KİMDİ?
59
dolu'nun büyük bir bölümünde gene duruma göre yanında eril-uydusu yani kocası, sevgilisi ya da çocuğu bulunan aynı ulu ananın tapıncını görürüz" diye yazar. On dokuzuncu yüzyıl sonlarında yaşamış bir baş ka Oxfordlu araştırmacı L. R. Fanıell'de Girit hakkında 1896 yılların da yazmıştır. The Cults of the Greek States (Yunan Devletlerinin Ta pınçları) adlı kitap dizisinde şu yorumu yapmıştır: "Şu ana kadar elde ettiğimiz kanıtlara bakarak, uygar Girit'teki en eski dinin genellikle ulu Tannça'ya bağlı olduğunu, erkek tanrınınsa, Tanrıça tapmcında her zaman kaçınılmaz bir durum olan ikincil konumda kalıp, hep geride bı rakıldığını kesin olarak söyleyebiliriz." Önceden, tanrıçanın soy atası olarak ululandığını öne süren Robert son Smith de Arabistan'daki Tanrıça'nın konumundan söz eder. O za manki güç aktarımını tanımlar: "Arap dininde Tanrıça ve Tanrı bir çift oluşturuyor, Tanrıça mutlak güç sahibi. tanrıysa onun oğlu, daha önemsiz bir varlık sayılıyordu. Sonradan Tanrıça'nın taşıdığı nitelikle rin tanrıya yakıştırılması. dolayısıyla kadının erkekten daha aşağı bir konuma getirilmesiyle, yavaş yavaş gerçekleşen bir değişiklik oldu." Smith daha sonra ortaya çıkan ataerkil dinde, Tanrıça'nın hala ta nındığını belirtir ve Tanrıça tapımının. kökeni "ana-akrabalığı dönem lerinde" yatan "tapınçlarla" bağlantılı olduğunu öne sürer. Sonra da değişikliğin yer aldığı zamanı irdeler: ...akrabalık yasasındaki değişiklik, anayı aile içindeki eski üstün konumundan yoksun bırakmış ve yetkesiyle saygınlığının büyük bir bölümünü babaya ak tarmıştı ... kadınlar eşlerini kendi istekleriyle seçme hakkını yitirmiş, karı ko canın egemenliğine boyun eğer duruma getirilmişti... ayrıca çocukları, kalıt ve kan bağına ilişkin bütün işlerde ananın değil baba soyunun üyeleri olmuştu. Din, bu gelişime bağlı olarak ortaya çıkan toplum törelerinin yeni yasalarına ayak uydurdukça, bağımsız kutsal ana da kaçınılmaz olarak erkek tanrının, ikinci konumdaki eşi olmuştu... tanrıçanın üstünlüğü bu biçimde zayıflatıla mayacak kadar sağlam kurulmuşsa, o zaman, İştar'ın erkek Athar'a dönüştü rüldüğü Güney Arabistan'da olduğu gibi, cinsiyetini değiştiriyordu.
Özetlersek, Smith erkek akrabalığının kabul edilmesiyle kadının toplumda ikincil bir yere oturtulduğunu, dindeki önemli konumunsa