Vijftig jaar Heleblitz, vijftig jaar bliksembeveiliging

In de vijftig jaar dat Heleblitz actief is, is de bouwsector ingrijpend veranderd. Niet alleen de daken zien er anders uit dan in 1975, ook de manier van werken is fundamenteel gewijzigd. Anthony Theys van Heleblitz blikt terug op een halve eeuw evolutie in de sector.

“De allergrootste verandering van de voorbije vijftig jaar is ongetwijfeld de manier waarop we naar veiligheid kijken,” legt Anthony Theys uit. “Vroeger werkten we in het beste geval met een harnas, maar klanten waren niet bereid om voor veiligheid te betalen. Stellingen en hoogwerkers werden haast nooit gebruikt. Onze medewerkers waren zo gewend om op hoogte te werken zonder aangelijnd te zijn, dat ze daar geen punt van maakten. Dakwerkers zullen dat ongetwijfeld wel herkennen. Maar tegenwoordig is dat helemaal anders.”

Wake-up-call

De klik kwam bij Heleblitz in 2013 toen een medewerker het slachtoffer werd van een zwaar ongeval, gelukkig zonder blijvende letsels. Zijn ladder was niet gezekerd en de man viel van vijf meter hoogte naar beneden.

“Dat was een echte wake-up-call voor ons,” vervolgt Anthony Theys. “Tot dan waren we op papier wel in orde met alle veiligheidsvoorschriften. Onze mensen waren VCA en ISO gecertificeerd, maar een echte veiligheidscultuur hadden we niet. Op dat moment hebben we een grote koerswijziging gemaakt. Veiligheid werd onze eerste prioriteit.

Onze medewerkers, gaan nu nooit meer op een dak zonder collectieve beschermingsmiddelen. Indien er geen stellingen aanwezig zijn, gebruiken we maximaal hoogtewerkers. En waar deze te kort schieten, mogen alleen gecertifieerde klimmers werken. Om van een veiligheidsbeleid een cultuur te maken, hebben we onze chef monteurs opgeleid tot preventieadviseur. Zo wordt de veiligheidscultuur verder doorleefd. Hij controleert niet alleen op veiligheid, maar zorgt ervoor dat voor iedereen de veiligheidsattitude een tweede natuur wordt.”

Meer hoogbouw, meer platte daken

“Ook de daken zelf zijn in de voorbije 5 decennia veranderd. Er is nu veel meer hoogbouw, wat betekent dat we veel vaker op platte daken werken. Ook daar eisen we steeds dat er een opstand of andere vorm van collectieve bescherming is. Die moderne gebouwen hebben vrijwel altijd ankerpunten en levenslijnen. Op het vlak van veiligheid zijn die doorgaans helemaal in orde.”

Monumentale gebouwen blijven een uitdaging

Heleblitz voert nog steeds veel werken uit op kerken en andere monumentale gebouwen met hellende daken. Daar zijn die veiligheidsvoorzieningen vaak minder in orde.

Anthony Theys: “We zien wel dat er meer ladderhaken aangebracht worden dan vroeger, maar we komen ook regelmatig op plaatsen waar de dakdekker verkeerde schroeven of installatietechnieken gebruikt heeft. Die ladderhaken zitten dan helemaal los.

Op andere plekken worden de ladderhaken bewust weggehaald bij restauraties omwille van het uitzicht. Dan rekent men erop dat alle werken via een hoogwerker zullen gebeuren. Maar dat is voor ons geen goede zaak, want met een hoogwerker geraak je niet altijd overal.”

Vroege samenwerking loont “Bij renovaties en restauraties staan wij vaak rechtstreeks in contact met de dakdekker. Wanneer we vroeg genoeg geconsulteerd worden, kunnen wij hem vragen om de beugels voor onze bliksembeveiliging al te vernagelen op het onderdak. Zo kunnen ze mooi weggewerkt worden in de dakbedekking.

Ook bij nieuwbouw worden we liefst zo snel mogelijk betrokken bij het proces. In het ideale scenario is dat al vanaf de ruwbouw. Dat geeft ons de mogelijkheid om onze kooi van Faraday helemaal te integreren in het gebouw, zodat er in het gevelvlak niets zichtbaar is. Wanneer we pas laat in het bouwproces betrokken worden, zit er niets anders op dan onze installatie langs de buitenzijde van het gebouw te plaatsen. Dat kan tegenwoordig ook heel discreet, maar onze voorkeur gaat naar samenwerking met de ruwbouwaannemer.”

Heftigere onweders zorgen voor meer vraag

Wat ook veranderde in de afgelopen vijftig jaar, is het klimaat. Dat is ook de mensen van Heleblitz niet ontgaan: “We stellen vast wel dat de onweders tegenwoordig een stuk heviger zijn dan vroeger. Elk jaar opnieuw begint de telefoon bij ons te rinkelen zodra de eerste zomeronweders uitbarsten. Dan worden mensen wakker geschud en beginnen ze na te denken over bliksembeveiliging.”