9 minute read
Γευστικές διαδρομές
Ιωάννα Βενιέρη
Η ανείπωτη ομορφιά της ξεδιπλώνεται στα βαθύσκιωτα δάση και τα ατίθασα ποτάμια της, στις κατάλευκες πλαγιές του Φαλακρού όρους, στους εντυπωσιακούς καταρράκτες, αλλά και στα τόσα γραφικά χωριά της… Ωστόσο, υπάρχει ακόμα ένας ισχυρός λόγος που σε καλεί να επισκεφθείς τη Δράμα: είναι οι πολυσυλλεκτικές γεύσεις της και τα εκλεκτά κρασιά της, που παράγονται στα υπερσύγχρονα οινοποιεία της περιοχής.
Advertisement
Ονομός Δράμας είναι κυρίως γεωργικός, με πιο γνωστές καλλιέργειες την πατάτα και τα φασόλια Νευροκοπίου. Έγινε η νέα πατρίδα μεγάλου αριθμού προσφύγων οι οποίοι έφεραν μαζί τους τις γεύσεις και τα αρώματα του τόπου καταγωγής τους. Εδώ η γεύση μετουσιώνεται σε μνήμες παλιές και εκφάνσεις πολιτισμού. Μέσα από τις παραδοσιακές συνταγές της, αλλά και τα αρώματα των διεθνώς φημισμένων κρασιών της, η Δράμα ξεδιπλώνει τον πολυποίκιλο πολιτισμό της και σαγηνεύει τις αισθήσεις μας. Από καιρούς αλλοτινούς, ο τόπος ταυτίζεται με το κρασί και τον Διόνυσο. Η παράδοση στην αμπελουργία συνεχίζεται έως τις μέρες μας στα υπερσύγχρονα οινοποιεία της Δράμας από τους ανθρώπους τους, που καλλιεργούν με γνώση, αγάπη και μεράκι εκλεκτές ποικιλίες αμπελιών και παράγουν κρασί εξαιρετικής ποιότητας, με σημαντικές εξαγωγές στο εξωτερικό. Κάθε Μάιο, η πόλη γιορτάζει το κρασί και τις παραδοσιακές γεύσεις της, και μεταμορφώνεται για μία εβδομάδα σε μια μεγάλη γιορτή, με τον τίτλο «Δραμοινογνωσία». Εκδηλώσεις στις πλατείες και τα πάρκα της, γευσιγνωσίες, παιχνίδια και σεμινάρια γεύσης, ενώ παράλληλα τα 7 υπερσύγχρονα οινοποιεία τής περιοχής ανοίγουν τις πόρτες τους για να μας ξεναγήσουν στον μαγικό κόσμο τους και να μας γνωρίσουν τα εκλεκτά κρασιά τους. Μια διαδρομή που περνάει μέσα από τον πολιτισμό, την οινογευσία και τη γαστρονομία του τόπου... Ποικιλίες εξαιρετικές συνέδεσαν το όνομά τους με τον τόπο, όπως Sauvignon Blanc, Semillon, Chardonnay, Cabernet Sauvignon, Cabernet Franc, Merlot, Ασύρτικο, Μαλαγουζιά, Trebbiano, Malvasia, Nebbiolo, Tempranillo, ακόμα και Αγιωργίτικο. Γι’ αυτό και αξίζει ένα ταξίδι ως τη Δράμα, για να επισκεφθούμε
Επίσκεψη στο μαγευτικό σπήλαιο των πηγών του Αγγίτη
Ξενάγηση και γευσιγνωσία στα κελάρια του υπερσύγχρονου Κτήματος Κώστα Λαζαρίδη Χαλάρωση και καφεδάκι στο ειδυλλιακό Πάρκο της Αγίας Βαρβάρας, στη Δράμα
Ζυμώνοντας φύλλο για γκιουζλεμέδες, τις παραδοσιακές τυρόπιτες της Δράμας τα γνωστά οινοποιεία της, όπως το Κτήμα Οινογένεσις, το Κτήμα Παυλίδη, το Κτήμα Κώστα Λαζαρίδη, το Κτήμα Γέννημα Ψυχής - Μανωλεσάκης, το Κτήμα Nico Lazaridi, το Κτήμα Τέχνη Οίνου και το Κτήμα Μιχαηλίδη. Μια ξενάγηση στον μαγικό τους κόσμο θα μας μυήσει στα μυστικά της τέχνης τους, και έτσι θα έχουμε την ευκαιρία να μάθουμε να ξεχωρίζουμε το καλό, ποιοτικό κρασί.
Γεύση με… ιστορία
Τόπος με πλούσια πολιτιστική κληρονομιά, η ευρύτερη περιοχή της Θράκης διαμόρφωσε, όπως ήταν φυσικό, ιδιαίτερες διατροφικές συνήθειες. Η κουζίνα της είναι απλή στον τρόπο μαγειρέματος, αλλά πλούσια σε συνταγές, με μοναδικούς συνδυασμούς ποιοτικών υλικών. Οι γαστρονομικές συνήθειες των ντόπιων, αλλά και αυτές των Ελλήνων προσφύγων της Μικράς Ασίας, του Πόντου, της Καππαδοκίας και της ΒΑ Θράκης, καθώς και των Τουρκόφωνων, των Πομακόφωνων, των Ρομά και των Αρμενίων,
Αφράτοι κεφτέδες με πολλά μυρωδικά,
φτιαγμένοι με παλιά συνταγή από τη Μικρά Ασία δημιούργησαν στο πέρασμα του χρόνου μια ιδιαίτερα γευστική κουζίνα, η οποία συνδυάζει τη νοστιμιά με την έμφαση στη χρήση εκλεκτών τοπικών προϊόντων. Πιάτα σμυρναίικα, κωνσταντινουπολίτικα, μικρασιάτικα, μυστικές συνταγές από την Καππαδοκία, τον Πόντο, πίτες καταπληκτικές από τους ντόπιους και τόσα άλλα... δημιούργησαν στο πέρασμα του χρόνου μια πολύ γευστική κουζίνα. Εκτός λοιπόν από τις κλασικές ελληνικές συνταγές, όπως είναι τα ντολμαδάκια, η φασολάδα στο πήλινο και οι χωριάτικες πίτες με τυρί ή χόρτα, στη Δράμα θα γευτούμε ποντιακά πισία (παραδοσιακά πιροσκί με πατάτα ή τυρί, κιμά ή πράσο) και γκιουζλεμέδες (τυρόπιτες με χειροποίητο φύλλο και λευκό τυρί, στο τηγάνι). Από τη Μικρά Ασία προέρχονται επίσης τα κελέμια-κρεμμύδια γεμιστά με κιμά και ρύζι, οι ιτσλί κεφτέδες και το μερακλίδικο χιουνκιάρ μπεγιερντί (μοσχαράκι κοκκινιστό με πουρέ μελιτζάνας). Έμπνευση για το γιορτινό μας τραπέζι είναι το παραδοσιακό μπομπάρι, όπως αλλιώς λέγεται το έντερο στο οποίο τυλίγεται η ψιλοκομμένη συκωταριά με το ρύζι· φημισμένο μακεδονίτικο πιάτο, που στη Δράμα τρώγεται την περίοδο των Χριστουγέννων και προοσφέρεται στη γιορτή της Μπάμπως, το διονυσιακό έθιμο που αναβιώνει στις 8 Ιανουαρίου σε διάφορες περιοχές του νομού. Μια παραλλαγή της συνταγής είναι οι τζιγεροσαρμάδες: ψιλοκομμένα συκωτάκια, ρύζι, μαϊντανός και δυόσμος, που τυλίγονται με μπόλια και ψήνονται στον φούρνο. Από τους Πομάκους της Θράκης προέρχεται το κισίρ, ένα ελαφρύ φαγητό ή μια χορταστική σαλάτα, με λαχανικά και πλιγούρι. Μοιάζει με το ταμπουλέ, χωρίς όμως την έντονη γεύση του δυόσμου και του μαϊντανού. Θα δοκιμάσουμε επίσης κουνέλι λαγωτό (σε σκορδάτη σαλτσούλα), αρνάκι φρικασέ με μαϊντανό, κοτόπουλο λαχανιά, αγριογούρουνο κοκκινιστό με πατατούλες, πέστροφες από το Κεφαλάρι αλλά και λόζνικ, μια τοπική γιαουρτοτυρόπιτα με αμπελόφυλλο, που μαγειρεύεται στα βόρεια του νομού. Ο Δραμινός chef Στέργιος Κοζάκης ετοίμασε και μοιράζεται μαζί μας τη συνταγή του για τους σουρβάν κεφτέδες, μία ακόμη σπεσιαλιτέ της βόρειας Θράκης. Πρόκειται
Γιαούρτι με γλυκό του κουταλιού καρότο από τον Γυναικείο Παραγωγικό Συνεταιρισμό Κοκκινογείων
Ο κ. Σταύρος Μανωλεσάκης, ο δημιουργός του Κτήματος Γέννημα Ψυχής - Μανωλεσάκη, μάς κερνάει με χαμόγελο τα εκλεκτά κρασιά του
Κάβα με δραμινά κρασιά στο ξενοδοχείο Hydrama Grand Hotel, όπου μπορούμε και να τα δοκιμάσουμε
Τα γλυκά του κουταλιού στη Δράμα είναι φτιαγμένα με σπιτικές συνταγές
για κεφτεδάκια που ζυμώνονται με αρκετό κρεμμύδι και αυγά, και μαγειρεύονται στον φούρνο με κόκκινη σάλτσα. Συνοδεύονται παραδοσιακά από γιοφκάδες, χειροποίητα ζυμαρικά που έφτιαχναν οι Θρακιώτισσες στο τέλος του καλοκαιριού με αρκετό γάλα και αυγά. Τα Κοκκινόγεια Δράμας φημίζονται για τα εξαιρετικά λιαστά ντοματάκια τους, τα οποία θα τα βρούμε στον
Γυναικείο Παραγωγικό Συνεταιρισμό
Κοκκινογείων, όπως και τους γιοφκάδες (με ντομάτα ή σπανάκι), αλλά και γλυκά του κουταλιού (τέλειο το δαμάσκηνο!), μαρμελάδες, λικέρ, τραχανά, γλυκόξινες σάλτσες, κυδώνι πελτέ κ.ά. (τηλ. 25220 60456, 6979 118845, www. kokkinogeia.gr). Μην παραλείψετε να γευτείτε τον ντόπιο καβουρμά, το θρακιώτικο αλλαντικό από βραστό βοδινό κρέας, αλλά και «πέταλο», το μπαχαράτο μοσχαρίσιο λουκάνικο που τρώγεται ιδανικά ψημένο στα κάρβουνα. Η Δράμα φημίζεται άλλωστε για τα αλλαντικά της, τα οποία θα βρούμε σε μεγάλη ποικιλία στα αλλαντοποιεία του νομού. Αυθεντικά αλλαντικά Ανατολίας, όπως πικάντικο σουτζούκι, παραδοσιακό καραμανλίδικο λουκάνικο από βοδινό κρέας, λουκάνικο Καππαδοκίας, παρμάκ σουτζούκ, σουτζούκι Αδάνων, ζεϊμπέκ σαλάμ, καβουρμά και παστουρμάδες θα βρούμε στα εργαστήρια της αλλαντοποιίας Sary, στην Προσοτσάνη και στη Δράμα (τηλ. 25220 21031, 25210 31533, www.sary. gr). Από την αλλαντοποιία Η Βόρειος Ελλάς (τηλ.: 25210 33689, 6932 477050, www.voreioshellas.gr) θα αγοράσουμε λουκάνικα με φρέσκο κρεμμυδάκι, καπνιστό σαλάμι, μπριζόλα μπαχαρικών με βότανα ή πιπεράτη, καπνιστό χοιρομέρι και παστουρμά με φυσική ωρίμανση. Από γλυκό θα επιλέξουμε ανάμεσα στην καρυδόπιτα, τα σπιτικά γλυκά κουταλιού (που συνοδεύουν και το γιαούρτι μας), το γαλακτομπούρεκο, τους λουκουμάδες και το κανταΐφι. Ένα έθιμο που υπήρχε τα παλαιότερα χρόνια ήταν να φτιάχνουν οι νοικοκυρές χαλβά σιμιγδαλένιο την περίοδο που έσπαγαν τα καπνά, και ακολουθούσε το βελόνιασμα των φύλλων (μπούρλιασμα). Σήμερα φηΜεγάλη ποικιλία από αλλαντικά θα βρούμε και θα απολαύσουμε στα αλλαντοποιεία του τόπου
Παραδοσιακά ντολμαδάκια με αμπελόφυλλα, φτιαγμένα με μυστική συνταγή νοστιμιάς από τις γυναίκες της Δράμας μισμένος για τη νοστιμιά του είναι ο χαλβάς Κυργίων (πιο μαστιχωτός από τον Μακεδονικό), τον οποίο θα απολαύσουμε στο χαλβαδοποιείο Ελευθερίου (τηλ. 25210 71311, www.xalvaseleytheriou.gr). Η βασική γεύση βανίλια συνδυάζεται με κακάο, αμύγδαλο, φιστίκι, φουντούκι και ξερά φρούτα δημιουργώντας γεύσεις που απογειώνουν. Για φαγητό, έχουμε πολλές και καλές επιλογές: S’ευ (τηλ. 25210 33322), Ήδωνας (τηλ. 25210 32192), Εντράδες (τηλ. 25210 22600), Το Ταβερνάκι του Σταθμού (τηλ. 25210 45925), Ροδόσταμο (τηλ. 25210 33889) και Ποταμός στο Κεφαλάρι, για πέστροφες (τηλ. 25210 86300).
Η Δράμα είναι τόπος ευλογημένος από τη φύση και ξέρει να μαγεύει τον ταξιδευτή με το πλούσιο φυσικό περιβάλλον της, που περιλαμβάνει το Παρθένο Δάσος Φρακτού, το Δάσος Ελατιάς, τις λίμνες του Νέστου, το Σπήλαιο των Πηγών του Αγγίτη, τον ποταμό Νέστο, τους καταρράκτες της Αγίας Βαρβάρας, του Λεπίδα, του Λειβαδίτη, του Αχλαδορέματος και τόσα άλλα…
Δράμα
Κισίρ
Υλικά:
•1/2 κιλό πλιγούρι •2-3 μαρουλάκια •1 μεγάλο αγγούρι •3-4 ντομάτες •1/2 ματσάκι μαϊντανός •3 φρέσκα κρεμμυδάκια •1/2 φλιτζάνι ελαιόλαδο •χυμός ενός λεμονιού •κόκκινο πιπέρι •αλάτι Α φήνουμε το πλιγούρι σε αρκετό νερό για μία ώρα περίπου, ώστε να μουσκέψει καλά και να μαλακώσει. Κόβουμε τα λαχανικά σε μικρά κομμάτια. Στραγγίζουμε το πλιγούρι και το βάζουμε σε μια σαλατιέρα. Προσθέτουμε τα λαχανικά και τα ανακατεύουμε όλα μαζί. Σε ένα γυάλινο βαζάκι που κλείνει καλά (ή σέικερ) χτυπάμε το λάδι, τον χυμό λεμονιού, το αλάτι και το κόκκινο πιπέρι. Περιχύνουμε με το μείγμα το πλιγούρι με τα ψιλοκομμένα λαχανικά και ανακατεύουμε καλά. Σερβίρουμε αμέσως το κισίρ σκέτο σαν δροσερή σαλάτα ή συνοδεύουμε με αυτό τις πίτες και τα ψητά μας.
Δράμα
Σουρβάν κεφτέδες
Υλικά:
•1 κιλό κιμάς μοσχαρίσιος •1 χοντρή φέτα μπαγιάτικο ψωμί, μουλιασμένο σε νερό •αλάτι, πιπέρι, κύμινο •1 κουταλιά ντοματοπολτό διαλυμένη •1 κιλό κρεμμύδια •3 κουταλιές βούτυρο •3-4 αυγά χτυπημένα Ζ υμώνουμε τον κιμά με το μουλιασμένο ψωμί (στυμμένο) και τα μπαχαρικά. Πλάθουμε τους κεφτέδες. Κόβουμε τα κρεμμύδια σε φέτες και τα ζεματάμε σε βραστό νερό για ένα λεπτό περίπου. Τα αδειάζουμε σε σουρωτήρι και τα αφήνουμε να στραγγίσουν. Τα βάζουμε στη συνέχεια στο ταψί μαζί με τον τοματοπολτό διαλυμένο σε ένα ποτήρι νερό και το βούτυρο. Αλατοπιπερώνουμε το μείγμα. Βάζουμε από πάνω τους κεφτέδες, τους περιχύνουμε με τα χτυπημένα αυγά και τοποθετούμε το ταψί στον φούρνο. Ψήνουμε σε μέτρια φωτιά για μία ώρα περίπου. Οι σουρβάν κεφτέδες σερβίρονται ζεστοί και συνοδεύονται από γιοφκάδες (ντόπιες χυλοπίτες) ή πατάτες τηγανητές.
Σημείωση: Η συνταγή είναι του chef Στέργιου Κοζάκη.
Η παραδοσιακή οµορφιά των Κυθήρων έκανε τους αρχαίους Έλληνες να πιστεύουν πως εδώ πρωτοπερπάτησε η ωραιότερη θεών και ανθρώπων, η θεά του έρωτα. Η µελιτέα, όπως ονόµαζαν τη θεά Αφροδίτη. Δεν είναι τυχαίο το επίθετο µελιτέα (µελένια) αφού µόνο το τελειότερο πλάσµα της γης θα µπορούσε να έχει την γλυκύτητα, την εµφάνιση και το άρωµα του ΘΥΜΑΡΙΣΙΟΥ ΜΕΛΙΟΥ ΤΩΝ ΚΥΘΗΡΩΝ. Το νησί ήταν γνωστό από την αρχαιότητα για το εξαιρετικής ποιότητας µέλι του. Υπάρχουν ενδείξεις ότι από εδώ ξεκίνησε η εφαρµογή της κινητής κηρήθρας στην αρχαιότητα, για να εξαπλωθεί σε όλον τον κόσµο µόλις στο τέλος του περασµένου αιώνα. Πολλές διακρίσεις και βραβεία έχουν κάνει το ΘΥΜΑΡΙΣΙΟ ΜΕΛΙ ΚΥΘΗΡΩΝ γνωστό και περιζήτητο. Εσείς που θέλετε ν' απολαύσετε το ΘΥΜΑΡΙΣΙΟ ΜΕΛΙ ΚΥΘΗΡΩΝ... ΜΟΝΟ από το πρατήριο του Μελισσοκοµικού Συνεταιρισµού και στα καταστήµατα µε το σήµα µας.
ΧΥΜΑ & ΣΑΚΙΑΣΜΕΝΟ
