Ενας χρόνος λειτουργίας των ΕΟΑ

Συμπληρώνεται ένας χρόνος από την επίσημη έναρξη λειτουργίας των πέντε Επαρχιακών Οργανισμών Αυτοδιοίκησης (ΕΟΑ) στην Κύπρο. Μια ιστορική τομή στην πορεία της τοπικής διακυβέρνησης του νησιού. Οι ΕΟΑ, που συστάθηκαν στο πλαίσιο της ευρύτερης μεταρρύθμισης της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, έχουν αναλάβει κρίσιμες αρμοδιότητες που μέχρι πρότινος ανήκαν στο κεντρικό κράτος ή διασκορπίζονταν σε διάφορους τοπικούς φορείς.

Οι πέντε οργανισμοί –ένας για κάθε επαρχία (Λευκωσία, Λεμεσός, Λάρνακα, Πάφος και Ελεύθερη Αμμόχωστος)– συγκροτήθηκαν για να ενισχύσουν την αποτελεσματικότητα, τη διαφάνεια και τον τοπικό έλεγχο σε βασικούς τομείς όπως η διαχείριση αποβλήτων, η πολεοδομική ανάπτυξη, η τοπική οδοποιία και η εξυπηρέτηση των πολιτών.

 

Βασικά επιτεύγματα του πρώτου έτους

Μέσα στους πρώτους μήνες, οι ΕΟΑ κατάφεραν να οργανωθούν διοικητικά, να στελεχωθούν με επιστημονικό και τεχνικό προσωπικό, και να εδραιώσουν γραφεία που λειτουργούν σε κάθε επαρχία. Δημιουργήθηκαν νέα συστήματα διαχείρισης και λογοδοσίας. Πολίτες και επιχειρήσεις βλέπουν ήδη διαφορά στην ανταπόκριση των υπηρεσιών για ζητήματα όπως η αποκομιδή σκυβάλων, η έκδοση πολεοδομικών αδειών και η συντήρηση τοπικών υποδομών. Η εισαγωγή ψηφιακών εργαλείων για την υποβολή αιτήσεων, την παρακολούθηση έργων και την εξυπηρέτηση πολιτών αποτελεί βασικό βήμα εκσυγχρονισμού. Παρά την πρόοδο, η εφαρμογή της μεταρρύθμισης δεν ήταν χωρίς προκλήσεις. Ζητήματα όπως η επικάλυψη αρμοδιοτήτων, η μετάταξη υπαλλήλων από άλλες αρχές και η ανάγκη για χρηματοδοτική επάρκεια εξακολουθούν να απασχολούν. Ωστόσο, η γενική αποτίμηση του πρώτου έτους κρίνεται θετική από ειδικούς και τοπικούς παράγοντες. Σταδιακά, οι πολίτες φαίνεται να αντιλαμβάνονται τις αλλαγές και να συμμετέχουν πιο ενεργά στις διαδικασίες. Οι πρώτες δημοσκοπήσεις δείχνουν αυξανόμενη ικανοποίηση για την εξυπηρέτηση και την ανταπόκριση των ΕΟΑ σε τοπικά ζητήματα.

Οι διαδικασίες απλοποιήθηκαν, υιοθετήθηκαν ψηφιακά εργαλεία και δημιουργήθηκαν δίαυλοι επικοινωνίας με τις τοπικές κοινότητες. Ο απολογισμός του πρώτου έτους φανερώνει σημαντική πρόοδο, αλλά και την ανάγκη για συνεχή βελτίωση. Η συμβολή των επιστημόνων και μηχανικών στους ΕΟΑ δείχνει ότι η τοπική αυτοδιοίκηση μπορεί να λειτουργήσει τεκμηριωμένα, και αποτελεσματικά, όταν υποστηρίζεται από κατάλληλους θεσμούς και σύγχρονα εργαλεία. Παράδειγμα η λειτουργία της Διεύθυνσης Αδειοδότησης στη Λευκωσία, που είχε στόχο τη συγχώνευση δύο πολεοδομικών αρχών και έντεκα οικοδομικών αρχών: πρόκειται για τον μεγαλύτερο αριθμό οικοδομικών αρχών που συγχωνεύτηκε σε όλη την Κύπρο. Η διαδικασία αυτή αποτέλεσε σημαντική πρόκληση, καθώς υπήρχαν διαφορετικές κουλτούρες και τακτικές, οι οποίες έπρεπε να συνδυαστούν κάτω από μία ενιαία αρχή. Το «μυστικό» πίσω από τα μέχρι στιγμής επιτεύγματα του οργανισμού δεν είναι άλλο από τη σκληρή δουλειά, την επιμονή και την υπομονή που επέδειξε το προσωπικό του ΕΟΑ όλους αυτούς τους μήνες. 

Σημειώνεται ότι στον νέο οργανισμό μεταφέρθηκαν πάνω από 12.000 ανοιχτές υποθέσεις και 300.000 κλειστοί φάκελοι, οι οποίοι αρχειοθετήθηκαν σταδιακά. Οι φάκελοι της συγκεκριμένης ανάπτυξης μεταφέρθηκαν στον ΕΟΑ Λευκωσίας με την έναρξη της λειτουργίας του χωρίς όμως συνοδευτικό μητρώο ή κατηγοριοποίηση/ταξινόμηση των εκκρεμοτήτων τους (π.χ. αδειοδότηση, δικαστικές υποθέσεις, εκκρεμότητες επιβολής κ.λπ.) ή ιεράρχηση με βάση την προτεραιότητα και την ευαισθησία των υποθέσεων. Όλο αυτό το βάρος για την ταξινόμηση και την κατηγοριοποίηση το ανέλαβε το προσωπικό του ΕΟΑ ανά περιοχή, με υπερωρίες και σκληρή δουλειά. Οι υπάλληλοι της Αδειοδότησης αντιμετώπισαν και προβλήματα με το λογισμικό «Ιππόδαμος», ωστόσο, μέσω προτάσεων και αντιδράσεων, το σύστημα έχει βελτιωθεί σημαντικά και λειτουργεί πλέον ορθότερα.

Προκηρύχθηκαν νέες θέσεις εργασίας σε όλους τους ΕΟΑ για να μπορέσουν οι οργανισμοί να διαχειριστούν τον όγκο των εκκρεμουσών αιτήσεων που μεταφέρθηκαν στους οργανισμούς. Η ομαλή λειτουργία θα επέλθει με την πλήρη στελέχωση, και με την πρόσληψη του κατάλληλα καταρτισμένου προσωπικού.

Ως μέλος της τεχνικής ομάδας του ΕΟΑ Λευκωσίας, μπορώ να πω με ειλικρίνεια ότι ο πρώτος χρόνος δεν ήταν εύκολος, ήταν γεμάτος προκλήσεις, μαθήματα και –σε αρκετές περιπτώσεις– δίκαιη κριτική από τους πολίτες. Αναγνωρίζουμε πως η μετάβαση σε ένα νέο μοντέλο διοίκησης δεν ήταν πάντα εύκολη και πως υπήρξαν καθυστερήσεις, αστοχίες και σημεία που χρειάζονται ουσιαστική βελτίωση. Με ανοιχτά αυτιά και καθαρή πρόθεση, πρέπει να κτίζουμε την εμπιστοσύνη που όλοι αξίζουμε. Κληθήκαμε να φτιάξουμε κάτι σχεδόν από το μηδέν – με νέα εργαλεία, νέες διαδικασίες και πολλές φορές με την πίεση του κόσμου να ζητά άμεσες λύσεις. Έγιναν λάθη. Σε πολλές περιπτώσεις δεν εξυπηρετήθηκε ο κόσμος όπως θα έπρεπε. Αλλά πίσω από κάθε καθυστέρηση, πίσω από κάθε δυσκολία, υπήρχε μια ομάδα ανθρώπων που προσπαθούσε πραγματικά –μέρα και νύχτα– να φτιάξει κάτι καλύτερο.

Η μεταρρύθμιση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης είναι μια μακρά διαδικασία και οι ΕΟΑ αποτελούν βασικούς θεσμικούς πυλώνες για την επιτυχία της. Η συμμετοχή του τεχνικού κόσμου είναι και θα παραμείνει καταλυτική για τον εκσυγχρονισμό και την αποτελεσματικότητα του νέου πλαισίου. Αναμένουμε από τους ΕΟΑ να συνεχίσουν τη βελτίωση των διαδικασιών για καλύτερη εξυπηρέτηση των πολιτών και περισσότερη ενίσχυση της συνεργασίας με τον τεχνικό κόσμο και τον φορέα που τους εκπροσωπεί, το ΕΤΕΚ.

Σκεύη Χριστοδούλου

Αρχιτέκτονας Μηχανικός