Lokale programmabrochure erfgoeddag leuven 2014

programma leuven leuven — Kortenberg — Rotselaar Holsbeek — Bierbeek — oud-Heverlee — Bertem

e r f g o e d dag 2 0 1 4

2

De zichtbare Welkom op helft de Erfgoeddag in Leuven 21 december 1968, iets voor een uur ‘s middags plaatselijke tijd. Vanop het lanceerplatform op het John F. Kennedy Space Center, wordt de Apollo 8-missie gelanceerd. Het project, dat gezien wordt voorwoord schepen als de wegbereider van de Apollo 11, met de beroemde maanlanding, zorgt voor een enorme sensatie op aarde. Na de vierde baan om de maan, doet astronaut William Anders iets wat geen mens hem ooit heeft voorgedaan: hij neemt ‘Earthrise’, een foto van de ‘opkomende aarde’, een beeld dat het Amerikaanse magazine Life bestempelt als “een van de meest invloedrijke beelden die ooit gemaakt onze leefomgeving.”

Heb je zijn eenover smartphone en zit je op Instagram? Vergeet dan zeker niet je Voor het eerst de mens vanmet buitenaf fotoLaat vanweten de aardbol en reproduceren. Het zien ervaringen vankon de Erfgoeddag ons teeen delen! hoe jijmaken erfgoedvan een halve aardbol werkte zowel bevreemdend inspirerend.enDe#erfene helft was zichtbaar, de dag beleefd hebt door ons te taggen in je foto’s viaals #erfgoeddag andere stak nog in schaduw van de maan.

Maar voor het eerst kon iedereen naar de aarde kijken goedcelLeuven.

Dedecorrecte hashtags van de verschillende deelnemende zonder grenzen en andere De ‘grote blauwe planeet’ – zo genoemd omdat locaties vind je verder in demenselijke brochure.constructies. (#seemyleuven?)

(Wedstrijd?) de oppervlakte van onze planeet voor meer dan 70% uit water bestaat – deed mensen naar adem happen. Ga maar na, en zoekt u het beeld ‘Blue marble’ (letterlijk: blauwe marmer) maar eens op via een zoekmachine. Dat beeld (genomen op 7 december 1972 door de bemanning van Apollo 17) opende het perspectief op het geheel van onze planeet, en maakte ook duidelijk dat de wereld, die we zo vaak graag opgedeeld zien in kleine, ‘eigen’ gehelen, in feite één is, zonder echte grenzen.

Grenzen vervullen allerlei functies. Soms zijn ze nuttig, bieden ze veiligheid en duidelijkheid, kansen tot ontwikkeling, versterking en worden ze gekoesterd. Soms zijn ze het waard om verdedigd te worden. Grenzen bieden ook referentiepunten en stof tot nadenken. Oplossen of opheffen van grenzen gebeurt het best en is het meest duurzaam als het gaat om een win-winsituatie, als ook de kleinste of zwakste instemt of zich beschermd weet. Dit geldt voor de grenzen tussen onroerend, roerend, immaterieel en digitaal erfgoed, tussen ‘Vlaams’ of ‘Belgisch’ erfgoed, voor de grenzen tussen erfgoed(zorg) in steden, regio’s, provincies, landen, continenten of tussen behoud en beheer, publiekswerking en onderzoek. Ook de vraag wanneer iets erfgoed wordt, tast grenzen af.

Gebeurt dit na minstens twee à drie generaties? Wat betekenen de vele activiteiten rond de herdenking van ’50 jaar migratie’ vanuit Turkije en Marokko in dat verband? Wie bepaalt de grenzen tussen (voortaan) ‘wel erfgoed’ en ‘niet erfgoed’ en wat en voor wie zijn de gevolgen om daarvoor (voortaan) verantwoordelijkheid op te nemen?

Maar denk er aan dat u, net als de Earthrise-foto, misschien maar de helft van het cultureel-erfgoedverhaal ziet, dat er allerlei zaken achter de schermen gebeuren, rond registratie, klimaatbeheersing of behoud en beheer. Allerlei zorgzaam-koesterende activiteiten die geduldig worden uitgevoerd, dag in, dag uit, jaren na elkaar. Zaken die u doorgaans niet te zien krijgt, omdat ze meestal plaatsvinden in afgegrensde – niet zomaar voor het publiek toegankelijke – zones. Erfgoeddag is de ideale dag om erfgoedwerkers aan te spreken en te laten vertellen of tonen hoe belangrijk al dat werk achter de schermen is om voor het cultureel erfgoed te zorgen. Hoe belangrijk de blijvende en hopelijk sterkere steun is van u en de volksvertegenwoordigers en ministers die voor u werken om mogelijk te maken dit op een zorgzame en duurzame manier te doen en ook maatschappelijk relevant te maken. De overdracht en grensovergangen tussen verleden, heden en toekomst regelen: hoe belangrijk is dat niet? Geniet grenzeloos op 27 april 2014 en we zien elkaar natuurlijk ook volgend jaar, op 26 april 2015, graag terug op de Erf!-dag. Koester en versterk samen met ons het draagvlak voor cultureel erfgoed.

In naam van de Stuurgroep Erfgoeddag, Leen Breyne, Roel Daenen, Marc Jacobs en Tine Vandezande.

wo o r d vo o r a f

Welkom op de Erfgoeddag in Leuven!

In Leuven kan je op 27 april 2014 mee op reis langs 14 locaties, goed voor 26 ‘grenzeloze’ activiteiten. Zoek bijvoorbeeld in het stadhuis mee naar de (tijds)grenzen van het Leuvens dialect, naar de betekenis achter de namen van de Leuvense pleinen of naar de grenzeloosheid van enkele Belgische plaatsnamen. Meet in museum M de schade op die kunst en erfgoed in tijden van oorlog en conflict lijden. Ervaar al wandelend of fietsend met een gids hoe het de oorlogsvluchtelingen in Leuven is vergaan. Kom in de Sint-Pieterskerk alles te weten over de verschillende disciplines en de noodzaak van restauratie en ontdek hoe je zelf jouw steentje kan bijdragen voor de restauratie van een wel heel bijzonder muziekhandschrift dat recent opdook in de Damiaancollectie. Maak kennis met Arabische kalligrafie in KADOC of denk mee na over de functie en betekenis van ‘Heilige plaatsen’ in de Maurits Sabbebibliotheek. Of luister over heel de stad mee hoe de beiaardiers 50 jaar Turkse en Marokkaanse Migratie vertalen op de Leuvense klokken… Je vindt het volledige programma hier in deze brochure met een handig overzicht op pagina 32-33.

En zit je op Instagram? Vergeet dan zeker niet jouw ervaringen van de Erfgoeddag te delen! Laat weten hoe jij de Erfgoeddag in Leuven beleeft. Post jouw foto’s via de hashtags #erfgoeddag, #erfgoedcelleuven en #‘naamlocatie’. De specifieke hashtags van de verschillende erfgoeddaglocaties staan telkens per locatie in de brochure vermeld. Als je ook de #SeeMyLeuven gebruikt, maakt een van jouw foto’s kans om de foto van de week te worden!

Tot slot wil ik alle partners die meewerken aan de Erfgoeddag in Leuven hartelijk bedanken. Het is dankzij het harde werk voor en achter de schermen van alle Leuvense erfgoedorganisaties en -liefhebbers dat jij dit als bezoeker gratis kan komen meebeleven.

Ik verwelkom jou alvast heel graag in Leuven op zondag 27 april 2014.

Maak je keuze uit dit fijne programma en vooral… kom mee genieten… zonder grenzen!

Denise Vandevoort, schepen van cultuur, deeltijds kunstonderwijs, gelijke kansen, diversiteit en Noord-Zuidwerking

1

2

e r f g o e d dag 2 0 1 4

legende toegankelijk voor rolstoelgebruikers gedeeltelijk toegankelijk voor rolstoelgebruikers niet toegankelijk voor rolstoelgebruikers toegankelijk voor mensen met een visuele beperking gedeeltelijk toegankelijk voor mensen met een visuele beperking toegankelijk voor mensen met een auditieve beperking gedeeltelijk toegankelijk voor mensen met een auditieve beperking familieactiviteit

inhoudstafel Programma Leuven Stadhuis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 Vision M . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 Lezing: Het verre BelgiĂŤ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Installatie: wereldkaart. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Stadsarchief . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 Tentoonstelling: En PLEIN public. . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Wandeling: En PLEIN public . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Academie voor het Leuvens Dialect . . . . . . . . . . . 6 Tentoonstelling: Et Leives kajèke. . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Koninklijk Verbond der Jaartallen Leuven vzw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7 Multimediapresentatie: Vriendschapsbanden. . . . . . .

Sint-Pieterskerk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8 IPARC . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8 Demonstratie: Restaurateurs aan het woord. . . . . . . .

Damiaan Vandaag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9 Voorstelling: Nieuwe toekomst Hawaiiaans muziekhandschrift Damiaancollectie. . . . . . . . . . . . . . .

M-Museum Leuven. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10 Tentoonstelling: Ravage. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Tentoonstelling: De Vijand. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Zoektocht: Gezinsparcours De Vijand. . . . . . . . . . . . . .

Universiteitsbibliotheek. . . . . . . . . . . . . . 12 MATRIX . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 Tentoonstelling, lezing, concert: Radio MATRIX . . . . .

Centrum Vlaamse Architectuurarchieven en Universiteitsarchief KU Leuven . . . . . . . . . . . . 13 Tentoonstelling: Ontwerpen voor de wereld . . . . . . . . .

KADOC. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14 Tentoonstelling: Buiten de letters kleuren . . . . . . . . . .

3

wo o r d vo o r a f

Maurits Sabbebibliotheek . . . . . . . . . . . . 15 Tentoonstelling: Sacred spaces. . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

OPEK. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16 Mooss vzw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16 Zoektocht: Van douane tot kunst. . . . . . . . . . . . . . . . . . .

De FactorY . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17 Tentoonstelling: ARTificieel. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Huis van de polyfonie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24 Alamire Foundation . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24 Muzieklabo: De polyfonie van de Lage Landen. . . . . .

Heilig Hartinstituut Heverlee . . . . . 25 Vzw Cultureel erfgoed annuntiaten Heverlee Tentoonstelling: De vier momenten van de zon . . . . . .

BILL fotografieworkshop . . . . . . . . . . . . . 26

Scouts en gidsen museum. . . . . . . . . . . . . 18 Tentoonstelling: Scoutisme in de Eerste Wereldoorlog

Programma buurgemeenten. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Rijksarchief. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19 Tentoonstelling: Grenzen van parochies, grenzen van (leef)werelden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

overzicht. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32

Stadsarchief. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20 Demonstratie: Grenzeloze inzet van vrijwilligers. . . . .

Stadsplan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37

Martelarenplein – Oorlogsmonument. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21 Koninklijke Leuvense Gidsenbond . . . . . . . . . . . . . 21

Wandel- of fietstocht: Weg van Leuven.

Op de vlucht in augustus 1914. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Groot Begijnhof. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22 De koerier van Navarra vzw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22 Wandeling: De reis van de Rijnlands-Brabantse mystiek en ZurbarĂĄn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Campanae Lovanienses . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23 Concert: Fusion on Bells. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

27

Bereikbaarheid. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34

4

programma leuven

# stadhuisleuven

Grote Markt 9 – 3000 Leuven

© Fons Feyaerts

© reginald17doms

Stadhuis

Vision M Lezing en installatie

Het verre België i.s.m. Erfgoedcel Leuven

Fons Feyaerts onderzoekt al jaren de gelijkenissen tussen plaatsnamen over heel de wereld. In zijn lezing focust hij op de verre naamgenoten van het Koninkrijk België. Waar liggen deze plaatsen? Wat stellen ze voor? Wat is hun geschiedenis en vooral wat is de band met België? Waarom ligt elders in de wereld een naamgenoot van België, Vlaanderen, Brussel, Gent, Antwerpen, Brugge en wie weet… Leuven?

In de schepenkamers van het stadhuis vind je een wereldkaart waarop al heel wat van deze verre Belgische naamgenoten staan aangeduid. Regelmatig zullen hier meer plaatsen aan worden toegevoegd. Ook jij kan helpen. Ken je zelf zo’n plaatsnaam? Kom die dan aanduiden op de wereldkaart.

Meer over

Lezing (gotische zaal stadhuis) om 11u30 en 13u30; duur: 1 uur

Vision M is een onafhankelijk pro-

Reservatie: erfgoedcel@leuven.be | +32 16 27 22 85

ductiehuis dat projecten steunt in de

www.erfgoedcelleuven.be/erfgoeddag |

audiovisuele sector en de muziek.

Installatie wereldkaart (schepenkamers stadhuis) van 10 tot 18 uur.

contact@visionm.be

De installatie is nog tot en met 10 mei 2014 te bekijken en aan te vullen

www.visionm.be

5

p r o g r a m m a l e u v e n — sta d h u i s

Stadsarchief Tentoonstelling

En PLEIN public.

Leuvense pleinen en hun naamgeving onder de loep In het stedelijk weefsel zijn pleinen een grenzeloze ontmoetings­ plaats bij uitstek. Hoezeer ze ook bijdragen tot de oriëntatie in de publieke ruimte, toch is hun naamgeving onderhevig aan sterke veranderingen doorheen de tijd. Daardoor is ook de toponymie van de Leuvense pleinnamen een onderdeel van de lokale geschiedenis. De tentoonstelling laat zien hoe het archief ook het geheugen is van deze relatie tussen de namen, de functies en het uitzicht van de Leuvense pleinen doorheen de tijd. wandelzaal stadhuis | Open van 10 tot 18 uur | De tentoonstelling loopt nog tot en met 10 mei 2014 |

Wandeling

En PLEIN public. Wandeling langs Leuvense pleinen i.s.m. Koninklijke Leuvense Gidsenbond

Aansluitend bij de expo over de plaatsnamen en hun evolutie kan je met een gids mee op stap langs deze bewuste Leuvense pleinen. Welke verhalen zitten er achter? Wie gaf de naam aan het plein? Hoe is het plein ontstaan? Wanneer werd het aangelegd?

Wie woonde er? Wat gebeurde er: werd er ooit markt gehouden of feestgevierd? Hoe ziet het er vandaag uit? Na deze wandeling ken je zelf het antwoord.

De wandelingen starten om 10u30, 14 uur en 15u30 aan de pui van het stad-

g t e r da e Op za j 14 ben m 0 2 i e 10 m e l ko w e t r a n van h age va finiss op de o p x de e blic EIN pu En PL

Programma 14u00 Geleid bezoek aan de

tentoonstelling met

stadsarchivaris Marika Ceunen 14u30 Presentatie van de Leuvense toponiemen databank in de gotische

zaal door Marc Carnier

(voorzitter adviescom missie Straatnamen) 15u00 Publiek debat over

straatnaam­geving in Leuven met schepen Denise Vandevoort, Marika Ceunen, Marc Carnier en Rob Belemans

(voorzitter deelraad erfgoed) 15u45 Afsluitende receptie

huis | Reservatie: erfgoedcel@leuven.be | +32 16 27 22 85 | www.erfgoedcelleuven.be/erfgoeddag | 25 personen per groep |

Meer over © Stadsarchief Leuven

Het Stadsarchief van Leuven is een van de best bewaarde en belangrijkste middeleeuwse stadsarchieven van het oude hertogdom Brabant.

Archief@leuven.be +32 16 30 08 70 www.leuven.be/archief

6

p r o g r a m m a l e u v e n — sta d h u i s

Academie voor het Leuvens Dialect Tentoonstelling

Et Leives kajèke i.s.m. KANT’L, SALSA!vzw

Recent werd de oudste optekening van het Leuvens dialect teruggevonden in het stadsarchief: een ingevuld enquêteschriftje uit 1885-86. Deze oudste dialectbron is het uitgangspunt voor een overzicht van de evoluties die het Leuvens dialect de voorbije 180 jaar heeft doorgemaakt en van de schriftelijke bronnen die er sinds 1886 nog bijgekomen zijn. De expo en vertelsessies maken duidelijk dat het ‘Leives’ zijn tijdsgrens vandaag zeker nog niet bereikt heeft. schatkamer stadhuis | Open van 10 tot 18 uur | De tentoonstelling loopt nog tot en met 10 mei 2014 | Vertelsessies (raadskelders stadhuis) om 10u30, 11u30, 12u30, 13u30, 14u30, 15u30, 16u30 en 17u30 (duur 15 minuten) |

Meer over De Academie voor het Leuvens dialect ontstond 24 jaar geleden die vonden dat er iets moest gebeuren om hun mooie dialect in stand te houden. floryvloebergs@hotmail.com +32 16 23 71 04 www.facebook.com/Leuvensdialect

© Stadsarchief Leuven

op initiatief van enkele Leuvenaars

7

p r o g r a m m a l e u v e n — sta d h u i s

Koninklijk Verbond der Jaartallen Leuven vzw Multimediapresentatie

Vriendschapsbanden, vroeger, vandaag en morgen i.s.m. Vriendenkringen Mannen van het Jaar

De traditie van de Leuvense Jaartallen is gebaseerd op vriendschap. Mannen van verschillende afkomst en met uiteenlopende interesses en beroepen organiseren zich in een vriendenkring.

Ook tussen de vriendengroepen onderling bestaan nauwe banden en zelfs buiten de landsgrenzen, o.a. met Oosterhout, worden vriendschapsbanden gesmeed. Denk mee over de Jaartallen en hun vrienden, vroeger, nu en morgen!

© Koninklijk Verbond der Jaartallen

Raadskelders stadhuis | Open van 10 tot 18 uur |

Meer over Het in 1961 in het leven geroepen Koninklijk Verbond der Jaartallen verenigt alle vriendenkringen van de “Mannen van het jaar”. In maart werd de 137ste vriendenkring gesticht: de mannen van 1975. info@jaartallen.be +32 489 40 52 94 www.jaartallen.be

8

programma leuven

Sint-pieterskerk © tinainthecity

# Sintpieterskerk

Grote Markt

3000 Leuven

IPARC Demonstratie

Restaurateurs aan het woord in de Sint-Pieterskerk i.s.m. Stad Leuven en kerkfabriek Sint-Pieter

De 15de-eeuwse gotische Sint-Pieterskerk ondergaat een intensieve binnenrestauratie van o.a. de sculpturen, schilderijen en altaren om de grenzen van de tijd te vervagen. Je kan de restauratoren van IPARC live aan het werk zien. Naast uitleg over de restauratie-ingrepen die bovendien de grenzen van één discipline overschrijden, krijg je een kunsthistorische schets van deze waardevolle stukken.

Open van 11 tot 16u30 |

Meer over Het International Platform for Art Research and Conservation is een multidisciplinaire kennisstructuur voor restauratie en conservatie van info@iparc.eu +32 2 303 60 45 www.iparc.eu

© IPARC

kunstvoorwerpen.

9

P r o g r a m m a L e u v e n - S i n t- P i e t e r s k e r k

beiaa rdcon cert fusio n on bells van 14 tot 15 uur meer info p .23

Damiaan Vandaag

Meer over Damiaan Vandaag, een initiatief

Voorstelling

van de religieuze Congregatie van

laat Hawaiiaans muziekhandschrift Damiaancollectie opnieuw klinken

de Heilige Harten, promoot de figuur

i.s.m. Boekensteun, Erfgoedcel Leuven en Resonant

religieus erfgoed rond pater Damiaan.

In de Damiaancollectie, die recent deels werd toegevoegd aan de topstukkenlijst van de Vlaamse Overheid, zit een bijzonder Hawaiiaans muziekhandschrift met Latijnse en Hawaiiaanse religieuze liederen uit de tijd van Damiaans verblijf op Moloka¨ı. Dit intercultureel muzikaal erfgoedstuk is toe aan restauratie.

Om 15 uur gunnen de medewerkers van Damiaan Vandaag je een exclusieve blik op dit muziekhandschrift. Ze vertellen je meer over dit bijzonder muzikaal erfgoed, over de noodzakelijke restauratie en over de campagne van Boekensteun. Tussen de uitleg klinkt er muziek uit het handschrift.

info@damiaanvandaag.be

van Damiaan bij jong en oud. Het documentatie- en informatiecentrum verzamelt, bewaart en ontsluit het

Doorlopende infostand van 11 tot 16u30 | om 15 uur voorstelling restauratie en muziek |

+32 16 31 63 68 www.damiaanvandaag.be

Meer over Boekensteun is een online crowdfundingsplatform. Iedereen die wil kan een financiële bijdrage leveren voor de conservatie en restauratie van waardevolle literaire werken. De crowdfunding voor het muziekhandschrift start op 8 april 2014 via www.boekensteun.be.

Help mee dit handschrift te redden zodat we de muziek samen opnieuw

© Eric Dewaersegger

kunnen laten klinken!

10

programma leuven

m-museum leuven © flupke 1

# museumm

Vanderkelenstraat 28

3000 Leuven

Tentoonstelling

Ravage

© Bruno Vandermeulen

Ravage focust op kunst en erfgoed in tijden van conflict. Vertrekpunt is WO I in Leuven, precies 100 jaar geleden. Maar de expo gaat verder over lands- en tijdsgrenzen heen. Doorheen de eeuwen zijn er over de hele wereld vele voorbeelden van conflicten waarbij kunst en cultuur een doelwit zijn geweest. Ravage is van alle tijden, is overal en heeft verschillende gezichten. Werk van oude meesters en van hedendaagse en internationale kunstenaars komen aan bod. De tentoonstelling palmt M helemaal in.

Meer over M-Museum Leuven opende in september 2009 haar deuren en voert een actief tentoonstellingsbeleid waarin zowel hedendaagse als oude kunst een plaats hebben. Het indrukwekkende, strakke museumgebouw, gelegen in het hartje van de stad, is een echte blikvanger. bezoekm@leuven.be +32 16 27 29 29 www.mleuven.be www.ravage1914.be

De universiteitsbibliotheek van Leuven na de brand van 1914 (Leuven, Universiteitsarchief KU Leuven)

11

programma leuven — m-museum leuven

Tentoonstelling

De Vijand

De expo De Vijand is gebaseerd op het gelijknamige, poëtische prentenboek van Davide Cali en Serge Bloch en legt een link met de tentoonstelling Ravage. De Vijand vertelt het verhaal van de soldaat en zijn vijand. Elk in hun eigen loopgraaf, onder dezelfde sterren en met een even grote honger, zijn ze toch niet zo verschillend. Over hun grenzen heen, in tijden van oorlog en conflict, worden ze bevriend met elkaar...

Zoektocht

Gezinsparcours De Vijand

Aan de hand van een belevingsboekje word je samen met je gezin ondergedompeld in de tentoonstelling van Ravage en De vijand.

Via de opdrachten in het boekje maak je op een creatieve manier kennis met het thema van oorlog in de kunst. Kruip in de huid van een echte soldaat en steek de grens over naar een andere wereld!

Voor Ravage kan je voor slechts 2 euro aan het onthaal van M een audiogids ontlenen om het hele verhaal te ontdekken I De tentoonstellingen en

© M-Museum Leuven © M-Museum Leuven

zoektocht lopen nog tot 1 september 2014 | Open van 11 tot 18 uur

12

© kuleuven

programma leuven

universiteitsbibliotheek

# universiteitsbibliotheek mgr. Ladeuzeplein 21 | 3000 Leuven

MATRIX Tentoonstelling, lezing en concert

Radio MATRIX De opkomst van de radio als massamedium in de eerste helft van de vorige eeuw deed heel wat grenzen vervagen, niet alleen geografisch maar ook maatschappelijk en cultureel. Enerzijds werden klassieke en hedendaagse muziek veel ruimer verspreid dan voorheen, over de landsgrenzen heen. Anderzijds inspireerden het nieuwe medium en haar technologie componisten tot nieuwe muzikale ideeën die de grenzen van de westerse muziektraditie (ver) overschreden. John Cage bijvoorbeeld schreef in 1956 Radio music voor 1 tot 8 performers, elk aan één radiotoestel.

Ook zagen nieuwe genres zoals de radio-opera het licht. De radiotechnologie gaf zelfs aanleiding tot de uitvinding van nieuwe muziekinstrumenten!

De klas Experimentele Muziek van Jasper Vanpaemel aan de Gemeentelijke Academie Muziek en Woord Oud-Heverlee werkte met geluidskunstenaar Jeroen Vandesande een concert uit waarin de radio centraal staat. Een kleine tentoonstelling met MATRIX-partituren en muziek focust op de nauwe relatie tussen de radio en nieuwe muzikale ontwikkelingen (radio-opera’s, elektronische muziek, …), een lezing geeft hierbij extra duiding. open van 10 tot 18 uur | Lezing om 14 uur en om 15u30 | Concert om 17 uur |

Meer over MATRIX [Centrum voor Nieuwe daags muzikaal erfgoed: kunstmuziek gecomponeerd na 1950 vormt er de kern van. info@matrix-new-music.be www.matrix-new-music.be

© Jeroen Vandesande

Muziek] houdt zich bezig met heden-

13

p r o g r a m m a l e u v e n — u n i v e r s i t e i t b i b l i ot h e e k

beiaa rdcon cert fusio n on bells van 15 tot 16 uur meer info p .23 s dag Op din rt nisee g r i o a en 3 jun e a het CVA e in rn noctu iteits rs e iv de Un theek biblio

Centrum Vlaamse Architectuurarchieven Tentoonstelling

Ontwerpen voor de wereld.

Raphaël Verwilghen en het Belgisch paviljoen in Parijs 1937 i.s.m. Universiteitsarchief KU Leuven

Op wereldtentoonstellingen wordt bij uitstek over de grenzen gekeken. Het spraakmakende Belgische paviljoen op de expo in Parijs in 1937 bracht Henry van de Velde, Jean-Jules Eggericx en Raphaël Verwilghen samen rond de ontwerptafel. Stukken uit het Leuvense Universiteitsarchief, waaronder het archief van Verwilghen, brengen deze expo weer tot leven. De tentoonstelling haalt ‘stille kracht’ Verwilghen, die behalve als ontwerper vooral grensverleggend was als stedenbouwkundige, uit de schaduw van zijn illustere collega en vriend Henry van de Velde.

Open van 10 tot 18 uur |

| Doorlopend rondleidingen in de tentoonstel-

ling, de leeszaal en het depot van het Universiteitsarchief |

19u00 Gratis rondleidingen in de tentoonstelling 20u00 2 lezingen: Luc Verpoest

(KU Leuven) graaft in de

lange en intensieve brief wisseling tussen Raphaël Verwilghen en zijn beken de collega en vriend

Henry van de Velde.

Rika Devos (ULB) maakt

een beschouwing van

anderhalve eeuw Belgische architectuur op wereldtentoonstellingen.

21u30 Drink

| Deze

expo loopt nog tot 25 juni 2014 | Open van ma-do van 9 tot 20 uur, vr van 9

inschrijven via:

tot 17 uur, za van 10 tot 13 uur

www.cvaa.be/erfgoeddag2014

Meer over Het Centrum Vlaamse Architectuurarchieven brengt architectuurarchieven en vormgevingserfgoed in kaart, geeft er advies over en wil via publicaties en

© SABAM Belgium 2014

tentoonstellingen een breed publiek betrekken bij dit erfgoed.

Het CVAa werkt onder de koepel van het Vlaams Architectuurinstituut. cvaa@vai.be +32 3 242 89 70 www.cvaa.be/erfgoeddag2014

14

programma leuven

© bodyandparts2

kadoc # kadoc

Vlamingenstraat 39

3000 Leuven

Tentoonstelling

Buiten de letters kleuren.

Arabische kalligrafie i.s.m. VOEM vzw

Sierlijke Arabische letters die tradities, hier en ginder, uitdragen: Arabische kalligrafie in België is een artistieke uitloper van migratie en ontmoetingen. In oorsprong is die kalligrafie een samengaan van religie en esthetiek, maar soms haalt de schoonheid van de letters het van de religieuze inhoud. Kunstenaars tasten de grenzen van de traditie af en gaan in dialoog met westerse vormen.

Open van 10 tot 18 uur | Tussen 14 en 16 uur kan je samen met kalligraaf Mohamed Ikram zelf proeven van de kunst van de kalligrafie | Inschrijven is niet noodzakelijk | doorlopend ook rondleidingen in het erfgoeddepot | De KADOCkapel is uitzonderlijk open tussen 10 en 18 uur | De tentoonstelling loopt nog tot 14 juni 2014 |

Meer over KADOC bewaart en ontsluit het erfgoed inzake de wisselwerking tussen religie, cultuur en samenleving in Vlaanderen in zijn Belgische en internationale context vanaf het midden postmaster@kadoc.kuleuven.be +32 16 32 35 00 kadoc.kuleuven.be www.voem-vzw.be

© VOEM vzw

van de 18e eeuw.

15

programma leuven

© bodyandparts2

maurits sabbebibliotheek

# mauritssabbebibliotheek Charles Deberiotstraat 26 | 3000 Leuven

Tentoonstelling

Sacred spaces i.s.m. Luca School of Arts, KU Leuven

Heilige plaatsen als medium voor mensen in hun zoektocht naar spiritualiteit… Voor welke uitdagingen staat onze maatschappij om bestaand religieus patrimonium een zinvolle toekomst te geven? Hoe en waarom proberen mensen vandaag spiritualiteit een betekenisvolle plaats te geven in hun leven? En welke ruimtes kunnen die zoektocht ondersteunen? Interieurarchitect Tom Callebaut onderzoekt dit in zijn doctoraat en wil hier zijn ervaringen aftasten bij het publiek.

Open van 10 tot 18 uur | de tentoonstelling Loopt nog tot 31 mei 2014, open van ma-vr van 9 tot 21 uur |

Meer over De Maurits Sabbebibliotheek is een internationaal erkende topbibliotheek voor het domein van de theologie en de religiewetenschappen.

Naast een omvangrijke onderzoekscollectie, vormt ze als bewaar- en erfgoedbibliotheek het levende geheugen van deze wetenschapsdis© Luc Roymans

ciplines. gbib@theo.kuleuven.be +32 16 32 38 44 www.theology.be/bib www.tcct.be

16

programma leuven

© bodyandparts2

opek # opek

Vaartkom 4

3000 Leuven

Mooss VZW Zoektocht

Van douane tot kunst Met je Smartphone of Ipad kan je met het hele gezin op speurtocht naar het immateriële erfgoed in het oude douanegebouw.

Scan de QR-codes: luister naar de douaniersverhalen en ontdek ook de nieuwe bewoners. Van douane tot kunst: ontwerp verder je eigen stempel en werk mee aan een uniek kunstwerk. Stap met ons over de grens: van administratie tot kunst. De medewerkers van Mooss helpen je op weg!

Open van 10 tot 18 uur |

© Mooss vzw

Meer over Mooss vzw staat in Vlaanderen sinds het begin van de jaren ’80 synoniem voor ‘een goesting in kunst’ en ‘actieve kunsteducatie’. info@mooss.org +32 16 65 94 65 www.mooss.org

17

programma leuven — opek

De FactorY Tentoonstelling

ARTificieel In herdenking van WO I leven de mensen van De FactorY zich in in zij die door oorlog en gewelddadige conflicten hun habitat en eigenheid moeten verlaten. Aan de hand van Belgische kunst(enaars) door de eeuwen heen, zochten de deelnemers naar hun artistieke roots en identiteit. Vertaalt hun cultureel erfgoed wie ze zijn als individu en als groep? Wat is de grens van het verbeelden van wie je bent? Hun vondsten zetten ze om in pakkende beelden die een prachtig beeldend tijdsdocument vormen.

Open van 10 tot 18 uur | De tentoonstelling loopt ook tijdens Amateurama,

Meer over De FactorY is een laagdrempelig platform voor mensen die hun artistieke ei willen leggen.

Het is een project van de stad Leuven (30cc) i.s.m. Wisper vzw. sanne.clerinx@leuven.be +32 16 23 84 27 www.30CC.be/factory

© Maaike Buys

op do 24, vr 25 en za 26 april 2014, telkens tussen 14 en 18 uur |

18

programma leuven

Scouts en gidsen museum © flupke1

# scoutsengidsenmuseum # sintgeertruiabdij

Sint-Geertruiabdij 5 | 3000 Leuven

Tentoonstelling

Scoutisme in de Eerste Wereldoorlog Toen de Duitsers kwamen werd de wereldorde zwaar door elkaar geschud. Wij nemen je mee in de problematiek van de pas opgerichte wereldwijde scoutsbeweging. Wie waren deze eerste scouts? Waar droegen ze bij aan de krijgsverrichtingen? Wat betekenden ze voor de noodlijdende samenleving? Niet alleen de Belgische scouts, maar ook de scoutsbewegingen van de andere deelnemende landen komen aan bod.

Open van 14 tot 18 uur | de tentoonstelling loopt nog tot 30 oktober 2014 elke zondag open van 14 tot 18 uur. Rondleidingen zijn ter plaatse af te spreken. Groepen van minstens 15 personen kunnen, mits tijdige afspraak

Meer over Het Scouts en Gidsen Museum werd in 1969 gesticht en is het meest uitgebreide en volledige Scoutsmuseum van Europa. jc.dopere@euphonynet.be +32 16 81 95 86 www.scoutsmuseum.be

© Scouts Association Archive

© Scouts Association Archive

het museum en de tentoonstelling bezoeken buiten de openingsuren |

19

programma leuven

rijksarchief leuven

© flupke1

# rijksarchief leuven Vaartstraat 24 | 3000 Leuven

Tentoonstelling

Grenzen van parochies, grenzen van (leef)werelden i.s.m. Documentatiecentrum Vlaams-Brabant

Eeuwenlang vormden parochies het kader waarbinnen mensen leefden. Ze werden er gedoopt en begraven. De identificatie met de eigen parochie was groot, ook in de steden waar het wel degelijk een groot verschil uitmaakte onder welke kerktoren men woonde. De afgrenzing gaf vaak aanleiding tot hoog oplopende discussies, niet alleen tussen de parochianen maar ook tussen de bedienaars. Vooral bij de oprichting (afscheuring) van nieuwe parochies kwam het dikwijls tot hilarische, maar ook veelbetekenende burenruzies. Parochiegrenzen waren overigens veel meer dan enkel kerkelijke grenzen. Op vele plaatsen lagen ze aan de basis van de afpaling van de gemeenten in de 19de eeuw.

Een gelegenheidstentoonstelling brengt deze historische realiteit op een levendige manier in beeld. Hiervoor werd geput uit parochiearchieven en uit de uitzonderlijke kaartencollectie van het Rijksarchief.

Open van 10 tot 18 uur | Rondleidingen door het gebouw en de vaste collecties om 11 uur, 14 uur en 15u30 |

Meer over Het Rijksarchief te Leuven be© Algemeen Rijksarchief

waart de archieven van overheidsinstellingen die hun zetel hebben of hadden in de provincie Vlaams-Brabant rijksarchief.leuven@arch.be +32 16 31 49 54 www.arch.be

20

programma leuven

stadsarchief © bodyenparts2

# stadsarchiefleuven

Rijschoolstraat 4/ Diestsestraat 49

3000 Leuven

Demonstratie

Grenzeloze inzet van vrijwilligers Sinds 2008 werkt het stadsarchief aan itinera Nova, een ambitieus project dat alle 1128 registers van de middeleeuwse Leuvense schepenbank digitaal wil beschikbaar stellen. Maak kennis met de ruim 50 vrijwilligers die zich hier permanent voor inzetten. Ze zijn verantwoordelijk voor heel uiteenlopende taken en dragen het project mee uit. Als essentiële schakel van dit virtuele megaproject, doorbreken ze de grenzen van het vrij­ willigerswerk.

De vrijwilligers demonstreren je graag zelf hoe de registers gescand worden met een speciale daarvoor uitgeruste bookscanner.

Ze tonen hoe ze de registers zorgvuldig controleren en hoe ze online meewerken aan het omzetten van de teksten in modern machineschrift waardoor ze voor iedereen raadpleegbaar en leesbaar zijn.

Open van 10 tot 18 uur | Ook op 3 en 4 mei 2014 (van 14 tot 18 uur) |

Meer over Het stadsarchief van Leuven ging in 2009 van start met het project Itinera Nova. De doelstelling van het project bestaat erin om de meest omvangrijke bron uit het ancien

stadsarchief bewaard worden integraal te digitaliseren en online te ontsluiten. archief@leuven.be +32 16 30 08 69 www.itineranova.be

© Stadsarchief Leuven

régime, de registers van de Leuvense schepenbank, die in het Leuvense

21

programma leuven

oorlogsmonument © flupke 1

# martelarenplein # oorlogsmonument Martelarenplein

3000 Leuven

Koninklijke Leuvense Gidsenbond Wandel- of fietstocht

Weg van Leuven.

Op de vlucht in augustus 1914 In het begin van de oorlog zochten vluchtelingen uit Luik en Tienen hun heil in Leuven. Ze vonden er onderdak bij particulieren en in kloosters. Na de brand van augustus 1914 sloegen de Leuvenaars echter zelf op de vlucht. Sommigen keerden al na enkel dagen terug, anderen zullen het einde van de oorlog in Nederland of Groot-Brittannië afwachten. Ook West-Vlaamse en Noord-Franse gezinnen ontvluchtten de frontstreek en verbleven in Leuven.

Je kan kiezen uit een wandeling door de binnenstad of een fietstocht naar het ommeland om het verhaal van de vluchtelingen te leren kennen. Hoe ontsnapten zij uit de chaos? Wie bood hen onderdak? Waar vonden ze eten? Wanneer keerden ze terug? Hoe overleefden zij de oorlog? Het is een verhaal van 100 jaar geleden, maar jammer genoeg ook vandaag nog actueel.

De wandeling en fietstocht starten om 11 uur en 15 uur op het Martelarenplein en duren 1,5 uur | Reservatie: erfgoedcel@leuven.be | +32 16 27 22 85 www.erfgoedcelleuven.be/erfgoeddag | 25 personen per groep |

Meer over De Koninklijke Leuvense Gidsenbond wordt gevormd door

© Leuvense Gidsenbond

een honderdtal gediplomeerde toeristische gidsen die hun passie voor Leuven graag delen met alle bezoekers en inwoners van de stad. toerisme@leuven.be +32 16 20 30 20 www.gidsenleuven.be

22

programma leuven

© bodyandparts2

groot begijnhof # grootbegijnhof # sintjandedoperkerk

Groot Begijnhof 15 | 3000 Leuven

De Koerier van Navarra vzw Wandeling

De reis van de RijnlandsBrabantse mystiek en Zurbarán De metafysische schoonheid in de werken van schilder Zurbarán vormen een magistrale getuige van hoe er tussen Vlaanderen en Spanje niet enkel personen, goederen en ideeën werden uitgewisseld. Ontdek hoe de Brabantse mystiek via boeken, studies en filosofie haar grenzen verlegde en zo zichtbaar de Spaanse cultuur be¨ınvloedde. Het Leuvense Begijnhof vormt het ideale kader voor een wandelvoordracht waarin talrijke voorbeelden aan bod komen. Jan van Ruusbroec bijvoorbeeld, de geestelijke bezieler der begijnhoven, stond dankzij de Spaanse vertaling van zijn werk bekend als el divino Rusbruquio. Orcibal bestudeerde de relatie tussen San Juan de la Cruz en de noorderse mystici.

Later, rond 1660, bracht Alba y Astorga samen met de Leuvense franciscanen een tiental boeken in druk. Zijn drukkerij was het grootste monument ooit ter ere van de Onbevlekte Ontvangenis.

Ook Erasmus’ filosofische impact op Spanje zal ter sprake komen.

De wandeling start om 15 uur en eindigt om 17 uur aan de ingang van het Begijnhofcongreshotel | Reservatie: info@kovana.com | +32 16 23 84 16 www.kovana.com | 1 groep van 25 personen |

Meer over brengt de migratie in herinnering tussen Spanje en de Nederlanden van de 15e tot de 18e eeuw. info@kovana.com +32 16 23 84 16 www.kovana.com

© De Koerier van Navarra

De Koerier van Navarra vzw

23

programma leuven

Beiaardconcerten Campanae Lovanienses

beiaa rd fusio concerten n on bells

Meer over Campanae Lovanienses is de Leuvense klokken- en beiaardvereniging, opgericht in 1988.

Concert

beiaard@kuleuven.be

Fusion on Bells: multiculturele klanken op Vlaamse klokken Beiaardmuziek is ontstaan in onze streken. Veel mensen denken dan ook dat je op een beiaard Vlaamse muziek moet spelen, zoals de Reuzegom en Klokke Roeland. Niets is minder waar!

Onze samenleving wijzigt snel en daarom spelen beiaardiers vandaag ook muziek van en voor de nieuwe Belgen. Muziek uit andere culturen op een Vlaams muziekinstrument is een muzikaal welkom voor hen. Op drie van de vier Leuvense beiaarden zal op Erfgoeddag muziek klinken die wij vandaag als ongewoon ervaren, maar die het verrassend goed doet op klokken. Over Leuven zal een stukje China klinken, een vleugje Irak… maar vooral een goede portie Turkse en Marokkaanse muziek – en dat naar aanleiding van de viering van 50 jaar migratie-akkoorden met Turkije en Marokko.

+32 475 69 06 69 www.campanaelovanienses.be

50 jaar migratie Lezing Integratie

what’s in a name?

28 april 2014 van 19u30 tot 21u30 Auditorium Zeger Van Hee, College De Valk. Tiensestraat 41, 3000 Leuven

• Concert op de beiaard van de Sint-Pieterskerk van 14 tot 15 uur door Philippe Beullens | Voor het torenbezoek: afspraak aan het torendeurtje om 13u30.

• Concert op de beiaard van de Universiteitsbibliotheek van 15 tot 16 uur door Luc Rombouts | Doorlopend torenbezoek (voorwaarden en tickets via www.bibliotheektoren.be) • Concert op de beiaard van het Groot Begijnhof van 16 tot 17 uur door Richard De Waardt Beluisteren kan in de onmiddellijke omgeving van de drie beiaarden:

Een actueel en historisch perspectief op de ontwikkeling van een volwaardig migratiebeleid. Met standpunten van verschillende actoren die zowel vandaag als in het verleden een centrale rol speelden.

op de Grote markt, het Ladeuzeplein of in het Groot Begijnhof | torenbezoeken

Met Albert Martens,

© Campanae Lovanienses

Johan Leman, Dyab Abou Jahjah, Samira Azabar en Tom Naegels Meer info: 50jaarmigratie@soc.kuleuven.be en www.soc.kuleuven.be/ 50jaarmigratie

24

programma heverlee

© flupke1

huis van de polyfonie # huisvandepolyfonie # abdijvanpark

Abdij van Park 1, eerste toegangspoort

tot de abdij (vanaf de Geldenaaksebaan) | 3001 Heverlee

Alamire Foundation Muzieklabo

De polyfonie van de Lage Landen zonder grenzen Uit een koorboek dat Petrus Alamire in ca. 1520 in Mechelen maakte, brengt het vocaal ensemble Thamyris o.l.v. Stratton Bull de anonieme polyfone Missa Salve Regina. Deze mis staat symbool voor het grenzeloze, internationale werkterrein van de componisten en muziekscribenten uit de Lage Landen rond 1500.

Daarnaast kan je kennismaken met de rijke instrumentencollectie die in het Huis van de Polyfonie is ondergebracht.

Muzieklabo van 14 tot 17 uur |

| De instrumentencollectie is door-

lopend te bezichtigen van 10 tot 17 uur |

| Tussen 11 en 14 uur bespelen

Eline van Garsse en Motoko Fukuda afwisselend het clavecimbel in de instrumentenkamer.

Meer over De Alamire Foundation, Internationaal Centrum voor de studie van de muziek in de Lage Landen, werd in 1991 opgericht als samenwerkings-

Impulscentrum voor muziek. info@alamirefoundation.be +32 16 38 92 85 www.alamirefoundation.org

© Soetkin Keukeleire

verband tussen KU Leuven Onderzoekseenheid Musicologie en Musica,

25

programma heverlee

heilig hartinstituut heverlee

© flupke1

# heilighartinstituut Naamsesteenweg 355 | 3001 Heverlee

Vzw Cultureel erfgoed Annuntiaten Heverlee Tentoonstelling

De vier momenten van de zon Een verhaal over verbondenheid i.s.m. Secundair onderwijs Heilig Hartinstituut Heverlee en Blik op Afrika

Laat je meevoeren naar Congo, het hart van Afrika, om volgens het ritme van de zon de schatten van de Congolese cultuur te ontdekken. De vier momenten van de zon vertellen het verhaal over de culturele ontmoeting en de band ontstaan sedert de missionering. Het Congolese erfgoed staat daarbij centraal.

Het drong in de vorm van toeristenkunst door tot in de Belgische huiskamer en zijn vormgeving be¨ınvloedde de moderne Europese kunst. Vandaag wordt het zowel door ons als door hen gekoesterd. ‘The wall of Africa’ is het resultaat van ge¨ınspireerd werk van jonge kunstenaars van hier. Op de tentoonstelling zijn ook doe-, voel- ruik- en puzzelactiviteiten voorzien voor kinderen!

Open van 10 tot 18 uur | De tentoonstelling is van 11 januari tot 26 april elke zaterdag open van 14 tot 18 uur |

Meer over Al meer dan 120 jaar zijn de zusters annuntiaten een begrip in het Leuvense, onder meer dankzij het Heilig © Vzw Cultureel erfgoed annuntiaten Heverlee

Hartinstituut in Heverlee. Reeds in 1931 vertrokken de eerste missiezusters vanuit Heverlee naar Congo.

Het archief bewaart een interessante collectie etnografisch erfgoed. archief.annuntiaten@ hhh.ks-leuven.be +32 16 39 93 20 Annuntiaten.skynetblogs.be www.blikopafrika.be www.hhh.be

wo r ks h o p sta d s f oto g r a f i e

26

BILL FOTOGRAFIE WORKSHOP er Wil je ijn? z ij b g r a ag v e n k a n ij r h c rt Ins 31 maa vanaf .be !

BILL op

De workshop vindt plaats van 10 tot 18 uur Reservatie: LYDIA@BILL.BE (met vermelding van

De Bib Leuven | Rijschoolstraat 4 / Diestsestraat 49 | 3000 Leuven |

BILL organiseert een gratis workshop fotografie op Erfgoeddag.

30 jonge fotografen tussen 16 en 26 gaan in Leuven op zoek naar hét erfgoedbeeld van de dag en worden bijgestaan door professionele fotografen. Alle deelnemers krijgen een stoomcursus fotografie vooraleer ze op pad gaan om het erfgoed op een originele manier in de kijker te zetten.

Op het einde van de dag volgt een uitgebreid feedbackmoment en selecteren de professionele fotografen de leukste foto’s. De beste fotografen ontvangen die dag al een prijs! In de week volgend op Erfgoeddag kiest een onafhankelijk jurylid de beste, Leuvense foto. De winnaar mag zich aan lokale publiciteit en ‘15 minutes of fame’ verwachten! *BILL voorziet een gratis ontbijt en broodjeslunch. Deelnemers hoeven enkel een digitale spiegelreflexcamera mee te brengen.

© BILL

erfgoeddag Leuven)

I.s.m Erfgoedcel Leuven

Meer over Bij BILL krijg je alles in één. BILL checkt films, theater, comedy, games, mode, boeken, reizen, expo… en regelt meteen sterke deals, events en free stuff. welkom@bill.be + 32 (0)2 203 02 00 www.bill.be

Heb je een smartphone?

Deel je ervaringen op de Erfgoeddaglocaties via: #Erfgoeddag, #Erfgoedcelleuven en #naamlocatie.

Tag zeker al je foto’s met #SeeMyLeuven en wie weet wordt jouw foto wel de ‘Picture of the week’!

27

programma buurgemeenten Kortenberg Cultuurdienst en Erfgoedhuis Kortenberg Erfgoedhuis Kortenberg | Dorpsplein 16 | 3071 Erps-Kwerps

Tentoonstelling

In deze tentoonstelling focussen we op de verschillende soorten grenzen die Kortenberg heeft: de natuurlijke grenzen door de verschillende beken en het verhaal achter de fusie van de verschillende deelgemeentes. Maar ook de twee rivaliserende fanfares ‘De Duvelen’ en ‘De Sussen’ in Meerbeek komen aan bod.

Was het sociaal netwerk van de twee fanfares begrensd of grenzeloos?

Open van 13 tot 18 uur | stien.pardon@kortenberg.be | www.kortenberg.be

Rotselaar Heemkring Groot-Rotselaar Cultuurhuis ‘De Jack-Op’ | Amerstraat 1 | 3118 Werchter

Tentoonstelling

Naar wijd en zijd en weer thuis

Wie herinnert zich nog de spaarknikkertjes? De winkel met koloniale waren? We hebben in onze gemeente voorwerpen verzameld uit en over onze voormalige kolonie. We brengen niet alleen de verhalen van nonkel pater en ander dorpsgenoten in “den vreemde”, maar ook de evolutie van het beeld van Afrika in een Vlaams-Brabantse gemeente.

Open van 10 tot 18 uur | doorlopend rondleidingen christine.staes@telenet.be | www.rotselaar.be |

©?

Kortenberg: grenzeloos of begrensd?

programma buurgemeenten

28

Holsbeek Holsbeekse werkgroep heemkunde Gemeentehuis Holsbeek | Dutselstraat 15 | 3220 Holsbeek

tentoonstelling

grenzeloos: Van Cortryck tot Holsbeek De tentoonstelling licht de vorming van de huidige fusiegemeente Holsbeek toe, vertrekkende van de in de Franse periode bepaalde dorpsgrenzen, rekening houdend met de verschillende grenscorrecties die er in de loop van de tijden doorgevoerd werden.

Open van 14 tot 17 uur | Deze tentoonstelling loopt tot 16 mei 2014 tijdens de openingsuren van het gemeentehuis: Ma-vrij van 08u30 tot 12 uur, donderdagavond van 18 tot 20 uur | sandra.boon@holsbeek.be www.holsbeek.be |

Kasteel van Horst Kasteel van Horst | Rodestraat 1 | 3220 Sint-Pieters-Rode

Rondleiding

De dame en de keukenmeid: belevingsrondleiding over de grenzen tussen adel & personeel in het Kasteel van Horst Hoe leefden adel en hun personeel samen in het Kasteel van Horst? Welke verborgen hoekjes vertellen je de verhalen over de grenzen tussen dame Maria-Anna en Margriet de meid? Kom het ontdekken tijdens ĂŠĂŠn van onze belevingsrondleidingen op Erfgoeddag. Tegen welke grenzen bots jij aan? Een rondleiding voor stalknechten en jonkvrouwen van alle leeftijden! kasteel.horst@herita.be | www.kasteelvanhorst.be |

Š?

Open van 10 tot 17 uur | Rondleidingen om 10 uur, 11 uur, 14 uur en 16 uur

programma buurgemeenten

Bierbeek Gemeente Bierbeek Wandeling

Woud zonder grenzen.

Miradal doorheen de tijd i.s.m. gemeente Oud-Heverlee, Gemeentelijke Erfgoedraad Bierbeek, Heemkundige kring Oud-Heverlee, Cultuurcentrum de borre Bierbeek, Action Environnement Beauvechain en het Agentschap Natuur en Bos

We gaan op zoek naar grenzen uit het verleden in het Meerdaalwoud en Heverleebos, met erfgoedverhalen en de nieuwe brochure ‘Erfgoed in het Miradal’ als leidraad. We vinden de grenzen tussen leven en dood met de tumuli, de grenzen tussen tijdperken met de ijzersmederij, de taalgrens, de grenzen van Arenberg, de grenzen van het graafschap Bruiningenrode,...

De wandeling eindigt om 17 u in ‘De Vlakte’, het regiokantoor van het ANB (Agentschap Natuur en Bos) met de opening van de tentoonstelling en de voorstelling van de gloednieuwe brochure.

Drie vertrekplaatsen 1. BIERBEEK Brise Tout (Mollendaal) | Sint Joris-Weertstraat 1 3360 Bierbeek | GPS 50 48’ 51.28’ N, 4 44’ 53.38” O 2. HAMME-MILLE (franstalige gids) Parking Lidl | Chaussée de Louvain 31 1320 Hamme-Mille | GPS 50° 46’ 45.46” N 4° 43’ 11.51” O 3. OUD-HEVERLEE Regiokantoor ANB ‘De Vlakte’ | Prosperdreef 1 3054 Vaalbeek | GPS 50° 49’ 16.62’’ N 4° 41’ 39.15’’ O Het vertrek is telkens om 14 uur (duur ongeveer 3 uur) | Alle wandelingen eindigen in regiokantoor‘De Vlakte’ in Oud-Heverlee | Een pendelbus brengt de deelnemers terug naar hun vertrekplaats | Deelnemers trekken best waterdichte en moddervaste schoenen aan en nemen eventueel een wandelstok mee | Honden mogen enkel mee indien ze aangelijnd zijn.

De boswegen zijn echter niet overal geschikt voor rolstoelgebruikers en kinderwagens | Reservatie bij de gemeente waar jij je wandeling wil starten | a) Bierbeek: cc@deborre.be | +32 16 46 14 00 | www.bierbeek.be www.deborre.be b) Hamme-Mille: eric@wyns.me | +32 10 86 71 83 | www.mecatronics.be/aeb c) Oud-Heverlee: +32 16 46 01 75 | +32 16 38 88 31 | www.oud-heverlee.be

29

30

programma buurgemeenten

Oud-Heverlee Heemkundige kring Oud-Heverlee De Vlakte | Prosperdreef 1 | 3054 Vaalbeek

Tentoonstelling

Michelbergscultuur in het Miradal i.s.m. gemeente Oud-Heverlee, ANB, gemeente Bierbeek, gemeentelijke erfgoedraad Bierbeek, Cultuurcentrum De Borre Bierbeek en Action Environnement Beauvechain

Het Miradal kent geen grenzen. De vondsten van Neolithische verblijfplaatsen (+- 5300 v.chr tot 2000 v.Chr.) werden verspreid over het woud gevonden en getuigen van een belangrijke breuklijn in de geschiedenis: de overgang van een nomadisch leven naar een sedentair bestaan. De overgang van het ene tijdperk naar het andere, in een gebied (Miradal) zonder grenzen.

10 tot 17 uur |

| Om 14 uur starten er wandelingen vanuit drie locaties

(zie p. 29 Bierbeek) |

| Om 17 uur vindt de voorstelling van de nieuw

ontwikkelde brochure erfgoed in het Miradal plaats | In het weekend van 1, 2, 3 en 4 mei is de tentoonstelling geopend van 14 tot 17 uur. Van 28 tot 30 april en van 5 tot 9 mei is de tentoonstelling alleen op afspraak geopend (voor scholen en verenigingen) | de wandelbrochure ‘Miradal’ kan je gratis afhalen tijdens de openingsuren van de tentoonstelling | ernst.guelcher@telenet.be | www.miradal.be |

Bertem Erfgoedkamer Bertem vzw The Shelter | Stationsstraat 13 | 3060 Bertem | Korbeek-Dijle

Tentoonstelling

Over de Grens met de Tram

Over de eeuwwisselingsgrenzen heen gaan we op zoek naar de grensoverschrijdende mobiliteitsmiddelen die vroeger bestonden in onze drie deelgemeenten Bertem, Korbeek-Dijle en Leefdaal. De focus ligt op de tramlijnen die het contact van de bevolking met het grote omliggende gebied bevorderden. We zoeken ook naar het gebruik van dit transportmiddel en de gevolgen op cultureel, economisch en sociaal gebied.

Open van 10 tot 18 uur | rob.parisis@skynet.be www.erfgoedkamerbertem.be |

31

programma buurgemeenten

LEUVENDIGITAAL.BLOGSPOT.COM

DO 24 VR 25 ZA 26 ZO 27 APRIL 2014

Amateurama_147x35_02.indd 1

25/02/14 16:31

Open Monumentendag zondag 14 september 2014 Een vaste waarde op de culturele agenda van Leuven. Het thema ‘Erfgoed vroeger, nu en in de toekomst’ vertaalt zich naar openstellingen en activiteiten rond stadsvernieuwing, restauratiewerken en herbestemming.

Gratis, van 10 tot 18 uur.

Toerisme Leuven | Naamsestraat 3, 3000 Leuven | +32 16 20 30 20 | omd@leuven.be | www.leuven.be/omd (online vanaf eind augustus) | Lokale brochure beschikbaar vanaf eind augustus 2014

ov e r z i c h t vertrek van de fietstocht

organisatie

vertrek van de wandeling

activiteit

stadhuis Vision M

Lezing Het verre België Installatie Wereldkaart

Stadsarchief

Tentoonstelling En PLEIN public

Academie voor het Leuvens dialect

Tentoonstelling Et Leives kajèke

Koninklijk Verbond der jaartallen Leuven vzw

Multimedia-presentatie Vriendschapsbanden

wandeling En PLEIN public

sint-pieterskerk IPARC

Demonstratie Restaurateurs aan het woord

Damiaan Vandaag

Voorstelling Nieuwe toekomst Hawaïaans muziekhandschrift

Campanae Lovanienses

Concert Fusion on Bells

m-museum leuven m-museum leuven

Tentoonstelling Ravage Tentoonstelling De Vijand Zoektocht Gezinsparcours De Vijand

universiteitsbibliotheeK MATRIX

Tentoonstelling Radio MATRIX Lezing Radio MATRIX Concert Radio MATRIX

CVAa & Universiteitsarchief KU Leuven

Tentoonstelling Ontwerpen voor de wereld

Campanae Lovanienses

Concert Fusion on Bells

kadoc KADOC

Tentoonstelling Buiten de letters kleuren

maurits sabbebibliotheek MAURITS SABBEBIBLIOTHEEK

Tentoonstelling Sacred Spaces

opek Mooss

Zoektocht Van douane tot kunst

De FactorY

Tentoonstelling ARTificieel

scouts en gidsen museum Scouts en Gidsen Museum

Tentoonstelling Scoutisme in de Eerste Wereldoorlog

rijksarchief Rijksarchief

Tentoonstelling Grenzen van parochies, grenzen van (leef)werelden

stadsarchief Stadsarchief

Demonstratie Grenzeloze inzet van vrijwilligers

martelarenplein-oorlogsmonument KoninkLijke Leuvense Gidsenbond

Wandel- of fietstocht Weg van Leuven

groot begijnhof De koerier van Navarra vzw

Wandeling De reis van de Rijnlands-Brabantse mystiek en Zurbarán

Campanae Lovanienses

Concert Fusion on Bells

huis van de polyfonie Alamire Foundation

muzieklabo De polyfonie van de Lage Landen zonder grenzen bezoek Instrumentencollectie

heilig hartinstituut heverlee Vzw Cultureel erfgoed annutiaten Heverlee

Tentoonstelling De vier momenten van de zon

BILL

Fotografieworkshop

33 gezinsactiviteit

10u00 10u30

11u00

/

11u30

reservatie vereist

12u00 12u30 13u00 13u30

14u00

14u30 15u00 15u30 16u00 16u30 17u00 17u30 18u00

/

bereikbaarheid

Bereikbaarheid & openbaar vervoer Speci a le dagpas va n De Lijn te koop voor 2,50 euro bij de ch auffeur

34

1& 2. S ta dhuis en Sint-Pie tersk erk Vanaf het NMBS-station wandel je via de Bondgenotenlaan tot aan de Grote Markt.

3. M-Museum Vanaf het NMBS-station volg je de Bondgenotenlaan. Ga aan het standbeeld Justus Lipsius schuin links via de Koning Leopold I-straat naar het Ladeuzeplein. Steek het Ladeuze-plein schuin rechts over.

4. Uni v ersiteit sbibliotheek Vanaf het NMBS-station volg je de Bondgenotenlaan. Ga aan het standbeeld Justus Lipsius schuin links via de Koning Leopold I-straat naar het Ladeuzeplein.

5. KADOC Vanaf het NMBS-station volg je de Bondgenotenlaan. Ga aan het standbeeld Justus Lipsius schuin links via de Koning Leopold I-straat over het Ladeuzeplein en het Hooverplein tot voor het Stadspark. Sla linksaf in de Tiensestraat en neem de eerste straat rechts, dit is de Vlamingenstraat.

6. M aurit s Sa bbebibliotheek Vanaf het NMBS-station volg je de Bondgenotenlaan. Ga aan het standbeeld Justus Lipsius schuin links via de Koning Leopold I-straat over het Ladeuzeplein en het Hooverplein. Sla rechtsaf in de Tiensestraat. Neem de eerste straat rechts, de Vlamingenstraat.

7. OPEK Vanaf het NMBS-station wandel je via de Diestsevest en de Zoutstraat naar beneden tot aan de Vaart. Steek over en wandel rechtdoor naar de Vaartkom waar je op het gebouw ‘openbaar entrepot’ (OPEK) uitkomt. Of neem de bus op perron 4 (lijn 4,5) tot aan de halte Riddersstraat en wandel via de Burchtstraat naar de Vaartkom.

8. Scout s en Gidsen museum Vanaf het NMBS-station volg je de Bondgenotenlaan. Sla de vierde straat rechtsaf in de Vanderkelenstraat. Vervolg je weg via de Vaartstraat en sla linksaf in de Halfmaartstraat. Op het binnenplein van de Sint-Geertruiabdij, in de kapel bevindt zich het museum.

bereikbaarheid

9. Rijksa rchief Leu v en Vanaf het NMBS-station volg je de Bondgenotenlaan.

Neem de vierde straat rechts, de Vanderkelenstraat. Na 100m wordt dit de Vaartstraat.

10. S ta dsa rchief Vanaf het NMBS-station volg je de Bondgenotenlaan.

Neem de derde straat rechts, de Vital de Costerstraat. Sla na 150 m rechtsaf in de Diestsestraat.

11. M a rtel a renplein/ oorlogsmonument

Het Oorlogsmonument bevindt zich vlakbij het NMBSstation, op het Martelarenplein.

12. Groot Begijnhof Vanaf het NMBS-station volg je de Bondgenotenlaan tot op de Grote Markt. Neem de Naamsestraat. Ga de achtste zijstraat rechts in, de Sint-Beggaberg. Steek onderaan de straat over, wandel het Begijnhof binnen en ga op het einde van de weg links. Op de volgende splitsing ga je rechts, het Begijnhofcongreshotel ligt op je rechterkant. Of neem elk half uur de bus op perron 3 (lijn 616) of 6 (lijn 1 en 2) tot aan de halte Naamsepoort. Wandel verder op de Tervuursevest.

Net voor je de Dijle oversteekt, neem je rechts de ingang naar het Groot Begijnhof (+ parking Begijnhofhotel). Op de splitsing ga je rechts. Je volgt de weg die een lus maakt rond de parking. Aan de andere kant van de parking vind je het Begijnhofcongreshotel.

13. Huis va n de Poly fonie Elk half uur vertrekt er een bus op perron 3 (lijn 4,5). Stap af aan de halte Heverlee Broekstraat en neem de tweede straat links.

14. Heilig H a rtins tituut Elk half uur vertrekt er een bus op perron 6 (Lijn 1 of 2 richting Heverlee). Stap af aan de halte Heverlee, Heilig Hartinstituut.

 

35

colofon

www.erfgoedcelleuven.be/ergoeddag Colofon Samenstelling en coördinatie Erfgoedcel Leuven (Tiny T’Seyen, Liesbeth Lemmens) Vormgeving Ronny en Johny, Gent Auteurs Deelnemende organisaties Eindredactie Tiny T’Seyen, Liesbeth Lemmens Verantwoordelijke uitgever Denise Vandevoort, schepen van cultuur, Prof. Van Overstraetenplein 1, 3000 Leuven INSTAGRAM FOTOGRAFIE Pieter Verbist (© bodyandparts2), Philippe Jespers (© flupke1), Reginald Doms (© reginald17doms), Sarah Somers (© kuleuven), Tina Cuyt (© tinainthecity) Erfgoeddag Leuven 2014 is een gezamenlijke organisatie van de Academie voor het Leuvens Dialect, Alamire Foundation vzw, BILL vzw, Blik op Afrika, Boekensteun/de Vlaamse erfgoedbibliotheek, Campanae Lovanienses, Centrale Bibliotheek KU Leuven, Centrum Vlaamse Architectuurarchieven, vzw Cultureel erfgoed annuntiaten Heverlee, Damiaan Vandaag, De Bib Leuven, Documentatiecentrum Vlaams-Brabant, Erfgoedcel Leuven, De FactorY, IPARC, KADOC (Documentatie- en Onderzoekscentrum voor Religie, Cultuur en Samenleving), KANT’L, De Koerier van Navarra vzw, Koninklijke Leuvense Gidsenbond, Koninklijk Verbond der Jaartallen Leuven vzw, LUCA School of Arts KU Leuven, Matrix, Maurits Sabbebibliotheek, M-Museum Leuven, Mooss vzw, OPEK, Resonant, Rijksarchief Leuven, Salsa! vzw, Secundair onderwijs Heilig Hartinstituut, #SeeMyLeuven, Scouts en Gidsen Museum, Stadsarchief Leuven, Stad Leuven, Toerisme Leuven, Universiteitsarchief KU Leuven, Vision-M, VOEM vzw, Vriendenkringen Mannen van het Jaar, Wisper, 30CC. Erfgoeddag is een initiatief van FARO, Vlaams steunpunt voor cultureel erfgoed vzw, in samenwerking met de erfgoedgemeenschappen in Vlaanderen en Brussel. Erfgoeddag krijgt de volle steun van de Vlaamse overheid en is mogelijk dankzij de steun van:

36

mijn selectie

Praktisch Infopunten Erfgoeddag

Stadhuis Op zondag 27 april 2014 staat er een infostand in de wandelzaal van het stadhuis. Je kan er terecht voor vragen i.v.m het Erfgoeddagprogramma en je kan er bovendien gratis programmabrochures verkrijgen.

Open van 10 tot 18 uur

Toerisme Leuven Ook bij het toeristisch kantoor van Leuven kan je programmabrochures van Erfgoeddag afhalen.

Open van 10 tot 17 uur Naamsestraat 1 | 3000 Leuven toerisme@leuven.be +32 16 20 30 20

BEZOEKERSENQUêTE Vul dit in na afloop van jouw bezoek aan de Erfgoeddag in Leuven

geslacht

£m

£v

leeftijd

ik nam deel aan

activiteiten

mijn ervaringen of suggesties

postcode ik bezocht de erfgoeddag in leuven

voor de keer £ alleen £ in groep £ met het gezin £ andere ik ben op de hoogte van de erfgoeddagactiviteiten via

£ website £ nieuwsbrief £ affiches £ vrienden £ een toeristisch infopunt £ toevallig £ andere

Deponeer de enquête ingevuld in de reactiebus op een van onze Ergoeddaglocaties of vul ze online in op: www.erfgoedcelleuven.be/erfgoeddag.

Hartelijk dank voor je deelname!

vind ons leuk op facebook en blijf op de hoogte van al het leuvense erfgoednieuws www.facebook.com/erfgoedcelleuven

s ta d s p l a n

legende 1. Stadhuis Grote Markt 9 2. Sint-Pieterskerk Grote Markt 3. M Museum Leuven Vanderkelenstraat 28 4. Universiteitsbibliotheek Mgr. Ladeuzeplein 21 5. KADOC Vlamingenstraat 39 6. Maurits Sabbebibliotheek KU Leuven Charles Deberiotstraat 26 7. OPEK Vaartkom 4 8. Scouts en Gidsen Museum Sint-Geertruiabdij 5 9. Rijksarchief Vaartstraat 24 10. Stadsarchief Rijschoolstraat 4 / Diestsestraat 49 11. Oorlogsmonument Martelarenplein 12. Groot Begijnhof Groot Begijnhof 15 13. Huis van de Polyfonie (Mariapoort) Abdij van Park 1, 3001 Heverlee 14. Heilig Hartinstituut Naamsesteenweg 355, 3001 Heverlee

37

38

7

8

9

11

10

2 1

3 4

5

12

13

14

erfgoedcelleuven.be

#ErfgoedcelLeuven