FAMÜK ARALIK 2013
TEKNOLOJİK HABER DERGİSİ
GÜNEŞTEN GELEN GÜÇ
-İstenilirse satılabilecek.. -Fotovoltaik piller
BİYOMİMİKRİ
-Bir mühendislik harikası.. -Doğanın bir mucizesi..
iOS vs ANDROİD
İSLETİM SİSTEMLERİ HAKKINDA NELER BİLİYORSUNUZ ? GDO
-Kanserojen midir? -İnsan sağlığına etkileri nedir ?
İÇİNDEKİLER
4
BAŞKANDAN MESAJ
5
Bizimle Çalışın
e-Dergi editörleri ve WEB sitesi sorumlusu İhtiyacı..
6
ANDROİD İŞLETİM SİSTEMİ Android nasıl bu kadar gelişti ? Android’in piyasadaki yeri ?
12
İOS İŞLETİM SİSTEMİ iOS işletim sisteminin avantaj ve dezavantajları neler ?
14 BİYOMİMİKRİ
Biyomimikri doğa mucizesi midir yoksa mühendislik harikası mıdır ?
t
GDO
18
GDO’ lu ürünlerin insan sağlığı üzerindeki etkilerini biliyor musunuz ?
20
SOLAR ENERJİ
Güneşten gelen güç fotovaltaik paneller aracılığıyla depolanabilir mi ?
22 ASANSÖRLER
Asansörler hayatı nasıl kolaylaştırıyor ?
FAMÜK e-DERGİ
PRODÜKTÖR Emre ÇAĞ TASARIM ve MİZANPAJ Yusuf YAVUZ EDİTÖR Abdurrahman CÜCE EDİTÖR Mustafa ANGI EDİTÖR Burcu PEHLİVAN EDİTÖR Serkan AKCA EDİTÖR Yasin TANRIVERDİ EDİTÖR Selçuk ALTINOK EDİTÖR Aykut AKTAŞ EDİTÖR Ali KELEŞ EDİTÖR Yüksel KALIPCI EDİTÖR Şeyma EJDERHA EDİTÖR Murat DEMİRKOL EDİTÖR Uğur GÜRTÜRK
www.famuk.net
Değerli arkadaslar,
Fırat Arastirmaci Mühendisler Kulübü, kurulduğu günden beri mühendislik bölümlerinde egitim gören arkadaslarimiza alanlari ile ilgili teknik sosyal kültürel anlamda organizasyonlar düzenleyerek meslek hayatlarinda girisimci, lider ve aranan birey olmalarini saglamak adina çalismalarini sürdürdüyor ve sürdürmeye devam etmektedir. Kulüp üyelerinin egitim ögretim hayatlarini etkin, sosyal, girisimci ve ögrenim gördükleri bölüm adina bilgi sahibi olmalari ve inceliklerini kavramalarini, sahasinin en iyi elemanlarından biri olarak meslek hayatını icra etmesi bizim temennimiz olmuştur. Ancak hiç bir basari karşılıksız elde edilemeyecegi gibi bunlar içinde biz ögrenciler olarak bir çaba harcamamiz gerektigini biliyoruz. Egitici, ögretici, sosyal, kültürel etkinliklerimiz bu işi biraz daha eglenceli hale getirmektedir. Bu güne kadar bu kulübün etnik yapisini misyonunu, vizyonunu çizen ve hiç sapmadan yoluna devam ettiren Mustafa Demir arkadaşımıza bugüne kadar verdigi emeklerden dolayi teşekkürlerimizi sunuyorum. Aldigim bayragı aynı şekilde taşıyıp etkinliklerimize tüm hızıyla devam edecegimizi belirtip sizlere yeni yılınızda başarılar diliyorum..
KULÜP BAŞKANI Emre ÇAĞ
MAGAZINE TEMPLATE LAYOUT JANUARY 2020
ÇALIŞIN
BİZİMLE UNUTMAYIN
Küçük Bir Çaba Büyük Bir Gelecek Hazırlar...
E-DERGİ Gördüğünüz üzere Fırat Araştırmacı Mühendisler Kulübü olarak bir yola çıktık. Bizimle beraber olan editör arkadaşlarımızla ilk günden beri sevgi saygı çerçevesinde herkez için yararlı işler yapmaya çalışıyoruz. Bölüm editörleri belirli aralıklarla kendi seçtikleri konular hakkında kendi araştırmalarını yapıp düzenli bir yazı haline getiriyorlar . Sonrasında tasarımcımızda bu yazılar toplanıyor ve dergi tasarımı yapılıyor . Bütün işler bir düzen ve sorumluluk çerçevesinde gerçekleşiyor. Sizde kendinize güveniyor ve bölümünüzle alakalı bilgi sahibi iseniz bize ulaşın..
Kulüp Sekreteri : Kübra ALTUNTAŞ
WEB SİTESİ Şuanda aktif olan Web sitemizin sık sık güncellemelerini yapacak aktif bir şekilde klup için çalışmalar yapacak yazılım mühendisliği bölümünden arkadaşlar lütfen bize ulaşsın..
Kulüp Sekreteri : Kübra ALTUNTAŞ
5
6
MAGAZINE TEMPLATE LAYOUT JANUARY 2020
ANDROİD NEDİR ? YAZAN : ABDURRAHMAN CÜCE
Android işletim sistemin kısa sürede hayatımızın her yerinde görmeye başladık. Ama bu işletim sistemi hakkında aklımızda birçok soru var. İşte bütün bu soruların cevaplarını merak edenler için bu yazıyı yazma ihtiyacı duydum. Bakalım bu işletim sistemi nedir? Nasıl bu kadar gelişti? Geleceği nedir? Avantajları ve Dezavantajları nelerdir?
ANDROİD NEDİR ? Android, Google, Open Handset Alliance ve özgür yazılım topluluğu tarafından geliştirilen, Linux tabanlı, mobil cihaz ve cep telefonları için geliştirilmekte olan, açık kaynak kodlu bir mobil işletim sistemidir. Open Handset Allience, 5 Kasım 2007’de Android’i kurduğunu duyurmuştur ve ardından 34 adet donanım, yazılım ve telekom şirketi, mobil cihazlar için telif hakkı olmayan bir işletim sisteminin teknolojinin gelişimi için yararlı olduğu konusunda hemfikir olmuşlardır. 2008’de piyasaya sürüldüğünde, birçok Android İşletim Sistemi Apache free-software ve Açık Kaynak Kodu lisansıyla geliştirilmeye açık hale gelmiştir. Android, linux çekirdeği üzerine inşa edilmiş bir mobil işletim sistemidir.
MAGAZINE TEMPLATE LAYOUT JANUARY 2020
7
“ANDROİD NASIL BU KADAR GELİŞTİ?” Android’in piyasaya tanıtılması ve sunulmasının ardından henüz 5 yıl gibi kısa bir süre geçti. Fakat bu sürede adeta devrim niteliğinde bir gelişme göstermiştir. Google’ın mobil işletim sistemi Android ilk çıktığı zamanlardan beri iOS’a rakip olarak gösteriliyor. Aslında piyasaya çıktığı ilk zamanlar iOS’a rakip olacak yetenekte bir işletim sistemi değildi fakat bugün rahatlıkla söyleyebiliriz ki pek çok konuda en az onun kadar yetenekli. Hatta bazı özellikleri ile iOS’un önüne dahi geçiyor. Android 2013’ün 1. çeyreğinde akıllı telefon pazarının %75’i gibi büyük bir pay sahibi konumundadır.
2008’de piyasaya sürüldüğünde, birçok Android İşletim Sistemi Apache freesoftware ve Açık Kaynak Kodu lisansıyla geliştirilmeye açık hale gelmiştir. Android, linux çekirdeği üzerine inşa edilmiş bir mobil işletim sistemidir, bu sistemde ara katman yazılımı, kütüphaneler ve API C diliyle yazılmıştır. Uygulama yazılımları ise, Apache harmony üzerine kurulu java-uyumlu kütüphaneler ihtiva eden uygulama iskeleti üzerinden çalışır. Android, derlenmiş java kodunu çalıştırmak için dinamik çevirmeli (JIT) Dalvik sanal makinasını kullanır. Android, aygıtların fonksiyonelliğini genişleten uygulamalar yazan geniş bir geliştirici grubuna sahiptir. Android için hâlihazırda 1.000.000’u geçkin uygulama bulunmaktadır. Google Play ise, Android işletim sistemi uygulamalarının çeşitli sitelerden indirilebilmesinin yanısıra, Googlez tarafından işletilen kurumsal uygulama mağazasıdır.
‘‘
MAGAZINE TEMPLATE LAYOUT JANUARY 2020
KULLANIM KOLAYLIĞI
ve
8
ARAYÜZ
MAGAZINE TEMPLATE LAYOUT JANUARY 2020
9
Android akıllı telefonlarında genelde ana ekranlar bulunmaktadır. Bu ekranlara widget adı verilen kısa yollar ekleyerek daha kullanışlı hale getirebiliyoruz. Menüye girmeden birçok uygulama bilgilerine, haberlere, hava durumuna anında erişebiliyoruz. Bu özelliğiyle Android kullanıcılara güzel bir arayüz veriyor. Ancak kullanım kolaylığı konusunda biraz karışık olduğunu söyleyebilirim. Çünkü ayarlar birden fazla sekmenin altında buluyor. Bu yüzden teknolojiye hakim olmayan biri için fazlasıyla karışık. Fakat teknolojiye hakim kişilerin ise özelliklerini tamamıyla kullanabilecekleri bir telefon. Android işletim sisteminin en güzel yanlarından biri ise sınırlama olmamasıdır. Mesela telefonun ekran ışığı, ses yükseklik sınırını kaldırma, işlemcinizi hızlandırma, depolamayı kontrol etme gibi pek çok şeye hükmedebiliyoruz. . Ayrıca Android’li bir telefonu bilgisayara bağladığınızda, telefonunuz USB sürücüsü olarak kullanabilir ve istediğiniz dosyayı içine atabiliriz. Ek olarak özel yazılım ve işletim sistemi modlarıyla istediğiniz özelleştirmeleri yapabiliyorsunuz. Tabiki söylediğim gibi bunları yapabilmek için biraz bilgi sahibi olmak gerekiyor. PERFORMANS Android işletim sistemi, Linux çekirdeği üzerinde Dalvik sanal makinası ile ortaya çıkan bir işletim sistemi. Yani Android’i Dalvik sayesinde kullanabiliyoruz. Dalvik çalışmak için Linux çekirdeğine ihtiyaç duyuyor. Bu da belli bir işlem gücü istiyor. Bu yapıda Android işletim sistemlerinin takılmaya biraz daha yatkın olduğunu gösteriyor. Android’in performansta çok iyi olmamasının başka bir sebebi de önceden bahsettiğim gibi sınırlama olmamasıdır. Birçok özelleştirme yapılabilen bir telefonda performans kaybı olması kaçınılmazdır.
UYGULAMALAR Akıllı telefonlarda kullanıcılar için en önemli şeylerden biride uygulamadır. Android dev bir uygulama platformu olan Google Play Store’u kullanmaktadır. Google Play’de birçok uygulamayı bulmak mümkün. Uygulama kalitesine ve çeşitliliğine gelince son aylarda ciddi anlamda arttığını ve aranan uygulamaları bulmanın sıkıtı olmadığını söyleyebilirim. Android yıllardır uygulama sayısını müthiş bir hızla artırmakta. Şu anda geldiği durumda 1.000.000’dan fazla uygulamaya sahip. Buda IOS’un AppStore’daki uygulama sayısını çoktan geçmiş durumda. Android’de telefonlara APK uzantılı uygulama dosyaları dışarıdan yüklenebiliyor. Bu Market’e bağımlı olmama adına güzel bir uygulama. Ancak bu aynı zamanda trojan ve benzeri zararlı yazılımların telefonlara yüklenebileceği anlamına geliyor ki ciddi bir güvenlik zaafı oluşturuyor. Google Play Store’da ki toplam indirme sayısı da 50 milyarı geçmiş ve geliştiricilere 2.5 kat fazla para kazandırıyor. Ancak Google Play Store, henüz ülkemizden ücretli içeriklerin satışına onay vermiş değil. Dolayısıyla Türk geliştiriciler, Google Play Store’da ücretli uygulamaları satamıyor.
10
MAGAZINE TEMPLATE LAYOUT JANUARY 2020
İOS İŞLETİM SİSTEMİ NEDİR ? YAZAN : MUSTAFA ANGI
Türkiye’de 66 Milyon rakamına ulaşmış bir cep telefonu kullanımı var. Yine yapılan araştırmalarda dünya üzerindeki 5 Milyar cep telefonunun 1,08 Milyarı akıllı telefonlar. Ülkemizde de akıllı telefonlarının diğerlerine oranı hızla yükseliyor. Yeni nesil akıllı telefonlar adeta bilgisayarlarınızı cep telefonunun içine sığdırarak, oyundan internet dolaşımına, navigasyondan hava durumuna,
her ihtiyacınıza yönelik çözümler sunuyor. Peki, söz konusu bu işlemleri yaparken hangi işletim sistemi daha kararlı ve diğerine göre daha üstün? İşte bu noktada iOs işletim sistemine dair birtakım avantajlar ve dezavantajlardan ayrıca nasıl geliştiğinden ve tarihinden bahsedelim. iOs (eski adıyla iPhone
OS) Apple’ın orijinal olarak iPhone için geliştirdiği ancak daha sonra iPod Touch ve iPad’de de kullanılan mobil işletim sistemidir. Mac OS X’den türetilmiştir. iOs içinde 4 katman bulundurmaktadır: Core OS tabakası, Core Servisleri tabakası, Medya tabakası ve Cocoa Touch tabakası. Yazılım cihazın içinde 500 MB’lık bir alan kaplamaktadır. İşletim sistemi ilk olarak İPhone için Mac World Conference & Expo’da 9 Ocak 2007’de duyuruldu, aynı yılın Haziran ayında yayınlandı. İlk başta Apple pazarlama literatürü bu ismi açıkça belirtmedi, “iPhone OS X kullanıyor” diye açıkladı. Başlangıçta, third-party uygulamalar desteklenmiyordu. Steve Jobs daha sonra geliştiricilerin uygulamalar geliştirmesini savundu. 17 Ekim 2007’de Apple SDK’in geliştirildiğini duyurdu ve geliştiriciler için Şubat ayında yayınladı. 6 Mart 2008’de iPhone OS’in beta sürümü yayınladı.
MAGAZINE TEMPLATE LAYOUT JANUARY 2020
4. Versiyon Nisan 2010’da duyuruldu. Bu sürüm multitasking, iş amaçlı özellikler, e-mail ve eklentiler için şifreleme özelliklerini içeriyordu. 7 Haziran 2010 WWDC 2010’da Apple, iPhone OS’in adını iOs olarak değiştirdiğini açıkladı. Apple, Cisco System ile anlaşıp iOs markasının lisansını aldı. ABD’nin San Francisco şehrinde düzenlenen Dünya Geneli Yazılım Geliştiricileri Konferansı’nda (WWDC) pek çok yenilik tanıtıldı. Bunlar arasında bir sonraki iPhone modellerinde kullanılacak iOs 7 işletim sistemi de yer aldı. Konferansın açılışını Apple’ın CEO’su Tim Cook yaptı. Şirketin efsanevi patronu Steve Jobs ile başlayan gelenek burada da bozulmadı ve ilk olarak şirketle ilgili veriler
11
iOs işletim sistemi Apple’ın mobil cihazlarından başka cihazda çalışmamaktadır. iOs’ da daha profesyonelce hazırlanmış, daha güzel bir ara yüzle sunulan, daha fazla çeşitli uygulamalar bulunabiliyor. iOs sitemindeki sosyal ağ, mesaj ve uygulamaların bildirimleri daha kolay ve kullanışlı, ayrıca sunumu daha güzel. Sistem güncellemeleri ve kurulumu daha basit ve kullanıcı dostu. iOs ‘da bulunan Airplay ve AppleTv gibi yardımcı sistemler sayesinde ekranın görüntüsünü çözünürlük kaybı yaşamadan televizyon veya bilgisayar ekranına aktarma imkânı sağlamaktadır. iOs sistemindeki uygulama donma veya kapanma problemleri oldukça az yaşanmaktadır. iOs üzerinde video ve oyunlardaki görüntü kalitesi ayrı bir heyecan katmaktadır. Özellikle Galaxy S3 ile birlikte gelen yüz tanıma sisteminin iPhone üzerinde olmasını çok isterdim.
Cook’ un aktardığı bilgilere göre, Appstore’dan şimdiye kadar 900 milyon uygulama (app) kullanıma sunuldu ve bu uygulamalar 50 milyardan fazla indirildi. Cook, ayrıca dünya genelinde de Appstore’lardan alış veriş yapan yaklaşık 570 milyon kullanıcı olduğunu açıkladı. iOs kapalı bir eko sistemine sahiptir. iOs kapalı bir sistem olduğundan dış saldırılara karşı daha güvenlidir. Ancak bu özellikleri fotoğraf ve mp3 yüklemeyi bile özel bir yazılımla yapmanıza neden olur. iOs ‘deki birçok özellik kullanım kolaylığı sağlamaktadır. Bu nedenle is daha çok talep görmektedir. iOs sisteminde takılma ve yavaşlama gibi sorunlar olmamaktadır.iOs’ da 500 binden fazla uygulama vardır. Birçok firma kullanım oranı ve çalışması bakımında iOs işletim sistemini tercih etmektedir.
Tanıtımı yapılan Google Now, iPhone ‘un Siri’sine oranla daha kullanışlı ve kararlı duruyor, bu yöndeki gelişmeler konusunda Apple daha çok çaba göstermeli. Telefonun ana ekranını veya ekranlarını widget ve resimlerle dizayn etme özgürlüğü iOs’ da da olsa çok iyi olurdu. Eğer kullanımı kolay ve kafa karıştırmayan bir sistem istiyorsanız iOs’u tercih edebilirsiniz.
12
MAGAZINE TEMPLATE LAYOUT JANUARY 2020
YOUR TITLE Duis aute irure dolor in reprehenderit in voluptate velit esse cillum dolore eu fugiat nulla pariatur.
BİYOMİMİKRİ
NEDİR ? HAKKINDA NELER BİLİYORSUNUZ ? DOĞANIN BİR MUCİZESİ MİDİR ? BİR MÜHENDİSLİK HARİKASI MIDIR ?
YAZAN : AYKUT AKTAŞ
Kuşlarda, balıklarda, bitkilerde, hayvanlarda ve yaşayan diğer tüm canlılardaki tasarım, mühendislerin aynı görevi yapmak için ürettiklerinden üstündür.
‘‘
Bazıları, çalışan bu tasarımları direk kopyalamanın daha iyi bir fikir olduğunu düşünüyor. Bir kuş gibi uçabilmek, bir balık gibi yüzebilmek, bir yarasa gibi görebilmeye ne derdiniz? Pek çok çocuk böyle şeyler yapabildiğini hayal eder ve bu hayaller boşa geçen zamanlar değildir çünkü teknoloji böyle hayal gücüyle gelişir. Pek çok bilim adamı ve mühendis deyüzyıllardır böyle şeyler yapabilmeyi hayal ediyor. Aslında doğanın bu mucizelerini kopyalamaya çalışıyorlar. Bu biyomimikri, biyonik, biyomimetik ve doğadan ilham alan tasarım olarak biliniyor. İlk insan yapımı uçak tasarlanırken Leonardo da Vinci de, Wright Kardeşler de kuşların nasıl uçtuklarını incelediler. Bugün kullandığımız uçaklar,
uçan kuşlar tarafından sergilenen karmaşık kontrolle kıyaslandığında sadece basit birer taklit olarak kalırlar. Bilim adamları artık son tasarım trendi ile ilgili ilham bulmak için çizim tahtalarıyla ormanlık alanlara ve tarlalara geri dönüyor. Florida Bilim Araştırma Üniversitesi’ nin açıkladığı gibi özellikle askeri alanlarda son zamanlarda trend olan mikrohavaaraçları veya MAVs olarak bilinen kanat genişlikleri 6 incten küçük olan minyatür uçaklardır. Onlarda bu uçakları tasarlarken tıpkı Leonardo da Vinci gibi kuşları incelediler.
‘‘
Ultracane, Leeds Üniversitesinden bir grup araştırmacı tarafından 1998 yılında kurulan bir şirketin üretilmiş bir üründür. Bu ürün görmeengellilerin kendi yollarını bulabilmelerine yardımcı olmak için geliştirilmiştir. Kullanıcılarınönlerindeki engelleri bulabilmeleri için ses dalgaları üretir. Bu cihaz yarasaların tamamen karanlık bir ortamda bile en küçük nesnelerden kaçınmak ve kendi yollarını bulabilmek için kullandıkları sesin yankılanma özelliğinden ilham alınarak yapıldı. Ultracane, Leeds Üniversitesinden bir grup araştırmacı tarafından 1998 yılında kurulan bir şirketin üretilmiş bir
MAGAZINE TEMPLATE LAYOUT JANUARY 2020
13
üründür. Bu ürün görmeengellilerin kendi yollarını bulabilmelerine yardımcı olmak için geliştirilmiştir. Kullanıcılarınönlerindeki engelleri bulabilmeleri için sesdalgaları üretir. Bu cihaz yarasaların tamamen karanlık bir ortamda bile en küçük nesnelerden kaçınmak ve kendi yollarını bulabilmek için kullandıkları sesin yankılanma özelliğinden ilham alınarak yapıldı.
‘‘
Bu küçük elektronik cihaz beyaz bir bastona bağlıdır ve bastonun koluna geri bildirim sağlar. Morphotex, bir kelebeğin kanat rengini değiştirme özelliğini taklit eden bir fiber malzemedir. Bu adı morpho kelebeğinden almıştır. Bir japon şirketi tarafından üretilmektedir. Değişik kırılma indeksleri oluşturmak için iki ayrı polimerden oluşan 61 katmanlı nanoteknoloji kullanılarak üretilmektedir. Renk oluşturmak için boyalar ve pigmentler yerine değişik kırılma indeksleri oluşturduğundan daha az enerji harcar ve doğaya zarar vermez. Bu ilerde tekstil ve yapı malzemelerinde kullanılabilir. Biomimicry a, daha fazla örnek olarak, kablo bağlantılarını verebiliriz. Dulavrad otlarının ve köpeğinin tüylerinin elbiselerine yapıştığını fark eden İsviçreli mühendis George de Mestral, bundan esinlenerek kablo bağlantılarını icad etti ve patentini 1951 de aldı. 1952 yılında ise bir şirket kurarak el yapımı kablo bağlayıcılarını üretmeye başladı. Daha pek çok alanda biyomimikri’nin nasıl kullanılabileceği tartışılmaktadır. Kontrplak vesunta gibi yapı malzemelerini üretmek için midyelerden esinlenilerek yapılan bir yapıştırıcı kullanılıyor. MIT araştırmacıları bir çöl böceği tarafından kullanılan su toplama sistemini kopyalamaya çalışıyor.
Carnegie Mellon Universitesinden araştırmacılar su böceklerininsu yüzeyinde yürüyüşlerini kopyalayan robotlar tasarlamaktayken, diğer bilim adamları cam sünger olarak bilinen bir derin su yaratığını inceleyerek kırılgan bir maddeye nasıl güç verebileceklerini anlamaya çalışıyor. Denizmühendisleri teknelerin suda nasıl daha etkili kayabileceklerini anlayabilmek için köpek balıklarının derilerini inceliyor. Kim bilebilir, belki ormanda yaptığınız bir yürüyüş veya okyanusta yüzmek bir sonraki icat için size ilham verecektir.
14
MAGAZINE TEMPLATE LAYOUT JANUARY 2020
GENETİĞİ
DEĞİŞTİRİLMİŞ
GDO NEDİR ? GDO(Genetiği Değiştirilmiş Organizmalar), genetik müdahale yöntemleriyle genetik yapısına bitki, bakteri, virüs vb. herhangi bir başka canlıdan alınan gen veya genlerin aktarılmasıyla elde edilen yeni organizmalardır.
ORGANİZMALAR YAZAN : ŞEYMA EJDERHA
Bu sayımızda İnsan sağlığı üzerinde büyük bir tehdit oluşturan GDO hakkında bilgi sahibi olacağız. Biz insanlar günlük hayatta sürekli olarak çeşitli besinleri tüketiyoruz. Bilmeden tükettiğimiz bu besinler masum gibi görünse de insan sağlığı için büyük bir tehlike arz ediyor. Öncelik olarak bu tehdit in 1 numaralı sebebi olan GDO yu tanıyalım.
‘‘
Genetik müdahale yöntemleriyle genetik yapısına bitki, bakteri, virüs vb. herhangi bir başka canlıdan alınan gen veya genlerin aktarılmasıyla elde edilen yeni organizmalardır. Genetiği Değiştirilmiş Organizmalarla ilgili ilk çalışmalar, 1980’li Yıllarda Avrupa’da başladı. İlk ticari üretime ise 1996 yılında Amerika öncülük etti. Bu üretim Kısa zamanda önemli ölçüde bir
büyüme kaydetti. GDO, ilk olarak tohumlarla tanıştırıldı. Dünyada hızla artan insan nüfusu ile birlikte gıda talebinin artmasıyla açlık sorununa çözüm olması amacıyla bu üretimin geliştirildiği savunuluyor. Görünürde üretimde yüksek verim sağlıyor bu doğru fakat bu tohumlar doğal bir sürecin ürünü değil. Biyoteknolojik laboratuar ortamında üretilmiş kısır ve genetiği ile oynanmış
tohumlardır. Laboratuar ortamında üretilen bu tohumlardan yetişen mahsuller insan sağlığını olumsuz yönde etkiliyor, toprak kirliliğine sebebiyet veriyor ve toksik etki yaratıyor. Yapılan araştırmalara göre GDO’ lu ürünler kullanılmaya başlandığından bu yana alerjik hastalıklar ve alerjik hastalıklara bağlı ölümlerde 4 kat bir artış olduğu söyleniyor.
GDO KANSER Mİ YAPIYOR ? Fransa’da Bilim adamlarının 200 fare üzerinde yaptığı tıbbi araştırmalar sonucu GDO’lu ürünlerin sağlığa önemli ölçüde zarar verdiği ortaya çıktı. 13 ay boyunca GDO’lu mısırla beslenen farelerin vücutlarında kanserli hücreler oluştu ve hızla yayıldı. Yine Viyana Üniversitesinin yaptığı Hayvan deneylerinde GDO nun ciddi organ hasarları,kısırlık ve ölü doğum gibi riskleride taşıdığı ortaya çıktı. insan üzerinde ki etkisi kesin olmamakla birlikte araştırılmaya devam ediliyor.
TÜRKİYE DE GDO LU ÜRÜNLER YASAK MI ? Türkiye de GDO lu ürün ticareti kanunen yasak. Gıda Tarım ve Hayvancılık bakanı Mehdi Eker Türkiye de GDO ya hiçbir şekilde izin verilmediğini bunun yanında Bakanlığın GDO nun bütün türlerini,tiplerini ve miktarını tayin edebilecek uluslararası akreditasyona sahip 2 laboratuvarının bulunduğunu söyledi.
MAGAZINE TEMPLATE LAYOUT JANUARY 2020
15
16
MAGAZINE TEMPLATE LAYOUT JANUARY 2020
güneşten gelen güç
“solar enerjİ” YAZAN : SERKAN AKCA
Güneş sonsuz enerji kaynağımızdır. Bünyesinde hem ısı hem de ışık enerjisi barındırır. Yıllık toplam güneşleme süresinin de 2640 saat olduğu bilinmektedir.
‘‘
Günteş pilleri, yüzeylerine gelen güneş ışığını doğrudan elektrik enerjisine dönüştüren yarı iletken maddelerdir. Güç çıkışını artırmak için çok sayıda güneş pili birbirine paralel veya seri bağlanarak bir yüzey üzerine monte edilir. Gerekirse bu modüller de birbirlerine seri ya da paralel bağlanarak fotovoltaik dizi
oluşturulabilir. Güneş enerjisine talep genellikle bağ evleri, elektriğin olmadığı alanlardır. Güneş paneli sadece elektrik üretiminde yeterlidir. Ancak bunun yanında diğer ekipmanlara da ihtiyaç duyulur Bu ekipmanların en önemlileri; şarj kontrol ünitesi (regülatör), akü, invertör ve diğer malzemelerdir.
‘İstenilirse Satılabilecek’ Lisanssız elektrik üretiminde, vatandaşlar kuracakları üretim tesisleriyle kendi elektriğini üretme imkanına sahip olmanın yanı sıra, ihtiyaç fazlasını da sisteme satabilecek ve bu şekilde gelir elde etme şansı doğacak. Yetkililer, en kolay üretim yapılabilecek enerji türünün güneş olduğunu belirtmektedir. Güneş enerjisi araştırma ve geliştirme konularında EİE’nin yanında Tübitak Marmara Araştırma Merkezi ve üniversiteler (Gazi Üniversitesi, Ege Üniversitesi Güneş Enerjisi Araştırma Enstitüsü, Muğla Üniversitesi, ODTÜ, Kocaeli Üniversitesi, Fırat Üniversitesi) çalışmalar yapmaktadır.
Fotovoltaik (Solar) Paneller NEDİR?
‘‘
Güneş ışınlarını elektrik enerjisine çeviren cihazdır. Verimleri panel tipine göre değişmekle birlikte % 15-20 arasındadır. Laboratuar çalışmaları devam etmekte olup verim değerlerinin yükseltilmesi hedeflenmektedir. Türkiye şartlarında güneşlenme süresi; kışın 5 saat, sonbaharda 7 saat ve yazın 11 saattir. Paneller, ortam koşullarının elverişli olması durumunda nominal güçlerini üretebilirler. Panel camının kirli olması, güneş ışınlarının geliş açısının dik olmaması, havanın çok sıcak veya çok soğuk olması panel verimini düşürecektir. Bu yüzden hesaplanan güç değerinin biraz yukarısında bir değerde panel kullanmak uygun olacaktır.
MAGAZINE TEMPLATE LAYOUT JANUARY 2020
17
7-17 Aralık Mevlana Haftası Fotoğraf : Yusuf Yavuz
18
MAGAZINE TEMPLATE LAYOUT JANUARY 2020
HAYATI KOLAYLAŞTIRAN
ASANSÖRLER YAZAN : YÜKSEL KALIPÇI
Asansörler, yolcuların veya yüklerin bir düzeyden başka bir düzeye taşıyan sistemdir.
‘‘ ‘‘
Asansörler başak bir deyişle kabin veya platformdan oluşan, klavuz raylar arasında hareket eden, iki veya daha fazla durak arasında insan ve yolcu taşıyan sistem olarak da tanımlayabiliriz. Genel tanımlardan da çıkarılacağı gibi 20 den fazla asansör çeşidi bulunmaktadır. Asansörler 1900’lü yılların başından beri yüksek binalarda kolaylık amacıyla başlamıştır. Asansörlerin biraz teorik kısmına girecek olursak , asansörleri öncelikle sınıflandırılalım isterseniz; Kullanım amaçlarına göre asansörlerin sınıflandırılması İnsan asansörleri; İnsanların taşınmasını sağlayan diğer ismiyle hastanelerde de kullanıldığı için hasta asansörleridir. Maden asansörleri; Madenler yerin altında olduğundan inip çıkmasını kolaylaştırmak için asansör sistemi yerleştirilmiştir. Maden kuyusu taşıma tesisleri veya Koepe-Mekanizması gibi adlar verilen sistemler, genel asansör tanımı ve standartları dışında tutulmuştur. Servis Asansörleri; ilk kez 1960’larda elektronik olarak kontrol edilebilen servis asansörleri kullanılmaya başlanmıştır. Maksimum 1500 kg. kadar yapılabilmektedir. Sağlık kuruluşları ve lokantalarda kullanılan servis asansörlerinin neme ve korozyona karşı dayanıklı, kolay temizlenebilen hijyenik yapıda olması istenmektedir. Bürolar, alışveriş merkezleri, bankalar, kütüphaneler, hastaneler, oteller, evlerde servis vermektedirler. Bir insanın sığamayacağı boyutta olan ve tamburlu bir tahrik sistemi ile çalışan asansördür. Yatay Asansörler; havaalanlarında, hastane ve üniversite komplekslerinde 30 yılı aşkın sürede kullanım imkanı bulan ve Otomatik İnsan Taşıma (Automated People Movers) olarak
da isimlendirilen insan taşıma sistemleridir. Kısaca APM olarak bilenen yatay asansörler, raylı yollar üzerine monte edilmiş, tek veya birkaç taşıma biriminden oluşan otomatik sürücüsüz taşıma sistemleridir. Bu sistemler yüksek kaliteli servise ve saatte 2000 ila 25000 kadar yolcu taşıma kapasitesine sahiptirler. Yük Asansörleri; daha çok yük taşıma ağırlıklı, bazı tiplerinde insanların da kullanabildiği, bazı tiplerinde insanların binmesine müsaade edilmeyen, nispeten küçük hızlı, basit yapılı asansörlerdir. Türk Standartları Enstitüsünün Mart 1989 tarihli “TS 1108” Standardı ”Asansörler- Yük taşıma için- Elektrikli” kapsamında incelenmektedir.
‘‘
Genel olarak konstrüksyonlarına göre asansörlerin sınıflandırılması Hidrolik sistem sıvı yardımıyla enerjiyi(mekanik) iletme tekniğidir. Bu tekniğin kullanıldığı asansörlere hidrolik asansör denir. Hidrolik sistem maliyet olarak hem daha ekonomiktir hem de mekan olarak daha az yer kaplar.
MAGAZINE TEMPLATE LAYOUT JANUARY 2020
Bu asansör tipinde sıvı basınç sağlamanıza yarayacak olan pompada kullanılacaktır. Bu basınçlı sıvı, asansörün hareket etmesini sağlayacak olan pistonları hareket ettirecektir. Bu hareket ettirmedeki görevi tahriklemedir. Hidrolik asansörlerin mantığı budur. Pistonlar basınçlı sıvı sayesinde tahriklenerek hareket ettirilir. Bu tahrik sistemini ileten bir de elektrik motorumuz bulunur. Motorun büyüklüğü doğal olarak sistemin performansını da etkileyecektir. Optimum performans için; motor büyüklüğü, asansör aşağı-yukarı hızı için ortalama değerler hesaplanır. En uygun değerde %30’a varan enerji tasarrufu elde edilir. Hidrolik asansörler pek yüksek binalarda kullanılmamaktadır. Elektrik gücü ile işleyen asansörlerin gelişmesiyle beraber hidrolik asansörler önemini kaybetmiştir.
19
Elektrikli Asansörler; elektrik gücüyle çalışan asansörlerdir. Çok katlı binalarda tercih edilebilir. Çalışma sistemi oldukça basittir. Tahrik motorunun aldığı komutla kabini istenilen yönde hareket ettirilmesi ile çalışır. Çelik halatın bir ucu asansör odasının tavanına diğer ucu karşı ağırlığa bağlanır. Kabin ile karşı ağırlık birlikte bağlanarak enerjiden tasarruf etmek amaçlanır. Her ne kadar amacımız tasarruf olsa da elektrik kullanıldığı için diğer asansör tiplerine göre enerji bakımından daha dezavantajlıdır.
20
MAGAZINE TEMPLATE LAYOUT JANUARY 2020
4
1
5
6
3
MAGAZINE TEMPLATE LAYOUT JANUARY 2020
21
FIRAT ARAŞTIRMACI
MÜHENDİSLER KULÜBÜ Merhaba Arkadaşlar.. Fırat Araştırmacı Mühendisler klübü 1 seneyi aşkın süredir Fırat üniversitesinde öğrencilere faydalı etkinlikler düzenlemekde.Bu yazıda bugüne kadar yaptığımız etkinleri içeriklerini ve ileride yapacağımız etkinliklerin doğrultusu hakkında bilgi vermek istiyorum. Bugüne kadar yapılan etkinlerimiz hep vizyonumuz çerçevesinde oldu.Bunlardan bazıları..
1
TÜYAP AUTOSHOW FUARI (10 kasım 2012) Fırat Üniversitesi Araştırmacı Mühendisler Kulübü olarak İstanbul’a giderek TÜYAP Autoshow fuarına katıldık.Daha çok otomotiv mühendislerinin rağbet gösterdiği gezimizde piyasadaki son model arabaların iç ve dış yapılarını çalışma sistemlerini yakından inceleme fırsatı bulduk. Gezimiz sadece Autoshow fuarı ile kalmadı öncesinde ve sonrasında istanbulun tarihi ve kültürel güzelliklerinide görme şansı bulduk .
2
İSO SERTİFİKALI EĞİTİM SEMİNERİ Fırat üniversitesi bünyesinde İSO eğitim semineri ve sertifikaları verildi.Eğlenerek öğrendiğimiz faydalı bir seminer oldu.Bir mühendisin olmazsa olmaz sertifikalarından birine sahip olmuş olduk.
3
KEBAN HİDROELEKTRİK SANTRALİ GEZİSİ Elazığ çevresinde sanayini çok gelişmiş olmaması sebebi ile yakın çevrede keban hidroelektrik santrali bir mühendisn görmesi gereken yerlerden biridir.Keban gezimiz hem teknik hem de sosyal bir gezi etkinliği oldu.Son derece faydalı bir gezi oldu ve önümüzdeki yıllardada tekrar tekrar düzenleyerek bir gelenek haline getirmek istiyoruz.
4
GENÇLİK POLİTİKALARI GİRİŞİMCİLİK VE LİDERLİK SEMİNERİ Ortadoğu Gençlik Kongresi Başakanı Orhan Esad Akgün liderliğinde öğretici bir seminer yapıldı.
5 6 8
7
YILBAŞI PARTİSİ Fırat Üniversitesi Okul Öncesi Öğretmenliği Kulübü işbirliği ile ortak yaptığımız bir etkinlik. Elazığ esnafının yardımlarıyla aldığımız oyuncak ve benzeri hediyeleri paketleyip çocuk esirgeme kurumuna bir sosyal etkinlik düzenledik.Hep beraber eğlenildi dans edildi tiyato oynandı sonrasında hediyeler dağıtıldı ve gece sona erdi.çok eğlenceli ve unutulmayacak bir etkinlik oldu. DERGİ e- dergi ekibi kuruldu ve her bölümden editörler alındı.Toplantılar ve çalışmalar sonucunda ilk sayı yayınlandı. 21.YÜZYIL LİDERLİK VE BECERİ DONANIMLARI Liderlik başarı ve motivasyon koçu Yaşar Ateşsoy ile birlikde çok faydalı çok eğlenceli bir eğitim semineri yaptık.
8