MAGAZINE
Nr. 6 2019
Frituurvet Recycle Het! start eindejaarscampagne
Blockchain in de voedselketen Meer duurzame palmolie verwerkt in Nederland 20
MVO MAGAZINE NR 6 - 2019
1
Woorden en daden Deze tijd van het jaar kenmerkt zich door terugblikken en vooruitkijken. Het afgelopen jaar domineerde vooral het vraagstuk van klimaatverandering de politieke discussies. Vorige week vond de Klimaatconferentie van Madrid plaats en presenteerde de voorzitter van de Europese Commissie, Ursula von der Leyen samen met Eurocommissaris Frans Timmermans de Green Deal die van Europa in 2050 het eerste klimaatneutrale continent moet maken. Ook voor de Nederlandse oliën- en vettenindustrie zal dat grote gevolgen hebben. De landbouw voor onze grondstoffen, de energie voor onze processen, het transport van onze producten en de handel in onze markten zullen ingrijpend veranderen. Maar hoe alarmerend de berichten over klimaatverandering ook zijn, toch overheerst bij mij een gevoel van optimisme en vertrouwen. De klimaatmaatregelen zullen offers vragen, maar ook kansen bieden. Onze bedrijven karakteriseren zich traditiegetrouw eerder door daden dan door woorden. En op daden komt het nu aan. Het vinden van slimme oplossingen en realiseren van praktisch haalbare plannen. Daar zijn we goed in. Het vraagstuk van klimaatverandering vraagt de inzet van ons allemaal. In de afgelopen jaren hebben we laten zien dat de oliën- en vettenindustrie verantwoordelijkheid neemt en graag vooroploopt. Onze leden tonen een grote betrokkenheid bij de vier thema’s die ons verbinden: Duurzame ontwikkeling, Voedsel- en diervoederveiligheid, Voeding en gezondheid en Handelspolitiek. Met de keuze van het thema van ons Netwerkevent op donderdag 19 maart 2020: ‘Naar een CO2-neutrale MVO-sector’ laten we onze ambities zien. Ik kijk uit naar een vindingrijk 2020 en wens u voor nu een ‘groene’ kerst. Frans Claassen Directeur MVO - de ketenorganisatie voor oliën en vetten
2
SAVE THE DATE
Inhoud
19 MAART 2020 MVO Netwerkevent 'Naar een CO2-neutrale MVO-sector'
DUURZAME ONTWIKKELING
Frituurvet Recycle Het! start eindejaarscampagne
6-7
Meer duurzame palmolie verwerkt in Nederland
8-9
Anti-palmolie marketing van The Flower Farm is misleidend
11
VOEDSEL- EN DIERVOEDERVEILIGHEID
Training Chinese wetgeving diervoeders
10
ALGEMEEN
Blockchain in de voedselketen Kort nieuws
Louis Braillelaan 80 2719 EK Zoetermeer info@mvo.nl MVO MAGAZINE NR 6 - 2019
4-5 12 - 13
MVO Magazine is een digitale uitgave van MVO - de ketenorganisatie voor oliën en vetten en is bestemd voor leden en externe relaties. Voor meer informatie zie: www.mvo.nl 3
ALGEMEEN Seminar 22 november 2019
Hoe gaat blockchain de bedrijfsprocessen in de voedselketen beïnvloeden? Is blockchain de ‘silver bullet’ voor volledige transparantie in de agri-food industrie? De deelnemers aan het seminar dat MVO eind november samen met Het Comité van Graanhandelaren en NOFOTA over dit onderwerp organiseerde, konden hier niet zonder meer ja op zeggen. Maar dat blockchain veel kan bijdragen aan transparantie in de keten, traceerbaarheid van duurzame producten en productie en kostenbesparingen in de supply chain, daar was iedereen het over eens.
Toegankelijk Het seminar over digitalisering in de agri-food sector vond plaats in Rotterdam. In het gebouw waar voorheen De Nederlandsche Bank gevestigd was, kregen de meer dan 100 deelnemers een beknopte uitleg van wat blockchain is en hoe het werkt. Dagvoorzitter Wouter Jacobs, academisch directeur van het Executive Programme Leadership Commodity Trade and Supply Networks aan de Erasmus Universiteit, bleek 4
uitstekend in staat om de beginselen van blockchain op een toegankelijke manier duidelijk te maken en de voor- en nadelen van dit digitale systeem van transactieverwerking aan te geven. Inzicht Marianne van Keep, Director of Sustainability bij Verstegen Spices & Sauces en Lonneke van Genugten, Program manager Responsible Innovation
bij Fairfood, gingen vooral in op de voordelen van blockchain voor transparantie en traceerbaarheid. Zo geeft de door Verstegen met behulp van blockchain ontwikkelde ‘human fingerprint’ op producten, informatie die teruggaat tot aan de boer. De consument kan zien waar het product van gemaakt is en waar het vandaan komt. En de boer voelt zich meer onderdeel van de keten en krijgt meer inzicht in de prijsvorming van zijn product.
Traceerbaarheid in de keten:
Industriebrede aanpak Petya Sechanova,Trade Execution Leader bij Cargill, gaf inzicht in de ontwikkelingen bij een aantal grote bedrijven in onze sectoren, waar de afgelopen 10 jaar veel tijd en energie is gestoken in het promoten van het gebruik van digitale documenten. Inmiddels is duidelijk dat alleen een industriebrede aanpak succesvol kan zijn. Het bedrijfsleven ziet verschillende voordelen van blockchain, zoals: • terugdringen van fouten • verkorten van wachttijden bij laden en lossen • interessantere werkzaamheden voor mensen in administratieve functies • meer efficiency in logistiek en contractafwikkeling MVO MAGAZINE NR 6 - 2019
Bron afbeelding: Rabobank
Wetgeving Dennis Zieren, IT and Public Procurement Lawyer bij Ploum Advocaten, ging in op het (ontbreken van een) juridische kader voor blockchain. Met name op het gebied van identificatie en authenticatie, maar ook bij geschillenbeslechting is nog veel onduidelijk. Ook is de vraag hoe met contracten omgegaan moet worden. Meer jurisprudentie is nodig. Vervolgstappen MVO, Het Comité en NOFOTA onderzoeken hoe zij zich gaan voorbereiden op de ontwikkelingen m.b.t. blockchain, bijvoorbeeld door informatiebijeenkomsten te organiseren en te kijken naar het elektronisch versturen van contracten en handelsdocumenten. 5
DUURZAME ONTWIKKELING
‘Frituurvet Recycle Het!’ start eindejaarscampagne
Meer dan 50% van het door Nederlandse huishoudens gebruikte frituurvet verdwijnt nog steeds bij het restafval of in het riool. “En dat is niet alleen slecht voor onze leefomgeving”, zegt Frans Claassen, directeur van MVO, “maar hiermee gooien we ook geld weg. Het recyclen van gebruikt frituurvet levert winst op voor het milieu, voor de bedrijven die er fossielvrije biodiesel van maken én voor de verenigingen of scholen die het gebruikte frituurvet inzamelen. Dat is drie keer winst.”
6
Hergebruiken Gebruikt frituurvet dat weggegooid wordt, komt terecht in het riool of bij het restafval. Vet dat in het riool terechtkomt veroorzaakt verstoppingen en levert een grote schadepost op voor gemeenten. Gebruikt frituurvet dat bij het restafval belandt, komt terecht in de vuilverbranders. Frans Claassen: “Dat is zonde, want we kunnen het heel goed hergebruiken. Wij vragen consumenten om het gebruikte frituurvet en olie waarin gefrituurd is naar een inzamelpunt te brengen. Die vind je bij supermarkten, sportclubs, scholen, kinderboerderijen en bij de milieustraat van de gemeente.” Fossielvrij Elk jaar rond de jaarwisseling vraagt de campagne Frituurvet Recycle Het! extra aandacht voor het
MVO MAGAZINE NR 6 - 2019
apart inzamelen van gebruikt frituurvet, omdat dan veel gefrituurd wordt. Als er veel wordt ingeleverd, kan er meer gerecycled worden tot biobrandstof. Biobrandstof dat is gemaakt van gebruikt frituurvet, is de meest duurzame brandstof die er is. Het heeft de laagste CO2-uitstoot van alle energiebronnen. Extra inkomsten Het inzamelen van gebruikt frituurvet zorgt voor extra inkomsten voor scholen, sportclubs en bijvoorbeeld kinderboerderijen. Organisaties die willen bijdragen aan een groene samenleving en tegelijkertijd wat extra inkomsten kunnen gebruiken, kunnen inzamelpunt worden. Aanmelden kan via www.frituurvetrecyclehet.nl.
7
DUURZAME ONTWIKKELING
Meer duurzame palmolie verwerkt in Nederland Nederland is op de goede weg bij het gebruik van duurzame palmolie. Het einddoel (100% duurzaam in 2020) is in zicht. Dat blijkt uit de rapportage van de Dutch Alliance for Sustainable Palm Oil (DASPO). In 2018 was 89% van de in Nederland verwerkte palmolie voor voeding voor de binnenlandse markt en exportmarkten duurzaam. Het aandeel fysiek gescheiden duurzame palmolie steeg met 4% ten opzichte van 2017. In de diervoederindustrie werd 12% meer duurzame palmolie verwerkt dan in het jaar ervoor. Voor de Nederlandse markt verwerkten de bedrijven die zijn aangesloten bij de brancheorganisaties die lid zijn van de DASPO zowel voor voeding als voor diervoeder 100% duurzame palmolie. Belang van duurzame palmolie De DASPO rapporteert jaarlijks over het gebruik van duurzame palmolie in de voedingsmiddelen- en de diervoederindustrie. Duurzame palmolie is belangrijk omdat het bijdraagt aan de oplossing van vraagstukken zoals de wereldvoedselvoorziening, bescherming van de biodiversiteit en de sociaal-economische ontwikkeling van kleine boeren. Frans Claassen, directeur van MVO en initiatiefnemer van de DASPO: “Positief is dat we in 2018 in voeding 4% meer fysiek gescheiden duurzame palmolie gebruikten, en dat in de diervoederindustrie 12% meer duurzame palmolie is verwerkt. Het aandeel duurzame palmolie in voedingsmiddelen laat in 2018 maar een zeer beperkte stijging zien (+1%). 8
Maar we moeten niet vergeten dat dit cijfer zowel de binnenlandse markt als de export betreft. In Nederland zitten we met de aangesloten sectoren zowel in voeding als bij diervoeders al enkele jaren op 100% duurzaam�. Traceerbaar De transparantie in de palmoliesector is de afgelopen jaren fors verbeterd. Alle palmolie die Nederland binnenkomt is traceerbaar tot aan de palmoliemolen in het land van oorsprong. Al deze palmolie voldoet aan de zogeheten NDPE-eisen, wat betekent dat: 1. geen ontbossing heeft plaatsgevonden, 2. niet op veenland is geteeld, 3. arbeids- en mensenrechten zijn gerespecteerd.
Claassen: ”Transparantie is heel belangrijk. De industrie heeft zich daar enorm voor ingespannen. De p roblemen met palmolie kunnen alleen gezamenlijk en op wereldschaal worden aangepakt. Daarbij krijgen we steeds meer steun van NGO’s en wetenschappers die duidelijk maken dat het boycotten van palmolie de problemen niet oplost”. Steun overheid Ook de Nederlandse overheid onderkent het belang van duurzame palmolie. Marjolijn Sonnema, directeur-generaal Agro en Natuur bij het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit: "De palmvrucht is niet meer weg te denken uit de wereldwijde voedselproductie. Daarbij is een duurzame productie van palmolie van groot belang. Het is goed om te zien welke stappen de palmolie-industrie al heeft genomen. Deze ondersteun en omarm ik. Tegelijkertijd is het belangrijk om blijvend te zoeken naar verbetermogelijkheden, daarom moedig ik bedrijven aan om ambitieus naar hun eigen duurzaamheidsstandaarden te kijken". De DASPO is een initiatief van MVO de ketenorganisatie voor oliën en vetten en wordt ondersteund door IDH, The Sustainable Trade Initiative. Meer info: www.duurzamepalmolie.nl MVO MAGAZINE NR 6 - 2019
9
VOEDSEL- EN DIERVOEDERVEILIGHEID
Training Chinese wetgeving diervoeders Sinds 2009 hebben de Chinese autoriteiten strikte wetgeving voor de invoer van diervoeders en additieven. Onderdeel van deze wetgeving is de eis dat bedrijven die naar China exporteren, op de hoogte zijn van de Chinese importwetgeving voor diervoeders, en van de Chinese normen voor veilige productie. Op het gebied van exportprocedures voor dierlijke bijproducten werkt MVO sinds 2017 samen met Way2Trade. We bundelen onder andere kennis en e rvaring op het gebied van procedures voor nieuwe markttoegang naar derde landen en advies over exportcertificaten. Voor de dierlijk vetbedrijven die lid zijn van MVO is China een belangrijke markt. Om deze bedrijven de mogelijkheid te bieden hun kennis uit te breiden en te verdiepen, organiseren Way2Trade en CCIC Europe, trainingen over Chinese wetgeving op het punt van diervoeders, additieven, premixen en pet food. De trainingen duren een dag en behandelen zowel de veterinaire wetgeving als het Chinese douanesysteem. Ook wordt ingegaan op het alternatief van het spoor10
wegvervoer naar China en de hieraan verbonden voorwaarden. Dit deel wordt geïntroduceerd door GVT Nederland. De Engelstalige trainingen worden gehouden op het kantoor van CCIC Europe in Rotterdam. Programma • 13 januari 2020 (feed additives and premix) • 15 januari 2020 (feed/calf milk replacer) • 16 januari 2020 (pet food) • 11 februari 2020 (feed additives and premix) Indien nodig worden extra cursusdata gepland in 2020. De deelnemers aan de cursus ontvangen een certificaat van deelname van CCIC, dat kan worden gebruikt bij toekomstige inspecties door de Chinese autoriteiten. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Ron van Noord via noord@mvo.nl of 06 10 72 40 89 of direct met Way2Trade via contact@way2trade.nl.
DUURZAME ONTWIKKELING
Anti-palmolie marketing van The Flower Farm is misleidend • The Flower Farm (TFF) verliest beroep bij Reclame Code Commissie (RCC) op alle punten. • Het College van Beroep (CvB) is nog strenger dan de RCC in de eerdere uitspraak: Het marketingconcept TFF is misleidend. TFF moet verpakkingen, televisiecommercial, video, social mediaberichten en website aanpassen. • In Nederland is alle margarine ontbossingsvrij. TFF zet zich in haar marketingcampagne op onjuiste gronden af tegen duurzame palmolie, en maakt consumenten ten onrechte afkerig van margarines die duurzame palmolie bevatten. • Alle uitspraken van TFF over palmolie en ontbossing zijn onge nuanceerd en eenzijdig en dus misleidend en niet toegestaan. • Het CvB hecht veel waarde aan de verklaringen van ngo’s die duurzame palmolie steunen en géén commercieel belang hebben. Het CvB heeft de uitspraak van de RCC over het misleidend k arakter van de anti-palmolie marketing van TFF bevestigd. V orige maand oordeelde de RCC dat de campagne van het n ieuwe margarinemerk onjuist en ongenuanceerd en dus m isleidend is. TFF ging tegen een onderdeel van de uitspraak in beroep. Dat beroep hebben ze nu op alle punten verloren. Het CvB stelt hiermee de European Palm Oil Alliance (EPOA) nogmaals en met extra argumenten in het gelijk. TFF handelt zowel in strijd met de Nederlandse Reclame Code als met de Milieu Reclame Code, en moet alle verpakkingen, televisiecommercial, video, socialmediaberichten en website aanpassen. MVO MAGAZINE NR 6 - 2019
Tony Chocolonely Frans Claassen, directeur van MVO en voorzitter van EPOA: “Ik ben verheugd over deze uitspraak. De RCC steunt onze aanpak en straft ongenuanceerde en eenzijdige beeldvorming af. The TFF positioneert zich graag als de Tony Chocolonely van de margarine-industrie, maar dat zijn ze juist niet. Tony Chocolonely zet zich in voor de verduurzaming van de cacaosector. TFF doet helemaal niets aan verduurzaming. Als TFF zich daadwerkelijk wil inzetten voor een betere wereld, sluiten ze zich bij ons initiatief voor duurzame palmolie aan.” Het persbericht van EPOA en de uitspraak in het beroep vindt u hier. 11
KORT NIEUWS
RIVM actualiseert oliën en vetten in NEVO-online In de nieuwe versie van het Nederlands Voedingsstoffen bestand (NEVO) dat het RIVM (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu) onlangs heeft gepubliceerd is de informatie over margarines en bak- en braadvetten geüpdatet. Van 20 soorten olie, van arachideolie tot zonnebloem-
olie zijn de gegevens geactualiseerd. Hierbij is gebruik gemaakt van het laboratoriumonderzoek dat Wageningen University & Research op verzoek van MVO begin dit jaar heeft uitgevoerd. Vetzuren De wijze waarop afzonderlijke
vetzuren worden gepubliceerd is gewijzigd. In NEVO-online 2019 zijn de afzonderlijke vetzuren in absolute hoeveelheden weergegeven (g/100 g voedingsmiddel) en niet meer in procenten van de totale hoeveelheid vetzuren. Hiermee kan de gebruiker eenvoudiger het totale gehalte van de afzonderlijke vetzuren in een voeding of recept berekenen. Online NEVO bevat informatie over de samenstelling van de meest gebruikte voedingsmiddelen in Nederland. Sinds de vorige uitgave van NEVO-online (2016) zijn er 180 nieuwe voedingsmiddelen toegevoegd. De gegevens zijn online te raadplegen via NEVO-online. Van ruim 2150 voedingsmiddelen worden de gegevens over energie en 133 voedingsstoffen weergegeven. De gebruiker kan voedingsmiddelen met elkaar vergelijken en sorteren op hoeveelheid voedingsstoffen. De NEVO-website bevat veel achtergrondinformatie over voedingsmiddelen en voedingsstoffen.
12
KORT NIEUWS
Steun voor kleine boeren Op 26 november jl. tekenden de Nederlandse en Maleisische overheid een samenwerkingsovereenkomst gericht op het ondersteunen van ontbossingsvrije, klimaatvriendelijke palmolie productie door kleine palmolie boeren. De Nederlandse overheid stelt in totaal voor het mondiale project € 24 miljoen beschikbaar. Het programma wordt uitgevoerd door IDH en Solidaridad, die boeren willen bereiken die buiten de grote internationale handels-
Veilige afzender MVO-leden kunnen zich abonneren op onze nieuwsberichten. Leden en niet-leden ontvangen daarnaast ons digitale MVO Magazine. We doen ons uiterste best om ervoor te zorgen dat de e-mails bij u in het juiste postvak terechtkomen. Toch kan het gebeuren dat onze lezers informatie missen doordat de berichten onbedoeld in het postvak ‘ongewenste mail’ of ‘onbelangrijke mail’ komen. Een oplossing is om ‘info@mvo.nl’ toe te voegen aan uw veilige afzenders. Hier leest u hoe.
ketens vallen. Deze boeren spelen vaak een bovengemiddeld grote rol bij ontbossing, onder andere door gebrek aan toegang tot financiering en een lagere productiviteit.
Update brochure over pesticidenbeheer MVO, FEDIOL, COCERAL, Het Comité en UNISTOCK hebben gezamenlijk de brochure over pesticidenbeheer voor boeren en opslagbedrijven in niet-EU-landen bijgewerkt. De update was nodig met het oog op recente ontwikkelingen in de EU en om de aandacht van boeren en opslagorganisaties te vestigen op enkele actuele pesticidenkwesties. De brochure zal worden uitgebracht in verschillende talen en
MVO MAGAZINE NR 6 - 2019
vervolgens worden verspreid via het Nederlandse netwerk van landbouwattachés en via boeren- en handelaarsorganisaties in de verschillende landen. De verschillende taalversies komen ook online beschikbaar.
PESTICIDE MANAGEMENT Crucial for farmers and storage managers
Several non-EU countries are big net exporters of oilseeds, especially of soyabeans, sunflower seeds and to a lesser extent rapeseeds. Significant volumes of these oilseeds are destined for the European Union (EU) countries, in particular Austria, Belgium, Germany, the Netherlands and Spain. It is vital that oilseeds are not contaminated with pesticides at levels that are not compliant with EU Regulation. Maximum EU limits for pesticides* (MRLs - Non-exhaustive list) *) EU regulation may be subject to changes. For most up-to-date information see: https://ec.europa.eu/food/plant/pesticides/eu-pesticides-database
ON RAPESEEDS Biphenyl Carbendazim Chlormequat Chlorpyriphos Chlorpyriphos-methyl Cypermethrin Cyproconazole Dimethoate Diquat Dithiocarbamates
mg/kg
ON SUNFLOWER SEEDS
mg/kg
ON SOYABEANS
mg/kg
0.01 0.1 7.0 0.04 0.05 0.2 0.4 0.01 1.5 0.5
Azoxystrobin Captan Chlormequat Chlorpyriphos Chlorpyriphos-methyl Cypermethrin Deltamethrin Dichlorvos Diquat Glyphosate
0.5 0.07 0.01 0.01 0.05 0.2 0.05 0.01 0.9 20.0
Anthraquinone Chlorpyriphos Chlorpyriphos-methyl Chlothianidin Cyproconazole Diquat Fosetyl-Al Glufosinate Glyphosate Haloxyfop
0.02 0.1 0.05 0.02 0.07 0.3 2.0 2.0 20.0 0.5
Fluopyram Fluazifop-p Flutriafol
1.0 9.0 0.5
Imidacloprid Lambda -cyhalothrin Malathion
0.1 0.2 0.02
Heptachlor Malathion Paraquat
0.01 0.02 0.02
Fosetyl-Al Glyphosate Glufosinate-ammonium Haloxyfop Imidacloprid Malathion Mepiquat Paraquat Pirimiphos-methyl Tebucanozole Thiacloprid
2.0 10.0 1.5 0.2 0.1 0.02 15.0 0.02 0.5 0.5 0.6
Mepiquat Pirimiphos-methyl Tetramethrin
40.0 0.5 0.01
Pirimiphos-methyl Procymidone
0.5 0.02
ON LINSEEDS 2,4 D Chlorpyrifos Cyhalothrin-lambda Cypermethrin Glyphosate Haloxyfop Imidacloprid Malathion MCPA Pirimiphos-methyl
mg/kg 0.05 0.01 0.2 0.2 10.0 0.01 0.05 0.02 0.1 0.5
Inappropriate use of pesticides might affect consumers’ health. It often prevents traders and processing industry from buying oilseeds and cereals, since the regulation restrict us from placing these products on the EU markets for food and/or feed applications.
EU Regulation No. 396/2005 establishes a high level of consumer protection and harmonised provisions within the EU on maximum residue levels (MRLs) in or on food and feed of plant and animal origin. It applies to fresh and processed food or feed produced or used in the EU in which pesticide residues may be present.
This brochure is the result of a concerted action of oilseed trading and processing companies along with storekeepers, co-ordinated by MVO – The Netherlands Oils and Fats Industry, FEDIOL – The EU vegetable oil and proteinmeal industry association, COCERAL – The EU association of cereals, rice, feedstuff, oilseeds, olive oil and fats and agrosupply trade, Het Comité – The Royal Dutch Grain and Feed Trade association, UNISTOCK – The EU association of professional portside storekeepers for agribulk commodities.
Existing MRLs for all approved active substances are regularly reviewed in the EU. To find out which MRL is applicable for which crop and which pesticide, a database can be consulted on the EU website. The MRLs can be viewed by crop, by crop group, by crop code or by pesticide in all EU languages. See: https://ec.europa.eu/food/plant/pesticides/eu-pesticides-database
ROYAL DUTCH GRAIN AND FEED TRADE ASSOCIATION
(HET COMITÉ)
13