van fragmentatie naar strategie
67
expertisecentra. Deltares is daarbij een prominente speler, onder meer voortgekomen uit het vroegere Waterloopkundig Laboratorium en onderdelen van tno. Deze Uitvoeringsagenda biedt in embryonale vorm een interessant startpunt voor verdere ontwikkeling, maar het vereist wel dat van oudsher gescheiden werelden van expertise en wetenschap elkaar multidisciplinair vinden en dat gewaagde keuzes worden gemaakt. De Nederlandse bijdrage aan stabiliteit in het MiddenOosten is in algemene zin misschien diffuus, maar kan op plekken waar waterschaarste spanningen vergroot een heel precieze zijn. Het gaat om de organisatie en toepassing van waterbouwkundige, watertechnologische, institutionele, juridische, organisatorische en financiële kennis. De zogenaamde water governance is een deskundigheid die Nederland de wereld in potentie te bieden heeft. In termen van reputatiemarketing wordt overigens brede aandacht georganiseerd voor Nederlandse inspanningen bij bijzondere gebeurtenissen (New Orleans na de orkaan Katrina, de bp-ramp voor de kust van Louisiana, de berging van de gezonken kernonderzeeër Koersk). Ook helpt het dat de Nederlandse kroonprins Willem-Alexander het onderwerp watermanagement onder zijn hoede heeft genomen. Zo is hij voorzitter van het vn-adviesorgaan op het gebied van water en sanitatie (unsgab), erelid van de World Commission on Water for the 21th Century en beschermheer van het Global Water Partnership van de Wereldbank en de vn.
2. Voedsel en duurzaamheid In 2001 richtten diverse partijen met als trekker het Wageningen University and Research Centre de zogenaamde ‘Food Valley’ op, met de ambitie om kennis, onderzoek, ontwikkeling en innovatie op het gebied van de voedsel, voedselduurzaamheid, voedselzekerheid en voedselveiligheid te clusteren. In het gebied tussen Wageningen, Veenendaal en Utrecht bevinden zich de meeste onderzoekscentra. Het agro-complex is vanouds een van de grootste bedrijfstakken van Nederland. Voedsel en genotmiddelen (alcohol, tabak) samen zijn in de totale Nederlandse uitvoer goed voor 17 procent en een netto bedrag van 23,6 miljard euro (cijfers 2008 ministerie van lnv 2009), waarmee Nederland met de vs wedijveren om de status van grootste landbouwproducten exporterende natie. Als maakindustrie is het goed voor ongeveer 10 procent van het bbp. Voedsel ontwikkelt zich in hoog tempo tot een nieuw globaliseringvraagstuk. In 2050 zijn er naar verwachting 30 procent meer mensen op de wereld en is de vraag naar voedsel met 70 procent gestegen (Food and Agricultural Organization 2009). Stijgende welvaart doet de vraag rijzen naar gevarieerder voedsel, en tegelijk neemt het beschikbare landbouwareaal relatief af. Bovendien heeft de internationale ontwikkelingshulp landbouw verwaarloosd (wrr 2010). Een land als China probeert in Afrika landbouwgronden veilig te stellen, in Mozambique