ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ "ΛΟΥΛΟΥΔΙΑ ΣΠΑΣΜΕΝΑ"

Το Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα για τη δημιουργία μιας ταινίας μικρού μήκους στο Δημοτικό Σχολείο Αρμένων (2012-2013).

Το δραματοποιημένο ντοκιμαντέρ για την ανακάλυψη του Υστερομινωικού Νεκροταφείου Αρμένων (1390 π.Χ. - 1190 π.Χ.).

«λουλούδια σπασμένα» (short film, διάρκεια 10’ λεπτά) (προβολή στο σύνδεσμο: http://youtu.be/HKaTlEkU67c )

Υπεύθυνοι εκπαιδευτικοί: Ελένη Κουτάντου, Ξανθούλα Δρακάκη Υπεύθυνος συντονισμού, Σκηνοθεσία: Δρ Δημήτριος Κουτάντος, εκπαιδευτικός Συμμετείχαν όλοι οι μαθητές και όλες οι μαθήτριες της Δ’ και Στ’ Τάξης και δυο μαθητές της Α’ Τάξης του Δημοτικού Σχολείου Αρμένων

Διεύθυνση φωτογραφίας: Θεόδωρος Θωμαδάκης Μουσική: Αντώνης Ζαχαράκης

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Εισαγωγικά 12 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2012 (Χώρος-Χρόνος) 19 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2012 (Χάρτης ταινίας - Προφίλ ήρωα - Σενάριο) 26 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2012 (Το βασικό Σενάριο) 31 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2012 (Επεξεργασία του Σεναρίου) 2 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2012 (Όροι του κινηματογράφου – Σκηνές, Πλάνα) 9 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2012 (Storyboard – Ασκήσεις Σκιτσογράφησης) 16 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2012 (Αργία Πολυτεχνείου) 21 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2012 (Ενημέρωση Γονέων – Υπογραφή Δηλώσεων Συμμετοχής) 23 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2012 (Storyboard - Σκιτσογράφηση των Σκηνών της Ταινίας) 26 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2012 (Ρεπεράζ) 28 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2012 (Εκπαιδευτική έρευνα - «Ένας Πλανήτης… μια ευκαιρία») 30 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2012 (Υστερομινωικό Νεκροταφείο– Συνεργασία με Αρχαιολόγους) 3 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2012 (Τελικό Σενάριο - Κάστινγκ) 6 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2012 (Ενημέρωση γονέων για τα γυρίσματα) 8 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2012 (Πρώτη ημέρα των Γυρισμάτων – Σκηνές 1, 3, 4, 5, 6) 13 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2012 (Δεύτερη ημέρα των γυρισμάτων – Σκηνές 2, 7, 8, 9) 14 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2012 (Οι εμπειρίες των μαθητών μας από τα γυρίσματα ) 24 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2012 (Άδεια κινηματογράφησης από την αρχαιολογία) 19 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2013 (Προβολή της ξενάγησης στο Υστερομινωικό στις 30-11-2012) 26 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2013 (Επιμέλεια, Μοντάζ, Μουσική επένδυση) 2 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2013 (Η Αφήγηση) 11 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2013 (Δελτίο τύπου για την προβολή σε Σινεμά)

13 ΦΕΡΒΟΥΑΡΙΟΥ (Προβολή της ταινίας στο Cineland Παντελής) 14 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2014 (Τα συναισθήματα μαθητών και γονέων από την προβολή)

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 1: ΑΙΤΗΣΗ ΓΙΑ ΑΔΕΙΑ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΙΣΗΣ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 2: ΣΧΕΔΙΟ ΥΠΟΒΟΛΗΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 3: ΑΙΤΗΣΗ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ ΣΤΟΝ ΠΑΝΝΕΛΗΝΙΟ ΜΑΘΗΤΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟ ΤΑΙΝΙΩΝ ΜΙΚΡΟΥ ΜΗΚΟΥΣ: «Ένας πλανήτης… μια ευκαιρία» ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 4: ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΓΟΝΕΩΝ ΓΙΑ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 5: ΡΕΠΕΡΑΖ – ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΑ ΓΥΡΙΣΜΑΤΑ ΑΡΑΡΤΗΜΑ 7: ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΔΗΛΩΣΗ ΓΟΝΕΩΝ ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ ΤΟΥΣ ΣΤΟ ΜΑΘΗΤΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟ: «ΕΝΑΣ ΠΛΑΝΗΤΗΣ… ΜΙΑ ΕΥΚΑΙΡΙΑ» ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 8: ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΓΟΝΕΩΝ ΓΙΑ ΤΑ ΚΟΣΤΟΥΜΙΑ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 9: ΤΟ ΤΕΛΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΤΟΥ ΣΕΝΑΡΙΟΥ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 10: ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΤΩΝ ΓΟΝΕΩΝ ΓΙΑ ΤΑ ΓΥΡΙΣΜΑΤΑ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 11: ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΒΟΛΗ ΤΗΣ ΤΑΙΝΙΑΣ ΣΤΟ CINELAND ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 12: ΔΥΟ ΑΦΙΣΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΤΑΙΝΙΑ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 13: ΟΙ ΕΜΠΕΙΡΙΕΣ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ ΑΠΌ ΤΗΝ ΠΡΟΒΟΛΗ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 14: ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΜΑΘΗΤΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟ

4

ΑΝΤΙΤΥΠΩΝ

ΣΤΟΝ

ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟ

«Όταν βάζουμε για πρώτη φορά το μάτι μας στην κάμερα, δεν ανακαλύπτουμε τον κινηματογράφο, ανακαλύπτουμε τον κόσμο» (Θεόδωρος Αγγελόπουλος ). Εισαγωγικά Στα πλαίσια του προγράμματος «Ψηφιακά Δεδομένα στην Εκπαίδευση», οι μαθητές της Δ’ και Στ’ Τάξης του σχολείου μας, σύνολο 26 μαθητών, με την παιδαγωγική ευθύνη τριών εκπαιδευτικών και πολλών αξιόλογων συνεργατών, δημιούργησαν μια ταινία μικρού μήκους. Ως εκπαιδευτικοί αποφασίσαμε να συμμετέχουν όλα τα παιδιά των δυο τάξεων δίνοντας προτεραιότητα στην παιδαγωγική δράση, μια και στην εκπαίδευση είναι εξίσου σημαντικά τόσο το εκπαιδευτικό αντικείμενο/αποτέλεσμα όσο και η εκπαιδευτική διαδικασία. Οι συναντήσεις μας γίνονταν μια φορά την εβδομάδα και διαρκούσαν δυο εκπαιδευτικές ώρες. Την παιδαγωγική ευθύνη του προγράμματος είχαν οι εκπαιδευτικοί της Δ’, Στ’ Τάξης και ο εκπαιδευτικός του Τμήματος Ένταξης, ο οποίος συντόνιζε το πρόγραμμα. Σε συνεργασία με το Σύλλογο των Γονέων του Σχολείου μας στην κινηματογράφηση μας βοήθησε με τρεις επισκέψεις το μέλος του μηκερδοσκοπικού οργανισμού «Κινηματογραφική Ομάδα Χανίων», κ. Θεόδωρος Θωμαδάκης με πλούσια εμπειρία στα σχολεία. Στην αρχαιολογική έρευνα μας βοήθησαν οι αρχαιολόγοι κ. Γιάννης Τζεδάκις και κ. Ειρήνη Γαβριλάκη. Τη μουσική επένδυση της ταινίας σύνθεσε ο κ. Αντώνης Ζαχαράκης. Την ημέρα των γυρισμάτων συμμετείχαν και δυο μαθητές της Α’ Τάξης. Η εκπαιδευτική θεωρία στην οποία βασίστηκε το πρόγραμμα είναι η πολυτροπική (multimodal) προσέγγιση η οποία συνδυάζει πολλαπλά σύγχρονα μέσα μάθησης (κείμενα, φωτογραφία, βίντεο, ψηφιακά δεδομένα κτλ.) και σημειωτικούς τρόπους (modes). Οι μαθητές είχαν τη δυνατότητα:

 Να εκφράσουν τις ατομικές τους απόψεις και να καλλιεργήσουν την προσωπική τους ανάπτυξη,  Να εργαστούν ομαδικά και έτσι να μάθουν να συνυπάρχουν και να δημιουργούν με τον άλλο,  Να μάθουν καλύτερα την ιστορία του τόπου τους και πώς γίνεται μια έρευνα για τα ιστορικά πλαίσια (έμαθαν να κάνουν έρευνα στο διαδίκτυο, με βιβλιογραφικές πηγές, με βίντεο, φωτογραφία, κείμενα, υπηρεσίες, να κάνουν επιτόπου παρατήρηση σε αρχαιολογικούς χώρους),  Να γράφουν καλύτερα δομημένα κείμενα (χώρος, χρόνος, πρόσωπα, δράση, αντίδράση, συναισθήματα),  Να έρθουν σε επαφή με μάρτυρες/ιστορικά πρόσωπα,

 Να επισκεφτούν τους ιστορικούς χώρους και να ξεναγηθούν από επιστήμονες,  Να έρθουν σε επαφή με τους Πολιτιστικούς Συλλόγους της περιοχής και το Σύλλογο Γονέων,  Να γνωρίσουν την έβδομη τέχνη (κινηματογράφο).

Η λεπτομερή καταγραφή των ενεργειών και των δράσεων που ακολουθεί παρακάτω, αποσκοπεί στο μοίρασμα της γνώσης που αποκτήσαμε με τους εκπαιδευτικούς, τους γονείς και το ευρύτερο κοινό. Η οργάνωση προσφέρει στην εκπαιδευτική διαδικασία τη δυνατότητα να εξελίσσεται. Συχνά δεν απουσιάζουν η δημιουργικότητα και η φαντασία αλλά η οργάνωση. Η οργάνωση των κανόνων του παιχνιδιού προσφέρει άπειρες δυνατότητες δράσης, η έλλειψη κανόνων δεν δημιουργεί παιχνίδι. Ακολουθεί το «Ημερολόγιο Κινηματογράφου Λουλούδια Σπασμένα» από την εμπειρία της δημιουργίας του σχολικού μας ντοκιμαντέρ, ένα απλό, οργανωμένο, αναλυτικό εγχειρίδιο σχολικού κινηματογράφου με πολλά παραδείγματα επεξήγησης των όρων, σχεδιαγράμματα, σκίτσα από τη συγγραφή του σεναρίου έως την προβολή της ταινίας στη «μεγάλη οθόνη». Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα του κινηματόγραφου είναι μια σύνθετη διαδικασία καθώς εμπλέκει πολλές δραστηριότητες, αλλά ταυτόχρονα μπορεί να είναι απλή αν οργανώνεται βήμα βήμα. Έτοιμοι… πάμε!

12 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2012 (Χώρος - Χρόνος) Οι τρεις εκπαιδευτικοί κάναμε μια σύντομη ενημέρωση για τα ψηφιακά δεδομένα και τη διαχείρισή τους (βίντεο, φωτογραφία, διαδίκτυο, μηχανές αναζήτησης, προσωπικές ιστοσελίδες, εφαρμογές κτλ.). Επίσης γίνονται οι πρώτες αναφορές για την «κατασκευή» της εικόνας. Για παράδειγμα, σε γενικές γραμμές αν βγάλουμε μια φωτογραφία από χαμηλά τονίζεται το αντικείμενο, ενώ αν βγάλουμε την φωτογραφία του ίδιου αντικειμένου από ψηλά αμβλύνεται. Πίσω λοιπόν από την εικόνα βρίσκεται η «άποψη» του δημιουργού της. Η εικόνα κατασκευάζεται. Η εικόνα διαβάζεται. Έτσι και εμείς θα επιχειρήσουμε να κατασκευάσουμε ένα δικό μας κόσμο μέσα από τις εικόνες μας! Στον πίνακα γράφουμε για τα παιδιά τρεις έννοιες τις οποίες χρειάζεται να πλησιάσει η δημιουργία της ταινίας μας, να είναι πρωτότυπη (πρώτος+ τύπος <αρχαία ελληνική τύπος, αρχικός τύπος, δε μιμείται), αυθεντική (αυθεντικός < αρχαία ελληνική αὐθεντικός, γνήσιος, κύριος του εαυτού του, ανοιχτός στη ζωή και στην ύπαρξη μου), καινοτόμα (καινός-τέμνω, νεωτερισμός). Γίνεται συζήτηση για αυτές τις έννοιες και ζητάμε από τα

παιδιά να σκεφτούν την πρωτοτυπία/μοναδικότητα, αυθεντικότητα/γνησιότητα, καινοτομία/νεωτερικότητα που έχουν στην περιοχή στην οποία ζουν. Ακολουθεί ατομικός και στη συνέχεια ομαδικός κατιδεασμός (brainstorming, νοητική καταιγίδα). Οι τρεις εκπαιδευτικοί δίνουμε σε κάθε μαθητή/τριά μια λευκή κόλλα και τους ζητάμε να γράψουν λέξεις κλειδιά για την πρωτοτυπία, αυθεντικότητα και καινοτομία που έχει η περιοχή που ζουν οι ίδιοι. Τα παιδιά έγραψαν λέξεις όπως:

πεδιάδες πεταλούδες καρυδιές καρδιές

πλατάνι όνομα χωριού έρημα σπίτια βουνά

δέντρα φυτά ζώα οξυγόνο συκές κρεμμύδια

βελανιδιές μηλιές μαργαρίτες παιχνίδια

βελανιδιά νεκροταφείο σκοτάδι κλαδιά βουνά χωριό παλιά σπίτια

βουνά φύση δέντρα παιχνίδια ρυάκι χορός

φύση νεκροταφείο σπίτια βουνά νεκροταφείο

κακός καλός υγιής πλούσιος φύση βουνά ερειπωμένα σπίτια

αγάπη μίσος χαρά φύση ερημιά ερείπια ύστερο-μινωικό βελανιδιές καταπράσινα δέντρα ζώα καθαρός αέρας ύστερο-μινωικό νεκροταφείο

Μετά από τις λέξεις κλειδιά τους ζητήσαμε να σκεφτούν ενότητες, ένα πιθανό τίτλο που θα έδιναν στην ταινία τους. Αυτές ήταν ασκήσεις για να αρχίσουν να κατανοούν το πρόγραμμα. Οι μαθητές μεταξύ άλλων έγραψαν τους τίτλους: «Η απίθανη φύση», «Το φύλλο που ζήλεψε το σχολείο», «Η ιστορία του φυτού»,» Η αγάπη τη φύσης», «Το μαγεμένος δάσος», «Μου αρέσει να είμαι στο χωριό», «Το πιο όμορφο χωριό», «Ευτυχισμένοι μαζί», «Ζωή στη φύση». Υπάρχει μια έντονη αγάπη για τη φύση γιατί τα παιδιά ζουν μέσα σε ένα δάσος από βελανιδιές. Οι λέξεις κλειδιά και οι τίτλοι που έγραψε κάθε μαθητής και μαθήτρια διαβάζονται στην ομάδα. Στη συνέχεια από τον ατομικό κατιδεασμό προσπαθούμε να δουλέψουμε ομαδικά. Ζητάμε από κάθε μαθητή να επιλέξει μια λέξη από όλες που άκουσε και τη γράφουμε στον πίνακα. Οι λέξεις που επιλέγουν δεν θα πρέπει να επαναλαμβάνονται. Αρχίζουμε να συγκλίνουν στις απόψεις τους. Στον πίνακα γράψαμε τις λέξεις που επέλεξαν: «πεύκα, αγάπη, βουνά, ερημωμένα σπίτια, φυτά, τριαντάφυλλα, χωριό,

Υστερομινωικό νεκροταφείο, βελανιδιές, ερημιά, ζώα, χιόνι, πουλιά, δέντρα, λουλούδια, καρυδιές, ποτάμια». Αυτές οι ασκήσεις εκτός από την επεξεργασία του θέματος βοηθούν το κάθε παιδί να εκφράσει τις απόψεις τους αρχίζοντας έτσι να αποκτά κίνητρα, ατομικό ενδιαφέρον και συμμετοχή, αλλά ταυτόχρονα αρχίζουν να συνεργάζεται ως ομάδα με τους συμμαθητές τους. Ζητάμε από τα παιδιά να ομαδοποιήσουν περισσότερο τις λέξεις που γράψαμε στον πίνακα, «ρίχνοντας» τις λέξεις μέσα σε άλλες λέξεις που τις χωράνε. Έτσι αρχίζουμε να βλέπουμε να αναδύονται ευρύτερες έννοιες, άξονες που θα βασίσουμε την ταινία. Τα φύλλα, τα φυτά, οι καρυδιές, οι βελανιδιές χωράνε στη λέξη «ΦΥΣΗ» και αντίστοιχα τα ερειπωμένα σπίτια, το Υστερομινωικό νεκροταφείο, το χωριό στον «ΑΝΘΩΠΙΝΟ ΠΟΛΙΣΜΟ». Ο διάλογος του ανθρώπου με τη φύση. Η δομή της ταινίας λέμε στα παιδιά μοιάζει με τη δομή ενός αφηγηματικού κειμένου που έχει χρόνο (πότε;), χώρο (πού;), πρόσωπα – ρόλους (ποιοι;), δράση – πράξεις (τι; δράση – αντίδραση), συναισθήματα (πώς;). Σε αυτή την πρώτη συνάντηση εργαστήκαμε για την ατομική έκφραση των μαθητών, τη συνεργασία της ομάδας και το χώρο-χρόνο της ταινίας μας. Στο τέλος κάθε συνάντησης γίνεται οργάνωση των επόμενων ενεργειών. Οι τρεις εκπαιδευτικοί κάναμε κατανομή των δραστηριοτήτων ορίζοντας υπεύθυνο της έρευνας, των οικονομικών θεμάτων, του συντονισμού και της επικοινωνίας με τους γονείς και τους συνεργάτες που θα χρειαστούμε.

19 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2012 (Προφίλ ήρωα) Ανασκόπηση της προηγούμενης συνάντησης σε σχέση με τις έννοιες «ψηφιακή εικόνα», «κατασκευή της εικόνας», «άποψη», «κινηματογράφος - κατασκευή ενός κόσμου», ορισμός «χώρου» και «χρόνου». Στη συνέχεια σχεδιάζουμε στον πίνακα το Χάρτη μιας Ταινίας με βάση ένα σχεδιάγραμμα που μας έστειλε ο εξωτερικός μας συνεργάτης από το Κινηματογραφικό Εργαστήρι Χανιών, κ. Θεόδωρος Θωμαδάκης. Η συμβολή του σε όλη τη διάρκεια των ετοιμασιών μας ήταν καθοριστική και μόνο λόγω της απόστασης Ρέθυμνο-Χανιά δεν παρευρίσκονταν στις αρχικές εργασίες του εκπαιδευτικού μας προγράμματος.

ΧΑΡΤΗΣ ΤΑΙΝΙΑΣ Στην πρώτη συνάντηση, ως εκπαιδευτικοί, είχαμε ενστικτωδώς εργαστεί στο πορτοκαλί μπαλόνι του χώρου και του χρόνου. Ως εκπαιδευτικοί συχνά προσεγγίζουμε τη δομή ενός αφηγηματικού κειμένου με παρόμοιο τρόπο. Στη δεύτερη συνάντηση μετά από την ανασκόπηση, αρχίσαμε να συζητάμε για τον ήρωα της ιστορίας και τους χαρακτήρες. Δίνονται παραδείγματα από γνωστά παραμύθια: «Η κοκκινοσκουφίτσα», «Οι επτά Νάνοι», αλλά και από ταινίες που αναφέρουν οι μαθητές όπως είναι ο «Τιτανικός». Γίνεται ανάλυση του χρόνου, του χώρου, των πρωταγωνιστών, των ηρώων των ιστοριών, η πλοκή-δράση, η σύγκρουση και η λύση. Επίσης κάνουμε παραλληλισμό του χάρτη μιας ταινίας με τη δομή ενός αφηγηματικού κειμένου στο σχολείο, ένα σκέφτομαι και γράφω: «Για την καλύτερη παραγωγή γραπτού λόγου σε επίπεδο κείμενου (και περίληψης) συστήνεται πρώτα η προφορική ανάπτυξη του θέματος, μετά η καταγραφή σε ένα πρόχειρο των λέξεων-κλειδιών και τέλος η καλύτερη οργάνωση και δόμηση ακολουθώντας τα παρακάτω σημεία καθένα από τα οποία μπορεί να γίνει μια ξεχωριστή παράγραφος. 1. Χρόνος (π.χ. Την προηγούμενη εβδομάδα, την Τετάρτη

το πρωί πήγαμε εκδρομή με το λεωφορείο). 2. Χώρος (Φύγαμε από το σχολείο μας και αρχίσαμε να ανεβαίνουμε στα βουνά. Μετά από σαράντα λεπτά περάσαμε ένα φαράγγι και φτάσαμε στο Μοναστήρι Αρκάδι). 3. Πρόσωπα (Στην εκδρομή πήραμε μέρος τα δυο τμήματα της Α’ Τάξης, 26 παιδιά. Εγώ ήμουν παρέα με τους φίλους μου). 4. Δράση - Πράξεις (Περάσαμε την κεντρική είσοδο και μπήκαμε στην αυλή του μοναστηριού. Μπροστά μας ήταν η εκκλησία και οι μοναχοί μας προσκάλεσαν να μπούμε μέσα. Ανάψαμε ένα κερί και ακούσαμε κάποιους θρησκευτικούς ύμνους. Στη συνέχεια επισκεφτήκαμε το Μουσείο του μοναστηριού. Εκεί είδαμε τα άμφια των μοναχών, κειμήλια της θρησκευτικής και ιστορικής παράδοσης του μοναστηριού. Μετά πήγαμε σε μια τεράστια αίθουσα που δεν είχε οροφή. Ο δάσκαλος μας μίλησε για την ανατίναξη του μοναστηριού το 1866 από τους ίδιους τους επαναστάτες για να μην ατιμαστούν από τους Τούρκους. Έξω σε ένα δέντρο είδαμε καρφωμένα θραύσματα από την έκρηξη). 5. Συναισθήματα (Πέρασα πολύ όμορφα και θα ήθελα να πάω ξανά μαζί με την οικογένεια μου. Στενοχωρήθηκα λίγο γιατί έχασα το πορτοφόλι μου)». Στη συνέχεια ζητάμε από κάθε μαθητή να γράψει σε ένα ατομικό φύλλο, επιγραμματικά, την κεντρική ιδέα της ιστορίας που θα ήθελε να δραματοποιήσει. Ποιόν ήρωα θα επέλεγε; Ποιο στόχο/θέλω θα έθετε; Ποια σύγκρουση θα είχε με τον αντί-ήρωα; Η έμφαση ωστόσο που ζητήσαμε να δώσουν οι μαθητές σε αυτή τη συνάντηση, ο εκπαιδευτικός μας στόχος, αφορά στο Προφίλ του ‘Ήρωα τους (όνομα, ηλικία, εξωτερική περιγραφή, φίλοι, χαρακτήρας, τι θέλει, τι δε θέλει, χόμπι, φιλοσοφία ζωής κτλ.). Οι προηγούμενες επιγραμματικές ασκήσεις για την ιδέα, το στόχο κτλ. αφορούν στην εκπαιδευτική μας προσέγγιση, δηλαδή στο άνοιγμα κάποιων ευρύτερων θεμάτων, σε κάποιες γενικές σκέψεις που σχετίζονται με το θέμα μας ώστε να έχομε ένα γενικό πλάνο αλλά τις οποίες θα αναλύσουμε στις επόμενες συναντήσεις. Πάντα όμως μετά από αυτή τη γενική τοποθέτηση επανερχόμαστε σε συγκριμένο διδακτικό στόχο, στην πρώτη συνάντηση το χώρο-χρόνο-συνεργασία της ομάδας-την ατομική έκφραση, στη δεύτερη συνάντηση στο προφίλ του ήρωα. Στην συνέχεια διαβάζουμε οι εκπαιδευτικοί, για να κερδίσουμε χρόνο, στην ομάδα τις κεντρικές ιδέες των ιστοριών των παιδιών. Χωρίζουμε τον πίνακα σε τρεις στήλες και γράφουμε από αριστερά, στο κέντρο και προς τα δεξιά: (1) τα ονόματα των ηρώων τους, (2) το θέλω του ήρωα, και (3) το όνομα αυτού που ανθίσταται στον ήρωα, του αντί-ήρωα. Πιστεύουμε ότι αυτό το μέρος παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τους εκπαιδευτικούς μια και συχνά τα κείμενα των μαθητών είναι περιγραφικά, αλλά δυσκολεύονται να δημιουργήσουν μια πλοκή, με πρόβλημα και λύση, ώστε να αποκτήσει περισσότερο ενδιαφέρον το κείμενο. Μεταξύ άλλων οι μαθητές έγραψαν:

Ήρωας Πηνελόπη Άννα Κυρία Εγώ Παντελής Εγώ/φίλες Κωστής Εγώ

Θέλω Τσάντα Κινητό Ρούχα Λουλούδι Μπάλα Ταξίδι Μπάλα Παιδότοπος

Αντι-ήρωας Εχθρός Εχθρός Άλλη κυρία Αδελφή Νταής Αεροπειρατεία Νίκος Εξωγήινος

Επίσης πολύ ενδιαφέρον σε αυτό το σημείο είναι ότι οι μαθητές άρχισαν να διακρίνουν δραστηριότητες/συμπεριφορές στο σχολείο. Αρχίζουν να διακρίνουν ήρωες, αντι-ήρωες και επιθυμίες, να αποδίδουν χαρακτηριστικά στον καθένα και έτσι αρχίζουν να αναπτύσσουν κριτήρια για να κατανοήσουν τους εαυτούς τους και τους άλλους μέσα και έξω από το σχολείο. Αρχίζουν να αναπτύσσουν ιστορίες με βάση τα χαρακτηριστικά των ηρώων. Ποιος είναι ο ήρωας; Τι θέλει; Ποιος είναι ο αντι-ήρωας, αναδύεται ο «νταής» όπως χαρακτηριστικά επαναλάμβαναν οι μαθητές μας και με ποιο τρόπο ανθίσταται στο «θέλω» του ήρωα; Ποιος έχει δίκιο; Ποιος όχι; Ποια μέσα χρησιμοποιούν; Τι σχέση θα μπορούσε να έχει, έμμεσα, με το σχολικό εκφοβισμό; Για το προφίλ του ήρωα τους μεταξύ άλλων έγραψαν δίπλα στα κριτήρια που τους δώσαμε:

Όνομα: Μαρία Ηλικία: 12 Περιγραφή: ψηλή, λεπτή, κοντά καστανά μαλλιά, καστανά μάτια Φίλοι: οι φίλοι που έχει στην τάξη της Χαρακτηριστικά: γελάει, μιλάει, κλαίει, χαρούμενη Επιθυμίες: να βλέπει και να ανακαλύπτει πράγματα Χόμπι: γράφει, κάνει βόλτες, ανακαλύπτει Σχέσεις με ανθρώπους: ευγενική, μερικές φορές θυμώνει και μιλάει άσχημα Φιλοσοφία ζωής: θέλει να είναι όλος ο κόσμος καλά

Όνομα: Γιάννης Ηλικία: 13 Περιγραφή: λεπτός, έξυπνος, ψηλός Φίλοι: Μιχάλης, Δημήτρης Χαρακτηριστικά: τσιγκούνης, δεν αλλάζει γνώμη ποτέ, ευγενικός Επιθυμίες: μπάλα, παιχνίδι Χόμπι: μπάσκετ Σχέσεις με ανθρώπους: σκέφτεται ότι είναι καλά να έχει φίλους Φιλοσοφία ζωής: νομίζει ότι πρέπει να αγαπάς τη ζωή

Όνομα: Κώστας Ηλικία: 12 Περιγραφή: μελαχρινός Φίλοι: Μανόλης Χαρακτηριστικά: δεν παρεξηγεί, γλυκομίλητος, γελαστός και φιλικός Επιθυμίες: να μην πηγαίνει σχολείο Χόμπι: μπάλα Σχέσεις με ανθρώπους: ότι τους κάνει όλους φίλους Φιλοσοφία ζωής: πιστεύει ότι είναι ωραία η ζωή

Όνομα: Στέλιος Ηλικία: 22 Περιγραφή: είναι ψηλός και όμορφος Φίλοι: δεν έχει

Χαρακτηριστικά: είναι καλός άνθρωπος και αγαπάει Επιθυμίες: να έχει ένα καράβι Χόμπι: να μην κάνει τίποτα Σχέσεις με ανθρώπους: δεν υπάρχει επικοινωνία Φιλοσοφία ζωής: είναι ωραία η ζωή του

Από τις έως τώρα συζητήσεις και συναντήσεις μας το θέμα της ταινίας που θα ήθελαν να αναπτύξουν τα παιδιά, σχετικά με την ιστορία του τόπου τους, αφορά (Α) Στο Υστερομινωικό Νεκροταφείο των Αρμένων, και (Β) στα ερείπια που βρίσκονται ακριβώς δίπλα στο σχολείο μας τα οποία σχετίζονται με το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Στο δεύτερο μέρος της συνάντησης οι μαθητές πηγαίνουν στην αίθουσα των προβολών. Παρακολουθούν για πρώτη φορά μια ταινία μικρού μήκους 4 λεπτών την οποία δημιούργησε ένα άλλο παιδί της ηλικίας τους. Την ταινία και το Σενάριο μας έδωσε ο κ. Θ. Θωμαδάκης. Όλες οι ταινίες μικρού μήκους που θα αναφέρουμε είναι διαθέσιμες στο διαδίκτυο, δίπλα θα επισυνάπτουμε τον ηλεκτρονικό τους σύνδεσμο. Κάθε μαθητής μας παίρνει ένα αντίγραφο του σεναρίου της ταινίας. Το διαβάζει ατομικά. Στη συνέχεια γίνεται δεύτερη προβολή και οι μαθητές συζητούν με τους εκπαιδευτικούς το σενάριο που έχουν στα χέρια τους με την προβολή της ταινίας ξανά με παύσεις. Είναι μια πρώτη προσπάθεια να σκεφτούν στη γλώσσα του κινηματογράφου, με Σκηνές, Εικόνες κτλ. ……………………………………………………………………………………………………… ΤΟ ΘΑΥΜΑ- THE MIRACLE (very short film) Σενάριο Μάρκος Πενθερουδάκης ( Φιλμ στο σύνδεσμο: http://www.youtube.com/watch?v=Q81Byu4gqHE) ΣΚΗΝΗ 1η ΕΣ / Απόγευμα Σαλόνι κατοικίας Τα φωτάκια του χριστουγεννιάτικου δέντρου αναβοσβήνουν ρυθμικά παίζοντας χριστουγεννιάτικα τραγούδια. Πάνω στο τραπέζι της τραπεζαρίας, βρίσκονται ένα κλειδί, ένα χαρτονόμισμα και μερικά κέρματα. Ο επτάχρονος Γιωργάκης πλησιάζει με αργά βήματα και κοντοστέκεται δίπλα στο τραπέζι. Παίρνει τα χρήματα και τα βάζει άτακτα και βιαστικά στην μπροστινή τσέπη του παντελονιού του. Παίρνει στα χεράκια του το κλειδί και πλησιάζει την κεντρική πόρτα του σπιτιού. Την ανοίγει.

ΣΚΗΝΗ 2η ΕΞ / Απόγευμα Είσοδος κατοικίας Ο Γιωργάκης, κλείνει την κεντρική είσοδο του σπιτιού του. Κλειδώνει με λίγη δυσκολία. Με γρήγορα βήματα κατευθύνεται προς την καγκελόπορτα και με ένα μικρό άλμα βρίσκεται στο πεζοδρόμιο. ΣΚΗΝΗ 3η Εξ / Σούρουπο Πεζοδρόμιο Ο μικρός Γιωργάκης προχωράει με τα χέρια στις τσέπες και το κεφάλι σκυμμένο στο πεζοδρόμιο. Καλύπτει μια απόσταση 50 μέτρων μέχρι την γωνία και στρίβει δεξιά. Τα φώτα του δημοτικού φωτισμού ανάβουν, μαζί τους και τα εγκατεστημένα γιορταστικά φωτιστικά εφέ. Ο μικρός σταματάει το περπάτημα. Στέκεται λίγα δευτερόλεπτα δείχνοντας σκεπτικός. Σηκώνει το κεφαλάκι του και κοιτάζει την ηλεκτρονική επιγραφή που βρίσκεται στο κατάστημα μπροστά του: “ΦΑΡΜΑΚΕΙΟΝ” Χαμηλώνει το βλέμμα, παίρνει μια μικρή ανάσα και με μία γρήγορη κίνηση ανοίγει την πόρτα και μπαίνει. ΣΚΗΝΗ 4η ΕΣ / Απόγευμα Φαρμακείο Ο Γιωργάκης τώρα προχωράει αργά προς τον πάγκο του φαρμακοποιού ο οποίος δεν τον έχει αντιληφθεί και σημειώνει σε ένα χαρτί. Όταν πλησιάζει αρκετά τον αντιλαμβάνεται και σταματάει να γράφει. Φαρμακοποιός: “Καλώς τον. Τι θα ήθελε ο μικρός;” Γιωργάκης (κομπιάζοντας): “Κύριε, έχω αυτά τα χρήματα”. Ταυτόχρονα, βγάζει από τη τσέπη του το χαρτονόμισμα και τα κέρματα και τα αφήνει χύμα στον πάγκο. «Φτάνουν για να αγοράσω ένα θαύμα;” Ο Φαρμακοποιός, αφήνει ένα χαμόγελο καλοσύνης και σκύβει πάνω από το Γιωργάκη: “Και τι το θές εσύ μικρέ μου το θαύμα;” Ο Γιωργάκης, ανοιγοκλείνει τα μάτια του και κοιτάζει το φαρμακοποιό: “ Το θέλω κύριε.. γιατί άκουσα το γιατρό να λέει στον πατέρα μου, ότι... η μητέρα μου μπορεί να γίνει καλά, μόνο με ένα θαύμα.” Το χαμόγελο χάνεται από τα χείλη του φαρμακοποιού. Αφήνει το βλέμμα του να χαθεί στα μάτια του μικρού Γιωργάκη. ΣΚΗΝΗ 6 / Νύχτα / Εξωτερικό / Δρόμος έξω από φαρμακείο Ο δρόμος αρχίζει να αποκτά κίνηση. Εμφανίζονται οι πρώτοι πεζοί. Δύο αυτοκίνητα περνάνε βιαστικά. Στο πεζοδρόμιο μια ομάδα παιδιών τρέχει γελώντας και παίζοντας με τα τρίγωνα με τα οποία είχαν πει τα κάλαντα το πρωί. Είναι παραμονή Χριστουγέννων... ΤΕΛΟΣ ……………………………………………………………………………………………………

Στο τέλος της συνάντησης οι υπεύθυνοι εκπαιδευτικοί συζητάμε για τιε ενέργειες που χρειάζεται να προγραμματίσουμε στη συνέχεια: ενημέρωση γονέων για το πρόγραμμα και για το κόστος της παραγωγής, έρευνα στο διαδίκτυο και σε βιβλιογραφικές πηγές για τους αρχαιολογικούς-ιστορικούς χώρους της περιοχής, επίσκεψη στους πιθανούς χώρους των γυρισμάτων για μια πρώτη επαφή, επικοινωνία με την αρχαιολογία για μια διερεύνηση για πιθανή άδεια εισόδου στον αρχαιολογικό χώρο.

26 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2012 (Το βασικό Σενάριο) Σε συνεργασία με τα παιδιά συζητάμε για τη συγγραφή του Σεναρίου μας. Ακολουθούμε τις βιβλιογραφικές και άλλες πηγές, φωτογραφίες, βίντεο, μαρτυρίες, προηγούμενες γνώσεις που έχουν τα παιδιά και προσπαθούμε να γράψουμε το Σενάριο μας όλοι μαζί στον Πίνακα. Χωρίζουμε τα γεγονότα σε σκηνές και επιχειρούμε «να τα δούμε ως εικόνες». Παρακάτω ακολουθεί το Σενάριο όπως το είχαμε σκεφτεί και οργανώσει αρχικά, στις επόμενες φάσεις κάναμε πολλές αλλαγές. Το τελικό σενάριο επισυνάπτεται στα παραρτήματα. Όλη η διαδικασία του κινηματογράφου αλλά και της εκπαίδευσης είναι ρευστή και επιδέχονται αλλεπάλληλες αλλαγές μέχρι να φτάσουμε σε κάποιο αποτέλεσμα. …………………………………………………………………………………………………….. ΑΝΑΚΑΛΥΠΤΩ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΤΟΠΟΥ ΜΟΥ/ΣΧΟΛΕΙΟ ΑΡΜΕΝΩΝ ΡΕΘΥΜΝΟ (ΔΡΑΜΑΤΟΠΟΙΗΜΕΝΟ ΝΤΟΚΙΜΑΝΤΕΡ) ΠΡΩΤΟ ΜΕΡΟΣ ΣΚΗΝΗ 1η ΕΞ / ΑΠΟΓΕΥΜΑ / 1963 ή 1965; ΘΕΣΗ «ΠΡΙΝΟΚΕΦΑΛΟ» (Ασπρόμαυρη σκηνή; Το παιδί με κόκκινο μπλουζάκι;) Ένα δωδεκάχρονο αγόρι (έχει το επίθετο Βούρβαχης, με κοντά παντελονάκια) τριγυρνά στο δασάκι (θέση «Πρινοκέφαλο»). Η κάμερα ακολουθεί πίσω τα βήματα του, μετά από το πλάι και μετά από μπροστά με την ελεύθερη και χαρούμενη έκφραση του προσώπου του. Παίζει ανάμεσα στους κορμούς των δέντρων. Σταματά και χαϊδεύει ένα κορμό βελανιδιάς (Η κάμερα παίρνει το πρόσωπο και το χέρι του με την αφή της βελανιδιάς). Παίζει με τις φωτοσκιές. Σκύβει και κοιτάζει τα λουλούδια. Σηκώνεται. Ξαφνικά μέσα στα χόρτα βλέπει κάτι. Σκύβει να το πιάσει. Το χέρι του πλησιάζει κάτι που προεξέχει ελαφρά.

ΣΚΗΝΗ 2η

ΕΞ / ΠΡΩΙ / 1963 ή 1965;

ΑΥΛΗ ΣΧΟΛΕΙΟΥ (ΑΡΜΕΝΟΙ)

Την άλλη μέρα το πρωί. Τα παιδιά παίζουν στην αυλή (ίσως περνά η μέλισσα, ίσως σε ασπρόμαυρο, ίσως με προσαρμοσμένα ρούχα της εποχής, κοτσιδάκια στα μαλλιά, ένδυση δεκαετίας του 1960 κτλ.). Μια άλλη ομάδα παιδιών περιτριγυρίζει το αγόρι που τώρα βρίσκεται στη μέση του κύκλου. Κάτι συζητάνε χαμηλόφωνα μεταξύ τους. Ο δάσκαλος πλησιάζει να δει τι κάνουν. Ξαφνικά βλέπει με έκπληκτο βλέμμα το αγόρι να κρατάει ένα πανέμορφο αρχαίο αγγείο.

ΣΚΗΝΗ 3η

ΕΞ / ΠΡΩΙ / 2012

ΑΥΛΗ ΣΧΟΛΕΙΟΥ (ΣΩΜΑΤΑ)

Ένας 69 ή 67 χρόνος κύριος (αν είναι δυνατόν ο ίδιος ο κ. Βούρβαχης) αφηγείται στην αυλή του σχολείου Σωματά: «θυμάμαι το 1963 (65) όταν ήμουν 12 χρονών…».

ΣΚΗΝΗ 4η

ΕΞ / ΠΡΩΙ / 2012

ΥΣΤΕΡΟΜΙΝΩΙΚΟ ΝΕΚΡΟΤΑΦΕΙΟ ΑΡΜΕΝΩΝ

Περιήγηση με την κάμερα. Λήψεις των 230 και πλέον τάφων που έχουν ανακαλυφθεί έως σήμερα. Μια μικρή ομάδα παιδιών περπατάει ανάμεσα στα ευρήματα.

ΣΚΗΝΗ 5η

ΕΣ / ΠΡΩΙ / 2012

ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΡΕΘΥΜΝΟ

Κάποιοι μαθητές περπατάνε ανάμεσα στα εκθέματα που ανασυρθήκαν από τους τάφους του ύστερο-μινωικού νεκροταφείου. Η κάμερα τους ακολουθεί. Η κάμερα κοιτάζει μια τα εκθέματα μια τα μάτια των παιδιών ( Ίσως μια αρχαιολόγος τους πει δυο λόγια). ΔΕΥΤΕΡΟ ΜΕΡΟΣ ΣΚΗΝΗ 6η

ΕΣ / ΠΡΩΙ / 2012

ΣΧΟΛΕΙΟ ΑΡΜΕΝΩΝ, ΣΤ’ ΤΑΞΗ

Η κάμερα εστιάζει στα πόδια ενός μαθητή (ή μαθήτριας) που είναι σαν καρφωμένα στο πάτωμα. Σαν να προσπαθεί το παιδί να τα μετακινήσει από τα γόνατα και πάνω αλλά μάταια. Ακούγεται η φωνή της δασκάλας και των παιδιών στο μάθημα. Η δασκάλα ρωτάει. Οι μαθητές απαντούν (Το μάθημα είναι γλώσσα, μαθηματικά ή ιστορία ανάλογα με την υφή της ιστορίας). Σιγά σιγά ανοίγει το πλάνο σε ολόκληρο το σώμα και το πρόσωπο του μαθητή. Ο μαθητής σκυθρωπός αρχίζει να χαϊδεύει το βιβλίο. Προσπαθεί να το μυρίσει το φέρνει κοντά στη μύτη του. Σκύβει και προσπαθεί να το ακούσει. Αρχίζει να μετακινεί το βιβλίο σαν να περπατάει (με όλα τα αισθητήρια). Το

πρόσωπο του είναι ματαιωμένο και στενά-χώρο. Ο μαθητής (ή μαθήτρια) που φοράει κόκκινη μπλούζα κοιτάζει μέσα από την τάξη προς τα έξω και γέρνει το κεφάλι του ελαφρά προς το χέρι του και το θρανίο. Βλέπει από το παράθυρο έξω τα ερείπια. Ο νους του αρχίζει να ταξιδεύει.

ΣΚΗΝΗ 7η

ΕΞ / ΠΡΩΙ / 2012

ΣΤΑ ΕΡΕΙΠΙΑ ΕΞΩ ΑΠΟ ΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΑΡΜΕΝΩΝ

Ο ίδιος μαθητής βρίσκεται έξω από την τάξη. Κοιτάζει προς το σχολείο και τα παιδιά της Στ’ Τάξης να κάνουν μάθημα. Κάνει με χαρά αναπηδήσεις με τα πόδια του στο χώμα, το κοιτάζει. Το πρόσωπο του ανοίγει από χαρά. Πλησιάζει από πολύ κοντά τον τοίχο των ερειπίων. Τον χαϊδεύει. Τον μυρίζει. Τον ακούει. Το ίδιο κάνει και με τα φυτά που κρέμονται πάνω στο ερείπιο, χαϊδεύει τα πράσινα φύλλα από κοντά, τα μυρίζει, ακούει το θρόισμα τους (κάνει με τις αισθήσεις του ότι δεν μπορεί να κάνει μέσα στην τάξη που δουλεύει μόνο με το βιβλίο). Περνάει από την είσοδο μέσα στο ερειπωμένο σπίτι. Κοιτάζει μέσα από το ερειπωμένο σπίτι τριγύρω στο ύψος των ματιών του (πλάνο κυκλικά, κοντινό αφή, λεπτομέρεια). Σηκώνει το βλέμμα και κοιτάζει ψηλά τους τοίχους, μέχρι το ταβάνι που λείπει, και μετά τον ουρανό.

ΣΚΗΝΗ 8η

ΕΞ /ΠΡΩΙ/2012

ΣΤΑ ΕΡΕΙΠΙΑ ΕΞΩ ΑΠΟ ΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΑΡΜΕΝΩΝ

Ο ίδιος μαθητής περπατάει το ανηφορικό στενό ανάμεσα σε άλλα ερείπια. Μέσα από κάθε (καφέ και πράσινο από τους κισσούς ερείπιο) βγαίνει ένα άλλο παιδί με κόκκινο μπλουζάκι. Συνεχίζουν χωρίς να μιλούν όλα μαζί να εξερευνούν τα ερείπια και να συναντούν άλλα παιδιά.

ΣΚΗΝΗ 9η

ΕΞ / ΠΡΩΙ / 2012

ΕΞΩ ΑΠΌ ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΤΗΣ ΓΙΑΓΙΑΣ/ΜΑΡΤΥΡΑΣ

Η μικρή ομάδα των παιδιών με τα κόκκινα ρούχα συναντά μπροστά από το παλιό σπίτι της την 97χρονη γιαγιά (πραγματικό πρόσωπο και μάρτυρας με το οποίο ήδη έχουμε συζητήσει). Η γιαγιά τους ρωτάει: «Τι ψάχνεται παιδιά μου»;. Ο πιο μικρός της παρέας (που δε φαίνεται) παραμερίζει την μικρή ομάδα και έρχεται μπροστά και απαντάει (κάμερα στο ύψος του παιδιού): «Κοιτάζουμε αυτά τα παλιά σπίτια γιαγιά. Γιατί είναι γκρεμισμένα;» Η γιαγιά απαντάει: «Περάστε μέσα να σας κεράσω και θα σας πω…».

ΣΚΗΝΗ 10η

ΕΣ /ΠΡΩΙ / 2012

ΜΕΣΑ ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ ΤΗΣ ΓΙΑΓΙΑΣ/ΜΑΡΤΥΡΑΣ

Μέσα στο σπίτι της. Με ένα δίσκο κερνάει όλα τα παιδιά καρύδια. Τα παιδιά κάθονται σχεδόν κυκλικά. Η γιαγιά κάθεται μπροστά τους. Πιθανώς αρχίζει να τους αφηγείται: «Αυτά τα σπίτια παιδιά μου τα βομβάρδισαν οι Ναζί το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο…».

ΣΚΗΝΗ 11η

ΕΣ / ΠΡΩΙ / 2012

ΣΧΟΛΕΙΟ ΑΡΜΕΝΩΝ, ΣΤ’ ΤΑΞΗ

Τα παιδιά κάνουν μάθημα (γλώσσα, μαθηματικά ή ιστορία ανάλογα με την υφή της ιστορίας). Η δασκάλα κάτι λέει στη συνέχεια του ίδιου μαθήματος. Οι μαθητές της απαντούν. Μόνο το παιδί με την κόκκινη μπλούζα είναι ακριβώς στην ίδια στάση και κοιτάζει ακόμη έξω. Η δασκάλα τον ρωτά αυτή τη φορά με το όνομα του: «Μα τι σκέφτεσαι Ηρόδοτε;» «Εε…, τίποτα κυρία». ΤΕΛΟΣ ……………………………………………………………………………………………………

31 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2012 (Επεξεργασία του Σεναρίου) Εκτός από τις προγραμματισμένες συναντήσεις μια φορά την εβδομάδα, κάποιες φορές χρειάστηκε να κάνουμε και ενδιάμεσες μονόωρες συναντήσεις, πέραν του εκπαιδευτικού μας ωραρίου, ώστε να επεξεργαστούμε τα δεδομένα και την πορεία του προγράμματος. Σε αυτή τη μονόωρη συνάντηση κάναμε προβολή του αρχικού σχεδίου του Σεναρίου της ταινίας για όλους τους μαθητές. Έγινε ανάλυση του χρόνου και του χρόνου κάθε σκηνής, των πιθανών πλάνων που θα μπορούσαμε να κατασκευάσουμε.

2 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2012 (Όροι του κινηματογράφου – Σκηνές, Πλάνα) Αυτή ήταν η πρώτη επίσκεψη του κινηματογραφιστή κ. Θεόδωρου Θωμαδάκη στο σχολείο μας. Μέχρι τώρα η επικοινωνία και οι συμβουλές τους ήταν από το τηλέφωνο και τα ηλεκτρονικά μηνύματα. Όταν του στείλαμε το παραπάνω σενάριο σκέφτηκε ότι θα ήταν καλό να συναντηθούμε από κοντά, να εξηγήσει στα παιδιά τη γλώσσα του κινηματογράφου και ίσως αν μπορούσαμε να επισκεφτούμε κάποιους από τους χώρους των Σκηνών/γυρισμάτων. Στη συνάντηση με τους μαθητές έγινε ανασκόπηση των έως τώρα ενεργειών και δράσεων μας. Αρχίζει να μας αναλύει τη διαδικασία του κινηματογράφου έργου. Μας επισημαίνει ξανά ότι μια ταινία βασίζεται σε μια πρωτότυπη ιδέα ή να αποτελεί

μεταφορά ενός βιβλίου, θεατρικού έργου. Από τις σημειώσεις του μας αναφέρει ότι το σενάριο είναι γραμμένο σε ενεστώτα χρόνο (στο παρόν) και περιγράφει επακριβώς το τι βλέπουμε και το τι ακούμε σε μια δεδομένη στιγμή. Έχει υπολογιστεί ότι μία σελίδα κινηματογραφικού σεναρίου περιγράφει περίπου ένα λεπτό κινηματογραφικού χρόνου. Έτσι, για μία ταινία 110 λεπτών το σενάριο θα είναι περίπου 110 σελίδων. Αρχίζει να μας εξηγεί κινηματογραφικούς όρους όπως η Σκηνή/Σεκάνς, Πλάνα, Ρεπεράζ, Storyboard, Casting, επιλογή των ηθοποιών για τους ρόλους. Πλάνο/shot: ονομάζεται μια λήψη ενός αντικειμένου (ανθρώπου, τοπίου, κλπ.), από την στιγμή που πατήσουμε το κουμπί της κάμερας για να αρχίσει αυτήν να λειτουργεί, μέχρι την στιγμή που το ξαναπατήσουμε για να σταματήσει την λειτουργία της. Το πλάνο θεωρείται η μονάδα του κινηματογραφικού φιλμ (όπως περίπου η λέξη στον γραπτό λόγο). Σκηνή/Σεκάνς: Ένα ή περισσότερα πλάνα που αναφέρονται στον ίδιο χώρο (ντεκόρ) και στον ίδιο χρόνο. Όταν ένα από τα δύο αλλάζει έχουμε αλλαγή σκηνής. Αφού γράψουμε το σενάριο, ψάχνουμε να βρούμε ποιοι χώροι είναι οι κατάλληλοι για την ταινία μας. Η διαδικασία αυτή λέγεται ρεπεράζ. Παράλληλα αναζητούμε τους ηθοποιούς μας. Η διαδικασία αυτή λέγεται casting – κάστινγκ. Αφού ολοκληρώσουμε και αυτές τις εργασίες σχεδιάζουμε το σενάριο με σκίτσα προσπαθώντας να φανταστούμε πως θα είναι η ταινία. Η σκιτσογράφιση του σεναρίου λέγεται storyboard. Bάση του storyboard πάμε να κάνουμε το γύρισμα της ταινίας μας. Ακολουθεί εργαστήριο με τους μαθητές. Κατασκευάζουμε «φωτογραφικές μηχανές/κάμερες». Η κατασκευή είναι απλή. Με ένα ψαλίδι αφαιρούμε από το κέντρο μιας λευκής κόλλας Α4 ένα μικρό ορθογώνιο, δημιουργώντας ένα «σκόπευτρο». Μοιράζουμε τις «κάμερες» στα παιδιά και τους ζητάμε να προσπαθήσουν να δουν μέσα από το κενό ορθογώνιο φέρνοντας το χαρτί κοντά στα μάτια τους ή απομακρύνοντας το. Ανάλυση γενικού-μεσαίου-κοντινού πλάνου. Όσο πλησιάζει στα μάτια το κενό του χαρτιού ανοίγει το πλάνο, μέση απόσπαση μέσο πλάνο, όσο απομακρύνεται βλέπουμε εστιασμένα ένα μικρότερο ορθογώνιο χώρο/πλάνο. Η χρήση των πλάνων γίνεται ανάλογα με αυτό που θέλει να πει ο σκηνοθέτης. Συνήθως το γενικό-μακρινό πλάνο εστιάζει στα πρόσωπα γενικά, στο χώρο, στο χρόνο, στο φως. Το μεσαίο πλάνο ακολουθεί τι θέλει να πει το σενάριο, δείχνει ενδιαφέρον, λόγο, κίνητρα. Τέλος το κοντινό πλάνο δείχνει έκφραση, συναισθήματα, ποιος μιλάει. Δημιουργούμε παραδείγματα με μικρές ομάδες μαθητών. Τα παιδιά φτιάχνουν μικρές ιστορίες και «τραβούν πλανά», τέσσερα κορίτσια μαλώνουν για το ποια είναι πιο όμορφη, τέσσερα αγόρια μαλώνουν για μια τάπα κτλ. (μακρινά, μεσαία και κοντινά πλάνα). Ακολουθεί η σκιτσογράφηση, storyboard, αυτών των ιστοριών. Παρακάτω παραθέτουμε μια σκιτσογράφηση που μας έδωσε ο κ. θ. Θωμαδάκης

Ο John πηγαίνει μια βόλτα, στο ζωολογικό κήπο. Κοιτάζει, και βλέπει, ένα τέρας! Βοήθεια, βοήθεια! Οι καμηλοπαρδάλεις χαμογελούν. Ο John τρέχει μακριά. Αισθάνεται ανόητα.

Στα επόμενα μαθήματα οι μαθητές μας θα επιχειρήσουν να κάνουν σκίτσα για τις μικρές ιστορίες τους και αφού εξασκηθούν για την ταινία. Το storyboard μπορεί να γίνει με σχέδιο ή με φωτογραφίες. Επίσης σε αυτή τη συνάντηση επισκεφτήκαμε όλοι μαζί, εκπαιδευτικοί και μαθητές, κάποιους από τους πιθανούς χώρους των γυρισμάτων, όπως τα ερείπια δίπλα στο σχολείο, την αυλή του σχολείου, και τη Στ’ τάξη. Με το κ. Θωμαδάκη επισκεφτήκαμε και τον αρχαιολογικό χώρο του Υστερομινωικού νεκροταφείου, το χωριό Σωματά/σχολείο και το Αρχαιολογικό Μουσείο στο Ρέθυμνο. Επόμενες ενέργειες να μιλήσουμε με τους αυτόπτες μάρτυρες, να κάνουμε αίτηση για άδεια κινηματογράφησης στους τρεις (3) χώρους στο Υστερομινωικό νεκροταφείο, το Αρχαιολογικό Μουσείο και το Εργαστήριο Συντήρησης των Αρχαιοτήτων του Μουσείου, να μιλήσουμε με τον αρχαιολόγο που άρχισε την ανασκαφή το 1969 κ.

Γιάννη Τζεδάκι ώστε να μας βοηθήσει, να επισκεφτούμε ξανά τους χώρους των σκηνών ώστε να βγάλουμε φωτογραφίες και να κάνουμε ένα πρώτο ρεπεράζ και ένα σχεδιασμό του storyboard της ταινίας. Κάναμε προεργασία για την άδεια κινηματογράφησης στους αρχαιολογικούς χώρους και συζητήσαμε από κοντά με την υπεύθυνη αρχαιολόγο κ. Ειρήνη Γαβριλάκη. Στη συνέχεια υποβάλαμε αίτηση για άδεια κινηματογράφησης σε τρεις αρχαιολογικούς χώρους, στο Υστερομινωικό νεκροταφείο Αρμένων, στο Αρχαιολογικό Μουσείο Ρεθύμνου και στο Εργαστήριο Συντήρησης των Αρχαιοτήτων στις 6 Νοεμβρίου 2012 (βλ. ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 1). Επίσης επικοινωνήσαμε τηλεφωνικά με τον αρχαιολόγο που άρχισε την ανασκαφή το 1969, τον κ. Γιάννη Τζεδάκι. Δέχτηκε να μας βοηθήσει στην ενημέρωση και να συμμετάσχει στα γυρίσματα ως αυτόπτης μάρτυρας/δρων ιστορικό πρόσωπο.

9 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2012 (Storyboard – Ασκήσεις Σκιτσογράφησης) Λόγω χρονικών περιορισμών και περιορισμένων πόρων του σχολείου αποφασίσαμε να γυρίσουμε μόνο το πρώτο μέρος του Σεναρίου για την ιστορία του τόπου μου: την Ανακάλυψη του Υστερομινωικού νεκροταφείου Αρμένων. Σε αυτή τη συνάντηση κάναμε κάποιες ασκήσεις για το storyboard των ιστοριών των μαθητών. Στο σπίτι τους είχαν σχεδιάσει ή φωτογραφίσει τις διαδοχικές σκηνές τα πλάνα των ιστοριών τους. Παρουσιάσαμε με τον προβολέα όλες τις εργασίες, γελάσαμε και συζητήσαμε για τη σκιτσογράφιση. Ενδεικτικά παρακάτω παραθέτουμε το storyboard/εικονογράφηση δυο ιστοριών «Η Τάπα» και «Ο Ήλιος και το Φεγγάρι». Είναι εμφανής η προσπάθεια να αφηγηθούν την ιστορία με κινηματογραφικούς όρους, γενικά, ενδιάμεσα και κοντινά πλάνα, ανάλογα με την εξέλιξη.

«Η Τάπα»

«Ο Ήλιος και το Φεγγάρι»

Οι μαθητές έφτιαξαν παρόμοιες ιστορίες με διαδοχικές φωτογραφίες που τράβηξαν μόνοι τους (επεξεργασία φωτογραφιών για να μη διακρίνονται τα πρόσωπα των παιδιών):

«Το Κυνηγητό»: (1) Ο Λουκάς και ο Αντώνης παίζουν κυνηγητό (γενικό πλάνο)! (2) Ο Αντώνης κρύβεται πίσω από το δέντρο (ενδιάμεσο πλάνο)! (3) Ο Αντώνης χαίρεται γιατί δεν τον έπιασε ο Λουκάς (κοντινό πλάνο)!

Ξανασυζητήσαμε με τα παιδιά το Σενάριο, τις σκηνές και τα πλάνα. Στο ενδιάμεσο χρονικό διάστημα μέχρι την επόμενη συνάντηση με τους μαθητές, υποβάλαμε το Σχέδιο του Εκπαιδευτικού προγράμματος στην Υπεύθυνη των πολιτιστικών προγραμμάτων της Διεύθυνσης Πρωτοβάθμιας, στις 14-11-2012 (ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 2) και επίσης κάναμε αίτηση για τη συμμετοχή του σχολείου μας με την ταινία που ετοιμάζαμε στον Πανελλήνιο μαθητικό διαγωνισμό ταινιών μικρού μήκους: «Ένας πλανήτης… μια ευκαιρία» (ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 3). Όταν αρχίζαμε το πρόγραμμα δεν γνωρίζαμε για αυτές τις δυνατότητες, η έγνοια μας μόνο ήταν να εμπλακούμε εμείς και οι μαθητές μας σε μια δημιουργική εκπαιδευτική διαδικασία.

16 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2012 (Αργία Πολυτεχνείου) Σχολική γιορτή - αργία

21 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2012 (Ενημέρωση Γονέων – Υπογραφή Δηλώσεων Συμμετοχής) Δυο ημέρες πριν στείλαμε στους γονείς κάθε μαθητή και μαθήτριας ένα ενημερωτικό σημείωμα (Παράρτημα 4) για τη σημερινή συνάντηση. Η συνάντηση με τους γονείς έγινε στην αίθουσα προβολών του σχολείου. Αρχικά τους ενημερώσαμε για τις εργασίες

μας μέχρι σήμερα και έπειτα τους δείξαμε ένα δείγμα της δουλειάς του συνεργάτη μας κ. Θωμαδάκη, έτσι ώστε να γνωρίσουν καλύτερα το πρόγραμμα του κινηματογράφου στα σχολεία. Το ντοκιμαντέρ που τους προβάλαμε είχε τίτλο «Σφηνάρι (documentary), προβολή στο σύνδεσμο http://www.youtube.com/watch?v=T5lsIf0BDI0 Πριν την συνάντηση είχαμε μια μικρή αγωνία για τον τρόπο με τον οποίο θα λάμβαναν οι γονείς το πρόγραμμα. Όμως μετά την ενημέρωση και την προβολή της ταινίας οι πρώτες λέξεις που μας είπαν ήταν: «Εμείς πώς μπορούμε να σας βοηθήσουμε;» Τότε τους προτείναμε, χωρίς να το έχουμε προγραμματίσει, αν θα ήθελαν να αναλάβουν να ντύσουν τα παιδιά τους στη Δεύτερη Σκηνή του σεναρίου (1965) με ρούχα εποχής, μόνοι τους ανέλαβαν να ντύσουν τα κορίτσια με μπλε σχολικές ποδιές που είχαν ή να καλέσουν μια μοδίστρα για να ράψει τις υπόλοιπες. Επίσης όλοι οι γονείς υπέγραψαν για κάθε παιδί μια υπεύθυνη δήλωση για τη συμμετοχή του στο πρόγραμμα και για την ανάρτηση του τελικού αποτελέσματος στην ιστοσελίδα του σχολείου και την ιστοσελίδα της Διεύθυνσης Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Ρεθύμνου. Μια οικογένεια δέχτηκε το παιδί τους να συμμετέχει στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα αλλά όχι στα γυρίσματα. Ευχαριστούμε όλους τους γονείς.

23 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2012 (Storyboard - Σκιτσογράφηση των Σκηνών της Ταινίας) Μετά από την εξοικείωση με τα είδη πλάνων και τη σκιτσογράφηση μικρών ιστοριών των μαθητών σε προηγούμενα μαθήματα, σε αυτό το μάθημα όλα τα παιδιά έκαναν σκίτσα για την ταινία. Αυτό μας βοήθησε να «δούμε» καλύτερα τις Σκηνές, τα Πλάνα, τις δικές μας Εικόνες. Σε αυτή την περίπτωση τα σκίτσα είναι περισσότερο συγκεκριμένα από τις λέξεις. Ενδεικτικά παραθέτουμε δύο απόψεις:

ΠΡΩΤΟ ΣΧΕΔΙΟ

Σκηνή 1-1965 (πλάνα 1-3), Σκηνή 2-1965 (πλάνα 4-5), Σκηνή 3-1969 (πλάνο 6)

Σκηνή 4-9-2012 (Πλάνα 7-12)

ΔΕΥΤΕΡΟ ΣΧΕΔΙΟ

Σκηνή 1-1965 (πλάνα 1-3), Σκηνή 2-1965 (πλάνα 4-5), Σκηνή 3-1969 (πλάνο 6)

Σκηνή 4-9-2012 (Πλάνα 7-12)

26 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2012 (Ρεπεράζ) Οι εκπαιδευτικοί επισκέφτηκαν τους πιθανούς χώρους των Σκηνών, των γυρισμάτων. Δεν ήταν εύκολο οι μαθητές να μετακινούνται έξω από το σχολείο. Οι εκπαιδευτικοί έβγαλαν φωτογραφίες τις οποίες είδαν οι μαθητές. Έτσι σιγά σιγά έχουμε αρχίσει να προετοιμάζουμε τα γυρίσματα (ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 5).

28 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2012 (Εκπαιδευτική έρευνα - «Ένας Πλανήτης… μια ευκαιρία») Έγγραφη ενημέρωση του Εκπαιδευτικού Συμβούλου για το εκπαιδευτικό πρόγραμμα (Παράρτημα 6). Παρουσίαση στους μαθητές των βασικών αρχών έρευνας μέσα από τη βιβλιογραφία αλλά και την ασφαλή χρήση του διαδικτύου στις μηχανές αναζήτησης με λέξεις κλειδιά και σε επιμέρους κατηγορίες: φωτογραφίες, χάρτες, εικόνες, κείμενα. Κάναμε έρευνα εποχής 1965 με εικόνες και βίντεο για την ένδυση των μαθητών εκείνη την εποχή, ώστε να ενημερώσουμε τους γονείς τους. Επίσης στις 27 Νοεμβρίου λάβαμε ένα ηλεκτρονικό μήνυμα από τους διοργανωτές του μαθητικού διαγωνισμού «Ένας Πλανήτης… μια ευκαιρία», με επισυναπτόμενο πλούσιο υλικό για τη δημιουργία μιας ταινίας μικρού μήκους. Σήμερα στην αίθουσα προβολών του σχολείου προβάλουμε αυτό το υλικό και κάνουμε με την ευκαιρία μια ανασκόπηση της διαδρομής που έχουμε διανύσει: Σενάριο, Γλώσσα Κινηματογράφου, Σκηνές, Πλάνα, Φωτισμός, storyboard. Προβάλαμε μια σειρά ταινιών μικρού μήκους τις οποίες μας πρότειναν οι διοργανωτές του φεστιβάλ. Οι μαθητές μας και εμείς πραγματικά τις απολαύσαμε. Μεταξύ των ταινιών που παρακολουθήσαμε και σε άλλες συναντήσεις ήταν: «Τι Είναι Αυτό; http://www.youtube.com/watch?v=E-CZ_3p316g&feature=fvsr “Τα Παιδιά Παίζουν» http://www.youtube.com/watch?v=aAD1Nqpv3ig «Το Παιχνίδι του Τζέρυ» http://www.youtube.com/watch?v=1m7dcbIKvlw «Εικονική Ζωή» http://www.youtube.com/watch?v=5j_Aouq9od8&feature=related «Υπάρχει http://www.youtube.com/watch?v=mDXqGkHS6vw&feature=related «Ονείρων Σύντροφοι» http://www.youtube.com/watch?v=wR4vdHnXlsI

Ελπίδα»

Επίσης μας έστειλαν ένα έντυπο για τη συγκατάθεση των γονέων των μαθητών ώστε να τα παιδιά να συμμετέχουν στο πρόγραμμα. Το έντυπο αυτό υπογράφηκε από όλους τους γονείς για κάθε μαθητή και μαθήτρια (ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 7).

30 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2012 (Υστερομινωικό Νεκροταφείο Αρμένων – Συνεργασία με Αρχαιολόγους) Το καινοτόμο πρόγραμμα είχε πολλές άγνωστες αλλά πάντα ενδιαφέρουσες πτυχές για όλους εμάς που συμμετείχαμε για πρώτη φορά στη δημιουργία μιας ταινίας. Ωστόσο δουλεύουμε με συστηματικότητα και βήμα βήμα για το καλύτερο. Προσπαθούμε να έχουμε συνεργάτες που θα μας βοηθήσουν στο άγνωστο ταξίδι που διανύουμε μαθητές, γονείς και εκπαιδευτικοί. Για την έρευνα σχετικά με το Υστερομινωικό νεκροταφείο Αρμένων και το Αρχαιολογικό Μουσείο είχαμε σε όλη τη διαδρομή την αμέριστη βοήθεια του αρχαιολόγου κ. Γιάννη Τζεδάκι ο οποίος άρχισε τις ανασκαφές το 1969 και συνεχίζει να επιμελείται την αρχαιολογική μελέτη έως σήμερα. Ο κ. Γ. Τζεδάκις τίμησε με την παρουσία του τη δουλειά των μαθητών μας. Σημαντικές πληροφορίες αντλήσαμε και από τη μελέτη: Τζεδάκις, Γ. και Holley, M. (επς) (1999) Μινωιτών και Μυκηναίων Γεύσεις, (μτφρ. Έστερ Σακκή). Αθήνα: Καπόν. Επίσης η κ. Ειρήνη Γαβριλάκη, αρχαιολόγος και υπεύθυνη των εκπαιδευτικών προγραμμάτων μας βοηθούσε συνεχώς σε όλες τις απαραίτητες διαδικασίες και μας έκανε μια τρίωρη ξενάγηση στο χώρο του Νεκροταφείου στις 30 Νοεμβρίου 2012. Από την επίσκεψη αυτή οι εκπαιδευτικοί κατέγραψαν με τη φωτογραφική μηχανή ένα πειραματικό φιλμ για την κίνηση των παιδιών, του ανθρώπου στο χώρο και την ανάδειξη του ίδιου του χώρου. Αυτό θα μας βοηθούσε στα γυρίσματα. Το επιμελημένο βίντεο διάρκειας 27 λεπτών παρακολούθησαν οι μαθητές μας τον Ιανουάριο του 2013. Εκτός από την καταγραφή του χώρου και την κίνηση των παιδιών μέσα σε αυτό, τους ζητήσαμε όταν θα έβγαιναν από τον τάφο, μνήμα, να έφερναν στο φως μια εικόνα που θυμούνταν, μια μνήμη και ένα προσωπικό νόημα από αυτές τις εμπειρίες. Η κ. Γαβριλάκη μας προσθέτει ότι η κίνηση του ανθρώπου απ’ έξω προς τα μέσα της γης σε μια ανασκαφή ή μια επίσκεψη έχει μακραίωνη ιστορία, από τους Ορφικούς με την κατάβαση και την ανάβαση στον Άδη, μέχρι τους χριστιανικούς χρόνους και το συμβολισμό της κατάβασης και της ανάβασης στον Επιτάφιο το Πάσχα. Στείλαμε ενημερωτικό σημείωμα στους γονείς με το πατρόν της σχολικής ποδιάς για τα κορίτσια και οδηγίες για τα αγόρια. Τους παρακαλούμε να έχουν τα ρούχα έτοιμα έως 12 Δεκεμβρίου τη δεύτερη ημέρα των γυρισμάτων (ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 8).

3 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2012 (Τελικό Σενάριο - Κάστινγκ) Μετά από αλλεπάλληλες αλλαγές στο Σενάριο ανάλογα με τις συνθήκες που προέκυπταν και τις δυνατότητες που είχαμε ολοκληρώσαμε το τελικό Σενάριο (ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 9). Για παράδειγμα θα θέλαμε να μιλούσαμε με το 12χρονο παιδί που ανακάλυψε το αγγείο όταν έβοσκε τα πρόβατα της οικογένειάς του. Τον αναζητήσαμε στο χωριό του το Σωματά και μιλήσαμε με τους συγγενείς του. Ο κ. Βούρβαχης έχει μεταναστεύσει εδώ και πολλά χρόνια στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής. Επικοινωνήσαμε μαζί του τηλεφωνικά τρεις φορές αλλά δεν καταφέραμε να μιλήσουμε μαζί του. Αυτή η σκηνή λοιπόν παραλήφθηκε. Όλοι οι μαθητές και μαθήτριες θα λάβουν μέρος στα γυρίσματα (εκτός από μια μαθήτρια για την οποία οι γονείς της δεν έδωσαν άδεια). Για τον καταμερισμό των μαθητών στις Σκηνές εφαρμόσαμε ένα είδος «Κάστινγκ». Έτσι για την Σκηνή 6 στο σχολείο οι μαθητές μιλούν σε μια ερασιτεχνική κάμερα των εκπαιδευτικών (1) για την εικόνα/μνήμη που τους έμεινε και (2) το προσωπικό νόημα αυτής τους της εμπειρίας. Επιλέξαμε για αυτή τη σκηνή τα παιδιά που κοίταζαν στην κάμερα και ακουγόταν καθαρά (βλ. το Making of Ντοκιμαντέρ «λουλούδια σπασμένα»). Τα υπόλοιπα παιδιά έπαιξαν σε άλλες σκηνές. Μεταξύ άλλων οι μαθητές μας επινόησαν απαντώντας στα δυο ερωτήματα:  «Πολύ μεγάλος, πώς τον πελέκησαν; Είναι ωραία να ανακαλύπτεις για τον εαυτό σου και τους άλλους. Αυτό το παιδί που ανακάλυψε το νεκροταφείο τώρα που μεγάλωσε μπορεί να νιώθει πολύ ωραία».  «Αγαπημένα πράγματα γύρω από τους νεκρούς. Έμαθα το παρελθόν μου…».  «22 σκαλοπάτια».  Ανακάλυψα το παρελθόν του χωριού μου … και το δικό μου».  «Μπήκα μέσα στον τάφο. Είναι ο κύκλος του ανθρώπου».  «Μέσα έχει μια κολόνα».  «Ποιοι ήταν εκεί γύρω και κλαίγανε. Η ιστορία μέσα μου».  «Τρύπες από ασβούς. Η ζωή μου είναι πιο συναρπαστική».  «Η θήκη που έβαζαν τα κοσμήματα τους. Σκέφτομαι, αισθάνομαι και δε βαριέμαι».  «Πετάς το πιάτο όταν πεθάνει ο συγγενής σου. Το παιδί μου θα πετάξει ένα πιάτο για μένα και δε θα πεθάνει κανείς από την οικογένεια μου».  «Μυρίζει μούχλα και υγρασία. Θέλω να αφηγηθώ αυτή την ιστορία στα εγγόνια μου».

6 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2012 (Ενημέρωση Γονέων για τα γυρίσματα) Ενημέρωση των γονέων των οποίων συμμετέχουν τα παιδιά στην πρώτη ημέρα των γυρισμάτων για το χώρο και την ώρα της συνάντησης (ΠΑΡΤΑΡΤΗΜΑ 10).

8 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2012 (Πρώτη Ημέρα των Γυρισμάτων – Σκηνές 1, 3, 4, 5, 6) ΠΡΩΤΗ ΗΜΕΡΑ ΤΩΝ ΓΥΡΙΣΜΑΤΩΝ στο χώρο του νεκροταφείου (Σκηνές 3, 4, 5, 6) και στο βουνό με το βοσκό και τα πρόβατα (Σκηνή 1). Η αρχαιολογική υπηρεσία μας ενημέρωσε προφορικά ότι η αίτηση μας για άδεια κινηματογράφησης στους αρχαιολογικούς χώρους και το Μουσείο έχει εγκριθεί, περιμένουμε ένα αντίγραφο.

13 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2012 (Δεύτερη Ημέρα των γυρισμάτων – Σκηνές 2, 7, 8, 9) ΔΕΥΤΕΡΗ ΗΜΕΡΑ ΤΩΝ ΓΥΡΙΣΜΑΤΩΝ στο Αρχαιολογικό Μουσείο Ρεθύμνου, στο Εργαστήριο Συντήρησης Αρχαιοτήτων, στην ενδιάμεση απόσταση ανάμεσα στο Ρέθυμνο και το νεκροταφείο (Σκηνές 7, 8, 9) και για το σχολείο/γειτονιά Σωματά (Σκηνή 2). Όπως για τη Σκηνή 6, έτσι και στη Σκηνή 9 στο Μουσείο στην ταινία καταγράψαμε τα λόγια που αναφώνησαν οι δύο μικροί μαθητές της Α’ Τάξης, όταν μπήκαν μέσα και αντίκρισαν το χώρο του Αρχαιολογικού Μουσείου Ρεθύμνου:  «Αυτό είναι το Μουσείο της Θεάς της Αφροδίτης».  «λουλούδια σπασμένα» (αυτά τα λόγια της μικρής μαθήτριας της Α’ Τάξης έγιναν ο τίτλος της ταινίας).

14 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2012 (Οι εμπειρίες των μαθητών από τα γυρίσματα ) Σε όλες τις φάσεις του προγράμματος ζητούσαμε την ανατροφοδότηση από τους μαθητές. Με το τέλος των γυρισμάτων, μια πρωτόγνωρη εμπειρία για όλους μας, την επόμενη ημέρα (14-12-2012), ζητήσαμε από τους μαθητές να απαντήσουν σε τρία ερωτήματα. Παραθέτουμε μερικές από τις απόψεις τους: Τι έμαθες από την ταινία μικρού μήκους;  «Ότι υπάρχουν πράγματα που δεν τα βλέπουμε στην καθημερινή μας ζωή».  «Έμαθα πως και αν είναι μικρού μήκους είναι σαν χρόνια».

 «Έμαθα για το νεκροταφείο πως όποιος και να πέθαινε του έβαζαν τα αγαπημένα του πράγματα».  «Έμαθα πως τραβάμε με μια κάμερα και πως ανακαλύφθηκε το Υστερομινωικό νεκροταφείο του χωριού μου».  «Έμαθα πως ντύνονταν τα παλιά τα χρόνια. Έμαθα την ιστορία του τόπου όπου ζω».  «Έμαθα πόσο εύκολα μπορώ να κάνω κάτι».  «Έμαθα πως τραβάμε κοντινό πλάνο, μακρινό και μεσαίο».  «Έμαθα πως έπαιζαν τα παιδιά τα παλιά χρόνια».  «Έμαθα πως γυρίζεται μια ταινία. Έμαθα επίσης να συνεργάζομαι αν θέλω να γίνει κάτι καλό».  Πως γυρίζουμε μια ταινία μικρού μήκους, να χρησιμοποιώ μια φωτογραφική μηχανή και να φαίνονται όλοι ψηλοί ή όλοι πιο κοντοί». Τι έμαθες για τον εαυτό σου; «Έμαθα να δημιουργώ καινούρια πράγματα». «Έμαθα να συνεργάζομαι να κάνω πράγματα που με ευχαριστούν». «Έμαθα την ιστορία του χωριού μου». «Τα κορίτσια σαν εμένα φορούσαν ποδιές μια κορδέλα άσπρη και είχαν κοτσίδες». «Έμαθα ότι είναι εύκολο να κάνεις ταινία, γιατί νόμιζα ότι είναι δύσκολο». «Έμαθα πολλά πράγματα για το χωριό μου, έμαθα πως τραβάμε ταινίες και κρύωσα!!!» «Έμαθα παιχνίδια που έπαιζαν οι παππούδες μου και οι γιαγιάδες μου και πως περνούσαν στο σχολειό τους».  «Έμαθα για τον εαυτό μου ότι τα παλιά χρόνια περνούσαν πιο δύσκολα οι άνθρωποι».  «Έμαθα πράγματα που μπορώ να κάνω και άλλα που δεν μπορώ να κάνω».  «Έμαθα ότι είναι ωραίο να μαθαίνουμε πως ήταν το 1965, τα σχολεία, τα ρούχα κτλ.»       

Τι άλλο θα ήθελες να κάνουμε;      

«Θα ήθελα να κάνουμε μάθημα στην τάξη σαν το 1965!» «Ήθελα να παίξουμε περισσότερη ώρα». «Θα ήθελα να κάνουμε και άλλα γυρίσματα». «Να κάνουμε άλλη μια ταινία». «Θα ήθελα να κάνουμε άλλες ταινίες μεγάλου μήκους 1 ή 2 ώρες».

«1. Θα μπορούσαμε να φιλμ. 2. Θα μπορούσαμε να γράψουμε ταινίες. 3. Να παίξουμε θέατρο. Να φτιάχνουμε κατασκευές».

24 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2012 (Άδεια Κινηματογράφησης από την Αρχαιολογία) ΚΕ’ ΕΦΟΡΕΙΑ ΠΡΟΙΣΤΟΡΙΚΩΝ ΚΑΙ ΚΛΑΣΣΙΚΩΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΩΝ, ΧΑΝΙΑ 24/12/2012, ΑΡΘΜ. ΠΡΩΤ.: 6013, «Χορήγηση άδειας κινηματογράφησης για εκπαιδευτικούς σκοπούς». Καλά Χριστούγεννα!

19 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2013 (Προβολή Υστερομινωικό στις 30-11-2012)

της

Ξενάγησης

της

αρχαιολόγου

στο

Προβολή της επίσκεψης μας στο Υστερομινωικό νεκροταφείο. Είδαμε σε ένα επιμελημένο βίντεο διάρκειας 27’ λεπτών, αποσπάσματα από την τρίωρη ξενάγηση της αρχαιολόγου κ. Ειρήνης Γαβριλάκη στις 30 Νοεμβρίου 2012. Συζητήσαμε ξανά το εκπαιδευτικό μας πρόγραμμα και την ανακάλυψη της ιστορίας του τόπου τους.

26 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2013 (Επιμέλεια, Μοντάζ, Μουσική επένδυση) Επισκέψεις στη Φιλαρμονική Ρεθύμνου και συνεργασία με το μουσικό κ. Αντώνη Ζαχαράκη ο οποίος θα συνθέσει μουσική για την ταινία. Επικοινωνία με το κ. Θεόδωρο Θωμαδάκη για το μοντάζ της εικόνας, αλλεπάλληλα μοντάζ (6 εκδοχές και διορθώσεις).

2 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2013 (Η Αφήγηση) Μετά από δοκιμαστικές εγγραφές τεσσάρων μαθητών για την αφήγηση της ταινίας, επιλέξαμε ένα μαθητή της Στ’ Τάξης. Για τρεις ημέρες κάνουμε μια καθημερινή εξάσκηση της αφήγησης του πάνω στην εικόνα. Σήμερα πήγαμε στα Χανιά με τη συνοδεία της οικογένειας του μαθητή για την εγγραφή της αφήγησης, με τη βοήθεια του κ. Θ. Θωμαδάκη. Ολοκλήρωση των κειμένων που εμφανίζονται στην ταινία, των ευχαριστιών και των ονομάτων των συντελεστών.

11 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2013 (Δελτίο Τύπου, Ενημέρωση για την προβολή σε Σινεμά)) Δελτίο τύπου στα μέσα μαζικής ενημέρωσης, στη Διεύθυνση Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης του Νομού Ρεθύμνης για την ενημέρωση των σχολείων και των συναδέλφων εκπαιδευτικών, ενημέρωση των γονέων των παιδιών και μικρή

αφισοκόλληση για την… προβολή της ταινίας στις 13 Φεβρουαρίου 2013, στις 7 το βράδυ στο CINELAND Παντελής, είσοδος ελεύθερη (ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 11). Φτιάξαμε δύο μικρές αφίσες (Παράρτημα 12)

13 ΦΕΡΒΟΥΑΡΙΟΥ (Προβολή της ταινίας στο Cineland Παντελής) 7 το βράδυ. Η αίθουσα 300 θέσεων του Σινεμά Παντελής είναι κατάμεστη. Γίνονται δύο προβολές. Όλοι μας μαθητές, γονείς, εκπαιδευτικοί, θεατές είμαστε χαρούμενοι και συγκινημένοι από την εμπειρία. ΚΑΛΗ ΠΡΟΒΟΛΗ ΣΤΟ ΣΥΝΔΕΣΜΟ : http://youtu.be/HKaTlEkU67c Μετά την προβολή της ταινίας έγραψαν: «Λουλούδια σπασμένα» ανακαλύπτουν τα παιδιά στο Υστερομινωικό Νεκροταφείο των Αρμένων», http://www.rethnea.gr/article.aspx?id=2566

14 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2014 (Τα συναισθήματα μαθητών και γονέων από την προβολή) Την επόμενη ημέρα (14-02-2013) ζητήσαμε από τα παιδιά να μας γράψουν τις εμπειρίες τους και πως αισθάνθηκαν στην προβολή, αλλά και από τους γονείς τους. Στο ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 13 έχουμε φωτογραφήσει αυτά που έγραψαν οι μαθητές (και οι γονείς) ώστε να φαίνεται και ο γραφικός τους χαρακτήρας, ένα ιδιαίτερο στοιχείο κάθε μαθητή/τριάς, στο οποίο ίσως ως ενήλικες αναζητήσουν ξανά τις εικόνες/μνήμες τους. Για λόφους ανωνυμίας κρύψαμε τα ονόματα τους, αλλά δεν μπορούμε να κρύψουμε τα συναισθήματά τους:  «…Φτάσαμε στον κινηματογράφο όσο έμπαινα στην αίθουσα η αγωνία μου μεγάλωνε. Καθίσαμε στις θέσεις μας και με κύκλωνε το άγχος. Συγκινήθηκα πολύ ήταν τόσο όμορφα που μου ερχόταν να κλάψω…».  «…Πέρασα τέλεια γιατί άξιζε ο κόπος για αυτό το ωραίο αποτέλεσμα».  «Η ταινία δεν περίμενα ότι θα προβαλλόταν στο κινηματογράφο. Ένιωσα περήφανος για μένα και τους φίλους μου… αυτή την ταινία δεν θα την ξεχάσω ποτέ».  «… Η στιγμή ήταν μοναδική και ανεπανάληπτη. Θα ήθελα πολύ να την ξαναδώ και να ξαναζήσω αυτή τη στιγμή…».  «…Επίσης ενθουσιάστηκα που στο τέλος έγραφε τα ονόματα μας. Αυτή την ταινία δεν θα την ξεχάσω ποτέ».  «… Δυο φορές την έπαιξαν και εγώ εκεί με την οικογένειά μου να τη βλέπουμε. Οι γονείς μου ήταν πολύ ευχαριστημένοι και συγκινήθηκαν…».  «…Η ταινία ήταν 10 λεπτά αλλά ένιωσα σαν να είναι αιώνες».

   

«Δεν μου άρεσε καθόλου γιατί ήταν 10 λεπτά μόνο». «Πέρασα πάρα πολύ καλά ένιωσα θλίψη, λύπη, αγάπη». «Ήταν μια ωραία μέρα με αγάπη…». «…έβλεπα την ταινία με ενθουσιασμό. Η μουσική ανατριχιαστική. Όταν είδα τον εαυτό μου στο σινεμά συγκινήθηκα γιατί ποτέ δεν το περίμενα… Βέβαια τα συναισθήματα δεν μπορούν να περιγραφθούν μέσα από το κείμενο επειδή είναι τόσο μεγάλα. Το μόνο που έχω να πω είναι «λουλούδια σπασμένα».

Επίσης ζητήσαμε από τους γονείς να μας γράψουν: «πώς αισθάνθηκαν στην προβολή της ταινίας και τι πίστευαν ότι έμαθαν τα παιδιά τους από αυτό το εκπαιδευτικό πρόγραμμα». Παραθέτουμε μερικές από τις απαντήσεις των γονέων των μαθητών (βλ. Παράρτημα 13, οι αξιολογήσεις των γονέων):  «… με συγκίνησε που τα κορίτσια έψαξαν να βρουν τις παλιές στολές της εποχής εκείνης και έπρεπε να συνεργαστούν αναμεταξύ του».  «… δόθηκε η ευκαιρία στο παιδί μου να συμμετάσχει στην αναπαράσταση του γεγονότος με κινηματογραφικό τρόπο, και να έχει τη χαρά να μεταδώσει αυτή την εμπειρία στο οικογενειακό & κοινωνικό του περιβάλλον».  «τα συναισθήματα που νιώσαμε όταν είδαμε την ταινία ήταν πολλά. Πρώτα πρώτα νιώσαμε υπερηφάνεια γιατί είχαμε στην περιοχή μας κάτι σπουδαίο να δείξουμε και γιατί τα παιδιά το έπαιξαν και το έβγαλαν πολύ φυσικό και ωραίο. Άλλο συναίσθημα ήταν η συγκίνηση. Όταν είδαμε τα παιδιά να περπατούν μέσα σε αυτούς τους χώρους ανατριχιάσαμε. Χαρά γιατί τελικά καταφέρατε όλοι μαζί να φτιάξετε κάτι μικρό σε διάρκεια αλλά τόσο τέλειο. Το παιδί μας νομίζουμε ότι έζησε μια καλή εμπειρία. Ένιωσε λίγο σαν ηθοποιός, ήρθε σε επαφή με τη ιστορία μας, γύρισε πίσω στο χρόνο και ίσως όλο αυτό του βγάλει πράγματα που ίσως κρύβει μέσα του και που μπορεί να τα ακολουθήσει μεγαλώνοντας».  «Ένιωσα μεγάλη συγκίνηση που είδα το παιδί μου να παίζει αυτό το ρόλο…».  «Όταν είδα την ταινία αισθάνθηκα συγκίνηση κ’ συνάμα ενθουσιασμό για όλη των προσπάθεια των παιδιών μου και των εκπαιδευτικών…».  «Όμορφη προσπάθεια αλλά να μην σταματήσει εκεί για εσάς και το σχολείο…».  «Πραγματικά κάθε φορά που το βλέπω νιώθω μεγάλη συγκίνηση… Χαίρομαι που το παιδί μου έμαθα με αυτόν τον τρόπο την ιστορία του τόπου της για να την σέβεται…».  «…Από τη στιγμή που ξεκίνησε αυτή η προσπάθεια από μέρους σας, στο σπίτι μας είχε σημάνει συναγερμός για κάτι ωραίο που επρόκειτο να συμβεί. Συμμετείχαμε στη χαρά του παιδιού ανταλλάσαμε απόψεις και περιμέναμε με ανυπομονησία το αποτέλεσμα… Μπράβο σας που καταφέρατε να περάσετε σπουδαία μηνύματα στα παιδιά με αυτό το εκπαιδευτικό πρόγραμμα… συνεργασία με το συνάνθρωπο και τι μπορεί να πετύχει ο άνθρωπος μέσα από τη συνεργασία με το συνάνθρωπο του όταν γίνεται με αγάπη και ειλικρινή προσπάθεια…».

Αποστολή (4) DVD στο Πανελλήνιο διαγωνισμό μαθητικών ταινιών μικρού μήκους (ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 14). Αποστολή ενός αντίγραφου στον αρχαιολόγο κ. Γιάννη Τζεδάκι, και (2) αντίγραφων στην αρχαιολογική υπηρεσία με μια ευχαριστήρια επιστολή. Οι εκπαιδευτικές δράσεις του προγράμματος συνεχίζονται. Η ταινία και μια σύντομη περιγραφή του εκπαιδευτικού προγράμματος παρουσιάστηκαν στους εκπαιδευτικούς του Νομού Ρεθύμνης, σε δυο ημερίδες που διοργάνωσαν στις 22 Φεβρουαρίου 2013 στο 2ο Δημοτικό Σχολείο Ρεθύμνου ο Σχολικός Σύμβουλος Ειδικής Αγωγής Κρήτης, και στις 27 Φεβρουαρίου 2013 σε ημερίδα που διοργάνωσε ο Σχολικός Σύμβουλος της 2ης Περιφέρειας στο 15ο Δημοτικό Σχολείο. Στις 10 Μαρτίου θα προβληθεί στον Κινηματογράφο «Αττικόν» στα Χανιά. Επίσης η ταινία «λουλούδια σπασμένα», το «Ημερολόγιο Κινηματογράφου Λουλούδια Σπασμένα» και άλλο εκπαιδευτικό υποστηρικτικό υλικό αναρτήθηκαν, σε τοπικό επίπεδο, στην ιστοσελίδα του σχολείου μας http://blogs.sch.gr/dimarme/, στην ιστοσελίδα της Διεύθυνσης Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Νομού Ρεθύμνης http://dipe.reth.sch.gr / Σε πανελλήνιο επίπεδο δημοσιεύτηκαν στην εκπαιδευτική πύλη www.eduportal.gr

Ήταν ένα όμορφο και δημιουργικό ταξίδι για όλους μας! Ευχαριστούμε ‘Όλους τους μαθητές του Δημοτικού Σχολείου Αρμένων, όλους τους συνάδελφους εκπαιδευτικούς, τη Διευθύντρια του Σχολείου κ. Ελένη Μιχελουδάκη, τους αρχαιολόγους κ. Γιάννη Τζεδάκι και κ. Ειρήνη Γαβριλάκη, το Κινηματογραφικό Εργαστήρι Χανίων και τον κ. Θεόδωρο Θωμαδάκη, τον κ. Αντώνη Ζαχαράκη, το Αρχαιολογικό Μουσείο Ρεθύμνης, την ΚΕ΄ Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων, το Σύλλογο Γονέων και Κηδεμόνων του Σχολείου, το ΚΤΕΛ ΡεθύμνουΧανίων, όλους τους συντελεστές και συνεργάτες του δραματοποιημένου ντοκιμαντέρ «λουλούδια σπασμένα». Οι 28 που έλαβαν μέρος και οι εκπαιδευτικοί που ήταν υπεύθυνοι για το πρόγραμμα Δρ. Δημήτριος Κουτάντος

Ελένη Κουτάντου

Ξανθούλα Δρακάκη

Βιβλιογραφία Barthes, R. (1988) Εικόνα – Μουσική – Κείμενο. (μτφρ. Γ. Σπανός). Αθήνα: Πλέθρον.

Barthes, R. (2002) Ο Φωτεινός Θάλαμος. Αθήνα: Ράππα.

Federico, F. Και Κοσταντίνι, Κ. (1997) Συζητήσεις με τον Φεντερίκο Φελίνι. (μτφρ. Τούλα Τόλια). Αθήνα: Εξάντας.

Koυροσάβα, Α. (1990) Κάτι σαν Αυτοβιογραφία. (μτφ. Μάκης Μωραϊτης). Αθήνα: Αιγόκερως.

Kress, G. & van Leeuwen, T. (1996) Reading Images. The Grammar of the Visual Design.

London: Routledge.

Kress, G. & van Leeuwen, T. (2001) Multimodal Discourse. London: Arnold.

Schneidr, S. (2006) 1001 Ταινίες που Πρέπει να Δείτε πριν Πεθάνετε. Αθήνα: Κοχλίας.

Sontag, S. (1993) Περί Φωτογραφίας. (μτφρ. Η. Παπαϊωάννου). Αθήνα: ΦΩΤΟγράφος.

Sontag, S. (2003) Παρατηρώντας τον Πόνο των Άλλων. (μτφρ. Σ. Βελέντζας). Αθήνα: ΦΩΤΟγράφος. van Leeuwen, T. (1999) Speech, Music, Sound. London: Macmillan. Γκοντάρ, Ζ. (1988) Κείμενα και Συνεντεύξεις. (μτφρ. Μάριος Μωυσίδης, Σώτη Τριανταφύλλου). Αθήνα: Αιγόκερως. Κουτάντος, Δ. (2006) Πρόγραμμα ARION: Καινοτομίες στη Σουηδική εκπαίδευση και η προβολή αντι-ρατσιστικών ταινιών στα σχολεία, www.eduportal.gr/modules.php?name=News&file=article&sid=149 , 2 Νοεμβρίου 2006. Κουτάντος, Δ. (2011α) Η ζωή Περισσεύει από την Έρευνα: Έκθεση Φωτογραφίας και Βίντεο Δρόμου από τον Πλανήτη της Φάλαινας-Γης, στο Πρόγραμμα και Περιλήψεις του Διεπιστημονικού Συνεδρίου «Δυνατότητες και Όρια των Βασισμένων στην Τέχνη Ποιοτικών Μεθοδολογιών: Διευρύνοντας τις Προοπτικές στον Ερευνητικό Σχεδιασμό», Επιμέλεια Καθ. Μάριος Πουρκός, Πανεπιστήμιο Κρήτης 25, 26, 27 Νοεμβρίου 2011. Κουτάντος, Δ.

(2011β) Ο Άνθρωπος που Μεγαλώνει Μέσα μας, www.eduportal.gr/index.php/articles/paidagogika/264-maninside , σελ. 191.

Κουτάντος, Δ. (2012) Έκθεση Φωτογραφίας για την Αφρική στο Ρέθυμνο με αποστολή ανθρωπιστικής βοήθειας σε ορφανοτροφείο για AIDS στην Ουγκάντα, http://www.eduportal.gr/index.php/articles/paidagogika/283-photo-africakrhth , 8 Ιανουαρίου 2012. Κρυοβρυσανάκης, Λ. (1998) Το Χωριό Σωματάς και το Υστερομινωικό Νεκροταφείο ΑρμένωνΣωματά. Ρέθυμνο: Τμήμα περιβαλλοντικής Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Δημοτικό Σχολείο Σωματά. Μαλαγάρη, Α. και Στρατιδάκης, Χ. (1986) Ρέθυμνο, Οδηγός για την Πόλη και τα Περίχωρα της. Αθήνα: Έκδοση 1985-1986. Οπτικοακουστική κουλτούρα (2002) Ξαναβλέποντας τον Παλιό Ελληνικό Κινηματογράφο. Εταιρεία Ελλήνων Σκηνοθετών, Κέντρο Οπτικοακουστικών Μελετών. Πουρκός, Μ. & Κατσαρού Ε. (επιμ.) (2011) Βίωμα, Μεταφορά και Πολυτροπικότητα. Εφαρμογές στην Επικοινωνία, την Εκπαίδευση, τη Μάθηση και τη Γνώση. Αθήνα: Νησίδες. Σολδάτος, Γ. (1982) Ιστορία του Ελληνικού Κινηµατογράφου. Αθήνα: Αιγόκερως. Σπανάκης, Σ. (1993) Πόλεις και χωριά της Κρήτης στο πέρασμα των Αιώνων. Ηράκλειο: Γραφικές Τέχνες-Γ. Δετοράκης. Ταρκόφσκι, Α. (1987) Σµιλεύοντας το Χρόνο. (μτφρ. Σεραφείµ Βελέντζας). Αθήνα: Νεφέλη. Τζεδάκις, Γ. και Holley, M. (επς) (1999) Μινωιτών και Μυκηναίων Γεύσεις. (μτφρ. Έστερ Σακκή). Αθήνα: Καπόν. Τρούλης, Μ. (1998) Ρέθυμνο. Ιστορία-Περιήγηση-Σύγχρονη ζωή. Ρέθυμνο: Μίτος. Χοντολίδου, Ε. (1999), Εισαγωγή στην Έννοια της Πολυτροπικότητας, Γλωσσικός Υπολογιστής, Θεσσαλονίκη, τόμος 1, τεύχος 1, 115-117.

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 1: ΑΙΤΗΣΗ ΓΙΑ ΑΔΕΙΑ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΙΣΗΣ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ Προς την ΚΕ΄ Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων, [ΟΝΟΜΑ] το Τμήμα Μουσείων, Εκθέσεων και Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων, [ΟΝΟΜΑ] Δημοτικό Σχολείο Αρμένων 6/11/2012 Θέμα: «Ολιγόλεπτη άδεια κινηματογράφησης στο Υστερομινωικό Νεκροταφείο Αρμένων, στο Αρχαιολογικό Μουσείο Ρεθύμνου και στο Εργαστήριο Συντήρησης Αρχαιοτήτων Ρεθύμνου» Με την παρούσα επιστολή θα θέλαμε να σας ενημερώνουμε ότι στα πλαίσια των εκπαιδευτικών προγραμμάτων της ευέλικτης ζώνης στα σχολεία, η Δ’ και η Στ’ Τάξη (26 μαθητές) του Δημοτικού Σχολείου Αρμένων, έχει αρχίσει το πρόγραμμα για τη δημιουργία μιας ταινίας μικρού μήκους από τους μαθητές. Με την παιδαγωγική ευθύνη των Εκπαιδευτικών της Δ’, Στ’ Τάξης και του Εκπαιδευτικού του Τμήματος Ένταξης, έως σήμερα οι μαθητές έχουν κάνει τέσσερις δίωρες συναντήσεις προκειμένου να επιλέξουν το θέμα της ιστορίας τους και να γράψουν το σενάριο. Προσπαθώντας να δημιουργήσουν μια πρωτότυπη και αυθεντική ιστορία που να έχει άμεση σχέση με το χώρο στον οποίο ζουν και τις εμπειρίες τους, οι ίδιοι οι μαθητές μετά από πολλές συζητήσεις έχουν καταλήξει ότι θα ήθελαν να δραματοποιήσουν την ανακάλυψη του Υστερομινωικού Νεκροταφείου των Αρμένων. Αυτή η ιστορία έχει άμεση σχέση με τη σχολική ζωή και ένα δωδεκάχρονο μαθητή της περιοχής πριν από 40-45 χρόνια, και ταυτόχρονα είναι μια ιστορία η οποία εξελίσσεται έως σήμερα και την οποία με ερευνητική προσέγγιση χρειάζεται να ανακαλύψουν οι ίδιοι οι μαθητές. Σας παρακαλούμε να μας χορηγήσετε άδεια κινηματογράφησης, λίγων λεπτών, στο χώρο του Υστερομινωικού Νεκροταφείου, στο Αρχαιολογικό Μουσείο Ρεθύμνου και στο Εργαστήριο για τη Συντήρηση Αρχαιοτήτων. Παρακάτω μπορείτε να δείτε ένα πρώτο σχεδίασμα του σεναρίου των μαθητών, το οποίο έχει άμεση σχέση με την άδεια κινηματογράφησης στους 3 χώρους που σας ζητάμε: ΑΝΑΚΑΛΥΠΤΩ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΤΟΠΟΥ ΜΟΥ/ΣΧΟΛΕΙΟ ΑΡΜΕΝΩΝ ΡΕΘΥΜΝΟ (ΔΡΑΜΑΤΟΠΟΙΗΜΕΝΟ ΝΤΟΚΥΜΑΝΤΕΡ) ΣΚΗΝΗ 1η

ΕΞ / ΑΠΟΓΕΥΜΑ / 1963 ή 1965;

ΘΕΣΗ «ΠΡΙΝΟΚΕΦΑΛΟ»

(Ασπρόμαυρη σκηνή; Το παιδί με κόκκινο μπλουζάκι;) Ένα δωδεκάχρονο αγόρι (με κοντά παντελονάκια) τριγυρνά στο δασάκι (θέση «Πρινοκέφαλο»). Η κάμερα

ακολουθεί πίσω τα βήματα του, μετά από το πλάι και μετά από μπροστά με την ελεύθερη και χαρούμενη έκφραση του προσώπου του. Παίζει ανάμεσα στους κορμούς των δέντρων. Σταματά και χαϊδεύει ένα κορμό βελανιδιάς (Η κάμερα παίρνει το πρόσωπο και το χέρι του με την αφή της βελανιδιάς). Παίζει με τις φωτοσκιές. Σκύβει και κοιτάζει τα λουλούδια. Σηκώνεται. Ξαφνικά μέσα στα χόρτα βλέπει κάτι. Σκύβει να το πιάσει. Το χέρι του πλησιάζει κάτι που προεξέχει ελαφρά. ΣΚΗΝΗ 2η

ΕΞ / ΠΡΩΙ / 1963 ή 1965;

ΑΥΛΗ ΣΧΟΛΕΙΟΥ (ΑΡΜΕΝΟΙ)

Την άλλη μέρα το πρωί. Τα παιδιά παίζουν στην αυλή κάτω από το μεγάλο δρυ (ίσως περνά η μέλισσα, ίσως σε ασπρόμαυρο, ίσως με προσαρμοσμένα ρούχα της εποχής, κοτσιδάκια στα μαλλιά, ένδυση δεκαετίας του 1960 κτλ.). Μια άλλη ομάδα παιδιών περιτριγυρίζει το αγόρι που τώρα βρίσκεται στη μέση του κύκλου. Κάτι συζητάνε χαμηλόφωνα μεταξύ τους. Ο δάσκαλος πλησιάζει να δει τι κάνουν. Ξαφνικά βλέπει με έκπληκτο βλέμμα το αγόρι να κρατάει ένα πανέμορφο αρχαίο αγγείο/αντικείμενο. ΣΚΗΝΗ 3η

ΕΞ / ΠΡΩΙ / 2012

ΑΥΛΗ ΣΧΟΛΕΙΟΥ (ΣΩΜΑΤΑ)

Ένας 69 ή 67 χρόνος κύριος (αν είναι δυνατόν ο ίδιος ο Ανδρέας Βούρβαχης) αφηγείται στην αυλή του σχολείου Σωματά (κάτω από το μεγάλο δρυ): «θυμάμαι το 1963 (65) όταν ήμουν 12 χρονών…». ΣΚΗΝΗ 4η

ΕΞ / ΠΡΩΙ / 2012

ΥΣΤΕΡΟΜΙΝΩΙΚΟ ΝΕΚΡΟΤΑΦΕΙΟ ΑΡΜΕΝΩΝ

Περιήγηση με την κάμερα. Λήψεις των 300 και πλέον τάφων που έχουν ανακαλυφθεί έως σήμερα. Μια μικρή ομάδα παιδιών περπατάει ανάμεσα στα ευρήματα. ΣΚΗΝΗ 5η

ΕΣ / ΠΡΩΙ / 2012

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΣΥΝΤΗΡΗΣΗΣ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΩΝ

Εικόνες από τη συντήρηση των ευρημάτων στο Εργαστήριο. ΣΚΗΝΗ 6η

ΕΣ / ΠΡΩΙ / 2012

ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΡΕΘΥΜΝΟ

Κάποιοι μαθητές περπατάνε ανάμεσα στα εκθέματα που ανασυρθήκαν από τους τάφους του ύστερο-μινωικού νεκροταφείου. Η κάμερα τους ακολουθεί. Η κάμερα κοιτάζει μια τα εκθέματα μια τα μάτια των παιδιών. Οι μαθητές της Δ’ και Στ’ Τάξης που συμμετέχουν στο πρόγραμμα διάρκειας πέντε μηνών θα ερευνήσουν και θα χρειαστεί: Να μάθουν καλύτερα την ιστορία του τόπου τους. Να κάνουν έρευνα για τα ιστορικά πλαίσια (να μάθουν να κάνουν έρευνα στο διαδίκτυο, βιβλιογραφικές πηγές, μάρτυρες, βίντεο, φωτογραφία, κείμενα, υπηρεσίες, επιτόπου παρατήρηση). Να γράφουν καλύτερα δομημένα κείμενα (χώρος, χρόνος, πρόσωπα, δράση, συναισθήματα). Να έρθουν σε επαφή με μάρτυρες/ιστορικά πρόσωπα. Να επισκεφτούν τους ιστορικούς

χώρους, το Υστερομινωικό Νεκροταφείο, το Εργαστήριο Συντήρησης Αρχαιοτήτων, το Αρχαιολογικό Μουσείο Ρεθύμνης. Να έρθουν σε επαφή με τους Πολιτιστικούς Συλλόγους της περιοχής και το Σύλλογο Γονέων. Να εκφράσουν τις ατομικές τους απόψεις. Να εργαστούν ομαδικά. Να γνωρίσουν την έβδομη τέχνη (κινηματογράφο). Με εκτίμηση και με την βεβαιότητα ότι τα παιδιά συμμετέχουν με όρεξη σε αυτήν την νέα προσπάθεια και μάθηση, οι υπεύθυνοι εκπαιδευτικοί του προγράμματος. [ΟΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΙ ΥΠΕΥΘΥΝΟΙ ΓΙΑ ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ]

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 2: ΣΧΕΔΙΟ ΥΠΟΒΟΛΗΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ1 ΣΧΟΛΙΚΗ ΜΟΝΑΔΑ: 6/ΘΕΣΙΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΑΡΜΕΝΩΝ ΤΗΛ. ΣΧΟΛΕΙΟΥ 28310-41098 ΔΗΜΟΣ / ΠΕΡΙΟΧΗ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΡΕΘΥΜΝΗΣ FAX 28310-41098

Email mail@dim-armen.reth.sch.gr

ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ ΔΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑΣ: [ΟΝΟΜΑ] ΓΕΝΙΚΑ ΓΙΑ ΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ2: ΤΙΤΛΟΣ ΕΥΡΩΠΑΙΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ: - ΔΙΚΤΥΟ ΣΤΟ ΟΠΟΙΟ ΣΥΜΜΕΤΕΧΕΙ ΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ: ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΕΙΔΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΧΟΛΙΚΗΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ

ΑΓΩΓΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝ

Αριθ. Πρωτ. .....................Αρ. Πράξης ανάθεσης……….. Ημερομηνία 14/11/2012 Στο πλαίσιο του προγράμματος επιθυμώ3: (Παρακαλώ σημειώστε τάξη/εις, αριθμό μαθητών, πιθανή/ες ημερομηνία/ες) ΕΠΙΣΚΕΨΗ Τροχονόμου: - ΕΠΙΣΚΕΨΗ Οδοντιάτρου: - ΕΠΙΣΚΕΨΗ Κέντρο Πρόληψης: -

1

Για την έγκριση του προγράμματος μαζί με το έντυπο υποβάλλονται και αντίγραφο της πράξης του συλλόγου. Τα προγράμματα συνυποβάλλονται από τους εκπαιδευτικούς στο Σχολικό Σύμβουλο και στον Υπεύθυνο της Διεύθυνσης Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης έως 30 Νοεμβρίου 2012: fax 28310.27.747 ή email: vachron@students.phl.uoc.gr.

2

Αν το σχολείο ΔΕΝ συμμετέχει ή δεν θα συμμετάσχει σε Ευρωπαϊκό πρόγραμμα ή σε Δίκτυο δεν χρειάζεται να συμπληρώσει τίποτα.

3

Αν ΔΕΝ επιθυμείτε επίσκεψη δεν χρειάζεται να συμπληρώσετε τίποτα.

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΙ4 Συντονιστής ή Υπεύθυνος εκπαιδευτικός ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΚΟΥΤΑΝΤΟΣ Συμμετέχοντες Εκπ/κοι (εάν υπάρχουν): ΕΛΕΝΗ ΚΟΥΤΑΝΤΟΥ (ΔΑΣΚΑΛΑ Δ’ ΤΑΞΗΣ) & ΞΑΝΘΟΥΛΑ ΔΡΑΚΑΚΗ (ΔΑΣΚΑΛΑ ΣΤ’ ΤΑΞΗΣ) Προσωπική ηλεκτρ. Δ/νση Συντονιστή: koutantosdimitri@hotmail.com Τηλέφωνο (κινητό) Συντονιστή: [ΤΗΛΕΦΩΝΟ] ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΣΕ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΑ ΕΤΗ

ΝΑΙ

ΣΧΕΤΙΚΗ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ (ΦΟΡΕΑΣ) ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ/UNIVERSITY OF BIRMINGHAM ΜΑΘΗΤΕΣ ΤΑΞΗ & ΤΜΗΜΑΤΑ ΠΟΥ ΘΑ ΣΥΜΜΕΤΑΣΧΟΥΝ: Δ’ & ΣΤ’ ΤΑΞΕΙΣ, ΑΡΙΘΜΟΣ ΜΑΘΗΤΩΝ: 26 ΑΜΙΓΕΣ ΗΛΙΚΙΑΚΑ ΤΜΗΜΑ; OXI

ΜΕΙΚΤΗ ΗΛΙΚΙΑΚΑ ΟΜΑΔΑ; NAI

ΠΙΘΑΝΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ: Από ΟΚΤΩΒΡΙΟ 2012 έως ΜΑΡΤΙΟ 2013 Ημέρα/ες και διδακτική/ες ώρα/ες συνάντησης της ομάδας για την υλοποίηση του προγράμματος: ΗΜΕΡΑ: ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ

ΩΡΑ: 8:10 π.μ. ΕΩΣ 9:40 π.μ.

ΤΙΤΛΟΣ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ: «ΨΗΦΙΑΚΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ» (ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ ΓΙΑ ΜΑΘΗΤΕΣ, Η ΑΝΑΚΑΛΥΨΗ ΤΟΥ ΥΣΤΕΡΟΜΙΝΩΙΚΟΥ ΝΕΚΡΤΟΑΦΕΙΟΥ ΤΩΝ ΑΡΜΕΝΩΝ, ΔΡΑΜΑΤΟΠΟΙΗΜΕΝΟ ΝΤΟΚΥΜΑΝΤΕΡ) Α. ΥΠΟΘΕΜΑΤΑ (ΔΙΑΣΤΑΣΕΙΣ – ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΙΜΕΣ ΟΨΕΙΣ ΤΟΥ ΘΕΜΑΤΟΣ)

4

Εάν ένα πρόγραμμα πρόκειται να υλοποιηθεί από πολλούς εκπαιδευτικούς στο ίδιο σχολείο (ομάδα/τάξη), καλό είναι να οριστεί από την ομάδα ένας συντονιστής για πιο εύκολη επικοινωνία μεταξύ μας, διαφορετικά παρακαλώ γράψτε το δικό σας ονοματεπώνυμο, τη δική σας προσωπική, ψηφιακή διεύθυνση και αριθμό κινητού στα στοιχεία του συντονιστή.

ΕΞΑΤΟΜΙΚΕΥΜΕΝΗ ΕΚΦΡΑΣΗ ΚΑΘΕ ΜΑΘΗΤΗ/ΤΡΙΑΣ, ΟΜΑΔΙΚΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ, ΣΥΓΓΡΑΦΗ ΚΕΙΜΕΝΩΝ, ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΜΙΑΣ ΕΡΕΥΝΑΣ, ΜΕΛΕΤΗ ΤΗΣ ΤΟΠΙΚΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ, ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΟΥ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ ΚΑΙ ΤΗΣ ΕΙΚΟΝΑΣ Β. ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ (συνοπτικά τους πιο σημαντικούς) 

     

Να μάθουν καλύτερα την ιστορία του τόπου τους και να κάνουν έρευνα για τα ιστορικά πλαίσια (να μάθουν να κάνουν έρευνα στο διαδίκτυο, βιβλιογραφικές πηγές, μάρτυρες, βίντεο, φωτογραφία, κείμενα, υπηρεσίες, επιτόπου παρατήρηση), Να γράφουν καλύτερα δομημένα κείμενα (χώρος, χρόνος, πρόσωπα, δράση, συναισθήματα), Να έρθουν σε επαφή με μάρτυρες/ιστορικά πρόσωπα, Να επισκεφτούν τους ιστορικούς χώρους, το Αρχαιολογικό Μουσείο και το Εργαστήριο Συντήρηση Αρχαιοτήτων), Να έρθουν σε επαφή με τους Πολιτιστικούς Συλλόγους της περιοχής και το Σύλλογο Γονέων, Να εκφράσουν τις ατομικές τους απόψεις, Να εργαστούν ομαδικά, Να γνωρίσουν την έβδομη τέχνη (κινηματογράφο).

Γ. ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ5: ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΕΣ ΜΕ: ΜΗ-ΚΕΡΔΟΣΚΟΠΙΚΟ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟ «ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΙΚΗ ΟΜΑΔΑ ΧΑΝΙΩΝ», ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΟΥΣ [ΟΝΟΜΑΤΑ], ΣΥΛΛΟΓΟ ΓΟΝΕΩΝ ΤΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΕΠΙΣΚΕΨΕΙΣ: ΥΣΤΕΡΟΜΙΝΩΙΚΟ ΝΕΚΡΤΟΑΦΕΙΟ ΑΡΜΕΝΩΝ, ΜΟΥΣΕΙΟ ΡΕΘΥΜΝΟΥ, ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΣΥΝΤΗΡΗΣΗΣ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΩΝ ΡΕΘΥΜΝΟΥ

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ: ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ, ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ, ΕΠΙΤΟΠΟΥ ΕΡΕΥΝΑ ΚΑΙ ΠΑΡΑΗΤΗΡΗΣΗ, ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΜΕ ΑΛΛΟΥΣ ΦΟΡΕΙΣ Δ. ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ. ΤΙ ΣΚΕΦΤΟΜΑΙ ΝΑ ΚΑΝΩ… ΕΠΙΛΟΓΗ ΕΝΟΣ ΠΡΩΤΟΤΥΠΟΥ ΚΑΙ ΑΥΘΕΝΤΙΚΟΥ ΘΕΜΑΤΟΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΚΑΘΕ ΜΑΘΗΤΗ ΚΑΙ ΣΥΝΟΛΙΚΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΟΜΑΔΑ, ΜΕΛΕΤΗ ΧΡΟΝΟΥ-ΧΩΡΟΥ

5

Πιθανές συνεργασίες (εξωτερικούς φορείς και δίκτυα), επισκέψεις (μαθητών ή ειδικών) και εκπαιδευτικό υλικό

ΘΕΜΑΤΟΣ, ΠΡΟΦΙΛ ΗΡΩΩΝ, ΣΥΓΓΡΑΦΗ ΣΕΝΑΡΙΟΥ, ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΙΣΗ

ΣΕΝΑΡΙΟΥ,

ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΗΣΗ

ΠΕΔΙΑ ΣΥΝΔΕΣΗΣ ΜΕ ΓΝΩΣΤΙΚΑ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΑ – ΜΑΘΗΜΑΤΑ. ΙΣΤΟΡΙΑ, ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ, ΓΛΩΣΣΑ

ΣΤ. ΣΚΕΦΤΟΜΑΙ ΠΩΣ ΘΑ ΧΡΕΙΑΣΤΩ ΒΟΗΘΕΙΑ ΣΤΗ ΜΕΛΕΤΗ ΤΩΝ ΙΣΤΟΡΙΚΩΝ ΣΟΙΧΕΙΩΝ ΚΑΙ ΘΑ ΜΑΣ ΒΟΗΘΗΣΟΥΝ ΔΥΟ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΟΙ, ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΙΣΗ ΕΝΑ ΜΕΛΟΣ ΤΗΣ ΜΗ-ΚΕΡΔΟΣΚΟΠΙΚΗΣ ΟΜΑΔΑΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ ΧΑΝΙΩΝ. Προτεινόμενη ημέρα & ώρα συνεργασίας με την Υπεύθυνη Σχολικών Δραστηριοτήτων Ρεθύμνης: ΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΤΟΝ ΙΑΝΟΥΑΡΙΟ (ΘΑ ΟΡΙΣΤΕΙ ΑΠΟ ΚΟΙΝΟΥ) [Οι εκπαιδευτικοί και η Διευθύντρια]

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 3: Αίτηση συμμετοχής στον Πανελλήνιο μαθητικό διαγωνισμό ταινιών μικρού μήκους «Ένας πλανήτης… μια ευκαιρία»

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 4: ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΓΟΝΕΩΝ ΓΙΑ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ Αρμένοι, 19 Νοεμβρίου 2012 Αξιότιμοι Γονείς όλων των μαθητών της Δ’ και Στ’ Τάξεων, Σας ενημερώσουμε ότι στα πλαίσια του προγράμματος «Ψηφιακά Δεδομένα στην Εκπαίδευση» οι μαθητές της Δ’ και Στ’ Τάξης προσπαθούν να δημιουργήσουν μια ταινία μικρού μήκους για την «Ανακάλυψη του Υστερομινωικού Νεκροταφείου Αρμένων». Με την παιδαγωγική ευθύνη των Εκπαιδευτικών της Δ’, Στ’ Τάξης που συμμετέχουν στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα και του Εκπαιδευτικού του Τμήματος Ένταξης και σε συνεργασία με έμπειρο σκηνοθέτη για σχολεία (Κινηματογραφικό Εργαστήριο Χανιών), τα παιδιά σας έχουν τη δυνατότητα:  Να μάθουν καλύτερα την ιστορία του τόπου τους και πώς γίνεται μια έρευνα για τα ιστορικά πλαίσια του τόπου τους (να μάθουν να κάνουν έρευνα στο διαδίκτυο, βιβλιογραφικές πηγές, βίντεο, φωτογραφία, κείμενα, υπηρεσίες, επιτόπου παρατήρηση),  Να γράφουν καλύτερα δομημένα κείμενα (χώρος, χρόνος, πρόσωπα, δράση, συναισθήματα),  Να έρθουν σε επαφή με μάρτυρες/ιστορικά πρόσωπα,  Να επισκεφτούν τους ιστορικούς χώρους του Υστερομινωικού Νεκροταφείου Αρμένων, το Αρχαιολογικό Μουσείο και το Εργαστήριο Συντήρηση Αρχαιοτήτων και να ξεναγηθούν από τους υπεύθυνους αρχαιολόγους κ. Τζεδάκι και κ. Γαβριλάκη,  Να έρθουν σε επαφή με τους Πολιτιστικούς Συλλόγους της περιοχής και το Σύλλογο Γονέων,  Να εκφράσουν τις ατομικές τους απόψεις,  Να εργαστούν ομαδικά,  Να γνωρίσουν την έβδομη τέχνη (κινηματογράφο). Σας παρακαλούμε να έρθετε αυτή την Τετάρτη 21 Νοεμβρίου στις 10:30 το πρωί στο σχολείο για να σας ενημερώσουμε καλύτερα και να υπογράψετε το έντυπο για τη συμμετοχή του παιδιού σας στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα. Με εκτίμηση και με την βεβαιότητα ότι τα παιδιά σας συμμετέχουν με όρεξη σε αυτήν την νέα προσπάθεια και μάθηση, οι υπεύθυνοι εκπαιδευτικοί του προγράμματος. [ΟΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΊ]

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 5: ΡΕΠΕΡΑΖ – ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΑ ΓΥΡΙΣΜΑΤΑ (ΔΡΑΜΑΤΟΠΟΙΗΜΕΝΟ ΝΤΟΚΥΜΑΝΤΕΡ)

ΣΚΗΝΗ 1η

ΕΞ /ΜΕΣΗΜΕΡΙ / 1965

ΘΕΣΗ «ΠΡΙΝΟΚΕΦΑΛΟ/ΠΕΛΕΚΗΤΟ»

Ένα δωδεκάχρονο αγόρι βόσκει τα πρόβατα της οικογένειάς του. Ξαφνικά κάτι τραβάει την προσοχή του ανάμεσα στα πρόβατα. Βγάζει την κουκούλα της κάπας για να δει καλύτερα. Τρέχει προς τα πρόβατα. Τα πρόβατα τρομαγμένα παραμερίζουν. Ξαπλώνει πάνω στη γη και βάζει το χέρι του μέσα σε μια τρύπα για να πιάσει κάτι. Πιθανές λήψεις: Γενικό (ημικυκλικό πλάνο), η κάμερα πάνω στη γη γράφει το δάσος, τα πρόβατα και το παιδί που φοράει το γαμπά (κάπα) με την κουκούλα. Γενικό πλάνο από ψηλά (ίσως πάνω από ένα δέντρο). Ενδιάμεσο πλάνο το πρόσωπο του παιδιού δίπλα σε ένα κορμό δέντρου όταν βγάζει την κάπα για να δει καλύτερα κάτι που του τραβάει την προσοχή. Το παιδί τρέχει τα πρόβατα παραμερίζουν τρομαγμένα. Κοντινό ενδιάμεσο, το παιδί έχει ξαπλώσει πάνω στη γη και βάζει το χέρι του μέσα σε μια τρύπα προσπαθώντας να πιάσει κάτι που δε φαίνεται. Πιθανή αφήγηση: Η ιστορία βασίζεται σε πραγματικά γεγονότα, 1965, ένας δωδεκάχρονος μαθητής…

(ΣΚΗΝΗ ΠΟΥ ΘΑ ΓΥΡΙΣΤΕΙ ΤΗΝ ΕΠΟΜΕΝΗ ΕΒΔΟΜΑΔΑ) ΣΚΗΝΗ 2η

ΕΞ / ΠΡΩΙ 1965 ΣΤΗΝ ΑΥΛΗ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΣΩΜΑΤΑ/ΑΡΜΕΝΩΝ)

Την άλλη μέρα το πρωί. Τα παιδιά παίζουν σε ένα χωράφι δίπλα σε ένα παλιό τοίχο με Πέτρες. Ίσως περνά περνά η μέλισσα τα κορίτσια και ένα άλλο παιχνίδι εποχής τα αγόρια (π.χ. τη μακριά γαϊδούρα). (Με προσαρμοσμένα ρούχα εποχής, σχολική μπλε ποδιά για τα κορίτσια, κοτσιδάκια στα μαλλιά, ένδυση εποχής και για τα αγόρια). Μια μικρή ομάδα παιδιών περιτριγυρίζει το αγόρι που χθες έβοσκε τα πρόβατα. Βρίσκεται στη μέση ενός κύκλου. Κάτι συζητάνε χαμηλόφωνα μεταξύ τους. Ο δάσκαλος πλησιάζει να δει τι κάνουν. Ξαφνικά βλέπει με έκπληκτο βλέμμα το αγόρι να κρατάει ένα πανέμορφο αρχαίο αγγείο. ΣΚΗΝΗ 3η ΕΞ / ΠΡΩΙ / 1969

ΥΣΤΕΡΟΜΙΝΩΙΚΟ ΝΕΚΡΟΤΑΦΕΙΟ

Η έναρξη της ανασκαφής. Μέσα σε ένα άσκαφο τετραγωνισμένο χώρο, σημαδεμένο με μια κόκκινη κορδέλα στερεωμένη σε 4 πασσάλους, δυο παιδιά μαθητές, με εργαλεία ετοιμάζονται να σκάψουν. Ένα κορίτσι δίπλα κρατάει ένα μπλοκ με λευκές κόλλες και ένα μολύβι έτοιμη για να σημειώνει. «Έτοιμοι για την ανασκαφή, ξεκινάμε!» Ένα παιδί σηκώνει τον κασμά και τον μπήγει στη γη… ΣΚΗΝΗ 4η

ΕΞ / ΠΡΩΙ / 2012

ΥΣΤΕΡΟΜΙΝΩΙΚΟ ΝΕΚΡΟΤΑΦΕΙΟ

Ο αρχαιολόγος της ανασκαφής κ. Γιάννης Τζεδάκις θυμάται…. (Αυτή η σκηνή ανάλογα με αυτά που θα πει ο αρχαιολόγος μπορεί να προηγηθεί της επόμενης). ΣΚΗΝΗ 5η

ΕΞ / ΠΡΩΙ / 2012

ΥΣΤΕΡΩΜΙΝΩΙΚΟ ΝΕΚΡΟΤΑΦΕΙΟ

Δυο οριζόντιες λήψεις με κινούμενη κάμερα των 230 και πλέον τάφων που έχουν ανακαλυφθεί έως σήμερα ενώ 7-8 παιδιά περπατούν πάνω από τους τάφους, ο χρόνος από το 12ο-13ο αιώνα π.Χ. έως σήμερα. (αφήγηση μετά πάνω σε αυτές τις λήψεις για την ιστορία του νεκροταφείου). Κατάβαση με την κάμερα μέσα σε 2 μεγάλους τάφους. Λήψη μέσα στους τάφους. Λήψη του πελεκήματος του βράχου. Ένα ένα 7-8 παιδιά βγαίνουν μέσα κυρίως από τους 3 μεγάλους τάφους και λένε στην κάμερα (έχουν γράψει ήδη τα λόγια τους) τη μνήμη/εικόνα που θυμούνται μέσα από τον τάφο, και το προσωπικό νόημα αυτής της επίσκεψης.

(ΣΚΗΝΕΣ ΠΟΥ ΘΑ ΓΥΡΙΣΤΟΥΝ ΤΗΝ ΕΠΟΜΕΝΗ ΕΒΔΟΜΑΔΑ) ΣΚΗΝΗ 7η

ΕΣ / ΠΡΩΙ / 2012

ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟ ΧΩΡΟ ΣΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ

ΕΝΔΙΑΜΕΣΕΣ ΛΗΨΕΙΣ ΣΚΗΝΗ 8η

ΕΣ / ΠΡΩΙ / 2012

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΣΥΝΤΗΡΗΣΗΣ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΩΝ

(Είναι δίπλα στο Μουσείο) ΣΚΗΝΗ 9η

ΕΣ / ΠΡΩΙ / 2012

ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΡΕΘΥΜΝΟ

Δύο μικροί μαθητές περπατάνε ανάμεσα στα εκθέματα που βρέθηκαν στους τάφους του ύστερο-μινωικού νεκροταφείου. Η κάμερα τους ακολουθεί. Η κάμερα κοιτάζει μια τα εκθέματα μια τα μάτια των παιδιών (Αν η αρχαιολόγος βρίσκεται στο Ρέθυμνο θα πει δυο λόγια).

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 6: ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΟΥ Προς το Σχολικό Σύμβουλο της 2ης Περιφέρειας Ν. Ρεθύμνης [όνομα] Δημοτικό Σχολείο Αρμένων 28/11/2012 Θέμα: «Ενημέρωση για Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα – Συνεργασία με εξωτερικό συνεργάτη» Σας ενημερώσουμε ότι στα πλαίσια του προγράμματος «Ψηφιακά Δεδομένα στην Εκπαίδευση» οι μαθητές της Δ’ και Στ’ Τάξης του σχολείου μας επιχειρούν να δημιουργήσουν μια ταινία μικρού μήκους για την «Ανακάλυψη του Υστερομινωικού Νεκροταφείου των Αρμένων». Οι συναντήσεις των μαθητών έχουν αρχίσει εδώ και δύο περίπου μήνες, μια φορά την εβδομάδα στο σχολείο με τους Εκπαιδευτικούς της Δ’, Στ’ Τάξης και του Εκπαιδευτικού του Τμήματος Ένταξης, οι οποίοι φέρουν και την πλήρη παιδαγωγική ευθύνη. Επίσης σε συνεργασία με το Σύλλογο των Γονέων του Σχολείου μας στην ολοκλήρωση της κινηματογράφησης της εργασίας των μαθητών θα μας βοηθήσει με 3 επισκέψεις το μέλος του μη-κερδοσκοπικού οργανισμού «Κινηματογραφική Ομάδα Χανίων», κ. Θεόδωρος Θωμαδάκης με μεγάλη εμπειρία στα σχολεία. Συνολικά οι μαθητές θα έχουν τη δυνατότητα:  Να μάθουν καλύτερα την ιστορία του τόπου τους και πώς γίνεται μια έρευνα για τα ιστορικά πλαίσια του τόπου τους (να μάθουν να κάνουν έρευνα στο διαδίκτυο, βιβλιογραφικές πηγές, βίντεο, φωτογραφία, κείμενα, υπηρεσίες, επιτόπου παρατήρηση),  Να γράφουν καλύτερα δομημένα κείμενα (χώρος, χρόνος, πρόσωπα, δράση, συναισθήματα),  Να έρθουν σε επαφή με μάρτυρες/ιστορικά πρόσωπα,  Να επισκεφτούν τους ιστορικούς χώρους του Υστερομινωικού Νεκροταφείου Αρμένων, το Αρχαιολογικό Μουσείο και το Εργαστήριο Συντήρηση Αρχαιοτήτων και να ξεναγηθούν από τους υπεύθυνους αρχαιολόγους κ. Τζεδάκι και κ. Γαβριλάκη,  Να έρθουν σε επαφή με τους Πολιτιστικούς Συλλόγους της περιοχής και το Σύλλογο Γονέων, να εκφράσουν τις ατομικές τους απόψεις, να εργαστούν ομαδικά, να γνωρίσουν την έβδομη τέχνη (κινηματογράφο). Με εκτίμηση και με την βεβαιότητα ότι οι μαθητές συμμετέχουν με όρεξη σε αυτό το καινοτόμο πρόγραμμα, οι υπεύθυνοι εκπαιδευτικοί του προγράμματος: [ΟΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΙ]

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 7: ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΔΗΛΩΣΗ ΓΟΝΕΩΝ ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ ΤΟΥΣ ΣΤΟ ΜΑΘΗΤΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ «ΕΝΑΣ ΠΛΑΝΗΤΗΣ… ΜΙΑ ΕΥΚΑΙΡΙΑ»

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 8: ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΓΟΝΕΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΔΥΣΗ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ Αρμένοι, 30 Νοεμβρίου 2012 Αξιότιμοι Γονείς, Σας ευχαριστούμε για την πρότασή σας να μας βοηθήσετε στο ντύσιμο των παιδιών σας για τη δημιουργία της ταινία μικρού μήκους για την «Ανακάλυψη του Υστερομινωικού Νεκροταφείου Αρμένων». Σας στέλνουμε ένα υπόδειγμα της ΣΧΟΛΙΚΗΣ ΠΟΔΙΑΣ για τα κορίτσια. Το χρώμα της ποδιάς πρέπει να είναι μπλε, με ένα απλό λευκό γιακά, και επίσης μια λευκή κορδέλα στα μαλλιά. Η σκηνή που θέλουμε να φτιάξουμε αφορά σε ένα σχολείο το 1965. Πολλοί από εσάς κάνατε χρήση αυτής της μαθητικής ποδιάς στα δικά σας σχολικά χρόνια. Για τα αγόρια θα θέλαμε ξανά, ρούχα της εποχής του 1965, δηλαδή μαθητικά άρβυλα, παντελόνι από ύφασμα, απλό μπλουζάκι ή πουκάμισο, ίσως και τιράντες. Τα ρούχα να είναι λιτά, ίσως λίγο παλιά, πιθανότατα μονόχρωμα και χωρίς γράμματα και σύγχρονα σχέδια πάνω. Σας παρακαλούμε το παιδί σας να φέρει στο σχολείο τα ρούχα που θα χρησιμοποιήσει έως 10 Δεκεμβρίου. Τα ρούχα θα παραμείνουν στο σχολείο για όσο καιρό θα τα χρειαστούμε. Σας ευχαριστούμε, οι εκπαιδευτικοί του προγράμματος.

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 9: ΤΟ ΤΕΛΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΤΟΥ ΣΕΝΑΡΙΟΥ ΔΡΑΜΑΤΟΠΟΙΗΜΕΝΟ ΝΤΟΚΙΜΑΝΤΕΡ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΚΑΛΥΨΗ ΤΟΥ ΥΣΤΕΡΟΜΙΝΩΙΚΟΥ ΝΕΚΡΟΤΑΦΕΙΟΥ ΠΡΩΤΟ ΜΕΡΟΣ: ΤΟ ΥΣΤΕΡΟΜΙΝΩΙΚΟ ΝΕΚΡΟΤΑΦΕΙΟ ΑΡΜΕΝΩΝ ΣΚΗΝΗ 1η

ΕΞ / ΑΠΟΓΕΥΜΑ / 1965

ΘΕΣΗ «ΠΡΙΝΟΚΕΦΑΛΟ»

(Ασπρόμαυρη σκηνή; Το παιδί με κόκκινο μπλουζάκι/ζωή;) Ένα δωδεκάχρονο αγόρι (με το παραδοσιακό πανωφόρι των βοσκών, στη κρητική διάλεκτο το «γαμπά», φτιαγμένο στις νεροτριβές) τριγυρνά στο δασάκι (θέση «Πρινοκέφαλο»). Η κάμερα ακολουθεί τα βήματα του, μετά από το πλάι και μετά από μπροστά με την ελεύθερη και χαρούμενη έκφραση του προσώπου του. Παίζει ανάμεσα στους κορμούς των δέντρων. Σταματά και χαϊδεύει ένα κορμό βελανιδιάς (Η κάμερα παίρνει το πρόσωπο και το χέρι του με την αφή της βελανιδιάς). Παίζει με τις φωτοσκιές. Σκύβει και κοιτάζει τα λουλούδια. Σηκώνεται. Ξαφνικά μέσα στα χόρτα βλέπει κάτι. Σκύβει να το πιάσει. Το χέρι του πλησιάζει κάτι που προεξέχει ελαφρά. ΣΚΗΝΗ 2η

ΕΞ / ΠΡΩΙ / 1965

ΑΥΛΗ ΣΧΟΛΕΙΟΥ/ΕΞΩ ΣΤΟ ΔΡΟΜΟ

Την άλλη μέρα το πρωί. Τα παιδιά παίζουν στην αυλή του σχολείου ή έξω στη γειτονιά όπως μας είπαν οι μάρτυρες που ρωτήσαμε ότι συνέβαινε τότε (ίσως περνά η μέλισσα, ίσως σε ασπρόμαυρο, με προσαρμοσμένα ρούχα της εποχής, κοτσιδάκια στα μαλλιά, ένδυση δεκαετίας του 1960 κτλ.). Τα αγόρια παίζουν βόλους. Το αγόρι φέρνει στη μέση των παιδιών το εύρημα/αγγείο. Αρχίζουν να μιλάνε μεταξύ τους με έκπληξη και απορία. Ο δάσκαλος πλησιάζει να δει τι κάνουν. Ξαφνικά βλέπει με έκπληκτο βλέμμα το αγόρι να κρατάει ένα πανέμορφο αρχαίο αγγείο. Το παίρνει στα χέρια του και το κοιτάζει. Ρωτάει το μαθητή που το βρήκε. ΣΚΗΝΗ 3η

ΕΞ / ΠΡΩΙ /1969

ΥΣΤΕΡΟΜΙΝΩΙΚΟ ΝΕΚΡΟΤΑΦΕΙΟ ΑΡΜΕΝΩΝ

Τρεις μαθητές αναπαριστούν την έναρξη των ανασκαφών μέσα σε ένα οριοθετημένο χώρο από ταινίες. Δύο «εργάτες» σκάβουν, φτυαρίζουν και κοσκινίζουν. Ένα άλλο παιδί κάθεται και σημειώνει αυτά που κάνουν (φαίνονται τα αρχαιολογικά εργαλεία κόσκινα, καρότσια, σημειώσεις). ΣΚΗΝΗ 4η

ΕΞ / ΠΡΩΙ /2012

ΥΣΤΕΡΟΜΙΝΩΙΚΟ ΝΕΚΡΟΤΑΦΕΙΟ ΑΡΜΕΝΩΝ

33 χρόνια μετά, ο αρχαιολόγος της ανασκαφής κ. Γ. Τζεδάκις, μας αφηγείται τις πρώτες εικόνες που αντίκρισαν όταν άρχισαν τις ανασκαφές και … όταν άνοιξαν τους

σφραγισμένους τάφους. Μας μιλάει επίσης για τα συναισθήματα του… (γύρισμα μέσα στον τάφο για να μην ακούγονται τα αυτοκίνητα). ΣΚΗΝΗ 5η

ΕΞ / ΠΡΩΙ / 2012

ΥΣΤΕΡΟΜΙΝΩΙΚΟ ΝΕΚΡΟΤΑΦΕΙΟ ΑΡΜΕΝΩΝ

Περιήγηση με την κάμερα. Λήψεις των 230 και πλέον τάφων που έχουν ανακαλυφθεί έως σήμερα. Μια ομάδα παιδιών περπατάει πάνω από τους τάφους για να αναδεικνύεται η συνέχεια του χρόνου από τότε έως σήμερα (Λήψη με την κάμερα στο χέρι ακολουθώντας την κύρια οριζόντια διάταξη του νεκροταφείου χαρακτηριστικό της έλευσης των Μυκηναίων στην ύστερο-μινωική Κρήτη). ΣΚΗΝΗ 6η

ΕΣ / ΠΡΩΙ / 2012

ΥΣΤΕΡΟΜΙΝΩΙΚΟ ΝΕΚΡΟΤΑΦΕΙΟ ΑΡΜΕΝΩΝ

Κάποιοι μαθητές και μαθήτριες μιλούν για την εικόνα/μνήμη που τους έμεινε από την ξενάγηση στο Υστερομινωικό (30-11-2012) αλλά και το προσωπικό νόημα αυτής της εμπειρίας. Οι ίδιοι οι μαθητές επιλέγουν τα λόγια τους, όπως και οι δυο μαθητές στη Σκηνή 9 στο Μουσείο. ΣΚΗΝΗ 7η

ΕΣ / ΠΡΩΙ / 2012

ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ/ΜΟΥΣΕΙΟ ΡΕΘΥΜΝΟ

Σταδιακές λήψεις του Αρχαιολογικού Μουσείου Ρεθύμνου: από μακριά πανοραμική, δίπλα στη θάλασσα, το Μουσείο. ΣΚΗΝΗ 8η

ΕΣ / ΠΡΩΙ / 2012

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΣΥΝΤΗΡΗΣΗΣ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΩΝ

Λήψεις των ευρημάτων όπως έχουν ανασκαφεί, κομμάτια, με το χώμα, απλωμένα για καθαρισμό, μελέτη, συγκόλληση. ΣΚΗΝΗ 9η

ΕΣ / ΠΡΩΙ / 2012

ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΡΕΘΥΜΝΟ

Δύο μικροί μαθητές κοιτάζουν τα εκθέματα που ανακαλύφθηκαν μέσα στους τάφους του ύστερο-μινωικού νεκροταφείου των Αρμένων (η έννοια του χρόνου που συνεχώς ανανεώνεται και επιστρέφει προς τα πίσω). Ένας μαθητής κοιτάζει την προθήκη με τα εκθέματα (λέει στην κάμερα αυτό που σκέφτεται και αισθάνεται από την επίσκεψη στο χώρο). Το δεύτερο παιδί περπατάει ανάμεσα στις λάρνακες (εκφράζει αυτό που αισθάνεται στην κάμερα). Η κάμερα κοιτάζει μια τα εκθέματα μια τα μάτια των παιδιών ( Ίσως η αρχαιολόγος κ. Ε. Γαβριλάκη να μας πει δυο λόγια. Δυστυχώς λόγω ανειλημμένων υποχρεώσεων η κ. Γαβριλάκη απουσίαζε από την Κρήτη κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων, μας βοήθησε όμως με μια τρίωρη ενημερωτική συνάντηση στο Υστερομινωικό νεκροταφείο).

ΔΕΥΤΕΡΟ ΜΕΡΟΣ: ΤΑ ΕΡΕΙΠΙΑ ΤΟΥ Β’ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ ΔΙΠΛΑ ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΜΑΣ (Όλο το δεύτερο μέρος λόγω χρονικών περιορισμών αναβλήθηκε) ΣΚΗΝΗ 10η

ΕΣ / ΠΡΩΙ / 2012

ΣΧΟΛΕΙΟ ΑΡΜΕΝΩΝ, ΣΤ’ ΤΑΞΗ

Η κάμερα εστιάζει στα πόδια ενός μαθητή (ή μαθήτριας) που είναι σαν καρφωμένα στο πάτωμα. Σαν να προσπαθεί το παιδί να τα μετακινήσει από τα γόνατα αλλά μάταια. Ακούγεται η φωνή της δασκάλας και των παιδιών στο μάθημα. Η δασκάλα ρωτάει. Οι μαθητές απαντούν (Το μάθημα είναι γλώσσα, μαθηματικά ή ιστορία ανάλογα με την υφή της ιστορίας). Σιγά σιγά ανοίγει το πλάνο σε ολόκληρο το σώμα και το πρόσωπο του μαθητή. Ο μαθητής σκυθρωπός αρχίζει να χαϊδεύει το βιβλίο. Προσπαθεί να το μυρίσει το φέρνει κοντά στη μύτη του. Σκύβει και προσπαθεί να το ακούσει. Αρχίζει να μετακινεί το βιβλίο σαν να περπατάει (με όλα τα αισθητήρια). Το πρόσωπο του είναι ματαιωμένο και στενά-χώρο. Ο μαθητής (ή μαθήτρια) που φοράει κόκκινη μπλούζα κοιτάζει μέσα από την τάξη προς τα έξω και γέρνει το κεφάλι του ελαφρά προς το χέρι του και το θρανίο. Βλέπει τα ερείπια που βρίσκονται έξω από τάξης του. Ο νους του αρχίζει να ταξιδεύει. ΣΚΗΝΗ 11η

ΕΞ / ΠΡΩΙ / 2012

ΕΡΕΙΠΙΑ ΕΞΩ ΑΠΟ ΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΑΡΜΕΝΩΝ

Ο ίδιος μαθητής βρίσκεται έξω από την τάξη. Κοιτάζει μέσα προς το σχολείο και τα παιδιά της Στ’ Τάξης να κάνουν μάθημα. Κάνει με χαρά αναπηδήσεις με τα πόδια του στο χώμα, το κοιτάζει. Το πρόσωπο του ανοίγει από χαρά. Πλησιάζει από πολύ κοντά τον τοίχο των ερειπίων. Τον χαϊδεύει. Τον μυρίζει. Τον ακούει. Το ίδιο κάνει και με τα φυτά που κρέμονται πάνω στο ερείπιο, χαϊδεύει τα πράσινα φύλλα από κοντά, τα μυρίζει, ακούει το θρόισμα τους (κάνει με τις αισθήσεις του ότι δεν μπορεί να κάνει μέσα στην τάξη που δουλεύει μόνο με το βιβλίο). Περνάει από την είσοδο μέσα στο ερειπωμένο σπίτι. Κοιτάζει μέσα από το ερειπωμένο σπίτι τριγύρω στο ύψος των ματιών του (πλάνο κυκλικά, κοντινό αφή, λεπτομέρεια). Σηκώνει το βλέμμα και κοιτάζει ψηλά τους τοίχους, μέχρι το ταβάνι που λείπει, και μετά τον ουρανό. ΣΚΗΝΗ 12Η

ΕΞ /ΠΡΩΙ / 2012

ΕΡΕΙΠΙΑ ΕΞΩ ΑΠΟ ΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΑΡΜΕΝΩΝ

Ο ίδιος μαθητής περπατάει το ανηφορικό στενό ανάμεσα σε άλλα ερείπια. Μέσα από κάθε (καφέ και πράσινο από τους κισσούς ερείπιο) βγαίνει ένα άλλο παιδί με κόκκινο μπλουζάκι. Συνεχίζουν χωρίς να μιλούν όλα μαζί να εξερευνούν τα ερείπια και να συναντούν άλλα παιδιά.

ΣΚΗΝΗ 13η

ΕΞ / ΠΡΩΙ / 2012

ΕΞΩ ΑΠΌ ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΤΗΣ ΓΙΑΓΙΑΣ/ΜΑΡΤΥΡΑΣ

Η μικρή ομάδα των παιδιών με τα κόκκινα ρούχα συναντά μπροστά από το παλιό σπίτι της την 97χρονη γιαγιά (πραγματικό πρόσωπο και μάρτυρας). Η γιαγιά τους ρωτάει: «Τι ψάχνεται παιδιά μου»;. Ο πιο μικρός της παρέας (που δε φαίνεται) παραμερίζει την μικρή ομάδα και έρχεται μπροστά και της απαντάει (κάμερα στο ύψος του παιδιού): «Κοιτάζουμε αυτά τα παλιά σπίτια γιαγιά. Γιατί είναι γκρεμισμένα;» Η γιαγιά απαντάει: «Περάστε μέσα να σας κεράσω και θα σας πω». ΣΚΗΝΗ 14η

ΕΣ / ΑΜΕΣΩΣ ΜΕΤΑ / 2012

ΜΕΣΑ ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ ΤΗΣ ΓΙΑΓΙΑΣ

Μέσα στο σπίτι της. Με ένα δίσκο κερνάει όλα τα παιδιά καρύδια. Τα παιδιά κάθονται σχεδόν κυκλικά. Η γιαγιά κάθεται μπροστά τους. Αρχίζει να τους αφηγείται: «Αυτά τα σπίτια παιδιά μου τα βομβάρδισαν οι Ναζί το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο…». ΣΚΗΝΗ 15η

ΕΣ / ΠΡΩΙ / 2012

ΣΧΟΛΕΙΟ ΑΡΜΕΝΩΝ, ΣΤ’ ΤΑΞΗ

Τα παιδιά κάνουν μάθημα (γλώσσα, μαθηματικά ή ιστορία ανάλογα με την υφή της ιστορίας). Η δασκάλα κάτι λέει στη συνέχεια του ίδιου μαθήματος. Οι μαθητές της απαντούν. Μόνο το παιδί με την κόκκινη μπλούζα είναι ακριβώς στην ίδια στάση και κοιτάζει ακόμη έξω. Η δασκάλα τον ρωτά αυτή τη φορά με το όνομα του: «Μα τι σκέφτεσαι Ηρόδοτε;» «Εε…, τίποτα κυρία».

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 10: ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΓΟΝΕΩΝ ΓΙΑ ΤΑ ΓΥΡΙΣΜΑΤΑ

Αρμένοι 6 Δεκεμβρίου 2012 Αξιότιμοι Γονείς, Σας παρακαλούμε αυτό το Σάββατο 8 Δεκεμβρίου και ώρα 9 το πρωί ακριβώς, να φέρετε το παιδί σας στο Υστερομινωικό Νεκροταφείο Αρμένων για τα γυρίσματα της σχολικής μας ταινίας μικρού μήκους η «Ανακάλυψη του Υστερομινωικού Νεκροταφείου Αρμένων» (μόνο τα παιδιά που έχουν επιλεγεί για αυτή τη σκηνή). Μπορείτε να αφήσετε το παιδί σας στον αρχαιολογικό χώρο και να επιστρέψετε μετά από δύο ώρες περίπου για να το πάρετε. Η ώρα της αποχώρησης εξαρτάται και από την πρόοδο των εργασιών μας που δεν είναι δυνατόν να οριστεί με ακρίβεια. Σε αυτή τη σκηνή το παιδί σας θα φοράει κάποια από τα συνηθισμένα του ρούχα εποχής 2012. Οι υπόλοιπες σκηνές εφόσον το επιτρέψει ο καιρός θα γυριστούν την ερχόμενη εβδομάδα με τη σχολική ποδιά και τα ρούχα εποχής 1965 (σας έχουμε στείλει σχετική ενημέρωση). Σας ευχαριστούμε, Οι υπεύθυνοι εκπαιδευτικοί του προγράμματος (τηλέφωνο εκπαιδευτικού για όποια πληροφορία χρειάζονται)

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 11: ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΒΟΛΉ ΤΗΣ ΤΑΙΝΙΑΣ ΜΑΣ ΣΤΟ CINELAND ΠΑΝΤΕΛΗΣ

ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΣΕ ΠΡΟΒΟΛΗ ΣΧΟΛΙΚΟΥ ΝΤΟΚΙΜΑΝΤΕΡ Το Δημοτικό Σχολείο Αρμένων σε συνεργασία με το Κινηματογραφικό Εργαστήρι παρουσιάζουν το δραματοποιημένο ντοκιμαντέρ «λουλούδια σπασμένα» (διάρκεια προβολής 10’ λεπτά). Το ντοκιμαντέρ αφορά στην ανακάλυψη του Υστερομινωικού Νεκροταφείου Αρμένων (1390 π.Χ. - 1190 π.Χ.). Η προβολή θα γίνει την Τετάρτη 13 Φεβρουαρίου 2013, στις 7 το βράδυ, στο Cineland Παντελής, Εμμ. Πορτάλιου 3-5. Η είσοδος είναι ελεύθερη για όλους. Οι μαθητές της Δ’ και Στ’ Τάξης με τη συμμετοχή δύο μαθητών της Α’ Τάξης του Σχολείου μας, σύνολο 28 μαθητών, συνεργάστηκαν για περισσότερο από 4 μήνες. Οι μαθητές μας επέλεξαν την ενότητα της ταινίας, έγραψαν το σενάριο, ερεύνησαν το θέμα, συνεργάστηκαν με τους αρχαιολόγους κ. Γιάννη Τζεδάκι και κ. Ειρήνη Γαβριλάκη, οργάνωσαν την παραγωγή, έπαιξαν στα γυρίσματα και έκαναν την αφήγηση, ώστε να παρουσιάσουν μια ολοκληρωμένη ταινία. Την Διεύθυνση της φωτογραφίας έκανε ο Θεόδωρος Θωμαδάκης και τη μουσική έγραψε ο Αντώνης Ζαχαράκης. Ευχαριστούμε το Cineland Παντελής για τη φιλοξενία. Καλή προβολή. Ρέθυμνο 11-02-2013 [ΕΚ ΜΕΡΟΥΣ ΤΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ]

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 12: ΔΥΟ ΑΦΙΣΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΤΑΙΝΙΑ

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 13: ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΑ ΜΑΘΗΤΩΝ ΚΑΙ ΓΟΝΕΩΝ ΟΙ ΜΑΘΗΤΕΣ…

ΟΙ ΓΟΝΕΙΣ…

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 14: ΑΠΟΣΤΟΛΗ 4 ΑΝΤΙΤΥΠΩΝ ΣΤΟΝ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟ ΜΑΘΗΤΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟ Δημοτικό Σχολείο Αρμένων, 74100,, Ρέθυμνο

Ρέθυμνο 14 Φεβρουαρίου 2013

Αξιότιμοι Διοργανωτές του 3ου Πανελλήνιου μαθητικού διαγωνισμού ταινιών μικρού μήκους «Ένας πλανήτης… μια ευκαιρία», Σας στέλνουμε τέσσερα DVD με την ταινία του σχολείου μας για την Ανακάλυψη του Υστερομινωικού Νεκροταφείου Αρμένων με τον τίτλο: «λουλούδια σπασμένα». Στο εκπαιδευτικό μας πρόγραμμα διάρκειας τεσσάρων μηνών συμμετείχαν όλοι οι μαθητές της Δ’ και Στ’ Τάξης, 26 μαθητές. Ως εκπαιδευτικοί είχαμε αποφασίσει να συμμετέχουν όλα τα παιδιά των δυο τάξεων δίνοντας προτεραιότητα στην παιδαγωγική δράση, μια και στην εκπαίδευση είναι εξίσου σημαντικά τόσο το εκπαιδευτικό αντικείμενο/αποτέλεσμα όσο και η εκπαιδευτική διαδικασία. Την ημέρα των γυρισμάτων στο Αρχαιολογικό Μουσείο και όχι στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα, συμμετείχαν δύο παιδιά της Α’ Τάξης ώστε να δείξουμε την έννοια του χρόνου που συνεχώς επιστρέφει προς τα πίσω και ανανεώνεται, αλλά κυρίως για να περάσουμε ένα μήνυμα για μια κοινωνία χωρίς αποκλεισμούς με τη συμμετοχή μιας μαθήτριας μας με σύνδρομο down, η οποία μάλιστα με τη δική της «εικόνα - μνήμη» έδωσε τον τίτλο στο δραματοποιημένο ντοκιμαντέρ μας «λουλούδια σπασμένα». Το μικρό ορεινό σχολείο μας έχει 92 μαθητές και καλύπτει τις ανάγκες 18 χωριών και οικισμών. Συμμετέχει για πρώτη φορά σε ένα τέτοιο διαγωνισμό χωρίς να διαθέτει εκπαιδευτικούς ειδικοτήτων που θα μας βοηθούσαν όπως μουσικό και θεατρολόγο. Είχαμε όμως αξιόλογους συνεργάτες και εργαστήκαμε συστηματικά και εντατικά. Ήταν ένα όμορφο ταξίδι το οποίο χθες παρακολουθήσαμε χθες σε μια κατάμεστη αίθουσα κινηματογράφου που μας φιλοξένησε στο Ρέθυμνο. Με εκτίμηση, [ΟΙ ΜΑΘΗΤΕΣ, ΟΙ ΕΚΠΑΔΕΥΤΙΚΟΙ ΚΑΙ Η ΔΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ ΤΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ]