LECTURAS DE PAZ
EQUIPO DE DINAMIZACIÓN LINGÜÍSTICA VIRXE DO CARME
"Digo bomba de fรณsforo. Apenas digo nada. Digo lombriga e larva de carne podrecida.
Digo nenos de napal, terror de noite e de selva, fedor de cidade e cloaca. Fame, suor, aldraxe, pugas de aceiro, antropofaxia.
Digo guerra bestial, tremos de terra, crime, lume, lava, estoupido, verdugo e mortandade en masa.
Digo gas abafante. Apenas digo nada.
Digo yanqui invasor, depredador de patrias.
Digo plutonio, pentรกgono, esterco bursรกtil, palanca,
Presidente, gasoupa, chuvia, amargura, baba.
Digo petr贸leo, ferro, Mineral, trampa, lobo, caim谩n, polaris, c贸brega, miseria, diplomacia.
Digo devastaci贸n que USA, usa. Apenas digo nada.
digo vietnam I XA ESTA dito todo cunha soa palabra. pra abranguer a vergonza do mundo, digo vietnam e basta." Celso Emilio Ferreiro
O reino No tempo aquil cando os animales falaban, decir libertá non era triste, decir verdá era coma un río, decir amor, decir amigo, era igual que nomear a primavera. Ninguén sabía dos aldraxes. Cando os animales falaban os homes cantaban nos solpores pombas de luz e xílgaros de soños. Decir teu e meu non se entendía, decir espada estaba prohibido, decir prisión somente era unha verba sin senso, un aire que mancaba o corazón da xente. ¿Cando, cando se perdeu, iste gran Reino? CELSO EMILIO FERREIRO
Só con tres letras, tres letras nada máis, só con tres letras, que para sempreaprenderás. Só con tres letras, tres letras nada máis, escríbese a palabra paz. Co P, co A, co Z, nada máis, só con tres letras nada máis, Co P, co A, co Z, nada máis, escríbese a palabra PAZ. Adaptación da poesía de Gloria Fuertes “Sólo tres letras”.
Ventos Que veña o vento fungón, Que lle quero preguntar A cor dos ollos das nubes, A cor dos ollos do mar. Eu coido que son azuis Verdes, grises, de cristal, Mais calquera cor que teñan Será sempre a cor da paz.
Antonio García Teijeiro. Ventos. Ed. Xerais
Batallas?... de flores. Fusís?...
de papel.
Canóns?... de mentira. Pantasmas?... sen pés. Sustos?... de merengue. Beliscos?...
de mel.
Cadeas?... de nubes. Monstros... a correr a correr...! ANA MARÍA FERNÁNDEZ A casa de había unha vez.
Amiguiños todos, amiguiños xa, os nenos de aquí, E os nenos de alá.
Os nenos do mundo todos a cantar a unha mesma voz collidos da man.
Cantarola nosa de amor e de paz. Leda cantarola, ledo rebuldar. Rolda de sorrisos dende mar a mar, corazóns abertos, ollos de amigar.
Amiguiños todos, amiguiños xa, os nenos de aquí e os nenos de alá. Cantarolas. Xosé Neira Vilas
A Terra, durmida, sentiu no seu seo disparos de chumbo, disparos de xeo. Moreas de nenos, co seu agarimo, fixeron da guerra un mar de aloumiños. E foron as nenas, deitando dozura, as que converteron o medo en tenrura. A Terra, durmida, non quere espertar. Está moi ferida. Non pode xirar. Meniñas, meniños de todas as cores cubriron a Terra de beixos e flores. A Terra abre un ollo e sente a calor. Escoita baixiño sonatas de amor. E xira que xira
coitada, amodiño, rapazas, rapaces, co voso cariño A Xesús R. Jares, poeta da paz Bolboretas de papel. Antonio García Teijeiro
Choven balas seres berran Arden vilas Queiman leiras Caen nenos Chora a terra Xeme o pobo Pingas negras Cicatrices Dor vermella Destrución Chuvia cega Berros tristes Dor marela Choven balas e miseria Noite fría Tristes guerras Nace o demo Chora a terra
Lembranza especial para Alí Smain, neno iraquí a quen a crueldade esnaquizou os seus soños. Chove nos versos. ANTONIO G. TEIJEIRO
Un merlo escoitou cantar unha bolboreta de cor amarela no país das bolboretas: cereixas no sombreiro: soña xaneiro, Camiños de cristal: ándanse mal. Uns ollos de serea: luces na area. As flores nunha cesta: días de festa. Sorrisos dun rapaz: brisas de paz. E o merlo abraiado, rematou a canción: Os chíos dos paxaros: uns sons enfeitizados. Os brincos dun delfín: as cordas do violín. Bufandas amarelas: das barcas soa as velas. Os voos dos morcegos: cabriolas polo ceo. Fermosa bolboreta, os dous somos poetas! ANTONIO GARCÍA TEIJEIRO
Un bico porque si Un bico porque non Un bico coma o lume Un bico cora -zón Un bico porque re Un bico porque dó Un bico porque la Un bico porque sol Un bico dó re mi Un bico acordeón Un bico dó si fa Un bico percusión Un bico porque si Un bico porque non?
Antonio García Teijeiro
Camiñan ao meu rente moitos homes non os coñezo, sonme estranos pero ti que te alcontras alá lonxe mais alá das desertos e dos lagos mais aló das sabanas e das illas como un irmau che falo como un irmau che falo si é tua a miña noite si choran os meus ollos o teu pranto si os nosos soños son iguales como un irmau che falo como un irmau che falo anque as nosas palabras sexan distintas e ti negro i eu branco e tendo semellantes as feridas como a un irmau che falo como a un irmau che falo por enriba de todalas fronteiras por enriba de muros e valados si os nosos ferros son iguales como un irmao che falo como un irmao che falo comun temola patria comun a loita ambos a miña mau che dou é mau de irmau como un irmau che falo como un irmau che falo anque as nosas palabras sexan distintas e ti negro i eu branco e tendo semellantes as feridas
como un irmau che falo como un irmau che falo se sinte sin probeza se sofre sin xustiza se cheo de rabexa en ti rosa cobiza do teu peito o can para ti chea de forza vai mi単a mau irmau Celso Emilio Ferreiro do libro Longa Noite de Pedra.
Entón cada neno puxo dous letreiros iguales coa súa frase aos lados da bicicleta, e todos os rapaces da cidade, ao ler aquelas pacíficas e ditosas palabras aplaudianlles moito berrando: VIVA A PAZ!. Vendo o ésito, as bicicletas botaron a voar cos seus viaxeiros a percorrer cidades lonxanas, cruzándose de cando en cando polo aire cos satélites de nova invención, aos que saudaban ledamente, por certo que eran contestados con cariño, xa que se tratataba de satélites pacíficos. Así visitaron mil países, onde había nenos brancos e negros, ou amarelos cos ollos achinados, e era tal o entusiasmo con que os recibían, que hastra se paraban a copiar as verbas dos seus letreiros nos moitos idiomas do noso planeta. Iso foi dabondo para que as nenas e os nenos duns e doutros pobos se escribisen cartas de amizade, aínda que non se coñeceran; e ata organizaron agrupacións fraternais para visitarse uns a outros, desexosos de que daquela cordialidade que empezaba de pequenos seguise sempre, según se iban facendo maiores todas as nenas e todos os nenos do mundo enteiro. En fin, o caso é que esta ledicia de paz entrou en todos os fogares do noso planeta: en cantas familias viven do Norte ao Sul e do Este ao Oeste no mapamundi; pero completiño, completiño. Xa os nenos non tiñan medo ás guerras, por culpa das que poden volver as súas casas os irmáns maiores feridos e tristes; xa non receaban endexamais destes ou doutros extranxeiros. Polo contrario, sabía que ser amigos dos nenos nados nas outras nacións era querer máis á súa amada patria, pois deste xeito non lles buscaban enemigos. É que, acaso non sabemos que tendo bos compañeiros na escola, alegramos aos nosos pais?. Pois é o mesmo; querendo a todos os nenos do mundo, queremos máis á nosa patria: arrodeámola de ledicia por todas as partes.. E como aquela paz da rapazada mundial debíase aos
simpáticos rapaces chamados Luceiro, Violín, Caravel, Chocolate, Xílgaro e Mirasol, regaláronlle unha casa para que alí seguisen traballando sempre pola paz de todos os nenos e nenas da Terra. Era unha casa grande, con xardín e campo de tenis, na que vivían tamén os seis animaliños preferidos que eles mesmo escolleran: Luceiro elixiu unha pomba;Violín un can; Caravel, un gato; Chocolate, un loro; Xílgaro un paxariño do mesmo nome, e Mirasol un fermoso tigre; pero todos cariñosos, felices, e xoguetóns; ata o tigre de cen raias!. Os seis nenos foron visitar, como é normal, a dona Paz co anceio de que viñese a vivir con eles, pero a boa da meiga contestoulles: _ A paz acadástela vós con todos os nenos da Terra; eu non son máis que unha meiga que non soubo ser mala; e quero quedar na miña outa torre toda a vida, vivindo con estes pequenos morcegos, voadores coma o colibrí e algunhas vegadas alegres coma os ratiños, e con esas cigoñas que veñen pasar o verán comigo. Claro que, ademáis das cigoñas e dos morcegos, tamén ian visitala os seis nenos, momtados nas súas bicicletas aéreas. E ata lle levaron caixas de bombóns que mandaban para ela os estudantes de moitos pobos, e tamén de distintas e raras frores que as nenas lle mandaban dende todos os xardíns do planeta Terra. Dona Paz foi a única meiga, dende que se inventaron as meigas, que recibía con tenrura e con xesto feliz e cordial, os regalos de frores e bombóns. Por iso os seis rapaces (brancos, negros e amarelos) sempre que a visitaban berraban: _ Viva a meiga dona Paz!. Viva!!.
A meiga Dona Paz. Antoniorrobles.
Edicións do Castro.
O Espantallo quería ver mundo. Estaba farto da eira. Sempre vía as mesmas cousas, no mesmo lugar. Todos os seus amigos camiñaban dun lado para outro. El non, Coma se fose un esteo ou unha pedra. Doíalle arredarse do tío Ramón de Reborneda, que fora coma el coma un pai. Pero xa os merlos non viñan máis aos figos dende que se fixo o trato, nada tiña que escorrentar alí. Por iso botou a cavilar a súa cacholiña. E decidiu irse. Non apodrecer na galla da figueira. Andar sequera un retrinco do mundo. Contóullelo aos seus amigos. Eran amigo de certo e sentían que os deixase. _ E cando te vas?_ preguntáronlle. _ Inda non sei!_ dixo o Espantallo_ Pero teño que estar aviado. E cómpre que vosoutros me axudedes dende agora. Axudárono. Co peteiro, os merlos cortaron as trenlas e os vimbios que o tiñan atado. Xirimía apoliñou pola figueira e foille dando a modiño coas poutas na caluga e nos brazos para facelo baixar. Tamén Penexo traballou: puxo o lombo para que nel puidesen esvarar de a pouco os zocos do Espantallo e non se magoase contra o chan. Mentres andaban naquel trafego, o Grilo meteuse na cociña e co seu cri cri musiqueiro entretivo ao tío Ramón. Xa o Espantallo estaba ceibo e de pé na eira. Deulles as grazas a todos por lle teren axudado e pediulles que o deixasen só. El vería agora como facer. Pero cando quixo camiñar non puido. As pernas tesas non o deixaban. Afundíanselle os zocos na terra. Brincou e faltoulle pouco para caer. Non caeu porque alí estabas o palleiro e quedou arrimado a el, coa chaqueta desabotonada e a pucha torta. Era pola tardiña. Tivo medo de que o vise o tío Ramón. De seguro que lles encambaría a culpa do lerio a algún escachapedras de mala crianza. Rosmando, volvería collelo nun brazado para atalo con cen cordas á figueira.
Pero o tío Ramón non foi por alí. A noite pousouse na aldea. Unha noite escura e morna. O Espantallo non durmiu. Sentiu a curuxa, o asubío dos sapos, a leria das ras. Tamén lle chegou de eira en eira o aturuxo dos galos. Na amañecida, cando empezaban a clarexar o día, ergueuse unha rolada de vento. Era cada vez máis forte. Arrandeabas as árbores. As follas caían. Aquel aire entolecido fungaba por todos os recantos. Dunha desa formouse un remuíño. O Espantallo sentiu que o erguían. Deu unhas reviravoltas por derriba da eira e saiu voando. Nunca en tal se vira. Parecía un avionciño. Alá embaixo había leiras e casas e máis leiras. Tamén viu o río. E unha ringleira de penedos. Que chea de cousas!. O vento foi amainando. Aquilo non era bó para o Espantallo que empezou a baixar, a baixar. “Desta si que me escachifo!!, dixo para sí. Pero non. Caeu derriba dunha morea de xestas e aturou ben a cuada. Non viu a ningúen polos arredores pero chegoulle un ruxe ruxe, e cando lle foi pasando o grimo preguntou coa súa fala rouca: _ Quen anda aí?. _ Son eu, Penexo. Vinte seguindo. Voas que da xenio. _Así que me seguiche?. E dime unha cousa: onde estamos?. _ Nunha aldea cercana. Que máis ten_ dixo o cadelo_ Só sei que na casopa que está alí adiante viven dous rapaces moi pobres. O Espantallo revirouse un chisco. Preguntou: _E eles están? _ Non. Foron por landras á carballeira_ contestou Penexo. _ Cando veñan, dareilles a miña roupa. Penexo alporizouse: _ Ti toleas. Sen roupa deixarás de ser o Espantallo. Non fagas iso. _ Fareino. Xa vivín dabondo. Xa están seguros os figos do tío Ramón. Xa andei, grazas ao vento, un anaco de mundo. Agora
quero axudar a eses rapaces. O can sentiuno moito. Faloulle de que a pobreza non se cura cos farrapos dun espantallo, pois é unha obriga dos homes de certo acabar con ella. Díxolle que unha esmola para dous non é nada, pois hai milleiros langreando, e enriba diso os nenos de aquí teñen outras miserias. Inda lle apuxo máis cousas. Vendo que seu amigo o espantallo non atendía a consellos, calou. Logo botouse a ladricar cando voltaron os rapaces das landras. Os dous cachafellos, miúdos e case en coiro, fóronse achegando. E sen máis, colleron a chaqueta, o pantalón, a pucha, os zocos, a palla para durmir. Os casqueiros e o rabo do sacho para acender o lume e quentarse. Tamén botaron man do melón coas cereixiñas. Un deles atopoulle no peito aquel pexego que facía de corazón. Estaba morno e rebulía coma un carrizo; coma fazula de meniño. Os rapaces reloucaban de ledos. Cando se foron, penexo quedou moi triste derriba das xestas. Despois volveu á eira do tío Ramón e contoulles aos merlos e a Xirimía e ao Grilo o que acontecera. Todos eles sentiron moito aquello. Día tras día ollaban para a galla da figueira, coma se el estivese aínda alí. Queríanlle de certo. Lembraron para sempre o Espantallo amigo.
Espantallo amigo. Xosé Neira Vilas Editorial Galaxia
E agora que che falei do Leoncio, vouche contar algunhas cousas máis del. O Leoncio ten dúas manías: os discursos e os inventos. Sobre todo os inventos. Ata o momento leva inventado un idioma para falar cos paxaros e as formigas e que se chama o "papapío", un cañón que dispara caramelos, unha alfombra voadora e non sei que máis. Pero o domingo pasado, ó saír da misa, anunciou o seu último invento: a bomba da felicidade. A xente dicía: "¿Que será iso da bomba da felicidade?" Pois segundo o Leoncio, a bomba da felicidade inventouna unha noite que durmiu nun portal pasando moito frío. Para botala teráse que subir nun paxaro e voar un kilómetro ceo arriba. Cando suba ben alto, tenlle que dicir ó paxaro en idioma "papapío": "Paspallís pío pío pían", que quere dicir: "Prepárate que imos botar a bomba". Entón o paxaro respóndelle: "Raspapín pau", que quere dicir: "Estou preparado". Cando diga isto, o Leoncio abre a man dereita e deixa caer a bomba, que é moi pequeniña. No pobo onde estoura, aparecen de repente vinte bandas de música tocando alboradas, pasodobres, muiñeiras e demais. Chove roscóns, rosquillas e globos de colores. E por se fora pouco, o ceo ponse todo azul e o sol non queima. E a xente sente unha gran felicidade.
A galiña azul. Carlos Casares. Editorial Galaxia.