FEBEM focus BEDRIJVIG IN MILIEUZORG
#19
December 2010
Hoe duurzaam zijn onze milieubedrijven?
▪▪ FEBEM - veiligheidsfiches ▪▪ Groene warmte ▪▪ Closing the circle ▪▪ FEBEM duurzaamheidsrapport 2009
1
Wij produceren slijtdelen Een competente contactpersoon bij u in de buurt Meten en advies bij u ter plaatse Alleen bij CRACO: Premium-slijtvast staal CRACOX 400 tot CRACOX 650 Altijd leveringsmogelijkheden dankzij enorme voorraad ®
®
CRACO Belgïe Stefan van Marcke GSM 0498-515363 s.vanmarcke@telenet.bee
Inhoudstafel 4
Hoe duurzaam is duurzaamheid?
5
FEBEM-secretariaat verhuist!
6
Werkgroep Wallonië : aan dossiers geen gebrek !
7
Waals Parlement op bezoek bij FEBEM
8
Lid in de kijker: RECMA
11
Closing the Circle en Enhanced Landfill Mining op de kaart gezet
12
GROENE WARMTE: hype of noodzaak?
15
Financieel-economische situatie: ook de leden van FEBEM hebben de crisis gevoeld
FEBEM Focus is het periodieke ledenblad van de Federatie van Bedrijven voor Milieubeheer.
16
December 2010
Extra: FEBEM Duurzaamheidsrapport 2009
Adres: FEBEM - Federatie van Bedrijven voor Milieubeheer Heysel Esplanade 1 Bus 87 1020 Brussel Tel. 02 757 91 70 Fax 02 757 91 12 E-mail info@febem-fege.be Website www.febem-fege.be
19
Monitoringsysteem Duurzaam Oppervlaktedelfstoffenbeleid
20
Codes van Goede Praktijk bij tussentijdse opslag
Redactie: Werner Annaert, Anita Cosaert, Cédric Slegers, Baudouin Ska en Mireille Verboven. Realisatie: 2Mpact (www.2mpact.be)
Kwaliteit van het ingezamelde holle glas: een blijvende uitdaging !
en reiniging van uitgegraven bodem
21
Bezoek FEREDECO aan DD Recycling en ABR
23
Veiligheidsfiches voor en door de FEBEM-leden
25
Scheepsafval: op de goede weg
28
Overzicht standpunten en visies van FEBEM
29
Selectief ingezameld
32
Ledenlijst
V.U. Werner Annaert U kan u op de Focus abonneren via onze website www.febem-fege.be. Edition française sur demande. Deze FEBEM Focus wordt gedrukt op 100 % gerecycleerd en chloorvrij papier.
3
FEBEMFOCUS
Bedrijvig in milieuzorg december 2010
Hoe duurzaam is duurzaamheid? Werner Annaert, Algemeen directeur, FEBEM
Heeft u ook zo’n raar gevoel als u
het leveren van inspanningen ter
Heizel. Hier zal de federatie weer
het woord “duurzaamheid” hoort
zake. Daarom besliste de federatie
de mogelijkheid hebben om verder
of leest?
Zo’n gevoel van “daar
op voorzet van onze werkgroep
te ontwikkelen en onze leden en
Inderdaad, op vrij
Communicatie om werk te maken
gasten op een aangename manier te
korte termijn is dit op zich prachtig
van een Duurzaamheidsverslag voor
ontvangen.
gegeven geëvolueerd tot een niets-
onze sector.
We focussen daarbij
maar tegelijkertijd ook een bekro-
zeggend iets. Het begrip wordt om
zowel op het sociale, ecologische
ning van een belangrijke evolutie die
de haverklap gebruikt en misbruikt
als economische aspect van de
de federatie de laatste 5 jaar heeft
door iedereen wie het goed uitkomt.
bedrijfsvoering. Tegelijkertijd orga-
ondergaan. Samen met het secre-
niseerden we begin december een
tariaat van COBEREC bevolken we
infoavond over het thema waarbij
in het BDC een deel van de vijfde
we enkele conceet te ondernemen
verdieping.
acties centraal plaatsten. Onze fe-
een duurzame samenwerking met
deratie en sector willen immers een
COBEREC …. en heten u van harte
voorbeeld zijn van investeringen in
welkom in onze nieuwe kantoren.
duurzame ontwikkeling want onze
Ondertussen wens ik u een fijn
bedrijven moeten dagelijks aanto-
eindejaar, veel succes en voorspoed
nen dat ecologie en economie hand
in 2011 en vooral veel leesgenot met
in hand gaan. Bij de keuze van de
deze nieuwe FEBEM FOCUS. Ook
inrichting en bemeubeling van onze
in 2011 zullen we voor u klaar staan,
nieuwe kantoren was dit voor FEBEM
daar kan u op rekenen. Duurzaam.
zijn ze weer”?
Het begrip wordt om de haverklap gebruikt en misbruikt door iedereen wie het goed uitkomt. Iedereen is duurzaam bezig en iedereen begrijpt er zijn idee onder. Onlangs las ik zelfs dat de onderhandelaars een basis willen leggen voor een duurzame federale regering… En toch is duurzaamheid een begrip dat we moeten koesteren want het is de enige uitweg voor nogal wat actuele problemen. En niet alleen ecologische. Ook onze Europese industrie begint meer en meer in te zien dat het spaarzaam omspringen met natuurlijke grondstoffen en het
Dit is een nieuw begin
We hopen alvast op
alvast een belangrijk aandachtspunt.
Vanaf begin 2011 start weer een nieuwe episode voor de federatie met de verhuis naar het Buro & Design Center (BDC) aan de Heizel.
beperken van hun impact op mens en omgeving de enige manier is
Vanaf begin 2011 start weer een
om de voorsprong te bewaren te-
nieuwe episode voor de federatie
genover bv. de BRIC-industrieën.
met de verhuis naar het Buro &
Ook heel wat FEBEM-leden beseffen
Design
Center
(BDC)
dat hun eigen toekomst afhangt van
4
aan
de
Werner Annaert, Algemeen Directeur, FEBEM
FEBEM-secretariaat verhuist!
Gezien de samenwerking met COBEREC en de intentie van de twee federaties om de secretariaten fysiek bij elkaar te brengen zal FEBEM verhuizen. Verder uitbreiden in de Paviljoenstraat is immers geen optie. Op 27 december verhuist uw federatie naar de 5de verdieping van het Buro & Design Center (BDC) vlakbij de paleizen van de Heizel, het Atomium en de Kinepolis. Het gebouw is goed herkenbaar door de glazen liften die langs de buitenkant van het gebouw zijn geïnstalleerd. De kantoren worden volledig gerenoveerd en aangepast aan de jonge en dynamische stijl van uw federatie. We zorgen er ook voor dat we een eigen kleine en grotere vergaderzaal hebben. Zo kan FEBEM optimaal leden en andere bezoekers ontvangen. De nieuwe kantoren zijn bovendien ook zeer goed bereikbaar. Het metrostation Heizel is vlakbij en er stoppen verschillende bussen en trams. Het BDC ligt vlakbij de grote ring én de kleine ring. Naast de gebouwen ligt een parking met 1500 plaatsen. We zullen verhuizen tussen Kerst en Nieuw, het FEBEM-secretariaat is dan traditiegetrouw toch gesloten. Zo hopen we volledig klaar te zijn voor een goede start vanaf het begin van het nieuwe jaar. Telefoonnummer, fax en e-mailadres zullen niet veranderen. Om de leden de weg naar onze nieuwe kantoren te laten vinden, zullen de eerste werkgroepvergaderingen van 2011 in het BDC georganiseerd worden. Wij kijken er naar uit om onze leden op deze nieuwe locatie te kunnen verwelkomen. Nieuw adres vanaf 1/01/2011: FEBEM – FEGE, Esplanade 1 b/87, 1020 Brussel.
Nieuw adres vanaf 1/01/2011: FEBEM - FEGE, Esplanade 1 b/87 1020 Brussel
5
Werkgroep in de kijker
Werkgroep Wallonië : aan dossiers geen gebrek ! De werkgroep Wallonië werkt uitsluitend aan de dossiers die typisch zijn voor Wallonië. Deze is tot stand gekomen in 2006 toen de Waalse regering een belangrijke hervorming doorvoerde inzake de afvalheffingen. Toen bleek dat gezien de aparte dynamiek en aanpak in Wallonië, een werkgroep voor dit gewest geen overbodige luxe was. Dit betekent echter niet dat de andere werkgroepen van FEBEM enkel nog Vlaamse en Brusselse materies behandelen. De meeste werkgroepen blijven voor de drie gewesten gelden al is er wel vaak een grotere aandacht voor de Vlaamse dossiers merkbaar. Cédric Slegers; adjunct-directeur FEBEM
De voorzitter van de werkgroep
zeven standpunten goedgekeurd.
van de ‘Cellule des conseillers en
Wallonië is Yves Decelle van Sita.
Daarbij neemt FEBEM standpunten
Environnement’
Secretaris van de werkgroep is
in over onder andere de aanvaar-
seurs) van de ‘Union Wallonne des
Cédric Slegers van het FEBEM-
dings- en terugnameplichten, over
entreprises’ voor een geïntegreerd
secretariaat.
Yves en Cédric pro-
de toekomst van de afvalverwerking
afvalbeheer in bepaalde industrie-
beren met de werkgroep ook de brug
en de stortplaatsen. … Er zijn al heel
zones. Of de jaarlijkse analyse van
te slaan tussen de drie gewesten.
wat vergaderingen georganiseerd
het ICEDD (institut de conseil et
door het OWD waar de stakeholders
d’étude en développenemt durable)
Cédric: “De actualiteit in Wallonië
hun standpunten hebben verdedigd,
over de resultaten van het industrieel
speelt zich momenteel grotendeels
en waaraan FEBEM zeer actief heeft
afvalbeheer in het Waals gewest,
af rond twee dossiers : het nieuwe
deelgenomen. “
waarvoor FEBEM meerdere sug-
Waalse afvalplan en de omzetting van de Europese Kaderrichtlijn voor afval. “
De omzetting van de Europese Kaderrichtlijn Afval
Yves: “Het nieuwe Plan zou afgerond
(Cel
Milieuadvi-
gesties heeft geformuleerd. Een belangrijk dossier dat begin oktober is afgerond, is de omzetting van de Europese beslissing over de aanvaardingsprocedures
en
–criteria
moeten zijn in 2012 en nu vraagt het
Yves: “Naar analogie met de twee
bij de stortplaatsen. FEBEM heeft
OWD (Office Wallon des Déchets)
andere
Wallonië
voor dit dossier heel wat overleg ge-
al aan FEBEM heel wat input. De
volop bezig met de omzetting van
pleegd met de Waalse autoriteiten en
grote lijnen zullen verband houden
de nieuwe Europese Kaderrichtlijn
daarbij de in Vlaanderen geschreven
met bepalingen inzake huishoudelijk
voor afval. Het Kabinet van Minister
teksten kunnen gebruiken. Zo ge-
afval en inzake bedrijfsafval, maar
Henry heeft begin november een
beurde er een redelijke afstemming
op vraag van FEBEM zal het plan
ontwerptekst doorgestuurd die in de
tussen deze twee gewesten. Op de
ook stilstaan bij de problemen van
werkgroep Wallonië geanalyseerd is.
werkgroep zijn gewoonlijk zo’n 10
het afval dat in de « grijze zone »
De inzet is dezelfde als in de andere
personen aanwezig. Het afvalbeleid
zit tussen de twee vermelde afval-
twee Gewesten en FEBEM zal er in
in Wallonië is in deze werkgroep
stromen. In Wallonië is het immers
het bijzonder op letten dat er een
alvast in goede handen”.
zo dat sommige afvalstromen af-
maximale afstemming is tussen de
hankelijk van wie hen ophaalt huis-
gewesten, met name over de begrip-
houdelijk
pen end-of-waste, bijproducten en
(gemeente/intercommu-
nales) of bedrijfsmatig (privé) zijn.”
Gewesten,
is
de definitie van gemengd stedelijk afval.
Zoniet, dan krijgen we in
Cédric: “De werkgroep Wallonië
België wellicht zotte situaties in het
is al bijzonder actief geweest om
afvalbeheer.”
zich te positioneren rond talrijke
Cédric Slegers adjunct-directeur FEBEM
Yves Decelle
thema’s. Zo heeft op voorstel van
Cédric:
“Ook
andere
de werkgroep Wallonië de Raad
lijke dossiers vormen een aan-
van Bestuur van FEBEM maar liefst
dachtspunt. Zo zijn er de initiatieven
6
afzonder-
Sita
Delegatie van het Waalse Parlement op bezoek bij twee FEBEM-leden seren en om nog meer afvalstoffen
FEBEM heeft op 21 oktober een delegatie van het Waalse
te recupereren. De delegatie kreeg
Parlement ontvangen, bestaande uit zes parlementsleden,
een goede uitleg over de vergistings
een medewerkster van de MR en de secretaris van de
hernieuwbare energie. De site van
installatie en de projecten inzake
Commissie Leefmilieu. Laurence Lambert, adviseur van
VANHEEDE Quevy beschikt immers
Minister Henry maakte eveneens deel uit van de groep.
over een windgenerator en het project voor het plaatsen van zon-
Het is Michel de Lamotte, Voorzitter van de Commissie
nepanelen (één van de grootste sites in België) is zo goed als afgerond.
Leefmilieu van het Parlement, die gunstig had gereageerd op de uitnodiging van FEBEM. Cédric Slegers; adjunct-directeur FEBEM
Een bezoek aan enkele FEBEM leden
heeft het belang van de traceerbaar-
heeft de genodigden de gelegen-
heid van de gevaarlijke afvalstromen
heid gegeven om zich rekenschap
en het beheer van risico’s op haar
te geven van het professionalisme
site in de verf zet. De parlements-
dat aan de dag wordt gelegd in de
leden toonden zich vooral geïnte-
afvalsector. GEOCYCLE (Seneffe)
resseerd in het Begeleidingscomité dat is opgezet voor een optimale
Een bezoek aan enkele FEBEM leden heeft de genodigden de gelegenheid gegeven om zich rekenschap te geven van het professionalisme dat aan de dag wordt gelegd
relatie tussen de onderneming en de buurt. VANHEEDE (Quevy) van haar
Aan de reacties te horen, waren de deelnemers zeer tevreden over wat ze te zien kregen. Aan de reacties te horen, waren de deelnemers zeer tevreden over wat ze te zien kregen. De sfeer was in ieder geval zeer hartelijk en iedereen stond open voor discussie. We hopen alvast de betrokkenen goed geïnformeerd te hebben over onze sector.
kant, heeft aangetoond dat de sector haar
installaties
continu
verder
ontwikkelt om haar dienstverlening naar het cliënteel toe te maximali-
2
1
7
1
de groep van het Waalse Parlement bij GEOCYCLE
2
de groep bij VANHEEDE die luistert naar Hubert Ewbank (tweede van rechts)
Lid in de kijker
Lid in de kijker: RECMA
RECMA, gevestigd in Seraing nabij Luik werd opgericht in 1999. Het is een bvba met sociaal oogmerk. Zij waren ook een van de eerste vennootschappen met sociaal oogmerk die aansloten bij FEBEM. Het doel van de vennootschap is drievoudig : ▪▪
actief zijn in de milieusector en meer in het bijzonder inzake afvalbeheer ;
▪▪
ontwikkelen van activiteiten van industriële reiniging, in onderaanneming ;
▪▪
het beheren van een Zakencentrum waarvan RECMA eigenaar is.
Cédric Slegers; adjunct-directeur FEBEM
RECMA is sinds 14 april 1999
RECMA oefent tevens haar acti-
doelstelling
erkend als Invoegbedrijf door het
viteiten uit in nauwe samenwerking
haar sociale, nl. moeilijke arbeids-
Waalse Gewest. Met meer dan 50
met de Mission Régionale pour
groepen
toch
personeelsleden is RECMA nu het
l’Emploi de Liège (MIREL), het
geven.
Daarbij streven ze ook
oudst erkende Invoegbedrijf van
OCMW van Luik, Seraing, enz., .
naar
het Waalse Gewest. In 10 jaar tijd
te
combineren een
zinvolle
met job
productiviteitsverbeteringen.
Bij wijze van illustratie: het sorteren
hebben 180 personen een arbeids-
RECMA is eigenaar en beheerder
van PMD op de site van SITEL kende
contract
van een Zakencentrum gelegen in
op vijf jaar tijd een globale producti-
de industriezone de Boverie in
viteitsstijging van 30% (van 12 130
Seraing, en verhuurt tevens 2 200 m²
ton in 2003 naar bijna 18 000 ton in
lokalen en staat in voor dienstverle-
2010).
ning aan een tiental initiatieven van
PMD per persoon is van 411 ton in
sociale economie in de regio.
2005 naar 523 ton in 2009 gegaan.
voor
onbepaalde
duur
ondertekend.
Een sterk partnernetwerk RECMA werkt nauw samen met INTRADEL, de Luikse afvalintercommunale.
Vooral na het bekomen
van een overheidsopdracht bij de
Altijd op zoek naar betere prestaties
Société d’Intégration par le Travail en Environnement en région Liégeoise
RECMA is onderworpen aan de
(SITEL s.c.r.l.), samen met SHANKS,
vennootschapsbelasting
BIOWANZE,
de
toepassing van een klassiek BTW-
PREFER
tarief van 21%, en werkt op die
Traverses en enkele andere econo-
manier in gelijke concurrentie met
mische actoren van het Gewest.
andere privaatrechtelijke bedrijven.
Groupe
TECHNUBEL,
PORTIER
via
Zij
probeert
haar
8
en
de
economische
De hoeveelheid verwerkte
RECMA is onderworpen aan de vennootschapsbelasting en de toepassing van een klassiek BTW-tarief van 21%, en werkt op die manier in gelijke concurrentie met andere privaatrechtelijke bedrijven.
Het productiepercentage van de
paritair comité 121 wat de sector van
Het doel van de professionele om-
teams voor het sorteren van PMD
de industriële reiniging betreft. Zij
kadering is de nuttige vaardigheden
bedraagt 5,44 ton gesorteerd per
genieten ook van specifieke begelei-
te verhogen van de arbeiders die
uur. Dit gemiddelde productiviteits-
dingsmaatregelen met het oog op
beantwoorden aan de behoefte van
percentage
hun sociale en professionele inte-
de onderneming, voor afvalbeheer
gratie.
of voor industriële reiniging.
wordt
bevestigd
en
gestabiliseerd voor het jaar 2010.
Een volledige dienstverlening aanbieden Het voorafgaande kwalificatieniveau van de arbeiders die door RECMA worden aangeworven, is zwak en elk jaar worden er door de onderneming belangrijke inspanningen geleverd inzake opleiding. De arbeiders die door RECMA tewerkgesteld worden, hebben allemaal een voltijds arbeidscontract van
onbepaalde
duur,
dat
valt
onder de bevoegdheid van paritair comité 142.04 wat de sector van het sorteren van afval betreft, en van
Meer info : Claudel Guitard, Directrice recma@caesoc.be
De sociale economie lid van FEBEM ?
vennootschap al dan niet lid mag
aan de vennootschapsbelasting en
worden van FEBEM. Het is trouwens
onderhevig is aan BTW, maar vooral
soms best moeilijk om duidelijk te
dat het geheel van haar perso-
FEBEM
bepalen of een aandeelhouder tot
neelsleden onderworpen wordt aan
de openbare sector dan wel tot de
dezelfde paritaire comités als de
privésector behoort …
andere FEBEM leden
heeft
als
werkgeversfe-
deratie van de privaatrechtelijke sector als doel de belangen van alle ondernemingen te verdedigen die opgericht zijn onder de vorm van een vennootschap naar handelsrecht en die actief zijn in de afvalsector en / of de grondreiniging. De vorm of het soort aandeelhouderschap of de manier waarop de winst/het verlies wordt verdeeld, maken geen deel uit van de criteria die bepalen of een
RECMA is voor FEBEM als dusdanig het voorbeeld van het respecteren van een gezonde concurrentie onder de actoren. De Raad van Bestuur van
FEBEM
waardeert
dat
de
vennootschap opgericht is onder de vorm van een coöperatieve vennootschap, dat ze onderworpen is
9
GZ-Zone 8, Oosterring 23, B-3600 Genk Telefoon 089 - 623830 / Fax089 - 623829 E-mail: info@terbergmatec.be www.terbergmachines.nl
Internationaal Congres zet Closing the Circle (Group Machiels) en Enhanced Landfill Mining op de kaart Begin oktober 2010 vond in Houthalen-Helchteren een geslaagd internationaal congres plaats, georganiseerd door Group Machiels en een breed Vlaams onderzoeksconsortium. Dit Consortium bestaat uit experten van vier kennisinstellingen (VITO, KULeuven, HUB, UHasselt) en Group Machiels en centrale figuren uit OVAM, Plan C, LRM en lokale stakeholders uit Houthalen-Helchteren. Peter Tom Jones (K.U.Leuven, Voorzitter ELFM-Consortium) Patrick Laevers (COO Group Machiels)
Tijdens het Symposium werden nieuwe concepten als Enhanced Landfill Mining (ELFM) en Enhanced Waste Management (EWM) in al hun facetten geduid, steeds in de context van de transitie naar duurzaam materialenbeheer. Bij de meer van 200 aanwezigen werden alleen maar positieve reacties genoteerd. Tijdens het Congres werd uitvoerig
De bedoeling is dat Closing the Circle in 2014 start en twintig jaar zou duren. aandacht besteed aan het Closing the Circle project van Group Machiels in Houthalen-Helchteren (opslagplaats Remo Milieubeheer nv), het project dat aan de basis ligt van het ELFMconcept. Op de Remo-site werd sinds de jaren zeventig meer dan zestien miljoen ton afval verzameld, waarvan de helft huishoudelijk afval en de rest industrieel afval zoals staalslakken, shredderresidu’s, bouwafval en slib. Closing the Circle is het eerste project ter wereld dat een stortplaats op een volledig geïntegreerde wijze wil valoriseren, in functie van een verbeterde energie- én materialenautonomie in Vlaanderen en Europa, zoals tijdens het Congres ook aangegeven werd door FEBEM-Voorzitter Werner Annaert. Het opschalingspotentieel van Closing the Circle is enorm.
Hoewel uiteraard niet alle sites even interessant zijn, schat men het aantal opslagplaatsen in Vlaanderen op 1600. In Europa gaat het volgens Prof. William Hogland uit Zweden over 150.000 sites. De bedoeling is dat Closing the Circle in 2014 start en twintig jaar zou duren. Concreet komt het project neer op vier resultaatgebieden. Ten eerste zou ongeveer de helft van het opgeslagen materiaal rechtstreeks of onrechtstreeks als materiaal kunnen worden gerecycleerd (Waste-toMaterial). Met het recyclageresidu zal vervolgens via een revolutionaire plasmatechnologie groene energie worden geproduceerd (Waste-toEnergy). Dat zou naar schatting voldoende energie opleveren voor 200.000 gezinnen gedurende 20 jaar. Een van de grote voordelen van deze energetische valorisatietechnologie is dat het residu tot een absoluut minimum wordt beperkt. Het voornaamste plasmaresidu kan bovendien op zijn beurt ingezet worden als hoogwaardig bouwmateriaal (Waste-to-Material). Dit toont meteen aan dat in het geval van ELFM Wasteto-Energy en Waste-to-Material naadloos in elkaar overlopen, één van de belangrijke conclusies tijdens het Congres.
Ten derde beoogt Closing the Circle klimaatneutraal te werken. De CO2 die bij die energieproductie ontstaat, moet worden gecompenseerd of weggewerkt. Daarvoor zijn drie pistes uitgewerkt. Een eerste optie is de afvang van de geproduceerde CO2 en de ondergrondse opslag in het Belgische Campine bekken. Een tweede mogelijkheid is CO2 te gebruiken als meststof voor versnelde plantengroei in serres die met de restwarmte van de energiecentrale worden gevoed. Ten slotte kunnen bij de afvalomzetting alternatieven voor cement geproduceerd worden, waardoor cementgerelateerde CO2emissies worden vermeden. Het ELFM Consortium onderzoekt deze pistes in samenwerking met Group Machiels. Nadat alle afvalstoffen zijn opgegraven en verwerkt, moet de Remo-site ten slotte evolueren naar een duurzaam en hoogwaardig natuurgebied, het vierde resultaatsgebied. Voor het Closing the Circle project kan starten, moeten echter nog verschillende hindernissen overwonnen worden. Zo is het wachten op de nodige vergunningen en moet de financiering rondgeraken. Daarnaast wordt het succes niet alleen bepaald door de toekomstige prijs van fossiele brandstoffen en CO2, maar ook van de subsidiesteun voor materiaal- en energierecyclage ter vermijding van de inzet van primaire, niet-hernieuwbare grondstoffen en energiebronnen. Alle 16 papers evenals de presentaties van het Congres zijn downloadbaar op http:// www.elfm-symposium.eu/downloads.php
Peter Tom Jones K.U.Leuven Voorzitter ELFM-Consortium
11
GROENE WARMTE Hype of noodzaak? Groene elektriciteit kennen we van zonnepanelen, windturbines of biogasinstallaties maar groene warmte is nieuw en toch ook weer niet. Groene warmte wordt geproduceerd op basis van hernieuwbare brandstoffen en vervangt rechtstreeks de uitstoot van fossiele CO2 , waardoor de opwarming van de
Zoals reeds aangehaald kan, in functie van het proces, tot 60% energie afgevoerd worden naar de atmosfeer omdat ze ‘niet meer bruikbaar is’ van het proces, tot 60% energie
aarde vermindert. Maar hoe gebeurt dit in de praktijk
afgevoerd worden naar de atmos-
en waarom doen we dit niet al langer?
feer omdat ze ‘niet meer bruikbaar is’. Dit zijn enorme hoeveelheden energie die niet worden benut en
Francies van Gijzeghem, ODE
een enorm potentieel bieden. België importeert jaarlijks 45 miljoen ton fossiele brandstoffen wat ineens ook het potentieel weergeeft!
Wat is het en waarom? Groene warmte is per definitie hernieuwbaar en wordt geproduceerd op basis van hernieuwbare brand-
Een precieze definitie van groene warmte is er niet, maar warmte is alvast het begin van alle energievormen.
stoffen zoals hout maar ook bijvoor-
Noodzaak ? Volgens studies uitgevoerd in opdracht van de EU is groene warmte een slapende reus met een poten-
beeld via aardwarmte.
naar toepassingsmogelijkheden ter
Een precieze definitie van groene
tieel dat hoger is dan dat van groene
vervanging van fossiele warmte.
warmte is er niet, maar warmte is
stroom!
Warmte heeft vele toepassingen
alvast het begin van alle energievor-
en men kan combinaties bedenken
men. Zo wordt verbrandingswarmte
ODE
waarbij stoom gebruikt wordt in een
omgezet in stoom die dient voor
EDORA publiceerden in 2010 een
industriële toepassing voor zijn hoge
industriële processen of om er
studie waarbij voor de verschillende
temperatuur en daarna op lagere
elektriciteit mee te maken via een
hernieuwbare energietechnologieën
temperatuur, minder dan 100°C,
stoomturbine.
het potentieel voor België werd
voor residentiële doeleinden. Er zijn
bepaald. In de “REPAP-studie ”
zelfs processen waarbij warmte kan
kwamen we tot de conclusie dat het
omgezet worden in koude voor air-
mogelijk is om in 2020 14,4 tot 16,7%
conditioning of koelcellen.
aan hernieuwbare warmte en koude
Hoogste efficiëntie en vele toepassingen Als een brandstof zoals hout wordt omgezet in bruikbare energie, dan
Groene warmte en grijze warmte
gebeurt dat met een hoog rende-
en
haar
zusterorganisatie
te produceren. Indien deze doelstelling moeten worden gerealiseerd betekent dit wel een import van ongeveer 5 miljoen ton hout omdat
ment, voor een verwarmingsketel is
De aandacht voor warmte is gegrond
dat minstens 85%. Stel dat we hier
Vlaanderen zelf te weinig opper-
en moet niet enkel gezien worden als
nog stoom van maken en daarmee
vlakte heeft.
basis van natuurlijke grondstoffen.
elektriciteit gaan maken dan is het
Van alle processen die we vandaag
rendement
We
Anderzijds is het duidelijk dat alle
kennen is er nog veel ‘afvalenergie’
doen dus veel meer met warmte
mogelijke
onder de vorm van lage tempe-
per brandstofeenheid zodat het de
technologieën ter vermindering van
ratuurwarmte, grijze warmte. Zoals
moeite loont om verder te kijken
de CO2-uitstoot noodzakelijk zijn,
reeds aangehaald kan, in functie
maximaal
45%.
12
hernieuwbare
energie-
vandaag hebben we ‘slechts’ een
zijn voor andere toepassingen waar-
impuls nodig is vanuit de overheid.
aandeel van 5% van de elektriciteit
onder energie.
ODE werkte mee aan de basis van
in Vlaanderen op basis van groene
Anderzijds hebben ook meubels een
een steunkader voor groene warmte
stroom. Om dit te realiseren was er
beperkte levensduur en komen ze
en koude.
Het talmen van de overheid en politieke wereld valt erg te betreuren en getuigt van een gebrek aan moed.
Vandaag overweegt de Vlaamse
meer dan een decennium nodig dus alle hens aan dek voor het behalen van de doelstelling 2020!
Milieuvriendelijk?
regering de invoer van een steunkader, maar ondernam ze nog geen verdere stappen. Het uitblijven van een steunkader is ten nadele van van het milieu en de opwarming van
Het voorgaande maakt duidelijk dat groene warmte verder en direct
vroeg of laat in een stadium waarbij
de aarde! Het talmen van de over-
implementeerbaar
ze niet meer bruikbaar zijn als ma-
heid en politieke wereld valt erg te
moet passen binnen het bestaande
teriaal.
betreuren en getuigt van een gebrek
kader! Het is al te gek om ineens alle
Dan is het inzetten van dit hout voor
aan moed.
hout te gaan inzetten voor groene
de productie van energie op dit punt
Belangrijk om weten is dat slechts
warmte, hout heeft ook een belang-
het meest aangewezen. Op basis
1%
rijke functie als materiaal! Hout
van een soortgelijke aanpak draagt
klimaatopwarming onder controle te
kent vele toepassingen zoals in de
hout minstens tweemaal bij tot de
krijgen.
meubel- en bouwsector en wordt
reductie van fossiele emissies!
is,
maar
het
al sinds eeuwen daarvoor gebruikt.
Echter wordt ‘slechts’ de helft van een boom gebruikt als materiaal zodat er nog heel wat mogelijkheden zijn voor andere toepassingen waaronder energie.
Financiële en politieke steun noodzakelijk !
van het BBP nodig is om de
Gezond verstand en doordachte aanpak ODE pleit reeds geruime tijd voor
Vandaag wordt de fossiele brandstof
een evenwichtige en doordachte
het meest gebruikt omdat ze goed-
aanpak met de focus op ‘minder ver-
koop en geconcentreerd is. Hout
bruik’. Een besparing van 10% ligt
vergt meer productiekosten en is
in ieders bereik en heeft een directe
omslachtiger in het gebruik, wat hout
impact op het milieu maar ook op de
duurder maakt dan fossiele brand-
portemonnee! Pas na de maximale
Zodoende wordt de CO2 ‘vastge-
stoffen. Het toepassen van hout
toepassing als grondstof kan het
houden’ en nog nuttig gebruikt ook.
heeft een ecologisch en maatschap-
gebruik als hernieuwbare brandstof
Daarom moet hout maximaal worden
pelijk draagvlak en moet onder-
voor energieproductie in aanmer-
toegepast als grondstof en niet
steund worden. Plaatsen van een
king komen. Enkel deze aanpak
direct als brandstof.
pelletketel wordt fiscaal ondersteund
geeft een maximaal resultaat voor
maar een pelletketel wordt vandaag
het milieu en de maatschappij.
Echter wordt ‘slechts’ de helft van
de dag nog te weinig geplaatst. Op
een boom gebruikt als materiaal
industrieel gebied is er nog een
zodat er nog heel wat mogelijkheden
groot potentieel zodat een financiële
13
ODE en FEBEM plegen regelmatig
hernieuwbare energie een vaste
maar ze blijven budgettair goed
overleg over deze materie om de
waarde in de maatschappij.
haalbaar en wegen niet op tegen
introductie van groene warmte te realiseren.
Economisch belang en tewerkstelling
Hout, een grondstof in transitie stof is die er bestaat. Voor de industriële revolutie was
hernieuwbare energie vandaag werk
hout de meest gebruikte brandstof
geeft aan meer dan 10.000 mensen.
én grondstof. Haar kansen voor de
Tegen 2020 zullen er dat 40.000 zijn!
toekomst zijn veelbelovend, maar ze
Uit analyses blijkt dat één derde van
moeten gerealiseerd worden in een
de tewerkstelling geleverd wordt
evenwichtig, innovatief en aange-
door
past kader dat compatibel is met de
Daarbij
komende generaties!
Hout is de meest duurzame grond-
Het is een feit dat de sector van de
bio-energie!
de voordelen voor het klimaat en de
wordt
in Vlaanderen aan R&D gedaan
bestaande structuren.
in hernieuwbare energie en wordt
Subsidies zullen noodzakelijk zijn,
14
Francies Van Gijzeghem Projectleider Bio-Energie platform ODE francies@ode.be www.ode.be bio-energie
Financieel-economische situatie: ook de leden van FEBEM hebben de crisis gevoeld Wat
de
middelgrote
bedrijven
betreft, is de marge gemiddeld met
Uit de resultatenrekeningen van de FEBEM-leden blijkt
11% gedaald. Een bijzondere sector
dat zij in 2009 een moeilijk jaar hebben gehad maar toch
is die van de verhuur van containers, die haar omzetcijfer heeft
« het hoofd boven water » hebben kunnen houden. Op
zien stijgen, maar tegelijkertijd haar
basis van eigen FEBEM-cijfers en info uit het tijdschrift
winst sterk heeft zien dalen (met
INCIDENCES, kunnen we een reeks analyses maken.
bijna 50%). De sector van de bodemsanering heeft eveneens haar
Werner Annaert, Algemeen Directeur FEBEM Cédric Slegers, adjunct-directeur FEBEM
Vooreerst blijkt dat er een ver-
Ook
schil
de
stortplaatsen
zijn
niet
grote
gespaard gebleven (-17%). Dit is
ondernemingen en de KMO’s. De
uiteraard ook mee te verklaren
multinationals zijn er bijvoorbeeld
door de verminderde toegestane
in geslaagd om hun omzetcijfer
afwijkingen op de stortverboden in
enigszins te stabiliseren (-0,37%)
Vlaanderen (2009).
bestaat
tussen
de
. Als we echter de verschillende subsectoren analyseren, waar nogal wat KMO’s actief zijn, stellen we vast dat het omzetcijfer in elkaar is gezakt
Hoe hebben de bedrijven gereageerd om hun rentabiliteit te behouden ? Ondanks
sommige
herstructure-
ringen is het aantal jobs in de
De recyclagesector in zijn geheel heeft sterk geleden onder de crisis.
sector relatief goed behouden gebleven (-0,57%). Hieruit blijkt dat de ondernemingen inspanningen willen leveren om gekwalificeerd of ervaren personeel te behouden, in afwachting van het economisch herstel.
(+3,2%) en in mindere mate recy-
Een meevaller in de kostenstructuur
cling van elektrisch en elektronisch
was ongetwijfeld de daling van de
afval (+0,1%) hun inkomsten nog
dieselprijs.
hebben kunnen verhogen. De recyclagesector in zijn geheel heeft
En de financiële marges?
daarbij wel belangrijk om te stellen
Opnieuw valt er een vrij duidelijk
dat het jaar 2008 een vrij uitzonderlijk
verschil te noteren tussen de grote
goed jaar was. De schroot- (-32%),
ondernemingen en die van de
papier-
plasticsector
verschillende subsectoren. De mul-
(-18%) hebben de ineenstorting
tinationals voerden verdere kosten-
van de markt heel sterk gevoeld. De
beperkingen door waardoor de winst
glasrecyclagesector heeft nog goed
globaal is gestegen met 35%, maar
weerstand kunnen bieden (-1%),
met grote verschillen tussen indus-
maar men merkt toch dat de meeste
triële groepen/sectoren onderling.
of
(-16%) of de plasticsector (-17%). Er zijn ook sectoren die het jaar hebben kunnen afsluiten met goede resultaten, zoals de sector van de bereiding van vervangende brandstof of de recyclage van inert afval.
Moeilijk om duidelijkheid te zien Over het algemeen toont de analyse van de resultaten aan dat het erg moeilijk is om een tendens te bepalen. Binnen eenzelfde sector worden
soms
grote
verschillen
vastgesteld in de resultaten van
sterk geleden onder de crisis. Het is
(-33%)
eindresultaat naar beneden zien tuimelen (-30%), net als de glassector
(-12%). Van deze subsectoren blijkt dat enkel terugwinning van energie
Ondanks sommige herstructureringen is het aantal jobs in de sector relatief goed behouden gebleven (-0,57%).
recycleurs hun boekjaar in de rode cijfers moeten afsluiten.
15
verschillende bedrijven. We zullen nauwlettend in het oog moeten houden of het herstel van de eerste zes maanden van 2010 zich op een duurzame manier zal laten gevoelen. Op dit ogenblik zijn er immers nog te veel schommelingen merkbaar, met name wat de wederverkoopprijs betreft van de gerecycleerde stoffen, om te kunnen aannemen dat de gevolgen van de crisis achter de rug zijn.
Kwaliteit van het ingezamelde holle glas : een blijvende uitdaging !
In België bedraagt de hoeveelheid hol glas die ingezameld wordt via de glasbollen of de huis-aan-huis ophaling bijna 330.000 ton. Dit is 49% van het verpakkingsafval dat door de vzw FOST PLUS wordt beheerd. Ter vergelijking : het aantal flessen en flacons dat wordt ingezameld via de blauwe zak, bedraagt slechts 61.000 ton, ofwel vijf keer minder. Daarmee is alles gezegd over het belang van het glasafval.
Cédric Slegers; adjunct-directeur FEBEM-FEGE
Twee jaar geleden is er een werk-
leiden
en
keramiek blijven essentiële knelpun-
groep opgericht tussen FEBEM en
de economische crisis bij de glas-
ten. Maar meer en meer speelt ook
FOST PLUS. Ook de gewestelijke
producenten tot een overaanbod
de aanwezigheid van hittebestendig
en interregionale autoriteiten nemen
van glasscherven ten opzichte van
glas en van organisch afval (de
er aan deel, net als de koepels van
de vraag. Niet alleen zorgt dit voor
resten van confituur, mayonaises
afvalintercommunales
COPIDEC
een druk op de afzetprijzen, maar
….). Wat dit laatste betreft, is de
en
uitdaging?
INTERAFVAL.
De
De kwaliteit van het ingezamelde glas verbeteren om zo tegemoet te komen aan de steeds hogere eisen die de glasfabrikanten opleggen voor het ingezette recuperatieglas. Onze glasrecycleurs hebben al vele jaren geïnvesteerd in performante
de
herstructureringen
technische redenering eenvoudig:
De uitdaging? De kwaliteit van het ingezamelde glas verbeteren om zo tegemoet te komen aan de steeds hogere eisen die de glasfabrikanten opleggen aan het ingezette recuperatieglas.
machines voor het optisch sorteren
hoe meer het glas vervuild is, hoe meer de kleine stukjes glasscherven gaan samenklitten en bij het optisch sorteren, worden dan uiteindelijk meer glasscherven weggegooid dan nodig. Is de vervuiling van het glasafval een nieuw probleem? De meningen zijn
van het glasafval. Maar zoals alle
het heeft ook als gevolg dat de
verdeeld, maar wat wel zeker is, is
machines,
hebben ook deze hun
glasfabrikanten zeer veeleisend zijn
dat gelet op de steeds hogere eisen
grenzen op technisch vlak en qua
geworden naar de te aanvaarden
die worden gesteld door de glasfa-
rentabiliteit.
FEBEM en haar glas-
kwaliteit van het gerecupereerde
brikanten, de burger beter moet
recycleurs trokken dan ook aan de
glas. Zowat al het Belgische holglas
gaan sorteren. Daarom worden er
alarmbel en riepen alle betrokkenen
moet dan ook nog geëxporteerd
twee soorten acties ondernomen
in de keten op om samen inspan-
worden en de buitenlandse glasfa-
door de vermelde werkgroep.
ningen te leveren.
brikanten hebben weinig “compas-
Ten eerste, het blijven verspreiden
sie” met de Belgische recycleurs!
van de goede sorteerboodschap.
Op dit moment
is er beleidsmatig immers enige tweeslachtigheid waar te nemen.
Dit zowel naar de bedrijven toe (wat
Terwijl de recyclage van glas erkend
De scheiding per kleur, de dichtheid
de HORECA betreft bijvoorbeeld,
wordt als een belangrijk middel om
van het ingezamelde glas en de aan-
vindt men soms heel wat porselein in
de uitstoot van CO2 te voorkomen,
wezigheid van steen, porselein en
het glasafval – een tendens wellicht
16
Is de vervuiling van het glasafval een nieuw probleem? De meningen zijn verdeeld, maar wat wel zeker is, is dat de burger beter moet gaan sorteren.
tificeren waar de problemen zijn. De recycleurs beschikten al lang over talrijke gegevens, maar het defi-
De Intercommunale van WaalsBrabant neemt initiatieven
niëren van een uniforme procedure voor heel België, laat toe om zonder
Sommige gewestelijke of gemeentelijke
enige discussie de zones of zelfs de
autoriteiten beweren dat het zeer moeilijk,
ophaalrondes die slechte resultaten
ja zelfs onmogelijk, is om het gedrag van
geven te objectiveren.
burgers te wijzigen, vooral op de plaatsen waar geen enkele permanente controle
om alle gebroken tassen of borden bij het glasafval te deponeren ?) als
De glasrecycleurs, verenigd binnen
wordt uitgevoerd – zoals de glasbollen. De
naar het brede publiek (bv. via pu-
FEBEM, kunnen zich alleen maar
Waals-Brabantse intercommunale IBW heeft
bliciteit op de ophaalwagens van het
verheugen over deze initiatieven.
beslist om hen geen gelijk te geven.
glasafval).
Ze zijn essentieel willen we een
Ten tweede, is een studiebureau
optimale afzet voor de ingezamelde
De intercommunale heeft een sensibilise-
een unieke procedure komen instal-
glasscherven verzekeren. Nogmaals
ringsfase gestart (verspreiding van een
leren voor het analyseren van het
het bewijs dat na jarenlang kwantita-
folder om op een correcte manier te sorteren,
ingezamelde glas bij de recycleurs,
tieve objectieven te hebben gehan-
studenten die overdag naast de glasbollen
met als doelstelling duidelijk te iden-
teerd inzake afvalbeheer, het tijd is
staan om eventueel de handelingen van de
dat er meer gesproken wordt over
burger te corrigeren, waarbij een beloning te
kwaliteit !
winnen is) gevolgd door een repressiefase met strafrechtelijke sancties.
Wanneer er
geen reactie komt van het parket, volgt een administratieve sanctie. Alle gemeenten van Waals-Brabant hebben zich geëngageerd voor deze repressieve fase en de eerste administratieve
boetes,
opgelegd
door
de « sanctionerende » ambtenaar van de gemeente, zijn gevallen. Genoeg om de burgers duidelijk te maken dat men niet zomaar gelijk wat kan doen met zijn afval en
1
dat de kwaliteit van het recycleren een zaak is van ons allen.
2
3
1
Wat NOOIT in een glasbol mag
2
Nieuwe sticker, aangebracht op de vrachtwagens
3
Studenten voeren een sensibiliseringsactie rond de glasbollen
17
Wenst u ook een mooier straatbeeld of netter terrein? De laatste jaren heeft de afvalinzameling zich in een snel tempo ontwikkeld. Steeds meer en meer gemeenten en beheerders kiezen voor halfondergrondse of ondergrondse inzamelsystemen. De voordelen hiervan zijn: -
steeds een mooi straatbeeld; geen last meer van ongedierte; minder stank- en geluidsoverlast; kostenbesparing; service en onderhoud op regelmatige basis.
Om met hoogstaande en veilige producten te kunnen inspelen op de verwachtingen van de markt, heeft Plastic Omnium zowel een halfondergrondse container (Semimax) als een ondergrondse container (Minimax) in haar assortiment, die voldoen aan de strengste eisen en voorkeuren. Beide systemen functioneren op een eenvoudige en efficiënte manier.
Semimax
Minimax
De Minimax en Semimax zijn beiden verkrijgbaar in verschillende volumes, 3m³, 4m³ of 5 m³ en voor diverse afvalfracties zoals papier/karton, glas, GFT- en restfractie. Echter meer en meer klanten hebben zo hun specifieke wensen zoals meerdere compartimenten, toegangscontrole, … Deze opties worden door Plastic Omnium aangeboden en daarbij wordt vakkundig advies verleend.
Plastic Omnium staat al vele jaren gekend als een belangrijke leverancier op de markt. Zij houdt zich niet alleen bezig met het verkopen van alle standaardproducten en diensten, maar ontwikkelt ook lokale producten en diensten. Inspelen op de lokale behoeften is dan ook onze troef. Plastic Omnium houdt nadrukkelijk rekening met zaken zoals vormgeving, functionaliteit en kwaliteit. Al deze facetten krijgen de volledige aandacht waardoor de producten van Plastic Omnium zich onderscheiden van andere. Wenst u meer informatie, goed advies, een scherpe prijsstelling, neem dan vrijblijvend contact op met Plastic Omnium op het nummer 054/313131 of mail ons, poinfo@plasticomnium.com
Vlaanderen wil beleid inzake Oppervlaktedelfstoffen monitoren Tijdens de ontwikkeling van de enquêtes werd contact opgenomen met de betrokken federaties en beroepsverenigingen om advies en opmerkingen in te winnen. Het resultaat is een enquête die het werk van de bevraagde bedrijven tot een minimum beperkt.
In februari 2011 zal de Vlaamse overheid een digitale enquête versturen naar de producenten, handelaars en verbruikers van primaire delfstoffen en alternatieve grondstoffen. Daar hoort u als lezer van deze FOCUS waarschijnlijk ook bij. De enquête is opgesteld door de Afdeling Land en Bodembescherming, Ondergrond, Natuurlijke Rijkdommen (ALBON) van het Departement Leefmilieu, Natuur en
en opmerkingen in te winnen. Het
Energie, de Openbare Vlaamse Afvalstoffenmaatschap-
resultaat is een enquête die het
pij (OVAM) en de Vlaamse Instelling voor Technologisch
een minimum beperkt. De enquêtes
werk van de bevraagde bedrijven tot worden volledig digitaal aangebo-
Onderzoek (VITO) en maakt deel uit van het ‘Monitoringsysteem Duurzaam Oppervlaktedelfstoffenbeleid’. De opzet
den. Door koppeling aan bestaande bedrijvenbestanden, gekend bij de
van dit monitoringsysteem door de Vlaamse overheid
overheid, werden de formulieren zo
wordt ondersteund door FEBEM.
veel mogelijk gepersonaliseerd. Opzet is om de enquête jaarlijks te Mireille Verboven, Adviseur FEBEM
herhalen met als doel een totaalbeeld te krijgen van de marktont-
Dit monitoringsysteem wordt opge-
Het spreekt voor zich dat de politieke
wikkelingen. De resultaten zullen
start om op een regelmatige en
besluitvorming omtrent de verzeke-
gerapporteerd
consistente manier gegevens te
ring van de bevoorradingsnoden
publiekelijk
verzamelen over:
gemakkelijker
▪▪ ▪▪
een
jaarver-
wanneer
slag. De vertrouwelijkheid van de gegevens van de individuele res-
de behoeftecijfers van opper-
kwantificering
bevoorra-
pondenten zal te allen tijde worden
vlaktedelfstoffen;
dingsbronnen.
in
deze
bewaakt. De individuele gegevens
de import- en exportstromen
bronnen stelt de Vlaamse Regering
zullen nooit aan derden worden ver-
in
onder-
strekt en ook op geen enkele wijze af
bouwde beslissingen te nemen. De
te leiden zijn uit de in het jaarverslag
te verzamelen gegevens zijn dus
verstrekte informatie.
van grondstoffen; ▪▪
in
die wordt gesteund door inzicht en
de inzet en beschikbaarheid van alternatieve materialen.
staat
om
verloopt
worden
beschikbaar
van
de
Inzicht
objectief
essentieel voor het ontwikkelen van een duurzaam oppervlaktedelfstof-
Grondstoffen zoals klei, zand, grind
De Vlaamse overheid en FEBEM
fen- en materialenbeleid, wat op
of hun volwaardige alternatieven zijn
hopen op uw medewerking!
lange termijn de bevoorrading voor
basisgrondstoffen voor producten
de sectoren zal verzekeren.
FEBEM is er immers van overtuigd
die voor elke burger dagelijks hun
dat onze sector heel wat alterna-
nut hebben. De bevoorrading van
Tijdens de ontwikkeling van de en-
minerale grondstoffen is daarom
quêtes werd contact opgenomen
een
met de betrokken federaties en
maatschappelijke
noodzaak,
voor onze generatie, maar ook voor
beroepsverenigingen
toekomstige generaties.
19
om
advies
tieven biedt voor primaire delfstoffen.
Vlaams gewest maakt Codes van Goede Praktijk op voor tussentijdse opslag en reiniging van uitgegraven bodem Mireille Verboven, Adviseur FEBEM
Complexe materie Codes van goede praktijk zijn een
een ministerieel besluit. Een tweede
normen en gebruiksmogelijkheden,
belangrijk instrument bij de imple-
ministerieel besluit legt de lijst vast
FAQ grondverzet en vervoer van uit-
mentatie van wet- en regelgeving. In
van de toepassingen voor bouw-
gegraven bodem, FAQ grondverzet
het geval van uitgegraven bodem is
kundig bodemgebruik en gebruik
en opslag van uitgegraven bodem.
het spelbord vastgelegd in het bo-
in een vormvast product. Daarnaast
Op de OVAM website, onder het luik
demdecreet en bijhorend uitvoer-
heb je nog de uitgebreide ‘leidraad
‘Grondverzet’, onder de titel ‘Vakin-
ingsbesluit,
De
voor het werken met uitgegraven
formatie’ staan al deze bepalingen
spelregels van de uitvoering in de
bodem’ nodig voor het algemeen
netjes verzameld.
praktijk zijn uitgeschreven in Codes
overzicht. De complexiteit van deze
van Goede Praktijk. Codes in me-
materie wordt op de OVAM website
Het pijnpunt blijft … de handhaving!
ervoud, want er zijn niet minder
mooi geïllustreerd met een reeks
Maar is de complexiteit van de regel-
dan vier Codes van Goede Praktijk
FAQ
Ques-
geving niet omgekeerd evenredig
en twee standaardprocedures uit-
tions): FAQ grondverzet algemeen,
met de mate van handhaving? Of
geschreven om het ‘grondverzet’
FAQ grondverzet op de plaats van
moeten we veronderstellen dat elke
volgens de regels van de kunst uit
uitgraving,
op
handhavende ambtenaar de tran-
de voeren. Deze zijn vastgelegd via
de plaats van bestemming, FAQ
sportdocumenten bij grondverzet
het
Vlarebo.
(Frequently
FAQ
Asked
grondverzet
kan interpreteren?
Tijdelijke opslag en grondreinigingscentra
Bovenstaande
opsomming
van
nigingscentra, gepubliceerd door
Dit staat in schril contrast met de
Codes van Goede Praktijk (CvGP),
OVAM, opgesteld in overleg met de
controles bij de niet-erkende tus-
standaardprocedures, leidraad en
sector, met adviezen van VITO.
sentijdse opslagplaatsen, de zo-
ministeriële besluiten omvat nog
Op een erkend grondreinigings-
genaamd bedrijfsgebonden TOP’s,
niet de werking van een tussentijdse opslagplaats (TOP) of centrum voor
grondreiniging
(CGR).
Het
VLAREBO voorziet dat elke tussentijdse opslagplaats of grondreinigingscentrum, die zelf bodembeheerrapporten wenst af te leveren van de door haar in ontvangst genomen uitgegraven bodem, een erkenning moet aanvragen. Hiervoor is een kwaliteitsreglement opgesteld,
waarvoor nog geen Code van Goede
Op een erkend grondreinigingscentrum ontbreekt het doorgaans niet van de controles: milieu-inspectie, bodembeheerorganisatie, OVAM, VITO, VMM, auditoren van certificatie-instellingen, klanten, verzekeringen, … ze passeren allemaal de revue.
onder de auspiciën van OVAM. Een erkende
Praktijk bestaat. Gelukkig komt daar eerstdaags verande-ring in. Samen met een update van de CvGP voor grondreinigings-centra, zal OVAM ook een CvGP voor tussentijdse opslagplaatsen
publiceren.
aanbevelingen
zij
Deze
complementair
aan de verplichtingen die worden opgenomen door de milieuvergunning van de TOP of CGR. De leden van
de
FEBEM/OVB
werkgroep
bodembeheerorganisatie
centrum ontbreekt het doorgaans
CGR’s zijn blij dat deze laatste Code
(Grondbank of Grondwijzer) zal erop
niet aan controles: milieu-inspectie,
van Goede Praktijk er eindelijk komt.
toezien dat de TOP of CGR de voor-
bodembeheerorganisatie,
OVAM,
Zo zal het speelveld weer een beetje
waarden uit dit kwaliteitsreglement
VITO, VMM, auditoren van certifi-
meer gelijk zijn voor alle spelers, ten-
respecteert.
catie-instellingen, klanten, verzeke-
minste als de scheidsrechter (lees:
ringen, … ze passeren allemaal de
handhaver) zijn werk doet!
Daar bovenop komt nog een Code
revue.
van Goede Praktijk voor grondrei-
20
FEREDECO bezoekt Vlaamse FEBEM-leden
De periodieke vergadering van de ve-
giënische eisen uit het VLAREA (onder
reniging van de Waalse recycleurs van
andere voor asbest) en de verplichting
puingranulaten – FEREDECO – ging
om een COPRO of QUAREA keuring te
deze keer niet door in Gembloux zoals
hebben.
gebruikelijk, maar bij twee FEBEM leden in Vlaanderen. In de voormiddag was DD
Na het middagmaal was de bezoekers-
Recycling de gastheer van deze Waalse
groep te gast bij ABR in Grimbergen.
sectorgenoten. In de hoofdzetel van DD
Hier konden de deelnemers een installa-
Recycling te Vlierzele hebben de deel-
tie in werking zien, uitgerust met sorteer-
nemers van FEREDECO een duidelijke
band, vernevelinginstallatie, windshifter
uitleg gekregen van Patrick Betri, Bart De
en waterbad. Ook de toestellen in het
Winter en Kizi Vervest over de werkwijze
labo voor de interne controles werden
bij deze breker in het Vlaams gewest.
gedemonstreerd.
Er zijn namelijk nogal wat verschillen:
Kortom een leerrijke dag. Volgend jaar
daar waar de leden van FEREDECO in
kunnen we beslist eens de omgekeerde
Wallonië nu pas gestart zijn met de CE-
beweging voorstellen: FEBEM op bezoek
markering, moeten de Vlaamse tegen-
bij enkele leden van FEREDECO.
hangers aan heel wat extra regelgeving voldoen. Zo zijn er de strengere milieuhy-
1 2
2
1
21
Een uitleg op het terrein van ABR in Grimbergen. De bezoekers van FEREDECO op de parking van DD Recycling in Vlierzele.
K WA L I T E I T O P W E G EN ROUTE POUR LA QUALITE
hoogkwalitatieve machines bedrijfszekerheid service 24/24 u. wisselstukkenbeheer onderhoud klantvriendelijkheid
machines de haut qualité fiabilité service 24/24h. gestion de pièces de rechange entretien acceuil clientèle
Geen loze woorden maar bij ons een dagdagelijkse opdracht.
Ne sont pas des vaines paroles mais notre mission journalière.
www.schmidt-belgium.be
SCHMIDT BELGIUM SCHMIDT BELGIQUE
Boomsesteenweg 74 - B 2630 Aartselaar Route de Wavre 110 - B 4280 Hannut
www.schmidt-belgique.be
Tel.: +32(0)3 458 15 85 Tel.:22 +32(0)19 65 76 32
Fax: +32(0)3 458 18 25 e-mail: info@schmidt-belgium.be Fax: +32(0)19 65 76 33 e-mail: info@schmidt-belgique.be
Veiligheidsfiches voor en door de FEBEM-leden Suggesties vanuit de andere werk-
De werkgroep QESH van FEBEM heeft sinds oktober 2010 twaalf toolboxfiches uitgewerkt en ter beschikking gesteld van alle leden. De werkgroep QESH ontfermt zich binnen FEBEM over kwaliteit, milieu, veiligheid en gezondheid – vandaar het acroniem of letterwoord QESH (Quality, Environment, Safety, Health). Deze FEBEM werk-
groepen zijn welkom.” Mireille Verboven (FEBEM adviseur): “Het FEBEM secretariaat heeft een standaardlayout ontwikkeld zodat de verschillende toolboxfiches een uniform karakter krijgen. FEBEM zorgt voor de vertaling en plaatst de fiches in pdf- en wordversie in beide landstalen op de website. In elke
groep is een buitenbeentje omdat deze geen voorzitter
FEBEM-flash wordt een toolboxfiche
én ondervoorzitter heeft, maar twee volwaardige voorzit-
stelt ook een evaluatieformulier bij
in de kijker gezet. Het secretariaat
ters, die elk een deelgebied voor hun rekening nemen. Zo
elke toolboxfiches ter beschikking.
is Jochen Aendenboom (VEOLIA ES) voorzitter voor het
vragen die als afsluiter van de tool-
gedeelte milieu en Eddy Van Eenoo (SGS Ewacs) voorzitter voor het gedeelte veiligheid. Deze laatste vormt de stuwende kracht achter het ‘toolboxen’-project.
Mireille Verboven, Adviseur FEBEM
Hierop staan enkele eenvoudige boxmeeting door de deelnemers beantwoord kunnen worden. “
Deze toolboxfiches zijn geen behangpapier. Gebruik ze om op interactieve manier je collega’s te betrekken in het veiligheidsbeleid van je onderneming” Jochen
De toolboxfiches zijn didactische hulpmiddelen (het gereedschap) om tijdens korte veiligheidvergaderingen - de zogenaamde toolboxmeetings - een geselecteerd onderwerp toe te lichten. Eddy Van Eenoo: “De QESH-werkgroep had voor 2010 onder andere de toolboxen als prioriteit gesteld. De voorgaande jaren lag de nadruk op het verzamelen en in detail bestuderen van de arbeidsongevallen. Nu was de tijd rijp om vanuit de federatie de middelen aan te reiken om
de preventie van deze arbeidsongevallen te stimuleren. Binnen de werkgroep hebben we de onderwerpen geselecteerd en de oproep gelanceerd opdat de bestaande informatie op het FEBEM-secretariaat gecentraliseerd zou worden.
Dankzij het engagement van meerdere werkgroepleden hebben we deze zomer twaalf toolboxfiches klaargestoomd. Maar we willen het daarbij niet laten. Deze reeks moet nog verder groeien met nieuwe onderwerpen.
23
Aendenboom:
“Natuurlijk
is het opmaken en ter beschikking stellen
van
deze
toolboxfiches
slechts een eerste stap. We communiceren erover maar daarbij stopt het niet! Als tweede stap proberen we nu een structuur te ontwikkelen om deze fiches meer te gaan implementeren.” “Dat zijn de uitdagingen voor de komende maanden. FEBEM vraagt van haar leden een blijvende aandacht voor een veilige werkomgeving.”
Hoe bekomen we een zelfbewuste veiligheidscultuur bij al onze leden? Hoe zorgen we er voor dat coaching rond veiligheid een vanzelfsprekendheid wordt binnen onze sector? Hoe kunnen we de diverse doelgroepen in de verschillende ondernemingen aan bod laten komen? “
De toolboxfiches van de eerste reeks, hebben als onderwerp: 1.1 Signalisatiekledij
6.6 Veilig werken met een heftruck
2.2 Indeling, Etikettering en Verpa-
7.7 Veilig gebruik van ladders
kking van chemicaliën (CLP) 3.3 Machinerichtlijn: belang van de noodstop 4.4 Persoonlijke beschermingsmiddelen (algemeen) 5.5 Veilig omgaan met gevaarlijke
8.8 Veilig omgaan met insecten 9.9 Schadelijk geluid en trillingen 10. 10 Betreden van besloten ruimten 11. 11 Heffen en tillen van lasten 12. 12 Hand- en armseinen
producten Je kan ze eenvoudig downloaden van het FEBEM-extranet. Vanaf de hoofdpagina www.febem-fege.be bereik je deze fiches met één klik via de Quick Links.
• LABORATORIA • LUCHTONDERZOEK • REACH & SDS • MILIEU-ADVIES • VEILIGHEIDSSTUDIES • GEOTECHNIEK SGS IS THE WORLD’S LEADING INSPECTION, VERIFICATION, TESTING AND CERTIFICATION COMPANY
• GELUID & TRILLINGEN
be.environment@sgs.com www.be.sgs.com
adv SGS-febem_3.indd 2
WHEN YOU NEED TO BE SURE
24
5/11/10 11:26
Meer duidelijkheid over controles op omzetting richtlijn scheepsafval
Tijdens het Euroshore/FEBEM-congres van 14 oktober 2010 gaf Peter Van den dries, Project Officer bij EMSA (European Maritime Safety Agency), tekst en uitleg over de inspecties die door EMSA werden uitgevoerd in het kader van de richtlijn scheepsafval (2000/59/EC).
Baudouin Ska, adjunct-directeur FEBEM
Methodologie
Resultaten
afvalbeheersplannen
Tijdens
inspectiebezoeken,
Een grote meerderheid van de
kleinere havens (vooral vissers- en
uitgevoerd tussen januari 2007 en
vaststellingen had betrekking op
maart 2010, bezocht EMSA een
de afvalbeheersplannen (art. 5), de
vijftigtal havens in 22 EU-Lidstaten.
financiële bijdragen voor scheeps-
Daarbij werd niet alleen gekeken
afval (art. 8) en handhaving (art. 11,
naar
incl. art. 6 en 7).
de
de
“grote”
commerciële
havens, maar ook naar vissers- en jachthavens. De inspecties dienden om in elke lidstaat zowel de juridische omzetting van de Richtlijn na te gaan als de uitvoering ervan in de praktijk. Om de effectiviteit van de implementatie te evalueren, werden telkens drie deelprocessen onderzocht: ▪▪
▪▪
Uit de inspecties bleek dat de meeste commerciële havens over adequate ontvangstinstallaties en afvalbeheersplannen beschikten, maar dat deze vaak ontbraken in kleinere havens
jachthavens). Bij het ontwerp van de afvalbeheersplannen werd door de toezichthoudende
overheid
meestal
rekening gehouden met input van de havengebruikers, maar eens de plannen waren goedgekeurd werd niet steeds gemonitord of de toepassing in de havens overeenstemde met wat in de afvalbeheersplannen werd vastgelegd. Financiële bijdrage Europa
kent
een
grote
variatie
algemene aspecten (o.a. toe-
Afvalbeheersplannen
aan kostendekkingsystemen voor
passingsgebied, definities) en
Uit de inspecties bleek dat de
scheepsafval.
handhaving;
meeste commerciële havens over
organisatie en planning van
adequate ontvangstinstallaties en
havenontvangstinstallaties; ▪▪
beschikten,
maar dat deze vaak ontbraken in
systematiek van afgifte van scheepsafval
en
ladingresi-
duen. Na elke inspectie werd een overzichtsrapport
met
bevindingen
per lidstaat doorgestuurd naar de Europese
Commissie,
aangezien
de uiteindelijke evaluatie van het implementatieniveau (incl. een formele ingebrekestelling) bij hen ligt.
25
Toch zijn er twee terugkerende varianten: de zgn. “no-special-fee” systemen (op basis van een afgifterecht voor een bepaald volume) en de “direct fee” systemen (op basis van een aan de ophaler te betalen
OVAM tevreden over Vlaamse omzetting havenrichtlijn
bijdrage, per afgegeven volume). Handhaving Dit bleek een van de meest problematische domeinen voor de lidstaten, waarbij de meeste problemen te maken hadden met de selectie van de schepen, het gebrek aan communicatie tussen inspectiediensten, en het gebrek aan handhaving van vissers- en pleziervaartuigen. Er werden ook gegevens verzameld inzake
de
afgegeven
volumes
scheepsafval. Daaruit bleek dat tussen 2005 en 2008 in 40 EUhavens de hoeveelheid afgegeven scheepsafval (MARPOL Annex I en V) met bijna de helft is gestegen. Door een gebrek aan data is het onmogelijk deze stijging uitsluitend aan de toepassing van de Richtlijn toe te schrijven, maar er zijn toch duidelijke indicaties dat de Richtlijn tegemoet komt aan haar eerste doelstelling: het vermijden van lozingen op zee.
Alhoewel het Belgische model in
die beter kunnen, bijvoorbeeld op
Europa goed scoort, is het van
Internationaal
belang stil te staan bij sterktes maar
een betere informatie-uitwisseling.
ook bij mogelijke verbeterpunten.
De PRF (Port Reception Facilities)
Eén van de voornaamste sterktes
databank, beheerd door de IMO,
is ongetwijfeld de samenwerking
dat zich hiertoe perfect zou kunnen
tussen de verschillende partijen:
lenen. Ook de algemene controle
overheidsinstanties,
inspectiedien-
en opvolging van de afgifte van
sten, afvalinzamelaars en havens.
scheepsafval in Europa kan beter.
Voorts is het financieringssysteem
Het ontwikkelen van een Europees
in onze zeehavens niet enkel gericht
traceringsysteem zou de taak van
op het creëren van een positieve in-
onze zeehavens alleszins verlichten.
centive tot afgifte van het scheeps-
Hierdoor zou men kunnen nagaan
afval maar tevens op de monitoring
of en wanneer een schip afgegeven
van de werkelijke afgifte ervan. Het
heeft in een andere Europese haven.
elektronische
rapporteringsysteem
Een ander pijnpunt is dat nog niet
biedt de mogelijkheid tot controle
voor álle afvalstoffen die aan boord
van de aangegeven hoeveelheden
van schepen zijn ontstaan er een
scheepsafval. Daarbovenop moeten
juridisch kader is ontwikkeld.
de beheerders van de havens jaar-
ander element is dat gezien de
lijks de besteding van de gelden
toenemende druk op lidstaten en
laten controleren door een onafhan-
ontvangstinstallaties best ook de
kelijke bedrijfsrevisor.
verplichtingen
Maar uite-
raard zijn er ook nog punten
en
aan
worden verstrengd.
Gudrun Janssens, OVAM
26
Europees
vlak
Een
scheepszijde
The reflection of quality
driven by quality
DAF Trucks België • Telefoon: 03/710.14.11 • Telefax: 03/710.14.02 • www.daf.be • Geef voorrang aan veiligheid
Overzicht standpunten en visies van FEBEM Nieuws - Standpunten en visies
25.11.2010
Energie versus materiaalrecyclage
25.11.2010
Reactie FEBEM VLAMAB
25.11.2010
Toekomstvisie Stortplaatsen
24.06.2010
Memorandum voor de nieuwe federale regering
10.06.2010
Note de réflexion sur l’avenir des centres d’enfouissement technique, dans le cadre de la rédaction du PWD 2020
22.04.2010
Standpunt van FEBEM over de Toekomst van de Vlaamse Afvalverwerkende bedrijven
15.02.2010
Reactie FEBEM op nota OVAM over verwerking
08.02.2010
Reactie FEBEM op het vernieuwde afvalstoffendecreet (materialendecreet)
22.12.2009
FEBEM: afvalrecyclage kan heel wat bijdragen tot CO2-reductie
27.11.2009
FEBEM: extra verbrandingscapaciteit en prioriteit voor recyclage kunnen wel samen
12.10.2009
Standpunt van FEBEM over het voorstel van de federale minister van Economie om de prijscontrole voor de afvalbehandeling af te schaffen
11.06.2009
Standpunt ingenomen door de Raad van Bestuur over Verwerking Verantwoord
11.06.2009
Standpunt ingenomen door de Raad van Bestuur over hout en Val-I-Pac
28.05.2009
Standpunt van FEBEM betreffende het voorontwerp (1° lezing) van het Waalse besluit voor de omzetting van het Europees besluit over de procedures en de acceptatiecriteria voor stortplaatsen (Franstalige tekst)
18.05.2009
Standpunt van FEBEM (3° lezing ) betreffende het Waalse ontwerp van de sectorale voorwaarden voor composteerinstallaties (Franstalige tekst)
11.05.2009
Standpunt van FEBEM (2° lezing) betreffende het Waalse ontwerp-besluit tot vaststelling van de voorwaarden voor het gebruik van compost en digestaat (Franstalige tekst)
17.04.2009
Standpunt van FEBEM betreffende het ontwerp-besluit (2° lezing) over uitgegraven bodem in het Waals Gewest (Franstalige tekst)
09.04.2009
Standpunt van FEBEM betreffende het ontwerp (dossier nog niet ingediend bij Waalse regering) voor de nieuwe verbodsbepalingen op stortplaatsen (Franstalige tekst)
09.04.2009
Twee standpunten van FEBEM betreffende het voorontwerp (1° lezing) voor de wijziging van de Waalse lijst van afvalstoffen (de definitie van biologisch afbreekbaar organisch afval) - Franstalige tekst
27.04.2009
Standpunt van FEBEM over de studie van de OWD betreffende de traceerbaarheid van afval (Franstalige tekst)
10.03.2009
Standpunt van FEBEM en FERAB betreffende het Waalse ontwerp van de sectorale voorwaarden voor composteerinstallaties (Franstalige tekst)
05.02.2009
Standpunt Bioplastics
27.02.2009
FEBEM MEMORANDUM voor de gewestregeringen 2009-2014
28
Selectief ingezameld
BSV Harelbeke : kaap van 2 miljoen ton grond overschreden Op
werd
Zo werd in 2007 beslist om naast de
ton
exploitatie van een recyclagecen-
grond aangevoerd, en dit mocht
trum ook te investeren in kennis
gevierd worden. In aanwezigheid
en kunde voor de uitvoering van
van Dirk Dedecker van OVAM,
bodemsaneringswerken.
Kathleen Wielant van Grondbank
kunnen zij met trots zeggen dat
vzw en Werner Annaert van FEBEM
zij over een team van ervaren en
mocht
bij
vrijdag B.S.V.
Dirk
05/11/2010
de
2.000.000ste
Beheydt,
Vandaag
Algemeen
gedreven medewerkers beschikken
Directeur van BSV de 2.000.000ste
voor het uitvoeren van insitu bo-
ton aangevoerde grond dan ook
demsaneringen, en dit zowel in de
plechtig in ontvangst nemen.
openbare als de private sector.
Sinds de start van de exploitatie in
Eind 2009 konden zij het VCA**
januari 2002, met als initieel doel
en
een oplossing te bieden voor de ver-
ontvangst nemen. Dit betekende
werking van verontreinigde gronden
een
in West-Vlaanderen, is B.S.V. uit-
bedrijf
gegroeid tot een gerespecteerde
stratie, techniek en klanttevreden-
speler. Niet alleen voor de reiniging
heid en was het tegelijk een waar-
van verontreinigde gronden, maar
dering van de professionele inzet
ook voor het bewerken van gronden,
en dagelijkse aanpak van al hun
de tussentijdse opslag van niet-ver-
medewerkers.
ISO
9001:2008-certifcaat
meerwaarde op
gebied
voor van
in het
admini-
ontreinigde gronden en de verwerking van bagger- en ruimingspecie.
De nieuwe kantoorgebouwen en
Het is duidelijk dat dit een verhaal
een nieuwe productiehal staan al
is van durf, doorzettingsvermogen
in de steigers, en de inves-tering in
en het continu op zoek zijn naar de
verwerking van marktgerelateerde
beste oplossingen. Ondanks het vele
afvalstormen binnen B.S.V. is volop
harde werk en het succes, blijven
aan de gang. Aan de uitbouw van
ze niet op hun lauweren rusten. De
B.S.V. wordt aldus gestaag gewerkt,
voortdurende evolutie in de wet- en
en dit mocht ook wel eens in de bloe-
regelgeving en de veranderende
metjes worden gezet.
marktsituatie, nopen elke dag verder te werken aan de voortzetting van B.S.V.
29
Foto van rechts naar links: Werner Annaert (FEBEM) - Baudewijn Vancoillie - Ignace Degezelle - Olivier Vanpeteghem - Dirk Beheydt (BSV) - Dirk Dedecker (OVAM) - Kathleen Wielant (Grondbank) - Glenn Heernaert (BSV)
Recycleurs van kunststoffen bieden 50.000 nieuwe jobs
Op een internationale conferentie
teren in 50.000 extra jobs (bij beper-
luidde EUPR, Europese federatie
king van de export). EUPR vraagt
EuPR
van
GEEN
Kortenberglaan 66
de
plastiekrecycleurs,
de
financiële
hulpverlening,
noodklok. “Vandaag de dag wordt
maar wel dat de afvalstromen in
1000 Brussel – België
meer dan 2/3 van het totale kunst-
Europa zouden verwerkt worden,
Tel.: +32 2 742 96 82
stofafval geëxporteerd buiten de
zodat hier bijkomende jobs kunnen
Fax: +32 2 732 63 12
EU. De Europese recycleurs van
gecreëerd worden. De recycleurs
e-mail: info@plasticsrecyclers.eu
kunststoffen
website: www.plasticsrecyclers.eu
nochtans
van kunststoffen willen ook graag
veel geïnvesteerd in nieuwe uitrus-
hebben
hun kennis ten dienste stellen en
ting, sorteerlijnen en bijkomende
oplossingen aanbieden rond het
capaciteit, maar de toenemende
probleem van kunststof en zwerfvuil
export kan deze investeringen in
op zee. Verschillende recycleurs
gevaar
recycleurs
willen dit afval verwerken en het
van kunststoffen willen wel degelijk
marktpotentieel in Europa bekijken
meer recyclaten gebruiken en zo
voor
grote hoeveelheden CO2 besparen,
mengde fracties.
brengen.
De
hergebruik
van
deze
ge-
maar ze hebben nood aan een regelmatige aanvoer van afval om
FEBEM wil EUPR ondersteunen om
kwaliteitsmaterialen te produceren
meer recyclage in de EU te hebben
ter vervanging van nieuwe kunst-
maar meent wel dat we moeten op-
stoffen
letten geen grote marktverstoringen
in
bepaalde
toepas-
singen. Dit is alleen mogelijk als
te veroorzaken.
mechanische kunststofrecycleurs in
kunststof buiten de EU krijgt daar
Europa een betere toegang krijgen
immers ook een recyclagetoepas-
tot de Europese afvalstroom en
sing. FEBEM wil vooral maatregelen
kwaliteitsmaterialen
om de vraag naar recyclaten binnen
ontwikkelen
voor hergebruik in eindproducten.”
De afzet van de
de EU te laten stijgen, eerder dan de export te bemoeilijken.
De federatie meent dat een beleidswijziging onmiddellijk
door zou
de
lidstaten
kunnen
resul-
30
31
LEDENLIJST Meer info op onze website www.febem-fege.be
4Biofuels 1070 Brussel www.4energyinvest.com A.B.R. 1850 Grimbergen www.demeuter.be Accurec 3980 Tessenderlo Aclagro 9032 Wondelgem www.aclagro.be Adams Massenhoven 2240 Massenhoven www.adams-massenhoven.be Aerts Jan Containerdienst 2160 Wommelgem www.aerts-containers.be Alfamet 9200 Dendermonde www.alfamet.be Alvin 7012 Jemappes Amacro 1654 Huizingen www.amacro.be André Celis Containers & Recyclage 3210 Lubbeek www.celis.be Antwerp Tank Cleaning ATC 2030 Antwerpen www.vanloon.be AOP Antwerpse Oudpapiercentrale 2660 Hoboken Apparec 2830 Tisselt-Willebroek www.apparec.be Atravet 9200 Dendermonde Attero 2800 Mechelen AVR België 2400 Mol www.avr-belgie.be AWS 2860 Sint-Katelijne-Waver www.aws.eu Bel Fibres 7022 Hyon Belgras 2235 Hulshout www.belgras.be Beta Recycling 3660 Opglabbeek www.betarecycling.com Bionerga 3740 Bilzen / 3630 Maasmechelen www.bionerga.be Bioterra 3660 Opglabbeek www.bioterra.be Bio Oil Expoitation 3980 Tessenderlo www.bio-oil-holding.eu Bio Oil Recycling 8200 Brugge www.allvet.be BLC-group 9600 Ronse www.containerdienst-bert.be Bongaerts Recycling 3990 Peer BOS 2030 Antwerpen Bosatec 3600 Genk www.groupmachiels.com Bremcon 2070 Zwijndrecht www.bremcon.be Broeckx Plastic Recycling NL-5085 ET Esbeek www.broekcx.nl Bruco Containers 2030 Antwerpen www.bruco.containers.com BST 2830 Willebroek www.belgianscrap.com BSV 8530 Harelbeke www.bsv-nv.be
Buchen Industrial Services 7170 Manage www.buchen.net Campine Recycling 2340 Beerse www.campine.be CETB 7141 Carnières www.sita.be Cimenteries CBR 1170 Brussel www.cbr.be CNA Containers 9300 Aalst www.leysen.org Cogal 9100 St.-Niklaas www.cogal.be of www.dehon.com Cogetrina 7522 Marquain www.dufour.be Comet Tyre Recycling 6200 Chatelet www.cometsambre.be Conelso 2840 Reet www.fransdevocht.be Corneillie Containerverhuur 8000 Brugge Corvers 3583 Beringen www.sita.be Croco 3910 Neerpelt De Bree Solutions 9990 Maldegem www.debree.be De Coninck 3020 Veltem www.de-coninck.be De Coster Dominique 3530 Houthalen-Helchteren www.decosternv.be De Dijcker Recycling 2860 Puurs www.ddrecycling.be De Kock E. 3090 Overijse www.dekock.info Demets Containers 1120 Brussel www.sita.be De Meuter Containers 1000 Brussel www.sita.be De Neef Chemical Processing 2220 Heist-op-den-Berg www.deneef.net Depovan 8800 Roeselare www.vanheede.com De Sutter 9900 Eeklo www.afvalbeheer-desutter.be Dilissen Transport 3900 Overpelt www.dilissen-transport.com Doopa 8800 Roeselare www.doopa.be DPL 8810 Lichtervelde Duferco Diversification 7100 La Louvière www.duferco.be Ecomac 3990 Linde-Peer www.groupmachiels.com Ecosmart 2870 Puurs www.vangansewinkel.com Ekol 3530 Houthalen-Helchteren www.ekol.be EKP Recycling 2860 St Katelijne Waver www.jacobsbeton.be Electrawinds 8400 Oostende www.electrawinds.be Eneco België 2800 Mechelen www.eneco.be Envisan 9308 Hofstade-Aalst www.envisan.com Eurocompost 3530 Houthalen www.eurocompost.be Eurofat 8552 Zwevegem-Moen Eurowaste 2000 Antwerpen www.eurowaste.be Fim P&R 2260 Westerlo, www.fim.be
32
FMM 1070 Brussel www.recylex.be Foronex 8710 Wielsbeke www.foronex.com Frimpex 3370 Boutersem Fraxicor 1500 Halle www.colruyt.be Garwig 8650 Houthulst www.garwig.be Geldof 8560 Wevelgem www.geldof-recycling.be Gemini Corporation 2050 Antwerpen www.geminicorp.be General Plastics International D-24558 Henstedt-Ulzburg gpigmbh.blogspot.com Geocycle 7181 Seneffe www.geocycle.be Geo-Milieu 2480 Dessel www.geo-groep.com Gielen Container Service 3600 Genk www.gielen-recyclage.be Gilgemyn oudpapierbedrijf 8560 Wevelgem Govaerts Recycling 3570 Alken www.govaplast.com GRC-Kallo 9130 Kallo www.decnv.com GRL 3560 Lummen www.grl.be Grondreinigingscentrum Limburg 3560 Lummen www.carmans.be GRV 8800 Roeselare www.vanheede.com GV & T Kruishoutem 9770 Kruishoutem www.gvtkruishoutem.be HCI 2950 Kapellen www.hci.be Henri Containerdienst 3300 Tienen www.henricontainerdienst.be Holcim Belgique 7034 Obourg www.holcim.be Hoslet 1325 Chaumont-Gistoux www.sita.be Houtrecyclage Vandendriessche 8900 Ieper www.houtrecyclage.be IEH Recycling 2310 Rijkevorsel www.iehrecyclingbelgium.com Inafzo 8980 Zonnebeke Indaver 2800 Mechelen www.indaver.be Ivo Van den Bosch Containerdienst 2520 Ranst www.ivovandenbosch.be Jeritop 9031 Drongen www.jeritop.be Jozef Michel oudpapier 2920 Kalmthout Kargro Group 2920 Kalmthout www.tyreplan.be Kayak Maritime Services 2000 Antwerpen Kempisch Recyclage Bedrijf 2340 Beerse www.krb-glasscollecting.be Klerk’s Plastic Recycling KPR 2320 Hoogstraten www.hyplast.be Lammertyn.net 9070 Destelbergen www.lammertyn.net Lavatra 8930 Lauwe Leysen 2300 Turnhout www.leysen.org Lhoist Recherche & Développement 1342 Ottignies www.lhoist.com Liekens 2030 Antwerpen www.liekens.be
MAC 2030 Antwerpen Machiels 3500 Hasselt www.groupmachiels.com Maintenance Industrielle Walonne 7971 Basècles Maltha 3920 Lommel www.maltha.nl Marpobel 2030 Antwerpen Marpos 8380 Dudzele Matco 8790 Waregem www.matco.be Matco Glas 8710 Wielsbeke M.C.A. Recycling 1190 Vorst www.mca-recycling.com MCR 2627 Schelle M.E.C. nv 8500 Kortrijk Minérale 6042 Lodelinsart Molok 3530 Houthalen www.molok.-benlux.com Monseu 1440 Braine le Chateau MTD Milieutechnieken 2270 Herenthout www.mtd-etec.com New West Gypsum Recycling 9130 Kallo www.nwgypsum.com Norland 5300 Andenne www.sita.be OCS - ATM 2170 Antwerpen www.atmmoerdijk.nl Oostvlaams Milieubeheer OVMB 9042 Gent www.ovmb.be Op de Beeck 2288 Bouwel www.odbeeck.be Oriental Recycling 2230 Oevel www.orientalrecycling.com Out of Use 2840 Putte www.outofuse.com Pack2pack 8800 Rumbeke www.pack2pack.com Papnam 5060 Auvelais Pieck Containers 3290 Tessenderlo www.sita.be Pirobouw 2900 Schoten www.pirobouw.com Plasticollect F-59250 Halluin www.plasticollect.com Plastics Latinne-Neyens 3583 Paal www.pln-latinne.com Plastirec 2330 Merksplas www.plastirec.be Protelux 6880 Bertrix Put Boudewijn & zoon 3582 Beringen www.putboudewijn.be Ravago Production 2370 Arendonk www.ravago.be RCMD 9870 Zulte www.rcmd.be R.D. Recycling 3530 Houthalen www.rdrecycling.be Recma 4100 Seraing Renovius 3900 Overpelt www.renovius.be Recoval Belgium 6182 Souvret www.trcnv.be Recupa 1070 Bruxelles Recup-Oil 8770 Ingelmunster Recyc-Oil 8710 Wielsbeke www.recyc-oil.be
Recydel 4020 Wandre www.vangansewinkel.com Recyfin International 2980 Halle-Zoersel Recyfood 3560 Lummen www.recyfood.be Recyfuel 4480 Engis www.recyfuel.be Recygom 4821 Andrimont www.sita.be Recyper 9100 Sint-Niklaas www.sita.be Remo Milieubeheer 3530 Houthalen www.groupmachiels.com REMONDIS 3210 Lubbeek www.remondis.be Rendac 9470 Denderleeuw www.rendac.com Repaper 2910 Essen Re-Tyre 3920 Lommel Revatech 4480 Engis www.revatech.be Rik’s Plastics 3600 Genk www.riksplastics.com Romarco 9240 Zele www.romarco.be Rulo 7742 Hérinnes-lez-Pecq www.rulo.be Rumst Recycling 2840 Rumst Rymoplast 3920 Lommel www.morssinkhofplastics.nl SAF Recyclage 9990 Maldegem SEOS Plastic Recycling 4600 Verviers SGS Ewacs 9120 Beveren-Melsele www.be.sgs.com SHANKS sa 1435 Mont-St-Guibert www.shanks.be SHANKS Vlaanderen 8800 Roeselare www.shanks.be SHANKS Vlaanderen 9042 Gent www.shanks.be Silvamo 8800 Roeselare SIMS Recycling Solutions 9100 Sint-Niklaas www.sims-group.com SITA Remediation 1850 Grimbergen www.sitaremediation.be SITA Recycling Services 2340 Beerse www.sita.be SITA Treatment 1180 Brussel www.sita.be SITA Wallonie 4460 Grâce-Hollogne www.sita.be Smet Jet 8400 Oostende www.edelweissnv.be Smurfit Kappa 2170 Merksem www.smurfitkappa.com Soborel 3550 Heusden-Zolder www.vangansewinkel.com Socaplast 1840 Londerzeel www.socaplast.be Sodecom 7040 Quévy www.vanheede.com Sodever 1420 Braine l’Alleud Soraf 2840 Rumst www.ljanssens.be Soret 1560 Hoeilaart Soreplastic 6971 Champlon www.soreplastic.be SO.TRA.EX 4700 Eupen
33
www.sotraex.com Spanin 8780 Oostrozebeke www.indaver.be Stadsbader-Flamand 8530 Harelbeke www.stadsbader.com Stallaert Recycling 1800 Vilvoorde www.stallaert.be Stevan 8860 Lendelede www.stevan.be Stok&Co 3530 Houthalen-Helchteren www.leysen.org Stora Enso Langerbrugge 9000 Gent www.storaenso.com SVK 9100 Sint-Niklaas www.svk.be Tellgnosis 2860 Sint-Katelijne-Waver Thenergo 2018 Antwerpen www.thenergo.be Thomé H. & Fils 1730 Mollem Track International 8790 Waregem www.track-international.com Transcoma 3600 Genk www.transcoma.be Tri-Terre SAFS 4040 Herstal TWZ 9940 Evergem www.twz.be Vaco Containerdienst 2950 Kapellen www.leysen.org Valomac 1850 Grimbergen www.sita.be Vandewiele Recycling 8470 Gistel www.houtmolen.be Van Gansewinkel 2870 Puurs www.vangansewinkel.com Vanheede Environment Group 8940 Wervik www.vanheede.com Van Moer H & Zn 9120 Melsele www.vanmoerh.be Van Pelt Containerbedrijf 2900 Schoten www.vanpelt-nv.be Van Puijfelik NL 4815 CD Breda www.vanpuijfelik.nl Van Roy 9470 Denderleeuw www.van-roy.be Veolia ES 1800 Vilvoorde www.veolia-es.be Verpola 8000 Brugge www.verpola.be Vetboerke 8750 Wingene Vlar Papier 2830 Tisselt www.storaenso.com Vosselaarse Oud Papier Centrale 2330 Merksplas www.vopc.be Vulsteke & Verbeke 8970 Poperinge www.vulsteke-verbeke.be West Waste Treatment 8600 Diksmuide www.wwt.be WOS 3600 Genk www.wos-genk.be Wubben Aflaatolie 2910 Essen
Met senTRAL hebt u alle info meteen bij de hand ! www.senTRAL.be: dé website voor veiligheid, milieu en arbeidsgeneeskunde Gemaakt in samenspraak met preventieadviseurs, milieucoördinatoren en arbeidsgeneesheren uit de praktijk. senTRAL is de enige website in België met:
• • • • • • •
wetgeving commentaar op de wetgeving commentaar op rechtspraak de praktische uitvoering van de wetgeving praktische en invulbare werkdocumenten in Word en Excel formaat de volledige NBN basisnormen nieuws
voor de drie domeinen.
Kluwer • Ragheno Business Park • Motstraat 30 • 2800 Mechelen
Interesse? Een demo op maat? Bel ons op 0800 30 144 34
SG Revolution: Maak komaf met lekke banden! Bespaar geld en verhoog uw productiviteit met onze innovatieve reeks SG Revolution banden. Deze duurzame band, ontworpen voor de meest veeleisende omgevingen, is bestand tegen sneden en scheuren veroorzaakt door losse en scherpe voorwerpen op de werkplek. Zo wordt verloren tijd ten gevolge van dure bandherstellingen tot een minimum beperkt.
SG Revolution banden SG Revolution banden – erkende specialisten in de afval- en recyclingsector, doen onze klanten tijd en geld besparen doordat er geen lekke banden meer hersteld moeten worden. Bovendien gaan ze langer mee, kunnen ze gemakkelijk worden gemonteerd en bieden ze hetzelfde rijcomfort als gevulde luchtbanden, waardoor uw bestuurders en uw machines langer productief blijven. Bel ons vandaag nog en ontdek hoe wij uw afval- en recyclingactiviteiten productiever kunnen maken.
WEB: WWW.BELTYRE.BE EMAIL: INFO@BELTYRE.BE TEL.: +32-(0)89-65 64 11
Met milieubeleid ga je best om met kennis van zaken.
Advertentie 148x100 CMYK.indd 2
7/06/10 19:46
B O VA environmental consulting
Ruime ervaring en expertise in: Stortplaatsbeheer
(erkend deskundige, inrichtings- en afwerkingsplannen, ...)
Studies TOP, grondreiniging en baggerwerken
(inrichting, ...)
Afvalstoffenstudies en -beheer (optimalisatie beheer, gebruikscertificaten, ...) Haalbaarheidstudies
(milieutechn., fin.-econ., maatsch. aanvaardbaarheid, ...)
Milieueffectenrapporten
(MER, ontheffingsnota’s, ...)
Milieueffectenstudies
M-tech is gespecialiseerd in: Milieuvergunningen
Milieucoördinator
(extern, bijstand, ...)
Milieuvergunning
(opmaak, begeleiding, ...)
Milieuauditing
(due diligence, compliance, ...)
Bodemstudies
(erkend Bodemsaneringsdeskundige type II)
Bodemonderzoeken
Externe milieucoördinatie
(oriënterende en beschrijvende bodemonderzoeken)
Milieuaudits en ISO
Bodemsaneringsprojecten
Veiligheidsrapportage en -studies
Grondverzetstudies
Hasselt
Maastrichtersteenweg 210, 3500 Hasselt T. 011/22 32 40 • F. 011/23 46 70
Gent
Industrieweg 118/4, 9032 Gent T. 09/216 80 00 • F. 09/375 36 17
Milieueffectenrapportage en -studies
Second opinions
Open ruimte en planologie
Brussel
Clovislaan 82, 1000 Brussel T. 02/734 02 65 • F. 02/734 61 80
Authority engineering
Energiestudies
Namur
Av. Comte de Smet de Nayer 2/28, 5000 Namur T. 081/22 60 82 • F. 081/22 99 22
(impactbepaling, remediërende maatregelen, ...)
ADR-regelgeving
Expertise en bemiddeling
Afval- en bodemwetgeving
(ook begeleiding van saneringswerken) (technisch verslag, studie ontvangend terrein, ...) (bodemonderzoeken, milieumanagement, ...)
(haalbaarheid, onderbouwing, overleg overheden, ...) (conflictbemiddeling, ...)
Geert Bogaert, GSM 0495 274 185 - geert.bogaert@ecobova.be Nieuw adres vanaf dec 2010: Wellingstraat 102 - B-9070 Destelbergen
Tel. 09/328.11.40 - Fax 09/328.11.50
info@m-tech.be
Wetenschapspark 1 (Greenbridge, Plassendale I) - B-8400 Oostende Tel. 059 33 92 51 - Fax 059 33 92 59
www.m-tech.be advertentie-bova.indd 1
30/09/2010 15:26:50
36