν

εξυπηρετούμενα δάνεια. 4. Καταβολή οικονομικής στήριξης 533 ευρώ, για τον μήνα Μάιο, σε έξι επιστημονικούς κλάδους ελευθέρων επαγγελματιών και αυτοαπασχολουμένων: Μηχανικούς, οικονομολόγους/λογιστές, δικηγόρους, ιατρούς, εκπαιδευτικούς και ερευνητές. Πρόκειται για το μηνιαίο ισοδύναμο του ειδικού επιδόματος των 800 ευρώ. 5. Επιδότηση επιτοκίου για δάνεια σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Το μέτρο θα καλύψει τις πληρωμές τόκων ενήμερων δανείων εταιριών που πλήττονται για περίοδο 3 μηνών (Απρίλιος, Μάιος, Ιούνιος), εφόσον οι εταιρίες αυτές διατηρήσουν τις θέσεις εργασίας τους. 6. Αναστολή πληρωμής ΦΠΑ και άλλων φορολογικών υποχρεώσεων με ημερομηνίες πληρωμής από 1 έως 31 Μαΐου για επιχειρήσεις, ελεύθερους

ΤΑ ΔΥΣΚΟΛΑ ΕΙΝΑΙ ΜΠΡΟΣΤΑ ΜΑΣ

Η απάνθρωπη πλευρά μιας γερμανοκρατούμενης Ευρώπης

Α

πό το καλοκαίρι, που όλα αυτά τα μέτρα τελειώνουν, αρχίζει μία πολύ δύσκολη περίοδος για τη συντριπτική πλειονότητα των επιχειρήσεων, οι οποίες είτε τέθηκαν ξαφνικά και άθελά τους εκτός λειτουργίας είτε εξαναγκάστηκαν να υπολειτουργήσουν. Οι άμεσες και έμμεσες οικονομικές ενισχύσεις του κράτους θα σταματήσουν και οι ανασταλθείσες φορολογικές και ασφαλιστικές υποχρεώσεις θα αναβιώσουν, οπότε το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης θα βρεθεί αντιμέτωπο με τη σκληρή πραγματικότητα της ύφεσης, της υψηλής ανεργίας και των μαζικών αθετήσεων πληρωμών προς το Δημόσιο. Η αντίδραση σ’ αυτή τη φάση θα είναι πάρα πολύ δύσκολη για την κυβέρνηση, καθώς η γερμανοκρατούμενη Ευρωπαϊκή Ένωση, από την οποία εξαρτάται οικονομικά η χώρα μας, δεν φέρεται διατεθειμένη να συμπεριφερθεί με πραγματική αλληλεγγύη στις χώρεςμέλη της, εμμένοντας κυνικά σε μία σκληρή και απάνθρωπη στάση.

επαγγελματίες και ιδιοκτήτες μικρών επιχειρήσεων που πλήττονται από την κρίση του κορονοϊού με βάση συγκεκριμένους ΚΑΔ. Η περίοδος αναστολής λήγει στο τέλος Σεπτεμβρίου. 7. Αναστολή πληρωμής ασφαλιστικών εισφορών με ημερομηνία πληρωμής έως το τέλος Μαρτίου, Απριλίου και Μαΐου για επτά μήνες για επιχειρήσεις, ελεύθερους επαγγελματίες και ατομικές επιχειρήσεις που πλήττονται από την κρίση του κορωνοϊού με βάση συγκεκριμένους ΚΑΔ. Μετά την περίοδο αναστολής, οι πληρωμές θα γίνουν σε τέσσερις ισόποσες δόσεις χωρίς τόκους και προσαυξήσεις. 8. Για ασφαλιστικές εισφορές και άλλες υποχρεώσεις σε καθεστώς ρύθμισης, παρέχεται τρίμηνη παράταση για την πληρωμή των δόσεων με ημερομηνία πληρωμής μέχρι το τέλος Μαρτίου, Απριλίου και Μαΐου. Οι πληρωμές αυτές θα αρχίσουν από την 1η Ιουνίου 2020. 9. Παροχή έκπτωσης 25%, σε ποσά φορολογικών και ασφαλιστικών οφειλών (εκτός ΦΠΑ), που θα πληρωθούν από ελεύθερους επαγγελματίες, αυτοαπασχολούμενους και επιχειρηματίες πληττόμενους από την κρίση του κορονοϊού. Το μέτρο εφαρμόζεται σε όσους είναι δικαιούχοι της αναστολής πληρωμής φορολογικών και ασφαλιστικών υποχρεώσεων, εάν επιλέξουν να πληρώσουν τις υποχρεώσεις αυτές εντός της προβλεπόμενης προθεσμίας. 10. Συμψηφισμός του 25% του ΦΠΑ που θα πληρωθεί εμπρόθεσμα με μελλοντικές φορολογικές υποχρεώσεις. Το μέτρο εφαρμόζεται σε όσους είναι δικαιούχοι της αναστολής πληρωμής φορολογικών υποχρεώσεων. 11. Κατάργηση των εισφορών υπέρ ΟΤΑ για επιχειρήσεις, των οποίων η λειτουργία έχει ανασταλεί με κυβερνητική απόφαση.


Στην εποχή του κορονοϊού

09

ΠΕΜΠΤΗ 7 ΜΑΪΟΥ 2020 www.fmvoice.gr

V

ΜΑΥΡΗ ΛΙΣΤΑ Άλλοι έχουν κορονοϊό και άλλοι τραπεζίτη στην... Κορώνη

ΒΑΣΙΛΕΥΕΙ ΕΙΣ ΒΑΡΟΣ ΤΗΣ ΑΓΟΡΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ Η ΑΜΑΡΤΩΛΗ ΤΡΑΠΕΖΟΚΡΑΤΙΑ ΤΟΥ «ΠΑΛΑΙΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ»

Voice

Τα media τα αγόρασε ο κύριος Μητσοτάκης με τα 21+11+9 εκατομμύρια. Αυτά είναι που ξέρουμε. Όχι χάρη στη «Διαύγεια», βεβαίως. Αν τώρα, εκτός από τα media, αγόρασε και την... αντιπολίτευση, τότε ας το κλείσουμε το μαγαζί και ας κατέβουμε στον Μυλοπόταμο να καλλιεργούμε βιολογικές ντομάτες. Πάντως, πειστική πολιτική απάντηση δεν μπορώ να βρω στο γεγονός ότι, ο Αλέξης Τσίπρας, ένας πρώην πρωθυπουργός, ένας αριστερός άνθρωπος, που προέρχεται από μία οικογένεια αυτοδημιούργητων ανθρώπων της μικρομεσαίας επιχειρηματικότητας, η οποία δεν σχετίστηκε ποτέ με την κρατικοδίαιτη διαπλοκή, δεν κάνει αντιπολίτευση στον Μητσοτάκη για τις τράπεζες. Δεν αναφέρει κουβέντα για την αμαρτωλή τραπεζοκρατία του «παλαιού συστήματος», η οποία συνεχίζει το πάρτι της, σε βάρος της αγοράς και της κοινωνίας. Το δεδομένο, ωστόσο, είναι ένα: Όσο ανύπαρκτη και να είναι στο θέμα, συνολικά, η παρουσία της αντιπολίτευσης -όχι μόνο του ΣΥΡΙΖΑ- οι τράπεζες «μολύνουν» την κυβέρνηση. Σε αυτό το μέτωπο, ο Μητσοτάκης είναι πιο ευάλωτος όσο πουθενά αλλού. Διαβάστε τώρα τρεις... ιστορίες, για να δείτε πόσο δίκιο έχω.

Το πράγμα μιλάει από μόνο του...

Οι δύο είναι ελληνικές. Η μία αμερικάνικη. Μεγάλη ελληνική εταιρία αναψυκτικών. Η πρώτη που «ροκάνισε» το ολιγοπώλιο της CocaCola στην Ελλάδα. Ζήτησε από τράπεζα χρηματοδότηση στο πλαίσιο των δανείων, που διαφημίζουν περίπου ως... δικά τους, οι συστημικές τράπεζες. Ενώ τα κεφάλαια έρχονται από την Αναπτυξιακή Τράπεζα που έφτιαξε ο Δραγασάκης και κληροδότησε στον Ζαββό.

«Πολύ ευχαρίστως», απάντησε στον επιχειρηματία ο τραπεζίτης. Μετά άρχισαν τα... ευχάριστα για την ελληνική επιχείρηση: Η τράπεζα απαίτησε αφενός ένα μέρος από το ποσό της χρηματοδότησης, να χρησιμοποιηθεί για την εξόφληση των παλιών, ενήμερων δανείων της εταιρίας και αφετέρου ακίνητα για collateral. Η μεγαλύτερη ελληνική εταιρία στον κλάδο των παιδότοπων πήρε παρόμοιες απαντήσεις, από άλλη τράπεζα. Και οι δύο επιχειρήσεις είναι κερδοφόρες. Δεν βαρύνονται με Κόκκινα Δάνεια. Αλλά, θα αποκλειστούν από το πρόγραμμα ενίσχυσης των επιχειρήσεων, γιατί δεν είναι κολλητοί κανενός τραπεζίτη. Την ίδια ώρα, στις ΗΠΑ του Τραμπ. Ομογενής συμπατριώτης μας, ιδιοκτήτης τεσσάρων εστιατορίων, έλαβε από το αντίστοιχο χρηματοδοτικό πρόγραμμα για τη στήριξη των επιχειρήσεων, μετρητά, 1,7 εκατ. δολάρια. Με μοναδικό όρο, να μην κάνει απολύσεις έως ότου εξοφλήσει το δάνειο αυτό.

Ο καπιταλισμός των... κοτζαμπάσηδων Συμπέρασμα; Ο Μητσοτάκης είναι πιο νεοφιλελεύθερος και θατσερικός από τον μεγαλοεπιχειρηματία Τραμπ. Στις ΗΠΑ, τη «μητέρα» του βάρβαρου καπιταλισμού, εκεί που όποιος δεν μπορεί να πληρώσει, θάβεται σε ομαδικούς τάφους για τον κορονοϊό, οι τράπεζες και το κράτος διασώζουν -για δεύτερη φορά σε μία δεκαετία- την αγορά και την κοινωνία της χώρας. Στην Ελλάδα, δεν έχουμε καν κανιβαλικό καπιταλισμό. Καπιταλισμό των κοτζαμπάσηδων έχουμε. Έχεις τραπεζίτη στην... Κορώνη; Παίρνεις δάνειο. Και δεν το εξοφλείς ποτέ. Γιατί αυτό θα γίνει πάλι με τη νέα «φουρνιά» δανείων, η οποία ουσιαστικά προέρχεται από κρατική χρηματοδότηση, για την καταπολέμηση των επιπτώσεων του κορονοϊού. Με αυτούς τους τραπεζίτες, όμως, κύριοι, η ύφεση θα φτάσει στο 15%. Και άντε μετά, κύριε Μητσοτάκη, να κάνεις... περίπατο στις εκλογές!

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΜΙΧΑΛΟΣ

«Οι τράπεζες οφείλουν να στηρίξουν τις επιχειρήσεις» Η «F&M Voice» επικοινώνησε με τον επικεφαλής της Κεντρικής Ένωσης Επιμελητηρίων Ελλάδος και πρόεδρο του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Αθηνών, Κωνσταντίνο Μίχαλο, προκειμένου αφενός να θέσει υπόψιν του όλες αυτές τις καταγγελίες επιχειρηματιών που εντελώς άδικα «τρώνε πόρτα» από τις τράπεζες και αφετέρου να ζητήσει τη δική του άποψη για το πώς τα πιστωτικά ιδρύματα πρέπει να στηρίξουν πραγματικά τις επιχειρήσεις και την επιστροφή της οικονομίας στην κανονικότητα μετά την κρίση του κορονοϊού. Η δήλωση του Κωνσταντίνου Μίχαλου έχει ως εξής: «Κατά γενική ομολογία, με τα μέτρα που έλαβε, η Ελλάδα έχει καταφέρει να αντιμετωπίσει, μέχρι στιγμής, με επιτυχία την υγειονομική κρίση.

Ωστόσο, η επόμενη ημέρα θα είναι ακόμη πιο δύσκολη από την περίοδο του lockdown και θα απαιτηθεί μεγάλη προσπάθεια για την αντιμετώπιση της κρίσης, που ήδη έχει πλήξει την ελληνική οικονομία και αγορά. Κομβικό ρόλο στην προσπάθεια ανάκαμψης, την επόμενη ημέρα, καλείται να αναλάβει το ελληνικό τραπεζικό σύστημα. Στο πλαίσιο αυτό, ζήτημα προτεραιότητας είναι η χορήγηση δανείων σε επιχειρήσεις που δεν είχαν προβληματικές οφειλές μέχρι την έναρξη της υγειονομικής κρίσης, με την ανέκκλητη εγγύηση του ελληνικού Δημοσίου, τουλάχιστον για το 80% του χορηγούμενου κεφαλαίου. Η ανέκκλητη εγγύηση κρίνεται άκρως απαραίτητη, προκειμένου σε αυτή τη δυσμενή συγκυρία οι τράπεζες να προχωρήσουν στην παροχή δανείων, στο εύρος που απαιτείται. Τα συγκεκριμένα εγγυημένα δάνεια δεν θα πρέπει να αθροιστούν στο πλαφόν χορηγήσεων προς κάθε επιχείρηση, προκειμένου να καταστεί δυνατή η χορήγησή τους σε όσο το δυνατόν μεγαλύτερο αριθμό επιχειρήσεων. Η διάρκεια των δανείων θα πρέπει να είναι τουλάχιστον δεκαετής, ενώ το επιτόκιο θα πρέπει να είναι καθαρά και μόνο το Euribor. Ταυτόχρονα, οι τράπεζες θα πρέπει να δείξουν και ευελιξία

και, κυρίως, να εγκρίνουν τις αναγκαίες χορηγήσεις με γρήγορους ρυθμούς και να μην κωλυσιεργούν, προφυλάσσοντας «τα δικά τους χαρτοφυλάκια». Για εκατοντάδες χιλιάδες επιχειρήσεις, που απασχολούν επίσης εκατοντάδες χιλιάδες εργαζομένους, η άμεση και ευνοϊκή πρόσβαση στη δανειοδότηση αποτελεί ζήτημα ζωής και θανάτου. Επαναλαμβάνω ότι, είναι απαραίτητο οι τράπεζες να αντιμετωπίσουν άμεσα και με αυξημένη ευελιξία τις ανάγκες των επιχειρήσεων σε κεφάλαια. Τέλος, θα πρέπει ενδεχομένως τα διοικητικά συμβούλια των τραπεζών να ενισχυθούν με στελέχη από την ελληνική αγορά, τα οποία γνωρίζουν την εγχώρια κατάσταση και μπορούν να διαχειριστούν τις όποιες αντιρρήσεις προκύψουν από τους Θεσμούς, την ΕΚΤ και τον SSM για τη λήψη των παραπάνω μέτρων. Η κατάσταση μπορεί να είναι δύσκολη για όλες τις χώρες, ωστόσο στην Ελλάδα οι προκλήσεις είναι ακόμη πιο έντονες, με δεδομένο ότι η οικονομία της είχε μόλις καταφέρει να βγουν από μία δεκαετή ύφεση. Οι επιχειρήσεις και οι πολίτες της, επομένως, χρειάζονται και αξίζουν κάθε δυνατή στήριξη απέναντι στη νέα κρίση που έρχεται».


10

ΠΕΜΠΤΗ 7 ΜΑΊΟΥ 2020 www.fmvoice.gr

ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΕΡΕΥΝΑ ΤΗΣ ΕΣΕΕ Η ΕΠΑΝΑΦΟΡΑ ΣΤΟΥΣ ΠΡΟ ΚΟΡΟΝΟΪΟΥ ΡΥΘΜΟΥΣ ΘΑ ΑΡΓΗΣΕΙ ΠΟΛΥ

Η περίοδος της καραντίνας κατέστησε σαφή, κυρίως στους μικρομεσαίους, επιχειρηματίες, την ανάγκη προσαρμογής των επιχειρήσεών τους στις νέες συνθήκες που διαμορφώθηκαν

Είναι χαρακτηριστικό ότι σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα της Ελληνικής Συνομοσπονδίας Εμπορίου και Επιχειρηματικότητας (ΕΣΕΕ), η κανονικότητα είναι μάλλον μία λέξη που θα κάνουν πολύ καιρό να ξεστομίσουν, με αισιοδοξία, οι Έλληνες επιχειρηματίες, καθώς εμφανίζονται αρκετά διστακτικοί, αναφορικά με τον χρόνο που θα χρειαστεί για επιστροφή στην προ Covid-19 εποχή.

Voice

ΜΠΟΡΕΊ ΣΤΑΔΙΑΚΆ ΤΑ ΚΑΤΑΣΤΉΜΑΤΑ να ανοίγουν και η καθημερινότητα να επανέρχεται -τηρουμένων των αναλογιών- στους κανονικούς της ρυθμούς, όμως πολλά θα είναι αυτά που θα είναι διαφορετικά τόσο για τους καταναλωτές όσο και για τους επιχειρηματίες.

Σύντομο... ανέκδοτο η ομαλή επιστροφή στην «κανονικότητα»

Απαισιοδοξία

Είναι χαρακτηριστικό ότι, μόλις το 19% των επιχειρηματιών θεωρούν πως αρκούν 2 έως 4 μήνες για την αποκατάσταση της λειτουργίας των επιχειρήσεών τους, ενώ 19% θεωρεί ότι εντός ενός εξαμήνου κάτι τέτοιο είναι εφικτό. Αντίθετα, σχεδόν 2 στους 3 επιχειρηματίες, σε ποσοστό δηλαδή 61%, θεωρούν ότι οι επιχειρήσεις τους θα επανέλθουν σε κανονικούς ρυθμούς λειτουργίας μετά από τουλάχιστον ένα έτος.

Λαβύρινθος

Η περίοδος των κλειστών καταστημάτων έδωσε στους επιχειρηματίες την ευκαιρία να αξιοποιήσουν τις πιθανές χρηματοδοτήσεις και τα μέτρα που εξήγγειλε η κυβέρνηση. Ωστόσο, αρκετές εβδομάδες μετά την εξαγγελία των πρώτων μέτρων, οι απόψεις τους, για το εάν τελικά ήταν εύκολες ή δύσκολες οι διαδικασίες για την ένταξή τους στην όποια χρηματοδότηση τους δόθηκε ως βοήθημα από την πολιτεία, διίστανται: Ενδεικτικό είναι ότι το 51% χαρακτήρισε τις διαδικασίες για την ένταξη της επιχείρησής τους στα μέτρα αναχαίτισης των συνεπειών της πανδημίας, από «πολύ» έως «αρκετά» περίπλοκες. Είναι πιθανό, βεβαίως, στη διαμόρφωση αυτού του ποσοστού σημαντικό ρόλο να διαδραμάτισαν οι πολλαπλές κατά σειρά ανακοινώσεις, αλλά και η σταδιακή εφαρμογή μέτρων, όσο δηλαδή γίνονταν σταδιακά αισθητές οι επιπτώσεις της πανδημίας στην οικονομία και στην κοινωνία.

ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ

Βοήθησε, αλλά δεν έκλεισε τις μαύρες τρύπες

Τ

ο άνοιγμα διαδικτυακών καταστημάτων δεν αποτέλεσε τελικά και… πανάκεια για όσους το έκαναν ή το είχαν ήδη, την ώρα που τα φυσικά καταστήματα παρέμεναν κλειστά. Το διαδικτυακό εμπόριο σίγουρα βοήθησε, αλλά όχι αρκετά για να «κλείσει» τις μαύρες τρύπες της κρίσης. Είναι χαρακτηριστικό ότι, τα πρώτα στοιχεία δείχνουν ότι ακόμη και οι επιχειρήσεις που διαθέτουν υποδομές ηλεκτρονικού εμπορίου δεν φαίνεται να είναι σε θέση να αντιστρέψουν τη γε-

νική πτωτική τάση του κύκλου εργασιών, που κατεγράφη κατά τη διάρκεια των δύο προηγούμενων μηνών. Συγκεκριμένα, 6 στις 10 επιχειρήσεις παρουσιάζουν μείωση των πωλήσεών τους. Αντιθέτως, μόλις 2 στις 10 επιχειρήσεις κατέγραψαν και εξακολουθούν να σημειώνουν αύξηση των πωλήσεών τους εν μέσω της πανδημίας, γεγονός που τεκμηριώνει τη μετάλλαξη της καταναλωτικής συμπεριφοράς κατά τη διάρκεια της καραντίνας και την ανάγκη προσαρμογής των επιχειρήσεων στις νέες συνθήκες.

Στον αντίποδα

Την ίδια στιγμή, υπήρξαν και οι επιχειρηματίες εκείνοι, σε ποσοστό 48%, που βρήκαν τις γραφειοκρατικές απαιτήσεις, οι οποίες συνδέονταν με τα μέτρα, «λίγο» ή «καθόλου» περίπλοκες. Πάντως, οι των περισσότεροι σχολίαζαν ότι είεπιχειρηματιών χαν επαρκή ενημέρωση για τα χαρακτήρισε τις διαδικασίες μέτρα, τόσο από τα ΜΜΕ όσο για την ένταξη της επιχείρησής και από τις ενώσεις τους: Δύο τους στα μέτρα αναχαίτισης στους τρεις επιχειρηματίες, σε ποσοστό 64%, δηλώνουν των συνεπειών της ότι ενημερώθηκαν «πολύ» ή πανδημίας, από «πολύ» έως «αρκετά» εύκολα σχετικά με «αρκετά» περίπλοκες τις διαδικασίες ένταξης των επιχειρήσεών τους σε κάποια

51%

από τις υφιστάμενες ρυθμίσεις. Αντίθετα, το 35% των επιχειρηματιών συνάντησε εμπόδια στην ενημέρωση.

Έλλειψη υποδομών

Επειδή τελευταία έχει γίνει πολύς λόγος για την άνθιση του ηλεκτρονικού εμπορίου, λόγω των κλειστών καταστημάτων, η εν λόγω έρευνα της ΕΣΕΕ αποδεικνύει ότι για πολλούς επιχειρηματίες αυτό το σχέδιο έμεινε… στα χαρτιά, λόγω ανεπάρκειας τεχνολογικού δικτύου και σχετικών γνώσεων. Τα πρώτα στοιχεία δείχνουν ότι,

παρά τον… πολυδιαφημιζόμενο ψηφιακό μετασχηματισμό, μόνο το 21% από τις κλειστές και πληττόμενες ελληνικές επιχειρήσεις έκανε διαδικτυακές πωλήσεις ήδη πριν την έναρξη της πανδημίας, ενώ μόλις το 2% ξεκίνησε μετά την έναρξη της πανδημίας. Το μικρό αυτό ποσοστό αποδίδεται στο γεγονός πως, πολλές μικρομεσαίες, στην πλειονότητά τους, επιχειρήσεις δεν διαθέτουν την κατάλληλη υποδομή, αλλά και τα στελέχη τους δεν διαθέτουν εξοικείωση με τις νέες τεχνολογίες.

Άλλοι σκόπελοι

Επιπλέον, αποδεικνύεται ότι ούτε η υπάρχουσα κατάσταση δεν μπορούσε να ευνοήσει την ανάπτυξη διαδικτυακών καταστημάτων, παράλληλα με τα φυσικά, καθώς οι διάφοροι περιορισμοί, όπως η πίεση χρόνου, το γεγονός ότι αρκετές επιχειρήσεις βρίσκονταν υπό καθεστώς απαγόρευσης λειτουργίας, ενώ δεν προλάβαιναν να βρουν και το κατάλληλο προσωπικό για να «τρέξει» τις διαδικτυακές δραστηριότητες, δεν μπόρεσαν να υλοποιήσουν το συγκεκριμένο εγχείρημα.


Στην εποχή του κορονοϊού

ΑΠΑΙΣΙΟΔΟΞΟΙ ΚΑΙ ΑΝHΣYXΟΙ ΟΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΕΣ ΕΣΤΙΑΣΗΣ - ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΖΟΝΤΑΙ ΑΚΟΜΗ ΚΑΙ ΣΕ ΑΠΟΛΥΣΕΙΣ

Χωρίς αρωγή από την Πολιτεία την επόμενη ημέρα θα πέσει... πείνα

ΙΩΑΝΝΗΣ ΔΑΒΕΡΩΝΗΣ*

ΕΙΠE «Δεν θα θέλαμε σε καμία περίπτωση να μπούμε στη διαδικασία απολύσεων των συνεργατών μας. Ωστόσο, αν μείνουμε ξεκρέμαστοι και χωρίς καμία οικονομική αρωγή από την κυβέρνηση, σίγουρα θα χρειαστεί να μπούμε σε πιθανότητα εκ περιτροπής εργασία, ενώ το πολύ απαισιόδοξο σενάριο μπορεί να φέρει και απολύσεις. Αν όχι άμεσα, όμως σίγουρα τους επόμενους μήνες» * πρόεδρος της Ένωσης Εστιατορίων και Συναφών Αττικής

Είναι χαρακτηριστικό ότι, η πλειονότητα του κλάδου βλέπει ζοφερό το μέλλον του κλάδου, τόσο λόγω του φόβου που κυριαρχεί ακόμη στην κοινή γνώμη όσο και λόγω των μέτρων ασφαλείας και προστασίας που υποχρεωτικά θα πρέπει να υιοθετήσουν οι περισσότερες επιχειρήσεις.

1

5

στους καταστηματάρχες

εστίασης μπορεί να μην ανοίξει τον Ιούνιο, σύμφωνα με εκτιμήσεις

Voice

ΣΕ ΦΆΣΗ ΕΝΤΑΤΙΚΉΣ προετοιμασίας για τις αρχές Ιουνίου, οπότε και -εκτός απροόπτουθα ανοίξουν, επιτέλους, ξανά τα καταστήματά τους, βρίσκονται οι επαγγελματίες της εστίασης, οι οποίοι έχουν υποστεί τεράστιες οικονομικές ζημιές από τη διακοπή λειτουργίας, αλλά και από τις αρνητικές συνέπειες της πανδημίας.

11

ΠΕΜΠΤΗ 7 ΜΑΪΟΥ 2020 www.fmvoice.gr

Δυόμισι μήνες απραξίας

Υπολογίζεται πως, όσες επιχειρήσεις εστίασης ανοίξουν και πάλι, θα πρέπει να λειτουργήσουν στο ένα τρίτο της δυναμικότητάς τους. Αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα, τόσο την ελάττωση του τζίρου μετά από δυόμισι μήνες απραξίας όσο και μεταβολές στη σχέση εργασίας με το προσωπικό, το οποίο είτε θα πρέπει να μειωθεί είτε θα υπαχθεί σε εκ περιτροπής εργασία. Σε έναν κλάδο που αριθμεί πάνω από 300.000 εργαζομένους πανελλαδικά και συνιστά -συνδυαστικά με τον τουρισμό- έναν από τους πιο δυναμικούς της χώρας μας, όλα δείχνουν πως η κανονικότητα, όπως τη γνωρίζαμε προ κορονοϊού, θα αργήσει αρκετά να επιστρέψει…

Άδεια τραπέζια και καρέκλες σε μία από τις πιο όμορφες περιοχές της Αθήνας. Άγνωστο, ακόμη, υπό ποιες συνθήκες θα γεμίσουν με κόσμο…

νται και είναι απαραίτητα για την προστασία και την ασφάλεια των πελατών, όμως φέρνουν αυτόματα πτώση στις εργασίες, καθώς εκεί που ένα κατάστημα εξυπηρετούσε σε καθημερινή βάση 100 άτομα, τώρα με την επιβολή αποστάσεων θα εξυπηρετεί… πενήντα, με ό,τι αυτό μπορεί να συνεπάγεται στην ομαλή του λειτουργία και στην επιβίωσή του στο μέλλον». Κατά τον κ. Δαβερώνη, η επιστροφή στην κανονικότητα, ειδικά σε ό,τι αφορά τους χώρους εστίασης θα έρθει από τον ερχόμενο Ιούλιο και μετά «όταν και ο κόσμος θα αισθανθεί καλύτερα και θα θεωρήσει ότι είναι πιο ασφαλής από όλο αυτό».

Έξτρα οικονομική ενίσχυση

Επισημαίνει, δε, ό,τι όποια μέτρα λαμβάνονται από την κυβέρνηΟι οδηγίες του υπουργείου Υγεί- ση για την προστασία των καταναας έδωσαν το πρώτο γερό… χαστού- λωτών θα πρέπει να συνοδεύονται κι στους επαγγελματίες του κλάδου, και από πρόσθετα μέτρα οικονομικαθώς πλέον οι αποστάσεις που θα κής ενίσχυσης. Αυτά θα μπορούσαν πρέπει να τηρούνται ανάμεσα στα να είναι, σύμφωνα με τον κ. Δατραπέζια των καταστημάτων εστί- βερώνη, η μείωση ΦΠΑ στις επιχειρήσεις εστίασης, η διάθεση ασης, είτε πρόκειται για καφετέενός κεφαλαίου επανεκριες είτε για εστιατόρια, κίνησης ειδικά στους θα πρέπει να είναι δύο μικρομεσαίους επιμέτρα, ανά τέσσερις χειρηματίες, αλλά πελάτες. και η αξιοποίηΌπως εξηγεί, εργαζόμενοι ση προγραμμάμιλώντας στην απασχολούνται των ΕΣΠΑ με «F&M Voice», πανελλαδικά στον χώρο τη μορφή δαο Ιωάννης Δατης εστίασης, συνιστώντας νεισμού, με ευβερώνης, πρό-συνδυαστικά με τον νοϊκούς όρους. εδρος της Ένωτουρισμό- έναν από τους Πρόκειται σης Εστιατορίων για προτάσεις και Συναφών Αττιπιο δυναμικούς κλάδους που έχουν κακής (ΕΕΣΑ), «σίγουτης χώρας τατεθεί, εδώ ρα τα μέτρα χρειάζο-

Μέτρα… εξ αποστάσεως

300.000

Οι ιδιοκτήτες καταστημάτων φαγητού και καφέ μιλούν ήδη για μεταβολές στις σχέσεις εργασίας με το προσωπικό τους, το οποίο είτε θα πρέπει να μειωθεί είτε θα υπαχθεί σε εκ περιτροπής εργασία Το πλήγμα θα είναι μεγαλύτερο για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις των 6-10 τραπεζιών, οι οποίες μόλις και μετά βίας κατορθώνουν να βγάζουν τα έξοδά τους και αρκετές εβδομάδες, υπόψη των αρμοδίων υπουργών Ανάπτυξης, Εργασίας και Οικονομικών, ωστόσο προς το παρόν, όπως τονίζουν οι επικεφαλής των ενώσεων του κλάδου, δεν υπάρχει κάποια σοβαρή ανταπόκριση.

Αγωνία για απολύσεις

Οι ιθύνοντες της συγκεκριμένης

αγοράς, πάντως, εκτιμούν ότι τίποτα δεν θα είναι ίδιο από τις αρχές Ιουνίου, ενώ το πλήγμα θα είναι μεγαλύτερο για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις των 6-10 τραπεζιών, οι οποίες μόλις και μετά βίας κατορθώνουν να βγάζουν τα έξοδά τους: «Πλέον είμαστε μπροστά σε μία άλλη κατάσταση. Όλοι είμαστε θορυβημένοι και ανήσυχοι για το πώς θα είναι το άμεσο μέλλον, ειδικά όταν και ο τουρισμός, που αποτελεί κινητήριο μοχλό του κλάδου, αναμένεται φέτος κατά πολύ μειωμένος τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό. Σίγουρα, παρότι δεν το επιθυμούμε, μπορεί να χρειαστεί να μειώσουμε προσωπικό και να ελαττώσουμε αρκετά τα λειτουργικά μας κέρδη» εξηγεί στην «F&M Voice» o K.Λ., καταστηματάρχης εστίασης στο κέντρο της Αθήνας. Σε αυτό το πλαίσιο εντάσσεται και η πεποίθηση του προέδρου της ΕΕΣΑ, ο οποίος εκτιμά ότι είναι πολύ πιθανό ο ένας στους πέντε καταστηματάρχες εστίασης να μην ανοίξει τον Ιούνιο, ενώ θα υπάρξουν μειώσεις προσωπικού ή επιβολή εκ περιτροπής εργασία. «Δεν θα θέλαμε σε καμία περίπτωση να μπούμε στη διαδικασία απολύσεων των συνεργατών μας. Ωστόσο, αν μείνουμε ξεκρέμαστοι και χωρίς καμία οικονομική αρωγή από την κυβέρνηση, σίγουρα θα χρειαστεί να μπούμε σε πιθανότητα εκ περιτροπής εργασία, ενώ το πολύ απαισιόδοξο σενάριο μπορεί να φέρει και απολύσεις. Αν όχι άμεσα, όμως σίγουρα τους επόμενους μήνες, αν συνεχιστεί η ίδια κατάσταση».


12

ΠΕΜΠΤΗ 7 ΜΑΪΟΥ 2020 www.fmvoice.gr

ΖΗΜΙΕΣ ΚΑΙ ΚΑΤΡΑΚΥΛΑ ΤΖΙΡΟΥ ΓΙΑ ΕΤΑΙΡΙΕΣ ΣΤΗΝ ΕΦΟΔΙΑΣΤΙΚΗ ΑΛΥΣΙΔΑ

Η άνιση μάχη Logistics-Covid19

Είναι χαρακτηριστικό ότι, εκτός από τις εταιρίες του κλάδου που απασχολούνται, κυρίως, με τη μεταφορά φαρμάκων και τροφίμων, είδη τα οποία σε αυτή τη χρονική συγκυρία είναι σε πρώτη ζήτηση, όλες οι άλλες εταιρίες βρίσκονται σε ιδιαίτερα δεινή θέση, καταγράφοντας πτώση του τζίρου ακόμη και σε ποσοστό…90% (!), ήδη, από τις αρχές Μαρτίου.

Voice

ΣΗΜΑΝΤΙΚΈΣ ΑΝΑΜΈΝΕΤΑΙ ΝΑ είναι οι επιπτώσεις του κορονοϊού στον τομέα της εφοδιαστικής αλυσίδας, με τα πρώτα στοιχεία να καταγράφουν, ήδη, αξιοσημείωτη πτώση στον κύκλο εργασιών, τόσο σε επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται, κυρίως, στο εσωτερικό της χώρας μας όσο και στο εξωτερικό.

Πονάει η… Ιταλία

ΓΙΩΡΓΟΣ ΔΟΥΚΙΔΗΣ*

ΕΙΠE «Το συγκεκριμένο κοινό που στράφηκε περισσότερο σε ηλεκτρονικές αγορές είναι, κυρίως κάτω των 50 ετών, με εξοικείωση στην τεχνολογία, και πιθανότατα δεν θα επιστρέψει στα φυσικά καταστήματα των σούπερ μάρκετ μετά τη λήξη του εγκλεισμού, αλλά θα συνεχίζει τις online παραγγελίες» * καθηγητής Διοικητικής Επιστήμης και Τεχνολογίας του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών

ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΡΟΔΟΠΟΥΛΟΣ*

ΕΙΠE «Το ζήτημα είναι ότι μέσω του δικού μας κλάδου πλήττεται όλη η επιχειρηματικότητα και γι’ αυτό θα πρέπει να υπάρξει την επόμενη ημέρα ένα συνολικό σχέδιο, το οποίο θα δίνει λύσεις τόσο στις πιο μικρές επιχειρήσεις -που αγωνίζονται για την επιβίωσή τους- όσο και στους πιο μεγάλους “παίκτες” του κλάδου» * πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρίας Logistics

Πολύ δύσκολη κατάσταση αντιμετωπίζουν οι εταιρίες που συνδέονται με μεταφορές εξωτερικού και ειδικά προς/και από την Ιταλία, που αποτελεί και τον μεγαλύτερο αποδέκτη εξαγωγών από την Ελλάδα. Λόγω της πανδημίας και των επιπτώσεών της, οι συγκεκριμένες εταιρίες έχουν περιορίσει στο ελάχιστο δυνατό βαθμό τις δραστηριότητές τους.

Κίνα και Ισπανία

Στο ίδιο μήκος κύματος κινείται και το κομμάτι της διακίνησης πρώτων υλών, π.χ. από την Κίνα, αλλά και το εμπόριο με την Ισπανία, οι οποίες, επίσης, συνιστούν χώρες με τις οποίες υπάρχει εδώ και μήνες δυσκολία στη διασύνδεση. Αξίζει να επισημανθεί ότι, σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα της εταιρίας ΕΥ, η πλειονότητα των στελεχών επιχειρήσεων εφοδιαστικής αλυσίδας στην Ελλάδα, σε ποσοστό που αγγίζει το 79%, αποδείχτηκε ότι δεν ήταν πλήρως προετοιμασμένες για την αντιμετώπιση απρόσμενων γεγονότων τέτοιας κλίμακας. Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, πάντως, τα πράγματα δεν δείχνουν να είναι και πολύ διαφορετικά από την ελληνική πραγματικότητα: Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη του fortune.com, το 94% των στελεχών των εταιριών του κλάδου στον δείκτη Fortune-1.000 εκτιμούν ότι ο Covid-19 θα προκαλέσει ζημία στην επιχειρηματική τους δραστηριότητα, τόσο στην παρούσα φάση όσο και τους επόμενους μήνες.

Αμφιλεγόμενη κατάσταση

Για το τοπίο που έχει διαμορφωθεί τις τελευταίες εβδομάδες στον κλάδο, μιλάει στην «F&M Voice» ο Νικόλαος Ροδόπουλος, πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρίας Logistics, ο οποίος αναφέρεται κυρίως στις δυσκολίες της επόμενης ημέρας: «Πρόκειται για μία ιδιαίτερα αμφιλεγόμενη κατάσταση αυτή που βιώνουμε σε αυτή τη φάση και το γεγονός ότι έχει πλήξει, σε μεγάλο βαθμό, τους μικρομεσαίους επιχειρηματίες και όχι τους δύο-τρεις μεγάλους “παίκτες”, αναδεικνύει και τη δυσκολία για όσα θα

Πτώση τζίρου έως και 90% καταγράφουν, από τις αρχές Μαρτίου, όλες οι άλλες εταιρίες εκτός από αυτές που ασχολούνται με τη μεταφορά φαρμάκων και τροφίμων

αντιμετωπίσουμε την επόμενη ημέρα».

«Γαϊτανάκι»

Σύμφωνα με τον ίδιο, τα προβλήματα παρουσιάζονται, ήδη, από τον πρωτογενή τομέα και την παραγωγή μέχρι και το μεγαλύτερο κομμάτι της βιομη-

χανίας και υπάρχει ανάγκη οριζόντιων μέτρων από την πλευρά της πολιτείας, προκειμένου να αντιμετωπιστούν. «Το ζήτημα είναι ότι μέσω του δικού μας κλάδου, τελικά, πλήττεται όλη η επιχειρηματικότητα και αυτό που θα πρέπει να υπάρξει την επόμενη ημέρα είναι

ένα συνολικό σχέδιο, το οποίο θα δίνει λύσεις τόσο στις πιο μικρές επιχειρήσεις που αγωνίζονται για την επιβίωσή τους όσο και στους πιο μεγάλους “παίκτες” του κλάδου που επί της ουσίας έρχονται και σε περισσότερη επαφή με τους επικεφαλής της πολιτείας».

ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ

Ευκαιρία μέσα από τα αποκαΐδια

Η

επόμενη ημέρα στον κλάδο είναι ομιχλώδης, αλλά μπορεί ταυτόχρονα να προσφέρει ευκαιρίες για ανάπτυξη, οι οποίες, ωστόσο, χρειάζονται την κατάλληλη υποστήριξη για να μπορέσουν να εξελιχθούν. Το γεγονός ότι, στην παρούσα φάση, σημαντικό ποσοστό των καταναλωτών, που αγγίζει ακόμη και το 50%, στράφηκε κατ’ ανάγκη, αλλά και για λόγους υγιεινής στο ηλεκτρονικό εμπόριο είναι μία εξέλιξη που μπορεί να αναδειχθεί σε ευκαιρία για τον κλάδο των logistics, αυξάνοντας την ανάγκη να βρεθούν περισσότεροι αποθηκευτικοί χώροι. Σύμφωνα και με τα όσα δηλώνει στην «F&M Voice» ο καθηγητής Διοικητικής Επιστήμης και Τεχνολογίας του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, Γιώργος Δουκίδης, το συγκε-

κριμένο κοινό που στράφηκε περισσότερο σε ηλεκτρονικές αγορές πρόκειται για άτομα, κυρίως κάτω των 50, με εξοικείωση στην τεχνολογία, τα οποία πιθανότατα δεν θα επιστρέψουν στα φυσικά καταστήματα των σούπερ μάρκετ μετά τη λήξη του εγκλεισμού, αλλά θα συνεχίζουν τις online παραγγελίες. Αυτό το γεγονός θα έχει επιπτώσεις στον αριθμό των σημείων πώλησης των λιανεμπορικών αλυσίδων, που δεν αποκλείεται να συρρικνωθεί, αλλά από την άλλη θα έχει θετική επίδραση στην περαιτέρω εξέλιξη του κλάδου των logistics, αφού θα δημιουργηθεί μεγαλύτερη ανάγκη για εξειδικευμένες μεταφορές προϊόντων (κυρίως delivery) και για την ανάπτυξη ειδικών αποθηκευτικών χώρων.


Στην εποχή του κορονοϊού

Η πλειονότητα των Ελλήνων αγροτών δεν έλαβαν την επιδότηση των 800 ευρώ, ούτε ο σχετικός ΚΑΔ εντάχθηκε σε αυτούς που θα λάμβαναν κάποιου άλλου είδους επιχορήγηση, ως πληττόμενοι

ΠΑΥΛΟΣ ΣΑΤΟΛΙΑΣ*

ΕΙΠE «Αν ο έλληνας κτηνοτρόφος αντιληφθεί ότι, τελικά, δεν μπορεί να βγάζει τα χρήματα για να στηρίξει την επιχείρησή του, η οποία τον θέλει εκεί 365 ημέρες τον χρόνο, σίγουρα θα έχουμε μαζική έξοδο από το επάγγελμα» *πρόεδρος Νέας ΠΑΣΕΓΕΣ

Με τη γεωργία να αποτελεί, μετά τον τουρισμό, το «βαρύ πυροβολικό» ανάπτυξης της χώρας μας, ο κορονοϊός φέρνει νέα, απειλητικά δεδομένα που αναμένεται να πλήξουν σε βάθος χρόνου τόσο την παραγωγή και τη διάθεση των προϊόντων, αλλά και να οδηγήσουν μεγάλη μερίδα επαγγελματιών στην έξοδο από την πρωτογενή παραγωγή.

Voice

ΣΕ ΑΔΙΈΞΟΔΟ ΒΡΊΣΚΟΝΤΑΙ τις τελευταίες εβδομάδες γεωργοί και κτηνοτρόφοι στη χώρα μας, λόγω του Covid-19, καθώς παρά το γεγονός ότι εξακολουθεί να υπάρχει επάρκεια προϊόντων για τους καταναλωτές, η κατάσταση που δημιουργείται αναμένεται να επιφέρει προβλήματα στην παραγωγή από εδώ και πέρα.

13

ΠΕΜΠΤΗ 7 ΜΑΪΟΥ 2020 www.fmvoice.gr

ΚΑΜΠΑΝΑΚΙ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΑΠΟ ΓΕΩΡΓΟΥΣ ΚΑΙ ΚΤΗΝΟΤΡΟΦΟΥΣ ΓΙΑ ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ ΤΟΥΣ

Το χώμα βάφτηκε... με κορονοϊό

Πληθώρα προβλημάτων

Είναι χαρακτηριστικό ότι η πλειονότητα των Ελλήνων αγροτών δεν έλαβαν την επιδότηση των 800 ευρώ, ούτε ο σχετικός ΚΑΔ εντάχθηκε σε αυτούς που θα λάμβαναν κάποιου άλλου είδους επιχορήγηση, ως πληττόμενοι, την ώρα που είχαν να αντιμετωπίσουν όλον αυτόν τον καιρό προβλήματα έγκαιρης παράδοσης, αλλά και υγιεινής και ασφάλειας των αγαθών τους. Την ίδια στιγμή, σε μεγάλο πρόβλημα, που είναι ήδη ορατό σε κάποιες περιοχές της Ελλάδας, εξελίσσεται και η έλλειψη εργατικών χεριών, καθώς οι άνθρωποι που εργάζονταν συνήθως, τα προηγούμενα χρόνια, στα χωράφια προέρχονταν στην πλειονότητά τους από τις βαλκανικές χώρες.

Άμεση στήριξη

Σύμφωνα με τους εκπροσώπους των αγροτών, σε αυτή τη χρονική στιγμή, χρειάζεται απαραιτήτως η στήριξη της πολιτείας στην πρωτογενή παραγωγή σε όλα τα επίπεδα, όπως επίσης να επιταχυνθούν οι σχετικές επιδοτήσεις από την Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά και να ενισχυθεί η ρευστότητα μέσω της χορήγησης χαμηλότοκων δανείων.

Η… κομπίνα του Πάσχα

Το πρόβλημα είναι έντονο και στην κτηνοτροφία, όπου σε συνδυασμό και με τα φαινόμενα αισχροκέρδειας, οδηγεί συχνά σε ελλείψεις προϊόντων ποιοτικού κρέατος στην αγορά. Πρόσφατο παράδειγμα συνιστά η έλλειψη αρνιών και κατσικιών το Πάσχα, παρά τις διαβεβαιώσεις του υπουργού Ανάπτυξης, Άδωνη Γεωργιάδη ότι θα υπήρχε επάρκεια στην αγορά και, μάλιστα, σε φυσιολογικές τιμές. Σύμφωνα με τα όσα δηλώνει στην «F&M Voice» ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Συνομοσπονδίας Ενώσεων Αγροτικών Συνεταιρισμών (Νέα ΠΑΣΕΓΕΣ), Παύλος Σατολιάς, «όχι μόνο, τελικά, τα αρνιά και τα κατσίκια είχαν εξαφανιστεί από τις πρώτες ημέρες, αλλά όσα, ελάχιστα, διατέθηκαν τη Μεγάλη Παρασκευή και το Μεγάλο Σάββατο κοστολογήθηκαν σε τιμές απαγορευτικές για τον καταναλωτή, όταν από τον παραγωγό είχαν φύγει με… 3 ευρώ το κιλό».

Άλλοτε, από τα μέσα Μαρτίου, συνέρρεαν για να εργαστούν στα ελληνικά χωράφια Αλβανοί, Ρουμάνοι και Βούλγαροι, που τώρα λόγω των απαγορεύσεων δεν μπορούν να έρθουν, με αποτέλεσμα να λείπουν τα εργατικά χέρια στο δεύτερο μεγάλο «βαρύ πυροβολικό» ανάπτυξης της χώρας μας, μετά τον τουρισμό

Αν τέτοια φαινόμενα συνεχιστούν, το πρόβλημα θα ενταθεί τόσο για την αγορά και τον καταναλωτή όσο, βεβαίως, και για τον ίδιο

τον κλάδο. Μάλιστα, όπως εξηγεί ο κ. Σατολιάς, «αν ο έλληνας κτηνοτρόφος αντιληφθεί ότι, τελικά, δεν μπορεί να βγάζει τα χρήματα για να

στηρίξει την επιχείρησή του, η οποία τον θέλει εκεί 365 ημέρες τον χρόνο, σίγουρα θα έχουμε μαζική έξοδο από το επάγγελμα».

ΓΙΑ ΝΑ ΜΗΝ ΣΑΠΙΣΟΥΝ ΟΙ ΣΟΔΕΙΕΣ

Η πρόταση για… ελληνικά εργατικά χέρια

Τ

ο άλλο μεγάλο πρόβλημα που έχει προκύψει και οι επιπτώσεις του έχουν ήδη αρχίσει να γίνονται εμφανείς στην ελληνική αγροτική παραγωγή είναι η έλλειψη εργατών για να δουλέψουν στα χωράφια. Ήδη, από τα μέσα του Μαρτίου παρατηρείται μείωση σε εθνικότητες που άλλοτε συνέρρεαν για να εργαστούν, όπως Αλβανοί, Ρουμάνοι και Βούλγαροι, τόσο λόγω των απαγορεύσεων στα σύνορα όσο και εξαιτίας του φόβου για την πανδημία. Το ζήτημα αυτό, βεβαίως, δεν αποτελεί «σκόπελο» για την αγροτική παραγωγή μόνο στην Ελλάδα, αλλά και σε άλλα ευρωπαϊκά κράτη. Όμως, αν και έτερες χώρες, όπως η Γερμανία προσπάθησαν να το αντιμετωπίσουν και να το λύσουν γρήγορα, στην Ελλάδα υπήρξε σημαντική καθυστέρηση και οι αρμόδιοι «τρέχουν» τώρα για να βρουν λύσεις, ώστε οι σοδιές να μην… σαπίσουν στα χωράφια. Κάτι που θα προκαλέσει οικονομική ζημιά στους παραγωγούς, αλλά και προβλήματα επάρκειας αγαθών στο λιανεμπόριο.

Στο υπουργείο

Όπως αναφέρει ο κ. Σατολιάς έχει, ήδη, γίνει πρόταση στον υπουργό Γεωργίας, προκειμένου να δελεαστούν νέα παιδιά που πιθανόν να μην μπορέσουν να εργαστούν στον τουριστικό τομέα φέτος, ώστε να στραφούν στον αγροτικό τομέα και να καλύψουν τα κενά που υπάρχουν, τουλάχιστον για τους επόμενους μήνες. «Αντί να δουλεύουν ξένοι εργάτες στα χωράφια, θα μπορούσαν να έρθουν νέοι από την Ελλάδα που μπορεί να μην έχουν εργασία φέτος σε κλάδους όπως π.χ. ο τουρισμός και να εργαστούν. Σίγουρα δεν είναι η πιο ελκυστική δουλειά του κόσμου, ωστόσο αν υπάρξει επιδότηση από το υπουργείο Γεωργίας μαζί με τον μισθό του παραγωγού, αλλά και ασφαλιστική κάλυψη θεωρώ ότι θα είναι πολλοί αυτοί που θα το σκεφτούν. Εκτιμώ ότι είναι κάτι που θα προχωρήσει από το υπουργείο και μέσα στο επόμενο χρονικό διάστημα θα υπάρξει σχετική καμπάνια» επισημαίνει ο πρόεδρος της ΠΑΣΕΓΕΣ.


14

ΠΕΜΠΤΗ 7 ΜΑΪΟΥ 2020 www.fmvoice.gr

Διχάζει και τους τραπεζίτες η πρόταση Στουρνάρα για μία Bad Bank

ΠΑΡΑ τραπεζικά

Σύμφωνα με τα επιχειρήματα του Γιάννη Στουρνάρα, με τη δημιουργία της Bad Bank, θα περιέλθει σε αυτή το προβληματικό τμήμα των δανειακών χαρτοφυλακίων των τραπεζών και θα απορροφηθούν Κόκκινα Δάνεια, ύψους περίπου 70 δισ. ευρώ, αλλά και τα δάνεια που, λόγω της παρούσας κρίσης, θα «κοκκινίσουν» Τι θα συμβεί μετά τη λήξη της νέας τρίμηνης παράτασης που έδωσε η κυβέρνηση για την προστασία της πρώτης κατοικίας, με μία λέξη μπορεί να περιγραφεί: Κόλαση! Διότι, ναι μεν οι τράπεζες συμφώνησαν εν μέσω πανδημίας ότι δεν μπορούν να κάνουν και αλλιώς, παρά να παγώσουν για μερικές βδομάδες ακόμη τους πλειστηριασμούς, αλλά από το τέλος Αυγούστου (ως γνωστόν η κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι το νέο δικαστικό έτος θα αρχίσει νωρίτερα), θα αρχίσουν να βγαίνουν στο σφυρί σπίτια, οικόπεδα και ότι κινητό και ακίνητο θα βρίσκουν τράπεζες και λοιποί χρεώστες στην ιδιοκτησία των δανειοληπτών. Το που πάει το πράγμα δεν χρειάζεται να το πω, το καταλαβαίνετε και μόνοι σας. Όμως, υπάρχουν και κάποια στοιχεία που επιβεβαιώνουν αυτήν την εκτίμηση: Σήμερα -και λόγω Covid-19- πλειστηριασμοί δεν γίνονται, αλλά αναβάλλονται. Για πόσο; Για το

Γράφει o ΒΑΣΊΛΗΣ ΚΑΤΣΑΡΌΣ Παρόλο ότι η λύση αυτή, την οποία έχει προκρίνει με δηλώσεις του στο παρελθόν και ο επικεφαλής του SSM, Αντρέα Ενρία, συναντά σημαντικό αντίλογο, ο Γιάννης Στουρνάρας θεωρεί ότι με τις συνθήκες που έχει δημιουργήσει στις οικονομίες διεθνώς ο Covid-19 και οι συνέπειες που επέρχονται, τώρα είναι η πλέον κατάλληλη στιγμή για τη απελευθέρωση των ελληνικών τραπεζών από τη «θηλιά» των Κόκκινων Δανείων και την ταχεία εξυγίανση του κλάδου. Από την άποψη αυτή, θεωρεί ότι ο «Ηρακλής» της κυβέρνησης και οι τιτλοποιήσεις δανείων που προβλέπει, δεν αποτελεί λύση. Η διοίκηση της Τράπεζας της Ελλάδος τάσσεται με την πλευρά εκείνων των οικονομικών παραγόντων που θέτουν ως απόλυτη προτεραιότητα την πραγματοποίηση τομών για την πλήρη και άμεση εκκαθάριση των τραπεζικών χαρτοφυλακίων από τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια.

Voice

ΤΡΑΠΕΖΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ: ΑΠΟΤΕΛΕΙ ΜΟΝΑΔΙΚΗ ΕΥΚΑΙΡΙΑ ΣΤΙΣ ΠΑΡΟΥΣΕΣ ΣΥΝΘΗΚΕΣ

Η ΔΗΜΙΟΥΡΓΊΑ ΜΙΑΣ ΤΡΑΠΕΖΙΚΉΣ ΟΝΤΌΤΗΤΑΣ, στην οποία θα μεταφερθεί το μεγαλύτερο μέρος των Κόκκινων Δανείων των τραπεζών, δημιουργώντας τις προϋποθέσεις για άμεση εξυγίανση των χαρτοφυλακίων, αποτελεί -κατά τον διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος- το κατάλληλο εργαλείο για τη… ΜΚ (μετά κορονοϊό) περίοδο του τραπεζικού συστήματος.

Η προετοιμασία

Από τις πρώτες εβδομάδες που ξέσπασε η κρίση της πανδημίας, ο κ. Στουρνάρας συγκρότησε ειδική επιτροπή στην Τράπεζα της Ελλάδος με στόχο να μελετηθούν οι επιπτώσεις της διαφαινομένης μεγάλης κρίσης και την υποβολή προτάσεων για το μέλλον. Διαπιστώθηκε ότι, παρά τις φιλότιμες προσπάθειες των διοικήσεων των συστημικών τραπεζών, η λύση των τιτλοποιήσεων δεν μπορούσε να

διάστημα που τα δικαστήρια παραμένουν κλειστά, αλλά θα μπουν στην ημερήσια διάταξη, μόλις αυτά ανοίξουν. Άλλωστε, εν μέσω κορονοϊού, όπως καταγγέλλει μία από τις κινήσεις κατά των πλειστηριασμών, αναγγέλθηκαν περί τις 3.000 νέοι πλειστηριασμοί. Σήμερα, αισίως οι ηλεκτρονικοί πλειστηριασμοί που έχουν αναρτηθεί για τους λίγους επόμενους μήνες φθάνουν τις 64.375. Γι’ αυτό σας λέω, σε λίγο… «θα χάνει το παιδί τη μάννα»! Κατά τα λοιπά, η κυβέρνηση, δια του πρωθυπουργού και του αρμόδιου υπουργού Οικονομικών, ανακοίνωσε την περασμένη βδομάδα την παράταση έως το τέλος Ιουλίου του σημερινού καθεστώτος προστασίας της πρώτης κατοικίας. Ο κ. Μητσοτάκης ανακοίνωσε, παράλληλα, ένα πρόγραμμα «γέφυρα» για όσους δανειολήπτες πλήττονται από τον κορωνοϊό, που θα προβλέπει και επιδότηση από το κράτος. Στόχος, όπως δήλωσε, να αποτραπεί η δημιουργία μιας νέας γενιάς Κόκκινων Δανείων. Σημειώνεται ότι, η

προχωρήσει, αλλά απαιτούνταν άλλες ρεαλιστικές προτάσεις προσαρμοσμένες στη σύγχρονη πραγματικότητα. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Κεντρικής Τράπεζας, η δημιουργία της Bad Bank, στην οποία θα περιέλθει το προβληματικό τμήμα των δανειακών χαρτοφυλακίων των τραπεζών, θα μπορέσει να απορροφήσει το μεγαλύτερο μέρος των υφιστάμενων Κόκκινων Δανείων (περί τα 70 δισ. ευρώ), όπως και τα δάνεια που λόγω της παρούσας κρίσης θα «κοκκινίσουν». Τα συγκεκριμένα δάνεια εκτιμώνται ήδη περί τα 12 δισ. ευρώ.

«Άτοπη κάθε συζήτηση»

Από την άλλη πλευρά στην πρόταση του κ. Στουρνάρα διατυπώνονται και σημαντικές αντιρρήσεις. Πριν μερικές εβδομάδες ο υφυπουργός Οικονομικών και αρμόδιος για τις τράπεζες, Γιώργος Ζαββός, χαρακτήρισε «άτοπη και άκαιρη κάθε συζήτηση». Ο βασικός αντίλογος έγκειται στο γεγονός ότι η συζήτηση θα είχε νόημα αν το βάρος των Κόκκινων Δανείων δεν το «σήκωνε» το ελληνικό Δημόσιο, αλλά η ΕΚΤ και επομένως την εξυγίανση των τραπεζών θα πληρώσουν, για μία ακόμη φορά, οι έλληνες φορολογούμενοι. Κατά την άποψη αυτή πρέπει να προχωρήσουν τα προγράμματα των τιτλοποιήσεων των τραπεζών.

Οι αντιρρήσεις

Όμως, και αυτή η άποψη παρουσιάζει προβλήματα: Οι συστημικές τράπε-

παράταση αφορά στο υφιστάμενο καθεστώς που προβλέπει συγκεκριμένα κριτήρια και προϋποθέσεις. Αφορά, δηλαδή, όσους έχουν ληξιπρόθεσμες οφειλές από στεγαστικό δάνειο έως και τα τέλη του 2018, δηλαδή όσους το στεγαστικό τους δάνειο έχει «κοκκινίσει», πολύ πριν από τη νέα κρίση που προκαλεί η πανδημία. Τα κριτήρια βάσει των οποίων μπορεί ένας οφειλέτης να υποβάλλει αίτηση είναι η οφειλή του από στεγαστικό δάνειο να μην ξεπερνά τις 130.000 ευρώ, η αξία της πρώτης του κατοικίας να είναι έως 250.000 ευρώ και η περιουσία του να μην ξεπερνά τις 80.000 ευρώ. Από την πλευρά του, ο υπουργός Οικονομικών, Χρήστος Σταϊκούρας, ανακοίνωσε πρόγραμμα για την επιδότηση δανείου σε 300.000 νοικοκυριά για στεγαστικά δάνεια που λήφθηκαν από τις αρχές του 2019. «Κόκκινη κάρτα» για τις ελληνικές τράπεζες και από τη Wood, λόγω των επιπτώσεων που προβλέπεται να έχει η πανδημία στο ενεργητικό τους. Ο διεθνής οίκος ανα-


15

ΠΕΜΠΤΗ 7 ΜΑΪΟΥ 2020 www.fmvoice.gr

ΤΡΑΠΕΖΕΣ

ζες που έχουν, ήδη, κινήσει τις διαδικασίες για τιτλοποιήσεις, έχουν «πέσει σε τοίχο», αφού οι συνθήκες στις αγορές λόγω της πανδημίας δεν είναι ίδιες με αυτές που επικρατούσαν λίγες εβδομάδες πριν κι, επομένως, δεν πρόκειται να υπάρξει ενδιαφέρον για τους τίτλους που θα εκδώσουν οι τράπεζες. Αλλά, και μεταξύ των τραπεζιτών φαίνεται να υπάρχουν διαφορετικές απόψεις που υποστηρίζουν ότι για πολλούς λόγους πρέπει να προχωρήσουν τώρα τα προγράμματα τιτλοποιήσεων. Η διοίκηση της Τράπεζας της Ελλά-

δος θεωρεί ότι αυτή τη φορά δεν πρόκειται να υπάρξουν αντιρρήσεις από την ΕΚΤ. Αντίθετα, η Κριστίν Λαγκάρντ φαίνεται να υποστηρίζει σθεναρά την άποψη ότι σήμερα διαμορφώνονται οι κατάλληλες συνθήκες για την ενίσχυση των τραπεζών από τις κυβερνήσεις, χωρίς να προκύπτει ζήτημα κρατικής συμμετοχής στο μετοχικό τους κεφάλαιο. Υπενθυμίζεται ότι, η Κομισιόν έχει ανακοινώσει από τα μέσα Μαρτίου, ειδικό πλαίσιο περί κρατικών εγγυήσεων για τη στήριξη της οικονομίας λόγω της πανδημίας.

ΕΚΤΙΜΗΣΕΙΣ

Τα συν και τα πλην κατά την JP Morgan Σε ενδιαφέροντα συμπεράσματα κατέληξαν για τις τράπεζες οι αναλυτές της JP Morgan κατά το τελευταίο γύρο συζητήσεων που είχαν, αυτές τις ημέρες, με τις διοικήσεις των συστημικών τραπεζών. Ειδικότερα εκτιμούν: Η κρίση του Covid-19 θα μπορούσε να προκαλέσει ένα άλλο κύμα NPE, με την Τράπεζα της Ελλάδος να επισημαίνει ότι το πρόβλημα ποιότητας του ενεργητικού των ελληνικών τραπεζών πρέπει να αντιμετωπιστεί το συντομότερο δυνατό. Η εισαγωγή του σχεδίου «Ηρακλής» ήταν ένα σημαντικό πρώτο βήμα, το οποίο βασίζεται σε πολλαπλές συναλλαγές τιτλοποίησης στην αγορά, αλλά υπό τις παρούσες συνθήκες ενδέχεται να μην είναι επαρκές για να αντιμετωπίσει το μέγεθος του προβλήματος Ακόμη και όταν οι αγορές επιστρέψουν στην κανονικότητα, οι ελληνικές τράπεζες πιθανότατα θα αντιμετωπίσουν τον αυξανόμενο ανταγωνισμό από τράπεζες σε άλλες χώρες όταν θα οριστικοποιήσουν τις πωλήσεις NPL (χαρτοφυλακίων μη εξυπηρετούμενων δανείων), ενώ ενδέχεται να υπάρξει αυξανόμενη πίεση στις λογιστικές αξίες. Στο τρέχον περιβάλλον, μία περισσότερο ολιστική προσέγγιση με τη μορφή μιας Bad Bank θεωρείται ως η πιο βιώσιμη επιλογή για να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα αρκετά γρήγορα, έχει επισημάνει ο διοικητής της ΤτΕ, Γ. Στουρνάρας. Τα προηγούμενα παραδείγματα Bad Bank (π.χ. η ισπανική Sareb και η ιρλανδική Nama) περιελάμβαναν κυβερνητική συμμετοχή με, περίπου, το ήμισυ των ιδίων κεφαλαίων να επιτρέπουν βαθιές περικοπές στη μεταφορά τιμών. Έτσι, είναι πιθανόν να υπάρξουν ζητήματα κρατικής ενίσχυσης.

κοίνωσε τη μείωση των τιμών-στόχων για τις τράπεζες κατά 40%. Το παρήγορο για τον κλάδο είναι ότι οι τιμές αυτές είναι σχετικά υψηλότερες, με βάση τα επίπεδα των τελευταίων συνεδριάσεων. Όπως αναφέρουν οι αναλυτές της εταιρίας, οι ελληνικές τράπεζες καλούνται, εκ νέου, σε έναν αγώνα επιβίωσης, με δεδομένη και την υποχώρηση των αποτιμήσεών τους κατά 63% από την αρχή του έτους, ενώ εκτιμάται ότι ο δείκτης τιμής προς λογιστική αξία (P/ TBV) θα διαμορφωθεί στο 0,16 για το 2020. Το δεύτερο θετικό στοιχείο που περιέχει η έκθεση είναι η αναφορά στο γεγονός ότι οι ελληνικές τράπεζες θα επιβιώσουν και οι μετοχές τους θα ανατιμηθούν σημαντικά με τη λήξη της πανδημίας. Έως τότε, οι επενδυτές θα πρέπει να είναι επιλεκτικοί, τονίζεται, προσθέτοντας ότι ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι μετοχές των Eurobank και Εθνικής, λόγω χαμηλότερων ΝΡΕs, υψηλότερων δεικτών

ΝΕΕΣ «ΔΕΣΜΕΥΣΕΙΣ» ΓΙΑ ΧΟΡΗΓΗΣΗ ΝΕΩΝ ΔΑΝΕΙΩΝ 30 ΔΙΣ. ΕΥΡΩ

«Κρυφτούλι» κυβέρνησης-τραπεζών με θύματα τους μικρομεσαίους

Η

δυστοκία που δείχνουν οι τράπεζες για την ομαλή χρηματοδότηση της οικονομίας και οι δυσμενείς συνέπειες που μπορεί αυτό να έχει άμεσα, βυθίζοντας τη χώρα σε μία πρωτοφανή ύφεση, προβληματίζει και ανησυχεί την κυβέρνηση. Έτσι, μετά τη σκληρή (;) γλώσσα που υιοθέτησε πρόσφατα ο υπουργός Ανάπτυξης, Άδωνης Γεωργιάδης, -«δεν είναι τα τραπεζικά κριτήρια ο υπέρτατος νόμος για τη σωτηρία του λαού» δήλωσε- χρειάστηκε η πραγματοποίηση τηλεδιάσκεψης υπό τον πρωθυπουργό για να «ξεκολλήσει» μία σειρά από θέματα.

Υποσχέσεις «κενό γράμμα»

Κατά αυτήν δόθηκε από τους διευθύνοντες συμβούλους των τραπεζών, για μία ακόμη φορά, η διαβεβαίωση ότι ο τραπεζικός κλάδος θα συμβάλλει ουσιαστικά στη χρηματοδότηση των επιχειρήσεων. Όμως, παράγοντες της αγοράς θεωρούν ότι οι διαβεβαιώσεις αυτές αποτελούν «κενό γράμμα», αφού έχουν δοθεί και κατά το παρελθόν, αλλά ως σήμερα οι τράπεζες εμφάνιζαν σημαντική δυσκαμψία για την υλοποίησή τους, επικαλούμενες διάφορα μικρά ή μεγάλα εμπόδια.

25 δισ. ευρώ

Οι επικεφαλής των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων δεσμεύτηκαν στον Κ. Μητσοτάκη και τους συναρμόδιους υπουργούς της κυβέρνησης ότι θα εξαντλήσουν την ευελιξία τους, προκειμένου να «περάσουν»

κάλυψης και καλύτερης ορατότητας για την απόδοση ιδίων κεφαλαίων. Έτσι, γίνεται σύσταση αγοράς για τη Eurobank, με στόχο το 0,70 ευρώ (από 1,20 ευρώ), αλλά και για την Εθνική Τράπεζα με στόχο τα 2,1 ευρώ (από 3,5 ευρώ). Ο στόχος για την Alpha Βank διαμορφώνεται στο 1 ευρώ (από 2,35), ενώ υποβαθμίζεται η σύσταση σε hold από buy. Για την Πειραιώς ο νέος στόχος διαμορφώνεται στα 1,90 ευρώ, από τον προηγούμενο στόχο των 3,2 ευρώ (αν και διατηρεί το hold). Πάλι καλά… Η ανάγκη της επιβίωσης, αλλά και οι ιδιαίτερα ελκυστικοί όροι με τους οποίους χορηγούνται, αποτελούν τους δύο «κράχτες» για τα δάνεια που χορηγεί η Αναπτυξιακή Τράπεζα, μέσω όλων των συνεργαζομένων εμπορικών και συνεταιριστικών τραπεζών. Οι πληροφορίες μου λένε ότι, μέχρι την Τρίτη, περισσότερες από 12.000 μικρές και μικρομεσαίες επιχειρήσεις και για ποσό 1,3 δισ. ευρώ είχαν εκ-

Όπως δηλώνουν παράγοντες της αγοράς, οι τράπεζες, έως σήμερα, εμφάνιζαν σημαντική δυσκαμψία στη ροή της χρηματοδότησης, επικαλούμενες διάφορα μικρά ή μεγάλα εμπόδια, γι’ αυτό και δεν αισιοδοξούν ότι θα αλλάξει κάτι τώρα στην αγορά κεφάλαια ύψους 25 δισ. ευρώ περίπου μέσω των διαφόρων προγραμμάτων παροχής ρευστότητας που «τρέχουν» μέσω εγγυήσεων του Δημοσίου. Στην τηλεδιάσκεψη παρενέβη ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, Γιάννης Στουρνάρας, ο οποίος εκτίμησε ότι οι τράπεζες έχουν συνολικά στη διάθεσή τους 30 δισ. ευρώ, μετά το «πακέτα» των μέτρων χαλάρωσης που έχει ανακοινώσει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Από την πλευρά τους, οι μικρομεσαίοι επιμένουν ότι υπάρχουν προβλήματα τόσο από τις τράπεζες όσο και από το Δημόσιο. Ειδικότερα, ο

πρόεδρος του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Αθηνών, Γιάννης Χατζηθεοδοσίου, επισημαίνει ότι «από την ανακοίνωση μέχρι την υλοποίηση του προγράμματος μεσολαβεί μία τεράστια απόσταση, όπως με πόνο αντιλαμβάνονται όσοι επιχειρούν να υπαχθούν στη συγκεκριμένη ρύθμιση. Και αυτό γιατί δεν υπάρχει κοινή γραμμή κυβέρνησης και τραπεζών, με αποτέλεσμα να είναι ένα μέτρο εξαιρετικά περιορισμένης εφαρμογής». Ο κ. Χατζηθεοδοσίου προσθέτει ακόμη: «Πώς μπορεί να ερμηνευθεί, άραγε, η τακτική ορισμένων συνεργαζόμενων τραπεζών, να θέτουν μεταξύ των προϋποθέσεων χορήγησης αυτών των δανείων την προσκόμιση βεβαιώσεων ασφαλιστικής και φορολογικής ενημερότητας; Και ειδικά όταν δεν είχε γίνει ουδεμία αναφορά στην αναγκαιότητα των συγκεκριμένων βεβαιώσεων. Από αυτή και μόνο την προϋπόθεση, μεγάλος αριθμός επιχειρήσεων δεν μπορεί να δανειοδοτηθεί. Ακόμη και για όσους, όμως, πληρούν τις προϋποθέσεις, χάνεται πολύτιμος χρόνος γιατί το σύστημα TAXISnet παρουσιάζει αναμενόμενη καθυστέρηση στην ενημέρωση των εκκαθαρισμένων οφειλών. Η συνέπεια είναι η εξόφληση των οφειλών να μην αποτυπώνεται εγκαίρως στο σύστημα κι, ως εκ τούτου, να παρεμποδίζεται η χορήγηση ασφαλιστικής/φορολογικής ενημερότητας. Άρα, δεν μπορεί να προχωρήσει η δανειοδότηση αυτών των επιχειρήσεων και χωρίς να έχουν κανένα μερίδιο ευθύνης».

δηλώσει ενδιαφέρον και κίνησαν τις διαδικασίες για τη δανειοδότησή τους. Υπενθυμίζεται ότι, το πρόγραμμα προβλέπει την επιδότηση του επιτοκίου από το Δημόσιο για δύο χρόνια. Απόδειξη του μεγάλου ενδιαφέροντος που εκδηλώθηκε για τα δάνεια αυτά είναι πως μέσα σε έξι μόνο ημέρες υποβλήθηκαν διπλάσιες αιτήσεις, σε σύγκριση με την παράλληλη δράση του ΤΕΠΙΧ II, που «τρέχει» για τους τελευταίους δώδεκα μήνες. Βεβαίως, αυτό δεν σημαίνει ότι όσοι κατέθεσαν αιτήσεις θα λάβουν και δάνειο. Καταρχάς, πρέπει να ελεγχθεί ποιες επιχειρήσεις πληρούν τις προϋποθέσεις για ένταξη στο πρόγραμμα. Αν είναι περισσότερες, θα βρεθεί τρόπος με την αύξηση των διατιθέμενων κεφαλαίων. Οι αιτήσεις υποβάλλονται στο Πληροφορικό Σύστημα των Κρατικών Ενισχύσεων (ΠΣΚΕ) και στο δικτυακό τόπο www.ependyseis. gr. Σπεύσατε…

Ο… παρατραπεζίτης


16

ΠΕΜΠΤΗ 7 ΜΑΪΟΥ 2020 www.fmvoice.gr

ΜΠΟΡΕΊ Η ΠΑΝΔΗΜΊΑ ΝΑ ΈΧΕΙ «ΠΑΓΏΣΕΙ» την πραγματική οικονομία, ωστόσο βρίσκονται σε εξέλιξη τουλάχιστον έξι σημαντικές και ενδιαφέρουσες επιχειρηματικές συνέργειες, σε διάφορους κλάδους της οικονομίας, που αφορούν εταιρίες της υψηλής και μεσαίας κεφαλαιοποίησης.

ΕΝΔΕΛΕΧHΣ

Σύμφωνα με το ρεπορτάζ της «F&M Voice», οι επιχειρηματικές συμφωνίες που κυοφορούνται, σε πείσμα του αρνητικού οικονομικού κλίματος, είναι οι εξής: ΑΔΜΗΕ Στο στόχαστρο των Κινέζων επενδυτών βρίσκεται ο ΑΔΜΗΕ. Η κυβέρνηση, πριν την παρούσα κρίση, είχε αποφασίσει να προχωρήσει μέσα στη χρονιά στην πώληση ενός επιπλέον ποσοστού του Διαχειριστή, περί το 20%, για το οποίο -τουλάχιστον με τα προ ολίγων μηνών δεδομένα- ενδιαφέρονταν πολλοί ισχυροί παίκτες από την Eυρώπη. Γι’ αυτό και υπήρχαν διαπραγματεύσεις με «υψηλά κλιμάκια» του Πεκίνου, με στόχο η State Grid, να μην ασκήσει το δικαίωμα προτίμησης. Με την «εισβολή» του κορονοïού όλα πάγωσαν, ωστόσο το κυβερνητικό σχέδιο για τις πωλήσεις ποσοστών στους Διαχειριστές (ΑΔΜΗΕ, ΔΕΣΦΑ) παραμένει και προβλέπεται να ενεργοποιηθεί μέσα στο καλοκαίρι. Αυτό που αλλάζει τα δεδομένα είναι ότι, την ώρα που οι Eυρωπαίοι και οι εταιρίες τους βρίσκονται σε κατάσταση «παραζάλης», λόγω της πανδημίας, οι Kινέζοι ήδη προθερμαίνονται για να μπουν δυνατά στο παιχνίδι. Στο στόχαστρό τους είναι, κυρίως, ο AΔMHE, όπου κατέχουν το 24%, αλλά με αυξημένα δικαιώματα στο management (έχουν 3 μέλη στο 9μελές Διοικητικό Συμβούλιο, καθώς και τη θέση του αναπληρωτή διευθύνοντος συμβούλου).

Voice

Γράφει ο ΑΝΈΣΤΗΣ ΝΤΌΚΑΣ

FOLLI FOLLIE ΔΎΟ ΧΡΌΝΙΑ ΑΠΌ ΤΟ ΣΚΆΝΔΑΛΟ ΤΩΝ ΚΟΥΤΣΟΛΙΟΎΤΣΩΝ

ΠΟΙΕΣ ΕΙΣΗΓΜΕΝΕΣ ΑΦΟΡΟΥΝ ΚΑΙ ΠΩΣ ΘΑ ΤΙΣ ΕΠΗΡΕΑΣΟΥΝ

6 επιχειρηματικά story που «τρέχουν» παρά το lockdown

ΚΛΩΣΤΟΫΦΑΝΤΟΥΡΓΊΑ ΝΑΥΠΆΚΤΟΥ Έντονες φήμες κυκλοφορούν τα τελευταία εικοσιτετράωρα στο Χρηματιστήριο για την οικογένεια Πολύχρονου που ελέγχει την εισηγμένη κλωστοϋφαντουργική εταιρία Κλωστήρια Ναυπάκτου, μία από τις πιο νοικοκυρεμένες -και τις τελευταίες υγιείς- επιχειρήσεις του συγκεκριμένου κλάδου. Η πληροφορία που υπάρχει είναι ότι επίκειται η διάθεση ποσοστού της εταιρίας σε θεσμικό χαρτοφυλάκιο. H οικογένεια Πολύχρονου ελέγχει το 80% και το καθαρό free float της μετοχής δεν ξεπερνά το 5%. Την ίδια ώρα, στα χρηματιστηριακά γραφεία κυκλοφορεί η πληροφορία πως η κλωστοϋφαντουργία της Nαυπάκτου είναι κοντά στην ανάληψη μίας σημαντικής επιχειρηματικής συμφωνί-

Tην περασμένη Δευτέρα, 04.05.2020 συμπληρώθηκαν 24 μήνες από την αποκάλυψη, χάρη στον Γκάμπριελ Γκρέγκο της QCM, του μεγαλύτερου σκανδάλου στην ιστορία του ελληνικού Χρηματιστηρίου. Περισσότερα από 1 δισ. ευρώ φέρεται να είναι η οικονομική «τρύπα» στην εισηγμένη και ενώ η υποβολή της αίτησης για υπαγωγή της εταιρίας στο πτωχευτικό δίκαιο αναμένεται να κατατεθεί τον Ιούλιο. Το μόνο παρήγορο στοιχείο είναι ότι, επιτέλους «ξεκόλλησε» η Δικαιοσύνη: Η 35η ανακρίτρια, Κωνσταντίνα Αλεξοπούλου, άρχισε να καλεί τους μάρτυρες της υπόθεσης με σκοπό να ασκηθούν ποινικές διώξεις. Κάλλιο αργά, παρά... αργότερα.

ας, που θα αφορά στην παραγωγή μασκών λόγω πανδημίας. ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ Παραμένει στο Χρηματιστήριο η ΓΕΚ Τέρνα, που είναι μεταξύ πολυσχιδών δραστηριοτήτων, η ηγέτης στον κλάδο των αιολικών πάρκων. Οι μετοχικές ανακατατάξεις, τον περασμένο Μάρτιο, στον όμιλο ήταν κάτι αναμενόμενο, με βάση τη συμφωνία που προϋπήρχε μεταξύ του Reggeborgh και του αμερικανικού fund York Capital. H κατανομή, ωστόσο, του 7,5% που άλλαξε χέρια «έδειξε» τη συμφωνία μεταξύ του επικεφαλής του ομίλου και του σχήματος της οικογένειας Βέσελς. Το βασικό συμπέρασμα που εξάγεται είναι ότι, δεν υπάρχει στο τραπέζι σενάριο εξόδου από το X.A. Γι’ αυτό, άλλωστε, οι Oλλανδοί πήραν άνω του

ΚΑΡΕΛΙΑΣ ΑΠΏΛΕΙΕΣ 1,4 ΕΚΑΤ. ΕΥΡΏ ΤΟΝ ΜΉΝΑ ΛΌΓΩ ΚΟΡΟΝΟΪΟΎ

H μοναδική, πλέον, αμιγώς ελληνική καπνοβιομηχανία εκτιμά ότι, τα κέρδη της θα μειώνονται κατά 1,4 εκατ. ευρώ για κάθε μήνα που παραμένουν κλειστά τα καταστήματα duty free στα διεθνή αεροδρόμια, στα λιμάνια, στις μαρίνες και στα συνοριακά καταστήματα, καθώς η συγκεκριμένη αγορά αντιπροσωπεύει το 16% περίπου του συνολικού όγκου πωλήσεων της καπνοβιομηχανίας. Ο Covid-19 θα προκαλέσει για φέτος μία πτώση 10% του όγκου πωλήσεων, που μπορεί να φθάσει και το 15% για όσο διαρκέσουν τα μέτρα προφύλαξης. Η Καρέλιας, πάντως, εμφανίζει μηδενικό δανεισμό, με τα ίδια κεφάλαια να διαμορφώνονται στα 472 εκατ. ευρώ.

5%, ώστε να φτάσουν από το 27% στο 32,2%, αλλά κάτω από το «όριο» του 34%, που θα οδηγούσε σε δημόσια πρόταση, και ο Γιώργος Περιστέρης το υπόλοιπο, με το δικό του ποσοστό να διαμορφώνεται, πλέον, πέριξ του 17%. Μία άλλη ενδιαφέρουσα «παράμετρος» έχει να κάνει με τα κέρδη του York Capital. Το αμερικανικό fund, όταν μπήκε στην Τέρνα το 2013, είχε επενδύσει συνολικά 100 εκατ. ευρώ, αποκτώντας τις μετοχές στην τιμή των 2,5 ευρώ. Tο πρώτο πακέτο της συμμετοχής του, το πούλησε κοντά στα 5 ευρώ, ενώ το πρόσφατο «έφυγε» στα 4,8 ευρώ, «γράφοντας» κέρδη πάνω από 90%. INTRALOT H νέα διοίκηση, υπό τον διευθύνοντα σύμβουλο Χρήστο Δημητριάδη, προσέλαβε τις εταιρίες Evercore Partners

ΣΙΔΜΑ ΑΝΑΛΑΜΒΆΝΕΙ ΧΡΈΗ 7 ΕΚΑΤ. ΕΥΡΏ ΤΗΣ ΜΠΉΤΡΟΣ

Η ολοκλήρωση της συμφωνίας για τη συγχώνευση μεταξύ ΣΙΔΜΑ και Μπήτρος θα προβλέπει, μεταξύ άλλων, ότι η ΣΙΔΜΑ θα αναλάβει παλαιά χρέη, ύψους 6-7 εκατ. ευρώ, της Μπήτρος. Εντωμεταξύ καθορίστηκε, σε 1 προς 3, η σχέση ανταλλαγής των μετοχών της «νέας» ΣΙΔΜΑ, που θα προκύψει από την απορρόφηση των στοιχείων ενεργητικού και παθητικού της Μπήτρος Μεταλλουργική. Έτσι, στο νέο σχήμα το 75% θα κατέχουν οι μέτοχοι της παλιάς ΣΙΔΜΑ και το 25% οι μέτοχοι της Μπήτρος. Μετά την ολοκλήρωση του deal, η Μπήτρος Συμμετοχών που θα κρατήσει τις δραστηριότητες σκυροδέματος, κατασκευών και ΑΠΕ, θα έχει θετικά ίδια κεφάλαια.


17

ΠΕΜΠΤΗ 7 ΜΑΪΟΥ 2020 www.fmvoice.gr

ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟ

day2day

Μεταξύ φθοράς και αφθαρσίας το Χρηματιστήριο Αθηνών Απόλυτα ελεγχόμενο από τα ξένα χαρτοφυλάκια είναι το ελληνικό Χρηματιστήριο. Χωρίς ειδήσεις από τις επιχειρήσεις, λόγω της πανδημίας και της παντελούς έλλειψης ρευστότητας, η αγορά μετοχών συνεχίζει και τον Μάιο να κινείται μεταξύ φθοράς και αφθαρσίας. Οι εταιρίες τώρα αρχίζουν να ανακοινώνουν τις σοβαρές επιπτώσεις από την πανδημία, κάνοντας λόγο για «πυκνή ομίχλη» στην πραγματική οικονομία. Οι τράπεζες θα χειριστούν τη ρευστότητα που θα δοθεί στο σύστημα -εφόσον βρεθεί ρευστότητα-, αλλά τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια θα τις επηρεάσουν αρνητικά. Επίσης, είναι σημαντικός ο τρόπος που θα επι-

και Allen & Overy ως χρηματοοικονομικό και νομικό σύμβουλο, αντίστοιχα, ώστε «να επανεξετάσουν και να εφαρμόσουν στρατηγικές, εναλλακτικές λύσεις για την επιχείρηση». Όπως ανακοινώθηκε, οι δύο σύμβουλοι θα αναλάβουν την «αξιολόγηση όλων των διαθέσιμων χρηματοοικονομικών και στρατηγικών επιλογών για τη βελτιστοποίηση της κεφαλαιακής διάρθρωσης της εταιρίας, με σκοπό την καλύτερη θέση της Intralot για την αξιοποίηση ευκαιριών ανάπτυξης στις βασικές αγορές της και τη μεγιστοποίηση της αξίας των ενδιαφερόμενων μερών (stakeholders)». Στο Χρηματιστήριο συνδέουν την πρόσληψη των νέων συμβούλων με τον σχεδιασμό για την αναχρηματοδότηση των δύο ομολογιακών δανείων που έχει η Intralot, συνολικού ύψους 750 εκατ. ευρώ. Μάλιστα, το πρώτο ομολογιακό, ύψους 250 εκατ. ευρώ με επιτόκιο 6,75%, λήγει τον Σεπτέμβριο του 2021. Το ομολογιακό των 500 εκατ. ευρώ, με επιτόκιο 5,25%, λήγει ακριβώς τρία χρόνια αργότερα. Και τα δύο ομολογιακά δάνεια διαπραγματεύονται στο Χρηματιστήριο του Λουξεμβούργου σε τιμές εξαιρετικά χαμηλές, έναντι της ονομαστικής αξίας. FORTHNET Οι πιστώτριες τράπεζες της Forthnet, από τη Μεγάλη Παρασκευή 17.04.2020,

λεγεί για να περάσει ρευστότητα στις τράπεζες, ώστε αυτή να μοιραστεί πράγματι στην οικονομία. Είναι θετικό ότι, τζίρος έχει μεταφερθεί και σε άλλους κλάδους της οικονομίας πλην τραπεζών, αλλά οι κινήσεις εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τις κινήσεις των ξένων και των ξένων χρηματιστηρίων. Χρηματιστηριακά, οι 580 μονάδες του Γενικού Δείκτη φαίνεται να έχουν δημιουργήσει κάποια στήριξη, αλλά η ασταθής κατάσταση που επικρατεί στις τραπεζικές μετοχές κάνει την κατάσταση πολύ επισφαλή. Σε αυτό το κλίμα ευνοούνται οι γρήγορες κινήσεις, πάντα με «stop loss» και «take profit» για να μειωθεί το ρίσκο, στην πιο ρηχή αγορά της ευρωζώνης.

αποφάσισαν να μπουν στη διαδικασία των αποκλειστικών διαπραγματεύσεων με την BC Partners. Μετά την απόσυρση του ενδιαφέροντος από τον όμιλο Μαρινάκη, που βρισκόταν σε αποκλειστικές συζητήσεις με τις πιστώτριες τράπεζες μέχρι πριν από λίγες εβδομάδες, εμφανίστηκαν τόσο η Duet όσο και η BC Partners, με τις πληροφορίες να φέρουν τις προσφορές των δύο εταιριών για τα δάνεια της Forthnet κοντά στα 41 εκατ. ευρώ. Στο τελευταίο «προσκλητήριο» της Nomura, που τρέχει τη διαδικασία για λογαριασμό των τραπεζών, επανήλθε και ο όμιλος ΑΝΤ1. Σύμφωνα με πληροφορίες, η προσφορά της BC Partners (σ.σ. μέσω της United Group) προβλέπει «κούρεμα» απαιτήσεων ελαφρώς χαμηλότερο από αυτό που είχαν συμφωνήσει οι τράπεζες με την Alter Ego, ενώ το σύνολο των υπόλοιπων δανείων αποπληρώνεται τοις μετρητοίς. Το σημαντικότερο, σύμφωνα πάντα με τις ίδιες πηγές, είναι ότι δεν προϋποθέτει «κούρεμα» προμηθευτών και εγγυάται τη χορήγηση ενδιάμεσης χρηματοδότησης, ως την έγκριση της συναλλαγής από την Επιτροπή Ανταγωνισμού της Κομισιόν (DG Comp). Η πρόθεση της BC Partners να καλύψει την ενδιάμεση χρηματοδότηση φέρεται να αποτέλεσε το δυνατό «όπλο»

της προσφοράς της, έναντι των ανταγωνιστών. SINGULARLOGIC (ΌΜΙΛΟΣ ΜIG) Στον «δεύτερο γύρο» του διαγωνισμού για την απόκτηση της SingularLogic, θυγατρικής της MIG, πέρασαν τέσσερα σχήματα και συγκεκριμένα η Quest Holdings σε συνεργασία με τη SoftOne του ομίλου Π. Γερμανού, η Entersoft σε συνεργασία με την Profile, η OTS με την εταιρεία Volton, που δραστηριοποιείται στον χώρο της ενέργειας και η εισηγμένη στην Εναλλακτική Αγορά του Χ.Α., Epsilon Net. Το επόμενο βήμα περιλαμβάνει την έκδοση των ετήσιων οικονομικών αποτελεσμάτων της SingularLogic για το 2019 και το άνοιγμα των βιβλίων (data room), με στόχο την αξιολόγηση των οικονομικών της στοιχείων, προκειμένου στη συνέχεια να υποβληθούν δεσμευτικές προτάσεις. Η πώληση της SingularLogic (εφόσον τελικά ολοκληρωθεί) αναμένεται να αλλάξει πολλές «ισορροπίες» στον χώρο της Πληροφορικής, λόγω του μεγάλου μεριδίου που κατέχει η εταιρία σε πολλές υποαγορές του κλάδου. Σύμφωνα, μάλιστα, με κύκλους της αγοράς θεωρείται πολύ πιθανή η πώληση τμήματος ή επιμέρους τμημάτων της εταιρίας από το σχήμα που τελικά θα επικρατήσει στον διαγωνισμό.

ΝΊΚΟΣ ΚΑΥΚΆΣ υπεύθυνος ανάλυσης Λέων Δεπόλας ΑΧΕΠΕΥ

Τοπίο στην... ομίχλη το Χ.Α., «κλειδί» η άρση των περιορισμών Είναι πασιφανές ότι, πιέσεις καταγράφονται στις διεθνείς αγορές με το ξεκίνημα του Μαΐου, προμηνύοντας σταδιακή εξάντληση των αγοραστικών δυνάμεων μετά και την ανοδική κίνηση του Απριλίου. Στην ελληνική χρηματιστηριακή αγορά είναι πιθανόν να συνεχιστούν οι αρνητικές συνεδριάσεις, ενώ οι εξελίξεις σχετικά με την άρση των περιορισμών θα κρίνουν τη μεσοπρόθεσμη πορεία του Χρηματιστηρίου. Εντοπίζουμε σημαντικές στηρίξεις για τον Γενικό Δείκτη στην περιοχή των 580 με 540 μονάδων. Τα προς ανακοίνωση μακροοικονομικά στοιχεία του Απριλίου θα αναδείξουν το μέγεθος της πτώσης της οι-

κονομικής δραστηριότητας. Η αγορά χρειάζεται ειδήσεις και γενικά θετικούς καταλύτες. Αυτή τη στιγμή, η οικονομία υπολειτουργεί και είναι δεδομένο ότι το δίμηνο lockdown έχει προκαλέσει ρήγματα στην πραγματική οικονομία. Όπως φαίνεται και από τις δηλώσεις στελεχών των εισηγμένων, οι επιπτώσεις από τον Covid-19 δημιουργούν μία «ομίχλη» στην επιχειρηματική σκηνή της χώρας. Οι μηχανές των εταιριών θα αρχίσουν, σταδιακά, να παίρνουν μπροστά από τον ερχόμενο Σεπτέμβριο, οπότε στόχος είναι να μην χαθεί το τελευταίο τρίμηνο του 2020.

ΤΟ ΑΝΟΙΓΜΑ ΤΩΝ ΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΩΝ ΔΕΝ ΘΑ ΦΕΡΕΙ ΤΗΝ... ΑΝΟΙΞΗ

Έ

Χαμένη χρονιά για τη Jumbo το 2020

ντονος σκεπτικισμός επικρατεί από το Πάσχα και μετά στα κεντρικά γραφεία της Jumbo, στο Μοσχάτο, αλλά και… πέρα από τον Ατλαντικό. Αντικείμενο της ανησυχίας; Τα κλειστά καταστήματα λόγω κορονοϊού, που φέρνουν αναπόφευκτα πτώση στον τζίρο και κατ’ επέκταση στα κέρδη, αλλά και το γεγονός ότι, όπως έδειξε καθαρά η περίοδος της «καραντίνας», για να λειτουργήσει όπως πρέπει το e-shop της εταιρίας θέλει… δουλειά πολλή. Το πρόσφατο παράδειγμα του Πάσχα, όπου επικράτησε ένας σχετικός πανικός με τις παραγγελίες, παρά το γεγονός ότι η εταιρία του Απόστολου Βακάκη επένδυσε αρκετά και σε σύντομο χρονικό διάστημα, προκειμένου να αποδείξει ότι μπορεί και σε αυτό τον τομέα, οδήγησε στη διαπίστωση ότι υπάρχουν σημαντικές δυσλειτουργίες και κενά, τα οποία θα πρέπει να καλυφθούν και μάλιστα πολύ γρήγορα. Κι αυτό διότι, παρά το γεγονός ότι οι απαγορεύσεις στην κυκλοφορία άρθηκαν και τα καταστήματα σταδιακά επαναλειτουργούν, θα υπάρξει πολύς κόσμος, ο οποίος για αρκετό καιρό θα προτιμήσει να κάνει τις αγορές του εκ του… μακρόθεν, αποφεύγοντας καταστήματα, όπως τα Jumbo, όπου τις περισσότερες ημέρες και ώρες οι καταναλωτές συνωστίζονται στους διαδρόμους και στα ταμεία. Αυτό, πρακτικά, σημαίνει ότι και το καλοκαίρι με τα εποχιακά του, αλλά και ο Σεπτέμβριος με τα σχολικά του, δύο κομβικά χρονικά σημεία για την εταιρία, τα οποία δεν είναι, πλέον, τόσο μακριά, θα επηρεαστούν αρνητικά. Αν συνυπολογίσει κανείς ότι, το Πάσχα που μόλις πέρασε αντιπροσωπεύει το 12% του ετήσιου τζίρου της Jumbo, δεν είναι παράλογο που πολλοί κάνουν, ήδη, λόγο για «χαμένη χρονιά».

Το ηλεκτρονικό κατάστημα

Το ηλεκτρονικό κατάστημα e-jumbo.gr, μετά τις αποφάσεις της κυβέρνησης για το lockdown, διπλασίασε τις πωλήσεις του, ενώ η θετική τάση αναμένεται να διατηρηθεί εν μέρει και στο επόμενο διάστημα, καθώς το καταναλωτικό κοινό θα στρέφεται όλο και περισσότερο στις αγορές μέσω του διαδικτύου. Ωστόσο, καθώς το ηλεκτρονικό κατάστημα αντιπροσωπεύει ένα πολύ μικρό ποσοστό της συνολικής δραστηριότητας της Jumbo, θα είναι πρακτικά αδύνατο για την εταιρία να «ρεφάρει» τον τζίρο που χάθηκε και, ενδεχομένως, θα συνεχίσει να χάνεται από τα φυσικά καταστήματα. Να σημειωθεί ότι, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της εταιρίας, κάθε μήνας lockdown αντιπροσωπεύει περίπου το 5% του τζίρου.

Κανονικά το μέρισμα

Με τα περυσινά καθαρά κέρδη αυξημένα, να διαμορφώνονται στα 113,5 εκατ. ευρώ και τα χρηματικά διαθέσιμα του ομίλου να εμφανίζονται κατά 331,41 εκατ. ευρώ ανώτερα του ποσού των δανειακών του υποχρεώσεων, την 31η.12.2019, η διοίκηση υλοποιεί κανονικά τη δέσμευσή της για διανομή συνολικά ποσού 0,2820 ευρώ ανά μετοχή, που αντιστοιχεί στο 50% του ετήσιου μερίσματος της τελευταίας δωδεκάμηνης οικονομικής χρήσης (01.07.2018-30.06.2019), προσαυξημένο κατά +20%. Μετά την καταβολή της χρηματικής διανομής 0,22 ευρώ ανά μετοχή στις 30.01.2020, η διοίκηση της μητρικής θα προτείνει στη Γενική Συνέλευση τη διανομή υπόλοιπου ποσού 8.435.705,06 ευρώ, ήτοι 0,062 ευρώ ανά μετοχή, προκειμένου να καλύψει τη δέσμευσή της στους μετόχους. ΝΩΝΤΑΣ ΨΑΡΡΑΣ «Καλύτερα μία χαμένη χρονιά, παρά μία χαμένη εταιρία» είπε στους θεσμικούς ο κ. Βακάκης, κάνοντας σαφές το πόσο δύσκολο θα είναι το 2020 για την εταιρία του


18

ΠΕΜΠΤΗ 7 ΜΑΪΟΥ 2020 www.fmvoice.gr

Η σημαντική διαφοροποίηση του κλάδου των Τραπεζών, σε σχέση με τις υπόλοιπες μετοχές του Χρηματιστηρίου, αποτυπώνεται με τον καλύτερο τρόπο στα εικονιζόμενα διαγράμματά τους, καθώς βαίνουν προς την ολοκλήρωσή τους οι σχηματισμοί αντιστροφής, αποτέλεσμα των διακυμάνσεων μιας αδύναμης πορείας κατά το τελευταίο δίμηνο.

ΤΕΧΝΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ Γράφει ο Χρήστος Χριστόπουλος chrisdion06@gmail.com

Η ανάλυση και τα ωριαία συνοδευτικά διαγράμματα είναι με κλείσιμο Τρίτης 5 Μαΐου 20 20

Τράπεζες: Ο «αδύναμος κρίκος» του ελληνικού Χρηματιστηρίου Η ανοδική αντίδραση που ακολούθησε μετά τη σημαντική πτώση δεν ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ είχε την απαραίτητη δυναμική για να απαγκιστρωθούν οι τιμές από την Στήριξη α) 1,10 β) 1,02 ισχυρή, πλέον, αντίσταση του 1,30. Ως αποτέλεσμα έχει δημιουργηθεί Αντίσταση α) 1,22 β) 1,30 ο σχηματισμός αντιστροφής (πράσινη απόχρωση), που έχει αρχίσει να λειτουργεί επιβαρυντικά για την πορεία της μετοχής. ΘΕΤΙΚΟ: Η παραμονή των εβδομαδιαίων κλεισιμάτων πάνω από τη βάση Ε του σχηματισμού και τη στήριξη του 1,10 θα διατηρεί τις ελπίδες για την προσπάθεια που εξελίσσεται. Η υπέρβαση αλλά και εδραίωση του 1,30 θα αλλάξει σημαντικά προς το καλύτερο τη μέχρι τώρα εικόνα της. ΑΡΝΗΤΙΚΟ: Η καθοδική διάσπαση του 1,10 όπως και η παραμονή των κλεισιμάτων κάτω από την βάση Ε, θα ενεργοποιήσει τον παραπάνω σχηματισμό δημιουργώντας ένα ισχυρό πτωτικό κύμα. Η περιοχή του 1,02 θα αποτελέσει το τελευταίο καταφύγιο πριν την καταγραφή τιμών πέριξ του 0,80.

Η ολοκλήρωση του σχηματισμού αντιστροφής (πράσινη απόχρωση), όπως αποτυπώνεται στο εικονιζόμενο ωριαίο διάγραμμα, έχει αρχίσει να Στήριξη α) 0,610 β) 0,580 δημιουργεί ένα ιδιαίτερα αρνητικό περιβάλλον για τη διακύμανση, αλλά Αντίσταση α) 0,660 β) 0,700 και τη συμπεριφορά των τιμών. Η επικείμενη περαιτέρω πτωτική πορεία θα βάλει σε σημαντική ταλαιπωρία τη μετοχή. ΘΕΤΙΚΟ: Η διατήρηση των εβδομαδιαίων κλεισιμάτων πάνω από την οριζόντια ευθεία Ε και τη στήριξη του 0,610 θα αποτρέψει την περαιτέρω επιδείνωση. Η υπέρβαση της περιοχής του 0,700 θα προσδώσει σημαντική ενίσχυση των συνθηκών ανόδου και θα συντελέσει στην καταγραφή υψηλότερων τιμών. ΑΡΝΗΤΙΚΟ: Η εκδήλωση αδυναμίας για κίνηση προς υπέρβαση των παραπάνω αντιστάσεων, σε συνδυασμό με την υποχώρηση των κλεισιμάτων κάτω του 0,610 και της βάσης του σχηματισμού αντιστροφής (ευθεία Ε), θα ενεργοποιήσει μια σημαντική υποχώρηση των τιμών, ο στόχος της οποίας τοποθετείται κοντά στο 0,500.

ALPHA BANK

Ο κυρίαρχος καθοδικός τριγωνικός σχηματισμός ΑΚ (πράσινη EUROBANK απόχρωση) έχει επιβάλλει με την παρουσία του την κατεύθυνση Στήριξη α) 0,330 β) 0,310 και διακύμανση των τιμών κατά το τελευταίο δίμηνο. Οι διαδοχικές Αντίσταση α) 0,370 β) 0,400 κατερχόμενες κορυφές στα σημεία 1,2 και 3 υποδηλώνουν μια έντονη αδυναμία της μετοχής. ΘΕΤΙΚΟ: Η πλευρά Α και το επίπεδο στήριξης του 0,330 αποτελούν μια σημαντική «πρόκληση» για την παραμονή των τιμών πάνω από αυτά. Μια τέτοια επιτυχία, σε συνδυασμό με την ανοδική διάσπαση της κατερχόμενης πλευράς Κ και την εδραίωση ως στήριξη του 0,420, θα οδηγήσει τη μετοχή σε υψηλότερα επίπεδα. ΑΡΝΗΤΙΚΟ: Η καθοδική διάσπαση με εβδομαδιαίο κλείσιμο της πλευράς Α, καθώς και οι αποτυχημένες προσπάθειες επαναφοράς των τιμών υψηλότερα του 0,330, θα συνδράμουν στην εκδήλωση ενός ισχυρού πτωτικού κύματος με κατεύθυνση σε αχαρτογράφητα επίπεδα. Και σε αυτή τη μετοχή η διαγραμματική εικόνα δεν αφήνει και πολλά περιθώρια αισιοδοξίας, ιδιαίτερα δε αν υπάρξει ενεργοποίηση του Στήριξη α) 1,10 β) 1 σχηματισμού αντιστροφής (πράσινη απόχρωση). Όλα θα εξαρτηθούν Αντίσταση α) 1,22 β) 1,30 από την επιτυχή υπέρβαση της αντίστασης του 1,30 έτσι ώστε να ακυρωθεί το παραπάνω. ΘΕΤΙΚΟ: Η παραμονή των εβδομαδιαίων κλεισιμάτων άνω του 1,10 και της βάσης Ε του παραπάνω σχηματισμού, σε συνδυασμό με την εδραίωση ως στήριξη της αντίστασης του 1,30, θα ενισχύσει σημαντικά τις συνθήκες ανόδου. ΑΡΝΗΤΙΚΟ: Η επαπειλούμενη ενεργοποίηση του σχηματισμού αντιστροφής με καθοδική διάσπαση του επιπέδου στήριξης 1,10 θα επιδεινώσει δραματικά την τεχνική της εικόνα. Η έντονη πτωτική συμπεριφορά που θα επακολουθήσει, οδηγεί την μετοχή σε καταγραφή τιμών κοντά στο 0,80.

ΤΡΑΠΕΖΑ ΠΕΙΡΑΙΩΣ

Αποποίηση ευθύνης Το παρόν άρθρο εκφράζει τις υποκειμενικές απόψεις του γράφοντος για την τάση των αγορών, με βάση τα εργαλεία τεχνικής ανάλυσης που έχει επιλέξει να χρησιμοποιεί. Δεν συνιστά σε καμία περίπτωση επενδυτική συμβουλή ούτε αποτελεί προτροπή για συμμετοχή σε οποιαδήποτε συναλλαγή, αγορά, πώληση ή διακράτηση μετοχών, παραγώγων, συμβολαίων επί δεικτών ή άλλων επενδυτικών προϊόντων, που αφορούν την ελληνική ή οποιαδήποτε άλλη αγορά. Ο αναγνώστης πρέπει να αναγνωρίζει και να αποδέχεται ότι οι πάσης φύσεως επενδυτικές επιλογές στις κεφαλαιαγορές ενέχουν κινδύνους μείωσης ή και απώλειας ακόμη και όλης της αξίας της επένδυσης. Ως εκ τούτου θα πρέπει πάντα να παραμένει επιφυλακτικός απέναντι στις εκάστοτε πληροφορίες και να προβαίνει σε ενδελεχή έρευνα πριν από οποιαδήποτε επενδυτική κίνηση, γνωρίζοντας ότι φέρει την αποκλειστική ευθύνη, χωρίς να διατηρεί ουδεμία αξίωση απέναντι στον αναλυτή, για την εξέλιξη της όποιας επένδυσής του.


19

ΠΕΜΠΤΗ 7 ΜΑΪΟΥ 2020 www.fmvoice.gr

ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ Η ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΜΗΤΣΟΤΑΚΗ ΣΥΝΕΧΙΖΕΙ ΝΑ ΣΤΗΡΙΖΕΙ ΤΟΝ ΟΜΙΛΟ ΜΕ ΚΡΑΤΙΚΑ... ΣΩΛΗΝΑΚΙΑ

Στη Βουλή η «κρατικοποίηση» του Ελλάκτωρα

Γράφει ο ΚΏΣΤΑΣ ΚΥΠΡΙΏΤΗΣ

«Κερασάκι στην τούρτα» αποτελεί η διεκδίκηση από την Άκτωρ αποζημίωσης από το Δημόσιο για το Μετρό Θεσσαλονίκης, το ύψος της οποίας σύμφωνα με το ρεπορτάζ της FMVoice, προσδιορίζεται στα 50 έως 75 εκατ. ευρώ. Έχουν προηγηθεί πολλαπλές... ενέσεις ρευστότητας με κρατικό χρήμα στον όμιλο, όπως η χαριστική επέκταση της σύμβασης της Ψυττάλειας για ένα έτος, το «δωράκι» των 11 εκατ. ευρώ στην Μορέας Α.Ε. (αυτοκινητόδρομος Κορίνθου-Τριπόλεως-Καλαμάτας), η ένταξη των εργαζομένων της Αττικής Οδού σε καθεστώς αναστολής εργασίας (και, άρα, πληρωμής τους από το κράτος με το επίδομα των 800 ευρώ) και άλλες, παρά τα γεμάτα ταμεία της εταιρίας.

Voice

ΠΟΛΙΤΙΚΈΣ ΔΙΑΣΤΆΣΕΙΣ λαμβάνει η προκλητικά ευνοϊκή μεταχείριση της Ελλάκτωρ από την κυβέρνηση Μητσοτάκη, με τις αποκαλύψεις της «F&M Voice» να οδεύουν τις επόμενες ημέρες, σύμφωνα με αποκλειστικές πληροφορίες μας, στο κοινοβούλιο όπου ο πρωθυπουργός και οι αρμόδιοι υπουργοί θα κληθούν να δώσουν εξηγήσεις για μία σειρά από θέματα.

Υποβάθμιση από S&P

H συνεχιζόμενη οικονομική «αιμορραγία» του τομέα κατασκευών του ομίλου Ελλάκτωρ και οι κίνδυνοι στη χρηματοδότηση οδήγησαν την S&P να υποβαθμίσει την αξιολόγησή του σε «B-» με αρνητικό outlook. Τον όμιλο συνεχίζει να «πληγώνει» ο κατασκευαστικός τομέας, καθώς η διοίκηση θα υποχρεωθεί να εγγράψει σημαντική ζημία από τη σχετική δραστηριότητα και για τη χρήση του 2019 (μετά από την αντίστοιχη του 2018). Έτσι, θα μετατεθεί για έναν ακόμη χρόνο η ανάσχεση της οικονομικής «αιμορραγίας». Όπως αναφέρουν οι

αναλυτές, η Ελλάκτωρ συνεχίζει να εμφανίζει δυσκολίες στον τομέα της κατασκευής, εν μέσω ενός δυσχερούς μακροοικονομικού περιβάλλοντος. Παράλληλα, εκτιμούν ότι η διαδικασία μείωσης της μόχλευσης θα απαιτήσει ακόμη περισσότερο χρόνο. Υπενθυμίζεται ότι, τον περασμένο Ιανουάριο, ο όμιλος προχώρησε στην έκδοση πενταετούς ομολόγου, ύψους 600 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων 582 εκατ. ευρώ διοχετεύτηκαν για την αποπληρωμή του μεγαλύτερου μέρους του τραπεζικού δανεισμού, συμπεριλαμβανομένου και του συνόλου του δανεισμού της Άκτωρ, της θυγατρικής στις κατασκευές.

Δεν πείθει...

Ωστόσο, η κίνηση αυτή δεν φαίνεται να «πείθει» τους αναλυτές, δεδομένου ότι το επιτόκιο της έκδοσης ήταν υψηλό (περίπου 6,3%), αφετέρου, δε, αυτό που συνέβη στην ουσία είναι να μετατεθεί η υποχρέωση σε μελλοντικό χρόνο, χωρίς σημαντική βελτίωση των χρηματοοικονομικών όρων. Αυτό αφήνει τον όμιλο έκθετο σε ρίσκο, καθώς θα πρέπει έως τότε, οι συνθήκες στην αγορά και στον εγχώριο κατασκευαστικό κλάδο, αλλά κι εντός του ίδιου του ομίλου να έχουν βελτιωθεί άρδην, προκειμένου να μπορέσει να χρηματοδοτηθεί το χρέος με πολύ ευνοϊκότερους όρους απ’ ό,τι ήταν εφικτό στην παρούσα συγκυρία.

Ο ΔΑΝΕΙΣΜΌΣ ΈΣΠΑΣΕ ΤΟ ΦΡΆΓΜΑ ΤΟΥ 1 ΔΙΣ. ΕΥΡΏ

Εικόνα «καταστροφής» στον ισολογισμό του 2019 Ζ

οφερή είναι η εικόνα που αποπνέει ο ετήσιος ισολογισμός της Ελλάκτωρ για την παρελθούσα χρήση. Είναι ενδεικτικό ότι, η διοίκηση του ομίλου αποφάσισε να τον δημοσιεύσει αργά το βράδυ της 30ής Απριλίου, όταν είχαν «κλείσει» οι εφημερίδες λόγω της Πρωτομαγιάς, ενώ και τα σάιτ υπολειτουργούσαν ενόψει του τριημέρου. Σύμφωνα με τον ισολογισμό, το σοβαρότερο και πλέον ανησυχητικό στοιχείο είναι η εκτόξευση του δανεισμού πάνω από το φράγμα του 1 δισ. ευρώ. Ειδικότερα, ο καθαρός δανεισμός του ομίλου, αφαιρουμένων των κάθε μορφής καταθέσεων και των χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων στις 31.12.2019 διαμορφώθηκε σε 1.028,2 εκατ. ευρώ, έναντι 785,5 εκατ. ευρώ στο τέλος του 2018. Οι ζημίες του ομίλου προ δικαιωμάτων μειοψηφίας διαμορφώθηκαν σε 105,7 εκατ. ευρώ, ως αποτέλεσμα των ζημιών ύψους 154,9 εκατ. ευρώ στον τομέα των κατασκευών, έναντι 132,4 εκατ. ευρώ το 2018. Τα έσοδα του ομίλου μειώθηκαν κατά 31,4% και διαμορφώθηκαν σε 1.273,6 εκατ. ευρώ το 2019, κυρίως λόγω των μειωμένων εσόδων στις κατασκευές (875,2 εκατ. ευρώ, έναντι 1.463,1 εκατ. ευρώ το 2018). Παράλληλα, μειώθηκε και το EBITDA του ομίλου, από 142,9 εκατ. ευρώ το 2018, στα 80,6 εκατ. ευρώ.

Τα «μαζεύει» από το εξωτερικό

Το 2019 η Ελλάκτωρ περιόρισε την παρουσία της πέραν της Ελλάδος, αποκλειστικά στη Ρουμανία και το Κατάρ. Ειδικά στο Κατάρ, τα έργα που αναλαμβάνει, στοχεύει να αφορούν μόνον σε υπηρεσίες συντήρησης και λειτουργίας. Επιπλέον, σύμφωνα με τη διοίκηση «ο έντονος εγχώριος ανταγωνισμός, καθώς και το αυξημένο κόστος δανεισμού και εγγυητικών επιστολών επιδρούν αρνητικά στα περιθώρια κερδοφορίας αναφορικά με τα έργα της κατασκευής». Σημειώνεται ότι, στο πλαίσιο της εκτέλεσης κατασκευαστικών συμβάσεων, υφίσταται πάντοτε ο κίνδυνος της ενεργοποίησης ποινικών ρητρών λόγω καθυστερήσεων στην εκτέλεση των έργων. Η Άκτωρ, προκειμένου να αντιμετωπίσει τα προβλήματα του κλάδου και τις επιπτώσεις των σωρευμένων ζημιών στη ρευστότητά της, προχώρησε σε μέτρα εντατικότερης διαχείρισης των ταμειακών της διαθεσίμων, ενώ παράλληλα ενισχύθηκε ταμειακά από τις μητρικές εταιρίες Ελλάκτωρ και Άκτωρ Παραχωρήσεις. Την ικανότητα εκτέλεσης υφιστάμενων έργων έχει πλήξει το τελευταίο διάστημα και η πανδημία του κορονοϊού, με την Άκτωρ να αναμένει ότι, το χρονοδιάγραμμα συμβασιοποίησης νέων έργων για την αναπλήρωση του ανεκτέλεστου θα επηρεαστεί αρνητικά.

ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΠΙΡΤΖΗΣ

«Γύρισαν το Μετρό Θεσσαλονίκης στο 2015»

«Η

“ικανότητα” της Ν.Δ. στα έργα υποδομών είναι πλέον αποδεδειγμένη, με ένα από τα πιο χαρακτηριστικά παραδείγματα το Μετρό της Θεσσαλονίκης» δήλωσε ο πρώην υπουργός Υποδομών, Χρήστος Σπίρτζης. «Το θέμα των αποζημιώσεων που ζητούν σήμερα οι εργολάβοι το άνοιξε ο ίδιος ο Κ. Μητσοτάκης στην ομιλία του στη ΔΕΘ, τον Σεπτέμβριο του 2019», εξηγεί ο κ. Σπίρτζης, τονίζοντας ότι η Ελλάκτωρ θέτει σήμερα το αίτημα για αποζημιώσεις άνω των 50 εκατ. ευρώ, ακριβώς επειδή βρίσκει

Οι εργολάβοι ζητούν σήμερα αποζημιώσεις άνω των 50 εκατ. ευρώ επειδή άνοιξε το θέμα ο ίδιος ο Μητσοτάκης στην ομιλία του στη ΔΕΘ και επειδή βρίσκουν… πρόθυμους συνομιλητές στην κυβέρνηση

πρόθυμους συνομιλητές στην κυβέρνηση. Σύμφωνα με τον βουλευτή και τομεάρχη Εσωτερικών του ΣΥΡΙΖΑ, βάσει του συμφωνημένου χρονοδιαγράμματος, σήμερα το έργο έπρεπε να έχει μπει σε φάση δοκιμαστικής λειτουργίας ή να έχουν ενεργοποιηθεί διαδικασίες για επιβολή κυρώσεων στους εργολάβους για καθυστερήσεις. «Αντ’ αυτού επέστρεψε στο 2015, οπότε δεν προκαλεί εντύπωση σε κανέναν η επανάληψη των γνωστών τακτικών και μεθοδεύσεων, που οδηγούν σε σταματημένα εργοτάξια, χιλιάδες απολυμένους, απλήρωτους υπεργολάβους, αποζημιώσεις εκατοντάδων εκατομμυρίων στους γνωστούς εργολάβους και εντέλει σε μετάθεση της ολοκλήρωσης για ένα άγνωστο μέλλον», αναφέρει χαρακτηριστικά.


ΑΡΘΡΟ

20

ΠΕΜΠΤΗ 7 ΜΑΪΟΥ 2020 www.fmvoice.gr

>>> Του ΝΊΚΟΥ ΝΙΚΟΛΌΠΟΥΛΟΥ*

ΜΕΤΆ ΤΗΝ ΚΑΡΑΝΤΊΝΑ ΤΟΥ ΚΟΡΟΝΟΪΟΎ ΟΙ ΓΕΡΜΑΝΟΊ ΞΑΝΆΡΧΟΝΤΑΙ, ΑΥΤΉ ΤΗ ΦΟΡΆ ΜΕ ΤΗΝ... ΚΑΡΑΜΠΊΝΑ

Ο τελευταίος να κλείσει την πόρτα! Ο ΕΛΕΎΘΕΡΟΣ δυτικός κόσμος, ποτέ δεν

αντιμετώπισε με... καραμπίνα τη Γερμανία, όπως αυτή κάνει διαρκώς μέχρι και σήμερα. Οι νικήτριες δυνάμεις του ελεύθερου κόσμου, μετά τη λήξη και των δύο Παγκοσμίων Πολέμων, ακόμη και μετά την κατάρρευση του τείχους του αίσχους -που επέφερε την ενοποίηση των δύο Γερμανιών- πρόσφεραν γη και ύδωρ, προκειμένου αυτή να ανορθωθεί και να καταστεί μία μεγάλη και υπολογίσιμη δύναμη, με βαριά βιομηχανία και ισχυρή οικονομία. Της έδωσαν απλόχερα δανεικά κι αγύριστα και όχι με μνημόνια που η ίδια αξίωσε από τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τις οποίες δάνεισε με τοκογλυφικούς όρους.

ΔΥΣΤΥΧΏΣ, όμως, με τη Γερμανία ισχύει το

γνωστό «έξις δευτέρα φύσις»...Ποτέ δεν εγκατέλειψε τα ιμπεριαλιστικά της σχέδια και για τούτο ποτέ δεν συμπεριφέρθηκε ως μία σύμμαχος χώρα, ακόμη και όταν συγκροτήθηκε με τη συμμετοχή της η Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα, η λεγόμενη ΕΟΚ, η μετέπειτα ονομασθείσα Ευρωπαϊκή Ένωση. Πάντα πίστευε ότι η Ευρώπη της ανήκει και για τούτο πάλευε συστηματικά να τη μετατρέψει σε γερμανική. Ποτέ, δυστυχώς, δεν πίστεψε σε μία Ευρώπη που θα ευημερούν οι πολίτες και των μικρών και των μεγάλων χωρών. Σε μία Ευρώπη που η ισοτιμία, η αλληλεγγύη, η κοινωνική συνοχή και δικαιοσύνη, η πρόοδος, θα είναι τα κύρια χαρακτηριστικά αυτής της νέας μεγάλης δύναμης. Έκανε και συνεχίζει να κάνει ό,τι μπορεί για να βάλει κάτω από τη «μπότα» της, τους εταίρους της, αλλά και να μετατρέψει σε εφιάλτη το όνειρο των οραματιστών, ιδρυτών-δημιουργών της Ένωσης.

ΤΙ ΚΙ ΑΝ ΟΛΌΚΛΗΡΗ η οικουμένη δεν

έχει ξεχάσει τις φρικαλεότητες που έκαναν τα γερμανικά στρατεύματα κατοχής και οι ναζί συμπατριώτες τους, η Γερμανία του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε και της Άνγκελα Μέρκελ, συνεχίζει να φέρεται μισάνθρωπα και με κτηνώδη σκληρότητα απέναντι στους αδύναμους συνεταίρους, με τελικό σκοπό να κάνει την Ε.Ε. γερμανική επικράτεια. Ζήσαμε στο πετσί μας, εμείς οι Έλληνες, τα απάνθρωπα γερμανικά μαρτύρια των μνημονίων. Ζήσαμε τον δανειστή-δυνάστη μας, Γερμανό υπουργό οικονομικών Σόιμπλε, να συμπεριφέρεται ως δήμιος απέναντι στον υπερήφανο ελληνικό λαό.

Η Γερμανία έκανε και συνεχίζει να κάνει ό,τι μπορεί για να βάλει κάτω από τη «μπότα» της, τους εταίρους της, αλλά και να μετατρέψει σε εφιάλτη το όνειρο των οραματιστών, ιδρυτών-δημιουργών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (…) η Γερμανία του Σόιμπλε και της Μέρκελ συνεχίζει να φέρεται μισάνθρωπα και με κτηνώδη σκληρότητα απέναντι στους αδύναμους συνεταίρους, με τελικό σκοπό να κάνει την Ε.Ε. γερμανική επικράτεια ΚΑΙ ΤΏΡΑ, μετά την καραντίνα του κορο-

νοϊού οι Γερμανοί ξανάρχονται, αυτή τη φορά με την... καραμπίνα. Και πάλι εμφανίζονται Μέρκελ και Σόιμπλε εναντίον όλων των χωρών του φτωχού και κατατρεγμένου νότου της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Δεν ακούν τις προτάσεις των πρωθυπουργών που ζητούν η Ευρωπαϊκή Ένωση από κοινού να αντιμετωπίσει την οικονομική πανούκλα, που καραδοκεί να αντικαταστήσει τη θανατηφόρα πανδημία του κορονοϊού. Οι αλαζόνες Γερμανοί δεν ακούν ούτε καν τη δική τους, γνωστή ομάδα Γερμανών σοφών, που τους προτρέπει να εκδώσουν το λεγόμενο «κορονομόλογο» το οποίο είναι το μόνο που μπορεί να θεραπεύσει τις πληγές που αιμορροούν. Δεν ακούν και δεν κατανοούν ότι, η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να προστατέψει τα κράτη-μέλη και τους πολίτες τους, προκειμένου να σταθεροποιήσουν και να αναζωογονήσουν την οικονομία και την ίδια τη ζωή τους. Δεν κατανοούν ότι, η Ευρώπη κινδυνεύει να διαλυθεί «εις τα εξ’ ων συνετέθη». Δεν προβληματίζονται ακόμη και από την εσωκομματική ισχυρή κριτική που ασκούν αρκετοί Χριστιανοδημοκράτες Γερμανοί. Σπουδαίοι επιστήμονες και πολιτικοί δημοσίευσαν ενυπόγραφα άρθρα στις μεγάλες εφημερίδες της Γερμανίας.

ΜΌΝΟ ΠΟΛΙΤΙΚΟΊ νάνοι δεν μπορούν να αντιληφθούν ότι, τώρα πια κρίνεται το μέλλον της Ευρώπης και ότι απειλεί-

ται αυτό το ίδιο το ευρωπαϊκό οικοδόμημα. Μία θετική αντιμετώπιση της «μετά κορονοϊό κρίσης» θα αποτελέσει το μεγαλύτερο δημοσιονομικό πρόγραμμα στήριξης του κόσμου, αφού θα ξεπεράσει ακόμη και αυτό το πρόγραμμα των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής, σύμφωνα με υπολογισμούς του Reuters Μία αρνητική, όμως, έκφραση θα προκαλέσει νέα ρήγματα και θα διασαλεύσει την ενότητά της. Η τραγική εικόνα που παρουσιάζει η γερμανική Ευρώπη αποδόθηκε με μία λέξη που εκστόμισε κατά το τελευταίο Eurogroup ο Γάλλος υπουργός Οικονομικών, Μπρούνο Λεμέρ: «Τσίρκο»! Έτσι αποκάλεσε τη Σύνοδο των υπουργών Οικονομικών της Ευρωζώνης!

ΑΠΈΝΑΝΤΙ στον κορονοϊό εμφανίζονται

τόσο μικροί. Μικροί και μικρόνοες... Και «η μικρή Ελλάς», δυστυχώς, δεν πρωταγωνιστεί παρότι έχει κάθε λόγο. Συμφωνεί, αλλά σιωπηρώς και όχι μεγαλοφώνως, παρότι γνωρίζει ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, πως δεν υπάρχει καμιά άλλη σοβαρή, επαρκής και αποτελεσματική πρόταση,

που μπορεί να αντιμετωπίσει την πρωτοφανή κρίση που ζούμε και θα ζήσουμε αυτούς τους δύσκολους μήνες.

ΕΊΝΑΙ ΤΟ ΜΌΝΟ οικονομικό εργαλείο,

που μπορεί να κρατήσει όρθιες τις παραγωγικές τάξεις, ζωντανές τις επιχειρήσεις και τις θέσεις εργασίας. Είναι η μόνη θεραπεία για να κρατήσει τις λαϊκές οικογένειες και την πατρίδα στον δρόμο της προκοπής και της ευημερίας. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης έχει στα χέρια του ως όπλο, απέναντι στη Γερμανία και τους δορυφόρους της που στυλώνουν τα πόδια, το βέτο που ο Κωνσταντίνος Καραμανλής εξασφάλισε με την είσοδό μας στην ΕΟΚ για τέτοιες μοναδικές, εξαιρετικές συνεδριάσεις! Για ιστορικές στιγμές όπως τώρα, που η άρνηση της Γερμανίας των Μέρκελ και Σόιμπλε δοκιμάζει τα θεμέλια της ενωμένης Ευρώπης και που ταυτόχρονα, όμως, «γραδάρει» και τα αντανακλαστικά των εταίρων στην επικών διαστάσεων οικονομική κρίση που έρχεται!

Η ΑΜΟΙΒΑΙΟΠΟΊΗΣΗ του χρέους είναι

προς το συμφέρον όλων. Μόνον αυτή η πολιτική απόφαση μπορεί να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά την ύφεση, με τους τεράστιους όγκους κεφαλαίων που θα ρίξει στην οικονομία των χωρών του νότου και, μάλιστα, με χαμηλότατα επιτόκια. Διαφορετικά, «κλάψτα κι άστα» και «ο τελευταίος να κλείσει την πόρτα»! Γιατί τότε δεν θα υπάρχει Ευρωπαϊκή Ένωση. Θα υπάρχει μία γερμανοκρατούμενη Ευρώπη.

ΚΑΙ ΑΝ ΑΠΌ ΑΥΤΌΝ τον «Γ’ παγκό-

σμιο πόλεμο» βγει κερδισμένη η Γερμανία, τότε… χαλάλι της. Θα σημαίνει ότι οι λαοί, ιδιαίτερα των χωρών του Νότου, είναι ιδανικοί αυτόχειρες. Οπότε, τι να πας από κορονοϊό, τι από… εγκεφαλικό, το ίδιο θα είναι. Σε κάθε περίπτωση, η Ελλάδα έχει συμφέρον να πάρει το μονοπάτι που οδηγεί στην οχύρωση του κράτους-έθνους. Μπορούμε να σταθούμε στα πόδια μας, αν δεν είμαστε δεδομένοι και προβλέψιμοι. Αρκεί όλο το σύστημα να κατανοήσει ότι, τώρα είναι η ώρα για να αγωνιστούμε για μία νέα Ελλάδα και μία νέα Ευρώπη της κοινωνικής στοργής. * πρώην υφυπουργός Εργασίας, πρόεδρος Χριστιανοδημοκρατικού Κόμματος Ελλάδος


21

ΠΕΜΠΤΗ 7 ΜΑΪΟΥ 2020 www.fmvoice.gr

ΔΙΕΘΝΗ

Γράφει η ΜΑΡΊΑ ΚΆΤΣΑ

Η απόφασηβόμβα βάζει φωτιά και στην πρόθεση της Κεντρικής Τράπεζας να στηρίξει τις οικονομίες της Ευρώπης και τους πολίτες της που πλήττονται σκληρά από τις επιπτώσεις της πανδημίας

ΤΟ ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΤΗΣ ΓΕΡΜΑΝΙΑΣ ΚΟΥΝΑΕΙ ΤΟ ΔΑΧΤΥΛΟ ΣΤΗΝ ΕΚΤ ΓΙΑ ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΟΣΟΤΙΚΗΣ ΧΑΛΑΡΩΣΗΣ ΚΑΙ ΑΓΟΡΑΣ ΟΜΟΛΟΓΩΝ

Αυστηρά μαθήματα… οικονομίας από την Καρλσρούη προς την Ε.Ε.

ΠΚαλώς ή κακώς, τόσο οι κυβερνήσεις όσο και οι αγορές βρήκαν αποκούμπι στην ΕΚΤ, που κλήθηκε να βγάλει από νωρίς τα… κάστανα από τη φωτιά, όπως είχε κάνει και κατά την πρόσφατη κρίση χρέους. Η ενεργοποίηση της εργαλειοθήκης της ΕΚΤ και η παράταση του προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης (QE) δεν ήταν, βεβαίως, πανάκεια, όμως ισορρόπησε κάπως την ατολμία, την καθυστερημένη και δη ελλιπή αντίδραση της πολιτικής Ευρώπης, αν λάβουμε υπόψη τα ημίμετρα που επικύρωσε η πρόσφατη Σύνοδο Κορυφής.

Voice

ΉΤΑΝ ΣΤΡΑΒΌ ΤΟ ΚΛΉΜΑ, ΤΟ ‘ΦΑΓΕ και ο γάιδαρος. Η παροιμία ταιριάζει απόλυτα στο τεταμένο κλίμα που δημιούργησε η απόφαση-βόμβα του Συνταγματικού Δικαστηρίου της Γερμανίας για τη συνταγματικότητα του προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ, σε ένα διάστημα που οι αγορές και οι οικονομίες της Ευρώπης προσπαθούν να βρουν σανίδα σωτηρίας εν μέσω της τρικυμίας της πανδημίας και οι πολιτικές κυβερνήσεις τους έχουν ρίξει μόλις ένα σωσίβιο, υπό τη μορφή των εθνικών μέτρων στήριξης και των ημίμετρων που έχει δρομολογήσει σε συλλογικό επίπεδο η Ένωση.

Η Καρλσρούη ελάλησε…

Κάπως έτσι, εν μέσω της νηνεμίας που είχε πυροδοτήσει η σταθεροποίηση της πανδημίας, επιτρέποντας και τη σταδιακή χαλάρωση των περιοριστικών μέτρων στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες, έσκασε σαν βόμβα η προχθεσι-

Π Αλαζονεία κόντρα στην οικονομική εξαθλίωση

νή ετυμηγορία του Συνταγματικού Δικαστηρίου της Γερμανίας, ανάβοντας φωτιές στο πολιτικό -και όχι μόνο- σκηνικό της Ένωσης. Οι δικαστές του Ανωτάτου Δικαστηρίου της Καρλσρούης έκριναν εν μέρει αντισυνταγματικό το QE, απαιτώντας παράλληλα από τη γερμανική κυβέρνηση και τη γερμανική Βουλή να ζητήσουν έλεγχο και αξιολόγηση του προγράμματος, ώστε να εξεταστεί αν όντως είναι αναγκαίο και αν ο αντίκτυπός του σε οικονομικό και νομισματικό επίπεδο, αναλογεί στους σκοπούς της στρατηγικής της ΕΚΤ. Αν μέσα σε τρεις μήνες η ΕΚΤ δεν έχει συμμορφωθεί, τότε η Bundesbank υποχρεούται να σταματήσει να συμμετέχει στο πρόγραμμα αγοράς ομολόγων.

Βούτυρο στο ψωμί τους

Το δικαστήριο δεν έφτασε στο σημείο να κρίνει, ευθαρσώς, ως πα-

ράνομο το QE και η απόφασή του αφορά, ουσιαστικά, μόνο τα γερμανικά ομόλογα. Όμως, είναι προφανές ότι πρόκειται για μία εξέλιξη που αποδυναμώνει συνολικά το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης, προσφέροντας ένα πολύ σημαντικό όπλο στα γεράκια μεταξύ των τραπεζιτών που, ήδη, το πολεμούσαν. Και, μάλιστα, σε ένα διάστημα που η παράταση και η διεύρυνση του QE ήταν η αιχμή του δόρατος στα μέτρα οικονομικής στήριξης που είχε λάβει η ΕΚΤ για τον κορονοϊό. Σημειωτέον πως, η υπόθεση που έφτασε μέχρι το συνταγματικό δικαστήριο της Καρλσρούης δεν είναι καινούργια και χρονολογείται από το 2015. Τότε, μία ομάδα οικονομολόγων και καθηγητών Νομικής της Γερμανίας προσέφυγε στη Δικαιοσύνη κατά του προγράμματος με τον ισχυρισμό ότι η ΕΚΤ με το QE έμπαι-

ολιτικοί αναλυτές μίλησαν περί… γερμανικής αλαζονείας στα χειρότερά της, ενώ ορισμένες χώρες, όπως η Ιταλία, που έχουν στην «μπούκα» τη Γερμανία το διάστημα αυτό, πήραν… αμπάριζα βλέποντας το ζήτημα και πολιτικά. Ενδεικτικά, ο Ιταλός πρωθυπουργός Τζουζέπε Κόντε, ο οποίος εμφανίστηκε έξαλλος για την παρέμβαση ενός εθνικού δικαστηρίου στην ανεξάρτητη ΕΚΤ, ενώ μάλιστα υπάρχει προηγούμενη σχετική απόφαση από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο. Το τελευταίο ειδικά είναι ένα στοιχείο στο οποίο στάθηκε τόσο η ίδια η ΕΚΤ (στην έκτακτη συνεδρίαση που συγκάλεσε το Δ.Σ.) όσο και έτεροι θεσμικοί παράγοντες των Βρυξελλών, υπενθυμίζοντας πως το ευρωπαϊκό δίκαιο υπερισχύει του γερμανικού (όπως και κάθε κράτους μέλους) και άρα οι αποφάσεις του Δικαστηρίου της Ευρώπης είναι δεσμευτικές απέναντι στις εθνικές δικαστικές αρχές. Όμως, η ουσία είναι ότι η απόφαση της Καρλσρούης θα ρίχνει

Οι δικαστές του Ανωτάτου Δικαστηρίου της Καρλσρούης έκριναν -εν μέρειαντισυνταγματικό το QE και ζήτησαν συμμόρφωση της ΕΚΤ εντός τριών μηνών, ειδάλλως η Bundesbank, η Κεντρική Τράπεζα της Γερμανίας υποχρεούται να σταματήσει να συμμετέχει στο πρόγραμμα αγοράς ομολόγων. Έτσι… διέταξαν οι Γερμανοί δικαστές στο ανώτατο ευρωπαϊκό όργανο, αντιμετωπίζοντας την Ευρώπη και τα όργανά της κάτι σαν… τσιφλίκι τους. Είναι προφανές ότι κάποιες νοοτροπίες είναι δύσκολο να αλλάξουν. Στη φωτογραφία η Εξωτερική άποψη του Γερμανικού Ομοσπονδιακού Συνταγματικού Δικαστηρίου της Καρλσρούης, σκληρό στην όψη, σαν και την απόφασή του

νε στα «χωράφια» της νομισματικής πολιτικής των εθνικών κυβερνήσεων, κάτι που είναι παράνομο βάσει των ευρωπαϊκών συνθηκών.

Ανατροπές ενόψει

Η υπόθεση παραπέμφθηκε στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο (ECJ), το οποίο το 2018 εξέδωσε ετυμηγορία υπέρ της ΕΚΤ, όμως η υπόθεση επέστρεψε πίσω στο Ανώτατο Συνταγματικό Δικαστήριο της Γερμανίας που, τελικά, είχε διαφορετική άποψη. Γεγονός που, από όποια πλευρά και αν το δει κανείς, νομική (καθώς οι Γερμανοί δικαστές πήγαν ευθέως κόντρα στο ECJ), πολιτική (καθώς οι Γερμανοί δικαστές έδωσαν τη δική τους ερμηνεία στις ευρωπαϊκές συνθήκες και τα όρια δράσης της ΕΚΤ), αλλά και οικονομική (διότι τυχόν διατάραξη του QE μπορεί να φέρει έως και χάος στις αγορές), το αποτέλεσμα οδηγεί σε ανατροπές του status quo.

αναπόφευκτα βαριά τη σκιά της στα επόμενα συμβούλια της ΕΚΤ, υποχρεώνοντας τα μέλη της να είναι πιο προσεκτικά και να σκέφτονται… διπλά και… τριπλά τις αποφάσεις τους στο μέτωπο των επιτοκίων και της νομισματικής πολιτικής, υπό το φόβο ότι μπορεί η Bundsbank να υποχρεωθεί να σταματήσει να αγοράζει ομόλογα. Το χειρότερο, άλλωστε, είναι πως νομικοί κύκλοι υποστηρίζουν ότι, η ετυμηγορία της Καρλσρούης μπορεί να ανοίξει το παράθυρο και για νομική αμφισβήτηση του νέου προγράμματος PEPP (Pandemic Emergency Purchase Programme), συνολικού ύψους 750 δισ. ευρώ, που έχει δρομολογήσει η ΕΚΤ για τη στήριξη των οικονομιών από τις συνέπειες της πανδημίας. Γεγονός, που μπορεί να περιπλέξει ακόμη περισσότερα τα πράγματα σε ένα διάστημα που, ήδη, η Ευρώπη κατηγορείται για ημίμετρα για την αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης.


22

ΠΕΜΠΤΗ 7 ΜΑΪΟΥ 2020 www.fmvoice.gr

Γράφει ο ΒΑΣΙΛΗΣ ΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΣ

Ακόμη χειρότερα, δε, που το οικονομικό επιτελείο, στο βασικό του σενάριο για τη φετινή πορεία της ελληνικής οικονομίας, προβλέπει ότι η ανεργία στο τέλος του 2020 θα βρίσκεται «μία ανάσα» από το 20%, ακριβέστερα θα ανέλθει στο 19,9%.

Voice

ΚΆΘΕ ΜΊΑ ΜΟΝΆΔΑ ΑΎΞΗΣΗΣ ΤΗΣ ανεργίας στην Ελλάδα, προκαλεί σημαντική ετήσια επιβάρυνση στον ΕΦΚΑ. Αν μάλιστα προστεθεί μία αντίστοιχη αύξηση 3-4 μονάδων στη μερική απασχόληση, τότε συνδυαστικά οι απώλειες για το υπερταμείο κύριας και επικουρικής ασφάλισης, μπορεί να υπερβούν το μισό δισ. ευρώ (530 εκατ. ευρώ)!

Δυσοίωνη πρόβλεψη

Υπενθυμίζεται ότι, με βάση τα τελευταία στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, η ανεργία στην Ελλάδα, τον Ιανουάριο, πριν δηλαδή κάνει την εμφάνισή του ο κορονοϊός στη χώρα, είχε υποχωρήσει στο 16,4%! Σύμφωνα με τα παραπάνω στοιχεία, αυτό σημαίνει, πρόβλεψη της κυβέρνησης για αύξηση της ανεργίας κατά 3,5 ποσοστιαίες μονάδες. Το στοιχείο αυτό, ερμηνεύεται από αρμόδιους υπηρεσιακούς παράγοντες, ως ξεκάθαρο πρόβλημα στα έσοδα του νεοσύστατου e-ΕΦΚΑ. Το πρόβλημα αυτό, όσο θα προχωρούν οι μήνες, θα γίνεται ακόμη πιο διακριτό. Ήδη, τα πρώτα στοιχεία από τον Φεβρουάριο και από τον Μάρτιο για την πορεία των εσόδων, μόνο ενθαρρυντικά δεν ήταν. Διαπιστώθηκε μία υποχώρηση στα επίπεδα του 20%, γεγονός που θεωρήθηκε «φυσιολογικό» ως ένα βαθμό, εξαιτίας της ξαφνικής καραντίνας που μπήκε η χώρα και, κατ’ επέκταση, το σύνολο της οικονομίας. Όμως, τα χειρότερα έπονται…

ΑΣΦΑΛΙΣΗ ΤΡΥΠΑ ΕΩΣ 2,5 ΔΙΣ. ΕΥΡΩ ΑΠΟ ΤΙΣ ΑΠΩΛΕΙΕΣ ΕΣΟΔΩΝ ΚΑΙ ΑΠΟ ΤΙΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΚΑΤΑΒΟΛΗΣ ΑΝΑΔΡΟΜΙΚΩΝ

Πάει καρφί για… γκιλοτίνα ο ΕΦΚΑ

Και στο βάθος-κήπος πάλι οι… συντάξεις Σ ε όλα τα παραπάνω δυσοίωνα του ρεπορτάζ, πρέπει να προστεθεί και η δέσμευσηυποχρέωση της κυβέρνησης να αποδεχτεί και να συμμορφωθεί με την όποια τελεσίδικη δικαστική απόφαση, αναφορικά με τα αναδρομικά των συνταξιούχων για τις κύριες συντάξεις. Αναδρομικά που αφορούν την περίοδο από το 2012 και μετά και που το οικονομικό επιτελείο προσανατολίζεται να τα επιστρέψει σε δόσεις. Ακόμη και έτσι να γίνει, είναι πιθανό η δέσμευση αυτή να κοστίσει από 750 εκατ. ευρώ έως 1 δισ. ευρώ. Πρακτικά, αυτό σημαίνει ότι ο «λογαριασμός δεν βγαίνει», αφού συνολικά οι απώλειες εσόδων και η ανάγκη καταβολής αναδρομικών, δημιουργούν ένα άνοιγμα στον ΕΦΚΑ, που υπερβαίνει τα 2,5 δισ. ευρώ…

Έξτρα χρηματοδότηση

Οι επιλογές που έχει το υπουργείο Εργασίας είναι ή να ζητήσει πρόσθετη χρηματοδότηση από το υπουργείο Οικονομικών, ώστε να καλύψει τη «μαύρη τρύπα» του ΕΦΚΑ, αλλά και τις δεδομένες υποχρεώσεις από τα αναδρομικά, ή να αναβάλλει γι’ αργότερα κάποιες από τις πληρωμές του. Εκτός κι αν έρθει πιο κοντά η τρίτη επιλογή που προσπαθούν να… ξορκίσουν άπαντες στο υπουργείο Εργασίας: πρόκειται για την επιλογή των μειώσεων στις δαπάνες, που αν τελικά επιλεχθεί, τότε μπορεί να επιφέρει νέο κύκλο περικοπών στις συντάξεις…

Μαύρη/ανασφάλιστη εργασία

Οι απώλειες για τον ΕΦΚΑ τόσο από μη καταβολή ασφαλιστικών εισφορών (λόγω απωλειών εργασιών ή λόγω «μαύρης εργασίας») όσο και από καταβολή πρόσθετων επιδομάτων ανεργίας, αναμένεται να υπερβούν το 1 δισ. ευρώ!

Ο κίνδυνος που προβλέπουν αρμόδια στελέχη της Κοινωνικής Ασφάλισης θα αναδειχθεί εντός του καλοκαιριού και θα κορυφωθεί προς το κλείσιμο της χρονιάς. Πρόκειται για την αύξηση της μαύρης και της ανασφάλιστης εργασίας. Η αύξηση της μερικής απασχόλησης, υποκρύπτει διπλάσια, τουλάχιστον, αύξηση της «κρυφής», δηλαδή της μαύρης εργασίας. Με δεδομένο ότι, έως το τέλος του 2019 οι ευέλικτες μορφές εργασίας κυμαίνονταν στην Ελλάδα λίγο κάτω από το 10%, πιθανή αύξησή τους στο 14-15%, θα εκτινάξει τα ποσοστά της «μαύρης εργασίας» στα επίπεδα των… μνημονιακών περιόδων. Εάν επαληθευτεί αυτό το πολύ δυσάρεστο σενάριο, τότε οι απώλειες για τον e-ΕΦΚΑ τόσο από μη καταβολή ασφαλιστικών εισφορών όσο και από καταβολή πρόσθετων επιδομάτων ανεργίας, αναμένεται να υπερβούν το 1 δισ. ευρώ!

Κερασάκι τα αναδρομικά!

Όλα αυτά, ενώ η κυβέρνηση -από την αρχή του έτους- έχει δεσμευτεί να καταβάλλει τα αναδρομικά στους συνταξιούχους για το σκέλος της επικουρικής σύνταξης.

Αναδρομικά, που ανέρχονται στο ποσό των 300 εκατ. ευρώ και στα οποία πρέπει να προστεθούν άλλα 25 εκατ. ευρώ σε μηνιαία βάση, από την αύξηση στις επικουρικές συντάξεις που θα προέλθει αναπόφευκτα. Πρόκειται για ένα κονδύλι που, για το τρέχον έτος, φτάνει στα 600 εκατ. ευρώ, τα οποία

στην αρχή του έτους φαίνονταν ότι μπορούσαν να εκταμιευθούν. Τώρα, όμως, μοιάζει από πολύ δύσκολο έως αδύνατο να πραγματοποιηθεί το αρχικό σενάριο.

Ήξεις αφήξεις

Άλλωστε, ο ίδιος ο υπουργός Εργασίας, Γιάννης Βρούτσης, φρο-

ντίζει σε δημόσιες τηλεοπτικές τοποθετήσεις του, να αποφεύγει τις δεσμεύσεις και να επισημαίνει σε όλους τους τόνους ότι, η όποια αναδρομική καταβολή θα γίνει σε πλήρη συνάρτηση με την πορεία των δημόσιων οικονομικών, η οποία παραδέχεται ότι δεν θα είναι στο εξής και η καλύτερη δυνατή, ελέω κρίσης…


23

ΠΕΜΠΤΗ 7 ΜΑΪΟΥ 2020 www.fmvoice.gr

TAX VOICE

Γράφει ο ΑΠΌΣΤΟΛΟΣ ΑΛΩΝΙΆΤΗΣ*

* Οικονομολόγος - φοροτεχνικός, Α’ Αντιπρόεδρος του Ινστιτούτου Οικονομικών & Φορολογικών Μελετών (Ι.Ο.ΦΟ.Μ), Σύμβουλος Διοίκησης της Prosvasis AEBE και συγγραφέας.

Στη φωτογραφία, άμισθος, θρασύς λογιστήςφοροτεχνικός, ο οποίος τόλμησε να κάνει παράπονα ότι η πλατφόρμα της ΕΡΓΑΝΗ του δημιουργεί τεράστιο πρόβλημα στη δουλειά του

ΣΤΟ ΚΑΤΩΦΛΙ ΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΚΗΣ ΖΟΥΓΚΛΑΣ ΟΙ ΚΥΒΕΡΝΩΝΤΕΣ ΤΡΙΒΟΥΝ ΤΑ ΧΕΡΙΑ ΤΟΥΣ Το βασικό ερώτημα, ωστόσο, είναι αν έχουν πάρει… μυρωδιά από το τι συμβαίνει στην Ελλάδα τον Μάιο του 2020. Η ζωή αλλάζει, δεν υπάρχει αμφιβολία. Το έχουμε γράψει πολλές φορές ότι, η μετά κορονοϊού εποχή δεν θα είναι ίδια. Η «νέα κανονικότητα» δεν θα είναι ίδια με όσα ξέραμε και λόγω των νέων συνθηκών οι κυβερνώντες θα περάσουν μέτρα που δεν θα μπορούσαν άλλοτε, χωρίς αντιδράσεις.

Voice

ΚΑΝΟΝΙΚΌΤΗΤΑ… H ΚΑΙΝΟΎΡΙΑ ΛΈΞΗ στο λεξιλόγιό μας. Ένα τσούρμο υφυπουργοί μάς άνοιξαν τα μάτια για το τι θα κάνουμε από δω και μπρος. Πότε θα πάμε για κούρεμα, πότε θα πάμε για ψώνια, πότε θα πάμε στον ζωολογικό κήπο, πότε θα πάμε από τον ένα νομό στον άλλο. Αλήθεια, γιατί οι υφυπουργοί; Πρόβες κάνουν;

Θέμα νοοτροπίας

Για ποια «κανονικότητα» μιλάμε όταν οσονούπω έρχεται εργασιακή ζούγκλα; Όταν κλάδοι όπως ο τουρισμός έχουν καταστραφεί και οι οποίοι είχαν μεγάλη συνεισφορά στο ΑΕΠ της χώρας. Σε ποιόν, άραγε, θα στείλουμε τον λογαριασμό του κορονοϊού; Όλοι μιλούν για την ανάγκη της ανάπτυξης, για τον καταμερισμό των βαρών, αλλά και για την «πλάτη» που πρέπει να βάλουμε όλοι για να ξεπεράσουμε την κρίση. Μήπως, όμως, εκτός από τη νοοτροπία του «πόπολου», πρέπει να αλλάξει κυρίως η νοοτροπία των διοικούντων και το πώς η διοίκηση και ο κρατικός μηχανισμός θα πρέπει να αντιμετωπίζουν τη «νέα κανονικότητα»; Αλλιώς, δεν πρόκειται να επανεκκινήσουν την οικονομία!

Αναλγησία!

Πρώτο παράδειγμα της αναλγησίας του συστήματος, η Γενική Γραμματέας Εργασίας, Άννα Στρατινάκη. Η ίδια παραδέχθηκε ότι, το σύστημα ΕΡΓΑΝΗ, για το οποίο είναι υπεύθυνη, έχει πολλά κενά, με αποτέλεσμα πολλές επι-

Χαμένοι στη μετάφραση ή στην... κανονικότητα; χειρήσεις που έκλεισαν με απόφαση του Δημοσίου ή είναι πληττόμενες, ακόμη ταλαιπωρούνται για να κάνουν αναστολή στο προσωπικό τους, ή να δηλώσουν το ενοίκιο για την έδρα τους, ώστε να πάρουν τη μείωση του 40%. Ύστερα… ξεσπάθωσε, μαλώνοντας τους λογιστές-φοροτεχνικούς, οι οποίοι έκαναν παράπονα ότι η πλατφόρμα της ΕΡΓΑΝΗ κακώς τους δημιουργεί τεράστια προβλήματα στη δουλειά τους.

Τα ακούμε κιόλας!

Στη δύσκολη αυτή πραγματικότητα οι άμισθοι δημόσιοι υπάλληλοι-λογιστές, οι οποίοι εργάζονται νυχθημερόν για να φέρουν εις πέρας τις τρέχουσες υποχρεώσεις του επιχειρηματικού κόσμου, τα ακούνε κιόλας; Δηλαδή, κυρία Γραμματέα, εκεί που μας χρωστάγατε δεκάδες ώρες χαμένης εργασίας με τις καθυστερημένες οδηγίες και αλληλοαναιρούμενες αποφάσεις, μας ζητάτε και τα ρέστα; Δεν μας φτάνουν οι φωνές και τα παράπονα από τους πελάτες μας, διότι αναμφισβήτητα, ενώ τα μέτρα εξαγγέλ-

θηκαν γρήγορα, δεν ήταν άμεσα εφαρμόσιμα και σύμφωνα με τις αποφάσεις (αναγκάστηκε, τελικά, να εκδώσει την εγκύκλιο 17078/505/2020).

Έκπτωση ΦΠΑ

Ας δούμε ένα ακόμη θέμα. Αφορά την έκπτωση 25% στον ΦΠΑ. Σύμφωνα με την απόφαση για την έκπτωση από μελλοντικές υποχρεώσεις, οι επιχειρήσεις με διπλογραφικά βιβλία που έχουν την ευνοϊκή ρύθμιση, χωρίς να είναι υποχρεωμένες να έχουν εξοφλήσει το ΦΠΑ του Φεβρουαρίου, είναι αυτές που έκλεισαν με κρατική εντολή (Α.1063/2020). Άρα, ο νομοθέτης ορίζει μέσω της νομοθετικής διάταξης (παράγραφος 1 του άρθρου 1 της Π.Ν.Π. της 11.03.2020) ότι εξαιρεί μόνο τις υπόχρεες επιχειρήσεις που τελούσαν σε αναστολή λειτουργίας στις 26.03.2020, με κρατική εντολή. Έλα, όμως, που ο συντάκτης της εγκυκλίου-οδηγίας, για την εφαρμογή της Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου, αλλά και της απόφασης Α.1063/2020, είχε διαφορετική άποψη και έγραψε στην Ε.2056/2020: «6. Η προϋπόθεση της εξόφλησης του προς καταβολή ποσού φόρου της φορολογικής περιόδου Φεβρουαρίου 2020 δεν ισχύει για τις επιχειρήσεις οι οποίες στις 26 Μαρτίου 2020 τελούσαν σε αναστολή δυνάμει των διατάξεων της απόφασης Α.1054/21-32020 (ΦΕΚ 950 Β) όπως τροποποιήθηκε με την Α.1063/26-3-2020 (ΦΕΚ 1043 Β’), δηλαδή τόσο για τις επιχειρήσεις, οι οποίες έκλεισαν με κρατική εντολή όσο και για τις πληττόμενες…». Έλα, μωρέ, τι έκανε ο άνθρωπος! Απλώς προσέθεσε στην απόφαση που αφορά τις επιχειρήσεις που δεν χρειά-

ζονταν να εξοφλήσουν τον Φεβρουάριο (πληρωτέος 31.08.2020) και τις πληττόμενες με διπλογραφικά βιβλία, ώστε να έχουν το ευεργέτημα του 25%. Όμως, αυτό δεν το λέει ο νόμος! Και από την ευνοϊκότερη διάταξη ξεκινάνε τα προβλήματα.

Η σχέση πολίτη-Δημοσίου

Προσπαθήσαμε να διαλευκάνουμε την κατάσταση, αν πρέπει ή όχι να πληρωθεί το ΦΠΑ Φεβρουαρίου, μάταια όμως. Το πρώτο πρόβλημα ήταν η κλασική στάση των ανευθυνουπεύθυνων και αυτό δεν έχει να κάνει με τον Covid-19. Το γνωστό μπαλάκι! Η διεύθυνση του ΦΠΑ δεν μπορούσε να απαντήσει στο αν ισχύει η απόφαση ή η εγκύκλιος. Στην κυριολεξία η απάντησή τους ήταν: «Δεν είναι δική μας αρμοδιότητα. Είναι αρμοδιότητα της διεύθυνσης εισπράξεων δημοσίων εσόδων να δώσει λύση». Το δεύτερο είναι ότι τώρα ο κλήρος πέφτει στον λογιστή. Αυτός πρέπει να βγάλει τα κάστανα από τη φωτιά και να απαντήσει στον επιχειρηματία, δηλαδή να πάρει την ευθύνη των λεγόμενών του και να μαντέψει σωστά στο τι, τελικά, θα πράξει η διοίκηση. Αν θα χάσει την έκπτωση του 25% στον ΦΠΑ που είναι πολύ πιθανόν, ποιος θα πληρώσει τον λογαριασμό, όταν έχουν δοθεί λάθος οδηγίες; Είτε αρέσει σε κάποιους είτε όχι, την εφαρμογή των υπουργικών αποφάσεων την ορίζουν με αντίστοιχες αποφάσεις οι γραφειοκράτες δημόσιοι λειτουργοί. Μήπως αυτοί, τελικά, και όχι οι επιστήμονες χρειάζονται άμεσα τηλεκατάρτιση; Για να μπορούμε να καταλαβαίνουμε τι «θέλει να πει ο ποιητής»; Υ.Γ. Με την πολύτιμη βοήθεια του συναδέλφου Δαμιανού Ευστρατιάδη.

Εκτός από τη νοοτροπία του «πόπολου», πρέπει να αλλάξει κυρίως η νοοτροπία των διοικούντων και το πώς η διοίκηση και ο κρατικός μηχανισμός θα πρέπει να αντιμετωπίσουν τη «νέα κανονικότητα», αλλιώς δεν πρόκειται να επανεκκινηθεί η οικονομία


Λάθος όνομα… Με τον μουτζούρη! Ιδεολογικά, ο Σταύρος Ξαρχάκος ανήκει σε αυτούς που στην παλιά αριστερά, θεωρούσαν ως εκπροσώπους της «πεφωτισμένης δεξιάς». Για να εξεγείρεται, λοιπόν, ο γνωστός συνθέτης και να προειδοποιεί την κυβέρνηση ότι «η Τέχνη είναι σαν το κάρβουνο που όταν είναι αναμμένο και το πιάνεις καίγεσαι κι όταν είναι σβηστό και το πιάνεις μουτζουρώνεσαι» για τη στάση της, τότε «ο βασιλιάς (Κυριάκος) είναι γυμνός»…

Αφού η ΕΥΔΑΠ στέλνει λογαριασμούς ύψους 17 ευρώ (!) και απειλεί ότι «έχει δικαίωμα διακοπής υδροδότησης για ληξιπρόθεσμες οφειλές» ήταν ευνόητο ότι, μόλις άνοιξαν τα (λίγα) ταμεία της μετά την πανδημία να γίνει ο «κακός χαμός» από τους εκατοντάδες πελάτες της που έσπευσαν να πληρώσουν. Ήταν κάτι που δεν πρόβλεψε ο… διορατικός Κώστας (Αχ.) Καραμανλής και οι υπηρεσίες του υπουργείου του.

Επιμέλεια ΒΑΣΊΛΗΣ ΚΑΤΣΑΡΌΣ

, α ί ρ ε θ υ ε Σε ημι-ελ

ή σ ε η μ ι- κ α ρ α ν τ ίν α ;

Ακουσα ν α λένε...

ε ε ε ε ε ε τ χ έ λ α Δι

… ότι σοκ και δέος προκαλούν τα χθεσινά στοιχεία της Κομισιόν για τις επιπτώσεις του Covid-19 στην ελληνική οικονομία: Η κατάληψη της πρώτης θέσης στους δείκτες της ύφεσης με την «σφραγίδα» της Ε.Ε., αποτελεί κόλαφο για την κυβέρνηση και την οικονομική της πολιτική. Πράγματι, σύμφωνα με τα στοιχεία, η βουτιά της ελληνικής οικονομίας θα είναι η μεγαλύτερη στην Ευρώπη, αφού το ΑΕΠ προβλέπεται να υποχωρήσει 9,7% φέτος, έναντι υποχώρησης 7,7% στην Ευρωζώνη και 7,4% στο σύνολο της Ε.Ε. Παρόλα αυτά η αναμενόμενη ανάκαμψη για το 2021 δεν πρόκειται να αναπληρώσει τις απώλειες, αφού η αύξηση του ΑΕΠ θα περιοριστεί μόνο στο 7,9%. Δηλαδή, στην περίπτωση της Ελλάδας, η ζημιά που θα υποστεί φέτος η οικονομία δεν θα καλυφθεί πλήρως από την αναμενόμενη ανάκαμψη του 2021.

Άρχισαν τα όργανα

… πως σε χρόνο dt, εξαντλήθηκαν τα κεφάλαια που διατέθηκαν, μέσω της Αναπτυξιακής Τράπεζας, για τη χρηματοδότηση μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Αρχικά, υπολογίζονταν να διατεθούν 1,3 δισ. ευρώ, τελικά μαθαίνω ότι βρέθηκε τρόπος να δοθούν δάνεια ύψους 3 δισ. ευρώ. Σημαντικό το μέγεθος, δίχως αμφισβήτηση. Ίσως σε αυτό συνέβαλλε και το γεγονός ότι η ρευστότητα στην αγορά είναι σήμερα περιορισμένη και έτσι οι επιχειρήσεις, όπου βρεθεί η ευκαιρία, σπεύδουν! Να προσθέσω δύο ακόμη θετικές ειδήσεις: Την επόμενη βδομάδα πρόκειται να βγει στην αγορά ένα νέο πρόγραμμα χρηματοδότησης μέσω εγγυήσεων, ύψους 2 δισ. ευρώ, που μέσω μόχλευσης μπορεί τελικά να φτάσει μέχρι και τα 7 δισ. ευρώ. Από βδομάδα επίσης θα αρχίσει να «τρέχει» το πρόγραμμα επιστροφής προκαταβολής φόρου προς τις επιχειρήσεις, ύψους ενός δισ. που αφορά περίπου 100.000 εταιρίες.

Οι αλήθειες του Guardian Δεν χρειάστηκαν παρά μερικές μόνο παράγραφοι για να αποκαθηλωθεί πλήρως το αφήγημα της κυβέρνησης για τη «μεγάλη επιτυχία της» στην αντιμετώπιση του κορονοϊού. Γι’ αυτό, σήμερα, δεν θα σας πω τα «δικά μου», θα φιλοξενήσω μερικές μόνο από τις επισημάνσεις του έγκυρου Guardian: «H εμπειρία μας από τη μέχρι τώρα πορεία εξάπλωσης του κορονοϊού στην Ευρώπη καθιστά ένα πράγμα σαφές: τα πλουσιότερα κράτη της Δυτικής Ευρώπης υπέφεραν περισσότερο από τη νόσο Covid-19 απ’ ό,τι οι χώρες στην ανατολική Γηραιά Ήπειρο, όπως η Ελλάδα. Η Ελλάδα, έσπευσε να εφαρμόσει έγκαιρα αυστηρά μέτρα περιορισμού για να αποφευχθεί η πίεση στο σύστημα Υγείας που πλήττεται από τη λιτότητα. Είναι μία χώρα όπου οι αριθμοί των κρουσμάτων του κορονοϊού, μέχρι στιγμής, έχουν παραμείνει εντυπωσιακά χαμηλοί. Σε πληθυσμό 11 εκατομμυρίων, έχουν καταγραφεί μόνο 2.620 επιβεβαιωμένα κρούσματα μέχρι σήμερα», σχολιάζει ο «Guardian». «Όπως και οι χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης, έτσι και η Ελλάδα είχε μία πραγματική αίσθηση του πόσο εύθραυστο είναι το σύστημα Υγείας της», δήλωσε ο Γενικός Διευθυντής του Ελληνικού Ιδρύματος Ευρωπαϊκής και Εξωτερικής Πολιτικής, Γιώργος Παγουλάτος». Επομένως, αυτός ήταν και ο πραγματικός λόγος για τον οποίο η κυβέρνηση πάγωσε κάθε οικονομική δραστηριότητα και μας έκλεισε νωρίτερα από άλλους ευρωπαϊκές χώρες στα σπίτια για έξι εβδομάδες. Για όλα τα άλλα, «φρόντισαν» τα 20 εκατ. της Initiative και τα κυρίαρχα μέσα ενημέρωσης. Όμως, πόσο θα κρατήσει το… μπούκωμα; Ο Eυθύβολος

Αντίστροφη μέτρηση

Όταν ο συνήθως πράος και χαμηλών τόνων Τα γκάλοπ άρχισαν να μιλάνε και να λένε την Γιώργος Καμίνης κατά τηςπραγμαΝ.Δ., αλήθεια: με την τηνευκαιρία τελευταία Με τουςκαταφέρεται καλύτερους «οιωνούς» κίου, ο οποίος αναλαμβάνει από φέτος τα Σύμφωνα νας, είχαν να σφυγμομέκάνουν την πρώαναφέροντας ότι οη εκκίνηση τρόπος που νομοθετεί δηλώ- «ηνία» του τμήματος, αλλά και ο ειδικός τρηση του Οpen, μόλις το 4%πριν τωνκαν ερωτηθέντων τοποιήθηκε των νέων τμημάτων στη τη τους πρακτική, αρχίσουν τα μανει πωςτου «ζούμε σε κράτος κατάΜουσιπαρέκ- μουσική σύνθεση και τεχνολογία, Τίτος θεωρεί τηςΣτην κυβέρνησης για τηντης οικονοΙΕΚ Άλφα Αθήναςδικαίου για σπουδές Γε- τα μέτρα θήματα! avant premiere θεατρικής κλιση», κής αναφορικά με τον χορό των που νομοσχεδίων ως σωτήρια, το 17%«Η ότιΠαριζιάνα», θα λειτουργήσουν Τεχνολογίας και Ηχοληψίας δεν… ωργιάδης, ιδιοκτήτης και διευθυντήςμία των παράστασης που δόθηκε που φέρνει η κυβέρνηση στη Το Βουλή, αλλά 79% ως εντελώς ξανάγιναν στην Ελλάδα. επίπεδο της και κα- την G-Production Studios, στα οποία θαθετικά πραγ-και τοπροχτές στο θέατρο ανεπαρκή. Broadway, οι σπουδαπροσθήκη ειδικών σε Άλφα σειράγια υπουργείΙδούσπουγιατί όλο καιείχαν περισσότεροι στη άρχισαν τάρτισης πουκονδυλίων παρέχει το ΙΕΚ τη συ- ματοποιείται η πρακτική εξάσκηση των στές την ευκαιρία γιαΝ.Δ. μία πρώτη επαφή ων, τότεγκεκριμένη ο Κ. Μητσοτάκης να προβληματινα μιλούν γιαμεπρόωρες εκλογές, τουςτους, παραειδικότηταπρέπει υπερβαίνει κατά πολύ δαστών. το αντικείμενο των πριν σπουδών στην στεί σοβαρά! σύρει το ρέμα… αυτό του ανταγωνισμού, κάτι που πιστώΚαι επειδή… η καλή ημέρα από το πρωίεντελώς τεράστια, πλήρως εξοπλισμένη αίθουσα ηχονονται ο καταξιωμένος ερμηνευτής, μουσιφαίνεται, οι νέοι σπουδαστές Ηχοληψίας και ληψίας του θεάτρου. κός και ενορχηστρωτής Μαυρίκιος ΜαυριΜουσικής Τεχνολογίας του ΙΕΚ Άλφα ΑθήΠληροφορίες: www.iekalfa.gr

30


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.