גאר רייכע מאמענטן ערווארטעט אנ"ש ביים מעמד "לעילא ולעילא" דינער השנתי לטובת מוסדותינו בארה"ק -קומענדיגן זונטאג אווענט אין זאל פון ישמח לב -
פאררעכט מיר דעם מאנטל! וראה בטוב ירושלים
ליינט מיט אינטערעסע גאר אינטערסאנטע פאקטן אינערהאלב קהילותינו הק’ בארה”ק
זייט 3
זייט 5
בדידי הווה עובדא
אינהאלטסרייכער אינטערוויו מיט שליט”א הרה”ג ר’ חבר ועד החינוך במוסדותינו הק’ בירושלים עיה”ק
יחזקאל שרגא בראך
זייט 15
זייט 19
2
מוסדות יטב לב -דער מקור הישועות פאר אנ”ש
גאר רייכע מאמענטן ערווארטעט אנ"ש ביים מעמד "לעילא ולעילא" דינער השנתי לטובת מוסדותינו בארה"ק קומענדיגן זונטאג אווענט אין זאל פון ישמח לב - גאר רייכע סעודה וועט סערווירט דורך בארימטע רייך'ס קעטערינג -א הייליגע שטימונג הערשט די טעג צווישן אנ"ש טעג פון די הילולא קדישא פונעם ראש השולשלת הגה"ק ווען מ'גרייט זיך כמידי שנה בשנה צו קומען שטיצן און רבינו בעל ישמח משה זי"ע וואס געפאלט היינטיגן שבת, מחזק זיין די הייליגע מוסדות יטב לב בארה"ק ,ביים יערליכן כ"ח תמוז. דינער וואס וועט אי"ה אפגעראכטן ווערן קומענדיגן זונטאג לרגל ההילולא ולרגל המעמד וועט צוגעשטעלט אווענט ,א' פרשת דברים ,ביים גרויסארטיגן מעמד "לעילא ווערן גאר א רייכע סעודה ,סערווירט און געקעיטערט ולעילא" וואס וועט דורכגעפירט ווערן אין די זאל ישמח לב דורך די בארימטע רייך'ס קעטערינג ,וועלכע האבן זיך שוין מיטן השתתפות פון א ריזיגן ציבור אנ"ש ,ובראשם הרבנים באקאנט געמאכט מיט די געשמאקע סעודות וואס ווערט הגאונים שליט"א. יערליך צוגעשטעלט ביי די יטב לב דינערס ,און היי-יאר וועט דער יערליכער דינער לטובת מוסדותינו הק' ווערט אי"ה נישט זיין אנדערש ...ווי די פארוואלטערשאפט פון מדי שנה בשנה פארוואנדעלט אלס זמן קהלה לכל פונעם רייך'ס קעטערינג האט איבערגעגעבן ,וועלן זיי זיכער מאכן ברייטן ציבור חברי קהילתינו ועדת אנ"ש וועלכע שפירן פאר אז יעדער איינער אן אויסנאם ,גייט אי"ה ארויס צופרידן פון דעם מעמד ,און א סעודה רחבה כיד א זכי' אויסצופירן דעם פליכט און דעם המלך וועט סערווירט ווערן פאר'ן חוב קדוש וואס מרנן רבוה"ק זי"ע האבן גאנצן ציבור. ארויפגעלייגט אויף יעדן איינעם ,צו שטיצן און מחזק זיין די הייליגע מוסדות צוזאמען מיט די רייכע אין ארץ ישראל ,אויף וואס רבוה"ק האבן סעודה וועט דער ציבור האבן די געפאדערט אז דאס דארף זיין די סאמע געלעגענהייט מיטצוהאלטן דעם ערשטע צדקה ביים ציבור אנ"ש. גאר רייכער פראגראם וואס איז דאס יאר צוגעגרייט געווארן ,פון במשך השנים האבן די יטב גאר געשמאקע רעדעס און דרשות לב דינערס זיך ספעציעל באקאנט וואס וועלן געהערט ווערן פון געמאכט מיט די גאר געשמאקע און טאלאנטפולע בעלי דרשנים אין רייכע אטמאספערע וואס עס הערשט שפיץ פון דעם געהויבענעם גאסט ביי די דינערס ,ווען יעדע דעטאל פון די הגה"צ דומ"ץ קהלתינו הק' בירושלים כניסיות איז אהערגעשטעלט מיטן גאנצן עיה"ק שליט"א דער נואם הכבוד ,ווי רייכקייט און דערהויבענקייט .די דרשות זענען גייסטרייך ,די סעודות זענען רייכפול און די גאנצע אויך פונעם אורח הדגול הרה"ג רבי יקותיאל יצחק בראך אטמאספערע ארום איז אן ערענסטע אבער גלייכצייטיג א שליט"א מנה"ר במוסדותינו הק' בבני ברק (זעה באזונדערע געשמאקע און ציענדע פון וואס יעדער האט אזא שטארקע באריכטן). הנאה און קורת רוח. פארשידענע פרטים און דעטאלן פונעם מעמד אויך דאס יאר האבן די עסקנים אריינגעלייגט געוואלדיגע כוחות אהערצושטעלן דעם מעמד לשם ולתפארת ,און עס זענען אינוועסטירט געווארן שעות אויף שעות צו פארזיכערן בעזהשי"ת דעם זעלבן געשמאק און חן מיט וואס אונזערע דינער'ס האבן זיך שוין באקאנט געמאכט אין די פריערדיגע יארן.
הדינער ווערן איבערגעגעבן אין די שפאלטענס פון די ווייטערדיגע בלעטער אין די דאזיגע אויסגאבע ,אבער עוד יותר מה שכתוב כאן יש כאן ,און עס לוינט זיך צו קומען גענוג פרי צום דינער ,כדי צו קענען מיטהאלטן די גאנצע סעודה און דעם גאנצן מעמד.
וואס עס איז זיכער איז ,אז יעדער משתתף וועט דער מעמד וועט אי"ה אהיימנעמען פונעם דינער די הייליגע סגולה פון אלקא אפגעראכטן ווערן אין די זאל ישמח לב ,דמאיר עננו ,געהאלפן צו ווערן בכל מילי דמיטב ובכל עניניו און איז ווי אלע יארן באשטימט ארום די לטובה ולברכה.
מוסדות יטב לב -דער מקור הישועות פאר אנ”ש
3
תנו כבוד לתורה:
הגה”צ חו”פ דומ”ץ קהלתינו הק’ בירושלים עיה”ק שליט”א אנגעקומען צוגאסט לרגל המעמד ריזן ציבור ערווארטעט שבת נאכמיטאג ביים שיעור פרקי אבות אין ביהמ”ד הגדול - שפאנונג און ערווארטונג צו הערן דעם דבר ה’ והשקפה ברורה בענינים העומדים על הפרק ביים גרויסן מעמד הדינער
בכבוד התורה וביקרא דאורייתא האבן אנ”ש בפרט און תושבי עירינו בכלל ,מקבל פנים געווען דעם געהויבענעם גאסט ,הגאון הצדיק המפו’ חו”פ רבי משה טייטלבוים שליט”א דומ”ץ דקהלתינו הק’ בירושלים עיה”ק ,וועלכער האט זיך מטריח געווען בטירחא דגברא רבה, און איז געקומען צו פארן אהער קיין לאנדאן ,מיטן ציל צו באשיינען דעם מעמד הדינער “לעילא ולעילא” לטובת די מוסדות הקדושים יטב לב בארה”ק וואס וועט אפגעראכטן ווערן קומענדיגן זונטאג אווענט הבעל”ט. דער געהויבענער גאסט דער ירושלימ’ער דיין שליט”א איז נישט קיין פנים חדשות ביים ציבור אנ”ש .שוין לאנגע יארן וואס דער דיין שליט”א איז נודע בשערים מיט זיין גדלות בתורה ובצדקות ,און נאך איידער ער איז נתמנה געווארן אלס דומ”ץ דקהלתינו הק’ ,האבן אנ”ש אין ירושלים עיה”ק און איבער דער גארער וועלט נהנה געווען מגדולת תורתו וצדקתו. מיט עטליכע יאר צוריק איז רבי משה שליט”א אויסגעקליבן געווארן דורך מרן רבינו הגה”ק שליט”א וועלכער האט משים געווען עטרת תפארת בראשו צו דינען אלס דיין ומורה צדק דקהלתינו הק’ בירושלים, און זינט דאן איז דער דיין שליט”א עומד בראש הקהלה .מיט זיין געוואלדיגן גדלות בתורה ובצדקות, און מיט דעם גרויסן זכות אבות מיט וואס דער דיין שליט”א איז באשאנקן אלס נצר חוטר מגזע קדושים וטהורים ובפרט מרבוה”ק עצי התמרים זי”ע, האט דער דיין שליט”א באוויזן שטארק
4
מרומם צו זיין דעם קרן הקהלה ,ושמו יצא לתהלה אלס איינער פון די גדולי ומאורי ירושלים ,נערץ ואהוב בפי כל. שטייענדיג בראש קהילתינו הק’ אין ירושלים עיה”ק איז דער דיין שליט”א ספעציעל נאנט צו אונזערע הייליגע מוסדות יטב לב ,און מיט גרויס געניטשאפט האלט דער דיין שליט”א אן עינא פקיחא אויפן בליה און וואוקס פון אונזערע הייליגע מוסדות דארט אין ירושלים .פון איין זייט האלט דער דיין שליט”א מיט דעם געוואלדיגן וואוקס בכמות ובאיכות ,אבער אין די
זעלבע צייט איז דער דיין שליט”א נאנט באקאנט מיט דעם לחץ זה הדחק ,דער געוואלדיגער שווערער גשמיות’דיגער מצב אין וואס די מוסדות געפונען זיך ליידער ,ובפרט ווי שטארק די געטרייע חברי הנהלה מוטשען זיך אויף טריט און שריט צו קענען נאכקומען די גרויסע הוצאות אין וואס אנפירן די הייליגע מוסדות ציען כסדר אריין. האלטנדיג אצינד פאר’ן יערליכער דינער לטובת המוסדות ,איז דער דיין שליט”א נעתר געווארן לבקשתם פון די היזיגע חברי הנהלה ,און איז ספעציעל פארזעצונג אויף זייט 11
הגה”צ המפו’ רב ור”מ דקהלתינו הק’ שליט”א וועט משמיע זיין דבר המעמד ביים דינער פון די שיינע מאָמענטן ביים מעמד הדינער וועט זיין די וואַרימע דרשה וואָס מ’וועט האָבן דעם כבוד צו הערן פון הגה”צ רב ור”מ דקהלתינו הק’ שליט”א ,וועלכער וועט אַרומרעדן דברי חיזוק והדרכה איבער דעם חיוב וואָס עס ליגט אויף אנ”ש אַרויסצוקומען מיט וואַרימע שטיצע לטובת מוסדות יטב לב. ווי אַלע יאָרן ,וועט דער מעמד הדינער באַשיינט ווערן מיט דאָס השתתפות פון הרבנים הגאונים וצדיקים שליט”א ובראשם דער מרא דאתרא הגה”צ גאב”ד עירינו לאָנדאָן שליט”א וועלכער וועט אויפטרעטן מיט דברי ברכה לכבוד העם הנאספים. דערנאך וועט מען האָבן דעם כבוד צו הערן די דברי ּפי חכם חן פון הגה”צ רב דקהלתינו הק’ שליט”א ,וועלכער האָט א נאָנטן קשר צו די הייליגע מוסדות יטב לב, די מוסדות וואו ער האָט פילע יאָרן מרביץ תורה געווען אויף א געהויבענעם פאַרנעם, און דאָרט מעמיד געווען תלמידים הגונים וישרים לשם ולתפארת .דאָס איז אויסער דעם וואָס דער רב שליט”א איז במשך די
אַלע יאָרן וואָס ער האָט געוואוינט אין בני ברק ,געווען פון די חשוב’ע הורי התלמידים, וועמענס קינדער עס זענען נתחנך געוואָרן אין די הייליגע מוסדות ,און האָט אַזוי אַרום א נאָנטן קשר מיט די מוסדות וועלכע זענען אים גוט באַקאַנט מיט די גוטע ּפירות וואָס קומען כסדר אַרויס פון דאָרט. ביי דער געלעגענהייט וועט דער רב שליט”א ארויסברענגן דעם חובת השעה וואָס עס ליגט אַצינד אויף יעדן איינעם מאנ”ש זיך צו פאַראייניגן מיט פרישע כוחות פון שטיצע לטובת מוסדותינו הק’, נאָכדעם וואָס אידן אין ארץ ישראל גייען ליידער דורך אַזעלכע שווערע זמנים בגשמיות ,וברוחניות ווען די רשעי ישראל זענען גוזר אַזעלכע שרעקליכע גזירות פון שמד ר”ל ,און עס איז א דבר בעתו אַרויסצוקומען מיט א קאנטער מלחמה קעגן די מעשים תעתועים דורכ’ן שטיצן און מחזק זיין די ערליכע מוסדות ,ובפרט דעם ראש וראשון להמוסדות בארה”ק, מוסדות יטב לב.
מוסדות יטב לב -דער מקור הישועות פאר אנ”ש
פאררעכט מיר דעם מאנטל! פינחס גאלדשטיין .פינחס גאלדשטיין! האסט נישט געהערט פון אים? ווער קען אים דען נישט?! אינטערעסאנט אז דו האסט נישט געהערט פון אים? ער איז דאך דער באקאנטער פאבריקאנט ,דער אייגענטומער פון "פיליפ גאלדסטין דרעסעס" .אה יא יא ,אוודאי! זאג אזוי .וואס זאגסטו "פינחס גאלדשטיין"? .אז דו וועסט זאגן יואל ווייס וועט מען ענדערש כאפן ווער דאס איז ווי ווען דו זאגסט פינחס גאלדשטיין ...היינט איז ער שוין פיליפ גאלדסטין, מיט דעם נאמען רופט אים יעדער ,און כמעט קיינער געדענקט שוין נישט אז ארגינעל הייסט ער פינחס גאלדשטיין .יא יא ,פיליפ גאלדסטין, אים קען יעדער .יעדער ווייסט פון אים צו זאגן. די מעשה ווערט אבער פארט געשריבן פאר אידיש-רעדענדע מענטשן ,וועלן מיר בלייבן מיט זיין ארגינעלען נאמען פינחס גאלדשטיין. אלס קינד איז פינחס געבוירן געווארן אין די שטאט בירז אין ליטא ,ער האט דארט געלערנט אין חדר ,און ער איז געווען א פיין אינגל .זיינע עלטערן האבן אבער געליטן גרויס דחקות ,און ווען פינחס איז אלט געווען אכט יאר ,האבן זיי פארלאזט אייראפע ,זיי זענען געקומען צו די גאלדענע אמעריקע .זיי זענען אנגעקומען צו די ניו יארקער האפען און דארט זענען זיי שוין געבליבן.
אין די ערשטע יארן איז פינחס נאך קודם געגאנגען אביסל אין א אידישע שולע .אבער ווערענדיג בר מצוה האבן זיינע עלטערן אים שוין נישט געהאט וואו צו שיקן .פון שיקן צו א ישיבה אין אייראפע איז קיין רעדע נישט געווען. פינחס האט ניטאמאל געוואלט הערן דערפון,און בלית ברירה האט מען אים אריינגענומען אין די געשעפטן. פנחס איז געווען א געשליפן קינד ,מיט א גוטן של ראש אויף זיך .ער האט גוט אויפגעכאפט די דרכי המסחר ,און ווי עלטער ער איז געווארן אלס מער רייף איז ער געווען אליינס אריינצוגיין אין ביזנעס .עס האט טאקע נישט לאנג גענומען, ויגדל הילד און פינחס האט געעפענט זיין נייעם געשעפט ,א געשעפט וואו מ'האט פארקויפט מאנטלען ,און כדי צו הייבן דעם פרעסטידזש פון זיין נאמען און פון זיין געשעפט האט ער עס געוואלט רופן אויף זיין אייגענעם נאמען. ער האט געפלאנט צו רופן דעם געשעפט מיטן נאמען "פינחס גאלדשטיין מאנטל-געשעפט". אה ,ניין ,ס'פאסט עפעס נישט .ווער וועט דען קויפן א מאנטל אין א אידיש-קלונגענדיגן געשעפט? ניין ניין ,דער נאמען איז גלייך אראפ פון טיש .וואס יא? אה ,וואס עפעס פינחס גאלדשטיין .ענדערש "פיליפ גאלדסטין" דאס קלונגט סאך בעסער. ער האט עס א נאמען געגעבן "פיליפ גאלדסטין
מוסדות יטב לב -דער מקור הישועות פאר אנ”ש
דרעסעס" .און אזוי איז די געשעפט געעפענט געווארן ,ווען א גרויסער שילד האט זיך געצויגן איבער די גאנצע ברייט העכער דעם טיר ,וועלכע האט געגעבן אנצוצייגן פאר די קונדן אז אויף יענעם ארט געפונט זיך דער פיליפ גאלדסטין קליידונג געשעפט. עס איז געווען אינטערעסאנט ,ווי מתחלה האט פנחס געפלאנט צו געבן דעם נאמען פונעם געשעפט לויט דעם נאמען וואס ער האט געטראגן "פינחס גאלדשטיין מאנטעל געשעפט" אבער נאכדעם וואס ער האט באשלאסן צו רופן דעם געשעפט מיטן נאמען "פיליפ גאלדסטין" האט זיך עס איבערגעדרייט פארקערט .ער האט זיך זעלבסט אנגעהויבן צו רופן מיט דעם נאמען "פיליפ גאלדסטין" און עס איז אזוי ווייט, אז מיט עטליכע יאר שפעטער האבן אפילו זיינע נאנטסטע שוין נישט געוואוסט אז ארגינעל הייסט ער גאר פינחס גאלדשטיין. ווי דער דעמאלס'דיגער שטייגער אין אמעריקע ,זענען פינחס'נס געשעפטן געגאנגען העכער און העכער ,און דאקעגן איז זיין אידישקייט געגאנגען ...אראפציר און נידריגער. גענצליך פריי איז ער קיינמאל נישט געווארן, אבער ...ער איז געווען גענצליך אריינגעטון אין זיינע געשעפטן ,אזש ער האט פשוט פארגעסן פון אזעלכע זאכן ווי לערנען ,דאווענען א .א .וו. אין א שיינעם טאג איז עס געווען ווען פינחס
5
איז געזעסן אינעם ביורא פון זיין מאנטעל געשעפט ,און דער טעלפאן האט זיך צוקלונגען. קיין סעלפאון האט ער נאכנישט פארמאגט... נישט ער און נישט קיין צווייטער ,און אפילו קיין קארדלעס-פאון אויך נישט ...ער האט אויפגעהויבן דעם "פארגעשריטענעם" ריידערי פאון ,און גלייך נאכן אויפהייבן האט פינחס אריינגעשריגן אינעם טעלפאן "האלאו ,ווער רעדט? ר' פינחס א גוטן ,דא רעדט אלחנן וואסערמאן. אלחנן וואסערמאן! ר' אלחנן ,ר' אלחנן, שרייט פנחס אויס ווי נישט מיט זיין קול .וואו זענט איר? צוליב וואס קאלט איר? יא ,דאס איז געווען דער באקאנטער גאון וקדוש רבי אלחנן וואסערמאן הי"ד ,דער צדיק תמים ונשגב וגדול בעלי השקפה ,וועלכער איז בשעתו געווען פון די גרעסטע גאונים אין ליטא ,און צוזאמען מיט זיין גאונות איז ער געווען באקאנט מיט זיין געוואלדיגן צדקות און פרישות. די מעשה האט פאסירט בשנת תרח"ץ. רבי אלחנן זצ"ל האט דאן געוואוינט אין בעראנאוויטש ,וואו ער האט אנגעפירט א ישיבה מיט בחורים .דער מצב הגשמי פון די ישיבה האט זיך דאן גאר שטארק פארערגערט ,און טראץ וואס רבי אלחנן איז געווען אזוי צוגעבינדן צו די תלמידים ,ווי א טאטע צו קינדער ,האט ער מיט ווייניג ווילן אונטערגענומען די רייזע קיין ניו יארק ,כדי צו שאפן געלט פאר די ישיבה. צו עס האט זיך געלוינט פאר די תלמידים זיך אפצורייסן פון זייער באליבטן רבי'ן אויף אזא לאנגע צייט ווי די נסיעה האט זיך פארצויגן? זיכער נישט .אבער פונעם היסטאריע-שטאנדפונקט האט זיך עס זיכער געלוינט ...הויפענס מיט סיפורים נפלאים ווערן נאכדערציילט פון די תקופה וואס רבי אלחנן זצ"ל האט זיך אויפגעהאלטן אין ניו יארק .געקומען
6
איז ער טאקע שאפן געלט פאר די ישיבה ,אבער דעם תפקיד האדם בעולמו האט ער ווייט נישט פארגעסן .ער האט געוואוסט אז מן השמים האט מען אים געגעבן דעם אחריות אויפצוטון און מעורר צו זיין לבבות בני ישראל ,און אין דעם הינזיכט האט ער אין ניו יארק ליידער געטראפן א ברייט פעלד ,ברייטער ווי אין ליטא .דאס פארגרעבטקייט צווישן די אמעריקאנער אידן איז ליידער געווען שרעקליך ,און וואו נאר ער איז אנגעקומען האט ער זיך נישט צוריקגעהאלטן פון מוסר זאגן ,אויך אויב דאס האט געמיינט אז לכבוד דעם וועט ער מעגליך פארלירן אסאך געלט וואס דער נדבן וואלט אפשר געגעבן. אנקומענדיג קיין ניו יארק האט רבי אלחנן זיך דערמאנט .אין זיינע קינדער יארן איז רבי אלחנן זצ"ל אויפגעצויגן געווארן אין זיין געבורטס-שטאט ...בירז .דארט האט ער געלערנט אין חדר צוזאמען מיט א אינגל וועמענס משפחה עס האט אין עלטער פון אכט יאר זיך אריבערגעצויגן קיין ניו יארק .נו ,אז איך בין דא אין ניו יארק וואלט זיכער כדאי געווען זיך צו טרעפן מיט דעם יוגענט-פריינד. האט רבי אלחנן זיך אנגעהויבן צו פאראינטערעסירן ביי די ארומיגע צו עימיצער ווייסט אפשר וואו "פינחס גאלדשטיין" וואוינט. רבי אלחנן האט געפרעגט ביי אסאך מענטשן, און קיינער האט נישט געוואוסט .פינחס גאלדשטיין? איך געדענק נישט אזא נאמען - איז געווען דער זעלבער ענטפער פון יעדן .ביז ביז איינער האט זיך געכאפט .אפשר זוכט דער ראש ישיבה גאר דעם באקאנטן "פיליפ גאלדסטין". אים האט שוין יעדער געקענט .דער טעלפאן- נומער פון פיליפ איז באלד אפירגעזוכט געווארן. מ'האט עס איבערגעגעבן פאר'ן ראש ישיבה וועלכער האט געדרייט דעם נומער ,פיליפ האט אויפגעהויבן ,און מיט דעם האט זיך אנגעהויבן דער רירענדער געשפרעך. פינחס גאלדשטיין איז באמת איבערראשט
געווארן צו באקומען דעם טעלפאן רוף פון זיין אלטן גוטן יוגענט-פריינד ,אויף וועמען ער האט שוין געהאט געהערט אז אינצווישן אין די צייט וואס ער זעלבסט איז געווארן א גרויסער ביזנעסמאן ,איז זיין חבר אין חדר אויסגעשטיגן א גרויסער ראש ישיבה ,א איש צדיק ,און ווי נישט מיט זיין קול האט פינחס אויסגעשריגן "רבי אלחנן ,וואס מאכט איר? כ'האב געהערט אז איר זענט געווארן א ראש ישיבה ,וואס ברענגט אייך מיך צו רופן?". רבי אלחנן ענטפערט רואיג און געלאסן. פינחס ,איך בין דא אין ניו יארק ,איך וואלט מיך געוואלט טרעפן מיט דיר .וואו איז דיין געשעפט, כ'וואלט געוואלט אריבערקומען צו דיר. וואס? איר ווילט קומען צו מיר? ס'פאסט נישט .איך קום ענדערש אריבער צו אייך -זאגט אים פינחס .זאגט מיר נאר וואו איר זענט ,און ביז א פאר שעה וועל איך דארט זיין .איצט ממש בין איך זייער ביזי ,איך קען נישט איבערלאזן מיין אפיס .אבער ווי נאר איך ווער פארטיג קום איך אריבער צו אייך. דער ענוותן ושפל ברך רבי אלחנן וואסערמאן איז בכלל נישט נתפעל געווארן פון דעם כבוד און גוטהארציגקייט וואס דער אמעריקאנער פילאנטראפ פינחס גאלדשטיין האט אים געזוכט צו געבן .ער איז דאך דא אויף א תכלית ,ער האט איצט א מיסיע וואס ער דארף אויספירן ,ויפה שעה אחת קודם .זאגט אים רבי אלחנן "פינחס, ניין ניין ,קום נישט צו מיר .איך וויל אריבערגיין צו דיר .איך האב צו דיר זייער א וויכטיגע בקשה, איך מוז רעדן צו דיר פערזענליך .זאג מיר וואו דו ביזט ,איך קום שוין אריבער". פינחס האט זיך דערשראקן ,אפשר צוליב דעם וואס ער האט געבעטן אז רבי אלחנן זאל ווארטן אויף אים א פאר שעה פאסט אים נישט, און ער וויל אריבערקומען צו אים .שרייט ער אריין
מוסדות יטב לב -דער מקור הישועות פאר אנ”ש
אין טעלפאן "אקעי אקעי ,איך קום שוין .אבער ווארטס מיך אין די אכסניא ,איך בין דארט ביז א פאר מינוט". אבער ...ס'האט שוין גארנישט געהאלפן. ווילאנג פינחס האט זיך געהאלטן אינמיטן מסדר זיין ארויסצוגיין פון אפיס ,הערט ער מ'קלאפט אין די טיר ,און ביים שוועל האט אים מקבל געווען די פאטריכאלישע פארכטיגע צורה פון זיין יוגענט פריינד רבי אלחנן וואסערמאן. פינחס לויפט אים קעגן מיט איין אטעם .ער געט אים א ווארימען שלום עליכם ,און ער פירט אים גלייך אריין אין זיין פריוואטע ביורא ,וואו ער האט מכבד געווען רבי אלחנן זיך אריינצוזעצן אין איינס פון די באקוועמע פאטעלן מיט וואס דער ביורא איז געווען אויסגעלייגט .עס האט נישט לאנג גענומען ,און זיי האבן ביידע זיך געטראפן פארזונקן אין א שמועס ,איבערגייענדיג זייערע לעבנס יארן .זיי האבן ערנירט זכרונות פון זייערע יוגענט יארן ווען זיי האבן צוזאמען געלערנט אין חדר ,פון דארט זענען זיי אריבער צו די בחור'ישע יארן ווען זייער לעבן איז ווי צעטיילט געווארן ,זה פונה לישיבה וזה לאמעריקע ...און אזוי האבן זיי אביסל איבערגעפרישט כמעט-פארגעסענע זכרונות. עס איז אריבער א שטיק צייט ,און פינחס גאלדשטיין האט פארשטאנען אז דער ראש ישיבה איז זיכער נישט געקומען סתם און רבי אלחנן זאגט אים “ביזט טאקע גערעכט ,צוליב א פאר שמועסן פון אמאליגע זכרונות .פינחס האט געמאכט דעם ערשטן שריט אויף צו קנעפלעך וואלט איך קיינמאל נישט אונטערגענומען א רייזע איבערן פארענדיגן דעם שמועס ,און ער רופט זיך ים קיין ניו יארק .אבער פינחס טייערער ,צוליב וואס טראכסטו אז אן "רבי אלחנן ,וואס האבן מיר דעם כבוד? צוליב וואס האט אמעריקע זוכה געווען צו מ’האט דיך אראפגעשיקט אזא לאנגן וועג פון יענעם עולם ביז אהער אייער'ס א באזוך?". אויף די וועלט? דיר האט מען עפעס יא אראפגעשיקט צוליב א פאר רבי אלחנן איז בכלל נישט געווען נבהל להשיב .ער זאגט פאר פינחס'ן ,הער זיך נארישע קנעפלעך?!” כדי צו אויסוואקסן פיליפ גאלדסטין פארדעם איין ,ס'איז היינט דאס ערשטע טאג וואס האט מען דיך געשיקט אזא לאנגע וועג?! איך בין אנגעקומען .יומא קמא לא אמר ולא מידי .לאמיר קומען צו די כוחות ,וועל איך דיר קענען זאגן צוליב וואס איך בין געקומען .אויף מיט פרייד" .אוה רבי אלחנן ,וואס האט אייך סיבה .אבער ארויסדרייען האט אים אויך נישט פינחס איז אנטוישט געווארן .דא טרעפט אהערגעברענגט?" .רבי אלחנן הייבט אן אזוי צו געפאסט .באלד וועט נאך איינער מיינען אז ער זיך מיט א יוגענט-חבר נאך אזויפיל יארן ,דא שטאמלען שטילערהייט "זאל איך זאגן? איך ער וויל טאקע נישט טון אזא קלייניגקייט ווי איז ער אויסגעשטיגן א גרויסער ראש ישיבה ,ווייס ,איך האף אז דו וועסט מיר נישט אפזאגן" .פאררעכטן דעם מאנטעל .נעמט איבער דעם דא נעמט ער אונטער אזא שווערע רייזע ,און ניין ניין ,האט נישט קיין מורא -שרייט מאנטעל פון רבי אלחנן ,ער שיקט עס אריין ער קען אים נישט זאגן א ווארט כאטש ,עפעס פינחס אויס ווי נישט מיט זיין קול .וואס איר וועט אינעם פאבריק און באפעלט אז מ'זאל עס א רמז צוליב וואס ער איז געקומען? אבער נאר בעטן וועט גלייך דורכגעפירט ווערן. גענצליך איבערמאכן פאר רבי אלחנן .אין די וואס קען ער דען טון? מיטן פולסטן רעספעקט מיט א שוואך קול זאגט אים רבי אלחנן צייט וואס די ארבעטער האבן פארראכטן דעם פאר רבי אלחנן האט ער נישט געמוטשעט" .פינחס געב א קוק .איך גיי דא מיט א מאנטעל ,מאנטעל האט פינחס ווייטער פרובירט זיין מזל, אז ער קען נישט איצט זאגן איז נישט ,און ער ס'איז שוין אביסל אפגעוועטשט ,די קנעפלעך און ער בעט זיך צו רבי אלחנן "זאגט מיר ,צוליב האט ארויסבאגלייט רבי זענען שוין האלב צוריסן ,ס'איז לויז ,און ס'מאכט וואס איר זענט געקומען" און רבי אלחנן זאגט אלחנן ביז צו די גאס ,זיך שוין נישט צו געהעריג .הערענדיג אז מיינס אים נאכאמאל "איך בין געקומען פאררעכטן געזעגענענדיג זיך מיט א יוגענט-פריינד פירט אן מיט א מאנטעל מיין מאנטעל". "וועלן מיר זיך ווידער זען" מיט דער פולסטער האפענונג אז גאנץ בקרוב וועט רבי אלחנן אים שוין זאגן וואס ער וויל פון אים. עס האט טאקע נישט לאנג גענומען ,און צומארגענס איז רבי אלחנן ווייטער ערשינען אין פינחס'ענס ביורא .זיי באגריסן זיך און פארברענגן אביסל ,און פינחס מיינט אז ער פלאצט פשוט פאר נייגער .נו ,רבי אלחנן וואס האט אייך אהערגעברענגט ,צוליב וואס זענט איר געקומען? רבי אלחנן איז ווייטער נישט געיאגט ,און ער רופט זיך אן געלאסן "ניין ,ס'איז נאך נישט די צייט .איך בין נאך אלץ נישט באקוועם אייך צו זאגן די סיבה צוליב וואס איך בין געקומען .לאמיר עס איבערלאזן פאר אן אנדערע געלעגענהייט". פינחס האט עס ממש נישט אויסגעהאלטן. זיין נייגער איז געשטיגן פון מינוט צו מינוט ,און ער בעט זיך "רבי אלחנן ,איך בעט אייך איך בעט אייך ,איך בין גרייט צו טון פאר אייך אלעס וואס איר בעט .זאגט מיר נאר צוליב וואס זענט איר געקומען" .אבער רבי אלחנן ענטפערט נישט .ער זאגט "איך וועל דיר זאגן אן אנדערס מאל" און ער פארלאזט דעם אפיס. נאך עטליכע טעג האט רבי אלחנן זיך ווידער באוויזן דארט אין ביורא ,און פינחס נעמט אים
מוסדות יטב לב -דער מקור הישועות פאר אנ”ש
געשעפט ,האב איך געטראכט אז ס'וואלט געווען א פאסיגע זאך אהערצוקומען דיך בעטן אז דו זאלסט מיר פאררעכטן דעם מאנטעל". פמנחס האט געמיינט אז ער פאלט אין חלשות .צוליב דעם זענט איר געקומען? ס'קען נישט זיין! רבי אלחנן איך בעט אייך ,טרייבט נישט קיין שפאס פון מיר! זאגט מיר פארוואס איר זענט געקומען? "אוי אוי ,אויב ס'איז דיר צו שווער איז נישט. איך זעה אז דו קענסט מיר נישט פאררעכטן דעם מאנטעל ,איז גוט וועל איך צוריקפארן אזוי" -זאגט אים רבי אלחנן און פינחס צייגט בכלל נישט ארויס קיין גרייטקייט ארויסצולאזן רבי אלחנן .ער שרייט און בעט זיך צו אים "רבי אלחנן הערט אויף ,איך האלט עס שוין נישט אויס .זאגט מיר דעם ריינעם אמת ,צוליב וואס זענט איר געקומען אהער קיין אמעריקע". רבי אלחנן האט נישט געהאט וואס מוסיף צו זיין אויף זיין פריערדיגע בקשה ,און ער זאגט עס נאכאמאל איבער .מיין מאנטעל איז צוריסן, די קנעפלעך האלטן ביים אראפפאלן ,בין איך געקומען צו פארן דיך צו בעטן אז דו זאלסט עס מיר פאררעכטן אין דיין פאבריק". פינחס איז נישט היינט געבוירן ,און ער האט פארשטאנען אז נישט דאס איז די ריכטיגע
7
אינצווישן האט מען שוין צוריקגעברענגט צוליב א פאר קנעפלעך קומט מען נישט צו פארן אונטערגארטלען ,געבן גרויסע סכומים ,אזעלכע דעם מאנטעל מיט שיינע נייע פעסט -אזא לאנגע רייזע... סכומים וואס עס זאל זיך לוינען פאר דעם מוסד ארויפגענייטע קנעפלעך ,און פינחס בעט זיך מיר אלע זענען אנגעוויזן אויף ישועות .פאר וועמען מיר שענקן דאס געלט ,אז זיי זאלן נאכאמאל "רבי אלחנן ,רבי אלחנן ,איך בעט אייך ,זה בכה וזה בכה .איינער קוקט ארויס אויף א ארבעטן פאר אונז ,אונז נענטער צו ברענגן די זאגט מיר צוליב וואס איר זענט געקומען?" .רבי שידוך ,א צווייטער אויף פרנסה ,א דריטער נויטיגע ישועות. אלחנן פארשטייט פון פינחס'ענס ווערטער אז אויף סתם הצלחה אין טאג-טעגליכן לעבן, ובא ברוך ה' ,האבן מיר ביי די איצטיגע ס'איז אים נישט לייכט געווען ארויפצונייען די נחת פון די קינדער און אזוי איז עס ביי יעדן אין געלעגענהייט די כבוד און זכי' אז הגה"צ קנעפלעך ...און ער רופט זיך אן צו פינחס ,אויב זיין פריוואטן לעבן .אליינס האבן מיר נישט די המפורסם חו"פ דומ"ץ דקהלתינו הק' בירושלים ס'איז דיר שווער געווען געב איך דיר צוריק כוחות צו פועל'ן ישועות .ס'איז זייער שווער ,שליט"א איז געקומען צו פארן פונדערווייטענס, דעם מאנטעל ,קענסט צוריק אראפנעמען די אבער מיר זענען נישט פארלוירן ,ווייל מיר זענען צו באשיינען דעם מעמד הדינער לטובת אונזערע קנעפלעך. אלע איבערגעצייגט אז מיר האבן דעם מקור הייליגע מוסדות יטב לב בארה"ק .דער דיין פינחס שרייט אויס ווי נישט מיט זיין קול הישועות ,די הייליגע מוסדות יטב לב בארה"ק ,שליט"א וועט זיין ביים דינער ,און צוזאמען מיט "וואס שווער ווי שווער .זאגט מיר נישט אז דורך וועלכע אנ"ש זעען כסדר נפלאות'דיגע אים וועלן ביים דינער זיך אויך געפונען אנדערע צוליב א פאר נארישע קנעפלעך זענט איר ישועות .אין א בחינה פון ממרחק יביא לחמו ,רבנים וגדולים וועמען מיר וועלן זען ביים דינער. געקומען צו פארן קיין ניו יארק .מאכט אייך געפונען מיר זיך דאהי אין חו"ל ,אין ווייטן עס וועלן אבער אויך דארט זיין הייליגע אורחים נישט נאריש ,זאגט מיר צוליב וואס וועמען מיר וועלן נישט זען מיט די זענט איר געקומען?". רבותי ,לאמיר געדענקן רבי אלחנן פליישיגע אויגן ,אבער מיר גלייבן און רבי אלחנן זאגט אים "ביזט אז זיי וועלן זיך דארט געפונען. “פאר א ּפ ָ טאקע גערעכט ,צוליב א פאר וואסערמאנ’ס כללַ : אר קנעפלעך דאס זענען אונזערע הייליגע רבי'ס קנעפלעך וואלט איך קיינמאל נישט פארט מען נישט קיין אויסלאנד” .אז מיר וועלן מרנן רבוה"ק הדברי יואל והברך אונטערגענומען א רייזע איבערן ים משה זי"ע ,וואס כידוע האט דער אחד גג קורת תחת געפונען צו זיך זכי’ די האבן קיין ניו יארק .אבער פינחס טייערער, ירושלימ'ער רב הגה"ק רבי משה צוליב וואס טראכסטו אז מ'האט דיך מיט אזעלכע גדולים וקדושים ,וואס קומען צו ארי' פריינד זצ"ל אמאל געזאגט אראפגעשיקט אזא לאנגן וועג פון אז ס'איז בטוח אז ביי א יטב לב יענעם עולם ביז אהער אויף די וועלט? גיין א ווייטע וועג מהיכלם בעולם העליון ,לאמיר דינער שיקט מען אראפ דעם רבי'ן דיר האט מען עפעס יא אראפגעשיקט זיי אויפנעמען בכבוד הראוי ,און שענקן פאר זי"ע פון גן עדן העליון ,און ס'איז א צוליב א פאר נארישע קנעפלעך?!" פאסיגע געלעגענהייט זיך מזכיר צו כדי צו אויסוואקסן פיליפ גאלדסטין מוסדות יטב לב אזעלכע סכומים וואס איז לפי זיין בדבר ישועה ורחמים. רבותי ,לאמיר געדענקן רבי פארדעם האט מען דיך געשיקט אזא כבודם הגדול ,ובזכות זה וועלן מיר אלע זוכה זיין לאנגע וועג?! "פאר אלחנן וואסערמאנ'ס כללַ : אזא נאר וואס אזעלכע ישועות, גרויסע זען צו פינחס האט גוט פארשטאנען דעם א ּפ ָאר קנעפלעך פארט מען נישט משפיע אומשטאנד איז לב יטב ווי קדוש מוסד דערהער ,דער שטייפער ביזנעסמאן קיין אויסלאנד" .אז מיר וועלן האבן פנים איז אים פארוואנדעלט געווארן די זכי' זיך צו געפונען תחת קורת גג תומכים. די פאר זיין צו מיט הכנעה ,און ער האט איידלערהייט אחד מיט אזעלכע גדולים וקדושים, געבעטן רבי אלחנן אז ער זאל אים וואס קומען צו גיין א ווייטע וועג לערנען אביסל די דרכי החיים צוליב וואס ער איז לאנדאן ,מיר שענקן צדקה פאר צדקת רבי מאיר מהיכלם בעולם העליון ,לאמיר זיי אויפנעמען יא אראפגעקומען אויף דעם עולם. בעל הנס אין ארצינו הקדושה ,און מיר האפן צו בכבוד הראוי ,און שענקן פאר מוסדות יטב לב * זען ישועות בכל הענינים. אזעלכע סכומים וואס איז לפי כבודם הגדול, וואס ס'איז צום סוף געווארן מיט פינחס'ן זייער פיין ,אבער רבותי ַ "פאר א ּפ ָאר ובזכות זה וועלן מיר אלע זוכה זיין צו זען גרויסע איז אונז נישט באקאנט .שטארק מעגליך אז די קנעפלעך פארט מען נישט קיין אויסלאנד" ...ישועות ,אזעלכע וואס נאר אזא מוסד קדוש ווי ווערטער פון רבי אלחנן האט אויפגעטון וואס עס אז מיר דארפן ישועות וואס זאל קומען צו אונז יטב לב איז אומשטאנד משפיע צו זיין פאר די האט געדארפט ,און ליידער מעגליך אז נישט .פון ארץ ישראל ,קענען מיר זיך נישט באגנוגען תומכים. אבער רבותי ,דער דערהער איז קריסטאל קלאר ,מיט עטליכע קנעפלעך ...מיר דארפן זיך
8
מוסדות יטב לב -דער מקור הישועות פאר אנ”ש
מוסדות יטב לב -דער מקור הישועות פאר אנ”ש
9
אורח החשוב הרה”ג רבי יקותיאל יצחק בראך שליט”א מנה”ר בבני ברק ערווארטעט צום מעמד הדינער ביותרת הכבוד גרייטן זיך אנ”ש אויפצונעמען דעם חשוב’ן גאסט הרה”ג פה מפיק מרגליות רבי יקותיאל יצחק בראך שליט”א מנה”ר תלמוד תורה דמוסדותינו הק’ וחבר הנהלת מוסדותינו הק’ בבני ברק ,וועלכער קומט ספעציעל צו פארן מיטצוהאלטן דעם מעמד הדינער ,און איבערצוגעבן דעם דבר ההנהלה ביים גרויסן מעמד. דער חשוב’ער גאסט הרה”ג רבי יקותיאל יצחק שליט”א איז נודע בשערים מיט זיינע געוואלדיגע כשרונות ,זייענדיג מלא מדע וחכמה ,א תלמיד חכם שיש בו דעת ,מצא חן ושכל טוב בעיני אלקים ואנשים ,און געניסט א געוואלדיגע הערצה ביים ברייטן ציבור אנ”ש די בכל אתר ואתר .ביי יעדע געלעגענהייט וואס הר”ר יקותיאל יצחק שליט”א געפונט זיך צוגאסט אין אויסלאנד לטובת מוסדותינו הק’ ווערט ער אויפגענומען מיט א געוואלדיגן כבוד און שעצונג ביי אלע באקאנטע ,וועלכע זוכן צו פארברענגן מיט אים ,און נהנה צו זיין מאמרותיו בנעימים. באזונדער איז הר”ר יקותיאל יצחק שליט”א באקאנט מיט זיין אראטארישן קראפט פון וואס אנ”ש איבער דער גארער וועלט זענען כסדר נהנה .ביי פארשידענע גרעסערע און קלענערע מאורעות וואס ווערט אפגעהאלטן דורך קהל עדתינו ,ווערט הר”ר יקותיאל יצחק שליט”א אויסגעקליבן צו דינען אלס יושב ראש ,אדער משמיע צו זיין די צענטראלע דרשה ,און ביי יעדע געלעגענהייט איז צום באוואונדערן ווי הר”ר יקותיאל יצחק שליט”א טרעפט אלץ די פאסיגע דיבורים ,דברים קולעים אל השערה, איבערגעגעבן מיט גרויס געניטשאפט און מיט א געוואלדיגן חן וואס איז שטארק עושה רושם ביים ברייטן ציבור משתתפים. וואוינענדיג אין בני ברק איז הר”ר יקותיאל יצחק שליט”א באזונדערס אריינגעטון נושא בעול צו זיין לטובת המוסדות ,דינענדיג אלס חבר הנהלת המוסדות ,דורך וועלכן ער איז נאנט באקאנט מיט דעם בליה און וואוקס פון
10
די הייליגע מוסדות ,ובפרט ווי שטארק די הנהלה מוטשעט זיך אויף טריט און שריט צו קענען נאכקומען די גרויסע הוצאות. אצינד קומט הר”ר יקותיאל יצחק שליט”א צו פארן צום דינער ,און וועט ביים דינער איבערגעבן פארשידענע אינטערעסאנטע אומבאקאנטע פרטים איבער אונזערע הייליגע מוסדות ,ובפרט
כמה וכמה ענינים נפלאים איבער דאס השתלשלות פון אונזערע מוסדות אין ארה”ק מיום הווסדה ועד היום הזה. די דרשה פון הר”ר יקותיאל יצחק שליט”א ביים דינער וועט זיין פון די שענסטע איבערלעבענישן פון וואס די משתתפים וועלן זיכער געניסן א שעה של קורת רוח יתירה.
געטרייע חברי הנהלה קוקן שטארק ארויס אויף גרויסע סכומים "קעש אויפן פלאץ" ביים דינער א רייכע אויסוואל פון מתנות ובראשם דער ספר הנפלא "ראשית ביקורים" וועט פארטיילט ווערן פארן סכום פון לכה"פ 180פונט אויפן פלאץ על חשבון ההתחייבות
ווי די חברי הנהלה געבן איבער ,קוקט מען דאס יאר ספעציעל ארויס צו שאפן וואס גרעסערע סכומים ביים דינער זעלבסט ,און די הנהלה האפט שטארק אז דער ציבור וועט זיך אנשטרענגן צו געבן וואס גרעסערע סכומים "קעש אויפן פלאץ" אויף וואס מען איז שטארק אנגעוויזן, צו קענען שאפן און שיקן די תמיכה פאר חודשי תמוז אב און אלול ,און כדי צו קענען נאכקומען דעם גרויסן געברויך פון שיקן רעגעלמעסיגע תמיכות פאר די מוסדות אין ארץ ישראל. די הנהלה ווענדט זיך מיט גאר א ווארימען רוף צום ברייטן ציבור ,אז יעדער זאל צו קענטעניס נעמען דעם צו השעה,
און קעגנקומען די הנהלה מיט גרעסערע סכומים וואס מ'זאל מיטברענגן ביים מעמד הדינער זעלבסט ,אזוי ארום צו קענען דערנאך ממשיך זיין בעבודת הקודש ביתר שאת ועוז. הכרת לאות הטוב פאר די חשוב'ע תומכים איז צוגעגרייט א רייכער אויסוואל פון הערליכע מתנות וואס וועט פארטיילט ווערן פאר די מתנדבים בעם וואס שטרענגן זיך אן מיטצוברענגן קעש געלט אויפן פלאץ אויף וואס מען איז אזוי שטארק אנגעוויזן ביים היי-יעריגן דינער. איז באזונדער די פאר צוגעגרייט תומכים די גאר רייכע מתנה ,דער נייער ספר "ראשית ביקורים" וועלכע אנטהאלטן א שלל מיט גאר רייכע מאמרים און אפהאנדלונגען איבער די באזוכן פון מרנן רבוה"ק, רביה"ק בעל דברי יואל זי"ע ולאחריו רביה"ק בעל ברך משה זי"ע אין
מוסדות יטב לב -דער מקור הישועות פאר אנ”ש
די שטאט בני ברק ,אין וועלכן עס ערשיינט אויך א טייל פון דעם רייכן השתלשלות פון די הייליגע מוסדות אין בני ברק .דער ספר איז מלא וגדוש מיט גאר א רייכן תוכן ,אלעס באגלייט מיט היסטארישע דאקומענטן און בילדער ,פון וואס די מתנדבים בעם וועלן זיכער שטארק הנאה האבן. דער ספר וועט אי"ה פארטיילט ווערן פאר די אלע וואס שטרענגן זיך אן מיטצוברענגן צום דינער לכה"פ 180פונט אויפן חשבון פון התחייבות ,וכל המוסיף מוסיפין לו מן השמים. די הנהלה קוקט שטארק ארויס אז דער ציבור זאל צו קענטעניס נעמען דעם ציל פונעם מעמד, היי-יעריגן אנצושטרענגן זיך מיטצוברענגן קעש געלט אויפן פלאץ ביים מעמד הדינער.
סטענדיג ארדערס א שטארקע יסוד פון הצלחה ביים שאפן פאריעריגן בודזשעט מיט בלויז א "מחצית השקל ליום" קענט איר זוכה זיין צו האבן א חלק אין די הצלחה! ווידעראמאל קוקט די הנהלה שטארק ארויס דאס יאר ,אז אנ"ש זאלן זיך ווייטער אנשליסן מיט רעגעלמעסיגע שטיצע ביים דינער ,דורכ'ן איבערגעבן "סטענדינג ארדרעס\דיירעקט דעביטס" וואס ווי עס האט זיך ארויסגעשטעלט פארגאנגענעם יאר איז דאס געווען דער יסוד פון הצלחה ווי אזוי מ'האט ב"ה באוויזן צו שאפן און צו דעקן דעם גרויסן בודזשעט פון אריבער א פערטל מיליאן פונט וואס איז געשיקט געווארן פון דאהי פאר די הייליגע מוסדות אין ארץ ישראל. פארגאנגענעם יאר האבן פילצאליגע אנ"ש זיך אנגעשלאסן ביים דינער מיטן איבערגעבן סטענדינג ארדערס און דירעקט דעביטס ,פון וואס מ'האט יעדע וואך אראפגענומען באשטימטע סכומים, אפטמאל גאנץ קליינע סכומים ,אזעלכע סומעס וואס דער נדבן האט מעגליך
ניטאמאל געשפירט אז עס גייט ארויס פון זיין קאסע ,אבער פאר די הנהלה איז דאס געווען א גרויסע ישועה ,נאכדעם וואס מהאט נישט געדארפט נאכלויפן דאס געלט ,און די צייט פון נאכלויפן די סכומים איז ענדערש אויסגענוצט געווארן זיך צו קענען פארלייגן אויף פרישע תומכים וועלכע האבן זיך אנגעשלאסן להחזקת מוסדותינו הק'. אויך היי-יאר קוקט די הנהלה שטארק ארויס אז מזאל זיך אנשליסן ביים דינער מיטן איבערגעבן סטענדינג ארדערס ,וואס וועט שטארק בייהילפיג זיין צו קענען שאפן די גרויסע סכומים איבערן יאר. די הנהלה קוקט ספעציעל ארויס אז די תומכים זאלן זיך אנשליסן אפילו מיט קלענערע סכומים ,איבערצוגעבן טעגליך בלויז א מחצית השקל ,א האלבן פונט א טאג ,וואס איז ממש א קליינע סומע פער- טאג ,און אפילו פער-וואך מאכט עס נישט מער ווי דריי-א-האלב-פונט א וואך ,אבער פרוטה לפרוטה מצטרפת קלויבט זיך
פון דעם צוזאם די סומע פון 182פונט א יאר ,וואס פאר די הנהלה וועט דאס אסאך אויסמאכן צוצוהעלפן שאפן דעם גרויסן בודזשעט. עקסטער קוקט די הנהלה ארויס אז די וואס האבן די מעגליכקייט זאלן זיך אנשליסן מיט א שקל שלם ,א סכום פון 5 פונט פער-וואך ,וואס קומט אויס בסך הכל 260פונט א יאר ,און אזוי ארום וועט מען יעדן טאג פון די ימי העבודה זיין באגלייט מיט די גרויסע סגולה פון אלקא דמאיר עננו ,און סוף יאהר זעהט מען זיך מיט א אויסגעצאלטער התחייבות אהן קיין צופיל אנשטרעגונג און פלאג. עס איז א געוואלדיגע זכות פאר די אנ"ש וואס וועלן זיך אנשליסן אין דעם פראיעקט ,דורך וועלכן מ'וועט אי"ה האבן די זכי' אויסצופירן די בקשה און פקודת הקודש פון מרנן רבוה"ק אז די ערשטע פרוטה זאל מען געבן פאר מוסדות יטב לב, ובזכות זה טאקע זוכה זיין צו אלע ברכות וואס רבוה"ק האבן אלץ געוואונטשן פאר די תומכי המוסדות.
פארזעצונג פון זייט 4
געקומען צו פארן קיין לאנדאן ,כדי צו באשיינען דעם מעמד, און משמיע צו זיין די צענטראלע דרשה אלס נואם הכבוד ביים דינער. דער באזוך פונעם דיין שליט”א ווערט אפגעראכטן אין א שווערן זמן ,און עס איז זיכער נישט לייכט אנגעקומען פאר’ן דיין שליט”א צו פארלאזן זיין היים אינעם איצטיגן זמן, ווען עס איז ליידער מחוץ תשכל חרב ומחדרים אימה .אידן אין ארה”ק לעבט אין גרויס אנגסט ,און אן אימה ופחד נעמט יעדן ארום פון די שרעקליכע געשעענישן ,ווען ארץ ישראל איז פארוויקעלט אין העפטיגע שלאכטן מיט די ארומיגע שכנים. אידן אין ארץ ישראל לעבן אין א גשמיות’דיגע סכנה, און אידן איבער דער גארער וועלט צוזאמען מיט אידן אין ארץ ישראל לעבן אין א רוחניות’דיגע סכנה ,זייענדיג א צייט ווען מ’הערט ליידער אפילו פון היימישע אידן ,אזעלכע אויסדרוקן און מיינונגען וואס גרעניצט זיך אפטמאל מיט כפירה ומינות ממש. אין אזא צייט האבן מיר דעם כבוד און זכות אז הגה”צ הדומ”ץ שליט”א
איז געקומען צו פארן פון ירושלים ,און דער דינער לטובת אונזערע הייליגע מוסדות יטב לב בארה”ק ,וועלכע זענען די פאן-טרעגער פון די ערליכע מוסדות על טהרת הקודש בארה”ק ,וועט גוט אויסגענוצט ווערן דערביי צו הערן דברי השקפה ברורה ובהירה וואס דער דיין שליט”א וועט משמיע זיין ביים מעמד הדינער ,ספעציעל וואס עס איז אקטועל אין די איצטיגע תקופה. דער דיין שליט”א איז אין די טעג שוין אנגעקומען קיין לאנדאן ,און אנ”ש וועלן האבן די געלעגענהייט מיטצוהאלטן א שיינעם שבת מיטן דיין שליט”א .באזונדער איז ערווארטעט א גרויסער ציבור צום פרקי אבות שיעור וואס דער דיין שליט”א וועט שבת נאכמיטאג פארלערנען אין ביהמ”ד הגדול ,ביי וועלכן מוועט זיך דערוויקן פון די דברי פי חכם חן וואס דער דיין שליט”א וועט משמיע זיין, ובפרט במשנת זקינו הגה”ק בעל ישמח משה זי”ע וועמענס הילולא עס געפאלט אויס היינטיגן שבת ,כ”ח תמוז. עס איז דער וואונטש פונעם ציבור ,אז יהא בואו לברכה ולהרמת קרן קהלתינו ומוסדותינו הק’.
מוסדות יטב לב -דער מקור הישועות פאר אנ”ש
11
הדינער מוקדש לע”נ האשה החשובה מרת בילא רבקה לעוו ע”ה דער היי-יעריגער דינער איז מוקדש לעילוי נשמתה פון די אשה חשובה וצנועה בעלת חסד ובעלת לב טוב מרת בילא רבקה לעוו ע”ה אשת הרבני החסיד המפואר ר’ אשר זעליג ז”ל וועלכע איז מיט עטליכע חדשים צוריק נפטר געווארן אין עלטער פון 78 יאר ,איבערלאזענדיג נאך זיך א זעלטענעם כתר שם טוב וואס באגלייט איר ווייטער. די חשוב’ע מרת לעוו ע”ה איז א פרוי וועלכע דארף ווארשיינליך נישט קיין אריכות .יעדער דאהי אין לאנדאן ווייסט צו דערציילן פון אירע פעולות לטובה ,פון דעם אפענעם שטוב וואס זי האט געפירט ,און פון דעם געוואלדיגן איבערגעגעבענקייט כסדר אריינצונעמען געסט פון אלע סארטן און שיכטן. דאס איז בלויז א קליינער טייל פון אירע פעולות לטובה, מיט וואס זי האט אלץ געלעבט און געאטעמט ,וואס בלויז א טייל דערפון האט מען געוואוסט ביי איר לעבן ,און נאך מער האט מען זיך דערוואוסט נאך איר פטירה ,מיט וויפיל זי האט זיך אוועקגעגעבן ארויסצוהעלפן אנדערע אידן מיט אן איבערגעגעבענקייט וואס לאזט זיך גארנישט באשרייבן. במשך פון אסאך יארן איז מרת לעוו ע”ה געווען די געטרייע לעבנס באגלייטערן פון איר אומפארגעסליכן מאן הרה”ח ר’
אשר זעליג ז”ל ,וועלכער איז געווען פון די חשוב’ע סגל חבורה האחים החשובים והאהובים למשפחת לעוו הנכבדה ,צווישן זיי החיים אתנו לאורך ימים ושנים טובים .ר’ אשר זעליג איז געווען א טייערער איד ,מלא וגדוש מיט מדות טובות וישרות ,מיט וואס ער האט זיך אזוי שטארק באליבט געמאכט ביי אלע זיינע באקאנטע. זכתה לראות עולמה בחיי’ האט די חשוב’ע מרת לעוו ע”ה זוכה געווען צו זען הויפענס מיט נחת פון דעם שיינעם דור וואס זי האט זוכה געווען אויפצושטעלן ,ווען אירע חשוב’ע קינדער זענען אלע בארימטע בעלי צדקה וחסד ההולכים בדרכי’ הטובים ,און די חשוב’ע בני משפחת לעוו ,קינדער ,זין ,טעכטער ,איידימער, אייניקלעך און אור-אייניקלעך פון מרת לעוו ע”ה זענען אלע נודעים בשערים מיט זיינע טעטיגע פעולות לטובת הכלל והפרט פון וועמען אזויפיל הונדערטער אידן זענען כסדר נהנה. אצינד נאך איר פטירה איז א דבר בעתו מקדיש צו זיין דעם היי-יעריגן דינער לטובת נשמתה ,און די הכנסה פונעם דינער וועט זיין מוקדש לעילוי נשמת האשה החשובה מרת בילא רבקה ב”ר יהושע ע”ה. ביים דינער איז ערווארטעט א גרויסער ציבור משתתפים לכבוד בני’ ויוצאי חלצי’ וועלכע זענען אזוי שטארק געשעצט ביי אלע באקאנטע. עס איז זיכער אז דער גרויסער זכות פון החזקת תורה על טהרת הקודש אין ארץ ישראל וועט זיין די פאסיגע עלי’ לעילוי נשמתה בגן עדן העליון ,ומשמי מרום וועט זי ממליץ טוב זיין פאר אלע וואס שליסן זיך אן מיט שיינע סכומים לעילוי נשמתה.
ספעציעלע “זמן גורל” פון אן אויסגעצאלטע טיקעט קיין אמעריקא פארן ערשיינען צייטליך צום דינער אזוי ווי די הנהלת המוסדות קוקט שטארק ארויס אז דער דינער זאל זיך אנהייבן צייטליך ,אז דער גאנצער פראגראם זאל בעז”ה גיין ווי געפלאנט ,אז מען זאל קענען ענדיגן צייטליך ,דעריבער ווערט צוגעשטעלט א ספעציעלער “זמן גורל” פאר די אלע זריזין מקדימין וואס וועלן ערשיינען צייטליך צום דינער. די אלע משתתפים וואס וועלן ערשיינען אין זאל ביז 9:15וועלן בלויז פאר’ן ערשיינען צייטליך אריינגיין אין א גורל אויף
12
א טיקעט קיין אמעריקא להסתופף בצל הקודש פון מרן רבינו שליט”א ,וואס וועט אי”ה אויסגעראפעלט ווערן אויפ’ן פלאץ בשעת’ן דינער. די הנהלת המוסדות קוקט שטארק ארויס אז דער מעמד זאל זיך אנהייבן צייטליך ,וואס דאס איז א טובה פאר יעדן איינעם צו קענען אנגיין מיט דעם סדר היום פון דעם קומענדיגן טאג אומגעשטערט. הזריז נשכר.
מוסדות יטב לב -דער מקור הישועות פאר אנ”ש
וואס איז נייעס?
פעולות און אקטיוויטעטן פון די היגע אפיס למען קיום המוסדות
האלידעי וואכן וועט גוט אויסגענוצט ווערן דורך "פרחי העסקנים"
ספעציעלע סופרייז-מתנה צוגעגרייט פאר די פרחי העסקנים! תושבי לאנדאן גרייטן זיך העפטיג צו די קומענדיגע האלידעי וואכן ,און צוזאמען גרייטן זיך אויך די טייערע תשב"ר ,תלמידי מוסדותינו הק' וועלכע האבן די זכי' צו דינען אלס "פרחי העסקנים" לטובת מוסדות יטב לב ,וועלכע מאכן זיכער אריינצולייגן אינעם געפעק, די הייליגע "יטב לב פושקע" מיט וואס זיי וועלן אי"ה ארומגיין שאפן געלט ביי די האלידעי-תושבים אויף די פלעצער וואו זיי וועלן זיך אויפהאלטן צוזאמען מיט די עלטערן שיחיו. דער איינפיר פון די "פרחי
העסקנים" איז ב"ה שטארק מצליח ,און איז ספעציעל נויטיג אין די זומער וואכן ווען מ'געפונט זיך אויף האלידעי ,א צייט ווען מ'האט געווענליך נישט אלע חפצים ווי אינדערהיים, און די וואס זוכן אנצוהאלטן זייער קביעות'דיגער מנהג פון שטיצן מוסדות יטב לב פאר ליכט-בענטשן צו אין אנדערע זמנים ,קענען זיך פארגעסן דערפון צוליב וואס מ'האט נישט די פושקע מיט זיך. אט דעם תפקיד וועלן די פרחי העסקנים אי"ה ערפולן ,ווען זיי וועלן ארומגיין צו די הייזער פון שכנים און באקאנטע אין די האלידעי ערטער ,וואו זיי
וועלן יעדן מזכה זיין מיטן שענקן געלט פאר אונזערע הייליגע מוסדות יטב לב. בצידה שכרה ומתן ווערט אצינד פלאנירט א ספעציעלע סופרייז מתנה פאר אלע קינדער וואס וועלן זיין אנגעשלאסן אלס "פרחי העסקנים" .אנ"ש דאהי אין לאנדאן קוקן ארויס מיט גרויס האפענונג אויף דעם קומענדיגן באזוך פון מרן רבינו הגה"ק שליט"א ,וואס ווי דער רבי שליט"א האט פארשפראכן עפענטליך ביים פריערדיגן באזוך, האפט ער בקרוב זיך אומצוקערן קיין לאנדאן צו באשיינען דעם חנוכת הבית פונעם נייעם בנין התלמוד תורה. דער באזוך פונעם רבי'ן שליט"א וועט ספעציעל אויסגענוצט ווערן ,ווען עס וועט דערביי אפגעראכטן ווערן דער גרויסער מעמד "חזקו ואמצו" ספעציעל פאררופען פאר די טייערע קינדער וועלכע זענען
מוסדות יטב לב -דער מקור הישועות פאר אנ”ש
אנגעשלאסן אלס פרחי העסקנים פאר די הייליגע מוסדות יטב לב ,ווי די טייערע קינדער וועלן אי"ה האבן די גרויסע זכי' מיטצוהאלטן דעם מעמד וואס וועט אפגעראכטן ווערן בראשות כ"ק מרן רבינו הגה"ק שליט"א ,און נאכ'ן הערן דברות קודש ודברי חיזוק וועט דער רבי שליט"א יעדן פערזענליך איבערגעבן געבענטשטע מטבעות. ווען און ווי אזוי דער מעמד וועט אי"ה אפגעראכטן ווערן איז זיכער נאך דערווייל נישט שייך צו באשליסן, נאכדעם וואס דער באזוך איז נאך נישט באשטימט, אבער די געלעגענהייט צו קענען מיטהאלטן דעם מעמד האט מען דייקא "איצט" ולב חכם לימין לוינט זיך איצט אנצושליסן אלס פרחי העסקנים ,כדי צו קענען מיטהאלטן דעם געהויבענעם מעמד.
13
טעטיגע פעולות פון "עזר והצלה" שע"י קהילתינו שטייט כסדר גרייט לימין מוסדותינו הק' די פעולות פונעם מוסד "עזר והצלה" איז נישט געצוימט דייקא פאר אונזערע מוסדות יטב לב בארה"ק ,פארט אבער זענען אונזער מוסדות שטארק נהנה פון די פארשידענארטיגע פעולות נרחבות ,ולעת כזאת ווען מ'גרייט צום יערליכן דינער איז כדאי כאטש אויפן שפיץ
14
ארויסצוברענגן גאפעל וויפיל יטב לב געניסט פון די פרוכטבארע עזר והצלה פעולות. דער מוסד עזר והצלה פארמאגט היינט א רייע מיט אפטיילונגען גרייט ארויסצוהעלפן פאר די ערליכע מוסדות ,וואס פון יעדע פון זיי באזונדער געניסן אונזערע הייליגע מוסדות .אפגערעדט פון
דעם אז במשך די לעצטע יאר אליינס האבן אונזערע מוסדות שוין גענאסן פון אן הכנסה געשאצט אויף אריבער פופצן טויזנט פונט! אלעס אדאנק דעם מוסד עזר והצלה. עזר והצלה שטייט אונז כסדר צוהילף ביים טוישן די "וואטשערס" וואס איז אונז א געוואלדיגע הילף א גאנץ יאר ,ובפרט פאר די ימים טובים ,ווען די היזיגע הנהלה שיקט א דאפעלטע תמיכה ,און דאס געלט דארף געשיקט ווערן באצייטענס ,כדי אז די כלי קודש אין ארה"ק זאלן קענען קריגן זייער געהאלט בעיתו ובזמנו פאר'ן יום טוב .ביי דעם פראיעקט איז אונז שטארק בייהילפיג דער חשוב'ער עזר והצלה עסקן מוה"ר יואל ברי"י פרענקל וועלכער הי"ו העלפט אונז ארויס אויף טריט און שריט .ישלם ה' פעלו. פון אן אנדער שטאנדפונקט מוסדות ווערט יטב לב שטארק ארויסגעהאלפן דורך עזר והצלה מיטן חלק פון די פרינטינג יטב בארימטע לב גליון בקודש
חזיתיך און מיטן שיקן מודעות ,סטעיטמעטנס און באריכטן דורך די פאסט פאר די תומכים פון אונזערע מוסדות .ביי דעם איז אונז שטארק בייהילפיג דער חשוב'ער עסקן נמרץ מוה"ר משה יצחק גליק הי"ו ,וועלכער שטייט אונז בכלל צו הילף מיט וואס נאר מעגליך ,און אדאנק זיינע פעולות ווערט אראפגענומען א גרויסער עול פון די עסקני המוסדות. פון די אנדערע זייט ווערן אונזערע מוסדות כסדר ארויסגעהאלפן דורך דעם אלעמען-באקאנטן איש חי ורב פעלים מוה"ר ליפא פוקס הי"ו וועלכער פירט מיט געניטשאפט דעם שכר לימוד קאסע פון די היזיגע מוסדות ,הוא הגבר וואס שטייט צו הילף פאר די תומכים הנכבדים און העלפט כסדר ארויס מיטן קענען אויסצאלן די התחייבות פון אנ"ש להחזקת מוסדותינו הק' יטב לב בארה"ק. אזוי שטייט דער געניטער שטאב פון עזר והצלה גרייט ארויסצוהעלפן פאר אונזערע הייליגע מוסדות, און עס איז אונזער וואונטש אז אלע עסקנים זאלן זוכה זיין צו ברכה והצלחה בכל מעשה ידיהם בזכות החזקת צדקת רבי מאיר בעל הנס.
מוסדות יטב לב -דער מקור הישועות פאר אנ”ש
וראה בטוב
ירושלים ליינט מיט אינטערעסע גאר אינטערסאנטע פאקטן אינערהאלב קהילותינו הק’ בארה”ק
אינהאלטסרייכער אינטערוויו מיט
יחזקאל שרגא בראך
שליט”א הרה”ג ר’ חבר ועד החינוך במוסדותינו הק’ בירושלים עיה”ק שואל :אלס איינער וואס אייער תפקיד אין די מוסדות איז צו זיין אין דעם וועד החינוך ,אפשר וואלט איר געקענט אויס שמועסן ,ווער איז דער וועד החינוך ,און ווי אזוי איז עס צוזאמגעשטעלט.
אויפגענומען מומחים וואס פארשטייען צו חינוך ,יעדער ווייסט וואס ער האט צו טון ,צו וואס פעלט אויס בכלל א וועד החינוך ,און וואס איז זייער תפקיד.
הר"ר יחזקאל שרגא בראך שליט"א :דער וועד החינוך איז צאמגעשטעלט פון עטליכע חשובע בעלי בתים ,סיי בני תורה ,דאס הייסט אידן יושבי אוהל .עס זענען דא אידן וואס טוען אין חינוך ,און זענען אינעם וועד החינוך ,עס איז אויך דא חשוב'ע בעלי בתים ,דאס הייסט אידן וואס זענען עוסק א גאנצן טאג על המחיה ועל הכלכלה ,דאס זענען חשובע יונגעלייט ,אזוי אז מען טוט דורך א נושא ,זאל די כוuנה זיין צוזאמען געשטעלט מיט א בליק פון אלע צוזאמען ,עס זאל קענען ארויס קומען די ריכטיגע כוונה .ווען מען דארף דורך טוען א ענין ,צו הערן אלע צדדים, אזוי איז עס צוזאמענגעשטעלט .און די אלע אידן וואס זענען עוסק אינעם וועד ,ארבעטן ,און געבן זיך איבער ,זיי ארבעטן שווערע שעות שלא על מנת לקבל פרס ,קיינער פון זיי באקומט נישט באצאלט ,און געווענדליך טאקע זיצט מען אין די נאכט שעות ,ווען מען האט צייט און יעדער האט שוין גענדיגט די מלאכת הקודש ,און סיי די אידן וואס זענען עוסק בפרנסה האבן שוין געענדיגט .מען קען אמאל זיצן צוויי אדער דריי שעה, ווען עס איז דא אפאר ענינים אדורך צו טוהן ,ביז ווילאנג מען קומט אויפ'ן דרך וואס מען דארף מסדר זיין ,עס ארבעטן נאר אזעלכע אידן וועלכע געבן זיך אוועק אינגאנצן פאר די מוסדות.
ת .ריכטיג ,ברוך השם ,די אלע מלמדים און מנהלים ,די אלע מגידי שיעור ,זענען ברוך השם ממלא זייערע תפקידים ,אבער עם כל זה ,עס מאכט זיך א פאל ,יעדע זמן און יעדע תקופה ,עס זענען דא כלליות'דיגע זאכן ,וואס מען זאל קובע זיין ,וועלכע לימוד ,די סדר הלימוד ,ווערט דורכגעשמועסט דורכן וועד החינוך ,און אויסער דעם מאכט זיך פון צייט צו צייט פראבלעמען ,וואס דער מלמד צו דער מגיד שיעור ,דארף האבן אביסל הילף ,מען דארף זיך דורכרעדן ,וואס קומט אלס אונטער אין א מוסד ,וואס מאכט זיך אלץ ,מען קען זיך נישט אויסרעכענען ,עס קומען געוויסע זאכן מען דארף עצות ,דער עיקר וואס איז דא פון דעם ,עס זאל זיין א מענטש ,צו איינער פון אינעווייניג צו עלטערן פון אינדרויסן וואס האבן א פראבלעם ,זיי האבן א געוויסע הערה צו זאגן עפעס ,זאל זיין צו וועמען זיי קענען זיך קומען דורך רעדן ,זיי קענען זאגן ,מען באהאנדלט דאס ענין און מען הערט אויס די ענינים ,און מען פראבירט יעדן צוצושטעלען עס זאל אלעס זיין על צד היותר טוב.
ש .איך פארשטיי פון אייערע ווערטער אז עס מאכט זיך ,אז די מלמדים אדער די מגידי שיעורים האבן א פראבלעם און געבן זיך נישט קיין עצה ,דעמאלטס ווענדט מען זיך צום ועד החינוך .מיר האבן דאך ש .איך גלייב אז מען האט אויפגענומען גערעדט ,אז די אלע מלמדים זענען דאך אויך מומחים און חשובע אידן, מלמדים און מנהלים ,האט מען דאך אוודאי אז זיי קענען נישט באהאנדלען אזא שווערע נושא ,וואס גיבט דער כח
מוסדות יטב לב -דער מקור הישועות פאר אנ”ש
15
פארן וועד החינוך מחליט צו זיין ווי אזוי עס צו באהאנדלען .כ'וויל מיך אנטשולדיגן פארן פרעגן אזא קשיא ,איך וויל עס פשוט אויסשמועסן קלאר. ת .באמת האסטו זייער גוט געפרעגט ,עס איז טאקע אזוי ווי דו זאגסט ,נאר וואס דען ,אויף יעדע זאך וואס עס איז דא א פראבלעם ,דארף מען וויסן צו וועמען זיך צו ווענדן ,ס'איז דא געוויסע שאלות וואס קומט אן ,וואס מען דארף האבן ספעציעלע מענטשן דאס צו באהאנדלען ,און דורכ'ן וועד החינוך שיקט מען צו מענטשן וועלכע זענען מער מומחים אויף דעם ,עס מאכט זיך אסאך מאל דא צווישן אזא גאר א גרויסן ציבור, א תלמיד וואס האט א געוויסע שוועריגקייט, צו עס איז א בחור צו עס איז א אינגל ,און מען זעהט עפעס א פראבלעם ,און מען ווייסט נישט ווי אזוי עס אדורך צו גיין ,צו די עלטערן קענען זיך נישט קיין עצה געבן, מען ווייסט נישט וואו די פראבלעם איז ,מען דארף עס מער דורך טוהן יסודות'דיג ,מען דארף זעהן ווי אזוי אוועק צושטעלען אויף די שינעס דעם תלמיד ,ווערט עס דורכגערעדט און מען פראבירט צו טרעפן די ריכטיגע מענטשן וואס זאלן קענען מסדר זיין דאס ענין.
דאס איז אויפן טעלעפאן ,אויסער דעם איז דא שיירות מצויות ,עס פארן אידן ,פון דארט קומען אהער פון דא פארן אסאך אהין צו פארשידענע געלעגנהייטן ,און מען גייט אריין צום רבי'ן מען גיט איבער גריסן ,טאמער האט מען צו פרעגן ,און בכלל איז דער קשר זייער נאנט ,די בחורים דא, יעדעס יאר ווי למשל חודש אלול ,אלע בחורים לערנען שעות רצופים, און מען שטעלט צוזאמען א קוויטל וואס ווערט אריינגעטראגן צום רבי'ן פערזענליך ,עס איז דא א מורא'דיגער קשר ,די ווייטקייט איז בכלל נישט ווייט ,עס שפירט זיך נישט קיין ווייטקייט. ש .עס איז זייער אינטרעסאנט דאס וואס איר זאגן וועגן דעם וועד החינוך! ,לאמיר איבערגיין צו רעדן מער פרטיות'דיג פון די תלמוד תורה .קודם ווי האלט היינט די תלמוד תורה בכמות? ת .ברוך השם ,יעדער איינער ווייסט דאך ,די תלמוד תורה האט מען נישט אנגעהויבן אלע כיתות אויף איינמאל ,מען האט אנגעהויבן מיט קלענערע כיתות ,און נאכדעם ישיבה קטנה ,אבער היינט ב"ה היי יאר איז מען שוין אנגעקומען אז מען האט שוין אלע כיתות ממש פון קינדער גארטן פאר די פיאות ביז די העכסטע כיתות אין ישיבה קטנה ,איז דא אלע כיתות אין חדר, און נאכדעם ישיבה קטנה איז דא פינף כיתות ,און מען רעכנט צוזאמען אלע בכלליות איז דא איבער צוויי הונדערט און פופציג תלמידים ,חדר מיט ישיבה קטנה צוזאמען ,די כיתות זענען שיינע פילע כיתות דא ,עס איז דא כיתות דא ווי עס זענען העכער 25תלמידים ,עס איז דא כיתות וואס עס זענען דא ווייניגער ,אלע כיתות זענען שיינע פילע כיתות ,ברוך השם עס גייט אן מיט א מורא'דיגע סדר ,מיט א מורא'דיגע סיעתא דשמיא.
אויסער דעם אין די תלמוד תורה אליינס ,איז דא אמאל עפעס א זאך וואס מען קען זיך נישט א עצה געבן ,צו מען דארף וויסן אויף א שאלה וואס עס זאל נוגע זיין אינעם חלק הלימוד ,דאס קומט אן צום רבי'ן זאל זיין געזונט ,און יעדע זאך וואס דער רבי זאגט דאס נעמט מען אן און אזוי טוט מען ,דאס איז אסאך נוגע ביי די תקנות ,עס איז דא תקנות וואס מאכט זיך אלס אין די צייטן ,פון די תקנה איז דער רבי שטארק מעורר, וועגן גיין מיט די מאדערענע ברילן ,צו וועגן ארום פארן מיט די בייקס, ש .זייער אסאך אידן וועלכע קומען צוריק פון ירושלים דערציילן, ביציקלען ,דארף מען שטארק שטרענג זיין ,אז עס פאסט נישט פאר אז זיי גלייבן אליינס נישט וואס זיי האבן געזעהן ,די לימודים אין ירושלים אונזערע תלמידים ,און די זעלבע זאך מאכט זיך אסאך מאל ,ווי למשל זענען עפעס אויף א גאר א העכערע סטאנדארט .וואס איז די פשט דרוקן רש"י מיט נקודות ,צי עס איז בעסער פאר די תלמידים אזוי ,עס דערפון ,איז עס טאקע ממש אזוי? איז א יסודות'דיגע זאך ,צו ווען עס איז די פאסיגסטע זמן אנצוהויבן גמרא ת .לכאורה איז עס ממש אמת ויציב ,וואס מען לייגט דא אריין, מיט תוספות ,ווען עס איז די צייט ,דאס אלעס קומט אן צום רבי'ן ,וואס דער רבי זאגט דאס איז דער פסק און אזוי גייט מען בסייעתא דשמיא .די השקעה וואס מען לייגט דא אריין ,דא לייגט מען אריין א געוואלדיגע השקעה ,סיי אין די תלמוד תורה ,וואו מען לייגט אריין יעדע וואך ,מען גיט ש .איר זאגט אז יעדעס זאך רעדט מען זיך אדורך מיטן רבי'ן ,ווי ארויס בלעטער אויף יעדע וואך אויף אלע ענינים וואס מען האט געלערנט נישט ווי איז דאך קרית יואל אביסל ווייט פון ירושלים ,דער רבי קומט די וואך ,אויף יעדע יום טוב גיט מען ארויס זייער שיינע זאכן ,שיינע דאך נישט צו פארן איינמאל א וואך קיין ירושלים ,ווי איז מעגליך זיך ידיעות ,און אויס דעם לערנט מען נאך צו ,אויסער די סדר הלימוד ,וואס אדורך צו רעדן מיטן רבי'ן אלע פרטים? אויף דעם גיבט מען ארויס די גליונות וואס די מלמדים שרייבן איבער, ת .קודם כל ,דאס וואס איר פרעגט אז קרית יואל איז ווייט ,עס וואס מען לערנט ארויס ,דאס ווערט אויסגעטיילט פאר אלע קינדער, איז ווייט טאקע מיטן גשמיות'דיגן שטח איז עס טאקע זייער ווייט ,אבער אין די כיתות וואס מען לערנט שוין גמרא גיבט מען ארויס די שקלא דעם רבי'נס הארץ איז זייער נאנט צו אונזערע מוסדות דא ,די ירושלימ'ער וטריא ,מען זאל עס קענען חזר'ן מען זאל עס קענען ישר והפוך ,מיט א מוסדות בפרט ,דער רבי זאגט עס אסאך מאל ארויס ,און פארשטייט זיך מורא'דיגע קלארקייט ,אויסער דעם לערנט מען צו עקסטערע זאכן ,עס כמים פנים אל פנים ,דער עולם דא איז מורא'דיג צוגעבינדן צום רבי'ן ,עס איז דא לימודים אין די זייט ,ווי למשל ל"ט מלאכות ,מען לערנט הלכות, איז א זאך וואס איז אין הארץ נאנט ,אין הארץ שפראך איז עס בכלל נישט צו די קינדער וואס לערנען משניות ,דרוקט מען ארויס צעטלעך ,זיי זאלן ווייט ,נאכדעם איז דאך היינט אין טעכניק איז דאך דא א טעלעפאן ,מען ארויס קומען מיטן סך הכל פון די משנה ,זיי זאלן קענען מיט א קלארקייט קען צוקומען זייער גרינג ,צו עס איז א רוחניות'דיגע שאלה ,צו אפילו עס פונקטליך די משנה ,צו ווען מען לערנט די פרשה פון קרבנות ,גיט מען מאכט זיך אין גשמיות'דיגע זאכן מען דארף צוקומען ,אלעס קומט אן צעטלעך מיט בילדער צו פארשטיין פונקטליך ווי צום רבי'ן ,דער רבי אינטרעסירט זיך כסדר אויף יעדע זאך וואס איז דא ,אזוי די עבודה איז געגאנגען ,נישט נאר מען לערנט
16
מוסדות יטב לב -דער מקור הישועות פאר אנ”ש
עס אזוי אז ער זאל עס קענען נאכזאגן ,נאר מען פארשטייט עס ממש. מען ווייזט אים בילדער ,אז מען זעהט עס ממש מוחש ,במילא האבן זיי א מורא'דיגע קלארקייט אין דעם. והשנית ,אזוי ווי אין א מוסד איז דאך דא אלע סארט קינדער ,עס זענען אויך דא קינדער וועלכע דארפן האבן ספעציעלע הילף ,איז דא געשטעלט מענטשן אז אפילו די קינדער זאלן חס ושלום נישט בלייבן אונטערשטעליג ,מען לייגט אריין וויפיל ער קען ,אין די זייט שטעלט מען אים צו הילף ,ארויף צו ברענגען יעדע קינד אויפן העכסטן סטאנדארט וואס ער קען צוקומען ,און אפילו ווען ער גייט שוין ארויף אין די העכערע כיתות ,נאכדעם וואס ער ענדיגט שוין לערנען די עברי ,קוקט מען אים נאך צו ער איז נישט חס ושלום געבליבן מיט עפעס א זאך וואס קען אים שאטן ,טאמער דארף ער האבן הילף איז אסאך מאל אויב מען כאפט עס נישט אין די קליינע כיתות און ער גייט ארויף קוקט מען ספעציעל נאך ,אז ער זאל חס ושלום נישט בלייבן מיט א פעלער אויף אייביג .אויב ער האט עפעס א פראבלעם מיט די עברי ,וכדו' .אזוי אז די מלמדים לייגן אריין אין דעם די העכסטע גרעסטע כוחות ,אלעס איז ברוך השם ,ווי אזוי דו האסט געזאגט אויפן העכסטן סטאנדארט ,דאס איז א זאך וואס גלייבסט זיך זייער גוט ,ווייל לויט די כוחות וואס מען לייגט אריין דארף עס אזוי אויסצוקומען ,מען לייגט אריין ספעציעל ספעציעל. ש .לאמיר אייך פרעגן אן אנדערע שאלה ,עס איז דאך נישט קיין סוד אז די ירושלימ'ע מוסדות מוטשען זיך זייער מיט געלט ,ווי אזוי קלאפט עס אויס לגבי די חינוך פון די קינדער? ת .דאס איז אמת אז היינט צוטאגס פלאגט מען זיך זייער מיט געלט ,אבער דאס האט דאך אויך נאר מיט די הנהלה גשמיות ,אבער אין חלק הרוחני זעהט עס זיך נישט בכלל ,ווען עס קומט צו עפעס א זאך וואס מען זעהט איין אז מען דארף עס האבן לצורך הענין ,אז עס פעלט אויס נאך א הילף נאך עפעס א זאך ,וואס מען דארף נאך טון ,נאך עפעס משפיע זיין ,נאך עפעס צולייגן ,איז נישטא קיין שפארן ,עס איז קיין שום פראבלעם נישט ,דארף מען טאקע דערמאנען לשבח דעם חשוב'ן מנהל ,רבי ישכר יאקאב ,וואס ער איז מנהל גשמי און טראגט טאקע דעם שווערן עול ,ער דרייט זיך אסאך מאל טעג ,שווערע טעג ,וואס מען זעהט אים אין בית המדרש מען קען זאגן ער דרייט זיך ארום אן א קאפ ,אבער ווען עס פאדערט די וועד הרוחני עפעס א זאך ,מען דארף צושטעלן אין חלק הרוחני ,איז נישטא קיין שום פראבלעם ,נישטא קיין וויכוחים ,מען דארף זיך נישט טענה'ן ,אז מען האט אזוי מחליט געווען אז עס מוז זיין און עס ווערט צוגעשטעלט ,ווי אזוי? ,א ודאי ער ארבעט שווער אויף דעם, אבער אין דעם חלק הרוחני דערקענט זיך גארנישט אז עס איז עפעס ,די שווערקייט אין דעם. ש .יא ,אבער דאס איז וואס די הנהלה שטעלט צו ,אבער איך שטעל זיך פאר אז די כלי קודש באקומען נישט אלעמאל באצייטנס די געהאלט ,פילט מען עס אין די תלמוד תורה אדער אין ישיבה? ת .אין די חלק הישיבה און תלמוד תורה חס ושלום ,דערקענט זיך עס גארנישט אלץ עפעס א שוועריגקייט ,דאס זעהט מען נאר אין בית המדרש ,ווען מען קומט צום שיעור ביינאכט ,מען קומט צו מנחה מעריב, קומען אריין מלמדים און זוכן פון איינעם פון וועמען מען קען האבן א דאלאר ,עס קומט דאנערשטיג און מען דארף באצאלן איינקויפן אויף שבת ,מען דארף האבן צו בארגן הונדערט שקל, צוויי הונדערט שקל ,הונדערט דאלער ,איך גיב דיר
עס ביז מארגן ,זעהט מען אז מען מוטשעט זיך זייער שטארק ,אבער דאס איז אלעס נאר אויסערן די שעות פון חדר ,אין חדר אין ישיבה דערקענט זיך נישט גארנישט ,איך בין דא א טייל סיי אלס וועד החינוך און סיי אלס טאטע פון די קינדער ,מען זעהט די מלמדים אין בית המדרש ביינאכט אינמיטן וואך ,מען זעהט זיי מוטשען זיך ,אבער חס ושלום ווען עס קומט צו פארהערן די קינדער ,זעהן די לימודים ,דערקענט זיך עס גארנישט אהן אז עס פעלט עפעס ,אז ער האט געהאט א אנגעשטרענגטע וואך ,ברוך השם זיי געבן זיך אוועק ממש ,עס דערקענט זיך גארנישט אויף די קינדער אז עפעס ,די גשמיות'דיגע חלק שטערט. ש .איך וועל פרעגן אייך א שאלה ,אונזערע מוסדות אין ירושלים זענען דאך אפגעטיילט פון מקורות זרים ,מען איז דאך נישט נהנה קיין פרוטה פון זיי ,דאס איז דאך א שווערע נסיון פאר די הנהלה צו דעקן א בודזשעט פון נדרים ונדבות ,אבער עס זאגט עפעס פאר די אנדערע חלק החינוך פון די מוסדות אויך ,צו עס איז נאר די גשמיות'דיגער נסיון? ת .דער אמת איז מען קען זאגן אין געוויסע זאכן ,אז אין רוחניות איז עס אסאך א גרעסערע שוועריגקייט נאך מער ווי אין א גשמיות'דיגער נסיון ,עס האט אסאך שוועריגקייטן אין רוחניות ,ווייל קודם כל ,מען גייט ארום אין די גאס און מען זעהט די אלע מוסדות ,די אלע אנדערע מוסדות וואס נעמען יא געלט פון מקורות וואס איז נישט קיין אויסגעהאלטענע מקורות ,יענע האבן בנינים וואס קוקט אויס פרעכטיגע בנינים ,מיט א גרויסע רחבות ,זיי האבן נישט קיין פראבלעם מיט קיין שטחים צו בויען די בנינים ,זיי באקומען די בנינים ,און פארשטייט זיך אז מען קומט אריין אין א פלאץ וואס איז בגשמיות אסאך ברייטער ,אסאך באקוועמער קען מען זאגן אז עס איז אין רוחניות אויכעט ,א מלמד שפירט זיך אסאך בעסער ,די פלעצער זיך צו שפילן ,און אלעס ,איז אסאך גרינגער און בעסער ,פון וואו אלעס ווערט געקויפט פון ריינע טהור'ע געלט ,וואס מען קען זיך נישט ערלויבן אזוי אזא רחבות ,און פארשטייט זיך אז עס איז אביסל שווערער. אויסער דעם קומט עס צו אויף אנדערע אופנים .מען מאכט אויספלוגן פאר די קינדער ,פון צייט צו צייט ,ובפרט זומער מען פארט ארויס אביסל געבן פאר די קינדער אביסל מנוחה געבן א טריפ ארויס צו פארן ,אלע אנדערע מוסדות וועלכע האבן נישט קיין פראבלעם מיט די אלע זאכן וואס האט צו טון מיט די מדינה ,וואס איז אויסגעשטעלט פון די מדינה ,און דא עס איז דא זאכן וואו מען קען פארן צו פלעצער וואו עס איז שיין צוגעשטעלט ,וואס איז נישט אויסגעהאלטן ,עס קומט אין די שטחים עס איז נישט אויסגעהאלטן אריינציגיין וואו זיי האבן איינגענומען, דער רבי האט אונז ווי מיר ווייסן ווי אזוי מען מוותר געלערנט ,דארף שיינע זיין אויף די פלעצער, מען קען נישט גיין אויף ד י א ל ע פלעצער, און פארשטייט
מוסדות יטב לב -דער מקור הישועות פאר אנ”ש
17
זיך סיי אונזערע קינדער און סיי אונזערע בחורים זיי פארן ארויס אויף שבתים ,שבת ווען מען פארט ארויס די ישיבה ,מען זוכט צו מאכן א שבת ,א פאר טעג ,פאר די בחורים ,קענען מיר נישט גיין אויף די שיינע מאדערנע פלעצער וואס עס איז אזוי שיין ציגעשטעלט ,צו מיט חילול שבת ,צו וואו עס איז דא סימבאלן פון די מדינה ,צי וואו די גאנצע רוח איז דארטן אריינגעלייגט עס זאל ברענגען כבוד פאר די מדינה ,אונז קענען מיר אויף אזא פלאץ נישט גיין ,דארפן מיר גיין נאר אויף אזעלכע פלעצער וואס זענען מער צוריק געבליבן ,מען דינגט אפ פון עפעס א ישיבה'לע אין עפעס א דערפל ,צו עס הייסט בית חלקי' צו עס הייסט תפרח ,דאס זענען אזעלכע מוסדות וואס מען דינגט אפ ,און מען איז צופרידן מיט דעם ,ווייל מיר ווייסן אז דאס איז אונזער דרך ,מיר ווייסן אונז מיר קענען נישט גיין אנדערש ,דאס איז דער דרך התורה און מען איז צופרידן מיט דעם. ש .איז ווי אזוי באמת פילט מען ,און ווי אזוי שטייגט מען טאקע איבער אזוי די אלע שווערע נסיונות? ת .דער אמת איז ,אין א געוויסן זין קען מען זאגן ,מען איז שוין דא עטליכע דורות ,וואס מיר זענען אלע אויפגעוואקסן אלע תלמידי רבותינו הקדושים זי"ע און ווייטער פון רבי'ן זאל זיין געזונט ,איז ווי געזאגט ,כמעט נישט קיין נסיון ,עס איז א שטאלץ פאר אונז בעת מיר ווייסן אז מיר גייען אויפן ריכטיגן וועג ,און עס האט טאקע ,אז מען זעהט עס קלאר אז מען קוקט זיך אריין אין דעם אז די זכות פון רבינו הקדוש דער מייסד המוסדות, רבינו הקדוש בעל הדברי יואל זי"ע ,און טאקע פון רבינו הקדוש בעל ברך משה זי"ע ,וואס זיי האבן אוועק געגעבן און אריינגעגעבן די שטאלץ אין אונז ,דאס באגלייט טאקע ,אויף יעדן טריט און שריט. און אויסער דעם איז טאקע דא דער פלאץ צו באדאנקען פאר די אלע אידן וואס געבן זיך אוועק ,און שטיצן אונזער מוסדות ,צו מיט געלט וואס איז א ודאי א גרויסע חלק ,וואס פון דעם ווייסט מען אז מען האט אידן צו וועם צו רעדן ,און העלפן ארויס ווען עס קומט אביסל א שווערע צייט ,מיט געלט ,וואס גיבט אונז א געוואלדיגער כח צו קענען ווייטער אנגיין ,ובפרט דארף מען ארויס געבן די יישר כח פאר די הנהלה פון יטב לב ,סיי אין אמעריקא סיי אין אייראפע, און פאר אלע עסקנים וועלכע שטייען כסדר צו הילף ווען מען דארף עפעס האבן ,דאס העלפט אביסל צו טאקע צו שטיין אין דעם שווערן מצב אז מען זאל קענען טאקע אנגיין מיט דעם ,וואס חוץ פון די גשמיות'דיגע הילף ,איז דאס א גרויסע הילף ברוחניות, ווייל אזוי קען מען אנגיין ווייטער אויפן ריכטיגן אויסגעהאלטענעם דרך התורה.
מיט התפעלות ,ווייל איר האט דא דערציילט גאר אינטערסאנטע און אומבאקאנטע פאקטן פון אינעווייניג אין די מוסדות. ת .אין אמת'ן קען מען נאך אסאך מער מאריך זיין ,עס איז דא זאכן וואס מיר האבן דא נאר גערעדט ממש אויפן שפיץ גאפל נאר נישט יעצט איז די צייט ,באמת איז דא על כל פרט ופרט וואס מיר האבן דא אדורך גערעדט ,סיי אין חלק החינוך און סיי אין חלק פון די נסיונות די אלע זאכן קען מען אסאך מער מאריך זיין ,נאר וואס דען ,די צייט איז צו ענג ,וועגן דעם טאקע ווען מען זעהט א געלעגנהייט ,ווען היימישע אידן פון חוץ לארץ כאפן זיך אריבער צו אונז דא באזוכן דא ,זאלן זיי אריינקומען אין די מוסדות זיך אליינס איבערצייגן און זעהן טאקע וואס די שטיצע מאכט אויס און ווי אזוי עס העלפט צו ,ווי אזוי מען איז מחזק ,מען זאל וויסן מיט יעדן טריט וואס זיי טוען ,מיט יעדע הילף ,אלעס איז נאר א גרעסערע שטיצע ,און מיט דעם נאר קענען מיר גיין ווייטער און ווייטער ,און דער אויבערשטער זאל העלפן מיר זאלן גיין נאר למעלה למעלה ,און איך לאדן טאקע איין יעדן איינעם זאל זיך קומען אליינס איבער צייגן. ש .אמן ,א גרויסן ייש"כ ,דער אויבערשטער זאל טאקע העלפן אייך מיט אלע אייערע שותפים זאלן האבן אסאך הצלחה און קענען אויפטון להגדיל תורה ולהאדירה ,און טוען א נחת רוח פאר אונזערע רבי'ס בגנזי מרומים. ת .אמן וכן למר ,איר זאלט אויכעט האבן הצלחה אין אייער ארבעט, עס זאל אנקומען גרינגערהייט ,און דער אויבערשטער זאל העלפן איר זאלט קענען אלעמאל ,עד ביאת משיח צדקינו ומלכינו בראשינו קענען טאקע שטיין לימין פון די הייליגע מוסדות ,מיט אסאך הצלחה ,יעדער איינער ביי זיך בכל אשר תפנו תצליחו. ש .אמן
איך ש. אז פארשטיי דער ציבור אנ"ש און די תומכים זיכער וועלן אויפנעמען אייערע ווערטער
18
מוסדות יטב לב -דער מקור הישועות פאר אנ”ש
בדידי הווה עובדא אנ"ש אין אייראפע שרייבן אפענע ישועות וואס זיי האבן מיטגעלעבט דורך שטיצן מוסדות יטב לב בארה"ק
פיללייכט געפונען לכבוד הנהלת מוסדות יטב לב בארה"ק. ראה מעשה ונזכר מעשה ...זעענדיג פארגאנגענע וואך ווי אידן דערציילן פלאות'דיגע ענינים ווי אזוי זיי זענען געהאלפן געווארן דורך שטיצן מוסדות יטב לב בארה"ק ,האב איך מיך דערמאנט וואס בדידי הוה עובדא. די מעשה וואס איך האב מיטגעלעבט האט מיך דערמאנט די באקאנטע מעשה וואס מען דערציילט אויפן הייליגן צאנזער רב זי"ע. אמאל האט א איד פון א געוויסע שטאט געפראוועט די חתונה פון א קינד .אינמיטן די חתונה איז די שמחה ליידער צושטערט געווארן, ווען די מחותנ'סטע די מאמע פון די כלה האט באמערקט אז אירע צירונגען זענען נעלם געווארן ,עס פעלט איר .מ'האט געזוכט און איבערגעדרייט דעם גאנצן ארום ,אבער מ'האט גארנישט געטראפן. האט מען שנעל געשיקט א טעלעגראם צום הייליגן צאנזער רב זי"ע מזכיר זיין אז מ'זאל טרעפן די צירונגען .דער צאנזער רב זי"ע האט תיכף געענטפערט אין א טעלעגראם "האפפע געפונען ,פיללייכט שוין געפונען" (האפענטליך וועט מען עס טרעפן ,און ווארשיינליך האט מען עס שוין געטראפן) .ולפלא איז געווען אז גענוי אין יענע מינוט וואס דער טעלעגראם איז אנגעקומען ,זענען די צירונגען פון די פרוי געטראפן געווארן ,און מ'האט געזען די ווייט-זעענדע אויגן פונעם צאנזער רב זי"ע. כמעט די זעלבע מעשה האט פאסירט ביי מיר ,וואס ווי פארשטענדליך האבן מיר נישט היינט קיין צאנזער רב וואס זאל קענען קלאר זאגן "האפפע געפונען" אבער דעם כח פון צדקה בכלל ,ובפרט פון צדקת רבי מאיר בעל הנס האבן מיר נאך ביז היינט ,ווי איך האב מיך אליינס איבערגעצייגט. געווען איז עס ווען איך צוזאמען מיט מיין ב"ב תחי' זענען מיר געפארן פון דאהי קיין מאנטשעסטער ,אויף א משפחה שמחה. גרייטענדיג זיך צו גיין צו די שמחה האט זיך געמאכט אז זי האט פארלוירן אלע צירונגען .ווי פארשטענדליך האט זי די ערשטע זאך געזוכט
אויף דעם פלאץ וואו זי האט געטראכט אז עס ליגט דארט ,וואו זי האט עס געהאט אוועקגעשטעלט ,זי האט געזוכט אינעווייניג ,ארום, אויבן ,אונטן ,אבער ...איננו .ס'איז נישט דארט .זי האט געזוכט אויף אנדערע מעגליכע פלעצער אז עס איז דארט אנגעקומען ,אבער ווייטער ,איננו .ס'איז נישט דא .זי האט געזוכט אויף סיי וועלכן פלאץ, אפילו וואו עס איז כמעט זיכער אז עס איז נישט אנגעקומען אהין, אבער ווייטער ,איננו .ס'איז נישט דא .זוך נישט ווייל מ'טרעפט עס סייווי נישט... מיין ב"ב תחי' ליינט אסאך ,און עס קומט איר אפטמאל אויס צו ליינען וואונדערליכע געשיכטעס פון פארשידענע ארגאניזאציעס וועלכע דערציילן אותות ומופתים ,ווארשיינליך האלבע אמת'ן און גאנצע ...אבער נישט יעדער פארשטייט דאס ,און זייענדיג אזוי באזארגט איבער אירע צירונגען האט זי געוואלט צוזאגן געלט פאר איינס פון די ארגאניזאציעס. אינצווישן האט זי מיך דערציילט וואו עס האלט מיט די זוכונגען. זי האט מיר אויך געזאגט וואס זי פלאנט צו טון .האב איך איר געזאגט אז ס'איז זייער א גוטע עצה ,און איך וועל עס שוין מסדר זיין .איך האב טאקע אנגענומען איר עצה ,אבער אנשטאט גיין צו יענע ארגאניזאציע, האב איך מך געוואנדן צום מקור הישועות ביי אנ"ש ,דער הייליגער מוסד יטב לב בארה"ק .איך בין צוגעגאנגען צום יו"ר ועד הפועל פון די מוסדות העסקן הדגול מוה"ר מענדל וויינשטיין הי"ו ,כ'האב אים געגעבן א סכום געלט ,און געבעטן אז די קינדער אין תלמוד תורה זאלן מתפלל זיין פאר מיין פרוי שתמצא את תכשיטי' האבודים. ר' מענדל האט גלייך איבערגעגעבן די הזכרה ,און גלייך אינדערפרי האבן די קינדער מתפלל געווען צו טרעפן מיין אבידה. געציילטע שעות נאך וואס די קינדער האבן מתפלל געווען אין ארץ ישראל ,האט מיין ב"ב באשלאסן נאכאמאל צו זוכן אויף דעם זעלבן פלאץ וואו זי האט ארגינעל געהאט אוועקגעלייגט די צירונגען, א פלאץ וואו זי האט שוין פאר דעם געהאט געזוכט צענדליגער מאל נאכאנאנד און גארנישט געפונען ...אבער פארט האט זי באשלאסן נאך איינמאל דארט צו זוכן ,און ...זי האט עס טאקע "דארט" געטראפן. יא דארט אויף דעם זעלבן פלאץ איז געווען "פיללייכט געפונען"... עס איז אונז געווען אזא וואונדער .מ'האט דאך שוין דארט
מוסדות יטב לב -דער מקור הישועות פאר אנ”ש
19
געזוכט צענדליגער מאל ,וואו עס איז געווען באהאלטן ביז איצט? וואס איך וואוין דא איז זיכער אייך צו פארדאנקן! הצלחה מרובה אויף ווייטער זעט אויס אז ס'האט אויסגעפעלט א גוטן שטופ פון מוסדות יטב לב, מ .ג. בצירוף מיט די תפלות פון די תשב"ר וואס דאס האט געברענגט די מתגורר בדירתו החדשה פה לאנדאן הבירה יצ"ו ישועה. מיט דאנק ה .ש. פה לאנדאן יצ"ו
ג' פעמים לאפט א גרוס פון אייער דירה לכבוד הנהלת מוסדות יטב לב כ'האב אייך געוואלט בעטן ,אז ווען איר קומט נעמען ביי מיר די פושקע ,זאלט איר קומען צו אייער נייע אדרעס .איך וואוין שוין היינט דארט אויף.... ניין ,כ'האב מיך נישט טועה געווען מיטן שרייבן אז איר זאלט קומען צו "אייער" דירה .איך וואוין טאקע דארט מיט מיין משפחה, אבער איך בין קלאר איבערגעצייגט אז דער אדרעס איז אייערס. די מעשה הייבט זיך אן מיט א שיינע פאר יאר צוריק .איך האב מיך דאן אריינגעצויגן אין א דירה ,וואס איז דעמאלט גענוג געווען לויט מיין געברויך .אינצווישן האט מיין משפחה זיך ב"ה פארברייטערט ,און די דירה האט אנגעהויבן צו ווערן ענג .איך האב מיך אנגעהויבן אומצוקוקן אויף אנדערע דירות ,אבער קיין איינס האט מיר נישט געפעלן .ביך איך אויף דערווייל געבליבן אין מיין אלטע דירה ,אלעס אין די צייט ווען מיין משפחה האט ב"ה זיך נאך מער פארגרעסערט ,אזוי אז די דירה שוין געווארן ממש פיצי קעגן מיין בליעה"ר פארגרעסערטע משפחה. איך האבן פרובירט צו טון וואס נאר מעגליך ,כ'האב מיך אומגעקוקט ,זיך פאראינטערעסירט אויף דירות ,אבער אין קול ואין עונה ,גארנישט האט זיך נישט גערירט .האב איך באשלאסן זיך נאכאמאל צוווענדן צו די אויסגעפרואווטע סגולה פון צדקת רבי מאיר בעל הנס .איך אליינס האב שוין כמה פעמים געזען גרויסע ישועות בזכות פון די הייליגע צדקה ,און איך האב געהאפט אז אצינד וועל איך בעזהשי"ת אויך זען ישועות בזכות החזקת מוסדות יטב לב. איך האב מיך מקבל געווען ,אז ווי נאר איך טרעף א פרישע רחבות'דיגע דירה ,וועל איך אי"ה געבן פאר מוסדות יטב לב דעם גאנצן סכום וויפיל עס וועט מיר קאסטן איין וואך רענט .בשעת די קבלה האב איך געזאגט אלקא דמאיר עננו ,און איך האב געהאפט צו זען א גרויסע ישועה. מאת ה' היתה זאת האב איך אפאר חדשים שפעטער באקומען א פארשלאג פון א נייע שיינע באקוועמע דירה ,ממש צוגעפאסט פאר מיין משפחה לויט מיינע סטאנדארטן ,און איך האב שוין ב"ה לאנג אפגעצאלט מיין נדר ,ווען א קורצע צייט נאכ'ן זיך אריינציען אין די דירה ,האב איך געגעבן פאר מוסדות יטב לב לצדקת רבי מאיר בעל הנס ,דעם סכום פון וואס עס קאסט מיך א וואך רענט אין די נייע דירה. אצינד זיץ איך אין אט די נייע דירה ,און איך שרייב דעם דאזיגן בריוו .נו פרעג איך אייך ,איז דאס נישט אייער דירה? ...גוט ,וועמענס דאס איז וועלן מיר לאזן פאר אן אנדערע געלעגענהייט ,אבער דאס
20
לכבוד הנהלת מוסדות יטב לב בארה"ק. ווי אזוי איר האט דאס באוויזן ווייס איך נישט .איך וואלט אייך געראטן אז איר זאלט ענדערש זיך אריינלאזן אין עסקנות לטובת הכלל ,ווי איידער זיצן און זוכן געלט פאר יטב לב ...אבער ניין ניין טוט דאס נישט בשום אופן ,בלייבט ווייטער דארט ,ווייל נאר אין אייער זכות האבן די עסקנים עפעס פארזען. פארזען האבן זיי? איך ווייס נישט גענוי וואס ס'האט פאסירט אבער מעשה שהי' כך הי'. איך וואוין שוין א היבשע פאר יאר אין מייין דירה ,און ס'איז מיר שוין אביסל ענג .האב איך געטראכט אז איך וועל ארויסבויען א לאפט צו מיין דירה ,וואס וואלט מיר געווען א גרויסע ישועה .ביי מיר אין מח האט אלעס אויסגעזען זייער גלאטיג ,אבער כמוני כמוכם יודעים ,האב איך גלייך פארשטאנען אז עס וועט מיר נישט צו לייכט אנקומען ...ווער עס האט נאר אמאל אנגערירט די קלאמקע פון די טויערן פונעם היזיגן קאנסול כדי צו באקומען בוי-פערמיטן ,ווייסט גענוי מיט וויפיל שוועריקייטן דאס איז פארבינדן ,און ווי יעדע טריט און שריט איז פארבינדן מיט אויסטערלישע קאפ דרייענישן .זיי מאכן פראבלעמען אויף טריט און שריט ,און זיי זוכן בכלל נישט צו געבן קיין פערמיט אין אזעלכע פעלער. איך האב דאס דורכגערעדט מיט עסקנים און שתדלנים ,וועלכע האבן אין בעסטן פאל מיך נישט אפגערעדט פון אריינשפרונגן אין דעם אונטערנעמונג ,אבער אלע האבן פה אחד מיר געזאגט אז עס ערווארטעט מיך א לאנג-פארצויגענער קאמפ מיט די קאונסיל ,וואס אפילו אויב איך וועל עס געווינען ,און זיי וועלן מיר צום סוף שענקן דעם ערלויבעניש ארויסצובויען דעם לאפט ,וועל איך פאר דעם דורכגיין שבעה מדורי ...ביז איך וועל מיך זען וואוינען דערין. דער לאפט איז מיר אבער געווען זייער וויכטיג ,און איך אין די צייט וואס איך האב מיך געגרייט למלחמה ,צו שתדל'ן און פרובירן מיט אלע כוחות צו באקומען ערלויבעניש ביים קאונסיל האב איך מיך בעיקר געגרייט לדורן ותפלה .לתפלה האב איך פשוט צוגעלייגט נאך עטליכע קאפיטלעך תהלים יעדן טאג ,און דערצו האב איך מיך געגרייט לדורון. איך האב געגעבן פאר מוסדות יטב לב א סכום געלט כמנין שלשה פעמים "לאפט" (איר ווילט עס אויסרעכענען? אט דאס איז דער חשבון .איינמאל לאפט איז בגימטריא .120דריי מאל לאפט איז בגימטריא .360האב איך געגעבן 360פונט א מלמד לשבוע פאר יטב לב) און פאר יעדן סכום כמנין לאפט האב איך עקסטער געזאגט אלקא דמאיר עננו ,ווען דערביי האב איך ערנסט
מוסדות יטב לב -דער מקור הישועות פאר אנ”ש
מתפלל געווען אז זיי זאלן מיר נישט מאכן קיין שוועריקייטן. און ב"ה ס'האט גענוצט .איך האב אנגעהויבן צו בויען דעם לאפט ,כ'האב אריינגעגעבן א פארלאנג צו באקומען ערלויבעניש, און ..כ'האב עס גלייך באקומען .איך האב געבויט ווייטער און ווייטער ,ביז אצינד ווען עס שטייט שוין ב"ה לשם ולתפארת גאנצע דריי צימערן שלשה פעמים לאפט ,אלעס אין א צייט ווען די חברה האבן מיר די גאנצע צייט נישט געזאגט קיין ווארט נישט! ועצה טובה ,פלאנט איר ארויסצובויען? ווענדט זיך נישט צום קאונסיל איידער איר ווענדט זיך קודם צו יטב לב ,איר וועט נישט קיין חרטה האבן! זאל השי"ת העלפן אז אונזער אמת'דיגער הויז זאל שוין געבויט ווערן ,דער בית המקדש השלישי אויף וואס מיר ווארטן שוין אזוי שטארק ,בקרוב בימינו. המצפה לישועת ה' מ .ב .ט. טאטענהעם ,לאנדאן
זיך געטראפן מיטן מחותן ברוך היושב ומזווג זיווגים לעמו ישראל ,דאנק איך דעם אויבערשטן אויף דעם שיינע שידוך וואס איז בשטומ"צ געשלאסן געווארן ביי מיר אין שטוב ,א זאך וואס מן השמים האט מען אזוי געפירט אז עס איז נישט לייכט אנגעקומען. די מעשה האט אייגענטליך זיך אנגעהויבן מיט ...יאר צוריק( .אויב פארענטפערטליכט איר דעם בריוו איז נישט נייטיג ארויסצושרייבן דעם פונקטליכן עלטער פון די כלה ).ווען עס איז געווען נתמלא ביתי אורה מיטן געבורט פון א פרישע טאכטער תחי'. זי איז ב"ה נתגדל געווארן לשם ולתפארת ,און זי איז אנגעקומען צום עלטער פון שידוכים .טראגענדיג דעם כתר שם טוב האט מען אנגעטראגן פיינע פארשלאגן ,וואס איך וואלט גערופן אלס "איינס בעסער פון צווייטן" און דאס איז טאקע געווען מיין גרויסע ווייטאג, ווען פון קיין איינס דערפון איז גארנישט געווארן. יעדן אינדערפרי ווען איך האב געהערט די פרישע שידוכים וואס זענען געשלאסן געווארן במשך די לעצטע שעות האט מיר דאס הארץ פריש געשטאכן .יענער האט שוין אויך א שידוך געטון? ס'האט זיך מיר דאך ממש ארויסגעגליטש פון די הענט .פארוואס האב איך אים נישט געכאפט? ...אזוי איז דורך א וואך נאך א וואך און א חודש נאך א חודש .שדכנים האבן ווייטער אנגעטראגן פיינע זאכן ,עס האט אויסגעקוקט ווי עס רירט זיך ,אבער ביי אונז איז אלעס געבליבן ווי פריער .קיין שידוך איז ליידער נישט געווארן. בעת צר לי האב איך מיך געוואנדן צו די אויסגעפרואווסטע סגולה פון מוסדות יטב לב .כ'האב געשאנקן א גרויסע סכום געלט, און געבעטן אז די קינדער פון מוסדות יטב לב זאלן א חודש צייט מתפלל זיין פאר מיין טאכטער לזיווג הגון בקרוב. תלי"ת האבן די תפלות פון די תשב"ר
בצירוף מיט דער סכום געלט פאר צדקת רבי מאיר בעל הנס עושה רושם געווען בשמים ממעל ,און אינצווישן האט מען אנגעטראגן א שידוך וואס האט אויסגעזען זייער פאסיג ,און ניין ,דאס מאל האט דער צד השני נישט אפגעזאגט .נאך עטליכע טעג זיך פאראינטערעסירן האבן זיי געגעבן זייער צושטימונג און דער שידוך איז געשלאסן געווארן בסימן טוב ובמזל טוב. די פלא איז נאר געווען ,אז ווען איך האב דערציילט איבער די הזכרה פאר מיין נייעם מחותן ,און איך האב אים דערציילט פון די הזכרה פאר יט"ל ,האט ער זיך נישט געקענט מונע זיין .און ער זאגט מיר בעצם האט ער מיר נישט געוואלט דערציילן .אבער ער פיהלט אז ער מוז מאכן אן אויסנאם צוליב דעם פלא שבדבר .ער זאגט מיר מיט אן התרגשות אז ...ער דער נארוואס-געווארענער מחותן דער אבי החתן הי"ו האט אויך אריינגעגעבן די זעלבע בקשה אז מ'זאל מתפלל זיין פאר זיין זון אז ער זאל טרעפן א זיווג הגון ,ושנינו לדבר אחד נתכוונו ווען באותו פרק האט מען אין מוסדות יטב מתפלל געווען פאר צוויי נעמען אז זיי זאלן טרעפן דעם באשערטן זיווג ,ותפילתם עשה רושם אויף אזא געוואלדיגן פארנעם. ב"ה זענען מיר ביידע העכסט צופרידן פון דעם שידוך ,און מיר דאנקן השי"ת אויף זיינע גרויסע חסדים .בעת אין די זעלבע צייט זענען מיר אייך שטארק דאנקבאר פאר'ן זיין דער שדכן אויסצופירן דעם שידוך. בברכת תודה וברכה המחותן אבי הכלה פה מאנשעסטער יע"א
אנגעקומען אין ריכטיגן טאג החיים והשלום למע"כ ידידיי היקרים חברי הנהלת מוסדות יטב לב בארה"ק אחדשה"ט רבונו של עולם אתה יודע כי בשר אנחנו ולא בינת אדם לנו ,ואין איתנו יודע עד מה .איך בין נישט פון די וואס קענען טיילן רוח הקודש. מיט וואס איך האב נישט קיין שייכות ווייס איך נישט צו אנדערע האבן עס יא ...אבער ווען עס זאל היינט זיין אזא מושג ווי רוח הקודש וואלט איך זיכער געזאגט אז אייערע שלוחים האבן באקומען עפעס דערפון ...ומנא תימרא? ליינט וואס האט פאסירט. מה' מצעדי גבר כוננו האט השי"ת אזוי צוגעפירט אז מיט עטליכע יאר צוריק האב איך חתונה געהאט בשעה טובה קיין לאנדאן. איך האב פארדעם געוואוינט אין ניו יארק ,מן השמים האט מען אזוי געפירט איך זאל זיך באזעצן דא אין לאנדאן. די שטאט בעצם און דער חן המקום על יושביו האט מיר ב"ה גאנץ גוט געפעלן ,אבער ...די שטאטישע באהערדע ...בעסער אז מ'רעדט נישט .א מזל האבן זיי אז אין ניו יארק זענען נישט צופיל בעסער ,אז נישט וואלט איך מיך נישט געקענט איינהאלטן פון ארויסגעבן וואס איך האב אויף זיי. גראד נאך מיין חתונה האב איך געזוכט צו זיין דאהי לעגאל און
מוסדות יטב לב -דער מקור הישועות פאר אנ”ש
21
צו באקומען אפיציעלע שריפטן .האב איך אריינגעגעבן א פארלאנג צו באקומען א וויזע ,אבער זיי האבן עס אפגעשטופט .פארוואס? דאכט זיך אז זיי אליינס ווייסן אויך נישט .ווער עס קען דעם סיסטעם פון די וויזע דעפארטמענט אינעם האום אפיס דא אין לאנדאן ווייסט אז נישט יעדע זאך האט א סיבה .ס'מיינט גארנישט .סתם אזוי באשליסן זיי זיך ארויפצוזעצן אויף א קרבן וועלכער ווערט געפייניגט בחנם בלא דבר. אזוי איז עס געווען ביי מיר .איך האב איינמאל אריינגעגעבן א פארלאנג צו באקומען א וויזע ,אבער ס'איז צוריקגעוויזן געווארן. כ'האב נאכאמאל פרובירט און עודך ,ס'איז ווידעראמאל צוריקגעשיקט געווארן .א דריטע מאל האבן זיי עס ווייטער אפגעווארפן .עס איז שוין דורך אריבער דריי יאר זינט איך האב מיך אהערגעצויגן ווען איך האב געהאלטן ביים אריינגעבן מיין פערטע פארלאנג צו באקומען א וויזע ,אבער ...ווידעראמאל האבן זיי עס מיר אפגעווארפן. פארוואס? פאר וואו? איך ווייס נישט .איך האב גע'שתדל'ט אליינס ,מיט עסקנים ,אין קאורט ,כ'האב גערעדט ,מסביר געווען, פרובירט ,געהאפט ,אבער ס'איז נישט געגאנגען. אין א שיינעם טאג האב איך זיך ווידעראמאל געזען אויפן וועג אריינצוגעבן אן אפליאקציע צו באקומען א וויזע ,שוין צום פינפ'טן מאל ,אבער דאס מאל האב איך מיר מיטגענומען א באגלייטער .כ'האב צוגעזאגט אז אינעם טאג וואס די וויזע קומט אן צו מיר אהיים ,צאל
22
אויך אויס מיין פולן התחייבות וואס איך האב מיך אונטערגענומען פאר מוסדות יטב לב. וחסד ה' מעולם האב איך א קורצע צייט שפעטער באקומען די וויזע ,און די שמחה ביי מיר אין שטוב איז געווען אין לשער .ב"ה מיר האבן שוין די וויזע אין די הענט .זיצענדיג אזוי מיט די משפחה איבערשמועסענדיג ווי אזוי עס האט זיך ב"ה אנטוויקעלט אז מיר האבן שוין די וויזע ,הערן מיר קלאפן אויף די טיר .ווער איז דארט? א קינד קומט מיר זאגן אז מ'זוכט מיך ביי די טיר. איך גיי צו און ...איך גלייב נישט וועמען איך זעה פאר די אויגן. עס זענען דארט געשטאנען די געטרייע עסקנים פון מוסדות יטב לב בארה"ק ,וועלכע זענען געקומען מיר בעטן אז היות ס'איז שוין דורך א שטיק צייט זינט איך האב דאס לעצטע מאל געגעבן געלט ,אויב איך קען איצט געבן א סכום געלט .יא ,פונקט אינעם טאג אויף ווען איך האב געהאט צוגעזאגט פולקאם אויסצוצאלן מיין התחייבות פאר די מוסדות ,זענען די עסקנים עס געקומען אפנעמען ביי די טיר. אינטערעסאנט! פארשטייט זיך אז מוצא שפתי שמרתי ,כ'האב באלד אויסגעצאלט דעם גאנצן בעטראג פון א פאר הונדערט פונט ,און איך האב ב"ה געזען ישועת ה' כהרף עין. הצלחה מרובה בכל מעשה ידיכם ד .י.
מוסדות יטב לב -דער מקור הישועות פאר אנ”ש
מוסדות יטב לב -דער מקור הישועות פאר אנ”ש
23
24
מוסדות יטב לב -דער מקור הישועות פאר אנ”ש