Doris Day (the blonde next-door) kennen wij anno 2012 nog steeds als prototype van het aardige buurmeisje. Tot 1960 speelde zij voornamelijk in musicals, waarin zij zich ontpopte als een moderne, capabele en deugdzame vrouw met pit, met een eigen wil en een onbedorven sex-appeal van hoog tandpastareclamegehalte. Het beeld van de blonde, immer lachende, frisse vrouw die elk probleem goedgehumeurd te lijf ging en als het zo uitkwam een liedje zong, lijkt tot op de dag van vandaag onverwoestbaar. Andere voorbeelden zijn Ginger Rogers (the dancing blonde), die iedere keer weer Fred Astaire slagvaardig van repliek diende, de vaak een perfecte echtgenote spelende June Allyson, Sandra Dee (the teen-queen blonde) als tiener-versie van Doris Day, en Judy Holliday (the smartest dumb-blonde), die in veel van haar creaties de levenslustige, dommige vrouw speelt die uiteindelijk gelouterd wordt door haar eigen verborgen intelligentie. Alhoewel de vrij onbekende actrice Vivian Blaine in Guys and dolls (1955) een showgirl is en daarom wellicht onder Sexy blondes haar opwachting zou moeten maken, is zij toch de ultieme blonde next-door: mooi, maar zeker niet sexy, opgewekt, positief en met maar één wens... trouwen met de man waarmee zij al 14 jaar verloofd is. VLEES EN BLOED Voor de acteurs die nog in het keurslijf van de grote studio’s gevangen zaten, kondigden de jaren ‘60 het begin van een nieuw tijdperk aan dat al voorzichtig in de jaren ‘50 was ingezet: het studiosysteem maakte voorzichtig plaats voor de regisseur als auteur, en voor acteurs die geen ‘symbool’ of ‘type’ meer wilden zijn maar mensen van vlees en bloed. Een ontwikkeling die tegelijkertijd de ondergang van de door de studio’s gefabriceerde glamour betekende. In de loop van de jaren ‘60 werden de blonde actrices dan ook minder prominent en minder makkelijk te categoriseren: Jane Fonda was meer politiek dan blond (films als Barbarella daargelaten) en Julie Christie kwam ‘uit Engeland’. Ook blonde actrices als Faye Dunaway, Mia Farrow en (wat later) Jessica Lange, Michelle Pfeiffer, Kim Basinger, Melanie Griffith, Glenn Close en Meryl Streep werden (en worden) nog steeds niet ‘afgerekend’ op hun blonde haar. Alleen Goldie Hawn was in de jaren ‘60 en ‘70 een uitzondering, als reïncarnatie van het domme blondje, evenals Reese Witherspoon die het naïeve blondje met hersens speelde in Legally blonde. Blond verveelt nog steeds niet, gezien de populariteit van hedendaagse beroemd-heden als actrices Cameron Diaz, Renée Zellweger, Gwyneth Paltrow, Jessica Chastain, fotomodel Heidi Klum en internationaal feestbeest Paris Hilton. De klassieke blonde Hollywood-look heeft zich echter in de laatste jaren meer en meer verplaatst naar de cosmeticaen modewereld: Diors campagne met een honinggekleurde Charlize Theron voor J’Adore en de blondgelokte Nicole Kidman voor de promotie van Chanel. Sterren als Kate Winslet, Nicole Kidman en Scarlett Johansson laten op de rode loper de goede oude tijd van Hollywood regelmatig herleven, al is deze bombshell-look niet of nauwelijks in hun werk als actrice terug te zien.
MARLENE DIETRICH
JEAN HARLOW
The platinum blonde
RED DUST
In Red dust draait het om een klassieke I driehoeksrelatie, met Clark Gable robuust tussen
P LA K H I E R P LAATJ E
5
Dit verhaal is in 1953 door John Ford herverfilmd in Mogambo, waarbij de rolverdeling in de haarkleur van beide vrouwen op curieuze wijze is verschoven. Ondanks het verglijden van twintig jaar speelt Clark Gable opnieuw de centrale man, nu als viriele jager op groot wild in centraal Afrika. Vantine is omgedoopt tot ‘Honey Bear’ Kelly, vertolkt door de uitdagende, donkerharige Ava Gardner. In de keurige dame die haar concurrente voor Clarks attenties wordt herkennen we de honingblonde actrice Grace Kelly. Zij wil samen met haar echtgenoot een filmsafari naar gorilla’s maken. Vanzelfsprekend volgt Mogambo precies de plotlijnen van Red dust, inclusief de omhelzing in het laatste, wegstervende shot. Maar nu heeft de brunette gewonnen! Victor Fleming / USA 1932 Met Jean Harlow, Clark Gable, Mary Astor, Gene Raymond 83 minuten 35mm Engels gesproken
Helaas, vijftig jaar na haar overlijden, wordt Monroe nauwelijks meer als een filmactrice gezien. Zij is een instituut, een merknaam wiens beeltenis opdoemt in reclames en op kitscherige parafernalia. Het programma ‘Hollywood blondes’ zal voor velen dan ook een eerste ontmoeting zijn met haar films, haar manier van acteren en met haar niet te imiteren mimiek en uitstraling. Allemaal elementen die haar tot één van de grootste iconen van de twintigste eeuw hebben gemaakt. ‘Hollywood blondes’ biedt daarom een unieke gelegenheid om niet alleen Monroe, maar velen van haar blonde collega’s eindelijk weer eens op het grote bioscoopdoek te bewonderen. De films en deze Filmkrantbijlage bieden een handvat om u niet alleen te laten genieten, maar ook te spiegelen aan ‘the good, the bad and the sexy’ en zelf een oordeel te vormen over deze aardse vrouwen die bovenaards beladen werden door de op wensdromen gebaseerde eisen van Hollywood. Leendert de Jong, Programmeur Filmhuis Den Haag
twee vrouwelijke tegenpolen: een helblonde, stevig gebouwde sloerie, natuurlijk met een gouden hartje, en een donkerharige, frêle maar onruststokende dame. Het exotische decor moet voor extra aantrekkingskracht zorgen: een rubberplantage ergens in Frans-koloniaal Indochina, tijdens de drukkende moessontijd waarin de zenuwen van blanke pioniers tot het uiterste worden uitgerekt. Vantine (getypecast door Jean Harlow) belandt op de plantage van Dennis Carson, op de vlucht voor de auroriteiten in Saigon die haar als veronderstelde prostituée liever kwijt dan rijk zijn. Zij past zich wonderwel aan bij de harde omstandigheden op deze buitenpost: als ‘one of the guys’ debiteert zij de ene na de andere spitse opmerking. Al snel groeit er tussen Vantine en Dennis een plagerige, bijna intieme relatie, maar hun kans op onverwacht levensgeluk valt in het water wanneer het echtpaar Willis arriveert. Gary is een jonge ingenieur die een langdurige landmeetkundige klus moet opknappen in de omringende zompige landerijen. Tijdens die week spant Dennis zich buitengemeen in voor Barbara, een gedistingeerde schoonheid (gespeeld door de donkere Mary Astor). Zijn geflirt heeft ‘verrassend’ veel succes, maar als hij tijdens een tripje naar Gary’s werkkamp hoort dat de jongeman zielsveel van zijn vrouw houdt, besluit Dennis tot nobele zelfopoffering.
AFB 05
MARLENE DIETRICH
The untouchable blonde
BLONDE VENUS
een rondreis door Europa ziet Ned Faraday, T Tijdens een Amerikaanse student, een groepje meisjes bloot
zwemmen. In Duitsland was de Freikörperkultur populair. Het incident heeft romantische consequenties: Ned trouwt met Helen. Jaren later blijkt Ned in zijn laboratorium besmet te zijn geraakt door radium, en dus ten dode opgeschreven. Hij hoort echter dat een Duitse arts hiervoor een experimentele behandeling heeft uitgevonden. Om geld te verdienen gaat Helen als de zangeres Blonde Venus optreden (een gerede aanleiding voor drie songs van Marlene Dietrich). Al op de eerste avond in de nachtclub wil een miljonair een afspraakje met haar maken, maar wanneer Nick Townsend de reden achter haar optreden hoort, is hij zo geroerd dat hij haar het benodigde geld geeft. Thuis liegt Helen dat de clubeigenaar zo tevreden was dat zij een gigantisch voorschot kreeg. Samen met hun zoontje Johnny brengt zij Ned naar de boot, en na het afscheid wordt zij daar opgepikt door Nick. Verleid door diens riante levensstijl trekt Helen met Johnny bij de nobele miljonair in. Hoewel zij langzaam warme gevoelens voor Nick krijgt, bezweert zij hem dat zij hem weer zal verlaten omdat Ned haar méér nodig heeft. Wanneer Ned echter een week eerder dan afgesproken thuis komt, ontdekt hij Helens affaire. Zij gaat ervandoor, maar na enige tijd brengt zij emotioneel uitgeput Johnny naar zijn vader. Noodgedwongen neemt zij haar afgebroken carrière op, natuurlijk met veel succes, zelfs in Parijs – Dietrich gehuld in een gorillapak!
Josef Von Sternberg had in 1925 zijn regiedebuut in Amerika gemaakt, maar na enige teleurstellingen nam hij een uitnodiging aan om in Berlijn Der blaue Engel te maken. Naast de gerenommeerde acteur Emil Jannings kreeg de onbekende revuezangeres Marlene Dietrich een hoofdrol, als Lola Lola, een blonde artieste die de maatschappelijke ondergang van een gerespecteerde schoolmeester veroorzaakt. De Duitse en Engelstalige versie werden tegelijk opgenomen, en een internationale ster was geboren! Dietrich werd door Sternberg meegenomen naar Hollywood, waar ze samen zes films maakten. In Morocco (1930), Dishonored (1931), Shanghai Express (1932), Blonde Venus (1932), The scarlet empress (1934) en The devil is a woman (1935) polijste Sternberg Marlene’s imago tot een uiterst verfijnde verleidelijkheid, die voor gewone stervelingen onbereikbaar bleef. Nadat zij zijn opdracht om af te vallen en haar blonde haar nog lichter te maken had gehoorzaamd, creëerde hij middels een uitgekiende soft focus belichting, extravagant luxueuze decors en bovenal een schandaalverwekkende androgyn-erotische stijl de ultieme filmster van de jaren ‘30. Dietrichs films waren zo kostbaar dat ze vaak niet of nauwelijks uit de kosten kwamen; ‘the untouchable blonde’ werd zelfs als ‘box office poison’ beschouwd! Josef Von Sternberg / USA 1935 Met Marlene Dietrich, Herbert Marshall, Cary Grant, Dickie Moore 93 minuten 35mm Engels gesproken, Frans & Nederlands ondertiteld
JEAN HARLOW
3