Kaynak Elektrik Dergisi (Nisan 2015) by Kaynak Elektrik Dergisi

35. Yıl

www.elektrikdergisi.com

Enerji, Elektrik, Aydınlatma, Elektronik ve Otomasyon Mühendisliği Dergisi

TÜRKiYE’de, basılı ilk

Sayı 309 6 TL Şubat 2015

elektrik metni ÖZEL BÖLÜMLER: WIN FUARI’NDAN SEÇME ÜRÜNLER

CMY

http://www.gersan.com.tr e-mail:info@gersan.com.tr

“TÜRKİYE’nin ÜRKİYE’nin ilk O.G.(12kV) Busbar Sistemi”

MERKEZ HEAD OFFICE

FABRİKA FACTORY

FABRİKA RUSYA FACTORY RUSSIA

ORTA DOĞU OFİS MIDDLE EAST OFFICE

ANKARA OFİS ANKARA OFFICE

İZMİR OFİS İZMİR OFFICE

İstanbul Anadolu Yakası OSB Gazi Bulvarı No:39-41 34953 TUZLA - ISTANBUL - TR T: +90 216 593 00 50 (10) F: +90 216 593 00 60 info@gersan.com.tr

Çaycuma OSB 1 Nolu Meydan 6. ve 7. Sk. Çaycuma - ZONGULDAK T: +90 (372) 638 55 88 / 99 F: +90 (372) 638 55 99

238440,Russia, Kaliningradskaya obl., Bagrationovskii r-n.,pos. Razdolnoe, Papenburgskaya ul. 2. T: +7 4015 666 358 F: +7 4012 341 242 http://www.gersan-r.ru gersan-r@gersan.com.tr

Box No: 9677 P6-93, SAIF ZONE SHARJAH, U. A. E. T: +971 6 5574060 F: +971 6 5574020

Mertebe sok. 26/2 Beştepe Ankara – TURKEY T: +90 312 222 62 94 F: +90 312 222 62 95

Karahasan Atlı İşmrk. 1203/9 Sokak no:3/B YENİŞEHİR-İZMİR T: +90 232 449 88 08 GSM: +90 530 976 99 77

IEC 61.439-1’ye göre TİP TEST’li Pano Üretimi Kumanda Panosu, Röle Panosu, LCC, SDK Üretimi TEİAŞ ve ITM Şartnamelerine Uygun (380/154/36 kV) AG, Kompanzasyon, MCC, PLC Pano Üretimleri Y.G. ve O.G. Trafo Merkezleri için Destek Hizmetleri PLC-SCADA-RTU Yazılım Hizmetleri Enerji İzleme Yazılımları ve Proses Otomasyonları Endüstriyel Tesislerin Elektrik ve Otomasyon İşleri Montaj, Test ve Devreye Alma Hizmetleri Saç Köşk, Kompanent ve Özel Kabin İmalatları

Hızla büyüyen ve sürekli bir gelişme içerisinde bulunan Enerji Sektörünün ve Sanayi Tesislerinin elektrik, elektromekanik ve otomasyon ihtiyaçlarına “ çözüm mühendisliği ” sunuyoruz.

VERA ELEKTROMEKANİK PANO SİSTEMLERİ MÜHENDİSLİK ve MAKİNE SAN. TİC. A.Ş.

9001

14001

İvedik OSB. 1468. Cad. 2239/1. Sok. No:1 06378 Ostim - Ankara / TÜRKİYE Tel: +90 312 394 54 64 (pbx) Fax: +90 312 394 77 97

info@veraelektromekanik.com

www.veraelektromekanik.com

PCS-9000 SCADA / DMS As an “all-in-one” solution provider, NR Electric provides distribution automation planning, design, installation, commissioning, maintenance and after-sale services with high quality and international standard products. NR Electric delivers innovative Distribution Management System (PCS-9000 DMS) to utilities for enhanced performance, improved customer satisfaction and reduced O&M cost. Advanced and fully integrated system of SCADA, DMS and OMS applications Complied with international standards such as IEC 61970 and IEC 61968

NR Electric DMS Products SCADA (Supervisory Control And Data Acquisition) FA (Feeder Automation) Advanced Network Applications Outage Management GIS WEB

User-friendly HMI and customized features make it more suitable to use and expand.

For more information, visit www.nrec.com

NR Electric Co., Ltd.

NR ELECTRIC CO.,LTD (TURKEY LIAISON OFFICE)

69 Suyuan Avenue, Nanjing 211102, China

Gersan Sanayi Sitesi Batı Sitesi Mahallesi 2310.

Tel: +86 25 87178888

Sokak No:20 Yenimahalle/Ankara

Fax: +86 25 87178999

Email: NRsales@nrec.com NRservices@nrec.com

Tel: +90 (0)312 256 77 11 Email: turkey@nrec.com

Fax: +90 (0)312 256 77 71

•

Risc Mikroişlemci Kontrol

•

Frekanstan bağımsız True RMS ölçüm (gerçek voltajı görme)

•

Display ekran (2 ayrı numaratör)

•

Şebeke ve regülatörü aynı anda görme imkanı

•

100-200/saniyelik yüksek ayar hızı

•

Geniş gerilim aralığı

•

Yüksek verim

RST Voltaj Regülatör ve Transformatör

Çiftehavuzlar Cad. Prestij İş Merkezi No.27/349 Bayrampaşa/İstanbul Telefon 0212 577 1 777 Faks 0212 577 1 799

Elektronik Atık Zirvesi İstanbul’da gerçekleşti

Susuzluk tehdidi Türkiye’nin kapısını çalıyor

Cumhurbaşkanlığı Sarayı’nın elektrik borcu 1 milyon 140 bin TL

Türkiye’nin en az yağış alan noktası güneş tarlalarına dönüştürülecek

32 34 36 38 40 42 14 Şubat

2015

Taner Yıldız’a 6 ay meslekten men cezası

Nükleer enerji sektörünün ekonomik ağırlığı ve önemi giderek azalıyor

Nükleer enerji sektörünün ekonomik ağırlığı ve önemi giderek azalıyor Petrol stokları artıyor. Beş yılın en yüksek seviyesinde Fatih Birol UEA İcra Direktörlüğü’ne seçildi EMO: “AKP’li bürokratlar kendilerini yargıç sanıyor” TANAP’ta 17 Mart’ta temel atılıyor Alstom iki yeni hava kalitesi kontrol sistemi projesi imzaladı

32 44 46 48

Defne S. Arslan Atlantik Konseyi Enerji ve Ekonomi Zirvesi’nin yeni direktörü oldu Enerji tasarrufu okullarda verilecek eğitimle başlamalı VİKO üniversite öğrencileriyle buluştu

WIN FUARI ÖZEL BÖLÜMÜ

sayfa

50 52 56

Petroleum Istanbul 2-5 Nisan’da

60 62 86

91 94

163

Petroleum Istanbul 2-5 Nisan tarihlerinde gerçekleşecek 6. Türk İhraç Ürünleri Fuarı Türkmenistan’da yapıldı Ankara Mektubu Elektrik Sektörü’nün Küresel Dönüşümü Elektrik Tarihinde Yolculuk Başhoca İshak Efendi ve Mühendishane’deki eğitim bilirkişi raporları “Hata ölen işçide” MAKALE Muhammet Elmas Yüksek Hızlı Bara Transfer Sistemleri ve Uygulama Alanları MAKALE Yrd. Doç. Dr. Vehbi BÖLAT LIne InteractIve veya On-LIne. Hangi KGK Sistemini Seçmeliyiz? WIN Fuarı Özel Bölümü Teknomarket Bosch’tan Expoforum’a seslendirme ve acil anons sistemi

84 48

VAEST SİLİKON VE KOMPOZİT UYGULAMALARI

a 550 kV’a kadar Silikon Kompozit; • Askı ve Gergi İzolatörleri • Mesnet İzolatörleri • Cihaz (Oyuk) İzolatörleri a Demiryolu İzolatörleri a Epoksi Reçineden dahili veya harici İzolatör, SF6 Gazlı ayırıcı, kesici tüp gövdeleri a OG Ayırıcı / Vakum Tüplü Yük Ayırıcı

VAEST Silikon ve Kompozit Uygulamaları İmalat ve Tic. A.Ş Tel. +90 312 398 11 86 Fax: +90 312 398 02 13 E-mail: info@vaest.com.tr Web: www.vaest.com.tr

www.alvesmedya.com

Shield_White_2013

Version 1.1 – 25 October 2013

İşinize değer katıyoruz. MASTER LEDspot Value LED spot lambalar genel aydınlatma uygulamaları için yüksek ışık kalitesini uygun maliyet ile birleştirir. 2700K, 3000K ve 4000K olarak üç farklı renk seçeneği sunarken, 36° huzme açısı sağlar. MASTER LEDspot Value LED spot lambalar dim edilme özelliğine ve 25.000 saat kullanım ömrüne sahiptir.

YAY IN DAN IŞMA KURULU Elektromekanik Sanayii Hüseyin ARABUL Barmek Holding Yönetim Kurulu Başkan› Muzaffer AVCI Elimsan fiirketler Grubu Kurucu orta¤› Mustafa NURDO⁄AN Federal Elektrik A.Ş. Yönetim Kurulu Başkan› Bülent DAMAR Pelka Yön. Kur. Başkan› Dr. Arnold HORNFELD Siemens Türkiye eski Başkan›

ENERJ‹, ELEKTR‹K, AYDINLATMA, ELEKTRON‹K VE OTOMASYON MÜHEND‹SL‹⁄‹ DERG‹S‹ Yerel Süreli Yay›n Avrupa Bak›r Enstitüsü Türkiye Medya Partneri

Trafo ve Şalt CihazlarI Refik Can ERKÖK ABB Elektrik Transformatör Genel Müdür Yrd. Ergin D‹KMEN TEKON Enerji A.Ş. Teoman ÇET‹N TEKON Enerji A.Ş. Yönetim Kurulu Başkan› Süleyman KASIRGA EAE Kabin Dan›şman›

San. ve Tic. Ltd. Şti. ad›na Sahibi,

Kondansatörler Hakk› ONAT TOKAY Elektrik Ltd. Şti. • VISHAY-ESTA Türkiye Temsilcisi Ahmet BAŞARAN KONDAŞ Genel Müdürü

Sorumlu Yaz› ‹şleri Müdürü

Elektrik MakinalarI Prof. Dr. Kemal SARIO⁄LU ‹TÜ Elek.-Elektronik Fak. Emekli Ö¤retim Üyesi Prof. Dr. H. Bülent ERTAN ODTÜ Elektrik Müh. Bölümü Elektrik ‹letim ve DaĞItIm Sistemleri Dr. T. Tunçay ÇAYLI Yusuf H. KAYA EAE Yönetim Kurulu Başkan› A.G. Tesisat, Şalt CihazlarI Cem BAŞ Legrand-‹malat ve Endüstri Md. Salih Öztekin Elektrik Yüksek Mühendisi Cihan Elektrik Sat›ş Müdürü Elektrikli UlaŞIm Prof. Dr. At›f URAL Kocaeli Üniv. Kurucu Rektörü Rıza Akçan Elektrik Yüksek Mühendisi

Say›: 309 - Şubat 2015 Kaynak Yay›n Tan›t›m Reklam

Yay›n Yönetmeni Ersin KAYA ersin@kaynakelektrik.com Genel Yay›n Koordinatörü Ekim N. KAYA ekim.kaya@botego.com Kapak Kompozisyonu M. Akif D‹LMEN mehmetakifdilmen@hotmail.com Reklam Koordinatörü Ayhan ÜSTÜNER ayhan@kaynakelektrik.com

Güç ElektroniĞi Prof. Dr. Nejat TUNÇAY Okan Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Dekan› Prof. Dr. Hac› BODUR YT Üniversitesi Ö¤r. Üyesi Güvenlik U¤ur YERTUT Yestaş Güvenlik Sist. Ltd. Şti. Otomasyon Enstrümantasyon Burak CEDETAŞ ABC Cedetaş Otom.Kont.Gn.Md. Levent SÖKMEN Allen-Bradley - Türkiye Ertan SÖYLEMEZ ENELSAN End. Elekt. Gn. Müd. Prof.Dr.Do¤an ‹BRAH‹M Yak›n Do¤u Üniversitesi Ölçü ve Kont. Cihz. Ahmet T. UZUNKAYA ENTES Yön. Kurulu Üyesi Ça¤atay KÖKSALO⁄LU DKE Genel Müdürü Ali MANSUR‹ DEMA Yönetim Kurulu Başkanı Halis Erdal GÜREL GEMTA Genel Müdürü O¤uzhan ‹LBAY TERRA Ltd. Şti. Genel Müd. YIldIrImdan Korunma Çetin TEK‹N Radsan Ltd. Şti. Gn.Müd. Harun SIRMABIYIK Amper A.Ş. Yön. Kur. Bşk. AydInlatma Prof. Dr. Mehmet Ş. KÜÇÜKDO⁄U Kültür Üni. Mühendislik ve Mimarl›k Bölümü Başkan› Prof.Dr. Sermin ONAYG‹L ‹TÜ Enerji Enstitüsü Elektrik Müh. EĞt. Prof. Dr. Ahmet DERV‹ŞO⁄LU İTÜ Emekli Öğretim Üyesi Kalite ve Standartlar Dr. Sait SAMLI SIEMENS- Kalite Yön. Direktörü Anahtar Teslimi Sistemler ve Fabrika Elektrifikasyonu Ömer OydaIşIk SIEMENS - Endüstriyel Hiz. ve Çözümler Bölüm Direktörü Mühendis Örgütleri Teoman ALPTÜRK TMMOB ve EMO eski Bşk.

Reklam Müdürü Ziya ALKAN ziya@kaynakelektrik.com Ayda bir ç›kar Sayı fiyat›: 6 TL. Y›ll›k (12 say›) abone bedeli 70 TL. Ö¤renciler için 40 TL. Yönetim Yeri Eski Osmanl› Sk. Ar›kan İş Mrk. No:30 K:2 D:10 34387 Mecidiyeköy-‹ST. Tel: (0 212) 272 59 59 (pbx) Faks: (0 212) 272 33 90 e-mail: nizamettin@elektrikdergisi.com web: http://www.elektrikdergisi.com Ankara Bölge Temsilcisi Ramazan PEKTAŞ JUPİTEK Elk. Elo. Müh. San. ve Tic. Ltd. Şti. Tel: 312-433 74 76 Fax: 312-438 74 77 Bask›: G.M. Matbaac›l›k ve Tic. A.Ş. 100 Y›l Mah. MASS‹T 1. Cad. No: 88 Ba¤c›lar/‹ST. Tel: (0212) 629 00 24-25 Faks: (0212) 629 20 13. ‹mzal› yaz›lar›n düşünsel sorumlulu¤u yazarlar›na, reklam içeri¤inin sorumlulu¤u ilgili firmaya aittir. Dergimizdeki haber ve yaz›lardan izinsiz al›nt› yap›lamaz. Son Bask› Tarihi: ŞUBAT 2015

YAYINCIDAN

www.elektrikdergisi.com

Kültür Mirasımıza Bir Katkı ERSİN KAYA ersin@kaynakelektrik.com

Atatürk’ün vasiyetini kaybeden bir bürokrasinin, kaçak bir yapıyı ikametgah seçmiş, bir milyon iki yüz bin lira elektrik borcu üreten, politikasını beğenmediği Merkez Bankası Başkanını vatana ihanetle suçlayan bir cumhurbaşkanının var olduğu, yüzde ellisi öbür yarısına düşman edilmiş, hukukun, insan hak ve özgürlüklerinin her gün çiğnendiği, mühendis ve mimar odalarının vesayet altına alınmakla tehdit edildiği, benzeri pek çok olumsuz örneğin bir çırpıda ardı ardına sıralanabileceği bir ülkede yaşıyoruz. Aynı coğrafyada bir arada yaşayan, kağıt üzerinde tasada ve kıvançta ortak bireyler, her daim bölüşmek durumunda kaldığımız bol miktardaki tasayı etkisiz kılabilmek için arada bir iyi haberlerin esintisine muhtacız. Bu ülkede iyi şeyler de oluyor diyen, buna bizi inandırabilecek müjdeli habercileri dört gözle bekler durumdayız. Dergimizde bu sayımızın kapağını ve bu köşeyi, bilimden ve teknolojiden nasibini almış yurttaşlar olarak övünebileceğimiz bir çalışmaya ayırdık. Yazımın girişinde saydığım olumsuzlukların boyutuna bakıp da konu seçtiğimiz olayın büyük, sansasyonel, yeri yerinden oynatacak türden bir gelişme olduğunu düşünmeyiniz. Olumsuzluklar, arkasında büyük güçler, siyasal iktidar ve haydi gerçek adı ile söyleyelim, küresel sermaye olduğu için büyük boyutlu olaylarla kendini hissettirir. Bizim ise ses getirebileceğimiz alan ve bu kapsamdaki gücümüz bellidir. Önemsediğimiz ve dikkatleri çekmek istediğimiz konu, dergimiz sayfalarında, 2013 başından beri, Osman Bahadır imzası ile yayımlamakta olduğumuz, “Elektrik Tarihinde Yolculuk” köşemizdir.

Cumhuriyet Gazetesi Bilim ve Teknoloji Dergisi’nde 2004’ten bu yana bilim ve teknoloji yazıları yazan Osman Bahadır arkadaşımız 68 kuşağının bir temsilcisi. Deniz Gezmiş ve İTÜ’nün unutulmaz öğrenci lideri Harun Karadeniz’in dönem arkadaşı olan Bahadır, 68-69’da İTÜ Elektrik Fakültesi Talebe Cemiyeti Başkanı idi. Yer aldığı öğrenci eylemleri nedeni ile Elektrik Fakültesi’ndeki öğrenimini yarım bırakmak zorunda kalan Osman Bahadır, İTÜ Maden Fakültesi’ni Petrol Mühendisi unvanı ile bitirdi. Akademik kariyerini Boğaziçi Üniversitesi Tarih Bölümünde aldığı Yüksek Lisans Derecesi ile sürdüren Bahadır, Denis Diderot (Paris 7) Üniversitesi’nden Bilim Tarihi DEA derecesini aldıktan sonra 2004- 2011 yılları arasında İTÜ’de Bilim ve Teknoloji Tarihi Dersi verdi. Osman Bahadır, 1991-94 yıları arasında 30 sayı aylık Bilim ve Teknoloji Dergisi’ni çıkardı. Osman Bahadır’ın dergimiz için yaptığı, önemli bir çalışmadır. Bu özgün çalışma sayesindedir ki, elektrik mühendisliği dünyamızın, çoğu ilk kez günümüz Türkçesine kazandırılan metinleri kitlelerle buluşmakta, karanlıkta kalan, tarihin sayfalarında tozlanmaya mahkum emekler gün ışığına çıkmaktadır. Osman Bahadır’ın sessiz sedasız, bir kuyumcu titizliği ile işlediği bu makaleler mühendislik tarihimizi günümüze yansıtan pırlanta değerindedir kıymetini bilenler için. Osman Bahadır arkadaşımıza, bize “Türkiye’de iyi şeyler de oluyor” dedirtme imkanını veren varlığı için teşekkür borçluyuz, dergi olarak, mühendislik topluluğu olarak, kültür mirasımızı devralan aydınlar olarak ve ülke olarak… Eline, aklına, emeğine, bilgine sağlık Osman Bahadır…

HABER

www.elektrikdergisi.com

TANER YILDIZ’A 6 AY MESLEKTEN MEN Elektrik Mühendisleri Odası (EMO), 12941 sicil No’lu Üyesi Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız’a, Soma Faciası’ndaki açıklamaları nedeniyle TMMOB Disiplin Yönetmeliği kapsamında 6 ay meslekten men cezası verdi. EMO Onur Kurulu’nun bu kararı TMMOB Yüksek Onur Kurulu tarafından 20 Şubat 2015 tarihinde onaylandı.

ararda şöyle denildi: “Bir elektrik mühendisi olarak, mesleki bilgi, birikimi ve deneyimini yerinde kullanmayarak sonuçları itibarıyla topluma ve çevreye olumsuz etkiler yaratması; mesleği, meslektaşlarını ve meslek odasını kamuoyu nezdinde küçük düşürdüğü gerekçesiyle altı ay süreyle meslek uygulamalarından ve mesleki unvanını kullanmasından men cezasıyla cezalandırılmasına oybirliğiyle karar verildi.” EMO Onur Kurulu’nun kararında ise, usulüne uygun yapılan soruşturmada yazılı savunma talebine yanıt verilmediği belirtildi. Kararda, EMO Üyesi Taner Yıldız’ın Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı olma sıfatından önce elektrik mühendisi unvanı taşıdığının altı çizilerek, “… meslek alanına dair sarf ettiği sözlerin ve kamuoyuna vermiş olduğu mesajların siyasi bir içerik taşımaktan çok, mühendis kimliği ile teknik ve bilimsel güvence oluşturmakta ve toplum üzerinde algı yaratmaktadır” denildi. Kararda TMMOB Disiplin Yönetmeliği’nde tanımlanmış olan “mesleğini ve görevini TMMOB mevzuatına, bilime ve meslek tekniğine aykırı biçimde uygulayarak kamuya, halka, üçüncü şahıslara zarar vermek” fiilinin oluştuğu belirtildi. 6235 sayılı TMMOB Kanunu ile TMMOB Disiplin Yönetmeliği’nin ilgili hükümleri uyarınca Taner Yıldız’ın “6 ay meslek uygulamasından yasaklanma” ile cezalandırılmasına oy birliği ile karar verildiği kaydedildi.

24 Şubat

2015

Kararda cezanın gerekçeleri de şöyle sıralandı:

•

“Öncelikle mesleki sorumluluk bilinciyle hareket etmesi gerekirken; bilimsel ve teknik nitelikli konularda inceleme yapılmadan kamuoyunu yanıltıcı açıklamalarda bulunmak,

•

En üst düzey kamusal sorumluluk taşıyan kişi olarak, madencilik gibi ağır koşullarda çalışma yapılan bir alanda alınması gereken güvenlik tedbirlerinin üst düzeyde alındığını tespit ettiğini belirtmesi,

•

Açıklamalarıyla işverenleri almaları gereken önlemleri almamaya teşvik etmesi,

•

Çalışanların itiraz haklarını en üst düzeyde engellemesi,

•

Denetim görevlilerinin yapmaları gereken bağımsız denetim görevlerini etkileyerek baskı altına alması,

•

Soma’da yaşanan cinayet niteliğindeki kazayla ilgili olarak, kaza öncesi maden ocağının açılışında bütün güvenlik önlemlerinin alındığını, yaşanan ölümlü kazadan sonra ise olayın trafo patlamasından kaynaklandığını açıklayarak yanıltıcı yönlendirme yapmış olmasının açıkça mesleki sorumluluk doğuracak nitelikte bulunması.”

HABER

www.elektrikdergisi.com

E-atık uzmanları İstanbul’da buluştu İstanbul Elektrikli ve Elektronik Atıklar Zirvesi (EEWS), 5-6 Mart tarihlerinde İTÜ Süleyman Demirel Kültür Merkezi’nde gerçekleşti. Zirve Türkiye’de bir ilk olarak, “ulusal servet” e-atıkların geri dönüşümüyle ilgili konunun uzmanlarını bir araya getirdi.

ürdürülebilir Üretim ve Tüketim Derneği (SÜTD) ve Enerji Verimliliği Derneği (ENVER) tarafından Türkiye’de bir ilk hayata geçirildi. 5-6 Mart 2015 tarihlerinde düzenlenen İstanbul Elektrikli ve Elektronik Atık Zirvesi (EEWS) “ulusal servet” e-atıkların geri dönüşümüyle ilgili konunun uzmanlarını bir araya getirerek konuyu tüm ayrıntılarıyla masaya yatırdı. İTÜ Öğretim Üyesi, SÜT-D Başkan Yardımcısı ve İstanbul EEWS Başkanı Prof. Dr. Filiz Karaosmanoğlu sürdürülebilir üretim ve tüketimin ayrılmaz parçası atık yönetimi için önemli bir adım olduğunu ifade etti. Eatıkların geri dönüşümü için sektörün uzman firmalarının bir araya geldiği zirvede konuyla ilgili farkındalık yaratmayı hedeflediklerini bildiren Karaosmanoğlu, “Düzenlediğimiz etkinlik firmaların oldukça ilgisini çekti. Farklı sektörlerden onlarca kuruluş ve firma etkinliğimize destek verdi. Yalnızca Türkiye’den değil, yurt dışından da destek gören zirve ülkemizin e-atık geri dönüşümüne yönelik çalışmalarını geliştirmek ve firmaların da bu dönüşümden nasıl kazanç sağlayabileceklerini öğrenebilmeleri için önemli bir platform oldu” dedi. Karaosmanoğlu, zirvede e-atık geri dönüşümüne dikkati çekmek ve konuyla ilgili uğraş verenleri desteklemek için “Elektrikli ve Elektronik Atık Kahramanları Ödülü”nün de takdim edildiğini belirterek, şunları söyledi: “Bizlere kolaylık, refah ve yaşam kalitesi sağlayan elektrikli ve elektronik eşyaların atıklarını doğru yönetmeliyiz. Biz de SÜT-D olarak e-atık ile ilgili toplumda bilinirliği arttırmak ve konuya dikkati çekmek için ‘e-atık kahramanlarını’ belirledik.” -Dev firmalardan e-atık desteği

Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı tarafından desteklenen, Marmara Belediyeler Birliği’nin Ulusal İş Or-

26 Şubat

2015

tağı olarak katıldığı zirveye çok sayıda firma da katılımlarıyla destek verdi. Zirvenin “İş Dünyası Destekçisi” Tetronics Teknoloji firması, kıymetli metallerin etkin kullanımı ve geri dönüşümün her safhasında yüksek değerde e-atık elde etmeyi hedefliyoruz. Firma yetkilileri, en kötü dönüşüm faaliyetinin bile en verimli madencilik çalışmasından daha iyi sonuç verdiğini ifade ederek, hedeflerinin e-atıkların Türkiye içinde daha iyi değerlendirilmesi, yeni tesislerin kurulması ve geliştirilmesi olduğunu bildirdi. E-atık zirvesine “altın destekçi” olarak katılım gösteren Akademi Çevre, 21 bin metrekarelik alana kurulmuş tesisi ile Elektrikli Elektronik Eşyaların toplanması ve işlenmesi konusunda her türlü izin ve lisansa sahip bir firma olarak dikkati çekiyor. E-atık sektörünün, hızlı büyüyen bir sektör olduğunu ancak temellerinin daha sağlam bir zemin üzerine oturtulması gerektiğini belirten firma yetkilileri, zirve sayesinde toplumdaki sorumluluğun artacağına inandıklarını vurguladı. Türkiye’nin 2003 yılında ilk elektrikli ve elektronik atık geri dönüşüm tesisi olarak kurulan Anel Doğa Elektronik Geri Dönüşüm şirketi de zirveye “altın destekçi” olarak katılan firmalar arasında. Anel Doğa’nın e-atık konusundaki farkındalığın artırılmasına yönelik sosyal sorumluluk bilinci ile hareket etmeye özen gösterdiklerini vurgulayan firma yetkilileri, zirvede amaçlarının e-atık sektörü üzerinde dikkatleri toplamak olduğunu bildirdi.

Transfer şalteri Enerjiniz güvence altında

Acil durum kaynaklarının öneminin farkında olan ABB, 16A’den 2500A’e kadar, transfer şalterlerini sunar. ABB transfer şalterleri, yüklerinizi bir güç kaynağından diğerine manuel, uzaktan (motorlu) ve otomatik olarak, kolay ve güvenli bir şekilde transfer etmenizi sağlar. Bu tip transfer şalterleri genellikle jeneratör seti ile şebeke arasında kullanılır. ABB transfer şalterleri her tip uygulamanız için enerjinin varolmasını garanti eder. www.abb.com.tr

ABB Elektrik Sanayi A.Ş. Tel : 0216 528 22 00 Faks : 0216 365 29 44 E-mail : hakan.guney@tr.abb.com

HABER

www.elektrikdergisi.com

Susuzluk tehdidi Türkiye’nin kapısını çalıyor

Birleşmiş Milletler’in giderek büyüyen temiz su sorununa dikkat çekmek, içilebilir su kaynaklarının korunması ve çoğaltılması amacıyla ilan ettiği “Dünya Su Günü”, 22 Mart’ta tüm dünyada 22’nci kez kutlanacak.

rtan nüfus, çarpık kentleşme ve altyapı sorunları nedeniyle dünya üzerinde su kaynaklarının azalması endişe verici boyutlara ulaşmış durumda. Türkiye’de su arıtma cihazları pazarının öncülerinden Waternet’in resmi verilere dayanarak derlediği güncel durum, temiz su kaynaklarının yok olmasıyla Dünya’yı bekleyen tehlikeyi gözler önüne seriyor. Risk altındaki ülkeler arasında, 2030 yılında su sıkıntısı yaşayan ülkeler listesine gireceği tahmin edilen Türkiye de var. Birleşmiş Milletler tarafından giderek büyüyen temiz su sorununa dikkat çekmek, içilebilir su kaynaklarının korunması ve çoğaltılması amacıyla 1993 yılında ilan edilen 22 Mart “Dünya Su Günü” yaklaşırken, Dünya üzerinde su kaynaklarının azalması endişe verici boyutlara ulaşmış durumda. Türkiye’de su arıtma cihazları pazarının öncülerinden Waternet’in resmi verilere dayanarak derlediği güncel durum, temiz su kaynaklarının yok olmasıyla Dünya’yı bekleyen tehlikeyi gözler önüne seriyor.

28 Şubat

2015

•

Son 100 yılda dünyada su tüketimi 10 kat artarken, kişi başına düşen su miktarı yarı yarıya düştü.

•

Birleşmiş Milletler Çevre Programı verilerine göre, dünyada 2,4 milyar insan güvenli atık su arıtma hizmetinden yoksun.

•

Sanayileşme, çarpık kentleşme, nüfus artışı ve atık su sorunu nedeniyle temiz suya ulaşmak giderek zorlaşırken, dünya nüfusunun yüzde 20’si, yani yaklaşık 1,4 milyar insan içilebilir temiz sudan mahrum durumda.

Türkiye’de su kaynakları yetersiz

•

Kuzey Amerika ve Kuzey Avrupa su zengini bölgeler arasında yer alırken, Türkiye göller ve nehirlerinden oluşan tatlı su kaynaklarına sahip olmasına rağmen sanıldığı gibi su zengini bir ülke değil.

•

Türkiye’de kişi başına düşen yıllık kullanılabilir su miktarı 1.519 m3 civarında. Bu orana göre Türkiye su kaynakları açısından “yetersiz” kategorisinde yer alıyor.

•

Dünyada 3,2 milyar Dolar’a ulaşan su arıtma cihazı pazarında en hızlı büyüyen ülkelerden biri olan Türkiye’de, su arıtma sektörünün büyüklüğü 80 milyon Dolar’ı buluyor.

•

Su arıtma cihazları, içme suyunun yanı sıra çay, kahve ya da yemek yaparken kullandığımız suyun da tek bir kaynaktan elde edilmesini sağlayarak su tasarrufuna yardımcı oluyor.

•

Türkiye genelindeki abone sayısı 4.000’e yaklaşan dünyanın en büyük su arıtma cihazı üreticilerinden Coway’in Türkiye distribütörü Waternet’in Genel Müdür Yardımcısı Aydın Bolkar, su arıtma cihazlarına artan ilgiyle ilgili şunları söylüyor: “Temiz suya ulaşmak giderek zorlaşırken, gelişen teknoloji su sorununun çözümünde önemli rol oynuyor. Waternet’in ters osmoz teknolojisiyle çalışan su arıtma cihazları, herkesin sağlıklı suyu evinde ya da işyerinde üretebilmesini sağlayarak hayatı kolaylaştırıyor. Kolay ulaşılabilir sağlıklı su ihtiyacının günden güne artması ile birlikte, önümüzdeki 4 yıl içinde abone sayımızın 10 kattan fazla artmasını bekliyoruz.” dedi.

HABER

www.elektrikdergisi.com

Cumhurbaşkanlığı Sarayı’nın elektrik borcu 1 milyon 140 bin tl CHP Genel Sekreter Yardımcısı ve Adana Milletvekili Ali Demirçalı yaptığı açıklamada, Cumhurbaşkanlığı Sarayı’nın elektrik faturasını ellerine ulaştığını belirterek konuyu TBMM’ye taşıdı.

umhurbaşkanlığı Sarayı’nın 100 bin liralık gecikme bedeli olduğunu belirlediklerini söyleyen CHP Adana Milletvekili Ali Demirçalı “Saray’ın vatandaşa maliyeti arttıkça artıyor. Sarayın elektrik faturası ise ortalığı karıştıracak. Sadece bir aylık fatura bedeli 1 milyar lirayı aşan Saray’ın borcuna da sadık olmadığı ortaya çıktı. Sarayın elektriğini kesecek mert bir memur arıyorum. Vatandaşı bu beladan kurtarsın” dedi. Ali Demirçalı’nın yazılı açıklaması şöyle; “18.12.2014 ve 21.01.2015 tarihleri arasındaki elektrik faturası bedeli 1 milyon 140 bin 567 TL. Söz konusu dönemde 89 bin 262,053 kilovat elektrik tüketimi yapılmış. Enerji fonuna 8 bin, TRT’ye 16 bin TL’lik kesinti yapılmış. KDV matrahı 974 bin Katma Değer Vergisi ise 175 bin TL. Faturanın son ödeme tarihi ise 18.2.2015 olarak düzenlenmiş. Faturadaki en önemli detay ise önceki dönemden 106 bin 770 TL’lik borcun olması. Faturada bu borç ödenmez ise elektriğin kesileceği belirtiliyor.

30 Şubat

2015

TBMM BAŞKANLIĞI’NA SORU ÖNERGESİ SUNDU

Ali Demirçalı, “Hükümet yetkililerinin maliyeti gizlemek, küçük göstermek için ‘Burası bir temsil makamıdır’ yönündeki açıklamaları ise gülünçtür. Burası ancak savurganlığı, saltanat düşkünlüğünü, yüksek duvarlar arasındaki korkuyu temsil edebilir” dedi. Ali Demirçalı’nın konuyu TBMM’ye taşıyarak şu sorularının yanıtlanmasını istedi; “Saray’ın elektrik faturasının yıllık maliyeti nedir? Dekorasyon, inşaat maliyeti, verilen yemeklerin bütçeye getirdiği yük ne kadardır? Bizim elimize ulaşan elektrik faturasındaki 106 bin liralık gecikme bedelinin nedeni nedir?”

GE Energy Management Industrial Solutions

SEN Plus Güvenilir alçak gerilim pano çözümleri işinizin kalbi

SEN PLUS Yeni nesil SEN PLUS alçak gerilim sistem panoları, modüler tasarımı sayesinde enerji dağıtımı ve motor kontrol merkezi uygulamalarını tek bir üründe birleştiriyor. Sade ve akıllı tasarımı sayesinde SEN PLUS, birçok farklı sektör ve uygulama için eşsiz esneklik ve üst seviyede kullanıcı güvenliği sunuyor. GE imagination at work

www.geindustrial.com.tr

HABER

www.elektrikdergisi.com

Türkiye’nin en az yağış alan yeri güneş tarlalarına dönüşecek Konya’nın Karapınar ilçesinde yer yer kumullarla kaplı, verimsiz ancak bol güneş alan geniş düzlükler, elektrik üreten güneş tarlalarına dönüşüyor. Karapınar, yılda metrekareye 285,6 milimetre ile Türkiye ‘de yıllık ortalama yağışın en az görüldüğü yer. Yağış azlığı nedeniyle geçmişte tümüyle çöl olma tehlikesiyle karşı karşıya kalan ilçede yürütülen erozyonla mücadele çalışmaları başarıya ulaştı, bölge çöl olmaktan kurtuldu.

ağış azlığına bağlı olarak yaklaşık bin rakımlı bölgede yer yer kumullarla kaplı, tarıma elverişli olmayan araziler mevcut. Bölge, yağış durumu şansızlığına rağmen güneş enerjisinden elektrik üretimi açısından büyük avantaja sahip. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından Karapınar Enerji İhtisas Endüstri Bölgesi ilan edildikten sonra lisans ihaleleri de yapılan yaklaşık bin 500 kilometrekarelik alanda, güneş tarlaları kurulması için çalışmalar devam ediyor. Lisans ihalesini kazanan firmalar arazide güneş ışını ölçümlerine başladı. Yönetimini Konya Sanayi Odasının üstlendiği bölge için parselasyon aşamasına geçildi. “İlk etapta 4-5 bin megavat güneş enerjisi potansiyeli var”

Karapınar Kaymakam Ramazan Yıldırım, AA muhabirine yaptığı açıklamada, 3 bin kilometrekarelik alana sahip ilçenin yaklaşık bin 500 kilometresinin çöl diye tabir edilen, hiçbir şekilde tarım faaliyeti yapılamayan, mera bile olmayan topraklarla kaplı olduğunu söyledi. Verimli arazilerde modern tarım ve hayvancılık faaliyetleri yapılan ilçede çölü andıran verimsiz arazilerde güneş enerjisi üretimi için çalışmalar yapıldığını ifade eden Yıldırım, güneş enerjisine uygun bu arazilerin güneş tarlalarına dönüştürülmesinin söz konusu olduğunu vurguladı. Yıldırım, şöyle konuştu:

“Bu arazilerimiz Karapınar Enerji İhtisas Endüstri Bölgesi ilan edildi. Türkiye’de böyle üç bölge var. Biri Karapınar’da. Burada güneş enerjisi yatırımı yapmak isteyen firmalarımız ölçümlerine başladı. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığımız bölge ile ilgili çalışmaları yürütüyor. Harita, proje etütlerini yaptılar. Süreç hızlı şekilde işliyor. Bundan sonra sıra güneş enerjisi yatırımlarına gelecek. Hatta ilk lisanslar da Karapınar’a tahsis edildi. Öyle görülüyor ki ilk etapta 4-5 bin megavat ya da daha fazla bir güneş enerjisi potansiyeli oluşacak.”

32 Şubat

2015

Yıldırım, lisans ihalesine onlarca firmanın katıldığını bildiklerine işaret ederek, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunun bu çalışmaları yürüttüğünü, Konya Sanayi Odası Karapınar Enerji İhtisas Endüstri Bölgesi İşletme Müdürlüğünün diğer işlemleri sürdürdüğünü kaydetti. Parselasyon aşamasına geçildi

Karapınar Belediye Başkanı Mehmet Yaka da arazi eğiminin uygun, gece gündüz sıcaklık farkının az olması nedeniyle ilçenin güneş enerjisi yönünden çok elverişli bir konuma sahip olduğuna dikkati çekerek, verimsiz arazilerin güneş tarlalarına dönüşeceğini anlattı. Kısa süre önce 22 megavat gücünde bir enerji üretimi için lisans ihalesi yapıldığını bildiren Yaka, ilçenin kuzeyinde çok büyük alanın haritasının Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından hazırlandığını, zemin etüdünün yapıldığını, parsel aşamasına geçildiğini kaydetti.

GE Energy Management Industrial Solutions

Güvenilir Orta Gerilim enerji dağıtım çözümleri

SecoGear

Primer Hava İzole Hücreler • IEC 62271’e tam uygunluk • LSC 2B, PM • UBC Bölge 4 uyarınca sismik test • 50kA’e kadar iç ark dayanımlı tasarım • Kompakt endsütriyel tasarım • Son jenerasyon gömülü kutup teknolojisi • Kesicilerde modüler çalışma mekanizması

GE imagination at work

www.geindustrial.com.tr

SecoRMU

Sekonder Gaz İzole Panolar • 12/24/36kV anma gerilimi • Sabit veya genişletilebilir modüler yapı • 350mm (12/24kV) ve 440mm (36kV) genişliğinde kompakt tasarım • Montaj sırasında gaz dolumu gerektirmez. • 630A, 20kA/3s’e kadar. • IEC 62271, IEC 60265-1, IEC 60282*1, IEC 376-1971, IEC 60529 ve IEC 60694’e uygun

HABER

www.elektrikdergisi.com

“Nükleer enerji sektörünün ekonomik ağırlığı ve önemi giderek azalıyor” Fukuşima nükleer felaketinin üzerinden neredeyse dört yıl geçti. Facia, dünya çapında nükleer enerjiye bakışı önemli ölçüde etkiledi.

ukuşima faciası nükleer enerji konusunda küresel bir kilometre taşı. Çevre örgütü Greenpeace tarafından facianın dördüncü yıl dönümü öncesinde açıklanan bir rapora göre, nükleer enerji sektörünün ekonomik ağırlığı ve önemi giderek azalıyor. Dünya çapındaki nükleer santrallerde üretilen elektrik miktarının 2011’de yüzde 4, 2012’de de yüzde 7 gerilediğine dikkat çekilen raporda, özellikle Japonya’daki tüm santrallerin kapatılmasının etkili olduğu, ancak buna ek olarak Almanya, Fransa, Finlandiya, Güney Kore ve ABD’nin de aralarında bulunduğu toplam 16 ülkede söz konusu miktarda azalma kaydedildiği belirtiliyor. Greenpeace, birçok ülkenin Fukuşima sonrasında nükleer enerjiye geçiş planlarından vazgeçtiğini veya bu planları ertelediğini hatırlatıyor. Raporda ayrıca güvenlik konusundaki yasal düzenlemelerin sıkılaştırılması nedeniyle, santrallerin işletmesinin de giderek daha pahalı bir hal aldığı vurgulanıyor. “Yenilenebilir enerji ciddi rakip”

Her yıl açıklanan Dünya Nükleer Endüstri Durum Raporu’nun hazırlanmasına da öncülük eden bağımsız enerji ve nükleer politika analisti Mycle Schneider ise küresel trendleri şöyle özetliyor: “Nükleer santrallerden gelen elektriğin üretim masrafları son yıllarda önemli ölçüde arttı. Bu önemli bir gelişme, zira başta yenilenebilir enerji kaynakları olmak üzere tüm diğer teknolojilerin masrafları azalıyor. Yenilenebilir enerji ciddi bir rakip, ayrıca Avrupa’da elektrik tüketimi de geriliyor.” 1997’de “alternatif Nobel” olarak bilinen Doğru Yaşam Ödülü’ne layık görülen enerji analisti Mycle Schneider, 1970’li yıllarda altın bir geleceği olduğuna inanılan nükleer santrallerin, günümüzde finansmanının bile zorlaştığına dikkat çekiyor. “Bugün nükleer santrallerin finansmanını üstlenen tek bir büyük ticari banka bile kalmadı. Tüm kredi derecelendirme kuruluşları yeni bir nükleer santrale yatırıma olumsuz not veriyor.” diyen Schneider, buna karşılık, Siemens örneğinde olduğu gibi nükleer enerjiye vedanın da, bu kuruluşlardan olumlu not kazandırdığını hatırlatıyor. Nükleer santral inşaatlarının sayısının ise çok az olduğunu ve sadece belli sayıda inşaat

34 Şubat

2015

şirketinin ayakta kalmayı başarabildiğini belirten enerji analisti, son olarak, kendini dünyanın bir numarası olarak lanse eden Fransız Areva şirketinin kredi notunun 2014 sonunda ıskarta seviyesine indirildiğine dikkat çekiyor. Rus Atomenergoprom şirketinin notunun da, birkaç gün önce aynı şekilde ıskarta seviyesine çekildiğini kaydeden Schneider, “Yani özetle finans dünyası, hangi ülkeden olursa olsun, nükleer enerji şirketlerine kötü not veriyor.” tespitinde bulunuyor. “Tam bir devrimin ortasındayız”

30 yılı aşkın süredir nükleer enerji alanındaki gelişmeleri izleyen Schneider, gelecek yılların enerji sektöründe ne gibi değişikliklere gebe olduğu sorusuna ise şu yanıtı veriyor: “Tam bir devrimin ortasındayız. Deutsche Bank ya da İsviçre’nin en büyük bankası olan UBS’in en yeni analizleri gayet ilginç. UBS, binanın çatısına konacak bir güneş enerjisi sisteminin ve elektrikli bir taşıtın 2020 yılında birçok insan için karlı olacağını hesaplamış. Bu tür gelişmeler tüm enerji sistemini baştan aşağı değiştirecektir. Deutsche Bank’ın tahminlerine göre ise, tüketicilerin güneş enerjisi ile kendi ürettikleri elektrik birçok ülkede şimdiden şebekeden gelen elektrikten daha hesaplı. Bu da, geleceğin enerji piyasasında geçerli olacak kuralların günümüzdekiler ile yakından uzaktan alakası olmayacağı anlamına geliyor.” Nükleer enerji sektörünün geleceği

Bağımsız enerji ve nükleer politika analisti Mycle Schneider, tüm bu gelişmelerin nükleer enerji sektörü için ne anlama geleceğini tek bir kelimeyle özetliyor, “felaket!”.

HABER

www.elektrikdergisi.com

Petrol stokları artıyor OECD ülkelerindeki petrol stokları son 5 yılın en yüksek seviyesine ulaştı. Ülkelerin petrol stoklama eğilimi, fiyatlar üzerinde baskı yaratıyor.

014 yılının ikinci yarısı petrol ihraç eden ülkeler için ne kadar zorlu geçtiyse, petrol ithal eden ülkeler açısından bir o kadar avantajlıydı. Petrol fiyatlarının hızla düşüşe geçtiği bu dönemde petrol ithalatçısı ülkelerin ekonomisinde birçok sektör bu durumun olumlu etkisini yaşadı. Bunun yanında bu ülkelerde petrol stoklama eğilimi de önemli ölçüde gelişti. Société Générale’nin verilerine göre 2014 yılında dünya petrol stokları yaklaşık olarak 265 milyon varil arttı. Stoklar son yıllara kıyasla özellikle fiyatların iyiden iyiye gerilediği yılın son aylarında hızlı büyüdü. Uluslararası Enerji Ajansı’nın açıkladığı verilere göre 2014’ün Ekim ayında OECD ülkelerindeki petrol stokları son 5 yılın stok ortalamasıyla aynı düzeydeydi. Aralık ayında ise son 5 yılın ortalama stok büyüklüğüne göre 50 milyon varilin üzerinde artış gösterdi. İntegral Menkul Değerler Araştırma Uzman Yardımcısı Vahap Taştan stoklardaki bu artışın iki nedeni olduğunu belirtiyor. Birincisi, OECD içerisindeki ülkelerin petrol tüketimini önümüzdeki dönemde artırabilmesi. Diğeri ise Haziran ayından bu yana düşen petrol fiyatlarından faydalanılabilme ihtimali. 2015’te de ülkelerin stoklama eğiliminin devam ettiği görülüyor. ABD’de, ham petrol stokları 20 Şubat haftasında 8,4 milyon varil arttı. Beklentiler, 4 milyon varillik bir artış olacağı yönündeydi. Société Générale’nin projeksiyonları stoklamanın özellikle yılın ilk yarısında süreceğini gösteriyor. Buna göre yılın ilk yarısında dünya genelinde günde yaklaşık 1,6 milyon ile 1,8 milyon arasında petrol stoklaması yapılacağı öngörülüyor. Bu, yılın ilk yarısında dünya petrol stoklarına 300 milyon varillik kapasitenin ekleneceğini anlamına geliyor. Fiyatları bastırıyor

Bu durum petrol fiyatları üzerinde de yeni bir baskı yaratıyor. Petrol fiyatlarını etkileyen Libya’daki yeni karışıklık ortamı gibi siyasi gelişmelerin yanında stoklama eğilimi dolayısıyla ülkelerin gösterdiği talep doğrultusunda fiyatlarda yukarı yönlü bir hareket yaşandı. 2014’ün Haziran ayından bu yana yaklaşık olarak yüzde 60 düşüş gösteren brent petrol fiyatları, Ocak ayında 47 dolarlar seviyesine indikten sonra yükselişe geçti ve 25 Şubat’ta 59 dolar seviyesinden kapandı. Bu bakımdan ülkelerin stoklama eğilimleri

36 Şubat

2015

kadar kapasiteleri de 2015 yılında petrol fiyatlarının seyrini etkileyecek. Bu konuda en aktif ülkelerden birisi ABD. İstanbul Teknik Üniversitesi Petrol ve Doğal Gaz Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Abdurrahman Satman, ABD’de özellikle yer altında, tuz ocaklarında petrolün de stoklanabildiğini ifade ediyor. Satman ABD’nin stokların 3-4 aylık tüketimini karşılayacak seviyede olduğunu ifade ediyor ve stokları dolayısıyla ABD’nin piyasadaki dengeyi kontrol edebildiğini ekliyor. Satman’a göre Türkiye ise yeraltında değil rafinerilerin tanklarında stoklama yapıyor. Avrupa genelinde de stoklamada bu yöntem yaygın olarak kullanılıyor. Avrupa’da bu stokların yüzde 80-85’inin dolu olduğu görülüyor. Stoklamak için ne kadar çok yeni alan yaratılabilirse fiyatlar üzerindeki baskının da o denli yoğun olacağı öngörülüyor.

HABER

www.elektrikdergisi.com

Kaçak elektriğe ceza yağdı

Fatih Birol UEA İcra Direktörlüğü’ne seçildi

abancı Üniversitesi Uluslararası Enerji ve İklim Merkezi (IICEC) Onursal Başkanı Dr. Fatih Birol, enerji alanında dünyanın önde gelen kuruluşu olan Paris’te yerleşik Uluslararası Enerji Ajansı (UEA) İcra Direktörlüğüne, üye 29 ülke arasında yapılan oylama ile seçilerek, ajans tarihinde tüm ülkelerin desteğiyle seçilen ilk İcra Direktörü oldu. 1995 yılından bu yana Uluslararası Enerji Ajansı (UEA)’da çalışan Dr. Birol, son 9 yıldır da UEA’nın Başekonomistliği görevini yürütüyordu. Enerji alanında olup, küresel enerji piyasalarına yönelik analiz ve öngörüleriyle enerji alanında en güvenilir ve yol gösterici kaynak olarak kabul edilen “Dünya Enerji Görünümü” Raporunun hazırlanmasından sorumlu olan Dr. Birol, bu çalışmalarıyla birçok ülkeden ödül ve nişan aldı.

angölü Elektrik Dağıtım Anonim Şirketince sorumluluklarındaki Van, Muş, Bitlis ve Hakkari’de yapılan kontrollerde, kaçak elektrik kullandığı tespit edilen 33 bin 271 kişiden 37 milyon 551 bin 613 lira tahsil edildi. Sorumluluk alanlarındaki 200 binden fazla evin tesisatını kontrol eden ekipler, kaçak elektrik kullanım oranını, 1,5 yılda yüzde 70’ten 61’e düşürdü. Van, Muş, Bitlis ve Hakkari’nin enerji ihtiyacını karşılayan Vangölü Elektrik Dağıtım Anonim Şirketi (VEDAŞ), kentlerdeki kayıp ve kaçak oranını düşürmek için çalışmalarını sürdürüyor. Türkiye ‘de kaçak elektriğin en fazla kullanıldığı illerden olan Van, Muş, Bitlis ve Hakkari’de, kayıp-kaçak oranını azaltmak için kontrol ekipleri oluşturan VEDAŞ, belirlenen program kapsamında tüm ev ve işyerlerinin tesisatını tek tek kontrol ediyor. VEDAŞ’ın, 4 Ekim 2013’te özelleştirilmesinin ardından göreve başlayan ekipler, şu ana kadar 200 binin üzerinde evin tesisatını kontrol ederek, kaçak elektrik kullandığı belirlenen ev ve iş yerlerinin elektrik sayaçlarını değiştirdi. Kaçak elektrik kullanımı ve önlenmesi konusunda açıklamada bulunan VEDAŞ Bölge Müdürü Zafer Türüt, sorumluluk alanlarında bulunan illerin en büyük sorununun kaçak elektrik kullanımındaki aşırılık olduğunu söyledi. Türüt, bölgedeki kanaat önderleriyle yaptıkları toplantıların yanı sıra deneyimli ekiplerin de programlı şekilde sahada kaçak taraması yaptığına değinerek, şunları kaydetti:

VİKO’DAN PACIFIC SERİSİ

az aylarının yaklaşmasıyle bahçe ve teraslar da geçirilen vakit de yeniden artmaya başlıyor. Elektrik düğmesi ve priz sektöründe yenilikçi ürünler tasarlayan VİKO, bahçe ve teras gibi nemli alanlar için ürettiği Pacific serisi ile güvenliği ön planda tutuyor. VİKO, ıslanma ihtimali yüksek olan noktalardaki prizler için Pacific serisini üretti. VİKO’nun sıva üstü Pacific serisinde yer alan priz ve elektrik düğmeleri, IP54 özelliği ve özel topraklama sistemi ile sıçrayan suya olduğu gibi toza karşı da koruma sağlıyor. Bu sayede havuz kenarlarında, teras ya da bahçelerde güvenle kullanılabiliyor. Asimetrik conta sisteminin kullanıldığı ürünlere böylece duvara en yakın noktadan kablo montajı yapılabiliyor.

38 Şubat

2015

HABER

www.elektrikdergisi.com

EMO: “AKP’Lİ BÜROKRATLAR KENDİLERİNİ YARGIÇ SANIYOR”

ürk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği’ni (TMMOB) ve bağlı odalarını yayınladığı basın bildirisiyle AKP tarafında vesayet altına alınma ve etkisizleştirilme girişimlerine maruz kaldıklarını belirti. İktidarın yasama, yürütme, yargı, hattâ bağımsız veya özerk bütün otoritelerin yetkilerini kendisinde toplama girişiminde bulunduğuna işaret eden basın açılaması AKP bürokrasisinde kendi bürokratlarının bile kendilerini yargıç sandıklarını belirtiliyor. Açıklamada ‘12 Eylül baskıcı rejiminin ürünü olan odalar üzerinde ilgili bakanlıklarca idari ve mali denetim yapılacağına dair düzenleme, ilk kez AKP iktidarında işletmeye geçirilerek, 17 Aralık 2013 tarihinde Elektrik Mühendisleri Odası`nın (EMO) da içinde bulunduğu 11 odanın idari ve mali denetimi Çevre ve Şehircilik Bakanlığı`na bağlandı. Buna dayanılarak Çevre ve Şehircilik Bakanlığı`nın geçen yıl 24 Aralık`ta yayımladığı tebliğ ile odalar kıskaca alınmaya çalışılıyor. EMO’nun üyeleriyle ilgili yaptığı işlemler, üyelerin itiraz ve yargı hakları mevcut olmasına rağmen, "ihbar ve şikayet" kapsamında değerlendirilerek, Başbakanlık İletişim Merkezi (BİMER) üzerinden yapılan başvurular dahi "soruşturma" konusu yapılıyor. Odamız faaliyetlerini engellemeye çalışmaktan vazgeçmeye çağırıyor, bu tür hukuk dışı işlemlerini dikkate almayacağımızı, hukuksuzluğa karşı yargı nezdinde hem meslektaşlarımızın hem de meslek örgütümüzün haklarını savunacağımızı ilan ediyoruz.’ İfadelerine yer verildi.

YEDAŞ’ın yönetim modeli beğeni topluyor Samsun Vergi Dairesi Başkanı Zeki Yumbul ve Merkez Bankası Samsun Şubesi Müdürü Mehmet Ünal Kekevi’nin yer aldığı heyet, Samsun’da Kurumlar Vergi Rekortmeni olan YEDAŞ’ı, Gelir Dairesi Başkanlığı’nın hazırladığı özel teşekkür plaketi ile ödüllendirdi.

ergi Dairesi Başkanı Zeki Yumbul, YEDAŞ’ın EFQM sürecindeki bilgi ve birikiminden faydalanmak istediklerini belirtti. Genel Müdür Türkoğlu ise, “Gerek teknolojik alt yapımızı gerekse de yönetim modelimizi paylaşmaktan onur duyarız” dedi. Özelleştirme süreciyle birlikte şirketin, Toplam Kalite Yönetim Sistemi modelini benimsediğini söyleyen Türkoğlu tüm süreçlerinde paydaşlarıyla birlikte ortak bir sinerji oluşturduklarını vurguladı. Konuyla ilgili konuşan

40 Şubat

2015

Vergi Dairesi Başkanı Zeki Yumbul, “YEDAŞ gibi EFQM sürecini yaşayan ve yönetim modelini sistemine entegre etmeyi amaçlayan kuruluşuz. Kurumsal ve teknolojik alt yapılarımızı yeniliyoruz. YEDAŞ’ın bilgi ve birikiminden faydalanmak istiyoruz” dedi. Vatandaşların hizmet alabilmesindeki en önemli kaynağın vergi olduğunu belirten Yumbul, büyük vergi mükelleflerinin ihtiyaçları değerlendirilmesi noktasında çalışmalar gerçekleştirdiklerini söyledi.

HABER

www.elektrikdergisi.com

TANAP’ta 17 Mart’ta temel atılıyor

akü-Tiflis-Ceyhan Petrol Boru Hattı’yla başlayan Türkiye-Azerbaycan enerji işbirliği, Trans Anadolu Doğalgaz Boru Hattı Projesi (TANAP) ile Avrupa’nın ve bölgenin enerji haritasının daha da güçlenmesine katkıda bulunuyor. Türkiye, Şah Deniz 2 sahasından çıkarılacak doğal gazı taşıyacak olan bu boru hattıyla Şah Deniz 2 projesinin üretim tarafının yanı sıra iletim tarafında da önemli bir oyuncu olarak yer alarak küresel enerji jeopolitiğindeki yerini güçlendirdi. Azerbaycan doğalgazını Türkiye üzerinden Avrupa’ya taşıyacak Trans Anadolu Doğalgaz Boru Hattı Projesi’nin (TANAP) temeli 17 Mart’ta Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’in katılımıyla Kars’ta atılacak. Türkiye dünyada enerji ihtiyacı hızla artan ülkelerin başında geliyor ve Sadece doğalgaz tüketimi son 10 yılda nerdeyse 3 kat artarak 45 milyar metreküpün üzerine çıktı. Türkiye doğalgazın nerdeyse yüzde 98’ini ithal etmekte. TANAP’ın gerçekleşmesi ile beraber 2018 yılı itibariyle Türkiye’ye 6 milyar metreküp, Avrupa’ya ise 10 milyar metreküp Azerbaycan gazı ulaştırılacak. Şu anda toplam doğalgaz ithalatımızda yüzde 9 olan Azerbaycan’ın payı TANAP’ın ilk aşamasının sonuçlanmasıyla beraber yüzde 15’e yükselecek. Projenin en üst kapasiteye ulaşmasıyla birlikte sadece Azerbaycan değil, bölgedeki Türkmenistan, Irak gibi ülkelerden de enerji kaynaklarının Türkiye üzerinden Avrupa’ya taşınması söz konusu olacak. Tüm bunlar Türkiye’nin stratejik hedefi olan “enerji merkezi” olmasını destekleyecek ve daha ileri aşamaya taşıyacak. 12 milyar dolarlık yatırımla gerçekleşecek olan TANAP Türkiye’yi aynı zamanda Avrupa enerji güvenliği açısından kilit ülke konumuna getirecek. TANAP’ta yüzde 30 hisseye sahip Türkiye aynı zamanda Şah Deniz projesinin de yüzde 19 payla en büyük ikinci ortağı konumunda.

Enerji dostu hastaneler geliyor

aha az enerji tüketen hastaneler için düğmeye basan Sağlık Bakanlığının projesi kapsamında, aynı kaynaktan ısıtma, soğutma ve aydınlatma amacıyla yararlanılacak, kayıplar sıfıra indirilecek. Sağlık Bakanlığının, aynı enerji kaynağının ısıtma, soğutma ve aydınlatma amacıyla kullanıldığı, kayıpların sıfıra indirildiği akıllı hastane binaları için düğmeye basmasının ardından, hayata geçirilecek projeler “Sağlık ve Kamu Binalarında Enerji Verimliliği Sempozyumu”nda masaya yatırıldı. Sempozyum ve Sağlık ve Sosyal Dernekler Federasyonu Başkanı Opr. Dr. Orhan Koç, yaptığı açıklamada, sağlık alanında enerjinin kullanımında tasarruf sağlamak ve verimliliğe dikkat çekmek amacıyla 3 yıl önce düzenlenen “Sağlıkta Enerji Verimliği ve Kaynak Geliştirme Çalıştayı” sonrası, sağlık tesislerinde enerji kaynaklarının daha etkin yönetimini sağlamak ve enerji giderlerini azaltmak için alınması gereken tedbirlerle ilgili önemli bir farkındalık oluşturulduğunu söyledi. Bu doğrultuda, sağlık sektöründe artan farkındalığı pekiştirme, verimlilik artırıcı projelerin hayata geçirilmesinde model ve yöntemleri değerlendirme, yeni uygulama alanları açma, mevzuat ve uygulamadan kaynaklanan sorunları masaya yatırma ihtiyacı doğduğunu, sempozyumun bu amaçla düzenlendiğini ifade eden Koç, özel ve kamu sağlık kurumları ile enerji sektöründen çok sayıda firma yetkilisinin “Sağlıkta Enerji Verimliliği Sempozyumu”nda bir araya geleceğini bildirdi.

42 Şubat

2015

HABER

www.elektrikdergisi.com

Alstom’dan İki Yeni Hava Kalitesi Kontrol Sistemi Projesi Enerji üretimi, enerji iletimi ve raylı ulaşım sistemleri ve rayüstü araç alanlarında Alstom, Türkiye’de, birisi yeni gübre tesisinde, diğeri mevcut bakır eritme tesisinde olmak üzere iki endüstriyel süreç projesi için toz tutma sistemlerinin tedarikine yönelik iki sözleşmeye imza attı. Projelerin toplam değeri yaklaşık olarak beş milyon Euro.

lstom sözleşme kapsamında, dört elektrostatik filtrenin (ESP) mühendislik ve tedarikini gerçekleştirecek olup, montaj ve işletmeye alınması için teknik danışmanlık hizmetleri sunacak. Konuyla ilgili açıklama yapan Eti Bakır A.Ş. Genel Koordinatörü Ömer Mafa, Mardin ilindeki yeni gübre fabrikalarında en verimli ve güvenilir elektrostatik filtrelere sahip olmak için, bu alanda kendini kanıtlamış ve dünya çapında saygın bir ekipman tedarikçisi olarak Alstom’u tercih ettiklerini söyledi. “Türkiye, toz (PM), Sülfür Oksit (SOx) ve Nitrojen Oksit (NOx) emisyonlarında, 2019 yılına kadar Avrupa Birliği’nin mevzuatta öngördüğü seviyeye ulaşmayı hedeflemekte”

44 Şubat

2015

Sözleşmeye göre ayrıca, Alstom’un toz emisyonlarını azaltan, yüksek toz tutma verimliliğinden, düşük enerji tüketiminden, kompakt yapıya sahip ve performansı kanıtlanmış bir kontrol sistemi olan eşsiz Anahtarlamalı Entegre Redresör (SIR) ürününden de faydalanılacak. İmzalanan sözleşmelerle ilgili konuşan Alstom Türkiye Ülke Başkanı Adil Tekin ise Alstom olarak bu tesisler için en etkili ve verimli çevre kontrol teknolojisinin uygulanmasını sağlayacaklarını dile getirdi. Yeni yönetmelikle birlikte Türkiye, toz (PM), Sülfür Oksit (SOx) ve Nitrojen Oksit (NOx) emisyonlarında, 2019 yılına kadar Avrupa Birliği’nin mevzuatta öngördüğü seviyeye ulaşmayı hedeflemekte.

HABER

www.elektrikdergisi.com

Atlantik Konseyi Enerji ve Ekonomi Zirvesi’nin yeni Direktörü Defne S. Arslan Enerji ve ekonomi dünyasının en saygın buluşmalarından Atlantik Konseyi Enerji ve Ekonomi Zirvesi’ni Defne Sadıklar Arslan yönetecek.

nerji ve ekonomi dünyasının en saygın buluşmalarından Atlantik Konseyi Enerji ve Ekonomi Zirvesi’nin yeni Direktörü Defne Sadıklar Arslan, “Türkiye istikrarlı görünümüne ve başarı hikayesine ne kadar devam ederse, döviz kurundaki dalgalanma ve sermaye çıkışı o kadar az olur” dedi. Arslan, Washington merkezli Atlantik Konseyi’nin Enerji ve Ekonomi Zirvesi Direktörlüğü’ne atanarak, küresel bir düşünce kuruluşunda direktör olma başarısını gösteren ilk Türk kadını oldu. Daha önce ABD Ankara Büyükelçiliği’nde 17 yıl boyunca Başekonomist ve Kıdemli Enerji Danışmanı olarak çalışan Arslan, yeni görevine ilişkin olarak, “Bu kadar önemli bir pozisyona bir Türk kadınını layık görmeleri gerçekten gurur verici. Ayrıca, Atlantik Konseyi’nin küresel enerji piyasaları için çok etkili bir platform haline gelen Enerji ve Ekonomi Zirvesi’ni ülkemizde düzenlemesi, Türkiye’nin ne kadar önemli bir aktör haline geldiğini gösteriyor” diye konuştu. Arslan, Türkiye’nin kuzeyde Kafkaslar ve Rusya, güneyde Kıbrıs, Libya ve İsrail, doğuda ise İran ve Irak’la çevrelenmiş olmasının ülkeye enerji açısından stratejik bir konum kazandırdığını belirterek, ABD eski Bakü Büyükelçisi ve Avrasya Enerji Temsilcisi Richard Morningstar’ın yine Atlantik Konsey çatısı altında kuracağı “Küresel Enerji Merkezi”nin odakları arasında Türkiye’nin de yer alacağını bildirdi. Arslan amacının, Atlantik

ARDIÇ ELEKTRİK çalışanları ULUDAĞ GEZİSİ

aşarı ve kaliteli üretim için iş yerinde huzur ortamı ve dostluk şart. İnsana yatırım yapmayı kendine öncelikleri arasında bulunduran Ardıç Elektrik Sanayi ve Ticaret LTD ŞTİ çalışanların kaynaştığı, birbirine daha çok zaman ayırdığı ve yoğun çalışma temposu sırasında birbirleriyle pek fazla görüşemeyen kişilerin daha fazla birlikte olabildiği ve ailelerinin de katılımıyla Uludağ gezisi gerçekleştirdi.

46 Şubat

2015

Konseyi’nin bundan sonraki dönemde, Türkiye-ABD ilişkilerinde daha olumlu rol oynaması olacağını belirtti. Defne Sadıklar Arslan, öte yandan geçen yılın haziran ayında varil başına yaklaşık 115 dolardan işlem gören brent tipi ham petrolün bir dönem 40 doların altına kadar gerilediğini anımsatarak, “Petrol fiyatlarının bu kadar düşmesi, Türkiye için bir piyangoydu. Fakat bazı dış ve iç etkenlerden ötürü bu fırsatı yeteri kadar kullanamadık” görüşünü paylaştı. Enerji fiyatlarındaki düşüşün enflasyona tam olarak yansımadığını dile getiren Arslan, bunun nedenleri arasında TL’deki değer kaybının önemli yer tuttuğuna işaret etti.

Ö Z G E N

Üretim

E L E K T R Ý K

V E

T Ý C A R E T

Ta a h h ü t

A . Þ .

Müþavirlik

Bus-Bar Sistemleri • Ana Daðýtým Panolarý • Çekmeceli Panolar • MCC Panolar • Aydýnlatma ve Priz Panolarý Mimik Kumanda Panolarý • Metal Clad Hücreler • Metal Köþkler • Mobil Köþkler Fiberoptik Altyapýlar Havaalanlarý • Raylý Sistemler • Otoyol ve Tüneller • Pompa Ýstasyonlarý • Hidroelektrik Santraller Trafo Merkezleri • Silo Tesisleri • Endüstriyel Tesisler

1. Organize Sanayi Bölgesi Göktürk Caddesi No:8 06935 Sincan - Ankara 0(312) 267 10 25 0(312) 267 10 28 info@ozgen.com

w w w . oz g e n . co m

HABER

www.elektrikdergisi.com

“Enerji tasarrufu eğitimle başlamalı” Ülkemizde sayısı 60 bini geçen okulların yıllık enerji faturası ortalama 1 milyar 500 milyon TL’yi buluyor. Uzmanlar, enerji tüketiminde yüzde 75 oranında dışa bağımlı olan Türkiye’de enerji tasarrufu bilincinin genç yaşta kazandırılması gerektiğini savunuyor.

48 Şubat

2015

Kuyu suyu kullanılıyor ve pompalar mevcut ise bunlar verimli hale getirilebilir. Kullanılan çamaşır ve bulaşık makinelerinin değişim zamanı yaklaştığında sanayi tipleri veya A++ sınıfı cihazlar ile değiştirilebilir. Kullanılan tüm ofis cihazları akıllı tahta, bilgisayar, yazıcı, fotokopi makinesi sadece açma ve kapama düğmesi üzerinden kapatılabilir.”

nerji ithalatı cari açığın büyük bir bölümünü oluşturmakta. Peki durum böyleyken enerji tasarrufu konusunda Türkiye ne kadar duyarlı? Uzmanlar, enerji tüketiminde yüzde 75 oranında dışa bağımlı olan Türkiye’de enerji tasarrufu bilincinin genç yaşta kazandırılması gerektiğini savunuyor.Bin 630 okulun bulunduğu İzmir’de okul müdürlerine yönelik Okullarda Enerji Verimliliği ve Yönetimi Semineri düzenleyen Yaşar Üniversitesi akademisyenleri, okulları yeşil bina anlayışına taşıyacak önemli bilgiler sundu. Milli Eğitim Bakanlığı verilerine göre, Ege Bölgesi’nde 6 bin 592 okul bulunuyor. Buna göre, İzmir’dek i okullar yıllık yaklaşık ortalama 39 milyon TL’lik, Ege Bölgesi’ndeki okullar yıllık yaklaşık ortalama 158 milyon TL’lik enerji faturası ödüyor. Türkiye’de 3-18 yaş arası 25 milyonu aşkın öğrencinin bulunduğunu belirten Enerji Sistemleri Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç.Dr.Nurdan Yıldırım Özcan, “25 milyonu aşkın öğrenci ve 10 milyonu aşkın velinin bulunduğu ülkemizde enerji tasarrufu bilincinin yaygınlaştırılması için okullarla temas halinde olmak çok önemli. Böylece toplam enerji miktarının yüzde 31’ini binalar için kullanan ülkemizde bu bilinç ülke nüfusunun yarısına ulaşabilir. Öğrencileri, öğretmenleri ve çalışan personeli eğiterek ve sürece dahil ederek okullarda verimli bir enerji yönetimi planı hazırlanabilir” dedi.

Endüstri Mühendisliği Öğretim Üyesi Prof.Dr.Mehmet Cemal Dinçer enerji verimliliği konusunda Türkiye’nin geldiği son noktayı şöyle anlattı: “Uluslararası Enerji Ajansı verilerine göre gelişmiş ülkelerde enerji yoğunluğu binde 9 ile yüzde 19 arasında iken, ülkemizde yüzde 38 olması bu konunun ciddi olarak ele alınması gereğini ortaya koymaktadır.Sadece bu rakam bile, Türkiye’nin enerji verimliliğinin artırılması konusunda yapılabilecek çok şey olduğunu göstermektedir.Binaların ve işletmelerin ısıtma ve soğutmasında yüzde 35 ve ulaşımda yüzde 15 oranında tasarruf sağlandığında yılda 1,4 milyar dolarlık petrol ve doğalgaz ithal edilmeyebilir.”

Yaşar Üniversitesi Elektrik-Elektronik Mühendisliği Öğretim Üyesi Yrd.Doç.Dr.Hacer Şekerci ise okullarda enerji tasarrufu sağlayacak yöntemleri şöyle açıkladı: “Güneşin doğuş ve batış saatlerine göre bina çevre aydınlatmasını otomatik hale getirilebilir. Okul binasında verimli aydınlatma ekipmanları kompakt floresan veya led armatürler kullanılabilir. Hareket ve varlık detektörleri ile bina girişi sınıflar merdivenler ve ofis kısımlarının aydınlatması yönetilebilir. Güneş ışığından en yüksek verimde yararlanılacak şekilde sınıf ve ofis içi yerleşimler ayarlanabilir.

Mimarlık Fakültesi Öğretim Görevlisi Dr.Mimar İlker Kahraman da alışılageldik iş senaryoları ile 2010 ve 2050 yılları arasında bina sektöründeki enerji ihtiyacının yüzde 50 artacağının öngörüldüğünü söyledi. Seminerde, Türkiye’nin dünya net enerji ithalatı liginde 11’inci sırada, doğalgaz ithalatında dünya 5’incisi, petrol ithalatında dünya 13’üncüsü, kömür ithalatında dünya 8’incisi, petrol koku ithalatında dünya 4’üncüsü olduğu belirtilirken, her 4 dolarlık ithalatın 1 dolarının enerjiye gittiği ifade edildi.

Enerji ihtiyaçlarını karşılamanın gelişmekte olan Türkiye’nin çözmesi gereken önemli sorunlardan biri olduğunu belirten Yaşar Üniversitesi Enerji Sistemleri Mühendisliği Bölümü Başkanı Prof.Dr.Arif Hepbaşlı ise bu bilincin artırılması için her yıl seminerlerinin gerçekleştirileceğini söyledi.

ABB Recloser: 75 yıldır tüm dünyada enerji tedarik verimliliği

GridShield Recloser dağıtım şebekesindeki kalıcı ve geçici arızaları birbirinden ayırarak, geçici arıza anında, sistemin kendi kendini onarmasını ve tedarik sürekliliğini sağlayan bir koruma ekipmanıdır. Neden ABB? – Katı yalıtım: SF6 içermez – Geleceğin akıllı şebekeleriyle tam uyumlu – ABB modüler vakum kesme ve manyetik başlatma mekanizmaları: Sahada değiştirilebilir – IEC61850 ile tam uyumlu, uzak ve yakın kontrol – Elektronik içermeyen yüksek gerilim (ana gövde): Canlı hatta yaklaşmadan bakım imkanı

ABB Elektrik Sanayi A.Ş. Tel : (0) 216 528 22 00 E-mail : kenan.alkilic@tr.abb.com

HABER

www.elektrikdergisi.com

VİKO, Üniversite Öğrencileriyle Buluştu Genç beyinlerin potansiyellerini ortaya çıkarmak ve üniversitelerle işbirlikleri oluşturmak iş dünyası için her geçen gün daha önemli bir hale gelmekte. Üniversite ile sanayi işbirliğine özel bir önem veren VİKO, öğrencilerle gerçekleştirdiği buluşmalarla öğrencilerin kariyer yolculuğuna da ışık tutmayı hedefliyor.

iko, Türkiye’nin mühendislik portalı Elektrikport işbirliğiyle hayata geçirdiği “Sinerji Buluşması” organizasyonu ile 10 farklı üniversiteden öğrencileri endüstriyel tesislerinde ağırladı. VİKO yöneticileri, akademisyenler ve öğrenciler VİKO endüstriyel tesislerinde bir araya geldi. VİKO İK ve Kurumsal Gelişim Direktörü Mutlu Kutlu, Pazarlama Direktörü Aysel Özaltınok ile Elektronik AR-GE Müdürü Oktay Nak öğrencilere kapsamlı bir sunum gerçekleştirdiler ve sorularını yanıtladılar. Endüstriyel tesis turunda gençler, son teknolojilerin kullanıldığı üretim sahasını yakından inceleyerek teorik bilgilerini destekleyen önemli bir deneyimi yaşama fırsatı yakaladılar. Etkinlik ile konuşan VİKO İnsan Kaynakları ve Kurumsal Gelişim Direktörü Mutlu Kutlu sürdürülebilir kalkınma için teknoloji üretebilen, anlamlı bilgiye sahip, eğitimli gençlere ihtiyacın olduğunu belirterek üniversitelerdeki mevcut bilgi birikimi ile sanayinin tecrübesinin birleşmesiyle ortaya çıkan güç ve sinerjiye inandıklarını belirtti.

50 Şubat

2015

YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARINDAN ELEKTRİK ENERJİSİ ÜRETİMİ HİZMETLERİ YÖNETMELİĞİ YAYIMLANDI

ürk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Elektrik Mühendisleri Odası yenilenebilir enerji kaynaklarından elektrik enerjisi üretimi ile ilgili elektrik, elektrik-elektronik ve elektronik mühendisliği hizmetlerinin tanımlanması ve bu hizmetleri yürütecek EM’lerin görev, yetki ve sorumlulukları ile bu hizmetlerin denetlenmesine ilişkin usul ve esasların düzenlenmesine yönelik bir yönetmelik yayınladı. Resmî Gazete’de yayınlanan yönetmelik Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Elektrik Mühendisleri Odası Serbest Müşavir Mühendislik Hizmetleri Yönetmeliğinde belirtilen hizmetleri üretecek EM’lerin görev, yetki ve sorumluluklarına ilişkin düzenlemeleri kapsamakta.

Trafo Merkezleri İçin Geliştirilmiş Otomasyon

SEL-3530 Gerçek Zamanlı Otomasyon Kontrolü (RTAC)

Gerçek Zamanlı Otomasyon Kontrolü SEL RTAC

Dâhili Güvenlik— Sisteminizde; rol tabanlı merkezi kimlik doğrulama, şifreleme ve erişim günlüğü özellikleri ile ileri derece güvenlik sağlama. Entegre Görselleştirme— Karmaşık veri haritasına ihtiyaç duymadan, entegre HMI araçları ile kolaylıkla gerçek zamanlı sistem durumu görüntüleme. Gelişmiş Veri Toplama Becerisi— Güç sistemi arıza bilgileri için gelişmiş otomatik veri toplama, arşivleme, filtreleme ve raporlama özellikleri. *** SEL RTAC hakkında daha fazlasını öğrenmek için www.selinc.com adresini ziyaret edebilirsiniz.

Tel: +90 (216) 366 60 45 Web: www.koztek.com

Faks: +90 (216) 367 30 45 E-posta : info@koztek.com

HABER

www.elektrikdergisi.com

Petroleum Istanbul 2-5 Nisan’dayapılıyor Petroleum Istanbul 2015, 12. Uluslararası petrol, LPG, madeni yağ, ekipmanları ve teknolojileri fuarı bu yıl 2-5 Nisan tarihleri arasında TÜYAP’ta gerçekleşecek.

etroleum Istanbul Fuarı bu yıl da Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı ve EPDK başta olmak üzere enerji ile ilgili tüm kamu kurum ve kuruluşlarını özel sektör ile bir araya getirecek. Aynı zamanda fuar ulusal, bölgesel ve uluslararası enerji şirketleri için önemli bir işbirliği platformu yaratacak. Büyük enerji buluşması ISTANBUL ENERGY WEEK’te Petroleum Istanbul ile birlikte Gas & Power Network, 1. Elektrik, Doğal Gaz ve Alternatif Enerji, Ekipmanları ve Teknolojileri Fuarı ilk kez eş zamanlı düzenlenecek. Bu yıl ilk kez Lubricants Eurasia başlığı altında madeni yağ sektörüne özel yer verilecek. “İstanbul Enerji Doluyor” sloganıyla tanıtıma başlayan Petroleum Istanbul 2015 Fuarı’nı 4 gün boyunca 13 bini yabancı olmak

52 Şubat

2015

üzere yaklaşık 46 bin kişinin ziyaret etmesi bekleniyor. Ayrıca fuarda 400’ü aşkın yerli ve yabancı marka yer alacak. Tüm akaryakıt, LPG, madeni yağ, otogaz ve tüp bayilerine gönderilen Bayi Card ile Bayi Card Lounge Türkiye’nin dört bir yanından binlerce sektör temsilcisinin buluşma adresi olacak. Petroleum Istanbul’da bir başka yenilik ise; bu yıl ilk defa fuarın kapıları son kullanıcıların ziyaretine açılacak. Bu konuya ilişkin özel ziyaretçi tanıtım faaliyetleri gerçekleştirilecek. Petroleum Istanbul 2015 yeni açılan Tüyap Palas Otel’in hemen altında yer alan ve birbirine geçişli salonlarda gerçekleştirilecek. 4 gün boyunca fuar ve düzenlenecek konferanslar canlı olarak yayınlanacak.

HABER

www.elektrikdergisi.com

MAKEL DOĞAL TAŞ SERİSİ

endilerine özgü doğal yapısı ve renkleri ile günümüz dekorasyon dünyasının vazgeçilmezleri arasında yer alan doğal taşlar yaşam alanlarında farklılıklar yaratmaya devam ediyor. Makel Lumia anahtar ve priz seriş içerisinde yer alan doğal taş çeşitleri, taşın doğal yapısından gelen pozitif enerjiyi yaşam alanlarına taşımaya hazırlanıyor. Yeşil, gri, beyaz ve antrasit renkleri ile elektrik anahtarları ve prizler kendine has bir çizgiye ve stile sahip olacak. Minimalist tasarımları, ince ve keskin hatları ile Lumia doğal taş serisi elektrik anahtarları ve prizler, dekorasyonda detayların ne kadar önemli olduğunu gözler önüne seren bir seri olma konusunda iddialı bir dokunuş sergiliyor.

6. Türk İhraç Ürünleri Fuarı

Türkmenistan’ın başkenti Aşkabat, 6. Türk İhraç Ürünleri Fuarı’na ev sahipliği yaptı. Türkiye’den rekor sayıyla 155 firmanın katıldığı fuara T.C. Ekonomi Bakanlığı’nın girişimleri ile gerçekleşti. Makel ürünlerine ilginin yüksek olduğu fuarda, anahtar-priz serisi ürünler ve sayaç ürünleri yoğun ilgi gördü. Geçtiğimiz yıl Türkmenistan Enerji Bakanlığı tarafından yapılan sayaç ihalesini kazanan Makel, sayaçları ülkenin her yerinde kullanılıyor. Türkmenistan Türkmenistan Turizm Bakanı Palvan Taganov ve TOBB Başkanı Rıfat Hisarcıklıoğlu tarafından yapılan konuşmalarla açılan fuarda standımızı Türkmenistan Turizm Bakanı Palvan Taganov, Türkiye Cumhuriyeti Ekonomi Bakan Yardımcısı Adnan Yıldırım ve Türkiye İhracat Genel Müdürü Veysel Parlak ziyaret ettiler. Türkmenistan Turizm Bakanı, standı ziyareti sırasında Makel ürünlerini tanıdıklarını, ülkelerinde kullanmaktan ve Türkmenistan’da Türk ürünleri görmekten mutlu olduklarını söyledi.

54 Şubat

2015

HABER

www.elektrikdergisi.com

Kıtalararası Rüzgar Enerjisi Kongresi 31 Mart’ta başlıyor

on yıllarda ülkemizde de en gözde enerji kaynaklarından biri olan rüzgar enerjisinin tüm boyutlarıyla ele alınacağı Kıtalararası Rüzgar Enerjisi Kongresi (IWPC 2015), T.C. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’nın himayesinde, Türkiye Rüzgar Enerjisi Birliği (TÜREB), Avrupa Rüzgar Enerjisi Birliği (EWEA) ve Küresel Rüzgar Enerji Konseyi (GWEC) katkılarıyla 31 Mart – 02 Nisan 2015 tarihleri arasında İstanbul WOW Convention Center’da gerçekleştirilecektir. Kongreye katılacak ulusal ve uluslararası kuruluş temsilcileri, uzman ve akademisyenler rüzgar enerjisindeki son gelişmeler, enerji politikaları, rüzgar enerjisi teknolojiler gibi konularda bilgilerini katılımcılarla paylaşacaklar.

Makel’den yılın ilk çeyreğine özel kampanyalar

akel Şirketler Grubu tarafından Şubat ayında başlayan ve Mart ayı sonuna kadar devam edecek olan kampanyada 2.500 TL’lik mal alımı yapan herkese elektrik Bosch marka kırıcı – delici hediye ediliyor. Satış noktalarında oldukça olumlu karşılanan kampanyaya katılım oranıysa bir hayli yüksel durumda gerçekleşti. Bir diğer kampanyaysa aynı dönemi kapsayacak şekilde Mart ayı sonuna kadar 19.500 TL’lik mal alımı yapan herkese Umre veya Pattaya’ya seyahati armağan ediyor. Mayıs ayında yapılacak seyahatlerde Umre ziyareti Berat Kandili’ni içine alacak şekilde organize edildi. Medine ve Mekke’nin beş yıldızlı lüks otellerinde konaklayacak olan Makel misafirleri için 9 gece 10 gün sürecek bir organizasyon hazırlandı.

56 Şubat

2015

bayilere Pattaya seyahati

Makel Şirketler Grubu, 2014 Yılı “Makel’den İste Gerçek Olsun” kampanyası dahilinde katılım gösteren ana bayi ve bayilerini Tayland’ın turistik kenti Pattaya’da ağırladı. Toplam 135 misafirini 15 gün boyunca konuk eden Makel, iş ortakları ile birlikte keyifli zamanlar geçirdi. Türkiye genelinden 135 bayinin katıldığı seyahat sırasında katılımcılar tropik bitki örtüsü, doğal güzellikler ve okyanusun keyfini çıkardılar. 2015 birinci dönem kampanyası çerçevesinde Mayıs ayında yeniden bir araya gelmeyi hedefleyen bayiler, Makel yetkililerine şimdiden yerlerini ayırtmayı başladı.

UFS – DÖŞEMEALTI UYGULAMALARI

Güç ile estetiği birleştiren akıllı ve dekoratif çözümler… ISLAK ZEMİNLERDE GÜVENLİ ENERJİ KULLANIMINA UYGUN…

www.obo.com.tr

Tuncay Derman, Şubat 2015

Elektrik Sektörü’nün Küresel Dönüşümü Dergimiz ayda bir yayınlandığından bazı önem derecesi yüksek konuları anımsatmak için aylarca geri dönüp bakmamız gerekiyor. Bunlardan biri Dergimizin Temmuz 2014 sayısındaki Ankara Mektubu’nun konusu “Güneşe Arkamızı mı Döndük?” başlıklı yazım . Bu yazımda, son yıllarda Dünya’da Yenilenebilir Enerji’lere yönelimin ortaya çıkması ve özellikle Yenilenebilir Enerji Kaynakları’na dayalı uygulamaların Batı ülkelerinde çok hızlı gelişim göstermesi sonucu, bir Bilim ve Teknoloji dergisi yazarının ‘dağınık elektrik üretimi’ diye tanımladığı lokal bazda (binalara kadar yaygınlaşan) elektrik üretim sistemlerinden söz etmiş ve bu alanda güneş enerjisinin öne çıktığını belirtmiştim. Bilim ve Teknoloji dergisindeki yazılarını yakından izlediğim Baha Kuban, derginin geçen yılın sonuna doğru yayınlanan “Elektrik Sektörü’nde Dönüşümün İşaretleri Artıyor” ilginç başlıklı yazısında, dünyada Elektrik Sektörü’nde ortaya çıkan hızlı gelişmelerin Elektrik Şirketleri’ni güncel olarak ‘tehdit’ etmeye başladığını ileri sürüyor. Bu konuda özellikle “Avrupa’daki Elektrik Şirketleri açısından tehdit çok güncel. Bu durumda (özellikle) Avrupa’lı Elektrik sektörü oyuncularının yüksek düzeyde endişeli olmaları beklenir” diyor. Dünya Elektrik Sektörü’nde özellikle ABD ve Avrupa ülkeleri için dile getirilen küresel dönüşüm olgusu Türkiye için ne kadar geçerlidir? Geçerli ise yakın tarihlerde tamamı özele devredilmiş olan ülkemiz elektrik dağıtım şebekelerini sahiplenen özel sektör şirketleri ve özele devrine devam edilen kamu elektrik üretim tesislerini sahiplenen özel sektör şirketleri özellikle Avrupa’daki elektrik şirketleri gibi tehdit altında ve endişe içinde midir? Yanıt: Bunların hiçbiri Türkiye için geçerli değildir. ‘Şimdilik’ bile denilemez. Çünkü yazarının ‘dağınık elektrik üretimi’ diye tanımladığı, özel şirketlerin değil doğrudan halkın sahiplendiği binalar bazında yenilenebilir enerjilere dayalı lokal elektrik üretim tesisleri konusunda ülkemiz daha başlangıç aşamasında bile değildir. Mevzuatımız bu konuda doğrudan özel şirketleri hedefle-

58 Şubat

2015

miş durumdadır. Binalarda elektrik üretimine ise en son 1000 kW’a yükseltilen lisanssız izin verilerek halkımızın ağzına bir parmak bal çalınmış durumdadır. Aslında halkımızın olan bitenin pek de farkında olmadığını söylememiz daha gerçekçidir. Çünkü konu halkımızın ilgi alanında bile değildir. Gerisi boş lâftır. Oysa sözünü ettiğimiz Bilim teknoloji dergisi yazarı, dünya elektrik sektöründeki küresel dönüşümün özellikle ABD ve Avrupa ülkelerinde bir süredir ‘savaş tamtamları’nın çalınmasına yol açtığını ileri sürüyor. Bu savaşın, bu ülkelerde piyasa etkinliği giderek artan yazarın tanımıyla ‘dağınık elektrik üretim’ sistemlerini oluşturan bina, site, çiftlik, fabrika gibi lokal elektrik üretim kuru-

lumları sahipleri ile elektrik özel üretim ve dağıtım şirketleri arasında yaşanmaya başladığını belirtiyor. Bizde henüz bu savaşın taraflarından biri olan bina, fabrika vb lokal bazda elektrik üretim tesisleri olsa da bunların sayı ve elektrik üretim kapasitesi olarak bir ağırlığı olmadığından savaştan söz etmenin bir anlamı olmuyor. Böyle olunca, taraflardan özellikle elektrik dağıtım özel şirketlerinin karşısında hiçbir ‘rekabet’ unsuru bulunmuyor. Rekabetin olmadığı yerde ‘tekel’ öne çıkıyor. Oysa, Türkiye’de en az 10 yıl süredir Enerji Sektörü’nde mevzuatta ve uygulamada ‘piyasa’ olgusundan söz ediliyor. ‘Piyasa’ denince de ‘rekabet’ öne çıkıyor. Bizdeki ise dünyada bir ilk denebilecek ‘rekabetsiz Enerji Piyasası’ olarak kendini gösteriyor. Aynı yazar örneklediğimiz gözleminde, “ABD ve Avrupa’da geleneksel elektrik sektörü modelini yalnızca dağıtılmış üretim teknolojilerinin –örneğin fotovoltaik teknolojilerin- tehdit ettiği gibi bir anlayışın olduğunun yanlışlığına”, böylece, “İlgili hükümetlerin on yıllardır uyguladığı enerji verimliliği programlarının, elektrik şebekelerinde bilişim teknolojilerindeki hızlı gelişmenin olanak sağladığı talep tarafı yönetimi (demand side management)’nin, bina yönetim sistemleri’nin, yeni gelişen elektrikli otomobil ve elektrik enerjisi depolama teknolojilerinin olanak sağladığı ‘akıllı şebeke’ mantıklarının elektrik üretim ve dağıtımını dönüştürmeye başladığının görülebildiğine” işaret ediyor . Ülkemizin bugününde yukarıda sayılan teknoloji uygulamalarının hangisinden gönül rahatlığı ile söz edebiliyoruz, söyler misiniz?

Ülke olarak en azından Avrupa’nın bir parçası olduğumuzu söylemekten vazgeçmiş değiliz. Ancak sadece söylem olarak. Ülkemizi yöneten siyasal oluşumun enerji yetkililerinin ise söylemlerinde bile bu noktanın çok uzağında oldukları bir gerçek . Enerji/elektrik üretimi ve dağıtımı sektörlerinin de bu tutum ve davranıştan payını alması çok doğal. Bu durumda, yenilenebilir enerji kaynaklarımıza dayalı lokal bazda (binalara kurulu) ‘dağınık’ elektrik üretimi başta olmak üzere elektrik sektörümüzde özellikle yukarıda sayılan etkin enerji verimliliği programlarını, gelişen bilişim teknolojilerinin olanak sağladığı talep tarafı yönetimi, bina yönetimi, akıllı elektrik şebeke sistemlerini nasıl yaygın ve etkin olarak yaşama geçirebileceğiz? Cumhuriyet Bilim Teknoloji dergisinde ‘Kültür’ köşesindeki yazılarını heyecanla izlediğim değerli düşünürlerimizden sayın Doğan Kuban, “Devrimin tarihsel kalıpları” başlıklı yazısında “Osmanlı devlet adamları İstanbul’un fethinden ancak 300 yıl sonra ayıldılar. İlk matbaayı kurarken Avrupa’nın gerisinde olduğumuzu fark etmiştik. Ne var ki, sonraki 200 yılda da doğru dürüst bir öğretim sistemi kuramamış bir ortaçağ devleti olarak imparatorluk son buldu” vurgulamasını yapıyor. Dünya enerji/elektrik sektöründe hızlı gelişen küresel dönüşümün ülke olarak belki farkındayız. Ancak, özellikle ABD ve Avrupa ülkelerinin bu dönüşümü nasıl algılayıp azami faydaya dönüştürdüğünün farkında olduğumuzu söyleyebilir miyiz? Farkında olduğumuzu söylesek neden aynı yolu tutarak biz de azami faydayı hedeflemiyoruz da yenilenebilir enerjilerden elektrik üretimini fosil ya da nükleer santral projeleri yöntemiyle özel şirketlerden beklemekle yetiniyoruz? Şimdi kimi yetkili ve etkililerin, “iyi ya, lokal bazda elektrik üretimini bir kenara koyduğumuz için batı ülkelerinde yaşanan lokal elektrik üreticileri - elektrik şirketleri savaşlarının uzağında kalıyoruz. Bu da bizim başarımız…” tarzı ‘çok bilmiş’ yorumlarını duyar gibiyim. İşte burada, ülkemizde son yıllarda yaşanan çok örnekte olduğu gibi sözün bittiği yerdeyiz. Ülkemizde halen uygulanmakta olan yenilenebilir enerji kaynaklarımıza dayalı elektrik enerjisi üretimi yapan özel şirketler ile tamamı özel sektöre devredilmiş olan elektrik dağıtım şebekeleri işletmesini üstlenen özel şirketler arasında bırakınız savaş çıkmasını, bu şirketler arasında rekabet yolları açılır mı? Açılmaz. Çünkü tanınan yasal teşvikler bu özel şirketleri neredeyse aynı hizada tutmaktadır. Ufak tefek maliyet/satış fiyatı farkları ise bir savaşa yol açmayacak düzeyde önemsizdir. Bu alanda bir savaş çıkabilmesi için taraflardan birinin çıkarlarının oldukça büyük zarar görmesi ve bu zararın süreklilik kazanması gerekir. Bilgisizlik, beceriksizlik ve bu iki niteliğin ürettiği kötü niyet sadece bazı insanlara mahsus nitelikler değildir, toplum kesimleri ve ülke yönetimleri için de bu nitelikler söz

59 Şubat

2015

konusudur. Ne yazık ki, herkes Mersin’e giderken tersine gitmeyi sevmekle kalmayıp bu davranışı benimseyen ve her defasında uygulayan bir ülkeyiz. Enerji/elektrik sektörümüzü de bu kötü alışkanlığımız ve uygulamamızdan ne yazık ki soyutlayamıyoruz.

Sayacınıza doğalgaz yüklemeniz için konulan sınırlamalar gaz kuyruklarında ömür tüketmenize yol açıyor. Demem o ki, daha halkımıza temel hizmet sunma kültürünü bile kazanamamış bir ülke görüntüsünden çıkmış değiliz. Bu saptamamın bir kanıtı da bir türlü düzeltilemeyen trafik karmaşamız. Bu arada doğruları amaçları doğrultusunda istediği yere çekerek saptıran, halkını bilerek ve isteyerek yanıltan siyaset arenasını da unutmayalım.

Halbuki, Enerji/Elektrik Sektörü’nün küresel dönüşümünün ana çizgileri, bu dönüşümün yaşandığı ABD ve Avrupa ülkelerinde çok belirgin. Elde edilen hızlı gelişim başarısı, bu başarının o ülkelere kazandırdıkları ve bu kazanımlar nedeniyle karşılaşılan sorunlar ortada. Bizim Yeniden konumuza dönersek, dünyada Elektrik Sektörgibi ülkelerin bu tür deneyimlerden hiç vakit kaybetleri günümüzde önemli akılcı dönüşümler geçirirken meden yararlanması gerekir değil mi? Ne gezer? “Biz, biz bu dönüşümün başarılı sonuçlarını gördüğümüz halaslında kopyaladığımız modellerden esinlenerek kendi modelimizi kendihalkımıza temel hizmet sunma kültürünü bile miz oluşturur ve uygularız, ötesi bizi kazanamamış bir ülke görüntüsünden çıkmış değiliz. ilgilendirmez” diyenlerimiz ve uyguBu saptamamın bir kanıtı da bir türlü düzeltilemeyen layıcılarımız oldukça, dünyada yaya trafik karmaşamız. Bu arada doğruları amaçları kalmamızın da kaçınılmaz olacağı doğrultusunda istediği yere çekerek saptıran, halkını ortaya çıkıyor. bilerek ve isteyerek yanıltan siyaset arenasını da “Biz neden böyleyiz? Neden aklımızı unutmayalım. doğru kullanmaktan kaçınıyoruz?” sorularının yanıtını arayalım isterseniz. Türkiye’nin Enerji/Elektrik politikalarının sorumlude örnek almaya yanaşmıyoruz. Kendi modelimiz olan luk noktasında ortak sorumluluk paylaşımında siyasal her çeşit elektrik üretim yatırımını özel sektöre havale yönetimin (hükümet) bir parçası olan Enerji ve Tabii etmekle yetiniyoruz. Özel şirketler ne yapıyor? Tanım Kaynaklar Bakanlığı duruyor. Evet, bu Bakanlık sadece yerinde ise üstelik devlet desteği ile ortalığı yakıp yıkı‘duruyor’, çevresine bakmıyor, baksa da görmezden geyor. Örnek mi istiyorsunuz? Kuraklık gelmeden kuraklığı liyor. Şu yenilenebilir enerji kaynaklarımıza dayalı eleksürekli hale getiren, derelerimizi kurutan küçük akarsu trik enerjisi lokal (binalarda) üretim sistemlerine proje ve HES’lerinden başlayalım. İleri teknolojiden, çevre bilinfinansman teşvikiyle bir eğilse ülkemizin neler kazanacacinden nasibini almamış fosil yakıtlı santrallara, oradan ğını bir görebilse, kendi modelini üretip uygulamasına da son durakta nükleer santrallara gelelim. Çevre tahrigerek kalmayacak, halkımız kazanacak, ülke kazanacak. batını, zaten kıt olan sularımızın kötü kullanımını, iklim değişikliğini, nükleer atıkları sorun olarak görmeyelim. İyi de, yazımızın konusu olan lokal üretici-özel üretim Yenilenebilir enerji kaynaklarımıza dayalı lokal bazda ve dağıtım şirketi rekabetinin, devamında da kuvvetle elektrik üretimi başta olmak üzere elektrik sektörümüzmuhtemel savaşının gündeme gelmesini hangi siyasetçi de özellikle etkin enerji verimliliği programlarının, geligöze alabilir? şen bilişim teknolojilerinin olanak sağladığı talep tarafı Ülkemizde kamu özel fark etmiyor, elektrik, su, doğalgaz yönetimi, bina yönetimi, akıllı elektrik şebeke sistemgibi temel hizmetler kim tarafından sunulursa sunulsun lerinin öne geçmesine boş verelim. Yenilenebilir Enerji okkanın altına giden talep sahibi halkımız oluyor. Bu dukaynaklarımızdan lokal bazda elektrik üretiminin yayrum adeta bir kısır döngü gibi geçmişten bugüne etkileri gınlaştırılması ile yukarıdaki sorunların neredeyse tamaazalarak değil güçlenerek devam ediyor, sürdürülebilir mının ortadan kalkacağı gerçeği de varsın umurumuzhale gelmiş bulunuyor (oysa sürdürülebilirlik genellikle da olmasın. Ülke yönetiminde zaten “Allaha emanet”, olumlu anlamda kullanılır). Böyle olduğu içindir ki halyaşamımızı “fıtrata, kadere” terk etmiş bir ülke haline kımıza sunulan temel hizmetler yetkili şirketin keyfine gelmişiz. Böyle devam edelim ama bir madenin yüzlerce göre kesilebiliyor, sınırlanabiliyor. Onsuz yaşam olmayan metre derininde galerilerde oksitlenen kömürün zehirli suyunuz günlerce kesilebiliyor. (Örnek mi istiyorsunuz? gazını soluyan ya da madeni basan suların oluşturduKısa bir süre önce, ülkemizin bir numaralı turizm incisi ğu kömür toprak karışımı balçığa diri diri gömülen aynı diye övündüğümüz Muğla’nın Bodrum ilçesinde şebeanda onlarca, yüzlerce, bir gökdelenin onlarca metre tekede yapılacak çalışma nedeniyle bir aya yakın halka su pesinden inşaat asansörüyle yere çakılan aynı anda yine verilemeyeceği gazetelere güncel haber oldu. Tepkiler onlarca insanımızı savaştaki gibi tüketerek nereye kadar? üzerine bu susuz azap süresinin kısaltılıp kısaltılmadığını öğrenemedik). Su depolarınızın kapasitesi susuz kalmaKaynak nızı önleyemiyor. Elektriğiniz gecenin karanlığında, kediCumhuriyet gazetesi Bilim Teknoloji dergi eki, 11 Ekim 2013, sayı 1386. Cumhuriyet gazetesi Bilim Teknoloji dergi eki, 18 Ekim 2013, sayı 1387. lerin de katkısıyla (!) seçim geceleri zırt pırt kesilebiliyor.

60 Şubat

2015

ELEKTRİK TARİHİNdE YOLCULUK OSMAN BAHADIR

ELEKTRİK ÜZERİNE ÜLKEMİZDEKİ İLK BASILI METİN Dergimizin geçen sayısında elektrik üzerine ülkemizdeki ilk kitaptan söz etmiştik. Ancak 1812’de Yahya Naci Efendi tarafından hazırlanmış olan Risale-i Seyyale-i berkiyye adlı bu kitap basılamadan el yazması kitap olarak kalmıştı. Ülkemizde basılı ilk elektrik metni ise, Mühendishane başhocası İshak Efendi’nin (ö. 1836) dört cilt olarak hazırlamış olduğu Mecmua-i Ulum-u Riyaziyye adlı eserinin dördüncü cildinde elektrik konusuna ayırmış olduğu bölümdeki metindir. Bu kitap ilk kez 1834’te basılmıştır. Başhoca İshak Efendi, III. Selim’in daha şehzade iken, 1787 tarihinde “Düvel-i Avrupa’nın keyfiyeti ahvali ve birbirleriyle muvafakat ve yahut mugayyeretleri ve sinin-i vefireden beru icad olunan fünun-i harbiyye ve maarif-i bahriyyeyi teellüm etmek üzere” Fransız büyükelçisi Gouffier aracılığıyla gizlice Paris’e gönderdiği kişidir. İshak hocanın Avrupa’daki asıl öğrenim yılları 1787-1789 yıllarını kapsamaktadır. İshak Efendi III. Selim’in tahta geçmesinden sonra çeşitli görevlerde bulunduktan sonra II. Mahmut döneminde Mühendishane-i Berri-i Hümayun’a matematik hocası olarak atandı. Daha sonra başhoca Seyyid Ali Efendi’nin görevinden alınması üzerine de İshak Efendi başhoca olarak atandı. Mecmua-i Ulum-u Riyaziyye’nin birinci cildinde aritmetik, cebir, geometri; ikinci cildinde düzlem trigonometrisi, analitik geometri, diferansiyel ve integral hesap, koni kesitleri; üçüncü cildinde fizik, mekanik, optik, hava ve dördüncü cildinde de elektrik, küresel trigonometri ve kimya konuları yer almaktadır. Elektrikle ilgili bölüm, bir önsözden ve dört bölümden oluşmaktadır. İshak Efendi elektrikle ilgili bölüme yazdığı önsözde elektriğe ilişkin genel bilgiler vermekte ve ilk defa olarak elektrikle ilgili bazı tanımlamalar yapmaktadır. Buna göre, etkiyle elektriklenen (münfail elektrik), fiil-i elektrik veya elektrik maddesi (madde-i elektrikiyye) ve ecsam-ı elektrikiyye (elektriklenmiş cisimler) gibi tanımlamalar yapmaktadır.

62 Şubat

2015

1815-1835 yılları arasında Mühendishane’de hoca ve sonra başhoca olan şöhretli El Hac Hafız İshak Efendi.

Birinci bölümde, elektriğin akma ve akmama özelliği üzerinde durulmaktadır. Buna göre, bir cisim elektriği başka cisimlere vermezse o cisme ışıklı, verirse iletken adı verilir. Kendileri elektriklenen cisimler, yaklaştırma yoluyla etkiyle elektriklenebildiklerinden ve diğer cisimlere elektriği verdiklerinden, elektirikli olmayan cisimleri ışıklı yapabilirler. Bunun tersi elektriki olmyan

Bu kitabın içeriği bize 1834 tarihinde Mühendishane’deki elektrik eğitiminin düzeyiyle ilgili de bilgi vermiş olmakktadır. Her şeye rağmen bu metnin elektrik hakkında ülkemizdeki ilk basılı metin olması bakımından tarihsel bir değeri vardır ve bir başlangıç oluşturmaktadır. cisimler elektriği verdiklerinden iletken olurlar. Elektrik deneylerinin yapıldığı yerde esen rüzgarın da etkisi olur. Etrafta kuru ve soğuk poyraz estiğinde havada rutubet ve sıcaklık meydana geleceğinden elektrik maddesi yok olacak, çok fazla sürtmeden sonra bile yalnızca birkaç zayıf kıvılcım üretebilecektir. Deneylerin yapıldığı yerlerin havası yetersiz olduğunda da durum yine aynı olur. İkinci bölümde, elektrik elde etme araçları anlatılmaktadır. Elektrik aracı, sürtünmeyle elektrik elde etmenin en iyi yolu olmakla beraber, bu araçlar nasıl düzenlenirse düzenlensin mutlaka çok çeşitli özelliklerde olurlar. Sürtme ile elektriklendirmeye en yetenekli dört cisim, cam, balmumu, ipek telleri ve kükürt olup, bu dört maddenin yüzeyi düz, içbükey, dışbükey, küresel, silindirik ve benzeri biçimlerde olduğunda ve gerekli miktarda sürtüldüklerinde ne kadar elektrik maddesi elde edildiği aranır. Bu bölümde çeşitli düzeneklerle elektrik üretmenin yolları ve koşulları ayrıntılı olarak anlatılmaktadır. Üçüncü bölümde, elektrik olaylarına ilişkin yapılan araştırmaların sonuçları anlatılmaktadır. Önce, akıcı olan elektriğin kullanılması ve kullanılamaması koşulları üzerinde durulur. Burada havanın elektrik akımının yayılmasına karşı koymasının onun her yere dağılarak birikmesine yol açtığı belirtilir. Daha sonra havanın nemli, soğuk, yoğun ve elastiki olmasının elektriklenmenin daha etkili olmasına yol açtığı ileri sürülür. Elektrik maddesinin ateş gibi elastiki olduğu ve bu yüzden cisimlerde bulunmaya uygun olduğu belirtilir. Ancak elektrik maddesinin geçişi ve nüfuzu, her madde için aynı değildir. Bu da tıpkı ısı konusunda olduğu gibi henüz bilinmeyen nedenlerden kaynaklanmaktadır. Bütün cisimlerin çekim güçleri, ilgileri, yakınlıkları ve diğer nedenlerden dolayı elektrik maddesini tutmaları farklı olursa da, sürtünme ile kullanıldıkça başka yerlerden de elektrik maddesini elde edebilirler. Dördüncü bölümde, leyden şişesi ve bu araçla yapılan deney anlatılmaktadır. Başhoca İshak Efendi’nin elektrik üzerine ülkemiz tarihindeki bu ilk kitap bölümü çok çeşitli açılardan değerlendirilebilir. Öncelikle belirtmeliyiz ki, bu bölümde elektrik üzerine verilen bilgilerin düzeyi çok düşüktür. Kitabın 1834 yılında yayınlanmış olduğunu düşünürsek, verilen bilgilerin o tarihten en az 80 yıl öncesine ait bilgiler ve uygulamalar olduğu açıkça an-

laşılacaktır. Çünkü Franklin, leyden şişesini yüklemeyi 1752 yılında başarmıştı. İshak Efendi’nin yazısında ise o tarihten sonraki bir keşiften, icattan ve bunları gerçekleştiren bilim insanlarının isimlerinden herhangi bir bahis yoktur. Kitabın yayımlandığı tarihte Coulomb, elektrik teorisinde bir devrim yaratmış olan ünlü Coulomb yasasını formüle edeli (1785) yarım asır olmuştu. Bu yasaya göre Coulomb iki elektriksel yük arasındaki itme veya çekme kuvvetinin, yüklerin çarpımı ile doğru, aralarındaki uzaklığın karesi ile de ters orantılı olduğunu deneysel olarak göstererek elektriğin bir bilim dalı haline gelmesinde temel bir adım atmıştı. Öte yandan 18. yüzyılın sonlarında gerçekleştirilmiş olan çok önemli bir buluş da, pildir. Pil sayesindedir ki, kimyasal enerjiyi elektrik enerjisine dönüştürecek sürekli bir akım elde edebilme imkanı doğmuş ve bu durum da daha sonra elektrik uygulamalarında yeni adımların atılabilmesine imkan yaratmıştır. Ayrıca 1820’de Oersted bir telin içinden akım geçirildiğinde, elektrik akımının telin çevresinde bir magnetik alan oluşturduğu sonucuna varmıştı. Hemen arkasından da Ampere, elektromagnetizma yasasını formüle etmişti. Başhoca İshak efendi ise bütün bu önemli keşif ve icatlardan habersiz görünmektedir. Diğer yandan, kitaptaki anlatımdan anladığımız kadarıyla, İshak hoca elektrik üzerine bilgileri verirken başka kaynaklardan aldığı bilgileri sunmaktadır. Yani kendisinin öğrencilere herhangi bir deney yaptığı veya yaptırdığına dair bir izlenim edinilememektedir. Bu kitabın içeriği bize 1834 tarihinde Mühendishane’deki elektrik eğitiminin düzeyiyle ilgili de bilgi vermiş olmaktadır. Her şeye rağmen bu metnin elektrik hakkında ülkemizdeki ilk basılı metin olması bakımından tarihsel bir değeri vardır ve bir başlangıç oluşturmaktadır. Başlangıçlar her zaman önemlidir ve düzeyleri ne kadar geri olursa olsun yayınlanma tarihleri onları önemli yapmaya yeter. Ayrıca başhoca İshak Efendi’nin elektrik terimlerine Türkçe karşılıklar bulma çabası da takdir edilmeye değerdir ve onun bu tutumu, Türkçenin bir bilim dili olması sürecinin de başlangıç aşamalarını işaret eder. Yararlanılan Kaynak: Sevim Tekeli; “Batılışaşmada Son Dönem: İshak Hoca”, Erdem, Cilt 4, Sayı 11, Mayıs 1988, Atatürk Kültür Merkezi yayını, Ankara, s.437-465.

63 Şubat

2015

B İLİRKİŞİ R A P O RL A R I prof. dr. OSMAN SEVAİOĞLU’nun arşivinden

“hata ÖLEN İŞÇİde” Dosya No: (E) İş Mahkemesi, (T) 1. İş Mahkemesi Davacı: Sosyal Sigortalar Kurumu Genel Müdürlüğü Vekilleri: Av. G.G Av. M. B Davalılar: Z.S. H.H. İ.Z Vekili: Av. Z.S Dava Konusu: Alacak “T.C. Mahkemesi Esas Nöbetçi İş Mahkemesine

Davacı Taraf Sayın Vekilinin İddia ve Talebi

Davacı SSK İl Müdürlüğü ile Davalılar arasında mahkememizde görülen alacak davası nedeniyle; Dosyamız ekleri ile birlikte gönderilmiş olup;

Davacı Taraf Sayın Vekilinin Mahkemeye ibraz etmiş olduğu dava dilekçesinde özet olarak;

Dosyanın, ODTÜ Elektrik Elektronik Fakültesinden seçilecek üç kişilik bir Bilirkişi Heyetine verilerek dosyada bulunan Asliye Ceza Mahkemesi dosyası içerisindeki Adli Tıp Raporu ile İ.T.Ü. Elektrik Elektronik bölümünden bilirkişilerin vermiş olduğu rapor da dikkate alınarak tarihinde meydana gelen olay nedeniyle iş yerinde çalışan M. ölümünde elektrik tesiri olup olmadığı, ölüm olayında davalıların kusurunun bulunup bulunmadığı, varsa, ayrıntılı olarak bu konuda bilirkişi raporu istenilmesine, alınacak 4 suret rapor ile birlikte dosyamızın (talimatımızın) duruşmanın atılı bulunduğu ..günüden önce Mahkememize iadesi rica olunur.” şeklinde verilen yazılı talimatı uyarınca taraflara atfı kabil kusurlar, kusur oranları ve aidiyetleri üzerinde görüş ve kanaat belirtmek ve bu hususta bir kusur raporu hazırlamak üzere Bilirkişi Heyeti olarak resen görevlendirilmiş olmamız üzerine tarafımıza tevdi edilen dosya tetkik edilmiştir. Heyetimizin dava konusu olayın meydana gelmesinde tarafların varsa, kusurları ve oranları üzerinde vardığı görüş ve kanaati belirtmek üzere işbu rapor hazırlanmıştır.

64 Şubat

2015

DAVA KONUSU: Olayda vefat eden M. G. hak sahiplerine Kurumumuzca bağlanan PSDG olarak toplam: 27.980,65. - YTL ile ödenen toplam: 724,12- YTL. SYZ olarak ceman: 28.704,77. - YTL’nin şimdilik % 50 sine isabet eden 14.352,38 YTL’nin gelir bağlanma onay, ödeme tarihlerinden itibaren işleyecek yasal faizleri, yargı giderleri ve ücreti vekaletle birlikte, kusur ve miktar bakımından fazlaya dair talep ve dava haklarımız saklı kalmak kaydıyla, 506 sayılı yasanın 26 vd. maddelerince davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsilidir. DAVA KONUSU OLAY: Kurumumuz Müdürlüğü’nde ile işlem gören Z.S, işyeri sigortalılarından M.G., geçirmiş olduğu bir olay sonucunda vefat etmiştir.

Dava Konusu İş Kazası

Sigortalının hak sahiplerinden hayatını kaybeden işçi M. G. babası R.G.’e toplam: 14.345,86. - YTL, H. G.’e toplam: 14.358,91 YTL olmak üzere, nihai toplam: 28.704,77. - YTL. peşin sermaye değerli gelir bağlanmış ve sosyal yardım zammı ödenmiştir. Sigortalının hak sahiplerine bağlanan gelirlerin peşin sermaye değerini gösterir tablo dilekçemiz ekindedir. Dava konusu olay nedeniyle, 2. Asliye Ceza Mahkemesinin 2004/488 Sayılı dosyasıyla yargılama yapılmaktadır.

..Süt İmalathanesi olarak faaliyet gösteren işyerinin önünde elektrikli su pompası ile aracını yıkayan İ.Z yanına yaklaşan işyeri çalışanı M.G aniden yere düşerek rahatsızlanmış ve kaldırıldığı hastanede hayatını kaybetmiştir.

Ayrıca, SSK Başkanlığı Sigorta Teftiş Kurulu tarafından araştırma ve soruşturma yapılmış Sigorta Müfettişi tarafından, rapor düzenlenmiştir. Raporun sonuç ve kanaat bölümünde belirtildiği gibi, dava konusu olay 506 sayılı yasanın 11. maddesi gereğince bir olay olup ve İşve-

ren İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü ile ilgili gerekli önlemleri almaması nedeniyle, 506 sayılı yasanın 26. maddesi gereğince sorumludur. Bilindiği üzere, İş Kanunu Madde 1, 2, 3, 73, 77, 85, 86, İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü Madde 2, 3, 4 v.d. ayrıca mevzuat gereğince; işverenlerin c- Yargı giderleri ve ücreti vekaletin davalılara tahmiline, karar verilmesini bı’lvekale arz ve dava ederiz. denilmiştir. Davalılardan H. Z ve İZ’in Sayın Vekilinin Davaya Cevabı Davalılardan Hüseyin H. Z. ve İ. Z’in Sayın Vekilinin Davaya cevap dilekçesinde özet olarak; KONU: Sayın Mahkemenizde müvekkillerim aleyhine açılmış bulunan davaya karşı cevaplarımızdır. Sayın Mahkemenizde açılan ve derdest olan davamızda müvekkillerime ait bulunan işyerinde isçi olarak çalışmakta bulunan mağdur M.G. işyerinde rahatsızlanarak vefat etmiştir. Bu vefat sonucu müvekkillerim aleyhine Asliye Ceza Mahkemesinde 2004/488 Esas sayılı dosyası ile dava açılmıştır. Ölümün nedeninin araştırılması halen yapılmaktadır. Bu nedenle, devam etmekte bulunan bu dava dosyasının bekletici mesele olarak Sayın Mahkemenizce kabul edilerek sonucunun beklenmesi gerektiği kanısındayız. Hal böyle iken, Sayın S.S.K. Vekili tarafından verilmiş bulunan kendi müfettişlik raporuna dayanılarak olay olarak nitelendirilmiş ve ölenin hak sahiplerine bağlanan gelirler de müvekkilimden taksili için dava açılmıştır. Bu nedenle mezkur ecel ile ölüm neticesi meydana gelen olayda müvekkilim işverene atfı kabil bir kusur izafesi de mümkün olmadığından haksız ve usulsüz olarak açılan davanın reddine masraf ve vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini vekil olarak saygı He arz ve talep ederim. 3. Dosya Kapsamından Tespit Edilen Hususlar

Dosya kapsamının incelenmesinden aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir. 3.1. Dava konusu olayTarihli Olay Yeri Tespit ve Görgü Tutanağında: Süt İmalathanesi olarak faaliyet gösteren işyerinde meydana gelmiştir. Dava konusu olayın meydana geldiği yer tek katlı betonarme bir binadır. Binanın solunda bir depo, imalat atölyesi, temizlik malzemesinin bulunduğu bir oda ve tuvalet mevcuttur. Binanın solundaki deponun önünde bir su tankı, kullanılmayan süt tankı seyyar süt kabul kazanı mevcuttur. Su tankının sol yanında yerde elektrikli su motoru mevcuttur. 3.2. Dava konusu olayın meydana geldiği binada su

motorunun bağlı olduğu şalterin imalat atölyesinin kapısının üzerindedir ve kapalı vaziyettedir. Olay Yeri Tespit Tutanağında Dava konusu olayın meydana geldiği mahaldeki elektrik tesisatı üzerinde yapılan kontrolde herhangi bir elektrik kaçağı tespit edilmemiştir. Dava konusu olayın tanığı N. K. polise verdiği ifadesinde: “Dava konusu olayın meydana geldiği işyerinin önünde yaya olarak yürüdüğünü, işyeri sahibi İ. Z.’nin fabrikaya ait yolda otosunu yıkamakta olduğunu, Onun arkasında M. G’nin bulunduğunu, orada bir de su motorunun olduğunu, M. G.nin ayakta dururken birdenbire yere yığıldığını, hayatını kaybeden işçinin o esnada hiçbir şeye dokunmadığını düştüğünü” ifade etmiştir. hayatını kaybeden işçi M. G.’nin babası R.G. .. tarihinde polise verdiği ifadesinde oğlunun herhangi bir hastalığının olmadığını ifade etmiştir. Dava konusu olayın meydana geldiği işyerinin sahibi ifadesinde: ‘‘İşyerinde elektrikli su pompası ile aracını yıkadığını, bu sırada M. G’nin yanına geldiğini, kapının önünde durduğunu, arabasını yıkarken arkasından “Ah .../” diye bir ses geldiğini ve hayatını kaybeden işçi M. G.’nin su tankının üzerine yıkıldığını, M. G.’nin hastaneye götürdüğünü, elektrik çarpmasından şüphelendiği için elektrik çarpmış olabileceğini” ifade etmiştir. Adalet Bakanlığı Adli Tıp Kurumu Başkanlığının raporunda: hayatını kaybeden işçi M. G.’nin vücudunda elektrik akımı geçişine ait lezyonun belirlenememiş olduğu, ancak ıslak ortamda veya geniş yüzeyli temas durumunda elektrik akımının giriş ve çıkışına ait lezyon bulunamayabileceği, eldeki verilerle kişinin ölümünün nedeninin belirlenemediği, ifade etmiştir. Bilirkişi Z. M. tarafından hazırlanan Bilirkişi Raporunda: Su tankının plastik olduğunu, altında kalas bulunduğunu, plastik tankı koruyucu demir kafesinin pompa ve motor ile iletken bir bağlantısının olmadığını, bu nedenle su tankının koruma kafesine elektriğin gelemeyeceğinin, elektrikçinin yaptığı tespitte elektrik kaçağı bulunamadığını, ayakta lastik çizme olmasının da koruyucu bir önlem olduğunu, bu bilgiler ışığında ölümün elektrik nedeniyle meydana geldiğini söylemenin mümkün olmadığı ifade etmiştir. 4. Dava konusu İş Kazası ile ilgili olarak Dosyada Mevcut Bilirkişi Heyeti Raporları

4.1. Bilirkişi Z. M. tarafından hazırlanan ve Asliye Ceza Mahkemesinin 2004/488 (E) sayılı dosyasına ibraz edilen Bilirkişi Heyeti raporu Bu raporun sonuç kısmında özetle; Resen Bilirkişi seçildiğim sözkonusu dava konusu olay ile ilgili olarak Mahkeme Heyeti ve diğer ilgililerle olay mahalline gelerek yapılan keşfe bilirkişi olarak katıldım.

65 Şubat

2015

Sözkonusu dava konusu olay ile ilgili olarak keşif mahallinde tanık, sanık ifadelerini dinledim. Dava dosyasını inceledim. Olay mahallinde demir kapı önünde plastik su tankı, tanka bağlı 0,75 K W, 220 Volt, koruma sınıfı İP 45 (her türlü yabancı malzemenin dokunmasına karşı, toz toplanmasına karşı ve basınçlı suya karşı koruyucu) olan elektrik motorlu santrifüj pompa, pompa çıkışında hortum ve hortum ucunda suyu püskürtmesi için metal kelepçeyle tutturulmuş bakır boru bulunmaktadır. Plastik su tankı boru kafes içinde olup altında yaklaşık 10 X 10 cm tahta kalaslar üzerine oturtulmuştur. Bina içinde demir kapının üst tarafında duvar üzerinde elektrikli santrifüj pompanın şalteri bulunmaktadır. Olay günü sanık İ.Z. pompayı çalıştırarak ayağında lastik çizme ve elleri çıplak vaziyette kapı önündeki arabayı yıkarken ayağında lastik çizme ile M. G.kapı önüne gelmiş, daha sonra inleyerek su tankına doğru düşmüştür. İ. Z. elindeki hortumu bırakarak M. G.’ü kucaklayıp yere yatırmış ve pompanın elektrik şalterini kapatmıştır. Bilindiği üzere, iş kanunu Madde 1,2,3,73,77,85,86, İşçi Sağlığı ve İş güvenliği Tüzüğü Madde 2,3,4 v.d. ayrıca mevzuat gereğince, işverenlerin ve yetkililerin sorumluluklarının tespiti yoluna gidilmiştir. Şöyle ki; İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Önlemleri Tüzüğüne göre; “Her işveren işlerinde işçilerin sağlığını ve iş güvenliğini sağlamak için, bu tüzükte yer alan koşulları yerine getirmekle ve gerekli araç ve gereçleri eksiksiz bulundurmakla ve her türlü tedbiri almakla yükümlüdür. İşveren alınan tüm önlemlere uyulmasını temin etmekle, geniş bir kontrol mekanizması kurmakla da yükümlüdür ÇALIŞAN KİMSENİN İŞ GÜVENLİĞİ KENDİ İNİSİYATİFİNE BIRAKILAMAZ” denilmektedir. Yargıtay 10. HD. 30. 9. 1986, 453 E. 4793 Sayılı kararında; “İş kazalarını önlemek bakımından, işveren sadece işin niteliğine uygun koruyucu vermekle yükümlü olmayıp, verilen malzemenin kullanılmasını sağlama ve bunların uygulanıp uygulanmadığını sürekli ve etkin bir biçimde denetlemekle de yükümlüdür.” denilmektedir. Kurumumuzca, ölen sigortalının hak sahiplerine Toplam olarak: 28.704,77- YTL. Peşin sermaye değerli gelir bağlanmış olup Kurumu muz zararının şimdilik % 50’si ne isabet eden 14.352,38- YTL’nin gelir bağlama ve onay tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte, 506 sayılı yasanın 26. v.s. ilgili hükümleri gereğince, davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsilini temin için işbu davanın açılması zarureti hasıl olmuştur. H. SEBEPLER: 506 Sayılı Yasa, Madde 26, vs. ilgili hükümler, İş Kanunu, işçi sağlığı ve iş güvenliği ile ilgili mevzuat hükümleri, B.K., dava konusu olay He ilgili sair mevzuat hükümleri.

66 Şubat

2015

KANITLAR: Gelir bağlama ve karar evrakı, PSDG tabloları, Kurum ve İş Müfettişliği Raporu ve ekleri, Asliye Ceza Mahkemesinin 2004/488 E. sayılı dosyası muhteviyatı, bilirkişi tetkikatı ve sair her türlü yasal delail. SONUÇ: Dava dilekçemizin birer örneğinin davalılara tebliği ve duruşma icrasıyla, arz olunan nedenlerle; a- Kurum zararı peşin değerli gelirlerden toplam: 28.704,77- YTL nin % 50’si ne isabet eden 14.352,38YTL nin gelir bağlama ve onay tarihi olan tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline, b- Kusur ve miktar yönünden fazlaya ilişkin haklarımızın mahfuziyetine saklı tutulmasına, İş Mahkemesi, / 707 (E) 1. İş Mahkemesi, / 360 (T) Bilirkişi Heyeti Raporu İl Emniyet Müdürlüğünde elektrikçi olarak görev yapan M. ÖZ. olay yerinde pompa, motor, kablolar ve tesisatı kontrol etmiş, herhangi bir elektrik kaçağı olmadığını tespit ederek ..tutanağı tutmuştur. Eskişehir Tıp Fakültesinin raporunda; “kişinin ölümünün elektrik çarpması sonucu solunum ve dolaşım yetmezliği olduğu” ifade edilmiştir. Ayrıca, “ölüm sebebinin elektrik çarpması sonucunda meydana gelip gelmediği hususunda histo patolojik araştırma yapılmasının istenmesine” şeklinde rapor verilmiştir. Adalet Bakanlığı Adli Tıp Kurumu Morg İhtisas Dairesi’nin İst. raporunda 1. Adli Tıp Kurulundan görüş alınması istenmiştir. Adalet Bakanlığı Adli Tıp Kurumu Başkanlığının İst. yazılarında sayfa 2 de sonuç olarak/ “Kişinin ölümünün elektrik çarpması sonucu solunum ve dolaşım yetmezliği olduğu” ve sayfa 3 de son cümlede “Eldeki verilerle kişinin ölüm nedeni ve mekanizmasının belirlenemediği oy birliği ile mütalaa olunur” denilmektedir. Su tankının plastik olması, altının tahta kalaslı olması, plastik tankı koruyucu demir kafesin pompa-motorla bir bağlantısının olmaması, buralardan elektrik kaçağına izin vermeyecektir. Ayrıca, elektrikçinin yaptığı kontrolde kablo ve tesisatta elektrik kaçağının tespit edilemediği de belirtilmektedir. Yerlerin ıslak olması, işçilerin ayaklarında lastik çizme olması nedeniyle herhangi bir elektrik kaçağına koruyucu bir önlemdir.” Bu bilgiler ışığında dava konusu olayın nedeninin elektrik kaçağı olmadığı yönünde kanaatine varılmıştır. Takdir Yüce Mahkemenizin olmak üzere durumu saygı ile arz ederiz. denilmiştir. 4.2. Bilirkişi ve Heyet Arkadaşları tarafından hazırlanan

ve İstanbul 4. Asliye Ceza Mahkemesinin 2004/488 (E) sayılı dosyasına ibraz edilen Bilirkişi raporu Bu raporun sonuç kısmında özetle; Müteveffa M. G.nin otopsi raporu ile ölüm nedeni tespit edilememiştir. Otopsi raporu ile tespit edilemeyen bir ölüm olayında ölümün nedeni varsayıma dayalı olarak tespit edilebilecektir. Mahkemenin bilirkişi heyetimize sorduğu, ölüm olayı elektrik tesiri ile mi geldi sorusunun cevabı: hayatını kaybeden işçi M.G. olay anında elektrikli bir cihaz ile temas halinde ise ölümünde elektriğin tesiri olabilir olacaktır. Ancak olayın görgü tanığı N. K. ifadesinde; M.. G.’nin yere düşmeden önce bir yere dokunmadığını beyan etmiştir. O halde olay esnasında hayatını kaybeden işçinin ayak tabanlarının dışında bir kısmının zemin ile teması sözkonusu değildir. Zeminin ıslak olması nedeniyle, zemine elektrik kaçağının geçtiği düşünülürse, bu durumda 220 volt tuk elektriğin, meydana getireceği potansiyel dağılımının etkisi de fazla olmayacaktır. Elektrik etkisi ile kalbin durması kalp üzerinden geçen elektrik akımının etkisi ile oluşacağından ve bu durumda elektrik akımı yolunu bacaklar üzerinden tamamlayacağından ölüme sebebiyet vermeyeceği kanaatindeyiz. hayatını kaybeden işçinin ayağında çizme bulunduğundan, toprakla temas etme ihtimali azalacağından elektrik tesirinde kalma ihtimali de azalacaktır. Bir canlının elektrik tesirinde kalması, elektriğin bulunduğu devre ile vücudun herhangi bir noktasının teması ve diğer bir noktasının da toprakla teması sonucu oluşur, hayatını kaybeden işçinin çizme giymesi bu ihtimali azaltmaktadır. Elektrik motorunda elektrik kaçağının mevcut olması durumunda: bu motora temas eden metal kapıya elektriğin geçmesi ve bu kapıya dokunan şahsında ‘ elektrik tesirinde kalması mümkündür. Bir kişi geniş bir yüzey ile elektrik bulunan yere (alçak gerilim için) temas ettiğinde, elektriğin girdiği veya çıktığı noktanın tespiti mümkün olmayabilir. Bu noktadaki etki oradan geçen akımın yoğunluğu ile ilişkilidir. Akım büyük bir yüzeyden giriyor ise bu yüzeyde etkisi fark edilmeyecektir. Ancak kalp üzerinden geçen akımın etkisi ortaya çıkacaktır. Tanık N.. K.’un ifadesi, otopsi raporu ve Bilirkişi Raporu gözönüne alındığında dava konusu olayın elektrik tesirinde kalma sonucu meydana gelmediği ve bu nedenle de sanıklara kusuru atfedilmesinin mümkün olmadığı kanaatine varılmıştır.

Bilirkişi Heyetimiz, Davalı Tarafa kusur affedilmesinin mümkün olmadığı yönünde bir görüş ve kanaate varılmış olduğu için dava konusu olay ile ilgili olarak ihlal edilen bir mevzuatın bulunduğundan bahsedilmeyeceği, bu nedenle de, mevzuat hükümlerinin burada verilmesine gerek olmadığı yönünde bir görüş ve kanaate sahip bulunmaktadır. İnceleme, Görüş ve Kanaat

Dosya muhteviyatı, tarafların iddia ve savunmaları, diğer belge ve deliller Heyetimize tevdi edilen görev doğrultusunda incelenmiş ve değerlendirilmiş olup, Heyetimizin taraflara atfedilmesi gereken kusurlar ve oranları ve gerekçeleri hususunda varmış olduğu görüş ve kanaat aşağıda açıklanmıştır. 6.1. Bilirkişi Heyetimiz tarafından raporun ilk kısmında dava konusu olayın elektrik çarpmasından dolayı meydana gelip gelmediği hususu incelenecektir. Dosyada bir örneği mevcut Dosyada bir örneği mevcut “Adalet Bakanlığı Adli Tıp Kurumu Başkanlığının tarihli Raporu’nda; “Elektrik çarpmasına ait giriş-çıkış deliğine (iezyona) rastlanmadı” denilmiştir. Yukarıdaki kısımda ifade edilen tespit ve gerekçe doğrultusunda, Bilirkişi Heyetimiz hayatını kaybeden işçi M.G.’nin elektriğe çarpmasından dolayı hayatını kaybetmiş olduğunun söylenemeyeceği yönünde bir görüş ve kanaate sahip bulunmaktadır. Bilirkişi Heyetimizin bu görüş ve kanaati, Bilirkişi Z. M. tarafından hazırlanan ve Asliye Ceza Mahkemesinin 2004/488 (E) sayılı dosyasına ibraz edilen Bilirkişi Heyeti raporunda varılmış olan görüş ve kanaat ile, gerek, Bilirkişi ve Heyet Arkadaşları tarafından hazırlanan ve İstanbul 4. Asliye Ceza Mahkemesinin 2004/488 (E) sayılı dosyasına ibraz edilen Bilirkişi raporunda varılmış olan görüş ve kanaat ile, Dava konusu olayın meydana geldiği mahaldeki elektrik tesisatı üzerinde yapılan kontrolde herhangi bir elektrik kaçağı tespit edilmemiş olduğu yönündeki Olay Yeri Tespit Tutanağında varılmış olan görüş ve kanaat ile, ve de gerekse, T.C. Adalet Bakanlığı, Adli Tıp raporunda varılmış olan görüş ve kanaati ile aynı yöndedir. Bilirkişi Heyetimiz tarafından raporun bu Bilirkişi Z. M. tarafından hazırlanan ve Asliye Ceza Mahkemesinin 2004/488 (E) sayılı dosyasına ibraz edilen Bilirkişi Heyeti raporunda varmış olduğu görüş ve kanaatin bağlayıcılığı incelenecektir.

Takdir Yüce Mahkemenizin olmak üzere durumu saygı ile arz ederiz. denilmiştir.

Dosyada dava konusu olayın meydana geldiği mahalde Bilirkişi Z. M. tarafından keşfe dayalı olarak hazırlanan ve Asliye Ceza Mahkemesinin 2004/488 (E) sayılı dosyasına ibraz edilen Olay Yeri Tespit Tutanağı mahiyetinde bir bilirkişi raporu mevcuttur.

İlgili Kanun ve Yönetmelik Hükümleri

Bilirkişi Heyetimiz öncelikle Bilirkişi Heyetimiz tarafın-

67 Şubat

2015

dan hazırlanan işbu Bilirkişi Heyeti raporunun dava konusu mahalde mahkeme nezaretinde yapılan bir incelemeye dayalı olarak değil, dosya üzerinde yapılan bir incelemeye dayalı olarak hazırlandığını Sayın Mahkemeye ve taraflara ifade etmeyi gerekli görmektedir. Bir başka ifade ile, Bilirkişi Heyetimizin dava konusu mahalle gitmeye ve orada inceleme yapmaya; Aradan oldukça uzun bir zaman geçmiş olması ve delillerin ortadan kaldırılmış olması, Bilirkişi Heyetimizden bu yönde bir çalışma yapmasının istenmiş olmaması, Esasen bu yönde bir çalışmanın Bilirkişi Z. M. tarafından keşfe dayalı olarak yapılmış olması nedenleri ile gerek olmadığı ve de hatta imkân olmadığı yönünde bir görüş ve kanaate sahiptir. Öte yandan, Bilirkişi Heyetimiz dava konusu mahalde mahkeme nezaretinde yapılan çalışma sonunda hazırlanan bir tespit çalışmasının görevi sadece dosya üzerinde inceleme yapmak olan Bilirkişi Heyetimizi de bağlayıcı mahiyette olduğu yönünde bir görüş ve kanaate sahiptir. Yukarıdaki kısımda ifade edilen görüş ve kanaat doğrultusunda, Bilirkişi Heyetimiz Bilirkişi Z. M. tarafından keşfe dayalı olarak yapılmış Bilirkişi Heyeti raporunun; Mahallinde bizzat yapılan tespite dayalı olması, Tespitin yapıldığı ile Davacı Tarafça yapılan işin bitimi arasında çok fazla bir sürenin geçmiş olmaması, Bir başka ifade ile, yapılan tespitin tespit tarihi itibarı ile geçerliliğini koruması nedenleri ile kabule şayan, itibar edilmesi gereken ve Bilirkişi Heyetimizi de bağlayıcı mahiyette bir rapor olduğu yönünde bir görüş ve kanaate sahiptir. Özet olarak; Bilirkişi Heyetimiz dava konusu olayın nasıl meydana gelmiş olduğu hususunda yukarıdaki kısımda bir özet halinde ifade edilmiş olan kendi görüş ve kanaatinin, Gerek, Bilirkişi Z. M. tarafından keşfe dayalı olarak yapılmış Bilirkişi Heyeti raporunda varılmış olan görüş ve kanaat ile, Gerek, Bilirkişi ve Heyet Arkadaşları tarafından hazırlanan ve İstanbul 4. Asliye Ceza Mahkemesinin 2004/488 (E) sayılı dosyasına ibraz edilen Bilirkişi raporunda varılmış olan görüş ve kanaat ile, Gerek, T.C. Adalet Bakanlığı, Adli Tıp raporunda varılmış olan görüş ve kanaat ile, ve de gerekse, T.C. Yargıtay tarafından ONANMIŞ Asliye Ceza Mahkemesinin kararından varılmış olan görüş ve kanaat ile aynı yönde olduğu ve de daha da önemlisi bu görüş ve kanaatin aksini destekleyen somut bir delilin dosyada mevcut olmaması nedenleri ile, savunulabilir olmadığını görmekte, bu nedenle de kendisinin;

68 Şubat

2015

Gerek, Bilirkişi Z. M. tarafından keşfe dayalı olarak yapılmış Bilirkişi Heyeti raporunda varılmış olan görüş ve kanaate, Gerek, Bilirkişi ve Heyet Arkadaşları tarafından hazırlanan ve İstanbul 4. Asliye Ceza Mahkemesinin 2004/488 (E) sayılı dosyasına ibraz edilen Bilirkişi raporunda varılmış olan görüş ve kanaate, Gerek, T.C. Adalet Bakanlığı, Adli Tıp raporunda varılmış olan görüş ve kanaate, ve de gerekse, T.C. Yargıtay tarafından ONANMIŞ Asliye Ceza Mahkemesinin kararından varılmış olan görüş ve kanaate katılmak zorunda olduğunu görmektedir. Bir başka ifade ile, Bilirkişi Heyetimiz Yukarıdaki kısımda bir liste halinde sıralanmış olan Bilirkişi Heyeti raporlarında ve Yargıtay tarafından onanmış Mahkeme kararında varılmış olduğu görüş ve kanaate hukuken katılmaktadır. 7. Sonuçlar

Bilirkişi Heyeti olarak, dava dosyası incelenmiş yukarıda detayları ile açıklanan görüş ve kanaat doğrultusunda, dava konusu olayın meydana gelmesinde, Davalı Tarafın herhangi bir kusur, katkı ve sorumluluğunun olmadığının, Dava konusu olayın hayatını kaybeden işçinin kendisinden kaynaklana başka bir nedenle ortaya çıkmış olduğunun, Bu nedenle de, dava konusu olayın meydana gelmesinde Davalı Tarafa atfı kabil bir kusur ve sorumluluğun mevcut olmadığının kabul edilmesi gerektiği yönünde bir görüş ve kanaate varılmıştır. Herhangi bir kasıt unsuru bulunmayan kazada, dosyada mevcut bilgilere göre Davalı Taraf da dahil, hiçbir, kişi ve kuruluşlara kusur atfedilemeyeceği yönünde vicdani bir görüş ve kanaate varıldığını ifade eden işbu Bilirkişi Heyeti Raporu, karar verme ve hüküm tesis etme yetkisi elbette Sayın Mahkemenize ait olmak üzere, Sayın Mahkemenin ve Sayın Taraf Vekillerinin huzurlarına en derin saygılarımızla arz edilmektedir. 8. Bilirkişi Heyeti (Soyadına göre alfabetik sıra ile)

Elk. Yük. Müh. H. Feza CARLAK, İş Güvenliği Uzmanı, Elektrik ve Elektronik Mühendisliği Bölümü, Orta Doğu Teknik Üniversitesi, 06531, Balgat, Ankara. Prof. Dr. Mirzahan HIZAL, İş Güvenliği Uzmanı, Elektrik ve Elektronik Mühendisliği Bölümü, Orta Doğu Teknik Üniversitesi, 06531, Balgat, Ankara. Prof. Dr. Osman SEVAÎOĞLU, İş Güvenliği Uzmanı, Elektrik ve Elektronik Mühendisliği Bölümü, Orta Doğu Teknik Üniversitesi, 06531, Balgat, Ankara. İş Mahkemesi, / 707 (E) 13/13 1. İş Mahkemesi, / 360 (T) Bilirkişi Heyeti Raporu

Elektrikgüncesi basından seçilmiş haberler

Enerji • Elektrik • Ekonomi • Politika • Olaylar

Yıldız Dağı’nın elektriği güneş enerjisinden üretilecek RADİKAL

ivas İl Özel İdaresi Genel Sekreteri Salih Ayhan, Yıldız Dağı Kış Sporları ve Turizm Merkezi’nin elektriğinin güneş panellerinden karşılanacağını bildirdi. Ayhan, yaptığı yazılı açıklamada, yenilenebilir enerji kaynaklarından faydalanarak en az miktarla en fazla üretimi gerçekleştirmeyi hedef edindiklerini belirtti. Yatırımların önünü açmak, zaman ve kaynak israfını en aza indirmek ve gelişmiş ülkelerde kullanılan sistemleri Sivas’ta uygulamak istediklerini kaydeden Ayhan, “Et Entegre Tesisimizin bulunduğu bölgeye güneş panelleri kuracağız. Orada üreteceğimiz elektrikle Yıldız Dağı’nın mekanik ve teknik sistemini de besleyerek elektrik giderlerini sıfırlayacağız hem de Et Entegre Tesislerinde de işletme giderlerini karşılamış olacağız” ifadelerini kullandı.

Bunun İl Özel İdaresi’nin 2015 yılındaki en önemli projeleri arasında yer aldığına dikkati çeken Ayhan, şöyle devam etti:”Bu sistem Altınyayla ilçemize kurduğumuz sistemin 5 katı büyüklüğündedir ve 999 kilovattır. Bu proje hem Sivas’a örnek olacak hem de Sivas İl Özel İdaresi’nin yıllık ortalama 600 bin liralık elektrik giderini karşılayacak. Dolayısıyla kurumumuz oradan da ayrıca bir kar elde etmiş olacak. Çalışmalara bu yıl içerisinde başlamayı düşünüyoruz.”

En pahalı benzin Hakkari’de BBC

ürkiye’de en pahalı akaryakıt Hakkari’de, en ucuz akaryakıt ise İstanbul, Kocaeli ve Tekirdağ’da satılıyor. Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunun (EPDK) son açıkladığı benzin ve motorindeki tavan fiyat listesinden derlediği bilgilere göre, Türkiye’de akaryakıt fiyatının en yüksek olduğu il Hakkari. Hakkari merkezde benzinin litresi 4,63, motorinin litresi 4,04 liradan tüketicilere sunuluyor. Pahalı akaryakıt konusunda Hakkari’yi, Tunceli, Elazığ,Mardin ve Muş takip ediyor. En ucuz akaryakıt ise İstanbul, Kocaeli ve Tekirdağ’da satılıyor. Bu illerde benzinin litre fiyatı 4,45 lira, motorinin fiyatı 3,83 liraya düşüyor. HAKKARİ’DE 208, TEKİRDAĞ’DA 200 LİRA

Hakkari’de bir aracın 45 litrelik benzin deposu yaklaşık 208 liraya dolarken, bu rakam İstanbul, Kocaeli ve Tekirdağ’da 200 lira olarak hesaplanıyor. Türkiye’de akaryakıt dağıtım firmaları, Türkiye Petrol Rafinerileri AŞ’ye ait İzmit, İzmir, Kırıkkale ve Batman olmak üzere 4 rafineriden akaryakıt temin ediyorlar. Akaryakıtta iller arasındaki fiyat farklarına, rafinerilere ödenen nakliye bedelleri de etki ediyor.

2015

ÜREB’ten yapılan yazılı açıklamaya göre, geçen yıl 804 megavatlık rüzgar enerjisi santralini devreye alan Türkiye, rüzgar enerjisi yatırımlarında Avrupa’da Almanya, İngiltere, Fransa ve İsveç’in ardından beşinci, dünyada ise onuncu oldu.

EPDK

EPDK, 2014 yılı genelinde ham petrol ithalatının yüzde 5,8 azalarak 17 milyon 478 bin ton olduğunu açıkladı. Enerji Piyasası ve Düzenleme Kurumu’nun açıkladığı verilere göre, aynı dönemde totorin (biodizel ihtiva eden motorin hariç) ithalatı yüzde 26,39 artarak 11.755.790 ton, biodizel ihtiva eden motorin ithalatı ise yüzde 82,81 azalarak 68.901 ton, jet yakıtı ithalatı yüzde 60,81 artarak 847.101 ton oldu. Benzin ihracatı yüzde 16,7 azalarak 2.086.705 ton olarak gerçekleşirken motorin (biodizel ihtiva eden motorin hariç) yüzde 38,15 azalma gerçekleşti.

Rüzgar enerjisinde geçen yıl dünya genelinde ilave kapasite artışında 50 gigavata ulaşılarak rekor kırılırken toplam kurulu kapasite 370 gigavata yaklaştı. Çin’in 114,8 gigavat, ABD’nin 65,9 gigavatla, Almanya’nın 39,2 gigavatla ilk üçte yeraldığı listede Türkiye 3,8 gigavatla 16’ncı sırada bulunuyor. Dünya Rüzgar Enerjisi Birliği, 2014 sonu itibariyle küresel elektrik talebinin yaklaşık yüzde 5’inin rüzgardan sağlandığını belirtiyor.

Şubat

ENERJİ HABER

TÜREB Başkanı Mustafa Serdar Ataseven, Türkiye’de rüzgar sektörünün hızla büyümeye devam ettiğini ifade etti. Petrol ve doğalgaz zengini ülkelerin bile rüzgara yatırım yaptığına dikkati çeken Ataseven, Avrupa’nın fosil yakıt kullanımını azaltarak rüzgara ağırlık verdiğini kaydetti. EWEA’nın yıllık raporuna göre Avrupa’da 2014’te kurulu rüzgar gücü yüzde 10,5 artışla 134 gigavata yükseldi. Almanya’nın 39,2 gigavat kurulu kapasite ile Avrupa lideri olduğu rüzgar enerjisinde 23 gigavatla İspanya, 12,4 gigavatla İngiltere, 9,3 gigavatla Fransa, 8,7 gigavatla İtalya, 5,4 gigavatla İsveç, 4,9 gigavatla Portekiz, 4,8 gigavatla Danimarka, 3,8 gigavatla Polonya ve Türkiye ilk 10’u oluşturdu.

Petrolde üretim de düştü ithalat da

Türkiye rüzgarda Avrupa beşincisi

Güneydoğu’da jeotermal

seracılık yaygınlaşıyor radikal

üneydoğu Anadolu Projesi’nin (GAP) hayata geçirilmesiyle her alanda değişim ve gelişimin yaşandığı bölgede, avantajlarıyla ön plana çıkan jeotermal enerjinin kullanıldığı seralar yerli ve yabancı üreticilerin dikkatini çekiyor. Atatürk Barajı’nın sağladığı sulama imkanları sayesinde tarımda büyük ivme kazanan bölgede, son yıllarda seracılıkta da ciddi anlamda ilerleme kaydedildi. Karaali bölgesinde bir köylünün arazisinde 2000’de bulunan jeotermal su kuyusunun ardından seracılık hızla gelişti. Birkaç küçük serayla yapılan deneme ekiminin ardından kısa sürede birçok firma bölgede yatırıma yöneldi. Şu anda 500 dekarlık alanda uygulanan ve büyük bölümü topraksız tarım olan seraların 2023’de kadar bunun 6 katına çıkarılması hedefleniyor. Jeotermal seralarda başta salkım domates olmak üzere, sebze ve iç mekan süs bitkileri yetiştirilirken, kadın istihdamına da katkı sağlanıyor. GAP Seracılar Birliği Derneği Başkanı Müslüm Yanmaz, AA muhabirine yaptığı açıklamada, bölgede çalışmaların hızlandığını ve yeni açılacak kuyularla potansiyelin daha da artacağını söyledi. Seracılığın, Karaali bölgesinin dışında Bakırtaş ve Tuzluca mahallelerine de açılacağını belirten Yanmaz, “Jeotermal sondaj çalışmaları kapsamında GAP İdaresi Başkanlığı ve Şanlıurfa Valiliği tarafından daha derinlerde bin 500 metrelik kuyu açarak, alanı genişletiyoruz. Yaklaşık 90 kilometrekarelik bir alandan bahsediyoruz” dedi.

74 Şubat

2015

Şanlıurfa’nın içerisinde barındırdığı jeotermal enerji, gün ışığı ve düz arazisiyle seracılıkta diğer illere göre daha ön plana çıktığını vurgulayan Yanmaz, işçi bulma konusunda da problem olmadığını belirtti. Bölgedeki seraların Antalya ve İzmir ‘dekilere oranla sadece ısınmada yüzde 70 tasarruf sağladığını dile getiren Yanmaz, şöyle konuştu: “Antalya’da 100 dekar seranız varsa bir yıl içerisinde yaklaşık 1 milyon liralık kömür yakmak durumundasınız. Şanlıurfa’da 100 dekar serası olan bir işletme ise sadece dalgıç pompanın sarf ettiği enerjiden dolayı elektrik parası ödeyecek. O da yaklaşık 250-300 bin lira. Yani sizin 100 dekar seranız Şanlıurfa’da ise sadece 750 bin lira civarında ısıtmadan kaynaklı cebinizde kalacak. Zaten işçiler buradan diğer yerlere gidiyor. Jeotermal yatırımı önemli avantajları içerdiği ve karlı bir sektör olduğu için girişimcileri buraya davet ediyoruz.” Hollandalı firmanın 200 milyon avroluk yatırım hazırlığı

Yanmaz, bölgenin son dönemde yerli ve yabancı yatırımcıların dikkatini çektiğini söyledi. Hollanda’dan gelen bir firmanın kentte 200 milyon avroluk yatırım hazırlığı içerisinde olduğunu belirten Yanmaz, “2023’e kadar bölgeye yaklaşık 2 milyar avroluk yatırım yapılacağını öngörüyoruz. Bu da yılda yaklaşık 400 milyon avroluk ihracat demek. Şanlıurfa’nın kurtuluşu burada” diye konuştu.

Türkiye ikinci sırada

Toryum rezervlerine ilişkin değerlendirmelere de yer verilen raporda, “Türkiye’deki rezervlerin tam ve kesin miktarının belirlenmesi için henüz yeterince çalışma yapılmamıştır. MTA’ya göre Türkiye’deki kanıtlanmış toryum rezervi 380.000 tondur. OECD ve UAEA’ya göre ise Türkiye’deki toryum rezervi asgari 744.000 ton olup Türkiye, Hindistan’dan sonra ikinci büyük toryum rezervine sahiptir. Türkiye’deki rezervler, Eskişehir-Sivrihisar, Isparta-Aksu ve Malatya-Hekimhan bölgelerinde yoğunlaşmaktadır.”

Toryum Türkiye’ye 4 büyük fırsat sunuyor DÜNYA

ürkiye Enerji Vakfının (TENVA) raporunda, milli toryum teknolojisine sahip olunmasının, rezerv açısından dünyada ikinci sırada bulunan Türkiye’ye 4 büyük fırsat sunacağı belirtilerek, “Milli bir toryum teknolojisine sahip olunması sayesinde Türkiye, yakın gelecekte gerçek bir uluslararası enerji merkezine ve teknoloji ihraç ülkesine dönüşebilir” ifadesine yer verildi. TENVA’nın, “Türkiye’de Toryum: Enerji, Ekonomi ve Siyasette Fırsatlar” başlıklı raporuna göre, toryum teknolojisinin geliştirmesi Türkiye için 4 büyük fırsat yaratabilecek. Türkiye, toryum reaktörleri sayesinde, elektrik üretiminde dışa bağımlılıktan kurtulabilecek, daha güvenli, temiz, ucuz elektrik üretme imkanına kavuşacak ve böylece yüksek enerji ithalatı faturasını azaltabilecek. Ankara merkezli ve resmi dili Türkçe olan bir Uluslararası Toryum Ajansı’nın kurulmasına öncülük edilebilecek. Toryum teknolojisinin ticarileşmesiyle yüksek teknolojili ürün ve hizmet ihracından kazanç elde edilebilecek. Toryum reaktörlerinin devreye girmesiyle daha çevreci bir elektrik üretim altyapısına sahip olunabilecek ve böylece fosil kaynak kullanımı azaltılabilecek. Toryum stratejisi için öneriler

Raporda, Türkiye’nin toryum stratejisi geliştirmesi için önerilerde bulunuldu. İdari, beşeri ve fiziki alanlarda

76 Şubat

2015

toryum kabiliyetlerinin geliştirilmesi gerektiğinin altı çizilen raporda, Türkiye Toryum Enstitüsü’nün kurulması ve toryum varlıklarının tam ve kesin bir şekilde raporlanması gerektiği belirtildi. Ar-Ge projelerini yürütecek insan gücünün, yurtiçi ve yurtdışı lisansüstü eğitimlerle yetiştirilmesi önerisinde bulunulan raporda, Türkiye’nin toryum stratejisinin barışçıl bir nükleer Ar-Ge faaliyeti olarak yürütülmesi ve mevcut nükleer stratejiye entegre edilmesi gerektiğine işaret edildi. “İmkansız bir hedef değil”

Toryumun, yakın gelecekte nükleer santrallerde kullanılabilme potansiyeli olan bir madde olduğu belirtilen raporda, şunlar kaydedildi: “Türkiye, kronik enerji problemlerini çözme potansiyeline rağmen, toryum yarışına henüz girmemiştir. Fakat hızlı davranarak, makul bir hedefe odaklanarak ve oluşturacağı toryum stratejisinde adım adım ilerleyerek kendi milli toryum teknolojisini üretmesinin gerekliliği her geçen gün artmaktadır. Türkiye’nin, toryum alanındaki kabiliyetlerini idari, beşeri ve fiziki olmak üzere üç ana sahada geliştirmesiyle, öngörülebilir bir gelecekte kendi milli toryum teknolojisine sahip olması imkansız bir hedef değildir. Milli bir toryum teknolojisine sahip olunması sayesinde Türkiye, yakın gelecekte gerçek bir uluslararası enerji merkezine ve teknoloji ihraç ülkesine dönüşebilir.”

Mobil Transformatör Merkezleri

Tasarım, Mühendislik ve Uygulama Çözümleri

YG ve Transformatör ve AG Modülü

YG Modülü

Transformatör Modülü

OG ve AG Modülü

Mobil Transformatör Merkezleri (10 kV - 400 kV)

T: 0262 656 4767 | F: 0262 656 4770 ekosinerji@ekosinerji.com | www.ekosinerji.com

Güç ve Yardımcı Servis Transformatörü EKOSinerji Gaz İzoleli Hücreler YG/OG Parafudrlar Kapasitif/Endüktif Gerilim Tran. SCADA Panoları Telekomünikasyon Panoları

YG GIS Hat Tıkacı Toprak Ayırıcısı ve Direnci Koruma ve Kumanda Panoları AC/DC Dağıtım Panoları OG/AG Kablo Tamburları Jeneratör

Yönetim Sistemi Belgeleri: ISO 9001, ISO 14001, OHSAS 18001, ISO 27001

2014’te 91 milyon ton kömür tüketildi DHA

ürkiye’de bir yılda yakılan kömür yüzde 75’i termik santrallerde olmak üzere toplam 90 milyon tonu geçti. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, 2013 yılında 28.2 milyon ton olan taş kömürü tüketimi 2014 yılında yüzde 2.8 artışla 29.0 milyon tona çıktı. Buna karşılık, toplam linyit tüketimi yüzde 20.0 artışla 51.6 milyon tondan, 62 milyon tona çıktı ve böylece toplam kömür tüketimi 2013 yılındaki 79.8 milyon tondan, yüzde 14.0 artışla 2014 yılında 91.0 milyon tona çıktı.

Türkiye’de 2014 yılında yakılan toplam 91.0 milyon ton kömürün, yüzde 75’i termik santrallerde yakıldı. Türkiye genelinde 2013 yılında 55.0 milyon ton olan termik santrallerdeki yakılan kömür miktarı, 2014 yılında yüzde 24 artışla 68.2 milyon tona yükseldi.Türkiye’de yakılan kömürün yüzde 10 kadarı demir-çelik ve diğer sanayide yakılırken, yaklaşık 13 milyon tona karşılık gelen yüzde 15 kadarı da konutlar ve diğer hizmet binalarında ısınma amaçlı yakıldı.

Moody’s: Petrolün

ucuzlaması küresel büyüme getirmez BBC

redi derecelendirme kuruluşu Moody’s, düşen petrol fiyatlarının gelecek iki yıl içinde küresel ekonominin büyümesine fazla katkıda bulunmayacağını bildirdi. Moody’s, ucuzlayan petrolün sağlayacağı katkıların, Euro Bölgesi’nin ekonomik sıkıntıları ile Çin, Japonya ve Rusya’daki ekonomik yavaşlama yüzünden bir fark yaratmayacağını kaydetti.Kuruluş, G-20 ülkeleri için büyüme tahminlerini değiştirmeyeceğini belirterek, 2015 ve 2016’da G20 ekonomilerinde milli gelir büyümesinin yüzde 3’ün biraz altında olmasının beklendiğini açıkladı. Bu oran 2014’te ve bir önceki tahminlerde de aynıydı

Moody’s raporunu yazan Marie Diron, “İlke olarak petrol fiyatlarının düşmesi, küresel büyümeye önemli bir katkıda bulunur. Ancak çeşitli etmenler, enerjinin maliyetlerinin ucuzlamasıyla elde edilen kazancın kaybına neden oluyor. Euro Bölgesi’nde petrol fiyatlarının düşüşü, işsizliğin yüksek olduğu, düşük ya

78 Şubat

2015

da negatif enflasyon görüldüğü ve kimi ülkelerde siyasi belirsizlik yaşandığı, olumsuz bir ekonomik iklimde gerçekleşiyor” dedi. Moody’s, Avrupa Merkez Bankası’nın parasal genişleme programının euroyu zayıflatarak Euro Bölgesi’ne hafif bir kuvvet verebileceğini; ancak Euro Bölgesi’nde talebin zayıf olması nedeniyle, şirketlerin enerji maliyetinin düşmesini dikkate almayacağını kaydetti. Kredi derecelendirme kuruluşu, ABD’nin, tüketici ve kurumsal harcamaların daha yüksek olması nedeniyle petrol fiyatlarının ucuzlamasından yarar sağlayacağını bildirdi.

Enerji verimliliğinin yeni adı:

Beşinci yakıt DÜNYA GAZETESİ

nerji talebini dengelemek açısından en ucuz ve temiz seçenek olduğu için The Climate Group tarafından “beşinci yakıt” olarak adlandırıldı Küresel ısınma ile mücadele eden sivil toplum kuruluşu The Climate Group enerji verimliliği önlemlerini geliştirmek için çok sayıda çalışmaya imza atıyor. Grubun Proje Yöneticisi Subaskar Sitsabeshan, temiz teknolojilerin de devreye girmesi ile enerji verimliliğinin düşük karbonlu bir gelecekte önemli bir rol üstleneceğini söylüyor. Bugün aydınlatma için kullanılan enerji, küresel CO2 emisyonlarının yaklaşık yüzde 6’sına yol açıyor. The Climate Group bu nedenden dolayı sokak ışıklandırmalarında düşük karbon emisyonu sağlayan LED aydınlatmaların kullanılmasını destekliyor. Bugüne kadar bazı ülkelerde pilot uygulamalar gerçekleştirilmiş ve başarılı olmuş. Uluslararası Enerji Ajansı (UEA) tahminlerine göre, 1970’lerden bu yana 11 ülkede gerçekleştirilen enerji verimliliği iyileştirmeleri sayesinde, 2011 yılına gelindiğinde 1 bin 333 milyon tonluk petrol tüketimi engellendi, 743 milyar dolar tasarruf sağlandı. Enerji verimliliği iyileştirmelerinin gerçekleştirildiği 11 ülke, Avustralya, Danimarka, Finlandiya, Fransa, Almanya, İtalya, Japonya, Hollanda, İsveç, İngiltere ve ABD idi. İyileştirmeler sayesinde yapılan enerji tasarrufu ise, 2011 yılında Avrupa ve Çin dışı Asya ülkelerinin toplam enerji tüketiminden daha fazla oldu. Amerikan Enerji-Verimli Ekonomi Konseyi verilerine göre, elektrik tüketimini 1 kilovat/ saat oranında azaltmanın maliyeti 2.8 dolar. Aynı miktarda elektriği üretmenin maliyeti ise bu oranın iki ya da üç katına denk geliyor. Dolayısıyla düşük karbonlu bir geleceği inşa ederken, enerji verimliliği vazgeçilmez bir önem teşkil edecek. Geçtiğimiz günlerde Uluslararası Yenilenebilir Enerji Ajansı tarafından Londra’da düzenlenen bir panelde, Bloomberg New Energy Finance Danışma Kurulu Başkanı Micheal Liebreich, enerji verimliliğinin pazar dinamiklerini etkilediğini dile getirdi. Leibreich’in yorumları şöyle oldu: “Enerji verimliliği talebi hızla artıyor. Gelişmiş ülkelerdeki pazara baktığımızda enerji talebinin sabit veya düşmekte olduğunu görüyoruz. Öte yandan merkezi olmayan enerji kaynaklarına yönelik talep artıyor.” Verimli ulaşım

Enerji verimliliği konusu sadece binalarda ve aydınlatma sistemlerinde değil, aynı zamanda ulaşım sektöründe de çok fazla gündeme gelmeye başladı. Uluslararası Enerji Ajansı tahminlerine göre, 2020 yılında dünya genelinde yakıt harcamaları yılda 40 milyar dolar gerileyerek, 189 milyar dolara inecek. Tabi ki bunun için enerji verimliliği uygulamalarının ulaşım sektörüne doğru bir şekilde entegre edilmesi gerekiyor. Bu konuda önemli bir girişim geçtiğimiz ay İngiltere’de gündeme geldi ve sürü-

80 Şubat

2015

cüsüz araçlar test edildi. Bu araçların çok sayıda kullanılması ile hem trafik sıkışıklığının önlenmesi hem de karbon emisyonlarının azaltılması hedefleniyor. Düşük karbon finansmanı

Finans piyasası da son dönemde enerji verimliliği projeleri ile yakından ilgileniyor ve bu yönde yapılan yatırımlara önemli boyutta kamu finansmanı sağlanıyor. Birkaç örnek vermek gerekirse; 2013 yılında Alman Kalkınma Bankası KfW enerji verimliliği projelerine 18 milyar dolar yatırım gerçekleştirdi. Avrupa Yatırım Bankası’nın enerji verimliliği projelerine yönlendirdiği finansman 2.37 milyar dolar oldu. Fransa’da Caisee Des Dépots, 511 milyon dolar; İngiltere’de ise the Green Investment 204 milyon dolarlık finansmanla enerji verimliliği projelerine destek sağladı. Türkiye, Almanya’dan 2.5 kat fazla enerji harcıyor

Enerji verimliliği ölçümünde referans alınan Amerikan Enerji-Verimli Ekonomi Konseyi’nin 2014 raporuna göre, Türkiye, enerji verimliliğinde dünya birincisi Almanya’dan iki buçuk kat fazla enerji harcıyor. Ülkelerin, ulusal enerji sarfiyatı, bina, ulaşım ve sanayi harcamaları açısından puanlandırıldığı raporda, Almanya 65 puanla birinci, İtalya 64 puanla ikinci sırada yer alıyor. 16 ülkenin sıralandığı enerji verimliliği raporunda Meksika 29 puanla sonuncu olurken Türkiye ilk 16’ya giremedi. Enerji, Türkiye’de cari açığın en önemli nedeni olarak gösteriliyor.

CMY

Bodrum’da

çevrecilerden “RES” yapımına tepki ANADOLU AJANSI

Hakkari’de VEDAŞ ekibine taşlı, sopalı saldırı: 3 yaralı HÜRRİYET

akkari’de kaçak elektrik kontrolü yapan ve mahallede taşlı sopalı saldırıya uğrayan Vangölü Elektrik Dağıtım Anonim Şirketi (VEDAŞ) ekibinden 3 kişi yaralandı. Alınan bilgiye göre, Kıran Mahallesi’nde kaçak elektrik kullanımını önlemek amacıyla kontrole çıkan VEDAŞ ekibi, buradaki bir grubun taşlı, sopalı saldırısına uğradı. Saldırıda görevlilerinden Zeki Gümüşlü, Yaşar Demir ve Erhan Güler çeşitli yerlerinden yaralandı. Yaralılar olay yerine çağrılan ambulansla Hakkari Devlet Hastanesi’ne kaldırıldı. Batman’da trafo eylemi

Dicle Elektrik Dağıtım A.Ş (DEDAŞ) Batman İl Müdürü Murat Dursun, trafo takılmasını köylülerin 15 gündür engellediğini söyledi. Dursun, Beşiri ilçesine bağlı Çevrimova köyünden bir grubun patlayan trafolarının yapılmadığını gerekçe göstererek DEDAŞ il binası önünde başlattığı oturma eylemine ilişkin açıklama yaptı. 215 haneli Çevrimova köyünde bin 300 kilovatta 4 trafonun olduğunu belirten Dursun, 400 kilovatlık bir trafonun yandığını bildirdi.Dursun, 55 haneye 160 kilovatlık gücündeki bir trafo yetmesine rağmen, 250 kilovatlık trafoyu kurmayı istediklerini ifade etti. 215 haneli köyde son fatura döneminde sadece 122 haneye fatura çıktığına dikkati çeken Dursun, şunları kaydetti: “Aboneleri olan 55 hane tarafından kullanılan 400 kilovat gücündeki trafo, aşırı yüklenmeden sonucunda patladı. Köyde hane başına çıkan fatura ortalaması sadece 22 liradır. Bu rakam sadece bir aylık buzdolabı için kullanılan enerjiye denktir. Köylüler çalışmalarımızı engelleyerek iyi niyetimizi suistimal ediyor.”

82 Şubat

2015

odrum Yarımadası Çevre Koruma Platformu üyeleri, özel bir şirket tarafından Yalıkavak Mahallesi’nde yapılması planlanan Rüzgar Elektrik Santrali (RES) projesine tepki gösterdi. Platform sözcüsü avukat Remzi Kazmaz, bürosunda gazetecilere yaptığı açıklamada, birçok medeniyetin bulunduğu, antik dönemden bu yana istilaya, yağmaya, talana uğramış Bodrum Yarımadası’nda son günlerde doğa ve çevre felaketinin yaşandığını iddia etti. Dünyanın 7 harikasından biri olan Maoselium’u, dünyanın en büyük sualtı arkeoloji müzesini, dünyaca ünlü antik tiyatroyu ve birçok medeniyet ve tarihi kültür varlıklarını bünyesinde bulunduran Bodrum’a RES yapılmasının doğru olmadığını ifade eden Kazmaz, “Bodrum’u RES mezarlığına çevirmek üzere yapılan çalışmalar var. Bodrum’da bu olayı hiç kimse düzgün bir şekilde bilmiyor. Çünkü şirket bilgilendirme toplantısı yapmadı. Bunun için davamızı açtık ama nafile” dedi. Yasa ile 14 milyon 348 metrekarelik alanın kamulaştırıldığını belirten Kazmaz, “Bodrum Yarımadası’nın her tarafından tarih fışkırıyor. Şirket Foça’da, Çeşme’de, Karaburun’da yaptığını Bodrum’da da yapmak istiyor ama biz Bodrumlular asla buna müsaade etmeyeceğiz” diye konuştu. Projenin bir kez daha düşünülmesi gerektiğini vurgulayan Kazmaz, projenin “Bodrum’un ölümü” anlamına geldiğini savundu. Platform olarak Halikarnas Balıkçısını, Saynur Gelendost’u örnek aldıklarını dile getiren Kazmaz, Saynur Gelendost’un her zaman doğa için mücadele ettiğini söyledi. Yokuşbaşı Mahallesi’nde bir inşaat çalışması sırasında tarihi kalıntılar çıktığını ama konuyla ilgili herhangi bir önlem alınmadığını ileri süren Kazmak, Güvercinlik Pina Yarımadası’nda da yeni otel inşaatların sürdüğünü kaydetti. Platform üyesi Mustafa Tanışık da tespit edilmiş 5 fay hattı bulunan bölgenin birinci derece deprem bölgesi ve doğal sit alanı olduğunu belirtti. Bodrum ve Muğla’nın, Türkiye ‘nin en kırılgan topoğrafik yapısına sahip olduğuna işaret eden Tanışık, şöyle konuştu: “70 metre uzunluğundaki kamyonlar, 45 metre uzunluğundaki kanatları taşıyacak. 100 metrelik direkler dikilecek. Kamyonların bu arazilere çıkmaları mümkün değil. Bu tepeler traşlanacak. Oradaki hafriyattan hiç bahsedilmiyor. Her yağmurdan sonra denizlerimiz çamurdan geçilmeyecek. Bunları koruyamayacağız. Bunlara nasıl müsaade ediliyor anlamış değiliz.”

Hazırlayan: Can Cengiz

www.elektrikdergisi.com

ENERJİ DÜNYASINDAN

Balkanlarda ‘baraja hücum’ dönemi

Almanya Nükleer’e karşı

Almanya Ekonomi Bakanı Sigmar Gabriel, nükleer enerjinin kamu kaynaklarıyla desteklenmesinin ‘kesinlikle söz konusu olamayacağını’ söyledi. Enerji Birliği toplantısına katılmak için gittği Brüksel’de açıklamalarda bulunan Gabriel, ‘AB’de bazı ülkeler nükleer enerjiyi vergi paralarıyla desteklemek istiyor. Bunun kesinlikle söz konusu olamayacağını düşünüyoruz. Nükleer enerjinin kamu parasıyla desteklenmesini hiçbir şekilde kabul etmeyeceğiz. Nükleer enerji en pahalı elektrik üretim biçimi. 50 yıldır var, yeni değil ve tehlikeli’ dedi. Almanya, 2011’deki Fukushima faciasının ardından nükleer enerji üretimini sonlandırmaya karar vermiş ve yenilenebilir enerji kaynaklarına yönelmişti. Kaynak: Enerji Enstitüsü

84 Şubat

2015

Balkan ülkelerinde gündemde olan 2 bin baraj inşaatı, Avrupa’nın nehirlerini ve ekosistemini tehdit ediyor. Hidroenerji santrallerinin fakir ülkelere enerji güvenliği sağlayacağını savunan birçok finans kurumu bölgede gerçekleştirilmesi planlanan hidroelektrik santralleri için milyonlarca dolar finansman sağlıyor. Arnavutlukta 435, Makedonya’da 400, Bulgaristan’da 400, Sırbıstan’da 700, Bosna’da 100, Macaristan’da 100; Karadağ’da 70 ve Slovenya’da 50 baraj inşaatı planlanıyor. 646 büyük hidroelektrik santralinin dörtte birinin milli parklara ve koruma altında olan bölgelere kurulması planlanıyor. Çevreciler ise planlanan hidroelektrik santrallerinin kurulması ile bölgeye yollar inşa edileceğini, bunun da gürültü, sanayi kirliliği ve insan trafiğini beraberinde getireceğini söylüyorlar. Kaynak: Dünya Gazetesi

Avrupa Komisyonu “Enerji Birliği” planını açıkladı

Avrupa Komisyonu, Avrupa’da ortak bir enerji piyasası oluşturmaya yönelik ‘Enerji Birliği’ planını açıkladı. AB bu sayede ortak enerji pazarında daha fazla entegrasyon sağlamayı, enerjide dışa bağımlılığı azaltmayı ve iklim ve yenilenebilir enerji hedeflerinin yakalanmasına yardımcı olmayı hedefliyor. Enerji Birliği ile aynı zamanda mevcut kaynakların üye ülkeler arasında paylaşılmasını mümkün kılacak altyapının inşası, f iyatlara bir düzenleme getirilmesi, sıvılaştırılmış doğalgaz (LNG) terminallerinin sayısının artırılması ve mevcut rekabet kurallarının daha iyi uygulanması amaçlanıyor. Komisyon, üye ülkelerin birbirinden çok farklı fiyatlardan ücretlendirilmesinin önüne geçmek için AB ülkelerine, Rusya gibi büyük tedarikçilerle doğalgaz pazarlığı yapmadan önce görüş alma çağrısında bulunuyor. Daha önce doğalgaz şirketleri ve hükümetler, bu anlaşmaları AB ile paylaşmaya yanaşmıyordu. Ancak Komisyon, Ukrayna krizinin ardından çok farklı bir durumun söz konusu olduğunu söyledi. Kaynak: EurActiv

Ukrayna’da maden faciası

Ukrayna’nın Donetstk bölgesinde bulunan Zasyadko madeninde meydana gelen patlamanın ardından yapılan arama kurtarma çalışmaları sırasında 32 cansız bedene ulaşıldı. Uluslararası gözlemcileri maden kazasının, Donetsk bölgesinde Ukrayna ordusu ve Rus yanlıları arasında yaşanan çatışmalar nedeniyle metan gazının artması sonucunda meydana gelmiş olabileceğini kaydetti. Kaynak: İHA

85 Şubat

2015

Hazırlayan: Can Cengiz

www.elektrikdergisi.com

ENERJİ DÜNYASINDAN

Londra 2018’de çevre dostu taksilere kavuşuyor

Londra kısa süre içerisinde şehrin sembolü olan siyah taksilerini 0 emisyonlu yeni taksileriyle değiştirecek. Tüm taksiler 2018 yılında elektrikli olacak. Hali hazırda hizmet vermekte olan dizel modellerin tamamını, 0 emisyonlu yeni modelle değiştirmek için çalışan şehir yönetimi karbondioksit üretimini tek seferde %75 oranında düşürecek. “Metrocab” adı verilen ve bir yıldır test sürüşü yapılan yeni modelin şehir hayatına daha uyumlu özelliklerinden bahsetmeden olmaz. Panaromik cam tavan, 7 yolcu taşıma kapasitesi, USB şarj soketi, LCD tv, dijital bilgilendirme sistemi, klima ve havalı süspansiyon sistemleri standart olacak. Yolcu ve sürücü konforunu arttırma yanıda senede taksi başına 14bin pound(yaklaşık 54bin TL) yakıt tasarrufu sağlayacak Metrocab şehrin değişen yüzünün yeni ikonu olmaya aday. 2018 yılında kadar şehre 25bin adet şarj noktası konulacak. Kaynak: BBC

Güneş enerjisiyle çalışan uçak Solar Impulse 2 havalandı

Birleşik Arap Emirlikleri’nin başkenti Abu Dabi’den havalanan güneş enerjili uçak Solar Impulse, tek bir damla fosil yakıt kullanmadan dünya turu gerçekleştirmeyi hedefliyor. Uçak tüm enerjisini kanatları üzerinde taşıdığı 17 bin güneş hücrecisinden alıyor. Solar Impulse 2 aynı zamanda gece uçuşları da gerçekleştirebiliyor. 150 milyon Dolar maliyetli projede birçok farklı teknoloji de ilk defa hayata geçirilecek. 3 buçuk aylık tarihi yolculuğu boyunca 500 saat havada kalacak ve 35 bin kilometre yol katedecek olan Solar Impulse, dünya turu kapsamında sırasıyla Umman, Hindistan, Myanmar ve Çin’e uğradıktan sonra Pasifik Okyanusu’nu geçerek Hawaii’ye ulaşacak.Hawaii’den ABD’ye geçecek olan Solar Impulse, daha sonra Atlantik Okyanusu’nu aşacak. Avrupa ya da Kuzey Afrika’da son molalarını verip Abu Dabi’ye dönecek. Solar Impulse, uğrayacağı ülkelerde yenilenebilir enerji kaynaklarına ilişkin bilinci ve kullanım alanlarını yaygınlaştırmak amacıyla hükümetlerle ortak kampanyalar yürütülmesinde kullanılacak. Solar Impulse 2’nun İsviçreli mucitleri Bertrand Piccard ve Andre Borschberg yaptıkları açıklamada, amaçlarının “temiz ve etkili teknolojilerle ilgili farkındalığı artırmak” olduğunu söyledi. Proje, tamamen sponsorların desteğiyle hayata geçirildi. Toplam 150 milyon dolarlık dünya turu projesinde birçok teknoloji ilk defa kullanılıyor. Solar Impulse 2’nun Türkiye sponsorluğunu ise Brisa üstlenirken uçağın elektrik motorları ve diğer sistemlerinin 20 yıl içinde yolcu uçaklarında da kullanılması planlanıyor. Kaynak: TRT Türk

86 Şubat

2015

İsviçre otoyol üzerinde biyoyakıt üretmek için yosun bahçesi kuracak

Culture Urbaine Genève projesi çevre kirliliğine çok büyük katkısı olan egzoz emisyonlarını azaltmak için hayata geçirildi. Otomobillerden atık olarak atmosfere yayılan karbondioksit yosun üretiminde kullanılıyor.Kozmetik, gıda, biyoyakıt dahil birçok sektörde kullanılan yosunlar aynı zamanda hava filtreleme özelliğine sahip. Şeffaf tüpler, çelik iskele, pompalar ve güneş panellerinden oluşan sistemde güneş ışığı ve karbondioksit ile beslenen yosunlar hem çevre kirliliğini önlemeye katkıda bulunuyor hem de ara mamül olarak birçok sektöre satılıyor. Rotterdam merkezli The Cloud Collective tarafından hayata geçirilen Culture Urbaine projesi destek görmesi halinde küresel iklim değişikliği ile mücadelede ciddi bir rol oynayabilir. Kaynak: Limitsiz Enerji

MAKALE

www.elektrikdergisi.com

Yüksek Hızlı Bara Transfer Sistemleri ve Uygulama Alanları

Muhammet Elmas, Siemens San. ve Tic. A.Ş., Orta Gerilim Mühendislik Departmanı, Gebze

ünümüz endüstriyel tesislerinde elektrik enerjisinin sürekliliğine verilen önem, tesis verimliliği ve dolayısıyla rekabet açısından her geçen gün artmaktadır. Bu noktada tesislerdeki kaynakların yedeklenmesi yani birden çok kaynak ve işletme barası ile tasarım yapılarak, baralar arasında transfer senaryoları oluşturulması mühendislik çözümü olarak yıllardır uygulanmaktadır. Böylece herhangi bir kaynak tarafındaki arıza, enerji kesintisi ya da bakım sebebiyle ilgili baranın devre dışı kalması durumlarında enerjili ya da bir başka deyişle sağlıklı baraya konvansiyonel yöntemlerle transfer yapılabilmektedir. Ancak özellikle enerji santrallerinin yardımcı tesislerinde, petrokimya tesislerinde prosese bağlı büyük güçlü motorların beslendiği baralarda işletme verimliliği

88 Şubat

2015

açısından herhangi bir kaynak tarafında gerilim düşmesi ya da kesilmesi ile karşılaşılması durumlarında yüksek hızlı bir şekilde diğer sağlıklı baraya transfer gerçekleştirilmesi oldukça önem arzetmektedir. Bu tesislerde transferin doğru gerçekleşmemesi durumunda yükün özelliğinden ötürü sistemde zorlanmalar görülebilmektedir. Bu sebeple ilgili baralar birbirinden bağımsız minimum iki adet senkron fiderden beslenerek yüksek hızlı bara transfer cihazı/sistemi ile donatılmaktadır. Böylece herhangibir senkron fider beslemesi kesildiğinde ya da arıza kaynaklı gerilim düşümü (çökmesi) meydana geldiğinde diğer senkron fider beslemesine transfer cihazı/sistemi vasıtasıyla yüklerin çalışmasını etkilemeyecek biçimde hızlı transfer imkanı sağlanabilmektedir.

MAKALE

www.elektrikdergisi.com

Şekil.1 – İki Baralı Konfigürasyon

Şekil.1’de de görülebileceği gibi yük dağıtımı ve yedeklilik gözönüne alınarak oluşturulan iki baralı sistem en sık karşılaşılan konfigürasyondur. Burada işletme koşullarında yedekliliği temin edebilmek için bağımsız senkron kaynağa bağlı olan her iki giriş kesicisi devrede iken kuplaj kesicisi devre dışı olacak şekilde yükler dağıtılmıştır.

ve zorlanmalar oluşabilmekte bu da transfer neticesinde sistemde geri dönülmesi güç hasarlara sebebiyet vermektedir. Tam da bu noktada motor yüklerine sahip tesislerde transfer esnasındaki geçiş problemini gidererek işletme sürekliliğini ve kararlılığını sağlayabilmek için yüksek hızlı bara transfer sistemleri (High Speed Busbar Transfer-HSBT) ortaya çıkmıştır. Hızlı Bara Sistemlerindeki Transfer Modları:

Şekil.3 – Hızlı Bara Transferi Arayüzleri

Şekil.2 – İşletme Anı

Bu noktada konvansiyonel otomatik transfer sistemleri (ATS), herhangibir giriş kesicisinin kaynak (güç trafosu) tarafında arıza meydana geldiğinde ilgili kesiciyi devre dışı bıraktıktan sonra kuplaj kesicisini devreye almaktadır. Böylece her iki baraya bağlı yükler tek bir kaynaktan beslenmektedir. Arıza giderildikten sonra normal (bir önceki) çalışma şartlarına geri dönebilmek için manual olarak geri transfer başlatılmaktadır. Burada arızanın meydana geldiği baradaki geçiş (transfer) süresi yani giriş kesicisinin devre dışı kalıp kuplaj kesicisinin devreye girdiği ana kadarki süre baralardaki yüklerin özelliklerine göre sistemin kararlığını etkilemektedir. Eğer yük olarak enerji santrallerindeki gibi yüksek güçlü motorlar besleniyorsa konvansiyonel ATS ile sistemde gerilim kaynaklı darbeler

Transfer modları operasyonun başladığı andaki elektriksel parametrelere bağlı olarak sistem tarafından otomatik ya da kullanıcı tarafından manual kombinasyon oluşturacak şekilde seçilebilmektedir. Buradaki amaç optimum transfer koşullarını sağlamaktır. Bu modları daha iyi irdeleyebilmek için Şekil.3’te de görülebileceği gibi B barası Giriş kesicisinin kablo tarafında 3 faztoprak kısa devre arızası olduğunu varsayalım, bu arıza neticesinde Giriş-B kesicisi devreden çıktığı anda B barasındaki gerilim değeri baraya bağlı asenkron motor yüklerinden ötürü hemen sıfıra düşmez. Dolayısıyla devreye alacağımız kuplaj kesicisinin önceden belirlenen limitler doğrultusunda operasyon yapması gereklidir. Bu limitler iki bara arasındaki gerilim farkı, frekans farkı ve faz açıları arasındaki farklardır. Hızlı Transfer Modu: Faz farkının 20-30 dereceyi, frekans farkının 1-2Hz değerini geçmediği ve motor bara geriliminin sağlıklı bara geriliminin %85’inin üzerinde olduğu durumlarda gerçekleştirilir.

Şekil.4 – Transfer Modlarının Genel Görünümü

Dolayısıyla bu mod içerisinde Frekans, Faz Farkı (delta phi) ve düşük gerilim koruma fonksiyonları değerlendirilerek gerekli hızlı transfer operasyonunu tamamlanmaktadır. Dolayısıyla yüksek hızlı transfer sistemi tarafından Şekil 3’te yeralan Giriş-B kesicisine açma ve Kuplaj kesicisine kapama komutu senkronize bir şekilde gönderilmektedir. Kesicinin operasyon süresi yaklaşık 60ms alınırsa, sistemin harekete geçme süresi olan 20ms ile birlikte toplamda 80ms’de transfer gerçekleştirilmiş olur. Eş Fazlı Transfer Modu: Bu mod transferin başlatma anında senkronize koşullar mümkün olmadığında veya hızlı transfer modu bloke olduğunda devreye girer. Sağlıklı bara ile arızalı bara arasındaki gerilimin faz açıları farkı minimum (ideal=0 derece, set edilen değer ise <10 derece) olduğu anda transfer gerçekleşir. Arızalı giriş tarafından beslenen bara ile sağlıklı bara arasındaki faz farkı büyük ise hızlı transfer gerçekleşmeyecek eş-fazlı transfer modu aktive olarak transferi yük atmaya gerek kalmadan gerçekleştirecektir. Kesicinin operasyon süresi de hesaba katılırsa bu mod 1501000ms içerisinde transferi gerçekleştirmektedir.

Şekil.5 – Eş Fazlı Transfer Modu Gerilim/Akım Değişimi

89 Şubat

2015

MAKALE

www.elektrikdergisi.com

Şekil.6 – Arıza neticesinde Motor Barasında Gerilim

Artık Gerilimde Transfer Modu: Eğer Eş Fazlı transfer modu gerçekleşmez ise Artık Gerilimde Transfer algortiması aktive olur. Arızanın meydana geldiği giriş kesicisinin bağlı olduğu bara gerilimi önceden belirlenen değerin altına düştüğü anda bu transfer modu gerçekleşir. Önceden belirlenen değer sağlıklı bara geriliminin %25-30’u olarak kabul görmektedir. Transfer, baralardaki faz açıları ve frekanslar arasındaki fark gözönüne alınmadan gerçekleştirilir. Artık Gerilimde Transfer modunda gerilim düşmesi neticesinde motorların hızları belirgin bir şekilde düşecek ve neticede transfer gerçekleştiği anda çekecekleri akım seviyeleri çok yükselecektir. Dolayısıyla koruma rölelerinin koordinasyonunda bu durum mutlaka gözönüne alınmalı ya da ilgili koşullara uygun yük atma sistemleri tasarlanmalıdır. Yoksa transfer neticesinde aşırı akımdan açmalar (trip) oluşur. Kesicini operasyon süresi de hesaba katıldığında bu mod t>1sn de gerçekleşmektedir.

Yenilik – Gerçek Zamanlı Hızlı Transfer Modu: Hızlı transfer modu ile eş fazlı transfer modu arasındaki zaman farkını ve etkilerini minimize etmek için Gerçek Zamanlı transfer modu geliştirilmiştir. Bu mod transferin başlaması neticesinde yani Giriş-B kesicisi devre dışı kaldığı anda kuplaj kesicisini devreye almadan evvel motor barasındaki izin verilen gerilim değeri ile ilgilenir. Yani bu transfer modunda sistem, motor barası ile sağlıklı bara arasındaki gerilim ve faz farkını tahmin eder. Bu tahmini motor barasındaki gerçek zamanlı kayma hızını ölçerek ve sonrasındaki devreye alma komutunu da önceden girilmiş olan kesicinin devreye girme süresini gözönüne alarak gerçekleştirir. Dolayısıyla bu transfer modu eş-fazlı transferden bir adım önce işlemini tamamlayarak sistem güvenilirliğini üst düzeyde tutmuş olur. Sonuç: Çok sayıda motor yükünün bağlı olduğu çift baralı sistemlerde tesisin kararlılığı ve sürekliliği açısından konvansiyonel transfer sistemleri yerine yüksek hızlı bara transfer sistemlerinin kullanılması daha uygundur. Transfer anında her iki kaynak tarafının da senkron olması mutlak bir gerekliliktir. Dolayısıyla ilgili tesislerin projelendirmesi safhalarında aynı şebekeye bağlanacak indirici trafolarının vektör grupları da muhakkak aynı olmalıdır. Transfer modları kullanıcı tarafından aktive edilebileceği gibi sistem tarafından da otomatik olarak seçilebilmektedir. Dolayısıyla aktive edilmeyen transfer modları ile sistem ilişkisi mutlaka sorgulanmalıdır. Gerçek zamanlı hızlı transfer moduna sahip sistemler daha hızlı ve etkili transfer imkanına sahip olmaktadırlar. Hızlı bara transferi için kullanılan sistemler ayrı bir sistem olarak bulunabilmelerine karşılık Orta Gerilim panolarına da koruma rölesi gibi monte edilebilmektedirler. Aynı zamanda bu transfer cihazlarına akım inputları da eklenerek OG panolarda kuplaj hücresine monte edildiği durumlarda kuplaj hücresine ait koruma fonksiyonlarını da gerçekleştirmesi mümkün olmuştur. Dolayısıyla maliyet açısından çok büyük avantajlar yakalanabilmektedir.

Şekil.7

Zaman Gecikmeli Transfer Modu: Eğer yukarıdaki tüm transfer modları gerçekleşmez ise son olarak zaman gecikmeli transfer modu aktive olur. Buradaki gecikme t>1sn olacak şekilde çoğunlukla 3sn olarak set edilir. Normal şartlarda bu transfer modunun çalışması beklenmez.

Şekil.8 – Siprotec 7VU683 Hızlı Transfer Cihazı

Kaynaklar: [1] User Manual, Multifunction High Speed Busbar Transfer Device 7VU683 V4.60, 2012. [2] SUE 3000 Yüksek Hızlı Transfer Cihazı Ürün Tanıtımı, 2014. [3] Sarıhan M., Demirören A., 2010: Bara Transfer Sistemleri ve Transfer Yöntemlerinin Karşılaştırılması.

90 Şubat

2015

We put the we in Empower

Doble ile gücünüze güç katın. Life of a Transformer™ Seminar 18-22 Ocak 2015 | Dubai, Birleşik Arap Emirliği | www.doble.com/loatdubai Büyük Güç Transformatörleri Ömür Yönetimlerinde dünyaca bilinen uzmanların tecrübelerini içeren eğitim. Transformatörlerde aniden oluşabilecek problemlerin değendirilmesinde kullanılacak pratik bilgileri endüstrinin ileri gelen uzmanlarından öğreniniz. Takriben bir asırdır Doble, eşsiz bilgi ve tecrübeleri bünyesinde toplamaktadır. Doble bu bilgileri Doble test cihazları kullanıcıları, verdiği servis hizmetleri, ve Life of a Transformer™ ve benzeri seminerlerle müşterileriyle paylaşmaktadır.

Endüstriyi servis hizmetlerimizle, çözümlerimizle ve eşsiz bilgi birikimimizle güçlendiriyoruz

LIne InteractIve veya On-LIne. Hangi KGK Sistemini Seçmeliyiz? Yrd. Doç. Dr. Vehbi BÖLAT TUNÇMATİK A.Ş. (www.tuncmatik.com) KGK, veya halk arasında daha yaygın bilinen ismiyle UPS (Uninterruptible Power Supply) gelişmiş bir güç elektroniği sistemidir. Güç elektroniği; işletmelerimizde ve günlük hayatımızda kullandığımız bilgisayar, elektrik motoru, mikrodalga fırın, ulaşım araçları gibi elektriksel yüklerin besleme gerilimlerini ve/veya besleme akımlarını düzenleyen, değiştiren, kontrol eden elektrik devrelerini inceler. Çıkışlarındaki gerilimin (220V veya 380V) ve frekansın (50Hz) sabit ve kararlı olması gereken KGK’lar güç elektroniğinin dikkat çeken en önemli uygulamalarından birisidir. Çalışma prensibinin anlatıldığı ilk akademik yayınlar oldukça eski olmakla birlikte, KGK’ların yaygın endüstriyel kullanımları nispeten yenidir. Şebeke elektrik enerjisinin kalitesizliğine duyarlı olan ve devre dışı kalması halinde büyük ekonomik kayıplara yol açabilecek pahallı elektrik cihazların, ekipmanların ve sistemlerin hızlı artışı ile KGK’lar kendilerine yaygın kullanım alanı bulmuştur.

içinde kaldığı durumlarda kritik yükler LI KGK’nın bypass hattı üzerinden doğrudan şebekeden beslenir. Şebeke geriliminin kesilmesi veya çalışma toleransları dışına çıkması durumunda (örn. nominal şebeke geriliminin ±%10 toleransları olan 198V’un altına düşmesi veya 242V’un üstüne çıkması durumunda. Bu tolerans aralığı KGK cihazında değiştirilebilir.) kritik yük KGK üzerinden beslenecektir. Bu esnada yükün ihtiyacı olan elektrik enerjisi, sahip olduğu destek süresi boyunca yedek güç kaynağı olarak sistemde yer alan akü üzerinden sağlanacaktır. LI KGK’da şebeke geriliminin değeri KGK izleme devreleri tarafından sürekli izlenmekte ve şebeke geriliminin değerine göre KGK’nın çalışma modu belirlenmektedir. Bu tip KGK’larda belirgin olan özellik, şebeke geriliminin mevcut olduğu normal çalışma sırasında yüke uygulanan gerilimin kısmen ve kademeli olarak regüle edilebilmesidir. Bypass hattında yer alan sekon-

KGK cihazları; çıkış gerilimi faz sayısına (bir fazlı, üç fazlı), çalışma şekline (line interactive, online), doğrultucu çıkış gerilimindeki darbe sayısına (6-darbeli, 12-darbeli, 18-darbeli), kısa devre dayanımına (statik, dinamik), giriş doğrultucusunun yapısına (klasik, PWM kontrollü) göre farklı şekillerde sınıflandırılabilir. Tüketici seçimini yaparken işletme koşullarını, KGK cihazından beklentilerini, standartların ve şartnamelerin getirdiği sınırlamaları dikkate alır. Geniş bir güç ve yapı aralığında değişen kritik yüklerin güç korumasında kullanılan KGK’ların en yaygın kullanıldığı yer bilgisayar temelli bilgi işleyen sistemlerdir. Çok kısa süren (10msn civarında) elektrik kesintisi bilgisayar belleklerinde tutulan verilerin silinmesine yol açar. KGK, akü destek süresince kritik yükleri, kesintiden etkilenmeden beslemeye devam eder. Bunun yanı sıra KGK cihazları kritik yükleri temiz ve kararlı sabit bir gerilim ile de besler. Özellikle ev ve ofis kullanıcılarının büyük kısmı ne tür bir KGK kullanması gerektiği konusunda kararsızlıklar yaşamaktadır. Seçeneklerin daha fazla olduğu endüstriyel işletmelerdeki kullanım için karar vermek zor iken, ev ve ofis uygulamalarına yönelik seçenekler bir fazlı line interactive ve bir fazlı online KGK’lar ile sınırlanmaktadır. Line Interactive KGK (LI KGK)

LI KGK, isminden de anlaşılacağı üzere şebeke ile interaktif (etkileşimli) olan, şebekenin durumuna göre çalışma modunu düzenleyen KGK demektir. Şebekenin mevcut olduğu ve şebeke geriliminin öngörülen toleranslar

93 Şubat

2015

der sargı bağlantı uçları seçilebilir bir transformatör (Şekil’de buck/boost transformatör), şebeke gerilim değişimine uygun olarak yük geriliminin regüle edilmesini mümkün kılar. Örneğin şebeke gerilimi %5 azaldığında transformatörün çıkışında %5’lik artış sağlanacak şekilde sargı bağlantı ucunun değişimi gerçekleşir. Gerilimin etkin değerinde söz konusu olan bu regülasyon özelliği maalesef frekans için geçerli değildir. Şebeke frekansında ortaya çıkan tüm değişimler yüke yansır. Ancak bu o kadar da endişe edilecek bir durum değildir, zira şebekenin frekansında oluşabilecek değişimler çok düşüktür ve kritik yükün çalışma performansını etkilemez. LI KGK’lar frekans değişimleri dışında, şebeke geriliminde ortaya çıkabilecek transient, elektriksel gürültü gibi istenmeyen güç kalite problemlerini zayıflatarak ta olsa kritik yüke aktarır. LI KGK’ların giriş doğrultucusu normal çalışma sırasında yük akımı taşımaz. Sadece elektrik kesintisi sırasında boşalan aküyü, elektrik geldiğinde yeniden şarj eder. Görevi aküyü şarj etmekle sınırlıdır. Bu nedenle akım kapasitesi de son derece düşüktür. Bu, LI KGK’ya hafiflik, basitlik ve fiyatında ucuzluk sağlar. LI KGK’ların çıkış eviricileri sinüzoidal gerilim dalga şekli yerine kare dalga (quasi-square wave) şeklinde bir gerilim oluşturur. Bu gerilim PC’lerin beslenmesi için yeterlidir. Doğrultucuda olduğu gibi eviricinin bu basit yapısı da ağırlık, karmaşıklık ve fiyat konusunda LI KGK’ya belirgin avantajlar sağlar. Online KGK

Online KGK’lar daha hassas kritik yüklerin güç korumasında tercih edilir. Anlık elektrik kesintisinin telafisi zor yüksek maddi kayıplara neden olabileceği durumlarda LI KGK yerine online KGK’lar kullanılır. Online KGK’lar şebekede ortaya çıkan her türlü elektrik güç kalitesi probleminden yükü izole eder; yüke gerilim ve frekans açısından kararlı, regüle edilmiş saf sinüzoidal bir gerilim dalga şekli uygularlar. Online KGK’lar çift güç dönüşümünü hassas bir şekilde ve yükün ihtiyacına göre gerçekleştirirler. LI KGK’lardan farklı olarak online KGK’larda yer alan doğrultucu sürekli güç dönüşümü (AC’den DC’ye) yapmakta ve yük akımını taşımaktadır. Dolayısıyla online KGK doğrultucusunun akım kapasitesi daha yüksektir. Doğrultucuyu oluşturan anahtarlama elemanlarının akım değerini yük akımı, akü şarj akımı ve doğrultucu verimi belirler. Online KGK’ların daha geniş güç aralığında (800kVA’ya kadar) seçenekleri bulunabilmekte, akü destek süreleri daha uzun seçilebilmektedir. Güç artırımı ve yedeklemeli çalışma istenen uygulamalarda aynı güç ve modeldeki belli sayıda online KGK paralel bağlanabilmektedir. Paralel çalışma kapasite artırımı modunda güç artışı; yedeklemeli çalışma modunda ise sisteme daha fazla güvenilirlik sağlar. Günümüzde online KGK’ların toplam verimi %95’lere kadar çıkabilmektedir.

94 Şubat

2015

Sonuç

Hangi tip KGK cihazını kullanırsanız kullanın yükünüz elektrik kesintilerine karşı korunacaktır. Bununla birlikte KGK seçiminde öncelikle dikkate alınacak temel kriterler şunlardır: beslenecek yükün/yüklerin gücü, akü destek süresi ve kritik yüklerin ne denli kritik olduğu. Beklenmedik elektrik kesintisi işletmede çok büyük bir mali kayba yol açacaksa, şebeke elektrik kalitesi iyi değilse (örneğin şebeke gerilimi gün içinde sık sık büyük düşüşler veya yükselişler gösteriyorsa), kritik yüklerin besleme geriliminin kaliteli ve dar aralıkta değişiyor olması gerekiyorsa, kritik yükler insan sağlığını ilgilendiren tıp cihazı ve laboratuar test/ölçüm cihazı ise o zaman KGK seçimi online KGK yönünde olmalıdır. Ev ve ofislerde kullanılan bireysel PC’lerin korunması gerekiyorsa, fiyat KGK yatırımında dikkate alınan temel parametre ise, işletmenin şebeke gerilimi temiz ve kararlı ise ve uygulamalar o denli kritik değilse, beslenecek yüklerin gücü düşükse LI KGK cihazları kendilerinden beklenen güç koruması fonksiyonunu rahatlıkla yerine getirecektir. Bu yazıda kısaca LI ve online KGK’ların çalışma prensiplerine değinilmiş; birbirlerine göre olan temel farklılıklar vurgulanmıştır. Tüketicinin seçimini belirleyen etkenler yazının son kısmında verilmiştir. Makalenin Yazarı Hakkında: Yrd. Doç. Dr. Vehbi BÖLAT, güç elektroniği alanında 20 yıldan uzun süre çalışmış olup uzmanlık alanlarıyla ilgili danışmanlık, eğitim ve ölçüm hizmetleri vermektedir; özel bir üniversitede öğretim üyeliği yapmaktadır. KGK satışı ve pazarlaması konusunda uzun yıllardır sektörde faaliyet gösteren Tunçmatik A.Ş. (www.tuncmatik.com) firmasında teknik danışmanlık hizmeti vermektedir. Uzmanlık alanları Güç Elektroniği, Elektrik Makineleri, Kesintisiz Güç Kaynakları, Fotovoltaik Sistemler, Motor Hız Kontrolu, Elektrik Güç Kalitesi ve Analizi’dir.

EPC ENERJİ

KALİTELİ KESİNTİSİZ • TANITICI WIN FUARIVEÖZEL BÖLÜMÜENERJİ • TANITICI REKLAMREKLAM

GÜVENLİĞİ VEVEEPC ENERJİ GÜVENLİLİĞİ EPCENERJİ ENERJI Endüstriyel Kesintisiz Güç Kaynakları, Doğrultucular EPC Enerjinin en önemli üretim konusudur. Bu Konuda yabancı firmaların korkulu rüyası olmaya başladık. Orta Anadolu da yapılan Enerji Santralinin 110V-2100Adc doğrultucu ve 110Vdc den çalışan sanırım bu güne kadar Türkiye’de Üretilen en yüksek kapasiteye sahip tek faz çıkışlı 160Kva gücünde paralel çalışacak İnverter ve DC dağıtım çatısı(13 metre boyunda ve tüm kesicileri özel) işini biz aldık. Şubat ayında teslim edeceğiz. Buradaki Rakibimiz bir Alman firması idi. Hem Ülkemize döviz kazandırdık, hem de bu ürünlerde biz de varız demiş olduk. Genel olarak üretim ve faaliyet gösterdiğimiz alanlar, Enerjiüretim ve dağıtım alt yapısı, petrol sahaları için endüstriyel tip DC ve AC Kesintisiz Güç Kaynakları, Doğrultucular (Redresörler), Statik TransferAnahtarları,

Eviriciler (İnvertör), Güneş ve Rüzgâr Eviricileri. Özet olarak Güç Elektroniğinde faaliyet gösteren bir mühendislik firmasıyız. Ürettiğimiz DC ve AC Kesintisiz Güç Kaynakları ve Doğrultucular, Enerjigüvenirliliği ve kalitesini sürdürmede önemli işlevlere sahiptir. İhtiyacınız olduğu anda sisteminiz görevini yerine getirmezseoluşan zararın telafisi çok pahalı ve sıkıntılı olabilmektedir. Bu sistemlerin ömür beklentileri 20 yılın üzerinde, iki arıza arasındaki süre 100.000 saatin üzerindedir. Bu nedenle bu nitelikteki ürünlerin kalitesi, niteliği ve hizmet kalitesi ön plana çıkmaktadır. Özellikle endüstriyel ürünlerde yüksek toleranslı, örneğin normal değeri %100 olan bir sistemde kullanılan malzeme değerleri %125-150 fazlası olarak seçilmektedir. Ürettiğimiz tüm ürünlerde kullanılan kablolar alev ilerletmeyen veya Halojen Free kablolardır.

Ertuğrul Sözmen EPC Enerji ve Güç Dönüşüm Sistemleri A.Ş. Genel Müdürü

96 116 Şubat Aralık

2015 2014

117 Aral覺k

2014

EPCEPC Enerji, günümüzün Enerji, günümüzüngereksinimim gereksinimim duyduğu özel ve hızlı çözüm konusunduyduğu özel ve hızlı çözüm konusunda aynı konuda faaliyet gösteren biraynı konuda faaliyet gösteren birçokda firmaya göre etkin çalışmaktadır.

çok firmaya göre etkin çalışmaktadır.

Örneğin, Almanya’da katıldığımız endüstri bizi ziyaret eden Örneğin,fuarda Almanya’da katıldığımız müşteriye içinde endüstri1 saat fuarda biziisteklerini ziyaret kapeden sayan proje 1ve müşteriye saatfiyatın içindegönderilmesi isteklerini kapşaşkınlık yaratmış, kurumumuz tebrik sayan proje ve fiyatın gönderilmesi edilmiştir. Akabinde ilk sipariş alınmış yaratmış, kurumumuz tebrik ve şaşkınlık ticaretimiz süreklilik göstermeye edilmiştir. Akabinde ilk sipariş alınmış başlamıştır.

ticaretimiz süreklilik göstermeye EPCveenerji olarak şu anda Amerika’ya başlamıştır. Doğrultucu(redresör) ihraç eden tek firmayız. Bu başarı yanında birEPC enerji olarak şu anda Amerika’ya çok müşteriyi de getiriyor. Örneğin bu Doğrultucu(redresör) sene Güney Amerika ihraç ülkelerieden ile tek firmayız. Bu başarı yanında birçalışmaya başladık.

müşteriyi de dünya getiriyor. Örneğin EPCçok enerjinin hedefi firması olbu sene Güney Amerika ülkeleri mak. Bunu yapacağımıza inanıyoruz. ile çalışmaya başladık.

Hükümetin verdiği desteklerden faydalanarak yurt dışında özellikle EPC enerjinin hedefi dünya Almanya firması olda mak. yapılanma düşünüyoruz. Almanya Bunu yapacağımıza inanıyoruz. ‘daki bir firma aracılığıyla, ürünümüzü Made-in Germany Ortadoğu, Hükümetin verdiği olarak desteklerden faydaRusya, Türkiye, Türkmenistan’a satmalanarak yurt dışında özellikle Almanya ya da başladık. İleride bu yapılanmanın, yapılanma düşünüyoruz. Almanya

98 118 Şubat Aralık

2015 2014

‘daki bir firma aracılığıyla, ürünümüzü Made-in Germany olarak Ortadoğu, Rusya, Türkiye, Türkmenistan’a satmaya başladık. İleride bu yapılanmanın,

EPCenerjinin enerjininbaşlıca başlıca Ürettiği, sattığı EPC Ürettiği, sattığı ve hizmetini verdiği ürünleri kısaca ve hizmetini verdiği ürünleri kısaca sağlayacağınıdüşünüyoruz. tanımlarsak; Yurt dışındaki faaliyetlerimizde yurt tanımlarsak; Yurt dışındaki faaliyetlerimizde yurt Proje temelli mühendislikçözümleri, içinden daha başarılıyız diyebitemelli Tipmühendislikçözümleri, içinden diyebilirim. Yurt daha içinde başarılıyız bazı firmaların ön Proje Endüstriyel olmak üzere Kesintisiz yargılarını, ahbap bazı çavuş ilişkilerini, Güç Kaynakları(UPS), lirim. Yurt içinde firmaların ön Endüstriyel Tip olmak üzereDoğrultucular Kesintisiz teknik kesimdeki eksikliğini Güç (Redresörler), Eviriciler (eviriciler), Statik yargılarını, ahbapözgüven çavuş ilişkilerini, Kaynakları(UPS), Doğrultucular yeteri kıramıyoruz. aşan (Redresörler), transfer Anahtarları, tip Regülatörteknik kadar kesimdeki özgüven Bunu eksikliğini Eviriciler Statik (eviriciler), Statik birçok saygın kuruluş var Örneğin ler, Servo Regülatörler, Standart tip Tek yeteri kadar kıramıyoruz. Bunu aşan transfer Anahtarları, Statik tip RegülatörÇalık Enerji, Gama Enerji,GESElektrik, ve Üç fazlı Kesintisiz Güç Kaynakları, birçok saygın kuruluş var ler, ServoveRegülatörler, Standart tip TekÇift ABB, Alstom ve Siemens gibi.Örneğin Güneş Rüzgâr enerji çözümleri, Çalık Enerji, Gama Enerji,GESElektrik, veyönlü Üç fazlı Kesintisiz Güç(Bi-DirectionalKaynakları, dönüştürücüler EPC enerjinin kurulduğundan beri en Converte), Havaenerji alanlarında kullanılan ABB, Alstom ve Siemens gibi.memnuni- Güneş ve Rüzgâr çözümleri, Çift önemli felsefesi müşteri tümleşik yapıda 400 Hz ve 28 Vdc yönlü dönüştürücüler (Bi-Directionalyeti ve kalite olmuştur. Biz her şeyden EPC enerjinin kurulduğundan beri en çıkışlı konvertörler,50 Hz giriş,60 veya vazgeçeriz bu iki ögeden vazgeçme- Converte), Hava alanlarında kullanılan önemli felsefesi müşteri memnuni400 Hz ve ayarlanabilir frekansta freyiz. Bu konuda iddialı olduğumuzu tümleşik yapıda 400 Hz ve 28 Vdc kans dönüştürücüleri. Tam bakımsız, yeti ve kalite olmuştur. Biz her şeyden söyleyebiliriz. çıkışlı konvertörler,50 Hz aküler. giriş,60 veya endüstriyel tip veNi-Cd vazgeçeriz bu iki ögeden vazgeçmeEPC Enerji, bu gün için Amerika, 400 Hz ve ayarlanabilir frekansta freyiz. Bu konuda iddialı olduğumuzu Son Sözümüz; ülkemiz için yüksek Güney Amerika ülkeleri(Brezilya, Şili, kans dönüştürücüleri. bakımsız, katma değerli ve Tam teknolojik ürünsöyleyebiliriz. Arjantin ve diğer), Almanya, Holendüstriyel tip veNi-Cd aküler. ler üretimi hedefimiz olmalıdır, dışa landa, Fransa, Irak, İran, Ürdün, Sudi EPC Enerji, bu gün için Amerika, bağımlılık, cari açık ancak bu şekilde Arabistan, Mısır, Nijerya, Gürcistan, Son Sözümüz; ülkemiz için yüksek Güney Amerika ülkeleri(Brezilya, Şili, azalır.EPC Enerji kendi çapında bunu Türkmenistan, Azerbaycan ve birçok katma değerli ve teknolojik yapmakta ve her gün daha ürünfazlasını Arjantin ve diğer), Almanya, Hol-ile ülkeye doğrudan ve başkaları kanalı ler üretimi hedefimiz olmalıdır, dışa yapmaya çalışmaktadır. landa, Fransa, İran, Ürdün, Sudi ürünlerini ihraçIrak, etmektedir. Hedefimiz bağımlılık, cari açık ancak bu şekilde İhracat yaptığımız ülke sayısını her Arabistan, Mısır, Nijerya, Gürcistan, azalır.EPC Enerji kendi çapında bunu sene yüzde 20-30 artırmak. ve birçok Türkmenistan, Azerbaycan ülkeye doğrudan ve başkaları kanalı ile yapmakta ve her gün daha fazlasını ürünlerini ihraç etmektedir. Hedefimiz yapmaya çalışmaktadır. İhracat yaptığımız ülke sayısını her sene yüzde 20-30 artırmak. uygulamanın çok büyük büyük avantaj avantaj uygulamanın bize bize çok sağlayacağınıdüşünüyoruz.

     

 

                  

www.hilkar.com

PLC HAT TIKAÇLARI UYGULAMALAR : 550 kV ‘a kadar yüksek gerilimli havai hatlar üzerinden taşınan yüksek frekanslı sinyalleri (haberleşme , bilgi) hattın iki başının dışına çıkmasını önlemek (tıkamak) için kullanılan hatta seri bağlanan paralel rezonans devresidir.

ÖZELLİKLER : * Alt frekans : 40-200 kHz , Üst frekans : 90-450 kHz * IEC 60353 standardına uygun. * Kısadevre akımlarına dayanıklı. * Hafif ağırlıkta olduklarından kolay montaj. * Sargı şekli soğutmaya elverişli. * Frekans değişikliğinde , hat tıkacını indirmeden yerinde , tuning kutusunun değişme imkanı. * Kapasitif voltaj trafoları üzerine , mesnet izolatörleri üstüne ve zincir izolatörlerle asmaya müsait , esnek uygulama imkanı. * Sargılar arası yayılmış düşük kapasitans ve yüksek kalite faktörü (Q). *245 kV dan yüksek uygulamalar için korona küreli. * Dar bant , geniş bant ve çift bantlı frekans aralığı. * Kısadevre sırasında oluşacak aşırı gerilimlere korumalı. * Her tür iletkene bağlamaya müsait terminal yapısı. Nominal Akım (A) 400 630 800 1000 1250 1600 2000

Kısa Devre Akımı (kA/1 saniye) 10 - 16 16 - 20 20 - 25 25 - 31.5 31.5 - 40 40 - 50 50 - 63

Indüktans (mH)

0.10-0.20-0.32-0.50-1.00

Kapasitif voltaj trafosu üzerinde

 

Zincir izolatörle askıda Mesnet izolatörleri üzerinde           

 



ﾂｮ

www.hilkar.com

elektrik

Nﾃ傍R TOPRAKLAMA DﾄｰRENCﾄｰ

lf lf

7,2 kV` a kadar

ARCA HES / TRABZON

NÖTR TOPRAKLAMA REAKTÖRLERİ Nötr topraklama reaktörleri endüstriyel güç sistemlerinin endüktans üzerinden topraklanması için kullanılırlar. Genellikle; transformatörlerde, generatörlerde ve topraklama transformatörlerinde toprak ile nötr arasına bağlanırlar. Nötr topraklama reaktörleri bir yandan arıza akımlarını ekipmanlara zarar vermeyecek

Hilkar

www.hilkar.com

seviyelerde sınırlarken, diğer yandan da koruma rölelerine yeterli akımı sağlayarak bu sayede arızanın giderilmesini sağlar.

NÖTR TOPRAKLAMA REAKTÖRLERİNİN KULLANIM SEBEPLERİ Orta gerilim şebekelerinde oluşan tek tek faz-toprak arıza akımlarını transformatörlere ve generatörlere zarar vermeyecek seviyelere indirilmesi,

L12

Kısa devre arıza akımlarının kesilmesiyle oluşan geçici aşırı gerilimlerin sınırlanması,

2.2 m

Şalt cihazlarının uzun ömürlü olmasının sağlanması, Adım gerilimlerinin personel için zararsız seviyelere indirilmesi.

AVANTAJLARI

Yüksek kısa devre kuvvetlerine karşı mükemmel mekanik dayanım Sınırlanmış sıcaklık yükselmesi özelliğiyle daha uzun ömür UV ve kirlilik sınıfı IV olan bölgelerde üstün koruma özellikleriyle maksimum performans. Bakım gerektirmeyen dizayn

Nötr Topraklama Reaktörleri

13,8/√3 kV X L= 8 Ω 1000A 10 sec. EN 60076 - 6

EAE Elektroteknik WIN FUARI ÖZEL BÖLÜMÜ • TANITICI REKLAM

Panonuz Tip Testli mi? Tip Testli görünümlü mü?

61439-1/2 olarak değişen alçak gerilim tip testli pano standartları yanlış algıyı beraberinde getirmiştir.

Tip test panolar için eski standart olan 60439-1‘deki gri noktaları ortadan kaldıran, alçak gerilim panolarını daha kapsamlı inceleyen ve tasarım doğrulama kurallarını şart koşan 61439-1/2’deki kurallar çok açık olmasına rağmen uygulamada büyük eksiklikler yapılmaktadır. Tip Testli Pano: 61439-1/2 standartlarına göre tip testleri yapılıp sertifikaları alınmış ve tasarım doğrulama kurallarına bire bir uyularak elektro-montajı yapılmış panolar. 61439-1 standardında iki önemli tanımlama yapılmıştır. Orijinal Üretici: 61439-1/2 standartlarına uygun olarak panonun tasarımını ve doğrulamasını yapan organizasyon. Nihai Üretici(panocu): Orijinal üreticinin tasarım kurallarına bire bir uyarak tasarım ve doğrulaması yapılmış panonun elektro-montajını yapan ve sorumluluğu alan organizasyon.

102 Şubat

2015

Tip test şartlarının tam olarak yerine getirilebilmesi için; panoyu üretip tip testlerini yaptırıp belgeleyen orijinal üretici tarafındaki sorumluluklar kadar panonun elektro-montajını gerçekleştiren nihai üreticinin de (panocunun) standartta belirtilen sorumluluklarını yerine getirmesi şarttır. Orijinal üretici üretip, tip testlerini yaptırıp belgelediği panoları için nihai üreticiye kendi tasarım ve montaj kurallarını hazırlayacağı dokümanlarla bildirmek durumundadır. Yapılan tanımlamalara göre orijinal üreticinin ve nihai üreticinin üzerine düşen sorumluluklar vardır. Her şeyi ile tip testli panonun yapılabilmesi için her iki üreticinin de yukarda belirtilen sorumluluklarını tam olarak yerine getirmesi şarttır. Her iki üreticinin de üzerine düşen sorumluluğu yerine getirip getirmediği kontrol edilmelidir.

ORİJİNAL ÜRETİCİNİN SORUMLULUKLARININ KONTROLÜ: v Orijinal üreticinin panolarının IEC 61439-1/2 standartlarına haiz olduğu sertifikalarla ispatlanmalıdır. v Panolarda sismik özellik isteniyorsa; panoların IEC 60068 standartlarında sismik yeterlilik testlerine haiz olduğu sertifikalarla ispatlanmalıdır. v Testlerin yaptırıldığı laboratuvarın akreditasyonu ve uluslararası geçerliliği belgelerle ispatlanmalıdır. v Panolara 61439-1/2 standartlarının ön gördüğü aşağıda açıklamaları ve numaraları verilmiş tüm tip testlerin yapılmış olduğu sertifikalarla ispatlanmalıdır. • • • • • • • • • • • •

Malzeme ve bölümlerin dayanıklılığı ( IEC 61439-1 - 10.2) Mahfazaların koruma derecesi ( IEC 61439-1 - 10.3) Yalıtma aralıkları ve yüzeysel kaçak yolu uzunlukları ( IEC 61439-1 - 10.4) Elektriksel çarpmaya karşı koruma ve koruma devresinin bütünlüğü ( IEC 61439-1 - 10.5) Anahtarlama cihazları ve bileşenlerin birleşimi ( IEC 61439-1 - 10.6) Dahili elektriksel devreler ve bağlantılar ( IEC 61439-1 10.7) Harici iletkenler için bağlantı uçları ( IEC 61439-1 - 10.8) Di-elektrik özellikler ( IEC 61439-1 - 10.9) Sıcaklık artış sınırları ( IEC 61439-1 - 10.10) Kısa devre dayanımı dayanıklılığı ( IEC 61439-1 - 10.11) Elektromanyetik uyumluluk (EMU) ( IEC 61439-1 - 10.12) Mekanik çalışma ( IEC 61439-1 - 10.13)

v Uygulamada kullanılacak tüm şalterlerin modellerinin pano içerisinde tip testlere tabi tutulmuş olduğu sertifikalarla ispatlanmalıdır. (Örn: açık tip şalter 6300 A -4000 A vb. kompakt şalterlerde 1600 A den 100 A e kadar tüm şalterler testlere dahil edilmiş olmalıdır) v Pano tip testlerinin şalt malzemelerle birlikte nominal akımda yapılmış olduğu sertifikalarla ispatlanmalıdır. (Örn: testler 4000 A de yapılmış ise o pano içerisinde 5000 veya 6300 A şalter kullanılamaz) v Testlerde kullanılan şalt malzeme markası ile proje kullanılacak şalt malzeme markasının aynı olduğu sertifikalarla ispatlanmalıdır. (Örn: testler A markalı şalt malzeme ile alınmış ise uygulamada A markasının haricinde şalt markası kullanılmaz) v Deneylerle elde edilen sonuçlar kullanılarak nihai üreticiye panonun montaj şartlarını ve tasarım kurallarını anlatan teknik kataloglara sahip olunduğu ispatlanmalıdır. NİHAİ ÜRETİCİNİN( PANOCUNUN) SORUMLULUKLARININ KONTROLÜ: v Nihai üreticinin Orijinal üretici tarafından yetkilendirilmiş olduğu imzalı ve kaşeli belgelerle ispatlanmalıdır. v Nihai üreticinin orijinal üretici tarafından hazırlanmış olan tasarım doğrulama ve uygulama kataloglarına sahip olduğu ispatlanmalıdır. v Nihai üreticinin orijinal üreticinin tarif ettiği tasarım doğrulama kurallarına uyup uymadığının üçüncü bağımsız firmalar tarafından kontrol edilerek belgelerle ispatlanmalıdır.

104 Şubat

2015

PanelMaster’a özel proje bazlı yetkilendirme ve proje bazlı kontrol Alçak Gerilim tip test pano sistemlerindeproje bazlı yetkilendirme ve proje bazlı kontrol organizasyonu sadece EAE Elektroteknik A.Ş.PanelMaster tip test pano çözümlerinde gerçekleştirilmektedir. PanelMaster tip test panolarının montajını yapabilmek için pano firmalarının EAE Elektroteknik A.Ş.’ den proje bazlı yetkilendirme belgesi alması zorunludur. Elektro-montajı biten her panonun göz göz kontrol edilmesi için EAE Elektroteknik A.Ş. üçüncü bağımsız kontrol firmalarına gerekli eğitimleri vererekyetkilendirmiştir. EAE Elektroteknik A.Ş. tarafından düzenlenenkontrol organizasyonu ile son kullanıcı istemesi halinde elektro-montajı yapılmış panonun göz kontrolünü üçüncü bağımsız kontrol firmaları olan BureauVeritas veya SGS‘ye yaptırabilmektedirler. Bu organizasyon sayesinde pano firmaları tarafından tip test standartlarının daha iyi anlaşılması, proje firmalarının şartnamelerde belirtiği şartların sağlanması, taahhüt firmaları ve yatırımcı firmalarının tip test anlamında eksiksiz bir pano sistemi satınalması sağlanmaktadır. Böylelikle müşterilerimizin tip test görünümlü pano değil; tasarım doğrulaması yapılmış ve kontrol edilmiş tip testli pano alması garanti edilmiş olmaktadır. Bu yönüyle de PanelMaster tip test pano pazarında rakiplerinden ayrılmakta ve müşterilerin güvenini kazanarak kendini pazarda farkı bir yerde konumlandırmaktadır. PanelMaster panonuzun tasarım doğrulama kontrolünü yaptırabileceğiniz üçüncü bağımsız kontrol firmaları Bureau Veritas Gözetim Hizmetleri Ltd. Şti. Centrum İş Merkezi Aydınevler Sanayi Cd. No:3 34854 Küçükyalı Maltepe – İstanbul Tel: (0216) 518 40 50 Web: www.bureauveritas.com.tr SGS Süpervise Gözetme Etüt Kontrol Servisleri. A.Ş. İş İstanbul Plaza Bağlar Mah. Osmanpaşa Cad. No:95 A girişi 34209 Güneşli - İstanbul Telefon : (0212) 368 40 00 Web : www.sgs.com.tr

MİKADO WIN FUARI ÖZEL BÖLÜMÜ • TANITICI REKLAM

“KALİTELİ FAYDA ÜRETEREK MÜŞTERİLERİMİZE VE SEKTÖRE KATKI SAĞLAMAYA VE FARKINDALIK OLUŞTURMAYA ÇALIŞIYORUZ” Özellikle “nitelikli hizmet üretimi veya alımı” söz konusu olduğunda; “Kaliteli Fayda Üretmek” kavramından bahsetmek istiyorum.

Mikado Elektrik olarak sunmakta olduğumuz Danışmanlık, Kontrollük ve Proje Yönetimi hizmetlerimiz ile Enerji Sektörüne yönelik, bilinmeyenden kaynaklı korkuları ortadan kaldırıyoruz ve doğru sistemlerin doğru bedeller ile doğru eller tarafından kurulmasını garanti altına alıyoruz.

Kaliteli fayda üretememek sorunu, hemen her alanda olduğu gibi, Dağıtım Şebekeleri Otomasyonu (SCADA) ve Dağıtım Şebekeleri Yönetimi (DMS) alanlarında da gözlemleniyor. Ülkemizde hizmet üretimine ve alımına, özellikle nitelikli hizmet üretimine ve alımına yaklaşım maalesef hak ettiği noktadan çok uzakta. Bu durumun biraz da alıcının kalite umudunu kaybetmiş olmasından kaynaklanıyor olduğunu düşünüyoruz. Biz verdiğimiz danışmanlık hizmetlerimiz ile alıcıların tesis etmeye çalıştığı faydaların kalitesini garanti altına almayı taahhüt ediyoruz. Bütünü oluşturan alt ünitelerin ihtiyaca uygunluğu, fiyat/kalite performansı, işletme sürecinde sağlayabileceği avantajlar önem verdiğimiz ve değerlendirdiğimiz kriterlerdir. Önem sırasına koymaksızın değerlendirdiğimiz diğer kriterler ise; sürdürülebilirlik, güvenilirlik, tutarlılık, erişilebilirlik, genişleyebilirlik ve entegre edilebilirliktir. Ürün kalitesini ve ihtiyaca uygunluğunu, bir takım katalog değerleri ve sertifikalar ile hatta marka belirleyerek

106 Şubat

2015

güvence altına almak mümkündür. Ancak hiçbir ürün sadece birbirine bağlanarak sistem olamıyor. Ürünleri sistemlere dönüştüren aldığınız nitelikli hizmettir. Nitelikli hizmet ne kadar sıhhatli ise kurulacak olan sistemler de o kadar sıhhatli olacaktır. Eğer alacağınız nitelikli hizmetin kaliteli olmasını temin edemiyorsanız dünyanın en iyi ürünleri sizin için fayda değil sadece baş ağrısı olacaktır. Biz verdiğimiz danışmanlık hizmetlerimiz ile alınacak nitelikli hizmetlerin de kalitesini garanti altına almayı taahhüt ediyoruz. Mikado Elektrik olarak diğer bir önemli farkımız ise aynı zamanda “anahtar teslimi mühendislik taahhüt hizmeti” de veriyor olmamızdır. Sadece Dağıtım Yönetim Sistemleri (DMS) ve Dağıtım Otomasyonu Sistemleri (SCADA) alanlarında uzmanlaşmış olan yapımız ile marka bağımsız, anahtar teslimi projeler üretiyoruz. Dağıtım Yönetim Sistemleri ve Dağıtım Otomasyonu Sistemleri elektrik, doğalgaz, su ve atık su şebekelerinden birisini içeren tekli ağ (utility) veya tamamını içeren çoklu ağ (multiutility) için her boyuttaki işletmeler (Elektrik Dağıtım Şirketleri, Organize Sanayi Bölgeleri, büyük ölçekli sanayi tesisleri, enerji üretim santralleri, ula-

şım v.b.) için uygulanmaktadır. Aynı zamanda işin uygulama tarafında yer alıyor olmamız; bizi bir yandan teknolojik gelişmeler alanında güncel tutuyor, bir yandan da çözüm üretmek konusunda tecrübeli ve yetkin kılıyor. Marka bağımsız yaklaşımımız ise farklı markaların farklı çözümleri ile en doğru uygulamayı konfigüre edebilmemizi sağlıyor. Bu arada, üzerinde durmadan geçemeyeceğimiz bir konu daha var ki biz bunun ülkemizdeki çalışma hayatının en temel sorunlarından birisi olduğunu düşünüyoruz. “Herkesin her şeyi yapmaya heves etmesi, kalkışması.” Bu durumun uzmanlaşmanın önünde ciddi bir engel olduğunu düşünüyor ve sektörel düşüşlerin temelinde yatan önemli etkenlerden birisi olduğuna inanıyoruz. Ulusal olarak hiçbir alanda bir adım öne çıkamayışımız, dünya markası yaratmak konusundaki kısırlığımız, tıkanmışlığımız hatta ümitsizliğimiz de bu temel sorundan kaynaklıdır. Biz bireyler ve ekip olarak pek çok şey biliyoruz, ama bu düşünceden hareketle; sadece en iyi bildiğimiz şeyi yapıyoruz; SCADA ve DMS. Bu noktada kaliteli fayda konusuna kısa bir dönüş yapmak istiyorum. Dağıtım Sistemi Otomasyonu (SCADA) da Dağıtım Sistemi Yönetimi (DMS) de kullanıcı için bir faydadır. Bu fayda kullanıcı içindir. Bu faydanın anlaşılması ve efektif kullanılması zaten yeterince zordur. Kaliteden yoksun ise fayda olmaktan çıkar ve yük olur. Bu sistemler uygulayan için fayda değildir. Uygulayan için ancak; yapılan işin doğru olması ve kullanıcının bunu takdir etmesi bir fayda olabilir. Böylece yapılan iş, yapan için motivasyon ve gurur kaynağı olmalıdır. Salt ticari yaklaşım ve içselleştirilememiş mesleki onur faydanın kaliteli olmasını imkansız kılar. Biz kaliteli faydayı tesis etme yaklaşımının, her alanda, ticari başarıyı da beraberinde getireceğine yürekten inanıyoruz. Coğrafyamızda kaliteye aç bırakılmış konulardan birisi de konfigürayon oluşturma konusudur. Konfigürasyon oluşturma konusunda da

108 Şubat

2015

sektörde ciddi eksiklikler olduğunu gözlemliyoruz. İki cihazı bir kablo ile birbirine bağlamakla konfigürasyon oluşturmak...!? Bu konu da ciddi malzeme, ünite ve sistem bilgisi ve tecrübesi gerektiren bir konudur. Layığı ile yapılabilmesi, yatayda ve dikeyde tam ve eksiksiz bir şekilde, uygunluğun ve uyumluluğun tesisini gerektirir. Çok önem verdiğimiz diğer bir konu da Proje Yönetimi konusudur. Münferit ve takdire değer bazı çabalar olmakla beraber, bu konu da neredeyse tamamen açık ve eksik kalmış durumdadır. Gerek ulusal ve gerekse uluslararası boyutta ortak anlayışı ve sağlıklı projeler yapabilmeyi temin edebilecek standardizasyon ve kalite sorgulaması halen oldukça uzak olunan konular. Proje yapan firmaların (burada projeden kastettiğimiz çizim veya hesap yapmak değildir) proje yaptıklarını ve bu projelerinin bir yöneticiye ihtiyacı olduğunu idrak etmeleri ve buna uygun ortamı hazırlayabilmeleri gerekmektedir. Proje takip eden değil, gerçek anlamda proje yönetebilen proje yöneticilerimiz olmadığı sürece yapılan projelerin de yeterli kalitede olması mümkün değildir. Bu eksikliğe sahip işlerde de “kaliteli fayda” aramanın yersiz olacağını düşünüyoruz. Biz Mikado Elektrik olarak, bahsi geçen Dağıtım Sistemi Otomasyonu

(SCADA) ve Dağıtım Sistemi Yönetimi (DMS) alanlarında, malzeme, sistem, konfigüraton ve proje yönetimi tecrübemizi ve uzmanlığımızı da katarak, gerek sunduğumuz danışmanlık hizmetlerimizde ve gerekse taahhüdünü üstlendiğimiz uygulamalarımızda tüm sistem kurgusunun tam bir bütünlük içerisinde olmasını, ihtiyaca uygunluğunu, fiyat/kalite performansını, işletme efektivitesini, genişleyebilir ve entegre edilebilir olmasını sağlamayı garanti ediyoruz. Sürdürülebilirlik, güvenilirlik, tutarlılık, erişilebilirlik, uzmanlık ve yüksek kalite standartları konularını büyük bir ciddiyetle önemsiyoruz. Kaliteyi talep etmeyen salt kapitalist yaklaşımlarla geleceğimizi kurgulamamız neredeyse imkansız. Bir yanda uygulayıcılar, bir yanda tesis sahipleri yani alıcılar, topyekûn hepimiz, dur demediğimiz ve değiştirmeye niyet ve teşebbüs etmediğimiz müddetçe bu durum her alanda iş gücü yetersizliği ve ürün ve hizmetlerde kalite yetersizliği olarak karşımıza çıkmaktadır, çıkacaktır. Daha kaliteli günler yaşayacağımız umuduyla ve saygılarımızla,

Kayhan Öztürk Mikado Elektrik Elektronik Otomasyon ve Yazılım San. ve Dış Ticaret Ltd. Şti.

248

SAYISAL GRAFİK WIN FUARI ÖZEL BÖLÜMÜ • TANITICI REKLAM

Elektrik Kontrol şemalarınızı CAD ortamına aktarmada Autodesk ailesinden Sayısal Modelleme çözümünüz, AutoCAD ElectrIcal AutoCAD Electrical yazılımına kimler ihtiyaç duyar, eğer makine imalatçısıysanız ve makineniz hareketli parçalardan oluşuyorsa sistemi çalıştırmak için elektrik motoru, kontrol paneli ve start/stop düğmelerine vb. komponentlerine ihtiyaç duyuyorsanız bu sistemlerin çalışması için elektriksel bir sisteminiz var demektir. Bu elektriksel sistem için kontrol devre şemaları, makine imalatçısı olarak ya sizin elinizde bulunan CAD programı ile ya da panonuzu tasarlayan firma tarafından hazırlanmaktadır. Bu pano tasarımlarında en fazla kullanılan

Genel Müdür, Faruk UĞURLU

112 Şubat

2015

CAD yazılımlarının da başında yine bir Autodesk ürünü olan AutoCAD gelmektedir. Autodesk kullanıcıların ihtiyaçlarından yola çıkarak Sayısal modelleme araçlarından elektriksel özellikleri ile öne çıkan bir CAD yazılımı olarak AutoCAD Electrical ile elektrik kontrol şemalarınızı daha kısa sürede tamamlayıp zamandan kazanç ve hata oranında azalma sağlamanıza yardımcı olacaktır. Autodesk şirketi, AutoCAD Electrical’a geçmemiz için başlıca sebepleri ortaya koyarken yine elektrik devre tasarımlarınız için kullandığınız AutoCAD yazılımı ile

Elektriksel CAD çizimi için özelleştirilmiş AutoCAD ile hızlanın

Tanıtım videoları için www.sayisalgrafik.com.tr/smg/autocadelectrical

3B CAD Bağlantısı

Hızlı Elektriksel CAD

Hepsi Bir Arada Çözüm

Pi Mobility izniyle

Neden AutoCAD yerine AutoCAD Electrical?

Autodesk Inventor Professional ile birlikte çalışma ve 3B E/CAD

Ürün tasarımı süreci için baştan sona çözüm

1. Kapsamlı sembol kütüphaneleri 2. Otomatik kablo numaralandırma ve bileşen etiketleme 3. Otomatik proje raporları 4. Gerçek zamanlı hata kontrolü 5. Gerçek zamanlı bobin ve kontak çapraz referanslandırma 6. Akıllı panel düzen çizimleri yaratma 7. Özel elektrik çizim özellikleri 8. Otomatik olarak hesap tablolarından PLC I/O çizimleri yaratabilme 9. Müşteriler ve tedarikçiler ile çizimleri paylaşma ve değişiklikleri izleyebilme 10. Mevcut çizimlerin yeniden kullanılabilmesi

1. Elektriksel CAD ile Mekanik CAD bağlantısı 2. AutoCAD Electrical ve Autodesk Inventor Professional arasında veri ilişkiselliği 3. Inventor'un 3B arayüzünde tasarıma devam edebilme 4. Çift taraflı senkronizasyon 5. Alt yüklenici ya da iş veren olarak projeye dahil olma 6. Inventor ile işlevsel 3B Kablo ve Hat Tasarımı 7. Kablo listesinin dışarıdan alınması 8. 3B konnektör kütüphanesi 9. Otomatik malzeme listesi (BOM)

1. Tekil lisanslama yerine, Autodesk Product Design Suite ile birlikte alınabilir 2. Elektriksel CAD ile tüm ürün tasarım sürecini birleştirme 3. Uygun maliyetli yatırım avantajı 4. Tüm tasarım ekibinin yerel veri ile çalışması ve sorunsuz veri paylaşımı 5. Tasarımın her anında elektriksel CAD ile ürün tasarım uyumunu denetleme 6. Ürün tasarımında vurgulanması gereken elektromekanik alt yapının en iyi şekilde ifade edilmesi 7. Pazarlama dökümanlarının, tasarım bitmeden hazırlanabilmesi

SAYISAL GRAFİK

Autodesk Yetkili Satıcılarının size ulaşması için; www.sayisalgrafik.com.tr/satis

Autodesk is a registered trademark of Autodesk, Inc., and/or its subsidiaries and/or affiliates in the USA and/or other countries. Autodesk reserves the right to alter product and services offerings, and specifications and pricing at any time without notice, and is not responsible for typographical or graphical errors that may appear in this document. © 2015 Autodesk, Inc. All rights reserved. SAYISAL GRAFİK, SAYISAL GRAFİK San. ve Tic. A.Ş.’nin tescilli markasıdır.

karşılaştırmalardan yola çıkmıştır. AutoCAD Electrical sembol kütüphanesi ile tasarımlarınızda zaman tasarrufu sağlamanız mümkün. Elektriksel kontrol devre tasarımlarınızda kullanmamız gereken standart şematik Sembol kütüphanesinin zenginliği ile AS, GB, IEC, JIC, JIS, NFPA ve IEEE standartlarına uygun çizimleriniz daha kısa sürede tamamlanır.

AutoCAD Electical yazılımı 2000’den fazla standart tabanlı şematik sembolü içermektedir. Bu sembol kütüphanesinde birçok imalatçı firmanın 35000’den fazla ürünü yer almaktadır. Autodesk’in yapmış olduğu AutoCAD ve AutoCAD Electrical arasında karşılaştırma sonucunda AutoCAD Electrical’a özel tasarlanmış Sembol kütüphanesi kullanarak kontrol devrelerinizin CAD ortamına aktarılmasında %82 oranında zamandan tasarruf etmiş olursunuz.

AutoCAD ve AutoCAD Electrical Karşılaştırma Sonuçları

AutoCAD Electrical, geniş Sembol kütüphanesine ek olarak panolarınızda kullandığınız, projelere özel komponentleri de sembol kütüphanesi altında firmanıza özel açtığınız klasörde toplayıp kendi kütüphanenizi oluşturmanıza da olanak sağlamaktadır. Elif Deniz Kuldaşlı, Elektrik Yüksek Mühendisi - Alba Teknoloji

SAYISAL GRAFİK

Autodesk

1992 yılında İstanbul’da kurulmuş olan SAYISAL GRAFİK, kurulduğu günden bu yana, AutoCAD’in üreticisi Autodesk’in Türkiye Yetkili Dağıtıcısıdır. Mekanik Tasarım ve İmalat, Yapı Tasarımı, İnşaat ve Arazi Uygulamaları, Altyapı, Haritacılık ve Coğrafi Bilgi Sistemleri ve Çoğulortam sektörlerine Bilgisayar Destekli Tasarım çözümleri sunmaktadır.

Autodesk, Inc. 3 boyutlu tasarım, mühendislik ve eğlence yazılımları alanında lider bir kuruluştur. Akademi Ödüllerinde En İyi Görsel Efekt ödülünü kazananlar dahil olmak üzere; imalat, mimarlık, inşaat, yapı, medya ve eğlence endüstrilerindeki müşterilerimiz fikirlerini tasarlamak, görselleştirmek ve simüle etmek için Autodesk yazılımını kullanıyor. Autodesk, AutoCAD yazılımını 1982 yılında piyasaya sürdüğünden bu yana, dünya piyasaları için en son teknoloji yazılım ürünlerinden oluşan en geniş portföyü geliştirmeye devam ediyor.

SAYISAL GRAFİK, SAYISAL GRAFİK San. ve Tic. A.Ş. ’nin tescilli markasıdır. Bu dokümanda olabilecek tipografik veya grafik hatalardan sorumlu değildir.

114 Şubat

2015

WIN 2015 WIN Otomasyon Fuarındayız 19-22 Mart 2015 Salon:2 Stand: A280 TUYAP - Beylikdüzü

VLT® HVAC Drive HVAC Uygulamalarınız için VLT® Frekans Konvertörleri

www.danfoss.com.tr

RST WIN FUARI ÖZEL BÖLÜMÜ • TANITICI RÖPORTAJ

“Kaliteli ve ekonomik üretim firmamızın ana hedefi” Firmanızdan biraz bahsedebilir misiniz? RST, voltaj regülatörü ve transformatör imalatı yapmaktadır. Baba mesleği olup, 40 yıllık tecrübeden yararlanarak bu sektöre başladım. Hedefim bu tecrübeye teknolojiyi de katarak, müşteri ihtiyaç ve beklentilerine kaliteli ve ekonomik bir şekilde cevap vermektir. Bunu sağlarken rekabetin arttığı ve karlılık oranının düştüğü günümüzde, kaliteden ödün vermeden sürekli gelişen bir firma olarak yolumuza devam etmekteyiz. Yaptığımız ihracatlarla ve yurtiçi satışlarımızla firmamızın güvenirliği her geçen gün daha da artmaktadır. Felsefemiz amatör ruhla profesyonel düşünerek ilerlemektir. Ürettiğiniz ürünler ve teknik özellikleri ile ilgili bilgi verir misiniz? Elektrik enerjisinin farklı faktörlerden dolayı düşmesi ya da yükselmesi, sanayinin hızla ilerlemesine karşın alt yapının yetersiz kalması veya enerjinin dalgalanması sonucunda kullandığımız tüm elektrikli ekipmanlar ciddi bir şekilde etkilenmektedir. İşletmelerin yoğun olduğu bir bölgede; faal zamanda

116 Şubat

2015

voltajın düşmesi, pasif zamanda da yükseldiği görülmektedir. Dağıtım trafolarına yakın olan bölgelerde ise sürekli yükseliş olur. Bu durum elektrikli cihazlarımıza zarar verir. Voltaj regülatörü şebeke gerilimlerini olması gereken değere göre düzenler. Ürettiğimiz voltaj regülatörleri Servo Mikroişlemcili Sistem, Statik Sistemdir. Monofaze ve Trifaze olarak 3000 kVA güce kadar üretim yapabilmekteyiz. Ayrıca Transformatörde 1000 kVA ‘ya kadar üretimimiz vardır. •

CNC Tezgahları

•

Isıtma soğutma sistemleri

•

Matbaa makineleri

•

Tekstil, Nakış ve Çorap Makineleri

•

Bilgisayar Sistemleri

•

Asansörler

•

Komple ev, fabrika, hastane vb binalarda

•

Tıbbi Cihazlar

•

Endüstriyel ürünler

•

Benzin istasyonları gibi yerlerde voltaj sorunu regülatörle sonlandırılır.

Sahip olduğunuz yerli ve uluslararası standart belgeleri ve kalite sertifikaları hangileri? CE ürün belgesi ve ISO 9001 Kalite Sistem Belgesi Ürünlerinizin uluslararası pazarlardaki kullanımına ne düzeyde? Voltaj regülatörü yurt dışında da voltaj sorunu olan ülkelerde ihtiyaç duyulmaktadır. Yurtdışında Çin malı üretimler her ne kadar pazarda var olsa da Türk malına olan güvenirlikten dolayı talepler her geçen gün artmaktadır. Çin malının

düşük fiyatlı olması yurtdışında tercih edilmesinde etken olmasına rağmen, kaliteli ürünü ülkemizden sağlayabileceğini bilen firmalar tarafından tercih edilmekteyiz. Ağırlık Asya ve Afrika ülkeleri olmak üzere birçok ülkede kullanılmaktadır. Sektörle ilgili görüşleriniz neler? Kaliteli ve ekonomik üretim yapmak firmamızın ana hedefidir. Piyasa şartları bu düşüncemizi her ne kadar zorlasa da kalıcı olmak ve tercih edilmek için ödün vermeden bu şekilde devam edeceğiz. Piyasada kalitesiz, yetersiz ve Çin

malı malzeme kullanarak üretilen regülatörlerle rekabet etmek sektörün başlıca sorunlarıdır. Kullanıcılara ne gibi önerilerde bulunmak istersiniz? Kalitesiz ve yetersiz malzeme kullanımı ürün fiyatlarını çeşitlendirmektedir. Bu durum kullanıcıların regülatör seçiminde etkili olmaktadır. Voltaj regülatörü kullanıldığı yerde önemli bir görevi olduğu için kaliteli olması gerekir. Kullanıcıların bu durumları değerlendirerek karar vermeleri daha sağlıklı olur.

117 Şubat

2015

LİVA GRUP WIN FUARI ÖZEL BÖLÜMÜ • TANITICI RÖPORTAJ

“KALİTELİ MÜŞTERİ KALİTELİ ÜRÜN İMAL ETTİRİR” Liva Grup ve faaliyetlerinden biraz bahseder misiniz?

Fuar özel sayımızda Liva Grup Genel Müdürü Faruk Uğurlu ile sektör ve Liva Grup üzerine konuştuk.

Liva Grup, Elektrik sektöründe faaliyet gösteren 2003 yılında İzmir’de kurulmuş bir şirket olup, bünyesinde Yıldırımdan Korunma Sistemlerine ait ürünlerin üretimini yapmakta, sektöre yönelik mühendislik, proje, taahhüt ve danışmanlık hizmetleri vermektedir. Ürettiğiniz ürünler ve ürünlerinizin pazarlama stratejileri hakkında sizden bilgi alabilir miyiz? Liva Grup Yıldırımdan korunma sistemleri ile ilgili;

Genel Müdür Faruk UĞURLU

•

Aktif Paratoner Başlıkları ve montaj elemanlarının,

•

Franklin Çubuğu ve montaj elemanlarının,

•

Faraday Kafesi ve bağlantı elemanlarının,

•

Eş Potansiyel Paratoner Sistemi ve bağlantı elemanlarının üretimini yapmakta. Ayrıca sektöre yönelik YG (OG), AG Elektrik Sistemleri, tüm bu sistemlere

ait firmaların mühendislik, proje, taahhüt ve danışmanlık hizmetlerini vermekte ve saha uygulamalarına yönelik olarak da çözümler sunmaktadır. Firmamız kaliteli üretimlerin mutlaka piyasada hak ettiği yeri bulacağını düşünen buna göre ürünler üreten ve/veya geliştiren bir firmadır. Aslında pazarlama stratejimiz de bu kapsamda planlanmaktadır. Sektördeki rekabet hakkında neler düşünüyorsunuz? Liva Grup, iç ve dış pazarda her geçen gün rekabet gücünü arttıran ve sürekli büyüyen, gelişen bir firmadır. Liva Grup, gerek ürün kalitesi ve çeşitliliği, gerekse piyasaya sunduğu yeni ürünleriyle bu gün sektörün lider firmalarından biridir. Yurt içi ve yurt dışı pazarına yönelik çalışmalarımız da bu kapsamda her geçen yıl gelişme göstermektedir. Geriye dönüp baktığımızda ülke olarak 2000’li yılların başında yurt dışından ithal ettiğimiz ürünleri bu gün ihraç edebilecek düzeye geldik. Bu tabi ki kolay olmadı. Ben bu durumu zorluklardan yılmadan çalışmanın, daima iyisini aramanın ve kaliteden ödün vermeden uygun ekonomik üretim yapmanın eseri diye değerlendiriyorum. İhracat sayesinde ülkemize döviz de kazandırıyoruz. Bu durum hem bizim, hem çalışanlarımızın, hem de firmamızın gurur vesilesi aslında, durum böyle olduğu zamanda rekabetler artıyor dolayısıyla piyasada bir canlılık oluşuyor firmalar yeni arayışlar içerisine girip pazar çeşitliliği oluşuyor firmaların ARGE departmanları daha fazla yenilik için çaba sarf ediyor, bu durum ülkelerinde gelişimine olumlu yönde katkı sağlıyor.

118 Şubat

2015

Liva Grup 2000 yılından günümüze kadar olan süreçte nasıl bir gelişme kaydetti? Firmamız serüvenine başladığı 2003 yılında iki farklı ürün üretebilen ve sınırlı üretim kapasitesine sahip bir firmaydı. Bu gün 2000 m² kapalı 2500m² açık alanı olan tamamen öz sermayemizle inşa ettiğimiz bir tesiste üretim yapıyoruz. 2000’den fazla çeşit ürün üretiyoruz ve bu ürünlerin yüzde 97’sini kendi tesisimizde üretilmektedir. Ürün çeşidimiz yanında ürün kalitemizde de ciddi iyileştirmeler yaptık. Her geçen günde geliştirmeye devam ediyoruz. Yurt içi ve yurt dışında gelişen bayi ağı nedeniyle artan talebi karşılamaya yönelik makine parkımızı geliştirerek üretim kapasitemizi arttırdık. Hala bu konuda çalışmalarımız devam ediyor. AR-GE çalışmaları tamamlanarak Türk Patent Enstitüsüne başvurusu yapılan 2 farklı ürünün seri üretimine başlandı. Firmamızın ve ürünlerimizin tanıtımı ile marka değerimizin arttırılmasına yönelik uluslararası ve yerli birçok fuara katılım gösterdik. Geçmişi ve günümüzü konuşurken gelecek ile ilgilide birkaç konudan bahsetmeden geçmemek lazım. Liva Grup artık Yıldırımdan Korunma Sistemleri konusunda lider ve söz sahibi bir firmadır. Aynı zamanda daima gelişim göstermek konusunda sorumlulukları da olan bir firma aynı zamanda. Bu nedenle biz gelişimimize de özen gösteriyoruz. Buna göre üretim tesislerimizi 2015 yılı içerisindeki yatırımlarımızla daha çok büyütüp geliştirmek istiyoruz. Bu kapsamda yatırımlarımızda

devam ediyor. Umarız her şey planladığımız gibi gider ve yeni yatırımlarımızla “En İyisi olmak” konusundaki hedefimize koşarak devam ederiz. İçinde bulunduğunuz sektörle ilgili bir genel değerlendirme yapar mısınız? Sektörümüzde rekabet çok sert. O yüzden hamleleri hatasız yapmak gerekiyor. Bizim sektörde kurumsal firmalar ile olan rekabetimiz sektörün gelişimi açısından iyi aslında. Rekabet kaliteyi arttırır. Ancak tüm sektörlerde olduğu gibi bizim sektörümüzde de hiçbir yatırımı olmayan, vergisini vermeyen, sigortasız işçi çalıştıran “merdiven altı” diye tabir ettiğimiz firmalar var. Bu tür firmalar dönemsel olarak ortaya çıkar, bu süreçte bizim gibi uzun süre çalışarak maddi manevi büyük emek verdiğimiz projeleri kopyalayıp düşük kalitede pazara sürerek piyasadaki kaliteyi ve dengeyi bozar kısa süre sonra da yok olurlar. Maalesef bu süreçte sektörün kalite ve rekabet dengesi bozulduğu için sektörün büyümesi de engellenmiş olur. Biz kurumsal bir firma olarak bu tür firmalarla yetkili kurumların ilgilenmesi gerektiğini düşünüyoruz. Kurumsal firmalar o zaman gelişerek ekonomiye değer katacaktır. Unutmayalım “KALİTELİ MÜŞTERİ KALİTELİ ÜRÜN İMAL ETTİRİR”. Bunun yanında 2014 yılı firmamız için yoğun bir çalışma yılı oldu. Bu konuda firma çalışanlarımız başta olmak üzere istikrarlı ve disiplinli çalışmamız ile müşteriye verdiğimiz değer iş yoğunluğumuzun baş aktörleriydi diyebiliriz. Umarım aynı performansı artırarak 2015 yılı içinde de devam eder.

119 Şubat

2015

koztek elektrik WIN FUARI ÖZEL BÖLÜMÜ • TANITICI REKLAM

KOZTEK ELEKTRİK VE ENERJİ TEKNOLOJİLERİ SEL-735 GÜÇ KALİTESİ ÖLÇÜM SİSTEMİ SEL-735 Enerji Kalite Ölçüm Cihazı, Class 0.2s • TEİAŞ EK-8 şartnamesinde belirtilen standartlara uygundur. IEC 61000-4-30 enerji kalitesi ölçme yöntemleri, IEC 61000-4-7 harmonik ve ara harmonik 1. sınıf, IEC 61000-4-15 kırpışma ölçer, IEC 61000-2-4 düşük frekanslı iletilen bozulmalar için sanayi tesislerindeki uyumluluk seviyeleri standartlarında kayıt ve ölçüm • Ölçüm parametreleri ve gerekli ölçüm doğruluğu, Olay kaydı, Haberleşme, Veri depolama, Ölçüm Senkronizasyon değerleri, için raporlama gerçekleştirebilmektedir. • Koztek - Dtech Raporlama ve transmisyon yazılımı • SEL ASCII, SEL Distributed Port Switch Protocol, SEL FastMeter, SEL Compressed ASCII, MV-90 Translation™, Modbus® RTU/TCP, MIRRORED BITS® Communications, Telnet, FTP, Haberleşme protokolleri • RS232, RS485 ve Bakır Ethernet portu -40°C, +85°C Çalışma Sıcaklığı Fiber/Ethernet Port Seçenekleri SNTP (Simple Network Time Protocol) IEC-61850 GOOSE/MMS DNP3/Modbus Protokolleri FTP Client/Server

120 Şubat

2015

• Proje & Mühendislik • Montaj • Test ve Devreye Alma • Trafo Bakım • Pano Üretimi • Network & Haberleşme

• Yağ Test Laboratuvarı • Scada ve Otomasyon • Yüksek Gerilim Uygulamaları • Proje Yonetimi • Santral Çözümleri • İşletme ve Müşteri Eğitimi

YILDIRIMDAN KORUNMA MERKEZİ WIN FUARI ÖZEL BÖLÜMÜ • TANITICI REKLAM

GSM HABERLEŞME, RADYO TV, METEOROLOJİ VE RADAR KULELERİNİN YILDIRIM VE AŞIRI GERİLİMDEN KORUNMASI GSM haberleşme kuleleri, radyo vericileri, orman gözetleme kuleler, meteoroloji ve radarlar coğrafi konum itibari ile genelde en yüksek noktalarda oldukları için diğer tesislere göre yıldırım ve aşırı gerilim darbe alma riskleri yüksek yapılardır. Bu tür yapılarda TS EN 62305 ( Yapıların Yıldırımdan korunması kuralları )tam ve eksiksiz uygulanmalıdır. Bu kuralları dört ana başlık altında toplamak mümkündür. 1. Dış yıldırımlık sistemi (LPS) 2. İç yıldırımlık sistemleri (LEMP) 3. Topraklama sistemi 4. Eşpotansiyel sistem GSM haberleşme kulelerinde Dış Yıldırımlık sistemi (LPS) : GSM Haberleşme kulelerinde TS 62305‘e uygun olarak Risk -1 seçilmelidir. Bu tür riskli bölgelerde can kaybı, hizmet kaybı, ekonomik kayıplar oluşmaktadır. Bu sebepten yuvarlanan küre

122 Şubat

2015

metodu ve korum açısı metodu uygulanarak standartlara uygun yıldırım yakalama çubuklarının yerleri kule üzerinde ve kulenin yandan gelecek darbelere karşı tam ve eksiksiz konumlandırılmalıdır. Rastgele akım geçişlerini önlemek için kulenin metal yapısı ile yakalama çubuklarının bağlanma noktalarına CITEL ark söndürücü elemanlar konulması uygun olacaktır. Uygulama yapılmadan önce mutlaka kesit ve vaziyet projeleri çizilmeli korunması gereken çalışan baz istasyonu v.b ekipmanın koruma alanı içerisinde olduğu teyit edilmelidir. Aksi takdirde direkt yıldırım darbelerinin Anten grubunun bağlı olduğu hatlarda tahribat yapması olasıdır. İndirme iletkeni konumlandırılırken iniş kroşeleri arasındaki mesafe 1 metreyi geçmemelidir. Kule üzerindeki yakalama uçları tespit direklerinde rüzgar gücü de göz önünde bulundurularak sağlamlaştırma çalışmaları yapılmalıdır. GSM haberleşme kulelerinde İç Yıldırımlık sistemi (LEMP):

Dış yıldırımlık sistem Korunan hacim

Hava sonlandırma sistemi

Ht Hava sonlandırma cihazı yüksekliği R Dış yıldırımlığın çapı

Bu tür yerlerde iç yıldırımlık sistemi Zone-0, Zone-1, Zone-2 koruma bölgelerine ayrılarak her bölgedeki yıldırım ve aşırı gerilim darbelerinin kablo veya toprak hatları vasıtası ile sisteme zarar vermesi iç yıldırımlık sistemleri kullanılarak engellenmelidir. Bu sebeple yıldırım darbesinin doğrudan girmesi muhtemel yerlere Class-1, aşırı gerilim darbelerinin oluşacağı ve korunması gereken sisteme yakın enerji panolarında Class-2, korunması gereken cihazın enerji beslemesi, gelen anten kablolarına ve var ise cat ve RS portlarına Class-3 tip koruyucular takılmalıdır. GSM haberleşme kulelerinde Topraklama sistemi: GSM kulelerinin oturduğu taban bölgesindeki toprak özgül direnci ölçülmeli ve temel topraklaması ile birlikte kule hattı etrafında mümkün ise ring hattı oluşturulmalı toprak geçiş direnç değerinin 10 ‘ ohm altına düşmesi sağlanmalıdır. Ayrıca temas ve adım gerilimine karşı mutlaka toprak içinde önlem alınması gerekmektedir. Aksi takdirde kulede çalışanlar için yaralanma ve hayat kaybı riski bulunmaktadır. Toprak altında geçiş direncini artıracak bağlantılardan uzak durulmalı bu kapsamda korozyon önleyici tedbirler alınmalıdır. Dış yıldırımlık topraklama bağlantı noktalarına test kutuları veya menholleri koyularak süreç içerisinde kontrolleri sağlanmalıdır.

GSM haberleşme kulelerinde Eşpotansiyel sistem: Tesisde bulunan tüm koruma iletkenleri ve temel topraklama birbirine eşpotansiyel baralar ile dahil edilmeli ve böylece serbest akım geçişlerinin önüne geçilmelidir. Eşpotansiyel bağlantılar yapıldıktan sonra loopempedans kontrolleri ve süreklilik testleri yapılmalı loop empedans kontrollerinde 1 Ohm süreklilik testlerinde ise 0,2 Ohm değeri hiçbir noktada aşılmamalıdır. Dış yıldırımlık sisteminin eşpotansiyeledahil edildiği noktalara Ark söndürücüler yerleştirilmelidir. Bu tedbirlerin yanı sıra ilave olarak alınması gereken önlemler de vardır. Bunlar şu şekilde sıralandırılır. 1. Tesise gelen enerji hattı yer altında en az 80 cm derinlikte çelik zırhlı ve manyetik korumalı olması ayrıca mümkün olduğunca eksiz şekilde getirilmesi ve gerilim düşümü gibi ayrıca incelenmesi önemlidir. 2. Enerji nakil hattının başında ve tesis giriş noktasında Class-1 grubu parafudra kullanılmalı uygun şalter, sigorta ve kaçak akım koruma rölesinin kullanılmalı. 3. Darbe akımlarının daha rahat akması için TN-S şebeke sistem seçilmesi uygun olacaktır. 4. Tesiste kullanılan tüm kabloların manyetik korumalı olması bu tür yerlerde önem arz etmektedir. SERDAR AKSOY Citel&J.Pröpster Ülke Sorumlusu

123 Şubat

2015

EATON WIN FUARI ÖZEL BÖLÜMÜ • TANITICI REKLAM

Eaton Breaker Visu ile Yazılım ve Görüntü Bir Arada Güç yönetim şirketi Eaton, Breaker Visu’nun yeni yazılım ve görüntü kombinasyonu ilesistem ve makine imalatçıları için modern güç dağıtımına yönelik, düşük maliyetli ve kullanıma hazır komple bir çözüm sunmaktadır. Breaker Visu sistemi, 48 devre kesicinin ve ölçüm cihazının verisini renkli bir ekranda görselleştirebilmekte ve aynı zamanda verileri kayıt altına alabilmektedir. Paket çözümü, 7’veya 3.5’ renkli ekrandan ve önceden hazırlanmış görüntüleme ile kayıt yazılımından oluşmaktadır. Bu, kullanıcının kurulum esnasındaki programlama ihtiyacını ortadan

124 Şubat

2015

kaldırmakta ve ayrı ayrı ekranlara ihtiyaç duyulmamaktadır. Otomatik konfigürasyonu kendiliğinden yapan bir işletme sistemi olarak Breaker Visu, kurulum ve devreye alma için gereken çabayı en düşük seviyeye indirmektedir. Aynı zamanda, yeni işlevler de içermektedir: Breaker Visu bu özellikleriyle NZM devre kesicilerinin ana kontaklarındaki aşınmayı kullanıcıya belirtmekte, belirli bir kontrol merkezine doğru merkezi veri aktarımı için ağ geçidi olarak çalışabilmekte ve ilk olarak harici sistemlerle Modbus RTU üzerinden

20 Ocak 2015

www.eaton.com.tr

haberleşebilmektedir. Breaker Visu sistemi, tesislerin merkezi izleme ve enerji tüketimlerine yönelik olarak, sistem ve makine imalatçıları için daha basit ve daha düşük maliyetli bir çözüm sunmaktadır. Yeni sürümde Breaker Visu, tesis verisini ağ geçidi aracılığıyla ve Modbus TCP ile daha yüksek seviyedeki bir kontrol sistemine aktarabilmektedir. Harici cihazlar, Modbus RTU kullanılarak, kayıtların konfigürasyon dosyası sayesinde görüntülemekte ve kayıt sistemine aktarılarak birleştirilmektedir.Breaker Visu akım, anahtarlama durumları ve yük uyarıları gibi verileri devre kesicilerden hızlı ve net bir şekilde almaya yardımcı olur ve alınan bu bilgiyi dinamik olarak bir http sayfası üzerinde gösterir. Ekranıise, kullanıcının tüm çalışma verisini açık bir şekilde görüntülemesini sağlar. Ekranın yanı sıra, Ethernet TCP/IP aracılığıyla uzaktan erişim imkânı da sağlanmaktadır. Tüm olaylar, sistem tarafından otomatik olarak bir dosya içerisine kaydedilir. Buna ek olarak, yazılım aynı zamanda kendi ayarlarını yapabilmektedir. Bu da, bağlanan cihazların otomatik olarak tespit edilmesi, olay ve enerji kaydının her zaman etiketlenmesi anlamına gelmektedir. Veriyi değerlendirmek için ihtiyacınız olan tek şey Office programlarını içeren basit bir bilgisayardır. Kullanıcılar, DIN EN ISO 50001 çevre standardı çerçevesinde Breaker Visu’yu enerji verimliliğinin iyileştirilmesi için kullanabilir. Harici sistemlere açık olması, değişken topolojisi ve ağ geçidi fonksiyonu Breaker Visu’yu bağımsız, esnek bir güç yönetim çözümü haline getirmektedir. Breaker Visu sistemi ayrıca, xEffect serisinin kompakt devre kesicileri olan NZM3-MC ve NZM4-MC verilerinin otomatik tanımasını sağlar. Entegre ölçme ve izleme fonksiyonları ile bu parçalar, artık her bir fazın akım ve gerilim değerlerine denk düşen güç ve enerji değerleri ile birlikte ölçebilmekte ve aktarabilmektedir. Entegre ölçme fonksiyonları geleneksel

126 Şubat

2015

sistemler ile karşılaştırıldığında, yer tasarrufu sağlamakta ve kurulumu kolaylaştırmaktadır. Haberleşme, Modbus RTU veyaSmartWire-DT’ye yönelik ara yüz modülleri aracılığıyla uygulanmaktadır. Sonrasında veri Eaton Breaker Visu’ya veya özelleştirilmiş kontrol sistemine aktarılabilir. Devrekesiciler, aşınma belirtme fonksiyonu (Breaker Health) ile birlikte sunulmaktadır ve bu, kullanıcıya şalterin yapmış olduğu anahtarlama işlemlerini gösterir. Breaker Visu bu özelliği ile devre kesicilerin çalışma durumuna ilişkin her zaman en güncel bilgiyi sunmaktadır. Buna ek olarak, XMC ölçme ve haberleşme modülleri ile birlikte Breaker Visu, mevcut tesislerin modern enerji ölçümü ve değerlendirmesi ile kolay bir şekilde donatılmasını sağlamaktadır. Eaton’un NZM-XMC-TC-MB transdüser modülü, XMC serisinin donanım iyileştirmesi için uygun olan yeni bir modülüdür. TC modülü (TC: Transdüser), makine veya tesiste mevcut akım transformatörlerinin gerilim ölçümünü ve kabloların kullanımını sağlamaktadır. Raya monte modül hızlı bir şekilde kurulabilir ve kısa bir kablolama ile Modbus RTU aracılığıyla Breaker Visu bünyesinde entegre edilebilir. 5 A ikincil akım için standartlaştırılmış akım transformatörlerine bağlanabilir. Transformatör çevrim

oranı ve diğer ayarlar, Eaton Modbus Konfigüratörü aracılığıyla kolay bir şekilde yapılabilir. Kompakt boyutu sayesinde, modül anahtarlama paneli üzerine kompakt bir şekilde kurulabilir. Eaton portföyündeki NZM kompakt devre kesiciler, NRX serisi IZMX16/IZMX40 açık tip devre kesiciler, IZM26 serisi açık tip devre kesiciler ve NZM-XMC’nin haberleşme modülleri Breaker Visu üzerinden entegre edilebilir. Eaton’un elektrik sektörü, güç dağıtımı ve devre koruması; yedek güç koruması; kontrol ve otomasyon; aydınlatma ve güvenlik; yapısal çözümler ve kablolama cihazları; zorlu ve tehlikeli ortamlara yönelik çözümler ve mühendislik hizmetleri alanlarında uzman küresel bir liderdir. Eaton dünya çapındaki çözümleriyle günümüzün en kritik elektrik güç yönetimi sorunlarına yanıt verecek konumdadır. Eaton, 2013 yılında satışı 22,0 milyar dolar olan bir güç yönetim şirketidir. Eaton müşterilerine elektriksel, hidrolik ve mekanik gücü daha verimli, emniyetli ve sürdürülebilir bir şekilde yönetmeleri için yardımcı olan enerji verimliliği çözümleri sunar. Eaton’unyaklaşıkolarak 103.000 çalışanı vardır ve ürünleri 175’ten fazla ülkede satılmaktadır. Ayrıntılı bilgi için www.eaton.eu adresiniziyaretediniz.

CMY

Trafo Komponentleri üretiminde bir dünya lideri Trafo Komponentleri üretiminde bir dünya lideri olan Enpay, 60’tan fazla ülkedeki müşterilerine yenilikçi ve son teknolojiye sahip, dünya standartlarında ürün ve çözümler sunuyor; 30 yılın deneyimini yansıtan özel çözümleriyle enerji sektöründeki müşterilerinin ürün performanslarını en üst düzeye taşıyor. GÜÇ TRAFOSU NÜVELERİ • Güç & Dağıtım Trafosu Nüveleri • Tren Trafosu nüveleri • Ön Dizimli Laminasyon Kesim • Şönt Reaktörler • Ekran Paketleri • Dalga Duvarlı Kazanlar

GÜÇ TRAFOLARI İÇİN YG İZOLASYON KOMPONENTLERİ • KİT • Sargı Çıkış Yalıtkanı • Borulu Sektör, Sektör Yaka (Halka Açılı) • Silindir, Araparça, Çıta, Soğutma Kiti • Mesnet Halkası Ekranlı Kasnak, Halka Ekran • Baskı Halkası

ENPAYBOARD • Transformerboard 1 mm’den 8 mm’ye kadar. • Yapıştırılmış Kalın Plaka 9 mm’den 140 mm’ye kadar. ELBC - Kazeinle Yapıştırılmış Kalın Plaka ELBP - Polyesterle Yapıştırılmış Kalın Plaka

AKIM TRAFOLARI Current Transformers • Gaz İzoleli kesiciler için OG ve YG Buşing Tipi Akım Trafoları • YG güç trafoları için Buşing Tipi Akım Trafoları

SARMA NÜVELER

• ENSI® Sife Nüveler • ENNI® Nikel Nüveler • ENNANO® Nanokristalin Nüveler • ENAMOR® Amorf Nüveler

web site: www.enpay.com

e-mail: info@enpay.com

ENPAY TRANSFORMER COMPONENTS ENPAY TRANSFORMER COMPONENTS

WE’VE ALVAYS BEEN AHEAD OF THE CURVE WE’VE ALVAYS BEEN AHEAD OF THE CURVE ENPAY is a globally-leading producer in Transformer cutting-edge solutions to ourproducer customers worldwide. ENPAY is a globally-leading in Transformer performance for our clients in the energy sector. cutting-edge solutions to our customers worldwide. performance for our clients in the energy sector.

Components. We provide the most forward-thinking, Our best practices deliverthe unsurpassed economical Components. We provide most forward-thinking, Our best practices deliver unsurpassed economical

• Power&Distribution Transformer Cores • Power&Distribution • Traction Transformer Transformer Cores Cores Flat Stacked Laminations • Traction Transformer Cores Shunt Reactor Cores up to • Flat Stacked Laminations 1200 kV 300 MVAR • Shunt Reactor Cores up to • Tank Shieldings 1200 kV 300 MVAR Bushing Type and GIS Type • Tank Shieldings CTs up to1200 kV GIS Type • Bushing Type and CTs up to1200 kV

web site: www.enpay.com

e-mail: info@enpay.com

Enpay Transformer Components Fakülte Cad. No:Components 147/A 41140 Enpay Transformer Kocaeli Fakülte Cad. No: 147/A/ Turkey 41140

web site: www.enpay.com

e-mail: info@enpay.com

Kocaeli / Turkey

FAM ENERJİ WIN FUARI ÖZEL BÖLÜMÜ • TANITICI REKLAM

Trafo Test ve Analiz Cihazları Trafo Yağ Gaz Analiz ( DGA ) İzleme ve Arıza Teşhis Sistemleri

130 Şubat

2015

131 Şubat

2015

132 Şubat

2015

DLX DLX ELECTRIC ELEKTRİK

ENERJİ TAŞIMA SİSTEMLERİ • TANITICI REKLAM WIN FUARI ÖZEL BÖLÜMÜ • TANITICI REKLAM

DLX ELECTRIC KABLO KANAL SİSTEMLERİ / YAPISAL KABLOLAMA ÜRÜNLERİ

DLX ELECTRIC, yönetim kurulu başkanı Metin Azuz, DLX ELECTRIC ile ilgili bilgiler verdi. Metin Azuz sektördeki 30 yılı aşkın tecrübesini genç DLX Electric firmasına yansıtmıştır. DLX ELECTRIC , müşteri ihtiyaçlarını ve taleplerini Türk ve Dünya standartlarında karşılamaya devam etmektedir. DLX ELECTRIC, Istanbul Kırac Esenyurt ‘taki tesislerinde teknolojik altyapısı, inavatif yeni ürün tasarımları, eğitimli personeli ile müşteri odaklı faaliyetlerine devam etmektedir. Üretiminin %35’ini dört kıtada mevcut 40 ‘ın üzerindeki ülkeye ihraç etmektedir. Genç DLX electric kuruldugundan bu yana her yıl %100 büyüme gerçekleştirmiştir. Yurtiçinde bayi ağı sisteminde müşterilerine ulaşmaktadır. Ürün gamı içinde Kablo Kanal Sistemleri ve Aksesuarları, Elektrik Tesisat Boruları (Halojen free ve yanmaz plastik spiral ve aksesuarları, Düz Rijid Borular ve aksesuarları , Celik izoleli spiraller) ,

98 134 Ocak

2015 Şubat 2015

ups, şebeke, data ve telefon prizleri, delikli pano içi kablo kanalları, döşeme üstü kablo kanal sistemleri, Döşeme şap altı dağıtım buatları, aliminyum burotik/ ofismatik sistemleri yer almaktadır. DLX ELECTRIC, ISO 9001-2008 kalite yönetim sistemine , TSE, VDE, VDE ROHS, CE gibi kalite standart sertifikalrına hazidir. ARGE faaliyetlerimizle beraber yeni ürün gruplarını geliştirmeye devam ediyoruz. Bunların neticesi olarak 2015 yılı içinde yeni seri ve ebatlarda kablo kanal sistemlerini üretim planına alınmıştır. 2023 yılına kadar planlarımız hazır olup , %100 milli bir şirket olarak , müşterilerimizin talepleri doğrultusunda ürün gamımızı geliştirerek ülkemize, müşterilerimize çalışanlarımıza, tedarikçilerimize kısacası tüm çözüm ortaklarımıza fayda sağlamaya devam edeceğiz. Efsane devam ediyor…

İMAJ TEKNİK WIN FUARI ÖZEL BÖLÜMÜ • TANITICI REKLAM

EOCR ElectronIc Over Current Relay

Aşırı Akım Motor Koruma Röleleri Aşırı akımların elektrik motorlarına vereceği zararları önlemek için kullanılan ekipmana, aşırı akım koruma rölesi denir. Elektrik devrelerinde kullanılan sigortalar da koruma görevi yapar ancak çalışma karakteristikleri nedeniyle elektrik motorlarını koruyamaz.

Aşırı akım röleleri motorlara seri olarak bağlanır yani aşırı akım rölesinden geçen akım motorun şebekeden çektiği akımdır. Çalışma anında motor akımı kısa bir süre için normal değerinin üzerine çıkarsa bu aşırı akım motora zarar vermez aşırı akımın motordan sürekli olarak geçmesi motor için sakınca yaratır çünkü uzun süre geçen aşırı akım motorun sıcaklık derecesini yükseltir ve motor sargıları yanar. Bu nedenle kısa süreli aşırı akımlarda aşırı akım rölesinin çalışıp motoru devreden çıkarmaması gerekir. Motorun yol alma anında kısa süre çektiği aşırı akım bu duruma örnek olarak gösterilebilir. Bu tarz geçici durumlarda rölenin çalışması, geciktirici bir elemanla önlenir herhangi bir nedenle motor fazla akım çektiğinde aynı akım aşırı akım rölesinden de geçeceğinden aşırı akım rölesinin kontağı açılır. Açılan kontak, motor kontaktoru nün enerjisini keser böylece motor devreden çıkar ve yanmaktan korunmuş olur.

yelpazesi ile EOCR markası sektöründe lider konumdadır.

Aşırı Akım Motor Koruma Rölesi Çeşitleri

* Faz dengesizliği koruması

* Manyetik Aşırı Akım Röleleri: Motor akımının manyetik etkisiyle çalışan aşırı akım rölelerine manyetik aşırı akım rölesi denir.

* Dahili 2 / 3 akım trafosu (monofaze ve trifaze için)*Aşırı akım koruması*Düşük akım koruması*Faz kaybı koruması*Topraklama hatası koruması*4-20 mAyada NO-NC kontak çıkış seçeneği*harici akım trafosu ilave ederek tek bir modelle 0,5 amperden 800 a kadar olan uygulamalarınızda kullanabilme olanağı.

* Termik Aşırı Akım Röleleri: Motor akımının yarattığı ısının etkisiyle çalışan aşırı akım rölelerine termik aşırı akım röleleri denir. EOCR markasına ait ürünler manyetik olarak koruma yapmakta olup ısınma sonucu oluşabilecek zararları ortadan kaldırmakla beraber motorun korunması için farklı özellikler bulundurması EOCR yi tercih sebebi yapmaktadır. Electronic Over Current Relay EOCR markası 1981 yılında kurulmuş olup manyetik motor koruma röleleri alanında faaliyet göstermektedir, firma 2001 yılından bu yana ise Schneider Electric bünyesinde üretim yapmaktadır yenilikçi çözümleri ve geniş ürün

136 Şubat

2015

EOCR Markasının Başlıca Ürün Grupları * Elektronik Motor Koruma röleleri * Elektronik AC/DC voltaj röleleri * Elektronik aşırı akım röleleri * Elektronik düşük akım röleleri EOCR Aşırı Akım Koruma Rölesi nin (Manyetik) Özellikleri, Eocr SSD Model- Aşırı Akım Koruma Rölesi * Mikro İşlemci Kontrollü * 2 Dahili Akım Trafosu * Faz kaybı koruması * Dijital gösterge EOCR EVR-PD Elektronik Ac Voltaj Rölesi * Yüksek / düşük voltaj korumaları * Faz kaybı koruması Tek bir ürün içerisinde ;

Farklı uygulamalar için geliştirilmiş teknolojisi ile DC motorlar dahil tüm ihtiyaçlarınıza cevap verebilecek ürünleri mevcuttur.

. . IMAJ TEKNIK

yıl

lık

tec r

ELEKTRİK ELEKTRONİK MALZEMELERİ SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ.

ENERJİNİZİ KONTROL ALTINDA TUTUYORUZ...

Amerikan malı, Yüksek kaliteli, UL ve CE standartlarında Güç Dağıtım Blokları 1000 V Gerilim değerinde. Marathon Ürün Grupları Sigorta Yuvaları Güç Blokları Kapalı Güç Blokları Terminal Bloklar

IN DE MA SA U

Motor korumasında yeni bir anlayış ve yenilikçi çözümler EOCR Ürün Grupları Elektronik Aşırı Akım Röleleri Elektronik Motor Koruma Röleleri Dijital Motor Koruma Röleleri Elektronik AC&DC Voltaj Röleleri Elektronik Düşük Akım Röleleri Diğer Koruyucu & Gözlemleyici Aletler

İMAJ TEKNİK ELEKTRİK ELEKTRONİK MALZEMELERİ SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. Emekyemez Mah.Yüksek Minare Sk. No:8 / 17 80020 Karaköy / İstanbul T.: +90 212 235 95 35 / 36 F.: +90 212 235 95 37 info@imajteknik.com www.imajteknik.com - www.imajteknik.com.tr

SALON 2 A-170

übe

HITEC ELECTRIC

KALİTELİ VEÖZEL KESİNTİSİZ ENERJİ • TANITICI REKLAM WIN FUARI BÖLÜMÜ • TANITICI REKLAM

HITEC DİZELLİ DİNAMİK UPS SİSTEM REfERANSLARI UygULAMA NoTLARI

ÖZEL TİP SES İZoLASyoNLU KoNTEyNIR İçİNDE 1 ADET 1670 KVA HITEC DD-UPS

Suriye’deki yaşanan problemlerin henüz başlarında, acentamız vasıtası ile temasta olduğumuz Nestle’ye ait Şam’ın doğusundaki fabrikasında enerji kalitesi/kesintisi problemleri bulunmakta idi. Projede güç tesbitini yaptığımız da tesisin 1 adet 1670 KVA Dizelli Dinamik UPS ile beslenmesi ile ihtiyaçlarının karşılanacağı görüldü. İstenen teklifi, özel tip ses izolasyonlu konteynırlı olarak verme konusunu kendileri ile görüştük. Bu çözüm, bir çeşit Plug and Play (Tak ve Çalıştır) niteliğinde olacak ve bu sayede sahada hemen hemen hiçbir elektromekanik montaj ihtiyacı doğurmayacaktı. Montajı ekipman/malzeme/iş gücü açısından sıkıntılı olabilecek lokasyonlar için bu çözüm idealdir. Nestle Dubai’de yapılan görüşmeler neticesinde alınan sipariş sonrasında, konteynırın projelendirilmesi ve imalatı Bursa’da gerçekleştirilmiştir. Bu esnada,ana makinanın Hollanda’da imalatı ve Türkiye’de ise gerekli 3 adet motorlu-çekmeceli şalterlere sahip Form 3b niteliğinde Ana Güç Panosu, hem dizeli soğutmaya ve hemde oda havalandırmasını sağlayan remote emotorlu dikey radyatörünün imalatı da gerçekleştirilmiştir. Konteynır Dizaynı esnasında istenen, 7 metrede 75 dBA (normal çalışmada) ses seviyesi kriterine de uyulmuştur.

106 138 Aralık Şubat

2014 2015

Konteynır içinde, Makine çalışırken dahi kontrol amaçlı gezilebilecek Makine etrafında mesafe bırakılmıştır. Yapılan bilgisayar destekli tasarım çalışmasında, makinanın çalışırken ve taşınırken ortaya çıkan dinamik yükleri de dikkate alınmış ve konstrüksiyon buna göre tasarlanmıştır. Tasarımda ve malzeme seçiminde dikkat ettiğimiz en önemli kriter; Dünya’da 1976’dan bu yana ve hatta Türkiye’de dahi çalışan 1992 model

makinalarımızın olmasına binaen, sağladığımız konteynırın da her türlü koşulda, aynen makinamız gibi az bakım ihtiyacı ile çok uzun bir ömüre sahip olmasıdır. İmalat esnasında, %100 kaynak yapılarak, konteynır bağlantılarının tüm taşımalarda problemsiz olmasına ve sızıntı oluşturmamasına dikkat edilmiştir. Zig zag saç plakalar ve taşıyıcı/destek profilleri ile yapılan

yan duvarlar ve çatı kısmı, tüm bu kaynak, temizlik, iç antipas çalışmaları sonrasında, komple, 10 cm (5+5) lik farklı yoğunluktaki taş yünü, cam tülü ve delikli perfore galvaniz saç ile kaplanmıştır. Hava emişte dıştan takılan 2 adet ses izolasyon panelinin arkasındaki 60x60 lık hava filtrasyon kasetleri ile havanın içeriye girişindeki filtrasyonu ve bu noktadan sesin dışarıya çıkışındaki izolasyonu sağlanmıştır. Aynı şekilde, radyatör önüne de ses izolasyon kabini konularak, fan motorları ile birlikte dışarıya verilen sesin izolasyonu sağlanmıştır. Konteynır imalatı sonrasında, yurt içinden ve yurt dışından sağladığımız Makine-ekipmanlar ve gerekli montaj malzemeleri (kablo-tava-boruaydınlatma armatürü vb.) sağlanarak montajı, gerçekleştirilmiştir. Montajın tamamlanması ile birlikte, Yurt dışından gelen Nestle yetkilileri ve Hitec Hollanda’dan yetkililerimiz nezdinde, bir yük bankası vasıtası ile makinanın %100’e kadar yüklenmesi temin edilerek gerekli ön kabul testi gerçekleştirilmiştir. Bu testin de sonuçlanıp, kabul protokonün imzalanması sonrasında ilgili Makine Suriye’ye gönderilmesi gerekirken, komşumuzdaki problemlerin artması neticesinde, bir süre ülkemizde bekledikten sonra önce Nestle Dubai’ye ve sonrasında Nestle’nin Bölgedeki başka bir yatırımına sevk edilmiştir. Başta verilen, konteynırlı olarak yapma kararının doğruluğu da bu sayede görülmektedir. Bu tip bir imalat; geçici olarak bir yere sistemin kurularak, ilerleyen süreçte oradan alınıp başka bir yerde değerlendirilmesi söz konusu olabilecek tüm projeler için de idealdir. Makinanın kendini kanıtlamış çok uzun ömrü sebebi, 2.el değeri de çok yüksektir. Plug and Play çözümler, tekrar satışını da kolaylaştır- maktadır. Hitec Electric Türkiye, Teknik Servis ve Satış Destek olarak kurulduğu 2004’den bu yana Kuruluş amaçlarından ilki olan Müşterisine yerinde hizmetten sonra gelen, 2.amacını da yıllar içinde

gerçekleştirmiştir. Türkiye’nin Sanayisi ve gücüne olan inancımız, Hitec Hollanda’nın da yaptığı denetim ve onaylar sonucunda, sadece Türkiye için değil, ana firmamızın yurt dışındaki Datacenter’lar için olan projeleri dahil, birçok projeye Motorlu-Çekmeceli şalterlere sahip, PLC kontrollü Ana Güç panoları ile Standard veya Frekans konvertörlü Yardımcı Kontrol panoları ve bunların desteklediği, Yatay veya Dikey tip emotorlu remote Radyatörler, damlama tankına sahip, seviye kontrollü ve ana PLC’ye bağlantılı otomatik dolum yaptırılan günlük yakıt tankları ve nihayet, komple konteynır tasarımı/ yapımı/montajı/testi ve teslimi ile kendini göstermiştir. Bu sayede Yerli İmalat oranımız konteynırlı projelerde %40’a kadar ulaşmıştır.

kVA sistemimizin çalıştığı, Zırhlı araç üreticisi olan FNSS-Türkiye’nin partneri olan Al Esnad (Suudi Arabistan) firmasının Riyad’ta kurulan fabrikası için, FNSS’de uzun yıllar başarı ile çalışan sistemimize olan inançla, 1 adet 1000 KVA-400 V-60 Hz sistemi sipariş edilmiş ve yıl içinde devreye alınması Türkiye ve Hollandalı ekibimiz tarafından gerçekleştirilmiştir. Tüm Makine teslimlerinde, Hitec Hollanda’dan da bir Şef Mühendis ekibimize dahil olmaktadır. Montajın kontrolü ve devreye alınması, 5 günlük bir çalışma ile gerçekleştirilmiş ve Saha Kabul Protokolü tutularak, gelen mühendis nezaretinde makinanın fabrika garantileri de başlatılmıştır.

Bizlere ürün ve hizmet sağlayan Tedarikçilerimize de teşekkür etmek isteriz. Bu kaliteyi ortaya koyarken, elbette tüm paydaşların aynı idealde buluşması önemli ve gereklidir.

Hitec Electric Hollanda tarafından siparişi alınan ve firmamıza sipariş edilen

Bu projedeki başarımız, Hitec Hollanda’nın yeni konteynır projelerini gerçekleştirme yeri olarak Hitec Electric Türkiye’yi seçmesini de sağlamıştır. 2014 yılında gerçekleştİrdİğİmİz projelerİmİzden ve Bİzden haBerler

1) Al Esnad Fabrikası- Riyad- Suudi Arabistan: 1993 yılından bu yana 1 adet 330

2) CBN (Central Bank of Nigeria) -Nijerya:

a. 4 adet 1000 kVA-Paralel yedekli konfigürasyonlu sisteme ait PLC kontrollü 3 adet 5000 A ve 8 adet 1600 A motorlu-çekmeceli şalterlere sahip, 6 parçadan oluşan ve toplam uzunluğu 8600 mm x 1000mm olan Form 3b tip- fan soğutmalı Ana Güç Panosu, b. 4 adet fanlı soğutmalı Unit Reactor Panosu, c. Radyatör motorları ile yakıt tankı sisteminin kontrolünü sağlayacak 1 adet 4 gözlü, frekans konvertörlü

139 107 Şubat Aralık

2015 2014

mleri, Düşük Toplam Sahip Olma aliyeti ve kendini kanıtlamış min. 5-30 yıl ömrü ile 2.el yatırım için ahi güvenilir adrestir. Firmamız, u kurulumu yine garantili olarak erçekleştirmektedir. Ürünümüze firmamıza güvenlerinden dolayı ndilerini tebrik ediyor, kararlarının ayırlı olmasını diyoruz.

rdımcı ihtiyaç panosunun tüm ühendislik-projelendirme işleri ve alatı gerçekleştirilerek, özel vakumalüminyum paket ve sandıklama denizaşırı sevkiyat ile gemi ile jerya’ya sevk edilmiştir.

GIPS ALÇI (Alçıbay)- Tarsus brikası:

07 yılından bu yana müşterimiz an ve kurulduğundan bu yana yılda yaklaşık 10.000 kez şebeke lgalanması ve kesintisi problemine karşın, sistemimiz sayesinde sintisiz ve kaliteli ürün üretmeye vam eden ALÇIBAY (GIPS A.Ş.), emnuniyetine binaen, yakın zaanda 1 adet 1000 KVA- 2010 mol bir Hitec DUPS siparişini vermiştir. makinamız da tıpkı Alçıbay Ankara sisindeki gibi Cummins motora saptir. Dizeli sadece 98 saat çalışmış 140 Hollanda’daki bir Finans Makine, Şubat küçülmesine binaen satın ruluşunun 2015 narak, cazip bir fiyata Müşterimize

Hitec Electric Türkiye, direkt yurt dışı sermayeli bir Türk şirketi olup, personelimiz fabrikamız olan Hitec Power Protection (HPP) içinde yer alan UPS Academy tarafından her yıl Update (Güncelleme-yenileme) eğitimine tabi tutulmaktadır. HPP UPS Academy; HPP’nin Dünya çapına yayılmış servis lokasyonlarındaki ekibi, distribütörleri ile isteyen müşterilerin 3)4) GIPS ALÇI (Alçıbay)Personel Eğitimleri; Tarsus Fabrikası: eğitimlerini gerçekleştirmektedir. Hitec Electric Türkiye, direkt yurt dışı 2007 yılından bu yana müşterimiz Eğitimleri bir kerede değil, Eğitim- olan sermayeli bir Türk şirketi ve kurulduğundan bu yana 7 olup, perSahada çalışma-Eğitim şeklinde yapan yılda sonelimiz fabrikamız olan Hitec Power yaklaşık 10.000 kez şebeke kesintisiiçinde problemleriHPP UPS Academy; Servis Mühendi- dalgalanması Protectionve (HPP) yer alan UPS karşın, sistemimiz sayesindeher Kesinsimiz Yusuf Bulut, 4 yıl içinde Level neAcademy tarafından yıl Update ve kaliteli ürün üretmeye devam 1’dan Level 8’e kadar aldığı Elektrik tisiz (Güncelleme-yenileme) eğitimine eden ALÇIBAY (GIPS A.Ş.), memnunive Mekanik Eğitimler ile, bu yıl HPP yetine tabibinaen, tutulmaktadır. HPP UPS Acadeyakın zamanda 1 adet adına garantileri başlatacak seviyeye 1000 my;KVAHPP’nin Dünya çapına 2010 model bir Hitec DUPS yayılmış Bu makinamız ekibi, disulaşmıştır. Firmamız, servis ve müşteri siparişini servis vermiştir. lokasyonlarındaki tıpkı Alçıbay Ankara odaklı anlayışı ile, sistemlerimizde datribütörleri ile tesisindeki isteyen müşterilerin gibi Cummins motora sahiptir. Dizeli tüm servisi, Kaliteli ve Eğitimli per- eğitimlerini gerçekleştirmektedir. sadece 98 saat çalışmış bu Makine, soneli tarafından verme anlayışına Hollanda’daki bir Finans kuruluşunun Eğitimleri bir kerede değil, Eğitimdevam edecektir. küçülmesine binaen satın alınarak, Sahada çalışma-Eğitim şeklinde yapan cazip bir fiyata Müşterimize kazanBu sayede, firmamız yurt dışı per- dırılmıştır. HPP UPS Academy; Müşterimiz gerekliServis ithalat Mühendisoneline ihtiyaç olmadan makinada iznini simiz Yusuf Bulut,firması 4 yıl içinde Level alarak, bir leasing ödemesini de vadeye yapılması gerekli tüm ayar- bakım- üzerinden 1’dan bu Level 8’e kadar aldığı Elektrik kurulduğu andan sistemin arıza onarım-yenileme-test-devreye yayarak, ve Mekanik Eğitimler ile, bu yıl HPP kendini ödemesini temin alma işlerini bağımsız olarak yapa- kendi adına Hitec garantileri başlatacak edecektir. Dizelli Dinamik UPS seviyeye bilmektedir. ulaşmıştır. Firmamız, servis ve müşteri sistemleri, Düşük Toplam Sahip Olma Maliyeti ve kendini kanıtlamış min. odaklı anlayışı ile, sistemlerimizde Kendisini tebrik ediyor, başarılar dili25-30 ömrü ile 2.el yatırımve içinEğitimli pertümyıl servisi, Kaliteli yoruz. dahi güvenilir adrestir. Firmamız, bu soneli tarafından verme anlayışına kurulumu yine garantili olarak devam edecektir. gerçekleştirmektedir. Ürünümüze temleri, Düşük Toplam Sahip Olma ve firmamıza güvenlerinden dolayı Bu sayede, firmamız yurt dışı perMaliyeti ve kendini kanıtlamış min. kendilerini tebrik ediyor, kararlarının soneline olmasınıihtiyaç diyoruz. olmadan makinada 25-30 yıl ömrü ile 2.el yatırım için hayırlı gerekli tüm ayar- bakımPersonel Eğitimleri; dahi güvenilir adrestir. Firmamız, 4)yapılması arıza onarım-yenileme-test-devreye bu kurulumu yine garantili olarak Hitec Electric Türkiye, direkt yurtdışı alma işlerini bağımsız olarak yapagerçekleştirmektedir. Ürünümüze sermayeli bir Türk şirketi olup, persobilmektedir. nelimiz fabrikamız olan Hitec Power ve firmamıza güvenlerinden dolayı Protection (HPP) içinde yer alan UPS Kendisini tebrikherediyor, başarılar dilikendilerini tebrik ediyor, kararlarının Academy tarafından yıl Update yoruz. hayırlı olmasını diyoruz. (Güncelleme-yenileme) eğitimine tabi tutulmaktadır. HPP UPS Academy; HPP’nin Dünya çapına yayılmış servis lokasyonlarındaki ekibi, distribütörleri ile isteyen müşterilerin eğitimlerini gerçekleştirmektedir. Firmamız, servis ve müşteri odaklı anlayışı ile, sistemlerimizde tüm servisi, Kaliteli ve Eğitimli personeli tarafından verme anlayışına devam edecektir. Bu sayede, firmamız yurtdışı personeline ihtiyaç olmadan makinada yapılması gerekli tüm ayar- bakımarıza onarım-yenileme- test-devreye alma işlerini bağımsız olarak yapabilmektedir.

GÜNEŞ KİLİT WIN FUARI ÖZEL BÖLÜMÜ • TANITICI REKLAM

“ÜRÜNLERİMİZ, AĞIRLIKLI OLARAK PANO, ÇELİK EŞYA İLE OTOMASYON SEKTÖRÜNE HİTAP EDİYOR”

Şirketimiz 2010 yılının Mart ayında kuruldu. Bundan önceki 10 yıllık dönemde ise sektörde bugün sattığımız türden endüstriyel ürünlerin imalatını ve pazarlamasını yapan bir firmanın kurucu ortakları arasındaydık.

Aslında sektördeki tecrübemiz1987 yılından bugünlere çeşitli firmalarda pazarlama sorumlusu olarak çalışmış olmamızdan geliyor. Firmamız imalat yapmamakla birlikte imalatçı fiyatlarıyla satış yapan daha geniş bir ürün yelpazesi ile çeşitli sektörlere hizmet vermektedir. Başlıca hizmet verdiğimiz sektörler arasında başta panocular ve rock kabin üreticileri olmak üzere, klima ve santral üreticileri, çelik eşya ve mobilya üreticileri, otomasyon ve hırdavat sektörleri bulunmaktadır. Ürünlerimiz ağırlıklı olarak kilit, menteşe, pano ve çelik eşya aksesuarları ile otomasyon sektörüne yönelik ürünlerden oluşmaktadır. Amacımız ihtiyaç duyulan tüm ürünleri tek bir çatı altında toplayarak satışını yaptığımız ürünlerin kalite ve standartlara uygunluğunu ve makul fiyatlarla en kısa sürede sevkedilmesini sağlamaktır. Ayrıca sattığımız tüm ürünler için ürün değiştirme, iade ve her türlü teknik desteği (ihtiyaç duydukları kalıplara kadar) koşulsuz vermekteyiz.

142 Şubat

2015

Yeni çalışacağımız firmalara ürünlerimizin kalitesine güvenmemize rağmen ücretsiz numune gönderip tam onay alma yoluna da sıkca gidiyoruz. Talep eden herkese kalite belgelerini ve bazı ürünlerin test raporlarını sunuyoruz. Sektördeki gelişmelerin dünyadaki sektörel gelişme ve genişlemeyle bir paralellik arzettiğini düşünüyorum. Yeni ürünlerin tasarımı, kalite ve çeşitliğinin artması bu konudaki üreticilerin ve ithalatçıların ihtiyaç ve talepleri doğrultusunda şekillendiğini düşünüyorum. Her ne kadar Ar-Ge yatırımları düşük olsa da üreticilerimizin dünyadaki pazar payından hatırı sayılır bir pay alma yarışını olabildiğince yapmaya çalışıyorlar. Sektörün yaşadığı en büyük sorun daralan kar marjlarından dolayı Ar-Ge için yeterli bütçe ayıramamalarıdır. Ayrıca ticaretin kurallardan çok güvene dayalı olarak yapılması, şirketlerin yapacağı yatırımlarda önünü görememesine ve kırılganlığa sebep oluyor. Çözümü sanayiciler ve devlet ortak akıl yürüterek bulacaklardır.

TESTLA WIN FUARI ÖZEL BÖLÜMÜ • TANITICI REKLAM

Testla Elektrik Laboratuvarı Ülkemizin önde gelen kısa devre güç laboratuvarlarından olan Testla Elektrik Laboratuvarımız İstanbul’un Ümraniye ilçesinde 2003 Yılında kurulmuş olup 2012 yılı Eylül ayından itibaren de Sakarya’nın Akyazı ilçesinde bulunan yeni tesisine taşınmış bulunmaktadır. TÜRKAK tarafından akredite edilen Laboratuvarımız Alçak Gerilim, Orta Gerilim ve Yüksek Gerilim konularında yaptığı testler ile Türkiye’nin ve Dünyanın Elektrik sektöründeki önde gelen firmalarına hizmet vermeye devam etmektedir. Laboratuvarımızda Alçak Gerilim, Orta Gerilim ve Yüksek Gerilim Şalt Cihazlarının ilgili ulusal ve uluslar arası standartlara göre aşağıdaki tip testleri yapılabilmektedir. Laboratuvarımızın kısa devre akım kapasitesini 100 kA dir. Ayrıca Dünyanın önde gelen Laboratuvarları ile ortak çalışmalar yürütülmesi noktasında görüşmelerimiz devam etmektedir. Laboratuvarımız hem yurtiçi hem de yurtdışı müşterilerine daha iyi hizmet verecek şekilde yeniden bir yapılanma sürecinde bulunmaktadır.

Laboratuvarımız Laboratuvarımızda Alçak Gerilim, Orta Gerilim ve Yüksek Gerilim Şalt cihazlarına uygulanabilen bazı önemli tip testleri şöyle; •

A.G./O.G./Y.G Şalt cihazlarının kısa devre testleri ( 0-100 kA.)

•

A.G./O.G. Panoları kısa devre testleri (100 kA.1sn, 60 kA. 3sn, 30 kA.5 sn.)

•

A.G./O.G./Y.G. Şalt cihazlarında 6300 A e kadar sıcaklık artışı testleri

•

A.G./O.G. Panoları 6300 A e kadar sıcaklık artışı testleri

•

1.2/50 µS 20 kV a kadar yıldırım darbe gerilimi testleri

•

0-10 kV güç frekanslı izolasyon gerilimi dayanma testleri

•

IP muhafaza sınıfının sağlanması testleri

•

Sıcaklık, nem ve tuz sisi gibi çevresel faktörlere dayanım testleri

•

IK Dayanım testleri

•

Mukayeseli yüzeysel kaçak yolu izi indeksi ( CTI – PTI )

•

İğne alevi deneyi

Ayrıca yapılabilen diğer testler için lütfen Laboratuvarımızdan bilgi alınız.

144 Şubat

2015

ARDIÇ ELEKTRİK WIN FUARI ÖZEL BÖLÜMÜ • TANITICI REKLAM

ARDIÇ ELEKTRİK BÜYÜMEDE HIZ KESMİYOR Metal kablo taşıma sistemleri üretimi yapan ARDIÇ ELEKTRiK SAN TİC LTD. ŞTİ. 1987 yılında bu yana faaliyetlerini sürekli yenileyerek ve büyüyerek devam ettirmekte olup Türkiye ‘de metal kablo taşıma sistemi üretimi yapan en iyi firmalar arasında yer almaktadır.

146 Şubat

2015

tasarlanan kalıplarla kablo kanalı ve aksesuar ürünlerinde kaliteli ve seri üretimi yakalamaktadır. Yılda 24.000 ton Kablo Kanalı üretme kapasitesi olan tesisimizde aylık 1.250.000 MT. Kablo kanalı üretilebilmektedir.

Şirket, Çerkezköy O.S.B bölgesinde 8.000 m2 kapalı 10.000 m2 açık alanda kurulu olan tesiste her geçen gün artan, değişen ihtiyaç ve taleplere cevap verebilecek teknoloji ve ekipmanla, çevreye uyumlu çalışma ortamı için sürekli kendini yenileme amacıyla, Ar-Ge çalışmalarını üst düzeyde tutarak, konusunda uzman kadrosu ile üretimini gerçekleştirmektedir.

ARDIÇ; Kalite Politikası, tecrübe ve teknoloji, müşteri memnuniyetini bir arada tutarak TSE (TS EN61537), CE, GOST-R, ISO 9001:2008, FIRES (YANGIN SERTİFİKASI ) belgeleriyle kalite ve güvence sistemine dayalı olarak, yüksek kalite, düşük maliyet, hızlı teslimatla müşteri potansiyelini arttırmakta. Ayrıca satışlarının; yüzde 40‘ını Avrupa, Asya, Afrika kıtalarında farklı ülkelere ihracat yapmakta olup, yüzde 60‘ını ise yurt içi piyasasında paylaşmaktadır.

Artan talebe ve değişik ihtiyaçlara; hızlı ve kaliteli çözümlerle cevap verebilmek için kendi bünyesi içerisinde oluşturduğu birimde gerekli olan kalıpların tamamını tasarlanıp üretilmesi hatta bazı makinaların imalatını yapmaktadır. Endüstriyel tesisimizde kesintisiz üretim hatta teknolojisi olan ROLLFORMING üretim hatları ile hizmet verilmekte ayrıca,

ARDIÇ, Çevresel Etki Değerlendirme (ÇED), iş sağlığı ve uygulamaları mevzuatı doğrultusunda gerekli çalışmaları uzman kuruluşlardan danışmanlık alarak titizlikle sürdürmektedir.2014 yılında yine Çerkezköy O.S.B ‘de 15.000 m2 üzerine kurulacak olan 2. fabrikamız yılın 2.yarısında faaliyetine başlaması hedeflerimizin arasında yer almaktadır.

SERVOMATİK

KALİTELİ KESİNTİSİZ • TANITICI REKLAM WIN FUARIVEÖZEL BÖLÜMÜENERJİ • TANITICI REKLAM

SERVOMATİK: ULUSLARARASI PAZARLARDA SÜREKLİ ENERJİYE İHTİYAÇ OLAN HER YERDE verimlilik ve yüksek performans sağlayan yazılımı sayesinde yüzde 50 yük seviyelerinde yüzde 96’ya varan online çift çevrim verimliliği sağlamaktadır.

YÜZDE 100 YERLİ TASARIM VE ÜRETİM OLAN SERVOMATİK NETPRO SERİSİ KESİNTİSİZ GÜÇ KAYNAKLARI, YÜKSEK ORANDA TASARRUF İLE TEMİZ, SÜREKLİ SİNÜS DALGA ENERJİ İLE KRİTİK YÜKLERİNİZ İÇİN MAKSİMUM KORUMA SAĞLAR. “Kesintisiz güçte kesintisiz hizmet” sloganıyla 1989 yılında çalışmaya başlayan Servomatik Elektronik, güç elektroniği alanındaki 23 yıllık tecrübesi ve dinamik Ar-Ge yapısı ile günümüz enerji ihtiyaçlarına cevap vermektedir. Kesintisiz güç kaynakları başta olmak üzere mikroişlemcili voltaj regülatörleri, statik voltaj regülatörleri, redresör ve inverter imalatlarının yanı sıra akü ve switch mode uygulamalarında birçok ürünün Türkiye temsilciliği ile satış öncesi, satış ve satış sonrası hizmetlerde en mükemmeli hedefleyen kalite politikası ve ürettiği ileri teknoloji cihazlar ile yanıt vermektedir. Yurt içinde 7 bölge ofisi, 65 bayi ve servis noktaları, yurt dışında ise 4 ülkede temsilciliği, 40 bayi ve servis noktaları ile ulusal ve uluslararası operasyonlarını sürdürmektedir. Uluslararası pazarlarda ülkemizi güvenilir, temiz, sürekli enerjiye ihtiyaç olan her yerde başarıyla temsil etmektedir. NETPRO SERİSİ KESİNTİSİZ GÜÇ KAYNAKLARI Enerji verimliliği: NETPRO serisi kesintisiz güç kaynakları, üstün kalitedeki elektronik bileşenleri, yüksek

148 114 Şubat Aralık

2015 2014

Gerçek çift çevrim teknolojisi: Gerçek çift çevrim teknolojisine sahip NETPRO 33 serisi kesintisiz güç kaynakları, çıkışa verilen gücü, giriş gücündeki düzensizliklerden tamamen izole ederek, kritik yükleriniz için yüzde 100 temiz, sürekli sinüs dalga enerji ve kritik yükleriniz için maksimum koruma sağlar. Dokunmatik LCD Panel: Türkiye’de ilk Dokunmatik LCD Panelli UPS olma özelliğine sahip NETPRO serisi kesintisiz güç kaynakları, tek bir dokunuşla menüler arasında sınırsızca gezinme imkanına sahiptir. Kullanıcılara esnek ve kolay bir çalışma alanı yaratılmıştır. Uzaktan izlenebilme ve yönetim seçenekleri: NETPRO serisi kesintisiz güç kaynakları, uzaktan izlenebilme ve yönetim özellikleri ile şebeke, UPS, aküler ve yük hakkında anlık verilerin merkezi olarak izlenmesine olanak tanımaktadır.

SERVO-REG SERİSİ MİKROİŞLEMCİ KONTROLLÜ VOLTAJ REGÜLATÖRLERİ SERVO-REG Serisi voltaj regülatörleri, RISC mikroişlemci kontrolü ile yüksek performans sağlayan, geniş giriş gerilim aralığına sahip, voltaj regülatörleridir. Kullanılan akıllı yazılım sayesinde servo motorun gereksiz hareketleri önlenerek regülatörün mekanik ömrü uzatılmış, bu sayede sistemin dinamik cevabı ve hızı da maksimum düzeyde artırılmıştır. Regülatörde her faz birbirinden bağımsız olarak kontrol edildiğinden fazlarda dengesiz yük veya farklı gerilim olması durumunda dahi sistemin çıkışına bağlı yükler sorunsuz olarak çalıştırılabilmektedir. NETPRO-SVR SERİSİ STATİK VOLTAJ REGÜLATÖRLERİ NETPRO-SVR Serisi statik voltaj regülatörleri, tam dijital mikroişlemci kontrolü ile yüksek güvenilirlik sağlayan, yüksek koruma fonksiyonlarına sahip, ileri teknoloji ürünü regülatörlerdir.

Gelişmiş akü yönetim yazılımı: Yüzde 100 yerli tasarım ve üretim olan Servomatik NETPRO serisi kesintisiz güç kaynakları gelişmiş akü yönetim yazılımıyla aküleriniz için maksimum performans, maksimum kullanım ömrü sağlamaktadır.

Bünyesinde hareketli parça içermeyen NETPRO-SVR serisi statik regülatörler, gerilim regülasyonunu mikro kontrolör denetiminde dijital teknoloji ile milisaniyeler mertebesinde gerçekleştirmektedir.

Paralleleme ile kolay güç artırımı: Benzersiz eşitlenmiş çıkış akımı kontrol algoritması ve senkronizasyon yeteneği ile NETPRO kesintisiz güç kaynakları 10 adede kadar paralellenebilmekte, bu sayede gelecekte olabilecek güç artırım ihtiyaçları minimum maliyetlerle karşılanabilmektedir.

Yüksek performanslı mikroişlemci ve güçlü geri besleme kontrol algoritması sayesinde, şebeke voltajının tehlikeli derecede düşük veya yüksek geldiği durumlarda ve aşırı akım, aşırı ısı ile çıkışın kısa devre olması gibi anormal durumlarda kendisini ve beslediği yükü korur.

OBO BETTERMANN WIN FUARI ÖZEL BÖLÜMÜ • TANITICI REKLAM

NEDEN POLİAMİD DÖŞEME ALTI BUATI ?

Poliamid Döşeme Altı Buatının karar vericiler tarafından ilk olarak tercih edilen buat sistemi olmasının nedenlerini anlatacağım.

Polyamid(PA) dünyada en fazla tercih edilen ve kullanılan mühendislik plastiğidir. Poliamid Döşeme Altı Buat tasarımında plastik malzeme seçimi yaparken OBO Ar-Ge Mühendislerimizin PA tercih etme sebeplerini mühendislik plastiklerini açıklayarak başlamak istiyorum. Mühendislik plastikleri, geniş

kullanım alanlarına sahip emtia plastiklere (PVC, PE, PP ve PS) göre daha iyi mekanik ve termal özelliklere sahip bir grup plastiğe verilen isimdir. Sahip olduğu termal ve mekanik özelliklerinden dolayı mühendislik uygulamalarında tasarımcılar ve mühendisler tarafından tercih edilmektedir. Emtia plastiklerin üretim miktarlarına göre daha az üretim hacmi vardır. Birçok uygulama ve üründe metal gibi geleneksel malzemelerin yerini almaya başlamıştır. Bu değişimin hızı gün geçtikçe ivmelenmektedir. Metal malzemeleri ağırlık/dayanım ilişkisinde geride bırakmaktadır. Kolay işlenebilirliği ve az maliyete sahip üretim yöntemlerinden dolayı karmaşık şekilli parçaların üretiminde tercih edilmektedir. Dünyada en fazla tercih edilen ve kullanılan mühendislik plastiği PA’dir. OBO Ar-Ge Mühendisleri de seçimlerini PA’den yana kullanmaktadır. Döşeme altı buatlarda PA kullanımı ön plana çıkmıştır. Tabii ki OBO Mühendislerinin malzeme seçimleri ürünlerin kullanım koşullarına göre değişmektedir. Poliamidler Naylon (®Nylon-DuPont) olarak da isimlendirilmektedir. Poliamidin döşeme altı buatlarında tercih edilmesine neden olan başlıca özellikleri: •

Yüksek Yorulma Dayanımı

•

Yüksek Darbe Dayanımı

•

Yüksek Titreşim Sönümleme Karakteri

•

Üstün Aşınma Direnci

•

Üstün Kimyasal Direnç

Yukarıda sıraladığım yüksek mekanik mukavemet ve kimyasal özellikleri göz önünde bulundurduğumuz zaman gelişmiş ülkelerdeki birçok mühendis ve endüstriyel tasarımcının neden PA kullanmak istediğini anlayabiliriz. PA ile

150 Şubat

2015

üretilen ürünlerin kullanım sırasındaki performansını ele aldığımızda kullanıcıya sağlayacağı faydayı uzun ömürlülük ve yüksek verim olarak özetleyebiliriz. Buna istinaden elektrikelektronik, otomotiv, beyaz eşya, ekstrem spor malzemeleri ve makine sektörlerinde birçok metal ve emtia plastiklerden yapılmış parçalar günümüzde PA malzeme ile üretilmektedir. OBO olarak benimsediğimiz Alman mühendislik yaklaşımına göre bir üründe aranan özellikler verimlilik ve uzun ömürlülüktür. Bu yüzden malzeme seçimlerimiz ve tasarımlarımız günü kurtarma felsefesine göre kurgulanmamaktadır. Prototipler hazırlanırken uzun ömürlülük ve verimlilik ön planda tutulduğu için fiyat/ performans değerlendirmesi yapılmaktadır. Böylece optimum değerlere ulaşılarak uzun ömürlü ve nihai kullanıcıya hem kısa hem uzun vadede fayda sağlayacak ve kar ettirecek ürünleri temin etmekteyiz. Kullanım amaçları doğrultusunda devamlı yüke maruz kaldıklarından dolayı Döşeme Altı Sistemlerinde OBO Ar-Ge Mühendisleri PA kullanmayı tercih etmiştir. Fotoğrafta gördüğümüz döşeme altı buat sisteminin bütün plastik parçaları PA’den üretilmiştir. Böylelikle PA Döşeme Altı Buatı sürekli yüke maruz kalan bir ürün olmasına rağmen devamlılığını korumaktadır. Poliamidten üretilmemiş parçalardan oluşturulmuş sistemler ise devamlılığını koruyamadığından dolayı yenisiyle tekrarlı bir şekilde değiştirilmek zorundadır. PVC’den üretilmiş ürünleri ele alalım. PVC’nin mekanik dayanımı birçok koşulda PA’in mekanik dayanımına göre düşüktür. PVC malzeme devamlı yüke maruz kaldıkça servis dışı kalmaktadır. Kapağı yerinden oynayan, kırılan ürünler görüntü kirliliğine sebep olmaktadır. Üstüne basan ya da takılan insanlar zarar görmekte ve hemzemin olmayan yüzey yüzünden rutin işler aksamaktadır. Yenisini yerine koyma işlemi de işletmeye

hem iş gücü için zaman kaybı hem de ek maliyetler doğurmaktadır. Ayrıca PVC (polivinilklorür) klor içermektedir, yangın esnasında klor gazı açığa çıkararak insanları zehirlemektedir. PA halojen free bir plastiktir ve OBO PA döşeme altı buatı yangın esnasında zehirli gaz çıkarmayarak insan sağlığını olumsuz etkilememektedir. Bu tür sürekliliği ve sürdürülebilir olmayan ürünler yüzünden son kullanıcı zarar etmektedir. Mustafa Tansu URAL, Satış Mühendisi Metalurji ve Malzeme Mühendisi

151 Şubat

2015

ENTES WIN FUARI ÖZEL BÖLÜMÜ • TANITICI REKLAM

535 ŞUBELİ BANKADA ENERJİ KALİTESİNİN VE TÜKETİMİNİN İZLENMESİ ve DENETİMİ

PROJENİN AMACI

ÇÖZÜM

•

Şubelerde kompanzasyon sistemi kurularak reaktif bedelin önlenmesi ve enerji izleme yazılımı ile sürekli olarak takip etmek.

•

Şubelerin enerji tüketimini ve enerji kalitesini takip etmek

•

Enerji verimliliği sağlanabilecek noktaları tespit etmek.

Bankanın Türkiye genelinde 585 şubesi bulunmaktadır ve TEDAŞ sözleşme güçlerine göre bu şubelerin 535‘inde kompanzasyon sistemi tesis etme zorunluluğu vardır. Şubelerde kompanzasyon panoları mevcut olduğundan her panoya birer adet RG315CLS Reaktif Güç Kontrol rölesi ve EMG-02 modem takıldı.

•

ENTBUS yazılımına şubelerdeki cihazlar tanıtıldı ve ilgili kullanıcı yetkilendirmeleri

PROBLEM •

535 banka şubesinde reaktif bedel ödenmesi. Enerji tüketimleri ve enerji kalitesinin takip edilememesi.

ÇÖZÜM İÇİN KULLANILAN ENTES ÜRÜNLERİ

EMG-02 T/İ Ethernet Konvertör RG3-15CLS Reaktif Güç Kontrol Rölesi ENTBUS Pro Enerji İzleme Yazılımı 152 Şubat

2015

yapıldı. Bu yetkilendirmeler ile merkezi ve yerel yönetimler tanımlandı. •

Önceden ortalama 120 noktada yılda yaklaşık 220 bin TL Reaktif Bedel ödenmekteydi. RG315CLS Reaktif Güç Kontrol Rölesi yükleri gerekli oranda dengeleyerek reaktif bedel oluşumunu önledi. Kompanzasyon sisteminde bazen sorunlar yaşanmaktaydı. Oluşan sorunlar tüm sistem içerisinde haftada ortalama %1 olarak tespit edilmiştir. İzleme Sistemi sayesinde oluşan problemlerin kaynağı tespit edildi. Bakım onarım faaliyetleri operatör tarafından yönetilerek giderildi.

•

Yaz-kış, hafta içi-sonu gibi zaman aralıklarında değişen yükler için İzleme Sisteminde aşağıdaki detaylar takip edildi:

•

İzleme Sistemi kurulmadan önce aylık rutin kontroller için her şube 75 TL’lik servis hizmeti satın almaktaydı. Sistem kullanılmaya başlandıktan sonra her şubeye senede sadece 2 kere servise gidilmesi yeterli oldu. Şube başına 750 TL(10x75 TL), 500 şube için ise yıllık 375 bin TL’lik tasarruf sağlandı. Klimaların hidrofor veya kompresör kartları sık sık yanmaktaydı. Klima servisi, gerilim yükselmelerini sebep göstererek yılda ortalama 10 bin TLlik maliyet yaratıyordu.. İzleme sistemindeki kayıtlar kullanılarak bu arızaların nedeninin gerilim yükselmesi olmadığı ispatlandı. İlgili raporlar ibraz edildi ve servis bedellerine itiraz edildi, bu itiraz sonucunda ücretsiz servis hizmeti alındı.

•

Mekanik Elektrik sayaçlarının yanması yıllık 3 bin TLlik zarar meydana getiriyordu, İzleme Sistemindeki kayıtlara göre gerilim seviyesinin düşük olduğu tespit edildi. Kayıtlar ibraz edilerek bu zararın dağıtım şebekesi tarafından ödenmesi sağlandı.

•

Geceleri gerilim 255 Volt’un üstüne çıkınca otomatik olarak devreye giren jeneratörlerin sabah 8e kadar gereksiz yere çalışarak yıllık 2 bin TL’lik fazladan mazot harcamasına sebep olduğu tespit edildi. Jeneratör sisteminde düzenlemeler yapılarak bu masraf giderildi

•

Aynı büyüklükteki şubeler arası enerji tüketim seviyeleri kıyaslandı ve 2013 yılı için 500.000 TL enerji verimliliği hedefi konuldu.

Kondansatör Değerleri ve yeterliliği Şönt Reaktör Değerleri ve yeterliliği Elektrik Sayaçlarının ve Reaktif Rölelerin ölçtüğü değerlerin mukayesesi. •

İzleme sisteminde herhangi bir Kompanzasyon problemine rastlanmazken, reaktif bedelin sayaçtan okunmuş değer sonucu faturaya yansıtıldığı tespit edildi. İzleme sisteminden alınan raporlar kullanılarak, yansıtılmış olan reaktif bedele itiraz edildi. 20 şubede karşılaşılan bu problemin çözümü sonucunda yıllık 40 bin TL tasarruf sağlandı.

SAĞLANAN FAYDALAR Reaktif bedel önlenmesi:

220 bin TL / yıllık

Sayaç okuma hatalarının önlenmesi:

40 bin TL / yıllık

Servis hizmetinin azaltılması:

375 bin TL / yıllık

Klima arızalarının Garanti kapsamında tamiri:

10 bin TL / yıllık

Jeneratörlerin gereksiz devreye girmesinin önlenmesi:

2 bin TL/ yıllık

2013 Enerji verimliliği hedefi

500 bin TL / yıllık

Toplam

1,1470 milyon TL / yıllık

Proje yatırımının amortisman süresi 3,5 ay olarak gerçekleşti. 153 Şubat

2015

TESCOM WIN FUARI ÖZEL BÖLÜMÜ • TANITICI RÖPORTAJ

“Enerji verimliliği UPS sektörünün teknolojik kılavuzu olacak” Türkiye KGK cihazları pazarını nasıl değerlendiriyorsunuz?

TESCOM Bayi Koordinatörü Hakan Bulaç KGK cihazları pazarını ve TESCOM ile ilgili sorularımızı yanıtladı.

Türkiye’deki UPS pazarında yaklaşık 40-45 firmanın bulunmakta. Rekabetten ötürü ağırlıklı olarak fiyat odaklı olması pazarın en belirgin özelliğidir. Türkiye de monofaze ürünlerde EMEA Bölgesi’ndeki büyük pazar konumunda olan ilk beş ülke içindedir. Bu pazardaki rekabet ne yazık ki kalite ile değil ucuzluk ile yol almaktadır. Bu da monofaze üründeki kalite farklarını gündeme getirmekte. Yerli üretici firmalar dahi artık monofaze ürünlerde Çin malını tercih ederek karlılığı trifaze ürünlerde hedeflemekte. TESCOM Türkiye, UPS pazarında önemli bir rol oynamakta. Sadece TESCOM markası ile değil, OEM (orijinal ürün üreticisi) olarak ürettiği ürünler ile pazarın önemli bir payına sahiptir. Gelecekte Türkiye UPS pazarında üreticilerin, distribütörlerin, satıcı firmaların sadece trifaze ürün yanında solar ve özel ürün satışına yönelecekler diye düşünüyorum. Monofaze pazarı ise IT sektörünün elinde olacaktır.

154 Şubat

2015

KGK Cihazları teknolojisindeki yönelimler hakkında öngörüleriniz var mı? Hedefler neler? UPSlerdeki topolojik gelişmeler nereye varır çok bilinmez ancak bir gerçek var ki IT kanalında Modüler UPSler, endüstriyel kanal da ise yüksek verimli düşük harmonikli, çıkış güç faktörü 1 olan cihazlar daha çok satılmaktadır. Enerji Bakanlığı’nın verimlilik üzerine yaptığı çalışmalar sektörü zorunlu olarak yüksek kaliteli ürünlere sürüklemektedir. Enerji verimliliği UPS sektörünün teknolojik kılavuzu olacaktır. Politik ve ekonomik kararların teknolojinin ve kalitenin yanında olduğu bir gerçektir. Önümüzdeki 10 yıllık süreç içinde Uzak Doğu menşeili ürünler pazarda sadece ev kullanıcıları ve küçük işletmelere hizmet verecektir. Türkiye KGK cihazları sektörünün uluslararası pazarlarda ne gibi avantaj ve dezavantajları var? Türkiye uluslar arası pazarda daha yeni yeni varlığını göstermeye başlamıştır. Üretilen cihazların teknolojik gelişimlerini tamamlamış olması ve

yabancı menşeili cihazlar ile aralarında çok fazla teknolojik farklılıkların olmamasından dolayı rekabet kabiliyeti artmıştır. Ancak uluslararası UPS pazarında marka olmuş değerlerin yanında markalaşmaya çalışan üreticilerin Pazar şartlarını belirlemesi Türk üretici firmalarının pazardaki teknolojik söz sahipliğinin ne kadar az olduğunu göstermektedir. Türkiye bu pazarda sadece fiyat avantajı ile doğu bloğu ve Türki Cumhuriyetleri bölgelerinde iyi bir ivme kazanmıştır. Ne var ki Türk üreticileri aynı ivmeyi Avrupa ve diğer gelişmiş ülkelerde de belli bir seviyeye getirdiği zaman pazarın söz sahiplerinden biri olabilecektir. KGK cihazlarını çevre, sürdürülebilirlik sorunları ve enerji kalitesi bakımından değerlendirir misiniz? Günümüzün UPS teknolojiler “maksimum verimlilik, minimum kayıp” ilkesine göre gelişim göstermişlerdir. Ürünlerin, şebeke alt yapısına göre son derece kaliteli, stabil, güvenilir ve verimli enerji sunabilmektedir. Sadece yenilenebilir değildirler. Ancak iş sürekliliği ve işletme maliyetleri üzerinde hesaplamalar yapıldığında UPS in önemi gerçek rakamlar ile ortaya konulmaktadır. Bu hesaplamalar sayesinde işletme sahipleri ilk yatırım maliyetlerinden kaçmayarak kaliteyi tercih etmektedirler. Doğru tercih, anlık hesaplamayla değil uzun zamanlı verilere göre yapılmaktadır. İş gücü kaybı, veri kaybı gibi zararlar minimize edilebilmekte bununla birlikte sürdürülebilirlikteki sorunlarda ortadan kalkmaktadır. Yaygınlaşan rüzgar enerjisi üretim tesislerinin KGK sektörünü nasıl etkileyeceğini öngörüyorsunuz? Türkiye’deki enerji sorununun hepimiz farkındayız. Ancak göz ardı edilemeyecek kadar büyük bir sorun daha var, “Enerji alt yapısı”. Türkiye’nin doğusunda hala 120130VAC gerilime düşen bir şebeke alt yapısı yetersizliği bulunmakta. Örnekleme yapacak olursak sadece Türkiye’nin doğusu değil, İstanbul’un göbeğinde yerleşim ile işletmelerin iç içe olduğu alandaki şebeke altyapı sorunlarını da söyleyebiliriz. Bu ve bunun gibi birçok örnek verecek kadar kötü bir elektrik alt yapısına sahibiz. Alt yapı olarak kablolaması yeterli olan bölgede trafo sorunu, kablosu trafosu yeterli olan bölge de altyapı(su-kanalizasyon-doğal-

gaz) çalışması sayesinde sorunlar yaşayan bir ülke gerçeği ile karşı karşıyayız. Bu gerçekler yüzünden Türkiye UPS sektöründe yenilenebilir enerji öncesinde iki üç yılda bir yenilenmeyecek alt yapıya önem vermelidir. Rüzgar enerjisi geç kalınmış bir adım, ancak yukarıda saydığım nedenler ile rüzgar enerjisinin UPS sektörünü en az 10-15 yıl daha etkilemeyeceğini düşünüyorum. Bize biraz firmanız ve ürünleriniz hakkında bilgi verir misiniz? TESCOM Kesintisiz Güç Kaynakları, 1980 yılından beri güç elektroniği konusunda hizmet vermektedir. Ürünlerini TSE ve CE standartlarına uygun olarak ISO9001 ve 14001 kalite güvencesiyle yirmiye yakın mühendis ve iki yüzü aşkın personelle, İzmir Menemen Ulukent Sanayi Sitesi’nde bulunan 10000m2 kapalı alan üzerine kurulu tesislerinde üretmektedir. Günümüzün çevreci değerlerine sahip çıkarak tüm geliştirme projelerinde çevrecilik ruhu ön planda tutulmaktadır. Konusunda 30 yılı aşkın bir tecrübeye sahip olan firmamızın seri üretimini yapmış olduğu cihaz sayısı 100.000’i geçmiş bulunmakta. Dünya teknolojilerini yakından takip ederek, Ar-Ge çalışmaları ile cihazlarını sürekli geliştirmekte olan TESCOM, yurt içi UPS üretiminin önemli bir bölümünü karşılamakta ve Türkiye sınırlarını aşıp kırktan fazla ülkede binlerce kullanıcıya ulaşmış olmanın gururunu yaşamaktadır. TESCOM son 5 yıldır “İlk 500 Bilişim Şirketi” ve KGK sektör sıralamasında sektör liderleri arasında yer almaktadır. TESCOM 2003 yılında Türkiye’nin İlk Statik Transfer Anahtarları’nı üretmiş olup, 2011 itibariyle üç fazlı STS üreten tek Türk firması olmakla gurur duymaktadır. Yurt dışı piyasalarda da bu ürünle kendinden oldukça söz ettiren Tescom’un Botaş, Nato, Siemens, Avea, Turkcell Teknoloji, Kahire Havalimanı gibi önemli noktalarda cihazları bulunmaktadır. TESCOM özel üretim İnvertörler, Redresörler ve Frekans Konverterleri gibi özellikli ürünleri ile de dünya çapında ürün ve servis hizmeti sağlamaktadır. Botaş Bakü- TiflisCeyhan Petrol Boru Hatları Hidroelektrik Santralleri, Gölcük Donanma tesisleri, Arçelik üretim tesisleri vb yerlerde ürünlerimiz çalışmaktadır.

155 Şubat

2015

MEDEL WIN FUARI ÖZEL BÖLÜMÜ • TANITICI RÖPORTAJ

“İLK HEDEFİMİZ, TEKNOLOJİYİ YAKINDAN TAKİP EDEREK DÜNYA KALİTESİNDE CİHAZLAR ÜRETMEK” Medel Elektronik’i kısaca tanıtabilir misiniz?

Bu sayımızda KOSGEB İnovatif KOBİ Ödülü’ne layık görülen Medel Elektronik’ Genel Müdürü Niyazi Sarımaden ile Medel Elektronik ve faaliyetleri üzerine konuştuk.

1994 yılında iki kişi ile ve 50 metrekarelik bir alanda kurulan Medel Elektronik Şirketi, bugün İstanbul’da bulunan üretim tesisinde üretilen 400.000’den fazla ürününü, yurt içinin yanı sıra Asya, Ortadoğu ve Balkanlarda faaliyet gösteren satış ve pazarlama ağı ile tüm dünyanın hizmetine sunmakta. Medel Elektronik, 35 mühendis, 70 tekniker, toplam 120 çalışanı ile İstanbul ve Adapazarı şubelerinde, AC Motor Vektör Hız Kontrolü, DC Motor Hız Kontrolü, Demiryolu Uygulamaları, Tersane Uygulamaları, Kenar Kontrol, Gergi Kontrol, Kamera Kontrol, Register Kontrol, Otomasyon ve Otomasyon uygulamalarında ihtiyaç duyulan elektronik ölçüm/kontrol kartları üretimi yapmakta. Kuruluşumuzdan bu güne kadar değişmeyen birinci hedefimiz, Türkiye’de ve dünyada gelişen teknolojiyi yakından takip ederek dünya kalitesinde cihazlar üretmek ve koşulsuz müşteri memnuniyeti sağlamak oldu. Bu amaç doğrultusunda, Ar-Ge çalışmalarımızla sistem ve cihazlarımızı sürekli geliştirmekteyiz. Bu sayede ülkemizin ihtiyacı olan yenilikçi ve özgün ürünleri geliştirmeyi başararak, önceden tamamen dışa bağlı olan birçok ürünü yerlileştirmiş bulunmaktayız. Ar-Ge çalışmalarınızdan bahseder misiniz? Türk sanayisinin ihtiyacı olan elektronik ürünleri ve sistemleri geliştirmeyi amaç edinen firmamız, çoğu mühendislerden oluşan tam zamanlı 15 ArGe personeli ile çalışmalarına devam etmekte. Firmamızda üretim bölümünden ayrı olarak konumlandırılmış ve izole edilmiş Ar-Ge faaliyet alanı

156 Şubat

2015

bulunmakta. Burada tüm zamanını ArGe faaliyetlerine ayıran mühendis ve tekniker kadro tarafından tasarım ve geliştirme çalışmaları yürütülmekte. Ar-Ge çalışmalarınızın hiç kuşkusuz saygıdeğer karşılıkları da olmalı. Medel Elektronik, tabii ki bu çalışmalarının karşılığında çok saygın sektör ödüllerine layık bulundu. En son, KOSKEB tarafından düzenlenen “Yılın İnovatif Ödülü”nü, son üç yıl içindeki Ar-Ge ve inovasyon faaliyetlerimiz ile mevcut/yeni pazarlara başarı ile sunulan yeni bir ürün, hizmet, uygulama, yöntem veya iş modeli fikrimiz dolayısıyla aldık. Bu ödülü almaya, 15 adet faydalı model belgesi, yedi adet marka tescil belgesi, 18 adet tasarım tescil belgesi ve dört adet TÜBİTAK projesi ile hak kazandık. 2014 yılında, Türk Elektronik Sanayicileri Derneği (TESİD) tarafından bu yıl 12’incisi düzenlenen “TESİD Yenilikçilik Yaratıcılık Ödülleri”nde, KOBİ Dalında Yenilikçiliğin Ticarileştirilmesi Ödülü’nü, Kompakt Yardımcı Konvertör ürünümüzle kazandık. İstanbul Demir ve Demirdışı Metaller İhracatçıları Birliği’nin 2013 yılında düzenlediği “Metalik Fikirler 2. Ar Ge Proje Pazarı Yarışması”nda da, geliştirdiği projeyle hem ilk 3’e girme başarısı gösterip ödül aldık hem en çok proje üreten sanayici ödülünü almaya hak kazandık. 2012 yılında ise, “KOBİ ve Girişimcilik Ödülleri”nde, “Yılın İnovatif Kobi Ödülü” başarı sertifikasına layık görüldük. Tüm bu ödüller tabii ki bize büyük mutluluk ve onur veriyor. Medel Elektronik’in faaliyetlerinden söz eder misiniz? Firmamız, Sanayi ve Demiryolu olmak üzere başlıca iki sektörde hizmet vermekte. Sanayi sektöründe üretilen cihazlar ve otomasyon uygulamaları

Son 10 yılda gerçekleştirilen

Ar-Ge çalışmaları 1.

ile plastik, ambalaj, matbaa, demir-çelik, kâğıt, cam, dokuma-tekstil, vinç, asansör, elektrik santralleri, kömür madenleri, saç, tersane, gemi, v.b. sektörlerine hizmet vermekte. Çözüm önerilerimizi kendi genellikle yüzde 100 kendi üretimimiz olan cihazlarla sağlamaktayız. Bu ürünlerin birçoğunun Türkiye’deki tek üreticisi sayılırız. Kuruluşundan bu yana her geçen gün Ar-Ge çalışmalarına verdiği önemi arttırarak devam eden firmamız, AC Motor Vektör Hız Kontrolü, DC Motor Hız Kontrolü, Demiryolu Uygulamaları, Tersane Uygulamaları, Kenar Kontrol, Gergi Kontrol, Kamera Kontrol, Register Kontrol ve Otomasyon uygulamalarında ihtiyaç duyulan elektronik ölçüm/kontrol kartları, cihaz ve sistemleri üretmekte. Çözüm önerileri için kullanılan ürünlerimizden bazılarını şu şekilde açıklayabiliriz: AC MOTOR HIZ KONTROL CİHAZI: Asenkron motorun hızını ve yönünü kontrol etmek için kullanılan bir cihaz. Bu motorlar her sektörde (plastik, ambalaj, kağıt, demirçelik, gıda, tersane, gemi, v.b.) kullanılan makinaların hareketini sağlayan bölümler, pompalar, asansörler, vinçler, v.b. yerlerde kullanılmaktadır. Motorun istenilen devirde kararlı bir şekilde kontrol edilebilmesi veya enerji tasarrufu yapılabilmesi için bu motorları kontrol eden ac motor hız kontrol cihazlarına ihtiyaç duyulmakta. KAMERA KONTROL CİHAZI: Kamera kontrol sistemi baskı makinalarında yapılan baskının operatör tarafından kolayca takip edilmesi için kullanılmakta. Kamera kontrol sistemi, senkron olduğu makinadan sürekli fotoğraf çekerek Monitör arka arkaya göstermekte. Operatör giden ürünün gözle takip edemediğinden arka arkaya gelen resimleri monitörden kolaylıkla takip etmesini, daha kaliteli ve hassas çalışmasını sağlamakta.

1999 yılı sonunda demiryolları için konvertör ve akü şarj projesine Ar-Ge çalışmalarına başlandı. 2. 2001 yılı sonunda demiryolu için tasarlanan konverter ve akü şarj seri üretimine geçildi.(Bu ürünün Türkiye’de ilk ve tek üreticisiyiz.) 3. 2004 yılı sonunda; AC motor kapalı çevrim (enkoderli) vektör hız kontrol invertör projesi tamamlandı. (İlk yerli olarak üretilen kapalı çevrim vektör motor hız kontrol cihazı) 4. 2006 yılında özelikle ambalaj sektöründe kullanılan baskı (tifturuk,flekso,liminasyon.) benzeri makinelerde baskı kontrol amaçlı kullanılan register kontrol cihazı tasarım ve Ar-Ge ‘sine başlandı. 5. 2007 yılında; Kamera Kontrol Sistemi projesi tamamlandı. (Tifturuk, flekso ve matbaa makinelerindeki baskı kalitesinin kalite kontrolünde kullanılan sistem.) AC motor kapalı çevrim (enkoderli) vektör hız kontrol cihazı donanım, yazılım ve mekanik olarak geliştirilerek TAY SERİSİ olarak seri üretime başlandı. 6. 2009 yılında; Daha önce ilk defa yerli olarak firmamız tarafından üretilen Kenar Kontrol ve Gergi denetim cihazlarının performansları ve kullanım kolaylıkları geliştirilerek yeni görünüm ve tasarımları ile seri üretime başlandı. Tersanelerde gemi beslemesi olarak kullanılan 380V-50Hz / 440V-60Hz 1.4MW Konvertör projesi üretilip devreye alındı. TÜBİTAK tarafından desteklenen ve sonuçları onaylanan AC motor açık çevrim (enkodersiz) vektör hız kontrol cihazı projesi başarı ile tamamlandı. (İlk yerli olarak üretilen açık çevrim vektör motor hız kontrol cihazı) 7. 2010 yılında; 2 yıl TCDD tarafından farklı ülkelerin çalışma şartlarında da denenen Çok Gerilim Konvertör seri üretimine başlandı. Register kontrol projesi tamamlandı ve seri üretimine başlandı. Servo motor kontrol projesi çalışmalarına başlandı. 8. 2011 yılında; E72-220 12kVA IP55 Sinüs Inverter projesi tamamlandı. 9. 2012 yılında tramvaylarda HVAC beslemesi ve HVAC kontrolünde kullanılmak üzere geliştirilen LRV750-35 klima inverteri ve klima kontrol ünitesi tamamlandı. Kamera Kontrol Sistemi yazılımsal ve donanımsal olarak değiştirilerek yüksek performanslı olarak geliştirildi. 315kW Asenkron Cer motor (İstanbul tüp geçit demiryolu araç motorları) test ünitesi projesi tamamlandı. Yolcu Bilgilendirme Sistemleri, Klima Kontrol Sistemi, Klima Besleme Ünitesi, Yüksek Frekanslı DC-DC ve Akü Şarj Konvertör, Milgem (Milli Gemi) için İnvertör ve Pano Tasarımı projeleri gerçekleşti. 10. 2013 yılında Gölcük Tersane Komutanlığı, İstanbul Tersane Komutanlığı ve İzmir Tersane Komutanlığı’na askeri standartlara uygun inverterler üretti. Hafif raylı araçlarda HVAC beslemesi ve HVAC kontrolünde kullanılmak üzeriLRV750-55 klima inverteri ve klima kontrol ünitesi tamamlandı. 100kVA 3x1500 V beslemeli yardımcı konverter uygulaması tamamlandı.

157 Şubat

2015

DEMİRYOLU ÜRÜNLERİ: Demiryolu (TCDD) için tasarladığımız ürünlerin kullanım amaçları genel olarak şu şekilde: Demiryolu aracına gelen yüksek tek faz gerilim, araçtaki sistemler için daha düşük gerilime düşürülür ve kullanıcı isteklerine göre gerekli bölümlere iletilir. Demiryolu aracında kontrol ve kumanda edilen sistemler aşağıdaki gibi gruplandırılabilir: I. Ana Elektriksel Gereksinimler: Klima, aydınlatma, otomatik kapı ve bunları besleyecek olan şarj cihazları ile akü üniteleri başta olmak üzere, bu sistemlerin kontrolünün sağlanabilmesi için gerekli arayüze sahip otomasyon sistemleri. II. Bilgilendirme Sistemleri: Haberleşme, anons sistemi, sayaç sistemleri vb. sistemler. III. Yardımcı ve Konfora Yönelik Sistemler: Makinistin araç işleyişini daha iyi sağlayabilmesi için gerekli yardımcı sistemler, eğlence sistemleri ve konfor sağlayan sistemler. Bu faaliyetler çerçevesinde ürün ve uygulama alanlarınız hangileri? Firmamızın kendi tasarımı olan cihazların üretimi ve ayrıca endüstriyel otomasyon uygulamaları alanında 25 yıllık tecrübesi ile faaliyet göstermekte. Uygulama alanlarını ve ürünlerimizi şu şekilde gruplandırabiliriz: SEKTÖR 1: SANAYİ •ELEKTRONİK CİHAZ ÜRETİMİ: AC Motor Vektör Hız Kontrolü, DC Motor Hız Kontrolü, AC/AC Konvertör, Kenar Kontrol, Gergi Kontrol, Kamera Kontrol, Register Kontrol, Otomasyon ve Otomasyon uygulamalarında ihtiyaç duyulan elektronik ölçüm/ kontrol kartları •OTOMASYON UYGULAMALARI; SEKTÖR 2: DEMİRYOLLARI Akü Şarj Ünitesi, Enerji Besleme Ünitesi (EBU, Statik Konvertörler), Elektrikli Dizi Yardımcı Inverter Sistemi,

158 Şubat

2015

Çok Gerilimli Konvertör,İklimlendirme (Klima Kontrol) Ünitesi, E72-220 Inverter, D72-24 Konvertör, Vakum Tuvalet, Temiz ve Atık Su Tanklarının Otomasyonu, Otomatik Kapı Revizyonu, Yolcu Anons Sistemi, Yolcu Bilgilendirme ve Otomasyonu Ürünleri Çalışmış olduğumuz sektörlere test sistemleri, Konvertörler (AC/AC, DC/ DC) gibi özel projeler de yapmaktayız. Plastik ve ambalaj sektörlerine yönelik özel ürünler üretiyorsunuz. Bu konuda bizi bilgilendirir misiniz? Medel Elektronik tarafından tasarlanan ve üretilen plastik ve ambalaj sektörüne yönelik ürünlerimizi şu şekilde sıralayabiliriz: KENAR KONTROL: Çözülen, sarılan veya enine ve dikine kesilen bobinlerin sensör aracılığı ile ürünün kenarını takip eder. Bu sayede üründeki sarım bozukluğunu sürekli olarak düzeltir. 0,01mm hassasiyetle ürünün aynı kenar hizasında gitmesini sağlar. Dilimleme, laminasyon, flekso, poşet film, kesim, kâğıt sarım ve çözüm makinelerinde kullanılır. GERGİ KONTROL: Çözülen ya da sarılan bobindeki ürünü loadcell aracılığıyla ölçülerek, çözücüde ve sarıcıdaki bobinin set edilen gerginlikte PID kontrolü ile düzgün

sarım yapmasını sağlar. Tifturuk, flekso, laminasyon, dilimleme, ekstruder, film makinelerinde kullanır. Gergi kontrol sayesinde üretimde fire minimum seviyeye iner ve kalite maksimum seviyelere ulaşır. KAMERA KONTROL: Matbaa baskı makinelerinde yapılan baskının izlenebilmesini sağlar. Operatör izlenimi 60 metre / dakika ‘ya kadar olan baskıyı izleyebilir. Bunun üzerindeki hızlarda baskı göz ile takip edilemez. Kamera kontrol sistemi ile yapılan baskının set edilen noktasındaki görüntüyü PC ekranına taşıyarak operatörün

baskıyı net izleyebilmesini sağlar. Bu da üretimde kalite ve verimi arttırmayı sağlar. Flekso, tifturuk ve kalite kontrol makinelerinde kullanılır. REGİSTER KONTROL: Matbaa baskı makinelerinde film kâğıt gibi ürünler ısınmadan ve mekanik sorunlardan dolayı baskıda kaymalar oluşmakta. Bu gibi durumlarda renkler arasındaki senkronizasyon register kontrol sistemi ile sağlanır. Baskı kaymaları fotosel yardımı ile noktasal okunarak 0,01mm hassasiyet ile 800 metren/ dakika’ya kadar hızlarda, bir renkten 12 renge kadar kaliteli ve firesiz üretim sağlanmakta. Ürünlerinizin bakım ve destek hizmetleri de özel olmalı. Bu konudaki yaklaşımız nasıl? Ürettiğimiz ürünler ve otomasyon uygulamalarımız için 7/24 teknik servis hizmeti sunmaktayız. Yurt içinde yerli firma olmamızın getirdiği en önemli avantajlardan bir tanesi müşterilerimiz beklentilerini ve çalışma şartlarını çok iyi bilmemiz. Satış sonrası destek kapsamında; uygulamalar konusunda deneyimli personelimiz ile devreye alma ve arızaya müdahale konusunda hızlı cevap verebilen bir firmayız. Özellikle kamu kuruluşlarına (TCDD, TSK, Devlet Hastaneleri, v.b.) yapmış olduğumuz çalışmalarda bu hizmetimizin takdirini görmekteyiz. Yabancı menşeli ürünlere verilen satış sonrası hizmet gecikmeli ve çok daha pahalı olarak verilmekte. Yurt dışındaki müşterilerimize de gerek bayilerimiz gerekse de merkez servisimizden aynı şekilde hizmet vermekteyiz.

Medel Elektronik, aynı zamanda, Endüstriyel Otomasyon Sanayicileri Derneği – ENOSAD’ın da bir üyesi. Otomasyon konusunda görüşleriniz alabilir miyiz? Otomasyon, makineleri çalıştırmak için makinelerin kullanımıdır. Otomasyonda üç ilke var: birincisi ekonomik çalışmaların bir süreç bütünü oluşu, yani tüm ekonomik çalışma bir bütün olarak uyum içinde olmalı. İkincisi otomasyon sürecinin altında bir göründü, düzen ve biçim var. Üçüncü ilke ise otomasyonun kendini düzenleyici ve düzeltici denetimi var. Ve bu ilkelerin gerçekleşmesi otomatik makineler, elektronik kontroller ve bilgisayarlar, mekanik beyinler aracılığıyla olur. Yarının düğmelerle çalışacak fabrikasında belki de gerçekte üretim sahasında hiç işçi olmayacaktır. Sonuçları bakımından bugünkü otomasyonla üretim yapan sistemlerde çok az veya hiç işçi yoktur. Ama aynı anda makineye bilgi hazırlayan ve onu makine veren programcılar, makine yapımcıları, makine yerleştiricileri, onarımcılar, vb. gibi

yüksek beceri isteyen işlerde çalışan inanılmaz çoklukta insan var. Ayrıca makinanın tasarımcıları, çizimcileri, sistem mühendisleri, matematikçiler ya da mantıkçılar gibi büyük sayıda eğitilmiş insan gerekli. Son olarak yüksek düzeyde düşünme, çözümleme ve karar verme yeteneği olan büyük sayıda sanayi yöneticisi olacak. İşletmeler düzeyinde ve ülke düzeyinde ileri teknolojilere doğru gelişme, ülke kalkınmasının temelini oluşturur. İleri teknolojilere geçiş için yatırımda, planlamada ve eğitimde daha gelişmiş düzenlemeler yapılmalı ve yeni olanaklar sağlanmalıdır. Ancak gelişme düzeyinde bir sonraki aşama olarak ileri teknoloji seçimi ve otomasyona doğru gelişmeler bizde de olmakta ve kaçınılmaz olarak daha da olacaktır. Son olarak eklemek istedikleriniz var mı? Tüm kullanıcılara ve müşterilerimize bir-iki öneride bulunmak isterim. Ürünü alırken en ucuzu değil en doğru ve en ucuzu almaları gerekir. Satış sonrası desteği en kısa zamanda verebilen firma tercih edilmeli. Tersi durumda ürünü aldıktan sonra hesapladıkları kardan daha fazla zarara uğrayabilirler. Bu en doğru kararı ise uzman ve uygulama tecrübesi olan kişiler verebilir. Bizim sektörümüzdeki ürünler tam olarak vitrinden alınıp kullanılabilecek ürünler değil. Bundan dolayı kullanıcılar, ürünlerini alırken uygulama konusunda tecrübesi olan kişi veya firmalar ile görüşmeliler. Tüm kullanıcılara ve müşterilerimize iyi ve verimli çalışmalar diliyorum.

159 Şubat

2015

POWER ELEKTRONİK - Ayhan GÜVEN (Proje Satış Müdürü) KALİTELİ VE KESİNTİSİZ ENERJİ • TANITICI REKLAM POWER ELEKTRONİK POWER ELEKTRONİK - Ayhan GÜVEN (Proje Satış Müdürü)

POWER ELEKTRONİK; KESİNTİSİZ ENERJİDE

WIN VE FUARI ÖZEL BÖLÜMÜ TANITICIREKLAM REKLAM KALİTELİ KESİNTİSİZ ENERJİ •• TANITICI

POWER ELEKTRONİK; POWER ELEKTRONİK; KESİNTİSİZ ENERJİDE LİDER MARKA KESİNTİSİZ ENERJİDE LİDER MARKA

• STATİK KGK • DİNAMİK KGK • KONVERTÖR • İNVERTÖR • SOLAR VE RÜZGAR ENERJİSİ • AKÜLER • VOLTAJ REGÜLATÖRLERİ • REDRESÖRLER • FORKLİFT ŞARJ CİHAZLARI • STS

KGK SEÇERK

Günümüzdeki ço problemi günün maliyetli sistemi Doğal içgüdü ol sağlayıcıları ile h Ayhan Güven, Proje Satış Müdürü için görüşmeler alım gerçekleştir firmalarına önce Firmaların kurum uygulama yerini sağlayabilen en a sağlayıcısı tercih faktör; şartname Ne yazık ki bu ud seçmekte yetersi Bu yaklaşımlar g kurgulandığı ve çoğunlukla en iy analizi yeterince sistemleri birkaç ihtiyaçlar için ay Peki bunu değişt iyi çözümü nasıl özetmeleye çalış • Mevcut KGK ih gelecekteki proj geleceğinizi plan KGK SEÇERKEN NELERE DİKKAT EDİLMELİDİR? hizmeti sağlayan KGK SEÇERKEN NELERE DİKKAT EDİLMELİDİR? başlanmalıdır. Te ihtiyacı arttıkça Günümüzdeki çoğu firmaların eğilimi mevcut •Yükünüzün gerektirdiği ve gerektireceği fayda Bu sayede yaptığ 164 problemi günün şartlarına göreçoğu çözmek için en azeğilimi mevcut özelliklere cevap veren bir KGK seçmek gerekiyorve yani Günümüzdeki firmaların •Yükünüzün gerektirdiği gerektireceği fayda sağlayacaktır.

• STATİK KGK

• STATİK KGK • DİNAMİK KGK • DİNAMİK KGK • KONVERTÖR • KONVERTÖR • İNVERTÖR • İNVERTÖR • SOLAR VE RÜZGAR ENERJİSİ • SOLAR VE RÜZGAR ENERJİSİ • AKÜLER • AKÜLER • VOLTAJ REGÜLATÖRLERİ • VOLTAJ REGÜLATÖRLERİ • REDRESÖRLER • REDRESÖRLER • FORKLİFT ŞARJ CİHAZLARI • FORKLİFT ŞARJ CİHAZLARI • STS • STS

maliyetli sistemi seçme üzerine En üst cevap seviyede koruma problemi gününkurgulanmaktadır. şartlarına göre çözmekkarar için vermeniz en az gerekiyor. özelliklere veren bir KGK seçmek gerekiyor Eylül 2014 Doğal içgüdü olarak KGKsistemi ihtiyacıseçme olduğunda KGKkurgulanmaktadır. güvenliği mi yoksa enkarar üst seviyede verimlilik mi? Bu maliyetli üzerine vermeniz gerekiyor. En üst seviyede koruma sağlayıcıları ileDoğal hemeniçgüdü kontak kurar, ihtiyaçlar dengeye sahip en optimum KGKmi çözümünü olarakacil KGK ihtiyacı olduğunda KGK güvenliği yoksa ensunan üst seviyede verimlilik mi? için görüşmeler yaparlar. Genellikle daha önce firma ile çalışılmalıdır. masten.indd sağlayıcıları ile hemen kontak kurar, acil•KGK ihtiyaçlar dengeye sahip en1 optimum KGK çözümünü suna alım gerçekleştirdiği, hizmet veya servis aldığı KGK projenizin en başından beri hizmet aldığınız için görüşmeler yaparlar. Genellikle daha önce firmaetmek ile çalışılmalıdır. firmalarına öncelik verirler. firma ile çalışmaya devam önemlidir.İhtiyacı alım gerçekleştirdiği, hizmet aldığı KGK •KGK projenizin enplanlarken başından beri hizmet aldığını Firmaların kurumsallık seviyesi yükseldikçe bu veya servisplanlarken başka firma çözümü, alt yapıyı firmalarına öncelik verirler. rma ile çalışmaya uygulama yerini bir şartnameye ve şartnameyi başka firma çözümü,fiürünü alırken başka fidevam rmanın etmek önemlidir.İhtiya kurumsallık seviyesi bu servis ve bakım planlarken başka firma çözümü, alt yapıyı planlar sağlayabilen enFirmaların az maliyetli çözümü sunan KGK yükseldikçe ürününü, hizmetini başka firmadan sağlayıcısı tercih edilir. Burada belirleyici olan temelve şartnameyi almaya kalktığınızda başka sonucufitahmin etmek zor değil.alırken başka firmanı uygulama yerini bir şartnameye rma çözümü, ürünü faktör; şartnamenin hazırlanışen veaz içerik biçimidir. • Gereksiz kaldırılmalıdır. sağlayabilen maliyetli çözümü sunan KGK özellikler şartnamelerden ürününü, servis ve bakım hizmetini başka firmada Ne yazık ki bu u sağlayıcısı da çoğu zaman faydalıBurada çözümbelirleyiciBasit örnek ,Iç almaya ortamlarda çalışabilecek cihazlartahmin etmek zor de tercihenedilir. olanbirkaç temel kalktığınızda sonucu seçmekte yetersiz kalıyor. için IP40 koruma veya zaten jeneratörü olanşartnamelerden projelere faktör; şartnamenin hazırlanış ve içerik biçimidir. • Gereksiz özellikler kaldırılmalıdı Bu yaklaşımlar günün ihtiyaçlarını çözmek üzerine 20 dakika – 30 dakika akü gurupları yığmaktan Ne yazık ki bu u da çoğu zaman en faydalı çözüm Basit birkaç örnek ,Iç ortamlarda çalışabilecek cih kurgulandığı ve sahip olma maliyeti içermediği için vazgeçilmelidir. kalıyor. İhtiyaç içintasarruf IP40 koruma veya zaten jeneratörü olan proj çoğunlukla enseçmekte iyi faydayıyetersiz sağlamamaktadır. • Yukarıdaki maddeden edilen paraların Buiyiyaklaşımlar ihtiyaçlarını çözmek üzerine 20 dakika 30 dakika akü gurupları yığmaktan analizi yeterince yapılmadığıgünün için mevcut KGK yerine ek hizmetleri geniş olan fi– rmaların ürünleri kurgulandığı ve sahip olma için vazgeçilmelidir. sistemleri birkaç yıl sonra ya değiştiriliyor ya damaliyeti ilave içermediği tercih edilmelidir. Garanti süresini uzatan bakım çoğunlukla en iyi faydayı sağlamamaktadır. İhtiyaç • Yukarıdaki ihtiyaçlar için aynı hatalar yapılarak devam ediliyor. paketlerine sahip, bakım hizmetini maddeden sağlayabilen,tasarruf edilen paraların Peki bunu değiştirmek için ne yapmak gerekiyor, en uzaktan sisteminizi izleyebilen, hızlı olan firmaların ürünleri analizi yeterince iyi yapılmadığı için mevcut KGK yerine ek problemlere hizmetleri geniş iyi çözümü nasıl sağlanır?birkaç Aşağıda adımda bunu çözümler bulan, kesintisiz gibi kesintisiz hizmet sistemleri yılaltı sonra ya değiştiriliyor ya da ilave tercihgüç edilmelidir. Garanti süresini uzatan bakım özetmeleye çalışalım. sunan firmalar tercihpaketlerine edilmelidir. sahip, bakım hizmetini sağlayabilen, ihtiyaçlar için aynı hatalar yapılarak devam ediliyor. • Mevcut KGKPeki ihtiyaç analizinizi yapabilecek , yapmak gerekiyor, •Tabii ki hitiyaçları enuzaktan iyi standartlarda sağlayabilen bunu değiştirmek için ne en sisteminizi izleyebilen, problemlere hızlı gelecekteki projeksiyonunuzu devam ettirecek şekilde EN standartlı, TSE,CE belgeli firma ürünleri tercih iyi çözümü nasıl sağlanır? Aşağıda altı adımda bunu çözümler bulan, kesintisiz güç gibi kesintisiz hizm geleceğinizi planyalabilen bir enerji danışmanlığı edilmelidir. Ülkemiz deprem bölgesi olması nedeniyle özetmeleye çalışalım. firma rmalar tercih edilmelidir. hizmeti sağlayan KGK firması ile çalışmaya artık sismik standardasunan sahip fi ürünlerinide Mevcut KGK ihtiyaç , •Tabii ki vardır. hitiyaçları en iyi standartlarda sağlayabile başlanmalıdır. • Tesis edilecek KGK sistemianalizinizi ileride yükyapabilecek kullanmaya başlamakta fayda projeksiyonunuzu şekilde ve tespitler EN standartlı, TSE,CE belgeli firma ürünleri tercih ihtiyacı arttıkçagelecekteki paralel yapıyla büyüyebilmelidir.devam ettirecek Tüm bu analizler sonucunda; POVVER geleceğinizi birfayda enerji danışmanlığı edilmelidir. Ülkemiz deprem Bu sayede yaptığınız yatırımplanyalabilen size gelecektede Elektronik olarak projelerinizde birlikte çözüm ortağı bölgesi olması neden sağlayacaktır. hizmeti sağlayan KGK firması ile çalışmaya gibi çalışarak başarılara imza atmak amacındayız. artık sismik standarda sahip firma ürünlerinide

164

ylül 2014

160 164

en.indd 1

Şubat Eylül 2014

2015

başlanmalıdır. Tesis edilecek KGK sistemi ileride yük ihtiyacı arttıkça paralel yapıyla büyüyebilmelidir. Bu sayede yaptığınız yatırım size gelecektede fayda sağlayacaktır.

kullanmaya başlamakta fayda vardır. Tüm bu analizler ve tespitler sonucunda; POVVER Elektronik olarak projelerinizde birlikte çözüm ort gibi çalışarak başarılara imza atmak amacındayız. 24.09.2014 11:26

Statik UPS

Modüler UPS

Redresörler Modüler İnvertör

Servo Voltaj regülatörle Dinamik UPS

Statik Voltaj regülatörleri

Bilgisayar

•

Otomasyon

•

En son (AB) F-Gaz Yönetmeliği gereksinimlerini karşılayan yeni GDM test cihazları Merkezi Babenhausen (Almanya) olan DILO Armaturen und Anlagen GmbH, SF6 gazı kullanım ve bakım ekipmanlarının uzman üreticisidir. DILO, yakın zamanda gaz yoğunluğu izleme aygıtlarının otomatik ve güvenilir testine olanak sağlayan yeni bir GDM test cihazı geliştirmiştir. Yeni geliştirilen “DensiControl” test cihazları, basınç ve sıcaklık gibi belirli değişkenler aracılığıyla gaz yoğunluğu izleme aygıtlarındaki anahtarlama noktalarının kesin, hızlı ve kolay denetimini sağlar. DILO iki versiyon sunmaktadır: DensiControl IN versiyonu, yoğunluk izleme aygıtını sökmeye gerek kalmadan ve SF6 gazını serbest bırakmadan kurulu durumda anahtarlama noktalarının otomatik denetimini sağlarken DensiControl DA tipi, demonte edilmiş durumda GDM denemesi için uygun olmaktadır. DensiControl cihazları, kullanıcı dostu menü yardımı bulunan, 5.7” renkli dokunmatik panel ile çalıştırılır. Elli farklı anahtarlama noktalı GDM tipi ve 200’e kadar ölçüm saklanabilmektedir. Veriler USB belleğine rahatlıkla kaydedilebilir, test raporu oluşturmak için veri çıktısı alınabilir. Demonte durumda GDM testi GDM’ler demonte şartlarında test edildiğinde, kontrol edilecek yoğunluk izleme aygıtı veri-tabanında seçilir ve daha sonra hızlı bir bağlama mekanizması yardımı ile DensiControl cihazına kurulur. Ölçüm işlemi başladıktan sonra basınç otomatik olarak dolum basıncına yükseltilir ve anahtarlama noktaları otomatik olarak aktifleştirilir ve kaydedilir. Anahtarlama noktaları, seri numarası ve sıcaklık göstergesi ile sistemde saklanabilir.

Elektrik

•

Elektronik

Sahada Operasyonel GDM testi Özel olarak tasarlanmış kilit valf ile birlikte yeni DensiControl IN tipi,montajlı durumda yoğunluk izleme aygıtlarının kontrol edilmesine olanak verir; bu işlem herhangi bir emisyona sahip değildir ve gazın serbest bırakılmasını gerektirmez. Test edilecek GDM, veri tabanında seçilir ve gaz bölmesinden kilit valf aracılığıyla ayrılır. Ölçüm işlemi başladıktan sonra yoğunluk izleme aygıtındaki gaz yavaş yavaş boşaltılır ve DensiControl cihazının iç kanalında depolanır, anahtarlama noktaları otomatik olarak başlatılır ve kaydedilir. Seri numarası ve sıcaklık verileri sistemde saklanabilir ve daha sonra okunabilir. Ölçüm işlemi tamamlandığında gaz, SF6 gazı dolu ekipmanın içerisine geri pompalanır. SF6 gazının izlenmesi SF6, yüksek dielektrik dayanıma ve termal stabiliteye sahip, toksik olmayan ve söndürücü bir gazdır. Üstün özelliklerinden dolayı, orta ve yüksek gerilim kapalı şalt tesislerinde ark söndürme ve yalıtma amacı ile kullanılır. SF6 gazı, Kyoto protokolünde listelenen yüksek küresel ısınma potansiyeline sahip önemli bir sera gazı olduğundan dolayı denetime tabi tutulan altı sera gazı arasında yerini almaktadır. SF6 gazı, emisyonu önlemek için kapalı sistemlerde kullanılmalıdır. 517/2014 sayılı son Avrupa F-Gaz Yönetmeliğine göre, gaz yoğunluğu izleme aygıtları düzenli aralıklar ile kontrol edilmelidir. Bu yeni gelişmeler ile DILO, gelişmiş SF6 gaz izleme teknolojisinde bugünün gereksinimlerini tamamıyla karşılar. DILO Türkiye temsilcisi: 4A Elektrik Elektronik Teknoloji Sanayi Ltd. Şti. Küçükyalı İş Merkezi Girne Mah. Irmak Sok. G36 – Zümrütevler TR - 34852 Maltepe, Istanbul

165 Şubat

2015

KONTROL

qBosch’tan yeni Standartlaştrlmş kullanc ara yüzü; 7, 10 ve 15 inç seslendirme sistemi dokunmatik panellerle ve akll telefonlar ve tabletlerde

kullanlabilen U.Motion, sahip olduğu uygulamalaryla binadaki bütün cihazlar kontrol etme imkann sağlyor. Bosch, Saint Petersburg’daki yeni sergi U.Motion sayesinde bina kap giriş sistemleri ekipmanlar merkezi için ağ tabanlı geneliletişim seslendirme birleştirilerek, kapyla ev arasndaki ve video interkomu özellikler de gerçekleştirilebiliyor. ve acil gibi anons sistemi çözümü sundu. U.MOTİON İLE AKLINIZ EVDE KALMASIN! Bosch Güvenlik Rusya’nın ikinci en büyük Evinizden ne kadarSistemleri, uzakta olursanz olun, U.Motion kontrol şehri Saintişlerin Petersburg’daki yeni kongre ve sergi merkeuygulamas yolunda olduğunu kontrol etmek için size gerekli desteği sunuyor. ve Güvenlik kameralarna ya da zi ExpoForum için kapsamlı ağ tabanlı genel seslendiğer fonksiyonlara gezdirebilir, evinizi dilediğiniz dirme ve acil anonsgöz sistemi sundu. ExpoForum, sergiler,zaman kontrol edebilirsiniz. kongreler ve forumlar için kullanılmakta ayrıca kültürel Eğer biri kapnz çalarsa, U.Motion etkinlikler ile spor etkinliklerine eviletişim sahipliğiuygulamas yapmakta. sayesinde interkom, cihaznza 2014 yılında açılan mobil ExpoForum’da haliyönlendirilebilir. hazırda toplamEvinizden kilometrelerce uzaktan bile ziyaretçilerinizle da 40.000 metrekarelik kapalı gösteri alanına sahip üç konuşma imkanna olursunuz. adet sergi salonu,sahip bir konferans merkezi, iki otel, bir tiU.Motion sistemi; odalarn, cihazlarn senaryolarn cari merkez ve birbütün adet gümrük tesisi ve açık ve otopark ve genel görünümünü net bir şekilde gösterme özelliğiyle yeraltı otoparkı bulunmakta. interaktif oda planlar, kullanşl bir kontrol imkan sunuyor. Bosch, tam dijital Praesideo sisteminiçalşr temelveya alarak, Yeşil ve krmz noktalar, hangi yüklerin kapal sekiz kontrol ünitesi, yaklaşık 90 güç gereksiz amplifikatörü durumda olduğunu gösteriyor ve böylece yere enerji ve 2.500’den fazla hoparlör ile, sesedilebiliyor. ve mesaj dağıtımı harcayan tüm uygulamalar kontrol sağlayan ağ tabanlı bir çözüm tasarlamış. Tüm bileşenlerin ağ bağlantısı ses ve kontrol verilerinin aktarımı SCHNEIDER için TCP/IP ileELECTRIC yapılmıştır. Tüm alt sistemlerin sıkı entegrasyonu sayesinde, birden fazla operatör kolaylıkla uzaktan çalışabilir ve sistemi kontrol edebilir. Standart şifre korumasına ek olarak, genel seslendirme sistemi ayrıca yabancı aygıtların izinsiz bağlantısına karşı da korumalı, bu da sistemi izinsiz müdahaleye karşı oldukça dayanıklı hale getirmekte. Projede kullanılan tüm hoparlörler tahliye tipi hoparlör sınıfına ait ve hepsi EN54-24 sertifikasına sahip. Çözümün stabil çalıştığından emin olabilmek için çalışma durumu ve bağlantılar sürekli olarak izlenmekte. Praesideo çözümü bugün mevcut olan altyapıyı kapsamakta. Sistem modüler ve esnek yapısı sayesinde, çözümün temel tasarımında bir değişiklik yapma gereksinimi duyulmadan, zaman içinde eklenen diğer sergi salonlarını da kolaylıkla kapsayabiliyor.

166 Şubat

2015

KONTROL

q Schneider U.Motion Schneider Electric’in, evde giderek artan dijital yaşam kontrol altna alabilmek amacyla geliştirdiği U.Motion, bir anlamda yaşam alanlar yönetimi sunuyor. U.Motion, kullanclara tek bir kaynaktan enerji verimliliği ve mobil bina kontrolü çözümü frsat yaratrken, ayn zamanda kullanclarn birtakm isteklerini de karşlayabiliyor. Mobil cihaza ya da tablete tek bir dokunuşla; bütün aydnlatmalarn ve stand-by cihazlarnn kapal olduğunu, stmann enerjiden tasarruf eden bir seviyede olduğunu ve izleme fonksiyonlarnn aktif olduğunu görme imkan sağlyor. U.Motion’la bütün cihazlar tek bir tuşla kapal konuma getirilebiliyor. U.Motion uygulamalar, internet erişimi olan herhangi bir akll telefon veya tablette de kullanlabiliyor. Standartlaştrlmş kullanc ara yüzü; 7, 10 ve 15 inç dokunmatik panellerle ve akll telefonlar ve tabletlerde kullanlabilen U.Motion, sahip olduğu uygulamalaryla binadaki bütün cihazlar kontrol etme imkann sağlyor. U.Motion sayesinde bina kap giriş sistemleri ekipmanlar birleştirilerek, kapyla ev arasndaki iletişim ve video interkomu gibi özellikler de gerçekleştirilebiliyor. U.MOTİON İLE AKLINIZ EVDE KALMASIN! Evinizden ne kadar uzakta olursanz olun, U.Motion kontrol uygulamas işlerin yolunda olduğunu kontrol etmek için size gerekli desteği sunuyor. Güvenlik kameralarna ya da diğer fonksiyonlara göz gezdirebilir, evinizi dilediğiniz zaman kontrol edebilirsiniz. Eğer biri kapnz çalarsa, U.Motion iletişim uygulamas sayesinde interkom, mobil cihaznza yönlendirilebilir. Evinizden kilometrelerce uzaktan bile ziyaretçilerinizle konuşma imkanna sahip olursunuz. U.Motion sistemi; bütün odalarn, cihazlarn ve senaryolarn genel görünümünü net bir şekilde gösterme özelliğiyle interaktif oda planlar, kullanşl bir kontrol imkan sunuyor. Yeşil ve krmz noktalar, hangi yüklerin çalşr veya kapal Google, Kaliforniya, View’dayere enerji durumda olduğunu gösteriyor Mountain ve böylece gereksiz yertüm alanuygulamalar kampüsükontrol için düşündüğü harcayan edilebiliyor. yeni

qGoogle geleceğin yaşam alanını tasarlıyor planları ve hayallerini açıkladı.

SCHNEIDER ELECTRIC Hazırlanan teklif şehir konseyinin onayını bekliyor. Google’ın bu büyük değişimdeki amacı doğa ile iç içe yaşayan, hafif, enerji tasarrufu yapan hatta kendi enerjisini üreten, 15-20 yıl sonranın sosyal alışkanlıklarına uygun olabilecek bir yapıyı hayata geçirmek. Örneğin doğayla iç içe derken Google, binanın ortasında alan açarak oraya doğal hayatı yerleştirmeyi ve bunu da mümkün olan en az bloklamayla dış dünyaya bağlamayı planlıyor. Yine yaşam alanının içinde koşu, yürüyüş ve bisiklet yolları olacak ve tamamen cam olması planlanan dış cephe de doğayla bağlantıyı arttıracak şekilde tasarlanacak. Proje insanlara daha fazla yaşam alanı yaratırken aynı zamanda geleceğin yaşam alanlarını oluşturmayı hedefliyor. Çalıştıkları mimarlık büroları ise dünyaca ünlü Londra merkezli Heatherwick.

OMİS ENERJİ A.K. İNFORM A.K.İ. REÇBER KABLO Ö.K.İ. 2A MÜHENDİSLİK 125 ABB 25, 47 AGM ELEKTRİK 89 AKTİF MÜHENDİSLİK 37, 39 ARDIÇ 145 BATEL 67 BEST 68 ÇAĞDAŞ (SEVAL) KABLO 15 DANFOSS 113 DELTEC 85 DKE ELEKTRİK 1 DLX ELEKTRİK 133 EAE ELEKTRİK 51, 59 EAE ELEKTROTEKNİK 101 EATON ELEKTRİK 123 EKO SİNERJİ 75 EL-KO 9 EMEK ELEKTRİK 161 ENPAY 126,127 ENTES 17 EPC ENERJİ 95 ERDEM PANO 81 FAM ENERJİ 18, 131, 162 GEMTA 77 GENERAL ELEKTRİK 29, 31 GERMEN ELEKTRİK 93 GÜNEŞ KİLİT 141 GERSAN 3 GÜRAL ELEKTRİK 73 HASÇELİK 5 HİLKAR 97, 98, 99

HİTEC ELECTRIC 139 IGE-XAO 164, 165 İMAJ TEKNİK 135 İSTANBUL LIGHT 160 KABKOM 16 KESİR MÜHENDİSLİK 119 KOZTEK ELEKTRİK 49 LAPP KABLO 103 LİVA GRUP 11 MAKEL 7, 35 MİKADO 105 MST ELEKTROTEKNİK 43 NR ELECTRIC 8 OBO BETTERMANN 55 ÖZDİRENÇ 168 ÖZGEN ELEKTRİK 45, 53 PHILIPS AYDINLATMA 19 POWER ELEKTRONİK 159 PROTAŞ 71 RST REGÜLATÖR 10 SAYISAL GRAFİK 111 SCHNEIDER 33 SERVOMATİK 147 SIEMENS 23, 27 TEKON ENERJİ 90 TEST TÜM 167 TESTLA 143 TOREKS 79 ULUSOY ELEKTRİK 2 USKUNA MÜHENDİSLİK 109 VAEST 14 VERA ELEKTROMEKANİK 6 VİKO 41 YILKOMER 4

OKUYUCU İLGİ FORMU Bu sayımızda, reklam ve yeni ürün sayfalarında tanıtımı yapılan ürün ve hizmetler ve ilgili firmalara ilişkin ayrıntılı bilgi edinmek istiyor iseniz lütfen 0(212) 272 33 90 no’lu faksımıza ya da; Eski Osmanl› Sokak Ar›kan ‹ş Merkezi No:30 Kat: 2 Daire: 10 Mecidiyeköy/‹STANBUL adresine gönderebilirsiniz. İsteğiniz ilgili firmaya bildirilecektir.

35 YILDIR “Kesintisiz Güç”lü ortağınız!

Kesintisiz Güç Kaynakları Line Interactive 450VA - 2000VA Online 1kVA - 800kVA ( Tek Modülde ) Statik Transfer Anahtarları 1 Faz / 2 Kutup 32 - 120A 3 Faz / 3-4 Kutup 50 - 800A Özel Üretim Cihazlar Frekans Konvertörleri İnverterler Solar Sistemler

www.tescom-ups.com info@tescom-ups.com

Sismik Performans Tes : 11 Mart 2014, Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araş rma Ens tüsü, Deprem Mühendisliği Anabilim Dalı Sarsma Masası Laboratuarı. 36 kV, 20 Ohm, 1000 A, 5 sn, IP23, Giriş Hücreli Nötr Topraklama Direnci.

Faz-toprak arıza akımlarını Nötr Topraklama Dirençleri kullanarak sınırlandırabilirsiniz. Elektrik İle m Sistemi Arz Güvenilirliği ve Kalitesi Yönetmeliği’ne göre; 

154 kV sistemi dağı m sistemine bağlayan bir transfomatörün sekonder sargısının nötr noktası 1000 A’lik direnç üzerinden topraklanır.



Jeneratörlerin nötr noktası direnç üzerinden topraklanır.



Jeneratör topraklama direnci, faz toprak arıza akımının rezis f ve kapasi f bileşenlerinin birbirine eşit olması şar na göre hesaplanarak tespit ve tesis edilir.

2015 NÖTR TOPRAKLAMA DİRENÇLERİ Tip Testleri ve Deprem Testleri başarıyla tamamlandı. Yeni Fiyatlarımızla, SATIN ALIRKEN DE KAZANACAKSINIZ... Öz Direnç Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti. Organize Sanayi Bölgesi, Lacivert Cadde, No:3 BURSA Tel: 0 224 242 91 33 Faks: 0 224 242 91 37 E-posta: mail@ozdirenc.com