Eigen Wijs

WIJS

EDEN O V P DO EREN R I P INS

opvoeden in

kleur

ONTDEK DE TALENTEN BIJ JE KINDEREN

waarom

PAPA’S

Nulnummer Juni 2011 €6

belangrijk zijn

 1

Eigen wijs

GEZOCHT MAMA/PAPA

PLAATS TEWERKSTELLING Altijd en overal.

BESCHIKBAARHEID Gedurende de eerste jaren verwachten wij 24u op 24 gedurende 7 dagen op 7 beschikbaarheid. Doorheen de jaren neemt deze beschikbaarheid af.

Na ongeveer 13 jaar zal uw beschikbaarheid eerder als storend ervaren worden.

UW PROFIEL

U bent flexibel, stressbestendig en creatief. U kunt zich naadloos aanpassen aan verschillende situaties en aan verschillende stemmingen. U bent in staat uw eigen gevoel te onderdrukken ten goede van uw klant. U kunt rustig blijven ook als u zeer weinig geslapen heeft. U bent een kei in het verzinnen van spelletjes en afleidingsmanoeuvres als dat nodig is. U werkt in een duo, een nauwe samenwerking en regelmatig overleg worden verwacht.

ONS AANBOD Wij bieden u een zeer gevarieerde en aantrekkelijke functie. U start met één klant.

Als dit goed loopt, kan er eventueel een tweede en een derde klant bijkomen maar hier heeft u zelf ook inspraak in.

DIPLOMA’S U heeft geen diploma nodig. Wij voorzien ook niet in een opleiding.

U kunt bij ons terecht met vragen maar de meeste antwoorden moet u zelf vinden.

ERVARING Ervaring is niet belangrijk. U zal al doende en met vallen en opstaan leren. Eventueel kunt u enige inspiratie putten uit uw eigen kindertijd. Let wel: de tijden zijn veranderd.

TALENKENNIS U begrijpt meerdere talen. U begrijpt de taal van het huilen. Na een jaar verwachten wij dat ook het gebrabbel geen geheimen meer heeft voor u. U leert gaandeweg ook perfect omgaan met ‘nee’ als antwoord op bijna al uw vragen. Na nog een aantal maanden creatieve antwoorden verzinnen op waaromvragen, kunt u gewone gesprekken voeren.

RIJBEWIJS U heeft een rijbewijs en u bent in staat om met extreem veel lawaai te rijden. U verdraagt Plop en K3 muziek die al dan niet toonvast wordt meegezongen op de achterbank. U weet tijdens het rijden perfect in te spelen op vragen als: ‘zijn we er bijna?’ of ‘ik moet pipi doen’.

LOON U wordt ruimschoots beloond voor uw werk. Wij verzekeren u dagelijks plezier, heel veel liefde en een overschot aan geluk.

WIJ VOORZIEN GEEN PROEFPERIODE. EENS U BEGONNEN BENT, VERWACHTEN WIJ DAT U BLIJFT!

2  Eigen wijs

Voorwoord Moest er een groot opvoedingsboek bestaan, het stond ongetwijfeld in veel gezinnen op de boekenplank. Elke moeilijke vraag zou meteen een standaardantwoord krijgen.

Ouders zouden zich nooit meer moeten afvragen of ze niet een beetje meer zus of zo hadden moeten reageren. Helaas en gelukkig bestaat dat boek niet. Het zou behoorlijk wat creativiteit uit de wereld helpen. Want dat zijn ze, de ouders van vandaag zijn de meest creatieve wezens die er bestaan.

Dag in dag uit slagen ze er in om hun kinderen te begeleiden in hun leukste, hun grappigste maar ook in hun moeilijkste momenten.

Positief opvoeden heet dat met een modern woord, het wordt van de daken geschreeuwd tegenwoordig. Wij geloven er in. We geloven er zo rotsvast in dat we er een heel tijdschrift aan gewijd hebben, niet om jullie te vertellen hoe het moet, wel omdat we geloven dat ouders nog het meest van elkaar leren. Met dit tijdschrift willen wij van aan de zijlijn roepen om te blijven doen wat jullie ongetwijfeld al jaren doen, bewust opvoeden.

Veel leesplezier!

Elise, Ellen, Iris

 3

Eigen wijs

In dit nummer Uniek 8 10 12 14 16 18

Mijn kind is autistisch Mijn kind is hoogbegaafd Mijn kind is hoogsensitief Tennistalent Ontdek de talenten van je kinderen Twee tweelingen, vier unieke kinderen

Opvoeden 22 24 30 32 34 36

Mondige, assertieve of brutale kinderen?

Opvoeden in kleur Trekken jullie aan hetzelfde touw?

Triple P: hype of hulp?

Zonnetjes en dikke duimen Bang

Creatief 40 45 51

4  Eigen wijs

’t Is feest H ippe kids Creativiteit geeft zelfvertrouwen

Over papa’s 54 56 58 60 62

Waarom papa’s belangrijk zijn in de opvoeding Berlijnse papa’s in de kijker Van complete vrijheid naar grote verantwoordelijkheid Vaders en dochters Dagboek van een papa

Voorlezen 64 68 70

Pluimpje Boekentips A nnemie Berebrouckx, de vrouw achter Jules

Eropuit 74 76

Plezier op de zorg- en speelboerderij Leuke uitstapjes

 5

Eigen wijs

Uniek  7

Eigen wijs

Opvoeden

‘Mama, ik ben aan de verkeerde kant van de wagen ingestapt’

Mijn kind is

autistisch Kobe (5) heeft heel veel nood aan structuur.

Ruim een jaar geleden werd autisme bij hem vastgesteld. Patricia Van Gehuchten (37) is de mama van Kobe (5) en Marie (3,5). ‘Ik weet als geen ander hoe belangrijk structuur is’, zegt Patricia.

8  Eigen wijs

‘Thuis en op school heeft Kobe een dagschema’, zegt Patricia. ‘Elke dag heeft een bepaalde kleur en op het magnetenbord duiden we de kleur van die dag dan aan. Kobe weet perfect welke activiteiten bij welke kleur horen. Hij neemt dingen vaak heel letterlijk.

Als ik hem bijvoorbeeld zeg dat hij niet met schoenen in de zetel bij ons thuis mag zitten, doet hij dat ook niet bij ons thuis. Maar hij zal dat wel bij zijn grootouders doen, want ik heb hem er niet bij verteld dat dat daar ook niet mag.’

Nog voor de diagnose was gesteld moest Patricia meer structuur in Kobe’s leven brengen. ‘Soms was hij echt zo onhandelbaar dat alleen structuur hem een houvast bood. ‘Op een morgen kwamen we op school aan en werd hij ineens hysterisch. Hij vertelde me dat hij thuis aan de verkeerde kant van de wagen was gestapt en dat dat niet kon. Meestal liet ik hem gewoon uitrazen en reed ik door naar het werk. Op school was hij die dagen altijd onhandelbaar. Op een dag ben ik toch terug naar huis gereden, heb ik hem laten uitstappen en aan de ‘ juiste’ kant terug laten instappen. Opeens was alles terug in orde.’

Thuis

‘Ik vroeg me vaak af of ik niet slecht bezig was als moeder. Andere ouders keken vaak raar als Kobe ineens iets raar deed.’ Toen de diagnose werd gesteld dacht Patricia ook dat zij en haar man hem zo hadden gemaakt, wat natuurlijk niet het geval is.

‘Mijn man Bart, werkt voltijds. Ik heb nu pas een nieuwe job’, zegt Patricia. Ik weet dat ik bepaalde keuzes heb moeten laten liggen. Maar ik doe dit allemaal in het belang van Kobe. Volgend jaar zal Kobe naar het 1ste leerjaar gaan en ik wil hem dan volledig kunnen steunen en er kunnen zijn voor hem. Het is ook in het belang van zijn ontwikkeling. Moesten we hem niet zoveel begeleiden, zou hij niet naar een gewone school kunnen gaan.’

Spelen

‘Kobe gaat zeer graag naar school en hij heeft veel vrienden. Op school krijgt hij ook een zeer goede begeleiding. Ze stellen echt alles in het werk om het hem zo aangenaam mogelijk te maken. Vaak vragen wij vriendjes van school om te komen spelen maar

veel ouders vragen Kobe niet of geen tweede keer.

Het is voor Kobe vaak ook moeilijk om daarmee om te gaan.’

Niet alle ouders weten dat Kobe autisme heeft. ‘Ik steek het niet weg, maar hang het zeker niet aan de grote klok.’ Kobe komt in de ogen van andere mensen vaak onhandelbaar en moeilijk over. Maar er zijn ook zeker ouders van vriendjes die er wel goed mee kunnen omgaan. ‘Mensen zeggen me vaak wel hoe erg ze het wel niet vinden dat Kobe autisme heeft.

Maar met autisme kunnen omgaan is vaak nog iets heel anders.’

Tekst

en foto :

E lise Wou t er s •

ib

Tips van Patricia

1 2 3 4 5

’s Ochtends moet het vaak vooruitgaan. Kobe had veel problemen met de volgorde van zijn kleren. Nu legt ze al zijn kleren op volgorde achter elkaar op tafel. Eerst de onderbroek dan het T-shirt, ... en op het einde eventueel een kleine beloning zoals een dikke knuffel of een koekje.

Kobe is een moeilijke eter. Patricia heeft met hem altijd een afspraak dat hij de helft van zijn bord moet leeg eten, ze schept dus al bij voorbaat te veel in zodat hij toch genoeg vitaminen binnenkrijgt.

Als je op reis gaat ben je vaak volledig uit je ritme. Voor autistische kinderen is dit vaak moeilijk. Patricia neemt altijd vertrouwde dingen van thuis mee zoals een kussensloop. Ook zijn eigen bestek neemt Patricia mee op reis en als ze op restaurant gaan. Zo eten zowel Kobe als zijn zusje Marie beter.

Als je het leven van je kinderen structureert dan is het leven voor jezelf ook veel overzichtelijker.

Structuur kan iedereen helpen.

Als je beide voor een carrière wil gaan is het moeilijk, je kan best goed overleggen met je partner.

 9

Eigen wijs

Opvoeden

‘Ik was bang dat ze haar vriendjes moest achterlaten’

Mijn kind is

hoogbegaafd Julie is zes en hoogbegaafd. Hierdoor is ze snel met alles mee. Ann Steegmans (32) is mama van Julie. ‘Julie moest door haar hoogbegaafdheid het laatste kleuterklasje overslaan’, zegt Ann.

10  Eigen wijs

‘Mama, mag ik leren lezen en schrijven’, deze vraag kreeg Ann van haar dochter Julie toen ze nog maar in de eerste kleuterklas zat. ‘Ik had veel moeite om met die vraag om te gaan’, zegt Ann. ‘Als een kind in het eerste kleuterklasje zit, verwacht je je niet aan zulke dingen.’

heerst nog een taboe rond. Vaak zitten wij met de vraag ‘vertellen we het de mensen of niet?’. Julie is zeker niet beter dan een ander kind. Maar door haar manier van denken en redeneren moet er wel anders met haar worden omgegaan.’

Zoektocht

‘Julie wil heel veel dingen leren. Ze zit nu in het tweede leerjaar en de maaltafels zijn voor haar eigenlijk kinderspel. Daar schuilt voor mij toch wel het gevaar. Julie moet niet hard studeren maar ik wil dat ze een leerattitude aankweekt. Ik vind het belangrijk dat ze leert werken om dingen te bereiken. Julie moet leren beseffen dat het niet altijd even gemakkelijk blijft. Ze is dan wel perfectionistisch toch weet ze van zichzelf dat ze goede punten kan halen zonder al te veel te doen. Dan is de keuze bij haar vaak snel gemaakt. ‘Waarom iets doen als het zonder ook gaat?’

‘Julie was heel snel mee met alle dingen’, zegt Ann. Ann begon een zoektocht op het internet. Toen ze zag dat na openklasdag Julie toch duidelijk anders omging met bepaalde opdrachten, heeft ze de juf aangesproken. ‘We hebben haar gevraagd of het mogelijk was dat ze een voorsprong had. Volgens de juf was het nog te vroeg om dit te zien. Toch vertelde mijn gevoel dat ik verder moest zoeken.’

Ann kwam terecht bij het Centrum voor Begaafdheidsonderzoek (CBO). Tessa Kieboom is de directeur van het centrum. Ze is een autoriteit op het vlak van onderzoek naar hoogbegaafdheid. Ann en haar man Eric gingen bij Tessa Kieboom op gesprek. ‘Kieboom was er eigenlijk onmiddellijk van overtuigd dat Julie hoogbegaafd was. Door de situaties die we vertelden maar ook door het feit dat mijn man ook hoogbegaafd is. Hoogbegaafdheid kan erfelijk zijn.’

Op aanraden van het CBO heeft Julie de laatste kleuterklas overgeslagen. ‘Ik had het hier toch wel moeilijk mee. Ik was bang dat ze haar vriendjes moest achterlaten. Maar uiteindelijk hebben we toch in het belang van haar ontwikkeling beslist, dat een jaartje overslaan de beste keuze was.’

Impulsen

Op advies van het CBO heeft Julie een aantal kinderencyclopedieën en boeken op haar kamer.

Hoogbegaafde kinderen hebben veel meer input nodig dan gemiddelde kinderen. Daardoor bestaat het gevaar dat ze gefrustreerd raken. Hoogbegaafde kinderen hebben ook vaak een soort obsessie rond een bepaald onderwerp. ‘Zo was het ook bij Julie’, vertelt Ann. ‘In de kerstvakantie was ze heel erg geïnteresseerd in F.C. de Kampioenen. Ze gaat er dan echt extreem in op. Ze zoekt veel op op het internet en bekijkt voortdurend dvd’s. Maar na een tijdje gaat dat ook weer over.’

Voor veel mensen lijkt hoogbegaafdheid een luxeprobleem. ‘Het is zeker niet altijd gemakkelijk. Er

Gevaar

Tekst

en foto :

E lise Wou t er s •

eb

Tips van Ann

1 2 3 4 5

Als er nog maar een vermoeden van hoogbegaafdheid is, moet je als ouder niet hopen dat de school het altijd opmerkt. Je moet als ouder een oogje in het zeil houden. Thuis zijn je kinderen vaak ook anders dan op school.

Handige website: www.hoogbegaafdvlaanderen.be. Deze website voor en door ouders hielp Ann in haar zoektocht. Er staan handige tips en zeer veel informatie op.

Het gaat ook niet enkel om I.Q, An vindt de attitude nog veel belangrijker. Probeer ervoor te zorgen dat je hoogbegaafde kind de juiste werkhouding aankweekt.

1 kind op 30 is hoogbegaafd. Er heerst dus nog zeer veel onwetendheid zowel bij opvoeders als bij de ouders. Ann weet als geen ander dat een goede begeleiding bij hoogbegaafde kinderen noodzakelijk is.

Boekentip: Hoogbegaafd, als je kind (g)een einstein is – Tessa Kieboom (uitgeverij Lannoo)

 11

Eigen wijs

Opvoeden

‘Silas zal eerder artiest dan manager worden’

Mijn kind is

hoogsensitief Silas Greeve is een rustige jongen van negen.

Hij speelt graag alleen, weg van de drukte van andere kinderen. Silas is hoogsensitief. Meer dan andere kinderen heeft hij tijd nodig om zijn batterijen op te laden. ‘Een feestje in de namiddag betekent rust in de voormiddag’, vertelt Helga Greeve, Silas’ mama.

12  Eigen wijs

In zijn handen houdt Silas een plastic doosje gevuld met groene blaadjes. ‘Het is voor mijn rups’, vertelt hij aan zijn mama, ‘die mag in het doosje blijven tot hij een vlinder wordt.’ Trots houdt hij het doosje voor zich uit terwijl zijn mama het rupsje bekijkt.

‘Silas kan zich heel erg verdiepen in dingen die hem interesseren, dat kunnen auto’s zijn maar dat kunnen ook filosofische vragen zijn’, vertelt Helga. ‘Ik rem Silas hier niet in af maar ik zal er zeker geen schepje bovenop doen.’

Freinetschooltje

Hoogsensitiviteit is geen etiket, het is een karaktertrek of een eigenschap die, als je er goed mee leert omgaan, als positief kan ervaren worden. Elaine Aron is psychotherapeute, klinisch psychologe en zelf hoogsensitief. Ze schreef al verschillende boeken over dit thema. In een van haar boeken zegt ze dat het zenuwstelsel van hoogsensitieve mensen anders in elkaar steekt. ‘Toen ik zag dat Silas soms anders reageerde dan andere kinderen ben ik Aron’s boeken beginnen lezen’, vertelt Helga. ‘Ik kon Silas in bijna alle kenmerken van hoogsensitiviteit herkennen. Een opvallend kenmerk is bijvoorbeeld dat prikkels veel dieper binnenkomen. Dat is ook een van de redenen waarom Silas op school eerder op de achtergrond blijft. Ik heb er dan ook bewust voor gekozen om hem naar een Freinetschooltje te laten gaan. In kleine groepen functioneert Silas veel beter. Bovendien wordt hier erg het accent gelegd op het tonen van je gevoelens wat voor hem heel belangrijk is.’

Paarden

Hoogsensitieve kinderen zijn sneller overprikkeld waardoor ze soms heel druk worden of zich net gaan terugtrekken. Hierdoor wordt hoogsensitiviteit vaak verward met extreme vormen van verlegenheid of autisme wat onterecht is. ‘Reacties als ‘ je moet wat harder zijn’ of ‘doe niet zo flauw’ zijn dan ook niet helpend’, zegt Helga. ‘Ik ben zelf heel bewust bezig met hoe ik met Silas omga. Ik zal hem nooit het gevoel geven dat hij anders is ook al voelt hij zelf wel dat hij anders reageert dan de jongens van zijn klas.

‘Zij durven meer’, zegt Silas dan. Ik geef Silas altijd de tijd die hij nodig heeft om iets te doen. Ik zeg hem dat hij voorzichtiger is dan zijn vrienden zonder hem hiervoor af te keuren.’

Hoogsensitiviteit hoeft zeker niet negatief te zijn.

Hoogsensitieve kinderen hebben vaak een heel groot inlevingsvermogen waardoor ze erg gevoelig zijn voor wat bij anderen leeft. ‘Silas kan bijvoorbeeld heel erg bezig zijn met de gevoelens van paarden. Ik probeer hem hier niet in af te remmen, ik begeleid hem wel om hier niet te ver in te gaan. Ik zie zijn inlevingsvermogen en zijn gevoeligheid zelfs als een voordeel. Silas zal waarschijnlijk nooit een manager worden maar artiesten, leerkrachten of begeleiders zijn in onze maatschappij ook meer dan nodig.’

Tekst

en foto :

I r is B ellens •

ew

Tips van Helga

1 2 3 4 5

Hoogsensitieve kinderen hebben een grote behoefte aan aandacht die vanuit het hart gegeven wordt. Ze hebben het direct door als je niet oprecht bent en raken hierdoor in verwarring. Ze hebben extra behoefte aan een veilige en geborgen thuisbasis van waaruit ze de voor hen overweldigende wereld ingaan.

Om overprikkeling te verminderen doseer je best de hoeveelheid activiteiten. Bouw voldoende tijd in om thuis te zijn en te rusten. Zorg voor voldoende slaap en leg aan je kind uit waarom genoeg slapen belangrijk is.

Straffen helpt vaak niet in moeilijke situaties. Ze maken de stress alleen maar erger.

Een time-out helpt meer. Je kan later terugkomen op de situatie.

Voldoende maar niet te intensief bewegen is belangrijk: naar school fietsen, een tijdje joggen,... Er komen endorfines vrij die je kind een blij gevoel geven.

Handige website: www.hoogsensitiefvlaanderen.be. Boekentip: Het hoogsensitieve kind (Elaine Aron)

 13

Eigen wijs

Uniek

TENNIS De Lanakense Chloë Ruette begon op vierjarige leeftijd al te tennissen.

Dat is heel vroeg, de meeste kinderen spelen pas op hun zesde. Tijdens haar eerste tennisles trok ze alle

talent

aandacht van de hoofdtrainer. Philippe Hendriks (40) is de stiefpapa van Chloë: ’Ze kon meteen een rally spelen, zonder een bal te missen.’

Chloë’s sterke motorische ontwikkeling viel op toen haar stiefpapa tijdens het spelen een ballon naar haar sloeg. ‘Ondanks haar jonge leeftijd van drie jaar, raakte ze de ballon iedere keer’, zegt Philippe.

Vervolgens schotelde hij haar een strandracket met een sponsen balletje voor. Zelfs nu sloeg ze het balletje moeiteloos terug. Philippe wist op dat moment nog steeds niet of ze ook goed kon tennissen. ‘Ik vergeleek Chloë met de kinderen van mijn zus. Zij waren op dat moment zes jaar oud en volgden één uur training per week. Tijdens hun training konden ze slechts enkele keren de bal raken. Ik dacht toen wel tiens, dat is wel een groot verschil’, zegt Philippe.

Talent of niet

Chloë startte met een uurtje les per week. ‘Ik kon niet plaatsen of ze nu echt een talent was of gewoon beter kon tennissen’, zegt Philippe. In de zomervakantie nam Chloë deel aan het tenniskamp. Hier deed ze twee uurtjes mee met de kleintjes op het miniveld. Vanaf september begon ze twee uur per week te trainen. Toen is het allemaal heel snel gegaan.

‘Hoofdtrainer Danny zei dat hij zoiets in geen 25 jaar had meegemaakt. Hij trainde eerder al Kim Clijsters

14  Eigen wijs

en Ruben Bemelmans. Ruben staat momenteel in de top 200 van de wereldranglijst. Hij vond het extreem voor een kind van vier jaar’, zegt Philippe.

Olympische spelen

Momenteel behoort Chloë tot het ‘Be Gold’ project van de Vlaamse Tennis Vereniging (VTV). Het is een sportoverkoepelend project dat zich richt op mogelijke deelnames aan de Olympische spelen. Chloë is nu dertien uur per week met tennis bezig. Ze speelt acht uur op het tennisveld, de andere uren traint ze onder begeleiding van een kinesist. De bedoeling hiervan is om haar volledige lichaam te laten ontwikkelen.

Het project voorziet een aantal weken rust. Tijdens deze periode mag Chloë niet tennissen. ‘Volgens VTV moeten we haar stimuleren om te spelen met vriendjes om haar af te leiden maar daar heeft ze weinig moeite mee’, zegt Philippe. Chloë volgt ook trainingen tijdens de schooluren. Het is voor haar niet altijd even gemakkelijk om met vriendjes te spelen. Toch wordt ze goed opgevangen door haar klasgenootjes.

‘Uitgesloten zal ze zich zeker niet voelen. Wanneer ze zegt dat ze een vrij moment heeft, staan haar vriendinnen altijd klaar om haar mee te vragen om te spelen. Ik denk wel dat ze een aangenaam kind is in de klas’, zegt Philippe. ‘Doorgaans behaalt Chloë goede resultaten op school. Dat is een vereiste van VTV. Vorig jaar mocht ze zelfs van het derde leerjaar naar het vijfde gaan.’

’Tijdens de rustperiodes mag Chloë niet tennissen’

De nieuwe Kim

Tennis is een dure hobby. De sport wordt doorgaans individueel gegeven en trainers zijn duur. ‘Tot nu toe kunnen we het allemaal betalen, maar het is niet evident. Af en toe moeten we er wat voor laten, dat geef ik wel toe. Het is altijd wikken en wegen’, zegt Philippe.’Het project waar Chloë deel van uitmaakt wordt finan-

cieel ondersteund door de tennisbond. Een aantal uren worden door trainers van het project gegeven, de rest moeten de ouders zelf zien te financieren.

Soms vraag ik mij af waar ik mee bezig ben. Maar anderzijds wil ik haar wel die kans geven. Ik hoor ouders wel eens zeggen: Ik zou het nooit gedaan hebben, maar daar twijfel ik sterk aan. Ik denk dat elke ouder die in mijn plaats staat, hetzelfde zou doen.’

Op dit moment staat Chloë op Philippe: ‘Chloë traint dertien uur per week.’ nummer één in België in haar reeks.

Ze nam al met succes deel aan de jongensreeksen.

Door leeftijdsgenootjes en trainers wordt ze wel eens de nieuwe Kim Clijsters genoemd. ‘Ze heeft talent, maar het is moeilijk in te schatten of ze hetzelfde talent heeft als Kim. Er zijn nog zoveel dingen die op haar weg naar de top kunnen komen. Het is allemaal nog zo onzeker’, zegt Philippe. ‘We moeten rekening blijven houden met het buitenland. Ieder land heeft zijn eigen aanpak om met talent om te gaan. Engelse kinderen zouden er op wereldniveau met kop en schouders bovenuit steken’, meent Philippe.

Alleen hopen

Alle toptennissers behaalden al enkele grote titels op hun zeventiende. Op achttienjarige leeftijd waren ze klaar om met de groten der aarde te concurreren.

Tegen die leeftijd moesten ze klaargestoomd zijn om hun carrière waar te maken. ‘Ik ga niet onnozel doen, ik hoop dat ze aan de top komt’, zegt Philippe.’Maar ik ben me er van bewust dat de kans klein is. We geven haar de kans en hopen dat ze er kan geraken.

Het is niet zo dat we verkondigen dat ze aan de top zal geraken. We kunnen het alleen hopen.’

Tekst

en foto ’s :

E llen B rock •

ib

 15

Eigen wijs

Uniek

TALENTEN ONTDEK DE

VAN JE KINDEREN

Naar jaarlijkse gewoonte werd in mei de week van de opvoeding georganiseerd.

Centraal thema dit jaar was talenten bij kinderen. Herman van Esbroeck is onderwijspedagoog aan de Katholieke Hogeschool Limburg. Hij geeft regelmatig lezingen rond kwaliteiten en talenten bij kinderen. Wij pikten volgende interessante informatie op uit zijn lezing ‘OverHOOP door talent’.

‘Er is een revolutie aan de gang’, zo opende Van Esbroeck de avond, ‘en die revolutie komt van onderuit, vanuit een drang naar authenticiteit en zelfontwikkeling. Met slim zijn alleen ga je er niet meer komen. Te lang al wordt de intelligentie van kinderen afgemeten aan hoe taalvaardig en rekenkundig ze zijn.

Er wordt daarin te weinig rekening gehouden met andere kwaliteiten van kinderen zoals goed kunnen schilderen of goed kunnen dansen. Er was de laatste jaren al wat

gaat Van Esbroeck niet alleen om talenten bij kinderen. Voor ouders en leerkrachten zijn ze minstens even belangrijk. Zaak is om je eigen talenten te ontdekken.

‘Met een talent word je geboren’, zegt Van Esbroeck, ‘ je hebt het gekregen en je hebt er niets voor moeten leren. Bijvoorbeeld: een kind kan heel goed zijn in verhalen vertellen. Dat kind kan misschien niets terecht brengen van het opschrijven van die verhalen maar in ze vertellen is hij een kei. Het is aan ouders en leerkrachten om dat talent te ontdekken, niet om het kind te duwen in een carrière in die richting want’, zo zegt Van Esbroeck: ‘een talent kan je niet dirigeren of sturen. Je kan er als ouder vanuit gaan dat je kind zelf het signaal geeft om er iets meer mee te doen. Als je goed luistert naar je kind, vertellen ze zelf wat hun droom is. Neem die droom niet weg, ook al weet je dat hij misschien nooit uitkomt. Als je de talenten van je kind stimuleert, komt er misschien wel een andere versie van die droom’, zegt Van Esbroeck.

‘Talenten kan je niet dirigeren’ aandacht voor talentenontwikkeling. Waar bedrijven vroeger hun vormingen richtten op wat mensen niet kunnen, zijn ze nu veel meer bezig met het uitspelen van de talenten van hun werknemers. Zo ver had Van Esbroeck ook al gedacht.

Een aantal jaren geleden richtte hij een school op die zich volledig richt op talenten. Leerkrachten worden er geselecteerd op, hoe kan het ook anders, hun talenten want het

16  Eigen wijs

Tekst : I r is B ellens •

ew

Voor je iets met die talenten kan, is het in eerste instantie belangrijk om die talenten te zien bij je kinderen. Dit was het opzet van de lezing en daar zaten de vijftig ouders in de zaal op te wachten. Vanuit talenten naar kinderen kijken, vraagt een andere houding van ouders, van leerkrachten, van alle opvoedingspartners. Het is een houding die niet voor de hand ligt. ‘We komen uit een cultuur die zich richt op wat fout loopt’, zegt Van Esbroeck.

‘Door de talentenbril naar je kinderen kijken, geeft mogelijkheden en haalt de bestaande orde soms ‘overHOOP’, want zeg nu zelf, een kind dat opeens zegt dat hij zich liever bezighoudt met planten dan met spelen, vraagt ook weer van ouders een creatief antwoord.’

Een manier om de talenten van je kinderen te ontdekken is de meervoudige intelligentie die talenten onderbrengt in acht ‘knappe’ categorieën. Door naar je kind te kijken kan je het misschien wel in één categorie onderbrengen wat niet wil zeggen dat je kind geen andere talenten meer kan hebben in andere categorieën. Een talent wordt vaak ondersteund door andere talenten op andere vlakken.

MUZIEKKNAP

NATUURKNAP

MENSKNAP

ZELFKNAP

WOORDKNAP

Een beeldknap kind houdt van denken in beelden en prentjes, van tekenen en ontwerpen, van beeldend bezig zijn, van visuele patronen, van visuele input: foto’s, video, computeranimaties en pictogrammen.

Een beeldknap kind heeft een beeldgeheugen. Hij zet gemakkelijk dingen in elkaar en heeft veel gevoel voor kleuren.

Een natuurknap kind houdt van planten, bloemen en bomen, van ontdekken van patronen in de natuur. Hij herkent en benoemt vogels en planten.

Hij vindt natuurbescherming belangrijk en werkt uit eigen beweging mee aan sorteren en recycling. Hij observeert details in het weer, hij zorgt voor de tuin en de huisdieren.

Een zelfknap kind houdt van innerlijke ervaringen, van filosoferen, van intuïtie, van aandacht voor herinneringen, fantasie en dromen. Een zelfknap kind kan goed alleen zijn, denkt na over zichzelf, geniet van eigen tijd en stille momenten, heeft een eigen mening en kent zijn goede en minder goede eigenschappen.

Een muziekknap kind houdt van zingen, neuriën, van ritme en melodieën, van fluiten en klappen, van zelf liedjes en versjes maken, van muziek in het algemeen. Een muziekknap kind wil vaak muziek op de achtergrond, bespeelt meestal een muziekinstrument en is zich bewust van geluid in de omgeving.

LICHAAMKNAP

Een lichaamknap kind houdt van bewegen en bewegingsspelletjes, van sporten, dansen en zwemmen, van knutselen en expressie, van lichamelijk contact, van leren door praktische activiteiten. Hij is handig en knutselt zelf alles in elkaar.

Een lichaamknap kind houdt van grote motoriek en speelt graag buiten.

Een mensknap kind houdt van andere mensen, is steeds te vinden voor een gezelschapsspel, heeft verschillende hechte vrienden, kan gevoelens van anderen goed inschatten, gaat liever naar een feestje dan alleen televisie te kijken, zorgt voor anderen en leert ook veel van anderen.

Een woordknap kind houdt van lezen, schrijven, praten, vertellen, luisteren, grapjes, woordspelletjes, gedichtjes schrijven, verhalen bedenken, voorlezen, discussiëren, dagboeken, vreemde talen, woordspelingen, spreekwoorden, elkaar brieven schrijven en rijmen.

DENKKNAP

Een denkknap kind houdt van problemen oplossen, patronen ontdekken, vragen stellen, experimenteren, verbanden zien, rekenen, schatten en voorspellen, meten, logische volgorde (vb. geschiedenisfeiten), indelen, redeneren, abstracte symbolen, puzzelen. Een denkknap kind wil weten hoe iets werkt.

BOEKENTIP: ONTVLAMBARE VINGERS (CAROLINE BOUDRY EN HERWIG DE WEERD)

BEELDKNAP

 17

Eigen wijs

Uniek

24

tweelingen,

unieke kinderen

18  Eigen wijs

‘Met een grote kartonnen doos komen

we de regenachtige dagen door’

Leen en Ivan zijn de trotse ouders van vier jonge kinderen. Tijl en Rosalie worden vijf jaar in de zomer, Kamil en Josefien worden twee jaar in september. ‘Het is altijd druk bij ons maar wel altijd gezellig druk, daar zorgen we elke dag opnieuw voor’, zegt Ivan.

Tekst

Ondertussen zwaait Leen naar buiten naar haar twee oudste kinderen. ‘Ze helpen papa met het uitmesten van het konijnenhok’, zegt Leen. ‘We laten onze kinderen zoveel mogelijk bij alles helpen. We kunnen onmogelijk tegelijkertijd aandacht geven aan onze kinderen apart en ondertussen het huishouden doen.

Dus doen we beide samen. Rosalie kookt bijvoorbeeld graag. Als ik een cake bak op woensdagnamiddag, mag Rosalie het deeg maken. Ze krijgt ondertussen alle aandacht van mij. Als één van de kinderen ziek is, wordt het iets moeilijker.’

Spelen in skipakjes

Een kwartiertje later brengt papa de oudste kinderen mee naar binnen en trekken ze hun skipakjes uit.

‘We vinden het belangrijk dat onze kinderen elke dag buiten geweest zijn’, vertelt Ivan. ‘Als het een beetje kouder is, dragen ze skipakjes en die mogen ze zo vuil maken als ze willen. Kinderen moeten kunnen spelen en zich kunnen uitleven. Wij zeggen zelden ‘nee’ tegen onze kinderen, alleen als ze elkaar pijn doen. Met ‘oei, ze zitten met hun handen op de ramen’ of ‘oei, hun kleren worden vuil’, houden we ons eigenlijk niet bezig.’

‘We hebben wel een aantal duidelijke afspraken met de kinderen waaraan ze zich moeten houden’, zegt Leen. ‘Tv kijken mag bij ons alleen op woensdagnamiddag en in het weekend. De kinderen mogen op die dagen elk twee filmpjes kiezen. We proberen

I r is B ellens •

ew

verder ook moeilijke situaties al op voorhand voor te bereiden. Bijvoorbeeld als we naar de bakker gaan vertel ik de kinderen voor we vertrekken dat de bakker misschien een snoepje geeft maar misschien ook niet. Zo voorkom ik scènes bij de bakker. Ze krijgen van mij nadien dan thuis een snoepje. Op die manier lukt het mij om met de vier kinderen zonder problemen naar de winkel te gaan. En als er al eens een conflict komt, heb ik ondertussen geleerd dat andere mensen dat gerust mogen zien, ik geef niet af’, lacht Leen.

Door de parlofoon klinkt ondertussen het gebrabbel van Kamil en Josefien. Terwijl Leen ze uit hun bed haalt, vertellen de kinderen honderduit vanachter hun beker appelsap. ‘Onze kinderen zijn al heel zelfstandig’, vertelt Ivan. ‘Je moet er natuurlijk wel tegen kunnen dat er al eens iets misloopt, wij boeien ons daar zelden in op’.

Geen telefoon tussen 5 en 7

‘Met vier kinderen moet je wel een aantal dingen inbouwen, vooral praktisch dan’, vertelt Ivan . Net zoals in andere gezinnen is het ook bij ons tussen 5 en 7 een piekmoment. Onze vrienden weten ondertussen al dat ze ons op dat moment niet moeten bellen, we kunnen dan niet opnemen. Afspreken met vrienden is voor het weekend maar dat gebeurt veel minder dan vroeger. Wij genieten vooral heel erg van dingen die we met de kinderen samen kunnen doen, samen in de tuin spelen of naar de eendjes fietsen.

Dat is voor iedereen leuk. Tijl kan zelf fietsen en Rosalie, Kamil en Josefien zitten in de bakfiets. Dat zijn namiddagen uit de duizend. Uiteraard moet het weer dan een beetje meezitten. Als het regent, blijven we binnen en hebben we onze grote kartonnen dozen.

Die zetten we in de living en daar kunnen de kinderen zich dagen zoet mee houden: erop schilderen of er een kamp van maken. Het zijn de momenten waarop wij even tot rust kunnen komen.’

BOEKENTIP: HET TWEELINGENBOEK (LENNY DUIJVELAAR & ANJO GELUK)

Het is zondagmiddag. De geur van pannenkoeken hangt nog in de keuken wanneer Leen in alle rust de voordeur opent. Ze hebben net vrienden op bezoek gehad en ze heeft nog niet de kans gehad om alles op te ruimen. ‘Vroeger zou ik me druk gemaakt hebben in een rommelig huis maar ik trek me nu nog weinig aan van wat anderen denken’, vertelt Leen. ‘Ons huis mag er al eens rommelig bijliggen, we ruimen dat wel eens op, denk ik dan.’

en foto :

 19

Eigen wijs

Uniek

Een klein liedje Als je ’s morgens vroeg je kindje wekt het ’s middags of ’s avonds in zijn bedje legt neem de tijd Als je ’t kind in een geurig badje wast en het versgewassen kleertjes past neem de tijd Als je kleintjes en jezelf te eten geeft proeven laat van ’t lekkers dat de wereld geeft neem de tijd Als zo’n uk je streelt en aait en kust of stil en zachtjes in je armen rust neem de tijd Als je een kind achter in de auto zet of in een stoeltje op je fiets vastgespt neem de tijd Als een kind een verse luier moet of lastig, hangerig, huilerig doet neem de tijd Als je kind zijn eerste tandjes krijgt en kruipt en loopt of op een fietsje rijdt neem de tijd Als je kind krijst en praat en lacht of het heeft een keer een mindere dag neem de tijd En als ’t kindje dan plots groter is, een echte meid of vent waar je amper de baby van toen nog in herkent Neem de tijd bij ochtendzon, de tijd bij volle maan want voor je ’t weet is verdomd alles hier gedaan.

(Maaike Cafmeyer)

20  Eigen wijs

Opvoeden  21

Eigen wijs

Opvoeden

MONDIGE, ASSERTIEVE OF BRUTALE KINDEREN?

‘Jij moet mij straks niet komen halen, ik blijf hier!’

Dat kinderen vandaag mondiger zijn dan pakweg tien jaar geleden, is overduidelijk. Als ouder, leerkracht of begeleider kan je maar beter zien dat je een antwoord klaar hebt voor moeilijke vragen of gevatte opmerkingen. Kunnen we die mondigheid zien als assertief of is het soms gewoon brutaal? Marita Verlinden, Jef Thijs en Grethel Vandenbroecke werken elk op hun eigen manier met kinderen. Zij vertelden ons hun ervaringen.

‘Eikes toch niet weer lezen’, het is een vaak gehoord zinnetje in het tweede leerjaar in de Vrije Lagere School van Wiekevorst’, zegt Marita Verlinden. Ze geeft al dertig jaar les en heeft in al die tijd veel zien veranderen. ‘Kinderen nemen geen blad meer voor de mond. Als ze ergens geen zin in hebben dan zeggen of roepen ze dat gewoon’, zegt Marita.

Ook Jef Thys (23) zag zijn KLJ-leden evolueren. Hij is zeven jaar leiding bij KLJ Wiekevorst en sinds twee jaar ook hoofdleiding. ‘Leden durven zowel ons als hun ouders tegenspreken. Ze zeggen soms dingen tegen hun ouders die absoluut niet door de beugel kunnen.’

Klinisch kinderpsychologe Vandenbroecke beaamt het feit dat kinderen veranderd zijn. Dat merkt ze oa. in de assertiviteitscursussen die ze geeft aan kinderen van het vierde tot het zesde leerjaar. Ze benadrukt wel dat kinderen vooral mondiger zijn geworden en niet zozeer assertief.

‘Op kamp is er een taakverdeling’, zegt hoofdleider Jef. ‘Je ziet soms dat er kinderen zijn die bepaalde taken niet willen doen omdat ze zeggen dat ze dat thuis ook niet moeten doen. Als leider sta je dan met je mond vol tanden.’ Vandenbroecke zegt dat er zowel op school als thuis veel rekening wordt gehouden met de mening van kinderen. ‘Dat is goed, maar niet altijd even gemakkelijk. Voor ouders is het een uitdaging om boven hun kinderen te blijven staan. Dat is belangrijk en ook nodig voor kinderen.’

Het veranderde gedrag van kinderen heeft volgens Vandenbroecke een stuk met de tijdsgeest te maken. ‘Er wordt meer en meer verwacht van

22  Eigen wijs

kinderen en van ouders.’ Marita merkt die druk ook bij haar leerlingen. ‘Kinderen doen gewoon zoveel en hebben voortdurend iets aan de hand. Voor hen is het ook moeilijk om bepaalde regels te volgen. De ene avond moeten ze naar de opvang, de andere avond naar oma en opa. Er is geen vast stramien meer en overal gelden andere regels. Dat maakt het voor leerlingen ook vaak moeilijk. Er zit geen regelmaat meer in hun leven’, zegt Marita.

‘Kinderen zijn vaak hard tegenover elkaar tegen. Een vriendje dat niet zo goed kan voetballen, wordt gewoon aan de kant gezet’, zegt Marita. Kinderen spreken ook vaak mensen tegen die ze niet kennen.

Dit wordt volgens Vandenbroecke vaak verkeerdelijk gezien als assertiviteit. ‘Kinderen zijn vaak agressiever dan vroeger.’

Ook Jef herkent dit in de jeugdbeweging. ’Vroeger, toen ik zelf lid was van de jeugdbeweging, keek ik op naar mijn leiders. Nu spreken leden leiders vaak tegen’, zegt hij.

Ondanks de evolutie werkt Jef nog steeds graag met kinderen in de KLJ. ‘Ik ben als leider vrij los, het is tenslotte een hobby en geen tuchtkamp. Ik ben zondagavond telkens blij als enkele leden komen zeggen dat ze het keicool vonden.’ Toch heeft Jef graag dat ze luisteren wanneer het moet. ‘Ik vind het vooral belangrijk dat ze respect tonen voor ons en andere mensen.’

Vandenbroecke zegt dat ouders een zeer belangrijke rol spelen. ‘Zowel het bieden van voldoende structuur, consequent zijn en voldoende ‘quality’ time doorbrengen met je kinderen zijn zeer belangrijk’, zegt ze. ‘Kwaliteit is hierin nog altijd belangrijker dan kwantiteit.’ Juf Marita kan dit alleen maar beamen. ‘Beter vijf minuten hun volledige aandacht dan een uur maar halve aandacht.’

Tekst : E lise Wou t er s • I llust r at i e : St i jn Va ndeu r zen •

ib

 23

Eigen wijs

Opvoeden 24  Eigen wijs

OPVOEDEN IN

KLEUR Elke ouder wil dat zijn kind gelukkig is. Maar wat betekent dat geluk? Een goed huwelijk, een uitgebouwde carrière of een eigen gezin stichten? Vier ouders van verschillende origine vertellen over de waarden en normen die zij hun kind willen meegeven.

Tekst

en foto ’s :

I r is B ellens •

ew

 25

Eigen wijs

Opvoeden

‘Kleine en grote dingen,

we praten over alles’ Vijftien jaar geleden trouwde Anne-Sophie met de Togolese Kalico.

Samen kregen ze drie kinderen: Eliot (10), Thiel (7) en Elma (5).

Afrika en België in één huis en in één opvoeding. Anne-Sophie en Kalico brengen hun kinderen groot in onze Belgische cultuur goed gekruid met Afrikaanse waarden. ‘Wij hebben ondertussen al veel van de wereld gezien en we willen graag dat onze kinderen zich ook bewust worden van die wereld’, vertellen Anne-Sophie en Kalico. ‘Dat proberen we te bereiken door heel veel te praten, over alles wat rondom ons gebeurt.’

‘Het leven is niet evident, hier niet maar zeker niet in Togo. Onze kinderen kunnen niet alles hebben wat hun hartje verlangt. Alles wat ze hier hebben, komt er niet vanzelf. We hopen dat onze kinderen ooit naar het buitenland trekken. Zelf hebben we veel gereisd binnen en buiten Europa en stages gelopen in het buitenland. Hierdoor hebben we onze horizon kunnen verruimen. Het zou mooi zijn als onze kinderen dit ook mogen ervaren.’

Met openheid komen ze veel verder dan met een

26  Eigen wijs

hoog diploma. Wat heb je aan veel technische vaardigheden als je niet met mensen kan samenwerken?

Het zou leuk zijn als de kinderen een diploma halen maar naast een diploma hebben ze nog tal van andere mogelijkheden. Opvoeding zien we als sturen en niet duwen in een bepaalde richting.’

‘De kinderen mogen nu al heel veel kiezen. Ze zijn alle drie gedoopt maar we hebben de oudste kinderen nu al laten kiezen of ze godsdienst willen volgen of iets anders. In ‘ je moet dit of dat’ geloven we niet echt. Wij bieden onze kinderen zoveel mogelijk dingen aan en ze nemen er zelf uit wat zij belangrijk vinden in het leven.’

‘We geloven in onze kinderen en willen er steeds voor hen zijn. Maar ze moeten hun eigen leven uitbouwen. Het zal met vallen en opstaan zijn maar we hopen dat ze kunnen uitgroeien tot een zelfzeker en uniek persoon.’

j

‘Respect staat bij ons bovenaan de lijst’ Mustapha en Naïmi groeiden op in Marokko. Als getrouwd koppel kwamen ze naar België. Ondertussen voeden ze hier al twaalf jaar hun drie zonen: Reda (12), Moncef (10) en Samir (8) op.

‘In ons gezin respecteren wij de kinderen en zij ons, al is er hier een verschil tussen mama en papa. Ook al maak ik alle afspraken met de kinderen over wat wel en niet mag, mama krijgt het eeuwige respect’, vertelt Mustapha. ‘Er is in onze cultuur een

groot verschil tussen jongens en meisjes. Moesten wij een dochter hebben, ze zou ongetwijfeld altijd bij mama zijn. Het grote geheim van mama en dochter, zeggen we wel eens.’

‘Meer dan jongens nog, willen we meisjes beschermen. In een wereld waarin er gemoord wordt voor een mp3-speler moet je je kinderen wel beschermen. Voor ons is de Koran hierin een leidraad en een steun. Hij schrijft ons voor om niet te drinken, niet te roken en geen drugs te gebruiken.’ ‘Ik probeer, als vader, deze waarden nu al mee te geven’, zegt Mustapha. ‘Iedere dag bid en lees ik samen met mijn kinderen uit de

Koran.’

‘We praten veel met onze kinderen, over wat nu en later belangrijk is. Net zoals andere ouders willen wij ook dat onze kinderen gelukkig worden. Goed onderwijs is een basis. Die kans krijgen ze hier in België. Met een goede schoolloopbaan hopen we dat ze later een job vinden die ze graag doen. Wat ze ook worden, metser of dokter, dat maakt niet uit, als ze maar niet onmiddellijk aan ‘den dop’ belanden. Als ze met dit beroep nog eens voldoende geld verdienen om voor hun vrouw te zorgen, zijn wij al helemaal tevreden.’ ‘Die vrouw moeten ze wel zelf zoeken, daar ga ik niet voor zorgen’, besluit Mustapha.

j

‘Het beste van twee werelden, dat willen Mustapha en Naïmi meegeven met hun kinderen. Hun opvoeding is doorweven met Belgische en Marokkaanse waarden overgoten met heel veel respect.

‘Daar staan we voor’, zeggen Mustapha en Naïmi. ‘Wij verwachten van onze zonen dat ze mensen, jong en oud met respect behandelen, ook dieren.’

 27

Eigen wijs

Opvoeden

j

‘Positief opvoeden, dat proberen we elke dag’ Katrien en Christophe zijn echte dorpsmensen. In een rijkelijk gevuld sociaal leven voeden zij hun kinderen Sem (5) en Nore (4) op.

Werken, vrienden, hobby’s en sporten,...kortom met je twee voeten in het midden van de wereld staan. Dat doen Katrien en Christophe en dat willen ze heel graag hun kinderen meegeven. ‘Het leven aankunnen, met zijn mooie en harde momenten, daar willen we naartoe. Net zoals voor ons niet alles op een blaadje werd gebracht, doen we dit ook niet voor onze kinderen. Ze krijgen wat ze nodig hebben en nog meer maar we willen ze niet verwennen. Dat doen de oma’s en opa’s al.’

‘We leren ze eigenlijk nu al om keuzes te maken, vaak nog in kleine dingen zoals naar het bos gaan of gaan zwemmen. De grote keu-

28  Eigen wijs

zes zijn voor later. We proberen de kinderen hier zo veel mogelijk vrijheid in te geven. Wij willen vooral dat ze voor de volle 100% achter een keuze kunnen gaan staan, hoe ze ook uitdraait. Als Sem zestien is en hij wil stoppen met school om te gaan werken, mag hij dat doen maar dan moet hij er helemaal voor gaan. Wij zullen hem steunen.’

Natuurlijk vinden we ook niet alle keuzes even leuk. Als Nore ons komt vertellen dat ze rookt, zal hier waarschijnlijk een goed gesprek op volgen. Ook al zijn we zelf niet heilig geweest als tieners, sommige dingen zie je je kind toch niet graag doen. Wij zijn

ook gezond en wel groot geraakt en het voordeel is nu dat we onze kinderen veel kunnen vertellen over wat leuk is maar ook over wat fout kan lopen. De beste boswachters waren ook ooit stroper.’

‘Als we genoeg tijd blijven maken om met onze kinderen te praten, zullen we hopelijk te weten komen waar ze mee bezig zijn. Het positieve zetten we in de verf door ze vaak complimentjes te geven of hen te belonen met een sticker.

Belonen vinden wij belangrijker dan straffen. Op het einde van de rit hopen we dat onze kinderen hiermee even gelukkig zijn als wij nu.’

‘Seks voor het huwelijk kunnen we niet beletten’ Rakesh en Chanchel groeiden op in India.

Acht maanden geleden verwelkomden ze hier in België hun eerste dochter: Sharandeep.

Een klein donkergekleurd meisje zit bij haar mama op schoot. Sharandeep groeit sinds kort op in een warm nest omringd door haar familie en veel liefde.

‘Familie is voor ons heel belangrijk en dat willen we ook onze dochter meegeven, vertellen Rakesh en Chanchel. In India is familie een soort sociaal systeem. Kinderen zorgen voor hun ouders wanneer ze niet meer voor zichzelf kunnen zorgen. Hier in België is dat minder nodig. Toch hopen we dat Sharandeep later dicht in onze buurt blijft wonen en heel vaak bij ons binnenspringt.’

‘Maar zo ver zijn we nog niet. Trouwen doe je pas als je minstens 25 bent en voor jezelf kan uitmaken wat goed en slecht is. Het is nu aan ons als ouders om Sharandeep te leren een goed mens te worden.

Blank, zwart, moslim of zoals wij, hindoe, vóór dat alles ben je eerst gewoon mens en liefst iemand die open staat voor andere mensen.’

‘In India is het heel normaal dat je de mensen om je heen kent en regelmatig een praatje maakt. Dat

missen we hier soms wel. België biedt ons en onze dochter wel een betere toekomst. Sharandeep kan hier studeren, werk vinden en op eigen benen staan.

Ondertussen hopen we dat ze met respect omgaat met andere mensen en dat ze zelf ook gerespecteerd wordt.’

‘We kunnen onze dochter niet tegen alles beschermen. Net zoals andere jongeren zal ook zij in contact komen met jongens en het uitgangsleven in België, liefst pas al ze 18 is. Voor die leeftijd leven kinderen in onze cultuur meer in hun familie. Feestjes kunnen wel maar niet ’s avonds. Sigaretten en alcohol kunnen voor ons niet maar we zijn realistisch. We zullen haar niet kunnen tegenhouden als ze het toch doet net zo min als we haar kunnen beletten dat ze seks heeft voor het huwelijk. We kunnen Sharandeep niet opsluiten. We kunnen haar alleen maar veel uitleggen, haar vooral niet bang maken en hopen dat ze onze waarden meeneemt.’

 29

Eigen wijs

Trekken jullie aan Sociaal zijn, goede punten halen, zelfstandig zijn,... Voor de ene ouder is naar de Chiro gaan de manier om vriendjes te maken. De andere ouder ziet zoon- of

VOOR PAPA

dochterlief dan weer liever uitblinken in voetbal of ballet. Waar leggen jullie het accent? Maak je eigen top vijf en vergelijk.

30  Eigen wijs

Goede contacten tussen broers en zussen

Fantasie hebben

Respectvol zijn naar anderen

Uitbundig zijn

Liefde krijgen

Vriendjes hebben

Een warme thuis hebben

Alleen kunnen spelen

Zelfstandig zijn

Volhardend zijn

Niet faalangstig zijn

Verdraagzaam zijn

Hulpvaardig zijn

Kunnen luisteren

Hun best doen op school

Zich goed in hun vel voelen

Stil zijn

Kunnen delen

Grappig zijn

Mooi zijn

Blij zijn

Eigen mening hebben

Zich kunnen beheersen

Slim zijn

Respectvol zijn naar ouders

Samen kunnen spelen

Sportief zijn

Emoties kunnen tonen

Goed zelfwaardegevoel hebben

Eerlijk zijn

Beleefd zijn

Zich kunnen verdedigen

Voor zichzelf kunnen zorgen

hetzelfde touw?

Tekst : I r is B ellens • Foto : E lise Wou t er s •

ew

Fantasie hebben

Respectvol zijn naar anderen

Uitbundig zijn

Liefde krijgen

Vriendjes hebben

Een warme thuis hebben

Alleen kunnen spelen

Zelfstandig zijn

Volhardend zijn

Niet faalangstig zijn

Verdraagzaam zijn

Hulpvaardig zijn

Kunnen luisteren

Hun best doen op school

Zich goed in hun vel voelen

Stil zijn

Kunnen delen

Grappig zijn

Mooi zijn

Blij zijn

Eigen mening hebben

Zich kunnen beheersen

Slim zijn

Samen kunnen spelen

Sportief zijn

Emoties kunnen tonen

Goed zelfwaardegevoel hebben

Eerlijk zijn

Beleefd zijn

Zich kunnen verdedigen

Voor zichzelf kunnen zorgen

Respectvol zijn naar ouders

VOOR MAMA

Goede contacten tussen broers en zussen

 31

Eigen wijs

Opvoeden

FLOR EN DORIEN GEVEN OPVOEDINGSTIPS AAN GROEPEN OUDERS

Triple P

hype of hulp?

Dagelijks bieden tal van opvoeders het Triple P programma aan als antwoord op de vele opvoedingsvragen van ouders. Flor Op de Beeck en Dorien Kempeneers zijn hulpverleners in een Centrum voor kinderzorg en gezinsondersteuning. Ze geven samen met hun collega’s 9 cursussen Triple P per jaar telkens aan groepen van 12 ouders.

Er werd nooit zo veel over opvoeding gepraat als nu.

Op tv zien we de Nanny aan het werk, in de dagelijkse praktijk worden her en der Triple P cursussen gegeven en gevolgd. Triple P of ‘Positive Parenting Program’ is een preventieprogramma dat ouders ondersteunt in de opvoeding van hun kinderen. Het werd ontwikkeld aan de universiteit van Australië en waaide over naar België en meer dan 20 andere

Flor en Dorien: ‘Doe ik het wel goed? is een vaak gestelde vraag bij ouders.

32  Eigen wijs

landen. ‘Triple P werkt met verschillende levels’, zegt Dorien, ‘van brede informatieve opvoedingsondersteuning tot de aanpak van heel specifieke problemen. Wij geven vooral cursussen aan ouders met kinderen tussen 0 en 12 jaar. Ondertussen bestaat er ook een Triple P cursus voor ouders van tieners.’

Concreet bestaat het groepsprogramma uit zes sessies van telkens twee uur en twee telefonische gesprekken met een Triple P medewerker. ‘Per sessie bespreken we één thema’, vertelt Flor. ‘In onze derde sessie hebben we het bijvoorbeeld over ‘ongewenst gedrag aanpakken’. Meestal is dat een thema waar veel vragen rond zijn. Aan de hand van een dvd zoeken we naar antwoorden op deze en andere vragen.

‘Doe ik het wel goed als ouder?’ is een vaak gestelde vraag. Thuis gaan de ouders huiswerkgewijs zelf aan de slag met opdrachten.’

Leren relativeren

Triple P biedt eenvoudige tips en oplossingen. ‘Het is een soort gereedschapskoffer die we aan ouders geven’, vertelt Dorien. ‘In die koffer zitten verschillende strategieën die ouders er kunnen uithalen in specifieke situaties zoals: ‘mijn kind wil niet gaan slapen’ of ‘mijn kind luistert niet als ik hem iets verbied’. De grootste meerwaarde van de groepssessies is dat ouders met elkaar praten over de opvoeding van hun kinderen. Ze zien dat ze niet alleen zijn met hun moeilijkheden en hierdoor leren ze ze ook beter relativeren. Opvoeding is lange tijd iets intiem geweest waar niet zo vaak over gesproken werd. Triple P maakt opvoeden bespreekbaar.’

Het accent ligt in een Triple P cursus op positief opvoeden. Ouders leren in de sessies een opvoedingsklimaat te creëren waarin ouders en kinderen zich goed voelen. ‘We besteden heel veel aandacht aan het positieve, vaak gaat er al te veel aandacht naar wat moeilijk loopt. Hiernaast is ook het zelfregulerende een belangrijke aanpak binnen Triple P. We zien ouders als de experts in de opvoeding van hun kind, zij kennen hun kind het best.’

Gebakken lucht

Ouders die de Triple P cursus volgden, zijn doorgaans erg tevreden over de cursus. Het programma is strikt maar dat is ook net de kracht ervan. Nochtans is niet iedereen even enthousiast over de Triple P cursussen. In Humo verscheen onlangs een artikel waarin Triple P beschreven werd als gebakken lucht.

Oud minister van welzijn, Mieke Vogels noemde de

tips allerminst baanbrekend. ‘Het meeste ervan wist ons moe met haar gezond boerenverstaand ook al’, zegt Vogels. ‘De kritiek is er gekomen omdat het programma de Vlaamse overheid veel geld kost’, zegt Flor. ‘Die kostprijs heeft vooral te maken met het feit dat het programma wetenschappelijk onderbouwd is vanuit een Angelsaksische zorgvisie en -aanbod. Ouders die een cursus volgen, vullen allemaal een vragenlijst in om dit onderzoek verder uit te werken.

Hiernaast is het niet voor alle ouders zo dat ze de opvoedingstips van hun eigen ouders meekregen. Een ouder vatte onlangs Triple P goed samen: het zijn opvoedingstips die ik ken, ze liggen allemaal ergens in mijn kelder onder een dikke laag stof. De cursus heeft ervoor gezorgd dat ik ze terug heb bovengehaald.’

Tekst

en foto li nks :

I r is B ellens •

ew

MEER INFO: WWW.TRIPLEP.NET

‘Ouders zijn de experts, zij kennen hun kind het best’

 33

Eigen wijs

Opvoeden

Zonnetjes en dikke

Tekst I r is B ellens • ew I llust r at i e : L u do K ock elbergh

Soms hebben kinderen een tikkeltje extra motivatie nodig om iets nieuw onder de knie te krijgen. Een beloning in het vooruitzicht kan helpen. Om je kind te stimuleren kunnen jullie samen een gedragskaart opstellen. Een gedragskaart kan allerlei vormen aannemen: stickers of stempels op een blad, knikkers in een pot of nog iets anders, als het maar iets is waar je kind kan voor gaan.

34  Eigen wijs

duimen Acht nuttige tips op een rij

1

Beschrijf het gewenste gedrag op een korte, duidelijke en positieve manier. Bijvoorbeeld: In je bed blijven in plaats van niet uit je bed komen.

Laat je kind stickers, stempels of iets anders verdienen. Kies stickers die je kind leuk vindt: prinsessenstickers, stickers met auto’s,... Als het nieuwe gedrag niet gelukt is, plak je niets.

Voorzie een kleine beloning als je kind een bepaald aantal stempels verdiend heeft: samen koekjes bakken of samen gaan zwemmen of naar de speeltuin.

Bepaal op voorhand hoeveel stickers je kind moet verdienen om een beloning te krijgen. Maak het niet te moeilijk, stel een makkelijk te halen aantal stickers voorop zodat je kind snel succes ervaart.

Plak samen een sticker en geef je kind een complimentje ‘goed gedaan’, ‘ik ben fier op jou’, een schouderklop of een dikke zoen.

Geef de afgesproken beloning als je kind het doel bereikt heeft.

Neem geen stickers weg die je kind al verdiend heeft.

Verminder het aantal beloningen naarmate je kind het nieuwe gedrag onder de knie heeft. Maak het te behalen doel of de periodes langer.

Stop na verloop van tijd met de gedragskaart. De complimentjes mogen te allen tijden blijven.

2 3 4 5 6 7 8

 35

Eigen wijs

Opvoeden

Bang Alle kinderen zijn wel eens bang. Maar wanneer moet je je als ouder echt zorgen beginnen maken? Kindertherapeute Lies Ledegen komt in haar praktijk veel kinderen met angst tegen.

Tekst : E lise Wou t er s • i b I llust r at i e : St i jn Va ndeu r zen

36  Eigen wijs

Hoe ontstaat angst?

Lies: ‘Angst is een natuurlijk mechanisme. Als baby word je met twee soorten angst geboren: angst om van een hoogte te vallen en angst voor plotselinge harde geluiden. Het zijn dingen die je ook beschermen in je leven.

Angst stelt een mechanisme in gang waardoor je kan vechten of vluchten.’

Is elke angst aangeboren?

Lies Ledegen: ‘Neen, naast de aangeboren angst is er ook angst die zich ontwikkeld in de loop van het leven. Verlatingsangst is hierbij de eerste angst die zich ontwikkeld.

Dit gaat samen met het moment dat kinderen hun eerste stapjes zetten en ze ook letterlijk van hun mama en papa kunnen wegkruipen of lopen.’

Welk effect hebben tekenfilms op kinderen?

Lies: ‘Figuren die in een tekenfilm meespelen kunnen voor kleuters vaak tot leven komen. In ‘Sneeuwwitje’ kan de prins haar wakker kussen. Kinderen nemen dat als waarheid aan en denken dat dit ook in het echte leven kan.’

Moeten we griezelige tekenfilms verbieden?

Lies: ‘Het is belangrijk dat je als ouder in het oog houdt waar je kinderen naar kijken. Op dit moment laten we jonge kinderen naar dingen kijken waar zeer veel prikkels inzitten zoals harde geluiden en flitsende beelden. Dit soort films zijn vaak nefast voor hun angsten. Maar of kinderen nu wel of niet naar tekenfilms kijken, de wolf onder hun bed zal er altijd zijn. Je kind moet met die angst leren omgaan.’

Wat met fantasie?

Lies: ‘Bij kleuters zie je dat fantasie begint mee te spelen. Dit heeft te maken met de magische fase waarin ze terechtkomen. Alles wat kleuters denken kan volgens hen ook echt gebeuren. Je merkt dat ze bang zijn van het monster onder hun bed. Als ouder kan je dan meegaan in die fantasie en kijken of er een monster onder het bed zit. Anderzijds kan je ook onmiddellijk zeggen dat monsters niet bestaan en helemaal niet kijken onder het bed. Eigenlijk moet je als ouder een middenmoot proberen zoeken. Je kan je kind duidelijk maken dat je zelf snapt waarom je kind bang is, alles wat een kleuter in zijn hoofd haalt, kan volgens hem ook echt gebeuren. Maar langs de andere kant moet je je kind ook de realiteit leren zien en hem duidelijk maken dat monsters niet bestaan.’

Wat doe je als je als ouder zelf ergens bang voor bent?

Lies: ‘Ik ben zelf heel bang van ratten. Er zijn verschillende manieren om met die angst om te gaan. Als ik aan mijn kinderen kan tonen dat ik op een bepaalde manier met angst omga dan kunnen ze van mij leren. Ik vertel mijn kinderen dat wanneer ik gil als ik bang ben ik nog banger word van mijn eigen gegil. Als ik mij probeer in te houden dan voel ik me ook veel rustiger. Je kan je kinderen door over je eigen angsten te praten al een stuk helpen.’

Wanneer moeten we ons zorgen maken?

Lies: ‘Je hoeft je niet onmiddellijk zorgen te maken wanneer je kind voor verschillende dingen bang is.

Alle kinderen zijn wel eens bang.

Angst is ook normaal. Je kan je wel zorgen beginnen maken als de angst zich uitbreidt. Angst is als een olievlek die groter en groter kan worden. Als je kind bang is om alleen te gaan slapen en je blijft altijd bij hem aan zijn bed, dan is je kind na verloop van tijd niet sterk genoeg meer om alleen te gaan slapen. De angst kan dan uitbreiden waardoor een verjaardagsfeestje moeilijk wordt of nog later kan je kind bang worden voor de jeugdbeweging en de bosklassen.’

Hoe kunnen we reageren?

Lies: ‘In het opvoeden van kinderen kom je vele angsten tegen maar evengoed andere emoties zoals boosheid en verdriet. Kinderen moeten met deze emoties genoeg geoefend hebben. Daarom is het belangrijk dat emoties erkend worden maar tegelijkertijd ook begrensd worden. Kinderen moeten weten dat wanneer er iets is, mama en papa er altijd voor hen zullen zijn.’

 37

Eigen wijs

Creatief

Creatief

’t Is feest De lekkerste desserts om samen met je kinderen te maken. Janne (9) en Floor (7) testten de volgende recepten uit en keurden ze goed. Hier volgt hun top drie, van drie naar één.

Appelbeignets Voor 4 personen: 1 ei 4 eetlepels bloem 4 eetlepels suiker 4 à 6 eetlepels bier (Primus, Jupiler,...)

2 appelen ( jonagold) bloemsuiker

3

Hoe maak je dit?  Warm de frietketel voor op 180°C. De frituurolie moet goed op temperatuur zijn, zodat het deeg van de appelbeignets direct dichtschroeit.  Splits het ei. Meng de eidooier met de bloem, 2 eetlepels suiker en het bier tot een homogene massa.  Klop het eiwit superstijf met 2 eetlepels suiker.

Het is belangrijk dat het eiwit superstijf opgeklopt wordt, anders gaat het water zich van het eiwit scheiden. Het schuim zal dan verdwijnen en je krijgt een waterachtig beslag.  Spatel het eiwit voorzichtig door het beslag.  Haal het klokhuis uit de appelen en snijd ze in schijfjes.  Wentel de schijfjes eerst door de bloem en daarna door het beslag. Leg ze direct in de friteuse.  Leg niet teveel beignets in de frietketel, anders koelt de olie te snel af, krijg je geen krokant korstje en kan het beslag van de appel glijden.  Bak ze goudbruin, gedurende 3 minuten aan elke zijde.  Bestrooi met wat bloemsuiker.

Tip

Het geheel mengen kan je perfect aan je kinderen laten. Als je de beignets in de frietketel gaat bakken, leid je je kinderen best af door ze een stukje appel te geven of ze al wat te laten opruimen.

40  Eigen wijs

3

Brusselse wafels Voor 20 wafels: 250 gr bloem 4 eieren 1 eetlepel suiker 20 gr gist 2 dl water 100 gr gesmolten boter 3 dl lauwe melk

Tip

2

Hoe maak je dit?  Meng de bloem met de eierdooiers en de suiker.  Meng de gist met het lauw water en meng onder het deeg.  Meng daarna de lauwe melk met de gesmolten vetstof onder het deeg.  Klop de eiwitten stijf en meng voorzichtig onder het deeg.  Bak de wafels in een wafelijzer met grote ruiten  Serveer met bloemsuiker en slagroom.

Ook lekker met vers fruit of een bolletje ijs.

 41

Eigen wijs

Creatief Poffertjesbrochette Voor 4 brochettes 24 poffertjes (vb. zakje Aveve poffertjes) 4 witte druiven 4 aardbeien 4 stukjes ananas 2 eetlepels chocopasta (vb. Nutella)

Variant: Kies het fruit in functie van het seizoen: vb. meloen, nectarine,...

Je kan tussen de poffertjes ook confituur, zelfgemaakte chocoladesaus,... smeren.

Tekst

42  Eigen wijs

1

Hoe maak je dit?  Volg de instructies van het zakje van de poffertjes en meng alles goed.  Bak de poffertjes in een poffertjespan. Je kan zo’n pan in een Aveve-zaak in je buurt kopen. Je doet dit zelf, want de pan wordt zéér heet.  De kinderen kunnen ondertussen het fruit wassen.  Als de poffertjes klaar zijn, bestrijk je ze met chocopasta en plaats je er een ander poffertje op.  Plaats 3 dubbele poffertjes op elke spies, afgewisseld met een druif, een aardbei en een ananasstukje.  Schuif de brochettes ongeveer 5 min onder de gril van de oven of verwarm ze op de barbecue.

en foto ’s :

E lise Wou t er s •

eb

Eigen wijs

 43

Zeg het eens met een kaartje

HIPPE KIDS @ De Kleine Zebra

R egenjas: € 35,00 L aarsjes: € 23,95

Fotomodel : L i e M i lis Foto’s : I r is B ellens

 45

Eigen wijs

Creatief 46  Eigen wijs

Badjas: € 39,95 M and: € 33,50 Eendje: € 2,90

 47

Eigen wijs

Creatief 48  Eigen wijs

Badpak : € 38,50 M and: € 33,50 Eendje: € 2,90

 49

Eigen wijs

Creatief Paraplu: € 9,95

50  Eigen wijs

Creati v i t ei t geeft zelfvertrouwen b

Het lijkt logisch: kinderen met veel zelfvertrouwen zijn doorgaans minder conformistisch en creatiever. Het gevoel van eigenwaarde zou bij creatieve kinderen meestal ook groot zijn.

Willen ouders niet allemaal dat hun kind zich goed in zijn vel voelt? Als dat dan begint bij een grote portie creativiteit kunnen we jullie deze creatieve ideetjes niet ontzeggen.

f

DANSEN

OPRUIMMUZIEK

a

Opruimen op muziek. Het is een nuttige truc die op een Japanse kleuterschool wordt gebruikt.

Als het tijd is om op te ruimen, draait de juf speciale opruimmuziek. Alle kinderen gaan als een haas opruimen en alles in de kast leggen voor de muziek stopt. In plaats van ‘nog vijf minuten...’ kan je zeggen ‘hier is de vijf-minuten-muziek’.

Het uurtje voor het slapengaan. Het is nog te vroeg voor het bad en je kind is nog te rusteloos voor een verhaal. Dat is de ideale tijd voor wat muziek en een dansje voor het slapengaan. Als je kind niet wil dansen, laat je het rondrennen of dans je samen door zijn voeten op de jouwe te zetten.

l

BINNEN KAMPEREN

De meeste jonge kinderen vinden tenten leuk.

Om binnen te kamperen, kan je gewoon een laken over een tafel gooien. Met een kussen om op te zitten en wat speelgoed kan je kind een tijd lang genieten van deze speciale plek.

 51

Eigen wijs

Creatief

FANTASIE

p

Je kan de fantasie van je kind prikkelen door hem aan te moedigen te verzinnen hoe dingen anders zouden kunnen zijn. Je kan beginnen met: ‘Als ik zo klein was als een speld, dan zou ik in een luciferdoosje wonen en blaadjes gebruiken als deken. Ik zou gaan zwemmen in een soepkom en elke morgen zou ik vijf broodkruimels als ontbijt nemen.’ Dan is het de beurt aan je kind om te vertellen wat hij zou doen.

t

TUINTJES

STAMPEN IN PLASSEN

Buiten spelen kan eigenlijk bij elk weer. Stampen in de plassen bijvoorbeeld is altijd een succesnummer bij kinderen. Regenjas en laarzen aan en op naar de grootste plas die je kan vinden om erin te stampen en te spetteren.

Tekst : I r is B ellens •

52  Eigen wijs

ew

BOEKENTIP: HET CREATIEVE KIND (DOROTHY EINON)

Een verkleedkoffer werkt altijd bij kinderen.

Oude kleding van jezelf of van familieleden is ideaal voor de verkleedkoffer. Ook grotere kinderen kunnen er uren mee spelen. Sieraden, make-up of schmink maken het nog mooier. Om het geheel helemaal af te maken kunnen kleine dingen een kostuum veranderen in het ‘echte werk’: de politiepet, de brieven van de postbode, de vleugels van de fee, de sluier van de bruid of de slurf van de olifant. Soms is alleen dat element nodig om een leuk spel te spelen.

g

zVERKLEDEN

Wat is er leuker dan een eigen tuintje hebben waar je zaadjes in kan planten. Kinderen willen natuurlijk snel resultaat zien, radijsjes en tuinkers zijn dus ideaal. Zaai niet alles tegelijk zodat er altijd iets gebeurt. Als het nog te traag gaat, kan je zaailingen of potplantjes kopen of pollen uit je eigen tuin afsteken.

Over papa’s  53

Eigen wijs

Over papa’s

Waarom papa’s zo belangrijk zijn in de opvoeding Speelvogels, grapjassen of pestkoppen. Zo worden de papa’s van vandaag wel eens genoemd, door hun kinderen dan. Bert Van Puyenbroeck is zo’n speelvogel, hij is papa van Safo (7) en Leander (4). Daarnaast is hij gezinstherapeut en werkt hij als stafmedewerker bij Kind en Gezin. Bert is de geknipte persoon om die vaderrol eens onder de loep te nemen.

‘Dat papa’s meer dan ooit aanwezig zijn, merk je overal. Ze halen hun kinderen op aan de school, ze duwen ze verder in de winkelkar en helpen hen de eerste keer zonder wieltjes fietsen. Dat laatste was misschien vroeger ook al het geval. Nochtans herinner ik mij van mijn grootvader dat hij vooral

‘Sport, spel en humor zijn basisingrediënten voor een gezonde opvoeding.’ kostwinner was. Hij ging werken, kwam laat thuis en las de krant terwijl mijn grootmoeder voor de acht kinderen zorgde, eten maakte en de was deed.

Wanneer één van onze kinderen nu ziek is, blijf ook ik thuis en ga ik er mee naar de dokter. Papa’s kunnen nu, net zoals mama’s, ouderschapsverlof opnemen. Hiermee zorgt onze maatschappij er voor dat de rol van papa’s in de opvoeding steeds meer

54  Eigen wijs

op de voorgrond komt. In hoe papa’s die rol invullen is er natuurlijk een verschil met mama’s. Ik vroeg het aan twee kenners ter zake, mijn eigen kinderen.

Bij de vraag wat het verschil is tussen mama’s en papa’s kreeg ik als enige antwoord dat papa’s een piemel hebben en mama’s een muisje. Papa’s dragen nooit een rokje en ze zijn meestal groter dan mama’s.

Daarmee had ik dus vooral een biologisch verschil.

Wilde spelletjes

Ik vroeg hen dan toch maar verder: ‘Wat loopt er anders wanneer je met papa thuis bent?’ Ik kreeg een hele reeks antwoorden als: dan mogen we langer tv kijken en langer opblijven, dan springen we op de trampoline, mama durft dat niet zo goed, dan gooit papa de bal op het dak en wij moeten hem vangen als hij terugrolt, dan mogen we meer spelen in bad.

In de speeltuin mogen we op hoge speeltuigen en als we op reis gaan naar de bergen, dan wil papa bergen beklimmen terwijl mama hoogtevrees heeft.

Als ik al die antwoorden hoor, lijkt het er op dat papa vooral wildere spelletjes speelt dan mama en daarin ook wat meer uitdaging opzoekt. En daarmee val ik misschien meteen in wat gekend is over papa’s maar spelletjes waarin kracht en snelheid centraal staan dagen kinderen nu eenmaal uit om zich te tonen in wat ze kunnen en durven, hoe sterk ze wel zijn.

B er t V a n P uy

en b r o e

ck, Sa fo

en L e a

n d er

Bert Van Puyenbroeck: ‘Opvoeden is voor mij samen leuke dingen doen.’

Papa’s maken doorgaans ook heel veel plezier met hun kinderen doorheen alle taken als ouder. Opvoeden is voor mij in eerste instantie ook dat: samen leuke dingen doen. Sport, spel en humor zijn basisingrediënten voor een gezonde opvoeding. Papa’s spelen daar met hun mannelijke eigenschappen van kracht, snelheid, stoer doen en grenzen verkennen een belangrijke rol in. Dat het allemaal wat heftiger verloopt daar rekenen de kinderen op. Maar die heftigheid gaat gepaard met een grote fijngevoeligheid: goed mikken om op die bal te stampen en niet op maar naast je zus springen.

Vieze woorden

Papa’s doen uiteraard veel meer dan alleen maar fysieke spelletjes. Vanaf de kleuterleeftijd vinden kinderen het geweldig om met zelf bedachte grapjes te komen. Vaak houdt de inhoud van het grapje geen steek, het zijn absolute nonsens. Het zijn de grapjes waar ‘vieze woorden’ in komen die voor de meeste hilariteit zorgen en een papa doet daar met plezier nog een schepje bovenop. Ze leren daarmee op een speelse manier waar de grenzen van beleefdheid liggen. Ze komen daarmee te weten wat ‘eigenlijk niet mag’ en hoe plezierig het is om die grens af te tasten.

Papa gaat met hen mee over die grens en brengt hen dan ook weer terug met: ‘nu is het wel genoeg geweest met die grapjes, ga je mee naar de winkel?’

Dat ze die boodschap begrijpen merk ik aan de manier waarop ze zelf hun spelmomenten organiseren.

Lagere schoolkinderen brengen die grenzen dan ook weer terug naar papa wanneer de huiskamer wordt afgebakend met bordjes ‘verboden voor papa’s’. Papa krijgt een koekje van eigen deeg terwijl dochterlief met mama koekjes eet.

Zonder papa

En die mama’s zijn natuurlijk even belangrijk. Opvoeden is nu meer dan ooit ‘samenwerkend ouderschap’, waar het vroeger veel uitdrukkelijker gebaseerd was op traditionele taakverdeling. De fysieke verschillen tussen mama en papa als ook de verschillen in kracht en stemgeluid blijven hierin een rol spelen.

Maar ook wanneer er geen papa thuis woont, leren kinderen deze verschillen kennen. Een kind wordt niet alleen opgevoed door mama en papa. Oma’s en opa’s, tantes en nonkels, broers en zussen, schoolvriendjes, de juf op school, de dansleraar,.... allemaal spelen ze een belangrijke rol in het opgroeien van een kind. Het gaat er vooral om dat mama’s en papa’s zichzelf kunnen blijven. Dat er verschil is tussen beiden, dat vinden kinderen helemaal OK.’

Foto’s : I r is B ellens

Tekst : I r is B ellens • ew B ert Va n P u y enbroeck

en

 55

Eigen wijs

Over papa’s

BERLIJNSE PAPA’S IN DE KIJKER

Leren en ontdekken in Prenzlauer Berg

56  Eigen wijs

Yonas Brackmann: ‘Bij goed weer kan je mij en Sasha hier altijd vinden.’

Prenzlauer Berg behoort nog steeds tot een van de hipste wijken in Berlijn. De ooit zo beruchte wijk voor hippies is volwassen geworden en inwoners stichten volop gezinnen. Het geboortecijfer ligt hier hoger dan waar ook in Duitsland. Een nieuwe trend is geboren. Op straat, in het Mauerpark of in de winkels, overal zie je jonge gezinnen, waarvan de papa’s heel bewust bezig zijn met opvoeding.

Een warme zondagnamiddag in maart. Prenzlauer Berg zit vol met jonge papa’s en hun kinderen. Het Mauerpark is de ideale plek voor jong en oud om samen te komen. Papa’s zijn druk in de weer met hun kinderen, samen ravotten en genieten van de eerste zonnestralen. De grote ‘Flohmarkt’ naast het park is aan de gang. Een paradijs voor iedereen die houdt van vintagespulletjes, zelfgemaakte juwelen of handtassen. Het is er over de koppen lopen. Dat de wijk nog steeds hip en levendig is, is overduidelijk.

Berlijnse gezinnen zijn enorm bezig met de opvoeding van hun kinderen. Na lange werkdagen proberen ze zoveel mogelijk tijd te spenderen met hun gezin. Zo ook Yonas Brackmann (36), inwoner van

Prenzlauer Berg. Samen met zijn zoon Sasha (1,5) wandelt hij door de menigte terwijl zijn vrouw wat keuvelt met vriendinnen. ‘Ik vind het heel belangrijk dat ik samen met mijn zoon nieuwe dingen kan leren en ontdekken. Ik wil zoveel mogelijk betrokken zijn bij de opvoeding van Sasha. Op die manier kan ik de houvast geven die hij nodig heeft.’

Brackmann is niet de enige papa die bewust met opvoeden wil bezig zijn. In zijn vriendenkring zijn er nog heel wat mannen die hun vaderrol volledig opnemen en er ook zoveel mogelijk tijd in willen steken.

‘Creativiteit dragen we allemaal hoog in het vaandel’, vertelt Brackmann.

Als inwoner van Berlijn voelt Brackmann wel dat het thema racisme nog steeds leeft. Jonge gezinnen zijn, met de Tweede Wereldoorlog nog in het achterhoofd, extra gevoelig voor waarden als respect. Zij willen dit kost wat kost ook aan hun kinderen doorgeven.

Brackmann wil zijn zoon op een educatieve manier opvoeden maar wil hem zeker geen dingen voorliegen. ‘Sasha is nu natuurlijk nog te klein om de oorlog te begrijpen. Eens hij groot genoeg is vertel ik hem alles. Dat is ook mijn taak als papa, hem behoeden voor een wereld die soms hard is.’

Tekst

en foto ’s :

E llen B rock •

ew

 57

Eigen wijs

Over papa’s

ROBIN FRANSSEN WERD PAPA TOEN HIJ 19 WAS

‘Van complete

vrijheid

naar grote verantwoordelijkheid’

58  Eigen wijs

Robin Fra

nss

d zelf n ie en: ‘Ik ha

erd papa’ ts en ik w

Robin (24) leerde Sophie (21) kennen via een sociale netwerksite. Sophie had een oogje op Robin en zocht zo contact met hem. Toen ze elkaar tegenkwamen in een discotheek sloeg de vonk pas echt over. Amper een jaar later werden ze gezegend met een dochter. Amber is nu vijf jaar.

Robin was amper negentien toen zijn leven plots een heel andere wending kreeg. ‘Ik studeerde nog. Ik moest mijn laatste jaar op de middelbare school nog afmaken. Dit was het eerste waar ik kon aan denken toen ik hoorde dat Sophie zwanger was: ik kan dit kind geen fatsoenlijke toekomst geven. Ik had zelf nog niets: ik woonde nog thuis, ik had geen auto en nog zeker geen zicht op werk. In mijn vrije tijd ging ik sporten of op stap met vrienden, zoals alle negentienjarigen doen waarschijnlijk. Ik ben toen heel bang geworden.’

Abortus

‘De zwangerschap op zich was de eerste schok.

Nadien kwamen we nog voor een veel moeilijkere keuze: gingen we dit kind houden? Een abortus leek mij de beste oplossing. Nu heb ik heel veel spijt van die gedachte. Voor Sophie bestond er geen twijfel, ze dacht er geen seconde aan om haar kind af te geven.

Sophie’s ouders boden meteen aan om te helpen en mijn vader volgde ook. Ze wisten dat we nog allebei

wilden verder studeren dus alle hulp was welkom.

Die hulp gaf ons hoop. Ik kon stilaan beginnen denken aan een toekomst voor de baby. Ik schakelde de knop om, ik besefte dat ik papa ging worden.’

Vrije tijd

Tijdens de zwangerschap was het koppel onafscheidbaar. Tegen alle verwachtingen in, verliep de zwangerschap heel goed. ‘Ik heb Sophie doorheen de hele zwangerschap gesteund. Ik wilde overal bij zijn, al was het maar voor een simpele echografie. Na 9 maanden kwam Amber. Het was pas na de bevalling dat het even mis ging, niet met Amber maar met ons als koppel. We misten ons leventje van vroeger, complete vrijheid was een grote verantwoordelijkheid geworden en dat heeft gebotst. Maar we hebben doorgebeten en zijn gekomen tot waar we nu zijn.’

‘Ik focus mij nu volledig op mijn gezin. Ik heb vast werk als informaticus en ik probeer zoveel mogelijk tijd met Amber door te brengen. Mijn jeugdige tijdperk heb ik achter mij gelaten. Ik blijf ervan houden om een avondje te gaan stappen of samen naar de cinema te gaan maar de focus blijft op mijn gezin liggen. Misschien is dat wel hetgeen ik aan andere jonge papa’s kan meegeven: blijven doorbijten. Soms is het niet fijn om op jonge leeftijd de constante verplichtingen te voelen, ze zijn moeilijk maar ze doen ook groeien. In mijn geval, van bon vivant naar geëngageerde papa.’

Tekst

en foto ’s :

E llen B rock •

ib

 59

Eigen wijs

Over papa’s

Vaders

Tot ze drie zijn hebben dochters vooral hun mama nodig. Vanaf dan kan papa niet dicht genoeg in de buurt zijn. Wanneer ze dan weer zelf op zoek gaan naar een man, mag papa zich toch niet te veel moeien. Vader en dochter, twee handen op één buik. Bart en Kurt, twee jonge papa’ s vertellen over de leukste en grappigste momenten met hun kleine meiden.

&

‘Als ze maar niet thuiskomt met een lief dat eruit ziet zoals ik vroeger, een piercing, lange haren en een baard.’

Bart is papa van Marie (3) en Aline (1).

Favoriete vader-dochtermoment: Mijn favoriete momenten zijn de avonden. Als ik Aline pap geef en Marie kruipt tegen mij, dat vind ik fantastisch.

Vlechtjes maken of ravotten?

Geef mij maar ravotten: op de trampoline springen of mijn dochters omhoog gooien. Mijn vrouw doet meer de meisjes dingen al sla ik een koken etentje ook niet af als Marie voor mij kookt dan toch.

Lastigste vraag: ‘Papa, waarom heb jij een piemel? Waarom wil jij een jongen zijn?, vroeg Marie mij eens.

60  Eigen wijs

Ik heb haar geantwoord: ‘Omdat ik dan jouw papa kan zijn.’

Zo vader, zo dochter?

Mijn dochters lijken meer op mama maar hun koppigheid hebben ze toch net iets meer van mij.

Ik kijk het meest uit naar,... supporteren voor mijn dochters als ze zelf aan het sporten zijn, als ze dat willen tenminste.

Drie vrouwen in huis, dat is,... heel normaal voor mij. Ik heb vijf zussen dus ik ben het gewoon om tussen de meisjes te zitten.

dochters Tekst

en foto ’s :

I r is B ellens •

ew

‘Ons avondritueel eindigt telkens opnieuw met een kus, een knuffel en een…papa, ik ben verliefd op jou.’

Kurt is papa van Amélie (3) en Lena (1).

Favoriete vader-dochtermoment: Het verhaaltje voorlezen ’s avonds vind ik heerlijk.

Dan kruip ik met Amélie in een tent die we van een fleecedekentje maken, gezellig.

Vlechtjes maken of ravotten?

De onthaalmoeder zei altijd dat Amélie er goed uitzag dus ik kan zeker wel vlechtjes maken. Maar als ik mag kiezen, loop ik liever als een gek achter mijn dochters rond de tafel. Dan lachen ze zich te pletter.

Lastigste vraag: ‘Is het gras nat?’ ‘Ja, Amélie het gras is nat.’‘Zijn de bomen nat?’ ‘Ja, de bomen zijn nat.’ ‘

En is de bank nat?’ ‘Ja, de bank is nat.’ ‘Is de maan dan ook nat?’

Zo vader, zo dochter?

Mijn dochters hebben allebei een hevig karakter, dat is toch eerder zoals mama.

Ik kijk het meest uit naar,... de dag dat ze alleen kunnen fietsen en dat ik kan zeggen ‘ ja, ze zijn vertrokken’.

Drie vrouwen in huis, dat is,... vermoeiend en duur (lacht) maar ik zou ze voor geen geld van de wereld willen missen.

 61

Eigen wijs

Over papa’s

Dagboek van een papa

Sven Voet (32) is de trotse vader van Seppe (4) en Flore (3).

Ik heb kaka gedaan!

7u00 in de ochtend. Ons zoontje Seppe, die al een tijdje wakker is en rustig op zijn kamer aan het spelen is, heeft beslist dat het ook voor ons stilaan tijd wordt om op te staan. Mama strompelt naar het toilet en zorgt ervoor dat zoonlief terug de nodige bewegingsvrijheid krijgt. Hij loopt dan ook direct naar de kamer van zijn zusje, Flore, om haar op de hoogte te brengen dat mama en papa wakker zijn. Nu begint voor mij de dag pas

We rijden verder naar oma want daar wacht Seppe op ons. Flore stapt binnen en vraagt onmiddellijk naar een boterham met paté. ‘Jamaar wij gaan direct eten’, mompel ik, maar de gewoonte is nu eenmaal dat zowel Seppe als Flore snel nog een boke met paté eten.

echt. Onze twee kindjes komen de kamer binnengelopen, springen op het bed en gaan er dan plots vanuit dat mijn buik als trampoline kan dienen.

Na een aantal minuten word ik dit wel beu en besluit ik toch maar om het bed uit vrije wil te verlaten.

komen is het eerste wat ik hoor ‘naar de frituur’. Super, want ik heb wel zit in een frietje en een bicky-burger.

Eens we aan de tafel zitten, wordt het witte doosje dat bij mij staat zorgvuldig in de gaten gehouden. Iedereen geniet van zijn frietjes en zijn vleesje, maar vanaf het moment dat het witte doosje opengaat, valt de mond van Seppe onmiddellijk open en staat Flore plots naast mij. Tja, een halve bicky-burger is nog altijd beter dan geen bicky-burger denk ik dan. En eigenlijk mogen er toch enkele kilo’s af.

Tijdens de werkweek vertrek ik ten laatste om zeven uur richting Antwerpen, mama zet Flore af bij de crèche en Seppe op school zodat ze net op tijd terug op haar werk arriveert, wat eigenlijk maar 200 m van huis verwijderd is. Als mama langer moet werken is het aan mij om Flore te gaan halen.

Aan het einde van de week denk ik, oef, het weekend komt eraan. Ik probeer op tijd thuis te zijn, wat me meestal ook wel lukt. Bij het binnen-

Zaterdagvoormiddag is het papatijd.

Mama moet dan gaan werken en na de lange en vermoeiende week is het voor iedereen een halve dag volledige vrijheid. Iedereen mag doen wat hij/zij wil, natuurlijk met een aantal beperkte regels. Zo kan ik niet tolereren dat er van de zetel naar de luster wordt gesprongen, dat de speelkamer een plaatselijk zwembad wordt of dat onze keuken gebruikt wordt als schildersdoek. In de namiddag komt mijn wekelijkse ontspanning eraan in de vorm van voetbal. Na twee keer 45 minuten en nog een derde helft die iets langer duurt, kom ik uitgeput thuis.

Elke zondag is het feest. Koffiekoekjes, eitjes, spek,... de kindjes mogen kiezen. ’s Middags naar oma en opa en in de namiddag een tekenfilm kijken (terwijl mama en/of papa de film bekijken via de binnenkant van hun oogleden) of samen spelen en ’s avonds pizza eten. Daarna op tijd in ons bedje, want de zware week begint.

Voor de helft van de familieleden betekent dit spelen, zeuren, eten, behoeftes doen, ruzie maken, slapen, voor de andere helft werken, gezeur aanhoren, eten maken, poepekes schoon maken, bemiddelen en straffen, kindjes te slapen leggen,...

Eén ding is zeker, als ouder leef je in een wereld van gewoontes, maar de kleine verrassingen die je van je kinderen terugkrijgt, zijn onbetaalbaar, ook al is het maar een glimlach, een knuffel, een vriendelijk woordje of de vraag naar hulp zoals: ‘Ik heb kaka gedaan!’

Sven Sv en Voet •

62  Eigen wijs

ew

Voorlezen  63

Eigen wijs

Voorlezen

Pluimpje Ergens in een groot bos, woonden er heel veel kraaien.

De kraaien woonden elk in hun eigen nestje dat ze gemaakt hadden van takjes en bladeren. Het was vaak gezellig in het kraaienbos maar lang niet altijd. De kraaien zeurden vaak over elkaar. De ene kraai had zijn pootjes niet afgeveegd als hij op bezoek kwam bij de andere. Er had een kraai een andere kraai van een tak geduwd, en nog twee kraaien waren aan het vechten om een lekker, sappig wormpje.

Op een dag was kleine kraai de ruzies tussen de andere kraaien beu en ging hij een wandeling maken. Hij huppelde door de smalle paadjes op zoek naar een verdwaald wormpje. Plots zag hij in de verte iets glinsteren in het zonlicht. Het was een prachtige blauwe pluim met zwarte stippen.

Kleine kraai voelde een lach om zijn snavel toen hij naar de pluim liep. Met zijn beide vleugeltjes nam hij de

64  Eigen wijs

blauwe pluim vast. Net toen hij wilde terugkeren naar het kraaiendorp zag kleine kraai nog meer prachtige pluimen, ze lagen allemaal verspreid op het zachte mos.

Kleine kraai huppelde van pluim tot pluim en verzamelde de groene, oranje en gele pluimen tot hij niets meer kon dragen.

Heel blij met zijn nieuwe vondst, huppelde kleine kraai terug naar het kraaiendorp om zijn schat aan de anderen te laten zien. De ogen van de andere kraaien fonkelden toen ze de felgekleurde pluimen van kleine kraai zagen.

Snel vlogen alle kraaien naar het bos en begonnen ze ook prachtige gekleurde pluimen te verzamelen.

De kraaien moesten snel zijn want voor ze het wisten had een andere kraai een pluim voor hun snavel van het zachte mos geraapt. Toen er geen enkele pluim meer over bleef, vlogen alle kraaien met hun vleugels volgeladen terug naar het kraaiendorp. Ze gingen elk met hun pluimen in hun eigen nest zitten, allemaal een beetje vrolijker door wat ze gevonden hadden.

De volgende dag vloog er een hele grote kleurrijke vogel over het kraaiendorp. Hij landde op het dorpsplein bij de waterput en zag alle kraaien in hun nest zitten, elk met hun verzamelde pluimen. De grote vogel riep alle kraaien op het dorpsplein en zei: ‘Beste kraaien, ik vind het leuk jullie zo te zien zitten in jullie nest met al die mooie pluimen die ik heb verloren’. Jullie mogen ze allemaal houden want ik krijg toch snel nieuwe pluimen. Maar wat ik wel zie is dat alle kraaien alleen zitten in hun nest en toch soms nog zeuren over andere kraaien.

Zou het niet leuker zijn om eens met enkele kraaien samen te komen en jullie verzameling pluimen bij elkaar

te leggen. Zo kan je misschien wat pluimen ruilen. De ene kraai heeft misschien twee blauwe pluimen terwijl een andere kraai die misschien graag zou hebben in ruil voor een rode pluim. De kraaien luisterden aandachtig en vonden het een goed idee van de grote vogel. Ze hadden al stiekem gekeken naar al die mooie pluimen die de andere kraaien hadden. ‘Maar...’, zei de grote vogel, ‘het is ook leuk als je een pluim ruilt met een andere kraai omdat je vindt dat die kraai die pluim verdient. Zo kan je een pluim geven aan een kraai omdat je vindt dat die lekkere wormentaart kan maken of omdat die heel goed kan vliegen. Kleine kraai stapte als eerste naar voren en gaf een mooie, gouden pluim aan grote vogel: ‘Ik geef aan jou je prachtige gouden pluim terug omdat je alle kraaien in het dorp hebt geleerd om complimentjes te geven aan elkaar.’ Er volgde een luid applaus van alle kraaien op het dorpsplein. Nadien vlogen de kraaien naar hun nestje om hun pluimen te halen en bij elkaar op bezoek te gaan.

Tekst : D or i en K empeneer s • I llust r at i e s : A noek Va nderoost •

ib

 65

Eigen wijs

Voorlezen

Als ik kon toveren...

66  Eigen wijs

De meeste onder jullie zullen het zich nog wel herinneren dat jullie op moeders schoot zaten te luisteren naar de boeiende verhalen van jullie ouders. Voorlezen is niet alleen ontzettend gezellig, kinderen leren ook zeer veel van voorlezen.

Hier volgen enkele redenen waarom voorlezen zo leuk is.

Samen een avondritueeltje creëren dat je afsluit met een verhaaltje is gewoonweg heel gezellig. Voorlezen ontwikkelt het gevoel voor taal van je kind spelenderwijs. Het opent vaak de ogen van kinderen en je prikkelt er hun fantasie en nieuwsgierigheid mee. Het stimuleert hen aandachtig te zijn als iemand anders aan het woord is. En het geeft je de kans om moeilijkere thema’s zoals verdriet en scheiding aan te kaarten. In de boekenrubriek kan je alvast kennis maken met enkele toffe themaboeken rond gevoelens.

 67

Eigen wijs

Voorlezen

Alle emoties op een rijtje

+10

Ik + jij = wij – Marja Baseler

‘Ik + jij = wij’ is een grappig en kleurrijk doe-boek met meer dan honderderd opdrachten. Het boek staat boordevol tips, recepten en erg mooie illustraties van Dagmar Stan. Door de opdrachten die je doet leer je jezelf beter kennen en daarna kan je ook anderen mensen leren begrijpen. Marja Baseler legt uit waarom sommige kinderen twee vaders hebben en wat adoptie juist betekent. Maar ze vertelt ook over vriendschap en ruzie. En ze legt uit wat die vlindertjes in je buik betekenen. Kortom een vrolijk ontdekboek om jezelf en je omgeving beter te leren kennen.

Uitgeverij: The House of Books B.V. Prijs: €12, 95

68  Eigen wijs

Wat schilt er met je? – Joost Elffers

Wat schilt er met je? geeft een bonte verzameling aan emoties voor kinderen. Lachende kwiwi’s, boze appeltjes, een verlegen meloen. Groenten en fruit die volop hun emoties tonen. Je kan samen met je kind al deze emoties bekijken. Een prachtig boek dat verkozen is tot het origineelste prentenboek van het jaar.

Uitgeverij: CEGO Publishers NV Prijs: € 4,00

+4

+4

Wie is er hier het dapperst? – Lorenz Pauli

Hartenboeken – Ann De Bode en Rien Broere

+10

+3

Boos – Verroken Sarah

Boos boos boos – Linda Urban

+3

+10

Als vlinders spreken konden – Yvonne van Emmerik

Mijn herinneringsboek – Claire vanden Abbeele

+10

Een groepje dieren zit aan de rand van de vijver. Ze besluiten samen een wedstrijdje ‘wie is het dapperst te doen’. De dieren laten zich elk van hun moedigste kant zien. Als de muis na heel lang denken besluit niet mee te doen, begrijpen zijn vrienden dat eerst niet. Maar ‘nee’ durven zeggen kan ook heel dapper zijn. Een boek over onzekerheid en bang zijn.

Uitgeverij: Gottmer Kinderboeken Prijs: €12,95

Eend loopt samen met Knuffel rond maar veel plezier heeft ze niet. Eend is boos en ook een beetje verdrietig. Ontdek waarom eend boos is. Een bijzonder verhaal met zeer mooie prenten.

Uitgeverij: Clavis Prijs: 13,95

Kinderen komen vaker in contact met de dood dan je denkt. Wat vertel je een kind en hoe leg je de dood aan een kind uit? Het boek bevat teksten die geschikt zijn voor heel verschillende leeftijden. Voor kleuters worden er tips gegeven over hoe op een creatieve manier de geliefde te herdenken. De auteur zegt zelf dat je verdriet om een dode niet kan wegnemen maar dat praten altijd helpt.

Uitgeverij: VKB Media Prijs: €15,90

De Hartenboeken is een internationale reeks lees-en prentenboeken over gevoelige onderwerpen voor jonge kinderen. De boeken gaan over gebeurtenissen die belangrijk zijn in het leven van kinderen. De thema’s variëren van de dood van je oma tot verdwaald zijn. Het is de meest verspreide internationale serie van de afgelopen tien jaar.

Uitgeverij: Van In Uitgeverij Prijs: €4,00 per boek

Boos boos boos gaat over een muis die wel heel erg boos is. Hij is zo boos dat hij roept en tiert en zelfs stampt op de grond. Zijn vrienden reageren op een grappige manier maar daardoor wordt muis nog bozer. Een boek met de volgende boodschap: je zou beter eens goed lachen als je boos bent.

Uitgeverij: Ploegsma Prijs: €13,95

Speels werkboek voor kinderen die omgaan met verlies. Het is een boek vol troost. Er is veel ruimte voor foto’s, tekeningen en gedichten. Mijn herinneringsboek is een boek om te koesteren en te bewaren. In het boek vind je verschillende oefeningen die een hulp kunnen zijn tijdens de verwerking. De opdrachten nodigen je kind uit om te tekenen, te schilderen,... kortom om op een creatieve manier met hun verdriet om te gaan.

Uitgeverij: Lannoo Prijs: €15,95 Tekst : E lise Wou t er s •

ib

 69

Eigen wijs

Voorlezen

ANNEMIE BEREBROUCKX, DE VROUW ACHTER JULES

‘In mijn eerste boeken hadden alle mannen een snor’

Hij heeft een grote neus en zeven haren, eentje voor elke dag. Jules is niet perfect maar hij veroverde zowel in de klas als thuis vele kinderharten. In 1999 tekende Annemie Berebrouckx (41) haar eerste Jules en schreef ze zijn eerste verhaal. Ondertussen groeide Jules, niet in de lengte, wel in het leven van peuters en kleuters.

Tekst : I r is B ellens • ew Foto’s : E llen B rock

Annemie Berebrouckx: ‘De ouders van Jules gaan niet scheiden en er komt geen broertje of zusje bij.’

De klaspop Jules.

70  Eigen wijs

Herkenbaar voor kleuters, herken je ook jezelf in Jules?

Annemie: ‘Ik denk dat elke schrijver dingen van zichzelf in zijn personages steekt. Ik ben zelf ook een rustige denker. Ik kan enorm genieten van een wandeling met mijn man, Gert. Hij is mijn steun in al mijn werk rond Jules. Mijn ideeën ontstaan meestal op die rustige momenten of soms ook op absurde momenten als ik onder de douche sta bijvoorbeeld.

Ik probeer me voor mijn boeken vaak in te leven in hoe ik als kleuter was, wat zou ik toen gedaan hebben. Ik heb zelf ook twee kinderen, het zijn pubers ondertussen. Toen ze klein waren, haalde ik mijn inspiratie uit hun leven.

Mijn zoon deed ooit eens zijn Tshirt achterstevoren aan. Mijn eerste boek: ‘De eend van Jules’ gaat daar over.’

Je schreef en tekende ondertussen al tientallen boeken. Is Jules veranderd doorheen de jaren?

Annemie: ‘Jules is niet echt veranderd. Zijn karakter is wel verder uitgewerkt. Voor mij is het heel

duidelijk wie Jules is en wat hij wel of niet zou doen. Als mijn uitgeverij ‘Zwijsen’ voorstellen doet rond mogelijke scenario’s, denk ik altijd even na en kom ik soms tot ‘dat zou mijn Jules nooit doen’.

Jules heeft er doorheen de jaren ook veel vrienden bijgekregen: de zwarte buurvrouw Zuri, de hond Theo en de vis Elvis. Jules heeft ook een zusje, Marie. De mannen: papa, opa en de buurman, heb ik wel een beetje aangepast. Ik had ze in de eerste boeken allemaal met een snor getekend gewoon omdat ik dat fijn vond, de snor van papa is er nadien toch afgegaan.’

Jules heeft een zwarte buurvrouw, een bewuste keuze?

Annemie: ‘Ik probeer verschillende thema’s te verwerken in mijn boeken. Er zit in elk verhaal een zekere boodschap.

Natuurlijk kan je ook niet alles met Jules. Zijn ouders gaan niet scheiden en er komt geen broertje of zusje bij. Een scheiding zou het voor kleuters moeilijker maken om de vorige boeken nog te begrijpen. Het kan bijvoorbeeld wel gebeuren in het leven van de vriendjes van Jules. Zo raak ik die thema’s toch aan.’

Ondertussen leeft Jules niet alleen in je boeken maar ook in verschillende kleuterklassen.

Was dat jouw idee?

Annemie: ‘Neen, een aantal jaren geleden koos een team, dat educatief materiaal ontwikkelt, Jules uit als favoriet. Ik kreeg toen de vraag om mee te werken aan een

scholenproject. Ik kreeg lijsten met woorden zoals hygiëne waarbij ik een verhaal moest schrijven.

Daaruit zijn de prentenboeken ontstaan die nu in de kleuterklassen gebruikt worden. Ze zijn bedoeld om kinderen vaardigheden op een speelse manier aan te leren.

Maar het gaat verder, Jules is ook een klaspop. Hij heeft kleertjes aan en een rugzakje met zijn pyjama in. Hij is in vele klassen aanwezig als vriend, helper of vertrouwenspersoon. In sommige klassen is hij zelfs een leerling met een eigen kapstokje en mag hij met jarige kindjes voor een nachtje mee naar huis. Het is fijn om te zien hoe Jules leeft tussen de kinderen.’

Hoe ziet de toekomst van Jules eruit?

Annemie: ‘Ik heb nog geen ideeën in mijn hoofd. Ideeën komen meestal als ik niet met schrijven bezig ben. Jules zit ondertussen goed in mijn hand. Ik denk ook voortdurend in beelden dus een nieuw boek van Jules zal niet lang op zich laten wachten.’

Naast de boeken over Jules, schrijft en illustreert Annemie nog vele andere prentenboeken, boeken voor eerste lezertjes en educatieve uitgaven: Berre en Fleur (2011, De Eenhoorn) Ze werd met verschillende titels genomineerd voor de kinder- en jeugdjury.

MEER INFO: WWW.ANNEMIEBEREBROUCKX.BE

Jules heeft geen perfect uiterlijk.

Hoe zit het met zijn karakter?

Annemie: ‘Dat is ook niet perfect.

Het was vooral mijn bedoeling om van Jules een tof gastje te maken, een vrolijke jongen van 2,5 die net doordat hij niet héél mooi is, toch opvalt. Hij denkt veel na en stelt veel vragen. Ik heb bewust veel emoties in het leven van Jules gebracht: Jules is soms verdrietig, om zijn overleden oma bijvoorbeeld, hij kan ook stout of boos zijn. In mijn laatste boek maakt Jules zich dan weer zorgen. De emoties maken hem heel herkenbaar voor peuters en kleuters.’

 71

Eigen wijs

Voorlezen 72  Eigen wijs

Eropuit  73

Eigen wijs

74  Eigen wijs

Foto 4: Ruth Bellens met paard Bertje • A nder e

foto ’s :

K i nder en

op een volt ige for fu n k a mp

Eropuit

KINDEREN MAKEN PLEZIER OP SPEEL- EN ZORGBOERDERIJ

'Bertje is getraind in het omgaan met toeters en bellen'

’t Bruelenhof lijkt op het eerste gezicht een gewone boerderij met varkens, kippen en koeien. Als je even wat verder kijkt, zie je meteen dat er veel meer te beleven valt. Achter de stallen ligt een piste waar paarden en kinderen af en aan lopen. ‘Er is een verjaardagsfeestje bezig’, vertelt Ruth. ‘Jonas is vandaag de jarige en hij heeft zijn vriendjes hier op de boerderij uitgenodigd. Het programma van het feestje mag de jarige of zijn ouders zelf samenstellen uit een aantal mogelijkheden: een speurtocht op de boerderij, cupcakes maken, de paarden verzorgen en voederen of een voltige for fun namiddag. Zo’n namiddag is gevuld met activiteiten op en rond het paard en kan alleen als het een klein groepje van hooguit acht kinderen is, anders wordt het te druk voor Bertje.’

Bertje is een 15-jarige ruin en de perfecte assistent tijdens verjaardagsfeestjes. Hij is rustig, hij kan veel lawaai verdragen en hij schrikt bijna nooit. ‘Bertje werd in eerste instantie getraind voor therapiesessies’, vertelt Ruth. ‘In deze sessies deed ik al voltige oefeningen met kinderen: op het paard liggen, erop staan, ermee rondwandelen. De kinderen vonden dit eigenlijk het leukste van de hele sessie. Hun ouders kwamen dan ook al snel met de vraag of de voltige

oefeningen niet méér konden georganiseerd worden.

Zo zijn de voltigekampen ontstaan. Kinderen kunnen tijdens zo’n kamp een hele week op en rond het paard spelen. De week wordt afgesloten met een toonmoment voor de ouders. De kinderen genieten hier enorm van.’

Grote aantrekkingskracht

Na een kamp of een feestje blijkt Bertje voor de meeste kinderen ook echt een vriend te zijn die ze nadien nog willen terug zien. ‘Een paard heeft een grote aantrekkingskracht op mensen’, zegt Ruth.

‘Het is open en trouw en veroordeelt nooit, ook niet wanneer kinderen moeilijk gedrag stellen. Mensen verleggen bijna altijd hun grenzen voor een paard.

Een paard is bovendien een kuddedier, het voelt vaak haarfijn aan wat er leeft bij mensen. Het heeft verder ook verschillende manieren van lopen, een paard kan stappen, draven en galopperen: stappen zorgt voor een wiegend effect, draven of galopperen zorgt dan weer voor een opgewekt effect.’

Ruth werkte verschillende jaren in de hulpverlening en volgde nadien een opleiding equitherapie en een voltige instructeuropleiding. ‘Ik heb altijd in leefgroepen voor kinderen of volwassenen gewerkt. Ik had daar al gezien dat er een grote interesse was voor het boerderijleven, het straalt een zekere rust uit. Ik ben zelf opgegroeid op een boerderij, ik rijd al jaren paard en ik werk nog altijd heel graag met kinderen. De keuze om die passies te combineren was voor mij snel gemaakt. Toen mijn vader zijn werk als boer opgaf, zag ik mijn kans. De varkens die we vroeger hadden zijn grotendeels verdwenen. In de plaats daarvan zijn er nu paarden, veel kinderen en vooral veel plezier’, besluit Ruth.

Tekst

en foto ’s :

I r is B ellens •

ew

MEER INFO: WWW.STALBRUELENHOF.BE

Ruth Bellens en Roel Milis openden begin dit jaar hun zorg- en speelboerderij ‘Stal Bruelenhof’ in het landelijke Zonderschot. Kinderen kunnen er terecht voor allerlei spelletjes en kunstjes met paarden in de voltige for fun kampjes. ‘Hoewel de kinderen tijdens de kampjes veel leren over de verzorging van paarden, ligt het accent niet op paardrijden’, zegt Ruth.

 75

Eigen wijs

Eropuit

e t s k u s e l e D s t a pj e ui t

Hé, ga je mee?

Tekst : E llen B rock •

ib

Kinderkapsalon Bles en Tres

Bij Bles en Tres in Leuven krijgen kinderen een knipbeurt op maat. Eigenares Angelien is al twintig jaar gespecialiseerd in het knippen van kinderen.

Ze stelde vast dat een doorsnee kapper kinderhaar knippen niet als zijn favoriete bezigheid zag. De kapster experimenteerde eerst thuis met de kinderen van haar vrienden. Zo kreeg ze het idee om een kinderkapsalon te openen. In 1989 opende Bles en Tres de deuren. Sinds het bestaan krijgt het kapsalon al goede recensies. Na tien jaar kon Angelien zelfs uitbreiden. Tegenwoordig worden kinderen hier ontvangen in een kleurrijke en warme omgeving met een mini DVD speler vol tekenfilms. Je kind krijgt de volle aandacht van één kapper. Terwijl zij de haren knipt, kan uw kind naar een cartoon kijken. Zeg alvast vaarwel tegen de krokodillentranen, want die komen hier niet van pas.

Meer info: www.blesentres.be

In de ogen van een fotograaf

Het fotomuseum in Antwerpen (FoMu) biedt veel meer dan alleen fototentoonstellingen. Ook kinderen kunnen hier terecht voor een verjaardagsfeestje in een creatieve omgeving. Afhankelijk van de leeftijd leren kinderen kennismaken met de wereld van de fotografie. Zo mogen kinderen van 8 tot 12 jaar al eens experimenteren in de donkere kamer. Na afloop krijgt iedereen pannenkoeken en een drankje.

Tijdens de zomer organiseert het FoMu ook ateliers voor jong en oud. Kinderen van 4 tot 6 jaar kunnen deelnemen aan ‘dier-avonturier’. Samen met mama, papa, oma of opa gaan ze op ontdekking en verzinnen ze het gekste dier ter wereld. Met FoM-u-niek gaan kinderen van 10 tot 12 zich focussen op unieke persoonlijkheden in de wereld.

Reserveren is nodig.

Meer info: www.fotomuseum.be

76  Eigen wijs

Picknicken in Kalmthout

Gezellig samen buiten zijn,...De hele zomer kan je een authentieke picknickfiets, gevuld met streekgebonden lekkernijen, huren en een gezellig plekje zoeken.

Van maandag tot zondag van 11 tot 15u in het Arboretum in Kalmthout. Prijs: 17,5 euro, jonger dan 12 jaar: 12,50 euro Drie dagen op voorhand reserveren is nodig.

Meer info: collectie@arboretumkalmthout.be

Vakantie tussen schaapjes in het groen

Open Huis Vakantiehoeve is een actieve schapenboerderij. Ruim 120 moederdieren met hun lammeren grazen er op de weiden rondom de heuvelrug van Stadenberg. De hoeve zelf is de realisatie van een totaal ecologisch project.

Je kan hier genieten van een saunaruimte met brubbelbad of een deugddoende energetische massage.

De kinderen halen hier hun hartje op in de grote zandbak, ze kunnen volop ravotten op het 5 ha grote domein. Er is de speelberg met glijbanen, de vis- en zwemvijver, de grote trampoline, de reuze zandbak, het voetbalveld.

Meer info: www.openhuis.be

Stripdag: De Titelparade 2

Speel zelf eens de hoofdrol in een van de Suske en Wiske-strips. Op 19 juni komen een paar spannende albums tot leven in het Suske en Wiske kindermuseum in Kalmthout. Kinderen tot 6 jaar doen gratis mee. Vanaf 6 jaar betaal je 1,5 euro zonder en 2,5 euro met museumparcours.

Meer info: info@suskewiske.provant.be

Voor de mama’s en papa’s: Bijtanken over opvoeding

In navolging van de Tupperware avonden, hier de bijtankavonden. Het concept blijft hetzelfde, het onderwerp is anders. Hoe werkt het? Een gastouder engageert zich om een tiental vrienden en kennissen uit te nodigen die willen praten over de opvoeding van hun kinderen. De Gezinsbond stelt gratis een deskundige voor het gekozen thema ter beschikking.

De gastouder ontvangt een waardebon voor drank en versnaperingen.

Meer info: bijtanken@gezinsbond.be

 77

Eigen wijs

WIJS I nterviews Helga Greeve en Silas Greeve Leen Boiy, Ivan Straetmans, Tijl, Rosalie, Kamil en Josefien Anne-Sophie, Kalico, Eliot, Thiel en Elma Mustapha, Naïmi, Reda, Moncef en Samir Christophe, Katrien, Sem en Nore Rakesh, Chanchel en Sharandeep Dorien Kempeneers en Flor Op de Beeck Annemie Berebrouckx Bert Van Puyenbroeck, Safo en Leander Bart Van Dessel, Marie en Aline Kurt Neuskens, Amélie en Lena Ruth Bellens en Roel Milis An Steegmans en Julie Patricia Van Gehuchten en Kobe Marita Verlinden en Jef Thys Grethel Vandenbroecke Lies Ledegen Els Wouters, Janne en Floor Sven Voet Robin en Amber Franssen Philippe Hendriks en Chloë Ruette.

Cover Sven Voet, Elke Laureys, Seppe en Flore

Picknickreceptjes geproefd en go

Hé, ga je mee?

De leukste weekendjes voor het hele gezin

Sprookje Dorien Kempeneers Fotomodellen Jasper Bellens (foto voorwoord) Lie Milis Emma Claes (foto boekentips) Marc Wouters en Katia Heylen Lennert en Senne I llustraties Ludo Kockelbergh Stijn Vandeurzen Anoek Vanderoost Pascal Janssen Nicole Brock

Papa’s in spé

Vakkundige begeleiding Erik Roossens Annick De Pauw Sandra Busselot Pieter Van Herreweghen Renaat Bogaert M entale steun Onze familie en vrienden R edactie Elise Wouters Brock wijs 78 Ellen Eigen Iris Bellens

Buiten eten



Drukkerij Michiels

Volgende maand Opvoeden in

oedgekeurd

‘We willen een jongen en een meisje’

VEELVOUD

‘Wij hebben acht kinderen’ ren’ e d n ‘Eén kind is genoeg’ i een k g n e ill ‘We w

d n i k n j i M ttert sto

GRIET BERTELS, DE VROUW ACHTER RUBE EN RUTJE

Boos Tips en tricks

Sprookje: Kaat en haar kasteel

 79

Eigen wijs

voor prima ballerina’s en kleine boefjes!

80  Eigen wijs