Bardzo częstym zjawiskiem są również zbiory tekstów lub ich fragmentów, o charakterze dydaktycznym i religijnym, sporządzane w językach wernakularnych, z przeznaczeniem dla osób świeckich. Mogły zawierać żywoty świętych, poematy o charakterze moralizatorskim, opisy Męki Pańskiej, modlitwy, kalendarze liturgiczne, tłumaczenia-adaptacje Biblii, itd. Tutaj przykład rękopisu gall. fol. 182, wykonanego w trzeciej ćwierci XIV wieku, w Lotaryngii, być może w samym Metzu, zawierającego fragmenty tekstów różnorakiego pochodzenia: Brunetto Latini (Skarbiec wiedzy), Złota Legenda, traktat o Przenajświętszym Sakramencie, traktat antyheretycki (wymierzony przeciwko katarom, tzw. albigensom). ¶
Czasami częścią rękopisów dydaktyczno-religijnych (zawsze w przypadku Godzinek) są kalendarze przygotowywane w celach liturgicznych, tzn. aby oznaczyć i zapisać poszczególne święta w danym roku. Kalendarze zwykle pozwalają na dość dokładne datowanie rękopisu na podstawie dni, w których przypadają święta ruchome, a często też umożliwiają bardzo dokładną lokalizację wykonania książki, dzięki zwyczajowi umieszczania świętych lokalnych, których kult ograniczał się do stosunkowo niewielkiego obszaru (theol. lat. quart. 7 i ital. quart. 81). ¶
29