Κυριακή 05-10-2014 by epohi

3341

ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΑΝΑΝΕΩΣΗ, ΓΙΑ ΤΟ ΣΟΣΙΑΛΙΣΜΟ

Εβδομαδιαία εφημερίδα της Ανανεωτικής Αριστεράς • Κυριακή 5 Οκτωβρίου 2014 • Αρ. φ. 1219 • 2 €

ΑΡΘΡΑ Γ. Μηλιός: Ντράγκι εναντίον Μέρκελ;

Αυλαία στο Φεστιβάλ Νεολαίας ΣΥΡΙΖΑ

Η “άτολμη πολιτική” του προέδρου της ΕΚΤ δεν θα φέρει την “απαραίτητη” ρευστότητα. σελ 12

Ολοκληρώνεται σήμερα το 3ο Φεστιβάλ με την κεντρική συζήτηση (8 μ.μ.) «Συμμαχία για την ανατροπή στην Ευρώπη». Μιλούν ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ, Αλέξης Τσίπρας, ο ευρωβουλευτής του Podemos, Πάμπλο Ιγκλέσιας, o Γ.Γ της FIOM, Μαουρίτσιο Λαντίνι και ο πρόεδρος του ΚΕΑ Πιέρ Λοράν.

...

Α. Θεοπεφτάτου: Η χωροταξία της φτώχειας

Ο χωροταξικός σχεδιασμός της κυβέρνησης εξυπηρετεί την ανακατανομή της ιδιοκτησίας γης και ακινήτων. σελ 12

...

Σ. ∆ημητρίου: Ο Θουκυδίδης και ο πολιτικός πόλεμος σήμερα

Για το βιβλίο του Αντώνη Σαχπεκίδη, “Ο πελοποννησιακός πόλεμος στον 21ο αιώνα“. σελ.24

Χριστόφορος Βερναρδάκης: Μη αναστρέψιμη η κατάρρευση της κυβέρνησης Θα ήταν λάθος μια συνεργασία του ΣΥΡΙΖΑ με τη ∆ΗΜΑΡ. σελ. 8-9

∆ιαβάστε συνέντευξη του Μ. Λαντίνι στη σελίδα 18

ΚΙΝΗΣΕΙΣ ΤΑΚΤΙΚΗΣ ΣΕ ΧΑΜΕΝΟ ΠΑΙΧΝΙ∆Ι

Ψήφος κοινωνικής δυσπιστίας Καθώς πύκνωναν τα έκδηλα σημάδια αποσυσπείρωσης και διαφωνιών στην κυβέρνηση, οι κ. Σαμαράς και Βενιζέλος προσέφυγαν σε μια κλασική κίνηση άμυνας και αντιπερισπασμού ζητώντας από τη Βουλή ψήφο εμπιστοσύνης. Ελπίζουν ότι οι βουλευτές των κομμάτων τους εκόντες άκοντες θα ψηφίσουν και έτσι θα κερδίσουν κάποιο χρόνο για να συναποφασίσουν με την τρόικα τα νέα προαπαιτούμενα συνέχισης της λιτότητας και εμβάθυνσης του μνημονιακού καθεστώτος. Η ψήφος εμπιστοσύνης, ωστόσο, που ενδεχομένως θα αποσπάσουν, δεν μπορεί επουδενί να κρύψει την ψήφο έντονης κοινωνικής δυσπιστίας που εισπράττει η κυβέρνηση καθημερινά. Το ευρύ και βαθύ λαϊκό ρεύμα πολιτικής αποδοκιμασίας της δεν μπορεί να ανακοπεί με κινήσεις τακτικής, καθώς οι πηγές που το δημιουργούν και το τροφοδοτούν είναι βαθύτερες και επώδυνα ενεργές. Νέες δη-

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ

Άρης Καζάκος: Θέλουν την πλήρη υποταγή στην ανάγκη του βιοπορισμού

Η επίμονη αναφορά των εργασιακών θεμάτων από την τρόικα, παρουσιάζεται σαν εκσυγχρονισμός. σελ 20-21

...

Παλόμα Λόπεζ: Η επίλυση της κρίσης δεν είναι θέμα οικονομικής ανάπτυξης

Η ευρωβουλευτης της Ενωμένης Αριστεράς, σχολιάζει την κατάρρευση του ισπανικού δικομματισμού. σελ. 15

Στην Λαμπεντούζα των ναυαγίων και της ελπίδας Της Θεανώς Φωτίου

Λαμπεντούζα είναι ένα μικρό νησί ανάμεσα στην Τύνιδα και την Σαρδηνία, μέσα στη Μεσόγειο. Παλιότερα φιλοξενούσε τις βίλες των πλούσιων Ιταλών. Σήμερα κοντά στο τουριστικό λιμάνι, στο παραλιακό του μέτωπο, βρίσκονται εκτεθειμένα τα ναυαγισμένα πλοιάρια της ανεκπλήρωτης φυγής. Τεκμήρια ενός ακήρυχτου πολέμου, των αδιεξόδων μεταναστευτικών πολιτικών της ΕΕ σε ανθρώπους κυνηγημένους από τη φτώχεια και τον πόλεμο. Τεκμήρια των επαλλήλων πνιγμών που δεν έχουν τέλος. Βρισκόμαστε εδώ, πολλοί και πολλές αυτές τις μέρες, πολίτες της Μεσογείου, της ΕΕ, της Αφρικής και της Ασίας για να μην ξεχάσουμε όσα απάνθρωπα, άδικα και αδιέξοδα γίΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΤΗ ΣΕΛΙ∆Α 2

Για ένα ριζοσπαστικό κίνημα αλλαγής της Αθήνας Ο Γαβριήλ Σακελλαρίδης αναλύει το σχέδιο της Ανοιχτής Πόλης για να οικειοποιηθούμε ξανά την πόλη μας. σελ. 10-11

μοσκοπήσεις, οι οποίες δεν «βρίσκουν» το δρόμο προς τη δημοσιότητα, υπερβαίνουν και τις ως τώρα γνωστές δυσμενείς για την κυβέρνηση καταγραφές, που ως γνωστόν αποδιάρθρωσαν το κυβερνητικό στρατόπεδο. Επιπλέον, η συζήτηση στη Βουλή θα αποτελέσει ιδανικό τόπο για να συγκρουστούν οι δύο λογικές της κυβέρνησης και του ΣΥΡΙΖΑ. Στη γραμμή υπεράσπισης της υλοποίησης με ευλάβεια κάθε μνημονιακού προαπαιτούμενου θα αντιπαρατεθούν, μετά την παρουσίαση στη Θεσσαλονίκη, πιο συγκεκριμένα οι προγραμματικές θέσεις του ΣΥΡΙΖΑ. Η πρώτη βδομάδα, εν τω μεταξύ, παρουσίας της τρόικας στην Αθήνα, αποκάλυψε ότι οι μεν αντιπρόσωποι των πιστωτών έχουν βάλει, επιθετικά, τα πάντα στο τραπέζι, ενώ οι κυβερνητικοί αξιωματούχοι δεν τα αντικρούουν αξιόπιστα ή και τα αποδέχονται.

Η Σουηδία αναγνωρίζει την Παλαιστίνη

Να χρησιμοποιήσουμε τη φαντασία των νέων

Ο Κώστας ∆ουζίνας μιλά για τη νέα γενιά και την οργάνωση της Νεολαίας του ΣΥΡΙΖΑ. σελ. 30-31

∆ημοκρατία, ευθύνη, ανάκτηση του ∆ημοσίου

Ο Μπόντο Ράμελο, υποψήφιος πρωθυπουργός της Θουριγγίας αναλύει το σχέδιο της Αριστεράς. σελ. 16-17

Η νέα κυβέρνηση της χώρας ανακοίνωσε ότι γίνεται το πρώτο μέλος της Ε.Ε που θα αναγνωρίσει την Παλαιστίνη ως ανεξάρτητο κράτος

∆ΙΕΘΝΕΣ ΚΙΝΗΜΑ ΜΠΟΪΚΟΤΑΖ ΚΑΤΑ ΤΟΥ ΙΣΡΑΗΛΙΝΟΥ ΑΠΑΡΤΧΑΪΝΤ σελ. 19

ΘΕΜΑΤΑ

Στην Λαμπεντούζα των ναυαγίων και της ελπίδας ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ 1η ΣΕΛΙ∆Α

νονται μέσα στην κοινή μας θάλασσα. Για να συζητήσουμε το μεταναστευτικό ζήτημα, από τη σκοπιά των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, της δημοκρατίας, των κοινών αγαθών και της ανθρώπινης αξιοπρέπειας. Οι ευρωπαϊκές χώρες της Μεσογείου δεν είναι η περιφέρεια της ηπείρου, αλλά το παρελθόν και το μέλλον της. Οι συζητήσεις, σε παράλληλα σεμινάρια, γίνονται στο αεροδρόμιο, πολύ κοντά στο κέντρο του νησιού. Όμως το φεστιβάλ διεξάγεται μέσα στην πόλη όλη την μέρα με τους κατοίκους συμμέτοχους σε κοινά δρώμενα. Επισκέπτες και κάτοικοι παρακολουθούν θεατρικές παραστάσεις, συναυλίες, συζητούν στα καφενεία την ιδέα της Μεσογείου, των πολιτών, για την κρίση, για τις αδιέξοδες πολιτικές της ΕΕ, για την ανάγκη αλλαγής, για την Ελλάδα και τον ΣΥΡΙΖΑ. Αντιλαμβάνομαι για άλλη μια φορά, την τεράστια σημασία που έχουν οι πολιτικές εξελίξεις στην Ελλάδα, στο ευρωπαϊκό και διεθνές γίγνεσθαι και τις προσδοκίες που γεννιούνται από μια πιθανή πολιτική αλλαγή στην Ελλάδα, που καλείται να παίξει στη συγκυρία τον καταλύτη εξελίξεων σε μια ευαίσθητη περιοχή. Την Πέμπτη, η συζήτηση για τη δημοκρατία, έφερε στο συνέδριο την Λουτσιάνα Καστελίνα, πρόεδρο του ΑRCI (εκ των οργανωτών του Φεστιβάλ), η οποία ανέπτυξε την ιδέα της μεσογειακής πολιτοφροσύνης. Την ίδια μέρα στο τραπέζι με θέμα, τον πόλεμο, σύνεδροι από το Ιράκ, την Σύρια, την Παλαιστίνη, ανέπτυξαν σε μια δραματική συζήτηση τις πολιτικές, οικονομικές και κοινωνικές παραμέτρους του Αντιλαμβάνομαι για πολέμου στις χώρες τους, αδυάλλη μια φορά, την νατώντας να διατεράστια σημασία που γράψουν κάποια λύση. έχουν οι πολιτικές Μια καταπληεξελίξεις στην Ελλάδα, κτική εκδήλωση έγινε την Πέμστο ευρωπαϊκό και πτη το βραδύ διεθνές γίγνεσθαι και στο λιμανάκι της Λαμπεντούζα, τις προσδοκίες που όπου άνθρωποι γεννιούνται από μια από τις χώρες γύρω από τη Μεπιθανή πολιτική σόγειο τραγούαλλαγή στην Ελλάδα, δησαν μέσα από και που καλείται να παίξει βάρκες μικρά πλοιάρια στη συγκυρία τον τους καημούς της μετανάστευκαταλύτη εξελίξεων σης. Ήταν οι σε μια ευαίσθητη φωνές και οι γλώσσες της Μεπεριοχή. σογείου, ενωμένες για τον ίδιο σκοπό. Την Παρασκευή είναι η μέρα μνήμης όσων συνέβησαν πριν ένα χρόνο. 368 πολίτες από όλες τις χώρες άντρες γυναίκες και παιδιά θα επαναφέρουν στην πόλη τα γεγονότα. Βρίσκονται εδώ, επίσης, επιζήσαντες του ναυαγίου και συγγενείς των θυμάτων, για τον ίδιο σκοπό. Από την Ελλάδα, παρουσιάσαμε το παράδειγμα των δικτύων κοινωνικής αλληλεγγύης με όλα τα στοιχεία της κρίσης προβάλλοντας τον αμεσοδημοκρατικό τρόπο λειτουργίας τους. Το τεράστιο έργο που επιτελούν ως ανάχωμα της ανθρωπιστικής κρίσης, αλλά και ως τόποι κοινωνικών μετασχηματισμών, τόποι όπου η εμπιστοσύνη και ο σεβασμός εγκαθιδρύονται, τόποι όπου δουλεύουν αρμονικά ντόπιοι και ξένοι, Έλληνες και μετανάστες, τόποι, όπου ο ρατσισμός και ο φασισμός δεν έχουν θέση, ένα νέο παράδειγμα κοινωνικής οργάνωσης και πολιτικής παρέμβασης των από κάτω. Το φεστιβάλ της Λαμπεντούζα θα διαρκέσει μέχρι την Κυριακή. Ονομάζεται sabir. Είναι η lingua franca της Μεσογείου. Η γλώσσα sabir που περιελάμβανε λέξεις από όλες τις γλώσσες της Μεσογείου ήταν ένα ιδίωμα που βοηθούσε τους λαούς να επικοινωνούν στα λιμάνια από το μεσαίωνα μέχρι το τέλος του 19ου αιώνα. Αυτό το χαμένο ιδίωμα ανιχνεύουμε ξανά όλοι μαζί στη Λαμπεντούζα.

“

•

Η ΕΠΟΧΗ 5 Οκτωβρίου 2014

Και η γελοιότητα στην τρομοκράτηση σκοπεύει

Η κυβερνητική εκπρόσωπος τα έβαλε με τον μετρ της προπαγάνδας Γ. Μουρούτη.

Ο τελευταίος ανασχηματισμός της κυβέρνησης άφησε απ’ έξω τον Άδωνι Γεωργιάδη γιατί διέλυσε τελείως την Υγεία, κάνοντάς τον όμως κοινοβουλευτικό εκπρόσωπο για να συνεχίσει να έχει βαρύνοντα θεσμικό ρόλο για να περνάνε τα τσιρίγματά του στα «απαιτητικά» κανάλια. Ταυτόχρονα, όμως, έκανε υπουργούς της λαϊκής (τρομάρα μας) δεξιάς. Μια εξ αυτών είναι η κυβερνητική εκπρόσωπος Σοφία Βούλτεψη, η οποία μπορεί να λοιδορείται από εφημερίδες και τα social media, αλλά τη δουλειά της, μάλλον, την κάνει επιτυχημένα. Απευθύνεται, μέσω, κυρίως, πρωινάδικων όχι στον Γεωργούλα, αλλά στον απλό άνθρωπο, τον συνταξιούχο, τον νοικοκύρη, τη νοικοκυρά που διαπλάστηκαν με τα ιδεολογικά στερεότυπα «πατρίς, θρησκεία, οικογένεια», «νόμος και τάξη». Για παράδειγμα, η Σ. Βούλτεψη ζήτησε εισαγγελική έρευνα για τη δημοσκόπηση της Public Issue που έβγαλε τον ΣΥΡΙΖΑ μπροστά με 11 μονάδες και στα όρια της αυτοδυναμίας. Ουσιαστικά κατήγγειλε την εταιρεία για διασπορά ψευδών ειδήσεων, εκμεταλλευόμενη την προνομιακή θέση της!

όσοι απλοί άνθρωποι, ιδιαίτερα οι ταλαντευόμενοι δεν θα τσιμπήσουν στο ότι η δημοσκόπηση ήταν στημένη; Άντε μετά η ίδια η εταιρεία ή άλλες που την στήριξαν να μιλούν για τήρηση κανόνων δεοντολογίας δημοσκοπήσεων, όπως ενήργησε η Public Issue. Στην προσπάθειά της η κυβερνητική εκπρόσωπος, ουσιαστικά τα έβαλε με τον μετρ της προπαγάνδας Γ. Μουρούτη, που ενάμιση χρόνο πριν έλεγε, γιατί τότε αυτό εξυπηρετούσε τη Ν∆, ότι «συνήθως όταν ένα κόμμα καταρρέει φτάνει στο σημείο να καταγγέλλει εταιρείες δημοσκοπήσεων. Ειδικά αν διαθέτει και δικά του ΜΜΕ». Για τους υπαλλήλους της ΕΥΠ που συναντήθηκαν με τον Αλ. Τσίπρα, η Σ. Βούλτεψη δήλωσε ότι «δεν μπορεί οι μυστικοί μας πράκτορες να μπαίνουν στην Κατεχάκη από την πίσω πόρτα, για να μην τους δει κανείς και στην Κουμουνδούρου από την μπροστινή. Έχετε δει τον Τζέιμς Μποντ να επισκέπτεται κόμματα;» ∆εν είναι για γέλια ούτε καν για ειρωνικά σχόλια στο facebook. Ο απλός άνθρωπος θα πει «αμάν, θα τους δουν οι Τούρκοι ή οι Σκοπιανοί, θα τους εξοντώσουν και θα φτάσουν στο Σύνταγμα για ούζα.». Ακόμα και το αμίμητο ρατσιστικό σχόλιό της «δίπλα στους Ρομά ζουν άνθρωποι», στα πιο κατώτερα ένστικτα σκοπεύει. Πάρτε το παράδειγμα του Εμπορικού Συλλόγου Ανδραβίδας που απαγόρευσε στα μαγαζιά της πόλης να εξυπηρετούν τους Ρομά.

Στη γραμμή της τρομοκρατίας

Το άλλο απαύγασμα της πολιτικής παρέμβασης, ο Άδωνις Γεωργιάδης απευθύνθηκε διαφορετικά, τρομοκρατώντας τους πολίτες. ∆εν ήταν τυχαία η ρήση του ότι «μόλις βγει ο ΣΥΡΙΖΑ δεν θα μείνει φράγκο στις τράπεζες. Θα αφήσω εγώ τα λεφτά μου να τα φάει ο

ΕΒ∆ΟΜΑ∆ΙΑΙΑ ΕΦΗΜΕΡΙ∆Α ΤΗΣ ΑΝΑΝΕΩΤΙΚΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ Ιδιοκτήτης: Εκδοτικός - ∆ημοσιογραφικός Συνεταιρισμός Κοινωνικών, Πολιτικών και Πολιτιστικών Μελετών και ∆ραστηριοτήτων Η ΕΠΟΧΗ, ΣΥΝ Π.Ε.

Βλαχάβα 11 & Αθηνάς, 3ος όροφος, Αθήνα 105 51 ΤΗΛΕΦΩΝΑ 3616702, 3619513 3619514 • FAX: 3619610 Εκδότρια: Ασημίνα ∆αβάκη - Κλαυδιανού

Τσίπρας;» Λίγες μέρες πριν, ο ίδιος ο Αν. Σαμαράς έδωσε τη γραμμή της τρομοκρατίας. Μιλώντας στους βουλευτές της Ν∆ στο εντευκτήριο της Βουλής είπε «αν βγει ποτέ ο Τσίπρας, τότε θα φύγουν όλα τα λεφτά από τις τράπεζες». Η διαφορά Σαμαρά-Γεωργιάδη ήταν ότι ο πρώτος επέλεξε δικό του ακροατήριο, χωρίς να κάνει δημόσια τοποθέτηση. Κρυπτόμενος και χωρίς ευθύνη των λεγομένων του έδωσε γραμμή. Από τους βουλευτές του έως τους καναλάρχες του. Ήδη αμέσως μετά τις δηλώσεις τους σημειώθηκε διαρροή καταθέσεων ύψους 87 εκατ.! Ο άλλος αστέρας, τηλεοπτικός και αρθρογράφος στο ∆ΟΛ αυτός, ο Γ. Πρετεντέρης είναι ο πλέον απροκάλυπτα υποστηριχτής των παραπάνω τρομοκρατικών και λαϊκίστικων παρεμβάσεων στελεχών της Ν∆. Παίρνει τη γραμμή και την κάνει λαϊκή, σοβαροφανή. Προχθές, αναφερόμενος στη θέση του ΣΥΡΙΖΑ για διαπραγμάτευση με τους δανειστές, αφού πρώτα χλευάζει διαστρεβλώνοντας τις θέσεις του κόμματος, στο τέλος καταλήγει με το πιασιάρικο «όπως θα έλεγε ο Αλέφαντος “καλώς τα παιδιά, καλώς τα, 3-0!”». Ο άνθρωπος που ομολόγησε ότι απέκρυβε την αλήθεια, έδωσε προχθές συνέντευξη στην ιστοσελίδα «iefimerida», βγάζοντας τόση χολή και κινδυνολογία για τον ΣΥΡΙΖΑ, που ούτε ο θαυμαζόμενος από αυτόν Άδωνις δεν θα τα κατάφερνε. «Χτυπούν το Μέγκα γιατί κάποιοι το θεώρησαν εμπόδιο για την άνοδό τους στην εξουσία. Στις ορέξεις τους. Εννοώ τον ΣΥΡΙΖΑ. ∆εν ξέρω γιατί το κάνουν διότι προσωπικά πιστεύω ότι ποτέ δεν τους μεταχειριστήκαμε άδικα ή αθέμιτα ως παράταξη. Είναι τυχαίο ότι ο Αλ. Τσίπρας δεν ήρθε να δώσει συνέντευξη στο Μέγκα. Υποθέτω πως δεν το κάνει επειδή φοβάται… Έτσι φαίνονται αντίθετοι με το σύστημα. Αντικειμενικά στοιχεία σύγκρουσης με τον ΣΥΡΙΖΑ δεν υπάρχουν. Τελικά η επίθεση που δέχτηκε το Μέγκα ήταν και από τα δύο άκρα». (σσ. να θυμίσουμε μόνο το επαίσχυντο άρθρο του για «Ζωή Κασιδιάρη»)

Το σύστημα θα κάνει τα πάντα

«Άκρο ο ΣΥΡΙΖΑ;», απορεί ο δημοσιογράφος. Και ο Πρετεντέρης, προσπαθώντας να γλυκάνει την Μουρούτεια άποψη, απαντά «Ε, δεν τον λες και κέντρο. Κεντρώο κόμμα είναι;» Στο τέλος καταλήγει με την εκφοβιστική προτροπή στους ψηφοφόρους: «Το 2015 θα είναι κρίσιμη χρονιά. Να εξαντληθεί η τετραετία. Και τότε ας βγει όποιος θέλει. ∆εν θα μπορέσει πάντως να ρίξει τη χώρα πίσω»! Από τα παραπάνω βγαίνει το συμπέρασμα ότι η πορεία προς και αφού γίνει κυβέρνηση ο ΣΥΡΙΖΑ θα είναι εξαιρετικά επικίνδυνη, γλιστερή, με προβοκάτσιες ασύλληπτες. Το σύστημα θα κάνει τα πάντα επιστρατεύοντας τους πάντες. Θα ξεσαλώσει με λαϊκιστές, οργανικούς διανοούμενους του, ΜΜΕ, δικαστικό και τραπεζικό σύστημα. Μια δηλητηριώδης λερναία ύδρα που θα κάνει τα πάντα. Το «θηρίο» γίνεται ολοένα πιο επικίνδυνο όταν ξεψυχά. Ο ΣΥΡΙΖΑ, όχι μόνο η ηγεσία του, αλλά οι οργανώσεις, το κάθε μέλος και φίλος του πρέπει να γίνουν οι εργάτες και οι διανοούμενοι του, αντιστρέφοντας την ολοκληρωτική επίθεση με τη δύναμη του οράματος, των ιδεών, της συλλογικότητας και του προγράμματός του.

Συνδρομές (σε ευρώ) • Εσωτερικού: 150 • Kύπρος: 250 • Ευρώπη: 250 • Λοιπός κόσμος: 250 Α.Φ.Μ. 096207018 - ∆ΟΥ: ΣΤ’ Αθηνών Αρ. Λογαριασμού: 72038528658 ΙΒΑΝ GR

Μάκης Μπαλαούρας

3801107200000072038528658 ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ Ηλεκτρονική ∆ιεύθυνση: epohigr@gmail.com www.epohi.gr Κωδικός εντύπου: 3341

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Η ΕΠΟΧΗ 5 Οκτωβρίου 2014

Νέο πρόγραμμα δια χειρός Μ. Ντράγκι!

Η εντολή του Αντ. Σαμαρά προς τους υπουργούς που μετέχουν στις «διαπραγματεύσεις» με την τρόικα, ιδιαίτερα προς τον Γ. Βρούτση που χειρίζεται ασφαλιστικό και εργασιακά, είναι η «άμυνα», η καθυστέρηση –«να φτάσουμε μέχρι τέλος Οκτωβρίου». Η πρώτη οπισθοχώρηση του Μαξίμου, πάντως, έγινε και αφορούσε το πρωτογενές πλεόνασμα, καθώς πήρε πίσω τη διαρροή της που προέβλεπε πλεόνασμα από 2,3% έως 2,5% του ΑΕΠ, και όχι 3%. Με το πρώτο «τζαρτζάρισμα» επανήλθε στα προβλεπόμενα του μνημονίου… Ο Αντ. Σαμαράς, γνωρίζοντας ότι θα χρειαστεί νέο πρόγραμμα και η τρόικα θα επιμείνει για υλοποίηση όλων των προαπαιτούμενων, θα προσπαθήσει να εξασφαλίσει «γενναίες» φοροαπαλλαγές, ενώ θα εγγράψει στο προσχέδιο προϋπολογισμού, που κατατίθεται αύριο, ως εισπράξιμες όλες τις βεβαιωμένες οφειλές προς το δημόσιο του 2014. Κι αυτό παρόλο που και το 2013 και το 2012 δεν εισπράχθηκε παραπάνω από το 40% των βεβαιωμένων οφειλών -η τρόικα φαίνεται να έχει συμφωνήσει σ’ αυτό. Το σχέδιο είναι να καταφέρει να επιζήσει έως το τέλος Οκτωβρίου, προκειμένου να μπουν στο ίδιο τραπέζι αξιολόγηση τρόικας και stress test τραπεζών, χωρίς να έχουν ανακοινωθεί αλλαγές σε ασφαλιστικό και εργασιακά. Έως τότε ο φιλοκυβερνητικός τύπος θα φροντίσει να «πείσει» τους πολίτες ότι «δεν υπάρχει περίπτωση να μη συνεχιστεί κάποιου είδους επιτήρηση της Ελλάδας», καθώς «πρέπει να αντιληφθούμε ότι στο τέλος του έτους η χώρα μπορεί να γυρίσει σελίδα, αλλά πάντοτε υπό αυστηρή επιτήρηση, όποιος και αν την κυβερνά» [Καθημερινή, 03.10.14]. Η δήλωση, όμως, του Μ. Ντράγκι ότι «χωρίς πρόγραμμα δεν υπάρχουν αγορές» τίτλων ελληνικών ομολόγων, και παρά τις διαρροές από το Μαξίμου πως ο κεντρικός τραπεζίτης «δεν εννοούσε νέο μνημόνιο», εξουδετερώνει κάθε ελπίδα του πρωθυπουργού για επικοινωνιακή έξοδο από τα μνημόνια.

Αδειάζει η κλεψύδρα της κυβέρνησης

ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΑ ΤΟΥ ΜΑΞΙΜΟΥ ΝΑ «ΑΓΟΡΑΣΕΙ» ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΧΡΟΝΟ ΕΩΣ ΤΟΝ ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟ

ενική επιστράτευση ακολούθησε την απόφαση του Μαξίμου να ζητήσει ψήφο εμπιστοσύνης, σε μια προσπάθεια να δοθεί ένα τέλος στην εικόνα διάλυσης και την πορεία φθοράς που παρουσιάζει η κυβέρνηση –χθες, Σάββατο, στην εκδήλωση για τα 40 χρόνια της Ν∆, το παρών έδωσε και ο Θ. Ρουσόπουλος. Ο Αντ. Σαμαράς φέρεται αποφασισμένος να κρατήσει τη χώρα σε κατάσταση παρατεταμένης ακυβερνησίας, με ό,τι συνεπάγεται αυτό για τους πολίτες, προκειμένου να μη στηθούν κάλπες πριν από το Φεβρουάριο του 2015 –«Η διαδικασία εκλογής του νέου Προέδρου θα κινηθεί όπως προβλέπεται από το Σύνταγμα και την συνταγματική πρακτική, έναν μήνα πριν από τη λήξη της θητείας του απερχόμενου Προέδρου, δηλαδή τον Φεβρουάριο του 2015», δήλωσε η Σ. Βούλτεψη [01.10.14].

Ανίχνευση προθέσεων

Η κίνηση της ψήφου εμπιστοσύνης, που χαρακτηρίζεται από την Κουμουνδούρου ως «αμυντική», εκτιμάται ως προσπάθεια συσπείρωσης των βουλευτών της συγκυβέρνησης, ώστε να διαλύσει τα σενάρια περί πρόωρων εκλογών και, βεβαίως, να πείσει την τρόικα ότι δεν παραπαίει και είναι ένας αξιοπρεπής συνομιλητής της. Παράλληλα το Μαξίμου ευελπιστεί να «ανιχνεύσει» προθέσεις, κυρίως των ανεξάρτητων βουλευτών, και να θέσει σε δοκιμασία στελέχη κομμάτων που δοκιμάζονται εσωτερικά. Ακόμα και στο Ποτάμι υπήρξαν κάποιοι προβληματισμοί για τη στάση που θα τηρήσουν οι δύο ανεξάρτητοι βουλευτές, Π. Τατσόπουλος και Γρ. Ψαριανός, που, πλέον, πρόσκεινται στο κόμμα αυτό. Η άμεση, όμως, αποσαφήνιση των προθέσεων από τους «συνήθεις ύποπτους» φρέναρε τα σχέδια του Μαξίμου – είναι χαρακτηριστικό ότι ο φιλοκυβερνητικός τύπος παίζει χαμηλά το θέμακαθώς διείδε ότι όλη αυτή η διαδικασία μπορεί να αποτελέσει αφετηρία εξελίξεων και να μετατραπεί σε μπούμεραγκ. Η προσπάθειά του Μαξίμου, πάντως, να ελέγξει / συσπειρώσει τους βουλευτές της συγκυβέρνησης, προκειμένου να

«καθαρίσει» το τοπίο, θα αποδειχθεί άκαρπη. Και φαίνεται να αποτυγχάνει η επιχείρηση να συγκεντρωθούν αρκετά παραπάνω «ναι» από τους 154 βουλευτές που διαθέτουν συνολικά Ν∆ και ΠαΣοΚ. Και, κυρίως, δεν φαίνεται να συσπειρώνει «πρωτοκλασάτα» στελέχη από άλλους πολιτικούς χώρους που θα «απέδιδαν» επικοινωνιακά.

Χάσμα με τη βάση

Βέβαια, δεν υπάρχει περίπτωση να μην εξελιχθεί θετικά για την κυβέρνηση η ψηφοφορία, ωστόσο «το χάσμα των βουλευτών της πλειοψηφίας με την εκλογική τους βάση θα παραμείνει» [Κ. Ιορδανίδης, Καθημερινή, 02.10.14] με τον Μ. Βορίδη να πιέζει σημειώνοντας ότι «είναι ανοιχτό το ενδεχόμενο εκλογών,

Οι βουλευτές των κομμάτων

Αυτή τη στιγμή η κυβερνητική πλειοψηφία αριθμεί 154 βουλευτές [Ν∆ 126 και ΠαΣοΚ 28] με τη δύναμη του ΣυΡιζΑ να είναι 71 βουλευτές, της ΧΑ 16, ΑνΕλ 14 [με τη Ραχήλ Μακρή και τον Ν. Νικολόπουλο σύμφωνα με δήλωση του ιδίου], ΚΚΕ 12 και ∆ημΑρ 10 βουλευτές. Οι 14 «Ανεξάρτητοι ∆ημοκρατικοί Βουλευτές» είναι οι: Π. Τατσόπουλος, Μ. Ανδρουλάκης, Β. Καπερνάρος, Ο. Βουδούρης, , Γ. Νταβρής, Χρ. Αηδόνης, Κ. Γιοβανόπουλος, Χ. Γιαταγάνα, Θ. Παραστατίδης, Γ. Κασαπίδης, Π. Μουτσινάς, Θ. Τζάκρη, Μ . Μπόλαρης και Ι. Κουράκης. Και οι 9 «Ανεξάρτητοι» είναι οι: Σ. Λυκούδης, Ν. Κακλαμάνης, Β. Πολύδωρας, Γ. Ψαριανός, Β. Οικονόμου, Μ. Ιατρίδη, Κ. Μάρκου, Ε. Μπούκουρας και Χ. Αλεξόπουλος. Από αυτούς, συνολικά 23 βουλευτές, οι 4 προέρχονται από τη Ν∆, 1 από τον ΣυΡιζΑ, 5 από το ΠαΣοΚ, 2 από τη Χρυσή Αυγή, 5 από τους ΑνΕλ και 6 από τη ∆ημΑρ.

αν δεν ξεκαθαρίσουν τη θέση τους οι βουλευτές» [Βήμα FM, 03.10.14]. Με το «όχι», πάντως, έχουν συνταχθεί οι Σπ. Λυκούδης [«∆εν θα ψηφίσω υπέρ της κυβέρνησης, αλλά δεν ανήκω και σ’ αυτούς που θέλουν πάση θυσία να πέσει»], Π. Τατσόπουλος [«Έξυπνη κίνηση για την κυβέρνηση, αλλά εγώ δεν θα την ψηφίσω»], Βασ. Οικονόμου [«∆εν υπάρχει αλλαγή πολιτικής, άρα θα πω όχι»], Μ. Μπόλαρης, Χρ. Γιαταγάνα, Στ. Κουράκος, Ν. Νικολόπουλος, Β. Πολύδωρας, Γ. Νταβρής [«Θα καταψηφίσω τη συγκυβέρνηση Σαμαρά – Βενιζέλου»], Κ. Γιοβανόπουλος, κ.ά. Πληροφορίες φέρουν τους Μ. Ιατρίδη και Γ. Κασαπίδη να ψηφίζουν «ναι», ενώ άγνωστο παραμένει τι θα ψηφίσουν οι Β. Καπερνάρος [προσανατολίζεται προς «όχι»], Ν. Κακλαμάνης [θα αποφασίσει αφού δει το προσχέδιο του Προϋπολογισμού] και Χρ. Αηδόνης, τον οποίο «χρεώθηκε» να πείσει ο Α. Λοβέρδος. Ο Γρ. Ψαριανός δήλωσε ότι θα ψηφίσει «παρών», ενώ ο Θ. Μωραΐτης του ΠαΣοΚ εκτιμά ότι η ψήφος εμπιστοσύνης «δεν απαντά σε κανένα πολιτικό ερώτημα και πρόβλημα», δήλωση που, το πιθανότερο, θα συνοδευτεί από «ναι».

ΠαΣοΚ: Όλα στο τραπέζι

Η κυβέρνηση, μετά τις πρώτες αρνητικές γι’ αυτήν αντιδράσεις, προσπαθεί να αποσυνδέσει την ψήφο εμπιστοσύνης από την προεδρική εκλογή καθώς οι ψήφοι που θα εξασφαλίσει πόρρω απέχουν από τον αριθμό 180 που απαιτείται για εκλογή προέδρου, ενώ θα επιβεβαιωθεί ότι είναι δυνατόν να συγκεντρωθούν οι 121 βουλευτές που θα οδηγήσουν τη χώρα σε πρόωρες εκλογές. Η πρόταση του Ευ. Βενιζέλου, που έγινε αποδεκτή, για ψήφο εμπιστοσύνης, φαίνεται να το αποσταθεροποιεί ακόμα περισσότερο το ΠΑΣΟΚ. Ιδιαίτερα μετά την τοποθέτηση του Φ. Κουβέλη που ουσιαστικά έθεσε ως προτεραιότητα της ∆ημΑρ την ανατροπή της παρούσας κυβέρνησης. Ο Ευ. Βενιζέλος, μάλιστα, που θα συγκαλέσει την Τετάρτη το μεσημέρι την Κοινοβουλευτική Ομάδα του κόμματός του, φέρεται αποφασισμέ-

Θ. Μιχ.

νος να θέσει θέμα αλλαγής του εκλογικού νόμου με εμμονή στην κατάργηση του μπόνους των 50 εδρών. Την Τετάρτη, πάντως, η συζήτηση στη Βουλή θα ξεκινήσει χωρίς την παρουσία του Αντ. Σαμαρά που θα απουσιάζει στη Σύνοδο Κορυφής. Στο εσωτερικό, πάντως, του ΠαΣοΚ πληθαίνουν οι φωνές για απαγκίστρωση από τη Ν∆, με τον Κ. Σκανδαλίδη να θέτει θέμα συνεδρίου «πριν τις εκλογές», προκειμένου «να τεθούν τα πολιτικά θέματα […] Και αυτό της ηγεσίας» -γιατί όχι;».

Παραμένουν τα προβλήματα

Αμφισβήτηση του Ευ. Βενιζέλου υπάρχει και από πλευράς Μ. Χρυσοχοΐδη, που προσπαθεί να δημιουργήσει ένα νέο σχήμα που θα συνεργαστεί με τη Ν∆. Σύμφωνα με διαρροές από το περιβάλλον του σε τηλεφωνική επικοινωνία που είχε με τον πρόεδρο του ΠαΣοΚ τού διευκρίνισε ότι είναι αδύνατον το ΠαΣοΚ να «επιζήσει» ως σοσιαλδημοκρατικό κόμμα, καθώς έχει υπογράψει όλα τα μνημόνια και τους εφαρμοστικούς νόμους. ∆ιερωτάται, μάλιστα, ποιος θα ψηφίσει ΠαΣοΚ! Η κίνηση, όμως, της κυβέρνησης να ζητήσει ψήφο εμπιστοσύνης δεν αγγίζει τα προβλήματα που την αποσταθεροποιούν. Ανεξάρτητα αν «φύγει» επικοινωνιακά το ∆ΝΤ και ανακοινωθεί το «τέλος των μνημονίων», τα 6,3 εκ. των συμπολιτών μας που ζουν κάτω ή στα όρια της φτώχειας, οι 230.000 επιχειρήσεις που έβαλαν λουκέτο από το 2008, στις οποίες υπολογίζεται να προστεθούν άλλες 40.000, θα εξακολουθούν να διευρύνουν το χάσμα ανάμεσα στην κυβέρνηση και την κοινωνία. Το νέο πρόγραμμα που προανήγγειλε ο Μ. Ντράγκι, σε συνδυασμό με τις απαιτήσεις της τρόικας για νέο ασφαλιστικό και αλλαγές στα εργασιακά «εδώ και τώρα» προκαλούν πολιτική ασφυξία στην κυβέρνηση που βλέπει την άμμο στην κλεψύδρα της να αδειάζει. Θ. Μιχόπουλος tmihopoulos@gmail.com

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Η ΕΠΟΧΗ 5 Οκτωβρίου 2014

Ποια είναι στ’ αλήθεια η «δημοκρατική παράταξη»;

Αν δεχτούμε την άποψη ΠΑΣΟΚ ότι “δημοκρατική παράταξη” είναι… παραδοσιακά “η άλλη παράταξη σε σχέση με τη Ν∆”, τότε η δημοκρατική παράταξη του παρόντος είναι ο ΣΥΡΙΖΑ!..

δημοκρατία είναι ένας τρόπος δραστηριότητας που ξεκινά από την ιδέα πως πρέπει να δώσεις στον αντίπαλο τη δυνατότητα της παρουσίας για να μην κινδυνεύεις ο ίδιος να εξαντληθείς αντιμετωπίζοντάς τον, ούτε να κηρυχθείς στην αφάνεια αν συμβεί εκείνος να θριαμβεύσει. Αυτό δεν το γνωρίζει ο έλληνας πρωθυπουργός. Ο Αντώνης Σαμαράς είναι ένας συντηρητικός πολιτικός χωρίς ίχνος δημοκρατικής παιδείας που, χάρη σε μια σειρά πολιτικών και θεσμικών εξαπατήσεων βρέθηκε στην πρωθυπουργική καρέκλα. Και… κατσικώθηκε σ’ αυτήν αρνούμενος πεισματικά να δώσει στον αντίπαλό του (τον ηγέτη του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης) «τη δυνατότητα της παρουσίας» – τον πολιτικό χώρο που αρμόζει στον κ. Τσίπρα, στη συγκεκριμένη περίπτωση. Με αποτέλεσμα να έχει ήδη εξαντληθεί. Και να κινδυνεύει να «κηρυχθεί στην αφάνεια», καθώς όλα δείχνουν ότι ο αντίπαλός του θα θριαμβεύσει. Έτσι, εντελώς φυσιολογικά, εισπράξαμε ως ένα χαρακτηριστικό φθέγμα πανικού μπρος στον επερχόμενο πολιτικό αφανισμό του, εκείνο το γελοίο και ανιστόρητο «εμείς είμαστε η ∆ημοκρατική Παράταξη». Ως μία ακόμα, την έσχατη ίσως, σπασμωδική απόπειρα εξαπάτησης. Αυτή τη φορά, όχι μόνο του εκλογικού σώματος αλλά και της ίδιας της «παράταξής» του. Των καραμανλικών στελεχών της, ενώπιον των οποίων εκστόμισε τη συγκεκριμένη μπαλαφάρα…

∆υο γάιδαροι μαλώνανε…

Toυ ΓΙΑΝΝΗ ΚΑΚΑΡΩΝΗ

Η διασκεδαστική πλευρά της μπαλαφάρας Σαμαρά πήρε διαστάσεις φαρσοκωμωδίας με την αντίδραση του συντρόφου και συγκυβερνήτη του Ευάγγελου Βενιζέλου. Και των στελεχών της παράταξής του: «Φτάνει πια κύριε Σαμαρά» (αυτό δεν τόλμησαν να το πουν), «ας σεβόμαστε τις έννοιες και την ιστορία» (αυτό το είπαν), «εμείς είμαστε η ∆ημοκρατική Παράταξη»! Μάλιστα! Η ∆ημοκρατική Παράταξη της τάξεως του 5%, σχολίαζαν γελώντας τα πλήθη. Ύστερα βγήκε η Σοφία Βούλτεψη: - Το μαλλί πως είναι; (μόλις είχε βγει απ’ το κομμωτήριο) Γέλια… - Γιατί γελάτε, ρε παιδιά, καλά τα είπε ο Σαμαράς: «εμείς είμαστε η μεγάλη ∆ημοκρατική Παράταξη»! «Τι λες τώρα, εμείς είμαστε, κλπ, κλπ.» απάντησε ο κ. Καρύδης. Του Βενιζέλου. Και ευθύς άρχισε η διελκυστίνδα: το τραβολόγημα της μισοπεθαμένης ελληνικής δημοκρατίας από τους εκπροσώπους των συγκυβερνόν-

των κομμάτων. Εντάξει, καλά τα γέλια αλλά σημασία έχει τι λέει η επιστήμη. Και ως προς τη διαλεύκανση του μυστηρίου της… ιδιοκτησίας της «δημοκρατικής παράταξης» και ως προς την δημοκρατικότητα των διεκδικητών της: «ο Σαμαράς δεν είναι παρά ένας ιερέας του παραδοσιακού πολιτικού συντηρητισμού που βιώνει τον πανικό του αποσχηματισμού του, ο δε Βενιζέλος είναι πολιτικά ανύπαρκτος», γνωματεύει ο επιστήμων. «Και ιδεολογικά αποσχηματισμένος, κι αυτός», προσθέτει, με απόφαση του προέδρου της Σοσιαλιστικής ∆ιεθνούς Γιωργάκη Παπανδρέου… «∆υο γάιδαροι μαλώνανε σε ξένο αχυρώνα», κλείνει τη γνωμάτευση.

Τι λέει η… επιστήμη

Πραγματικά τώρα, η επιστήμη μας λέει ότι η μπαλαφάρα Σαμαρά και η γελοία διαμάχη που ακολούθησε για την… ιδιοκτησία της «δημοκρατικής παράταξης» επαναλαμβάνεται διαρκώς στη διάρκεια δύο αιώνων πολιτικής ιστορίας (1789 – 1989) και ότι έχει τις ρίζες της «στην περίοδο ανάπτυξης των τριών ιδεολογιών του σύγχρονου κόσμου: Του «συντηρητισμού» (που ήθελε οι όποιες αλλαγές και η εμβέλειά τους να περιοριστούν όσο το δυνατόν περισσότερο) τον «φιλελευθερισμό» (που πρέσβευε το τέλος της εποχής των «αθέμιτων» προνομίων και τη «διόρθωση του κόσμου διά των μεταρρυθμίσεων») και τον «σοσιαλισμό» που… μας βολεύει (που βολεύει την κάθε τάση του, εννοώ). Και οι τρεις ιδεολογίες», μας λέει η επιστήμη, «είχαν ήδη οργανωθεί κατά το 1848 και έκτοτε θα δώσουν μεταξύ τους έντονες μάχες καθ’ όλη τη διάρκεια του 19ου και του 20ου αιώνα. Εντάξει, καμιά σχέση με τις μάχες των Σαμαρά – Βενιζέλου και των εκπροσώπων τους (Σοφίας Βούλτεψη – ∆ημήτρη Καρύδη για την… ιδιοκτησία της «∆ημοκρατικής Παράταξης». Εξάλλου, το μόνο ουσιαστικό που προέκυψε απ’ αυτές τις «μάχες» κάτι που είπε ο εκπρόσωπος του ΠΑΣΟΚ: «Η δημοκρατική παράταξη ήταν και είναι ιστορικά και ιδεολογικά η «άλλη» παράταξη σε σχέση με τη Ν∆», δήλωσε εμφατικά. Παραδεχόμενος ότι η «∆ημοκρατική Παράταξη» του παρόντος (ως… η «άλλη παράταξη σε σχέση με τη Ν∆) είναι ο ΣΥΡΙΖΑ!... Αστεία πράγματα. Ποιες «∆ημοκρατικές Παρατάξεις»; Η δημοκρατία σήμερα, μπερδεμένη ανάμεσα στην τραχύτητα των κοινωνιών της ανέχειας και στην ευφορία των κοινωνιών της κατανάλωσης, βλέπει τις δυνατότητές της να εξαντλούνται. Το χρήμα και οι ηλεκτρονικοί διερευνητές είναι ανώνυμοι, ανώνυμες και οι καταπιεστικές γραφειοκρατίες, ανώνυμες οι καινούριες κάστες πού, λίγο πολύ παντού, καθορίζουν με υποχρεωτικά σχέδια τη ζωή. Εναντίον αυτού του κλειστού, χωρίς ανοιχτά παράθυρα μέλλοντος, ή δημοκρατική έφεση εξαντλείται στα αντισυστημικά κοινωνικά κινήματα, και στα ευρωπαϊκά κόμματα της ριζοσπαστικής αριστεράς. Ευτυχώς.

Χρήσιμη υπενθύμιση για μια βδομάδα που θα χαρακτηριστεί από τη συζήτηση της αίτησης ψήφου εμπιστοσύνης για την κυβέρνηση στην ολομέλεια της Βουλής

Κοπτοραπτική

Του Νίκου Τσαγκρή

Το Υπουργείο Πολιτισμού σε ρόλο απολογητή

ο Υπουργείο Πολιτισμού θεώρησε σκόπιμο να απαντήσει στο προς διαβούλευση πρόσφατα αναρτημένο από τον ΣΥΡΙΖΑ, Πρόγραμμα Πολιτισμού. Με εντελώς προκλητικό και ανάρμοστο ύφος, αλλά και πρόχειρο τρόπο σχολίασε τις θέσεις του ΣΥΡΙΖΑ. Αφού τόνισε ότι το πρόγραμμα υπόσχεται αφειδώς χρήματα και χαρακτηρίζεται από «λαϊκισμό», επεσήμανε ότι οι περισσότεροι από τους 16 άξονες της πολιτικής που εμπεριέχονται σε αυτό «υπολείπονται κατά πολύ των στόχων και των επιτεύξεων του Υπουργείου». Ενδεικτικό του επιπέδου της ανακοίνωσης είναι το σημείο όπου το Υπουργείο τονίζει: «Στο πρόγραμμά του ο ΣΥΡΙΖΑ προβλέπει και ‘κίνητρα ενίσχυσης της παιδικής μυθοπλασίας’ γιατί και από το κείμενό τους για τον Πολιτισμό απέδειξαν για μια ακόμη φορά πόσο εξειδικευμένοι είναι στη μυθοπλασία και στη φυγή από την πραγματικότητα». Άμεση ήταν η απάντηση που δόθηκε από την ΕΕΚΕ Πολιτισμού του ΣΥΡΙΖΑ. Σε αυτήν επισημαίνονται δύο ζητήματα για τα οποία το Υπουργείο δεν έκανε λόγο: η συνεχώς μειούμενη χρηματοδότηση όλων των πολιτιστικών δράσεων της χώρας, και το ότι η παρέμβαση του υπουργείου δυστυχώς για το ίδιο και συνολικά για την κυβέρνηση, ιδίως τα χρόνια της κρίσης, υπονομεύει αντί να βελτιώνει το επίπεδο του πολιτισμού στη χώρα.

Τόσο πολύ τους νοιάζει

ην Παρασκευή συζητήθηκε η επίκαιρη επερώτηση του ΣΥΡΙΖΑ με θέμα το ασφαλιστικό. Η συζήτηση ξεκίνησε στις 10 το πρωί αλλά η εικόνα

της αίθουσας ήταν πραγματικά θλιβερή. Στα έδρανα κάθονταν περίπου 25 βουλευτές εκ των οποίων οι 20 ήταν του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης και ένας από κάθε κόμμα. Αν και το ζήτημα είναι ιδιαιτέρως σοβαρό τα υπόλοιπα κόμματο, δυστυχώς, δεν έδειξαν την πρέπουσα προσοχή και σοβαρότητα.

Σίγουρα μας ψεκάζουν

πρόεδρος της ∆ΗΜΑΡ, Φώτης Κουβέλης είναι πιθανότατα ο πρώτος έλληνας βουλευτής που έθεσε το φλέγον ζήτημα των αεροψεκασμών στο ελληνικό κοινοβούλιο. Με ερώτησή του στις 5 Φεβρουαρίου 2007 ο τότε βουλευτής του Συνασπισμού σημειώνει: «Πολίτες διαμαρτύρονται ότι παρατηρείται το φαινόμενο αεροσκάφη (πολιτικής ή πολεμικής αεροπορίας) συχνά να πραγματοποιούν αεροψεκασμούς πάνω από την Αθήνα αλλά και πάνω από άλλες πόλεις, χωρίς να είναι γνωστό γιατί προβαίνουν σε τέτοιες ενέργειες, ποιο είναι το περιεχόμενο των υλικών με τα οποία ψεκάζουν και ποιο σκοπό εξυπηρετούν οι αεροψεκασμοί αυτοί. Επειδή από την παρατήρηση αυτών των φαινόμενων δημιουργείται ανησυχία στους πολίτες για πιθανές επιπτώσεις στη δημόσια υγεία και την υποβάθμιση της ποιότητας του περιβάλλοντος. Ερωτώνται οι κ.κ. Υπουργοί: Πραγματοποιούνται αεροψεκασμοί; Από ποιους φορείς και για ποιο λόγο πραγματοποιούνται και εάν το περιεχόμενο αυτών εμπεριέχει κινδύνους για τους κατοίκους και το περιβάλλον. Εμείς, με τη σειρά μας σημειώνουμε το εξής: Σίγουρα μας ψεκάζουν!

Τακτική υπερφαλαγγισμού

νας από τους λόγους που ώθησαν την κυβέρνηση να ζητήσει ψήφο εμπιστοσύνης με

την έναρξη των εργασιών της ολομέλειας της Βουλής, ήταν και η ακύρωση ενδεχόμενης κίνησης του ΣΥΡΙΖΑ να υποβάλει εκείνος πρόταση μομφής. Έτσι, τουλάχιστον, διακινούσαν κάποια φιλικά προς αυτή επικοινωνιακά κέντρα. Αν είναι να επιλέξει η κυβέρνηση μια τέτοια εμπνευσμένη τακτική υπερφαλαγγισμού του ΣΥΡΙΖΑ για να προλάβει ενδεχόμενες πρωτοβουλίες του, δεν θα ήταν άσχημο να τον αιφνιδιάσει με πρόωρες εκλογές, για να του αφαιρέσει το... πλεονέκτημα να τις ζητάει κάθε τόσο. ∆εν είμαστε βέβαιοι αν θα είναι αποτελεσματική ως κίνηση, πάντως θα είχε πλάκα.

Οι πιο καλοί οι μαθητές

υμπαρατασσόμενος με τη Γαλλία -και ευλογώντας και τα δικά του υπερχρεωμένα γένια- ο πρωθυπουργός της Ιταλίας, Ματέο Ρέντσι, δήλωσε: «Κανείς δεν πρέπει να μεταχειρίζεται τις άλλες χώρες σαν να είναι μαθητές». Αν κρίνουμε από τη στάση της ελληνικής κυβέρνησης, που δεν έδειξε καμία διάθεση έστω συμβολικής συμπαράταξης με το Παρίσι και τη Ρώμη, ο κανόνας του κ. Ρέντσι επιδέχεται εξαιρέσεις: για όσους έχουν ανακηρύξει αυτοβούλως τον εαυτό τους καλούς, επιμελείς και υπάκουους μαθητές της κ. Μέρκελ.

Ο “ανθρωπισμός” των κακομοίρηδων

ν στο Ιράκ και τη Συρία οι τζιχαντιστές κρατούσαν έλληνες αιχμαλώτους και τους απειλούσαν με αποκεφαλισμό ζητώντας λύτρα, θα ήταν σκόπιμο να τα καταβάλει η ελληνική κυβέρνηση; Το ερώτημα θέτει στον εαυτό του ο εγνωσμένου κύρους ανθρωπιστής σχολιογράφος της «Καθημερινής» κ. Στ. Κασιμάτης. Στην απάντησή του υπαινίσσεται ότι θα ήταν προτιμότερο η ελληνική κυβέρνηση να απαντήσει περήφανα θυσιάζοντας τους αιχμαλώτους, αντί να υποκύψει «στην πίεση της κοινής γνώμης» και «στους εκβιασμούς κάθε είδους οργανωμένων «φουκαράδων»». ∆εν είναι άσχημη ιδέα. Μ’ αυτή τη λύση, οι αποκεφαλισμένοι αφενός θα τοποθετηθούν στο πάνθεον των εθνικών ηρώων, αφετέρου θα πάνε να συναντήσουν, ως μάρτυρες της πίστης τους δικαιωματικά τοποθετημένοι στο χριστιανικό παράδεισο, τους ζηλωτές των ουράνιων ουρί του μουσουλμανικού παραδείσου -που ως γνωστόν γειτνιάζουν εκεί ψηλά στους ουρανούς. Εξαιρέτως ευρωπαϊκή και εκσυγχρονιστική η σκέψη του. Χωλαίνει κάπως ως προς την ανθρωπιστική βάση της, αλλά κανείς και τίποτε σ’ αυτό τον κόσμο δεν μπορεί να διεκδικήσει την τελειότητα. Μαρσέλ & Μισέλ

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Σχέσεις έρωτα και μίσους με τα μνημόνια

Όταν τα συμφέροντα της τάξης δεν συμβαδίζουν με τις κομματικές ανάγκες

πάρχουν δεκάδες ενδείξεις ότι τόσο στην κυβέρνηση όσο και στο εσωτερικό των δύο κομμάτων που συγκυβερνούν, δεν υπάρχει αυτή τη στιγμή αναμφισβήτητη γραμμή πλεύσης. Σε γενικές γραμμές θα μπορούσαμε να εντοπίσουμε δύο βασικές κατευθύνσεις, μεταξύ των οποίων παραπαίουν οι εκπρόσωποί τους αδυνατώντας να δώσουν σαφές στίγμα.

∆ύο γραμμές σε μια ψυχή

Την ίδια στιγμή που ακούμε «γενναίες» φωνές, οι οποίες προαναγγέλλουν «μονομερείς ενέργειες», που θα αποτυπωθούν στον προϋπολογισμό χωρίς σύμφωνη γνώμη της τρόικας, πράγμα που μπορεί να γίνει, επιτέλους, γιατί «με τις θυσίες του ελληνικού λαού καταφέρουμε να έχουμε πλεόνασμα», από άλλη πτέρυγα του κυβερνητικού φωνητικού συγκροτήματος άδεται διαφορετικός σκοπός: «Έχουμε μια κυβέρνηση που εκήρυξε ανταρτοπόλεμο διαρκείας στην τρόικα –καταδικασμένο σε αποτυχία– και αντί να υπερασπίζεται τις όποιες θετικές όψεις της πολιτικής της, διαγκωνίζεται με την αντιπολίτευση σε παροχές», επισημαίνει ο Κ. Ιορδανίδης σε πρωτοσέλιδο σχόλιο στην «Καθημερινή». Μια μέρα νωρίτερα, ο Αλ. Παπαχελάς, από τη θέση του διευθυντή της «Κ», παρατηρούσε: «Αν [η κυβέρνηση] συνεχίσει τον ανταγωνισμό με τον ΣΥΡΙΖΑ στο ποιος είναι περισσότερο φιλολαϊκός ή ποιος θα διώξει την τρόικα γρηγορότερα, το παιχνίδι θα είναι χαμένο». Και λίγο πιο κάτω χαρακτήριζε την υπόσχεση της κυβέρνησης για φοροελαφρύνσεις «αποτέλεσμα πανικού». Είναι φανερό ότι υπάρχουν δύο γραμμές. Μια πρώτη, μάλλον επιφανειακή, ανάγνωση θα απέδιδε τη διαφωνία σε διαφορές που αφορούν την τακτική για το βραχύ διάστημα μέχρι τις επόμενες εκλογές, που κατά πάσα πιθανότητα θα γίνουν το αργότερο μέσα στο 2015.

Ποια γραμμή μπορεί να κερδίσει τις εκλογές;

Οι μεν, θα ήθελαν να πάνε στις εκλογές με κάποια χειροπιαστά πράγματα, που τα υπαινίσσονται, τουλάχιστον, προοπτική καλυτέρευσης της θέσης των πολιτών, προοπτική καλυτέρευσης της θέσης των πολιτών, γιατί διαφορετικά όχι εκλογές δεν κερδίζονται, αλλά ούτε η πολιτική καταστροφή αποφεύγεται. Οι δε, φοβούνται ότι με μια τέτοια τακτική, αφενός, μπορεί να απειληθούν οι «μεταρρυθμίσεις», αφετέρου, να χαθεί η μάχη, γιατί θα δοθεί στο πεδίο που ευνοεί εξ ορισμού τον ΣΥΡΙΖΑ. Αυτόν το φόβο υποδηλώνει πρωτοσέλιδο σχόλιο της «Κ» υποστηρίζοντας ότι «βρισκόμαστε κοντά στην απέναντι όχθη, αλλά, όπως συχνά κάναμε στο παρελθόν, μας σαγηνεύει περισσότερο ο γκρεμός που αφήσαμε πίσω». Είναι, ωστόσο, πολύ πιθανό να τίθεται υπό συζήτηση όχι μόνο η τακτική στις επόμενες εκλογές, αλλά κάτι πολύ σημαντικότερο: η σημερινή πολιτική στρατηγική μιας Ν∆, που ξεκίνησε ως «αντιμνημονιακή», αγκάλιασε κατόπιν τα μνημόνια και τώρα διακηρύσσει την «έξοδο» από αυτά, αλλά και ενός ΠΑΣΟΚ που ποντάρισε στην «ανάληψη της ευθύνης» για τα μνημόνια προς σωτηρίαν της πατρίδος, αλλά βλέπει τώρα ότι έτσι οδηγείται στην εξαφάνιση. Όσοι είχαν πιστέψει το 2010 ότι τα

“

Του ∆ημήτρη Πετσετίδη

Η ΕΠΟΧΗ 5 Οκτωβρίου 2014

Όσες φορές και αν θέσει θέμα εμπιστοσύνης η κυβέρνηση με τη βεβαιότητα ότι θα κερδίσει την ψηφοφορία, δεν πρόκειται να απαλλαγεί από το μέγιστο πρόβλημά της, που δεν είναι άλλο από την τοποθέτησή της στην άλλη όχθη, με τις λαϊκές τάξεις απέναντι.

μνημόνια είναι πράγματα περαστικά που γρήγορα θα μπορούσαν να τα ρίξουν στη λήθη, έχουν διαπιστώσει πια ότι όχι μόνο περαστικά δεν ήταν, αλλά καθόρισαν και σε πολύ μεγάλο βαθμό τις πολιτικές εξελίξεις. Από τις πολιτικές παρατάξεις που τα στηρίζουν, η μία καταρρέει παταγωδώς, ενώ η άλλη διασπάστηκε και βρίσκεται για πρώτη φορά από τα μέσα του 20ού αιώνα διχασμένη (μάλλον τριχασμένη…) Μια τέτοια, λοιπόν, έντονη συζήτηση που γίνεται υπό το κράτος μιας πολύ σοβαρής και επικίνδυνης γι’ αυτούς πολιτικής και κοινωνικής πίεσης, και με επίδικο αντικείμενο, στην ουσία, τη νεοφιλελεύθερη πολιτική και τα αποτελέσματά της, δεν μπορεί παρά να έχει συνέπειες. Μπορεί να μην οδηγήσει σε μια νέα διάσπαση ή σε πλήρη κατάρρευση των δυνάμεων του μνημονιακού μπλοκ, γιατί η αστική τάξη δεν πρόκειται να μείνει χωρίς κόμμα, αλλά αρκεί για να τους αφαιρέσει τη δυναμική της εκλογικής ανάκαμψης. Είναι το τίμημα της έλλειψης σταθερής και επιθετικής ηγεμονικής στρατηγικής.

Το ερώτημα μπούμεραγκ

«Με τη μισή κυβέρνηση να κλαίει στα τηλεπαράθυρα ότι “εμείς δεν θέλουμε να αλλάξουμε τίποτα, αλλά η κακή τρόικα μας το επιβάλλει” και την άλλη μισή να υπονομεύει σιωπηρά κάθε μεταρρύθμιση, δύσκολα μπορεί να πεισθεί κάποιος ότι ο ΣΥΡΙΖΑ αποτελεί απειλή για την πορεία ανάκαμψης της ελληνικής οικονομίας». Αυτό που παρατηρεί ο Π. Μανδραβέλης στην «Κ», είναι το δράμα της συγκυβέρνησης: το ερώτημα προς

τον ΣΥΡΙΖΑ –τι θα κάνετε χωρίς μνημόνια;– που νομίζουν ότι θα αποστόμωνε την αξιωματική αντιπολίτευση, τώρα γυρίζει μπούμεραγκ, καθώς τίθεται μέσα στην ίδια τη μνημονιακή παράταξη –δια της ψευδαπάτης ότι «τελειώνει το μνημόνιο»– και τη διχάζει επικίνδυνα. Τώρα ακούει η ίδια να την επερωτούν επίμονα: Γιατί δεν κάνετε αυτά που λέει ο ΣΥΡΙΖΑ; Η απάντηση είναι μάλλον απλή: γιατί ενώ διακηρύσσουν την επικείμενη λήξη των μνημονίων, την ίδια στιγμή βιάζονται να ολοκληρώσουν τη μετατροπή τους σε καθεστώς. Όσες φορές και αν θέσει θέμα εμπιστοσύνης η κυβέρνηση με τη βεβαιότητα ότι θα κερδίσει την ψηφοφορία, δεν πρόκειται να απαλλαγεί από το μέγιστο πρόβλημά της, που δεν είναι άλλο από την τοποθέτησή της στην άλλη όχθη, με τις λαϊκές τάξεις απέναντι. Όπως παρατηρεί ο Κ. Ιορδανίδης στην «Κ», οι βουλευτές της κυβέρνησης «θα πειθαρχήσουν εκόντες άκοντες, αλλά το χάσμα με την εκλογική τους βάση θα παραμείνει». Αυτό το χάσμα είναι που απειλεί να κάνει την επέτειο των 40 ετών της Ν∆ μνημόσυνο. Αυτό το χάσμα ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, προς ζημίαν τότε της Αριστεράς, κατάφερε κάποτε να το καλύψει, σε μια εποχή που η ∆εξιά μπορούσε ακόμα να παίζει τις έννοιες «κοινό αγαθό» και «κοινωνική δικαιοσύνη». Φαίνεται ότι το ακροδεξιάς έμπνευσης και νεοφιλελεύθερης πεποίθησης περιβάλλον του κ. Σαμαρά δεν του επιτρέπει να απειλήσει σήμερα την Αριστερά κατά τον ίδιο τρόπο. Με άλλους, ίσως… Χ. Γεωργούλας

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Αναζητώντας πυξίδα ΕΚΤΑΚΤΟ ΣΥΝΕ∆ΡΙΟ ∆ΗΜΑΡ

ε αγωνία για το μέλλον της ∆ΗΜΑΡ προσήλθαν οι αντιπρόσωποί της στο 3ο Έκτακτο Συνέδριο το οποίο ολοκληρώνεται σήμερα με την εκλογή νέας ηγεσίας. Η ∆ΗΜΑΡ μετά από την συντριπτική ήττα των ευρωεκλογών, που έχασε περίπου το 80% της εκλογικής της δύναμης, επιχειρεί μέσα από τις διαδικασίες του Συνεδρίου να αποσαφηνίσει την πολιτική της κατεύθυνση και όπως επέμειναν πολλοί από τους συνέδρους που μίλησαν, να τα αλλάξει όλα. Το εσωκομματικό τοπίο, όπως παρουσιάζεται σήμερα, είναι πολύ πιο αποσαφηνισμένο μετά την αποχώρηση των στελεχών της Μεταρρυθμιστικής Τάσης και όλες οι πλευρές μοιάζουν να συμφωνούν στην αυτόνομη κάθοδο της ∆ΗΜΑΡ στις επόμενες εκλογές. Εντούτοις παραμένουν ορισμένα αγκάθια κρίσιμης σημασίας για το μέλλον της που σχετίζονται με κεντρικά ζητήματα, όπως αυτό της περαιτέρω αποσαφήνισης της πολιτικής κατεύθυνσης του κόμματος, αλλά και της παραμονής ή μη, της νυν ηγεσίας του, συμπεριλαμβανομένου και του Φ. Κουβέλη. Όσον αφορά το πρώτο, δεν υπήρξε η απαιτούμενη και ουσιαστική αυτοκριτική για την μέχρι τώρα πορεία από την ηγεσία της και ιδίως κατά την περίοδο της συγκυβέρνησης. Με τις αντιφατικές διατυπώσεις του τύπου «ναι μεν, αλλά», με μια ηγεσία που έλεγε, «καλώς μπήκαμε στην κυβέρνηση» αλλά και «καλώς βγήκαμε» από αυτήν, η ∆ΗΜΑΡ έστειλε ένα εντελώς ασαφές μήνυμα στην κοινωνία και το πλήρωσε εκλογικά. Όσον αφορά το δεύτερο αγκάθι, το θέμα της ηγεσίας, παραμένει ανοιχτό και με τον έναν ή τον άλλο τρόπο τίθεται ο ρόλος του ίδιου του προέδρου της ∆ΗΜΑΡ, Φ. Κουβέλη και της υπόλοιπης ηγεσίας ως προαπαιτούμενο στην προσπάθεια της ∆ΗΜΑΡ για να ανακάμψει.

Η πρόταση της ηγεσίας

Με την εισήγησή του ο Φ. Κουβέλης επεδίωξε να κάνει ένα «κλικ αριστερά» μιλώντας για την ανάγκη προοδευτικής

διακυβέρνησης της χώρας, με συμμετοχή της ∆ΗΜΑΡ από θέση αυτονομίας. «Η αλλαγή πολιτικής σε προοδευτική κατεύθυνση προϋποθέτει αλλαγή κυβέρνησης. Το σημερινό κυβερνητικό σχήμα δεν θέλει και δεν μπορεί να εφαρμόσει προοδευτική πολιτική», επεσήμανε. Για το θέμα της προεδρίας της ∆ημοκρατίας, ξεκαθάρισε ότι «η ∆ΗΜΑΡ δεν πρόκειται να συναινέσει στην εκλογή Προέδρου από την παρούσα Βουλή». Αναγνώρισε πολλά λάθη και αστοχίες για τη μέχρι τώρα πορεία της ∆ΗΜΑΡ, αλλά όταν ήρθε στο διακύβευμα για το τι θα κάνει από εδώ και πέρα ο ίδιος, δήλωσε ότι επιθυμεί να επανεκλεγεί πρόεδρος της ∆ΗΜΑΡ, προκειμένου να επιτευχθεί η ολική επαναφορά της στην πολιτική σκηνή και να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις για την προοδευτική διακυβέρνηση της χώρας, στην οποία συμπεριέλαβε τον ΣΥΡΙΖΑ, τη ∆ΗΜΑΡ, δυνάμεις του δημοκρατικού σοσιαλισμού και τους Οικολόγους- Πράσινους, στη βάση μίας προγραμματικής συμφωνίας. Η αγωνία των συνέδρων, παράλληλα, ήταν να απαντήσει το σώμα στο ζήτημα

της χρησιμότητάς του κόμματος στο σημερινό πολιτικό σκηνικό. Η δυσκολία τους να απαντήσουν θετικά ήταν κάτι παραπάνω από εμφανής, λόγω της απογοήτευσης που δημιούργησε το εκλογικό αποτέλεσμα και οι αποχωρήσεις. Πολύ πιο ξεκάθαρη τοποθέτηση έχει το κείμενο συμβολής που κατέθεσε στο Συνέδριο το Αριστερό ∆ίκτυο. «Σε σχέση με το άλλο τμήμα της αριστεράς (ενν. του ΣΥΡΙΖΑ) θα είναι μια σχέση διαλόγου, συνθέσεων και αντιπαραθέσεων στην προσπάθεια διαμόρφωσης της προγραμματικής βάσης της νέας πλειοψηφίας ως βασικής προϋπόθεσης για μια άλλη πολιτική πρόταση». Η αυτοκριτική όμως που χρειάζεται να διεξαχθεί λόγω της συντριπτικής ήττας δεν μπορεί παρά να συμπεριλάβει την ηγεσία του κόμματος και τις έως τώρα επιλογές της με πολύ πιο ξεκάθαρο και σαφή τρόπο, από όσο το επιχειρεί ο Φ. Κουβέλης. Πολλοί σύνεδροι έλαβαν αποστάσεις από την άποψη του, ασκώντας κριτική και στον ίδιο και στην υπόλοιπη ηγεσία ζητώντας τους να παραιτηθούν από την ηγεσία του κόμματος. Ο Πρό-

40 χρόνια Νέα ∆ημοκρατία

συντηρητικός πόλος του κομματικού συστήματος σε όλη τη διάρκεια της μεταπολίτευσης εκφράζεται προνομιακά, ηγεμονικά μέχρι και σήμερα από τη Νέα ∆ημοκρατία. 40 χρόνια από τον Οκτώβρη του 1974 και την ίδρυση του, το κόμμα της δεξιάς έχει ένα ογκώδες μερίδιο στην πορεία της χώρας: περίπου 19 χρόνια διακυβέρνησης μόνη ή σε συνεργασία με άλλα κόμματα και μέσο όρο ποσοστών στις βουλευτικές εκλογές 40%. Η μετεξέλιξη της προδικτατορικής ΕΡΕ, από τον χαρισματικό ηγέτη και ιδρυτή της Κωνσταντίνο Καραμανλή, σε Νέα ∆ημοκρατία, η οργανωτική της πορεία από «προυχοντικό» κόμμα στο μεγαλύτερο ίσως οργανωτικά πολιτικό οργανισμό της ∆εξιάς στην Ευρώπη, το ιδεολογικό της στίγμα, από τον ριζοσπαστικό φιλελευθερισμό στο μεσαίο χώρο και πλέον σε απροκάλυπτες ακροδεξιές εγκολπώσεις, είναι αναμφίβολα μια πορεία που σφράγισε και συνεχίζει να παράγει απότοκα στον ελληνικό κοινωνικό σχηματισμό. Στην Γ’ Ελληνική ∆ημοκρατία της μεγάλης κομματικής ισχύος στις πολιτικές αλλά και στις υπόλοιπες εκφάνσεις της ζωής , η Νέα ∆ημοκρατία δημιούργησε τις προϋποθέσεις δομικής στοίχισης ενός κομματιού του εκλογικού σώματος που νοηματοδοτούσε τις πολιτικές εξελίξεις, θέσπιζε συλλογικότητες, αποδέχονταν ερμηνείες, εκπονούσε σχέδια ζωής παράλληλα με τις εκάστοτε παραδοχές της. Η εξέλιξη της αυτή δε θα μπορούσε να μη διαδρά με τις κύριες και δευτερεύουσες διαιρετικές τομές της

ελληνικής κοινωνίας: εθνικόφρονες και «μιάσματα» μεταπολεμικά, ∆εξιά και δημοκρατικές δυνάμεις στην πρώτη περίοδο της μεταπολίτευσης, εκσυγχρονιστές και λαϊκιστές κατά την ορολογία των φιλελεύθερων του ακραίου κέντρου, μνημονιακοί και αντιμνημονιακοί την τελευταία περίοδο.

Οι συνιστώσες

Η Νέα ∆ημοκρατία προσπαθούσε να προάγει τον καπιταλιστικό τρόπο παραγωγής σε στενή σχέση με τις περιφερειακές ολοκληρώσεις του (ΕΟΚ, Ευρωπαϊκή Ένωση). Μάλιστα η «προσήλωση στην ευρωπαϊκή πορεία της χώρας» είναι ίσως το πιο αναγνωρίσιμο καύχημα των Ελλήνων συντηρητικών. Στο «μαντρί», όπως

Η ΕΠΟΧΗ 5 Οκτωβρίου 2014

εδρος της ∆ΗΜΑΡ το τελευταίο διάστημα έγινε δέκτης εντονότατης κριτικής ακόμη και για την εγκατάλειψη της αρχηγίας. Σήμερα αναμενόταν να αναμετρηθεί με το λευκό, αν δεν υπάρξει άλλος υποψήφιος, το ποσοστό του οποίου θα κρίνει τη δυναμική παραμονής του στην ηγεσία. Σκληρά λόγια χρησιμοποίησαν με ιδιαίτερες αιχμές πολλοί από τους βουλευτές εναντίον της ηγεσίας, ακόμα και του Φ. Κουβέλη, ανάμεσα στους οποίους ξεχώρισαν οι Γ. Πανούσης και Γ. Κυρίτση. «Ο ηγέτης όταν λέει «παραιτούμαι», φεύγει. ∆εν παραιτείται και ξεπαραιτείται. Ο πραγματικός ηγέτης ξέρει να ζητάει συγγνώμη και να φεύγει. ∆εν μπορεί να έχει συμμετοχή στο 6,2% και καμία στο 1,3%. Αλλιώς μένει μόνος, άμοιρος και μοιραίος». Αντίστοιχα σκληρή ήταν και η ομιλία του έτερου βουλευτή Γ. Κυρίτση: «Αντί της κυβερνησιμότητας που εξαγγείλαμε, μιμηθήκαμε την δεξιά. Τι είναι αριστερά, έχουμε ξεχάσει την αριστερά», ενώ για τη στάση του Φ. Κουβέλη, «υπέβαλες την παραίτησή και μετά την απέσυρες, μετά πήγαμε ‘κακήν κακώς’ σε ένα συνέδριο», ενώ κατέληξε «η ∆ΗΜΑΡ έχει τελειώσει». Το Αριστερό ∆ίκτυο από την άλλη, διερευνά την περίπτωση να καταθέσει αντίπαλη υποψηφιότητα προς τον Φ. Κουβέλη, αλλά υπάρχει δυστοκία στην εύρεση ενός προσώπου που θα τεθεί αντιμέτωπος με τον κ. Κουβέλη. Την τελική όμως απόφαση για τη στάση που θα κρατήσουν τα μέλη του θα αποφασιζόταν σε σύσκεψη των μελών του την ώρα που γράφονται αυτές οι προτάσεις. Εάν δεν βρεθεί υποψηφιότητα – που είναι και το πιο πιθανόν- «το μένος, θα πέσει στα υπόλοιπα μέλη της ηγεσίας», μας δήλωναν στελέχη του ∆ικτύου. Στο συνέδριο παραβρέθηκαν ο ∆. Βίτσας από τον ΣΥΡΙΖΑ, Α. Παπαμιμίκος από τη Ν∆, ο Νίκος Ανδρουλάκης από το ΠΑΣΟΚ, ενώ χαιρετισμούς έστειλαν από το ΚΚΕ, τους ΑΝΕΛ και την Κοινωνικής Συμφωνίας. Στάθης Κουτρουβίδης

το είχε χαρακτηρίσει ο Ράλλης, ετερόκλητες ιδεολογικά ομάδες μπορούσαν να συμβιώνουν. Σε ένα κόμμα χωρίς συνιστώσες οι ιδεολογικές διαφορές θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν και χαώδεις: συντηρητικοί, φιλελεύθεροι, χουντικοί και πρώην χουντικοί, νεοφιλελεύθεροι, εκσυγχρονιστές, κεντρώοι, βασιλόφρονες, χριστιανοδημοκράτες, ακροδεξιοί – κάποιοι πρώην τσεκουροφόροι- συγκροτούσαν και συγκροτούν ακόμα το πανόραμα καταγωγών ιδεολογικής έμφασης. Παρόλα αυτά, μια διαφορετική εκφορά από τη συντηρητική δεν ηγεμόνευσε ποτέ σε ό,τι αφορά τα ζητήματα του πολιτισμικού φιλελευθερισμού. Το κόμμα ακολούθησε την πορεία που είχαν όλες οι κομματικές συλλογικότητες μεγάλης συνάφειας με το κράτος. Η Νέα ∆ημοκρατία απέκτησε (ή κατ’ άλλους είχε )τα χαρακτηριστικά κόμματος καρτέλ, ενώ εκκίνησε ως μια προσωποπαγής/γκωλική ∆εξιά και πλέον πορεύεται ως μια μείξη νεοφιλελεύθερου ιακωβινισμού με πολύ από νόμο και τάξη ως tea party εκδοχή των πάλαι ποτέ ιδρυτών του ∆ικτύου 21 που παράγουν πλέον το ιδεολογικό της στίγμα. Στο κόμμα δεσπόζει ακόμα ως φαντασιακή απεικόνιση η καραμανλική πορεία. Ο ηγέτης της ∆εξιάς στην Ελλάδα μεταπολεμικά είναι η κεντρομόλος αναφορά νομιμοποίησης και προσδιορισμού όλων των πολιτικών απογόνων της παράταξης, ακόμα και τώρα που οι «καραμανλικοί» δεν είναι οργανωτικά κυρίαρχοι. Βασίλης Ρόγγας

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Η ΕΠΟΧΗ 5 Οκτωβρίου 2014

Με αέρα προγράμματος στη Βουλή ΣΥΡΙΖΑ

Ω

ς μια καλή ευκαιρία για συνέχιση των προγραμματικών εξαγγελιών βλέπουν στο ΣΥΡΙΖΑ τη συζήτηση για παροχή ψήφου εμπιστοσύνης στην κυβέρνηση, που θα γίνει μέσα στην επόμενη βδομάδα. Όπως τόνιζαν στελέχη του κόμματος «η συζήτηση στη βουλή θα είναι η συνέχεια της ∆ΕΘ» εννοώντας ότι οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ θα εξειδικεύσουν, με τις τοποθετήσεις τους, το πρόγραμμα του κόμματος. Για αυτό το λόγο ήδη συνεδριάζουν από κοινού οι ΕΕΚΕ και τα Τμήματα του κόμματος προκειμένου οι τομεάρχες να είναι σε θέση να αναπτύξουν με επάρκεια τις θέσεις σε όλα τα θέματα. ∆είγμα των προγραμματικών διεργασιών που γίνονται στο κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης, είναι και οι προτάσεις νόμου που κατατέθηκαν την εβδομάδα που πέρασε σχετικά με την «αποκατάσταση του κατώτατου μισθού στα 751 ευρώ και του δικαίου της συλλογικής διαπραγμάτευσης και των συλλογικών συμβάσεων εργασίας» και τις «ρυθμίσεις ληξιπρόθεσμων οφειλών προς το δημόσιο και τα ασφαλιστικά ταμεία». Στην Κουμουνδούρου εκφράζουν την ικανοποίησή τους για την αποδοχή που είχαν οι δύο αυτές πρωτοβουλίες και τονίζουν ότι στο άμεσο μέλλον θα υπάρξουν παρόμοιες κινήσεις. Παράλληλα, βέβαια, συνεχίζονται οι κινηματικές δράσεις με αιχμή του δόρατος τις τοπικές κινήσεις κατά του ΕΝΦΙΑ ενώ πιθανόν να υπάρξει και κινητοποίηση μέσα στο τριήμερο της συζήτησης για την ψήφο εμπιστοσύνης.

Η συνεδρίαση της Πολιτικής Γραμματείας

Στη συνεδρίαση της Πολιτικής Γραμματείας, την προηγούμενη Τετάρτη, έγινε διεξοδική συζήτηση για την απόφαση της κυβέρνησης να ζητήσει ψήφο εμπιστοσύνης από τη Βουλή. Η γενική εκτίμηση ήταν ότι το δίδυμο Σαμαρά –

ληλα, έστειλε μήνυμα ενότητας τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό του κόμματος.

Παρακολουθούν τις εξελίξεις στη ∆ΗΜΑΡ

Βενιζέλου επιχειρεί τέχνασμα προσπαθώντας να κερδίσει πολιτικό χρόνο και στριμώχνοντας παράλληλα, τους βουλευτές της κυβερνητικής πλειοψηφίας που αντιδρούν σε πιθανά νέα μέτρα. Ταυτόχρονα, επιχειρεί να ελέγξει τις προθέσεις ορισμένων ανεξάρτητων βουλευτών που αυτή τη στιγμή βρίσκονται στο μεταίχμιο μεταξύ κυβερνητικής πλειοψηφίας και αντιπολίτευσης. Όπως πάντως σημείωναν στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ, ακόμα και αν η κυβέρνηση πάρει ψήφο εμπιστοσύνης -πράγμα που θεωρείται το πιθανότερο- αυτό δεν πρέπει να σχετιστεί, σε καμία περίπτωση, με την εκλογή προέδρου τον Φεβρουάριο και την προσπάθεια της κυβέρνησης να βρει τους απαραίτητους 180 βουλευτές. Τέλος, στον ΣΥΡΙΖΑ επιμένουν ότι η μόνη λύση είναι η άμεση προσφυγή στις κάλπες προκειμένου να εκφραστεί η κοινωνική δυσαρέσκεια και να αποτυπωθούν οι νέοι πολιτικοί συσχετισμοί. Στη συνεδρίαση της ΠΓ έγινε πλούσια συζήτηση για τις πολιτικές εξελίξεις με ορισμένα μέλη του οργάνου να εκφράζουν την άποψη ότι ο ΣΥΡΙΖΑ δεν πρέπει

να παγιδευτεί σε μια συνεχή εκλογολογία, ενώ υπήρξαν και επισημάνσεις για τις πολιτικές εξελίξεις στην Ευρώπη και την πιθανότητα η κυβέρνηση να εξαπολύσει το επόμενο διάστημα έναν επικοινωνιακό πόλεμο προκειμένου να πείσει την κοινή γνώμη ότι πράγματι συγκρούεται με την τρόικα και διεκδικεί αλλαγή πολιτικής. Όλα τα παραπάνω όπως και η πολιτική των συμμαχιών αλλά και η οργάνωση των Περιφερειακών Συνεδρίων θα συζητηθούν στη συνεδρίαση της Κεντρικής Επιτροπής που είναι προγραμματισμένη για τις 11 και 12 Οκτωβρίου, αλλά θα μετατεθεί μια εβδομάδα αργότερα αν το επόμενο Σαββατοκυρίακο ολοκληρώνεται στη Βουλή η συζήτηση για την ψήφο εμπιστοσύνης. Παράλληλα, αποφασίστηκε όπως συγκροτηθεί ειδική συμβουλευτική επιτροπή για τη διαπραγματευτική τακτική του ΣΥΡΙΖΑ για το χρέος με επικεφαλής τον Νίκο Χουντή. Η κίνηση αυτή γίνεται προκειμένου να αυξηθεί ο βαθμός ετοιμότητας του κόμματος ενώ η επιλογή του πρώην ευρωβουλευτή ικανοποίησε το κοινό κομματικό αίσθημα και παράλ-

Ο ΣΥΡΙΖΑ στο Εκουαδόρ Τ ην εβδομάδα που μας πέρασε αντιπροσωπεία του ΣΥΡΙΖΑ αποτελούμενη από τους Γιάννη ∆ραγασάκη, Χάρη Γολέμη και Γιάννη Μάργαρη συμμετείχε στη ∆ιεθνή Συνάντηση ενάντια στη Συντηρητική Παλινόρθωση (Encuentro Latinoamericanico Progressista - ELAP 2014) στην πρωτεύουσα Κίτο του Εκουαδόρ (Ισημερινός) μετά από πρόσκληση της επιτροπής διεθνών σχέσεων του κυβερνώντος κόμματος Allianza PAIS. Ο πρόεδρος του Ισημερινού, Ραφέλ Κορρέα, άνοιξε με ομιλία του τις διαδικασίες του συνεδρίου, στο οποίο συμμετείχαν εκπρόσωποι αριστερών κομμάτων, κινημάτων και κυβερνήσεων από περισσότερες από 20 χώρες της Λατινικής Αμερικής και της Ευρώπης. Από την Ευρώπη συμμετείχαν εκπρόσωποι τεσσάρων κομμάτων - Die Linke από Γερμανία, Ποδέμος και Ενωμένη Αριστερά από Ισπανία και ο ΣΥΡΙΖΑ. Στο πλαίσιο του συνεδρίου ο Γιάννης ∆ραγασάκης συμμετείχε σε πάνελ με τίτλο «Ο αγώνας ενάντια στο χρηματοπιστωτικό κεφάλαιο, πολιτική βούληση και κινήματα πολιτών« μαζί με τον Πάμπλο Ιγλέσιας - εκπρόσωπο των Ποδέμος, την Μάρτα Χάρνεκερ - αριστερή μαρξίστρια συγγραφέα και τον Ρενέ Ραμίρεζ υπουργό Ανώτατης Εκπαίδευσης του Εκουαδόρ. Αναφέρθηκε σε ομοιότητες και διαφορές προγραμμάτων προσαρμογής που είχαν υλοποιηθεί την προηγούμενη δεκαετία σε χώρες της Λατινικής Αμερικής και εκείνων που εφαρμόζονται στην Ευρώπη την περίοδο της κρίσης. Τόνισε ότι οι εξελίξεις δείχνουν ότι υπάρχει και η ανάγκη αλλά και η δυνατότητα να δημιουργηθεί στην Ευρώπη μια νέα εστία διαμόρφωσης εναλλακτικών αριστερών και προοδευτικών πολιτικών και αντίστασης στο νεοφιλελεύθερο υπόδειγμα και τις απόπειρες συντηρητικής αντεπίθεσης. Έδωσε ιδιαίτερη

έμφαση στην ανάγκη ανάπτυξης πεδίων συνεργασίας σε τομείς όπως τα προγράμματα αναδιανομής, στρατηγικές παραγωγικής ανασυγκρότησης, προγράμματα εκπαίδευσης, υγείας και κοινωνικής ασφάλισης, προγράμματα τεχνολογικής έρευνας και ανάπτυξης με έμφαση στην καινοτομία κ.α. Αναφέρθηκε επίσης εκτενώς στη δυνατότητα ανταλλαγής εμπειριών στο μετασχηματισμό υπαρχόντων θεσμών αλλά και στην ίδρυση νέων που αυξάνουν την αυτονομία του κράτους και της δημόσιας διοίκησης από νεοφιλελεύθερους μηχανισμούς και ομάδες ισχυρών συμφερόντων. Κατά την ομιλία του αναφέρθηκε επίσης στο πως οι νέοι αυτοί θεσμοί μπορούν να διευκολύνουν και να στηρίζουν διαρκώς τη συμμετοχή της κοινωνίας στο σχεδιασμό των στρατηγικών ανάπτυξης και να προσφέρουν τα εργαλεία για την ανοιχτή και ελεύθερη πρόσβαση στη γνώση και την τεχνολογία. Παρά τη συνεχιζόμενη κρίση στην Ελλάδα, τόνισε το γεγονός ότι παράγεται σημαντική έρευνα και τεχνογνωσία από το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο και άλλα Πανεπιστήμια και εγχώρια ερευνητικά ιδρύματα σε θέματα που αφορούν διάφορα αντικείμενα όπως για πδ. τα αποκεντρωμένα συστήματα παραγωγής και μικροδίκτυα, τα έξυπνα δίκτυα και άλλες τεχνολογίες του ενεργειακού τομέα - τομείς έρευνας και ανάπτυξης που προσφέρουν το έδαφος για σημαντικές καινοτομίες όχι μόνο τεχνολογικού, αλλά θεσμικού και κοινωνικού χαρακτήρα. Η αντιπροσωπεία του ΣΥΡΙΖΑ, κατά την παραμονή της, συναντήθηκε με υπουργούς και στελέχη της κυβέρνησης του Εκουαδόρ αλλά και μέλη του κυβερνώντος κόμματος. Μεταξύ άλλων, ιδιαίτερο ενδιαφέρον είχαν οι συναντήσεις με τον υπουργό Ανθρωπίνων Ταλέντων και Γνώσης, Guillaume Long, υπεύθυνο των διεθνών σχέσεων του κυβερνητικού

Με αυξημένο ενδιαφέρον παρακολουθούν στην Κουμουνδούρου τις εξελίξεις στο εσωτερικό της ∆ΗΜΑΡ, ενώ στη συνεδρίαση της Πολιτικής Γραμματείας έγινε μια πρώτη συζήτηση σχετικά με την τακτική που θα πρέπει να ακολουθήσει το κόμμα για τις πολιτικές συμμαχίες. Στη συζήτηση τέθηκαν δύο προσεγγίσεις: η πρώτη υποστήριξε πως ο ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να πρωτοστατήσει στη συγκρότηση ενός πλατιού αντικυβερνητικού μετώπου, ενώ η δεύτερη τόνισε ότι το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης έχει καταφέρει να κερδίσει την κοινωνική ηγεμονία ενώ παράλληλα όλο και πιο έντονα προκύπτει η κοινωνική ανάγκη πλήρους εφαρμογής του προγράμματός τους και υπό αυτό το πρίσμα πρέπει να δει το ζήτημα των συμμαχιών. Τα μέλη του οργάνου που υποστήριξαν την δεύτερη άποψη σημείωναν παράλληλα πως εκτός του αντιμνημονιακού στίγματος σημαντικό ρόλο σε πιθανές συνεργασίες θα παίξουν και άλλα ζητήματα που αφορούν αξιακές αρχές της Αριστεράς. Όπως σημείωναν μέλη της ΠΓ «δεν πρόκειται για παράδειγμα ούτε καν να συζητήσουμε για ανθρώπους που υπέγραψαν κείμενα κατά του αντιρατσιστικού νομοσχεδίου από πιο συντηρητική θέση, την ώρα που ο ΣΥΡΙΖΑ το θεώρησε τουλάχιστον ανεπαρκές». Πάντως στην Κουμουνδούρου φαίνεται ότι υπολογίζουν σοβαρά και τις απόψεις των τοπικών και νομαρχιακών οργανώσεων του κόμματος οι οποίες, βάσει του Καταστατικού, θα κληθούν να εκφράσουν άποψη για τη συγκρότηση των ψηφοδελτίων. Αδάμος Ζαχαριάδης

κόμματος και τον υφυπουργό Σχεδιασμού και Ανάπτυξης, Andres Arauz, με τους οποίους συζητήθηκαν δυνατότητες άμεσης υλοποίησης προγραμμάτων συνεργασίας. Επαφές επίσης έγιναν με στελέχη που συντονίζουν τις κρατικές εταιρείες σε στρατηγικούς τομείς της οικονομίας του Ισημερινού αλλά και θεσμούς ανώτατης εκπαίδευσης/ερευνητικά ινστιτούτα. Ανάμεσα στα θέματα συζήτησης κατά τη διάρκεια των επαφών έμφαση δόθηκε στην παρούσα κρίση που βιώνουν οι Ευρωπαϊκοί λαοί και ιδιαίτερα της Ν. Ευρώπης, στο πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ για την αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης και την παραγωγική ανασυγκρότηση στην Ελλάδα αλλά και στις εμπειρίες των αριστερών κυβερνήσεων στη Λατ. Αμερική κατά τη διάρκεια της τελευταίας δεκαετίας. Επιμέρους ζητήματα, όπως η διαχείριση του χρέους σε ένα διεθνές περιβάλλον κρίσης, η συμμετοχή των πολιτών στο σχεδιασμό και την υλοποίηση πολιτικών αναδιανομής, οι διεθνείς συμφωνίες εμπορίου αλλά και συγκεκριμένες δυνατότητες συνεργασίας των δύο λαών σε επιμέρους πεδία της παραγωγής, της τεχνολογικής έρευνας και ανάπτυξης αποτέλεσαν τον πυρήνα των συναντήσεων. Κατά τη διάρκεια των επαφών εντοπίστηκαν συγκεκριμένα πεδία πολιτικής με ιδιαίτερη σημασία και για τις δύο πλευρές και συμφωνήθηκε η συνάντηση αντιπροσωπειών στην Αθήνα τους επόμενους μήνες με θέματα εργασίας την παραγωγική ανασυγκρότηση, τις θεσμικές μεταρρυθμίσεις στο κράτος, δημοσιοοικονομικές στρατηγικές, προγράμματα έρευνας και ανάπτυξης κ.α. σε σεμινάρια που θα διοργανώσει το Ινστιτούτο Νίκος Πουλαντζάς. Γιάννης Μάργαρης, ∆ρ. Ηλεκ. Μηχ. ΕΜΠ

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Η ΕΠΟΧΗ 5 Οκτωβρίου 2014

Η κατάρρευση της κυ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΟΝ ΕΠΙΚΟΥΡΟ ΚΑΘΗΓΗΤΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ

“

Αυτό που μπορεί η Ν∆ να κάνει αυτή τη στιγμή είναι να ακολουθήσει στρατηγική ελεγχόμενης ήττας. Είναι σαφές ότι μπαίνει σε μια τέτοιου είδους αναζήτηση. Άλλωστε, στο χώρο της δεξιάς έχουμε σοβαρές διαφορές. Είναι ενδεικτικό ότι το τελευταίο διάστημα έχουν πυκνώσει οι εμφανίσεις της Ντόρας Μπακογιάννη, ενώ και ο Κώστας Καραμανλής, διακριτικά μεν διακριτά δε, κάνει την εμφάνισή του

Κίνηση απελπισίας η ψήφος εμπιστοσύνης

Ο Χριστόφορος Βερναρδάκης εκτιμά ότι ο ΣΥΡΙΖΑ θα είναι ο βέβαιος νικητής των εκλογών, όποτε και αν γίνουν αυτές και εκτιμά ότι οι τελευταίες κινήσεις της κυβέρνησης δεν έχουν στρατηγικό βάθος. Επιπλέον, εκτιμά ότι θα ήταν λάθος μια συνεργασία του ΣΥΡΙΖΑ με την ∆ΗΜΑΡ και τονίζει ότι δεν υπάρχει εκλογικό ταβάνι για το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης.

Τη συνέντευξη πήρε ο Μάκης Μπαλαούρας Πώς σχολιάζεις την απόφαση Σαμαρά – Βενιζέλου για την ψήφο εμπιστοσύνης στη Βουλή; Πρόκειται για μια «κίνηση απελπισίας», χωρίς στρατηγικό βάθος. Επιχειρεί να δώσει μια τεχνητή παράταση στη ζωή της κυβέρνησης, τη στιγμή που η εσωτερική της συνοχή έχει σχεδόν διαρραγεί. Βεβαίως, προκαλεί πολλά προβλήματα και στους διαφωνούντες στο εσωτερικό Ν∆ και ΠΑΣΟΚ, τους οποίους επί της ουσίας τους εξουδετερώνει πολιτικά. Αντε τώρα ο Γιώργος Παπανδρέου, π.χ, να κάνει συγκέντρωση με το σύνθημα «Γιώργο γερά να φύγει η δεξιά». Το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών, αλλά και η αίσθηση που δημιουργήθηκε μετά τη ∆ΕΘ, έχουν αλλάξει το πολιτικό τοπίο. Ισχύει αυτή η εκτίμηση; Σου θυμίζω τις ευρωεκλογές του 2009. Τότε, η Ν∆ είχε χάσει τις εκλογές με τρεις μονάδες διαφορά και ήταν στην ουσία το προάγγελμα της κατάρρευσής της. Αμέσως μετά δημιουργήθηκε μια δυναμική, που δεν μπορούσε να ανακοπεί. Τηρουμένων των αναλογιών, βλέπουμε και σήμερα να συμβαίνει το ίδιο. Είναι σαφές ότι υπάρχει αναντιστοιχία μεταξύ εκλογικού σώματος και κοινοβουλευτικών συσχετισμών. Επομένως, υπάρχει ζήτημα πολιτικής νομιμοποίησης. Το κυβερνητικό μπλοκ έχει το περιθώριο να αναστρέψει τη σημερινή εικόνα, τους συσχετισμούς που έχουν δημιουργηθεί στο εκλογικό σώμα; Σε καμία περίπτωση. Για να ξαναγυρίσω στο 2009, όταν ο Κ. Καραμανλής αποφάσισε να πάει σε εκλογές, η διαφορά ήταν τρεις μονάδες. Στις αρχές Σεπτέμβρη, δημοσκοπικά, έγιναν πέντε και έχασε τελικά τις εκλογές με δέκα. Και αυτό συνέβη όχι γιατί ανέβαινε το ΠΑΣΟΚ, αλλά γιατί, κυρίως, είχαμε πλήρη αποδιοργάνωση της Ν∆. Τηρουμένων των αναλογιών, βλέπουμε κάτι ανάλογο και σήμερα. ∆ημιουργείται μια δυναμική, που ενδεχομένως, να πάρει ανεξέλεγκτες διαστάσεις. Μην ξεχνάμε ότι έχει διαλυθεί κάθε έννοια κοινωνικής συμμαχίας για τη Νέα ∆ημοκρατία. Ειδικά μετά τον ΕΝΦΙΑ υπάρχει σοβαρό πρόβλημα ακόμα και στον σκληρό πυ-

Ταβάνι δεν υπήρξε ποτέ

Τελικά η συζήτηση που έγινε μετά τις ευρωεκλογές για το αν ο ΣΥΡΙΖΑ έπιασε ταβάνι πάει περίπατο; Ναι, γιατί τώρα αποδείχθηκε ότι δεν έπιασε ταβάνι. Το είχα σημειώσει και σε ένα άρθρο μου μετά τις εκλογές. Και δεν το εκτίμησα μόνο πολιτικά, κυρίως θα έλεγα κοινωνικά, από τη δομή, την κοινωνιολογία της ψήφου. Όταν η καταγραφή σου σε ευρωεκλογές στις λαϊκές γειτονιές π.χ., είναι στο 30% μέσο όρο, είναι προφανές ότι είναι πολύ εύκολο, εφόσον ενισχύσεις ως κόμμα την εργατική, λαϊκή φυσιογνωμία σου, να πας πολύ περισσότερο. Όσο οι κοινωνικές συνθήκες είναι πολύ επιβαρυμένες και η κοινωνική πόλωση παίρνει διαστάσεις, έχεις κάθε δυνατότητα να απευθυνθείς σε ευρύτερα κοινωνικά στρώματα. Ήταν σαφές, λοιπόν, ότι η θεωρία του

ρήνα του κοινωνικού σώματος, που παραδοσιακά στηρίζει τη Ν∆. Ποιος είναι αυτός ο πυρήνας; Αυτό που σχηματικά θα λέγαμε νοικοκυραίοι.

Στρατηγική ελεγχόμενης ήττας

Στην ομιλία του ο Αντ. Σαμαράς για τα 40 χρόνια της Ν∆, έκανε προσπάθεια να απευθυνθεί προς το κέντρο. Μπορεί, έστω και στην πορεία να γίνει πειστικός; ∆εν νομίζω. Αυτό που μπορεί να κάνει αυτή τη στιγμή είναι να ακολουθήσει στρατηγική ελεγχόμενης ήττας. Είναι σαφές ότι μπαίνει σε μια τέτοιου είδους αναζήτηση. Άλλωστε, στο χώρο της δεξιάς έχουμε σοβαρές διαφορές. Είναι ενδεικτικό ότι το τελευταίο διάστημα έχουν πυκνώσει οι εμφανίσεις της Ντόρας Μπακογιάννη, ενώ και ο Κώστας Καραμανλής, διακριτικά μεν διακριτά δε, κάνει την εμφάνισή του. Έχουμε επίσης τη φυγή στην Ευρωπαϊκή Ένωση, που νομίζω ότι είναι συνειδητή, του ∆. Αβραμόπουλου. Και έχει και προβλήματα με το εταίρο του στην κυβέρνηση, το ΠΑΣΟΚ. Είδαμε την κόντρα για τον όρο δημοκρατική παράταξη. Το ΠΑΣΟΚ είναι υπό διάλυση. ∆εν μπορεί να υπερασπιστεί ούτε την ταυτότητά του. Να σου πω τούτο. Η Ν∆ έχει ελπίδες να διασωθεί, έστω με τη στρα-

ταβανιού ήταν λάθος, δεν ίσχυε. Και θα ήταν λάθος, επίσης, να έκανες στροφή προς το κέντρο. Πρέπει να μείνεις εκεί και να έρθει το κέντρο μαζί σου. Η ∆ΕΘ συνέβαλε στην αλλαγή του πολιτικού σκηνικού υπέρ του ΣΥΡΙΖΑ; Απολύτως. Η ∆ΕΘ σηματοδοτεί μια τομή. Ο ΣΥΡΙΖΑ απευθύνθηκε με σαφή προγραμματικό λόγο σε κοινωνικά στρώματα, με ταξικό πρόσημο, έδειξε ότι είναι έτοιμος να κυβερνήσει, να δεσμευτεί, να αναλάβει ιστορικές ευθύνες. Αυτή η κυβέρνηση όσο περισσότερο χρόνο έχει, τόσο περισσότερο επιδρά αρνητικά στην καθημερινή ζωή, στη ψυχολογία των ανθρώπων, στα πραγματικά προβλήματα. •

τηγική της ελεγχόμενης ήττας, το ΠΑΣΟΚ δεν έχει τέτοιου είδους περιθώριο. ∆εν έχει στρατηγική επιβίωσης: Τι να κάνει; Ελεγχόμενη ήττα; Ελεγχόμενη συντριβή; Να μπει στη Βουλή; Αυτή τη στιγμή τα πρόσωπα που στελεχώνουν το ΠΑΣΟΚ αναζητούν τρόπο διαφυγής, προσωπικής σωτηρίας…

Ο ΣΥΡΙΖΑ βέβαιος νικητής των εκλογών

Έχουμε δει τις τελευταίες δημοσκοπήσεις που δίνουν μεγάλη διαφορά του ΣΥΡΙΖΑ από τη Ν∆. Πως τις σχολιάζεις; Οι δημοσκοπήσεις, εδώ και πολύ καιρό, είναι κινούμενη άμμος, συνεπώς δεν μπορεί κανείς να στηριχτεί πολύ σε αυτές. Το σίγουρο είναι ότι ο ΣΥΡΙΖΑ έχει πράγματι ένα σοβαρό προβάδισμα και επίσης σίγουρο ότι ο ΣΥΡΙΖΑ θα είναι ο νικητής των εκλογών. Η αυτοδυναμία; Είναι σαφές, ότι έχει μπει σε δρόμο αυτοδυναμίας. Αν θα το καταφέρει είναι ένα άλλο ζήτημα, καθώς εξαρτάται από πολλούς παράγοντες. Οι ευρωεκλογές ήταν ένα πρόκριμα. Μας έδειξαν, περίπου, πως θα πάνε οι βουλευτικές εκλογές. Απ΄ ότι φαίνεται το αποτέλεσμα των βουλευτικών εκλογών θα αναδείξει συγκέντρωση των εκλογικών τάσεων. Ο πιο ισχυρός πόλος είναι ο ΣΥΡΙΖΑ. Είναι αυτός που θα συγκεντρώσει ψήφους από όλους τους πολιτικούς χώρους και από όλες τις κοινωνικές τάξεις. Και ο άλλος πόλος θα είναι η Ν∆. Ναι, θα έχουμε συγκέντρωση των πολιτικών τάσεων. Η διασπορά, σε σχέση με τις ευρωεκλογές, θα είναι πολύ μικρότερη. Οι δημοσκοπήσεις, όμως, δείχνουν ότι όλα τα κόμματα, πλην της ∆ΗΜΑΡ, κρατάνε. Πολιτικά δεν ισχύει. Αυτή τη στιγμή υπάρχουν τρία ρεύματα. Είναι δύσκολο να έχουμε επτακομματική Βουλή. Ο ΣΥΡΙΖΑ θα είναι πρώτο κόμμα, η Ν.∆. κατά τα φαινόμενα θα είναι δεύτερη και η Χρυσή Αυγή τρίτη, η οποία δείχνει να είναι ισχυρή, να μην έχει κάμψη. Τα τρία αυτά κόμματα θα είναι σίγουρα στη

Η ΕΠΟΧΗ 5 Οκτωβρίου 2014

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

“

βέρνησης είναι μη αναστρέψιμη ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟ ΒΕΡΝΑΡ∆ΑΚΗ

Ο Φώτης Κουβέλης δεν έκανε απλές επιλογές. Η ∆ΗΜΑΡ δεν ήταν η διάσπαση του “Ρήγα” με τη Β΄ Πανελλαδική, όπου κάποια παιδιά έφυγαν, κάποια γύρισαν… Εδώ συζητάμε για μια διάσπαση σε μια συγκεκριμένη ιστορική συγκυρία, με συγκεκριμένες δεσμεύσεις και με συγκεκριμένη στόχευση να μην υπάρξει πολιτική αλλαγή στη χώρα. Πάνω στον πανικό του συστήματος η ∆ΗΜΑΡ επέλεξε στρατόπεδο. Βουλή. Το ΚΚΕ; Αυτή τη στιγμή δεν μπορούμε να πούμε με σιγουριά αν το ΚΚΕ θα αντέξει μπροστά στην προοπτική μιας αριστερής κυβέρνησης. Λόγω παράδοσης, αλλά και γιατί έχει ισχυρές ρίζες σε ένα τμήμα φτωχότερων κοινωνικών στρωμάτων, το πιθανότερο είναι να τα καταφέρει, αλλά δεν πρέπει να το θεωρούμε δεδομένο. Το Ποτάμι; Και για το Ποτάμι το ίδιο ισχύει. Ναι, αλλά οι δημοσκοπήσεις του δίνουν υψηλό ποσοστό. ∆εν μπορώ να κατανοήσω πως το Ποτάμι θα έχει ποσοστό μεγαλύτερο από αυτό των ευρωεκλογών. Υπάρχει μια ρευστή κατάσταση. Θα εξαρτηθεί από τις δυναμικές που θα αναπτυχθούν. Αυτή τη στιγμή δίνω μεγαλύτερες πιθανότητες στο ΚΚΕ, σε σχέση με τα άλλα κόμματα, να μπει στη Βουλή.

Η ∆ΗΜΑΡ έχει αλλάξει στρατόπεδο

Για τη ∆ΗΜΑΡ; Ε… δεν υπάρχει ∆ΗΜΑΡ. Αυτή τη στιγμή είναι στο 0,5%. ∆εν υπάρχει πιθανότητα να γίνει πράξη αυτό που είπε ο Φώτης Κουβέλης για ολική επαναφορά του κόμματός του; Όχι, αυτά είναι αστειότητες. Πώς θα γίνει αυτό; Στη βάση ποιου προγράμματος; Ποιου στόχου; Ποιας κοινωνικής δυναμικής; Η ΑΝΤΑΡΣΥΑ έχει μεγαλύτερες πιθανότητες να είναι σε εκλογικό ποσοστό πάνω από τη ∆ΗΜΑΡ. Και αν είναι έτσι, τι θα κάνει η ∆ΗΜΑΡ ενόψει εκλογικής αναμέτρησης; Θα κατέβει αυτόνομα, θα αναζητήσει εκλογική συμμαχία; ∆εν άλλαξαν και τον εκλογικό νόμο προς το αναλογικότερο, παρότι είχαν δεσμευτεί, ώστε να έχουν μια πιθανότητα να μπουν στη Βουλή. Ούτε αυτό δεν έκαναν. Αυτή τη στιγμή υπάρχουν τρεις τάσεις στη ∆ΗΜΑΡ. Η μία ήταν η μεταρρυθμιστική, τάση η οποία αποχώρησε και πάει προς το σύστημα διακυβέρνησης και επισήμως. Ένα άλλο κομμάτι, από την κομματική της βάση, θα κινηθεί αναγκαστικά προς την αριστερά. Το μόνο ερωτηματικό που υπάρχει είναι τι θα κάνει ο Φ. Κουβέλης και η ομάδα που κινείται γύρω του. Η συμβουλή μου, θα ήταν μια έντιμη επανατοποθέτηση, της πολιτικής του διαδρομής και των επιλογών σε κρίσιμα ζητήματα. Γιατί, ο Φώτης Κουβέλης δεν έκανε απλές επιλογές. Η

∆ΗΜΑΡ δεν ήταν η διάσπαση του «Ρήγα» με τη Β΄ Πανελλαδική, όπου κάποια παιδιά έφυγαν, κάποια γύρισαν… Εδώ συζητάμε για μια διάσπαση σε μια συγκεκριμένη ιστορική συγκυρία, με συγκεκριμένες δεσμεύσεις και με συγκεκριμένη στόχευση να μην υπάρξει πολιτική αλλαγή στη χώρα. Πάνω στον πανικό του συστήματος η ∆ΗΜΑΡ επέλεξε στρατόπεδο. Έκανε μια στρατηγική που την οδήγησε στη διάλυση, όπως άλλωστε είχε οδηγήσει στη διάλυση και τον ΛΑΟΣ από την άλλη μεριά. Τις επιλογές αυτές δεν μπορεί να τις ξεπεράσει κανείς τόσο εύκολα. Ο Φ. Κουβέλης άλλαξε πολιτική οικογένεια. Ακούγεται το επιχείρημα ότι και ο Σαμαράς πήρε την Μπακογιάννη. Αλήθεια είναι αυτό. Ναι, εντάξει, αλλά η Μπακογιάννη δεν είχε αλλάξει ποτέ πολιτική οικογένεια, δεν πήγε με την επαναστατική αριστερά για να ξαναγυρίσει στη δεξιά όταν είδε ότι δεν βγήκε το σχέδιο. Συνεπώς θεωρείς ότι θα ήταν λάθος κίνηση μια συνεργασία του ΣΥΡΙΖΑ με την ∆ΗΜΑΡ. Σαφέστατα, θα ήταν μεγάλο λάθος. Θα ήταν λάθος μήνυμα και δεν θα είχε καμία πολιτική αποτελεσματικότητα. Αντίθετα θα μπορούσε να σου αφαιρέσει μέρος της δυναμικής σου. Το μείζον, όμως, είναι το μήνυμα. Να στηρίξει ανιδιοτελώς την Αριστερά Εντέλει ποια θα ήταν η συμβουλή σου στον Φώτη Κουβέλη και τη ∆ΗΜΑΡ. Μίλησες για επανοτοποθέτηση. Ωραία, και αν την κάνει; Οι άνθρωποι αλλάζουν, αυτό είναι γεγονός, αλλά χρειάζεται ένας διαφανής

αναστοχασμός. Τι καλύτερο, τι εντιμότερο από το να δηλώσει ο Κουβέλης ότι στηρίζει την αριστερά, χωρίς προαπαιτούμενα, χωρίς άμεση εμπλοκή στην εκλογική αναμέτρηση. Ας ψηφίσουν ΚΚΕ, ας ψηφίσουν ΑΝΤΑΣΡΣΥΑ, ΣΥΡΙΖΑ, ότι θέλουν. Μια ανιδιοτελής προσφορά, μια επανατοποθέτηση στην πολιτική σκηνή και προφανώς, επειδή η αριστερά δεν είναι, δεν πρέπει να είναι ανθρωποφάγα, σε ένα δεύτερο χρόνο μπορεί να το δεις και να υπάρξει επανένταξη. Να στο πω διαφορετικά. Υπήρχαν στη ∆ΗΜΑΡ στελέχη που διαφώνησαν έγκαιρα με αυτή την πολιτική και αποχώρησαν. Σε αυτούς τους ανθρώπους τι θα τους πεις; Κακώς φύγατε… Όλα όσα είπε για τον Φ, Κουβέλη και την ∆ΗΜΑΡ ισχύουν και για στελέχη που προέρχονται από το ΠΑΣΟΚ; Ναι, σε ένα βαθμό ισχύει το ίδιο, με τη διαφορά ότι τα στελέχη αυτά δεν αποτελούσαν «ηγεσία», δεν ήταν ο κρίσιμος κρίκος των αποφάσεων.

Περί συμμαχιών και διευρύνσεων

Ποια μπορεί να είναι η κόκκινη γραμμή, η διαχωριστική; Είναι η διαφάνεια, η έντιμη, δημόσια επανοτοποθέτηση. ∆εν ζητάς να αλλάξει ιδεολογία, ζητάς να αλλάξει με δημόσιο και φερέγγυο τρόπο την πολιτική του τοποθέτηση στην πολιτική συγκυρία. ∆εν θα μπορούσες, το λέω ως παράδειγμα, να δεχτείς τον Σκανδαλίδη, ο οποίος παραμένει μέχρι και σήμερα στο ηγετικό κλιμάκιο του ΠΑΣΟΚ. Τι θα συμβόλιζε

μια τέτοια κίνηση; Ότι ανεξάρτητα πολιτικής στάσης, συμπεριφοράς πάνω σε τεράστια ζητήματα, μπορεί κάποιος να πάει μέσα σε μια νύχτα από το ένα στρατόπεδο στο άλλο. Το μήνυμα δεν θα ήταν καθόλου καλό. Για πρόσωπα δε, που και συμβολικά είναι ταυτισμένα με το πολιτικό σύστημα, πρέπει να υπάρχει διαχωριστική γραμμή. Υπάρχουν άλλα πρόσωπα, που πιο συστηματικά, πιο παλιά, πιο έγκαιρα έχουν διαχωρίσει τη στάση τους από τις καταστροφικές πολιτικές. Εκεί το συζητάς. Οι Ανεξάρτητοι Έλληνες; Να σου πω μια γενική αρχή. Θα ήθελα να μπουν περισσότερα κόμματα στη Βουλή. Γιατί όσο περισσότερα κόμματα μπουν στη Βουλή, τόσο περισσότερες δυνατότητες έχεις για συνεργασίες, έστω και σε επιμέρους ζητήματα. Οι Ανεξάρτητοι Έλληνες, ωστόσο, αντικειμενικά θα μπουν δύσκολα στην επόμενη Βουλή. Με το ποσοστό που πήραν στις ευρωεκλογές, πολύ δύσκολα θα καταφέρουν να κρατηθούν. Μια εκδοχή θα ήταν να πάρουν μια πρωτοβουλία για τη δημιουργία ενός «ΣΥΡΙΖΑ της λαϊκής δεξιάς». ∆ηλαδή να συνενώσουν διάφορα διάσπαρτα κομμάτια του συγκεκριμένου χώρου, ώστε να έχουν βάσιμες πιθανότητες να υπερβούν το 3%. Η αίσθησή μου είναι αυτό που είπα και στην αρχή, ότι θα πάμε σε μια συγκεντροποίηση εκλογικών δυνάμεων. Προσωπικά δεν θα με εκπλήξει το γεγονός αν ο ΣΥΡΙΖΑ εκτιναχτεί σε πολύ μεγάλα ποσοστά. ∆ιακρίνω κύματα απελπισμένων ανθρώπων, που έρχονται προς τον ΣΥΡΙΖΑ.

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Η ΕΠΟΧΗ 5 Οκτωβρίου 2014

Για ένα ριζοσπαστικό ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΟΝ ΓΑΒΡΙΗΛ ΣΑΚΕΛΛΑΡΙ∆Η

“

Έχω τη βεβαιότητα ότι ο κ. Καμίνης συνεχίζει να κινείται στο ίδιο πολιτικό μήκος κύματος που ακολούθησε και στην πρώτη θητεία. Μιλάμε, δηλαδή, για την πιστή εφαρμογή μιας πολιτικής που στην πραγματικότητα συρρικνώνει την τοπική αυτοδιοίκηση μετατρέποντάς την σε μοχλό άσκησης της κεντρικής πολιτικής εξουσίας.

Να οικειοποιηθούμε ξανά την πόλη μας. Μ΄αυτό το στόχο η Ανοιχτή Πόλη αναλαμβάνει τις αυξημένες ευθύνες της ως “αξιωματική αντιπολίτευση” στο ∆ήμο της Αθήνας. Ο Γαβριήλ Σακελλαρίδης μας εξηγεί πώς η παράταξη που λίγο έλειψε να κερδίσει την πλειοψηφία στις πρόσφατες δημοτικές εκλογές, θα προσπαθήσει να τον κάνει πραγματικότητα μέσα και έξω από το δημοτικό συμβούλιο. Τη συνέντευξη πήρε ο Αδάμος Ζαχαριάδης Πρώτος μήνας αξιωματικής αντιπολίτευσης στο ∆ήμο Αθήνας. Ποιες είναι οι πρώτες εντυπώσεις; Αυτό που μπορώ να πω, είναι ότι φαίνεται καθαρά πως χρειάζεται να οργανώσουμε την Ανοιχτή Πόλη έτσι ώστε να μπορέσουμε να έχουμε ενισχυμένη παρέμβαση στους δημοτικούς θεσμούς, αλλά και να αντεπεξέλθουμε στις νέες απαιτήσεις που μετά το εκλογικό αποτέλεσμα είναι αυξημένες. Προκειμένου να καθοριστεί ο τρόπος παρέμβασης και λειτουργίας μιας παράταξης στο βάθος μιας πενταετίας, που καταλαβαίνουμε όλοι ότι θα είναι πυκνή από πολιτικές εξελίξεις, πρέπει να έχεις δομή και τρόπο δουλειάς που να υποστηρίζουν τις ανάγκες σου. Για αυτό το λόγο θα πρέπει πρωτίστως να καθορίσουμε τους στόχους μας. Πρώτος, λοιπόν, στόχος είναι να γίνει η Ανοιχτή Πόλη ένα ζωντανό, μαζικό, συμμετοχικό, ριζοσπαστικό κίνημα αλλαγής της Αθήνας. Θέλουμε να κάνουμε πράξη αυτό που λέγαμε και προεκλογικά: «∆εν θέλουμε να πάρουμε τον ∆ήμο, θέλουμε να πάρουμε την πόλη». Στοχεύουμε, δηλαδή, στις συνειδήσεις των ανθρώπων της Αθήνας. Αυτός δεν είναι ένας μαξιμαλιστικός στόχος. Είναι απολύτως ρεαλιστικός και αναγκαίος για την πόλη. Κατά την άποψή μου, μάλιστα, είναι και αρκετά γοητευτικός και ελκυστικός σαν στόχος. Γιατί αν το πετύχουμε αυτό, θα είναι μια παρακαταθήκη που θα μείνει για χρόνια στην τοπική αυτοδιοίκηση. Αν αναλογιστεί κανείς ποιο είναι το ιδιαίτερο πολιτικό, κοινωνικό και πολιτιστικό βάρος της Αθήνας, θα καταλάβει πόσο μεγάλη αξία έχει αυτός ο στόχος.

Πώς οργανώνεται λοιπόν η Ανοιχτή Πόλη; Έχουμε επιλέξει να μην πάμε κατευθείαν σε μια μεγάλη συνέλευση της Ανοιχτής Πόλης, αλλά να οργανώσουμε ανοιχτές συνελεύσεις στα εφτά διαμερίσματα της πόλης. Αυτό ολοκληρώθηκε και πρέπει να πω ότι μου έκανε μεγάλη εντύπωση τόσο η συμμετοχή του κόσμου, όσο και ο πλούσιος προβληματισμός και διάλογος που αναπτύχθηκε στις διαμερισματικές συνελεύσεις. Κάτι ανάλογο θα γίνει και με τις θεματικές επιτροπές της παράταξης, καθώς πέραν από το στοιχείο της τοπικότητας θέλουμε να δώσουμε έμφαση και στη θεματική και προγραμματική επεξεργασία. Αφού θα έχουν ζυμωθεί και συζητηθεί τα οργανωτικά και τα πολιτικά ζητήματα, θα οργανώσουμε μια μεγάλη ανοιχτή ολομέλεια της δημοτικής κίνησης, προκειμένου να παρθούν και οι αποφάσεις. Αυτό δείχνει ότι η Ανοιχτή Πόλη και μπορεί και θέλει να συνεχίσει με την ίδια δυναμική και το επόμενο διάστημα. Πρόκειται για ένα μικρό δείγμα του τρόπου που θέλουμε να λειτουργήσει η Ανοιχτή Πόλη το επόμενο διάστημα. Με κύτταρα τους ανθρώπους στις γειτονιές και τη συμμετοχή τους στην καθημερινή ζωή της πόλης.

Είναι πολύ σημαντικό για την παράταξη ο τρόπος λειτουργίας της να μπορεί να διασφαλίζει τη μεγάλη συμμετοχή των πολιτών στις διαδικασίες της.

Γνωστή η πολιτεία του Καμίνη

Πώς περιμένεις να εξελιχθεί η θητεία του κ. Καμίνη και πώς θα ασκήσει αντιπολίτευση η Ανοιχτή Πόλη; Έχω τη βεβαιότητα ότι ο κ. Καμίνης συνεχίζει να κινείται στο ίδιο πολιτικό μήκος κύματος που ακολούθησε και στην πρώτη θητεία. Μιλάμε, δηλαδή, για την πιστή εφαρμογή μιας πολιτικής που στην πραγματικότητα συρρικνώνει την τοπική αυτοδιοίκηση μετατρέποντάς την σε μοχλό άσκησης της κεντρικής πολιτικής εξουσίας. Εφαρμόζει απολύτως την πολιτική συρρίκνωσης του ρόλου και των δομών της τοπικής αυτοδιοίκησης και το βρίσκω εξαιρετικά απίθανο να δούμε κάποια πολιτική μετατόπιση από την πλευρά του δημάρχου. Από τη δική μας πλευρά, θα ακολουθήσουμε μια πολιτική που θα ασκεί δριμύτατη κριτική στον τρόπο διοίκησης και στις πολιτικές επιλογές, αλλά ταυτόχρονα, θα δώσουμε μεγάλη έμφαση και στις προγραμματικές επεξεργασίες και στην αποτελεσματική πίεση, προκειμένου να περάσουν στοιχεία της δικής μας πολιτικής. ∆εν θα περιοριστούμε δηλαδή στο ρόλο μιας δομικής αντιπολίτευσης αλλά θα κάνουμε πολύ συγκεκριμένες και επεξεργασμένες προτάσεις, που θα αναγκάζουν τον κ. Καμίνη να εξηγεί τεκμηριωμένα τυχόν απόρριψή τους. Πώς εξηγείς την προσέγγισή του με την παράταξη Σπηλιωτόπουλου; Έχει επιτευχθεί μια συμφωνία συνεργασίας μεταξύ των παρατάξεων Καμίνη και Σπηλιωτόπουλου. Αυτό εκφράστηκε και με τον ορισμό του κ. Σπηλιωτόπουλου στη θέση του εντεταλμένου σύμβουλου για την τουριστική προβολή, αλλά και με το γεγονός ότι ο κ. Καμίνης προσανατολίζεται να δώσει κάποιους οργανισμούς του δήμου στην παράταξη του Σπηλιωτόπουλου. Αυτό προβάλλεται με

έναν μανδύα συναίνεσης, προκειμένου να καλλιεργηθεί το προφίλ συναινετικού και λογικού δημάρχου. Κατά την άποψή μας, συναίνεση μπορεί να υπάρξει μόνο αν υπάρχει ταύτιση πολιτικών απόψεων. Εμείς έχουμε ριζικές διαφωνίες με τον κ. Καμίνη και επομένως δεν θα μπορούσαμε να προσφέρουμε μια τέτοια συναίνεση. Η συνεργασία Σπηλιωτόπουλου – Καμίνη είναι μια μικρογραφία του τι συμβαίνει και στην κεντρική πολιτική σκηνή.

Χωρίς ανθρώπους στο περιθώριο

Μπορεί να γίνει η Αθήνα μια πόλη χωρίς αστέγους; Το ζήτημα των αστέγων ήταν από αυτά που προσπαθήσαμε να αναδείξουμε και προεκλογικά προβάλλοντας μάλιστα και συγκεκριμένες επεξεργασμένες προτάσεις. Το φαινόμενο των νεοαστέγων δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί, αν δεν αντιμετωπιστούν τα αίτια που το δημιουργούν. ∆εν μπορώ να φανταστώ τον τρόπο με τον οποίο μια δημοτική αρχή θα αντιμετωπίσει το ζήτημα των αστέγων χωρίς να ασχοληθεί διεξοδικά με τις πολιτικές που το δημιουργούν. Ο ∆ήμος πρέπει να αποτελεί ασπίδα κοινωνικής προστασίας για όσους είτε έχασαν είτε κινδυνεύουν να χάσουν το σπίτι τους και πρέπει να πάρει θέση για τις κατασχέσεις, τον ΕΝΦΙΑ, αλλά και τις γενικότερες κεντρικές πολιτικές επιλογές που γίνονται προκειμένου να αντιμετωπιστεί η οικονομική κρίση. Έχουμε καταθέσει συγκεκριμένες προτάσεις. Υπάρχουν χιλιάδες ακατοίκητα κτίρια στην Αθήνα και ο δήμος μπορεί να δημιουργήσει ένα δίκτυο κοινωνικής κατοικίας, σε συνεργασία με τους ιδιοκτήτες, που θα αποτελέσει μια πραγματική βοήθεια για αυτούς τους ανθρώπους. Να πάρει πρωτοβουλίες ώστε οι άνθρωποι αυτοί να νιώσουν ότι μπορούν να ξαναβρούν την αξιοπρέπειά τους και να επανενταχθούν στην κοινωνία. Με τους περιορισμούς στον προϋπολογισμό του ΚΥΑ∆Α, όμως, αυτά γίνονται πολύ δύσκολα. ∆εν μπορεί ο ΚΥΑ∆Α να επιβιώνει από χορηγίες και φιλανθρωπίες πλουσίων. Η Ανοιχτή

Η ΕΠΟΧΗ 5 Οκτωβρίου 2014

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

κίνημα αλλαγής της Αθήνας

“

Πόλη θα πάρει πρωτοβουλίες και στις γειτονιές, αλλά και μέσα στο δημοτικό συμβούλιο. Το ίδιο φαντάζομαι ισχύει και για το ζήτημα της φασιστικής απειλής. Ειδικά σε μια πόλη που η Χρυσή Αυγή κατέγραψε σημαντικό ποσοστό. Καταρχάς να πω ότι μέχρι τώρα η παρουσία τους στο δημοτικό συμβούλιο είναι εντελώς υποβαθμισμένη. Αυτό που είναι δική μας υποχρέωση είναι να έχουμε συνεχή παρουσία μέσα στις γειτονιές προκειμένου να δημιουργήσουμε τις συνθήκες ώστε να γυρίσουμε τους φασίστες στο χρονοντούλαπο της ιστορίας. Αυτό θέλει μέθοδο, υπομονή και επιμονή. ∆εν είναι κάτι που θα γίνει από τη μία μέρα στην άλλη. Χρειάζεται και μετωπική σύγκρουση με τους φασίστες, χρειάζεται όμως και οργανωμένο σχέδιο παρεμβάσεων στις γειτονιές. Αυτό σημαίνει ότι μέσα από τη δράση μας οφείλουμε να δίνουμε και απαντήσεις στα συγκεκριμένα προβλήματα των κατοίκων της Αθήνας. ∆εν θα αντιμετωπίσουμε το φασισμό, αν δεν αντιμετωπίσουμε τα κοινωνικά προβλήματα σε γειτονιές όπως ο Κολωνός, η Κυψέλη ή ο Βοτανικός. Να λάβουμε πρωτοβουλίες κοινωνικής αλληλεγγύης, πολιτιστικής παρέμβασης και δημιουργικής έκφρασης των κατοίκων. Η ανάδυση του φασισμού είναι ένα πολυδιάστατο φαινόμενο και χρειάζεται ανάλογη αντιμετώπιση. Ταυτόχρονα, έχουμε ήδη πάρει μια πρωτοβουλία στο δημοτικό συμβούλιο. Μετά από πρότασή μας, φέτος δεν θα υπάρξει ο καθιερωμένος εθιμοτυπικός τρόπος εορτασμού της επετείου απελευθέρωσης της πόλης από τους Γερμανούς ναζί. Αντίθετα, θα διοργανωθεί μια ιστορική περιήγηση στην πόλη έτσι ώστε και οι κάτοικοι να έχουν μια πραγματική αποτύπωση των όσων συνέβησαν αλλά και με αυτόν τον τρόπο η μνήμη να λειτουργήσει και «εκπαιδευτικά».

κόμματος, που ήταν και κατά πολύ μεγάλο μέρος και διαδραστική με κοινωνικούς και επαγγελματικούς φορείς και συλλογικότητες. Οι εξαγγελίες αυτές μας έδωσαν τη δυνατότητα να κάνουμε ένα μεγάλο άλμα και να σπάσουμε αυτό που λανθασμένα κάποιοι θεωρούσαν εκλογική οροφή. ∆είξαμε ότι μπορούμε να έχουμε ένα πρόγραμμα ριζοσπαστικό, που να απαντάει στις κοινωνικές ανάγκες και ταυτόχρονα να είναι καλά τεκμηριωμένο και κοστολογημένο. Η ∆ΕΘ ήταν ορόσημο για την εκτίναξη του ΣΥΡΙΖΑ προς την αυτοδυναμία.

Η Αριστερά στους δήμους

λεγχος της μετατροπής των συμβάσεων είναι ένα μέτρο που σκοπό έχει να καλύψει τον μνημονιακό στόχο για 6.000 απολύσεις μέσα στο χρόνο και γίνεται με τρόπο προκλητικό. Αλλάζουν τους όρους νομιμοποίησης και έρχονται να μιλήσουν για παράνομες προσλήψεις. Το καθεστώς που επικρατούσε ήταν στην πραγματικότητα ένα καθεστώς ομηρίας των υπαλλήλων που κάλυπταν με συμβάσεις πάγιες και διαρκείς ανάγκες των δήμων και πάνω σε αυτό πατάνε σήμερα, προκειμένου να υποστηρίξουν ότι ήταν παράνομες αυτές οι συμβάσεις. Πρόκειται για μια επιχείρηση συκοφαντίας της Αριστεράς, που έχει παίξει σήμερα καταλυτικό ρόλο υπεράσπισης της τοπικής αυτοδιοίκησης. Στοχοποιούν τη Ρένα ∆ούρου και δημάρχους της Αριστεράς. Εμείς εκφράζουμε την αμέριστη αλληλεγγύη και συμπαράσταση στον αγώνα αυτό.

Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν έχει εκλογική οροφή

∆ιανύσαμε ήδη τον πρώτο μήνα διοίκησης της Αριστεράς σε ορισμένους δήμους και περιφέρειες. Ποια είναι τα πρώτα συμπεράσματα; Νομίζω ότι οι πρώτες μέρες είναι ενδεικτικές τόσο ως προς τον προσανατολισμό όσο και ως προς το πολιτικό στίγμα που θα έχει η Αριστερά στην τοπική αυτοδιοίκηση. Τόσο στο κοινωνικό όσο και στο πολιτικό επίπεδο νομίζω ότι έχουμε ξεκινήσει καλά. Πέραν από τις πρώτες κινήσεις που έχουν γίνει, είναι πλέον φανερό ότι εμείς δεν συνδιαλεγόμαστε με επιχειρηματικά συμφέροντα που έπαιξαν ρόλο το προηγούμενο διάστημα. Νομίζω ότι αυτό είναι κάτι που ενοχλεί πραγματικά, και για αυτό το λόγο βλέπουμε και τις ενορχηστρωμένες επιθέσεις.

Πώς είδες τις εξαγγελίες του ΣΥΡΙΖΑ στη ∆ΕΘ και όσα ακολούθησαν; Η παρουσία στη ∆ΕΘ κατάφερε να αλλάξει ριζικά το πολιτικό κλίμα. Όσα εκφώνησε ο Αλέξης Τσίπρας στη ∆ΕΘ ήταν προϊόν μιας συλλογικής και εξαιρετικά δημοκρατικής διαδικασίας σε επίπεδο

Τις προηγούμενες μέρες προέκυψε ένα ζήτημα σχετικά με τον τρόπο που ο ΣΥΡΙΖΑ θα διαχειριστεί το χρέος. Ποια είναι η δική σου άποψη; Είναι ξεκάθαρο ποια είναι η θέση του ΣΥΡΙΖΑ. Ακύρωση του μνημονίου και επανδιαπραγμάτευση του χρέους με σκοπό τη μεγαλύτερη διαγραφή του.

Αναφέρεσαι στο ζήτημα της αξιολόγησης; Ναι. Παρατηρούμε τις τελευταίες εβδομάδες μια ενορχηστρωμένη επίθεση από την πλευρά της κυβέρνησης στους δήμους και τις περιφέρειες όπου έχουν εκλεγεί υποψήφιοι με την στήριξη του ΣΥΡΙΖΑ. Μια επίθεση λάσπης που έχει να κάνει με την καταγγελία δήθεν κάλυψης ανθρώπων με πλαστά πτυχία στους δήμους. ∆εν υπάρχει μεγαλύτερο ψέμα από αυτό. Είμαστε οι πρώτοι που καταγγέλλουμε τα πλαστά πτυχία και που λέμε ότι πρέπει να διωχθούν οι επίορκοι υπάλληλοι. ∆εν συζητάμε όμως αυτό. Ο επανέ-

Γιατί πιστεύεις ότι η κυβέρνηση αποφάσισε να ζητήσει στην ψήφο εμπιστοσύνης; Η κυβέρνηση βρίσκεται σε πρωτοφανή πανικό. Καταρρέει μέσα από εσωτερικές συγκρούσεις. Έχουμε μπει σε διαδικασία κυβερνητικής αστάθειας και μέσα στον πανικό της κάνει και απρόβλεπτες κινήσεις.

Οι πρώτες μέρες είναι ενδεικτικές τόσο ως προς τον προσανατολισμό όσο και ως προς το πολιτικό στίγμα που θα έχει η Αριστερά στην τοπική αυτοδιοίκηση. Τόσο στο κοινωνικό όσο και στο πολιτικό επίπεδο νομίζω ότι έχουμε ξεκινήσει καλά. Πέραν από τις πρώτες κινήσεις που έχουν γίνει, είναι πλέον φανερό ότι εμείς δεν συνδιαλεγόμαστε με επιχειρηματικά συμφέροντα που έπαιξαν ρόλο το προηγούμενο διάστημα.

Αυτή τη στιγμή όλες οι προτάσεις που μελετώνται είναι μέσα σε αυτό το πλαίσιο. Κατά την άποψή μου υπάρχει διαφορά ανάμεσα στη διαγραφή και την επιμήκυνση. Αυτό που λέει η κυβέρνηση για επιμήκυνση, είναι κάτι που και σε μια μελέτη του Γραφείου Προϋπολογισμού της Βουλής είχε αποκλειστεί ως λύση για το πρόβλημα του χρέους. Ο ΣΥΡΙΖΑ σε μια επιθετική διαπραγμάτευση με τους δανειστές καλείται να επιτύχει το στόχο του προς όφελος της κοινωνίας. Το χρέος δεν είναι βιώσιμο. ∆εν μπορεί άλλωστε να θεωρείται βιώσιμο ένα χρέος με υποθέσεις απολύτως ανεδαφικές σχετικά με τα πλεονάσματα και τους ρυθμούς ανάπτυξης της οικονομίας.

Να ζήσουμε μαζί με τους νέους Κλείνει σήμερα το Φεστιβάλ Νεολαίας ΣΥΡΙΖΑ. Ως νέος άνθρωπος που είχε συμμετοχή για χρόνια στη Νεολαία, τι πιστεύεις ότι χρειάζεται σήμερα, προκειμένου ένας τέτοιος θεσμός να παραμένει πολιτικά ελκυστικός για τους νέους; Τα Φεστιβάλ Νεολαίας αποτελούσαν πάντα μεγάλο γεγονός για τις οργανώσεις της Αριστεράς. Στις μέρες που διαρκεί το φεστιβάλ αποτυπώνεται η εναλλακτική πολιτική και πολιτιστική μας πρόταση προς τη νεολαία. Αυτό ακριβώς είναι και το μεγάλο στοίχημα σήμερα. Ξέρουμε ότι η νεολαία ως κοινωνική κατηγορία αλλάζει και ως προς τις αξίες της, τις ανάγκες και τα προβλήματά της. Αυτό έχει γίνει ακόμα πιο έντονο μέσα σε μια τόσο έντονη οικονομική και κοινωνική κρίση. Οι δικές μας πρακτικές -άρα και τα Φεστιβάλπρέπει να το λαμβάνουν αυτό υπόψη προκειμένου να ανταποκρίνονται στις πραγματικές απαιτήσεις της σημερινής νεολαίας. ∆εν χρειάζονται στεγανά ανάμεσα στην πολιτικά οργανωμένη νεολαία και τους νέους. Να ζούμε μέσα στη νεολαία, να μην κλεινόμαστε σε γυάλινους πύργους. Αυτό είναι το μεγάλο στοίχημα όχι μόνο για τα Φεστιβάλ, αλλά και για τις οργανώσεις νεολαίας. Να βρούμε τρόπους να είμαστε

κοινωνικά χρήσιμοι, να εκφράζονται οι ανησυχίες των νέων ανθρώπων μέσα από τις πολιτικές οργανώσεις. Υπάρχει πεδίο δόξης λαμπρό στη νεολαία και πρέπει να το αξιοποιήσουμε. Ο ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να αποκρυσταλλώσει μια μέθοδο παρέμβασης σε αυτό το επίπεδο.

Βοηθάει ή δυσκολεύει το γεγονός ότι ο ΣΥΡΙΖΑ είναι πλέον «κόμμα εξουσίας»; Πιστεύω ότι θα μπορούσε να μας διευκολύνει. ∆εν το λέω βέβαια με τη λογική που ακολούθησαν η Νεολαία ΠΑΣΟΚ και η ΟΝΕ∆, που λειτούργησαν ουσιαστικά ως γραφεία εύρεσης εργασίας ή στελέχωσης κυβερνητικών θέσεων. Μας διευκολύνει από την άποψη ότι η πιθανή κυβέρνηση της Αριστεράς αποτελεί μια πολύ σημαντική πρόκληση για τους νέους ανθρώπους. ∆ίνεται η δυνατότητα σε μια ολόκληρη γενιά να βάλει το δικό της λιθαράκι και να καθορίσει τον τρόπο που θα ζει για τα επόμενα χρόνια. Αν το κάνουμε με τρόπο που δίνει τη δυνατότητα πραγματικής συμμετοχής και έκφρασης, θα είναι καταλυτικό για την πολιτική μας παρέμβαση στη νεολαία. •

Η χωροταξία της φτώχειας

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Ντράγκι εναντίον Μέρκελ;

Η ΕΠΟΧΗ 5 Οκτωβρίου 2014

Tης Αφροδίτης Θεοπεφτάτου*

Tου Γιάννη Μηλιού

ολύς ντόρος έγινε στον ελληνικό Τύπο για τις ανακοινώσεις Ντράγκι, αρχικά ότι η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ)θα αποδέχεται ως ενέχυρα τιτλοποιημένα δάνεια (ABS) και καλυμμένες ομολογίες από ελληνικές και κυπριακές τράπεζες με πιστοληπτική διαβάθμιση χαμηλότερη από αυτή που επιβάλλουν τα υφιστάμενα κριτήρια, και στη συνέχεια ότι προϋπόθεση για κάτι τέτοιο είναι να βρίσκονται οι χώρες σε πρόγραμμα επιτήρησης. Και στα δύο σκέλη τους, οι εξαγγελίες Ντράγκι δεν συνιστούν αλλαγή πολιτικής ή διαφοροποίηση από τη λιτότητα, ούτε μπορούν να αντιμετωπίσουν την αποτυχία των διακηρυγμένων στόχων των προγραμμάτων λιτότητας στην ΕΕ: Την παρατεταμένη ύφεση, τον αποπληθωρισμό, τη δραματική επιδείνωση του δημόσιου χρέους. Πρώτον και κυριότερο διότι το πρόγραμμα Ντράγκι δεν συγκρίνεται καν με εκείνο της Fed ή της Τραπεζας της Αγγλίας, είναι εξαιρετικά περιορισμένης εμβέλειας και σε καμιά περίπτωση δεν μπορεί να αντιμετωπίσει το πρόβλημα της ύφεσης που δημιουργεί η λιτότητα. Για τις τέσσερις συστημικές ελληνικές τράπεζες, οι «επιλέξιμοι» τίτλοι στο χαρτοφυλάκιό τους ανέρχονται σε 12 δισ. ευρώ, από τους οποίες στην καλύτερη περίπτωση θα μπορούσαν να αντλήσουν το 30%, δηλαδή μέχρι 4 δισ. ευρώ. ∆εύτερον, διότι όσα είπε ο Ντράγκι σχετικά με το ότι «οι αγορές ABS που έχουν πολύ χαμηλή βαθμολόγηση γίνονται μόνο εφόσον η χώρα βρίσκεται σε καθεστώς προγράμματος», δεν αποτελεί παρά ανάγνωση σχετικού εδαφίου του κανονισμού της ΕΚΤ, ο οποίος ίσχυε πάγια, και θα εφαρμοστεί ή δεν θα εφαρμοστεί (αφού ερμηνευτεί κατάλληλα), ανάλογα με τις συνθήκες και τον εκάστοτε δεδομένο πολιτικό συσχετισμό δύναμης (όπως συνέβη με τη «ρήτρα μη διάσωσης», κρατών και τραπεζών κλπ.). Ο στρατηγικός στόχος του Ντράγκι συμπίπτει με αυτόν της κ. Μέρκελ, ή του κ. Σαμαρά και των άλλων ευρωπαίων ηγετών και διαφοροποιείται μόνο σε δευτερεύοντα ζητήματα τακτικής, που αφορούν τη χρονική στιγμή κάποιων μεσοβέζικων κινήσεων συντήρησης της κρίσης μέσα σε συγκεκριμένα όρια: Ο στόχος είναι να «συνεχιστούν οι μεταρρυθμίσεις», δηλαδή η ασυδοσία του μεγάλου κεφαλαίου, η περαιτέρω κατάργηση εργατικών και κοινωνικών δικαιωμάτων, η απαξίωση του δημόσιου χώρου, η επιτήρηση των κοινωνιών από τις «αγορές», η καταστολή κάθε αντίστασης. «Το ευρωπαϊκό κοινωνικό μοντέλο είναι ξεπερασμένο» είχε δηλώσει ο ίδιος ο Νράγκι στο παρελθόν (24/2/2012). Οι χιλιάδες διαδηλωτές στη Νάπολη (όπου η ανεργία ξεπέρασε το 25% – στους νέους μάλιστα ξεπέρασε το 50%), την ώρα που ο Ντράγκι έκανε τις ανακοινώσεις του, το έχουν αντιληφθεί πολύ καλά! Η «άτολμη πολιτική» Ντράγκι δεν θα φέρει «την απαραίτητη» ρευστότητα στις ευρωπαϊκές οικονομίες ούτε θα δαμάσει τον αποπληθωρισμό, όπως ακριβώς και η λιτότητα δεν θα φέρει ανάπτυξη, ή η νομοθέτηση των μαζικών απολύσεων και η μείωση των μισθών δεν θα φέρουν απασχόληση. Αυτές οι «λάθος θεωρίες» των νεοφιλελεύθερων ευρωπαϊκών ελίτ, είναι όμως απαραίτητες (και συνεπώς συνιστούν μια «ορθολογική αφήγηση» για τα συμφέροντα του κεφαλαίου) για να συνεχιστεί η συγκέντρωση περιουσίας, εισοδήματος και ισχύος σε λίγα χέρια, δηλαδή για να συνεχιστεί η απαξίωση των όρων ζωής και της διαπραγματευτικής ικανότητας των λαϊκών τάξεων. Όλοι όσοι σήμερα αντιπαραθέτουν τον Ντράγκι (ή τους Ρέντσι, Ολάντ, κλπ.) στη Μέρκελ, ηθελημένα ή αθέλητα συσκοτίζουν τα πραγματικά μέτωπα του «κοινωνικού πολέμου» που μαίνεται στην Ευρώπη. Το πραγματικό επίδικο στην ευρωπαϊκή κρίση δεν είναι η αντίθεση Βορρά-Νότου ούτε η σύγκρουση συμφερόντων μεταξύ δανειστών και οφειλετών, αλλά η θεμελιακή αντίφαση του καπιταλισμού: η αντίφαση κεφαλαίου και εργασίας. •

φράση της εκπροσώπου τύπου της Κυβέρνησης, κ. Βούλτεψη, ότι οι Έλληνες κακώς αγόρασαν σπίτια όσο αστεία και να ακούγεται, αποτυπώνει μια μεγάλη πτυχή της κυβερνητικής πολιτικής, όσον αφορά τη γη και τα ακίνητα στη χώρα μας. Τα τελευταία δύο χρόνια ένας καταιγισμός νόμων που έχουν ψηφιστεί ή πρόκειται να έρθουν για ψήφιση σχετικά με το χωρικό και πολεοδομικό σχεδιασμό, έχουν απώτερο στόχο την υφαρπαγή της δημόσιας και ιδιωτικής γης, παράλληλα βέβαια με τις γενικότερες πολιτικές επιλογές, που οδηγούν στη ραγδαία φτωχοποίηση του πληθυσμού. Ακόμη πιο επικίνδυνο είναι ότι σε όλα αυτά τα νομοθετήματα, με το πρόσχημα της μείωσης της γραφειοκρατίας και της απλούστευσης των διαδικασιών, έχει αφαιρεθεί κάθε ίχνος διαβούλευσης και γνωμοδότησης των τοπικών φορέων και αυτών που αφορά η όποια ρύθμιση.

Οι πραγματικοί στόχοι

Ο χωροταξικός σχεδιασμός της κυβέρνησης εξυπηρετεί την ανακατανομή της ιδιοκτησίας γης και ακινήτων και την «εγγυημένη απόδοση» για τις επενδύσεις σε γη και ακίνητα, αλλά και το χωρικό και κοινωνικό διαχωρισμό μεταξύ των φτωχών και των άλλων. Στο νέο ρυθμιστικό της Αθήνας προβλέπεται η μετατροπή της Αθήνας σε μητροπολιτικό κέντρο, με στόχο την αλλαγή του χαρακτήρα και πληθυσμιακής σύνθεσης των περιοχών, χωρίς όμως να υλοποιείται ταυτόχρονα και ένα σχέδιο αξιοπρεπούς στέγασης και διαβίωσης των κατοίκων των περιοχών αυτών. Τα σχέδια για την ολοκληρωμένη παρέμβαση στο Μεταξουργείο-Κεραμεικό, το Rethink Athens (πεζοδρόμηση της Πανεπιστημίου), το ΤΑΙΠΕ∆ στην Πλάκα και άλλα θα διαμορφώσουν ένα νέο αστικό κέντρο που πέρα από τις πολεοδομικές αλλαγές θα επιφέρει και μεγάλες αλλαγές στην ανθρωπογεωγραφία, μετατοπίζοντας συνολικά πληθυσμιακές ομάδες προς άλλες κατευθύνσεις. ∆εν είναι τυχαίο που οι δράσεις εξωραϊσμού ειδικότερα του κέντρου της Αθήνας συνοδεύονται από δράσεις καταστολής και βίας εκ μέρους του κρατικού μηχανισμού με την οργάνωση επιχειρήσεων «σκούπας» των μεταναστών, των χρηστών ουσιών και γενικότερα ενάντια σε ό,τι δύναται να αμαυρώσει την εικόνα και την ελκυστικότητα του «real estate» στο κέντρο της Αθήνας. «Αν δεν λύσουμε το πρόβλημα της ασφάλειας στο κέντρο της Αθήνας, οποιαδήποτε προσπάθεια θα είναι υπονομευμένη», επισήμανε ο δήμαρχος Αθηναίων Γιώργος Καμίνης, προσθέτοντας ότι «αν δεν λυθεί ταχέως το πρόβλημα της λαθρο-

“

Ο χωροταξικός σχεδιασμός της κυβέρνησης εξυπηρετεί την ανακατανομή της ιδιοκτησίας γης και ακινήτων και την “εγγυημένη απόδοση” για τις επενδύσεις σε γη και ακίνητα, αλλά και το χωρικό και κοινωνικό διαχωρισμό μεταξύ των φτωχών και των άλλων. μετανάστευσης, που επιβαρύνει την κατάσταση και τροφοδοτεί όλα τα εγκληματικά δίκτυα, δεν βλέπω λύση». Είναι ενδιαφέρουσα η συμμετοχή των ιδιωτών σε όλα αυτά τα σχέδια ανάπλασης του κέντρου της Αθήνας. Είναι ενδεικτικό ότι σε κοινή δήλωση η εταιρεία Oliaros KM Properties και του ΥΠΕΚΑ μίλησαν για τη σύσκεψη που έγινε στις 16.4.2013 με αποκλειστικό θέμα τον καθορισμό δράσεων για την υλοποίηση του έργου για την αναζωογόνηση της περιοχής Κεραμεικού – Μεταξουργείου, με τη διαδικασία ταχείας αδειοδότησης (fast track) και τη χρηματοδότηση από το πρόγραμμα JESSICA (σύμπραξη δημόσιου – ιδιωτικού τομέα για την αστική ανάπτυξη). Το πρόβλημα είναι ότι δεν κλήθηκαν οι κάτοικοι της περιοχής, οι οποίοι θα «υποστούν» τις συνέπειες της αναβάθμισης της περιοχής.

Να επανασχεδιάσουμε το χώρο

Να επισημάνουμε ότι η ταξική οργάνωση της πόλης δεν είναι κάτι που προέκυψε τώρα, απλά εντείνεται. Είναι χαρακτηριστική η ταξική οργάνωση της πόλης κοιτώντας την αριστερή και δεξιά όχθη του Ιλισού στο Παγκράτι: Η δεξιά όχθη προορισμένη για κατοικίες υψηλών προσώπων, πρεσβείες, Μέγαρο Μαξίμου, πλούσιο πράσινο, περιορισμένη στάθμευση και η αριστερή με πυκνοδομημένες πολυκατοικίες, με υποτυπώδες πράσινο, ελάχιστους ελεύθερους χώρους, διπλο-τριπλοπαρκαρίσματα ή το Χίλτον και πίσω τα προσφυγικά της Καισαρια-

νής. Με ένα πρόχειρο υπολογισμό σ’ αυτές τις περιοχές στεγάζονται περίπου 1.000 νοικοκυριά και καταστήματα ανά οικοδομικό τετράγωνο. Ακόμη κι αυτοί οι συντελεστές δόμησης (επιφάνεια, ύψος) έχουν να κάνουν με το για ποιους προορίζονται αυτές οι περιοχές. Όσο πιο χαμηλοί είναι αυτοί οι συντελεστές, τόσο για πιο χάι ένοικους προορίζονται. Επίσης, περιοχές υποβαθμισμένες όπως Κολωνός, Ψυρρή, Μεταξουργείο, που έφτασε μία ρύθμιση και εκτίναξε τις τιμές στα ύψη, χωρίς να υπάρχουν οι απαραίτητες υποδομές (στου Ψυρρή) και πάλι είναι υπό εγκατάλειψη. Η κοινωνική πόλωση και ο διαχωρισμός αυξάνονται – η πρόσφατη οικονομική κρίση διόγκωσε περαιτέρω τις επιδράσεις των διαδικασιών της αγοράς και την βαθμιαία συρρίκνωση του κράτους πρόνοιας. Οι διαχωρισμοί στην κοινωνία και στο χώρο αποτελούν διογκούμενα προβλήματα που πρέπει να αντιμετωπίσουμε. Θα πρέπει να επανασχεδιάσουμε το χώρο, όχι για την κερδοφορία των επενδυτών «real estate», αλλά για την ειρηνική συνύπαρξη των συνανθρώπων, τη διασφάλιση επαρκούς και αξιοπρεπούς στέγασης και συνθηκών διαβίωσης όλων, την προστασία των κοινόχρηστων και δημόσιων χώρων, την ισότιμη πρόσβαση σε υποδομές και υπηρεσίες με γνώμονα τη συμμετοχή των κατοίκων και τη βιωσιμότητα των γειτονιών.

* Η Αφροδίτη Θεοπεφτάτου είναι πολιτικός μηχανικός και βουλευτής Κεφαλληνίας και Ιθάκης του ΣΥΡΙΖΑ.

∆ΙΕΘΝΗ

Η ΕΠΟΧΗ 5 Οκτωβρίου 2014

Ο γύρος τού

ΚΟΣΜΟΥ

Χονγκ Κονγκ: Ο λαός πληρώνει τον έλεγχο του λιμανιού

Το σχέδιό μας: ∆ημοκρατία, ευθύνη, ανάκτηση του ∆ημοσίου

Συνέντευξη με τον Μπόντο Ράμελο, υποψήφιο πρωθυπουργό του γερμανικού κρατιδίου της Θουριγγίας. σελ. 16, 17

∆ειλή ανυπακοή της Γαλλίας στη Μέρκελ

Το αίτημα των κατοίκων του Χονγκ Κονγκ να επιλέγουν οι ίδιοι την πολιτική ηγεσία τους και να διεκδικούν αυτό που για τον υπόλοιπο κόσμο είναι αυτονόητο. σελ. 14

ΜΕΙΩΣΗ ΤΟΥ ∆ΗΜΟΣΙΟΥ ΕΛΛΕΙΜΜΑΤΟΣ… ΤΟ 2017

Συνεχίζεται, πάντως, η πολιτική της λιτότητας

Γαλλία, έχοντας την πολιτική στήριξη της Ιταλίας, μέσω του σχεδίου του προϋπολογισμού ανακοίνωσε ότι ο στόχος για τη μείωση του δημόσιου ελλείμματος κάτω από το 3% του ΑΕΠ μετατίθεται για το 2017. Η κίνηση που ήρθε να ταράξει τα λιμνάζοντα ύδατα στην Ευρώπη, ήταν μη αναμενόμενη. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) αμέσως αντέδρασε και ανακάλεσε τη Γαλλία στην τάξη: να σεβαστεί το όριο και να μειώσει το 2015 το δημόσιο έλλειμμά της κάτω από το 3%. Ανάλογες αντιδράσεις υπήρξαν και από άλλες ευρωπαϊκές αρχές. Αντίθετα, ο ιταλός πρωθυπουργός Ματέο Ρέντσι εξέφρασε την υποστήριξή του στη γαλλική κυβέρνηση, δηλώνοντας ότι «η Ιταλία θα σεβαστεί το 3%, το Παρίσι όμως έχει το λόγο του να μην το κάνει». Με την ανακοίνωσή της αυτή η γαλλική κυβέρνηση δεν αναιρεί ούτε αλλάζει την πολιτική της λιτότητας, της ανεργίας και του χρέους. Στον προϋπολογισμό οι περικοπές θεωρούνται οι μεγαλύτερες που έχουν επιχειρήσει να επιβάλουν οι κυβερνήσεις που όρισε ο Φρ. Ολάντ. Μειώνονται σημαντικά τα κοινωνικά και οικογενειακά επιδόματα, ακρωτηριάζονται οι δαπάνες για την τοπική αυτοδιοίκηση, συρρικνώνεται ο κρατικός μηχανισμός. Με άλλα λόγια συνεχίζεται η πολιτική που χάραξε τον Μάη του 2012, όταν εκλέχτηκε στην προεδρία της Γαλλίας ο Ολάντ, πολιτική αναδιανομής του εισοδήματος προς όφελος των ισχυρών. Τα μέτρα αυτά του προϋπολογισμού για το 2015 προκάλεσαν πολλές και έντονες αντιδράσεις απ’ όλα τα κόμματα της Αριστερά, το ΓΚΚ, το Αριστερό Κόμμα, το ΝΑΚ και συνδικάτα. Η CGT και άλλες συνδικαλιστικές οργανώσεις εξήγγειλαν ήδη κινητοποιήσεις. Αντιδράσεις προκλήθηκαν και στο εσωτερικό του Σοσιαλιστικού Κόμματος, όπου μεγάλος αριθμός βουλευτών «βρίσκονται μεταξύ θυμού και σύγχυσης», όπως αναφέρει το «Mediapart».

Ο Βαλς επέστρεψε άπραγος από το Βερολίνο

Ο πρωθυπουργός της χώρας Μανουέλ Βαλς ήθελε να προλάβει αυτές τις δυσάρεστες καταστάσεις, που μπορεί να προκαλέσουν απρόβλεπτες παρενέργειες στην πολιτική ζωή της Γαλλίας. Γι’ αυτό πήγε μέχρι το Βερολίνο –και αυτός– για να συζητήσει με την Άνγκελα Μέρκελ και τον Βόλφγκανγκ Σόιμπλε. Στο Βερολίνο δεν πήγε με άδεια χέρια, είχε το πρόγραμμα των μεταρρυθμίσεων που πα-

ρουσίασε στις 16 Σεπτεμβρίου στους βουλευτές, όταν ζήτησε ψήφο εμπιστοσύνης. Το «πρόγραμμα των μεταρρυθμίσεων» είχε μεγάλο κόστος για τη γαλλική οικονομία που δικαιολογούσε από την πλευρά του να ζητήσει από τη Γερμανία να τονώσει την εσωτερική αγορά. Ο πρωθυπουργός της Γαλλίας ζήτησε από την καγκελάριο «να αναλάβει τις ευθύνες της». Για να εισπράξει ένα «nein».

Το γερμανικό μοντέλο

Ο Μανουέλ Βαλς μιλώντας στους γερμανούς βιομήχανους υποστήριξε την ιδέα «του γαλλικού δρόμου» για τις μεταρρυθμίσεις. «∆εν πρόκειται να πραγματοποιήσουμε άμεσα τις μεταρρυθμίσεις που εσείς πραγματοποιήσατε στη διάρκεια της δεκαετίας του 2000». Η άποψη αυτή όμως δεν έχει και πολύ μεγάλη αξία στη Γερμανία. Εκεί θεωρούν ότι οι μεταρρυθμίσεις μπορούν να υποβοηθήσουν την ανάπτυξη και προτρέπουν «να ακολουθήσουν όλοι… το γερμανικό μοντέλο». Η Άνγκελα Μέρκελ επανέλαβε στον Μανουέλ Βαλς τα λόγια τού υπουργού Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε: «Η Γερμανία απέδειξε ότι μπορούμε να παντρέψουμε τη μείωση ελλειμμάτων με την ανάπτυξη». Έτσι ο Βαλς γύρισε άπραγος στο Παρίσι. Όταν κάποιος βρίσκεται μπροστά σε μια τέτοια κατάσταση, έχει έντονο το αίσθημα του αδιέξοδου. Στην πραγματικότητα η κατάσταση είναι πιο δύσκολη για ένα απλό λόγο: Η θεσμική αρχιτεκτονική τής ευρωζώνης φέρει τη γερμανική σφραγίδα έχοντας τη στήριξη της Γαλλίας. Με τον εξαμηνιαίο έλεγχο και το δημοσιονομικό σύμφωνο οι χώρες που έχουν ελλείμματα

“

είναι υπεύθυνες οι ίδιες για την πορεία των δημοσιοοικονομικών τους. Η Μέρκελ και ο Σόιμπλε πρεσβεύουν ότι η οποιαδήποτε υποστήριξη προς τις χώρες που έχουν προβλήματα όχι μόνο είναι άχρηστη, αλλά και επιζήμια, γιατί τις εμποδίζει να προχωρήσουν στις μεταρρυθμίσεις.

Η δαμόκλειος σπάθη

Όσοι υποστηρίζουν αυτή την άποψη, ξεχνούν ότι οι γαλλικές κυβερνήσεις αύξησαν τα φορολογικά βάρη και μείωσαν τις δημόσιες δαπάνες από το 2011 μέχρι το 2013, για να αποδείξει η Γαλλία στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή τη θέλησή της να περιορίσει τα ελλείμματα, με αποτέλεσμα το νοσηρό οικονομικό κλίμα που επικρατεί. Με τη δαμόκλειο σπάθη της επιβολής ποινών, που στο εξής δεν μπορούν να μπλοκαριστούν από το Συμβούλιο της Ευρώπης, με τον έλεγχο εκ των προτέρων του σχεδίου προϋπολογισμού σε κάθε χώρα, και η Γαλλία θα είναι υποχρεωμένη στο διηνεκές να ασκεί πολιτική «δημοσιονομικής πειθαρχίας».

Η αλληλεγγύη πάει περίπατο

Από την άλλη μεριά, σ’ αυτό το νέο ευρωπαϊκό πλαίσιο και κλίμα τίποτα δεν υποχρεώνει τη Γερμανία να ασκήσει πολιτική για την ανάπτυξη. Πρόκειται για μια αναπηρία σύμφωνα με έγκυρους αναλυτές. Γιατί η απαίτησή της για δημοσιονομική σταθερότητα δεν έχει νόημα χωρίς μια πολιτική που θα αντιστάθμιζε τις απώλειες σε ευρωπαϊκό επίπεδο. ∆ιαφορετικά θα συνεχίσει η ίδια κατάσταση που επικρατεί σήμερα.

Μάταια όμως, γιατί οι Γερμανοί δεν βλέπουν τίποτ’ άλλο εκτός από τις μεταρρυθμίσεις και μένουν σταθερά στη θέση τους: “Κάντε το όπως εμείς!” Αυτή είναι η ευρωζώνη σήμερα, ένας χώρος όπου η κάθε χώρα θα πρέπει να περιορίσει μόνη της τα ελλείμματα χωρίς τη στήριξη των άλλων. Μια ζώνη άγριας ανταγωνιστικότητας. Στην πολιτική της εσωτερικής υποτίμησης μιας χώρας έρχεται ως απάντηση η εσωτερική αναβάθμιση της άλλης. Έτσι η ευρωζώνη δεν είναι ένας μηχανισμός συνεργασίας αλλά ανταγωνισμού. Αυτός ο μηχανισμός υποχρέωσε τον Μάριο Ντράγκι να μιλήσει για «στρατηγική συντονισμού». Μάταια όμως, γιατί οι Γερμανοί δεν βλέπουν τίποτ’ άλλο εκτός από τις μεταρρυθμίσεις και μένουν σταθερά στη θέση τους: «Κάντε το όπως εμείς!» Αυτή είναι η ευρωζώνη σήμερα, ένας χώρος όπου η κάθε χώρα θα πρέπει να περιορίσει μόνη της τα ελλείμματα χωρίς τη στήριξη των άλλων. Μια ζώνη άγριας ανταγωνιστικότητας.

«Σιδερένιο κλουβί» «∆εν είναι καθόλου ευχάριστη η κατάσταση στη Γαλλία, η οποία λόγω των δημοσιονομικών της προβλημάτων είναι αναγκασμένη να αυτοπεριορίζεται και δεν μπορεί να παρουσιάζεται σαν ισότιμος συνομιλητής με τη Γερμανία», γράφει ο γάλλος δημοσιογράφος Ρ. Γκοτέν. Έτσι, πληρώνει τις επιλογές της του 2011 και 2012 στο ευρωπαϊκό επίπεδο, όταν αποδέχτηκε να δείξει την αξιοπιστία της στις χρηματοπιστωτικές αγορές ως ισότιμη θεσμικά με τη Γερμανία. Μια επιλογή που έμελλε να γίνει παγίδα για τη δημοσιονομική της κατάσταση. «Για μία ακόμα φορά ο Μανουέλ Βαλς θα χτυπήσει το κεφάλι του στο ευρωπαϊκό σιδερένιο κλουβί στην κατασκευή του οποίου συνέβαλε η γαλλική πολιτική», καταλήγει ο δημοσιογράφος. Θα έχει, τουλάχιστον, την πολιτική βούληση να συνεχίσει έστω αυτή τη δειλή ανυπακοή προς τη Μέρκελ, που τόσο ένθερμα σχολιάστηκε από τον ευρωπαϊκό Τύπο και όχι μόνο; Μ. Κοβάνης

∆ΙΕΘΝΗ

Occupy Central Harbour

Η ΕΠΟΧΗ 5 Οκτωβρίου 2014

Ο ΛΑΟΣ ΤΟΥ ΧΟΝΓΚ ΚΟΝΓΚ ΠΛΗΡΩΝΕΙ ΤΟΝ ΕΛΕΓΧΟ ΤΟΥ ΛΙΜΑΝΙΟΥ

Μία χώρα δύο συστήματα

ιατί άραγε κάθε φορά που ακούω να βγαίνουν από στόμα υψηλού αξιωματούχου του ∆υτικού Κόσμου ή εκπροσώπου μεγάλου διεθνούς οργανισμού, λέξεις και φράσεις όπως «δικαίωμα στην αυτοδιαχείριση», «δημοκρατικοί θεσμοί», «ανθρώπινα δικαιώματα», μου γεννιούνται πιο πολλά ερωτηματικά από τις σαφείς απαντήσεις που προβάλλουν μπροστά μου; Κανένας δεν μπορεί να αμφισβητήσει το αίτημα των κατοίκων του Χονγκ Κονγκ να επιλέγουν οι ίδιοι την πολιτική ηγεσία τους και να διεκδικούν αυτό που για τον υπόλοιπο κόσμο είναι αυτονόητο: Να ψηφίζουν όποιον πρόεδρο θέλουν αυτοί! Το λογικό αυτό αίτημα συνεπήρε χιλιάδες κατοίκους του Χονγκ Κονγκ, κυρίως νέους, που εδώ και δέκα μέρες είναι συγκεντρωμένοι σε κεντρική πλατεία, της αυτόνομης περιοχής και το διεκδικούν από τον σημερινό κυβερνήτη τους και την «κεντρική διοίκηση» που βρίσκεται στο Πεκίνο. Τον ενθουσιασμό τους ενίσχυσαν δηλώσεις του πρωθυπουργού της Αγγλίας, Κάμερον, και υψηλών αξιωματούχων του πάντα ουδέτερου ΟΗΕ και φθάνουν στο σημείο να δηλώσουν ότι θα καταλάβουν κυβερνητικά κτίρια που βρίσκονται στην περιοχή. Η κυβέρνηση της Κίνας βρίσκεται σε εξαιρετικά δύσκολη θέση διότι γνωρίζει πολύ καλά δύο στοιχεία: Πρώτον, ότι οποιαδήποτε δυναμική ανάμιξη, με καταστολή των διαδηλωτών, θα είναι ένα ακόμα πλήγμα στο πολύ κακό προφίλ της, αναφορικά με την εσωτερική δημοκρατία και τις εργασιακές σχέσεις που επικρατούν στη χώρα και, δεύτερον ότι οποιαδήποτε υποχώρηση αυτή τη στιγμή, θέτει σε αμφισβήτηση την κυριαρχία της στην περιοχή και, κατά

ΕΜΠΟΛΑ

Την είπαν «επανάσταση της ομπρέλας», θα μπορούσαν να την έχουν πει και «επανάσταση του iphone». Πάντα βρίσκονται μερικές ωραίες λέξεις για να καλύψουν κάτι βρόμικο που στήνεται. συνέπεια, αυτό που περισσότερο από οτιδήποτε άλλο θέλει να αποφύγει, τον έλεγχο του λιμανιού του Χονγκ Κονγκ. Εκπρόσωποί της καθιστούν σαφές ότι προτιμούν να πληγεί το κύρος τους παρά να διακινδυνεύσουν, μελλοντικά, οι εξαγωγές τους. Κατά τη διάρκεια της εβδομάδας, οι διαδηλωτές περικυκλώνονται από αστυνομικές δυνάμεις και παρεμποδίζεται όποιος θέλει να μπει μέσα στον κλοιό και να συνταχθεί μαζί τους. Κι ενώ τα διεθνή τηλεοπτικά δίκτυα έχουν πάρει θέσεις προκειμένου να απαθανατίσουν τις συγκρούσεις διαδηλωτών και αστυνομίας, την Παρασκευή στις εικόνες καταγράφονται αντιδιαδηλωτές με συνθήματα που δηλώνουν την πλήρη υποστήριξη στο καθεστώς

και θέλουν και αυτοί να διακηρύξουν τις απόψεις τους. Έχουμε μπροστά μας μία ακόμα κίνηση στρατηγικής σημασίας για τη ∆ύση, η οποία επενδύει σε ένα λογικό αίτημα με δηλώσεις αξιωματούχων της, το ιδεολογικοποιεί και το ντύνει με επαναστατικό μανδύα προκειμένου να γίνει εύπεπτο για τη διεθνή κοινή γνώμη, και βγάζει στους δρόμους χιλιάδες ανθρώπους που τελικά θα πληρώσουν την πυγμή της Κίνας για να μην ανοίξει ακόμα μία πληγή στην περιφέρειά της και να μη σφίξει ο κλοιός που δημιουργούν οι «ειρηνευτικές δυνάμεις» γύρω της.

Η επιδημία των φτωχών Τ

α περίπου 3.100 άτομα που έχουν πεθάνει μέχρι τώρα από το θανατηφόρο ιό Εμπόλα και τα περισσότερα από 6.000 που έχουν προσβληθεί σε Γουινέα, Σιέρρα Λεόνε και Λιβερία κυρίως, αλλά και σε Νιγηρία και Σενεγάλη, θέτουν ερωτήματα για τη στάση των ανεπτυγμένων και «πολιτισμένων» χωρών απέναντι στην επιδημία, όπως εξάλλου στις περισσότερες καταστροφές και μαζικούς θανάτους σε χώρες της Αφρικής. Ο ΠΟΥ υπολόγισε στο τέλος Αυγούστου ότι θα προσβληθούν από το θανατηφόρο ιό περί τα 20.000 άτομα, ωστόσο νεότερη εκτίμηση του Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων των ΗΠΑ (CDC) ανεβάζει το πλήθος σε 500.000 ως 1,4 εκατ., μέχρι τις αρχές του επόμενου χρόνου.

Ενέκριναν πειραματικά εμβόλια

Οι μετακινήσεις ατόμων και πληθυσμών και η ολιγωρία στην αντιμετώπιση της νόσου, συνέβαλαν στην εξάπλωσή της, ενώ την περασμένη εβδομάδα, διαγνώσθηκε θετικός στον ιό και νοσηλεύεται στο Τέξας, αμε-

Νίκος Σερβετάς

ρικανός πολίτης που είχε ταξιδέψει στην Λιβερία και είναι ο πρώτος δυτικός που προσβλήθηκε και δεν ανήκει σε ανθρωπιστική ή επιστημονική αποστολή. Από ΜΜΕ που ασχολούνται και με άλλα θέματα εκτός από τον «ιερό πόλεμο» ΗΠΑ και συμμάχων εναντίον των τζιχαντιστών, τέθηκε το ερώτημα γιατί δεν υπήρχε εμβόλιο εναντίον ενός ιού γνωστού από το 1976. Στα μέσα Αυγούστου, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) υποχρεώθηκε να εγκρίνει την χρήση μη εγκεκριμένων εμβολίων, παρά τα ηθικά και δεοντολογικά διλήμματα που είχαν τεθεί. Στο κρίσιμο ζήτημα τοποθετείται με σαφήνεια όσο και ωμότητα, η βοηθός γενική διευθύντρια του ΠΟΥ, ∆ρ Μαρί-Πολ Κίνι: «∆εν υπάρχει αγορά για εμβόλια Εμπόλα. Εκτός από μια επιδημία, ποιός θα ήθελε να εμβολιαστεί για Εμπόλα; Κανείς. Ως εκ τούτου, η αγορά είναι ανύπαρκτη και υπήρξε ελάχιστη επένδυση στην ανάπτυξή του». «Έξι μήνες μέσα στην χειρότερη επιδημία Εμπόλα στην ιστορία, ο κόσμος χάνει την μάχη τού περιορισμού της. Οι ηγέτες απέτυχαν να αντιμετωπίσουν αυτήν τη διεθνή απειλή», δήλωσε η πρόεδρος του διεθνούς γραφείου των Γιατρών Χωρίς Σύνορα (ΓΧΣ), Τζόαν Λιού, στην διάσκεψη του ΟΗΕ. Σύμφωνα με πρόσφατη ανακοίνωση του ΠΟΥ, τα (πειραματικά) εμβόλια που κατασκεύασαν γνωστές πολυεθνικές φαρμακευτικές, θα είναι «έτοιμα προς χρήση» στις αρχές τού 2015, ενώ επιστήμονες του νοσοκομείου Siriraj στην Ταϊλάνδη, δημιούργησαν ένα νέο εμβόλιο εναντίον του ιού, όπως μετέδωσε το Εθνικό Γραφείο Ειδήσεων της χώρας. Η Κούβα αποστέλλει επιπλέον 300 γιατρούς, δηλαδή 461 άτομα συνολικά και η Κίνα έστειλε ιατρικό υλικό αξίας 833.000 δολαρίων στην Γκάνα. Η Παγκόσμια Τράπεζα εξήγγειλε χορήγηση ακόμα 170 εκατομ. δολάρια σε Γουινέα, Λιβερία και Σιέρρα Λεόνε, ενώ Αυστραλία

ο Χονγκ Κονγκ έχει πληθυσμό περίπου 7.000.000 κατοίκους και έκταση 1.100 τχ. Είναι η πιο πυκνοκατοικημένη περιοχή του κόσμου. Ήταν βρετανική αποικία από το 1842 έως το 1999 οπότε η κυριαρχία μεταβιβάστηκε στην Κίνα. Από το λιμάνι του γινόταν και συνεχίζεται να γίνεται, το μεγαλύτερο μέρος των εξαγωγών της Κίνας. Σήμερα κυβερνάται ως ειδική διοικητική περιοχή σύμφωνα με τον βασικό νόμο του Χονγκ Κονγκ που ορίζεται στη σινοβρετανική κοινή ∆ιακήρυξη. Έτσι υπό την πολιτική «μια χώρα, δύο συστήματα», η αυτονομία αφορά το νομικό σύστημα, το νόμισμα, την τελωνειακή πολιτική, τις πολιτιστικές αντιπροσωπείες, τις διεθνείς αθλητικές ομάδες του, τους νόμους μετανάστευσης, ενώ η Κίνα ελέγχει το Χονγκ Κονγκ διπλωματικά και φροντίζει για την άμυνα και την ασφάλεια του. Οι εκλογές για τον κυβερνήτη του Χονγκ Κονγκ είναι προγραμματισμένες για το 2017 και για πρώτη φορά θα ψηφίσουν για την εκλογή του όλοι οι ενήλικοι πολίτες. Έως τώρα τον κυβερνήτη εξέλεγαν εκλέκτορες την πλειοψηφία των οποίων όριζε το Πεκίνο. Σύμφωνα με στοιχεία δυτικών μέσων ενημέρωσης το 40% των κατοίκων του είναι «φιλοκινέζοι» ενώ το 60% «δημοκρατικοί».

και Βρετανία έχουν εξαγγείλει βοήθεια 16 και 190 εκατομ. δολαρίων αντίστοιχα. Μέλη του βρετανικού κοινοβουλίου πάντως, θεωρούν πως οι περικοπές στην βοήθεια προς τις χώρες της ∆υτικής Αφρικής, πιθανόν να συνέβαλε στην εξάπλωση του ιού.

∆ιεθνείς επιχειρήσεις

Σύμφωνα με δημοσίευμα της Manifesto της 17.9.14, οι ΗΠΑ «μετά από αίτημα της λιβεριανής κυβέρνησης», εγκατέστησαν «στρατιωτικό κέντρο διοίκησης» και δύναμη 3.000 ατόμων στην Λιβερία, το οποίο θα συντονίζει τις διεθνείς επιχειρήσεις για την αντιμετώπιση της επιδημίας. Στην ανακοίνωσή του ο πρόεδρος Ομπάμα, δεν παρέλειψε να τονίσει πως η απόφαση είναι «ένα παράδειγμα για το τι συμβαίνει όταν η Αμερική αναλαμβάνει την ηγεσία για την αντιμετώπιση των μεγαλύτερων παγκόσμιων προκλήσεων» (εννοώντας στην προκειμένη περίπτωση τον Εμπόλα και όχι το ισλαμικό κράτος). Στο μεταξύ, εφημερίδα μεγάλης κυκλοφορίας της Λιβερίας, δημοσίευσε δηλώσεις καθηγητή ο οποίος κατηγορεί ευθέως τη στρατιωτική βιομηχανία των ΗΠΑ ότι κάνει δοκιμές βιολογικών όπλων εναντίον των πληθυσμών αφρικανικών χωρών. Πριν τις δηλώσεις του καθηγητή, η δυσπιστία των πληθυσμών της ∆υτικής Αφρικής είχε ήδη κορυφωθεί, με αποτέλεσμα, κάτοικοι των χωρών που έχουν πληγεί να κατηγορήσουν μέλη των ΓΧΣ και του Ερυθρού Σταυρού ότι ευθύνονται για την διασπορά του ιού, ενώ στα μέσα Σεπτεμβρίου, απήγαγαν και σκότωσαν οκτώ άτομα από το προσωπικό επιμόρφωσης για τον ιό. Ελισάβετ Πετρίδου

∆ΙΕΘΝΗ

στα δίκτυα του κόσµου

Η ΕΠΟΧΗ 5 Οκτωβρίου 2014

Θεωρούμε ότι μια βιώσιμη ανάκαμψη απαιτεί μια αλλαγή στην κατανομή, αύξηση στους μισθούς και τις συντάξεις, και οικοδόμηση μιας κοινής προοδευτικής φορολογικής πολιτικής. Πρέπει επίσης να δοθεί μια καινούρια εντολή για μια νέα ΕΚΤ, που να στηρίξει την δημοσιονομική επέκταση.

www.oct3.net

Κόντρα στην εθνική ενότητα

Με το σύνθημα «η ενότη τά σας ονομάζεται κρίση και πόλεμος», ολοκληρώθηκε

την Παρασκευή στο Ανόβερο το διήμερο κινητοποιήσεων ενάντια στην λεγόμενη «Ημέρα της Γερμανικής Ενότητας», που εορτάζεται κάθε χρόνο σε μια διαφορετική πόλη λόγω της προσχώρησης της Λαϊκής ∆ημοκρατίας της Γερμανίας στην Ομοσπονδιακή ∆ημοκρατία της Γερμανίας στις 3/10/1990. Σκοπός των δράσεων ήταν να αναδειχτεί η σκληρή πραγματικότητα που ζουν μεγάλα τμήματα του πληθυσμού, κόντρα στους επίσημους εορτασμούς και τις φαντασιώσεις που προωθούν οι πολιτικές και οικονομικές ελίτ. www.diasporasaharauies.blogspot.com

Οργή για τον θάνατο του Hassana Elouali

∆εκάδες Σαχράουϊ .της ∆υτικής Σαχάρας έχουν  συλληφθεί τις τελευταίες ημέ-

ρες μέσα στα σπίτια τους μετά από επιδρομές της μαροκινής αστυνομίας, που προσπαθεί με τον εκφοβισμό να καταστείλει την οργή που έχει προκαλέσει ο θάνατος του Hassana Elouali. Το θύμα ήταν εμβληματική φυσιογνωμία του αγώνα των Σαχράουϊ .για την ανεξαρτησία, και ο θάνατός του προήρθε εξαιτίας των σοβαρών προβλημάτων που του προκάλεσαν τα άγρια βασανιστήρια μέσα στη φυλακή, στην οποία κρατούνταν από το 2012.

www.meltingpot.org

Ενάντια στη φρίκη των συνόρων

Ένα χρόνο μετά την δολοφονία 369 μεταναστών  στην Λαμπεντούζα, χιλιάδες

άνθρωποι διαδήλωσαν την Παρασκευή σε πολλές ιταλικές πόλεις ενάντια στην Ευρώπη φρούριο και την στρατιωτικοποίηση των συνόρων. Οι διαδηλωτές κατήγγειλαν την σκληρή αντιμετανστευτική πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένεσης, και υπερασπιζόμενοι το κοινωνικό δικαίωμα όλων στην μετακίνηση ζήτησαν να σταματήσει η ποινικοποίηση των μεταναστών, να κλείσουν τα κέντρα κράτησης, και να καταργηθεί η συνθήκη του ∆ουβλίνου σε όλες της τις εκδοχές. ∆ημήτρης Γκιβίσης givisisdim@yahoo.gr

“

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΗΝ ΕΥΡΩΒΟΥΛΕΥΤΗ ΤΗΣ ΕΝΩΜΕΝΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ ΠΑΛΟΜΑ ΛΟΠΕΖ

Η επίλυση της κρίσης δεν είναι ένα θέμα της οικονομικής ανάπτυξης Η ευρωβουλευτής της Ενωμένης Αριστεράς Παλόμα Λόπεζ μιλάει στην “Εποχή” για την κρίση στην Ευρωζώνη και τις προοπτικές ανάκαμψης. Παράλληλα, σχολιάζει την κατάρρευση του ισπανικού δικομματισμού, και αναφέρεται στην ανάγκη δημιουργίας νέων συνθέσεων μέσα στο καινούριο κοινωνικό τοπίο που δημιουργείται.

Την συνέντευξη πήρε ο ∆ημήτρης Γκιβίσης Παρά το κλίμα αισιοδοξίας που προσπαθούν να καλλιεργήσουν οι ευρωπαίοι νεοφιλελεύθεροι, η κρίση στην Ευρωζώνη βαθαίνει. Ποιες είναι οι σκέψεις σας; ∆εν νομίζω ότι υπάρχουν πολλά περιθώρια για αισιοδοξία. Μεγάλες χώρες όπως Γαλλία, η Ιταλία και η Γερμανία εξακολουθούν να έχουν προβλήματα, αλλά μην ξεχνάμε ότι αυτές οι χώρες ήταν και είναι οι «καλύτεροι μαθητές» του νεοφιλελευθερισμού. Σήμερα βρίσκονται μπροστά σε μια πολύ αδύναμη και εύθραυστη ανάκαμψη, όπως αποδεικνύεται από τις χαμηλές επενδύσεις και τους δείκτες του πληθωρισμού. Όμως θα ήταν παραπλανητικό αν πούμε ότι η επίλυση της κρίσης είναι ακριβώς θέμα της οικονομικής ανάπτυξης. Η μείωση της φτώχειας και η βελτίωση της κοινωνικής πρόνοιας απαιτεί ένα ριζικά διαφορετικό σύνολο πολιτικών από αυτές που εφαρμόζονται μέχρι σήμερα. Το τελευταίο διάστημα παρατηρούμε από πολλές πλευρές να αυξάνονται οι φωνές που αμφισβητούν την πολιτική της Μέρκελ. Πως βλέπετε να εξελίσσεται η κατάσταση; Η Γερμανία θα πρέπει να υιοθετήσει ένα ευρωπαϊκό όραμα, μακριά από την παραδοσιακή εθνική στάση της υπέρ των αποπληθωριστικών πολιτικών. ∆εν πρέπει να ξεχνάμε ότι αυτό είναι προς το συμφέρον και του γερμανικού λαού, που έχει πληγεί από την πτώση των μισθών και την αύξηση της ανεργίας και της φτώχειας. Πολλοί λένε ότι τα απογοητευτικά στοιχεία της ανάπτυξης μπορεί να οδηγήσουν την Μέρκελ να αναθεωρήσει τις απόψεις της, αλλά αυτό δεν είναι κάτι που φαίνεται στον άμεσο ορίζοντα. Η Γερμανία εξακολουθεί να βασίζεται σε ένα εξαγωγικό μοντέλο που έχει προκαλέσει σημαντικές ανισορροπίες εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και για πολλά χρόνια έχει προσπαθήσει η οικονομία της

να εξαρτάται ελάχιστα από τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές αγορές. Βέβαια, σήμερα η γερμανική οικονομία αντιμετωπίζει κινδύνους από την κατάσταση της ευρωπαϊκής οικονομίας, αφού το πρόβλημα της ζήτησης γίνεται συνεχώς μεγαλύτερο. Και εδώ ακριβώς είναι το ενδιαφέρον σχετικά με τις επόμενες κινήσεις της. Όλοι λένε ότι το ζητούμενο είναι να μπει η Ευρώπη σε μια προοπτική ανάκαμψης. Θεωρείτε ότι το πρόβλημα της ανάκαμψης είναι μόνο νομισματικό; Και ποια συγκεκριμένα μέτρα μπορούμε να προτείνουμε σε αυτήν την κατεύθυνση; Ακόμα και ο Γιούνκερ αναγνώρισε ότι χρειαζόμαστε έξοδο από την κρίση, αλλά οι δεσμεύσεις του ήταν ασαφείς. Ακόμα δεν γνωρίζουμε από πού θα προέλθουν τα χρήματα για το επενδυτικό σχέδιο των 300 δις ευρώ, και δεν διευκρίνισε αν θα γίνει μια στροφή στις προτεραιότητες του προϋπολογισμού. Εμείς θεωρούμε ότι μια βιώσιμη ανάκαμψη απαιτεί μια αλλαγή στην κατανομή, αύξηση στους μισθούς και τις συντάξεις, και οικοδόμηση μιας κοινής προοδευτικής φορολογικής πολιτικής. Πρέπει επίσης να δοθεί μια καινούρια εντολή για μια νέα ΕΚΤ, που να στηρίξει την δημοσιονομική επέκταση, όπως ακριβώς έχει κάνει η FED, με έμφαση στη δημιουργία ποιοτικών θέσεων εργασίας και όχι λαμβάνοντας στενά μόνο τις εκτιμήσεις της νομισματικής πολιτικής. Πώς βλέπετε να διαμορφώνεται η δυναμική της GUE/NGL μετά τις ευρωεκλογές; Είμαστε στην ευχάριστη θέση να έχουμε αυξήσει τις δυνάμεις μας, ιδιαίτερα με τα αποτελέσματα που είχαμε στην Νότια Ευρώπη. Θεωρώ ότι από εδώ και πέρα θα πρέπει να λειτουργήσουμε μέσα σε μια ενιαία πλατφόρμα, που θα αγωνίζεται για μια εναλλακτική λύση απέναντι στις νεοφιλελεύθερες πολιτικές, και θα προωθεί ένα διαφορετικό κοινωνικό μοντέλο με ένα πλαίσιο δράσης που βάζει τους ανθρώπους

πάνω από τα κέρδη. Πώς διαμορφώνεται το πολιτικό τοπίο στην Ισπανία; Το Λαϊκό Κόμμα και οι Σοσιαλιστές φαίνεται ότι βρίσκονται σε μια πτωτική πορεία. Οι πολίτες βλέπουν ολοένα και περισσότερο ότι και τα δύο κόμματα έχουν το ίδιο οικονομικό πρόγραμμα, ένα πρόγραμμα που έχει ήδη αποτύχει να τους δώσει αυτά που χρειάζονται για να ζήσουν με αξιοπρέπεια. Στις ευρωεκλογές είδαμε μια εντυπωσιακή απόδειξη της κατάρρευσης του δικομματισμού στη χώρα μας, που για πρώτη φορά δεν ήταν σε θέση να συγκεντρώσει την πλειοψηφία των ψήφων. Είναι αυτή η τάση που πρέπει να ενισχύσουμε, δείχνοντας στους ανθρώπους ότι μπορεί να υπάρξει ένα εναλλακτικό πρόγραμμα, και μια άλλη μορφή πολιτικής που θα είναι στην υπηρεσία των ανθρώπων και όχι των αγορών. Έχοντας υπόψη τα αποτελέσματα των ευρωεκλογών, θα ήθελα να μιλήσουμε και για την σχέση μεταξύ της Ενωμένης Αριστεράς και των κοινωνικών κινημάτων. Ποιος θεωρείτε ότι είναι ο κοινός τόπος για μια εποικοδομητική συνάντηση; Η Ενωμένη Αριστερά γεννήθηκε στη δεκαετία του ‘80 ως ένα κοινωνικό και πολιτικό κίνημα. Από τότε, έχουμε χτίσει ισχυρές συμμαχίες με τα κοινωνικά κινήματα, με τα συνδικάτα, με εκπρόσωπους της κοινωνίας των πολιτών και άλλων πολιτικών οργανώσεων. Αυτό αποτυπώθηκε και στις ευρωεκλογές με την Πληθυντική Αριστερά, στην οποία η Ενωμένη Αριστερά ήταν ιδρυτικό μέλος της σε εθνικό επίπεδο. Έχουμε γίνει η τρίτη δύναμη στην Ισπανία, και αυξήσαμε τις ψήφους μας από 500.000 σε 1.500.000. Πιστεύουμε ότι αυτός είναι ο δρόμος προς τα εμπρός, και το καθήκον μας είναι να δημιουργήσουμε νέες συνθέσεις μέσα στο καινούριο κοινωνικό τοπίο που δημιουργείται. Αυτό απαιτεί να κερδίσουμε την εμπιστοσύνη των ανθρώπων και να αναπτύξουμε ένα βιώσιμο εναλλακτικό κυβερνητικό πρόγραμμα.

ΕΥΡΩΠΗ

Η ΕΠΟΧΗ 5 Οκτω

∆ημοκρατία, ε ΤΟ ΣΧΕ∆ΙΟ ΜΑΣ:

Συνέντευξη με τον Μπόντο Ράμε Τη συνέντευξη πήρε ο Θόδωρος Παρασκευόπουλος

Η Σουηβή νοικοκυρά δεν κάνει για υπουργός

Τελικά η κρίση της ευρωζώνης είναι πολύ πιο επίμονη, από ό,τι νόμιζε η κυρία Μέρκελ και κάθε άλλο παρά μας έχει εγκαταλείψει. Αυτό είναι το συμπέρασμα στο οποίο καταλήγουν στο Βερολίνο το τελευταίο διάστημα υποστηρικτές αλλά και πολέμιοι της πολιτικής της μονομερούς λιτότητας. Η ίδια η καγκελάριος μιλώντας στο... αγαπημένο της κοινό, του Συνδέσμου Μεγαλεμπόρων και Εξαγωγέων, πήρε και πάλι το ρόλο της δασκάλας και ζήτησε από τους υπόλοιπους Ευρωπαίους να «κάνουν τα μαθήματά τους με στόχο μεγαλύτερη ανταγωνιστικότητα». Επειτα επιστράτευσε το τροπάρι της εγκράτειας, που θα «κρίνει την αξιοπιστία της Ευρώπης».

Του ∆ημήτρη Σμυρναίου, Βερολίνο

φορμή της έδωσαν φυσικά οι παρεκκλίσεις, που έστω και δειλά εκδηλώθηκαν από Γαλλία και Ιταλία, την περασμένη εβδομάδα, και οι οποίες δείχνουν ότι οι κοινωνίες των δύο χωρών αδυνατούν να θυσιαστούν σαν την ελληνική, για να ικανοποιήσουν τις νεοφιλελεύθερες εμμονές του Βερολίνου. Ειδικά η είδηση ότι η Γαλλία θα τηρήσει μόλις το 2017 (και αν) την υποχρέωση του Μάαστριχτ για έλλειμμα κάτω από το 3% του ΑΕΠ σήμανε συναγερμό στο Βερολίνο και προκάλεσε μπαράζ νεοφιλελεύθερων αντιδράσεων. Την ίδια στιγμή, όμως, σε ένα πολύ ενδιαφέρον ρεπορτάζ της η γερμανική δημόσια τηλεόραση (ARD) εξηγούσε γιατί είναι παράλογο να προσπαθεί η ανατολικογερμανίδα πολιτικός να επιβάλει με τη βία το μοντέλο της... Σουηβής νοικοκυράς, που «ξοδεύει μόνο όσα έχει», σε ολόκληρη την Ευρώπη. Με απλά λόγια: Αν όλοι οι Ευρωπαίοι το έριχναν σε αιματηρή λιτότητα και σταματούσαν να χρεώνονται, τότε η οικονομία θα κατέρρεε, αφού δεν θα κυκλοφορούσε πλέον το χρήμα.

Οξύνεται η κοινωνική διαίρεση

«Οταν κάποιοι αποταμιεύουν κάποιοι άλλοι χρεώνονται» λέει ο γνωστός οικονομολόγος Χάινερ Φλάσμπεκ. Και προσθέτει ότι αν Ιταλία και Γαλλία ακολουθούσαν το γερμανικό μοντέλο που κράτησε τους μισθούς περίπου 20% κάτω σε σχέση με τις κατευθυντήριες γραμμές της ΕΕ, τότε η ζήτηση και κατά συνέπεια η αγορά θα κατέρρεαν και η ανεργία στις δύο χώρες θα εκτοξευόταν σε ποσοστά πάνω από 20%. «Αλλά αυτό είναι κάτι που δεν μπορεί να επιβιώσει πολιτικά» εκτιμά ο γερμανός οικονομολόγος. (Προφανώς λησμόνησε τους «μάγους» της πολιτικής επιβίωσης στην Ελλάδα με το 27% ανεργία). Ακόμα και το Φιλελεύθερο Ιδρυμα Μπέρτελσμαν, σε μια πρόσφατη έκθεσή του, καταγράφει τη μεγάλη κοινωνική διαίρεση, που οξύνεται στην Ευρώπη εξαιτίας της μονομερούς λιτότητας και η οποία πλέον απειλεί επικίνδυνα την ίδια την συνοχή του ευρωπαϊκού οικοδομήματος. Ενας άλλος παράγοντας, που επεσήμαναν αυτή την εβδομάδα γνωστοί οικονομολόγοι έχει να κάνει με το φαύλο κύκλο των περικοπών, στον οποίο θέλει να φυλακίσει την Ευρώπη το Βερολίνο. Αν, δηλαδή, οι Γάλλοι έκοβαν δραστικά τους μισθούς και κέρδιζαν έστω ανταγωνιστικότητα, τότε η Γερμανία θα

έπρεπε πάλι να ανακτήσει το χαμένο έδαφος, προωθώντας και νέες μειώσεις. Το που οδηγεί ένας τέτοιος «ανταγωνισμός» είναι ευνόητο ακόμα και στους πιο άσχετους με την οικονομική θεωρία.

Το ύψος των χρεών δεν είναι δείκτης ευημερίας

Ενας άλλος από τους πιο γνωστούς Γερμανούς οικονομολόγους ο Πέτερ Μπόφινγκερ, ένας εκ των «σοφών» της γερμανικής οικονομίας επέκρινε την τόσο μονόπλευρη και κοντόθωρη θεώρηση της οικονομικής ανάπτυξης και ευημερίας αποκλειστικά και μόνο υπό το πρίσμα του ύψους των χρεών και σημείωνε ότι η κυβέρνηση αγνοεί παντελώς άλλους δείκτες, όπως ο εκσυγχρονισμός των υποδομών ή η ποιότητα και η μόρφωση του εργατικού δυναμικού. Ο Μπόφινγκερ εδώ και καιρό τονίζει ότι η χώρα του ως ωφελημένη από τα προβλήματα των άλλων θα έπρεπε να ακολουθήσει μια πιο επεκτατική πολιτική για να μπορέσει να τονώσει συνολικά την αγορά της ευρωζώνης. Οι εκκλήσεις του όμως συστηματικά αγνοούνται από την κυρία Μέρκελ, που επιμένει στο μύθο της Σουηβής νοικοκυράς - πρότυπο για τους υπουργούς των Οικονομικών σε όλο τον πλανήτη.

“

Αν Ιταλία και Γαλλία ακολουθούσαν το γερμανικό μοντέλο που κράτησε τους μισθούς περίπου 20% κάτω σε σχέση με τις κατευθυντήριες γραμμές της ΕΕ, τότε η ζήτηση και κατά συνέπεια η αγορά θα κατέρρεαν και η ανεργία στις δύο χώρες θα εκτοξευόταν σε ποσοστά πάνω από 20%.

Έχετε κάποια συνταγή στη Θουριγγία; Επειδή τα αποτελέσματα σε άλλα κρατίδια δεν ήταν τόσο ευχάριστα για την Αριστερά. Τα εκλογικά μας αποτελέσματα αυξάνονται σταθερά από το 1990: από 9,7% που ήταν το 1990 αυξήθηκαν στο 28,2% φέτος. Ως προς το πρόγραμμα προετοιμαζόμασταν πάνω από δύο χρόνια για την ανάληψη της κυβερνητικής ευθύνης. ∆εν υπάρχει, όμως, συνταγή. Πυρήνας της πολιτικής μας είναι τα «τρία Μ»: Μέριμνα, μέριμνα, μέριμνα! Παίρνουμε στα σοβαρά τις έγνοιες των ανθρώπων! Η Αριστερά στη Θουριγγία θέλει να αναλάβει την ηγεσία μιας κυβέρνησης συνασπισμού και εσύ προορίζεσαι για πρωθυπουργός. Tι μπορεί να αλλάξει στη Θουριγγία; Εδώ πρέπει να προσθέσω ότι υπήρξαν και αρνητικές αντιδράσεις στο κόμμα μας. Εκφράστηκε η ανησυχία ότι η διακυβέρνηση υπό τις παρούσες συνθήκες θα οδηγούσε μόνο σε ήττες. Υπήρχαν φόβοι ότι δεν θα καταφέρουμε να αντισταθούμε στη νεοφιλελεύθερη πίεση. Και είναι σαφές ότι όταν αναλάβει για πρώτη φορά αριστερός πρωθυπουργός, θα αυξηθεί επιπλέον η πίεση σε εμάς και σε μένα προσωπικά. Αλλά πριν από δύο χρόνια κερδίσαμε τις περιφερειακές και δημοτικές εκλογές στη Θουριγγία. Σε συντηρητικές περιοχές παρουσιάσαμε αξιόπιστους υποψήφιους, που εκλέχτηκαν. Ξεχωριστή θέση στο εκλογικό μας πρόγραμμα κατέχει η εκπαίδευση. Την θεωρούμε ζήτημα κοινωνικής δικαιοσύνης και ατομικής υποστήριξης ανεξάρτητα από το εισόδημα των γονιών. Οι παιδικοί σταθμοί θα πρέπει να είναι δωρεάν τουλάχιστον για τον πρώτο χρόνο. Θέλουμε να προσλάβουμε νέους εκπαιδευτικούς. Επιπλέον, ασχολούμαστε με την ενίσχυση της «κοινοτικής οικογένειας» (κοινότητες και δήμοι), την επέκταση των κοινοτικού οικονομικού δικαίου. Βασική αρχή είναι να δώσουμε την παραγωγή ενέργειας στα χέρια των πολιτών, για παράδειγμα δημιουργώντας συνεταιρισμούς ενέργειας, αλλά και να υπερασπιστούμε τα δημοτικά νοσοκομεία και να καθιερώσουμε επαρχιακά εξωτερικά ιατρεία. Ιδιαίτερα σημαντική για μας είναι η ανάπτυξη της άμεσης δημοκρατίας: οι πολίτες θα πρέπει –όπως στο παράδειγμα της επαρχίας Ιλμ– να μπορούν να αποφασίζουν επιτέλους για τον εαυτό τους, όταν πρόκειται για τα χρήματα τους. Το δικό μας σχέδιο είναι συνοψίζοντας: περισσότερη δημοκρατία, περισσότερη ευθύνη, ανάκτηση του ∆ημοσίου. Στη Θουριγγία, στο Βρανδεμβούργο και στη Σαξονία επιβεβαιώθηκε η ανοδική τάση της Εναλλακτικής για τη Γερμανία (AfD) και σε εθνικό επίπεδο οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι το κόμμα αυτό θα μπορούσε να σταθεροποιηθεί στα δεξιά των Χριστιανοδημοκρατών και Χριστιανοκοινωνιστών και να υπάρξει η δυνατότητα δεξιών συνασπισμών. Η AfD προσελκύει ψηφοφόρους και της αριστεράς. Γιατί συμβαίνει αυτό; Η επιθυμία για διαμαρτυρία εκδηλώνεται στις εκλογές υπέρ του AfD, που κατάφερε να προβληθεί ως το κόμμα που εναντιώνεται στους «από πάνω». Υπάρχουν επιπλέον και τα ρεύματα προσφύγων, που θέτουν στις πτωχευμένες μας κοινότητες απρόσμενες προκλήσεις. Και εδώ, επίσης, χρησιμοποιεί το AfD μια διακριτική μορφή ισλαμοφοβίας, ρατσισμού και ξενοφοβίας. Στη Θουριγγία το ποσοστό του αλλοδαπού πληθυσμού είναι μόλις 2% – σχεδόν ασήμαντο. Παρά ταύτα το AfD καταφέρνει να υποδαυλίσει τους φόβους των μικροαστών. Ως εκ τούτου δεν θα πρέπει να ασχοληθούμε μόνο με

το AfD και το προσωπικ να θέσουμε ψηλά στην α νησης τα ζητήματα του α και της μετανάστευσης. Ποιες συνέπειες μπορ σταθεροποίηση του AfD τερα στην ευρωπαϊκή κ πολιτική της ομοσπονδι ∆εν είναι ακόμα σαφέ θετήσει το AfD. Αυτή τ διαπιστώσουμε ότι η πο στους πρόσφυγες –και μη Γερμανούς– γίνεται δ τές του AfD στο κοινοβο γνωστοί από άλλα ξενοφ μέχρι και μέλη νεοναζισ πρόεδρο του AfD στο κ δίου της Θουριγγίας, κ «κουστουμαρισμένο κή λέω αυτό γιατί έχει εκφρ φυλλάδα ενάντια στο τ Τους μουσουλμάνους στ χνεις με μεγεθυντικό φα φούρτη, ωστόσο, δέχετα νεοναζί. ∆ιακομματικά κ των θρησκευτικών κοιν υπέρ του τζαμιού. Το ό AfD Ερφούρτης βρήκε σ να αναθερμάνει προκατ οδηγεί το επικίνδυνο τα Το σύνολο όλων των χουν στη Θουριγγία αν μέσο όρο εκείνων που εγ το χρόνο τη Θουριγγία. τική άποψη, η ένταξη δε

“

Η σταθερά για χρειάζεται να την ενίσχυση τ στικού κινήματ κρουση ούτε σ δεν είναι μετα και ∆ύσης και σ δεν είναι μετα Νότου, αλλά κα περιπτώσεις μ πό πάνω και τω

ΕΥΡΩΠΗ

Οκτωβρίου 2014

ευθύνη, ανάκτηση του ∆ημοσίου

“

μελο*, υποψήφιο πρωθυπουργό του γερμανικού κρατιδίου της Θουριγγίας

ωπικό του. Είναι σημαντικό την ατζέντα της νέας κυβέρτου ανοίγματος στον κόσμο σης. μπορεί να έχει μια πιθανή υ AfD στην πολιτική, ιδιαίϊκή και τη μεταναστευτική πονδιακής κυβέρνησης; σαφές ποιο προφίλ θα υιουτή τη στιγμή μπορούμε να η πολεμική τους απέναντι –και γενικά απέναντι στους εται διακριτικά. Οι βουλευνοβούλιο μάς είναι εν μέρει ενοφοβικά μικρά κόμματα – ναζιστικών κομμάτων. Τον στο κοινοβούλιο του κρατιας, κ. Χόκε, τον αποκαλώ ο κήρυκα του μίσους». Το εκφραστεί ρητά σε μια δεξιά στο τζαμί της Ερφούρτης. υς στη Θουριγγία τους ψάκό φακό, το τζαμί στην Ερχεται τακτικά επιθέσεις από ικά και με συμμετοχή όλων κοινοτήτων έχουμε ταχθεί Το ότι ο εκπρόσωπος του ήκε σαν αφορμή το τζαμί για ροκαταλήψεις, δείχνει πού νο ταξίδι. των προσφύγων που υπάρα αντιστοιχεί στον ετήσιο ου εγκαταλείπουν χρόνο με γγία. Από καθαρά μαθημαξη δεν θα δημιουργούσε κα-

για την Αριστερά να είναι, μαζί με ση του συνδικαλιματος, ότι η σύγε στη Γερμανία εταξύ Ανατολής και στην Ευρώπη εταξύ Βορρά και ά και στις δύο ις μεταξύ των αι των από κάτω.

Υποστηρίζω την ενδυνάμωση του ατόμου στην κοινωνία. Εδώ όμως η προσωπική επιτυχία μετριέται αποκλειστικά με τον προσωπικό πλουτισμό. Η συλλογική αντίσταση κατά της καταστροφής κοινωνικών αξιών θεωρείται αναχρονισμός. Έχει χαθεί η ισορροπία μεταξύ ατομικότητας και συλλογικής δραστηριότητας.

νένα πρόβλημα. Αλλά όταν κάποιοι υποδαυλίζουν τους φόβους, τροφοδοτείται μόνιμα μια αρνητική διάθεση απέναντι στους αναξιοπαθούντες πρόσφυγες. Οι νεοναζί το κάνουν ανοιχτά, το AfD διακριτικά –αλλά και οι δύο δηλητηριάζουν το κλίμα μιας αρμονικής συνύπαρξης. Φοβάμαι ότι αυτό μπορεί να παγιώσει μια νοοτροπία που λέει ότι «η βάρκα γέμισε». Κάποιοι βλέπουν στο SPD και στους Πράσινους ενδείξεις μιας προσεκτικής στροφής στην κατεύθυνση της συνεργασίας με την Αριστερά. Είναι ρεαλιστικό να σκεφτόμαστε ότι μπορεί να υπάρξει μια αλλαγή στο πολιτικό τοπίο με την εμφάνιση δύο «μπλοκ» (δεξιά-δεξιά και αριστερά-κέντροαριστερά); Θα μπορούσε κανείς να ερμηνεύσει έτσι την κατάσταση στη Θουριγγία. Είναι, όμως, πολύ νωρίς για μια τελική εκτίμηση. Ο σχηματισμός της κυβέρνησης εδώ θα ήταν μόνο ένα βήμα. Μόνο όταν θα έχουμε καταφέρει να αντέξουμε και να εφαρμόσουμε το σχέδιό μας για μια πενταετία και να ενισχύσουμε τη θέση μας στις

επόμενες εκλογές, θα μπορούσε κανείς να διακρίνει μια βιώσιμη αλλαγή. Ακόμα, θα πρέπει οι ομοσπονδιακοί πρόεδροι των τριών κομμάτων να συνεννοηθούν πώς θα χειριστούν στο νομοθετικό έργο μια πλειοψηφία αριστερά του κέντρου στο Ομοσπονδιακό Συμβούλιο, όπου εκπροσωπούνται τα κρατίδια. Αν αξιοποιηθεί αυτή η δυνατότητα ενεργά, αυτό θα ήταν ένα ακόμα βήμα για τη δημιουργία μιας πλειοψηφίας αριστερά της Χριστιανοδημοκρατίας. Η ευρωπαϊκή Αριστερά και τα συνδικάτα δεν έχουν κατορθώσει ως τα σήμερα να σχηματίσουν ένα ισχυρό μέτωπο αντίστασης και να διατυπώσουν μια ευρωπαϊκή εναλλακτική πρόταση που να πείθει τους πολίτες των χωρών μας. Ποια, κατά τη γνώμη σου μπορεί να είναι η ευρωπαϊκή στρατηγική της Αριστεράς; Αν μπορούσα να δώσω μια συνεκτική απάντηση θα ήμουν πανευτυχής. Γιατί, πράγματι, έχουμε απέναντί μας ένα νεοφιλελεύθερο μπλοκ που υπηρετεί συμφέροντα. Ό,τι αυξάνει το κέρδος καμουφλάρεται ως κοινωνική επιτυ-

25 ΧΡΟΝΙΑ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΠΤΩΣΗ ΤΟΥ ΤΕΙΧΟΥΣ

χία. Προσωπικά υποστηρίζω την ενδυνάμωση του ατόμου στην κοινωνία. Εδώ όμως η προσωπική επιτυχία μετριέται αποκλειστικά με τον προσωπικό πλουτισμό. Η συλλογική αντίσταση κατά της καταστροφής κοινωνικών αξιών θεωρείται αναχρονισμός. Στα 30 χρόνια της νεοφιλελεύθερης αναδιάρθρωσης έχει χαθεί η ισορροπία μεταξύ ατομικότητας και συλλογικής δραστηριότητας. Επιπλέον, σε κάθε κράτος μέλος της ΕΕ, το επίπεδο των συγκρούσεων διαφέρει σημαντικά. Όσο ο γερμανός μισθωτός δεν αγωνίζεται για βιώσιμες αυξήσεις μισθών και νιώθει ότι τον απειλούν οι «Έλληνες απατεώνες», δεν αναπτύσσεται ενιαία γραμμή αντίστασης. Όσο στη Γερμανία το γιγαντιαίο εξαγωγικό πλεόνασμα, με ταυτόχρονη στασιμότητα του μεριδίου των μισθών, δεν γίνεται αντιληπτό ως μία από τις δυνάμεις που παγιώνουν την ανισότητα της διανομής του πλούτου, δεν αναπτύσσεται κοινή γραμμή αντίστασης. Σπανίως γίνεται από τους μισθωτούς στον Βορρά αντιληπτό ότι οι αγώνες του ευρωπαϊκού Νότου κατά της βίαιης καταστροφής των συστημάτων κοινωνικής πρόνοιας αφορούν και τους ίδιους. Ζούμε την ίδια εξέλιξη εδώ και 25 χρόνια με την «εκκαθάριση» της πρώην Λαοκρατικής Γερμανίας. Στην «πλούσια» ∆ύση, οι μισθωτοί πιστεύουν ότι η Ανατολή φταίει για τη στασιμότητα των μισθών τους. Η σταθερά για την Αριστερά χρειάζεται να είναι, μαζί με την ενίσχυση του συνδικαλιστικού κινήματος, ότι η σύγκρουση ούτε στη Γερμανία δεν είναι μεταξύ Ανατολής και ∆ύσης και στην Ευρώπη δεν είναι μεταξύ Βορρά και Νότου, αλλά και στις δύο περιπτώσεις μεταξύ των από πάνω και των από κάτω. * Ο Μπόντο Ράμελο γεννήθηκε το 1956 στη ∆υτική Γερμανία. Υπήρξε εμποροϋπάλληλος, συνδικαλιστικό στέλεχος, επικεφαλής του συνδικάτου εμποροϋπαλλήλων στη Θουριγγία και βουλευτής και αντιπρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του Κόμματος του ∆ημοκρατικού Σοσιαλισμού στην Ομοσπονδιακή Βουλή.

Βιώνουμε τα τελικά στάδια της νεοφιλελεύθερης αναδιάρθρωσης

Το τελευταίο διάστημα υπάρχουν ρήγματα στη νεοφιλελεύθερη πολιτική της ηγεσίας της ΕΕ. Ωστόσο, η γραμμή της λιτότητας, των ιδιωτικοποιήσεων και των απορρυθμίσεων παραμένει αμετάβλητη. Πώς επιδρά αυτό σε περιφερειακό επίπεδο, για παράδειγμα στη Θουριγγία; Αντιλαμβάνομαι την ΕΕ με δύο τρόπους. Θετικά είναι τα πολλά προγράμματα και μέτρα απασχόλησης, τα οποία συγχρηματοδοτούνται από ευρωπαϊκά κονδύλια στη Θουριγγία. Αυτή η υψηλή παροχή ευρωπαϊκών κονδυλίων ήταν αρχικά ένας συμβιβασμός του Καγκελάριου Κολ για τη γερμανική ενοποίηση. Η Γερμανία αποδέχτηκε το ευρώ, σε ανταπόδοση υπήρξε ροή πολλών χρημάτων από την ΕΕ στα «νέα ομόσπονδα κρατίδια». Υπάρχει, όμως, και η άλλη πλευρά. Ήδη δέκα χρόνια πριν τη γερμανική ενοποίηση εφαρμόστηκε το σχέδιο της νεοφιλελεύθερης αναδιάρθρωσης: ιδιωτικοποίηση, εμπορευματοποίηση της κοινωνικής πρόνοιας. Ήδη υπό την καγκελαρία του Κολ αξιοποιήθηκε η πίεση της ΕΕ για συρρίκνωση των εθνικών στάνταρ. Η αφαίρεση της τεχνητής οδοντοστοιχίας από την κάλυψη των ασφαλιστικών ταμείων, ξανακάνει τη φτώχεια ορατή. Όποιος δεν έχει λεφτά για ιδιωτική ασφάλιση υγείας και δεν μπορεί να βάλει τεχνητή οδοντοστοιχία, θα τον καταλαβαίνουν από τα κενά στα δόντια. Το ασφαλιστικό σύστημα έχει αλλάξει προς όφε-

λος του ιδιωτικού τομέα. Τη «σύνταξη Ρίστερ» (σ.μ.: ο ιδιωτικός πυλώνας του συνταξιοδοτικού) τη θεσμοθέτησε η κυβέρνηση συνεργασίας Σοσιαλδημοκρατών/Πρασίνων ως επιπλέον μέσο για τη συρρίκνωση των κοινωνικών συστημάτων ασφάλισης. Υπάρχουν, λοιπόν, και στη Γερμανία ασθενέστερα στρώματα που αντικρίζουν την καταστροφή. Στην Ελλάδα συνέβη αιφνίδια, στη Γερμανία είναι ένα αργό δηλητήριο που έχει όλο και περισσότερα θύματα – τα οποία το αντιλαμβάνονται, όταν είναι πια πολύ αργά. Με το τέλος της Λαοκρατικής ∆ημοκρατίας της Γερμανίας (Λ∆Γ) επήλθε το τέλος του ανταγωνισμού των συστημάτων στη Γερμανία. Παρά την όλη κριτική στη Λ∆Γ, υπήρχε ένα κοινωνικό σύστημα που προστάτευε τα λαϊκά στρώματα. Στους εργατικούς αγώνες στη ∆υτική Γερμανία, η Λ∆Γ ήταν έμμεσα παρούσα στις διαπραγματεύσεις. ∆έκα χρόνια όμως πριν από την ενοποίηση, το νεοφιλελεύθερο ρόπαλο απειλούσε τη ∆υτική Ευρώπη. Με το τέλος της αντιπαράθεσης των συστημάτων δεν προέκυψε δυστυχώς ένα ισχυρό συνδικαλιστικό κίνημα. Ανατολική και ∆υτική Γερμανία χρησιμοποιήθηκαν η μία εναντίον της άλλης. Για πάνω από 20 χρόνια μένει στάσιμο το εισόδημα των μισθωτών, ενώ το γερμανικό πλεόνασμα εξαγωγών αυξάνεται τρομακτικά. Το χάσμα μεταξύ πλούσιων και φτωχών διευρύνεται με ταχύτατα. Τώρα –25 χρόνια μετά

την πτώση του Τείχους– βιώνουμε τα τελικά στάδια της νεοφιλελεύθερης αναδιάρθρωσης, αλλά ευτυχώς και τα πρώτα στάδια της αντίστασης. Με πανευρωπαϊκούς διαγωνισμούς γίνονται τα πάντα εμπορεύσιμα. Ακόμη και το νερό και η υγεία θα υποτάσσονται στις προσδοκίες κερδοφορίας πολυεθνικών εταιρειών. Με τα hedge funds πυροδοτείται η καταστροφή του κοινωνικού πλούτου. Στην Ελλάδα, όπως στην Αργεντινή, οι άνθρωποι μαθαίνουν με οδυνηρό τρόπο πώς τα κερδοσκοπικά κεφάλαια καταστρέφουν μια εθνική οικονομία. Η στρατηγική μας είναι ο αγώνας για την ανάκτηση των δημόσιων αγαθών. Στη Θουριγγία καταφέραμε να πετύχουμε την αγορά της μεγαλύτερης εταιρείας ηλεκτρικής ενέργειας από την Τοπική Αυτοδιοίκηση. Σε αυτή τη διαδικασία η Αριστερά είχε εμπλακεί ενεργά. Ασχολούμαστε με την εξέλιξη του νομοθετικού πλαισίου της οικονομίας της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, θέλουμε να αυξήσουμε το περιφερειακό απόθεμα κεφαλαίου και να αυξήσουμε την αλυσίδα παραγωγής προστιθέμενης αξίας. Στην επαρχία του Ιλμ, που έχει αριστερή διοικήτρια, έχουν καταφέρει με το δημοψήφισμα «Η διαχείριση των απορριμμάτων στα χέρια των δημοτών» να αποτρέψουν έναν πανευρωπαϊκό διαγωνισμό και να ενσωματώσουν τις υπηρεσίες αποκομιδής στις δημοτικές υπηρεσίες διαχείρισης απορριμμάτων.

∆ΙΕΘΝΗ

Το δικαίωμα στην εργασία δεν χωράει εκβιασμούς

Η ΕΠΟΧΗ 5 Οκτωβρίου 2014

“

Συνέντευξη με τον γ.γ. της Ομοσπονδίας Εργατών Μετάλλου, Μαουρίτσιο Λαντίνι Της Λουίζα Γκριόν

Από την κυβέρνηση δεν ήρθε κανένα άνοιγμα και τώρα «ήρθε στ’ αλήθεια η στιγμή να ξεκαθαρίσουμε τα πράγματα για το άρθρο 18, για την απασχόληση, για τα μέτρα προστασίας των ανέργων που θα πρέπει να αλλάξουν και για τα κεφάλαια που θα πρέπει να βρεθούν». Ο Μαουρίτσιο Λαντίνι, ηγετικό στέλεχος της Fiom, απαντάει στην ομιλία του Ρέντσι προς την ηγετική ομάδα του ∆ημοκρατικού Κόμματος με μια σαφή πρόσκληση: «Ζητώ από τον Ρέντσι μια δημόσια αντιπαράθεση, ας επιλέξει εκείνος πού και πώς, αρκεί να είναι δημόσια. Ήρθε η ώρα να γίνει η επιχείρηση - αλήθεια, να πούμε τα πράγματα με το όνομά τους, αρχίζοντας από το άρθρο 18».

Ο Ρέντσι μίλησε για επανένταξη του μισθωτού ακόμη και σε περίπτωση απόλυσης για πειθαρχικούς λόγους. Είναι ή όχι ένα άνοιγμα; Ας μην κοροϊδευόμαστε, στην ομιλία του Ρέντσι, όσον αφορά το άρθρο 18, δεν υπάρχει τίποτα νέο. Βρισκόμαστε απέναντι σε μια περαιτέρω διάλυση του κανόνα έπειτα απ’ αυτήν που ήδη πραγματοποίησε η Φορνέρο (σ.μ. η προηγούμενη υπουργός Εργασίας). Με τη διάκριση ασχολείται ο αστικός κώδικας, το πειθαρχικό ρυθμίζεται από τις συμβάσεις. Ο δικαστής, όταν αποφασίζει την επανένταξη μισθωτού, το κάνει επειδή θεωρεί ψεύτικες τις αιτιολογήσεις που οδήγησαν στην απόλυση. Αν ακυρώσω την επανένταξη σημαίνει ότι η επιχείρηση, ακόμη και με ψεύτικες αιτιολογήσεις, μπορεί να απολύσει και ότι το βάρος της απόδειξης πέφτει στις πλάτες του εργαζομένου. Είναι ένα βήμα πίσω, κάθε άλλο παρά καινοτομία. Ο πρωθυπουργός μίλησε για τελική χρηματοδότηση στην καταβολή του μισθού, για νόμο εκπροσώπησης, για κατώτατο μισθό. Υποσχέθηκε ότι θα κα-

Αντί να αλλάξει την εργασία με ένα διάταγμα, ας φτιάξει ο Ρέντσι ένα διάταγμα για την επιστροφή κεφαλαίων, για το ξέπλυμα χρημάτων, για τους ψευδείς ισολογισμούς, για τις εργολαβίες. Η περικοπή του άρθρου 18 ενδιαφέρει μόνο τον Σύνδεσμο Βιομηχάνων. ταργήσει τις επισφαλείς συμβάσεις: είναι ή δεν είναι θέματα που προτείνετε εσείς; Μα τι σχέση έχουν όλα αυτά με τη διευκόλυνση της απόλυσης; Η επισφάλεια μειώνεται με τη διεύρυνση των δικαιωμάτων, όχι με τη μείωσή τους. Θέλουμε να μιλήσουμε γι’ αυτά τα ζητήματα; Ωραία, η Cgil και η Fiom έχουν προτάσεις για κάθε θέμα και είναι έτοιμες να μιλήσουν για τα πάντα. Όμως μέσα σ’ αυτό το σχήμα υπάρχουν σημεία που δεν μπορούν να είναι αντικείμενο διαπραγμάτευσης. Υπάρχουν πράγματα απέναντι στα οποία πρέπει να πούμε όχι: το δικαίωμα στην εργασία δεν πρέπει να περιέχει εκβιασμούς. Η κυβέρνηση λέει ότι εξαιτίας αυτού του κανόνα κανείς δεν επενδύει στην Ιταλία.

∆εν φταίει το άρθρο 18 που οι πολυεθνικές δεν έρχονται εδώ, αλλά ο λόγος είναι ότι δεν υπάρχει μια πολιτική ενάντια στη διαφθορά και στη γραφειοκρατία, αυτοί είναι οι λόγοι που κρατάνε μακριά τους επενδυτές. Αντί να αλλάξει την εργασία με ένα διάταγμα, ας φτιάξει ο Ρέντσι ένα διάταγμα για την επιστροφή κεφαλαίων, για το ξέπλυμα χρημάτων, για τους ψευδείς ισολογισμούς, για τις εργολαβίες. Η περικοπή του άρθρου 18 ενδιαφέρει μόνο τον Σύνδεσμο Βιομηχάνων και δεν χρειάζεται, γιατί σ’ αυτή τη χώρα μπορεί κανείς ήδη να απολύει όταν η επιχείρηση είναι σε κρίση. Ούτε το γεγονός ότι η κυβέρνηση προϋπολόγισε ενάμιση δισεκατομμύριο για μέτρα μείωσης των κοινωνικών επιπτώσεων δεν σας ικανοποιεί;

Είναι ένα βήμα προς τα εμπρός, αλλά πρέπει να καταλάβουμε τι είδους μεταρρύθμιση θέλουν να γίνει. Γιατί αν πρόκειται να επεκταθεί το τακτικό και έκτακτο ταμείο ανεργίας σε όλους, να προβλεφθεί ένα βοήθημα ανεργίας και ένας κατώτατος μισθός, να επιμηκυνθεί το επίδομα κινητικότητας και το ταμείο ανεργίας κατά παρέκκλιση έως το 2015 για να αντιμετωπισθεί ο κίνδυνος μαζικών απολύσεων. Κατά τη γνώμη σας ο Ρέντσι έχει την εύνοια των ισχυρών εξουσιών ή τις έχει εναντίον του; Ας πούμε ότι στο νομοσχέδιο για τη μεταρρύθμιση της εργασίας ο Ρέντσι έλαβε υπόψη όλες τις απαιτήσεις των ισχυρών εξουσιών και ότι πήγε στο Ντιτρόιτ για να συμβουλευτεί αυτούς που δεν πληρώνουν φόρους στην Ιταλία και μετέφεραν την έδρα της Fiat στο εξωτερικό. ∆εν νομίζω ότι η πολιτική του για την εργασία πλήττει αυτούς που καταβάλλουν το 12% στα stock option, πλήττει τους μισθωτούς, που δεν φοροδιαφεύγουν και που πληρώνουν 43% φόρους.

H συνέντευξη δημοσιεύτηκε στη «La Repubblica», στις 30 Σεπτεμβρίου 2014. Μετάφραση: Τόνια Τσίτσοβιτς

* Ο Μαουρίτσιο Λαντίνι γεννήθηκε στις 7 Αυγούστου 1961. Ιταλός συνδικαλιστής, γενικός γραμματέας της Fiom (Ομοσπονδία Εργατών Μετάλλου) από το 2010. Άρχισε να εργάζεται στα 15 του χρόνια, ως μαθητευόμενος συγκολλητής. Τον περασμένο χειμώνα μια σφοδρή σύγκρουση του Μαουρίτσιο Λαντίνι με τη γενική γραμματέα της Cgil, Σουζάνα Καμούσο, για ζητήματα εσωτερικής δημοκρατίας, παρά λίγο να τον θέσει εκτός συνδικάτου. Το 2011 δημοσίευσε μαζί με τον Τζανκάρλο Φελιτσιάνι ένα βιβλίοσυνέντευξη στο οποίο αναλύεται όλη η υπόθεση Fiat, η σχέση με τον διευθύνοντα σύμβουλο Μαρκιόνε, με τα άλλα συνδικάτα και με την πολιτική.

Αντιδράσεις στην κατεδάφιση της εργατικής νομοθεσίας

Ιταλία είναι διχασμένη στο ζήτημα της κατάργησης του άρθρου 18 του Καταστατικού των εργαζομένων, που ρυθμίζει τις περιπτώσεις άδικης απόλυσης στις μεγάλες επιχειρήσεις. Η αριστερή πτέρυγα του ∆ημοκρατικού Κόμματος θεωρεί ότι η κατάργησή του είναι αντισυνταγματική και θα επιδεινώσει την κατάσταση των εργαζομένων. Ο παλαίμαχος και αμφιλεγόμενος πολιτικός Μάσιμο Νταλέμα, στην ομιλία του στην ηγετική ομάδα του ∆.Κ. (29.9.2014) ανέφερε τη ρήση του Τζ. Στίγκλιτς: «Η αγορά εργασίας δεν μεταρρυθμίζεται όταν υπάρχει ύφεση, αλλά όταν υπάρχει ανάπτυξη» και «η ελαστικότητα μειώνει τη ζήτηση». Παρά την επιμονή του ιταλού πρωθυπουργού ότι οι επενδύσεις θα έρθουν μόνο αφού γίνει η μεταρρύθμιση της εργατικής νομοθεσίας, το μεγαλύτερο μέρος των ιταλών πολιτών δεν φαίνεται να πείθεται. Πάντως, μια πρόσφατη δημοσκόπηση της εταιρίας ISPO αποδεικνύει ότι ιδιαίτερα οι νέοι μάλλον δεν ενθουσιάζονται με τόσο εκσυγχρονισμό. Το 45% των Ιταλών θεωρεί ότι η κατάργηση του άρθρου 18 θα προκαλούσε μια επιδείνωση της κατάστασης των εργαζομένων και στις ηλικίες 25-34 το ποσοστό υπερβαίνει το 55%, ενώ συμφωνεί το 41%.

είναι οι νέοι του ιταλικού Νότου, όπου τα ποσοστά ανεργίας είναι πολύ μεγαλύτερα.

∆ιαδήλωση στη Νάπολη κατά της ΕΚΤ

Από τη διαδήλωση ενάντια στη σύνοδο της ΕΚΤ στη Νάπολη.

Το 43% των ερωτηθέντων συμφωνεί με την άποψη ότι η κατάργηση του άρθρου 18 θα καταστήσει περισσότερο δυναμική την οικονομία της χώρας, ενώ το 47% διαφωνεί. Ιδιαίτερα σημαντικό είναι το γεγονός ότι περισσότερο αντίθετοι με την ιδέα, ότι η κατάργηση του άρθρου 18 μπορεί να ευνοήσει την απασχόληση των νέων,

«Ενωθείτε μαζί μας, ας ξαναβρούμε την αξιοπρέπειά μας». Αυτό ήταν ένα από τα συνθήματα της διαδήλωσης ενάντια στη σύνοδο της ΕΚΤ στη Νάπολη (2.10.2014), που τελείωσε με συγκρούσεις, δακρυγόνα και συλλήψεις. Μια θάλασσα από πλακάτ με εύγλωττες επιγραφές: «Όχι ΕΚΤ, όχι λιτότητα, σπίτια και εισόδημα για όλους», «Περισσότερα σπίτια για όλους, αλλά οι τραπεζίτες στα υπόγεια». Η Ελεονόρα Φορέντσα, ευρωβουλευτίνα της Άλλης Ευρώπης με τον Τσίπρα, δήλωσε: «Είμαι με το μέρος αυτών που διαμαρτύρονται για τη σύνοδο της ΕΚΤ στη Νάπολη. Θεωρώ ότι η ΕΚΤ είναι ένας από τους θεσμούς που έχουν τη μεγαλύτερη ευθύνη για την επισφάλεια, την ανεργία, τη δραματική κατάσταση εκατομμυρίων πολιτών, κυρίως στη Νότια Ευρώπη. Οι νέοι του Νότου είναι τα πρώτα θύματα αυτών των πολιτικών. Θέλουμε το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα και πολιτικές για τη δημιουργία εργασίας, πρώτα απ’ όλα…»

∆ΙΕΘΝΗ

Η ΕΠΟΧΗ 5 Oκτωβρίου 2014

Να μποϊκοτάρουμε την αδικία

∆ΙΕΘΝΕΣ ΚΙΝΗΜΑ ΚΑΤΑ ΤΟΥ ΙΣΡΑΗΛΙΝΟΥ ΑΠΑΡΤΧΑΪΝΤ

Tης Άντζελας Ιωαννίδου*

Το κίνημα BDS (τα αρχικά του αντιστοιχούν σε Boycott Divestment Sanctions και σημαίνουν μποϊκοτάζ, απόσυρση επενδύσεων και κυρώσεις) ενάντια στο ισραηλινό απαρτχάιντ ξεκίνησε το 2005 μετά από έκκληση της παλαιστινιακής κοινωνίας των πολιτών προς τους οργανισμούς της διεθνούς κοινότητας και τους ανθρώπους με συνείδηση σε όλο τον κόσμο, ώστε να επιβάλλουν ένα ευρύ καταναλωτικό, πολιτιστικό και ακαδημαϊκό μποϊκοτάζ, να αναλάβουν πρωτοβουλίες απόσυρσης επενδύσεων αλλά και να ασκήσουν πιέσεις για κυρώσεις εναντίον του Ισραήλ.

ελευταία μεγάλη νίκη του BDS είναι ο αποκλεισμός των φορτηγών πλοίων της ισραηλινής εταιρείας ZIM στο λιμάνι του Όκλαντ στις ΗΠΑ, όπου ακτιβιστές και αλληλέγγυοι στον παλαιστινιακό αγώνα, σε συνεργασία με τους εργάτες του λιμανιού, εμπόδισαν τα ισραηλινά φορτηγά να φορτώσουν και να εκφορτώσουν τα φορτία τους. Το μήνυμα των διοργανωτών είναι ότι αν το Ισραήλ συνεχίσει να αρνείται στη Γάζα το δικαίωμα να δέχεται πλοία και να διεξάγει εμπόριο από το λιμάνι της, θα αρνηθούν κι εκείνοι το ίδιο δικαίωμα στα ισραηλινά πλοία. Το κίνημα BDS στηρίζουν οργανώσεις διεθνώς, ανάμεσά τους ισραηλινές και εβραϊκές οργανώσεις, συνδικάτα, πανεπιστημιακές και φοιτητικές ενώσεις και συλλογικότητες, ισραηλινοί ακαδημαϊκοί, καλλιτέχνες, όπως και πολλές ξένες εταιρείες που έχουν στα-

ματήσει τη συνεργασία τους με το ισραηλινό απαρτχάιντ. Οι διαμαρτυρίες, οι καταλήψεις εργοστασίων, ιδρυμάτων, καταστημάτων, τραπεζών που σχετίζονται άμεσα ή έμμεσα με το ισραηλινό απαρτχάιντ, συνεχίζονται και εξαπλώνονται στις δυτικές πόλεις. Από τη στιγμή της ίδρυσης του, και ιδιαίτερα μετά τον πόλεμο του 1967, το Ισραήλ έχει αποικίσει και έχει προσαρτήσει παλαιστινιακές κατοικίες και γη, εκδιώκοντας τους ιδιοκτήτες και τους κατοίκους τους με τη βία και απαγορεύοντας τους να επιστρέψουν, χτίζει παράνομους εποικισμούς στα εδάφη τους και κατασκευάζει ένα τείχος διαχωρισμού σε παλαιστινιακή γη, εμποδίζοντας την πρόσβαση των κατοίκων στους φυσικούς πόρους που έχουν ανάγκη για την επιβίωσή τους. Παράλληλα, κατεδαφίζουν σπίτια, τρομοκρατούν και παρενοχλούν τους πολίτες σε

καθημερινή βάση, επιβάλουν απαγορεύσεις κυκλοφορίας σε ολόκληρες πόλεις και αγροτικές εκτάσεις και κρατάνε εδώ και 8 χρόνια αποκλεισμένη τη Λωρίδα της Γάζας. Όλες αυτές οι παραβιάσεις των δικαιωμάτων των Παλαιστινίων συνοδεύονται από δολοφονίες, τραυματισμούς, ακρωτηριασμούς και φυλακίσεις χιλιάδων Παλαιστινίων, συμπεριλαμβανομένων πολλών παιδιών, οι οποίοι υπόκεινται σε παράνομες διαδικασίες και βασανιστήρια. Σε εκείνους τους Παλαιστίνιους που παρέμειναν στα εδάφη που κατασχέθηκαν από το Ισραήλ κατά το διωγμό του 1948, οι ισραηλινές αρχές επιβάλλουν ρατσιστικές πολιτικές διακρίσεων, διαχωρίζουν τις πόλεις, τα χωριά και τις γειτονιές τους, αρνούνται ή περιορίζουν την πρόσβασή τους στην τριτοβάθμια εκπαίδευση και την απασχόληση, τους αποκλείουν από πολιτιστι-

Συνεργασία Ρωσίας - Ιράν

Του Μιχάλη Ρένεση

πρώτη σύνοδος των «πέντε της Κασπίας» έγινε στις 23 και 24 Απριλίου του 2002 στο Ασχαμπάντ του Τουρκμενιστάν. Στο τέλος της συνόδου δεν υπήρξε συμφωνία, ούτε κοινό πόρισμα, αλλά δόθηκε η υπόσχεση ότι θα συνεχιστούν οι προσπάθειες εξεύρεσης κοινά αποδεκτών λύσεων. Η δεύτερη σύνοδος έγινε στις 16 Οκτωβρίου 2007 στην Τεχεράνη, όπου προσδιορίστηκαν οι κοινές προσεγγίσεις των πέντε χωρών για τον προσδιορισμό του νομικού καθεστώτος της Κασπίας. Στη σύνοδο αυτή αποφασίστηκε ότι η Κασπία θα χρησιμοποιείται μόνο για ειρηνικούς σκοπούς και ότι οι χώρες που την περιβάλλουν δεν θα χρησιμοποιήσουν ποτέ τις ένοπλες δυνάμεις τους για την επίλυση των μεταξύ τους δια-

* Η Άντζελα Ιωαννίδου είναι μέλος του συντονιστικού οργάνου της Πρωτοβουλίας «Ένα Καράβι για τη Γάζα».

το Αζερμπαϊτζάν. Παρόμοια συμφωνία, όμως, δεν υπάρχει ανάμεσα στο Ιράν, το Τουρκμενιστάν και το Αζερμπαϊτζάν. Το τελικό πόρισμα θα έχει ολοκληρωθεί στην επόμενη σύνοδο, που θα πραγματοποιηθεί το 2016 στο Καζαχστάν.

Οι «πέντε της Κασπίας» προχωρούν με προσεκτικά βήματα Μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης εμφανίστηκαν προβλήματα στη διαχείριση της Κασπίας από τις χώρες που την περιβάλλουν (Ρωσία, Αζερμπαϊτζάν, Ιράν, Καζαχστάν και Τουρκμενιστάν). Για την αποφυγή εντάσεων στις μεταξύ τους σχέσεις αποφασίστηκε η συγκρότηση ομάδων εργασίας, οι οποίες θα επεξεργάζονται τα εκκρεμή θέματα και στη συνέχεια θα λαμβάνονται αποφάσεις σε συνόδους που θα συναποφασίζουν.

κές δραστηριότητες και τους καταπιέζουν σε οικονομικό επίπεδο. Στόχος του κινήματος BDS δεν είναι αυτός που οι αντίπαλοί του θέλουν να του προσάψουν, δηλαδή η εξόντωση του Ισραήλ. Στόχος είναι να δοθεί ένα τέλος στην κατοχή και τον παράνομο εποικισμό των παλαιστινιακών εδαφών, να αντιμετωπίζονται ως ισότιμοι πολίτες οι Παλαιστίνιοι πολίτες του Ισραήλ και το Ισραήλ να σεβαστεί και να προστατέψει το δικαίωμα των Παλαιστινίων προσφύγων να επιστρέψουν στη γη τους, όπως προβλέπεται στο ψήφισμα 194 του ΟΗΕ. Το μποϊκοτάζ έχει αποδειχθεί αποτελεσματικός τρόπος αγώνα, ιδιαίτερα στην περίπτωση του νοτιοαφρικανικού απαρτχάιντ, και είναι μια μορφή αγώνα που ενοχλεί ιδιαίτερα το Ισραήλ, το οποίο δεν θα ήθελε σε καμιά περίπτωση ένα διπλωματικό εμπάργκο ή ένα διεθνές μποϊκοτάζ. Όσο οι σχέσεις του ισραηλινού κράτους με τον υπόλοιπο κόσμο διατηρούνται φυσιολογικές, τόσο θα συνεχίζει ανενόχλητο να ασκεί την επεκτατική και ρατσιστική πολιτική του. Γι’ αυτό, από τη στιγμή που οι κυβερνήσεις αδιαφορούν και αρνούνται να δώσουν ένα τέλος στα δεινά των Παλαιστινίων που προκαλούνται από την επί 47 χρόνια συνεχιζόμενη ισραηλινή κατοχή, το βάρος πέφτει στην κοινωνία των πολιτών να αναλάβει δράσεις, όπως μέσω του κινήματος BDS, και να απομονώσει το ισραηλινό κράτος μέχρις ότου αυτό συμμορφωθεί με το διεθνές δίκαιο.

φορών. Επίσης, αποφάσισαν ότι δεν θα χρησιμοποιηθούν τα εδάφη καμίας από τις πέντε χώρες για επεμβάσεις εναντίον των άλλων από τρίτες χώρες. Η τρίτη σύνοδος έγινε στις 18 Νοεμβρίου 2010 στο Μπακού. Σ’ αυτήν ξεκίνησε η συζήτηση για ένα από τα πιο περίπλοκα θέματα, το μοίρασμα της Κασπίας. Επίσης, συστήθηκε από κοινού επιτροπή ελέγχου της απαγόρευσης αλιείας του οξύρυγχου για δέκα χρόνια και ορίστηκε επιτροπή προσδιορισμού των χωρικών υδάτων κάθε χώρας, ξεκινώντας από τα 24-25 ναυτικά μίλια. Στις 29 Σεπτεμβρίου πραγματοποιήθηκε η τέταρτη σύνοδος των «πέντε της Κασπίας» στην οποία κύριο θέμα ήταν η συνέχιση των επεξεργασιών για τον προσδιορισμό του νομικού καθεστώτος της Κασπίας, το οποίο αν και έχει προχωρήσει αρκετά, δεν έχει λυθεί οριστικά. Το υπέδαφος της Κασπίας είναι γεμάτο από υδρογονάνθρακες και γι’ αυτό ο προσδιορισμός του νομικού της καθεστώτος γίνεται ακόμη πιο δύσκολος. Οι συζητήσεις συνεχίζονται, ωστόσο η Ρωσία έχει ήδη συμφωνήσει με το Καζαχστάν και

Η Ρωσία και το Ιράν υπέγραψαν συμφωνία οικονομικής συνεργασίας, σύμφωνα με την οποία η Ρωσία θα αγοράζει ιρανικό πετρέλαιο, με τη μορφή barter λόγω του εμπάργκο, και σε αντάλλαγμα θα προμηθεύει το Ιράν με μηχανές, σταθμούς παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, μέταλλα και σιτηρά. Οι ΗΠΑ προσπάθησαν με κάθε τρόπο να εμποδίσουν την υπογραφή αυτής της συμφωνίας. Εκτός από αργό πετρέλαιο, όπως δήλωσε ο ρώσος πρέσβης στην Τεχεράνη Λεβάν Τζαγκαριάν, το Ιράν θα πουλάει πετρελαιοειδή, τσιμέντο, χαλιά, λαχανικά και φρούτα. Η Μόσχα θέλει να επισπεύσει τη συμφωνία, γιατί προβλέπεται μεγάλος ανταγωνισμός για την ιρανική αγορά. Από τα τέλη του προηγούμενου χρόνου, όταν έγινε λόγος για χαλάρωση των διεθνών κυρώσεων, άρχισαν να καταφθάνουν στο Ιράν καραβάνια επιχειρηματιών από την Κίνα, τη Μεγάλη Βρετανία, τη Γερμανία, τη Γαλλία, την Ιταλία και άλλες χώρες. Σύμφωνα με το πρακτορείο Reuters, μετά την ουκρανική κρίση οι γερμανοί επιχειρηματίες αλλάζουν τον προσανατολισμό των επενδύσεών τους από τη Ρωσία στο Ιράν. Σύμφωνα με το γερμανικό εμπορικό και βιομηχανικό επιμελητήριο αν χαλαρώσουν οι κυρώσεις, οι ετήσιες γερμανικές εξαγωγές προς το Ιράν θα φθάσουν τα 10 δισ. ευρώ (το 2013 ήταν 1,85 δισ. ευρώ). Το Ιράν από την πλευρά του κάνει προσεκτικές κινήσεις και προς την κατεύθυνση της Ρωσίας και προς την κατεύθυνση της ∆ύσης. Λίγες μέρες πριν τη σύνοδο της Κασπίας έγινε συνάντηση στην Τεχεράνη με αντιπροσωπεία του Αζερμπαϊτζάν, όπου έγινε συζήτηση για τη δημιουργία μεικτής επιτροπής συνεργασίας μεταξύ του Ιράν, του Αζερμπαϊτζάν και της Τουρκίας. •

“

Η παραδοχή ότι το δικαίωμα μονομερούς προσφυγής στη διαιτησία θεμελιώνεται στο ίδιο το Σύνταγμα, άρθρο 22 παράγραφος 2, είναι πολύ σημαντική. Ήδη άρχισε να επαναλειτουργεί ο μηχανισμός διαιτησίας τον ΟΜΕ∆.

ΚΟΙΝΩΝΙΑ

Η ΕΠΟΧΗ 5 Οκτωβρίου 2014

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΟΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗ ΑΡΗ ΚΑΖΑΚΟ

Θέλουν την πλήρη υπο

Η επίμονη επαναφορά των εργασιακών θεμάτων στη διαδικασία αξιολόγησης της τρόικας παρουσιάζεται σαν εκσυγχρονιστική μεταρρύθμιση. ∆ύσκολα, όμως, μπορεί να κρύψει τον βαθύτατα αναχρονιστικό στόχο της. Τη συνέντευξη πήρε ο Παύλος Κλαυδιανός Μεγάλο μέρος των θεμάτων στην αξιολόγηση της τρόικας είναι εργασιακά. Είναι τυχαίο; ∆εν είναι παράδοξο. Τα εργασιακά και γενικά η διατίμηση και οι λοιποί όροι εργασίας είναι το βασικό θέμα της πολιτικής οικονομίας πάντοτε. Το σχέδιο εσωτερικής υποτίμησης, μέσω της μείωσης των μισθών, έχει ήδη δρομολογηθεί με την Πράξη του Υπουργικού Συμβουλίου 6 του 2012. Βεβαίως, συνάντησε εμπόδια, κυρίως το «εμπόδιο» του ΣτΕ με την απόφασή του 2307 του 2014. Ουσιαστικά, μ’ αυτή επανέφερε το δικαίωμα μονομερούς προσφυγής στη διαιτησία δημιουργώντας έτσι τις προϋποθέσεις να έχουμε στη χώρα συλλογικές συμβάσεις εργασίας. Επομένως, δεν κάνει ιδιαίτερη εντύπωση που τα εργασιακά είναι και πάλι στο επίκεντρο. Αυτό που ονομάζουν μεταρρύθμιση είναι, βεβαίως, αντιμεταρρύθμιση, βαθειά αντιδραστική, ένας τρομακτικός αναχρονισμός. Αν σκεφθεί κανείς ότι διασχίσαμε διακόσια χρόνια διαφωτισμού για να φθάσουμε σε ένα σύστημα καθορισμού όρων εργασίας με συλλογικό τρόπο, με συλλογική σύμβαση έτσι ώστε ο εργαζόμενος να μην είναι αιχμάλωτος και δούλος της ανάγκης βιοπορισμού και να μη δέχεται αδιαμαρτύρητα τις απαγορεύσεις του εργοδότη, αντιλαμβάνεστε τώρα πού μας ρίχνει αυτή η ανατροπή. Σε επίπεδο ιδεολογικό ο νεοφιλελευθερισμός έχει ηττηθεί, σημειώνονται φανερά ρήγματα στο στρατόπεδό του. Παρ’ όλα αυτά το σχέδιο απορρύθμισης της εργασίας προχωρεί. Είναι σωστή η παρατήρηση. Ο νεοφιλελευθερισμός έχει καταρρεύσει ως ιδεολογία, ως πολιτική που μπορεί να πείθει τους ανθρώπους. Έχει αναδειχθεί όμως η πραγματική φύση της πολιτικής του και αυτή δεν είναι ότι στηρίζεται στη δύναμη του επιχειρήματος αλλά στα επιχειρήματα της δύναμης, για να κάνουμε μια αντιστροφή η οποία είναι πολύ συνηθισμένη στους κλασικούς του μαρξισμού. Τώρα επιβάλλονται οι πολιτικές αυτές με τη βία.

Ομαδικές απολύσεις γιατί;

Τώρα στο τραπέζι είναι ό, τι απομένει από τα εργασιακά. Είναι οι ομαδικές απολύσεις. Εδώ είναι πολύ έκδηλος ο χαρακτήρας των μέτρων που απαιτεί να ληφθούν η τρόικα. Ο έλεγχος των ομαδικών απολύσεων έχει μεγάλο ενδιαφέρον για τις κοινωνίες, διότι σε αντίθεση με τις ατομικές, πλήττουν ζωτικά συμφέροντα του κοινωνικού συνόλου. Το να ρίξεις σε μια περιοχή εκατό, διακόσιους, τριακόσιους ανθρώπους στην ανεργία, ανατρέπει τις

ισορροπίες στην τοπική οικονομία και προκαλεί μια μεγάλη βλάβη στην κοινωνία. Υπάρχει, λοιπόν, κοινοτικό δίκαιο ομαδικών απολύσεων, το οποίο έχει μεταφερθεί στις χώρες μέλη της ΕΕ και υπάρχει ένα περιθώριο, ποσοτικό, για το ποιες είναι ομαδικές απολύσεις και πώς θα ελέγχονται. Αν αυξηθούν τα όρια, αν με άλλα λόγια απαλλαγούν ακόμη περισσότερες επιχειρήσεις από αυτό τον έλεγχο, μάλιστα αν καταργηθεί και η δυνατότητα που έχει ο υπουργός να τις εγκρίνει ή να μην τις εγκρίνει θα μείνουμε ουσιαστικά χωρίς έλεγχο για τις ομαδικές απολύσεις για ένα έναν πολύ απλό λόγο. Γιατί την ώρα αυτή που μιλάμε, πριν από οποιαδήποτε επικείμενη αντιμεταρρύθμιση, το 99% των ελληνικών επιχειρήσεων δεν υπάγεται στο πεδίο εφαρμογής του νόμου για τις ομαδικές απολύσεις. Κι αυτό γιατί το 99% απασχολούν μέχρι το πολύ είκοσι εργαζόμενους. Στον ισχύοντα νόμο, όμως, για τις ομαδικές υπάγονται αυτές που απασχολούν άνω των είκοσι. Όλη αυτή η μάχη δίνεται για το 1%, για τις μεγάλες επιχειρήσεις πολλές από τις οποίες, ωστόσο, δεν κάνουν ομαδικές απολύσεις. Οι τράπεζες, πχ, εφαρμόζουν κάθε τρεις και λίγο προγράμματα εξόδου με κίνητρα. Αν περάσουν, λοιπόν, ακόμη μεγαλύτεροι περιορισμοί στον έλεγχο, αν εξαιρεθούν ακόμη περισσότερες επιχειρήσεις και κυρίως αν αμβλυνθούν οι συνέπειες για την παραβίαση του Νόμου τότε ουσιαστικά στη χώρα μας θα έχουμε μια κατάσταση όπου δεν θα υπάρχει έλεγχος των ομαδικών απολύσεων. Γιατί θα ισχύει μια νομική κατάσταση ευθέως αντίθετη στην κοινοτική οδηγία. Εδώ ο έλεγχος των ομαδικών απολύσεων εξοπλίζεται με πολύ αποτελεσματικές κυρώσεις. Αν ο εργοδότης δεν τηρήσει τις προϋποθέσεις οι απολύσεις είναι άκυρες και οφείλει μισθούς υπερημερίας. Είναι κάτι απολύτως συνεπές με τη δομή της ελληνικής οικονομίας και με τις πηγές χρηματοδότησης της επιχειρηματικότητας. Οι επιχειρήσεις ασκούν την επιχειρηματικότητά τους όχι με ίδια κεφάλαια αλλά με δάνεια, δηλαδή από τις αποταμιεύσεις του κοινωνικού συνόλου. Αυτό εξηγούσε και δικαιολογούσε τον αυστηρότερο έλεγχο των ομαδικών απολύσεων – το ποσοστό των ιδίων κεφαλαίων εδώ ήταν πολύ μικρότερο από τον κοινοτικό μέσο – σ’ αυτές τις λίγες περιπτώσεις που εφαρμοζόταν ο νόμος. Σ’ αυτούς που άσκεφτα συγκρίνουν το ελληνικό δίκαιο και την ελληνική οικονομία με αυτά άλλων χωρών, πρέπει να αντιταχθεί και το εξής: ο έλεγχος των ομαδικών απολύσεων σ’ άλλες χώρες δεν έχει τόσο επαχθείς συνέπειες για τον εργοδότη γιατί πρώτον εκεί υπάρχουν κοινωνικά προγράμματα που εκπονούν οι ίδιες οι επιχειρήσεις με τους συνδικαλιστικούς εκπροσώπους για την άμβλυνση των συνεπειών τους για τους εργαζόμενους και, κυρίως, υπάρχει ένας δείκτης κοινωνικής προστασίας από το κράτος που μπορεί να συγκρατεί και να στηρίζει τους ανθρώπους. ∆εν υπάρχουν αυτά στο δίκαιο και στο ελληνικό πρώην κοινωνικό κράτος.

Παρέμβαση στο συνδικαλισμό

Ήλθε η ώρα, επίσης, «μεταρρύθμι-

σης» και του συνδικαλιστικού νόμου, του Ν1264/82. Ποιος είναι εδώ ο κύριος στόχος; Αυτό που θέλουν είναι να εξουδετερώσουν και αυτές τις λίγες απεργίες που μπορεί να κηρύσσονται ακόμη. Ξέρετε, με βάση τις χαμένες ώρες εργασίας λόγω απεργιών η Ελλάδα βρίσκεται στην τελευταία θέση. Επίσης, δεν επιτρέπεται στο νομοθέτη να παρεμβαίνει στην εσωτερική αυτονομία των συνδικαλιστικών οργανώσεων. ∆ιότι ενώ στις πρωτοβάθμιες οργανώσεις αποφασίζουν οι συνελεύσεις των μελών, στις δευτεροβάθμιες και στις πρωτοβάθμιες πανελλαδικής έκτασης δεν μπορεί παρά να αποφασίζει το διοικητικό συμβούλιο. Είναι αδύνατο να λειτουργήσει συνέλευση, ιδίως στις σημερινές συνθήκες, όπου να συμμετέχουν μέλη απ’ όλη τη χώρα και να αποφασίζουν. Πρόκειται για μια τρικλοποδιά, ώστε η προστασία του απεργιακού δικαιώματος στο Σύνταγμα να μένει κενό γράμμα. Είναι και τα δικαιώματα των συνδικαλιστικών στελεχών στο τραπέζι. Στην προστασία των συνδικαλιστικών στελεχών από τις απολύσεις ή τις συνδικαλιστικές άδειες η Ελλάδα κινείται στους κοινοτικούς μέσους όρους. Υπάρχει κάποια κατάχρηση στις άδειες από τους ίδιους τους συνδικαλιστές. ∆εν παρέχονται, όμως, μεγαλύτερες διευκολύνσεις ή περισσότερες άδειες εδώ σε σύγκριση με άλλες χώρες. Ούτε μπορεί να πει κανείς ότι δεν σημειώνονται και εκεί φαινόμενα κατάχρησης. Η χρηματοδότηση των συνδικαλιστικών οργανώσεων, επίσης, είναι ένας άλλος μύθος. Ακόμη κι αυτή που ερχόταν μέσω της Εργατικής Εστίας –καταργήθηκε το 2012 με Πράξη Υπουργικού Συμβουλίου, επίσης – δεν είναι κρατική χρηματοδότηση. Τα χρή-

“

O έλεγχος των ομαδικών απολύσεων σ’ άλλες χώρες δεν έχει τόσο επαχθείς συνέπειες για τον εργοδότη γιατί πρώτον εκεί υπάρχουν κοινωνικά προγράμματα που εκπονούν οι ίδιες οι επιχειρήσεις με τους συνδικαλιστικούς εκπροσώπους για την άμβλυνση των συνεπειών τους για τους εργαζόμενους και, κυρίως, υπάρχει ένας δείκτης κοινωνικής προστασίας από το κράτος

Η ΕΠΟΧΗ 5 Οκτωβρίου 2014

ΚΟΙΝΩΝΙΑ

ταγή στην ανάγκη του βιοπορισμού

ματα που πήγαιναν σ’ αυτή και σήμερα πάνε στον ΟΑΕ∆ – σε μικρότερη έκταση – είναι εισφορές εργαζομένων και εργοδοτών. Αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι η χρηματοδότηση είναι των εργοδοτών. Είναι βάρος των εργοδοτών εξαιτίας της παροχής εξηρτημένης εργασίας, δηλαδή είναι μέρος του εν ευρεία εννοία μισθού. Όπως ο εργοδότης πληρώνει το εργοδοτικό ένσημο στο ΙΚΑ, χωρίς να συνιστά συμβολή του στην ασφάλιση του εργαζόμενου, είναι μισθός. Όλη η χρηματοδότηση προέρχεται από τους ίδιους τους εργαζόμενους. Πώς τίθεται, ξανά, το ζήτημα του Lock Out; Είναι μια ιδιαίτερη περίπτωση διότι η απαίτηση να επανέλθει το Lock Out, η ανταπεργία, δεν έχει καμιά απολύτως πρακτική χρησιμότητα για τους εργοδότες. Θέλουν όμως, με την επαναφορά του, να επιφέρουν ένα συμβολικό πλήγμα στην εργατική τάξη. ∆ιότι ακόμη και τότε που υπήρχε, μέχρι το 1982 με τον Νόμο 330 του 1976, δεν το ασκούσαν ποτέ εργοδότες. Άλλωστε, έχουν στην κατοχή τους άλλα εξίσου αποτελεσματικά μέτρα για να αποκρούσουν μια απεργία σήμερα. Να σας ρωτήσω για την αξιολόγηση, που είναι στην επικαιρότητα λόγω της σύγκρουσης δημάρχων – κυβέρνησης, πώς την κρίνετε από την πλευρά του εργατικού δικαίου; Είναι ένα ψευδεπίγραφο επιχείρημα, που προφανής σκοπός του είναι η δημιουργία μιας δεξαμενής απολύσεων. Η τερατώδης και προκρούστεια επιλογή για το 15% κάτω από τη βάση δεν μπορεί να εξυπηρετεί τίποτε άλλο. Αυτό, βέβαια, δεν σημαίνει ότι δεν χρειάζεται αξιολόγηση στο ∆ημόσιο ούτε ότι η αξιολόγηση που γινόταν έως σήμερα ήταν αυτή που έπρεπε καθώς όπως ξέρετε όλοι έπαιρναν άριστα. Αυτό το 15%, όπου και αν είναι, όποια υπηρεσία να είναι οπωσδήποτε κάτω από τη βάση! Φανταζόσαστε την εφαρμογή του στο νοσηλευτικό προσωπικό οποιουδήποτε νοσοκομείου. Όλοι έχουμε κάποια εμπειρία για το πώς λειτουργούν, τον ηρωισμό με το οποίο εργάζεται ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό. Είναι ένα παράδειγμα που μας δείχνει πόσο τερατώδες είναι το σχέδιο.

Ο ρόλος της δικαστικής εξουσίας

Σε δικαστικό επίπεδο, πώς φθάνουν όλα αυτά; Ποιες επιρροές ασκούν στις αποφάσεις; Πρώτα απ’ όλα να δώσουμε τη μεγάλη εικόνα. Οι δικαστικές μάχες και η διεκδίκηση δικαστικής προστασίας είναι ο κοινωνικός αγώνας με τα μέσα του δικαίου, με το δικαστικό σύστημα. Γιατί ο κοινωνικός αγώνας, βεβαίως, μπορεί να διεξάγεται σ’ ένα άλλο πεδίο, αυτό της αυτοδύναμης προστασίας με όποια μέσα. Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει ότι παραιτείται κανείς από το πεδίο ενός άλλου κοινωνικού αγώνα, το δικαστικό, τη διεκδίκηση δικαστικής προστασίας. Εκεί, λοιπόν, τα πράγματα είναι ιδιόμορφα, με την έννοια ότι έχουμε αποφάσεις για διάφορες οικογένειες θεμάτων και διαφορών που διαφέρουν ριζικά μεταξύ τους ως προς τον τρόπο της προσέγγισής τους, αν ο δικαστής τις προσεγγίζει με αίσθημα και με λόγο. Βλέπετε, πχ, τη νομολογία που έχει δημιουργηθεί, στα ειρηνοδικεία για τα υπερχρεωμένα. Οι δικαστές που δικάζουν αυτή τη διαφορά έχουν πλήρη συνείδηση της αποστολής τους, των αναγκών της κοινωνίας και όχι των τραπεζών. Σε άλλα θέματα, όπως πχ οι μειώσεις μισθών και συντάξεων, έχουμε, μέχρι στιγμής, νομολογία από τα ανώτατα δικαστήρια - ΣτΕ και ειδικότερα στην Ολομέλεια του ΣτΕ - η οποία, με την απόφαση 268 του 2012, έκρινε ότι οι μειώσεις είναι σύμφωνες με το Σύνταγμα. Ωστόσο είχε να αντιμετωπίσει τότε μόνο τις μειώσεις του πρώτου μνημονίου, γιατί ακολούθησαν κι άλλες. Ακολούθησαν ουσιαστικά η συντριβή των όρων εργασίας και συνταξιοδότησης των πολιτών. Αυτή η απόφαση του ΣτΕ, πάντως, έχει μια διττή αξία. Πρώτον, διότι έκρινε τη νομιμότητα των μνημονιακών μέτρων με βάση το Σύνταγμα. ∆εν δέχθηκε, δηλαδή, αυτό που διαχεόταν εντέχνως στην κοινωνία, ότι τα μνημόνια είναι ένα είδος παρά-συντάγματος, πάνω από το Σύνταγμα. ∆εύτερον, διότι η Ολομέλεια του ΣτΕ έθεσε ένα όριο σε όλους αυτούς τους περιορι-

σμούς των δικαιωμάτων. Είπε, δηλαδή, ότι έσχατο όριο περικοπών είναι ο σεβασμός και η προστασία των ολικών όρων αξιοπρεπούς διαβίωσης. Βεβαίως, ξέρουμε όλοι μας, εντωμεταξύ, ότι μετά το πρώτο μνημόνιο ακολούθησαν αλλεπάλληλα μνημονιακά μέτρα που περιέκοψαν ακόμη περισσότερο μισθούς και συντάξεις και το χειρότερο δημιούργησαν συνθήκες πρωτοφανούς ύφεσης στη χώρα, που έριξε στην ανεργία 1.350.000 εργαζόμενους. Αντιλαμβάνεσθε, λοιπόν, ότι η στάση της Ολομέλειας του ΣτΕ, παρά τις επιμέρους «παραχωρήσεις», δεν κατάφερε να ανακόψει την ορμή των αντιμεταρρυθμιστών. Βεβαίως, υπήρξαν στη συνέχεια αποφάσεις του, όπως, π.χ., η 2307/2014 με την οποία, παρά τ’ αρνητικά της – είναι η υπόθεση για την Πράξη του Υπουργικού Συμβουλίου 6 του 2012 για τις συλλογικές συμβάσεις – η κοινωνία κέρδισε μια μεγάλη νίκη. Η Ολομέλεια είπε ότι το δικαίωμα μονομερούς προσφυγής στη διαιτησία θεμελιώνεται στο Σύνταγμα και ότι η απόφαση μπορεί να ρυθμίζει το σύνολο των όρων εργασίας, όχι μόνο βασικό μισθό και ημερομίσθιο. Είναι σημαντική, διότι ξαναδίνει την ευκαιρία στην ελληνική κοινωνία να έχει και πάλι συλλογικές συμβάσεις. Βέβαια, άφησε αδίκαστο το παράπονο τότε, της Γ.Σ.Ε.Ε. για τις περικοπές του κατώτατου μισθού κατά 22% και 32% με ένα σκεπτικό που, αφορά τη δικονομία τους κανόνες της διαδικασίας. Και βεβαίως αποδέχθηκε την κατάργηση της μετενέργειας και της ρήτρας μονιμότητας. Επαναλαμβάνω, ότι η παραδοχή ότι το δικαίωμα μονομερούς προσφυγής στη διαιτησία θεμελιώνεται στο ίδιο το Σύνταγμα, άρθρο 22 παράγραφος 2, είναι πολύ σημαντική. Ήδη άρχισε να επαναλειτουργεί ο μηχανισμός διαιτησίας τον ΟΜΕ∆. Ετοιμάζεται, όμως, μια τροπολογία ως προς αυτό, του κ. Βρούτση. Σπεύδουν να το περιορίσουν. Όντως, έχουν έλθει στη δημοσιότητα δύο σχετικά σχέδια του υπουργείου Εργασίας. Στο πρώτο, επιχειρεί να παρεμβάλει εμπόδια στη λειτουργία της διαιτησίας εξαρτώντας την απόφαση του διοικητικού συμβουλίου του ΟΜΕ∆ κ.ο.κ. Στο δεύτερο εισάγονται εμπόδια δίνοντας ένα δικαίωμα έφεσης ενδο-ομεδικής, όπου ουσιαστικά ο εργοδότης θα μπορεί να ασκήσει έφεση κατά της διαιτητικής απόφασης συνδυαζόμενη με αναστολή της εκτέλεσής της. ∆ημιουργεί έτσι τους όρους για πολύ μεγάλη καθυστέρηση στην επίλυση συλλογικών διαφορών. Νομίζει ότι έτσι παρεμβάλλει εμπόδια για να μη λειτουργήσει, τελικά, η συλλογική αυτονομία. Όλα αυτά παραβιάζουν την απόφαση του ΣτΕ. •

ΚΟΙΝΩΝΙΑ

Παράταση πήρε ο καταυλισμός Ρομά στο Χαλάνδρι Θα πρέπει να συμφωνούν όλοι στην όποια λύση βρεθεί

ην περασμένη Τρίτη, στη λεωφόρο Μεσογείων, εκτυλίχθηκαν σκηνές που θύμισαν τα προάστια του Παρισιού το 2006. Οι Ρομά του καταυλισμού του Χαλανδρίου πίσω από το Νομισματοκοπείο εξεγέρθηκαν μετά από απειλές για εισβολή της αστυνομίας, ύστερα από εντολή του γενικού γραμματέα αποκεντρωμένης διοίκησης Αττικής να ξεκινήσουν κατεδαφίσεις στον καταυλισμό, χωρίς τη συναίνεση των Ρομά. Φυσικά, η υπόθεση αυτή δεν ξεκίνησε πριν από μερικές ημέρες, ούτε μπορεί να λυθεί σε λίγες ώρες. Ο καταυλισμός αυτός υπάρχει εδώ και 40 χρόνια. Σήμερα αριθμεί περίπου 75-80 οικογένειες. Η συντριπτική τους πλειοψηφία έχει γεννηθεί και μεγαλώσει σε αυτό το μέρος, δεκάδες από τα παιδιά του καταυλισμού πηγαίνουν σχολείο στην περιοχή, οι περισσότεροι είναι δημότες Χαλανδρίου και δεν έχουν φυσικά καμία επιθυμία να μετακινηθούν. Η ένταξη του πληθυσμού των Ρομά στην περιοχή έχει περάσει από πολλά κύματα. Από την άλλη, περίπου δύο δεκαετίες από την εγκατάσταση του καταυλισμού στην περιοχή οι ιδιοκτήτες

θώους για τη σύσταση εγκληματικής οργάνωσης, ένοχους για τις ληστείες στα ΕΛΤΑ και στην ΑΤΕ την 1η Φλεβάρη 2013 στην Κοζάνη κήρυξε το ειδικό δικαστήριο του Κορυδαλλού τους έξι κατηγορούμενους στη «δίκη του Βελβεντού», ∆ημήτρη Μπουρζούκο, Γιάννη Μιχαηλίδη, Αργύρη Ντάλιο, ∆ημήτρη Πολίτη, Νίκο Ρωμανό και Φοίβο Χαρίση. Η έδρα αποδέχτηκε εν μέρει την πρόταση του εισαγγελέα Γ. Πεπόνη, ο οποίος είχε κατηγορηματικά διατυπώσει την άποψη ότι δεν υπάρχουν στοιχεία για ύπαρξη τρομοκρατικής οργάνωσης, δεν αναγνώρισε ωστόσο τα ελαφρυντικά που εκείνος είχε προτείνει στην αγόρευσή του, επιβάλλοντας ποινές κάθειρξης που ξεκινούν από 11 χρόνια και πέντε μήνες (για τον ∆. Πολίτη) και φτάνουν τα 16 χρόνια και τέσσερις μήνες (για τον Γ. Μιχαηλίδη).

Υποβαθμίστηκαν οι κατηγορίες

Η κατηγορία της αρπαγής (του πολίτη τον οποίο πήραν μαζί τους οι κατηγορούμενοι) μετατράπηκε σε απλή παράνομη κατακράτηση, καθώς το δικαστήριο έκρινε ότι ήταν μια πράξη που δεν στρεφόταν εναντίον του συγκεκριμένου ανθρώπου και δεν εξυπηρετούσε άλλο σκοπό πέραν της διαφυγής. Επίσης, απορ-

των οικοπέδων πέτυχαν τη δικαίωσή τους στα δικαστήρια και απαιτούν την εκδίωξη των Ρομά. Η ένταξη των κατοίκων του καταυλισμού στην ζωή της πόλης φυσικά προσκρούει και πάνω στην κυρίαρχη ρατσιστική αντίληψη για τον ευπαθή αυτόν πληθυσμό, όπως και στη μεγάλη ευκολία των προηγούμενων διοικήσεων του δήμου Χαλανδρίου να απορροφούν κονδύλια από την ΕΕ που προορίζονται για την διευκόλυνση της ζωής των κατοίκων του καταυλισμού, για να τα διοχετεύσουν μετά σε άλλες κατευθύνσεις.

Είναι η μετεγκατάσταση λύση;

Από την πλευρά του γενικού γραμματέα αποκεντρωμένης διοίκησης και της κυβέρνησης έχει προταθεί η άμεση μετεγκατάσταση των Ρομά του Χαλανδρίου σε οικισμό στο χώρο της παλιάς αμερικάνικης βάσης. Σύμφωνα με τις περιγραφές τους, ο χώρος είναι περίπου παραδεισένιος με υπέροχα και πλήρως λειτουργικά σπιτάκια, γήπεδα και γενικά όλα τα κομφόρ. Η σημερινή δημοτική αρχή θέλοντας

να διαπιστώσει ιδίοις όμμασι την ακρίβεια αυτών των ισχυρισμών, επισκέφτηκε το προηγούμενο Σάββατο το χώρο: Ο χώρος βρίσκεται σε υψόμετρο 750 μέτρων, έχει εξαιρετικά χαμηλές θερμοκρασίες, ενώ το χειμώνα πιάνει μισό μέτρο χιόνι. Η πλησιέστερη διασταύρωση βρίσκεται σε απόσταση 12 χιλιομέτρων. Σχολείο δεν υπάρχει ούτε ρεύμα ή εγκαταστάσεις ύδρευσης και αποχέτευσης. Τα περισσότερα από τα σπιτάκια είναι σε κακή κατάσταση και με λεηλατημένο το εσωτερικό τους, ενώ σήμερα ο χώρος χρησιμοποιείται ως καταφύγιο θηραμάτων του 2ου κυνηγετικού συλλόγου Ελευσίνας! Επίσης, ο δήμος Μεγάρων έχει τοποθετηθεί αρνητικά στη μεταφορά του καταυλισμού στον χώρο αυτό. Εντύπωση προκαλεί το γεγονός ότι μετά την επίσκεψη του κλιμακίου της νέας δημοτικής αρχής, απαγορεύτηκε η είσοδος δημοσιογράφων στον οικισμό του όρους Πατέρα – με την εξαίρεση συνεργείου της ΝΕΡΙΤ!

Η θέση της Αντίστασης

Εδώ και καιρό, η παράταξη “Αντίσταση με τους Πολίτες” που πλέον ασκεί τη διοίκηση του δήμου έχει διαμορφώσει τη θέση πως η όποια λύση θα πρέπει να προϋποθέτει τη σύμφωνη γνώμη όλων των εμπλεκομένων, φυσικά και των Ρομά. Η λύση πρακτικά ορίζεται με την παραμονή των ρομά στα όρια του δήμου. Η προσπάθεια που έγινε τις ώρες της κρίσης οριζόταν από αυτές τις βασικές αρχές, και αποσκοπούσε καταρχάς στην αποτροπή της επέμβασης της αστυνομίας, στην απόσυρση της “λύσης” για το όρος Πατέρα, και στην εξασφάλιση ενός εύλογου χρονικού περιθωρίου ώστε να προσπαθήσει ρεαλιστικά να βρεθεί μια λύση.

“

Η ΕΠΟΧΗ 5 Οκτωβρίου 2014

Μετά την επίσκεψη του κλιμακίου της νέας δημοτικής αρχής, απαγορεύτηκε η είσοδος δημοσιογράφων στον οικισμό του όρους Πατέρα – με την εξαίρεση συνεργείου της ΝΕΡΙΤ! Στην προσπάθεια αυτή, αποφασιστική ήταν η συνδρομή της περιφερειακής αρχής και του αντιπεριφερειάρχη βόρειου τομέα Αθήνας. Μετά από τις συντονισμένες αυτές προσπάθειες, ο Αγγελάκας υποχώρησε συμφωνώντας στην αποχώρηση της αστυνομίας, στην παροχή έξι μηνών στην νέα διοίκηση ώστε να λύσει το ζήτημα, και στην κατεδάφιση μόνο λίγων ακατοίκητων παραπηγμάτων με τη σύμφωνη γνώμη και υπόδειξη των Ρομά. Από τον πρώτο μήνα της διοίκησης, η δημοτική αρχή του Χαλανδρίου έπεσε στα βαθιά, αντιμετωπίζοντας την μία κρίση μετά την άλλη. Παρά ταύτα κατάφερε να ανταπεξέλθει παραπάνω από ικανοποιητικά. Το γιατί φαίνεται πιο καθαρά από τη συγκεκριμένη περίπτωση: το δυναμικό της παράταξης είναι ριζωμένο στην τοπική κοινωνία, γνωρίζει τα ζητήματα που απασχολούν την περιοχή και έχει επεξεργαστεί κατάλληλες θέσεις. Κατάφερε να συντονίσει τις δυνάμεις μας όχι μόνο μεταξύ δήμων, αλλά και με τη νέα περιφερειακή αρχή. Ίσως όμως και κάτι πιο σημαντικό, και ο λόγος που πιο πολύ μας κάνει περήφανους: στο ότι καταφέρνει να συνδυάσει την ακριβή γνώση της κατάστασης πατώντας πάνω σε αταλάντευτες αριστερές αρχές.

∆εν είναι «τρομοκράτες» ΥΠΟΘΕΣΗ ΒΕΛΒΕΝΤΟΥ

Σπύρος Νιάκας

Αλλά ας τους δικάσουμε τρεις-τέσσερις φορές για σιγουριά

ρίφθηκε η κατηγορία της αντίστασης, αφού το δικαστήριο έκρινε ότι αν οι κατηγορούμενοι ήθελαν να αντισταθούν θα είχαν χρησιμοποιήσει τον οπλισμό τους, ενώ ειδική αναφορά έγινε και στην ήπια στάση που τήρησαν κατά τη διάρκεια της ληστείας. Αυτά τα δύο τελευταία στοιχεία, αν και ήσσονος σημασίας για το τελικό ύψος της ποινής, έχουν ωστόσο τη δική τους βαρύτητα: Η κατακραυγή που ακολούθησε τον άγριο βασανισμό των τεσσάρων συλληφθέντων στο Βελβεντό και τη δημοσιοποίηση των παραποιημένων φωτογραφιών τους είχε αναγκάσει τότε το υπουργείο ∆ημόσιας Τάξης να διατάξει Ε∆Ε, η οποία με συνοπτικές διαδικασίες κατέληξε ότι το ξύλο έπεσε γιατί οι Μπουρζούκος, Ρωμανός και Μιχαηλίδης αντιστάθηκαν στη διάρκεια της σύλληψης. Έτσι οι αστυνομικοί της Κοζάνης, που σύμφωνα με τις μαρτυρίες των τριών, τους χτυπούσαν επί ώρες, γονατιστούς, δεμένους πισθάγκωνα και με κουκούλα στο κεφάλι, όχι μόνο δεν τιμωρήθηκαν αλλά σε ανύποπτο χρόνο τους αποδόθηκε και εύφημος μνεία για τη μεγάλη επιτυχία τους. Τώρα λοιπόν που το ίδιο το ειδικό δικαστήριο του Κορυδαλλού απορρίπτει με τόσο κάθετο τρόπο μια κατηγορία που γενικά αποδίδεται ελαφρά τη καρδία –κοινώς αποτελεί ψωμοτύρι–, μήπως θα έπρεπε να κληθεί και το υπουργείο να

επανατοποθετηθεί, ή καλύτερα να απολογηθεί, επί του θέματος; Με εξαίρεση τους Ντάλιο και Χαρίση, οι οποίοι συνελήφθησαν μήνες μετά στη Φιλαδέλφεια και με ελάχιστα έως καθόλου στοιχεία τοποθετήθηκαν εκ των υστέρων στο χώρο της ληστείας και καταδικάστηκαν συλλήβδην για όλα τα αδικήματα, θα μπορούσαμε να πούμε ότι η εικόνα της συγκεκριμένης υπόθεσης, στη διάρκεια της πολύμηνης ακροαματικής διαδικασίας και αφού είχε κατακαθίσει ο τρομολαγνικός κουρνιαχτός, άλλαξε σημαντικά, παίρνοντας τη στιγμή της απόφασης (ποινικά μιλώντας πάντα) διαστάσεις πιο κοντινές στην πραγματικότητα. Αυτές μιας ληστείας δηλαδή, που παρότι οι κατηγορούμενοι έκαναν σαφή εξ αρχής τα πολιτικά τους κίνητρα ως αναρχικών, παραμένει πάντα μια ληστεία.

Welcome to Hotel ΣΠΦ

Όμως, ακόμα κι αν η αίθουσα του ειδικού δικαστηρίου Κορυδαλλού δεν είχε την περασμένη Τετάρτη τη συνήθη οσμή σφαγείου, με τις ποινές να μετριούνται όχι σε χρόνια αλλά σε δεκαετίες, τίποτα δεν τελειώνει εδώ για τους έξι καταδικασμένους πλέον νέους. Παρότι η απόφαση ξεκαθαρίζει ότι οι έξι κατηγορούμενοι δεν

είναι μέλη της Συνωμοσίας Πυρήνων της Φωτιάς, όσο αυτοί παρέμεναν προφυλακισμένοι για την υπόθεση του Βελβεντού, τα ονόματά τους προστίθεντο σε άλλες προϋπάρχουσες δικογραφίες –πρακτική που έχει ακολουθηθεί κατά κόρον στην ευρύτερη υπόθεση των Πυρήνων της Φωτιάς– , με αποτέλεσμα ο καθένας από αυτούς να εμπλέκεται αυτή τη στιγμή σε τρεις έως τέσσερις ακόμα δίκες, που είτε βρίσκονται σε εξέλιξη είτε αναμένεται να οριστούν. Σύμφωνα με συνηγόρους και συγγενείς, η διαδικασία αυτή είναι το λιγότερο σκανδαλώδης: «στοιχεία» ανασύρονται ακόμη και σήμερα από το μαγικό σακί του διαμερίσματος του Χαλανδρίου, οι δικογραφίες τεμαχίζονται με αποτέλεσμα οι ίδιοι άνθρωποι να δικάζονται στο διηνεκές για τα ίδια αδικήματα, οι προφυλακίσεις συσσωρεύονται. Πολλές φορές μάλιστα η ένταξη ενός κατηγορουμένου σε κάποια δικογραφία δίνει την αίσθηση της τυχαιότητας –σαν να πρέπει κάθε ένας από αυτούς να συγκεντρώνει κάποιο πλαφόν– , ενώ σε κάποιες περιπτώσεις αρκεί το ηλικιακό κριτήριο για να μπει κάποιος συλληφθείς σ’ αυτή την υπόθεση-χοάνη που θυμίζει λίγο το «Hotel California»: «You can check in anytime they like, but you can never leave». Ρόζα Κοβάνη

ΚΟΙΝΩΝΙΑ

Η ΕΠΟΧΗ 5 Οκτωβρίου 2014

Μεσοποταμία: Μια Κίνηση Πολιτών με σημαντικό κοινωνικό έργο

ντεκα χρόνια παρουσίας με πλούσια κοινωνική και κινηματική δράση συμπληρώνει η Κίνηση Πολιτών Μοσχάτου «Μεσοποταμία». Το «Σπίτι της Μεσοποταμίας» (Πλάτωνος 13) αποτελεί από το 2007 έναν ξεχωριστό χώρο με μουσικά δρώμενα, προβολές ταινιών, εκδηλώσεις- συζητήσεις, μαθήματα ελληνικών και ξένων γλωσσών, χαριστικάανταλλακτικά παζάρια ρούχων και άλλες πολλές δραστηριότητες. Η «Μεσοποταμία» δεν εκπροσωπεί κάποιον συγκεκριμένο πολιτικό χώρο, ωστόσο είναι σαφές το αντιρατσιστικό και αντιφασιστικό της στίγμα. Τα μέλη της έχουν δώσει χρόνιο αγώνα ενάντια στην τσιμεντοποίηση της παραλίας Μοσχάτου. Μια από τις βασικές αρχές της Κίνησης Πολιτών είναι η ανάπτυξη της συλλογικότητας και της αλληλεγγύης μεταξύ των μελών της. Η Τράπεζα Χρόνου και Αλληλεγγύης δημιουργήθηκε πριν από τρία χρόνια ακριβώς για να προωθήσει αυτόν τον σκοπό. Μέλη της τράπεζας μπορούν να γίνουν ενήλικοι και έφηβοι πάνω από 15 ετών, αν έχουν τη συγκατάθεση των γονιών τους. Για να δεχθούν υπηρεσίες τα παιδιά κάτω των 15 ετών, απαιτείται η εγγραφή του γονέα τους στο δίκτυο. Ο Χρήστος Κορολής, καθηγητής Αγγλικών και συντονιστής του δικτύου εξηγεί τον τρόπο λειτουργίας του. «Έχουμε πέντε κατηγοριοποιημένα βασικά είδη υπηρεσιών: εκπαίδευση, βοήθεια στο σπίτι, ιατρικές υπηρεσίες, νομικά /φοροτεχνικά και τεχνικές κατασκευαστικές υπηρεσίες. Η ανταλλαγή των υπηρεσιών γίνεται χωρίς μεσολάβηση του χρήματος. Κάποιος δέχεται μια υπηρεσία, μετά μπορεί να προσφέρει μια υπηρεσία σε άλλο άτομο όταν του ζητηθεί». Ο ίδιος εξηγεί γιατί δεν χρησιμοποιείται ως μονάδα μέτρησης της τράπεζας η μια ώρα. «Είναι διαφορετικής φύσεως τα επαγγέλματα και εμείς προσπαθούμε μετρώντας τα με υπηρεσίες κάπως να τα

εξισώσουμε. Ο απώτερος στόχος είναι να βγει ο κόσμος από τη λογική της ισοτιμίας». Το «∆ίκτυο Εκπαιδευτικής Αλληλεγγύης» μπαίνει φέτος στη δεύτερη χρονιά λειτουργίας του. ∆ιαθέτει πληθώρα μαθημάτων, από ξένες γλώσσες, πληροφορική, προετοιμασία για Πανελλαδικές εξετάσεις, ενισχυτική διδασκαλία μαθητών δημοτικού, μέχρι χορό και μουσική. Στο αλληλέγγυο εκπαιδευτήριο προσφέρουν τις υπηρεσίες τους πάνω από 20 καθηγητές με τους μαθητές που είχαν εγγραφεί μέχρι την 1η Οκτωβρίου, να φτάνουν τους 80. Η λειτουργία του σχολείου έδωσε τη δυνατότητα για διεύρυνση του αριθμού των μελών του δικτύου αλλά και των παρεχόμενων υπηρεσιών. «Το αλληλέγγυο εκπαιδευτήριο οδήγησε και σε μια άλλη δράση η οποία λέγεται το «Καλάθι της Αλληλεγγύης». Το ζήτημα της τροφής μας απασχολεί ιδιαίτερα. Προσπαθούμε να κάνουμε διανομή τροφίμων με πιο συμμετοχικό χαρακτήρα». Για τον ίδιο το σημαντικότερο όφελος για όσους λαμβάνουν υπηρεσίες από το δίκτυο είναι η ίδια η συμμετοχή τους σε αυτό. «Στόχος δεν είναι μόνο να καλύπτουμε άμεσες ανάγκες. Όποιος συμμετέχει στο δίκτυο πρέπει να καταλάβει ότι είναι χρήσιμος. Μέσα από τη συμμετοχή στις συνελεύσεις και την ένταξη στις ομάδες εργασίας συμβάλλει στην ανταποδοτική δράση. ∆ένεται με τους ανθρώπους και με τον χώρο, με αυτόν τον τρόπο». Ο Χρήστος Κορολής επισημαίνει ότι η Τράπεζα Χρόνου και το αλληλέγγυο εκπαιδευτήριο δεν απευθύνονται μόνο σε όσους έρχονται αντιμέτωποι με το φάσμα της φτώχειας. «Όταν λέμε αλληλεγγύη για όλους εννοούμε ότι απευθυνόμαστε σε όλους όσοι αντιλαμβάνονται πώς λειτουργούν οι αλληλέγγυες σχέσεις. ∆εν βάζουμε οικονομικούς αποκλεισμούς». Αλέξανδρος Μαυρογένης

“

ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ

εκδηλώσεων

Κυριακή 5 Οκτωβρίου

** Τα ΑΣΚΙ, ο 105,5 στο Κόκκινο και ο δήμος Κερατσινίου ∆ραπετσώνας διοργανώνουν ιστορικό περίπατο στις γειτονιές της ∆ραπετσώνας με έναρξη το σταθμό του ΟΣΕ στον Πειραιά, στις 11.30 π.μ.

∆ευτέρα 6 Οκτωβρίου

** Οι «Βικτωριανοί» παρουσιάζουν το έργο του Θωμά Τσαλαπάτη, στις 9 μ.μ., στο Τριανόν (Κοδριγκτώνος 21). Μιλούν οι ποιητές Ζήσης Αϊναλής και Γιώργος Πρεβελουδάκης, μουσικός αυτοσχεδιασμός από τον Κωστή Ζουλιάτη, ενώ διαβάζουν ποιήματα οι ηθοποιοί Νεκτάριος Παπαλεξίου, Όμηρος Πουλάκης, Θεοδοσία Σαββάκη, Σέβη Στάικου. Την παρουσίαση θα ανοίξουν οι «Βικτωριανοί» με ένα καλωσόρισμα (performance).

Τρίτη 7 Οκτωβρίου

** Παρουσίαση του βιβλίου του Καρλ Λίμπκνεχτ «Μιλιταρισμός και αντιμιλατιρισμός», στις 7 μ.μ. στο Μαρξιστικό Βιβλιοπωλείο (Φειδίου 14). Μιλούν οι Τ. Κωστόπουλος και Π. Κωνσταντίνου. ** Παρουσίαση της έκδοση του Μουσείου Μπενάκη «Η αυτοβιογραφία και το αρχείο του Αλέκου Ξένου», στις 7.30 μ.μ., στο μουσείο Μπενάκη. Μιλούν οι Α. ∆εληβορριάς, Ν. Λούντζης, Λ. Ξανθόπουλος, Ν. Τσούχλος, Α. Χαρκιολάκης. Συντονίζει ο ∆. Αρβανιτάκης.

Εκδήλωση για την αλληλεγγύη

“Τράπεζα χρόνου και αλληλεγγύης Μεσοποταμίας” και η “Αλληλεγγύη για όλους” διοργανώνουν την Τετάρτη 8 Οκτωβρίου, στις 7 μ.μ., συζήτηση με θέμα¨Τόνα χέρι νίβει τ’ άλλο» στο «Σπίτι της Μεσοποταμίας» (Πλάτωνος 13, Μοσχάτο). Με αφορμή το παράδειγμα του Αλληλέγγυου Εκπαιδευτηρίου της Τράπεζας Χρόνου και Αλληλεγγύης της Μεσοποταμίας κουβεντιάζουμε, καταθέτουμε εμπειρίες, εμπλουτίζουμε τη συλλογική γνώση, διαμορφώνουμε ένα δρόμο για όλους/όλες.

Οι ομπρέλες του Χερβούργου ∆ΑΙΜΟΝΙΚΑ

ριν από την επικράτηση του ψηφιακού ήχου και του διαδικτύου, όσοι δεν είχαμε πικάπ ή λεφτά για δίσκους πηγαίναμε στα δισκάδικα, κυρίως στα συνοικιακά, και γράφαμε κασέτες. Όταν αγόρασα, λοιπόν, κασετόφωνο, η πρώτη κασέτα που έγραψα σε δισκάδικο περιείχε τον δίσκο του Βαγγέλη Γερμανού «Τα μπαράκια». Ήταν αρχές της δεκαετίας του ‘80 κι αυτός ο δίσκος έκανε θραύση στις φοιτητοπαρέες. Φρέσκος ήχος, ροκ μπαλάντες με ευαίσθητους κι ερωτικούς στίχους, μίλησαν κατευθείαν στην καρδιά της νεολαίας και για μεγάλο διάστημα κυριάρ-

χησαν στα πάρτι και στις παρέες μας. Θυμάμαι με νοσταλγία τις βραδιές που μαζευόμασταν στα μικρά δωμάτια της φοιτητικής εστίας και τραγουδάγαμε, ένα προς ένα, όλα τα τραγούδια του δίσκου: «Η γόησσα», «Για τη γάμπα της», «Η μπανιέρα», «Η κρουαζιέρα», «Ο λαθρόβιος», «Ο απόκληρος», «Ο κηπουρός», «Ο γιος του ανέμου», «Σε θέλω», «Σκλάβος σου για πάντα» και τόσα άλλα! Οι κνίτες, βέβαια, μας κάνανε αυστηρή κριτική γι’ αυτές τις «απολίτικες» επιλογές, επαναλαμβάνοντας υποτιμητικά το γνωστό σλόγκαν «Ρήγας Φεραίος – Ο κάθε σέξι νέος», αλλά ποιος τους έδινε

σημασία; Απ’ όλα τα τραγούδια του Βαγγέλη Γερμανού, είχα κολλήσει με το «Μαξίμ» λόγω των υπέροχων στίχων του που έλεγαν: «Κλείσ’ τα παράθυρα σφιχτά / τις πόρτες και τα φώτα / Κι έλα να ναυαγήσουμε / στον καναπέ σαν πρώτα / Φτάνει μόνο να θυμάσαι και το φιλμ / “Οι ομπρέλες του Χερβούργου” στο Μαξίμ». Αν και πάντα μου άρεσαν τα μιούζικαλ, από τα ασπρόμαυρα του Χόλυγουντ μέχρι τα δικά μας του ∆αλιανίδη, το γαλλικό μιούζικαλ «Οι ομπρέλες του Χερβούργου» δεν έτυχε να το δω, παρά μόνο πριν από λίγες μέρες. Μια θαυμάσια ταινία του Ζακ Ντεμί, με την Κατρίν Ντενέβ σαν τα κρύα τα νερά, όπου το σενάριο ήταν εξ ολοκλήρου μελοποιημένο κι οι ηθοποιοί τραγουδούσαν καθ’ όλη την διάρκεια της ταινίας. Το μυαλό μου πήγε αμέσως στο τραγούδι του Βαγγέλη Γερμανού κι έκανε μια γλυκιά αναδρομή στα χρόνια της δικής μας αθωότητας, στα 1980. Κάτι τέτοιο έγινε και πέρυσι όταν ο

Βαγγέλης Γερμανός ανέβηκε στην Θεσσαλονίκη για δύο εμφανίσεις, μόνος με την κιθάρα του σ’ ένα μικρό μπαράκι. ∆υστυχώς, όμως, η εικόνα του φέτος θόλωσε όταν τον είδαμε, στα διαφημιστικά σποτ που προπαγανδίζουν ένα μουσικό τάλεντ σόου για παιδιά, να παίζει τον ρόλο του κριτή. Γιατί ρε Βαγγέλη, τι σου κάναμε και μας χαλάς την γλυκιά νοσταλγία των φοιτητικών μας χρόνων; Θα μου πείτε, κυρίως σ’ αυτά τα χρόνια της κρίσης, όταν σου έρχεται μια πρόταση με καλά λεφτά και μεγάλη προβολή είναι δύσκολο να την αρνηθείς. Κι ο Βαγγέλης Γερμανός είναι από τους καλλιτέχνες που κουβαλάει την «κατάρα» που σε στοιχειώνει για μια ζωή: έκανε έναν υπέροχο, ιστορικό πρώτο δίσκο, «Τα μπαράκια», με τεράστια αποδοχή κι επιτυχία αλλά δεν κατόρθωσε ποτέ να τον ξεπεράσει… Ο δικηγόρος του διαβόλου

ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

“

Η ΕΠΟΧΗ 5 Οκτωβρίου 2014

Μέσα από την ιστορία του πελοποννησιακού πολέμου, ο συγγραφέας αναλύει την ενεστώσα συνθήκη της ηγεμονικής στρατηγικής της Γερμανίας, στην Ευρώπη, την κραταίωση του νεοφιλελευθερισμού και τη δημιουργία οικονομικών αποικιών, αλλά και το ρόλο της Αμερικής.

Ο Θουκυδίδης και ο πολιτικός πόλεμος, σήμερα Για το βιβλίο του Αντώνη Σαχπεκίδη, «Ο πελοποννησιακός πόλεμος στον 21ο αιώνα» (Ελληνοεκδοτική, Αθήνα 2014, σελ. 445) Toυ Στέφανου ∆ημητρίου*

Είναι κοινός τόπος η επικαιρότητα του Θουκυδίδη. Ωστόσο, η ανάλυση εστιάζει, κάθε φορά, σε καθορισμένα προβλήματα. Για να κατανοήσουμε την ανάλυση και την επιχειρηματολογία του συγγραφέα, θα χρειαστούμε τις έννοιες του πολιτικού πολέμου, της υψηλής στρατηγικής, που τον διευθύνει, και της επίδικης ηγεμονίας. Θα προσπαθήσω να δείξω πώς ο Αντώνης Σαχπεκίδης αναλύει τη σημερινή κατάσταση, σε εγχώριο και διεθνές επίπεδο, με βάση αυτές τις έννοιες και τα συναφή προβλήματα.

ς ξεκινήσουμε από τις προϋποθέσεις του εξηγητικού εγχειρήματος του συγγραφέα: Ο Αντώνης Σαχπεκίδης ανασυγκροτεί, μέσα από την ιστορία του πελοποννησιακού πολέμου, τη θεωρία στρατηγικής του Θουκυδίδη. Μια τέτοια θεωρία εξετάζει –εν προκειμένω σε σχέση με τον ανταγωνισμό ανάμεσα στην Αθήνα και τη Σπάρτη– τον τρόπο με τον οποίον τα κράτη δημιουργούν ασφάλεια για αυτά τα ίδια, ενώ, ταυτοχρόνως, κλονίζουν την ασφάλεια των αντιπάλων κρατών. Για να κατανοήσουμε, λοιπόν, τη δομή του βιβλίου, θα πρέπει να έχουμε στον νου μας ότι η ανασυγκρότηση της στρατηγικής θεωρίας του Θουκυδίδη υπάγεται από τον συγγραφέα στη συζυγία πολιτικής και στρατηγικής. Αυτή η συζυγία συνιστά και τη συντακτική αρχή για την οργάνωση της μεθοδικής εργασίας του Αντώνη Σαχπεκίδη, αλλά και για τη σχεδίαση της επιχειρηματολογικής, δικαιολογητικής υποστήριξης των θέσεών του. Τα παραπάνω ορίζουν το πλαίσιο της ανάλυσης και της επιχειρηματολογίας. Ο Α. Σαχπεκίδης αφηγείται εναργώς τα γεγονότα. Μετά την εισαγωγή, εκθέτει τα ίδια τα γεγονότα, καθώς και τους λόγους –σε μετάφραση κρυστάλλινα διαυγή– που εκφώνησαν τα πρωταγωνιστικά πρόσωπα. Η έκθεση γίνεται έτσι ώστε ο αναγνώστης να κατανοεί την αιτιώδη συνάφεια, η γνώση της οποίας απαιτείται για την εξήγησή τους. Έτσι, παρατίθενται τα κερκυραϊκά, τα οποία συνδέονται με την κήρυξη του πολέμου. Αναδεικνύεται ο ρόλος του Περικλή στην αθηναϊκή δημοκρατία. Στη συνέχεια, αναφέρονται τα πλαταιϊκά, ως προπομπός των

εξελίξεων, και τα γεγονότα της Λέσβου ως διακύβευση ανάμεσα στη στρατηγική της εξολόθρευσης του αντιπάλου και τον πολιτικό ρεαλισμό, έτσι όπως καταφαίνονται στις δημηγορίες του Κλέωνα και του ∆ιόδοτου. Περιγράφεται ο εμφύλιος, κερκυραϊκός πόλεμος, αλλά και το δίλημμα ανάμεσα στην υποταγή ή την εξολόθρευση, που θέτουν οι Αθηναίοι στους Μηλίους. Τέλος, παρατίθενται τα γεγονότα της σικελικής εκστρατείας και εκτίθενται οι λόγοι που οδήγησαν στην έκβαση του πολέμου. Η έκθεση των γεγονότων ολοκληρώνεται με την ανασυγκρότηση όλων των εξηγητικών παραμέτρων, που αποσαφηνίζουν το πώς ο πόλεμος διαμεσολαβεί τη σχέση πολιτικής και ηγεμονίας και την εξήγηση της πρώτης με βάση τη δεύτερη. Αυτή ακριβώς τη σχέση χρησιμοποιεί ο συγγραφέας, με ευμέθοδο τρόπο, για την ανάλυση του Επιταφίου του Περικλή ως αποτύπωσης της συμφυούς σχέσης ανάμεσα στη δημοκρατία και τη διηνεκή συμμετοχή στα πολιτικά πράγματα, η οποία αποτελεί πράξη που δημιουργεί τη συλλογική, πολιτική αυτονομία και συνιστά υπέρτερο αξιακό αναβαθμό της δημοκρατικώς οργανωμένης, συλλογικής συνύπαρξης. Τα παραπάνω δεν συγκροτούν απλώς το πλαίσιο της αφήγησης των γεγονότων. Ορίζουν πλαίσιο νοηματοδότησης και ερμηνείας αυτών των γεγονότων, καθώς και της εξηγητικής ισχύος που παρέχει αυτή η νοηματοδότηση.

H συνοχή των πτυχών μιας στρατηγικής

Ας δούμε, τώρα, πώς επεξεργάζεται αυτά τα προβλήματα ο συγγραφέας, στο μεθοδολογικό πλαίσιο που συγκροτεί. Προϋπόθεση είναι να κατανοήσουμε τον εννοιολογικό καθορισμό των προβλημάτων. Ο Α. Σαχπεκίδης υπάγει την περί στρατηγικής και πολιτικής θεωρία του Θουκυδίδη στην έννοια του πολιτικού πολέμου. Πώς καθορίζεται ο τελευταίος; Ο συγγραφέας, ιδίως στο τελευταίο συμπερασματικό μέρος του βιβλίου, συγκεφαλαιώνει τα καθοριστικά γνωρίσματα, τα οποία είχε αναλύσει στα προηγούμενα κεφάλαια, όπως τα εξέθεσα και τα συνέδεσα, στην προηγούμενη ενότητα. Συνεπώς, ο Α. Σαχπεκίδης νοηματοδοτεί την έννοια «πολιτικός πόλεμος», στο πλαίσιο χρήσης της, το οποίο καθορίζεται

από την αταξία που επιφέρει η διασάλευση ισορροπιών, σε ένα σύστημα οργάνωσης και κατανομής της ισχύος, όπως, δηλαδή, συνέβη με τον ανταγωνισμό Αθήνας - Σπάρτης και το ρόλο των δυνάμεων που διαμεσολαβούσαν αυτόν τον ανταγωνισμό. Αυτό συνδέεται με την επιδίωξη του συμφέροντος των ηγεμονικών δυνάμεων. Στο ίδιο πλαίσιο, εντάσσεται η αύξηση της πολιτικής δύναμης, μέσω της στρατιωτικής, καθώς και η ανάπτυξη των οικονομικών πόρων, αλλά και η στέρησή τους από τον αντίπαλο, όπως επεδίωξε η Αθήνα, με τη ναυτική της υπεροχή. Αυτό συσχετίζεται με την επιδίωξη προσωρινής ισορροπίας δυνάμεων επ’ ωφελεία του ισχυροτέρου, με σκοπό τη σταθεροποίηση των κεκτημένων του. Ο Α. Σαχπεκίδης μάς δείχνει ότι, στην ιστορία του πελοποννησιακού πολέμου, υπάρχει συγκροτημένη μία πλήρης θεωρία υψηλής στρατηγικής. Αυτή είναι η κύρια θέση του. Υποστηρίζει αυτή τη θέση, αναλύοντας τη στρατηγική της Αθήνας και της Σπάρτης τόσο ως προς τη σύνδεση των πολιτικών στόχων με τα πρόσφορα μέσα όσο και ως προς την αντιπαράθεση μερών της στρατηγικής ενός κράτους –της Αθήνας– με πτυχές της στρατηγικής αντίπαλου κράτους, δηλαδή της Σπάρτης. Έτσι, αναδεικνύει το ρόλο της εσωτερικής και εξωτερικής νομιμοποίησης, για την αποτελεσματικότητας μιας στρατηγικής, καθώς και τη συνάφεια των πολιτικών, στρατιωτικών και οικονομικών στόχων ως διαστάσεων του πολιτικού πολέμου. Ο Α. Σαχπεκίδης δείχνει πώς ο Περικλής επέτυχε να επηρεάσει την εσωτερική κατανομή ισχύος, στην Σπάρτη, με σκοπό να δημιουργήσει τέτοιους όρους ασφάλειας για την Αθήνα, ώστε να αποτρέπεται η χρήση ένοπλης βίας, από τη Σπάρτη, ως ανωφελούς επιλογής. Αυτή την ανάλυση την εντάσσει στη στρατηγική απόβλεψη να μην αρκεστεί απλώς στο να αποτρέψει τη φθορά που θα προκαλούσε ο αντίπαλος, αλλά να εμποδίσει τον αντίπαλο να εξασφαλίσει οφέλη. Έτσι, ο συγγραφέας συνάγει κριτήρια για την αποτίμηση της στρατηγικής, όπως είναι ο έλεγχος της επάρκειάς της σε σχέση με το διεθνές περιβάλλον. Ελέγχει τη σχέση ανάμεσα σε μέσα και επιδιωκόμενους σκοπούς, ως προς την αποφυγή της υπερβολικής επέκτασης

μιας ηγεμονικής δύναμης, έτσι ώστε να μην υπονομευτούν οι πραγματικές δυνατότητες για την άσκηση της ηγεμονίας. Τα παραπάνω τα συνδέει με το κριτήριο της αποτελεσματικότητας και ελέγχει τη σχέση ζημίας-οφέλους ως προς την επιτυχία της επιλεγείσης στρατηγικής. Η συνδυαστική χρήση αυτών των κριτηρίων τού επιτρέπει να τα υπαγάγει στο υπερκείμενο κριτήριο, δηλαδή το να διατηρείται πάντοτε η εσωτερική συνοχή όλων των πτυχών μιας στρατηγικής, ώστε καμία από αυτές να μην εξουδετερώνει ποτέ κάποια άλλη.

Προϋπόθεση η δημοκρατία

Όλα αυτά ο συγγραφέας, με πολιτική αγχίνοια, τα χρησιμοποιεί, για να αναλύσει την ενεστώσα συνθήκη της ηγεμονικής στρατηγικής της Γερμανίας, στην Ευρώπη, την κραταίωση του νεοφιλελευθερισμού και τη δημιουργία οικονομικών αποικιών, αλλά και το ρόλο της Αμερικής. Τα παραπάνω εντάσσονται στη συνθήκη υψηλής διακινδύνευσης και γενικευμένης αβεβαιότητας και απροσδιοριστίας, ιδίως μετά την κρίση στην Ουκρανία, τη Συρία, αλλά και το ρόλο της Τουρκίας. Κυρίως, όμως, ο Α. Σαχπεκίδης τονίζει ότι προϋπόθεση, για να σκεπτόμαστε όλα αυτά και να τα αξιοποιούμε, είναι η δημοκρατία. Σήμερα, είμαστε πίσω από τη μείζονα προϋπόθεση της πολιτικής μας ύπαρξης. Αυτή την προϋπόθεση απειλεί η ταξική, νεοφιλελεύθερη πολιτική. Αυτή η νεοφιλελεύθερη ηγεμονία πρέπει να αρθεί, τώρα, που ο επελαύνων φασισμός κάνει την Ευρώπη να σκοτεινιάζει και δείχνει ποια ακριβώς είναι η σχέση νεοφιλελεύθερου καπιταλισμού και δημοκρατίας. Βεβαίως, ο ευπαίδευτος αναγνώστης ίσως αναρωτηθεί σε ποια πρόσωπα της ιστορίας αντιστοιχεί η φιγούρα του επικίνδυνου κομπάρσου, που υποδύεται τον –κηδεμονευόμενο από τον φιλοναζί Μπαλτάκο– πρωθυπουργό αυτής της καθαιμασσόμενης χώρας. Είναι επικίνδυνος ο Μπόμπος που παίζει με τα σπίρτα, ιδίως αν υποδύεται τον πρωθυπουργό.

* Ο Στέφανος ∆ημητρίου διδάσκει Πολιτική Φιλοσοφία στον Τομέα Φιλοσοφίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων.

ΘΕΑΤΡΟ

Η ΕΠΟΧΗ 5 Οκτωβρίου 2014

Η παραλογή είναι ίσως το πιο ενδιαφέρον δημιούργημα της δημοτικής ποίησης. Πρόκειται για σχετικά πολύστιχα τραγούδια με έντονο αφηγηματικό χαρακτήρα και μεγάλη δραματικότητα, που αφηγούνται με συντομία και αρτιότητα μια ιστορία παρά τον λόγον, έξω από τη λογική. Άλλοτε έχουν κι άλλοτε δεν έχουν μεταφυσικό περιεχόμενο, αλλά πάντα κινούνται γύρω από μια ιδέα είτε ένα γεγονός που «δεν το χωρά ο νους» ή ξεπερνά ηθικές δεσμεύσεις που δείχνουν ακατάλυτες (για το θέμα είχαμε ξαναγράψει στην «Εποχή», 8.1.2012).

«Του Νεκρού Αδελφού»

ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΛΕΥΡΑ ΤΟΥ ΘΕΑΤΗ

Η δραματοποίηση μιας πολύ γνωστής παραλογής από την Άννα Μαυρολέοντα

“

ι δοξασίες για φαντάσματα και βρικόλακες είναι πανάρχαιες. Οι άνθρωποι πάντα πίστευαν πώς τα όρια των δύο κόσμων –του κόσμου των ζωντανών και του κόσμου των νεκρών, είναι διαπερατά και πως η επαναφορά από τον κάτω κόσμο νεκρών, για λόγους κακούς ή καλούς, είναι δυνατή ή τουλάχιστον δεν είναι ακατόρθωτη. Μολονότι κάτι τέτοιο έχει συνήθως περιορισμένο χρονικό ορίζοντα (ο νεκρός επιστρέφει για ορισμένο χρόνο και έπειτα γυρνά πίσω στον κόσμο των νεκρών, όπου ανήκει). Συμβαίνει και το αντίθετο, αλλά είναι πολύ σπάνιο και συνήθως σχετίζεται με τη βιογραφία σπουδαίων ηρώων (ο Οδυσσέας και ο Ορφέας είναι τα πιο γνωστά ίσως παραδείγματα από την αρχαιότητα). Η φιλολογία του είδους που προέρχεται από τις αρχαίες θρησκείες τους θέλει λαλίστατους τούτους τους ήρωες για όσα είδαν εκεί κάτω. Ο χριστιανισμός, που δεν τις δέχεται τέτοιες δοξασίες, αφήνει τον Λάζαρο σιωπηλό (αξίζει να διαβάσουμε ξανά την καταπληκτική ομώνυμη νουβέλα του Αντρέγεφ).

«Βάνω τον ουρανό κριτή»1

Η παραλογή του Νεκρού Αδελφού κινείται γύρω από μια τέτοια δοξασία. Παίρνει ατόφια την αρχαία αντίληψη που λέει πως αν κάποιος αφήσει πίσω του σπουδαία δουλειά, είναι φορές που σηκώνεται από τον τάφο για να την τελειώσει. ∆ιαδεδομένη στα Βαλκάνια και τη Μικρά Ασία, η παραλογή αυτή λέει, στην πιο γνωστή εκδοχή της, πως σε μια οικογένεια που πατέρας

δεν υπάρχει, ο πρωτότοκος αναλαμβάνει την ευθύνη και ενάντια στη θέληση των αρρένων αδελφών του και της μητέρας τους, παντρεύει τη μονάκριβη αδερφή, την Αρετή, με ένα ξενομερίτη και την στέλνει στη μακρινή και σχεδόν μυθική Βαβυλώνα. Για να πάρει τη συγκατάθεση της μάνας, δίνει όρκο βαρύ. Στις αγροτικές κοινωνίες του μεσαίωνα ο όρκος είναι σοβαρό πράγμα και βαριά ευθύνη, αφού επικαλείται το θείο και το ιερό. Έτσι, όταν επιδημία πλήττει την περιοχή και στέλνει στο θάνατο και τα εννιά αγόρια της οικογένειας, η μάνα κλαίει και θρηνεί τους οχτώ γιους, αλλά -στοιχείο ακραίο μα τόσο τραγικό- καταριέται το νεκρό πρωτότοκο, που της έδωσε ψεύτικο όρκο, που πέθανε και δεν τηρεί την υπόσχεσή του. Και ο νεκρός αναγκάζεται να σηκωθεί από τον τάφο και να φέρει πίσω την αδερφή του, στη χαροκαμένη μάνα τους. Η παραλογή αυτή γέννησε δεκάδες παραλλαγές αλλά και προκάλεσε λογοτεχνικές δημιουργίες. Πολύ γνωστή είναι η «Λενώρα» του γερμανού ποιητή Β. Μπέργκερ, που έγινε γνωστή στην Ελλάδα από μια περίφημη μετάφραση του Λ. Μαβίλη. Σ’ αυτήν στηρίζεται ο «Βρικόλακας» του Α. Εφταλιώτη και ένα ομότιτλο ημιτελές θεατρικό του Φώτου Πολίτη κ.ά. Με έντονη δραματικότητα, προίκα του είδους2, «Ο Κωνσταντής» όπως είναι ο άλλος τίτλος της, έδωσε την ιδέα της πιθανής δραματοποίησής του και είναι γνωστές αρκετές προσπάθειες. Από τις πιο πρόσφατες και ενδιαφέρουσες συνάμα, η προσπάθεια του Σωτήρη Χατζάκη, το 2009, να δείξει τη διαβαλκανική διάστασή του σε μια πεντάγλωσση παράσταση. Με κέντρο την άποψή του για τον τραγικό πυρήνα του λαϊκού πολιτισμού, ανέβασε στη σκηνή την αλβανική, την ρουμάνικη, τη βουλγαρική και άλλες εκδοχές με πρωταγωνίστριες σπουδαίες ηθοποιούς των Βαλκανίων όπως η ρουμάνα Μάγια Μόργενστερν και η αλβανή Μαργαρίτα Τζέπα. Η Ελλάδα αντιπροσωπεύτηκε από την Μαρία Κατσιαδάκη.

Τα κείμενα έπλεκαν ένα καμβά που τους επέτρεπε να συνομιλούν και να αναπτύσσουν παράλληλα ένα προβληματισμό πάνω στην ύπαρξη και την αναγκαιότητα της παράδοσης, που ξεπερνά τα εθνικά σύνορα και τις συγχρονίες.

«Πώς είσαι πράσινος; Μυρίζεις χώμα»3

Πριν από μια εβδομάδα, στο 7ο ∆ιαδημο-

τικό Φεστιβάλ Ερασιτεχνικού Θεάτρου ∆ήμων Αττικής, το θεατρικό εργαστήρι του δήμου Μοσχάτου Ταύρου «Εν ∆ράσει», παρουσίασε (για δεύτερη φορά) μια δουλειά του πάνω στην παραλογή του Νεκρού Αδελφού. Είναι ευχάριστο που μια ερασιτεχνική ομάδα καταπιάνεται όχι απλώς με την προετοιμασία μιας θεατρικής παράστασης (και έχουμε δει πολύ ωραία δείγματα ερασιτεχνικής δουλειάς κατά καιρούς από διάφορες ομάδες) αλλά με μια ερευνητική διαδικασία. Η δραματουργική σύνθεση και η επεξεργασία της παραλογής έγινε από την Άννα Μαυρολέοντα, πανεπιστημιακό με ενδιαφέρον επιστημονικά ερευνητικό έργο. Η Μαυρολέων χρησιμοποίησε ως βάση την εξ ογδόντα δύο στίχων βασική παραλογή και την έστησε εν είδει σκελετού σε ένα κείμενο στο οποίο συμπεριέλαβε όχι μόνο ό,τι απευθείας μπορεί να σχετιστεί με το θέμα και το είδος –παραλλαγές δηλαδή αλλά και κείμενα που αρύονται από αυτήν, όπως τα προαναφερθέντα του Εφταλιώτη και του Πολίτη ή το ποίημα του Μπέργκερ– αλλά και μια παράδοση ετερόκλητων χρονικά και ειδολογικά κειμένων που αναδεικνύουν το σκοτεινό βάθος αλλά και την πλούσια λόγια παράδοση που ενώνεται με μυστικές γραμμές έχοντας πραγματοποιήσει και συνεχίζοντας να πραγματοποιεί ευέλικτες υπόγειες διαδρομές. Έτσι ακούστηκαν στίχοι από τους Πέρσες και τις Χοηφόρες του Αισχύλου, από τις Βάκχες και την Άλκηστη του Ευριπίδη, από τον Ερωτόκριτο του Β. Κορνάρου, ενώ στο διάλογο των κειμένων προστέθηκε απόσπασμα από τον Φιλοκτήτη του Βασίλη Ζιώγα μαζί με ποιήματα των Αριστοτέλη Βαλαωρίτη, Τάσου Λειβαδίτη, Μιχάλη Γκανά και Νίκου Γκάτσου, καθώς και ένα μικρό απόσπασμα από τον Ματωμένο Γάμο του Λόρκα (που συνέδεε το γαμήλιο υπό-θέμα της παραλογής με την ισπανική παράδοση, όπως περνάει κριτικά μέσα στο έργο του Λόρκα). Έλειπε ο Όρκος του Πεθαμένου του Ζ. Παπαντωνίου. Τα κείμενα συνδέθηκαν με τρόπο που, αφενός να κρατούν την πολύπλευρη αυτοτέλειά τους, αφετέρου να δημιουργούν αφηγηματική ενότητα που να καλύπτει αρκετά ερωτήματα του θεατή για την εξέλιξη της ιστορίας. Έπλεκαν ένα καμβά που τους επέτρεπε να συνομιλούν και να αναπτύσσουν παράλληλα ένα προβληματισμό πάνω στην ύπαρξη και την αναγκαιότητα της παράδοσης –μιας παράδοσης που ξεπερνά τα εθνικά σύνορα και τις συγχρονίες και συστήνει ταυτότητες μέσα στο γόνιμο μωσαϊκό μεγάλων γεωγραφικών και πολιτιστικών ενοτήτων. Αναπόσπαστο μέρος της δραματικής σύνθεσης η παραλογή τραγουδισμένη χωρίς πειραματισμούς και νεωτερικότητες, εδώ από την Φωτεινή Τσάμη που διαθέτει αυθεντικό μέταλλο. Στη σκηνοθεσία παρεμβλήθηκε και μια αναφορά στο θέατρο σκιών ως τεχνική και όχι ως αναφορά σε γνωστούς χαρακτήρες. Τη σκηνοθεσία έκανε ο ηθοποιός Π. Ναρλής, τα σκηνικά και τα κοστούμια η Αι. Αποστολίδου, τη μουσική επιμελήθηκε ο Κώστας Κοράκης, την κίνηση η Εύη Σιδέρη τους φωτισμούς ο Ντίνος Μεταλλίδης. Έπαιξαν οι: Αλ. Αργυροπούλου, Μαρ. Ζαχαρίου, Μπ. Τριανταφυλλάκης, Ν. Φάμελης, Ν. Ρώτας, Φ. Τσάμη, Αι. Αποστολίδου, Μ. Καραθανάση, Κ. Κρασανάκη, Μ. Αναδιώτη, Θ. Φατσέα, Μαγ. Γιώτη, Τάν. Κοκκινογένη και Τ. Ρούσσης. Μαρώ Τριανταφύλλου, maro33@otenet.gr

Σημειώσεις

1. Από την παραλογή. 2. Η ομάδα Sforaris και ο Γιάννης Καλαβριανός ανίχνευσαν τη θεατρική διάσταση των παραλογών σε μια πολύ καλή παράσταση με τον τίτλο «Παραλογές» το 2011 («Εποχή», 8.1.2012). 3. Από τον «Θανάση Βάγια» του Βαλαωρίτη.

Η ΕΠΟΧΗ 5 Οκτωβρίου 2014

ΜΟΥΣ

Σ ΠΡΟΤΑ ΚΕ

ΙΣ ΣΕ

MOYΣΙΚΗ

δρενιώτη ιάνα Μαλαν Επιµέλεια: Λam@otenet.gr lian

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

Είμαστε ό,τι αγαπάμε

Ο Βασίλης Τσαμπρόπουλος παρουσιάζει τη Μητροπολιτική Συμφωνική Ορχήστρα των Αθηνών ∆εδομένης της κρίσης, οικονομικής και πολιτιστικής, και ενώ ιστορικά μουσικά σύνολα αδυνατούν να συνεχίσουν, ένα τολμηρό και αισιόδοξο εγχείρημα, η δημιουργία μίας νέας συμφωνικής ορχήστρας, έρχεται να αλλάξει το μουσικό τοπίο. Και το όνομα αυτής: Mητροπολιτική Συμφωνική Oρχήστρα των Αθηνών. Την ίδρυσή της υπογράφει ο διεθνούς φήμης πιανίστας, συνθέτης και μαέστρος Βασίλης Τσαμπρόπουλος, πιστός εραστής του μουσικού πολιτισμού, ο οποίος μάς έχει δώσει έναν πλούτο από ερμηνείες είτε ως κορυφαίος σολίστας είτε ως αρχιμουσικός, εμπνευσμένες συνθέσεις καθώς και δισκογραφήσεις που αποτελούν κόσμημα για κάθε δισκοθήκη. Η τωρινή του κατάθεση είναι αποτέλεσμα μιας λαμπρής και επίπονης μουσικής πορείας που του δίδαξε, όπως δηλώνει ο ίδιος, ότι εφόσον γυρεύεις ένα θαύμα και μια αλλαγή στην πραγματικότητα που ζεις, πρέπει να γίνεις εσύ ο ίδιος αυτό το θαύμα. Ο Βασίλης Τσαμπρόπουλος με την ιδιότητα του ιδρυτή και μουσικού διευθυντή παρουσίασε την ΜΣΟ, στις 22 Σεπτεμβρίου στο Ίδρυμα Κακογιάννη. Την ίδια βραδιά, μεταξύ άλλων, παρακολουθήσαμε ένα μουσικό πρόγραμμα, με σολιστικά έργα από τους κορυφαίους μουσικούς που συνθέτουν το σώμα της νεοσύστατης ορχήστρας. Επίσης, μεταδόθηκαν μηνύματα για την ορχήστρα που έστειλαν σημαντικοί φίλοι της από το εξωτερικό, όπως ο κορυφαίος μαέστρος Zubin Mehta και ο επί 34 χρόνια concertmaster της New York Philharmonic Orchestra, Glenn Dicterow. Τέλος, η MΣO των Αθηνών τίμησε, ανακηρύσσοντας ως conductor laureate, τον διεθνώς καταξιωμένο και πολύπειρο έλληνα αρχιμουσικό, πιανίστα και φιλόσοφο της μουσικής Γιώργο Χατζηνίκο, ο οποίος ειδικά στην Ελλάδα, πέραν των άλλων, προσέφερε ένα τεράστιας σημασίας έργο φέρνοντας στην επιφάνεια και αναδεικνύοντας τη μουσική του Νίκου Σκαλκώτα. Είναι η πρώτη φορά που αποδίδεται επίσημος τίτλος τιμής για τον σπουδαίο αυτό έλληνα μουσικό, στην πατρίδα του. Για τη μουσική, τους μουσικούς και την ορχήστρα που ξεκινά μη έχοντας καμία ισχυρή «πλάτη» πίσω της και κανέναν μέγα οικονομικό χορηγό, ο Βασίλης Τσαμπρόπουλος μίλησε στην «Εποχή». Τη συνέντευξη πήρε η Λιάνα Μαλανδρενιώτη

Εν αρχή λοιπόν η αγάπη σας για τη μουσική και τους μουσικούς. Πάντα είχα την ακλόνητη πεποίθηση πως η αγάπη για τη δημιουργία και η εσωτερική ανάγκη των μουσικών για ενεργή σχέση με τη μουσική είναι αστείρευτη και παραμένει ζωντανή στις ψυχές των ανθρώπων που έχουν ταχθεί να την υπηρετούν σε όλη τη ζωή τους. Αυτή η αγάπη δεν δεσμεύεται ούτε περιορίζεται από κανένα εξωγενή παράγοντα, αλλά είναι το κυρίαρχο στοιχείο μιας ουσιαστικής σχέσης συνύπαρξης του μουσικού με τη μουσική. Όσο και αν οι καιροί είναι δύσκολοι και όλα μοιάζουν γκρίζα και αρνητικά γύρω μας, όσο και αν νιώθουμε πως μας έχουν πάρει τα πάντα από τη ζωή μας, το μόνο που κανείς δεν μπορεί να μας στερήσει είναι η ιδιότητα μας, η πραγματική μας ταυτότητα, αυτό που πραγματικά είμαστε. ∆εν πρέπει να ξεχνάμε πως αυτό που αγαπάμε, αυτό είμαστε. Ο μουσικός έχει ανάγκη να παίζει, να είναι ενεργός, να δημιουργεί καθημερινά σαν ένας ευαίσθητος δέκτης που αποκωδικοποιεί τα σήματα που λαμβάνει. Η Ορχήστρα είναι το σπίτι του, η οικογένειά του, η ασφάλειά του, ο χώρος που ανήκει και του ανήκει. ∆εν τον κάνει ευτυχισμένο αν αυτό το «σπίτι» είναι

πλούσιο ή πολυτελές, τον κάνει ευτυχισμένο γιατί ο ίδιος ο μουσικός είναι κομμάτι του, ένα ζωτικό και ενεργό μέλος του. Η Μητροπολιτική Συμφωνική Ορχήστρα των Αθηνών θα ανήκει αποκλειστικά στους μουσικούς, θα γίνει το σπίτι τους. Πολλές ορχήστρες, για κάποιο διάστημα προσέφεραν χρήματα σε μουσικούς, λίγες όμως προσέφεραν πραγματική στέγη. Εμείς στοχεύουμε να καλύπτουμε τόσο τις οικονομικές ανάγκες των μουσικών, μα πριν από όλα την ανάγκη τους να εκφράζονται μουσικά. Έχω όνειρα για την Ορχήστρα και επιδιώκω με κάθε μου δύναμη να παραμείνει βιώσιμη από τα πρώτα της βήματα. Τα μεγαλύτερα μου όνειρα για εκείνη όμως θα παραμένουν μουσικά. Και αυτό θέλω να εμπνέω και στους μουσικούς που με εμπιστεύθηκαν. Γιατί μια ακόμα ορχήστρα; Τι ανάγκες καλύπτει, ειδικά στην Ελλάδα. Συχνά με ρωτούν γιατί μπήκα στη δύσκολη διαδικασία αλλά και το ρίσκο ίδρυσης μιας νέας ορχήστρας στην Ελλάδα, όπου το κοινό της κλασικής μουσικής είναι εμφανώς περιορισμένο σε σχέση με άλλες χώρες. Καταρχάς πιστεύω ότι δεν υπάρχει κάποιο μέτρο, βάσει του οποίου μπορεί να υπολογιστεί πόση ανάγκη για μουσική υπάρχει σε κάθε τόπο. Μήπως η μουσική μετριέται σε κιλά; Μήπως υπάρχει κάποιος που

μπορεί να υποστηρίξει ότι η Ελλάδα αξίζει για 5 κιλά μουσική, ενώ ένα ακόμα δεν μπορεί να το «σηκώσει»; Αυτή τη λογική δεν μπορώ να την κατανοήσω. Όσο για το κοινό και τις προτιμήσεις του, είμαι της άποψης ότι εμείς οι καλλιτέχνες έχουμε μεγάλο μερίδιο ευθύνης για τη διαμόρφωση των προτιμήσεων. Όταν πιστεύουμε και αγαπάμε κάτι πολύ, όταν υπάρχει μια δυνατή φωνή μέσα μας, τότε μπορεί να ακουστεί ηχηρά και προτρεπτικά και για τους γύρω μας. Ποια ήταν η ανταπόκριση των νέων μουσικών και πως έγινε η επιλογή της ΜΣΟ των Αθηνών; Νιώθω μεγάλη χαρά που στο κάλεσμα αυτής της νέας ελπιδοφόρας ορχήστρας ανταποκρίθηκαν άνθρωποι που μοιράζονται μαζί μου την ίδια νοοτροπία. Όλοι οι μουσικοί της ΜΣΟ των Αθηνών, επιλέχθηκαν με βάση την ικανότητα τους και ανεξαρτήτως της εμπειρίας τους σε σύνολα. Οι ακροάσεις μουσικών πραγματοποιήθηκαν στις 7, 8 και 9 Ιουλίου 2014, στο Auditorium του Ωδείου «Φίλιππος Νάκας». Τα μέλη της Επιτροπής Ακροάσεων ήταν οι: Γεώργιος Χατζηνίκος, Θεόδωρος Αντωνίου, Βαγγέλης Σκούρας, Θανάσης Τρικούπης και εγώ. Η Επιτροπή δέχθηκε σχεδόν 120 μουσικούς από όλη την Ελλάδα σε ακρόαση. Το έργο της αποδείχθηκε δύσκολο μα και ευχάριστο, καθώς είχε να επιλέξει

“

Η ίδρυση της Mητροπολιτικής Συμφωνικής Oρχήστρας των Αθηνών φιλοδοξεί να υπενθυμίσει ότι η μουσική και οι μουσικοί σε αυτή τη χώρα εξακολουθούν να υπάρχουν και η προσφορά τους μπορεί να είναι σημαντική και αναγκαία και όχι πάρεργο της καθημερινότητας.

μεταξύ κάποιων εξαιρετικά ταλαντούχων, πολύ νέων -κατά κύριο λόγο- σε ηλικία, μουσικών. Η ακρόαση απέδειξε ότι η νέα γενιά έχει αναλάβει τα ηνία. Μου δίνει μεγάλη χαρά όταν διακρίνω τον ενθουσιασμό τους και την ελπίδα που μοιράζονται στις πρόβες. Είναι η ψυχή της Μητροπολιτικής Συμφωνικής Ορχήστρας των Αθηνών. Ποια θα είναι η στέγη της ορχήστρας; Είναι πολύ σημαντικό, επίσης, το γεγονός ότι στο ξεκίνημα αυτής της δύσκολης πορείας, έχουμε συμπαραστάτη και αρωγό τους ανθρώπους του Ιδρύματος Μιχάλης Κακογιάννης, οι οποίοι μας παρέχουν το χώρο του θεάτρου ως concert house μας, για την πραγματοποίηση των προβών μας και την παρουσίαση του μεγαλύτερου μέρους του καλλιτεχνικού μας προγραμματισμού. Είναι πραγματική τύχη να ξεκινάς μια ορχήστρα, έχοντας εξασφαλίσει τόσο εξαιρετικές συνθήκες φιλοξενίας, άψογων τεχνικών υποδομών και ηθικής υποστήριξης για τους μουσικούς της! Ποια είναι τα μελλοντικά σας σχέδια; Πρόκειται να παρουσιαστεί μια πλούσια σειρά εμφανίσεων της MΣO των Αθηνών, τόσο στο concert house μας, Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης, όσο και στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών. Το πλήρες πρόγραμμα μπορεί να το αναζητήσει οποίος επιθυμεί στην ιστοσελίδα της ορχήστρας (www.msoath.weebly.com). Έχω ξεκινήσει επίσης ένα κύκλο συναυλιών με έργα Σοπέν, ενός συνθέτη που για πολλά χρόνια αποτελεί κεντρικό άξονα του ρεπερτορίου μου. Η συνεργασία μου με την εξαιρετική βυζαντινή φωνή της Νεκταρίας Καραντζή συνεχίζεται έχοντας ήδη δώσει στο κοινό έντονο καλλιτεχνικό στίγμα μέσα από πολύ επιτυχημένες εμφανίσεις και μια ηχογράφηση για την ECM που πρόκειται να κυκλοφορήσει στο εγγύς μέλλον. Η συνεργασία μας σηματοδοτεί το επόμενο σημαντικό καλλιτεχνικό βήμα στο ιδιαίτερο είδος που εγκαινιάστηκε με τον δίσκο μου «Akroasis» από την ECM, όπου η βυζαντινή υμνωδία συνδέθηκε με το μουσικό κόσμο της ∆ύσης, μέσα από μια ανανεωτική και πολύ ιδιαίτερη προσέγγιση. Τέλος, στην Ελλάδα κυκλοφόρησε πρόσφατα ένας καινούργιος δίσκος με τίτλο «Yοu», σε παραγωγή της Utopia records. Ειναι μια ηχογράφηση που έκανα για να τιμήσω και να στηρίξω την επάνοδο της εταιρείας που φιλοξένησε την πρώτη μου δισκογραφική παρουσία στην Ελλάδα το 1990. •

1066

ΒΙΒΛΙΟ

Η ΕΠΟΧΗ 5 Οκτωβρίου 2014

Τιμής ένεκεν «Γαληνοτάτη Τιμή στη Χρύσα Μαλτέζου» Επιμέλεια: Γ.Κ.Βαρζελιώτη-Κ.Γ.Τσικνάκης Ε.Κ.Π.Α. Τμήμα Θεατρικών Σπουδών Μουσείο Μπενάκη ∆εκέμβριος 2013

α σημαντικά πρόσωπα των Γραμμάτων και των Τεχνών απασχολούν τον Τύπο μόνο όταν καταλαμβάνουν μία υψηλή θέση ή τιμώνται με κάποια διάκριση, όπως ένα βραβείο, και βεβαίως, με την τελευτή τους. Αλλά και σε αυτές τις περιπτώσεις οι δημοσιογράφοι στέκονται φειδωλοί. ∆εν μπορεί κανείς να τους ψέξει, δεδομένου ότι κατά την κατάρτιση της ύλης προέχουν τα ενδιαφέροντα του πλατύτερου κοινού. Λ.χ., η είδηση του θανάτου ή ακόμη και του ατυχήματος νεαρού ζεν πρεμιέ, έστω και του ενός σίριαλ, απλώνεται ολοσέλιδη. Αν, μάλιστα, το σίριαλ “τρέχει” ακόμη, γίνεται σαλόνι, με “χτύπημα” στο εξώφυλλο. Ενώ, για μία πνευματική προσωπικότητα αρκεί το μονόστηλο. Με αυτήν τη λογική, το γεγονός ότι η Χρύσα Μαλτέζου απέσπασε το δημοσιογραφικό ενδιαφέρον δυο φορές, κρίνεται ως ικανοποιητικό. Η πρώτη ήταν το 1998, όταν η Ακαδημία Αθηνών την εξέλεξε στη θέση της ∆ιευθύντριας του Ελληνικού Ινστιτούτου Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Σπουδών Βενετίας και η δεύτερη, τον ∆εκέμβριο του 2011, όπου και πάλι η Ακαδημία την εξέλεξε μέλος της. Λακωνική η πρώτη μνεία, καθώς ακόμη και οι εμφορούμενοι από το πνεύμα της παγκοσμιοποίησης, που παίζουν στα δάχτυλα, για παράδειγμα, τα ανά την υφήλιο κινηματογραφικά φεστιβάλ, μετά βίας και εάν έχουν ακουστά το εν λόγω Ινστιτούτο, καίτοι του χρόνου συμπληρώνει αισίως εξηκονταετή επιστημονική διαδρομή. Περισσότερα γνωρίζουν για το Ιταλικό Μορφωτικό Ινστιτούτο, ανεξάρτητα αν η άδεια επαναλειτουργίας του μετά τον Πόλεμο, είχε ως αντίδωρο, στο πλαίσιο αμοιβαιότητας των δυο χωρών, την ίδρυση τού Ελληνικού Ινστιτούτου στη Βενετία. Από μία άποψη, αναμενόμενο και ουδόλως κατακριτέο, αφού οι αναφορές στην Ελληνική Κοινότητα της Βενετίας και τα επιτεύγματά της αραιώνουν όλο και περισσότερο, θεωρούμενες ως ελληνοκεντρικές. Όσο για την Μαλτέζου, τέταρτη κατά σειρά διευθύντρια του Ινστιτούτου επί 14 έτη, πολλά έκανε για την ανάδειξή του σε πόλο έλξης για τις σπουδές της ελληνολατινικής Ανατολής, για τα οποία και βραβεύτηκε. Μόνο που η εκεί θέση της δεν της πρόσφερε μεγαλύτερη αναγνωρισιμότητα από όση είχε αποκτήσει με την 25ετη θητεία στο Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών και με την παράλληλη 20ετή ως πανεπιστημιακός δάσκαλος σε Κρήτη και Αθήνα. Κάπως περισσότερο μνημονεύθηκε στον Τύπο κατά την αναγόρευσή της σε Ακαδημαϊκό. Όπως και να το κάνουμε, το να αποκαλείσαι Αθάνατος, ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια που το προφίλ των Ακαδημαϊκών εξωραΐζεται, δεν είναι και μικρό πράγμα. Πόσω μάλλον όταν είσαι γυναίκα. Από ιδρύσεως της Ακαδημίας, στους συνολικά - αν δεν σφάλλουμε 241 ακαδημαϊκούς, εμφανίστηκαν μόλις τέσσερις γυναίκες, με την πρώτη, την πεζογράφο Γαλάτεια Σαράντη, να εκλέγεται το 1997, όταν το Ίδρυμα διήνυε το 71ο έτος ύπαρξής του. Και πάλι, ο μέγιστος αριθμός γυναικών στα έδρανα ήταν τρεις, κι αυτό μόνο για μία πενταετία. Η Μαλτέζου εκλέχτηκε μετά το θάνατο της συνομήλικής της Αγγελικής Λαΐου, τη δεύτερη σε σειρά Ακαδημαϊκό, που είχε εκλεγεί το 1998, νεαρότατη για Ακαδημαϊκός, μόλις 57 ετών. Και οι δυο ιστορικοί, η πρώτη βυζαντινολόγος, η δεύ-

τερη του Νέου Ελληνισμού της περιόδου 1453-1821. Ενδιαμέσως, το 2002, εισέρχεται η πρώτη ποιήτρια, η Κική ∆ημουλά, καθόλα μάχιμη, τότε στα 70 της. Για όσους τους αρέσουν οι στατιστικές, το ποσοστό των γυναικών Ακαδημαϊκών υπολείπεται του 1.4% και πολύ πιθανόν έτσι να παραμείνει, αν δεν αλλάξει το σύστημα πριμοδότησης των υποψηφίων. Κατά τα άλλα, η Μαλτέζου, παρά τις διακρίσεις, τις βραβεύσεις και τις 364 δημοσιευμένες εργασίες, δεν συγκαταλέγεται στους διάσημους της ακαδημαϊκής κοινότητας. Κι αυτό, για πλείστους όσους λόγους. Συντείνει, πιθανώς, ότι απέχει της επιφυλλιδογραφίας, ότι δεν δίνει συνεντεύξεις, εκτός κι αν δεν της ζητείται, ή ακόμη, ότι δεν έχει φροντίσει

τόμου για την επίσης ομότιμη καθηγήτρια Ελένη Πολίτου-Μαρμαρινού. Εκεί, γίνεται εμμέσως αναφορά στον Παλαμά και τους «Πεντασυλλάβους» του. Αντιθέτως, στον τόμο του Παναγιώτη Μαστροδημήτρη, ο τίτλος, «Ευκαρπίας έπαινος», στρέφεται εγκωμιαστικά προς τον τιμώμενο. Ο τόμος της Μαρμαρινού περιλαμβάνει 35 μελέτες, της Μαλτέζου 46 και του Μαστροδημήτρη φτάνει τις 56, ισάριθμων, κάθε φορά, μαθητών, συνεργατών, συναδέλφων. Οι τιμώμενοι και το έργο τους προβάλλονται στα προλογικά κείμενα, ενώ προτάσσεται εργογραφία τους. Στον τόμο της Μαλτέζου, την συντάσσει ο Κώστας Τσικνάκης, που επωμίστηκε εξ ημισείας και την επιμέλεια του τόμου. Παραμένει, ωστόσο, το

Ο Άγιος Γεώργιος της ορθόδοξης κοινότητας στη Βενετία (κέντρο) και (αριστερά) η Φλαγγίνειος Σχολή, όπου στεγάστηκε το Ελληνικό Ινστιτούτο, σε χαρακτικό εποχής. να πλουτίσει την εργογραφία της με αυτοτελείς εκδόσεις. Στην εποχή της εικόνας, παραμένει μία άγνωστη. Το γεγονός, μάλιστα, ότι συνυπάρχει στα ακαδημαϊκά έδρανα με μια προσφιλή βεντέτα των ΜΜΕ, τονίζει την εντύπωση ανθρώπου χαμηλών τόνων. Το αποτέλεσμα είναι η πρόσφατη έκδοση του τόμου προς τιμή της να μνημονευθεί μόνο από τους φορείς που τον εξέδωσαν. Όσο, όμως, κατανοούμε τη δημοσιογραφική λογική, τόσο δεν αντιλαμβανόμαστε τη νοοτροπία της ακαδημαϊκής κοινότητας. Γενικότερα, και ειδικότερα, κατά την κατάρτιση αυτών των πολυσέλιδων τόμων. Υποτίθεται ότι αποτελούν ένδειξη τιμής προς ομότιμους καθηγητές, αλλά οι τιμώμενοι δεν συμμετέχουν. Από όσο γνωρίζουμε μόνο ένας τιμώμενος αντέδρασε σε αυτό το καθεστώς εκπαραθύρωσης, αποκαθιστώντας την σωστή τάξη πραγμάτων. Ο Γ. Π. Σαββίδης, προ εικοσαετίας, όταν υπέδειξε ο δικός του “τιμής ένεκεν” τόμος να περιλαμβάνει δικές του εργασίες. Έτσι, προέκυψε η πολύτιμη «Τράπεζα Πνευματική» με 33 μελέτες του, τις άστεγες μίας τριακονταετίας, που στάθηκε δυστυχώς μεταθανάτια έκδοση. τόμος της Μαλτέζου φτάνει τις 836 σελίδες. Τυπώθηκε, όπως όλοι αυτοί οι αφιερωματικοί τόμοι, σε 500 αντίτυπα, και βεβαίως, στη συναγωγή δεν υπάρχει δικό της κείμενο. Εκείνη απουσιάζει ακόμη και από τον τίτλο. Με το επίθετο Γαληνοτάτη, προφανώς εξυπακούεται το κυρίαρχο ερευνητικό της αντικείμενο, η Γαληνοτάτη ∆ημοκρατία της Βενετίας, χωρίς να αποκλείεται η ίδια σαν προσωπικότητα να είναι γαληνή έως και γαληνοτάτη. Οπότε μπορεί και να της ταιριάζει ο τίτλος, όπως τα «Τριαντάφυλλα και γιασεμιά» του τιμητικού

ερώτημα, γιατί ο τιμώμενος να μη συμμετέχει, λ.χ., με ένα αυτοβιογραφικού χαρακτήρα κείμενο, το οποίο να προηγείται της εργογραφίας. Στον παρόντα τόμο, η τιμώμενη έρχεται από την Αλεξάνδρεια. Μέλος της εκεί Ελληνικής Κοινότητας, απόφοιτος του Αβερώφειου Γυμνασίου, έζησε τη δύσκολη μεταπολεμική περίοδο, που σταδιακά οδήγησε τον αιγυπτιώτικο ελληνισμό σε αμετάκλητη παρακμή. Μπορεί το 1964, νεαρά τότε ιστορικός, να την απωθούσε ως ερευνητικό αντικείμενο η σχέση Βυζαντίου και Αράβων, αλλά το 1992, στους ∆ελφούς μίλησε για το γυμνάσιό της “έναν μικρότοπο αιγυπτιώτικης ελληνικής κοινωνίας”. Αυτοβιογραφικό κείμενό της πάντως, ως γνώστη δυο από τις σημαντικότερες ελληνικές κοινότητες, Αλεξάνδρειας και Βενετίας, θα είχε εξαιρετικό ενδιαφέρον. Στους αφιερωματικούς τόμους, η παράταξη των κειμένων ακολουθεί την αλφαβητική σειρά των συνεργατών. Αυτός μπορεί να είναι ο αυτονόητος κανόνας στις συναγωγές κειμένων, ωστόσο, εδώ, αποσυνθέτει τις θεματικές ενότητες, που έχουν προκύψει από τα ερευνητικά ενδιαφέροντα του τιμώμενου, στα οποία οι συμμετέχοντες επιλέγουν τιμής ένεκεν να επικεντρώσουν τα κείμενά τους. Ύστερα, στην περίπτωση της Μαλτέζου, καθώς αυτοί προέρχονται από τους συγκεκριμένους χώρους στους οποίους εκείνη κατά διαστήματα εργάστηκε, οι συνεργασίες τους, ακόμη κι αν είναι εκτός του φάσματος των δικών της ενδιαφερόντων, συγγενεύουν αναμεταξύ τους. Έτσι, για παράδειγμα, προκύπτουν τρία θεατρολογικά από την τριετή παραμονή της στο Τμήμα Θεατρικών Σπουδών του Καποδιστριακού. Κατά τη γνώμη μας, αυτά θα μπορούσαν να ομα-

δοποιηθούν: Η αρνητική απόφανση του Σπύρου Ευαγγελάτου σχετικά με πιθανολογούμενα ανεβάσματα έργων του Κρητικού Θεάτρου στην Κρήτη κατά την ογδοηκονταετή ενετοκρατία. Η καταφατική απάντηση του Ιωσήφ Βιβιλάκη στο κατά πόσο συμμετείχαν Έλληνες στις πάσης φύσεως παραστάσεις, του Καραγκιόζη συμπεριλαμβανομένου, που δίνονταν τον 17ο αιώνα στην Κωνσταντινούπολη. Αλιεύουμε, παρεμπιπτόντως, την ενδιαφέρουσα πληροφορία, ότι αποκαλούσαν τους Ρωμιούς “κωμικούς”, όπου ο μελετητής διατυπώνει το ερώτημα: Άραγε, αυτό το ιδιαίτερο κωμικό ταλέντο των ορθόδοξων Ελλήνων ήταν ζήτημα φυλετικής ιδιοσυγκρασίας ή κάποιας ειδικής εκπαίδευσης; Και τρίτο το κείμενο του Πλάτωνα Μαυρομούστακου «Παραστάσεις Αρχαίου ∆ράματος, ιστορία και επικαιρότητα», όπου προκύπτει μια άλλη πτυχή της φυλετικής ιδιοσυγκρασίας, που αναφέρεται στη σχέση του σημερινού Έλληνα με το αρχαιοελληνικό θέατρο. Κατά τα άλλα, στον τόμο δημοσιεύονται μελέτες σε πέντε γλώσσες: ελληνιστί 26, στα ιταλικά 12, γαλλικά 4, αγγλικά 2, γερμανικά 2. Όλες συνοδεύονται από περίληψη στα αγγλικά. Παραδόξως, δεν προβλέπεται ελληνική περίληψη. Απουσία, που συνυπολογιζόμενη με την παράλειψη ενός καταλόγου στοιχειώδους σύστασης όσων συμμετέχουν, δείχνει σαν εσωστρεφής αναδίπλωση της κοινότητας στον εαυτό της. Κι όμως, πλην των 500 τόσων επιφανών για τους οποίους φαίνεται να καταρτίστηκε ο τόμος, υπάρχει ένα αναγνωστικό κοινό, που θα ενδιαφερόταν να τον φυλλομετρήσει και να διαβάσει επιλεκτικά κάποια κείμενα. Για παράδειγμα, θα επιθυμούσε να γνωρίζει ποιος είναι αυτός ο Τζίνο Μπενζόνι, που, σύμφωνα με τον τίτλο τού σχετικά σύντομου κειμένου του, θεωρεί ότι «La Grecia e necessaria». Ο λόγος ενός τακτικού καθηγητή σε ιταλικό πανεπιστήμιο έχει διαφορετική βαρύτητα. Ή, επίσης, ένας τίτλος, όπως «Βυζαντινοί αυτοκράτορες στη Βενετία», όταν προέρχεται από έναν συνομήλικο της Μαλτέζου βυζαντινολόγο, που διηύθυνε περισσότερο της δεκαετίας το περιοδικό του Καρλ Κρουμπάχερ «Byzantinische Zeitschrift», τον Πήτερ Σράϊνερ, καθίσταται πλέον ελκυστικός. Μόνο που το κείμενο είναι στην ιταλική και οι ιταλομαθείς παραμένουν μειοψηφία. Οπότε γεννάται η δεύτερη απορία, αν ο τόμος δεν απευθύνεται στους Έλληνες κατόχους τεσσάρων ξένων γλωσσών, γιατί δεν παρατίθενται οι μεταφράσεις αντί του πρωτότυπου. Αν και μεγαλύτερη είναι η απογοήτευση, όταν σε ελληνικό κείμενο παρεμβάλλονται ξενόγλωσσες περικοπές, με τις υποσελίδιες σημειώσεις να δίνουν μόνο τις παραπομπές στις πηγές χωρίς την αναγκαία ελληνική απόδοση. Παράδειγμα, το γενικότερου ενδιαφέροντος κείμενο του σημερινού διευθυντή του Ινστιτούτου Γεωργίου Πλουμίδη, «Βενετία και το Ανατολικό Ζήτημα». Στο σημείο που αναφέρεται στην εκστρατεία των Ορλώφ στο Αιγαίο, η οποία προετοιμαζόταν στη Βενετία, παραθέτει στα ιταλικά τη σύνοψη των στόχων της γαλλικής πολιτικής έναντι Οθωμανών και Ρώσων. Μία μεγάλη σε έκταση ενότητα αποτελούν τα κείμενα γύρω από την Κρήτη, αν και αυτά δεν υπογράφονται από τους συναδέλφους στο εκεί Πανεπιστήμιο, αλλά κυρίως από υπότροφους στο Ινστιτούτο της Βενετίας και συνεργάτες στο Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών. Τα θέματα ποικίλλουν, συνήθως ο ερευνητής εξετάζει μία συγκεκριμένη περίπτωση για να εξάγει γενικότερα συμπεράσματα. Λ.χ., από έναν Καταλανό, που βρέθηκε στην Αστυπά-

ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΤΗ ΣΕΛΙ∆Α 28

ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

ΑΠΟΧΑΙΡΕΤΩΝΤΑΣ THN ΣΤΕΛΛΑ ΚΕΡΣΑΝΙ∆ΟΥ

ΕΙΚΑΣΤΙΚΟΣ ΧΑΡΤΗΣ

“

Μια αγωνίστρια της καθημερινότητας

Επιμέλεια: Κατερίνα Αναστασίου • catana@freemail.gr

Ομαδική έκθεση Arte Povera

Η Στέλλα είχε αρπάξει τη ζωή από τα μαλλιά, ήταν αισιόδοξη, έπινε, κάπνιζε, χόρευε και τραγουδούσε. Κι αγαπούσε!

Έργο του Γιάννη Κουνέλη.

ργα γλυπτικής, σχεδίου και ζωγραφικής παρουσιάζονται μέχρι τις 13 Νοεμβρίου, σε έκθεση με σημαντικούς καλλιτέχνες της Arte Povera (της Φτωχής Τέχνης). Ο Giovanni Anselmo, μέσα από το έργο του, αντανακλά την τάξη των πραγμάτων και της φύσης. O Pier Paolo Calzolari υψώνει την ιεροτελεστία της καθημερινότητας στο επίπεδο της αισθητικής εμπειρίας. Τα έργα του Wim Delvoye εξερευνούν την ιστορία της τέχνης, ενώ ο Γιάννης Κουνέλλης συντάσσει μία νέα εννοιολογική και αισθητική αλφάβητο. Ο Richard Long προβληματίζεται τόσο για το τελειωμένο έργο όσο και για την πορεία ολοκλήρωσής του. Ο Mario Merz μας δείχνει επαναλαμβανόμενα μοτίβα σε ουτοπικούς κόσμους, ενώ η Marisa Merz, η μόνη γυναίκα της Arte Povera, χρησιμοποιεί τα υλικά της με ασυνήθιστο τρόπο. Ο αποσπασματικός χαρακτήρας της δουλειάς του Franz West, η πρωτόγονη φύση επιφανειών και σχημάτων, καθώς και τα δυνατά χρώματα, προκαλούν το θεατή, και τέλος ο Gilberto Zorio δημιουργεί φαινόμενα που συνδέονται με την ενέργεια από τη συνεύρεση συγκεκριμένων υλικών. Ωράριο: Τρίτη έως Παρασκευή 10.30π.μ. - 6.30μ.μ., Σάββατο 12π.μ. - 4μ.μ. Γκαλερί Bernier/ Eliades (Επταχάλκου 7, Αθήνα, τηλ. 210 3413936)

Darker than black

∆

ημιουργώντας πολυεπίπεδα σύμπαντα, δηλαδή μεγάλων διαστάσεων λάδια σε καμβά, ο Γιώργος Όιμπακ, στην πρώτη ατομική του έκθεση, αντλεί στοιχεία από τον παραλογισμό της καθημερινότητας, όπου η αθωότητα συγκρούεται με τη σκληρότητα και το χιούμορ εξελίσσεται σε πικρό, σκοτεινό και ανελέητο σαρκασμό. Ο καλλιτέχνης δανείζεται τους ήρωές του από τους φαντασμαγορικούς κόσμους των κόμικ και των γκράφιτι, χρησιμοποιώντας, ωστόσο, υλικά από την παραδοσιακή ζωγραφική. Η έκθεση θα παραμείνει ανοιχτή έως τις 11 Οκτωβρίου. Ωράριο: Τρίτη, Πέμπτη, Παρασκευή 11π.μ. - 9μ.μ., ∆ευτέρα, Τετάρτη, Σάββατο 11π.μ. - 4μ.μ., Κυριακή κατόπιν συνεννόησης. Αίθουσα Τέχνης Ena (Βαλαωρίτου 9Γ, Αθήνα, τηλ. 210 3388501)

Μνήμη και… Λίθοι

τη νέα, μόνιμη, υπαίθρια έκθεση του Αρχαιολογικού Μουσείου Θεσσαλονίκης παρουσιάζονται αρχαιότητες που είναι κατασκευασμένες από λίθο και έχουν βρεθεί τόσο σε παλαιότερες όσο και σε πιο πρόσφατες ανασκαφές στη Θεσσαλονίκη και άλλες περιοχές της Μακεδονίας. Πρόκειται για μαρμάρινες σαρκοφάγους και ταφικούς βωμούς, για τμήματα ταφικών μνημείων, για αρχιτεκτονικά μέλη κτιρίων και για αντικείμενα εργαστηριακής χρήσης. Τα περισσότερα μνημεία χρονολογούνται στους αυτοκρατορικούς χρόνους (1ος - 3ος αιώνας μ.Χ.) υπάρχουν όμως και αρκετά αρχιτεκτονικά μέλη που ανήκουν σε μεταγενέστερα κτήρια χριστιανικής λατρείας. Στόχος της έκθεσης είναι να αναδειχθούν αντικείμενα, που μπορεί να μην έχουν τη λάμψη του χρυσού, αλλά έχουν πολλαπλές σημασίες για την ιστορία της περιοχής. Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης (Μ. Ανδρόνικου 6, Θεσσαλονίκη, τηλ.: 2310 830538)

ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΑΠΟ ΤΗ ΣΕΛΙ∆Α 27 λαια και μετά στον Χάνδακα, τεκμαίρεται η κινητικότητα στο Νότιο Αιγαίο και την Κρήτη κατά τον 14ο αιώνα (Χ. Γάσπαρης). Αντίστοιχα, από ένα κρητικό βημόθυρο, που εντοπίστηκε στην Κεφαλλονιά, διαφαίνεται η κινητικότητα των κρητικών προσφύγων (Μ. Καζανάκη). Ενώ αυτοί καταφεύγουν στα Επτάνησα, ταυτόχρονα, από τις εκθέσεις των βενετών διοικητών, αναδεικνύονται σε μήλον της έριδος μεταξύ Βενετών και Οθωμανών (Α. Πανοπούλου). Ιδιαίτερο

Η ΕΠΟΧΗ 5 Οκτωβρίου 2014

ην περασμένη ∆ευτέρα, 22 Σεπτεμβρίου, έφυγε ξαφνικά από τη ζωή η συντρόφισσά μας, Στέλλα Κερσανί-

δου. Η Στέλλα γεννήθηκε στις 20 Μαΐου 1935 στην Ξάνθη. Ήταν το δεύτερο από τα τέσσερα παιδιά της οικογένειας του Ηλία και της Ευανθίας Αρβανιτάκη. Ο πατέρας της, ο οποίος καταγόταν από την Ξάνθη, ήταν καπνεργάτης, κομμουνιστής και Μακρονησιώτης. Με τον άντρα της στην εξορία η Ευανθία προσπαθούσε να μεγαλώσει τα τέσσερα παιδιά της εργαζόμενη ως καθαρίστρια. Η Στέλλα αγαπούσε το σχολείο, ήθελε να μορφωθεί αλλά, όπως χιλιάδες παιδιά εκείνα τα χρόνια, δεν κατάφερε να πάει πέρα από το δημοτικό, αφού η οικογένεια είχε τη δυνατότητα να στείλει στο γυμνάσιο μόνο ένα παιδί. Έτσι έμαθε κοντά σε μια μοδίστρα την τέχνη της μοδιστρικής. Αυτό όμως δεν την απέτρεψε από την αγάπη της για το διάβασμα και σχεδόν πάντοτε βρισκόταν με ένα βιβλίο στο χέρι, διεκδικώντας και κερδίζοντας αυτό που οι καταστάσεις της στέρησαν. Αν, όμως, υπήρχε κάτι που την χαρακτήριζε ήταν η δοτικότητά της προς τους άλλους, η αγάπη της για τη ζωή και το ελεύθερο πνεύμα της. Το σπίτι της Στέλλας και του Γιάννη (Γιαννάκη, όπως έλεγε η ίδια τον άντρα της), ήταν πάντοτε ανοιχτό. Εξαιρετική μαγείρισσα, πάντοτε συνόδευε με θαυμάσιους μεζέδες το τσίπουρο και το κρασί που μας πρόσφερε. Μέχρι τη μέρα του θανάτου της ήταν αεικίνητη. Αν και 79 ετών κανείς δεν θα μπορούσε να τη χαρακτηρίσει ως «γριά», επειδή ακριβώς τίποτε επάνω της δεν μαρτυρούσε κάτι τέτοιο. Το καλοκαίρι, στο αγαπημένο της Κριαρίτσι, λίγες βδομάδες πριν την ορι-

στική της αναχώρηση, κολυμπούσε σαν κοριτσάκι, σχεδόν την χάναμε από τα μάτια μας. ∆εν βαρυγκωμούσε ποτέ, δεν φορτωνόταν σε κανέναν, υπέμενε τους σωματικούς πόνους και τις αρρώστιες της σιωπηλά. Ήταν πάντοτε χαμογελαστη, με την καλή κουβέντα και με ένα τραγούδι έτοιμο να γλιστρήσει από τα χείλη της. Η Στέλλα ήταν μια αγωνίστρια της καθημερινότητας, είχε αρπάξει τη ζωή από τα μαλλιά, ήταν αισιόδοξη, έπινε, κάπνιζε, χόρευε και τραγουδούσε. Κι αγαπούσε! Ήταν πάντοτε παρούσα στους καθημερινούς αγώνες, στα μετόπισθεν, σχεδόν αόρατη, σιωπηλή, σεμνή μα πεισματάρα. Την θυμόμαστε παλιά στις αφισοκολλήσεις, στις συγκεντρώσεις, στις διαδηλώσεις, παντού. Από τα χρόνια του ΚΚΕ εσωτερικού, και του ΚΚΕ εσωτερικού/ΑΑ και στη συνέχεια της ΑΚΟΑ και του ΣΥΡΙΖΑ. Το τελευταίο διάστημα ζούσε το όνειρο της νίκης της Αριστεράς. Το βίωνε με πάθος, ένιωθε δικαίωση για τα χρόνια που πέρασαν, για τον εξόριστο πατέρα της, για το σχολείο που δεν πήγε, για τη ζωή που έζησε. Η Στέλλα Κερσανίδου πέθανε όπως έζησε. Όρθια! Το εγκεφαλικό την βρήκε την ώρα που έστριβε ένα τσιγάρο που δεν κάπνισε ποτέ. Την περασμένη Τρίτη 23 Σεπτεμβρίου, την αποχαιρέτησαν πολλοί άνθρωποι, σύντροφοι και συντρόφισσες από τον ΣΥΡΙΖΑ και την ∆ΗΜΑΡ, φίλοι και φίλες όλων των ηλικιών, συγγενείς. Η παρέα της τραγούδησε το «Απόψε μ’ εγκατέλειψες», όλοι μαζί είπαν το τελευταίο αντίο με ένα παρατεταμένο χειροκρότημα. Οι φίλες και οι φίλοι, οι συντρόφισσες και οι σύντροφοι, οι συγγενείς

Τιμής ένεκεν ενδιαφέρον παρουσιάζει η μελέτη της Μαρίας Πατραμάνη, που παρακολουθεί την πορεία μιας θεομητορικής εικόνας, της Μεσοπαντίτισσας, από τα Σφακιά στα Κύθηρα, επιστρατεύοντας ως μπούσουλα και την ετυμολογία των λέξεων. Αλλά οι Βενετοί, εκτός από τεχνίτες για τα ναυπηγεία και άγιες εικόνες, εποφθαλμιούσαν και το κρητικό μάρμαρο όπως και ελληνικούς κίονες του νησιού. Αυτό τεκμαίρεται με βάση έγγραφα, που αποσπάσματά τους παρατίθενται στα ιταλικά και μένει το περιεχόμενό τους να εικάζεται από τα συμφραζόμενα (Κ. Τσι-

κνάκης). Συνοψίζοντας, πρόκειται για ευρύτερα ενδιαφέρουσες μελέτες, καθώς παρουσιάζουν επί μέρους στοιχεία μιας εποχής, που ακόμη ερευνάται και για την οποία δεν υπάρχουν πρόσφορα βιβλία, ούτε δοκιμιακής υφής ούτε μυθοπλαστικής. Για παράδειγμα, ποιος γνωρίζει το γκρεγκέσκο που χρησιμοποιούσαν οι Έλληνες της Βενετίας, κάτι σαν τα γκρήκλις (Γ. Βαρζελιώτη); Ή ποιος θα φανταζόταν πως τα αφορεστοχάρτια του Πατριάρχη βοηθούσαν στην επίλυση ή και την αποφυγή εμπορικών αντιδικιών (Π.

Μιχαηλάρης); Λιγότερη έκπληξη προκαλεί η παραποίηση ενός επισήμου εγγράφου για λόγους θρησκευτικής πίστης. Όπως φαίνεται, ο Παπαδιαμάντης δεν ήταν ο πρώτος διδάξας. Προηγήθηκαν άλλοι, μεταξύ αυτών ο Μανουήλ Γεδεών. Προ αυτού, έγγραφο και δη πατριαρχικό, αλλοίωσε ο ∆οσίθεος Β΄Ιεροσολύμων. Μόνο που αυτός είναι λιγότερο γνωστός, καίτοι παρέμεινε στον πατριαρχικό θρόνο επί 38 έτη, δηλαδή περισσότερο του ημίσεως του βίου του (∆. Αποστολόπουλος). Μ. Θεοδοσοπούλου

Η ΕΠΟΧΗ 5 Οκτωβρίου 2014

«ΗΣΥΧΕΣ ΜΕΡΕΣ»

ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ

Τρυφερή ενηλικίωση

Του Στράτου Κερσανίδη

να παιχνίδι της μοίρας είναι οι ανθρώπινες συναντήσεις. Τύχη, συγκυρίες, συμπτώσεις είναι παράγοντες που κάνουν κάποιους ανθρώπους να συναντηθούν και να έρθουν κοντά ή ακόμη και να μη συναντηθούν ποτέ. Κι έτσι κυλάει ολόκληρη η ζωή μας συμπυκνωμένη μέσα σε μικρές φράσεις, όπως: «εάν ήταν έτσι…», ή «εάν δεν είχε συμβεί αυτό…», φράσεις που ουδέποτε μπορούν να απαντηθούν. Μέσα από μια τέτοια σειρά τυχαίων συμπτώσεων κι αναπάντητων ερωτημάτων, ο νεαρός Σεμπάστιαν συναντήθηκε

με την 35χρονη Μιράντα. Όταν ο θείος του, που έχει ένα μικρό μοτέλ χρειάζεται να λείψει μερικές μέρες προκειμένου να κάνει κάποιες ιατρικές εξετάσεις, ο 18χρονος Σεμπάστιαν αναλαμβάνει να μείνει στη θέση του. Το μοτέλ διαθέτει 10 δωμάτια στα οποία συχνά φιλοξενούνται παράνομα ζευγάρια. Η Μιράντα, μια 35χρονη γυναίκα, συναντά εκεί τον πλούσιο εραστή της. Εκείνος όμως συχνά αργεί στα ραντεβού του, κάποιες φορές δεν πηγαίνει καθόλου. Έτσι ανάμεσα στο νεαρό αγόρι και την όμορφη γυναίκα αρχίζει να αναπτύσσεται μία στενή σχέση. Και ενώ ο θείος του

«ΤΟ ΚΟΡΙΤΣΙ ΠΟΥ ΕΞΑΦΑΝΙΣΤΗΚΕ»

Μια ανεξήγητη εξαφάνιση

Νικ Νταν, συγγραφέας από τη Νέα Υόρκη, παντρεύεται την Έιμι και μαζί μετακομίζουν στο Μιζούρι. Ο γάμος τους μοιάζει ιδανικός καθώς οι δύο τους διαθέτουν όλα τα φόντα για να αποτελέσουν το παράδειγμα μιας ευτυχισμένης συμβίωσης. Όμως στην 5η επέτειο του γάμου τους, η Έιμι εξαφανίζεται με μυστηριώδη τρόπο. Ο Νικ θεωρείται ως ο πρώτος ύποπτος κάτι που ενισχύεται και από την αλλόκοτη συμπεριφορά του. Και ενώ η ιστορία της εξαφάνισης γίνεται πρώτο θέμα στα ΜΜΕ, τα οποία διψούν για τηλεθέαση για να ικανοποιήσουν το αδηφάγο τηλεοπτικό κοινό, η εικόνα της ευτυχίας του ζευγαριού αρχίζει να σπάζει. Κάποια μυστικά αποκαλύπτονται που οδηγούν σε έναν λαβύρινθο αποκαλύψεων, ερωτημάτων, ανεξέλεγκτων καταστάσεων, επικίνδυνων παθών. Έτσι αναδύεται το μεγάλο ερώτημα που αφορά τους ίδιους τους πρωταγωνιστές τους δράματος. Άραγε ξέρουμε στα αλήθεια ποιοι είναι, η Έιμι και ο Νικ; Το θαυμάσιο βιβλίο της Τζίλιαν Φλιν με τον τίτλο «Το κορίτσι που εξαφανίστηκε» (Gone girl), το οποίο εκδόθηκε το

Σεμπάστιαν αργεί να επιστρέψει και η παραμονή του νεαρού στο μοτέλ παρατείνεται, αυτός αναλαμβάνει όλο και περισσότερες πρωτοβουλίες καθώς πρέπει πλέον να διευθύνει μόνος του την επιχείρηση. Την ίδια ώρα που οι ευθύνες του μεγαλώνουν και οφείλει να τις αντιμετωπίσει ως ενήλικας, η παρουσία της Μιράντας ξυπνά το ερωτικό του ένστικτο. Η γυναίκα εγκαταλελειμμένη από τον εραστή οδηγεί με τρυφερότητα τον Σεμπάστιαν στη σεξουαλική ενηλικίωση. Στη δεύτερη ταινία του «Ήσυχες μέρες» (Las horas muertas), ο Άαρον Φερνάντεζ Λεζούρ αφηγείται μια ιστορία ενηλικίωσης, φιλίας, τρυφερότητας και σεξουαλικής έλξης. Αλλά και μια ιστορία μοναξιάς, εγκατάλειψης, εμπιστοσύνης και αναζήτησης. Ο μεξικανός σκηνοθέτης αποφεύγει τις μεγαλοστομίες και μας εισάγει στο σύμπαν των ηρώων του όπου κυριαρχεί η τρυφερότητα, η οποία δεν αναλώνεται σε λόγια αλλά βγαίνει από τα μάτια, τις κινήσεις, τα αγγίγματα. Σκηνοθετεί προσεκτικά ένα θέμα που έχουμε ξαναδεί αλλά το κάνει με το δικό του τρόπο και συγκινεί το κοινό. Κινείται ανάμεσα στους ήρωές τους, μέσα στους χώρους του μοτέλ σχεδόν σαν να χαϊδεύει πρόσωπα και πράγματα. ∆ημιουργεί ένα μαγικό κόσμο αισθήσεων και ερωτισμού, με τους χαρακτήρες του να περιπλέκονται μέσα σε μια καθημερινότητα αναζητήσεων, μοναξιάς και προσδοκίας. Κι

2012, σύντομα έγινε μπεστ σέλερ και ένα από τα πιο πετυχημένα μυθιστορήματα μυστηρίου. Στα χέρια του Ντέιβιντ Φίντσερ, το βιβλίο μετατράπηκε σε μια εξαιρετική ταινία, αφού ο σκηνοθέτης ταινιών όπως το «Seven» και το «Fight Club», ήταν από εκείνους που θα μπορούσαν να χειριστούν με τον καλύτερο τρόπο μια τέτοια ιστορία μεταφερμένη στον κινηματογράφο. Όπερ και εγένετο. Ο πρωταγωνιστής, Μπεν Άφλεκ, λέει: «Ο Ντέιβιντ ερμηνεύει τα γραφόμενα της Τζίλιαν και η Τζίλιαν λαμβάνει την ερμηνεία του και την ξαναμεταφέρει στο χαρτί. Κάπως έτσι ένιωθα όταν διάβαζα το σενάριο». Και ο Φίντσερ για τη Φλιν: «Τη σέβομαι και την εκτιμώ απεριόριστα, όχι μόνο για την επαγγελματική της ηθική αλλά και για τον τρόπο που γράφει… σαν ένας θεατής που κάθεται στη δεύτερη σειρά και που σκύβει επίμονα προς τα μπρος – σε σημείο που νομίζεις πως θα πηδήξει στην πρώτη σειρά– καταναλώνοντας μανιωδώς ποπ κορν». Σ.Κ.

όλα αυτά συμβαίνουν μέσα σε ένα υγρό και ζεστό τοπίο, ανάμεσα στη θάλασσα και τα φοινικόδεντρα. Τοπίο που ενισχύει την εσωτερική προσέγγιση των χαρακτήρων, που περισσότερο τους βλέπουμε μόνους να ταλαντεύονται παλεύοντας με τις σκέψεις και τις επιθυμίες τους. Το φινάλε έρχεται σαν φυσικό επακόλουθο, είναι εντελώς φυσιολογικό αλλά ακόμη κι έτσι αφήνει ερωτήματα αναπάντητα όπως εκείνα της αρχής: «Τι θα γινόταν εάν η Μιράντα δεν έβλεπε από μακριά τον Σεμπάστιαν να μιλά με τη νέα καμαριέρα του μοτέλ;». Προσπαθήστε να απαντήσετε βλέποντας την ταινία αν και το θεωρώ μάταιο. Σε σημείωμά του ο σκηνοθέτης γράφει: «Η δεύτερη μεγάλου μήκους ταινία μου είναι μια ιστορία ενηλικίωσης με έντονα λυρική διάθεση. Η ταινία περιστρέφεται γύρω από δύο μοναχικούς χαρακτήρες, απομονωμένους σε ένα τροπικό μέρος, όπου ο χρόνος μοιάζει να έχει σταματήσει και φαινομενικά δεν συμβαίνουν πολλά. Οι δύο ήρωες, ο Σεμπαστιάν και η Μιράντα μοιράζονται κάτι κοινό: τη μοναξιά και τον ελεύθερο χρόνο. Και κάπως έτσι, σιγά-σιγά, κάτι μεταξύ φιλίας, τρυφερότητας και σεξουαλικής έλξης αρχίζει να αναπτύσσεται ανάμεσά τους». strakersan@gmail.com, kersanidis.wordpress.com

ΟΙ ΝΕΕΣ ΤΑΙΝΙΕΣ  «Xenia» του Πάνου Κούτρα: Ο Ντάνι, είναι ένα παιδί με αχαλίνωτη φαντασία, ατίθασος κι ομοφυλόφιλος. Ο Οδυσσέας, ο μεγάλος αδελφός, έχει ταλέντο στο τραγούδι, είναι πιο προσγειωμένος από τον αδελφό του και έχει αναλάβει να τον προστατεύει. Ο θάνατος της αλβανίδας μητέρας τους, τους οδηγεί σε ένα ταξίδι για να αναζητήσουν τον έλληνα πατέρα τους που τους είχε εγκαταλείψει πριν από χρόνια.

 «Γροθιές στους τοίχους» (Starred up) του Ντέιβιντ Μακένζι: Ο Έρικ μπαίνει στις φυλακές ανηλίκων. Ο πατέρας του, Νεβ, έχει περάσει τα περισσότερα χρόνια της ζωής του στις φυλακές και προσπαθεί να μάθει το γιο του να επιβιώνει. Εκείνος, όμως, βρίσκει καταφύγιο σε μια ομάδα κρατουμένων, τα μέλη της οποίας, υπό την καθοδήγηση του ψυχοθεραπευτή Όλιβερ, μαθαίνουν πώς να διαχειρίζονται το θυμό τους και να ελέγχουν τα βίαια ένστικτά τους. Έτσι ο Έρικ για πρώτη φορά μαθαίνει να έχει εμπιστοσύνη, να ακούει τους άλλους και ξεκινά ένας αγώνας συμφιλίωσης με τον εαυτό του αλλά και με τον πατέρα του.  «Καλώς ήρθες στη Νέα Υόρκη» (Welcome to New York) του Έιμπελ Φεράρα: Ένας άνδρας, ο κ. Ντέβερ, έχει την ικανότητα με τα χρήματα που διαθέτει, να ελέγχει τη μοίρα των λαών. Κάποτε ονειρευόταν να σώσει τον κόσμο αλλά τελικά δεν είναι παρά ένας τρομοκρατημένος άνθρωπος που δεν μπορεί να σώσει ούτε τον εαυτό του. Η ταινία εμπνεύστηκε από μια πραγματική δικαστική υπόθεση.

 «Ρίο σ’ αγαπώ» (Rio, eu te amo) των Κάρλος Σαλντάνα, Πάολο Σορεντίνο, Βισέντε Αμορίμ, Γκιγιέρμο Αριάγα, Στέφαν Έλιοτ, Σανγκ Σου Ιμ, Ναντίν Λαμπακί, Φερνάντο Μερέγιες, Τζον Τουρτούρο, Αντρούτσα Ουάντινγκτον: Σπονδυλωτή ταινία γυρισμένη στο Ρίο Ντε Τζανέιρο όπου βλέπουμε τα παραδοσιακά χαρακτηριστικά της πόλης μέσα από ένα μείγμα πολιτισμών.  «Ιστορίες για αγρίους» (Relatow salvajes) του Ντάμιαν Σιφρόν: Έξι φαινομενικά ασύνδετες ιστορίες, με κοινό παρονομαστή τη σημερινή πραγματικότητα, που συχνά μας καλεί να απευθυνθούμε σε άγρια ένστικτα για να τα βγάλουμε πέρα, αποκαλύπτοντας συγχρόνως μία κοινωνία σε κρίση. Κωμωδία από την Αργεντινή που διεκδίκησε το φετινό Χρυσό Φοίνικα στις Κάνες.

 «The battery» του Τζέρεμι Γκάρτνερ: Ο Μπεν και ο Μίκι, δυο πρώην παίκτες του μπέιζμπολ, διασχίζουν έναν έρημο δρόμο στη Νέα Αγγλία, ενώ προσπαθούν να γλυτώσουν από τα αιμοβόρα ζόμπι που βρίσκονται στις έρημες πια πόλεις. Όταν ακούν μια ραδιοφωνική μετάδοση από μία ασφαλή, καλά προστατευμένη κοινωνία, ο Μίκι δεν θα σταματήσει μέχρι να την βρει και να εγκατασταθεί εκεί. Ταινία τρόμου.

 «Ο μικρός Νικόλας πάει διακοπές» (Les vacances du poetit Nicolas) του Λοράν Τιράρ: Ο σκανταλιάρης, αγαπημένος ήρωας εκατομμυρίων μικρών και μεγάλων επιστρέφει ολοζώντανος στη μεγάλη οθόνη μετά την παγκόσμια επιτυχία του 2009.

Σινεφίλ

ΘΕΩΡΙΑ

Η ΕΠΟΧΗ 5 Οκτωβρίου 2014

Να χρησιμοποιήσουμε ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΟΝ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΟ ΚΩΣΤΑ ∆ΟΥΖΙΝΑ

Συζητάμε με τον καθηγητή Φιλοσοφίας του ∆ικαίου, Κώστα ∆ουζίνα, για τη νέα γενιά και τη νεολαία του ΣΥΡΙΖΑ, με αφορμή το δεύτερο φεστιβάλ της που ολοκληρώνεται σήμερα. Ο Κ. ∆ουζίνας υποστηρίζει ότι η νεολαία πρέπει να χρησιμοποιήσει τη φαντασία των νέων για να φτιάξει τη νεολαιίστικη οργάνωση “νέου τύπου”, που ανταποκρίνεται στις γνώσεις και τις ανάγκες της εποχής. “Άλλωστε, η φαντασία είναι το μόνο κεφάλαιο που οι νέοι διαθέτουν εν αφθονία”, καταλήγει.

Τη συνέντευξη πήρε η Ιωάννα ∆ρόσου Κάθε φορά που η νεολαία σε καλεί να τη συναντήσεις, βρίσκεσαι δίπλα της. Έτσι και χτες συμμετείχες σε μία από τις εκδηλώσεις του φεστιβάλ της νεολαίας του ΣΥΡΙΖΑ. Ποια η εικόνα που έχεις για τη νέα γενιά; Τη γενιά που μεγαλώνει στην εποχή των μνημονίων, της ανεργίας και της αβεβαιότητας για το μέλλον. Πράγματι, η μερική, ελαστική ή εκ περιτροπής απασχόληση, τα μεγάλα διαστήματα ανεργίας που ακολουθούνται από σύντομα διαστήματα δουλειάς είναι ο κανόνας. Η ανεργία είναι πια συστημική και οι κυρίαρχες πολιτικές είτε δεν ενδιαφέρονται για λύσεις είτε δεν μπορούν να τις δώσουν. Θυμάμαι, είχα γράψει στην «Εποχή» το 2010 ότι η Ευρώπη αντιμετωπίζει μια πρωτοφανή γενια-κτονία, φτιάχνοντας αυτό τον θλιβερό νεολογισμό. Γι’ αυτή την καταστροφή που συνεχώς μεγαλώνει, δυστυχώς, κανείς δεν έχει να πει τίποτε. Ούτε καν οι ευρωπαίοι «δικαιωματικοί», που συνεχώς ανακαλύπτουν νέες γενοκτονίες. Σήμερα, συναντάμε μια μεγάλη αντίφαση. Μας έλεγαν τα τελευταία είκοσι χρόνια, πως αν οι νέοι μορφωθούν θα έχουν καλύτερο μέλλον από τους γονείς τους. Για πρώτη φορά στην ιστορία, περισσότεροι από το 50% των νέων ευρωπαίων έχουν ολοκληρώσει την τριτοβάθμια εκπαίδευση, με την Ελλάδα να βρίσκεται στην κορυφή αυτής της κατάταξης. Για πρώτη φορά, λοιπόν, οι κυβερνώντες και οι κυβερνώμενοι έχουν τις ίδιες γνώσεις, τα ίδια προσόντα, τις ίδιες δεξιότητες. Όμως, το μέλλον δεν έγινε καλύτερο για τους νέους. Έτσι, ο ατομισμός, η εκτεταμένη εκπαίδευση και η ανεργία δημιουργούν το έδαφος για τη ριζοσπαστικοποίηση, αλλά και για τη συντηρητικοποίηση της νεολαίας. Η νέα γενιά παρότι έχει όλα τα εφόδια για να διεκδικήσει το μέλλον της, γαλουχήθηκε με τις αξίες του ατομισμού. Βέβαια, κατά καιρούς, δείχνει τα δόντια της στην εξουσία, ριζοσπαστικοποιείται... Γιατί, όμως, δεν οργανώνεται; Πράγματι υπάρχουν κοινωνικά οι άνεργοι, οι υποαπασχολούμενοι νέοι και οι μετανάστες, όμως πολιτικά -με την έννοια της αναγνώρισης της ύπαρξής τους και των συμφερόντων τουςείναι ανύπαρκτοι. Και πρέπει αυτοί να επιτελέσουν την ύπαρξή τους, μέσα από την απόλυτη άρνηση αυτού που υπάρχει. Τη ριζοσπαστικοποίηση τη βλέπουμε επανειλημμένα σ’ όλο τον κόσμο. Οι εξεγέρσεις της νεολαίας στο Παρίσι το 2005, στην Αθήνα το 2008, στο Λονδίνο το 2011, στην Τουρκία και τη Βραζιλία το 2013, στο Φέργκιουσον και το Χονγκ Κονγκ φέτος αποδεικνύουν ακριβώς αυτό. Ότι οι νέοι άνθρωποι, που είναι αόρατοι, που ζουν χωρίς ελπίδα, χωρίς κάποια πολιτική εκπροσώπευση αντιδρούν. ∆εν διεκδικούν συνή-

θως κάτι συγκεκριμένο. Απλώς λένε «φτάνει πια, ως εδώ και μη παρέκει». Αυτός, όμως, είναι ο «βαθμός μηδέν» της πολιτικής. Αποτελεί το πρώτο, αλλά ανεπαρκές βήμα για την ανάδυση ενός πολιτικού υποκειμένου. Θα το λέγαμε «πολιτικό βάπτισμα». Εγκλωβισμένοι ανάμεσα στις απαιτήσεις της ανικανοποίητης επιθυμίας, της ανεργίας και της βάναυσης καταπίεσης, οι νέοι επιτελούν την απόλυτη ελευθερία αυτού που η ψυχανάλυση ονομάζει «εκδραμάτηση». ∆εν μπορούμε να προβλέψουμε την επόμενη έκρηξη, αλλά μπορούμε να πούμε με σιγουριά ότι θα συμβεί σύντομα, μιας και οι συνθήκες που την προετοιμάζουν χειροτερεύουν.

Όταν η «απολίτικη» νεολαία εξεγείρεται

Η νεολαία έχει, κατά καιρούς, χαρακτηριστεί ως απολίτικη. Υποστηρίζεις αυτή τη θέση; ∆εν πρέπει, σε καμία περίπτωση, να ξεχνάμε ότι δεν θα υπήρχε το Σύνταγμα χωρίς τον ∆εκέμβρη. Στο Σύνταγμα, οι δεξιότητες και οι γνώσεις της δικτύωσης, της οριζόντιας συνεργασίας, των social media, πέρασαν από τα ΑΕΙ και τα ΤΕΙ στην πολιτική οργάνωση και εξέφρασαν την κοινή επιθυμία του πλή-

θους. Αυτή η «απολίτικη» νεολαία είναι που δημιούργησε τα κορυφαία πολιτικά συμβάντα της εποχής εδώ, αλλά και σε ολόκληρο τον κόσμο. Ας μην θεωρούμε όμως ότι οι εξεγέρσεις και οι καταλήψεις γίνονται επειδή τις ζητάει το κόμμα. Γίνονται αυθόρμητα. Όταν μια σπίθα -η δολοφονία ενός νέου από την αστυνομία, η αύξηση της τιμής του ψωμιού ή των εισιτηρίων των λεωφορείωνβάζει φωτιά στο εύφλεκτο υλικό που είναι διάχυτο. Η νεολαία, όπως και όλη η κοινωνία βρίσκεται σε μια διαδικασία προλεταροποίησης και πολιτικοποίησης. Αλλά πολιτικοποίηση δεν σημαίνει κομματική ένταξη ούτε έχει αναγκαστικά αριστερό πρόσημο. Αναφέρθηκες προηγούμενα στην αντίφαση της ριζοσπαστικοποίησης ή της συντηρητικοποίησης της νεολαίας. Το δεύτερο πώς επιτελείται; Πρόκειται για την άλλη πλευρά του ίδιου νομίσματος. Ο κόσμος αντιδρά στην καταστροφή είτε αφήνοντας το «εγώ» για το εμείς, είτε κλείνεται στο καβούκι του και κτίζει ένα τοίχος. Είναι και οι δύο αμυντικοί μηχανισμοί. Ο πρώτος βλέπει την ατομική καταστροφή ως σύμπτωμα της συλλογικής αρρώστιας, ο δεύτερος κατηγορεί τον εαυτό του και ψάχνει τη σωτηρία στη διατήρηση των λίγων που του έχουν

μείνει. Αν οι ταραχές και οι εξεγέρσεις είναι η συλλογική μορφή αντίστασης στην αντίφαση της νεολαιίστικης ζωής και το υπαρξιακό τέλμα της ανεργίας, η έξοδος, η αναχώρηση από τα κοινά είναι η ατομική της μορφή. Ο κόσμος δεν εξεγείρεται όταν η κατάσταση είναι κακή, αλλά όταν ματαιώνονται οι εύλογες προσδοκίες του. Πολλοί νέοι, λοιπόν, επιλεγούν να φύγουν κυριολεκτικά, ψάχνοντας την τύχη τους στο Λονδίνο και το Αμβούργο, ή μεταφορικά, γυρίζοντας στην οικογένεια και την παρέα, ελπίζοντας ότι κάτι θα φανεί. Η καταστροφή της ελπίδας, η πνευματική κατάντια μιας ιδεολογίας που ανάγει τον κυνισμό και το μηδενισμό σε ηθικό ορίζοντα της ζωής είναι το περιβάλλον στο οποίο η νεολαία καλείται να πάρει τις μεγάλες αποφάσεις για το μέλλον, για ένταξη σε συλλογικά αιτήματα και αντίσταση ή για εγκατάλειψη της συλλογικότητας και στροφή στον αμυντικό ατομισμό της αναχώρησης.

Η νεολαία να δουλέψει δημιουργικά

Η νεολαία ΣΥΡΙΖΑ είναι μια οργάνωση που μόλις συγκροτήθηκε. Τι πρέπει να κάνει ώστε να μην θεωρηθεί η μι-

Ο πειραματισμός και οι αποτυχίες προετοιμάζουν τις νίκες Σε άρθρο σου στις «Αναγνώσεις της Αυγής» περιέγραψες τις αρχές και τις αξίες που πρέπει να υπηρετήσει μια κυβέρνηση της Αριστεράς. Κατά καιρούς εκφράζεται ο φόβος ότι μία κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ, θα αναγκάσουν το κόμμα να κάνει υποχωρήσεις στις ιδέες του. Ποια η γνώμη σου; Οφείλουμε να ξεκαθαρίσουμε ότι το κόμμα είναι ένα εργαλείο, δεν είναι ένα ιερό ον, ένα φετίχ, που πρέπει να προστατεύσουμε πάση θυσία, απορρίπτοντας τις ιδέες και τις αρχές μας. Στόχος του ΣΥΡΙΖΑ είναι και οφείλει να είναι το σοσιαλιστικό όραμα ή αυτό που προτιμώ να αποκαλώ ως κομμουνιστικό ορίζοντα, δηλαδή τη δέσμευση στο αξίωμα της ισότητας και στον αγώνα για να γίνει η δημοκρατία μορφή ζωής παντού στην οικονομία, την κοινωνία, τις προσωπικές σχέσεις. Θα πρέπει να μην ξεχνάμε ότι η εκλογική νίκη δεν είναι ο απώτερος στόχος μας, αλλά ένα πρώτο ενδιάμεσο βήμα. Πρέπει να δούμε το σοσιαλισμό ως ορίζοντα, ως κάτι που όσο τον πλησιάζουμε τόσο απομακρύνεται, και άρα πρέπει συνεχώς να βλέπουμε τα νέα αιτήματα και απαιτήσεις που προκύπτουν και να επαναπροσδιορίζουμε σκοπούς και μέσα. Είμαστε στην αρχή μιας μεγάλης πορείας, κάθε βήμα αλλάζει και τον προορισμό, εφαρμόζοντας και εξειδικεύοντας τις γενικές αρχές, αλλά και μας τα υποκείμενα. Αν πιστεύουμε ότι ξέρουμε σήμερα που θα πάμε και τι θα γίνουμε, καλύτερα να τα εγκαταλείψουμε. Η ιστορία δεν γράφεται με σιγουριά και εγγυήσεις αλλά με αγώνες. Παίρνεις ρίσκα, αποτυγχάνεις, προσπαθείς ξανά, αποτυγχάνεις καλύτερα. Ο πειραματισμός και οι αποτυχίες προετοιμάζουν τις νίκες. Η κοινωνική πραγματικότητα θέτει ορισμένες αμείλικτες προτεραιότητες. Γι‘ αυτό και το πρόγραμμα που παρουσίασε ο ΣΥΡΙΖΑ στη ∆ΕΘ έθετε τα άμεσα μέτρα αντιμετώπισης της ανθρωπιστικής κρίσης. Όμως, αν μείνει το

κόμμα σε αυτές τις προτεραιότητες, υπάρχει κίνδυνος να αφήσει πίσω του βασικές διεκδικήσεις και αιτήματα; Υπάρχει πάντα ο κίνδυνος ακόμα και το πιο μικρό αίτημα να γίνει ο μοναδικός σκοπός, ο τερματικός σταθμός της Αριστεράς. Σαφώς και πρέπει ο ΣΥΡΙΖΑ να δώσει λύση στην ανθρωπιστική κρίση. Αμέσως μετά, όμως, πρέπει να θέσει το ερώτημα γιατί φτάσαμε ως εκεί και έτσι αυτόματα θα περάσει στο επόμενο βήμα που θα μας φέρει πιο κοντά στο σοσιαλισμό. Κάθε αίτημα που κερδίζουμε ανοίγει νέες προοπτικές, μας φέρνει πιο κοντά στο σκοπό μας, στις ιδέες μας, που εξειδικεύονται περισσότερο ξανά και ξανά. Χάνουμε τον ορίζοντα μόνο αν το μερικό μετατραπεί σε απώτερο στόχο. Ας δούμε το παράδειγμα της Βραζιλίας. ∆εν μπορείς να μην αναρωτηθείς γιατί η Ντίλμα είναι πίσω στις δημοσκοπήσεις, όταν ο προκάτοχός της, ο Λούλα κατάφερε να βγάλει 32 εκατ. κόσμου από την απόλυτη φτώχεια. Όμως, η κυβέρνηση αυτή έχασε κάποια στιγμή το στόχο της. Αντί να προχωρήσει σε μεγαλύτερο βάθεμα της δημοκρατίας και του σοσιαλιστικού σχεδιασμού, οδηγήθηκε στην πολιτική αδράνεια, σε ένα σταμάτημα του πολιτικού χρόνου και των επιτεύξεων και επανάπαυση στις επιτυχίες. Αλλά αν δεν συνεχίζεις τις ανατροπές, πολλές φορές εγκαταλείποντας προηγούμενους συμμάχους και οξύνοντας τις αντιθέσεις, τότε ο κίνδυνος της στασιμότητας και της ήττας γίνεται πραγματικός. Ο ΣΥΡΙΖΑ βρίσκεται μπροστά στο ιστορικό ενδεχόμενο να αποτελέσει την πρώτη κυβέρνηση της Αριστεράς. Αν κερδίσει, όμως, τις εκλογές και δεν περάσει σε μια δεύτερη φάση ριζοσπαστικοποίησης, αν δηλαδή δεν ανανεώσει τους στόχους του αντιμετωπίζοντας τους σαν ένα ορίζοντα που συνεχώς αλλάζει όπως τον πλησιάζουμε, τότε η προοπτική επιτυχίας μειώνεται. •

Η ΕΠΟΧΗ 5 Οκτωβρίου 2014

ΘΕΩΡΙΑ

τη φαντασία των νέων

“

Το μέλλον της χώρας και της νεολαίας θα παιχτεί στο χώρο της πνευματικής αντιπαράθεσης. Η νεολαία του ΣΥΡΙΖΑ οφείλει να συμβάλλει αποφασιστικά στην πνευματική αναγέννηση του τόπου. κρογραφία του κόμματος και να αποτελέσει έναν πραγματικό πόλο έλξης για τους νέους; Τα κόμματα βρίσκονται σε υποχώρηση παντού και οι νεολαίες είναι το μεγαλύτερο θύμα της αποστροφής του κόσμου προς την κεντρική πολιτική. Αυτό, όμως, είναι απολύτως κατανοητό αν σκεφτούμε ότι τα κόμματα είναι γεμάτα πενηντάρηδες και εξηντάρηδες που δεν έχουν το παραμικρό ενδιαφέρον για τους νέους και τα προβλήματά τους. Το πρώτο πράγμα, λοιπόν, που δεν πρέπει να κάνει μια νεολαία, είναι να γίνει η μικρογραφία του κόμματος ή ακόμα χειρότερα οι αφισοκολλητές του. Και δεν το λέω αυτό γιατί θεωρώ την αφισοκόλληση υποδεέστερη, αλλά γιατί εισάγει μια διαίρεση εργασίας ανάμεσα στους νέους που κάνουν τις αγγαρείες και τα κομματικά στελέχη που ασχολούνται με τα σημαντικά. Η νεολαία του ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να γίνει πρότυπο οργάνωσης στο χώρο της, με τον ίδιο τρόπο που ελπίζουμε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ γίνεται στον δικό του. Όπως ισχύει και για το κόμμα, δεν έχουμε προηγούμενο ή τυφλοσούρτη. Γι’ αυτό η νεολαία πρέπει να χρησιμοποιήσει τη φαντασία των νέων για να φτιάξει τη νεολαιίστικη οργάνωση «νέου τύπου», που ανταποκρίνεται στις γνώσεις και τις ανάγκες της εποχής. Άλλωστε, η φαντασία είναι το μόνο κεφάλαιο που οι νέοι διαθέτουν εν αφθονία. Ποια, κατά τη γνώμη σου, είναι τα κεντρικά ζητήματα που θα πρέπει να αναδείξει η νεολαία του ΣΥΡΙΖΑ; Πρέπει να δουλέψει δημιουργικά, έχοντας κατά νου την κεντρική αντίφαση που λέγαμε προηγουμένως. Έχουμε ένα εξαιρετικά σπουδασμένο αλλά άνεργο νεολαιίστικο πληθυσμό. Ας χρησιμοποιήσουμε τις γνώσεις και δεξιότητές του. Κάτι που υποστήριξα και στο παρελθόν - και εν όψει αριστερής κυβέρνησης γίνεται πιο επίκαιρο -

αυτού των νεοφιλελεύθερων. Το μέλλον της χώρας και της νεολαίας θα παιχτεί στο χώρο της πνευματικής αντιπαράθεσης. Η νεολαία του ΣΥΡΙΖΑ οφείλει να συμβάλλει αποφασιστικά στην πνευματική αναγέννηση του τόπου.

Τα νέα χαρακτηριστικά του κινήματος

είναι η δημιουργία ενός Πανεπιστημίου των Πλατειών, σε συνεργασία με την τοπική αυτοδιοίκηση και πολιτιστικούς συλλόγους. Ένα ετήσιο πρόγραμμα σπουδών σε πλατείες και δήμους που θα μελετά από οικονομικά και πολιτική φιλοσοφία μέχρι ιστορία τέχνης, στοιχειά προγραμματισμού υπολογιστών και μηχανικής φτιάχνει την μελλοντική γενιά των δασκάλων και δίνει στους συμμετέχοντες μια διαφορετική αντίληψη για τη γνώση και τη μάθηση. Μια οργάνωση νεολαίας θα μπορούσε, επίσης, να δίνει τεχνογνωσία και πολύμορφη βοήθεια για τη δημιουργία επιχειρήσεων κοινωνικής οικονομίας, δομών αλληλεγγύης και δικτύων όπου οι δεξιότητες των νέων παίρνουν υλική μορφή βοηθώντας τους να φτιάξουν τη δίκη τους και όχι απλώς να «βρουν» δουλειά. Μια γενικότερη υποχρέωση της νεολαίας είναι η αντίσταση και αντιστροφή της «πνευματικής μιζέριας» στην οποία ζούμε. Χαρακτηριστικά της είναι η καταστροφή του κοινωνικοί ήθους (το ονομάζω σχηματικά τα 3Φ, φιλία, φιλοτιμία, φιλοξενία), η στροφή προς ένα επιθετικό ατομισμό, προς τον κυνισμό και μηδενισμό που χαρακτηρίζουν την εξουσία. Και εδώ έχει μεγάλη ευθύνη η Αριστερά. Η απλή αντιστροφή της ανθρωπιστικής κρίσης δεν μπορεί να αντιστρέψει το πνευματικό έλλειμμα. Αριστερά χωρίς ενεργό όραμα μιας κοινωνίας ισότητας και δικαιοσύνης μπορεί εύκολα να γλιστρήσει σ’ έναν οικονομισμό διαφορετικό μεν αλλά ομόλογο

Ασκείται συνεχώς κριτική ότι το κίνημα βρίσκεται σε ύφεση. Έχουν περάσει πλέον χρόνια από τις μαζικές συγκεντρώσεις και διαδηλώσεις. Αυτό, όμως, σημαίνει ότι ο κόσμος έχει παραδοθεί στη μοίρα του. Μήπως έχει αλλάξει μορφή πια το κίνημα και το συναντάμε σε κάθε γειτονιά σε μικρότερο επίπεδο; Είπα και προηγουμένως ότι το Σύνταγμα, οι πλατείες, ο ∆εκέμβρης δεν είναι κάτι το οποίο μπορεί να το προκαλέσει ένα κόμμα ή μια φωτισμένη ηγεσία. Τα κινήματα αυτά εμφανίζονται αυθόρμητα και δεν μπορούμε να περι-

μένουμε ότι θα επαναλαμβάνονται συνεχώς. Η μοναδικότητα και η αποτελεσματικότητά τους βρίσκεται ακριβώς στην απρόβλεπτη τους έκρηξη, κάτι σαν θαύμα, σαν σεισμός ή σαν έρωτας που σε κτυπάει κατακούτελα. Το κίνημα σήμερα έχει νέα χαρακτηριστικά. ∆ιατηρεί σε κάποιο βαθμό την παραδοσιακή του μορφή, με την έννοια των απεργιών και των κινητοποιήσεων, όμως ταυτόχρονα επαναπροσδιορίζεται. Το συναντάμε στις γειτονιές, εκεί που ζούμε, μέσα από τις ομάδες αλληλεγγύης, κοινωνικής οικονομίας ή πολιτισμού. Ο κόσμος πλέον προσπαθεί να πάρει τη ζωή στα χέρια του, σε κάθε γειτονιά, σε κάθε πλατεία. Αυτό είναι το μεγάλο μάθημα που μας έδωσε το Σύνταγμα, αυτό σημαίνει να φτιάχνουμε όπου είμαστε ένα μικρο Σύνταγμα. Αναλαμβάνουμε τη ζωή μας, χωρίς ανάθεση, προσπαθώντας να τη φτιάξουμε, ξεκινώντας από τα μικρά και ταπεινά της καθημερινότητας.

Είμαστε υποχρεωμένοι να είμαστε αισιόδοξοι

•

Είσαι ατέρμονα αισιόδοξος. Από που αντλείς αυτή τη σιγουριά για το μέλλον της Αριστεράς; Η αισιοδοξία είναι κατ’ αρχάς μια στρατηγική που όλοι μας πρέπει να ακολουθούμε, με την έννοια ότι αν λες συνεχώς ότι μπορεί η Αριστερά να πετύχει βοηθάς την ιστορική κίνηση, διαφορετικά την υποσκάπτεις. Επί της ουσίας, όμως, είμαι αισιόδοξος γιατί το τεράστιο κύμα συλλογικών αντιστάσεων στον κόσμο συνεχίζεται. Μπορεί να μην ξέρουμε πότε ή που θα γίνει ξανά η μεγάλη εξέγερση, αλλά ξέρουμε ότι θα γίνει. Στην Ελλάδα έχουν πλέον ικανοποιηθεί τα βασικά συστατικά που, σύμφωνα με τη φιλοσοφία της ιστορίας, μπορεί να οδηγήσουν στη μεγάλη αλλαγή. Πρώτον στο κοινωνικό γίγνεσθαι υπάρχει μια μεγάλη αποστροφή και απομάκρυνση της πλειοψηφίας του κόσμου από το ισχύον πολιτικό σύστημα. ∆εύτερον υπάρχει ένα πολιτικό υποκείμενο που είναι διατεθειμένο να πάρει την κυβέρνηση και τρίτον, υπάρχει ο καταλύτης που είναι το μνημόνιο και επιτρέπει να χτιστεί το μεγαλύτερο δυνατό ηγεμονικό μπλοκ. Το πολιτικό και οικονομικοκοινωνικό σύστημα έχει φτάσει πια στην άκρη του γκρεμού. Αυτό, όμως, δεν σημαίνει ότι θα πέσει. Η φιλοσοφία της ιστορίας δεν μπορεί να προβλέψει ποτέ θα γίνουν εκλογές, αν θα κερδίσει ο ΣΥΡΙΖΑ ούτε πότε θα κερδίσει. Λέει ότι έχουμε φτάσει σε αυτό το σημείο. Αν θα κάνουμε το τελικό βήμα εξαρτάται από εμάς. Γι’ αυτό και είμαστε υποχρεωμένοι να είμαστε αισιόδοξοι. Όχι επειδή είμαστε βέβαιοι ότι θα έλθει η αλλαγήμ αλλά επειδή αγωνιζόμαστε για να την φέρουμε.

“

Μας έβαλαν 44 ανθρώπους σε ένα φουσκωτό που ήταν για 10 άτομα. Ένας από εμάς έκανε τον οδηγό και μας έδειξαν τα φώτα από την απέναντι ακτή για να μας καθοδηγούν. Μας είπαν “το τρίτο φως που βλέπετε είναι η Ελλάδα, προς τα εκεί να πάτε”.

∆εν θέλω να µείνω στην Ελλάδα

Ο Αραφάτ από τη Συρία διηγείται το ταξίδι του από την πατρίδα του ως εδώ Ο Αραφάτ είχε πρωτοέρθει στην Ελλάδα το 2006. Έφυγε το 2011 για να επιστρέψει στην πατρίδα του, τη Συρία. Σε αυτά τα τρία χρόνια παντρεύτηκε και έκανε δύο παιδιά. Όμως, ξαναήρθε στην Ελλάδα, όχι για να μείνει. «Ήρθα εδώ για να δουλέψω, να μαζέψω λίγα λεφτά και να φύγω να πάω σε κάποια άλλη χώρα, όπως τη Σουηδία, τη ∆ανία, τη Βρετανία. Εκεί, λένε, ότι μπορώ να φέρω τη γυναίκα μου και τα παιδιά μου. Στην Ελλάδα δεν θέλω να μείνω. Πεντέμισι χρόνια που έμεινα εδώ, κάθε φορά που με έβλεπε κάποιος αστυνομικός με πήγαινε στο τμήμα για εξακρίβωση, με κρατούσαν ένα βράδυ και την επομένη με έβγαζαν. Πεντέμισι χρόνια, το μόνο που πήρα ήταν η 6μηνη άδεια. ∆εν ξέρω κανέναν τα τελευταία δέκα χρόνια που να έχει πάρει άδεια παραμονής. Αν ήμουν σε άλλη χώρα τώρα θα είχα χαρτιά, δουλειά, θα είχα μαζέψει κάποια λεφτά.» Χρειάζεται τα λεφτά για να ζήσει η οικογένειά του στη Συρία. «Ήμασταν δέκα αδέλφια, εννιά αγόρια και ένα κορίτσι. Ο ένας μου αδελφός σκοτώθηκε ενώ πολεμούσε για την ελευθερία. ∆ύο αδέλφια μου είναι στον Λίβανο και δεν μπορούν να επιστρέψουν στην πατρίδα, γιατί θα αναγκαστούν να πάνε φαντάροι. Τον μικρό αδελφό μου τον πήρα μαζί γιατί, αν δεν έφευγε, θα τον έπαιρναν φαντάρο και θα σκοτωνόταν και αυτός.» «Οι τζιχαντιστές απέκλεισαν το χωριό μας γιατί δεν τους ακολουθήσαμε. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα ένα κομμάτι ψωμί να κοστίζει περίπου 500 λίρες, τη στιγμή που πριν τον πόλεμο το ψωμί κόστιζε 10 λίρες. Η φιάλη το γκάζι πριν κόστιζε 150 λίρες και τώρα 7.000 λίρες. Του ζητήσαμε να μας διηγηθεί το ταξίδι του.

«Α

υτό το ταξίδι μόνο με λεφτά μπορεί να γίνει. Περάσαμε από τη Συρία στην Τουρκία, πληρώνοντας τη μαφία στα σύνορα. Πήγαμε κατευθείαν στην Ιστανμπούλ και από εκεί στη Σμύρνη. Εκεί βρήκα ένα Κούρδο που μου είπε ότι θέλει 1.500 ευρώ το άτομο για να μας περάσουν από την Σμύρνη στη Σάμο. Για να μαζέψω αυτά τα λεφτά πρέπει να δουλεύω στην πατρίδα μου πέντε χρόνια. Ο πατέρας μου είχε αγοράσει ένα σπίτι στη Συρία που κόστιζε περίπου 13.000 ευρώ. Όταν επέστρεψα στη Συρία και παντρεύτηκα, πουλήσαμε αυτό το σπίτι και μείναμε όλοι μαζί στο σπίτι των γονιών μου. Με αυτά τα λεφτά ζήσαμε. Μας είχαν μείνει 4.000 ευρώ και με αυτά κάναμε το ταξίδι εγώ και ο αδελφός μου.» «Στην Τουρκία μείναμε μία εβδομάδα, σε ένα ξενοδοχείο στο οποίο έμεναν περίπου 1.000 άνθρωποι από τη Συρία. Όποιος πληρώσει 100 ευρώ παραπάνω, αυτός έχει προτεραιότητα να κάνει το ταξίδι προς την Ελλάδα. Στις 9.30 το βράδυ ήρθε ένα φορτηγό κοντέινερ και μας πήρε. Μπήκαμε εκεί μέσα 44 άνθρωποι, όλοι Σύριοι. Μετά από 3 ώρες περίπου φτάσαμε στη θάλασσα. Μας έβαλαν 44 ανθρώπους, έξι γυναίκες -η μία έγκυος- και δύο παιδιά ανάμεσά μας, σε ένα φουσκωτό που ήταν για 10 άτομα. Ένας από εμάς έκανε τον οδηγό και μας έδειξαν τα φώτα από την απέναντι ακτή για να μας καθοδηγούν. Μας είπαν “το τρίτο φως που βλέπετε είναι η Ελλάδα, προς τα εκεί να πάτε”. Μας είπαν ακόμα ότι σε δύο περίπου ώρες, θα μας βρει το λιμενικό κατά την περιπολία του και θα μας πάρει.»

Μια δύναμη μας σήκωσε

«Η θάλασσα ήταν ήρεμη την πρώτη μιάμιση ώρα. Μετά τρελάθηκε. Η βάρκα έβαλε νερό. Πετάξαμε τις τσάντες μας

στη θάλασσα, με ό,τι είχαν μέσα, φαγητά, λεφτά, χαρτιά. Μια γυναίκα είχε στην τσάντα της άρωμα, του βάλαμε φωτιά μήπως λειτουργήσει σαν φωτοβολίδα. Ένας από εμάς πήρε τηλέφωνο την τουρκική αστυνομία και παρακαλούσε να μας σώσουν. Η αστυνομία του απάντησε: “Στ’ αρ…ια μας”.» «Η ώρα ήταν κοντά 2 μετά τα μεσάνυχτα. Η ακτή δεν φαινόταν, το σκοτάδι ήταν πηχτό. ∆ύο από εμάς που ήξεραν κολύμπι αποφάσισαν να βουτήξουν στη θάλασσα για να προσπαθήσουν να φέρουν βοήθεια κολυμπώντας. ∆εν τους ξαναείδαμε. Λίγη ώρα μετά μας τέλειωσε η βενζίνη. Η στεριά φαινόταν ένα χιλιόμετρο περίπου μακριά. Αποφασίσαμε να μείνουν στη βάρκα οι γυναίκες και τα παιδιά και όσοι δεν ήξεραν κολύμπι. Οι υπόλοιποι, 25 άνθρωποι περίπου, βουτήξαμε όλοι μαζί και τραβούσαμε τη βάρκα κολυμπώντας σιγά σιγά. Από εκείνη τη στιγμή και μετά έχασα την αίσθηση του χρόνου. Νόμισα ότι σε μια στιγμή κάποια δύναμη μας σήκωσε και βρεθήκαμε στη στεριά.» «Ήταν απόκρυμνη παραλία, όλο πέτρες και αρκετοί από εμάς δεν είχαμε ούτε παπούτσια, τα είχαμε πετάξει στη θάλασσα. Αρχίσαμε να φωνάζουμε, αλλά καμία απόκριση. Χωριστήκαμε σε ομάδες και κινούμασταν σε διαφορετικές κατευθύνσεις, περίπου σε απόσταση 500 μέτρων μεταξύ μας, μέσα στα βάτα και τις πέτρες, μήπως βρούμε νερό. Εγώ, ο αδελφός μου και άλλοι τρεις ξαφνικά βρήκαμε μια εκκλησία. Εκεί είχε νερό. Άρχισα να χτυπάω με όλη μου τη δύναμη την καμπάνα για να ειδοποιήσω τους άλλους. Ήρθαν όλοι και οι 42 και πίναμε νερό και πλέναμε τις πληγές μας.»

μηχανάκι. Εγώ έκανα πως δεν καταλάβαινα ελληνικά για να μη νομίσουν ότι είμαι της μαφίας. Μίλησε μαζί τους ένας γιατρός που ήξερε αγγλικά. Ρωτούσαμε που ήμασταν. Και αυτοί απάντησαν στα ελληνικά: “Στην Τουρκία, ρε μαλ..α”. Πήραν τηλέφωνο και τους άκουγα να λένε: “Είναι πολλοί οι μαλ..ες”. Μας είπαν να τους ακολουθήσουμε με τα πόδια για περίπου 3 χιλιόμετρα.» «Φτάσαμε σε ένα χωριό. Μας έβγαλαν φωτογραφίες, μας πήραν δακτυλικά αποτυπώματα και μας έβαλαν σε ένα κελί 3x3, όλους και τους 42. Η τουαλέτα στον ίδιο χώρο. Βρώμαγε. Μείναμε δύο μέρες, κοιμόμασταν κολλημένοι ο ένας πάνω στον άλλο και μόνο λίγο χώρο αφήναμε για τις γυναίκες. Ζητούσαμε γάλα για τα παιδιά, αλλά η αστυνομία δεν καταλαβαίνει τίποτα. Αρχίσαμε να φωνάζουμε και να ζητάμε να αφήσουν δύο από εμάς να πάνε σε ένα μπακάλικο να πάρουν πράγματα για όλους να φάμε. Μας άφησαν.» «Την τρίτη μέρα ήρθε ένα καράβι να μας μεταφέρει στη Σάμο. Μας στοίβαξαν στο γκαράζ του καραβιού. Φτάσαμε στη φυλακή της Σάμου. Όλο το κτίριο χωράει 300 άτομα. Ξέρεις πόσοι μένουν τώρα εκεί; 1.200 άνθρωποι. Παραπάνω από τους μισούς είναι Σύριοι. Όλοι κοιμούνταν έξω, σε χαρτόνια. Έκατσα εκεί 14 μέρες. Πολύ πολύ δύσκολα.»

«Συνεχίσαμε το δρόμο. Σε λίγο συναντήσαμε δύο αστυνομικούς σε ένα

Ζωή Γεωργούλα

Πολύ πολύ δύσκολα

Σε όλη τη διήγησή του, ο Αραφάτ δάκρυσε μόνο όταν μου είπε πώς αν συνεχίσει να μη βρίσκει μια δουλειά θα αναγκαστεί να ζητιανέψει. Τον ρωτώ πώς είναι η κατάσταση στη Συρία. «Εδώ, πας μια βόλτα στην πόλη και βλέπεις έναν να πίνει καφέ, άλλον να πηγαίνει στη δουλειά του, άλλον να κάνει τα ψώνια του. Στη Συρία, αν κάνεις μια βόλτα στους δρόμους, βλέπεις ανθρώπινα μέλη διάσπαρτα».