XXXXX
WAT IS DE BETUWE? Het lijkt zo eenvoudig. Je woont in de Betuwe. Maar wie weet er wat de Betuwe eigenlijk is en wat hij in het verleden was? De naam Betuwe Graag zouden we weten, waar de naam Betuwe vandaan komt. Zelfs dat is niet duidelijk. Er zijn meerdere verklaringen denkbaar. De twee meest gangbare verklaringen zijn: a. De naam komt van Bataven. In de oudste beschrijving van het rivierengebied wordt verteld, dat vanaf ongeveer 50 v. Chr. de stam van de Bataven (ook wel Batavieren genoemd) tussen de rivieren Neder-Rijn en Waal woonde. Zij kunnen hun naam aan het gebied hebben gegeven. Dan zou Betuwe van ‘Batavia’ (het land van de Bataven) komen. b. De naam komt van Bat-ouwe. ‘Bat’ is een oud woord voor ‘goed’ (denk maar aan ‘beter’). Ouwe betekent hier ‘grond’. Het was dus goede, vruchtbare grond. Dat in tegenstelling tot de Veluwe, want dat zou dan van ‘Vale ouwe’, slechte grond komen. De werkelijkheid is, dat we het doodgewoon niet weten!
10 | PLUK
De grenzen van de Betuwe In de tijd van Karel de Grote, rond het jaar 800 wordt de Betuwe meermalen vermeld. De keizer had zijn enorme rijk ingedeeld in kleine bestuurseenheden, die gouw werden genoemd. Eén daarvan was de gouw Batua. Dat was de Latijnse naam voor Betuwe. Uit diverse bronnen zijn de grenzen van de Betuwe in de Middeleeuwen duidelijk. Toch zijn er wat vraagtekens, als we kijken naar wat we nu als Betuwe beschouwen. De noord- en zuidgrens zijn volkomen duidelijk: de Neder-Rijn is de noordgrens en de Waal de zuidgrens. Ook de oost grens lijkt duidelijk. Vanaf het punt, waar de Rijn is v erdeeld in Neder-Rijn en Waal is alles tussen die stromen Betuws. Dat splitsingspunt bleef echter door de eeuwen heen niet op dezelfde plaats. Het lag in de late Middeleeuwen veel oostelijker dan tegenwoordig. De Rijn splitste zich bij Schenkenschans. Dat is nu een klein dorpje ten noorden van de Duitse stad Kleef, maar ooit een grote vesting.
