Project
De inbedding van het woonhuis in de heuvel maakt dat het huis opgaat in het omliggende terrein en dat het landschap zo weinig mogelijk wordt verstoord.
Villa Dutch Mountain Huizen denieuwegeneratie 30 de Architect, september 2012
Als architect je eigen huis bouwen is dikwijls de kroon op een loopbaan, maar voor architectenbureau denieuwegeneratie is het juist de aftrap. Het huis van ĂŠĂŠn van de drie partners was het proefproject voor hun samenwerking. Anders dan architecten met een duidelijke handtekening, moesten de jonge architecten hun idee over architectuur en ontwerphouding nog ontwikkelen. Deze zoektocht is herkenbaar in de woning waar het ontwerpplezier vanaf spat. Persoonlijke verzamelspullen en architectonische details zijn versmolten tot een huis vol duurzame oplossingen, handigheidjes en verrassingen. Auteur Evelien Pieters Fotograaf Jeroen Musch
de Architect, september 2012 31
Project Dutch Mountain Huizen denieuwegeneratie
Eerste verdieping
Aan de zuidkant is het huis voorzien van een grote glazen gevel, ingelijst in larixhout. De houten lijst reguleert als een luifel de zonlichttoetreding en gaat over in een groot terras dat in niveau aansluit op de betonnen vloer.
Een prachtig bosperceel, ambitieuze duurzaamheidseisen, een ongekende verzameldrift en een flinke portie doorzettingsvermogen vormden de juiste ingrediĂŤnten voor een bijzondere woning. Het is gebouwd op een smal en langgerekt stuk grond aan een invalsweg van Huizen. Het bosperceel
Deze kwinkslag is illustratief voor de ontwerpinzet van de architecten, voortdurend eigenwijze concepten onderzoekend en spelend met je verwachtingen in het Goois natuurreservaat wordt begrensd door een openbaar wandelpad aan de ene zijde en de enige naaste buren aan de andere. De bewoners delen met de buren een landweg als oprijlaan. Eenmaal op hun perceel doemt tussen de bomen door een wild begroeide heuvel op. Met afgedankte, verroeste walsplaten zijn happen uit de heuvel gesneden richting de garage en de voordeur. Het lijkt of je
32 de Architect, september 2012
door de metalen deur een donkere, ondergrondse bunker binnengaat, maar erachter wacht een verrassend lichte woning. Deze kwinkslag is illustratief voor de ontwerpinzet van de architecten, voortdurend eigenwijze concepten onderzoekend en spelend met je verwachtingen. Het huis is zo licht dankzij de zuidgevel die geheel van glas is en uitkijkt op de deels uitgegraven tuin. De architecten verdiepten de woning zodat via de hoge pui veel daglicht binnenkomt. Tegelijkertijd is hiermee voldaan aan de in het bestemmingsplan vereiste goothoogte van drie meter. Het terras en de luifel lijsten de gevel in. Ze zijn gemaakt van duurzaam geĂŻmpregneerd larikshout dat honderd meter verderop is gerooid. De indeling van het huis is eenvoudig, alsof het een loods betreft die slechts tijdelijk is ingericht. In de heuvel is als het ware een betonnen bak met stalen dakspanten geschoven. Aan de gesloten noordzijde van de bak zijn een bordes met
trappen en kamers gestapeld. Doordat ze zijn opgetrokken uit een lichte houtconstructie kunnen deze inbouwdelen gemakkelijk worden gewijzigd of verwijderd, mocht de volgende eigenaar een andere indeling voor ogen hebben. De verspringende inbouwdelen maken de open bak spannender en minder direct leesbaar: ze huizen verborgen kamers en intieme plekken onder overstekken en dankzij verschillende doorgangen en trappen zijn steeds andere routen mogelijk. Ook de ingebouwde kamers bovenin zijn onverwacht licht door dakramen. Daarnaast is in de gevelstrook van de kinderkamer, die boven de keuken hangt, een ronde dakkoepel ingebouwd. Een fantastische plek waar je je als kind waant in de cockpit van je eigen ruimteschip. Deze onverwachte en geestige manier van ontwerpen is tevens terug te vinden in de woonkamer. In de hoek staat een op het eerste gezicht eenvoudige boekenkast, maar als in een James Bondfilm is
Begane grond
de Architect, september 2012 33
Project Dutch Mountain Huizen denieuwegeneratie
Biofoam Het biologisch afbreekbare eps Biofoam werd voorheen vooral gebruikt als verpakkingsmateriaal. De isolatiewaarde van het product was aangetoond, maar nog niet eerder was het toegepast in de bouw. Ten tijde van het ontwerp van het woonhuis in Huizen was het getest,
Inbedding in het landschap
passieve zonne-energie
Houten lijst rond de zuidgevel controleert zonlichttoetreding.
maar ontbrak nog de officiële certificering. De gemeente is uiteindelijk akkoord gegaan met de toepassing in het woonhuis op voorwaarde dat het materiaal vervangen kan worden. In de zijgevel zijn luikjes gemaakt, zodat de producent Isobouw (Synbra Technologies) proeven kan afnemen om de staat van het materiaal te controleren. De producent won met
De constructie = thermische massa
dit product de mkb Innovatieprijs en
Flexibel interieur dankzij houten
De extra opgewekte zonne-energie
inbouwdelen
laat een auto rijden.
de Nederlandse bouwprijs. Het ontwerp is opgevat als een experiment in duurzame strategieën, zowel in de architectuur - de hardware - en in de technische installaties - de software - die zijn ontworpen door Arup. De software bestaat uit zonne-energie, ledverlichting, houtpelletverwarming in combinatie met lagetemperatuurverwarming, CO2-gecontroleerde ventilatie, een grijswatercircuit en het gebruik van slimme domotica. De totale energie die wordt opgewekt, is groter dan het verbruik. Met de resterende energie kan een elektrische auto worden opgeladen. De leefruimte is gericht op de negentig vierkante meter grote glazen gevel die een spectaculair uitzicht biedt op de omringende bossen.
een deel van de kast verschuifbaar om toegang te geven tot de donkere en koele ouderslaapkamer. In deze op papier onbestemde ruimte valt alleen daglicht binnen door een meters hoger gelegen dakraam in de hoek. De aangrenzende badkamer kent op een kleinere schaal enkele leuke vondsten. Zo zijn de kranen van bad en douche zelf in elkaar geknutseld uit industriële onderdelen. En in de muur is een
Maar naast een hoop leuke details is het huis volgebouwd met duurzame oplossingen rond wasmachinedeurtje ingebouwd, waardoor de vuile was in de bijkeuken kan worden gegooid. Het huis is echter niet alleen volgebouwd met leuke details maar ook met duurzame oplossingen. Het installatieconcept is uitgewerkt in samenwerking met Arup. Uit het gebruikte douchewater wordt warmte teruggewonnen,
34 de Architect, september 2012
vervolgens worden de toiletten in het huis ermee gespoeld. Het huis wordt verwarmd door een lagetemperatuurverwarmingsysteem dat pellets, geperste houtkorrels, als brandstof gebruikt. De woonkamer kan extra worden verwarmd door een leemkachel midden in de ruimte. Het kleine houten overstek bij de glazen zuidgevel tempert de zon in de zomer, als deze hoog staat, maar belet de zon niet in de winter juist de woning op te warmen. In het schuine dakvlak bevinden zich zonnepanelen die zoveel energie opleveren dat ze ook een elektrische auto kunnen laten rijden. Door de inbedding in de heuvel is het huis zeer goed geïsoleerd en daarbij is in de gevels een experimenteel isolatiemateriaal toegepast: biologisch afbreekbaar piepschuim. En ook aan duurzaam eten is gedacht. De heuvel waarin wordt gewoond dient ook als dakakker waarop eetbare planten zoals rogge worden verbouwd. En zelfs voor de kippen is een architectonische oplossing bedacht met een aan het
de Architect, september 2012 35
Project Dutch Mountain Huizen denieuwegeneratie
huis gebouwd hok. Een raampje in de hoek van de kamer toont in de avonduren de kippen op stok. Het ontbreekt enkel aan een luikje om ’s ochtends direct vanuit de woonkamer de eieren te kunnen rapen. Het eerste gebouw van architectenbureau denieuwegeneratie geeft misschien nog geen samenhangend antwoord op de vraag naar een eigen ontwerphouding, maar is des te interessanter omdat het juist de zoektocht toont. Het huis is een bonte verzameling van vrolijke ideeën en slimme concepten, een project vol – veelal geslaagde – proefballonnetjes en daarmee een geweldige bron voor het bureau zelf om in hun verdere loopbaan uit te putten.
Opdrachtgever particulier Ontwerp denieuwegeneratie architecten, Amsterdam Projectarchitecten Sanne Oomen, Thomas Dieben en Oscar Vos Adviseur constructie Van Rossum, Amsterdam Adviseur duurzaamheid Arup, Westpoort Installatietechniek Van Veldhuizen Energie, Nunspeet; Sloof Elektrotechniek, Terschuur Aannemer De Kamper, Montfoort Bruto vloeroppervlakte 709 m2 Programma woonhuis Start ontwerp mei 2008 Aanvang bouw juni 2010 Oplevering januari 2012
Een ogenschijnlijk simpele boekenkast in de woonruimte vormt de verborgen toegang tot de ouderslaapkamer
36 de Architect, september 2012