Ikebana lessen najaar 2011
IKENOBO IKEBANA Jiyuka - Massa en een gebogen lijn
vertaald uit An invitation to Ikenobo nageire, moribana introductie freestyle
De indruk die gegeven wordt door een lineair materiaal kan variĂŤren, afhankelijk van zijn eigenschappen. Bijvoorbeeld, een rechte horizontale lijn die in een schuine positie wordt gebruikt geeft een scherpe indruk. Een breed gebogen of golvende lijn geeft een zachte en ontspannen indruk. Het onderscheiden van indrukken zoals deze is belangrijk bij het schikken in de vrije stijl. In het arrangement hieronder is een kiwi-tak gebruikt en deze definieert nieuwe en interessante ruimten, zowel boven als onder de lijn. Een brede massa van gouden venkel benadrukt de vorm van de vaas. De bloemen van de sweet- pea geven een speelse indruk en maken de schikking spannend door de contrasterende kleur.
samenstelling lessen Lies Reinink en Fransina Ganzeveld
IKENOBO IKEBANA MORIBANA – SCHIKKING verticaal Stijl: Moribana - Chokutai (verticaal) Hongatte (soë links) Voor deze schikking hebben we nodig: • Een ronde of vierkante bak. • Een grote kenzan. • 7 mooie lange stevige mattenbiezen, pitrussen of dunne lisdodden o.i.d. (+ reserve) • 5 fresia’s of andere gelijksoortige bloemen (+ reserve) • 1 hydrangea (hortensia) met blad of een gelijksoortig andere bloem. • Eventueel een paar bladeren voor de afwerking. De schikking bestaat uit drie hoofdlijnen: Shin – Soë - Tai We plaatsen de kenzan in de bak. 1. Shin: Voor de Shin nemen we 5 biezen of lisdodden, de grootste heeft een lengte van 1 ½ tot 2 maal de doorsnee + hoogte van de bak. We plaatsen de stelen, ongelijk van lengte rechts achter op de kenzan De uiteinden van Shin staan in waaiervorm binnen een hoek van 30 graden t.o.v. de verticale rechte lijn vanaf het midden van de kenzan. Denk aan diepte in je schikking. 2. Soë: 2 biezen of lisdodden vormen de Soë. Ze komen linksvoor de Shin op de kenzan, hebben een lengte van 2/3 van de Shin en wijzen naar linksvoor. Een steel, gebroken door de wind wijst naar rechtsvoor. Dit geeft de schikking iets zwierigs. 3. Tai: Slechts één fresia vormt de Tai, is 1/3 van de shin en wijst naar links-achter. De overige fresia’s vullen de schikking aan. Zij zijn de Ashirai 4. Hydrangea: De hydrangea wordt gebruikt als afwerking. De schikking kan ook in spiegelbeeld gemaakt worden. Dan is het een Gyakugatte (linkerhandschikking).
samenstelling lessen Lies Reinink en Fransina Ganzeveld
IKENOBO IKEBANA
SHOKA – SHOFUTAI Stijl: Shoka - Nisshu-ike - Shinstijl – Hongatte - Tweematerialenschikking Rechterhandschikking. Voor deze schikking hebben we nodig: • Een hoge, van boven iets uitlopende vaas • Grote kenzan • Steentjes om de vaas te vullen, zodat de kenzan hoog in de vaas komt te staan. • 2 Lisdodden met blad of rietpluimen met blad • 3 Bloemen naar keuze, niet te groot, bijv. chrysanten of asters.
voorbeeld vaas
De schikking bestaat uit drie hoofdlijnen: Shin - Soë - Tai Denk bij een Shoka aan: Mizugiwa: moet schoon en vrij van blad zijn. In de winter: 5-7 cm. hoog; in de zomer 8-10 cm. hoog. Oneven aantal stelen op de kenzan. De eventuele bocht van Shin moet binnen de rand van de vaas blijven. Stelen achter elkaar zetten, zijaanzicht waaiervormig. Shingroep:
Voor de Shin nemen we de grootste lisdodde of rietpluim. De Shin heeft een lengte van 2 tot 3 keer de lengte en breedte (doorsnee) van de vaas. We plaatsen Shin midden op de kenzan. Achter Shin komt een ashirai, een bijlijn, van Shin. Deze noemen we ShinUshiro. Deze loopt met Shin mee en buigt halverwege naar achteren. Hij komt rechts van Shin te voorschijn. Lengte van Shin-Ushiro is ongeveer 1/10 korter dan Shin.
Soëgroep:
Deze groep staat achter de Shin groep. De lengte is 2/3 van Shin. We nemen hiervoor 2 bladeren van de lisdodde of riet. Eén blad voor Soë, deze komt meteen achter Shin-Ushiro en wijst naar linksachter. Het tweede blad is korter en komt achter Soë te staan. Dit is de Soë-Ushiro. De Soë-Ushiro komt tussen Soë en Shin tevoorschijn.
Taigroep:
Deze bestaat uit bloemen (Nejimé) met één mooi blad dat naar voren wijst, de Tai-saki.
samenstelling lessen Lies Reinink en Fransina Ganzeveld
IKENOBO IKEBANA
Symbolen voor de lijnen:
SHIN
SOE
TAI
voorbeeldvaas _____________________________________________________________________ Voetpositie op de kenzan
Soë-ushiro
Soë
Shin-ushiro
Shin
Tai-ashirai
Tai
Tai-saki
samenstelling lessen Lies Reinink en Fransina Ganzeveld
IKENOBO IKEBANA
SHOKA SHOFUTAI
Chrysantenschikking
Stijl: Shoka - Isshu-ike – Shinstijl of Gyostijl. De chrysantenschikking kan ook geschikt worden als Nisshu-ike. Zie verderop. Er zijn verschillende soorten chrysanten, die het hele jaar te koop zijn. Echter de chrysant is een herfstbloem. Voor de Shin- of Gyo stijl gebruiken we grootbloemigen of middelgrootbloemigen, voor de So-stijl gebruiken we kleinbloemigen. Voor de Shinstijl kan een bamboevaas gebruikt worden, voor de Gyostijl een vaas die naar boven toe iets uitloopt. De bladeren van de chrysanten zijn even belangrijk als de bloemen. Voor een goede balans in de schikking wordt onderaan wat meer blad geschikt. Omdat de chrysant gemakkelijk breekt bij een poging tot buigen, is het belangrijk om chrysanten met een bocht uit te zoeken. Voor de schikking hebben we nodig: • Een hoge smalle vaas of een vaas die naar boven toe iets uitloopt of een schaal op voet. • Grote kenzan of kubari. • Steentjes om de vaas te vullen, zodat de kenzan hoog in de vaas komt te staan. De bovenkant van de kenzan is ± 2 cm. onder de rand van de vaas. • Mooie chrysanten met blad. Heb je grote bloemen, dan ook een forse vaas. Denk aan een reservebloem. De schikking bestaat uit drie hoofdlijnen: Shin - Soë – Tai. Bestudeer je bloemen en kijk welke geschikt is voor Shin, welke voor Soë en welke voor Tai. Kijk ook naar de bladeren. Lelijke en overtollige bladeren verwijderen. Van een groot blad kun je iets afscheuren. Er zijn meerdere mogelijkheden met het schikken met chrysanten: • Een schikking met 3 bloemstelen, meestal shin-stijl en in een rechte (bamboe9vaas • Een schikking met 5 bloemstelen • Een schikking met 7 bloemstelen • Een schikking met 9 bloemstelen. • Een schikking met 2 soorten chrysanten, geschikt als Nisshu-ike. Blad is belangrijk in isshu-ike schikkingen met bloemen. Vóór Shin komen evenveel stelen op de kenzan als achter Shin.
samenstelling lessen Lies Reinink en Fransina Ganzeveld
IKENOBO IKEBANA Schikkingen met 3 bloemstelen; 3 lijnen Dit is meest eenvoudige schikking, waarbij voor elke lijn een bloemsteel wordt gebruikt.
Schematische tekening
positie op de kenzan: 1 = Shin 2 = SoĂŤ 3 = Tai:
Schikkingen met 5 bloemstelen; 3 lijnen
Schematische tekening
1 = Shin 2 = Shin-ushiro 3 = SoĂŤ 4 = Tai-Shin 5 = Tai
positie op de kenzan
samenstelling lessen Lies Reinink en Fransina Ganzeveld
IKENOBO IKEBANA
SHIMENTAI – SCHIKKING 7 Stijl:
Tweekanten-schikking
Moribana Shimentai creatieve vorm
Voor deze schikking hebben we nodig: Een lage lange schaal, bootmodel of grote lage ronde schaal. kenzan, eventueel grind. Een mooi gevormde tak, mag ook gebleekt zijn.(bij Intratuin?) Een groot blad van bijvoorbeeld de gatenplant of ander groot blad. Een grote of middelgrote chrysant of dahlia al naar gelang de schaal. 3 tot 5 rozen of andere bloemen die erbij passen. Een takje den of conifeer. De schikking is een creatieve moribana die zowel naar de voorkant als de achterkant is geschikt. De schikking is aan alle kanten mooi. We plaatsen de kenzan in de schaal. Bepaal de plaats van het blad en de tak, eventueel twee takken. De tak komt over de schaal te liggen. Eventueel bevestigen met een verticale kubari. De rest van het materiaal zo schikken dat de schikking naar beide kanten mooi is.
samenstelling lessen Lies Reinink en Fransina Ganzeveld
IKENOBO IKEBANA
MORIBANA – SCHIKKING 1B Stijl:
Moribana Chokutai (=verticale vorm)
Benodigdheden: • Een ronde, vierkante of langwerpige lage schaal, de vaas van de Action kan eventueel gebruikt worden ook maar dan moet je wel kijken naar grote bloemen voor de verhouding met de vaas! • Een middelgrote kenzan (= loden bloemenprikker) • 4 calla’s met lange steel of andere grote bloemen • 3 tot 5 kleinere najaarsbloemen naar keuze passend bij de bloemen die de Shin en Soe vormen • 1 of 2 bladeren klimop of van een kamerplant. De schikking bestaat uit drie hoofdlijnen: Shin - Soë - Tai Werkwijze: Plaats de kenzan in de schaal. Bij gebruik van een schaal met platte bodem de kenzan uit het midden plaatsen. Bij gebruik van een schaal op voet de kenzan in het midden plaatsen 1. Shin: De eerste hoofdlijn is de grootste bloem. De afmeting van de shin bedraagt ongeveer 1 ½ à 2 maal de hoogte en de afmeting van de schaal. Onder de afmeting van de schaal verstaan we de breedte plus de hoogte of: bij een ronde schaal de doorsnee plus de hoogte. We gebruiken voor de shin twee bloemen. We plaatsen de shin groep achter het midden en rechtsachter op de kenzan. 2. Soë: De tweede hoofdlijn is in lengte en volume 2/3 van de Shin. De Soë wordt links van het midden in de kenzan geplaatst, zodanig dat hij naar voren en links kijkt en terug kijkt naar de Shin. we gebruiken 1 bloem voor de Soë. 3. Tai: Hiervoor gebruiken we de andere kleine bloemen en het gipskruid De derde hoofdlijn wordt gevormd door de kleine bloemen en het gipskruid. De bloemen vormen een asymmetrische driehoek, die de diepte in de schikking brengt. We gebruiken 3 of 5 kleine bloemen. Dit is afhankelijk van de grootte van de schikking en de grootte van de bloemen. De bloemen worden als aanvulling tussen de chrysanten of zoals in het andere voorbeeld de calla’s geschikt. De hoogte van de bloemen blijft onder het hoogste punt van de soë. De schikking wordt gecompleteerd met een of twee bladeren of een paar stenen of een stronkje.
samenstelling lessen Lies Reinink en Fransina Ganzeveld
IKENOBO IKEBANA
JIYUKA met kerstballen
kerstschikking
Benodigdheden: • 2 kerstballen met een doorsnee van ongeveer 10 cm. • 2 standaardjes gemaakt van chopsticks. • Een spiegel als onderzetter • 2 mooie bloemen, niet te groot, bijv. orchidee, anthurium, kerstster, o.i.d. • Een paar takjes groen, bijv. cryptomeria. • Een enkel takje gipskruid • drie gekleurde ijzerdraadjes • Rode bessen • Ikebanagereedschap, ijzerdraad, enz.
Werkwijze: Allereerst maken we van de chopsticks 2 raamwerkjes waar de kerstballen in/op passen. Deze gaan we in de gewenste kleur verven met acrylverf. Door het gebruik van een föhn zal de verf sneller drogen. Van de kerstballen halen we de haakjes af en zetten ze op de standertjes. Hierin maken we de kerstschikkingen. De twee schikkingen mogen verschillend zijn; hiervoor zijn o.a. de volgende mogelijkheden: -schikking 1 is wat groter dan de ander -schikking 2 bevat minder soorten materiaal dan schikking 1 -schikking 1 heeft meer recht opgaand materiaal en schikking 2 meer hangend materiaal. Aan de schikkingen moet te zien zijn dat ze bij elkaar horen. De mizuhiki draadjes knippen we op lengte en bevestigen daar een besje en/of een sterretje aan. Verwerk ze in de schikking. Plaats de schikkingen bij elkaar op een spiegel. Een kleinere kerstbal of lichtje maakt de schikking compleet.
samenstelling lessen Lies Reinink en Fransina Ganzeveld