Lokale programmabrochure erfgoeddag land van dendermonde 2014

2014

Grenzeloze groetjes uit...

Land Van Dendermonde

e rm du

Hamme

E17

E17

Laarne

Programma Land Van Dendermonde Berlare – Buggenhout – Dendermonde – Hamme Laarne – Lebbeke – Wetteren – Wichelen – Zele

SCHELDE

1, 10. & 15.

Overmere

1. & 11.

N LAA D OR NO

Berlare

1. & 2.

DE L HE SC

Baasrode

4, 5. & 7.

1. & 6.

Dendermonde

3. & 14.

1.

Schellebelle

Buggenhout

Wichelen

Lebbeke

RIJKSWEG

Wetteren

MOLENSTRAAT

1.

S DSE TEENWEG N O M DER N E D

Zele

1, 8. & 13.

1. & 9. dender

Wieze

Laat je fotograferen voor een reuzegrote postkaart!

1.

Erfgoedcel Land van Dendermonde ism. gemeentebesturen, Fiodaz Zele, Heemkring Ter Palen Buggenhout, Fotoclub Moedoka Moerzeke, Fotoclub Ontspanner Lebbeke, V.T.B. Fotoclub Wetteren, Fotografische Kring Dendermonde, Dirk Wollaert, Marianne Matthys.

ZELE

Op vakantie in het Land van Dendermonde? Het kan! In Berlare, Buggenhout, Dendermonde, Hamme, Laarne, Lebbeke, Wetteren, Wichelen en Zele zorgt een reuzegrote postkaart voor een grenzeloos vakantiegevoel. Reis en poseer in je eigen of een andere gemeente met familie en vrienden in aangepaste outfit voor dit nostalgische plaatje en maak een geweldige vakantiefoto over de grenzen van de tijd heen. Er is ter plaatse een verkleedkoffer aanwezig. info@egclandvandendermonde.be www.egclandvandendermonde.be

V.U. Projectvereniging Cultuurdijk Kerkstraat 24 - 9200 Dendermonde

Coördinatie en samenstelling: Erfgoedcel Land van Dendermonde Vormgeving en productie: www.impressantplus.eu

Locaties postkaarten

Berlare

Lebbeke

Buggenhout

Wetteren

Museum Donkmeer, Donklaan 123 – 9290 Overmere Doorlopend van 14 tot 18 uur Kasteel Capelderij, Vekenstraat 1 – 9255 Opdorp Doorlopend van 14 tot 17 uur

Dendermonde

Stoomtrein Dendermonde-Puurs, Fabrieksstraat 118 – Baasrode - Doorlopend van 10 tot 18 uur

Hamme

idPluscentrum, Sint-Jansstraat 27 - 9220 Hamme Doorlopend van 14 tot 18 uur

Laarne

Locatie Pastorie, Lepelstraat 1 – 9270 Laarne Doorlopend van 10 tot 18 uur

Pastorie, Sasbaan 2 – 9280 Wieze Doorlopend van 10 tot 18 uur Gemeentehuis, Markt 1 – 9230 Wetteren Doorlopend van 14 tot 16 uur

Wichelen

Gemeentehuis, Dorp 1 – 9260 Schellebelle Doorlopend van 10 tot 12 uur

Zele

Henri Van Daelecentrum, (achter Bib) Lokerenbaan 43 – 9240 Zele Doorlopend van 10 tot 17 uur

1. & 12. Opdorp

Berlare (Overmere)

Dendermonde (Dendermonde en Baasrode)

2.

3.

voorwoord

De zichtbare helft Grenzen vervullen allerlei functies. Soms zijn ze nuttig, bieden ze veiligheid en duidelijkheid, kansen tot ontwikkeling, versterking en worden ze gekoesterd. Soms zijn ze het waard om verdedigd te worden. Grenzen bieden ook referentiepunten en stof tot nadenken. Oplossen of opheffen van grenzen gebeurt het best en is het meest duurzaam als het gaat om een win-winsituatie, als ook de kleinste of zwakste instemt of zich beschermd weet.

Dit geldt voor de grenzen tussen onroerend, roerend, immaterieel en digitaal erfgoed, tussen ‘Vlaams’ of ‘Belgisch’ erfgoed, voor de grenzen tussen erfgoed(zorg) in steden, regio’s, provincies, landen, continenten of tussen behoud en beheer, publiekswerking en onderzoek.

Ook de vraag wanneer iets erfgoed wordt, tast grenzen af. Gebeurt dit na minstens twee à drie generaties? Wat betekenen de vele activiteiten rond de herdenking van ’50 jaar migratie’ vanuit Turkije en Marokko in dat verband? Wie bepaalt de grenzen tussen (voortaan) ‘wel erfgoed’ en ‘niet erfgoed’ en wat en voor wie zijn de gevolgen om daarvoor (voortaan) verantwoordelijkheid op te nemen?

Maar denk er aan dat er allerlei zaken achter de cultureel-erfgoedschermen gebeuren: rond registratie, klimaatbeheersing of behoud en beheer. Allerlei zorgzaam-koesterende activiteiten die geduldig worden uitgevoerd, dag in, dag uit, jaren na elkaar. Zaken die u doorgaans niet te zien krijgt, omdat ze meestal plaatsvinden in afgegrensde – niet zomaar voor het publiek toegankelijke – zones.

Erfgoeddag is de ideale dag om erfgoedwerkers aan te spreken en te laten vertellen of tonen hoe belangrijk al dat werk achter de schermen is om voor het cultureel erfgoed te zorgen. Hoe belangrijk de blijvende en hopelijk sterkere steun is van u en de volksvertegenwoordigers en ministers die voor u werken om mogelijk te maken dit op een zorgzame en duurzame manier te doen en ook maatschappelijk relevant te maken. De overdracht en grensovergangen tussen verleden, heden en toekomst regelen: hoe belangrijk is dat niet?

Geniet grenzeloos op 27 april 2014! Koester en versterk samen met ons het draagvlak voor cultureel erfgoed.

In naam van de Stuurgroep Erfgoeddag, Leen Breyne, Tine Vandezande, Roel Daenen en Marc Jacobs

7.

Van heerlijk hof tot koffiebranderij Hof van Peene ism. Karel Peeters en Koffiebranderij Basero Tentoonstelling en rondleidingen Dankzij de bewoners kent Hof van Peene een geschiedenis die grenzen op verschillende manieren doorbreekt. In de 16e eeuw was het een brouwerscentrum waarvan het bier ver buiten de grenzen van het dorp bekend stond. In de 18e eeuw neemt de grensverleggende arts Van Bavegem (hij ontwikkelde mee de verlostang) er zijn intrek.

Vandaag staan de bewoners opnieuw centraal op deze gerestaureerde erfgoedsite.

Waar? Hof van Peene Sint-Ursmarusstraat 69 9200 Baasrode Tentoonstelling doorlopend open van 10 tot 17 uur Rondleidingen om 11 uur, 13 uur en 15 uur Gedeeltelijk toegankelijk voor rolstoelgebruikers hoftenbasero@gmail.com

Grenzeloze liefde voor ‘den Donck’ Cultuurdienst Berlare ism. Erfgoedcel Land van Dendermonde, postkaartenverzamelaar Etienne Le Bon, heemkringen Groot-Berlare en Dienst Toerisme Evocatie randactiviteit bij ‘Grenzeloze groetjes uit…’ van de Erfgoedcel Land van Dendermonde De oevers van het Donkmeer roepen nog steeds een vakantiegevoel op. Benieuwd hoe ze vroeger een snipperdag aan Den Donck beleefden? Ter gelegenheid van Erfgoeddag wordt een oude postkaart heruitgegeven die het uitgangspunt vormt voor het verhaal van een dagje vakantie aan het Donkmeer.

Waar? Museum Donkmeer Donklaan 123 9290 Overmere Doorlopend open van 14 tot 18 uur Toegankelijk voor andersvaliden ccstroming@berlare.be www.berlare.be

Grenzeloos: migratie en verhuis bij onze voorouders Vlaamse Vereniging voor Familiekunde Dendermonde Tentoonstelling en demonstratie Onze voorouders bleven niet binnen de grenzen van gemeente, stad of land: als vlucht voor het oorlogsgeweld of op zoek naar betere levensomstandigheden, verhuisden vele gelukszoekers naar verre oorden of vreemde landen zoals Frankrijk, Engeland, Congo, Amerika, ... Maak kennis met publicaties en beschikbare bronnen om het verhaal van landverhuizers in uw familiegeschiedenis te stofferen.

Waar? Vlaamse Vereniging voor Familiekunde Dendermonde Genealogisch Documentatiecentrum Prinsenhof Vlasmarkt 29 9200 Dendermonde Doorlopend open van 10 tot 18 uur De vaste collectie is eveneens gratis te bezoeken Niet toegankelijk voor andersvaliden

4.

5.

6.

De grenzeloze scheepsbouwers uit Baasrode Scheepvaartmuseum Baasrode Tentoonstelling

Thematentoonstelling Groote Oorlog Scheepvaartmuseum Baasrode Tentoonstelling

Grenzeloos met de trein Stoomtrein Dendermonde -Puurs Tentoonstelling en stoomtreinritten

De collectie van het Scheepvaartmuseum illustreert grenzeloosheid in vele aspecten. Ontdek hoe de scheepsbouw evolueerde van houten naar ijzeren schepen, hoe de lokale scheepsbouwersfamilies zich twee eeuwen lang konden handhaven of hoe de Baasroodse schepen, zoals de Leopold I, ook letterlijk de grenzen overvoeren.

Laat je meeslepen door het verhaal van bottervluchtelingen tijdens de Eerste Wereldoorlog.

De tentoonstelling leert de bezoekers alles over Belgisch spoorwegmateriaal in het buitenland. De nadruk ligt op Belgische stoomlocomotieven en de oude ferryboatsgoederenwagons die met de boot naar Engeland gingen, de slaaptreinen naar het buitenland en de fameuze Oriënt Express van de Belgische Compagnie Internationale des Wagons-Lits. Wie zin heeft, kan in een oude trein gemeentegrenzen over.

Waar? Scheepvaartmuseum Baasrode Sint-Ursmarusstraat 137 9200 Baasrode Doorlopend van 10 tot 18 uur De vaste collectie is eveneens gratis te bezoeken Gedeeltelijk toegankelijk voor andersvaliden

Waar? Scheepvaartmuseum Baasrode Sint-Ursmarusstraat 137 9200 Baasrode Doorlopend van 10 tot 18 uur De vaste collectie is eveneens gratis te bezoeken Gedeeltelijk toegankelijk voor andersvaliden info@scheepvaartmuseumbaasrode.be www.scheepswervenbaasrode.be

info@scheepvaartmuseumbaasrode.be www.scheepswervenbaasrode.be

info@familiekunde-dendermonde.be www.familiekunde-dendermonde.be

Waar? Stoomtrein Dendermonde-Puurs Fabrieksstraat 118 9200 Dendermonde Tentoonstelling doorlopend open van 10 tot 18 uur Treinrittenschema: Vertrek Baasrode: 11u30 – 12u45 – 14u00 – 15u15 – 16u30 Aankomst Sint-Amands: 11u50 – 13u05 – 14u20 – 15u35 – 16u50 Vertrek Sint-Amands: 11u55 – 13u10 – 14u25 – 15u40 – 16u55 Aankomst Baasrode: 12u15 – 13u30 – 14u45 – 16u00 – 17u15 Niet toegankelijk voor andersvaliden info@stoomtrein.be www.stoomtrein.be

OVERMEIRE

DONCK

Foto © Stoomtrein Dendermonde-Puurs

Fotos © Familiekunde Dendermonde

Hamme

Lebbeke (Wieze)

Wetteren

Zele

Ook nog open op Erfgoeddag

8.

9.

10.

11.

12.

Quo vadis? Migratie van en naar Hamme Dienst Cultuur ism. Werkgroep Erfgoed, Heemkring Osschaert, Archeologisch Museum, idCollectief Kunstkring Hamme, Marc Van Cauteren (fotoclub Imago), de allochtone gemeenschap H.T.V. vzw olv. Mustafa Tokgoz en Fatima Gökce en de Academie Hamme Educatieve tentoonstelling In 2014 is het 50 jaar geleden dat België akkoorden sloot met Turkije en Marokko om migratie naar België mogelijk te maken. In deze context werkt Hamme een project uitgewerkt rond migratie uit. Een beeldenroute uitgestippeld doorheen het centrum stelt die migratiestroom voor aan de hand van installaties van de internationale kunstenaar Mark Swysen.

Er is eveneens een chronologische tentoonstelling over migratie van en naar Hamme gestoffeerd met krantenknipsels, prentbriefkaarten, videobeelden, foto’s, briefwisseling, interviews en leesmomenten.

Waar? IdPluscentrum Sint-Jansstraat 27 9220 Hamme Open op erfgoeddagzondag van 10 tot 18 uur Ook op diverse andere locaties in het centrum: De Blauwe Poort (Hoogstraat 2), kapel klooster (Ringstraat), diverse vitrines van winkelpanden (Kerkstraat), SintPietersbandenkerk (Marktplein), gemeentehuis Hamme (Marktplein), Habbekrats (Marktplein), Kapel Oud Jeugdcentrum (Nieuwstraat).

De tentoonstelling wordt op zaterdag 12 april geopend om 16 uur in het IdPluscentrum.

Eerst vindt er een rondleiding plaats over het hele parcours met om 17 uur een receptie op het eindpunt. Van 13 april tot en met 26 april is de tentoonstelling telkens open op zaterdag en zondag van 14 tot 18 uur.

Toegankelijk voor andersvaliden cultuur@hamme.be www.hamme.be Fotos © Marc Van Cauteren, fotoclub Imago

Groeten uit Wieze Oudheidkundige Kring H.H. Salvator Wieze Tentoonstelling Postkaarten staan centraal in deze tentoonstelling. Enerzijds is er een overzicht van postkaarten waarop Wieze staat afgebeeld. Deze werden verstuurd, zeker in de periode van de Wieze Oktoberfeesten, naar alle hoeken van het land en zelfs ver daarbuiten. Anderzijds toont de tentoonstelling een aantal prentbriefkaarten die naar Wieze gestuurd werden.

Waar? Pastorie Sasbaan 2 9280 Wieze Doorlopend open op zaterdag 26 april van 15 tot 19 uur en op erfgoedzondag 27 april van 10 tot 18 uur Toegankelijk voor andersvaliden luc-van-driessche@skynet.be www.heemkringwieze.be

Reuzen op reis Gemeente Wetteren ism. de Archiefdienst, Dienst Toerisme en Evenementen en de Heemkundige Kring Jan Broeckaert Tentoonstelling Wetteren is een reuzengemeente. Als ambassadeurs van de gemeente, steken haar reuzen dan ook vaak de gemeentegrenzen over. Deze unieke tentoonstelling toont waar de reuzen te gast waren en welke voorbereidingen er met zo’n verhuis gepaard gaan, maar ook hoe Wetteren haar naam als reuzengemeente heeft gevestigd. U krijgt bovendien de kans om een aantal reuzen van dichtbij te zien. Op Erfgoeddag kan u foto’s en beeldmateriaal over reuzen laten digitaliseren.

Waar? Gemeentehuis Wetteren Markt 1 9230 Wetteren Doorlopend van 10 tot 18 uur Niet toegankelijk voor andersvaliden www.wetteren.be

Foto © Oudheidkundige Kring H.H. Salvator Wieze

Grenzeloos, maar niet straffeloos Heem- en Oudheidkundige Kring Zele Tentoonstelling met lezing

Heemkundig Museum en Archief ter Palen Buggenhout Kasteel Capelderij, Vekenstraat 1 – 9255 Opdorp Open van 14 tot 17 uur

Vandaag is vrij verkeer van mensen en goederen bijna vanzelfsprekend. Maar wie vroeger de landsgrenzen wou overgaan, werd vaak gecontroleerd door de douane. Deze tentoonstelling focust op de aangeslagen goederen en het aspect mensensmokkel. Er wordt hiervoor onder meer geput uit de collectie van de Algemene Administratie van de Douane en Accijnzen.

Waar? Museum Zeels Erfgoed Lokerenbaan 43 9240 Zele Open op erfgoedzondag 27 april van 10 tot 12 uur en van 14 tot 17 uur Om 15 uur geeft Paul Meuleneire, fiscaal deskundige van de opsporingsdienst in Zaventem, een lezing over smokkelen en smokkelwaar vroeger en nu. Aansluitend is hij ook nog aanwezig voor vragen bij de tentoonstelling.

De tentoonstelling is daarna nog te bezichtigen tot en met 31 oktober 2014 iedere eerste en derde zaterdag van de maand De vaste collectie is eveneens gratis te bezoeken.

Toegankelijk voor andersvaliden hokzele@hotmail.com www.hokzele.be

www.terpalen.be

13.

Museum Van Bogaert Wauters Hamme Sint-Jansstraat 27 – 9220 Hamme Open van 14 tot 18 uur www.hamme.be

14.

Stedelijke Musea Dendermonde Begijnhofmuseum en Museum voor Volkskunde, Begijnhof (ingang via Brusselsestraat) – 9200 Dendermonde Vleeshuismuseum, Grote Markt – 9200 Dendermonde Zwijvekemuseum, Nijverheidsstraat 1 9200 Dendermonde Open van 9u30 tot 12u30 en van 13u30 tot 18 uur www.dendermonde.be

15.

Heemkundig Museum Wetteren Markt 1 – 9230 Wetteren Open van 10 tot 18 uur www.heemkringwetteren.be

Foto © Heem- en Oudheidkundige Kring Zele