JE EIGEN ZAAK IN
10
STAPPEN
MAAK van een goed idee een eigen zaak
Wij weten waar je aan begint.
STARTERSGIDS
INHOUD 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
EEN goed IDEE
P. 4-5
VERZAMEL INFORMATIE
P. 6-9
Je sociaal statuut als zelfstandige
P. 10-11
Van idee naar concept
P. 12-15
HET FINANCIEEL PLAN
P. 16-17
De rechtsvorm van je onderneming
P. 18-19
Financiering en steunmaatregelen
P. 20-23
De opstartformaliteiten
P. 24-25
Praktische voorbereiding p. 26-27 UNIZO Starterspas JOUW GARANTIE VOOR EEN VLOTTE START
P. 28-29
Wij weten waar je aan begint. Je overweegt het om zelfstandig ondernemer te worden? Een belangrijke beslissing waarbij je niet over één nacht ijs gaat. Want je beseft dat je met een goede voorbereiding de fundamenten legt voor een succesvolle zaak. UNIZO Startersservice helpt je daarbij. Deze gids loodst je stap voor stap door de voorbereiding van je eigen zaak. We begeleiden je van bij het ondernemingsidee tot aan het moment dat je beslist om de stap te wagen en je ondernemingsnummer aan te vragen. Onderweg krijg je heel wat nuttige tips mee en maken we je wegwijs in de hulpmiddelen die UNIZO Startersservice jou biedt. Indien je na het lezen nog vragen hebt, aarzel dan niet om contact op te nemen met één van onze UNIZO Startersadviseurs in je regio. Hun adressen vind je op het einde van deze gids. Zo start je je zaak met de grootste kans op succes.
UNIZO Startersservice behaalde voor zijn opleidings- en adviesactiviteiten het Q-for Kwaliteitslabel.
Een goedidee
STAP 1 Geen succesvolle zaak zonder een origineel idee. Creatief zijn is dus de boodschap. Alleen op die manier kan je je onderscheiden van je concurrenten. Want geef toe: niemand zit toch te wachten op een kopie van een kopie?
maanden denkwerk vooraf. “Is dit een goed idee, moet het nog ergens verfijnd worden, bevind ik mij in een groeimarkt, …“, zijn slechts enkele van de vele vragen die je je moet stellen.
Dat betekent natuurlijk wel dat je een zaak niet op ééntwee-drie kunt opstarten. Voor de eigenlijke start gaan dagen, weken en vaak zelfs
Kijk naar jezelf als klant. Wat zijn jouw behoeften en verwachtingen? Kijk ook aandachtig naar je omgeving, lees zakenbladen (bv. Z.O.-Magazine), gebruik het internet, zoek inspiratie
STAP 1 bij andere bedrijven in binnen- en buitenland. Zo vind je dat ene sterke zakenidee dat aanslaat. Creatief ondernemen is veel meer dan creatief zijn met je product of dienst. Al van bij de start kan je het verschil maken. Bedenk bijvoorbeeld voor je zaak een originele en goed klinkende naam, kies
voor een opvallende winkelindeling, richt je kantoren smaakvol in of probeer op te vallen met een originele communicatiecampagne. Toets je ideeĂŤn af bij vrienden, kennissen en collegaondernemers. Analyseer de verschillende visies op je project.
UNIZO Startersservice he lpt!
Kijk op www.startersse rvice.be en www.unizo.be voor me er tips voor een creatieve start. Toets je idee af bij de UN IZO Startersadviseur en kom via UNIZO in contact met col lega-ondernemers die jou kunnen inspireren. Z.O. Magazine, het gro otste en populairste KM O-zakenblad in Vlaanderen en Brusse l besteedt regelmatig aan dacht aan creatief ondernemerscha p. Via checklists en tips, of aan de hand van getuigenissen van creatieve ondernem ers. Als UNIZO-lid ontvang je Z.O. Magazine gratis.
verzamel
STAP 2
iNFO
STAP 2
Enkel een goed en origineel idee bedenken, maakt van jou natuurlijk nog geen zelfstandig ondernemer. Daar komt heel wat meer bij kijken. Bovendien moet je je ook erg bewust zijn van de gevolgen van je beslissing. Je goed informeren is dus de boodschap.
Alvorens te starten als zelfstandige stel je jezelf best heel wat vragen en tracht je zoveel mogelijk informatie te vergaren. Bekijk daarbij het zelfstandig ondernemerschap zeer ruim. Ga dus niet
alleen na aan welke formaliteiten je moet voldoen om te kunnen starten, maar stel je ook de vraag wat het ondernemerschap teweeg zal brengen in je privĂŠ-leven.
Stel jezelf de volgende vragen • Wat zijn de voor- en nadelen van het zelfstandige zijn? • Beschik ik over de nodige kennis en diploma’s om te kunnen starten? • Start ik best met een vennootschap of met een eenmanszaak? • Kan ik als starter een beroep doen op steunmaatregelen? • Welke formaliteiten moet ik in orde brengen voor de start van mijn eigen zaak? • Hoeveel kost het om een zaak te starten? • Waar vind ik hulp bij het starten van mijn zaak? • Staat mijn partner achter mijn idee om zelfstandige te worden? • Is mijn project haalbaar? •… Hou er rekening mee dat niet zomaar iedereen een zaak kan starten. Om een zaak te kunnen starten moet je in de meeste gevallen de basiskennis van bedrijfsbeheer kunnen bewijzen. In sommige gevallen is ook een beroepskennis vereist.
STAP 2
UNIZO Startersservice he lpt!
Een gouden tip: neem zek er sessie “Starten met een deel aan onze gratis infoheel goed beeld van wa eigen zaak”. Je krijgt er een t er een eigen zaak. En je kan komt kijken bij het starten van leggen. Deze sessies wo er meteen je eigen vragen voorrde sel georganiseerd. Dus ook n in heel Vlaanderen en in Brusen wanneer? Kijk even op in jouw buurt. Wil je weten waar www.startersservice. be. Of neem deel aan onze starterscursus. Op een avonden verneem je van vijftal spe gen het antwoord op alle cialisten en ervaringsdeskundihoger vermelde vragen . Ook op het web vind je het www.startersservice. antwoord op honderden vragen. be brengt het samen in een vraag- en antwoordstijl. Maar vooral: in detail en voudige Je vindt er ondermeer alle … gratis. voorwaarden voor het van je eigen zaak en je kan er meteen nagaan of starten voorwaarden voldoet. jij aan deze
Worden je plannen echt concreet en zit je met hee specifieke vragen? Dan l helpt de UNIZO Startersadvi in de regio je met individ seur ueel advies.
WWW.STARTERSSERVICE.BE
STAP 3 sociaal statuut
Je als zelfstandige
Het sociaal statuut van een zelfstandige is totaal verschillend van dat van een loontrekkende. Als loontrekkende moet je zelf niets ondernemen om in regel te zijn met je sociaal statuut, terwijl zelfstandigen zich zelf moeten aansluiten bij een sociaal verzekeringsfonds. Aan dit fonds betaal je als zelfstandige driemaandelijkse sociale bijdragen. Je kan starten als zelfstandige in hoofdberoep of in bijberoep. Het onderscheid is vrij eenvoudig te maken. Indien je zelfstandig beroep je enige of voornaamste bezigheid is, spreken 10
we van een hoofdberoep. Indien je naast je zelfstandige activiteit gewoonlijk een ander beroep uitoefent waarvoor je minstens halftijdse prestaties levert, gaat het om een bijberoep.
STAP 3
UNIZO Startersservice he lpt!
De UNIZO Startersadvi seur vertelt je graag alle s over het sociaal statuut van een zelfstandige: de aansluiting bij het sociaal ver zekeringsfonds, de sociale bijdragen die je betaalt, de verplichte verzekeringe n, het verschil tussen hoofd- en bijberoep, mogelijke aan vullende verzekeringen, ‌ Kortom, voor het antwo ord op al je vragen en adv ies op maat kan je altijd terech t bij onze UNIZO Starte rsadviseurs. Zij brengen voo r jou ook alles meteen in orde. Startersservice werkt hie rvoor samen met SVMB, het sociaal verzekeringsfonds dat bekend staat om zijn uitstekende dienstverlening.
11
van
12
IDEE naar
CONCEPT
STAP 4
STAP 4
Nadat je alle nuttige informatie hebt verzameld, is het tijd om je idee in een concrete vorm te gieten. Dat doe je door een ondernemingsplan op te stellen. Op die manier denk je na over alle aspecten van je zaak en laat je je idee evolueren naar een sterk en duidelijk concept.
Bij de uitwerking van je ondernemingsplan krijg je een beter zicht op de markt, baken je je doelgroep af en ontdek je de noden en behoeften van je potentiĂŤle klanten. Het maakt je attent
op nieuwe kansen waar je op kan inspelen of op bedreigingen die je het hoofd zal moeten bieden. Maar hoe stel je nu een ondernemingsplan op? 13
Samengevat bevat een ondernemingsplan volgende items Marktanalyse Kennis van de markt en de evolutie ervan is een absolute noodzaak voor het opstarten van een succesvolle zaak. Want het is onder andere de markt die bepaalt of je onderneming al dan niet zal slagen. Een marktanalyse geeft antwoord op vragen als: • Wat zijn de trends en evoluties in de markt? • Welke klanten wil je bereiken en wat zijn hun noden en behoeften? • Wie zijn de concurrenten en wat zijn hun sterke en zwakke punten? • Wie zijn je potentiële leveranciers en aan welke eisen moeten ze voldoen?
Kritische succesfactoren Op basis van de marktanalyse kan je bepalen welke concurrentievoordelen je gaat uitbouwen. Dat kan de kwaliteit zijn van je aanbod, je imago, betrouwbaarheid, de prijs, snelheid, de mate van klantgerichtheid, enz. Dit zijn de kritische succesfactoren van je onderneming. 14
STAP 4
Marketingplan In dit onderdeel bepaal je hoe je jouw product of dienst naar de klant zal brengen. Dit kan je beschrijven aan de hand van de 4 P’s: Product: welk product of dienst bied je aan? Prijs: tegen welke prijs? Plaats: waar verkoop je jouw product of dienst en via welke distributiekanalen? Promotie: hoe voer je promotie? Via deze vier elementen speel je in op de wensen van je doelgroep. Stem ze optimaal op elkaar af zodat ze de ideale combinatie vormen om je doelstellingen te bereiken.
UNIZO Startersservice he lpt!
Informatie over je sector is onontbeerlijk voor het opstellen van een gefund eerd ondernemingsplan. Op www.startersservic e.be vind je sectorrappor ten en krijg je een overzicht van nuttige links. Daarnaast vind je er ook interactieve checkl ists die je helpen om je ondernemingsplan op te stellen .
15
het
STAP 5
FINANCIEEL
plan
Het financieel plan is het sluitstuk van je ondernemingsplan. Je gaat daarin na of je idee wel financieel haalbaar is. Het is met andere woorden een cijfermatige vertaling van de ideeĂŤn en strategieĂŤn die je hebt uitgewerkt in je marketingplan. Hieruit zal blijken of je het oorspronkelijke concept en je marketingplan moet aanpassen. 16
STAP 5
UNIZO Startersservice he lpt!
Met de gratis software “Startwijzer” voor het opstellen van een financieel plan. Op de website www.sta rtersservice.be kan je je gratis registreren. Eenmaal geregistreerd kan je er deze gratis “Startwijzer”software downloaden. Met dit han dige programma kan je makkelijk fin krijg je overzichtelijke res anciële gegevens invoeren en ultaten. Je gaat op een objectieve manier na of je plannen haalbaar zijn en je hebt een krachtig document in handen dat je onmiddellijk aan je ban k of financiers kan voorleggen.
Het financieel plan geeft je een antwoord op volgende vragen • Hoeveel geld heb ik nodig om mijn ideeën te realiseren? • Welke inkomsten staan hier tegenover? • Wat zijn de verwachte kosten en opbrengsten? • Welke investeringen zijn nodig? • Is de strategie die ik vooropstel ook financieel haalbaar en zal mijn zaak uiteindelijk rendabel zijn? Met een goed onderbouwd financieel plan sta je bovendien sterk bij onderhandelingen met mogelijke partners of financiers. Wil je een vennootschap met beperkte aansprakelijkheid oprichten, dan is een financieel plan zelfs verplicht. Maar je begrijpt dat je voor het opstellen van zo’n plan voldoende tijd moet uittrekken. 17
rechtsvorm van je onderneming de
STAP 6 Als starter moet je je zaak organiseren volgens een bepaalde ondernemingsvorm. Daarbij kan je kiezen tussen een eenmanszaak en een vennootschap. Bij deze keuze spelen een aantal factoren een belangrijk rol: fiscale redenen bijvoorbeeld, maar zeker ook je aansprakelijkheid als ondernemer en de kosten die je keuze met zich meebrengt. Je financieel plan zal je hierover ook al meer duidelijkheid geven. 18
STAP 6
de verschillende vennootschapsvormen Wanneer je beslist om met een vennootschap te werken, moet je ook nog een keuze maken tussen de verschillende vennootschapsvormen die geschikt zijn voor jouw onderneming. Hieronder vind je een lijst met de belangrijkste mogelijkheden: • Besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid (BVBA) • Naamloze vennootschap (NV) • Vennootschap onder firma (V.O.F.) • Gewone commanditaire vennootschap (Comm. V) • Commanditaire vennootschap op aandelen (Comm. VA) • Coöperatieve vennootschap met beperkte of onbeperkte aansprakelijkheid (CVBA – CVOA)
UNIZO Startersservice he lpt!
De UNIZO STARTERSADV ISEUR legt je graag het verschil uit tussen de handelsza ak of eenmanszaak en een vennootschap. Daarnaast zal je tijdens een adviesgespre k ook de voorwaarden en de voo r- en nadelen te weten kom en van de verschillende vennoo tschapsvormen. De contactgegevens van de UNIZO Startersadviseu r in je regio vind je achteraan in deze brochure. Gedetailleerde informati e over de verschillende vennootsch apsvormen V/COMM. vind je ook op BVBA/NV/VOF/COMM. VA/CVBA/CVOA/ BVBA/NV/VOF/ www.startersservi ce.be.
COMM. V/COMM. VA/CVBA/CVOA/ BVBA/NV/VOF/COMM. V/COMM. VA/CVBA/CVOA/ BVBA/NV/VOF/COMM. V/COMM. VA/CVBA/CVOA BVBA/NV/VOF/COMM. V/COMM. VA/CVBA/CVOA/ BVBA/NV/VOF/
Financiering en steunmaatregelen
20
STAP 7
STAP 7
Naast het aftoetsen van de haalbaarheid van je plannen, vertelt het financieel plan je ook hoeveel geld je nodig hebt om je zaak op te starten. Een deel hiervan zal je zelf moeten inbrengen. Kwestie van te laten zien dat je vertrouwen hebt in je project en bereid bent om zelf risico te lopen. Voor de rest kan je aankloppen bij een bank of bij investeerders.
Maar banken staan niet te springen om zomaar kredieten te verstrekken. Ze zijn wel geĂŻnteresseerd in goed onderbouwde financieringsprojecten waaruit de ondernemer en zijzelf profijt kunnen halen. Je merkt dat een
gefundeerd ondernemingsplan je slaagkansen verhoogt bij potentiĂŤle investeerders. Startende ondernemers kunnen daarnaast ook een beroep doen op een aantal steunmaatregelen. 21
Er zijn steunmaatregelen beschikbaar op verschillende vlakken • Voor het zoeken van een goedkope lening: het Participatiefonds stelt een aantal zeer voordelige leningen ter beschikking voor starters. Kijk op www.fonds.org. • Voor innovatieve projecten (Vinnof, ARKimedes, Business Angels, …) • Wanneer je geld leent bij vrienden of familieleden (Winwinlening) • Bij investeringen (Groeipremie en fiscale stimuli) • Om een gebrek aan waarborgen op te vangen (Waarborgregeling) • Voor het aanwerven van personeel • Gemeentelijke en provinciale steun •… Hou er wel rekening mee dat deze steunmaatregelen steeds aan voorwaarden zijn verbonden. Zeker niet elke starter komt hiervoor in aanmerking. 22
STAP 7
UNIZO Startersservice he lpt!
Op www.startersserv sante artikels die je een ice.be vind je een aantal interesant “Hoe bereid ik kredieton woord bieden op vragen zoals: der Hoe bereik ik een gezond handelingen met de bank voor?, En een interactieve che financieel evenwicht?�, enz. cklist die nagaat voor we lke steun jij in aanmerking komt. Als werkzoekende werkl oze kan je een voordeli ge lening aanvragen bij het Participatiefonds. Ben je startjonger dan 30, dan is er bovendien voo standigen. De UNIZO STA r jou ook het Plan Jonge ZelfRTERSADVISEUR brengt de aanvraag van deze len voor jou ingen in orde.
23
opstart-
DE formaliteiten
STAP 8 Je bent nu klaar om je zaak op te starten. Vooraleer je als zelfstandig ondernemer aan de slag kan, moet je echter eerst nog heel wat administratieve formaliteiten in orde brengen. 24
De afhandeling van deze formaliteiten kan heel vlot via het ondernemingsloket KMO Direct. Je vindt KMO Direct onder meer in elk UNIZO-kantoor.
STAP 8
UNIZO Startersservice he lpt!
Op www.startersserv ice.be krijg je hierover uitgebreide informatie. Er is ook een interactieve checklist en een virtueel loket waar je een aantal zaken kan regele n. De UNIZO startersadvi seur geeft je graag ind ividuele informatie. Bij onze adv iseurs kan je ook terech t voor het ondernemingsloket KM O DIRECT. Zij brengen voo r jou meteen alle formaliteite n (vestigingsvereisten, ond ernemingsnummer, activeren BTW-status, …) in orde.
Checklist formaliteiten: • Openen zichtrekening op naam van de zaak • Vestigingsvereisten vervullen • Ondernemingsnummer aanvragen bij het Ondernemingsloket (KMO Direct) • Activeren van je BTW-status • Vergunningen aanvragen • Aansluiten bij een sociaal verzekeringsfonds (SVMB) en ziekenfonds • Extra formaliteiten voor vennootschappen • Extra formaliteiten voor personeel 25
Praktische
STAP 9
voorbereiding
Als alle startersformaliteiten volbracht zijn en de financiering van je zaak rond is, sta je aan de vooravond van je bestaan als zelfstandig ondernemer. Als laatste punt voor de eigenlijke start komt de praktische voorbereiding aan de beurt. Wat moet je nog allemaal doen?
26
STAP 9
UNIZO Startersservice he lpt!
Op www.startersserv ice.be vind je een handig e checklist met de praktische zak en die je in orde moet bre ngen. We geven je hier alvast enkele items: • Handelsnaam kiezen • Handelspand huren • Zaak inrichten • Afspraken maken met leveranciers • Personeel aanwerven • Verzekeringen afsluiten • Telefoon en internet aan vragen • Elektriciteit regelen • Openingspromotie voo rbereiden • Administratie opzetten Voor advies op maat kan je altijd terecht bij onze UNIZO Startersadviseurs. De con tactgegevens van de adv iseur in je buurt vind je achteraan in deze brochure.
27
unizo
STARTERSPAS
STAP 10 De eerste jaren zijn vaak niet zo gemakkelijk en worden er harde noten gekraakt, maar toch zijn ze van groot belang voor het voortbestaan van je zaak. Daarom kan je maar beter niets aan het toeval overlaten en kiezen voor een vlotte start. Met de UNIZO Starterspas neem je die zeker! 28
STAP 10
UNIZO Startersservice he lpt!
Met de UNIZO Starterspa grootste unie van zelfst s ben je niet alleen lid van de andige ondernemers, je kri nog een pak voordelen bovenop die je een hele jgt er ook duw in de rug geven. Hieronder som me n we een aantal van deze delen op: voor• Gratis facturatie- en boe khoudsoftware • Gratis publireportage in De Streekkrant/De Zon dag • Gratis deskundig adv ies van een ervaren exp ert • Gratis incasso van onb etaalde facturen • Gratis online back-up van je gegevens • Gratis homepage en hos ting van je website • Gratis vijf kredietrappo rten die je informatie bie den over je klanten, leveranci ers, concurrenten, enz. • Gratis informatie ove r overheidsopdrachten voor jouw sector • Gratis modelbrieven en contracten die je kan downloaden, personalis eren en afdrukken • … De Starterspas is een mu st exclusief voor personen voor elke starter. Dit aanbod is die minder dan één jaar gel begonnen zijn of binnen de drie maanden een nie eden zullen opstarten. uwe zaak Je kan je Starterspas ook online bestellen en betale via www.starterspas.ben .
29
UNIZO STARTERSSERVICE IN UW REGIO Antwerpen UNIZO Antwerpen-Mechelen 2000 Antwerpen, Louizastraat 10 T: 03/213 92 50, antwerpen@startersservice.be Doro De Boeck Veerle Boon 2800 Mechelen, Oude Brusselsestraat 14 T: 015/41 43 71 mechelen@startersservice.be Marleen Goossens DaniĂŤlla De Cock
Kempen UNIZO Kempen 2260 Westerlo, de Merodedreef 100 T: 014/54 41 52 westerlo-herentals@startersservice.be Christel Hofkens 2200 Herentals, Lierseweg 86 T: 014/23 17 23 westerlo-herentals@startersservice.be Christel Hofkens 2440 Geel, Diestseweg 63 T: 014/58 00 88 geel@startersservice.be Caroline Belmans 2300 Turnhout, Meirgorenstraat 6 T: 014/42 42 44 turnhout@startersservice.be Hilde Aerts Eveline Jansens
Vlaams-Brabant & Brussel UNIZO Vlaams-Brabant & Brussel 1000 Brussel, Tweekerkenstraat 29 T: 02/238 07 06 brussel@startersservice.be Lieve Vanden Bosch 3000 Leuven, Diestsevest 52-54 T: 016/28 44 40 leuven@startersservice.be Koen Lauriks
Limburg UNIZO Limburg 3500 Hasselt, Maastrichtersteenweg 254 T: 011/26 30 96 limburg@startersservice.be Tanja Kreemers Wim Coenen
Oost-Vlaanderen UNIZO Waas en Dender 200 Dendermonde, Hoogveld 22 T: 052/21 21 16 dendermonde@startersservice.be Monique Huyck 9100 Sint-Niklaas, Knaptandstraat 204 T: 03/760 14 30 waasendender@startersservice.be Mireille Verhoeven
UNIZO Gent-Meetjesland
UNIZO Midden West-Vlaanderen
9000 Gent, Lange Kruisstraat 7 T: 09/235 49 57 gent-deinze@startersservice.be Martien Van Oyen
8800 Roeselare, Arme-Klarenstraat 55 T: 051/24 84 00 roeselare@startersservice.be Franky Deblauwe
9900 Eeklo, Stationsstraat 17 T: 09/376 76 92 meetjesland@startersservice.be Sylvie Welter
UNIZO Aalst-Oudenaarde 9300 Aalst, Dirk Martensstraat 67 T: 053/78 11 50 aalst@startersservice.be Brigitte Heyvaert 9700 Oudenaarde, Einestraat 26 T: 055/23 29 29 oudenaarde@startersservice.be Frans Vanommeslaeghe
WEST-Vlaanderen UNIZO Noord West-Vlaanderen 8000 Brugge, ’t Zand 20 T: 050/33 13 13 brugge-oostende@startersservice.be Nicole Coene 8400 Oostende, Wapenplein 10 T: 059/55 19 19 oostende@startersservice.be Nele Despiegelaere
8700 Tielt, Tramstraat 10 T: 051/40 24 31 tielt@startersservice.be Danny Vervaeke
UNIZO Zuid West-Vlaanderen 8500 Kortrijk, Lange Steenstraat 10 T: 056/26 44 44 zuidwestvlaanderen@starterssservice.be Walter Boeckx
UNIZO Westhoek 8600 Diksmuide, Gasthuisstraat 1 T: 051/50 04 01 diksmuide@startersservice.be Hendrik Vitse 8900 Ieper, Maarschalk Fochlaan 34 T: 057/22 86 86 ieper@startersservice.be RaĂŻse Deconinck - Veerle De Buck 8970 Poperinge, Deken de Bolaan 1 T: 057/33 35 79 poperinge@startersservice.be Chris Schelpe 8630 Veurne, Duinkerkestraat 17 T: 058/31 19 02 veurne@startersservice.be Petra Breyne
www.startersservice.be startersservice@unizo.be, tel. 02 238 05 92 In samenwerking met :