Μεγάλος ο όγκος αιτήσεων για άδειες σε αναμονή

Η δημιουργία των Επαρχιακών Οργανισμών Αυτοδιοίκησης (ΕΟΑ) αποτελεί μία εκ των σημαντικότερων μεταρρυθμίσεων που πραγματοποιήθηκαν στην Κύπρο τα τελευταία χρόνια. Είναι ένα στοίχημα που αν κερδηθεί θα βελτιώσει σημαντικά την ποιότητα ζωής των πολιτών, την προστασία του περιβάλλοντος αλλά και την οικονομική ανάπτυξη της χώρας.

Η αδειοδότηση μιας ανάπτυξης σε λιγότερο από ένα μήνα πέρασε στα χέρια των ΕΟΑ. Από την 1η Ιουνίου 2024 δημιουργήθηκαν οι Επαρχιακοί Οργανισμοί Αυτοδιοίκησης, ένας σε κάθε επαρχία, και έχουν την ευθύνη για τις ακόλουθες τέσσερις σημαντικές υπηρεσίες σε ολόκληρη την επαρχία τους: Ύδρευση - Αποχέτευση (Λύματα και Όμβρια) - Εκμετάλλευση και Διαχείριση Στερεών Αποβλήτων - Αδειοδότηση της Ανάπτυξης (έκδοση Πολεοδομικών και Οικοδομικών Αδειών).

 Η λειτουργία αυτών των Επαρχιακών Οργανισμών Αυτοδιοίκησης ξεκίνησε με ένα τεράστιο φορτίο 30.000 και πλέον αιτήσεων για άδειες, πολεοδομικές και οικοδομής, οι οποίες έπνιξαν κυριολεκτικά το σύστημα και μέχρι και σήμερα είναι σε εκκρεμότητα. Αιτήσεις που με το παλιό καθεστώς ήταν σχεδόν έτοιμες κατά τη μεταφορά τους στους Επαρχιακούς Οργανισμούς θάφτηκαν σε κιβώτια και παραμένουν ελλιπείς φάκελοι.

Το σύστημα δέχθηκε τόση πίεση κατά την έναρξη της λειτουργίας των ΕΟΑ που μέχρι σήμερα, σχεδόν πέντε μήνες μετά, η προσδοκία για γρήγορη διεκπεραίωση έγινε απόγνωση. Σήμερα λοιπόν, μήνες μετά τη δημιουργία του συστήματος «Ιππόδαμος», είμαστε σε θέση να διερωτηθούμε ως πολίτες αλλά και ως λειτουργοί στην εκτέλεση των σχετικών διαδικασιών αδειοδότησης αν τελικά ο κατασκευαστικός τομέας οδηγείται σε τεράστιες περιπέτειες.

Αυτός ο χώρος όπου είναι συγκεντρωμένες όλες οι υπηρεσίες που αφορούν την αδειοδότηση, και με ένα πολύ καλό μέσο, την τεχνολογία, έχει διαφυλάξει τον πολύτιμο χρόνο μας;

Από την κατασκευαστική δραστηριότητα επωφελούνται, άμεσα ή έμμεσα, χιλιάδες επαγγελματίες, όπως αρχιτέκτονες, πολιτικοί μηχανικοί, εργολάβοι, κτηματομεσίτες, εισαγωγείς οικοδομικών υλικών, επιπλοποιοί, τουριστικά καταστήματα, εστιατόρια, αλλά και τραπεζικοί οργανισμοί, νομικοί και ελεγκτικοί οίκοι και άλλοι. Λειτούργησε θετικά όλο αυτό; Και ρωτώ: Θα μπορέσει να λειτουργήσει αυτό το σύστημα; Θα έχει σοβαρό πλήγμα για την κυπριακή οικονομία αν δεν αξιοποιηθεί σωστά; Οι υπηρεσίες για διαβουλεύσεις είναι σε θέση να μπορούν να εξυπηρετήσουν αυτόν τον όγκο αιτήσεων; Έγινε η σωστή εκπαίδευση και από τις δυο πλευρές ούτως ώστε να λειτουργήσει απευθείας με την αλλαγή αυτή;

Οι ΕΟΑ μέχρι στιγμής προκαλούν προβλήματα, σίγουρα χωρίς καμία πρόθεση ή εσκεμμένα λάθη και παραλείψεις, αλλά η δυσλειτουργία έχει σαν αποτέλεσμα την απώλεια γιατί συμπιέζει την παραγωγικότητα, μειώνει τους ρυθμούς ανάπτυξης παρασύροντας μαζί του το βιος του κάθε πολίτη και οικονομικά αλλά και ψυχικά.

Ο τομέας των κατασκευών βρίσκεται σε κρίσιμο σημείο ενόψει της μεταρρύθμισης της τοπικής αυτοδιοίκησης. Όταν εκδοθεί η πολεοδομική άδεια, ακολούθως θα πρέπει να εξασφαλιστεί η άδεια οικοδομής, με την οποία ουσιαστικά ο κάτοχός της θα μπορεί να εξασφαλίσει δάνειο από την τράπεζα για να ξεκινήσει το έργο. Χωρίς άδεια οικοδομής, η τράπεζα δεν μπορεί να παραχωρήσει δάνειο. Επομένως, οι εργασίες αδρανοποιούνται και την ίδια ώρα το κόστος για τον κατασκευαστή ανεβαίνει. Στην περίπτωση που το έργο ανήκει σε ιδιώτη, τότε επίσης θα αυξάνονται τα έξοδά του γιατί ενδεχομένως θα χρειαστεί να συνεχίσει να πληρώνει ενοίκιο και ταυτόχρονα να καταβάλει αυξημένο κατασκευαστικό κόστος. Αν δεν λυθεί το πρόβλημα, οι μικροί κατασκευαστές θα αντιμετωπίσουν σοβαρά προβλήματα. Με δεδομένη την ανελαστική στάση των τραπεζών πολλοί, ιδιαίτερα μικροί κατασκευαστές, θα βρεθούν στο χείλος της καταστροφής.

Για να μπορέσει να κερδηθεί αυτό το μεγάλο στοίχημα θα πρέπει οι ΕΟΑ να έχουν τη στήριξη όλων, του κοινού, του επηρεαζόμενου προσωπικού, των επηρεαζόμενων επαγγελματιών, των τοπικών αρχών, της επιχειρηματικής κοινότητας και γενικά όλων των εμπλεκόμενων θεσμών και οργανωμένων συνόλων. Ο «Ιππόδαμος» πρέπει να είναι ένας κεντρικό κόμβος για όλες τις απαιτούμενες διαβουλεύσεις και όποιες άλλες διαδικασίες αφορούν την αδειοδότηση. Και οι πέντε οργανισμοί ΕΟΑ θα πρέπει να είναι πανομοιότυποι στα απαιτούμενα έγγραφα και να μην διαφέρουν στα επισυναπτόμενα έγγραφα ή στο τι ζητά ο κάθε Επαρχιακός Οργανισμός, για να μπορεί ο μελετητής ή ο αιτητής να υποβάλλει τα ίδια απαιτούμενα έγγραφα ανεξαρτήτως επαρχίας. Να στελεχωθεί σωστά ο Επαρχιακός Οργανισμός Αυτοδιοίκησης, και με εξειδικευμένο προσωπικό να μπορεί το ταχύτερο να διευκρινίζονται και να επιλύονται οποιεσδήποτε διαφορές ή λάθη μεταξύ μελετητών και της αρχής αδειοδότησης, οι οποίες συνήθως οφείλονται σε διαφορετική ερμηνεία προνοιών της πολεοδομικής νομοθεσίας.

Η δημιουργία των Επαρχιακών Οργανισμών είναι μια καινοτομία με πολύ καλή θεωρητική προσέγγιση λειτουργίας και με στόχους σίγουρα προς το κοινό καλό και την ανάπτυξη. Απαιτείται απαραίτητα και κατεπειγόντως να ληφθούν μέτρα ώστε να αρχίσει να κινείται το σύστημα. Η κατάσταση είναι τόσο κακή και παρόμοια με άνθρωπο που βρίσκεται στα πρόθυρα καρδιακής προσβολής. Απαιτείται άμεση χαλάρωση και επιτάχυνση στις διαδικασίες αν δεν θέλουμε να δούμε τις καταστροφικές συνέπειες στην οικονομία. Με αυτές τις αλλαγές, τη βοήθεια όλων των εμπλεκομένων και με σκληρή δουλειά θα μπορούσε να φτάσει στην επιτυχία γιατί είναι σύστημα μιας νέας εποχής.

Σκεύη Χριστοδούλου

Αρχιτέκτων Μηχανικός