41
zelfs twee carte blancheresidenties in Indonesië voor choreografen Meg Stuart en Gisèle Vienne. Ik wilde in de eerste plaats dat de dialoog tussen de kunstenaars – elk met hun unieke stem en traject – tot nieuwe creaties en samenwerkingen zou leiden. Een creatie die mij na aan het hart ligt, is die van Melati Suryodarmo. Haar soloperformances hebben altijd al een zeer visueel vocabularium gehad, wat haar internationale faam heeft opgeleverd. In haar nieuwe choreografie Tomorrow, as Purposed verkent ze de complexe relatie tussen macht, verlangen en magie,
waarbij ze oude rituele dansen van Sulawesi integreert. Hoe verklaar je de enorme diversiteit in de traditionele Indonesische dans? AR – Indonesië is een archipel van ongeveer 17 000 eilanden. Die gefragmenteerde geografie van water en aarde verklaart de grote hoeveelheid culturen, talen, religies, kunst en danstradities, die verbijsterend divers zijn. Tegelijkertijd waren er andere factoren die de eilanden verbonden, zoals handel, migratie, culturele uitwisseling en kolonisering, die als onmisbare brandstof voor veranderingen en
vernieuwingen fungeren. De Indonesische podiumkunsten, en dans in het bijzonder, zijn een perfecte illustratie van dat proces dat ook vandaag nog aan de gang is. Bestaan er, ondanks de verschillen, ook gemene delers onder de tradities? AR – De meeste traditionele dansen hebben een rituele functie en vormen een belangrijk bindweefsel voor het sociale leven en de gemeenschap. Ze helpen het individu en de gemeenschap om zich aan te passen aan de natuurelementen en aan de talrijke uitingen van transcendente en vergoddelijkte krachten.
Choreograaf Eko Supriyanto vertelde me eens dat de klassieke Javaanse dans, met zijn trage en elegante bewegingen, een fysieke methode is om stabiliteit in het individu en de gemeenschap te brengen, in een intrinsiek onstabiele natuurlijke omgeving. Hebben de religies een invloed op de traditionele dansen, die soms erg sensueel zijn en met het begrip gender spelen? AR – Een heel grote meerderheid van de bevolking is moslim, maar nog vijf andere religies zijn officieel erkend door de staat: het katholicisme,