Goed voor
Tekst en fotografie: Dennis van Loenhout
MERCEDES - BENZ 450 SE VIERDE ONLANGS VEERTIGJARIG JUBILEUM
36 Youngtimer-magazine.nl
MERCEDES - BENZ 450 SE | GEREDEN
'Goed voor goud'. Een zoveelste lofzang op de Mercedes S-klasse? Niet echt origineel, inderdaad. Maar naast de alom bejubelde W140 uit de jaren ’90 en diens voorganger, de W126 uit de eighties is de W116 toch een soort ondergeschoven kindje. En da’s behoorlijk onterecht. Dit exemplaar, een 450 SE uit 1979, met slechts 58.000 kilometer op de klok en de prachtige kleur Ikonengold Metallic op de koets, overtuigt iedereen van dat feit. Zeker weten.
H
oewel de W108 eigenlijk al eerder het begin van de Sonderklasse markeerde en ook de letter S voerde in zijn typeaanduidingen werd de naam 'S-klasse' pas met de
introductie van de W116 officieel. De W116 is dus de S-klasse in z’n vroegste jeugd en dat zie je. Letterlijk, want de opvolgende modellen werden steeds groter, dikker en kolossaler met de W140
Youngtimer-magazine.nl
37
Tijdlijn 1966 start ontwikkeling eerste officieel als S-Klasse uitgebrachte grote Mercedes. 1972 september, debuut op IAA Frankfurt als zescil. 280 S (160 pk) en 280 SE (185 pk) en met V8 als 350 SE (200 pk). 1973 maart, Genève, 450 SE (225 pk) en 350/450 SEL (10 cm meer wielbasis). 1974 (modeljaar), Auto van het Jaar, nu ook 280 SEL 1975 mei, 450 SEL 6.9, 286 pk/225 km/u, hydropneumatische vering, eerste productieauto met elektronisch geregeld ABS (optie). 1977 najaar, 300 SD, vijfcil. turbodiesel 115 pk (uitsl. USA). 1980 september, einde productie na ruim 473.000 stuks
als bekend hoogtepunt. De W116 bezit heus wel wat babyvet, maar is toch vooral slank en lenig vergeleken met zijn nazaten. Met de introductie in september 1972 sloeg Mercedes-Benz een nieuwe ontwerprichting in, die het bijna twintig jaar trouw zou blijven en die eigenlijk nog steeds doorwerkt bij het merk. Door zijn slanke ontwerp weet de W116 z’n dimensies nog aardig te verhullen, maar vergis je niet: dit is een grote auto. Duur was-ie ook. De instapprijs van Mercedes’ vlaggenschip bedroeg veertig jaar terug al een slordige 66.000 gulden. Valt mee, zou je denken, ware het niet dat er zoiets naars als inflatie bestaat. De W116 lag in zijn tijd alleen binnen bereik voor de beter gefortuneerde mens, die zich een dergelijk bedrag kon veroorloven zónder er een (extra) hypotheek voor af te sluiten. Wie zich in die luxepositie bevond kocht een auto die voorzien was van alle denkbare luxe, technisch hoogstaande motoren en al het technisch vernuft waar Mercedes over beschikte. Bovendien maakte je ook toen al een statement door S-klasse te rijden. Alsof je 'kijk mij eens!' tegen de wereld riep. Je ziet 'm niet veel meer, de W116. Geen wonder ook. In het najaar van 1979 eindigde de levenscyclus van het model en verscheen de W126 ten tonele. Het is al ruim 33 jaar geleden dat de laatste W116 van de lopende band rolde. De kans dat je een fabrieksnieuwe W116 tegen het lijf loopt is dus vrijwel nihil. Het overkwam Eric Breed (46). Als Mercedes-Benzspecialist en -handelaar wist hij meteen dat hij met deze 450 SE uit 1979 – figuurlijk gesproken – goud in handen had. En gezien de kleur was dat ook letterlijk het geval. 'Deze auto komt uit een verzameling. De man is onlangs op vrij jonge leeftijd overleden en zodoende kwam de auto te koop. Een W116 in deze staat is natuurlijk zeldzaam. Daar vind je er eentje van in Nederland, misschien twee,' zegt Breed.
Niet alleen de staat van de auto is zeldzaam, dat geldt ook voor de historie. De Mercedes kreeg op 13 juni 2001 zijn Nederlandse kenteken, maar werd al op 1 mei 1979 afgeleverd. In Zwitserland, want daar komt dit gouden icoon oorspronkelijk vandaan. Dat is te verifiëren in het onderhoudsboekje, dat trouw is afgestempeld door Mercedes-Benz-dealer Müller in Goldau, nabij Luzern. Tot 1995 was de 450 SE daar in onderhoud. Bij de auto zit bovendien nog een Zwitsers keuringsrapport, gedateerd op 30 september 1999. De kilometerstand was op dat moment 56.098. Momenteel bedraagt die 58.574, wat inhoudt dat de auto sindsdien nog geen 2.500 kilometer heeft afgelegd. Die lange stilstand ten spijt, een beetje aandacht op de brug van Eric Breed – en nieuwe injectoren, dito brandstofslangen en een slokje verse benzine – was genoeg om de V8 onder de goudgele motorkap weer tot leven te wekken. En na die lange winterslaap is hij het rijden nog niet verleerd, zo blijkt al snel. Als op een vliegend tapijtje... De hobbels op de dijken rond het Noord-Hollandse Schagen, waar Breed gevestigd is, werkt de W116 weg alsof ze niet bestaan. Hij meldt keurig dat ze er zijn, door een licht rammeltje ergens in het onderstel, maar zelfs als je je enorm op je achterwerk concentreert kun je ze fysiek maar nauwelijks waarnemen. Over rijcomfort hoefde je de ingenieurs van Sindelfingen in 1979 al duidelijk niks meer te vertellen. De drietrapsautomaat schakelt boterzacht en toont zich gevoelig voor de finesses van je rechtervoet. Ook voor de bak lijkt comfort het belangrijkste streven, want bij rustig rijden zoekt hij snel het hoogste verzet op. Dan is het lekker rustig in de Benz, al hoor je in de W116 naarmate het tempo oploopt duidelijk meer windgeruis dan in latere generaties van de S-klasse. Dat windgeruis kan aardig dominant worden, want dankzij de 4,5 liter grote V8 die 224 pk levert heeft de 450 SE weinig moeite met acce-
'Deze auto heeft spierballen, maar die verstopt hij onder de keurige gestreken mouwen van een stijlvol colbert.'
38 Youngtimer-magazine.nl
MERCEDES - BENZ 450 SE | GEREDEN
1
2
3
4
5
lereren. Deze auto heeft spierballen, maar die verstopt hij onder de keurige gestreken mouwen van een stijlvol colbert. Geschreeuw en drama zijn de W116 vreemd. Onder begeleiding van een energieke zoef en een diepe roffel stijgt de snelheidsmeter in rap tempo naar illegale hoogte, terwijl je verder eigenlijk nauwelijks merkt dat je zo hard gaat. Dat deze auto is gemaakt voor lange afstanden op de Autobahn is overduidelijk. Het kost weinig fantasie om je voor te stellen hoe je met deze auto Europa doorkruist en toch fit uitstapt. Het meubilair – nog ouderwets met veren – is stevig en comfortabel, al biedt het niet veel zijdelingse steun. Wat in de late jaren zeventig trouwens ook niemand verwachtte van een dergelijke comfortabele reiswagen. Het dashboard is compleet, maar heeft geheel in de traditie van 'das Haus', niets dat op overdaad wijst. Een toerenteller? Ach, wat moet je daarmee in een comfortabele reiswagen met een drietraps automaat, waarbij geen enkele chauffeur ook maar de minste of geringste neiging zal krijgen de pook zelf ter hand te nemen. Om de inzittenden toch nog een vleugje 'paleisatmosfeer' te gunnen vinden we zo hier en daar wat strookjes fraai gelakt hout. En zo klopt de wereld dan toch weer...
6
1 Met zijn 4,5 liter V8 kan de S-klasse ook in het moderne verkeer nog steeds uitstekend meekomen. Het verbruik is naar huidige normen wel aan de forse kant. 2 Groot stuurwiel, veel hout en mooi contrast door de Pergament-bekleding: welkom in de ingetogen weelde van een 450 SE. 3 De teller liegt niet: bijna nieuw. Verder alles no-nonsense. Typisch MercedesBenz dus. 4 In 1979 al verkrijgbaar (uiteraard tegen een passende meerprijs): cruise control. 5 De opstelling van de ruitenwissers is kenmerkend voor de W116. 6 Wat is hier het mooiste? Die geweldige V8 of het feit dat alles onder deze motorkap nog ongebruikt lijkt?
Veel gevoel krijg je niet terug vanuit de stuurinrichting. Het grote stuurwiel voelt een beetje doods aan, maar toch reageert de grote S gedwee op je commando's. Eigenlijk is het gebrek aan stuurgevoel geen kritiekpunt, het draagt eerder bij aan het gemoedelijke, rustgevende karakter van deze reisauto-pur-sang. Eind jaren zeventig
Youngtimer-magazine.nl
39
Eric Breed Hoewel hij Mercedes-Benz-specialist is, haalt Breed zijn neus niet op voor andere merken. 'Ik vind allerlei auto’s mooi, en beperk me daarbij heus niet tot het merk met de ster. Zo rijd ik mijn dagelijkse kilometers in een VW Transporter, omdat die gewoon beter is dan een Mercedes Vito. Maar ik vind wel dat Mercedes in de jaren ’70 en ’80 veruit de beste auto’s bouwde. Bovendien zijn de Mercedessen uit die tijd gewoon erg mooi, de uitstraling klopt helemaal. Wie een Mercedes-youngtimer koopt kan in elk geval op pad met de geruste gedachte dat er nog steeds een goede onderdelenvoorziening is, en dat een Mercedes-youngtimer een gewilde auto is. Tips voor een potentiële koper? Roest is voor de W116 wel een pijnpunt, bij deze niet, maar je moet altijd wel op je hoede zijn. Wie in de markt is voor een auto als deze moet eigenlijk overal op letten. Mijn advies is: koop er eentje die zo goed mogelijk is. Het is altijd beter om bij aanschaf een wat extra uit te geven dan daarna met enorme grote onderhouds- en reparatierekeningen geconfronteerd te worden. Ik weet bijvoorbeeld zeker dat deze W116 nog goed is voor veel, héél veel fijne kilometers!'
kon Herr Direktor duidelijk ontspannen reizen, zodat hij fris als het bekende Hünchen op de volgende vergadering aankwam. Zou dat de reden zijn dat Duitsland nu Europa’s grootste economie is? Goed nieuws voor de liefhebber die ontroerd is geraakt door het verhaal van deze gouden W116: hij is te koop. Over de prijs moet Eric Breed nog even nadenken, maar hij verwacht dat de W116 voor een bedrag van rond de 20.000 euro met z’n nieuwe eigenaar mee naar huis mag. En omgekeerd. Daarvoor koop je dus een bijna nieuwe 450 SE met veel voordelen. Eric somt ze nog maar even op: 'De kleur om te beginnen. Die vind ik echt schitterend. Dit soort auto’s zie je tegenwoordig haast alleen nog in zwart of grijs, maar in de jaren zeventig kón een kleur als deze nog gewoon. Een aanwinst voor het straatbeeld! Hij is bovendien voorzien van getint glas, elektrisch bediende ramen, een schuifdak met windkap, cruise control, een rechter buitenspiegel – ja dat was bij de meeste merken een optie in die jaren! – hoofdsteunen op de achterbank en een elektrische antenne. Dat deze auto geen lichtmetalen wielen, maar gewone wieldoppen heeft vind ik ook meer een voordeel dan een nadeel. Ze staan ‘m toch prachtig?'
Natuurlijk levert Breed de auto af in technisch onberispelijke staat, en draagt hij ook graag zorg voor het verdere onderhoud. Dat de nieuwe eigenaar er veel plezier aan gaat beleven weet hij zeker. Voor Breed zelf is deze W116 een nieuw hoofdstuk in zijn 'mentale boek' vol Mercedes-avonturen. 'Ik ben in 2000 voor mezelf begonnen, in die tijd was Duitsland nog één grote snoepwinkel waar je de prachtigste auto’s kon vinden. Dat kan nu nog, maar door de komst van internet wordt het steeds lastiger. Vroeger stonden we om 7 uur ’s ochtends bij de benzinepomp om de advertentiekrantjes als eerste te bemachtigen, zodat we ook als eerste bij de mooiste auto’s konden gaan kijken. De meest ontroerende dingen zag je dan. Dan stapte je bijvoorbeeld binnen bij een oude vrouw, in haar woning vol Perzische tapijtjes. Haar man, een tandarts, was al maanden geleden overleden en nu verkocht ze de Mercedes waar hij zo zuinig op was dat zelfs zij er niet in mocht rijden. Je kwam dan niet alleen thuis met een schitterende auto, maar ook met een prachtige herinnering.' Eric is nog zichtbaar aan het nagenieten. Duidelijk, de romantiek is een beetje af van het vak. Gelukkig zijn de auto's er nog wel. Nou ja, héél af en toe dan. ||
'Na die lange winterslaap is hij het rijden nog niet verleerd, zo blijkt al snel.'
40 Youngtimer-magazine.nl
MERCEDES - BENZ 450 SE | GEREDEN
1
2
4
1 De stijl van de W116 herkennen we ook in de R107 en W123. Geestelijke vader is Friedrich Geiger (1907-1996) die in 1973 afscheid neemt als baas van de designafdeling. 2 De afwerking van de A-stijl moet de wind zodanig langs de zijruiten geleiden dat ze minder snel vuil worden. Het oogt ook nog bijzonder. 3 Welke is de mooiste S-klasse? Volgens sommigen de W116. In Ikonengold Metallic is hij in elk geval schitterend. 4 Het originele reservewiel en de eveneens nooit gebruikte krik. Normaal ligt er een mooi vlak deksel met tapijt overheen. . 3
MERCEDES-BENZ 450 SE Motor: 4.520cc V8, 2 x OHC, Bosch K-Jetronic injectie, 226 pk/165 kW @ 5.000 tpm, 368 Nm @ 3.250 tpm. Transmissie: drietrapsaut., achterw.aandr. L x B x H: 496 x 187 x 142,5 cm. Banden: 205/70 VR 14 Gewicht: 1.740 kg. Top: 210 km/u. 0-100: 9,3 sec. Verbruik: 14-22 l. / 100 km. Nieuwprijs: vanaf plm. â‚Ź 30.000 (1979)
Youngtimer-magazine.nl
41