i n s t r u k c j a // k a r i e r a
oficera
Od zera do
czyli jak zostać pilotem Boeinga 737
Czy każdy może zostać pilotem? Właściwie tak, trzeba jednak spełnić wiele wymagań. Aby
samodzielnie zasiąść za sterami samolotu turystycznego typu Cessna, całe szkolenie teoretyczne oraz praktyczne można zrealizować w ciągu jednych wakacji. Kiedy w grę wchodzi pilotowanie dużych samolotów, takich jak Boeing 737, niezbędne jest kilka lat ciągłego szkolenia lotniczego.
T : M a r c i n K u b r a k , p i l o t , k a p i t a n , i n s t r u k t o r B 7 3 7 / F : S H UTTERSTOCK , P i o t r A d a m c z y k sebastian lewandowski
N
ajważniejsze jest zdrowie kandydata, musi być na piątkę z plusem, niezbędny jest dokument potwierdzający I kategorię zdrowia. Badania lekarskie są bardzo szczegółowe, ponieważ zawód ten pociąga za sobą dużą odpowiedzialność. Stan zdrowia nie może ograniczać. Gdy ten minimalny wymóg zostanie spełniony, należy przejść wiele szkoleń lotniczych, teoretycznych i praktycznych oraz uzyskać odpowiedni nalot, czyli spędzić
40 | enter air | wiosna 2013
określoną liczbę godzin w powietrzu liczoną w tysiącach.
W teorii... Szkolenia lotnicze składają się z części teoretycznej i praktycznej. Teoria – w zależności od zaawansowania kariery lotniczej – dotyczy bardzo różnych dziedzin. Zaczyna się od najbardziej podstawowych, czyli wiedzy z zakresu meteorologii, zasad ruchu lotniczego, nawigacji, kończąc na prawie lotniczym
i szkoleniu teoretycznym dotyczącym konkretnego typu samolotu, np. Boeing 737, Boeing 787 Dreamliner. Szkolenia są najczęściej modułowe i trwają w zależności od ich programu od kilku godzin nawet do kilku tygodni. Szkolenie teoretyczne, np. tak zwany ground school na samolot typu B737, trwa około 4 tygodni. W ostatnim czasie bardzo popularne są szkolenia lotnicze CBT (Computer Base Training), które umożliwiają poszerzanie wiedzy online. Dzięki temu treningi tego rodzaju stały się bardziej dostępne dla pilotów, ponieważ uwzględniają charakter ich pracy. W lotnictwie komunikacyjnym szkolenia odbywają się w sposób ciągły, piloci przechodzą je kilka, a nawet kilkanaście razy w roku.
...i w praktyce Największą wartość mają szkolenia praktyczne. W przypadku samolotów turystycznych polegają one na fizycznym wykonywaniu lotów wraz z instruktorem. Starty, lądowania, przeloty po trasach to jego elementy. W samolotach komunikacyjnych, takich jak Bo-
eing 737, sprawa jest bardziej skomplikowana. Najpierw piloci zaznajamiają się z procedurami obowiązującymi na danym typie samolotu – normalnymi oraz awaryjnymi. Następnym etapem jest szkolenie na symulatorze Full Flight, które obejmuje około 60 godzin pełnego treningu wszystkich możliwych procedur na danym typie samolotu w rzeczywistości. Symulator skonstruowany jest w taki sposób, że piloci obsługują kabinę identyczną jak w samolocie komunikacyjnym i mają pełne odczucia wykonywanego lotu. Szkolenie takie pozwala pilotom popełnić wszystkie możliwe błędy w pilotażu i obsłudze samolotu po to, aby w rzeczywistości takich błędów nigdy nie popełnili. Szkolenie takie kończy się egzaminem państwowym, który jest przyjmowany przez egzaminatora państwowego i daje możliwość dokonania wpisu do licencji uprawnienia na dany typ statku powietrznego, np. B737. Dopiero taki wpis jest przepustką do rozpoczęcia kariery w linii lotniczej na stanowisku Pierwszego Oficera. W samolocie jest dwóch pilotów – Kapitan i Pierwszy Oficer, potocznie nazywany drugim pilotem. Dodatkowo w większości przypadków wymagane jest wykonanie 6 startów i lądowań prawdziwym samolotem. Oczywiście takie szkolenie odbywa się bez pasażerów na pokładzie. Po zakończeniu tych dwóch etapów pilot rozpoczyna praktykę w linii lotniczej na stanowisku Pierwszego Oficera. Przez kilka miesięcy wykonuje kilkadziesiąt lotów pod nadzorem instruktora i innego Pierwszego Oficera, aby zyskać doświadczenie w komercyjnych operacjach lotniczych. Po tym okresie, jeśli grono instruktorskie w danej linii lotniczej pozytywnie oceni danego pilota, może on przystąpić do egzaminu na linii, tzw. line check. Egzamin taki odbywa się na normalnym locie komercyjnym z pasażerami i dopiero po jego zdaniu Pierwszy Oficer jest pełnoprawnym członkiem załogi lotniczej. Czas trwania szkolenia praktycznego to minimum dwa trzy miesiące.
Jeśli dzisiaj środa, jestem w Bangkoku Praca pilota w linii lotniczej nie polega tylko na pilotowaniu samolotu. Wyko-
nuje on też inne obowiązki związane z administracją lotem, należy do niej np. korespondencja lotnicza, czyli kontakt radiowy z kontrolerami ruchu lotniczego, wypełnianie dokumentów nawigacyjnych oraz sprawozdania z lotu, a przed startem wykonanie loadsheetu, czyli dokumentu załadunku samolotu. Tak więc pilot oprócz najprzyjemniejszej części jego zawodu pilotowania samolotu – wykonuje mnóstwo czynności administracyjnych, których – dodajmy piloci najczęściej nie lubią. Każdy pracuje zgodnie z planem pracy, tzw. rosterem, który przewiduje nie więcej niż 900 godzin spędzonych w powietrzu w roku. Wydaje się, że to niezbyt dużo, ale do tych godzin należy doliczyć m.in. przygotowania do lotów, dojazdy, pobyty w hotelach. Rozważając wybór takiej ścieżki zawodowej, należy mieć na uwadze specyficzny styl życia: zmienność planów, brak stabilności i powtarzalności godzin pracy. Piloci nie mają wolnych weekendów i świąt, a urodzinowe życzenia swoim pociechom składają, dzwoniąc z drugiego końca świata, np. z Bangkoku.
minacja szefa szkolenia i grona instruktorskiego danej linii lotniczej. Kapitan powinien mieć też inne umiejętności nielotnicze, np. odpowiednią osobowość umożliwiającą szybkie podejmowanie celnych decyzji. Wiek w tym wypadku nie jest ograniczeniem. Są Kapitanowie, którzy mają około 30 lat i nalot w postaci kilku tysięcy godzin w logbooku, są też tacy, którzy w wieku 50 lat wciąż są Pierwszymi Oficerami.
Podstawowe dane dotyczące licencji i uprawnień lotniczych: PPL – Private Pilot License
licencja pilota samolotowego turystycznego – uprawnia do pilotowania małych samolotów jednosilnikowych typu Cessna.
IR – Instrument Rating
uprawnienie do wykonywania lotów samolotem jednosilnikowym według przyrządów, na przykład w chmurach, bez widzialności ziemi.
ME – Multi Engine
uprawnienie do wykonywania lotów na małych samolotach wielosilnikowych, np. Piper Seneca, o masie do 5000 kg.
CPL – Commercial Pilot License
podstawowa licencja do wykonywania zawodu pilota, można z nią pracować np. jako pilot małej taksówki powietrznej.
ATPL – Airline Transport Pilot License
licencja uprawniająca do wykonywania pracy na stanowisku pierwszego oficera i kapitana na dużych samolotach pasażerskich w przewozie lotniczym.
Jak zostać kapitanem dużego liniowca Konieczne jest posiadanie licencji ATPL i wylatanie kilku tysięcy godzin na danym typie samolotu, np. Boeingu 737, przejście odpowiedniego przeszkolenia kapitańskiego oraz no-
Kokpit samolotu typu Boeing 737-800
wiosna 2013 | enter AIR | 41