College 2 (jaren ‘20) Lev Koelesjov Sergej Eisenstein Dziga Vertov
1918-1921 (Burgeroorlog)
Schreinend gebrek aan film en andere voorzieningen → productiemaatschappijen trekken naar het zuiden van Rusland
Augustus 1919: nationalisatie van de gehele filmindustrie. Verantwoordelijke instantie is het “Volkscommissariaat voor Onderwijs” (NarKomPros)
1919: “Staatsschool voor cinematografische kunst” in Moskou geopend (het latere VGIK)
1918-1921 (Burgeroorlog)
Filmproductie bescheiden: voornamelijk korte agitatiefilms (agitki) bedoeld om de plattelandsbevolking voor de revolutie te winnen.
Voorbeeld propagandafilm: Uplotnenie (“Condensatie”, 1918)
Scenario Anatolij Loenatsjarskij (Volkscommissaris van onderwijs)
http://www.youtube.com/wat ch?v=v3wagrEMyFw
Anatolij Loenatsarskij (1875-1933)
Even recapituleren: Russische film voor 1917
Georiënteerd op “hoge kunst” (schilderkunst, maar vooral Russische literatuur van de negentiende eeuw);
Voorkeur voor tragische ontknopingen (in tegenstelling tot het happy end in Amerikaanse film);
Wat betreft de cinematografie en de mise-en-scene: - lange takes → laag tempo - relatief statische camera - nadruk op choreografie van acteurs (“precision staging”) - acteurs nemen langdurige peinzende poses aan - techniek ontwikkeld o.i.v. acteermethodes van Konstantin Stanislavski (18631938), vgl. method acting = maximale identificatie met personage.
Voorbeelden; Bauer; Twilight of a Woman’s Soul (1913), Protazanov: Father Sergius (1918)
Russische film na 1917 Koelesjóv (1899 – 1970): “Americanism” (1922)
Koelesjov: grootste pleitbezorger voor de “Amerikanisering” van de Russische film. Propageert zijn ideeën in verschillende artikelen waaronder “Americanism” uit 1922. Enkele citaten:
“Foreign-made films are more popular than Russian ones.”
“The best foreign films are American-made detective pictures.”
“The success of American films lies in their maximum degree of cinema specificity, in the maximum amount of movement, in primitive heroism, in an organic link with contemporary life.”
Russische film na 1917 Koelesjóv : “Americanism” (1922)
“WE MUST LOOK FOR THE ORGANSATIONAL BASIS OF CINEMA, NOT WITHIN THE CONFINES OF THE FILMED FRAGMENT, BUT IN THE WAY THESE FRAGMENTS RELATE TO ONE ANOTHER.”
“This kind of method is technically known as 'American shots' and joining together the fragments that constitute the film is called MONTAGE.”
Koelesjóv “Kuleshov Experiment”
Combinatie van close-up (één shot) met verschillende vervolgshots genereert verschillende boodschappen
Shots zijn als bouwstenen. Wezen van cinema ligt in combinatie (montage) van shots
Voorbeeld: Engineer Prite’s Project (1918)
Grote invloed van D.W. Griffith (zie volgende slide)
D.W.GRIFFITH (1875-1948)
Vader van de moderne film, groot voorbeeld voor Russische cineasten in de jaren ’20.
1915: The Birth of a Nation (groots epos over Amerikaanse Burgeroorlog waarin principes continuity editing voor het eerst op grote schaal en succesvol worden toegepast)
1916: Intolerance. Nog groter panorama over onverdraagzaamheid in geschiedenis mensheid (komen we op terug i.v.m. Eisenstein).
Griffith: Idee van continuïteit: EERDER GENOEMD
Chronologisch-causale montage van shots: eye-line match, match on action etc.
Intercutting (parallel editing): “Editing that alternates shots of two or more lines of action occuring in different places, usually simultaneously.” (Thompson and Bordwell)
DENK OOK AAN
Bewaken van continuïteit (kleding personages, weersomstandigheden, achtergrond).
Suggestie dat handeling zich op één plaats afspeelt en toch gefilmd op verschillende locaties
Russisch voorbeeld is Pantserkruiser Potjomkin: Odessa, zusterschip De Twaalf Apostelen (bovendeks), De Komintern (binnenscènes) beide in Svastopol.
Still uit Birth of a Nation
Lev Koelesjóv
1924: Mr. West’s Incredible Adventures in the Land of the Bolsheviks
Poging om een “Russische Amerikaanse” film te maken
Politiek correcte film over een Amerikaan die het “land van de bolsjewieken” bezoekt en zijn negatieve vooroordelen moet opgeven.
SERGEJ EISENSTEIN (1898-1948)
Presenteert een theoretisch doorwrocht alternatief voor “Amerikaanse” continuiteitsmontage (Kulesjov).
O.a. in praktijk gebracht in Pantserkruiser Potjomkin (1925) en October (1927).
Eisenstein - Koelesjov
Eisenstein zag niets in Koelesjovs continuity montage
Dialectische montage: eenheid en strijd der tegenstellingen, these-antithese-synthese
Conflict, dynamiek
E. invloed theater: Meyerhold, Kabuki (Japans traditioneel theater, zeer gestileerd. Vooral in latere films, met name Ivan de Verschrikkelijke)
Koelesjov: uitbannen van theaterinvloeden en toneelspelers (voor-revolutionaire film leunde in zijn ogen nog te veel op theatertradities en deed geen recht aan essentie van film als kunstvorm).
Montage volgens Eisenstein
1) Metrische montage – meest “basale” manier van montage gebaseerd op duur van verschillende shots (bijv. kort versus lang);
2) Ritmische montage – feitelijke lengte van beeldenreeksen speelt een rol, maar vooral ook in combinatie met beweging die in de afzonderlijke shots getoond wordt.
Voorbeeld ritmische montage: beroemde trappenscène Odessa. Geordende, dreigend-langzame pas van soldatenlaarzen vs. het snelle en chaotische naar beneden rollen van kinderwagen.
Ergo: ritmische montage is gecompliceerder, inhoudelijk rijker dan metrische.
Montage vervolg
3) Tonale montage – emotionele waarde, toon van beeldenreeks, melodisch-emotioneel: vbl. Mist in haven Odessa – rouw om Vakoelintsjoek;
4) Boventonale/ Associatieve montage – synthese van voorafgaande drie.
5) Intellectuele montage: hoogste vorm en combinatie van alle bovengenoemde vormen van montage.
Intellectual montage – the juxtaposition of a series of images to create an abstract idea not present in any one image. (Bordwell and Thompson)
Idee mede ingegeven door Intolerance (1916) van D.W. Griffith (vier historische perioden die het fenomeen “intolerantie” illustreren).
Nondiegetic insert – A shot or series of shots cut into a sequence, showing objects represented as being outside the space of the narrative (Bordwell and Thompson) → “The Carnage” (from Strike [1924])
“Ontwaken” van leeuw als metafoor voor opstand in Pantserkruiser Potjomkin
Intellectuele montage in October (1928). Kerensky – Napoleon – Pauw = ijdelheid
Eisenstein’s stomme films -
-
-
The Strike (1924) The Battleship Potiomkin (1926) October (1927-8) The General Line (1929) Revolutionair onderwerp (recente geschiedenis) Geen professionele acteurs Casting op “typische”uiterlijke kenmerken en lichaamstaal (voorbeeld Strike) Geen “hoofdrollen” (de hoofdrol is voorbehouden aan de “massa”) Experimenteel: intellectuele montage “Moeilijk,” “ontoegankelijk”
Serge j Eisenstein (18991948)
Eisenstein en zijn assistenten
Cameraman Eduard Tisse (1897-1961). Rechts op foto.
“Rechterhand” Eisenstein: Grigorij Aleksandrov (links)
Eisenstein zelf (2e van links)
???
Dziga Vertov (1896-1954) Dziga Vertov (= Denis Kaufman)
Дзига Вертов
Studeert Rechten in Moskou
Здесь ни зги верьте – веки ига и гробов вериги Просто ветров гибель века на вертел но – дзинь! – вертет диски гонг в дверь аорт и – ô-г-г ò! Автовизги вертеп ртов
Winter 1916-17: experimenteert met opnames van straatgeluiden 1918 Film Commité van Moskou: maakt nieuwsbulletins Leert Jelizaveta Svilova kennen (huwelijk in 1923). Samen met broer Michail vormen zij de “Raad van Drie” binnen de in 1922 opgerichte groep Kinoki (de “Cineögen”) Vertov: de camera is een betere uitvoering van het menselijk oog.
Дзига Вертов
Vertovs opvattingen over film WE declare the old films, the romantic, the theatricalised etc., to be leprous. (…) WE affirm the future of cinema art by rejecting its present. The death of ‘cinematography’ is necessary so that the art of cinema may live. WE call for the acceleration of its death. “We”(1922) All films, those of the past and those of the present, our films and foreign films, whether they are psychological films or detectives, are a literary skeleton plus film illustration. “A New Current in Cinema” (1923)
De methode Vertov “Life caught unaware” (Жизнь врасплох) Tonen van het leven zoals het is en het doorgronden (begrijpen) Geen gebruik van scripts, geen tussentitels → zie begin Kino-Eye en Man with a Movie Camera` Overtuigd dat kunst zou verdwijnen (“kunst is contra-revolutionair”). De kunstenaar maakt plaats voor de ambachtsman.
Vergelijkbare ontwikkelingen in literatuur (Lef = Links Kunstfront): vastleggen van het “echte” leven, oorlog aan de fictie.
Man with a Movie Camera (1929)
Lijkt geënt op het genre “A Day in the Life….” (vgl. Walter Ruttman Die Synfonie der Grossstadt, 1927).
Film is niet een ode aan een bepaalde stad, maar gaat over de grote stad als zodanig (beelden uit Odessa, Kiev en Moskou).
Politiek zeer geëngageerd (aanval op excessen NEP)
Tegen de kunst (zie finale met in elkaar zakkend Bolsjoj-theater)
Het Bolsjoj theater in Moskou (symbool van oude cultuur) “stort in elkaar”
Verloop Vertovs carrière
Enthusiasm or Symphony of the Donbas, 1931)
Three Songs of Lenin (1934) – zonder Stalin te tonen!
Mede door radicale houding in de jaren ’30 steeds meer gemarginaliseerd
Introductie bij vertoning Kino-Eye door Vertov zelf (13 oktober 1924) You will be disappointed if you have come here to see an enthralling love story. You will be disappointed if you are expecting an absorbing detective story‌
Filmfragmenten getoond op dit college
Koelesjov: Het project van ingenieur Prite (1919)
Koelesjov: Mr. West’s Extraordinary Adventures in the Land of the Bolsheviks (1924)
Eisenstein: The Strike (1924)
Eisenstein: October (1927)