FM-1.indd 1
.................
,
ik zit in klas . . . . . . . . . !
september - oktober 2019
magazine
Ik ben
1
30/07/2019 16:15
inhoud 2-3
Kladmuur
4
In de kijker
5
Emoji: bang
6-9
Dossier: wie ben ik?
10-11
Spelletjes
12-13
Zoom: nietconfessionele zedenleer
14-17
De astrobende: aan de noordzee
18-19
spelletjes
20-21 labo: draaikolk 22
Leugendetector
23
Ezelsoor en oplossingen
Heb je ook een leuke tekening, een goeie mop of een mooi gedicht? Stuur het op naar: Fakkeltjes vzw Brand Whitlocklaan 87 bus 9 1200 Brussel Of naar fakkeltjesvzw@demens.nu en win een leuke prijs!
______________________________________ COLOFON _________ ekenen ? Meeschrijven of -t ons op! Neem contact met
FM-1.indd 2
Fakkeltjesmagazine nr. 1 September - oktober 2019 Schooljaar 2019-2020 Tijdschrift niet-confessionele zedenleer voor de eerste graad lager onderwijs Fakkeltjeskrant, Fakkeltjesmagazine en Tienerfakkel zijn een uitgave van Fakkeltjes vzw.
Ondersteunend comité Laurent Blonden, Annie Hermans, Ann Bogaerts, Filip Debrabandere, Luc De Ro, Robert Joncret, Marlene Stevens, Martine Konings, Erik Hurts, Tamara Festraets, Ingrid Soetewey, Christel Birchen en Anke Hurts
Vrijwilligerskern & redactie Ally Steven Severi, Britt Raes, Christel Birchen, Lieve Meiresonne, Mira Roos, Myriam Kalaï, Sarah Rathé, Steven Gryspeerdt, Karel Van Campenhout en Eveline Van der Vinne Hoofdredactie Bert Goossens
2 30/07/2019 16:15
Mooie tekeningen van de leerlingen van juf Nicole!
______________________________________
, sonne, ah arel Van
Illustrator Floris De Smedt www.mrfart.be Lay-out Wim Pauwels www.silkentofu.org
Druk NV Drukkerij Verbeke Lijnmolenstraat 34-36, 9040 Gent www.drukkerijverbeke.be Abonnement Via de school: â‚Ź 8 Persoonlijk abonnement: â‚Ź 10 Bestel via www.fakkeltjes.be/bestellen
Contact Fakkeltjes vzw Brand Whitlocklaan 87, 1200 Brussel 0470 71 69 842 (ma-vrij 9u-16u) fakkeltjesvzw@demens.nu www.fakkeltjes.be V.U. Laurent Blonden Brand Whitlocklaan 87, 1200 Brussel
Alle teksten en beelden in Fakkeltjeskrant, Fakkeltjesmagazine en Tienerfakkel zijn eigendom van Fakkeltjes vzw. Niets uit deze publicaties mag zonder voorafgaande toestemming van de uitgever worden overgenomen, uitgezonderd beelden die aangeduid zijn met creative commons (c) (steeds auteur en oorsprong vermelden).
3 FM-1.indd 3
30/07/2019 16:15
1. Wie ben ik?
3. Kinderrecht Elk kind een eigen naam!
Droom jij er soms van om ‌ iemand anders te zijn? Wie dan? Ontdek het dossier op pagina 6.
2. Wie is het?
Dit spel speel je met twee personen en je hebt enkel twee covers van dit magazine nodig. Neem allebei een magazine. Kies een figuurtje van de cover en zet er een kruisje bij. Zorg ervoor dat je vriend(in) dit niet kan zien. Nu mag je om beurt een ja/nee vraag stellen. Bijvoorbeeld: Is je figuurtje een hij? Heeft het een bril? Wie het eerst het figuurtje van de ander kan raden, wint.
4. Wetenschaap Wetenschaap is dĂŠ nieuwe videoblog van Fakkeltjes. In korte filmpjes geven we op humoristische en heldere wijze antwoorden op moeilijke vragen. Elk filmpje biedt stof voor discussie.
COMING SOON!
Naam: Watusirund
Goed opgelet? Je kan jezelf testen in een quizje.
Meer info op www.fakkeltjes.be/wetenschaap FM-1.indd 4
5. Dier in het vizier
Habitat: Komt voor in Afrika
4
Bijzonder kenmerk: Heeft enorm lange hoorns 30/07/2019 16:15
Emoji Brrr! Ik durf niet
1 2
Morgen heb ik een toets. Ik ben bang dat het niet gaat lukken.
Hoe voel je je als je bang bent? Beeld uit!
Waar kan je bang voor zijn?
3
Wat kan je doen als je je angstig voelt? • Het licht aanhouden • Aan de monsters onder je bed vriendelijke vragen of ze willen opkrassen • Bij mama en papa in bed kruipen • ..........................
Heb je nog tips?
5 FM-1.indd 5
30/07/2019 16:15
Dossier
wie ben ik?
____
______________
Dat is een makkelijke vraag! Ik zeg gewoon m’n naam en klaar. Nee nee, zo eenvoudig is het niet. Je naam vertelt niet zoveel over wie jij écht bent, toch?
Ben je blij met je naam? Zou je graag anders heten? Hoe dan?
________
Wist je dat...
_
in sommige landen, zoals Spanje, kinderen de achternaam krijgen van de vader én de moeder? Ook in België kan je sinds kort kiezen voor een dubbele achternaam. Hoe klinkt die van jou? Mooi of niet?
Geen robot Wie je bent wordt bepaald door heel wat dingen. Wie je ouders zijn, de plaats waar je opgroeit, naar welke school je gaat, of je groot of klein bent … Dit zijn allemaal dingen die je niet zelf in de hand hebt. Je bent evenwel geen robot die werd voorgeprogrammeerd in een of andere fabriek. Je kan zelf ook keuzes maken, dingen ontdekken en bijleren. Wie je bent is dus een optelsom van de dingen die je hebt meegekregen en de keuzes die jij zelf maakt.
____________________ Helemaal waar
Waar
Niet waar
Helemaal niet waar
Beleefd Grappig Slim Sportief Aardig Koppig Lui Verlegen
V
Verstrooid
Ve
Knuffelaar
Knu
6 FM-1.indd 6
30/07/2019 16:15
Ik kies Je kan heel wat zelf kiezen. Je kiest er bijvoorbeeld voor of je aardig bent tegen anderen, of de gemene pestkop uithangt. Omdat je nog een kind bent, maken je ouders vaak nog keuzes in jouw plaats. Toch heb je meestal ook wat in de pap te brokken over volgende dingen: - Welke kleding je draagt - Wat voor speelgoed je krijgt
_
- Welke hobby’s je uitoefent - Hoe je slaapkamer eruit ziet - ...
___________________ Alle kleuren Hoe ouder je wordt, hoe meer keuzes je zelf zal moeten maken. Al die keuzes dragen bij tot wie jij bent en hoe anderen jou zien.
Je hebt dikke en dunne mensen, grote en kleine, met een bleke of een donkere huid … Leuk toch? Stel je maar eens voor hoe saai het zou zijn als iedereen er exact hetzelfde zou uitzien.
Mensen lijken op elkaar. De meeste mensen hebben bijvoorbeeld een hoofd met ogen, oren, een neus en een mond, een romp, armen, benen ... En zowat alle mensen vinden het leuk om te lachen en vrienden te hebben.
En niet iedereen denkt hetzelfde of wil hetzelfde.
Toch is elke mens uniek: er bestaan geen twee dezelfde. Oh ja, en tweelingen dan? Tweelingen lijken dan wel goed op elkaar, toch hebben ze vaak andere meningen, dromen en hobby’s.
De ene persoon valt op jongens, de andere op meisjes. Sommige zelfs op beide! Je hebt ook jongens die een meisje willen zijn en meisjes die een jongen willen worden. Je hebt mensen die vinden dat enkel mannen en vrouwen elkaar mogen liefhebben. Onzin natuurlijk. Met iemand graag te zien, van hetzelfde of een ander geslacht, doe je niemand kwaad!
___________
_________
Helemaal waar
Waar
Niet waar
Helemaal niet waar
Beleefd Grappig Slim Sportief Aardig Koppig Lui Verlegen Verstrooid Knuffelaar
Zelfbeeld en imago
Je zelfbeeld is simpelweg het beeld dat je over jezelf hebt. Je imago is dan weer het beeld dat anderen van jou hebben. Komt jouw zelfbeeld overeen met jouw imago? Doe de test! * In het eerste rooster duid je aan hoe je over jezelf denkt. * Vraag nu aan iemand (een vriend(in), je broer of zus, je mama of papa ...) om het tweede rooster in te vullen en ontdek hoe hij of zij over jou denkt. Zorg wel dat het eerste rooster bedekt is en er niet gespiekt kan worden! * Vergelijk nu de beide roosters. Komt jouw zelfbeeld overeen met het beeld dat de andere persoon over jou heeft?
7 FM-1.indd 7
30/07/2019 16:15
Sommige jongeren zijn onzeker; ze hebben een negatief zelfbeeld. Ze vinden zichzelf niet mooi, niet rijk, niet slim, niet grappig … genoeg. Onzin natuurlijk. Iedereen heeft talenten, en het ene talent staat niet boven het andere. Jongeren, maar ook volwassenen, zijn soms onzeker door de vele foto’s van gelukkige, mooie, gezonde en rijke mensen die ze zien verschijnen; online, op tv of in magazines. Dat is maar schijn: niemand heeft een perfect leventje. Veel mensen kijken op naar bekende mensen. Maar die bekende mensen hebben evenveel of soms nog meer problemen dan ‘gewone’ mensen. Het gras is niet altijd groener aan de overkant!
_________________ Confucius, Chinees filosoof
Een vat vol talenten Zoals al gezegd: Iedereen heeft talenten, dingen waar hij of zij goed in is. De ene kan goed koken en luisteren, de andere is dan weer een prima danser en rekenwonder. Voor elk talent geldt: oefening baart kunst. Een talent is aangeboren, maar komt enkel aan de oppervlakte door je ervoor in te zetten. - Teken aan deze boom grote bladeren. In deze bladeren schrijf je jouw talenten. - Kleur de dingen die je nog beter wil kunnen, in het geel. - Kleur de dingen waar je al erg goed in bent, in het groen. - Teken ook enkele bladeren op de grond. Schrijf hier dingen in waar je niet zo goed in bent. Je kan ze rood kleuren.
Wil jij deze dingen wel nog verbeteren? Waarom wel / niet?
woordenboek het beeld dat anderen over jou hebben.
iets waar je goed in bent.
iets is uniek als er geen twee dezelfde van bestaan. Elke mens is uniek.
Nog moeilijke woorden in dit dossier? Zoek ze op, online of in een woordenboek.
8 FM-1.indd 8
het beeld dat je over jezelf hebt.
__________________
______________________
Schone schijn
30/07/2019 16:15
__________
Je hebt nog heel wat te ontdekken en leren over jezelf. Later zal je met je talenten aan de slag kunnen gaan. Misschien heb je al een idee wat je wil worden? Deze vragen kunnen je in ieder geval een beetje op weg helpen.
Werk je graag met je handen? Sommige mensen zitten niet graag stil op een stoel. Ze willen in beweging zijn. Klusjesman (of - vrouw), postbediende, sportleerkracht, tuinman (of - vrouw) … zijn allemaal beroepen waarmee je in beweging bent.
Ik ben graag buiten en in beweging. Soms moet ik mij wel haasten om alle post op tijd rond te krijgen. Maar ik bekijk dat positief: als een uitdaging. Het is eigenlijk een soort spel.
Zit je graag achter een computer?
__________________
_
FM-1.indd 9
Sommige mensen vinden het leuk om met computers bezig te zijn. Mensen die websites maken, affiches ontwerpen, teksten schrijven, vergaderingen plannen … ze maken allemaal gebruik van een computer om centen te verdienen. Ik vind het leuk om ontwerpen te maken. Mijn computer is mijn beste collega!
Werk je graag samen of liever alleen? Samen sta je sterk. Dat is zeker waar. Door samen te werken, kan je soms meer bereiken dan wanneer je er alleen voor staat. Als je een huis wil bouwen heb je een architect nodig, een aannemer, een metser … Maar misschien werk je graag op jezelf? Dat kan. Je kan bijvoorbeeld je eigen zaak hebben: een hersteldienst voor fietsen, een kleine schoenenwinkel, een slagerij ...
Ik werk hier nog niet zolang, mijn collega's zijn er altijd voor mij om me bij te staan met raad. Dat vind ik erg tof!
Praat je graag met mensen? Je hebt mensen die graag en veel praten, en je hebt stille waters. Beiden zijn prima, maar kunnen wel tot een andere jobkeuze leiden. Als je graag praat, kan je misschien mensen ontvangen in een restaurant, hotel of op de luchthaven. Ook verplegers en verpleegsters zijn best mensen die graag onder de mensen komen: patiënten hebben vaak nood aan een goed gesprek. Geen prater? Misschien komen jouw woorden er beter uit door te schrijven.
Opdracht: Maak een tekening over hoe jij jezelf binnen twintig jaar ziet. Hoe zie je eruit? Sta je samen op de prent met een partner of enkele vrienden? Zijn er kinderen of huisdieren bij? Ben je een verre reis aan het maken of een leuk beroep aan het uitoefenen? Gebruik je fantasie!
9
Als taxichauffeur leer ik heel veel mensen kennen. Vaak slaan ze een praatje.
Wat vond jij van dit dossier?
__________________________
Ik ben wat ik doe
30/07/2019 16:15
Welke naam hoort bij iedere vis? 1
Gitaarvis
2
Ballonvis
3
Trompetvis
4
Snorvis
5
Lipvis
Welk woord staat hier geschreven?
A
B
C
D
E
Leg de letters op de juiste plaats. Welk woord krijg je dan?
10 FM-1.indd 10
30/07/2019 16:15
Kan jij deze vissen natekenen in de roosters ernaast?
Schrap in elke kolom de juiste letter. Welk woord krijg je dan?
Welk woord vind je niet terug in dit rooster.
ANKER - BRUG - BAKBOORD - BOLDER - DEK DROOGDOK - ENTEREN - KOMPAS - KADE MACHINEKAMER - MARINIER - MATROOS MAST - KAJUIT - KAPITEIN - ZEEROVER - PIRAAT VLAG - ROER - RUIM - SEXTANT - STUURBOORD VERSTEKELING - VUURTOREN - KIEL - ZEILEN
11 FM-1.indd 11
30/07/2019 16:15
Zoo Wat vind jij? Niet-confessionele zedenleer is - Cool - Super-cool - Super-duber-cool - Super-duber-waanzinnig-wauw-cool Heb je een andere mening? Dat mag! Iedereen heeft recht op een eigen mening. Mag je een mening hebben die anderen kwetst?
Weet jij waar niet-confessioneel voor staat? A Niet gelovig B Niet slim C Niet te vertrouwen Het juiste antwoord is A. In niet-confessionele zedenleer leer je wel over goden, maar hoef je er niet in te geloven!
De Fakkel Kleur de fakkel in! EĂŠn kleur of alle kleuren van de de regenboog? Jij kiest! De fakkel is het symbool van zedenleer. De fakkel staat voor: - Licht - Warmte - Wijsheid Zie je de mensjes naast de fakkel? Ze zwieren vrolijk met hun armen. Wat zouden ze denken?
Ken je ook deze symbolen?
Verbind het symbool met de juiste levensbeschouwing.
2. Het christendom 3. De islam A Kruis
B Wassende maan en ster
Oplossing: A2; B3; C1
1. Het jodendom
C Davidster
12 FM-1.indd 12
30/07/2019 16:15
oom Niet-confessionele zedenleer komt voort uit het vrijzinnig humanisme. Het vrijzinnig humanisme is een levensbeschouwing: een manier om in het leven te staan. In zedenleer leer je kritisch denken. Kritisch denken = niet zomaar aannemen wat iemand zegt. Denk zelf na. Ga op zoek naar bewijzen. Durf een eigen mening te hebben, maar durf die ook te veranderen. Dat is kritisch
Wat vind jij belangrijk? • Dat mensen gelijkwaardig zijn • Dat mensen vrij zijn • Dat mensen gelukkig zijn • Dat mensen elkaar helpen • Dat je denkt voor jezelf Zeg je ja op al deze dingen? Dan is zedenleer echt iets voor jou!
© deMens.nu
Heb jij je lentefeest gevierd? Op het einde van de lagere school volgt nog een zedenleer-feestje: het feest vrijzinnige jeugd!
13 FM-1.indd 13
30/07/2019 16:15
de astrobende naar de noordzee Ver in de ruimte wonen Mieke, Koen en Oma Astro samen met hun robothond Chip. Met zin voor avontuur trekken ze er in elk magazine op uit. Onlangs kregen ze volgende uitnodiging:
Oma
De zee, dat wordt rustgevend!
Koen
Wisten jullie dit? Als je 100 delen aarde hebt, dan zijn 70 delen ervan water!
Mieke
Ahoi! Een strandvakantie. Ik zoek mijn bikini’s alvast!
de, stroben B este A ek je en bezo e ij m ie ll e Komen ju ekken w d t n o n a d breng en, zee. e Noord samen d ht. een beric r a a m e f. S tuur m verder a e w n e ek Dan spr s, Veel lief Ja n a
Wanneer iedereen zijn koffers heeft gepakt, zoeft het ruimtetuig weg. Jana staat al op de plaats van afspraak, op het strand ter hoogte van de vuurtoren. Mieke
Brr, toch wat koud voor mijn bikini. Ik doe snel nog iets warmer aan.
Koen
Zullen we ons een beetje opwarmen? Om het eerst aan de golfbreker! Start!
Koen en Mieke rennen de golfbreker op. Mieke glijdt uit. Jana en oma wandelen tot aan de golfbreker. Gelukkig staat Mieke alweer recht. Jana
Mieke
Dat was een slecht idee, Koen. Mossen en zeewier maken een golfbreker gevaarlijk glad! Ook de golven kunnen je doen omslaan. Breken de golfbrekers de kracht van de golven dan niet?
Jana
Nee, golfbrekers zorgen er voor dat het zand tussen twee golfbrekers blijft en dat de zee geen terrein wint op het land. De zee kan erg woest zijn, zeker bij volle maan. Weten jullie wat de zee kan tegenhouden?
Koen
Die hoge duinen daar?
Jana
Niet voldoende. En niet overal aan zee zijn er nog duinen. In ons land zijn de dijken het sterkst!
14 FM-1.indd 14
30/07/2019 16:15
Oma Ziet de Noordzeekust er in een ander land anders uit?
Jana Ja hoor, zo’n 100 kilometer verderop, in Frankrijk, heb je hoge krijtrotsen bijvoorbeeld. Die rotsen heb je ook in Engeland. Chip snuffelt aan iets zwart tussen de golfbreker.
Jana Dat is een mossel. Pak ‘m maar.
Chip Dat is niet fijn, zou die vastgelijmd zijn?
Jana Sterk he, die baardharen waarmee ze zich kunnen vastkleven aan een rots? Wie krijgt de mossel wel open?
Koen Ik!
Nee, Koen krijgt de mossel niet open. Oma en Mieke ook niet … Jana
De zeester! Die opent ze met zijn sterke armen. De zeemeeuw snijdt de mossel met zijn snavel los en laat ze van hoog in de lucht vallen op de rotsen tot hij open gaat.
Oma O jee, daar een kwal. Pas op, kwallen kunnen giftig zijn! Jana
Ze kunnen gemeen prikken maar je gaat er beslist niet van dood. Zullen we nog een eindje wandelen?
De bende wandelt langs de vloedlijn. Omdat het water nu terugtrekt, zien ze van alles liggen: schelpen, wieren maar ook … Chip Vrienden, help!, Dit is geen pretje. Mijn poot zit vast in een visnetje. Jana
Los! Ja Chip, helaas vind je veel afval op het strand. Afval van schepen maar ook van mensen die het zomaar achterlaten.
Mieke Ja kijk, een teenslipper …
Koen En hier een plastic zak!
Jana Dank je Koen, je hebt een zeedier gered!
Koen Euh … ik?
Jana Ja, anders eet een dier dit op. Zijn maag zit dan vol plastic. Voedsel kan er niet meer bij. Zo’n dier wordt ziek of gaat dood.
Chip Wat vertel je ons nou? Kom, laat ons afval rapen en wel gauw!
15 FM-1.indd 15
30/07/2019 16:15
De bende en Jana volgen Chips raad op. Snel hebben ze Koens zak gevuld met rommel. Alles gaat de juiste vuilbak in. Een man ziet hen aan het werk. Man Wat fijn dat jullie het strand proper houden! Jullie zijn beslist geïnteresseerd in de zee. Willen jullie een bezoekje brengen aan onze zeedierentuin? Kom maar mee naar Sea Life! De vijf geven hun ogen de kost. Chip Dit is fraai, we wandelen zomaar onder een zwemmende haai!
Man Deze roggen kunnen gevaarlijk zijn. Niet aanraken hoor.
Mieke Schattige zeepaardjes! Hier staat dat de baby’s in de buik van de papa groeien! Zeepaardjes praten met elkaar door met hun tong te klikken. Koen Ik wist niet dat een spons een dier was! Zal ik je stinkpootjes eens wassen, Chip?
Oma Kom, we gaan ook eens naar de zeehondjes kijken.
De bende en hun vriendin Jana zijn ontzettend blij na hun bezoek.
Oma Jana, de zee is mooi. Draag er goed zorg voor!
Jana Doe ik! Hoe meer Fakkeltjeslezers me helpen om dit door te vertellen, hoe beter voor de zee! Dank je wel voor jullie bezoek!
weetjes • • • • •
De Noordzee is gemiddeld 94 meter diep. Het diepste punt is 700 meter. Steek je het Kanaal van de Noordzee over, dan ben je in Engeland! Eb en vloed wisselen zich in de Noordzee af in een ritme van 12 uur en 25 minuten. Er staan veel windmolens in de Noordzee. Ze wekken energie op. Je ziet heel wat boten varen op de Noordzee. Zij vervoeren hun vracht van de ene haven naar de andere. Antwerpen, Brugge-Zeebrugge, Gent, Oostende en Nieuwpoort hebben elk een haven aan de Noordzee, of aan een kanaal dat naar deze zee leidt.
16 FM-1.indd 16
30/07/2019 16:15
17 FM-1.indd 17
30/07/2019 16:15
Van 1 tot 4 spelers
CoĂśperatief spel
Voor wij beginnen
Plak het bord en de kaartjes op stevig papier en knip ze uit. Zoek 2 gewone dobbelstenen van een ander spel. Je kan het spel alleen spelen of (veel leuker) samen met andere spelers.
Doel van het spel
Spelers proberen alle plastic uit de zee te vissen. Als ze dit doen winnen ze samen het spel. Dit is niet zo makkelijk als het lijkt.
Het spel klaarzetten
Leg het bord in het midden van de tafel en de kaartjes met hun goede kant naar boven ernaast. De speler die de laatste keer vis heeft gegeten mag beginnen. Beurtvolgorde is met de wijzers van de klok mee.
Tijdens je beurt
- Rol de twee dobbelstenen en kijk naar het resultaat. - Komt het gerolde nummer overĂŠĂŠn met een nummer op een kaartje naast het bord, dan mag je het op een nog vrij vakje van het bord leggen. Ligt het kaartje al op het bord dan moet je het volgende doen: Neem het kaartje met het gerolde nummer en verschuif het op het bord 1 vakje horizonaal of verticaal (Dus 1 vakje naar boven, onder, links of rechts) maar niet diagonaal. Kaartjes mogen niet landen op een vakje waar al een ander kaartje ligt.
Het magische getal 7
Rol je 7 en dat kaartje ligt al op het bord, dan mag je het kaartje met 7 verschuiven en een kaartje naast het bord kiezen en op het bord leggen. Nuttig om kaartjes met moeilijk te rollen nummers op het bord te krijgen.
Einde van het spel
Het spel stopt op 2 verschillende manieren: - Als iemand een kaartje niet kan meer kan bewegen op het bord (omdat het een kaartje naar een bezet vakje moet bewegen). - Als alle plastic troep uit de zee is gevist en op het bord ligt. De spelers verliezen samen als ze een kaartje moeten bewegen en niet kunnen of winnen samen waneer alle kaartjes op het bord liggen.
Tips:
Getallen dicht bij nummer 7 rol je vaker met twee dobbelstenen dan 2 of 12. Overleg met andere spelers en leg niet zomaar kaartjes naast ander kaartjes op het bord.
Expert spel
Vond je het basisspel te gemakkelijk? Deze variant maakt het spel moeilijker. De spelregels zijn gelijk aan het basisspel met het verschil dat je rekening met de 4 hoeken (vakjes met een visje) van het bord moet houden. Als een kaartje in een hoek terecht komt blijft deze daar vastzitten en mag er niet meer uit de hoek bewegen. Probeer de hoeken zo lang mogelijk te ontwijken als je kan. Rolt er iemand het nummer van een kaartje dat in een hoek zit, dan verliest iedereen onmiddellijk het spel. Iedereen wint samen als alle kaartjes op het bord liggen.
18 FM-1.indd 18
30/07/2019 16:15
19 FM-1.indd 19
30/07/2019 16:15
LABO Je hebt nodig:
DRAAIKOLK
Wat gebeurt er als je de stop uit een vol bad haalt? Het water loopt weg en boven het gat zie je een kleine draaikolk ontstaan. Nu leer je hoe je nog zo’n draaikolk kan maken! 1. Vul de pot voor ongeveer driekwart met water. 2. Voeg een klein beetje afwasmiddel toe.
Lege glazen pot met deksel
3. Draai het deksel goed vast. 4. Schud de pot met een draaiende beweging. Afwasmiddel
5. Hou de pot stil en bewonder jouw draaikolk!
Water
20 FM-1.indd 20
30/07/2019 16:15
Dit is nog een betere manier om een draaikolk te maken. Voor deze proef heb je wel de hulp van een volwassene nodig! 1. Plaats de doppen omgekeerd tegenover elkaar. Plak ze langs de zijkant vast met een stevige tape. 2. Laat een volwassene een gat maken in de doppen. 3. Vul één fles met water tot waar de fles smaller wordt. 4. Draai de flessen en de doppen op elkaar. 5. Als je de constructie rustig omdraait gebeurt er niets. Het water kan niet naar beneden omdat er lucht in de onderste fles zit. 6. Schud nu met een draaiende beweging. Het water begint naar beneden te stromen en een draaikolk ontstaat! Je kan het proefje zoveel keer herhalen als je wil.
Je hebt nodig:
Water
Stevige plakband
2 lege plastic flessen met dop
Hulp van een volwassene
21 FM-1.indd 21
30/07/2019 16:15
Heb jij het verhaal van de Astrobende goed gelezen? Test je kennis in deze quiz.
1. Hoe heet de zee die aan de Belgische kust ligt? a. De Noordzee b. De Westzee c. De Oostzee
2. Wat doet een golfbreker? a. Hij zorgt voor extra grote golven voor surfers b. Hij laat het zeewater stromen naar een waterreservoir c. Hij zorgt ervoor dat de zee geen terrein wint op het land
3. Wie krijgt een mossel makkelijk open? a. De zeemeeuw en de zeester b. De zee-aap en zeedas c. De zeetijger en zeegiraf
4. Op welk giftig zeedier kan je best niet stappen? a. De mossel b. De kwal c. De zee-aap
5. Waar zorgt rondslingerend plastic voor? a. Dat zeedieren ziek worden en soms doodgaan b. Dat zeedieren iets om mee te spelen hebben c. Dat zeedieren stevigere vinnen krijgen
6. Wie van deze kuishulpjes is ook een dier? a. Een dweil b. Een vaatdoek c. Een spons
De oplossingen vind je op de pagina hiernaast!
ďƒ¨ ďƒ¨
22 FM-1.indd 22
30/07/2019 16:15
Ezelsoor
Mike, gewoon Mike Marijke Umans
Een grappig verhaal over een jongen die het overzicht een beetje verliest. Mike is pas 10, maar kan erg goed voor zichzelf zorgen. Nu ja, zo goed gaat het nu ook weer niet. Mike vergeet een heleboel dingen: zijn huiswerk, zijn zwemspullen, zijn agenda ... Zijn klasgenoten lachen hem uit en geven hem bijnamen. Mike wil gewoon Mike zijn en doet vreselijk zijn best om aan de verwachtingen van alle volwassenen te beantwoorden. Maar hoe meer hij zijn best doet, hoe meer het fout loopt.
1A; 2C; 3A; 4B; 5A; 6C
23 FM-1.indd 23
30/07/2019 16:16
Ken jij HUjo? + + + + + + + + + + +++++++++ + +++++++++ + +++++++++ + + + + + + + + + +
++ ++ ++ ++ ++ ++ ++ ++ ++ ++ ++ ++ ++ ++ ++ ++ ++ ++ ++ ++ ++ ++
+++++ +++ +++++ +++ +++++ +++
HUMANISME
VRIJZINNIG
Manier van leven Vrij denken Vrij onderzoeken Vrij handelen
Mens centraal
1
Hujo wil dat alle mensen blij en gelukkig zijn.
2
Hujo wil dat iedereen gelijkwaardig is en dat niemand wordt uitgesloten.
3
Hujo wil dat alle mensen respect hebben voor elkaar en dat we anderen helpen als dat nodig is.
Hujo organiseert ACTIVITEITEN Wetikampen
Tijdens een Wetikamp dompelen we je helemaal onder in de wondere wereld van de wetenschap. www.hujo.be/vakantie
lentefeesten
Sesam open it
Waarden van hujo
Meer weten over HUJO?
DIALOOG
gelijkwaardigheid
vrijheid
respect
FM-1.indd 24
solidariteit
Tijdens Sesam Open IT leer je programmeren en je eigen robot bouwen. Hoe cool is dat? www.hujo.be/sesamopenit
Hujo organiseert samen met juffen en meesters jouw lentefeest en zorgt voor een onvergetelijke dag. www.hujo.be/feesten
Participatie
www.hujo.be
menselijke waardigheid VERANTWOORDELIJKHEID
verdraagzaamheid
kritisch denken
30/07/2019 16:16